‘T SCHRIJVERKE !
28 INHOUD V Van de redactie In de kapel Kerstmis 2016 Swingen bij Zwijsen Tip senior verpleegkundige Van de CliÍntenraadstafel Kruisbestuiving Gespot Ton van de Putten Interview mevrouw Elias Volièrebewoners In de voetsporen van Franciscus Jubilarissendag Sprekende woorden Beweegweek PoÍzie Griepprik Activiteiten Sudoku Onze jarigen Colofon Fotoalbum beweegweek
2 2 3 4 4 5 6 6 7 8 9 11 12 13 14 15 16 18 19 19 20
2
`t Schrijverke
In de kapel Dagelijks
Z " " # " $ % Wat een zomer hadden we en een nog beter najaar. Inmiddels liggen de eerste kerstspullen al weer in de winkel… We zijn dus in Nederland al weer bezig om 2016 af te sluiten. Bij Zwijsen zijn we ook al bezig met de begroting voor 2017. Maar ik wil toch graag ook nog even stil staan bij een aantal gebeurtenissen. We zijn binnen De Wever op weg naar verzelfstandiging van teams, dat wil zeggen dat medewerkers meer verantwoordelijkheid (terug) gaan krijgen. Maar ook bewoners en familie gaan we steeds meer betrekken bij allerlei zaken. Wij vinden uw mening erg belangrijk. We hebben al een aantal bijeenkomsten georganiseerd, zoals bewoners-familie avonden op een aantal afdelingen met als thema Informatie en Communicatie. Ook was er de buren/familiedag en ‘in gesprek met de locatiemanager’. We gaan voortaan ook regelmatig enquêtes toesturen, waarbij we hopen dat u uw mening geeft. Met alle teams op de locatie zijn we ook druk bezig om professioneler te gaan werken o.a. door te digitaliseren om zo sneller en beter in te kunnen spelen op de behoeftes van u, onze bewoners. Voor de komende tijd op weg naar het nieuwe jaar wens ik u veel gezelligheid en warmte toe. Inge Kroot
Van de redactie Dit is het laatste Schrijverke van 2016. Stilaan zijn we op weg naar het nieuwe jaar. Deze periode is er een van terugkijken en vooruit kijken. Dat doen wij ook. We kijken terug op een aantal mooie activiteiten en hebben daarvan foto’s geplaatst. U wordt meegenomen op een mooie reis naar Assisi en we hebben een aantal mooie gedichten. Sommige ter overdenking, andere gewoon leuk. Binnen Zwijsen zijn de teammanagers al druk bezig met het nieuwe jaar, zoals met de begroting. Maar eerst wordt dit jaar nog afgesloten met een mooie kersttijd. De activiteiten staan in een speciaal activiteitenboekje dat u nog krijgt uitgereikt. Veel leesplezier gewenst
Elke morgen om 08:00 uur bidden we het kerkelijk morgengebed. ’s Avonds om 17:30 uur bidden we de vespers en de dagsluiting. Iedereen mag zich daarbij aansluiten! Elke dag is er om 10:00 uur een Eucharistieviering. Op zondag is dit een gezongen H. Mis met orgelbegeleiding. Ook hier is iedereen welkom. Alle diensten zijn ook te volgen op uw kamer via de kabeltelevisie van het huis.
Speciaal in de komende tijd Twee belangrijke dagen waren 1 en 2 november: Allerheiligen en Allerzielen. Twee dagen waarop in de rooms-katholieke kerk de onderwerpen de dood en het leven na de dood aan de orde komen. Op Allerheiligen (feest van alle heiligen) worden alle heiligen van de rooms-katholieke kerk gezamenlijk vereerd en herdacht. Het feest wordt sinds de negende eeuw gevierd op 1 november. Allerzielen (het feest van alle zielen) is de dag waarop alle gelovige zielen van gestorvenen worden herdacht. Het feest wordt sinds de twaalfde eeuw op 2 november gevierd op de dag na Allerheiligen. In onze kapel werd op die dag ’s middags een viering gehouden waarin we de mensen gedenken die het afgelopen jaar in ons WoonZorgCentrum Joannes Zwijsen zijn overleden. Op zondag 20 november sluiten we het kerkelijk jaar af met het feest van ‘Christus, Koning van het heelal’. Daarna, op 27 november begint de Advent, de periode waarin we toeleven naar en ons voorbereiden op het feest van de geboorte van Jezus.
3
`t Schrijverke
Kerstmis 2016; licht in de duisternis 8& '( )*'(+,&-'(. Het is overal, het zit in kleine gaten
en hoeken. Hoeveel mensen in Nederland zijn er ook al weer die eenzaam zijn en geen mens kennen? Hoeveel mensen die hun huis of kamer niet uit kunnen komen om hun verhaal te vertellen of verhalen van anderen te horen? Hoeveel mensen die geen geld hebben voor een krant of voor de sportclub van de kinderen? Wie spreekt de taal niet, krijgt geen verblijfsvergunning? Wie ontmoet geen ander dan de eigen huisgenoten? Wie gaat er nooit een dagje uit, komt niet verder dan het eigen huis of de eigen buurt? Wie wordt niet getolereerd door mensen die denken de waarheid in pacht te hebben? Er zijn mensen, die sprokkelen het licht bij elkaar. Ze brengen soms een krant die over is. Ze leren een ander een taal. Ze springen soms bij met wat geld. Leggen een hand op de schouder. Doen boodschappen voor de buurvrouw. Stappen op de fiets of springen in de auto, kloppen aan, om even bij die ander te zijn. Het licht dat ze brengen in hoeken en gaten verbreekt de duisternis. Want dit is wat we vieren. We verlangen naar het leven, voor onszelf en voor iedereen. We verlangen naar die momenten waarop er verlossing zal zijn, dat er licht zal zijn in de duisternis. We vieren de geboorte van Jezus.
