Duurzaam zorgen

De aarde warmt op, het klimaat verandert en verduurzaming staat meer dan ooit op de maatschappelijke agenda. Hoe zit dat eigenlijk bij de Zorgboog? Als zorgorganisatie ligt onze focus op zorg voor de mens. Maar we hebben natuurlijk ook zorg voor onze leefomgeving en willen zorgvuldig omgaan met energie en het milieu. Als we de aarde goed na willen laten aan de generaties na ons, dan moeten we verduurzamen. Daarom doen wij sinds 2020 mee aan de Green Deal Zorg. En dit jaar willen we doorpakken met de audit Green Deal Zorg. Dan kunnen we aantonen dat we actief aan de slag zijn met energiebesparing, milieu, afvalscheiding, duurzame reiniging en schoonmaak binnen de Zorgboog. Ons doel? Het behalen van het Bronzen Keurmerk!

“

Spreiding

Aan de Helmondse Vaartsestraat ligt een in jaren dertig stijl opgetrokken wooncomplex van de Zorgboog. In dit kleinschalig wonen (KSW) Brandevoort wonen cliënten met dementie sinds 2019 comfortabel in hun mooie appartement. Zo bestaat KSW Brandevoort uit vier woningen met elk een knusse huiskamer als kloppend hart. Op elke verdieping verblijven zeven cliënten. Samen met de zorgmedewerkers en medewerkers welzijnsondersteuning vormen zij een huishouden. Door personeelstekort heeft de bovenste woning echter lange tijd leeg gestaan. Maar denken in mogelijkheden leidt tot creatieve oplossingen, bewijzen verpleegkundige Geke Oldenziel (49) en zorgcoördinator Servanne Arts (29).

“Sinds een aantal maanden vangen we drie nieuwe cliënten van de vierde woning overdag tijdelijk op in de bestaande woongroepen. Deze spreiding is één van de sleutels voor de opening in december 2022. Dit ondanks het bestaande personeelstekort. Als we binnenkort op volle sterkte zijn, hopen we in mei dit jaar de laatste vier cliënten in de bovenste woning te verwelkomen.”

Vlinderdienst

Het tekort aan personeel is niet alleen een gevolg van de zogeheten zorgkloof. Ook de coronacrisis die een jaar ná de opening van KSW Brandevoort uitbrak, heeft gezorgd voor vertraging, vertellen Servanne en Geke. “Een aantal van onze medewerkers werd dusdanig ziek dat zij niet meer konden worden ingezet. Hierdoor hebben we noodgedwongen de vierde woning lange tijd leeg moeten laten staan. De oplossing ligt onder meer in het inschakelen van familie en vrijwilligers, de werving van medewerkers welzijnsondersteuning, de inzet van een vlinderdienst op piekmomenten in de zorg én het verdelen van de nieuwe cliënten over de drie andere woningen voor de dagopvang. Nu heeft elke woning overdag één extra bewoner. Onze collega’s van de drie woningen brengen de drie cliënten van de bovenste woonverdieping ’s avonds weer naar hun eigen appartement.

Zo kun je toch drie nieuwe cliënten verzorgen met hetzelfde aantal zorgmedewerkers.”

Duidelijke dagstructuur

Dat mensen met dementie gebaat zijn met een duidelijke dagstructuur in een herkenbare omgeving met steeds dezelfde gezichten, is ook in KSW Brandevoort gegarandeerd. Zo zijn de slaapkamers, gangen, ruimten en huiskamers in één stijl opgetrokken en hebben dezelfde uitstraling. De huiskamer is dé ontmoetingsplek van elke woonverdieping. Hier wordt gekookt, gegeten en gekeuveld. Tevens nemen cliënten hier gezellig deel aan allerlei activiteiten zoals krant voorlezen, meehelpen bij het koken en spelletjes doen. Elke woning heeft bovendien een vast medewerkersteam. Familie van de drie nieuwe cliënten van de bovenste woning zijn heel tevreden hoe het nu gaat, vertellen Geke en Servanne.

Familieapp

“Bij kleinschalig wonen hebben we korte lijnen met zowel de familie als de arts ouderengeneeskunde en de psycholoog. Zij kennen de cliënten goed. Zo hebben we samen voor elke cliënt een persoonlijk omgangsplan opgesteld. Als een cliënt bij ons komt wonen, gaan we altijd in gesprek met de contactpersonen over het inschakelen van familieleden voor ondersteuning. We hebben een speciale familieapp waarmee we de families kunnen bereiken en kunnen vragen om hulp. Bijvoorbeeld als een medewerker welzijnsondersteuning uitvalt die zou koken, vragen we via de familieapp of iemand deze taak kan overnemen. Regelmatig komen familieleden koken of het ontbijt verzorgen. Zo is KSW Brandevoort een warm thuis waar cliënten hun leven kunnen leiden zoals zij dat prettig vinden.”

