Markina Xemein Xemein Etorbidea 13 Tel. 94 616 90 88 Fax: 94 616 92 17
Ondarroa Kanttoipe z/g Tel. 94 683 34 95 Fax: 94 683 34 95
Lekeitio Sabino Arana Etorbidea 14 Tel. 94 465 30 09 Fax: 94 603 41 13
leargarapen@leargarapen.org www.leargarapen.org
1
Sarrera.
6
2
Lea Artibaiko Garapen Agentziaren Misioa eta Helburu nagusiak.
8
3
Lea Artibai eskualdearen datu sozio-ekonomikoak.
12
Demografia. Lan merkatua.
14 16
Azterketaren oinarrizko ezaugarriak.
22
Azterketaren eragin eremua. Helburu den biztanleria. Lan metodologia.
22 24 26
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa.
28
Merkataritza sektorearen ezaugarri orokorrak. Aztertutako laginaren ezaugarri orokorrak. Merkataritza sektorearen egoeraren analisia. Lea Artibai eskualdeko merkataritza elkarteak.
30 32 40 60
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
64
Elikagaien eta garbiketa nahiz norberaren higienerako gaien erosketa. Jantzien eta/edo oinetakoen erosketa. Etxerako gaien erosketa. Merkataritzaren irudi orokorra. Merkataritza-sektorearen alde positiboak eta alde negatiboak. Merkataritza-sektorearen bilakaera. Astia eta aisia gozatzea.
66 76 86 96 102 104 106
7
Lea Artibaiko merkataritza sektorearen egoeraren analisia (AMIA).
114
8
Lea Artibai eskualdeko merkataritzaren erronkak.
116
9
Informazio iturriak.
118
Laguntzaileak.
121
Resumen
122
3.1. 3.2.
4 4.1. 4.2. 4.3.
5 5.1. 5.2. 5.3. 5.4.
6 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7
10
1
Sarrera
Dokumentu honetan Lea Artibai eskualdeko merkataritza sektorearen azterketaren emaitzak jasotzen dira. 2005 urtea geroztik, Lea Artibaiko Garapen Agentziak, eskualdeko merkatari elkarteekin elkarlanean sektore honen lehiakortasunean eragiteko ekintzen garapenean dihardu. Hala ere, hauen abiapuntu eta oinarri bezala, garrantzitsua kontsideratu da merkataritza sektoreak egun bizi duen egoeraren diagnosia egitea eta honengan etorkizuneko erronkak finkatzea. Guzti hau, merkatari elkarteekin eta udal erakundeekin elkarlanean burutu da. Aipatzekoa da egitasmo honen garapenerako Garapen Agentziak Europar fondoen laguntza izan duela (FSE eta Equal mikrogunea programak). Honez gain, aipatzekoa da, giltzarrizkoa izan dela eskualdeko Merkatari Elkarteek (Zatozte, Kitto, Hemen be bai) emandako lankidetza, bai diagnosi fasean eta batez ere etorkizuneko erronkak zehazteko orduan. Jarraian merkataritza sektorearen analisiaren emaitzak jasotzen dira. Aurretik, hala ere, Lea Artibaiko Garapen Agentziaren aurkezpen labur bat egiten da eta halaber eskualdearen inguruko zenbait datu sozio-ekonomiko komentatzen dira. Azterketa bera kontestualizatzeko garrantzitsuak izan daitezkeen heinean.
6
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
7
2
Lea Artibai Garapen Agentziaren misioa eta helburu nagusiak
Lea Artibaiko Garapen Agentzia, 2002. urtean sortu zuten, lehenengo grafikoan islatzen diren udalerriek, euren eragin eremuaren garapen ekonomikoaren alde elkarlanean jarduteko.
1
grafikoa
Ispasterko Udala
Etxebarriko Udala
Ondarroako Udala
Berriatuko Udala
Lekeitioko Udala
Markina-Xemeingo Udala
Lea Artibaiko Garapen Agentziak bere MISIOA, honako termino hauetan adostu du: Lea Artibaiko Garapen Agentzia osatzen dugun herriok, gure kapital nagusia, eskualde honetan bizi eta lan egiten duten pertsonek osatzen dutela zinez uste dugu. Zentzu honetan, etengabe lanean dihardugu gure eskualdeko biztanleei lan aukerak eskaintzeko eta eskualdean gazte gaituak eta alor ezberdinetako profesionalak egon daitezen. Gure eskualdea irismen errazekoa eta erakargarria izatea nahi dugu, bai gure biztanleentzat, bai inbertitu nahi duten enpresa berrientzat, bai bisitarientzat eta halaber turistentzat. Gure ingurune natural eta anbientalaren kalitateak eta hiriguneen berriztapenak, ingurune pribilegiatu gisa ezaugarritzea ahalbideratu nahi dugu. Instituzio eta tokiko eta eskualde mailako erakundeetatik, ahaleginak egingo dira industriamerkataritza-turismo sektorearen mantenimendu eta garapenerako ingurune egokia ahalbideratzeko. Gure izaeraren adierazgarri diren ikurrak mantendu nahi ditugu eta leartibaitar guztiengan, eskualde honekiko lotura indartu, tradizio handiko eskualde bateko kide direla azpimarratuz baina baita ere, eskualde moderno, ireki eta beharrezko aldaketen aurrean jarrera aktiboa eta egokitzailea erakusten duela adieraziz.
8
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
86 9
2
Lea Artibai Garapen Agentziaren misioa eta helburu nagusiak
Guzti honegatik, Lea Artibaiko Garapen Agentziaren HELBURUAK honako hauek dira: 1. Lea Artibaiko Garapen Ekonomikorako erreferentziazko leihatila zerbitzua bihurtzea. 2. Lea Artibaiko mikroenpresen beharrizan eta expektatibetan sakontzea prospektiba sistema eraginkor batekin. 3. Lea Artibai eskualdeko enpresa sarearen lehiakortasunean eragingo duten ekimenak definitzea eta dinamizatzea (Turismo, Merkataritza, Zerbitzuen sektorea orohar eta industrian eraginez). 4. Eskualde mailako Esperanza 2013 proiektuan parte hartzea eta Azaro Fundazioarekin elkarlanean autoenpleguko proiektuei zerbitzu integrala eskaintzea. 5. Lea Artibaiko herriak kalitatezko merkatal gune bezala indartzeko lankidetza eskaintzea udalei eta merkatari elkarteei. 6. Lea Artibai eskualdeko eskaintza turistikoa promozionatzea. 7. Lea Artibai eskualdeko toki garapen programen inplantaziorako “idazkaritza tekniko� zerbitzua eskaintzea. 8. Eta baita Bilboko Merkataritza Ganberako zerbitzu eskaintza Lea Artibai eskualdera hurbiltzea.
Hauek aurrera eramateko eskaintzen dituen ZERBITZUAK hurrengo orrian islatzen dira: Ikus daitekenez, Lea Artibaiko Garapen Agentziaren helburuetariko bat eskualdeko merkataritzaren lehiakortasunaren alde lan egitea da. Hau eraginkortasunez lortzeko, oinarrizko baldintza, Lea Artibai eskualdeko merkataritzaren eskaintza eta eskaria analizatzea da. Honela bada, alde batetik, merkataritza sektorearen eskaintzaren datu orokorrak eta sektorearen egoeraren analisiaren datuak bildu dira eta bestetik, eskaria aztertu da, merkataritza sektorearen etorkizuneko erronkak zehazteko. Dena den, gai honetan sakondu aurretik Lea Artibai eskualdearen egoera sozioekonomikoa islatuko da hurrengo atalean.
10
2
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
grafikoa ZERBITZUAK
ENPRESA LEHIATILA 02
Eskualdeko enpresen datu basea Europako Informazio Zentroa Legeria Proiektuak Dirulaguntzak Informeak Elkarlana
01
Formazio eskaintza
04
07
Nazioarteko merkataritza
Enpresentzako dirulaguntzak
03
Lan eskari eta eskaintzak
05 06
Lur industrialari buruzko informazioa
Tramiteen informazioa Kanpoko aktibitateen sustapena
MIKROGUNEA
TOKI GARAPENA
•
•
Tokiko beharrizanen aurre antzematea eta toki garapen proiektuen definizioa.