Telkens weer vieren we met kerstmis de komst van Licht. Licht in de duisternis. Er is duisternis, maar zo lang er licht van buiten naar binnen valt is er leven, blijft er hoop. Jesaja 9 vers 1 zegt: ‘Het volk dat in duisternis wandelt, zal een groot licht zien.’ Jezus is dat Licht dat bij ons komt. Wij zijn mensen die dat Licht door kunnen geven. Iedereen kan een licht worden in de duisternis van een ander. We zien het voorbeeld ieder jaar in die stal. Dit kleine Kind geeft hoop dat alles goed komt. Jezus, ons baken van Licht. Jezus, die ons leerde hoe je in vrede met de ander en jezelf kunt leven. Zoals Jan van Opbergen schrijft in een gedicht: Heden is ons geboren de Mens die ruimte schiep, die zolang Hij mocht leven om recht en vrede riep. Hij brengt de mens terecht, heeft toekomst aangelegd om veilig in te gaan, reikt ons de vrede aan. Voor iedereen: zalig kerstfeest toegewenst. Gabriël Roes Geestelijk verzorger
4
`t Schrijverke
Swingen bij Zwijsen W . / 0 . 1 gend kunnen zijn. Dan had u laatst bij Joannes Zwijsen moeten komen kijken. Op een donderdagmiddag was brasserie ‘de Refter’ omgetoverd in een grote danszaal; alle stoelen aan de kant en de ruimte was vrij voor de deelnemers van rolstoeldansvereniging ‘Swinging Wheels’. Een zalige wals, pittige tango, stoere country, alle stijlen
kwamen aan de orde. Ook het publiek werd er bij betrokken en uitgenodigd deel te nemen aan een zitdans.
Wilt u ook dansen? Was u er niet bij en lijkt het u leuk om eens mee te maken. Op donderdag om de week wordt er gedanst onder leiding van instructrice Desiree. Kom gerust kijken . Bewegen op muziek is leuk, ook in en achter de rolstoel.
Tip van de senior verpleegkundige Kennisbundel Dementie Voor wie het interessant vindt om meer kennis op te doen over dementie is er op de site van Vilans (Kenniscentrum voor langdurende zorg) de Kennisbundel Dementie te vinden. Deze bevat actuele en betrouwbare informatie over dementie. Het geeft je o.a. een overzicht van de verschillende vormen van dementie. Daarbij komen de verschillende stadia van dementie en de mogelijke belevingsgerichte ondersteuning in elk stadium aan de orde. De behandel- en begeleidingsmogelijkheden zijn ook gerangschikt naar deze fases. Dit alles wordt ondersteund met video’s en foto’s. Site: http://kennisbundel.vilans.nl/editie/dementie.html
5
`t Schrijverke
Van de CliĂŤntenraadstafel De zomer is nagenoeg voorbÄł. We hebben fantastisch weer gehad en bÄłna iedereen heeft kunnen genieten van het heerlÄłke weer buiten. Maar soms was het wel iets te heet! De medewerkers hebben samen met de bewoners zich goed door deze hitte heen geslagen met behulp van hitteprotocollen, aangepaste rusttÄłden, veel drinken en een verfrissend Äłsje op zÄłn tÄłd. Nu breekt de herfst en winter aan. Weer een nieuw jaargetÄłde. Met nieuwe verrassingen, uitdagingen en mooie dingen om te ervaren.
N 36 " . 1 1 77 9 : $.7 # het eerst bij elkaar was (zie verslag in het vorige Schrijverke) werd het werk na de vakantie voortgezet op 16 september. Na de bespreking en vaststelling van de notulen dd. 8 juli, zijn diverse punten aan de orde geweest: - De ontwikkelingen bij de afdeling Kompas. Daar is inhoudelijk met de locatiemanager goed en open over gesproken. De CR vertrouwt er op dat er nu rust komt en dat de zorg nu beter gaat lopen. Er zijn goede en nieuwe afspraken gemaakt. De CR vindt het uitermate belangrijk dat de bewoners in een goede sfeer een professionele verzorging krijgen en van de geboden welzijnsdiensten kunnen genieten. De CR geeft voor het voorstel van het MT een positief advies af. - Het project ‘Waardigheid en Trots’ blijft een belangrijk onderwerp voor de CR in de komende drie jaar. Er wordt een tuinhuis gerealiseerd, de huiskamers zijn opgeknapt en voor de bewoners van afdeling Vlaspit is een uitstapje georganiseerd. Voor 2017 moet nog een plan voor advies worden voorgelegd aan de CR. Door het Managementteam wordt gedacht aan een Smart-TV voor in de huiskamers en over de aanschaf van een zogenaamde Tovertafel. Vanuit de CR kwam het advies om ook aan muziek te denken voor onze PG-bewoners. - Met de locatiemanager is gesproken over de resultaten van de lopende exploitatie. Deze ziet er voor het WZC Joannes Zwijsen goed uit. Het ziekteverzuim is nog iets te hoog. - De aanleg van telefonie van Ziggo loopt nog. - Het kleinschalige woonconcept in afdeling Wijngaard is gestart. - Op 24 september werd ook door WZC Joannes Zwijsen meegedaan aan de landelijke Burendag. - Er komt een nieuwe CR-folder met foto’s van alle leden. - Mevrouw Van Gorp geeft uitleg over de BeleefTV, die in de week van 7 t/m 17 november op afdeling Pelgrim aanwezig is.
