Loiredal: immense bossen, talrijke rivieren, steile hellingen, eeuwenoud gesteente en smaakvolle wijn

Na Chardonnay, de kameleon onder de druivenrassen, en Airén, de meest aangeplante witte druif voor Spaanse bulkwijn, is Sauvignon Blanc de meest aangeplante witte druiven-variëteit wereldwijd. In alle delen van de wereld staat de populaire druif aangeplant. Van Nieuw-Zeeland tot de Verenigde Staten en van Chili tot Zuid-Afrika. Zelfs in mediterrane gebieden, zoals het Griekse eiland Santorini, wordt Sauvignon Blanc met succes verbouwd. Toch is en blijft Frankrijk de bakermat voor Sauvignon Blanc. In Bordeaux worden prachtige assemblages met Sémillon gemaakt en het Loiredal brengt monocépages van wereldklasse voort. Vooral de wijnen uit Sancerre en Pouilly-Fumé zijn vermaard, maar ook die uit Quincy hoeven niet onder te doen voor deze twee wereldsterren. Maar wat maakt dat deze wijnbouwgebieden een streepje voor hebben op de rest? En wat zijn eigenlijk de verschillen tussen deze Appellations?

Not for sale Kundig en ervaren personeel, 'state-of-the-art' wijnmakersgereedschap en de allernieuwste inzichten zijn, hoewel vaak voorzien van een fors prijskaartje, allemaal te koop. Terroir is dat echter niet en juist daarin schuilt de kracht van de wijnen uit het Loiredal en Sauvignon Blanc uit Sancerre en Pouilly-Fumé in het bijzonder. De uitgestrekte bossen, de Loire en haar vele zijrivieren, het steile heuvellandschap en de uiterst complexe bodemsamenstelling met gesteenten uit lang vervlogen tijden zijn onmiskenbaar verbonden aan het succes van de wijnen uit het Loiredal.

Uitgestrekte bossen De wijnbouw in het Loiredal bestrijkt maar liefst 57.200 hectare en is daarmee één van de grootste wijnstreken van Frankrijk. Desondanks is het landschap in de Loire zeer divers en worden wijngaarden afgewisseld met graanvelden, weilanden met grazend vee en immense bossen. Deze laatste zijn zeer belangrijk voor de wijnbouw in de streek. De uitgestrekte bossen vormen een natuurlijke barrière voor onheilspellend weer. Ze houden bewolking tegen en brengen de gure Atlantische wind uit westelijke richting tot bedaren. De beboste omgeving nabij de wijngaarden beïnvloedt in sterke mate het microklimaat in de wijngaard en vormt daarmee een essentieel onderdeel van het terroir van het Loiredal.

Watermassa Naast de bossen heeft ook de nabijheid van de Loire en haar vele vertakkingen een gunstig effect op het heersende microklimaat in de wijngaard. De ongekende watermassa heeft een warmteregulerende werking op haar directe omgeving. Zo biedt het water op extreem warme zomerdagen de broodnodige verkoeling en kan het voorkomen dat de druiven letterlijk verbranden. In de soms ijskoude nachten in het prille voorjaar geeft de watermassa juist warmte af en wordt de kans op vorstschade aanzienlijk verkleind. Daarnaast heeft de loop van het water van de Loire en de zijrivieren, zoals de Cher en de Arnon, steile hellingen gecreëerd, waarop de wijngaarden zijn aangelegd. De hoge hellingsgraad van de wijngaarden zorgt

dat overtollig regenwater snel wordt afgevoerd naar lager gelegen percelen en geen schade aan de druivenranken kan berokkenen. Bovendien maakt de hellingshoek dat de verschillende rijen druiven optimaal kunnen profiteren van de zonnestralen en niet elkaars zon afvangen.