•
Toki garapen proiektuetan idazkaritza teknikoa.
• •
Mikroenpresen beharrizan eta expektatibetan sakontzeko prospekzio lanak Mikroenpresei zuzenduriko informazio eta aholkularitza eskaintza CAMERPYME: On-line
mikro
gunea Mikroenpresarentzako gunea Un espacio para la microempresa
MERKATARITZA ETA TURISMOAREN SUSTAPENA
FORMAKUNTZA
• • • •
Merkataritza eta Turismo sustapena Merkatari elkarteekin elkarlana Turismo planen dinamizazioa Merkataritza eta turismo sektoreen inguruko azterketak. • CAMERCLUB: Erosketa Club-a
•
AUTOENPLEGUA
BESTE ZERBITZUAK
• • • • • •
•
Bideragarritasun azterketak Enpresa sorrerako tramiteak Dirulaguntzak: informazioa eta tramitazioa Negozio aukera berrien informazioa Sustapen kultura hedatzea Jarduera honen koordinazioa Azaro Fundaziotik egiten da
•
•
Formazio eskari eta eskaintzaren inguruko informazioa eta prospektiba lana Bilboko Merkataritza Ganberako ikastaroetan matrikulazioa.
Datu Pertsonalen babeste legea: azterketa, aholkularitza eta ezarpena Arbitraia eta Bitartekaritza: Enpresen arteko gatazketan aholkularitza eta ebazpena
BILBOKO MERKATARITZA GANBERA
CÁMARA DE COMERCIO DE BILBAO
11
3
Lea Artibaiko eskualdearen datu sozio-ekonomikoak
Lea Artibai eskualdeak Bizkaiko ipar-ekialdean Gipuzkoarekin muga egiten du. Eskualde honen izenaren jatorria, berau zeharkatzen duten Lea eta Artibai ibaitik dator. Lea Artibai eskualdea 12 herrik osatzen dute eta guztira 203,6 km2-ko azalera duen lurraldea da. Horrek Bizkaiko azaleraren %9,1 suposatzen du. 2006. urtean eskualdeko herriek guztira duten biztanle kopurua 26.435koa da. 12 herriak hurrengoak dira: Amoroto, Aulesti, Berriatua, ZiortzaBolibar, Etxebarria, Gizaburuaga, Ispaster, Lekeitio, Markina-Xemein, Mendexa, Munitibar-ArbatzegiGerrikaitz eta Ondarroa. Kostaldean, Kantauri itsasoari begira, biztanle gehien duten herriak; Lekeitio eta Ondarroa kokatzen dira. Jarduera ekonomikoari dagokionez Ondarroakoa gehien bat arrantzari lotua dago eta Lekeitioren kasuan turismoak du indarra, udan bere biztanleria ia bikoizten duelarik. Bi herrialde hauek barruko aldeko Markina-Xemein herriarekin batera merkataritza gehien duten herrialdeak dira. Barrualdean, mendi berde eta nekazal kutsu handiko herrialdeak aurkitzen dira; Munitibar, ZiortzaBolibar, Amoroto, Aulesti, Berriatua, Etxebarria, Gizaburuaga, Ispaster eta Mendexa. Hemen ezin da ahaztu Markina-Xemeinek duen garrantzia, batez ere eskaintzen dituen zerbitzuak gero eta gehiago direlako eta inguruko herri txikietako biztanleak bertara joateko ohitura dutelako. Erakunde publikoek eta sektoreetako eta banakako eragileek Lea Artibai eskualdearen garapenaren funtsezko agente izatearen kontzientzia dute. Azterketa hau horren adierazgarri da; eskualdean bertan eta eskualdeko eragileen ekimenez burutu da. Lea Artibai eskualdeko merkatariek, halaber jakin nahi izan dute zein den euren lehiakortasun maila eta zeintzuk diren aurrerabiderako funtsezkoak izan daitezkeen lan-ildo nagusiak. Aztergai den gaiaren ezaugarriak eta etorkizuneko erronkak zeintzuk izan daitezkeen sakondu aurretik, eskualdearen inguruko datu sozio-ekonomiko esanguratsu batzuk azalduko dira, Lea Artibai eskualdearen errealitate objektiboa ezagutzera emateko.
12
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
LEKEITIO ISPASTER MENDEXA GIZABURUAGA AMOROTO
BERRIATU ONDARROA
AULESTI MARKINA-XEMEIN MUNITIBAR GERRIKAITZ BOLIBAR
ETXEBARRIA
13
3
Lea Artibaiko eskualdearen datu sozio-ekonomikoak
3.1.
Demografia 90eko hamarkadan eskualdeko biztanleriak joera beherakorra izan arren, esan daiteke joera hori nolabait baretu dela. Orokorrean herri guztietako biztanleri kopurua handitu da. Eskualdeko biztanleri kopuruak 2001etik hona %1,30eko hazkundea izan duelarik. Honen arrazoietariko bat etorritako inmigrante kopurua dela ziurtatu daiteke. Herriz herriko biztanle kopurua aztertuz gero ikus daiteke hiru udalerrik hezurmamitzen dutela eskualdea: Ondarroa, Lekeitio eta Markina-Xemein. Gainontzeko herrien biztanleria-kopurua txikia dela azpimarratu behar den arren, aipatzekoa da, hala ere azken urteetan, herririk txikienek biztanleak mantendu ez ezik, zenbait kasutan, gehitzea ere lortu dutela. Horren adibide garbia Berriatua dugu; 1996tik hona %25,5eko hazkundea izan duelarik.
14
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
3
grafikoa DEMOGRAFIAREN EBOLUZIOA LEA ARTIBAIN Iturria: udalek emandako datuak
26800 26700 26600 26500 26400 26300 26200 26100 26000 25900 25800 BIZTANLERI KOPURUA
26683 26491
26435 26197 26095
1991
1996
2001
2005
2006
1
taula LEA ARTIBAI ESKUALDEKO UDALERRIETAKO BIZTANLE-KOPURUA 1991-2006 Iturria: Lea Artibai eskualdeko Udalak. *2006ko irailean emandako datuak
UDALERRIA
1991
1996
2001
2005
2006*
AMOROTO
391
374
376
388
407
AULESTI
697
658
649
664
676
BERRIATUA
1020
978
987
1150
1228
ETXEBARRIA
786
788
798
813
832
GIZABURUAGA
128
136
144
148
179
ISPASTER
618
624
613
622
625
LEKEITIO
7394
7430
7357
7304
7430
MARKINA-XEMEIN
4094
4713
4708
4490
4674
MENDEXA
347
338
341
377
408
MUNITIBAR
455
397
390
385
375
ONDARROA
10561
10247
9732
9466
9206
ZIORTZA-BOLIBAR
--
--
--
390
395
LEA-ARTIBAI
26491
26683
26095
26197
26435
15
3
Lea Artibaiko eskualdearen datu sozio-ekonomikoak
3.2.
Lan merkatua Atal honetan, Lea Artibaiko lan-merkatua aztertzen da. Konkretuki: • 16 urte eta gehiagoko biztanleria landuna, lurralde-eremua eta jarduera-sektorearen arabera. • Sektoreen bilakaera jarduera sektorearen arabera • Langabezia, udalerria, adina eta sektorea kontutan hartuz
3.2.1.
Hamasei urte eta gehiagoko biztanleria landuna, lurralde-eremuko eta jarduera-sektorearen arabera. 2. taula honetan, alde batetik landun gehien duen herria zein den eta bestetik herri bakoitzean indar handiena duen sektorea zein den ikusi daiteke. Aipatzekoa da Ondarroak, Lekeitiok eta MarkinaXemeinek duten landunen kopurua (honek korrelazio zuzena du hauek duten biztanleria kopuruarekin). Bestalde, sektorearen arabera, orokorrean zerbitzu sektoreak du pisu gehien Lea Artibai eskualdean (%45,18) Industriak (%34,9rekin) jarraitzen diolarik. Etxebarriak industrian duen pisua ere oso esanguratsua da, honen arrazoia bertan eskualdeko enpresa handienetariko batzuk kokatuta daudela da. Zerbitzuei dagokionez, Ondarroak duen pisua garrantzitsua da eta betidanik izan duen jarduera altua mantentzen dela ikusi daiteke. Bestalde, azken jarduera honek garrantzi handia hartzen du ere Lekeitioko datuak aztertzen badira. Turismoak pisu garrantzitsua duen herria izatea zuzenean erlazionaturik dago zerbitzu sektore indartsu baten aldeko apustuaz.