- Bij de Centrale CliĂŤntenraad is afscheid genomen van voorzitter Theo Visker. Die heeft uitstekend werk gedaan. - De Proeverij, waar mevrouw Pijnenburg namens de CR aanwezig was, heeft onlangs plaatsgevonden. Op basis van de bevindingen van de deelnemers is voor een periode van vijf jaar een nieuwe leverancier gecontracteerd voor o.a. groenten, fruit, toetjes etc. - De Commissie Levensvragen waar mevrouw T. Mutsaers namens de CR deel van uitmaakt, gaat nu starten. Een belangrijke dienstverlening/activiteit voor de bewoners. - Op 20 oktober gaan drie leden van de CR naar een regionale bijeenkomst over medezeggenschap in zorginstellingen. - Op zondag 16 oktober vindt voor de eerste keer de z.g. ‘Zwijsendag’ plaats. Met een viering en een gezamenlijk diner. De CR ondersteunt dit mede, om zo de historische binding te benadrukken met bisschop Joannes Zwijsen. Met deze bijdrage hopen wij, dat we u goed op de hoogte houden van het werk van de CR. Als CliĂŤntenraad zullen we ons voluit blijven inzetten en ook proberen goed te luisteren naar wat u belangrijke zaken vindt, die aandacht behoeven. U kunt altijd uw ideeĂŤn, suggesties, vragen op het terrein van zorg, welzijn, wonen en leefsfeer in de ideeĂŤnbus (in de hal bij de receptie) van de CR doen of e-mailen naar het secretariaat. De cliĂŤntenraad bestaat uit fr. Harrie van Geene (voorzitter), mevr. L. Vermee, mevr. T. Mutsaers, mevr. A. van Gorp, mevr. A. Pijnenburg, zr. C. Verhoeven, hr. Henk van de Wal en hr. Peter Vermijs (secretaris/ondersteuner). Voor vragen/informatie: mail@petervermijs.nl.
;
`t Schrijverke
Kruisbestuiving tussen zorg en theater! <, =astvrouwen van Vlaspit en Braambos zijn
ontvangen bij Theaters Tilburg. Daar was hun eerste bijeenkomst in het kader van ‘gastvrij werken en samen slimmer organiseren’. De middag stond geheel in het teken van gastvrijheid. Theaters Tilburg heeft als slogan ‘Ik zie je’ en dat past natuurlijk prachtig bij de rol van de gastvrouwen. Hoe kijk ik naar onze bewoners? Hoe zie ik wat zij nodig hebben? En hoe pas ik mijn manier van doen daarop aan? De wijze waarop in het theater gasten ontvangen worden, diende als inspiratiebron. In een persoonlijke rondleiding achter de schermen kregen onze gastvrouwen alle ins en outs hierover te horen. Inmiddels zijn de gastvrouwen gestart met de vraag: hoe kunnen we samen ons werk slimmer organiseren, zodat we daarmee ook meer tijd creëren voor onze bewoners? Een leuke start met frisse ideeën, waarvan de eerste al meteen is opgepakt en gerealiseerd. Op Braambos werden keukenkastjes opgeruimd, het
aanrecht handiger ingedeeld en kasten verschoven zodat het én gezelliger wordt voor de bewoners én het handiger werkt voor de gastvrouwen. Beide doelen zijn dus bereikt. Begeleider van dit traject is Kirsten Jacobs. Haar bedrijf ‘Iedereen aan boord?! ontwikkelt programma’s voor organisaties gericht op meer slagkracht, meer werkplezier en meer beroepstrots binnen organisaties.
Gespot Ton van de Putten Dinsdag- en donderdagochtend zijn de vaste ochtenden van vrijwilliger Ton in de huiskamers van afdeling Pelgrim. Hij zorgt daar voor het ontbijt, de koffie en de lunch. ‘En als de tijd het toelaat’, laat Ton weten, ‘maak ik een praatje met de bewoners.’ Hij wil zelf graag zorgen dat de keuken op orde is, ‘als ik dat doe dan hebben de verzorgsters meer tijd voor de bewoners’, zegt de altijd bescheiden Ton. Tot hij hier anderhalf jaar geleden begon als vrijwilliger had hij geen ervaring in de zorg. In het begin vond hij het erg wennen op de verpleegafdeling. Maar inmiddels
kent hij de bewoners en hun gewoontes. De mensen kennen hem ook en voelen zich op hun gemak bij zorgzame Ton. Tot zijn pensionering werkte Ton op een chemische fabriek, de IFF. Zijn werkterrein was de monsterkamer waar parfumolie getest werd. Maar ook al tijdens zijn werkzame leven sinds 1975 maakt hij zich ook verdienstelijk door vrijwilligerswerk. Hij werkte met vluchtelingen, speciaal ama’s . Samen met anderen richtte hij de stichting ‘Tilburg helpt Polen’ op en in de parochie waar hij woont verrichtte hij tot vorig jaar ook hand en spandiensten. Ton werkt graag bij Joannes Zwijsen maar, laat hij weten, ze moeten me niet vergeten als het koffiepauze is. Groot gelijk Ton! Dat hoort bij de arbeidsvoorwaarden, ook als je vrijwilliger bent.
>
`t Schrijverke
?@@=, op de 10e etage woont mevr. Jo Elias. Vanuit haar appartement heeft zij uitzicht op de oostkant van Tilburg.
Jo is geboren in Zuid Limburg, in Landgraaf. Haar vader, geboren in het Brabantse Dongen, was daar aannemer en had veel werk in het onderhoud van de mijnen. Toen Jo enkele jaren oud was verhuisde de familie naar Tilburg. Er is altijd wel veel contact met Limburg gebleven. Opa en oma woonden er en een zus van haar nu nog steeds.
van medebewoners.’ Een rikclubje, al lang een wens van haar, is onlangs gestart. Met vrienden buitenshuis speelt ze bridge. De dagen die overblijven maakt Jo afspraken met flatgenoten om het kaartspelletje Skip bo te spelen. Het is een relatief onbekend spel maar heel spannend volgens haar. Je kunt het goed met z’n tweeën spelen. Het is een geluksafhankelijk spel maar je kunt er ook een beetje tactiek in kwijt.