Eeuwenoud gesteente Tot slot kent het Loiredal een fascinerende en extreem diverse geologie. Zo zijn graniet en gneiss in Pays Nantais en de Fiefs Vendéens, het uiterste westen van de streek, de belangrijkste gesteenten en bepalen leem, kiezels en kalkhoudende klei de bodemsamenstelling in het rondom Tours gelegen Touraine. In Centre Loire, het wijndistrict waartoe Sancerre, Pouilly-Fumé en Quincy worden gerekend, zijn kalksteen, mergel en vuursteen dominant aanwezig in de bodem. Op deze bodem komt Sauvignon Blanc het beste tot haar recht. Zo draagt kalksteen bij aan het aromatische karakter van de wijn en zorgt mergel voor een volle en vettige smaak. Het kenmerkende mineraalrijke karakter van Sauvignon Blanc uit Centre Loire wordt toegerekend aan de aanwezigheid van vuursteen. Maar waarin verschillen de diverse wijnen uit Centre Loire? Wat onderscheidt een Sancerre van een Pouilly-Fumé?

Strak versus rond Door de wijnpers worden wijnen uit Pouilly-Fumé vaak omschreven als strakker en steniger met meer rokerige aroma's, terwijl wijnen uit Sancerre juist als wat lieflijker, ronder en bloemiger worden getypeerd. Een eenduidige verklaring voor deze verschillen blijft echter vaak uit. In Sancerre is elk denkbaar stukje grond beplant met wijnranken. Bijna 3.000 hectare bedraagt het totale wijngaardareaal en daarmee is het wijnbouwgebied van Sancerre ruim twee keer zo groot als dat van Pouilly-Fumé. Hierbij moet wel worden aangetekend dat in Sancerre twintig procent van de wijngaarden met Pinot Noir is aangeplant en gebruikt wordt voor de productie van rode en roséwijnen, terwijl in Pouilly-Fumé enkel witte wijn van Sauvignon Blanc gemaakt wordt. De terroirverschillen tussen Sancerre en Pouilly-Fumé zijn echter klein.

Zoek de verschillen De wijngaarden in Pouilly-Fumé zijn tussen de 150 en 270 meter boven zeeniveau aangelegd, terwijl de wijngaarden in Sancerre grotendeels tussen de 200 en 350 meter boven zeeniveau zijn gesitueerd. Ook de jaarlijkse neerslag is met 720 millimeter in Pouilly-Fumé een fractie minder dan de 756 millimeter in Sancerre. Door deze specifieke omstandigheden rijpen druiven in Pouilly-Fumé net wat sneller dan in Sancerre en dit verklaart mogelijk waarom bij het proeven ervaren wordt dat Sauvignon Blanc uit Pouilly-Fumé wat strakker van smaak is. Het mineraalrijke karakter van Sancerre wordt juist verklaard door het hoge aandeel vuursteen in bodem, met name in de wijngaarden ten oosten van het stadje. Wel moet worden benadrukt dat het gaat om nuances en dat vooral elke wijn uit de twee gebieden op haar eigen karakter en kwaliteit moet worden beoordeeld.

Loire

Domaine Raimbault-Pineau

Domaine Carroy

Statistiek Witte wijnen Loire

WIJNBOUWGEBIED WIJNSTREEK OPPERVLAKTE TYPE PRODUCTIE TOEGESTANE DRUIVEN

Pouilly-Fumé

Sancerre

Quincy

Touraine

Fiefs Vendéens

Centre Loire 1.325 ha wit 71.000 hl Sauvignon Blanc Centre Loire 2.988 ha wit 143.000 hl Sauvignon Blanc rosé 14.000 hl Pinot Noir rood 19.000 hl Pinot Noir Centre Loire 303 ha wit 14.600 hl Sauvignon Blanc Touraine 4.450 ha wit 17.800 hl Sauvignon Blanc rosé 16.500 hl m.n. Cabernet Franc, Côt, Pinot Noir en Gamay rood 46.000 hl mousserend 26.700 hl Pays Nantais 430 ha wit 3.400 hl m.n. Chenin B., Chardonnay en Sauvignon B. rosé 8.600 hl m.n. Cabernet Franc, Pinot Noir, Cabernet Sauvignon en Gamay rood 7.700 hl 4.230 ha wit 139.400 hl m.n. Sauvignon B., Chardonnay en Chenin B. rosé 51.200 hl m.n. Gamay, Cabernet Franc, Pinot Noir en Côt rood 52.400 hl