16
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
2
taula 16 URTE ETA GEHIAGOKO BIZTANLERIA LANDUNA Iturria: Eustat, 2001eko datuak (eguneratuena)
UDALERRIA
GUZTIRA Kop.
%
NEKAZARITZA ARRANTZA Kop. %
INDUSTRIA Kop.
%
ERAIKUNTZA
ZERBITZUAK
Kop.
Kop.
%
%
EAE
862.407
15.319
236.977
74.732
535.379
BIZKAIA
441.967
6.673
104.464
41.002
289.828
LEA ARTIBAI
10.990
100
1.432
13
3.840
34,9
752
6,8
4.966
45,18
AMOROTO
175
1,6
27
1,9
64
1,7
16
2,1
68
1,4
AULESTI
262
2,4
19
1,3
103
2,9
31
4,1
109
2,2
BERRIATUA
416
3,8
29
2
171
4,4
41
5,4
175
3,5
ETXEBARRIA
350
3,2
21
1,5
180
4,7
27
3,5
122
2,4
GIZABURUAGA
58
0,5
9
0,6
17
0,4
2
0,26
30
0,6
ISPASTER
251
2,2
47
3,3
63
1,6
20
2,6
121
2,4
LEKEITIO
2.985
27,16
328
22,9
808
21,04
212
28,19
1.637 32,96
MARKINA-XEMEIN
2.023
18,4
115
8
876
22,8
151
20,1
881
17,74
MENDEXA
145
1,3
17
1,1
36
0,9
18
2,3
74
1,5
MUNITIBAR
151
1,4
16
1,1
52
1,3
13
1,7
70
1,4
ONDARROA
4174
38
804
56,14
1470
38
221
29,38
1679
33,8
17
3
Lea Artibaiko eskualdearen datu sozio-ekonomikoak
3.2.
Lan merkatua
3.2.2.
Sektoreen bilakaera jarduera sektorearen arabera.
Adierazle guztiek diotenez, Euskal Herriko lehen sektoreak daraman joera beherakorrak jarraitu egingo du. Industria eta eraikuntza sektoreei dagokienez aldiz, etorkizuna ez da hain aldakor ikusten. Eraikuntzak azken urteotan pisua hartu du lizitazio ofizial eta etxebizitzen eraikuntzagatik baina etorkizunean nolabaiteko jaitsiera izango duela iragartzen da. Bestalde, zerbitzu sektoreak etorkizun hobeagoa eta dinamikoagoa izango duela aurreikusten da batez ere unibertsitateko ikasketak beharrezkoak diren aktibitateetan: enpresei zerbitzuak eskaintzen, merkataritzan, osasun eta zerbitzu pertsonaletan. Lea Artibaiko datuetan zentratuta, 4 eta 5 grafikoetan argi ikusten da, eskualdean zerbitzuen sektoreak duen indarra. 1996tik 2001tera industriak eta zerbitzuak izan dute hazkunderik handiena, nahiz eta eraikuntzak ere bere neurrian pisua handitu. Lehenengo sektoreari dagokionez, nahiz eta Bizkaiko beste lurralde batzuetan baino askoz ere indar handiagoa izan, 4 eta 5 grafikoetan ikus daiteke gero eta pisu gutxiago duela. Lea Artibaiko datuak EAEko eta Bizkaiko datuekin konparatzen baditugu, (6. grafikoa ) nabarmena da nekazaritzak eskualdean duen pisua 11 puntuko aldea dagoelarik. Industria jarduera kontuan hartuz gero, ikusi daiteke Lea Artibai eskualdeak sektore horretan duen garrantzia (%34,94). Hala ere, Zerbitzu sektorean zentratzean, EAE, Bizkaia eta eskualdearen artean dagoen diferentzia oso nabarmena da. Lea Artibaiko jardueraren %45,18 zerbitzuetan kokatuta dagoenean, beste bi kasuetan % 60tik gorakoa da portzentaia. Beraz, nahiz eta sektore honek eskualdean pisu handia izan EAEn eta Bizkaian handiagoa duela ikusten da.
18
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
4
grafikoa SEKTOREEN BILAKAERA JARDUERA EREDUEN ARABERA (LANPOSTUAK) Iturria: Eustat, 2001eko datuak (eguneratuenak)
8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0
4966
1816 1432
2935 593 752
NEKAZARITZA 1996
4003
3840
INDUSTRIA
ERAIKUNTZA
ZERBITZUAK
2001
5
grafikoa SEKTOREEN BILAKAERA EHUNEKOTAN (LANPOSTUAK) Iturria: Eustat, 2001eko datuak (eguneratuenak)
% 100,00 % 80,00 % 60,00
% 42,83 % 45,30
% 40,00
% 31,40 % 34,94
% 20,00
% 19,43 % 13,00
% 6,34 % 6,84
% 0,00 NEKAZARITZA 1996
INDUSTRIA
ERAIKUNTZA
ZERBITZUAK
2001
6
grafikoa SEKTOREEN BILAKAERA EAE ETA BIZKAIAREKIN ALDERATUZ (LANPOSTUAK)
NEKAZARITZA EAE
BIZKAIA
LEA ARTIBAI
INDUSTRIA
% 65,57 % 45,18
% 9,20 % 6,84
% 8,70
% 23,64 % 34,94
% 27,48
% 1,50 % 13,00
% 1,80
% 100,00 % 90,00 % 80,00 % 70,00 % 60,00 % 50,00 % 40,00 % 30,00 % 20,00 % 10,00 % 0,00
% 62,07
Iturria: Eustat, 2001eko datuak (eguneratuenak)
ERAIKUNTZA
ZERBITZUAK
19
3
Lea Artibaiko eskualdearen datu sozio-ekonomikoak
3.2.
Lan merkatua
3.2.3.
Langabezia, udalerria, adina eta sektorea kontutan hartuz.
2005ean langabetu kopurua Lea Artibai eskualdean 829koa zen eta 3. taulan ikusten dugunez gaur egun 715ekoa da; beraz jaitsiera nabarmena eman da, %13,75koa. Langabezi datuak aztertuz, esan daiteke langabezi tasa altuena 25-44 adin tartekoen artean dagoela. Bestalde, emakumezkoen artean langabetuen ehunekoa, %32,02koa da; hots, gizonezkoena baino 8 puntu altuagoa. Sektore ikuspuntutik, langabezi tasa handiena industria eta zerbitzuetan ematen da.
3. taula laburbilduz, datuak portzentaietan jarrita argi ikusten da langabeziarik altuena 25-44 urte bitartekoen artean dagoela gizonezko zein emakumezkoetan. Sexuari so, emakumezkoetan altuagoa da 25 urte baino gutxiagodunetan izan ezik.
20
3
taula LANGABEZIA, UDALERRIA, ADINA ETA SEKTOREA KONTUAN HARTUZ Iturria: Eustat, 2006ko datuak
Aurreko enplegurik gabe
Zerbitzuak
Industria
Nekazaritza
>45
<25
Eraikuntza
SEKTOREA
25-44
EMAKUMEAK
>45
25-44
GIZONEZKOAK
<25
GUZTIRA
EAE
78.862
4.090 15.504 12.636 3.769 24.818 18.047 668
15.161
7.162
50.874 4.999
Bizkaia
44.196
2.333 8.897
7.585
2.170 13.736 9.477 394
7.584
4.590
28.268 3.362
Lea Artibai
715
42
174
96
35
229
141
55
228
31
390
13
AMOROTO
9
-
3
2
-
2
2
-
2
-
7
-
AULESTI
11
-
3
1
-
6
1
-
2
2
7
-
BERRIATUA
43
2
12
3
1
15
10
2
16
1
23
1
ETXEBARRIA
16
1
2
5
1
4
3
-
4
1
10
1
GIZABURUAGA
2
-
-
-
-
2
-
-
1
-
1
-
ISPASTER
13
1
1
3
1
5
2
2
-
-
10
1
LEKEITIO
224
9
57
33
10
81
34
14
62
10
136
2
MARKINA-XEMEIN
99
11
24
17
5
27
15
4
34
6
52
3
MENDEXA
9
1
3
-
-
1
4
-
2
-
7
-
MUNITIBAR
12
-
4
2
-
5
1
-
2
1
9
-
ONDARROA
277
17
65
30
17
80
68
33
103
10
126
5
ZIORTZA-BOLIBAR
-
-
-
-
-
1
1
-
-
-
2
-
7
grafikoa LANGABEZIA SEXUAREN ARABERA Iturria: Eustat
% 40,00
% 32,02
% 30,00
% 24,33
% 20,00 % 10,00
% 5,87
% 4,89
% 0,00 < 25 GIZONEZKOAK
% 19,72
% 13,42
25-44
>45
< 25
25-44
>45
EMAKUMEZKOAK
21
4
Azterketaren oinarrizko ezaugarriak
Atal honetan, proiektuaren eragin-eremua, azterketaren publiko objektiboa eta erabilitako lan metodologia azalduko dira.