Na haar schooltijd ging Jo werken op kantoor bij de textielfabriek van Janssens van Buren, bij Tilburgers beter bekend als Louke Tod. Leuk werk had ze daar in de planning. En o wat jammer vond ze het dat ze met haar baan moest stoppen omdat ze trouwde. Dat was in 1957 gebruikelijk. Na haar huwelijk met Jan Elias, die werkte als bouwkundige bij Bedaux, was Jo dan ook blij dat er binnen een jaar een kind kwam. Jo en Jan hielden alle twee van kamperen en gingen in de vrije tijd graag op pad met de caravan. Frankrijk, Italië, Oostenrijk en de kust werden bezocht. Eerst met de kinderen en later met z’n tweeën, gingen ze meerdere keren per jaar op reis. Zo genoten ze van het leven tot dat Jan in 1988 werd getroffen door een ernstig herseninfarct. Vanaf toen werd Jo full time mantelzorger voor haar man. In 2009 kwam Jan naar Joannes Zwijsen voor verpleging op afdeling Vlaspit. Jo kwam dagelijks bij haar man op bezoek. Om dichter bij Jan te zijn ging ze hier ook wonen in een appartement. Nou, dat was wel wennen voor haar zo helemaal zonder balkon. Ze gingen er wel regelmatig op uit met de auto. Het was een rolstoelauto dus Jan, die rolstoelafhankelijk was, kon ook mee bv. naar de kinderen die in Den Haag en Brussel wonen. Na Jan’s overlijden in 2014 werd Jo in 2015 zelf getroffen door een herseninfarct. Sindsdien rijdt ze geen auto meer. Maar ondanks alle tegenslagen blijft Jo positief van aard en heeft brede belangstelling voor de wereld om haar heen. Ze zegt ‘ik kan me goed amuseren met woordpuzzels, lezen en deelnemen aan het leesclubje
Samen met anderen gaat ze naar de maandelijkse filmavonden in buurtcentrum ’t Spoor. Ze draaien goede films en popcorn + consumptie maken het avondje-uit compleet. Tenslotte vertelt Jo over de leuke activiteiten van de stichting ‘Eet met je hart’ Ze maakte hier kennis mee na aanmelding door de Thuiszorg. We eindigen dit boeiende gesprek omdat het etenstijd is. Mevr. Jo Elias gebruikt ’s middags de warme maaltijd in De Refter. Ze spreekt af met een vaste tafelgenoot om samen te eten.
A
`t Schrijverke
OBCDEEDFFGDFHFICJK Een bijzonder vogeltje in de tuinvolière van Joannes Zwijsen is de spitsstaartamadine. Dit voorjaar werd ons een koppeltje geschonken door dierenspeciaalzaak ‘Animo’ in de Gasthuisring. Deen, onze vogelverzorger, heeft ze in ontvangst genomen en de verwachting was dat ze zich dit jaar zouden voortplanten. Het leek er snel van te komen. Maar de bebroede eitjes waren niet bevrucht. Zo ook de 2e ronde. Gelukkig kwam het nog goed met het derde legsel. Deze keer was het broeden succesvol. Het is wel laat in het seizoen maar dit jaar is het uitstekend weer geweest in september en oktober. De spitsstaartamadine is een vogel uit de familie van de prachtvinken oorspronkelijk afkomstig uit noorden noordwest Australie. Daar heerst een subtropisch
klimaat. De spitsstaartamadine kan normaliter wel tegen de Nederlandse winters, die de laatste jaren niet zo streng waren. Het is wel nodig dat ze een beschut vorstvrij plekje hebben, bijverwarming is dan niet nodig. Je kunt de spitsstaartamadine heel duidelijk herkennen aan de zwarte bef die van het mannetje groter is dan van het popje. Ze hebben doorgaans een rood snaveltje maar er zijn ook gele varianten bekend. Het zijn hele leuke sociale en actieve vogeltjes. Ze kunnen prima samenleven met andere vogels. Maar als ze met meerdere koppeltjes van dezelfde soort in een volière zitten komt er gegarandeerd ruzie. Deen komt dagelijks en heeft altijd snel in de gaten als de vogels niet vredig met elkaar kunnen samenleven. Dan grijpt hij in en plaatst ze elders. Want de Zwijsen volière is vooral een gezelschapsvolière.
L
`t Schrijverke
In de voetsporen van Franciscus Groene, zacht glooiende heuvels begroeid met vooral wijn- en olijfgaarden, maar ook met tabak en zonnebloemen vormen het landschap waarin we ons zorgeloos verplaatsen met de bus. Dichte bossen met kronkelige, rotsachtige paden, soms langs diepe afgronden, vormen een ander decor, waar we te voet doorheen gaan, om, ver van de bewoonde wereld, uit te komen bij een klein kloostertje.
e MPjn in Umbrië, een streek ten noorden van Rome, Italië. Het is het land waar in 1181, in Assisi, Johannes Bernardone wordt geboren. Als zijn vader, die lakenhandelaar was, van een handelsreis uit Frankrijk terugkomt, verandert hij de naam van zijn zoon echter in Francesco. In 1228 zal hij heilig worden verklaard: de H. Franciscus van Assisi. Daarom reizen we hier, in Umbrië, met een dertig mensen negen dagen rond, onder leiding van Loek Bosch, een minderbroeder Franciscaan uit Megen. We reizen met een bus, kleine busjes, het openbaar vervoer of te voet. Franciscus en zijn tijdgenoten hadden alleen de laatste mogelijkheid. Franciscus is een bijzonder figuur, anders was hij natuurlijk ook nooit heilig verklaard. Hij groeit op in een welgesteld gezin, een gezin met aanzien. Hij komt materieel niets te kort. Hij zet graag, met zijn vrienden, de bloemetjes buiten. Wellicht omdat hij de dikste geldbuidel heeft, wordt hij de leider van de welgestelde jeugd van Assisi. Franciscus is een kind van zijn tijd. Hij trekt mee ten strijde in de burgeroorlog waarin de oude adel en de nieuwe economische machthebbers elkaar bestrijden. Later sluit hij zich aan bij een kruistocht naar het Heilig Land. Zijn bedoeling was om hiermee hogerop te komen en te worden verheven in de adelstand. Op een gegeven moment krijgt hij twijfels over zijn manier van losbandig leven en het zich richten op rijkdom en carrière. Is dat alles wat het leven te bieden heeft?