Vrijwilligers

meer ze zich soms terugtrekken in hun appartement. Met een beetje enthousiasme en overredingskracht is het vaak toch mogelijk om ze uit hun ‘hokje te trekken’. Uiteindelijk vinden ze het fijn dat ze mee zijn gegaan.

“Wekelijks maak ik een lange wandeling met een groep bewoners van locatie de Moeraseik in Helmond. We gaan er lekker op uit met zijn allen en hebben vaste ‘aanlegplaatsen’ waar we samen genieten van een kopje koffie met taart, een ijsje of een broodje paling van de Rijpelaal. We zijn een paar uur op pad en de bewoners vinden het heerlijk. Hoe beperkt sommige ouderen ook zijn, ze doen toch mee. En dat moet je zo lang mogelijk blijven stimuleren, want in beweging blijven is belangrijk.

Mijn vrouw werkt hier ook als vrijwilliger. Zij helpt bewoners tijdens de bewegingslessen. Sommige ouderen gaan niet altijd uit zichzelf mee wandelen of naar de gymles. Ze zitten veel en hoe ouder ze worden, hoe

Bewoners die rolstoelafhankelijk zijn, begeleid ik van hun appartement naar het restaurant van de Moeraseik en weer terug. Of ik breng de warme maaltijd naar ze toe. Verder ben ik actief in de Adviesraad Vrijwilligers.

Ik vind het fijn om als vrijwilliger een bijdrage te leveren aan het welzijn van de bewoners en daarmee ook de zorgmedewerkers te ontlasten. Iets betekenen voor mensen die beperkt zijn, geeft mij veel voldoening en is de reden waarom ik dit doe.”

“In juli 2021 is mijn man John in woonzorgcentrum Keyserinnedael in Helmond komen wonen, ik was toen net met pensioen. Naast mijn 32-urige baan, heb ik John dertien jaar lang thuis verzorgd. Totdat zijn klachten dusdanig toenamen dat het thuis niet meer ging. Hartverscheurend, want dan moet je loslaten…ik noem het liever ‘een andere manier van vasthouden’. Ik ben vaak in Keyserinndael te vinden en vind het fijn om als vrijwilliger ook aandacht te geven aan andere bewoners, bijvoorbeeld tijdens de eetmomenten of bij activiteiten, zoals de muziekmiddagen. Kwaliteit van leven vind ik belangrijker dan kwantiteit. Dat mijn man een fijne dag heeft gehad, vind ik belangrijker dan of er bijzonderheden waren omtrent zijn stoma. Ik wil me inzetten voor het welzijn van alle bewoners en ben daarom lid geworden van de cliëntenraad. Als mijn man wegvalt, wil ik niet in een gat vallen. Ik ben nogal een stuiterbal en heb nog genoeg energie om me op een andere manier maatschappelijk dienstbaar te maken. Ik heb het even geprobeerd hoor om ‘achter de geraniums te zitten’, maar ze gingen allemaal kapot. De hulp van vrijwilligers, mantelzorgers en familieleden is zo ontzettend belangrijk. Nu, en in de toekomst al helemaal, met de toenemende vergrijzing en het dalend aantal ‘handen aan het bed’. We moeten het samen doen, ieder vanuit zijn eigen kracht, talenten en mogelijkheden. Vrijwilligerswerk is niet alleen maar geven, je krijgt er heel veel energie en dankbaarheid voor terug!”

Irene Janssen (50) uit Gemert is een bezige bij. Haar functie als medewerker Gasterij in Beek en Donk is slechts een van haar vele gezichten, want ze is een vat vol ideeën. Zo verzint ze allerlei activiteiten waarmee ze mensen een glimlach op hun gezicht tovert. Bovendien is ze buurtverbinder, lid van het Collegiaal Opvang Team en zit in verschillende projectgroepen. In deze mooie combinatie vindt ze haar werkgeluk.

Irene heeft meer dan 25 jaar ervaring in de Gemertse horeca. Het werken voor ouderen heeft haar echter altijd getrokken, verklapt ze. Tijd dus voor verandering! Ze begon bij de Zorgboog in de Regt bij Kleinschalig wonen en nu werkt ze al enige tijd met veel plezier als medewerker in de Gasterij.

Werkgeluk

die niet alleen míj gelukkig maken maar waarbij ik ook cliënten het geluk kan geven. Ik kreeg de ruimte en werd gezien door anderen en leidinggevenden. Werkgeluk ervaar je, wanneer jezelf eraan werkt. Hieruit ontstond onder andere het idee om bewoners een cadeautje te geven.”

Tegoedbordjes

Dit cadeautje is bijzonder. Zo beschildert Irene oude gebaksbordjes en tovert deze om tot zogeheten tegoedbordjes. “Deze mooi ingepakte bordjes kunnen wij aan de jarige gasten van het eetpunt geven. Ze kunnen deze bordjes weer inleveren voor bijvoorbeeld een kopje koffie, samen met iemand die ze lief hebben. Op deze manier willen we gasten naar de gasterij halen zodat hier meer leven in de brouwerij is. Elkaar zien én naar elkaar omzien, dat vind ik het belangrijkste van werkgeluk. Maak dus van elke dag een feestje en kijk wie mee wil feesten. Dat vertel ik altijd tegen gasten, bewoners en collega’s. Want samen positief in het werk staan, maakt je blij op de werkvloer.”