4.1.
Azterketaren eragin-eremua. Azterketa honetan, eragin eremua Lea Artibai eskualdea da, Lea Artibaiko biztanleen erosketa ohiturak eta merkatariak izan direlarik aztergai. Lea Artibaiko Garapen Agentziak landu nahi duen helburua eskualdeko merkataritza sektorearen lehiakortasunaren hobekuntzan eragitea da. Horretarako, merkatarientzat lehiakortasun iturri diren arloak zehaztu eta arlo horiekiko duten egokiera ezagutu behar da. Honetarako, informazio hau biltzeko galdera sorta bat prestatu da eta galdera-sorta hau egituratzeko egokia kontsideratu da 1Equal Mikrogunea proiektuan landutako materiala erabiltzea. Honenbestez, oinarrizko galdera sortaren atalak honako hauek dira: • • • • • • • •
Informazioaren kudeaketa Kudeaketa komertziala Kudeaketa finantzarioa Kalitatea Gestio informatikoa Kudeaketa tresnak Ordutegiak Eskaparatea/Erakusleihoa
Merkatarien konpetitibitatea ezagutzeko beren barne errealitatean sakontzea garrantzizkoa bada ere, estrategikoagoa da bezeroekiko duten posizionamendua aztertzea. Zentzu honetan, eskualdeko biztanleen kontsumo ohiturak (janaria, arropa, etxea eta aisialdiari dagokionez), merkataritza sektoreari buruz duten pertzepzioa, merkataritzaren eboluzioa eta merkataritzaren alderdi positiboak eta negatiboak galdeketa bidez aztertu dira, bezeroei eurei galdetuz.
1 Mikrogunea Europar Erkidegoko EQUAL ekimeneko proiektua da. Enpresa eta langileak aldaketa ekonomikoetara egokitzea du helburu eta Euskal Herrian informazio eta komunikazioaren teknologien erabilera bultzatzea. Mikroenpresa eta autonomoak lehiakorragoak egiten laguntzea, funtsean.
22
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
KUDEAKETA KOMERTZIALA
INFORMAZIOAREN KUDEAKETA
KALITATEA
KUDEAKETA FINANTZARIOA
?
GESTIO INFORMATIKOA
KUDEAKETA TRESNAK
ORDUTEGIAK ESKAPARATEA/ERAKUSLEIHOA
23
4
Azterketaren oinarrizko ezaugarriak
4.2.
Helburu den biztanleria Aurreko puntuan azaldutakoaren haritik, puntu honetan bi bereizketa egin behar dira publiko objektiboaz hitz egiterakoan. Merkataritzaren eskaintza alde batetik eta bestetik eskaria aztertu dira, galdetuak kolektibo ezberdinak baitira.
Eskaintzaren azterketa Kasu honetan erreferentziadun unibertso bezala, Lea Artibai eskualdeko saltoki guztiak kontutan hartu dira. Hala ere, azterketa honetan saltoki bezala ez dira hartu honako hauek: bankuak, aholkulariak, auto-eskolak, aseguruak, ile-apaindegiak, estetika zentroak, abokatuak, tailerrak, arotzak, igeltseroak, harginak, elektrizistak, banatzaileak, ehorztetxeak, gasolindegiak, inmobiliariak, mintzatokiak, zinemak eta iturginak. Saltokien informazioa lortzeko erabilitako teknika elkarrizketa pertsonala izan da: Equal Mikrogune proiektuko euskarria oinarritzat hartuz eta ikerketa lan honen arabera galdetegia osatu ondoren, 219 merkatariri banakako elkarrizketa egin zaie (eskualdeko merkatarien %57,22ri). Batez ere euren kudeaketa sistema nolakoa den jakitea izan da helburua, gestio alor ezberdinak kontutan hartuz.
Eskariaren azterketa Kasu honetan, Eskualdean bizi den 18 urtetik goranzko edozein da helburu den biztanleria. Hala ere, Lea Artibaiko herrietan ezaugarri hori dutenen kopurua handia denez lagin batekin lan egin da. Honetarako informazioa lortzeko erabili den teknika elkarrizketa telefonikoa izan da: 12-14 minutuko 1150 elkarrizketa telefoniko egin dira (honen e= Âą 2.9% 95.5% konfiantza mailarako, 2 o ). 5. taulan elkarrizketen kopurua herri bakoitzean, nolakoa izan den ageri da.
24
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
4
taula ELKARRIZKETATUTAKO MERKATARIEN ZENBATEKOA ELKARRIZKETATUTAKO HERRIAK
ELKARRIZKETA KOPURUA
BERRIATUA
4
ETXEBARRIA
2
ISPARTER
1
LEKEITIO
96
MARKINA-XEMEIN
32
ONDARROA
84
GUZTIRA
219
5
taula ELKARRIZKETA TELEFONIKOA EGITEKO ERABILI DEN LAGINA Oharra: Lagina hiru herrietan berdina aukeratu da (n=300) baina gero ondorioak ateratzeko orduan herri bakoitzaren biztanleriaren arabera ponderatu dira emaitzak errealitatearen islada izan daitezen.
BIZTANLERIA
LAGINA (n)
LAGINAREN ERROREA (e)*
LEKEITIO
7357
353
± 5,7%
MARKINA-XEMEIN
4708
353
± 5,7%
ONDARROA
9732
352
± 5,7%
GAINONTZEKO HERRIAK
4298
92
± 6,3%
ELKARRIZKETAK GUZTIRA
1150
25
4
Azterketaren oinarrizko ezaugarriak
4.3.
Lan â&#x20AC;&#x201C; metodologia. Azterketa honen helburua lortzeko, hau da, Lea Artibaiko merkataritza sektorearen diagnosia eta erronkak identifikatzeko jarraitu den lan metodologia 6. taulan ikus daiteke. Eskaintzaren azterketa zein eskarien azterketa egiteko metodologia berbera erabili da. Lehenengo euskarriak prestatu dira, datu baseak osatu eta teknikariak prestatu ondoren elkarrizketak antolatu, gauzatu eta aztertu dira ondorioak ateratzeko. Ondorio hauetatik diagnosia eta erronkak eratu dira zeintzuek merkatariekin kontrastatu diren.
26
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
6
taula LAN – METODOLOGIA
A. ESKAINTZAREN AZTERKETA INFORMAZIOA BILTZEKO EUSKARRIAK PRESTATU
PROZESUA ANTOLATZEA ETA MARTXAN JARTZEA
INFORMAZIOA EMANGO DUTENEN DATU BASEA OSATU TEKNIKARIAK PRESTATU PROIEKTUA KOMUNIKATU
Eskaintzaren inguruko ondorioen aurretxostena idaztea
ELKARRIZKETAK GAUZATU ETA AZTERTU
KANPO LANA
ONDORIOAK
B. ESKARIAREN AZTERKETA PROZESUA ANTOLATZEA ETA MARTXAN JARTZEA
INFORMAZIOA BILTZEKO EUSKARRIAK PRESTATU INFORMAZIOA EMANGO DUTENEN DATU BASEA OSATU TEKNIKARIAK PRESTATU ELKARRIZKETAK ANTOLATU
KANPO LANA
Eskaintzaren inguruko ondorioen aurretxostena idaztea
ELKARRIZKETAK GAUZATU ETA AZTERTU ONDORIOAK
C. MERKATARITZA SEKTOREAREN DIAGNOSIA ETA ERRONKAK
Egoeraren diagnosiaren aurretxostena: Sektoreko AMIA matrizea (aukerak, mehatxuak, indarguneak, ahuleziak)
Etorkizuneko erronkak merkatari elkarteekin kontrastatu eta adostu.