‘FRANCISCUS GAAT LEVEN ALS EEN KLUIZENAAR, BEDELT VOEDSEL EN STENEN BIJ ELKAAR EN HERSTELT VERVALLEN KERKJES.’ Er gebeuren een paar dingen die deze twijfel voeden en versterken. Op een geven moment ziet hij bij de stadspoort een melaatse, een lepralijder. Deze mensen waren zeer besmettelijk en moesten afstand houden.
Franciscus, hoog verheven op zijn paard, kijkt de man echter in de ogen en ziet daarin de mens achter deze zieke man. Hij stapt van zijn paard, geeft de man zijn mantel en kust zijn hand. Onvoorstelbaar en ongehoord!
I
n zijn zoektocht naar de zin van het leven loopt hij ook graag een kapel of kerkje binnen. Zo zit hij op een gegeven moment ook in het kerkje van San Damiano en bidt: ‘Heer, wat wilt gij dat ik doe?’ Hij wil duidelijkheid, richting. Dan hoort hij het kruis dat daar hangt zeggen: ‘Ga, en herstel mijn kerk in verval’. Franciscus neemt dit letterlijk op en begint het vervallen kerkje te herstellen. Met het geld dat hij verdient met de verkoop van de stoffen van zijn vader, koopt hij de benodigde stenen. Een conflict met zijn vader is het gevolg, waarbij hij al zijn aardse bezittingen, inclusief de kleren die hij aan heeft, teruggeeft aan de vader en verklaart dat hij de lakenkoopman niet langer als zijn vader erkent: hij heeft voortaan maar één vader en dat is de Vader in de hemel. Franciscus gaat leven als een kluizenaar, bedelt voedsel en stenen bij elkaar en herstelt vervallen kerkjes. Op een dag hoort hij in een van die kerkjes het Evangelieverhaal vertellen waarin Jezus zijn leerlingen uitzendt om het geloof te verkondigen. ‘Ik stuur jullie als lammeren onder de wolven. Neem niets mee onderweg, geen geld, geen koffer en geen schoenen. Waar je ook binnengaat, laat je eerste woord zijn: Vrede aan dit huis.’ Franciscus wordt daar helemaal enthousiast van. Dat is wat hij wil. Vanaf dat moment trekt hij predikend en bedelend rond om vrede en het Evangelie te verkondigen. Al snel krijgt hij volgelingen. Ook mensen van goede komaf, die al hun bezittingen verkopen, de opbrengst onder de armen verdelen en zich bij Franciscus aansluiten. Twee aan twee trekken ze de wereld in. Wanneer ze met twaalf zijn vragen ze officiële bevestiging van de Kerk en krijgen die in 1209 ook. De religieuze vernieuwingsbeweging die Franciscus begon krijgt een officiële status. Zeven jaar later trekken zij naar de landen ten noorden van de Alpen en naar Palestina. > Lees verder, en geniet van de prachtige beelden, op de volgende pagina
10
I
n 1228 kwamen de eerste ‘minderbroeders’, zoals ze zich noemden, in Nederland (Den Bosch). Rond het midden van de achttiende eeuw was er wereldwijd een recordaantal franciscanen van 77.000. Begin 2013 telde de orde zo’n 13.500 leden, verspreid over 110 landen. Negen dagen lang hebben we daar in Umbrië rondgetrokken, Franciscus achterna. We bezochten zijn geboortehuis en de plaats waar hij gestorven is. We waren in het kleine kerkje Porziuncula, dat eens midden in de bossen stond en waar de eerste minderbroeders bij elkaar kwamen. Nu is er geen bos meer te zien en is er over het kapelletje een grote basiliek gebouwd. We wandelden in stilte tussen de olijfbomen naar het kerkje San Damiano, waar het kruis tot Franciscus gesproken had. Via kronkelwegen klommen we (met busjes) de bergen in om kleine kloostertjes en voormalige kluizenarijtjes te bezoeken. We zagen de kleine
Middeleeuwse cellen waar de broeders geslapen hebben, de koorbanken waar ze gebeden hebben. We bezochten de grotten waar ze geschuild en geslapen hebben. We waren op de berg La Verna, waar Franciscus in een visioen de stigmata kreeg (de wonden die Christus kreeg ten gevolge van zijn kruisiging). We liepen door de smalle straatjes van Assisi en reden over de kronkelige wegen, hoog de bergen in, waar Franciscus en zijn volgelingen hebben gelopen. We hebben in processies meegelopen, gebeden, gezongen en we zijn stil geweest ... Het was een mooie en inspirerende reis.Vrede en alle goeds! Henk van de Wal
Jubilarissendag R S 1 7 $T # # 77 $.0 7 T 1 # $ 77 1 # $ 1 9 U T 0 X1 1 in De Refter. De jubilarissen en hun gasten werden over de Rode Loper binnengehaald en welkom geheten door het managementteam. Speeches van de leidinggevenden, handjes schudden door vele belangstellenden, drankje en hapjes. Diverse medewerkers hadden liedjes gemaakt om hun jubilerende collegaâ&#x20AC;&#x2122;s in het zonnetje te zetten. Na een korte pauze werd het feest â&#x20AC;&#x2122;s avonds in De Refter voortgezet door de feestelingen en hun genodigden. De keukenbrigade had culinaire verrassingen in petto.