Elkaar zien en naar elkaar omzien

“Samen met mijn collega’s en vrijwilligers ontvangen we elke dag vele gasten die gezellig bij het eetpunt komen dineren”, vertelt Irene. “Want samen eten is leuker dan alleen! Gelukkig zijn in je werk is zelf op zoek gaan naar waar je gelukkig van wordt. Zo ben ik zelf op zoek gegaan naar activiteiten

Verzorgende IG Ans Gruijters:

“

Dankzij inzet vrijwilligers

Gasterij Ruijschenbergh voortaan

Woensdagavond even na zessen. In het Grand Café van woonzorgcentrum Ruijschenbergh in Gemert zitten ruim tien ouderen aan twee tafels. Aan de linkertafel legt Hanita Klerx (66) gezellig een kaartje, rechts Rummikubt Jeanne Benjamins (74) dat het een lieve lust is. Beide vrijwilligsters zijn sinds 1 december 2022 elke woensdagavond van half zes tot acht uur in de Gasterij te vinden en begeleiden deelnemers bij activiteiten. “En altijd met plezier op ónze vaste avond”, glimlachen ze met veel genoegen.

Gezelligheid staat voorop

“Wij zijn doorgewinterde vrijwilligers”, vertellen Hanita en Jeanne enthousiast. “Voor de woensdagavond activiteit komen deelnemers zelf hier naartoe. Kunnen ze dat niet, dan halen we mensen op van hun appartement en brengen ze na afloop ook weer terug. Gezelligheid staat voorop in Gasterij Ruijschenbergh. Wij doen activiteiten waar deelnemers behoefte aan hebben zoals spelletjes, samen koffie drinken met wat lekkers en tv kijken. Het is fijn als het nog wat drukker wordt, maar we zijn pas gestart. Als het straks beter weer is, gaan de terrasdeuren open sluiten mensen wat gemakkelijker aan. Bovendien is het de bedoeling dat later ook ouderen van kleinschalig wonen en wijkbewoners meedoen. Want het is écht een mooi initiatief waar gezellig samenzijn het belangrijkste is."

Vaste stek

Sinds een aantal maanden komen bezoekers ook op zaterdagavond naar Gasterij Ruijschenbergh waar zij tevens door twee vaste vrijwilligers worden begeleid. “Het idee om belangstellenden op beide avonden vertier te bieden, komt uit de koker van kortcyclisch werken (KW) binnen de Zorgboog. Samen met een kleine KW-afvaardiging – waaronder Maria Kuijpers, Maria Munsters en Marinka van de Meulengraaf – heb ik dit mooie initiatief kunnen realiseren.”

Brainstormsessie

Voor kortcyclisch werken worden vrijwilligers, mantelzorgers en medewerkers uit zorg en welzijn uitgenodigd om samen te bedenken hoe we binnen ons woonzorgcentrum samen meer cliënten kunnen helpen, zonder extra inzet van zorgmedewerkers, licht Ans toe. "Bijvoorbeeld via een brainstormsessie. Zo worden allerlei ideeën bedacht om het voor mensen die hier wonen en straks ook voor wijkbewoners, aantrekkelijker te maken. Het team werkt vervolgens twee ideeën verder uit en zorgt voor een goede start. Hieruit is de avondopening van Gasterij Ruijschenbergh in het atrium voortgekomen. Zo heb ik een aantal bewoners gevraagd, aangevuld met vrijwilligers uit Gemert, of ze als begeleider de avondopening van woensdag en zaterdag van half zes tot acht uur willen verzorgen. Nu staat een clubje van tien enthousiastelingen altijd klaar. Want als de vaste begeleiders een keer zijn verhinderd, nemen andere vrijwilligers hun taak gewoon over.”

Prettige afwisseling

Volgens Ans Gruijters is het nieuwe initiatief een prettige afwisseling. Zeker in de donkere wintermaanden. “Veiligheid staat voorop. Zo is de wijkagent bereikbaar en betalen de deelnemers hun koffie met lekkers of een kleine snack met de bankpas. De avondactiviteit is vooral bedoeld voor bewoners die zich in de avonden wat alleen voelen en wat afleiding zoeken. Zorgmedewerkers kunnen dit signaleren en deze mensen stimuleren om te komen. Ook kunnen zorgmedewerkers ons benaderen zodat we deze bewoners ophalen en later weer. thuisbrengen. Nu is de Gasterij ’s avonds nog alleen open voor cliënten van Ruijschenbergh. Op een later tijdstip willen we ook graag ouderen in de wijk benaderen. Dan komt de community gedachte echt helemaal tot zijn recht, dankzij de inzet van vrijwilligers.”