EMAITZAK EMAITZEN TXOSTENA PRESTATZEA ETA IDAZTEA EMAITZEN AURKEZPENA
27
5
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa
Atal honetan, merkatariei galdetuz, identifikaturiko sektorearen ezaugarri nagusiak deskribatuko dira. Aurretik ordea, orohar, merkataritzak EAE-n bizi duen egoeraren inguruko zenbait datu emango dira gaia kontextualizatzeko batez ere.
5.1.
Merkataritza sektorearen ezaugarri orokorrak. EAE-ko merkataritza sektorea ezaugarritzen duten aldagai nagusiek zera diote: â&#x20AC;˘ â&#x20AC;˘ â&#x20AC;˘ â&#x20AC;˘
40.587 merkataritza establezimendu 119.100 lanpostu Euskal Herriko lanaren %12a suposatzen du Euskal Herriko BPG-aren (Barne Produktu Gordinaren) %11,5a
8. grafikoan ikusten denez EAE-n azken 7 urteetan establezimendu kopurua mantendu egin da, nahiz eta gaur egungo merkataritzak aldaketen presio handia izan. Aldaketa horiek 7. taulan adierazten den bezala, sektoretik, kontsumitzaileetatik, ingurutik eta lan harremanetatik datoz.
28
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
8
grafikoa EAE-N AZKEN 7 URTEETAN ESTABLEZIMENDU KOPURUAREN BILAKAERA
45.000 40.000
38.906
39.302 38.665 38.903
38.665
38.853 40.561
35.000 30.000 25.000
31.339 31.533 30.937 30.998
30.757 30.824
31.503
HANDIZKARIAK
20.000 15.000 10.000
GUZTIRA
TXIKIZKARIAK
7.567
7.769
7.728
7.905
7.908
8.029
9.058
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
5.000 0
7
taula SEKTOREAREN EZAUGARRI NAGUSIAK
LEHIAKORTASUNA
• Kontzentraziorako joera • Formatu berriak • Merkaturatzeko kanal berriak
KONTSUMITZAILEARI DAGOZKIONAK
• Emakumea lan-munduan • Gazteak informatuago eta teknologizatuago • Diru gehiago gastatu aisialdian eta inmobiliariak • Populazioaren zahartzea • Inmigrazioaren gorakada
INGURUA
• Komunikazio hobeagoak • Irisgarritasun eta aparkaleku arazoak
LAN HARREMANAK
• Errotazio gehiago • Erregulazio gogorragoa: soldata, promozioa,... • Ondorengotza eza
29
5
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa
5.1.
Merkataritza sektorearen ezaugarri orokorrak. Merkataritza sektorean eman diren aldaketa guztiek merkatariaren negozioetan eta eguneroko eginkizunetan aldaketak ekarri dituzte. Aldaketa horiek ez dira guztiz negatibotzat hartu behar, izan ere mugimendu honek instituzio publiko zein pribatuak elkartzea ekarri baitu, beraien lankidetza bultzatuz. Bestalde, merkataritzak profesionaltasuna eta eraginkortasuna lortu du. Beraz, esan daiteke merkataritzak bere eraginkortasunean eta lehiakortasun positiboan aurrerapauso handia eman duela. Honek ez du esan nahi ordea hobetu beharra ez dagoenik, zeren gaur egungo merkatua asko eta azkar aldatzen baita. LEA ARTIBAIRA etorriz, 8. taulan islatzen da sektorearen bolumena. Taula hau populazioaren taularekin elkartzen badugu, argi ikusten da denden kopurua eta biztanle kopurua erlazionatuta daudela. Hau dela eta, merkataritza handieneko herria Ondarroa da Lekeitiok jarraitzen diolarik. Kasu batzuetan, titular baten menpe komertzio bat baino gehiago egoten dira. Izan daiteke eskualdean dagoen dendaren baten titularrak eskualdean bertan edo kanpoan besteren bat izatea edo eta kanpoan egon den bat eskualdera ere etortzea. Zehazki, %14,6ak komertzio bat baino gehiago du bere izenean. %4,56k herrian bertan dauka beste establezimendu bat, %2,28ak eskualdean eta %7,76ak beste nonbait. Beti ere, egindako inkesten arabera.
9. taulan ikus daitekeenez, Lea Artibaiko denden aktibitate nagusia, janari dendena da.
30
8
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
taula DENDA KOPURUA HERRIKA UDALERRIAK
BIZTANLERIA
MERKATARITZA KOPURUA
MERKATARITZA DENTSITATEA (Establezimendu kopurua/ 1000 biztanleko)
AMOROTO AULESTI BERRIATUA ETXEBARRIA GIZABURUAGA ISPASTER LEKEITIO MARKINA-XEMEIN MENDEXA MUNITIBAR-ARBATZEGI- GERRIKAITZ ONDARROA ZIORTZA-BOLIBAR
407 676 1228 832 179 625 7430 4674 408 375 9206 395
0 2 5 2 0 2 124 76 0 1 170 0
0 2,95 4,07 2,40 0 1,32 16,69 16,26 0 2,66 18,47 0
GUZTIRA
26435
382
14,45
9
taula HERRI BAKOITZEKO DENDA KOPURUA AKTIBITATEKA Aulesti Berriatua Etxebarria Isparter Lekeitio Markina Xemein Munitibar Ondarroa Guztira Arbatzegi Gerrikaitz Elikadura Kirolak Pertsonen Ekipamendua Etxeko Ekipamendua Loradenda Bitxitegiak Liburugintza, Papergintza, Bulego materiala Optika eta Argazkigintza Lurrindegia Zerbitzuak / bestelakoak Guztira
2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2
3 0 0 0 0 0 0 1 0 1 5
2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2
1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 2
40 3 27 17 2 2 10 5 3 16 125
17 2 14 10 1 1 6 3 4 17 75
1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1
57 4 27 39 1 5 2 8 6 21 170
123 9 68 67 4 8 18 17 13 55 382
10 taula
LEA ARTIBAIKO DENDEN DENTSITATEA AKTIBITATEKA AKTIBITATEA Elikadura Kirolak Pertsonen Ekipamendua Etxeko Ekipamendua Loradenda Bitxitegiak Liburugintza, Papergintza, Bulego materiala Optika eta Argazkigintza Lurrindegia Zerbitzuak/Bestelakoak Guztira
DENTSITATEA % 32,20 2,36 17,80 17,54 1,05 2,09 4,71 4,45 3,40 14,40 100
31
5
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa
5.2.
Aztertutako laginaren ezaugarri orokorrak. Arestian esan bezala 219 dendek osatzen duten laginean oinarritzen da eskaintzaren azterketa. Lagin hau kontutan hartuz, Lea Artibai eskualdeko merkataritzari dagokionez bere ezaugarri nagusiak azaltzeko honako aldagai hauek izan dira kontutan: a) b) c) d) e) f)
Aintzinakotasuna Forma juridikoa Merkatua Langile kopurua Langilearen perfila Langileen jardunaldia
11. taulan ikus daiteke 219 dendetako lagin horretan zein tipologiako komertzioak elkarrizketatu diren.