Q2
`t Schrijverke
Y 7 T 7 1 9 S 7 W $ frater Egidius de Laat overleden. Toen meneer Sterenborg van diezelfde afdeling dat hoorde, declameerde hij heel spontaan het gedicht: ‘Egidius, waer bestu bleven’, een klaaglied uit de Middeleeuwen, geschreven door een onbekende auteur. Het gaat over de dood van een vriend, genaamd Egidius. Op veel middelbare scholen wordt ‘Egidius, waer bestu bleven’ besproken als een bijzonder Middeleeuws gedicht. Er zijn nog meer van die gedichten, waaraan men spontaan denkt bij een gebeurtenis, een feestdag, Kerstmis, etc. Of er zijn gedichten die men nog kent van vroeger, van de ouders, grootouders, gedichten die men nog helemaal kan opzeggen. Kent u ook zo’n gedicht of een paar regels, die heel speciaal voor u zijn? Wij zouden het heel fijn vinden als u dat met ons wilt delen in het Schrijverke. Graag kom ik bij u langs als u zo’n gedicht heeft. Dan kunnen we er over praten en we kunnen het gedicht dan plaatsen in het Schrijverke. Heel graag hoor ik van u. U kunt de gedichten (met uw naam en adres) inleveren bij de receptie, die dan in het postvakje van Henk van de Wal terecht komen. Dan komen ze daarna vanzelf bij mij terecht. Ik kijk er naar uit! Graag tot ziens, Christianne van de Wal, geassocieerd lid bij de fraters CMM.
[\] ^_ `_a `_ bccd f Wil je met me naar toejeweetwel? toejeweetwel? Wwl je met me naar toejeweetwelwaar? Ja, ik wil met jou naar hoeheettut, naar hoeheettut, ja, ik wil met jou hoeheettutnou.
Egidius, waer bestu bleven? Mi lanct na di, gheselle mijn. Du coors die doot, du liets mi tleven! Dat was gheselscap goet ende fijn, Het sceen teen moeste ghestorven sijn. Nu bestu in den troon verheven, Claerre dan der zonnen scijn: Alle vruecht es di ghegheven. Egidius, waer bestu bleven? Mi lanct na di, gheselle mijn! Du coors die doot, du liets mi tleven. Nu bidt vor mi, ic moet noch sneven Ende in de weerelt liden pijn. Verware mijn stede di beneven: Ic moet noch zinghen een liedekijn; Nochtan moet emmer ghestorven sijn. Egidius, waer bestu bleven? Mi lanct na di, gheselle mijn! Du coors die doot, du liets mi tleven. Anonymus
Gaan we samen in de dinges en de weetnietmeerzovlug, even naar de komwatwasset en dan weer naar huis terug.
Een schildpad en een hagedis die trouwden op Sint Juttemis. Ze konden bogen op succes, Want na een maand of zes Vernamen al hun vrienden dat Geboren was een hage-pad
Gedicht: Joke van Leeuwen
Wil Sterenborg
Qg
`t Schrijverke
W 1 0 T # Uh i j 1 9 0 leuke, gezellige en sportieve week! Elke ochtend samen een kwartiertje â&#x20AC;&#x2DC;Joannes Zwijsen in Bewegingâ&#x20AC;&#x2122; met daarna koffie of thee. En daarna was er ook nog een middagprogramma. Zo was er een sportieve wandeling door de tuin, hebben we met zijn allen mee geswingd met het rolstoeldansen en werd De Refter verbouwd tot fitnesszaal. Jullie, de bewoners, deden vol enthousiasme mee waardoor al onze voorbereidingen het helemaal waard waren. Dit jaar kwam onze boodschap â&#x20AC;&#x2DC;bewegen doen we samenâ&#x20AC;&#x2122; al veel beter over dan andere jaren en deed iedereen met plezier mee. Ik kijk al uit naar volgend jaar om weer allemaal in beweging te komen, maar voor nu
moeten we gewoon in beweging blijven. Elke maandag van 10.30 uur tot 11.00 uur gaan wij door met deze activiteit in De Refter. U bent van harte welkom. Mocht u interesse hebben om een uurtje in de week te fitnessen dan kan dit onder begeleiding van Jelle. Kom eens langs voor meer informatie en om een proefles af te spreken. Onze strijdkreet was â&#x20AC;&#x2DC;Bewegen doen we samenâ&#x20AC;&#x2122; en dat is meer dan gelukt. Allemaal super bedankt voor jullie medewerking en enthousiasme. Het was een groot succes en ook wij hebben genoten. Iris en Jelle Fysiotherapeuten
kllm nopl qmrstutvw
van d e op de beweegw achte e rpag ek ina.
Dakterras Tijdens een van de mooie zomerse dagen waren de tafels gedekt op het dakterras. Alle bewoners hebben daar gezellig gegeten en nagetafeld. Het zag er niet alleen gezellig uit, het was ook gezellig. Toen het donker werd zijn de laatste bewoners naar binnen gegaan. Priscilla en Marja
Q4
`t Schrijverke
Poëzie xyyz{ |}~ }z Als het leven je verwart en je last niet meer kunt dragen, dan keert er vrede terug in ’t hart door om kracht te vragen. Zie je ’t enkel somber in en zit alles tegen? Iedere dag is een nieuw begin, alleen dat is al een zegen. Verlies je niet in troosteloosheid want ook voor jou is er weer licht. En al heb je reden voor je boosheid, er is nog zoveel moois in zicht. Bedenk: veel kun je niet doorgronden. Er schuilt een reden en ook een doel achter de weg die jij bewandelt, troost je daarom met dit gevoel. Alles komt goed, heus, ook voor jou! Je bent op weg en kunt het dragen. En als je het soms vergeten zou, het licht is er op alle dagen. (Bezoekers-dienst Nijmegen)
Dankgebèd Bedankt Lieven Heer, vur allebaaj men haande èn vur men kunstgebit want et zèn men èège taande. Bedankt Lieven Heer vur allebaaj men voete die men al meer as taageteg jaor toch daogeleks draoge moete. Ik hèb as hulp dan wèl ene rolaater èn ene stòk, Want aanders kwaam ik hil de week vaast nie mir öt men hòk. Bedankt Lieven Heer Dè ik nòg gêef goed kan kèèke zôo dè’k men vriende òp internèt nòg daogeleks kan berèèke. Bedankt Lieven Heer dèt smèèrges licht èn saoves donker wordt. As Gij me in de gaote haawt dan koom ik niks te kòrt.