32
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
FORMA JURIDIKOA
B
AINTZINAKOTASUNA
MERKATUA
A
C
F
D
LANGILEEN JARDUNALDIA
E
LANGILE KOPURUA
LANGILEAREN PERFILA
11 taula
ELKARRIZKETATU DIREN DENDEN DENTSITATEA AKTIBITATEKA KOPURUA
%
Elikadura Kirolak Pertsonen ekipamendua Etxeko ekipamendua Loradenda Bitxitegiak Liburugintza, papergintza, bulegoko materiala Optika eta Argazkigintza Lurrindegia Zerbitzuak/Bestelakoak
50 4 51 45 4 5 13 13 7 27
22,83 1,83 23,29 20,55 1,83 2,28 5,94 5,94 3,19 12,33
GUZTIRA
219
100
33
5
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa
5.2. Aztertutako laginaren ezaugarri orokorrak. A. Aintzinakotasuna Antzinatasunari dagokionez eta 9. grafikoan ikusten den bezala, denda gehienak 18 urte baino gehiago dute. Esan behar da, datu hau jasotzerakoan 18 dendak betidanik daudela erantzun dutela. Aipatu beharreko datua da azken urteotako denda berri kopuruaren igoera. Hala ere, kontutan hartu behar da datu hau erabiltzerakoan, titular aldaketa denda berri bezala kontsideratzen dela. Kudeaketan eta negozioaren ikuspuntuan aldaketa nabarmenak egon daitezkeela titular aldaketarekin kontsideratuz jaso da irizpide hau.
B. Forma juridikoa Forma juridikoari dagokionez, 10. grafikoan ikusi daiteke autonomo izatea dela gehienen erabakia. % 72,48ak forma juridiko hori du. Honen arrazoietako bat forma juridiko honek ematen dituen erraztasunak dira. Bere ahuleziak dituen arren, autonomo izateak burokrazi eta kontabilitate arazo asko murrizten ditu, eta hori asko baloratzen du enpresariak. Bazkide bat baino gehiago diren kasuetan aldiz, gehien erabiltzen den forma juridikoa sozietate mugatua (SL) da eta hurrengo ondasun erkidego (CB) deritzona, % 15,59tan eta % 10,55tan hurrenez hurren. Kasu honetan, ondasun erkidegoa denean (CB) bazkide bakoitza autonomoa da. Beste forma juridikoak ia-ia aipatu ere ez dira egiten. Esan bezala, autonomo izateak badauzka bere abantailak, batez ere negozioa ireki berritan eta ondorengo urteetako funtzionamenduari so. Hala eta guztiz ere aholkularitzaren bat dute kontratatuta izapideetarako merkatariek.
34
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
9
grafikoa DENDEN AINTZINAKOTASUNA
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
87 65 42 25
6 urte baino gutxiago
6-12 urte
12-18 urte
18 urte baino gehiago
10
grafikoa DENDEN FORMA JURIDIKOA (DENDA KOPURUA PORTZENTAIETAN)
80 70
72,6
60 50
Autonomoa
40
Ondasunen erkidegoa (CB)
30
Sozietate Anonimoa (SA) Sozietate mugatua (SL)
20 10 0
15,53
10,5 0,91
Erantzukizun mugatuko lan-sozietatea (SLL) 0,46
35
5
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa
5.2. Aztertutako laginaren ezaugarri orokorrak. C. Merkatua Denda hauen merkatua herrira eta eskualdera soilik zabaltzen da. Beraien merkatua zein den galdetzean, bataz beste beraien merkatuaren %80a herrikoa dela diote. Ondarroako kasuan eskualdez kanpo dagoen Mutriku ere sartzen da baina oso portzentaia baxuan. Orokorrean, dendak beraiek dira banaketa bide, ez doaz kanpora saltzera, ez dute kanpoko bezeroaren merkatua bilatzen kaleko bezeroa bera da denda horietara doana erostera.
D. Langile kopurua Langileriari dagokionez, orokorrean denda txikiak direnez gehienetan titularra bera da titular eta langile bakarra (% 52,97) (11. grafikoa).
E. Langilearen perfila 12. grafikoan ikus daitekeen bezala, titularrak kontratatuta duen langileria gehiena emakumezkoa da, gizonezkoen presentzia oso murritza izanik. Beste datu aipagarri bat da langileri gehiena oso gaztea dela; %45ak 35 urte baino gutxiago du. 55 urtetik goranzkoak gutxi batzuk dira.
36
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
11
grafikoa LANGILE KOPURUA PORTZENTAIETAN
60 50
52,97
40
Titular
30
1 langile 2 langile
21,74
20
3 langile edo gehiago
14,15
10
9,13
0
12
grafikoa LANGILEAREN PERFILA 35
31,69
30
27,57
25
21,81
20
Gizona Emakumea
15 10
12,76
5
2,47 2,88
0
35 urte baino gutxiago
35-54
55-59
0,41 0,41 60 urte baino gehiago
37
5
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa
5.2. Aztertutako laginaren ezaugarri orokorrak. F. Langileen jardunaldia Behin betiko kontratua maiz erabiltzen den kontratua dela ikus dezakegu eskubiko grafikoan. Sektore honetan %77,33 dira kontratu mota hori erabili dutenak. Hauen artean % 59,55-k jardunaldi osoan lan egiten du eta beste %17,78k jardunaldi partziala du. Bestetik, behin behineko kontratua dutenetatik % 13,78k jardunaldi osoan lan egiten dute eta % 8,89k partzialean. Partzialtasunaren zergatiaz galdetzean, ordu gehiago sartu nahi ez izana edota familiaren kargu egin beharra argudiatzen dira kasu gehienetan.
38
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
13
grafikoa LANGILEEN JARDUNALDIA (PERTSONA KOPURUA KONTRATU KOPURU TOTALAREKIKO)
60
59,55
50
Guztira
40
35,11
30
24,44
20 10 0
17,78 8,89 8 0,89 PARTZIALA
13,78 6,22
7,56
OSOA
Gizona Emakumea
16,45
1,33 PARTZIALA
BEHIEN BEHINEKOA
OSOA
BEHIN BETIKO
12 taula
DENDEN EZAUGARRI OROKORREN LABURPENA ALDAGAIA
DATUA
Aintzinakotasuna
%39,27k 18 urte baino gehiago dute %29,68k 6 urte baino gutxiago dute %72,48 autonomo dira Bezeroen %80 herrikoa bertakoa da %52,97k titularra bera da langile bakarra %21,74k langile bakarra dute Langileen %45ak 35 urte baino gutxiago ditu %22,67k kontratu mugagabea dauka %77,33k aldi baterako kontratua dauka
Forma juridikoa Merkatua Langile kopurua Langilearen perfila Lan jardunaldiari dagokionez
39
5
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa
5.3.
Merkataritza sektorearen egoeraren analisia. Esan bezala, sektorearen analisia inkestatutako 219 denda kontutan hartuta egin da. Atal honetan agertzen diren datuak, bere osotasunean inkestatutako dendetatik atera dira. 4 ataletan banatuta agertzen dira sektorearen egoera azaltzen diguten datuak: - Kudeaketa - Ordutegia - Erakuslehioa - Elkartzea
5.3.1.
Kudeaketa Enpresaren kudeaketari dagokionez atal ezberdinak aztertu dira hurrengo orrietan banan-banan tratatuko direlarik. • • • • • • • • •
40
Informazioaren kudeaketa. Kudeaketa komertzialerako tresnen erabilera. Finantza izaerako informazioaren ezagupen maila. Gestiorako programa informatikoen erabilera. Informazioaren eta komunikazioaren teknologia berriak. Kalitatea. Hobekuntza eta berrikuntza. Hutsuneak eta konponbideak. Aparteko zerbitzuak.
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
SEKTOREKO EGOERAREN ANALISIA EGITERAKOAN HONAKO LAN EREMUAK HARTU DIRA KONTUTAN.
• Informazioaren kudeaketa. • Kudeaketa komertzialerako tresnen erabilera. • Finantza izaerako informazioaren ezagupen maila. • Gestiorako programa informatikoen erabilera. • Informazioaren eta komunikazioaren teknologia berriak. • Kalitatea. • Hobekuntza eta berrikuntza. • Hutsuneak eta konponbideak. • Aparteko zerbitzuak.
KUDEAKETA
ORDUTEGIA ERAKUSLEIHOA ELKARTZEA
KUDEAKETA
KUDEAKETA KOMERTZIALERAKO TRESNEN ERABILERA MAILA.
B INFORMAZIOAREN KUDEAKETA.
APARTEKO ZERBITZUAK.
C
GESTIORAKO PROGRAMA INFORMATIKOEN ERABILERA.
D
A
E
I F
H HUTSUNEAK ETA KONPONBIDEAK.
FINANTZA IZAERAKO INFORMAZIOAREN EZAGUPEN MAILA.
INFORMAZIOAREN ETA KOMUNIKAZIOAREN TEKNOLOGIA BERRIAK (IKTB / NTIC).
KALITATEA.
G HOBEKUNTZA ETA BERRIKUNTZA.
41
5
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa
5.3.
Merkataritza sektorearen egoeraren analisia.
5.3.1.
Kudeaketa
A. Informazioaren kudeaketa Hemen aztertuko da jasotzen duten informazioa zein arlotakoa den eta jaso nahiko luketen informazioa zein arlotakoa litzatekeen. Honez gain informazioa jasotzeko medioa zein den eta etorkizunerako egokiena zein ikusten duten. Gaur egun Lea Artibai eskualdeko merkatariek jasotzen duten informazioa aztertzen bada (14. grafikoa), ikus daiteke zergak, lana eta kontabilitateari buruzkoa dela jasotzen duten informazio g e h i e n a ( % 7 3 , 0 6 ) . I n f o r m a z i o h a u b a t e z e re a h o l k u l a r i t z e t a t i k j a s o t z e n d a . %39,73ak dirulaguntza eta laguntzei buruzko informazioa jasotzen du. Eta portzentaia txikiagoan trebakuntza ikastaroak eta informazio juridiko eta legala, %28,77an eta %27,40an hurrenez hurren. Beste arloetako informazioa jasotzen dutela esaten dutenak merkatarien %25a baino txikiagoa da. Gutxien jasotzen dutena industria-lurrak eta pabiloien informazioa izanik. Hau normala da, merkataritzak berak duen izaeragatik. Dendak gehienetan kalean egoten dira, herritarrak mugitzen diren kaleetan zehar; horregatik ez dute behar industria eta pabiloien informaziorik eta ikusi ahal denez ez dute mota horretako informaziorik jaso ere egiten. Behar izanez gero bila joan beharko lirateke. Jasotzen duten informazioa interesagarria iruditzen zaie baina, beste gai batzuei buruzko informazio gehiago lortzeko prest leudeke (15. grafikoan ikusten den moduan). Hala ere, bestelako arloei buruzko informazioa eskatu dutenen portzentaia baxuagoa da. Lan arriskuen aurreneurriak, kalitatea eta ingurumenari buruzko informazioa eskatzen dute, batez ere (%14,61ak, %11,42ak eta %10,96ak hurrenez hurren). Faltan botatzen duten informazioa dirulaguntzei buruzkoa da. %73,06ak eskatu du informazio gehiago eta beste %40,18 batek trebakuntza ikastaroen informazioa jasotzea ere interesgarria ikusten du. Bestetariko informazioa jaso nahi dutenen kopurua baxua bada ere, beharrezkoa da ezagutzea zeri buruzkoa aipatzen duten. Alde batetik, feria eta erakusketei buruzkoa aipatzen dute eta aholkularitzari buruzko informazioa bestetik. Orohar, beraien sektorearekin zerikusi zuzena duten gaiak ezagutu nahi dituzte, oso konkretuak direnak eta negozioaren eguneroko ibilbidean lagungarri izango zaizkienak.
42
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
14
grafikoa JASOTZEN DUTEN INFORMAZIO TIPOLOGIA (DENDA KOPURUA PORTZENTAIETAN)
39,73
DIRULAGUNTZAK ETA LAGUNTZAK
73,06
ZERGAK, LANA, KONTABILITATEA
27,4
JURIDIKOA ETA LEGALA KALITATEA
13,24 15,53
INGURUMENA
23,39
LAN ARRISKUEN AURRENEURRIAK TREBAKUNTZA IKASTAROAK
28,77
JARDUERAREN SEKTOREA
9,59
INDUSTRI LURRAK ETA PABILOIAK
1,37
BESTELAKOAK
1,37 0
10
20
30
40
50
60
70
80
43
5
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa
5.3.
Merkataritza sektorearen egoeraren analisia.
5.3.1.
Kudeaketa
A. Informazioaren kudeaketa. Informazioa jasotzeko erabiltzen duten bidea aldizkariak, argitalpenak, buletinak,â&#x20AC;Ś paperean argitaratzen diren medioak dira. %56,17ak dagoeneko paperean jasotzen du informazioa eta %71,69ak informazio medio hau eroso eta egokitzat jotzen du. Informazioa jasotzeko darabilten beste iturri garrantzitsu bat, aholkularitza edo eta asesoriak dira. Merkatarien %20,55ak bide horretatik lortzen du informazioa. Baina zein bide nahiago duen informazioa lortzeko galdetzerakoan, oso gutxi dira aholkularitza aipatzen dutenak. Hau da, askok jasotzen dute informazioa bide honetatik baina, ez dute informazio gehiago lortzeko bide bat moduan ikusten. Inkestatutako merkatari guztien artean, %18,72ak merkataritza elkartetik jasotzen du informazioa eta beste %9,59ak elkargo profesionaletatik. Datu hau erabiltzerakoan kontutan hartu behar da inkestaturiko guztiak ez direla merkatari elkarte bateko kide. Elkarteren bateko kide %55,25 dira eta hauetatik elkarteren batetik informazioa jasotzen dutenak %51,24a. Internet oraindik ere gutxi erabiltzen dute merkatariek informazioa bilatzeko eta jasotzeko. %8ak bakarrik lortzen du informazio gehigarria internetetik. Esanguratsua da buletin digitalen eraginkortasunik eza informazioa eskuratzeko. Posta elektronikoa %12,79k bakarrik aipatzen du informazio kanal baliagarri bezala eta beste bitarteko batzuk, intraneta edo eta bestelakoak ia aipatu ere ez dira egiten. Azken datuon arrazoia sektore honetan dagoen interneterako konexio baxua eta erabilpen edota ezagupen falta dira. Azkenik, atal honi dagokionez, informazioaren kudeaketan aldaketaren bat egin beharko litzatekeela uste dutenak %17,80a dira. Aipatzekoa da hala ere, portzentaia altu batek galdera honi ez diola erantzunik eman (%70,78k). Gehienetan, dendaren funtzionamendu osoa pertsona bakar baten gain egoteak informazioaren kudeaketan bereziki ez egitera eramaten ditu (informazioaren %100a pertsona berak jasotzen du, informazioa ondoren erabili eta erabakiak hartu behar dituen berberak).
44
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
15
grafikoa JASO NAHI DUTEN INFORMAZIO ARLOA (DENDA KOPURUA PORTZENTAIETAN)
73,06
DIRULAGUNTZAK ETA LAGUNTZAK ZERGAK, LANA, KONTABILITATEA
5,94
JURIDIKOA ETA LEGALA
6,39
KALITATEA
11,42 10,96
INGURUMENA
14,61
LAN ARRISKUEN AURRENEURRIAK TREBAKUNTZA IKASTAROAK
40,18
JARDUERAREN SEKTOREA
9,59
INDUSTRI LURRAK ETA PABILOIAK
5,48
BESTELAKOAK
5,02 0
10
20
30
40
50
60
70
80
45
5
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa
5.3.
Merkataritza sektorearen egoeraren analisia.
5.3.1.
Kudeaketa
B. Kudeaketa komertzialerako tresnen erabilera maila: Kudeaketa komertzialean bezeroa eta merkatua oinarri hartuz erabiltzen diren tresnak aztertzen dira (16. grafikoa). Kudeaketa komertzialerako tresnen erabilera oso mugatua da eta gehienek ez dute bat ere erabiltzen. Horrez gain, esanguratsua da ere metodologia ezberdinei buruz duten ezagutza baxua. Merkatariek erabiltzen dituzten kudeaketa tresnen artean gehiengoak ez du merkatu azterketa, bezeroak leialtzea, lehiakideen azterketa edo eta marketing plana erabiltzen. Publizitatean zentratzen dira batik bat, ekintza konkretuak burutuz: buzoneoa, herriko argitalpenetan publizitatea edo eta eskualdeko egunkarian publizitatea jartzen dute. Hauxe da %35,62ak darabilen estrategia bere negozioa inguruan ezagutzera emateko. Bezeroak leialtzeko tresnaren bat erabiltzen duela adierazten du %25,11ak eta bestelako kudeaketa tresnak ia erabili ere ez dira egiten. Gutxien erabiltzen direnen artean daude, nazioartekotze plana, bezeroen iritzia jakiteko inkestak eta merkatu azterketak egitea. Beste %26,94ak ez du erantzunik eman, tresna bat ere ez dute erabiltzen, alegia.