Uit de serie Tilburgse gedichten door Piet van Beers
Q5
`t Schrijverke
Een ommetje De informatie is afkomstig van de site www.degrotegriepmeting.nl Griep is een besmettelijke ziekte van de luchtwegen die wordt veroorzaakt door het griepvirus (influenzavirus). Griep begint met hoge koorts, koude rillingen, keelpijn, hoofdpijn en spierpijn in het hele lichaam. Griep is dus iets anders dan verkoudheid. Kinderen en volwassenen met een medische indicatie voor de griepprik en mensen van 60 jaar en ouder ontvangen ieder jaar in oktober of november een uitnodiging van de huisarts voor de griepprik. De griepprik verkleint de kans dat u griep krijgt. Een griepvaccin is gemaakt uit een aantal verschillende griepvirussen waar het ziekmakende deel is uitgehaald. Een griepvaccinatie kan dus nooit griep veroorzaken! Ons afweersysteem reageert op de griepprik door afweerstoffen tegen de griepvirussen aan te maken. Omdat het griepvirus voortdurend verandert, wordt het griepvaccin elk jaar aangepast. Dit is de reden dat de griepprik elk jaar moet worden gegeven. Zo kan het lichaam elk jaar nieuwe afweerstoffen aanmaken. Het duurt ongeveer twee weken voordat de griepprik voldoende beschermt tegen griep. Na de vaccinatie begint het afweersysteem met de productie van antilichamen tegen bepaalde eiwitten uit het vaccin. Die zelfde eiwitten komen voor aan de buitenkant van het echte virus. Als dit virus vervolgens het lichaam binnendringt, dan binden de antilichamen zich aan de griepvirussen zodat deze uitgeschakeld kunnen worden. Het virus kan dan geen cellen meer kapot maken en het weefsel loopt geen schade (meer) op. Als u na
die twee weken in aanraking komt met één van de griepvirussen uit de griepprik, dan maken de afweerstoffen in uw lichaam het griepvirus onschadelijk. De bescherming duurt meestal zes maanden. Voor het maken van het griepvaccin worden griepvirussen gebruikt waarvan de Wereldgezondheidsraad denkt dat die dit jaar zullen toeslaan. Er is natuurlijk altijd een kleine kans dat u griep krijgt van een ander griepvirus. De griepprik biedt daarom niet altijd bescherming tegen griep. Wel is aangetoond dat het de kans op griep kleiner maakt. De griepprik kan gezondheidsschade voorkomen of beperken. Als u na de griepprik toch griep krijgt zal mogelijk, - de griep milder verlopen - de kans op complicaties, zoals een longontsteking, kleiner zijn - de kans kleiner worden dat de aandoening die u al heeft, door de griep verergert Griep komt in Nederland elk jaar voor, meestal in de wintermaanden. Omdat er verschillende soorten griepvirussen zijn die steeds veranderen, kan iemand telkens opnieuw griep krijgen. De griepprik voorkomt jaarlijks 5400 sterftegevallen. Ook zijn er 48% minder ziekenhuisopnamen. Dat maakt de 35 miljoen euro die de vaccinatieronde jaarlijks kost, meer dan goed. Toch sterven er jaarlijks nog steeds enkele duizenden mensen, voornamelijk ouderen, aan de griep.
Een ommetje in oktober, wanneer de wind berooft gedachten van een web, en bij thuiskomst heb je een kleurdoos in je hoofd. Je zag de aardetinten en voelde haast het rood, neigend naar oranje in blad’ren met franje met de nerf bijna bloot. De staanders van de bomen al of niet geknoest staan daar oppermachtig het weer weerstaan ze krachtig, bruin en groen geroest. Je betrad gele kleden met een wisselend patroon, zacht, maar tevens krakend, grote passen makend… herfst is kleurrijk schoon!!! Christianne van de Wal
Q;
`t Schrijverke
Clubactiviteiten
Ontspanningsprogramma November
Woensdag
Woensdag 2 november
Klassieke muziek
10.30 uur
Allerzielenviering in de kapel Donderdag 3 november
Filmmiddag Donderdag 10 november
Optreden ‘Zand Zeep en Soda’ Donderdag 17 november
Bingo Donderdag 24 november
Snip en Snap revue Donderdag
ED K IFJEKJ
18.30 uur
om de veertien dagen
Vrijdag Bloemschikken om de veertien dagen
14.30 uur
Q>
`t Schrijverke
Donderdag 1 december
Sinterklaas Bingo Donderdag 8 december
Filmmiddag Woensdag 14 december
Kerststukjes maken Donderdag 15 december
Optreden ‘De 2 Stemmige Heren’ Maandag 19 december
Kerstviering in de Refter Donderdag 22 december
Verwendag in de Oase
Zaterdag 31 december
Oudejaarsparty met optreden van Triple-X
Januari
Bepanthen Intensief lotion Beschermende zalf Eczeem crème Verzorgende crème
€ € € €
12,95 7,95 8,95 4,95
Maandag 2 januari
Nieuwjaarsreceptie
Te verkrijgen bij:
Vrijdag 6 januari
S&A pedicure Vof John Ackermans Afd. Kompas C3.04 Aanwezig: Maandag 09.00-17.00 uur Dinsdag 09.00-17.00 uur Vrijdag 09.00-16.00 uur
Driekoningen zingen in de Refter
QA
`t Schrijverke
Sudoku puzzels 2
6
9
3 1
7
2
9
8
5 5 7
8
9
6
8
3
2
6
1 9
8
5
3
De prijswinnaar van de vorige puzzel is 2 van 4 afd. Vlaspit. 5 1 Mevr. De Grauw Mevrouw heeft haar prijs al in 8 ontvangst genomen.
3
1
2 4
Zin in ’n prijs? 1 Wie wil er nou geen prijs winn toch ook! 3 Die kans heeft u 9 oplossing van de puzzel inlevert bij de 4 7 2 receptie u
8 7
Uit de aanmel redactie 6 een prijswinnaar getrokken. Of U de gelukkige bent, leest U in het volgende Schrijverke. 4 5
8
2
9
Veel succes
CJ CJ J BG E Wie wil er nou geen prijs winnen! U toch ook! Die kans heeft u nu. Als u de oplossing van de puzzel inlevert bij de receptie vóór 20 november, dan maakt u kans op een cadeaubon van € 10,00. De prijswinnaar van de vorige puzzel is Mevr. De Grauw van afd. Vlaspit. Mevrouw heeft haar prijs al in ontvangst genomen. Uit de aanmeldingen wordt door de redactie een prijswinnaar getrokken. Of U de gelukkige bent, leest U in het volgende Schrijverke. Veel succes!
¡_ ¢_]_ ¢££d¤_]_b ¢cb ¥_a £¦¤_d §£d¤_b¨ -
Grijs haar heeft meer volume. Je hebt altijd een zitplaats in de bus. Je bespaart heel wat op shampoo. Nu je met pensioen bent hoef je geen angst voor ontslag te hebben. Er zijn heel wat leuke boeken in de Grote - Letterbibliotheek. Men helpt je bij het oversteken van de straat. Over je leeftijd liegen is makkelijker, nu je die soms echt vergeet. Het is makkelijk om je gebit schoon te maken - haal het gewoon uit je mond en hou het tegen het licht. Wanneer je een verhaal vertelt, beschouwen de luisteraars dat als een staaltje mondelinge geschiedenis. Je kunt een week besteden aan het oplossen van de kruiswoordpuzzel in de krant. Je geheimen zijn veilig nu je vrienden zo vergeetachtig zijn geworden. Je bezit al het perfecte kledingstuk bij de volgende begrafenis. Je kunt tegen steeds meer mensen zeggen, ‘toen ik jouw leeftijd had ...’ Veel slechter dan nu zullen je ogen niet worden. Het blijkt dat elke dag wijn drinken gezond is. Je kunt eindelijk schoenen kopen die geen pijn doen. De plastische chirurgie heeft enorme vooruitgang geboekt.
QL
`t Schrijverke
¯°±²± ³±´µ¶±·¸¹ ºµ»»±¼½¾¸ en vrijwilligers allemaal ...
Colofon
Van Harte Gefeliciteerd! ©ª«¬®
Bewoners November 01 Fr. Johannes van Berkel 02 Mw. Bruurmijn 05 Mw. v.d. Sande 07 Dhr. van Gorkum 07 Dhr. Heijdens 07 Dhr. Schatorje 18 Mw. de Kort 19 Fr. J. van Dooremaal 21 Mw. van Roessel 25 Mw. de Hondt 26 Mw. van Tiggelen 28 Mw. v.d. Beek 29 Zr. Christien Zoontjens 29 Dhr. Reewinkel December 05 Mw. de Leeuw 12 Mw. Lauwerijssen 15 Mw. Sluyter 16 Dhr. Simons 16 Mw. Hamers 17 Zr. Christien Pellen 27 Dhr. Sinot 30 Zr. Nel Wouters Januari 02 Mw. Korremans 04 Dhr. Schellen 05 Dhr. Mous 06 Mw. Van Beurden 07 Zr. Trees Hoogenboom 09 Mw. Beerens 10 Dhr. Sparidans
‘t Schrijverke is een informatieblad voor de bewoners van Joannes Zwijsen en hun relaties. Het blad verschijnt 6 x per jaar en heeft een oplage van 250 exemplaren. 16 18 21 26 29
Mw. Leermakers Mw. Vos Mw. Grevinga Dhr. Waarts Mw. Looymans
Jarig Personeel November 01 Andrea Essens 02 E. Ligtenberg 06 Peter Jansen 10 Annie Aben 10 Wendy Hekman 11 Anita Klaassen 18 Hetty Leermakers 20 Elly Lohn 27 Jaqueline van Dijk 29 Sofia Janssens December 10 N. Gulickx 10 J. van Loon 11 Corry van Beurden 12 Angela Dielen 14 Lisette Mink 21 Hermia Donders 22 Francien Vromans 22 Maria de Kok 23 Lucy de L ‘Or 24 Francesco Arpaia 27 Lizzy van Doorn 27 Diana van Gerwen 28 Anita Kuijsten 29 Monique Semper
Januari 04 Cindy Dekker 07 Jennifer van Dongen 07 Bianca. Sleenhoff 10 Tamara van der Sande 19 Manuela van Pernis 21 Chantal Mommers 23 Ad Leemans 24 Tonny de Kort 25 Marja Rombouts 27 Nancy Gillis 30 Angelique Leeggangers
Jarige Vrijwilligers November 07 Esther van Lieshout 10 Piet van Beurden 18 Ad Koenraadt 19 Riek van Onzenoort December 04 Karin van Bokhoven 13 Frans Mommers 18 Marian van de Ven 19 Maaike Clijsen 23 Gerard Sleegers 29 Daisy Rijks Januari 09 Leny van de Nieuwenhuizen 19 zr. Els Schure 27 Sjef van Asten
Redactie Inga de Bruijn Jos Donders Marianne Bertens Henk van de Wal Foto’s Henk van de Wal Marianne Bertens Margreet de Jong Redactiesecretariaat Burg. Brokxlaan 1407 5041 RR Tilburg T 013 549 26 00 E i.d.bruijn@dewever.nl Drukwerk Diamantgroep Drukkerij Opmaak afdeling Communicatie De Wever Kopij dient duidelijk geschreven of getypt aangeleverd te worden bij het redeactiesecretariaat of via mail naar schrijverke@ dewever.nl De redactie behoudt zich het recht voor om stukken te weigeren, in te korten of te wijzigen.
¿ÀÁÀÀÂÁÀÀÃ