C. Finantza izaerako informazioaren ezagupen maila. Enpresaren alde finantzarioaren informazio ezagupena aztertzen da honako atal honetan. 17. grafikoa begiratuz atzematen da orokorrean merkatariek euren negozioaren egoera ekonomikoaren jarraipena egiten dutela. %88,12ak, hain zuzen ere. Produktuen marjina ere %85,84ak ezagutzen du. Eta portzentaia txikiagoan baina hala ere, hiru laurdenek baino gehiagok ezagutzen dituzte dauden finantza iturriak eta aurrera daramaten diruzaintza plana.
46
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
16
grafikoa KUDEAKETA KOMERTZIALERAKO TRESNEN ERABILERA (DENDA KOPURUA PORTZENTAIETAN)
Bezeroaren iritzia jakiteko inkestak
40
35,62
30
Bezeroaren leialtzea
25,11 20
Lehiakideen analisia
10 0
Merkatu azterketak
0,91
5,94
1,83
Marketing plana 3,19
Nazioartekotze plana
0,46
Besteak
17
grafikoa ZEIN MOTATAKO FINANTZA INFORMAZIOA EZAGUTZEN DUTEN (DENDA KOPURUA PORTZENTAIETAN)
90 80 70 60 50
88,12
88,84 76,25
75,8 Finantza gastuak 58,45
Produktuen marjina
40
Finantza iturriak
30
Diruzaintza plana
20
Besteak
10 0
47
5
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa
5.3.
Merkataritza sektorearen egoeraren analisia.
5.3.1.
Kudeaketa
D. Gestiorako programa informatikoen erabilera. Enpresaren eguneroko zereginetan (stock-a kontrolatu, fakturazioa, hornitzaileak, kontabilitatea,â&#x20AC;Ś) informatika programarik ote duten aztertzen da, atal honetan 18. grafikoan ikus daitekeenez. Ekipo informatikoren bat dutenetatik %73,64ak kudeaketa programaren bat dauka. Fakturazioa eramateko eta stockaren kontrola izateko gehienbat. Konkretuki %36,99k fakturaziorako programa informatikoren bat dauka eta portzentaia baxuagoan, %31,05ak, stockaren kontrolerako. Beste zenbait datu: â&#x20AC;˘ Kontabilitatea eramateko programa informatikoren bat dutenak %23,29 dira. â&#x20AC;˘ Hornitzaileekin harremana programa informatikoren bat erabiliz dutenak %15,98 dira. â&#x20AC;˘ %6,85ak bestelako informatika aplikaziorik ere badauka. Batzuek gestio bat baino gehiago egin ahal dituzte programa informatiko berberarekin.
E. IKTB-n presentzia: informazioaren eta komunikazioaren teknologia berriak (IKTB / NTIC) Ekipo informatikoak, interneta, helbide elektronikoa eta web orria aztertzen dira atal honetan. Informazio eta komunikazioari dagozkion teknologia berriak aztertzen jarrita hauen presentzia dendetan ez da oso indartsua eta beraien negoziorako erabilpena are ahulagoa. Ekipo informatikoren bat dutenen portzentaia %50,23a da. Hala ere hauen erabilpena oso baxua da. Interneteko konexioa dutenak %37,45 dira eta guztiek ez dute korreo elektronikorik erabiltzen. Inkestatutako guztien %31,51ak dauka posta elektronikoa. Web orriari dagokionez %3,65ak dauka web orri propioa.
48
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
18
grafikoa KUDEAKETARAKO PROGRAMEN ERABILERA (DENDA KOPURUA PORTZENTAIETAN).
40
36,99
35 30
Stockaren kontrola
31,05
Fakturazioa
25
23,29
20 15 10 5
Hornitzaileekin harremana
15,98
Kontabilitatea Besteak 6,85
0
49
5
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa
5.3.
Merkataritza sektorearen egoeraren analisia.
5.3.1.
Kudeaketa
F. Kalitatea. Atal honen barne sartzen dira kalitate ziurtagiriak, lan arriskuen aurrehartze planak eta ingurumena. Kalitate ziurtagiriari dagokionez, gehiengoak ez du ezagutzen edota ez dauka. Hau da, %81,27ak ezezko erantzuna eman dio. Kalitatearen inguruan baiezkoa erantzun dutenek ere ez dute kalitate ziurtagiririk. Hots, ez dago ISO kalitate ziurtagiririk duenik ez eta Q kalitate ziurtagiririk lortu duenik ere. Hala ere batzuk kalitatea aipatzean, beraiek salmentan dituzten produktuek kalitate ziurtagiriak dituztela aipatzen dute. Etxerako ekipamendua (elektratresnak, sukaldeakâ&#x20AC;Ś) saltzen duten dendak, etxeko instalakuntza egiten dutenak eta harategiak dira ziurtagiriren bat beraien produktuetan dutela esaten dutenak. Lan arriskuen eremuan, %39,27ak lan arriskuen aurreneurrien plana dute eta ingurumenarekiko jarrerari dagokionez, gehiengo handi bat da aplikatu beharreko arautegia ezagutzen duela adierazten duena, %84,93ak hain zuzen ere.
G. Hobekuntza eta berrikuntzak. Azken 3 urtetan egindako hobekuntza eta berrikuntzak galdetu dira atal honetan. 13. taulan zerrendaturik agertzen dira egindako aldaketak edo berrikuntzak eta 19. grafikoan aldaketa bakoitza egin duen denda kopurua portzentaietan. Dendaren instalazioetan egin dira azken urteotako hobekuntza edo aldaketa gehien, %24,66ak egin duelarik aldaketaren bat. %16,44ak ekipo informatikoetan egin du aldaketa edo hobekuntzaren bat, %14,15ak produktu edo eta zerbitzuetan eta %11,41ak makinerian. Beste arlo batzuetako aldaketa edo hobekuntzak ez dira hain nabarmenak izan kopuruaren aldetik.
50
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
13 taula
BERRIKUNTZAK ALDAKETOTAN AIPATU DIRENAK: Instalazioetan:
Ekipo informatikoetan:
Produktu edo zerbitzuetan:
Makinerian:
Pintatzea Argiaren instalazioa Erakusmahaiak Erakusleihoak Apalategi berriak jartzea Fatxada Altzariak
Ordenagailua Eskanerra Inpresora Faxa Programa informatikoak
Produktu gehiago salmentan jarri
Digitalizazioa Makina berria Kutxa berria Hozkailu berria
19
grafikoa AZKEN 3 URTEOTAN EGIN DITUZTEN HOBEKUNTZAK (DENDA KOPURUA PORTZENTAIETAN)
25
24,66
20 15
16,44
14,15
10 5
11,41 5,48
7,76
7,76 4,11
5,03
6,39 3,65
0
Produktu/zerbitzu
Banaketa bideak
Merkatuak
Produkzio prozesuak
Instalazioak
Makineria
Ekipo informatikoak
Barne antolaketa
Kudeaketa
Gizarte erantzunkizuna
Bestelakoak
51
5
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa
5.3.
Merkataritza sektorearen egoeraren analisia.
5.3.1.
Kudeaketa
H. Hutsuneak eta konponbideak Enpresa kudeatzerakoan hutsuneren bat ikusten duten eta hau nola konpon daitekeen aztertu da atal honetan. Enpresaren kudeaketan konpon daitekeen gabeziarik antzeman ote duten galdetzean, asko eta asko dira erantzunik ere eman ez dutenak, edota aldaketa beharrik ikusten ez dutenak gabeziak konpontzeko. â&#x20AC;˘ Informazioa eskuratuz kudeaketan gabeziaren bat konponduko dutela ikusten dute informatika / teknologia berriak / komertziala / marketinga / publizitatea eta administrazio / finantzak arloetan. Giza baliabideetako gabeziak ere informazioarekin estaltzeko gai ikusten dira. â&#x20AC;˘ Trebakuntza lortuz informatika / teknologia berriak eta komertziala / marketinga / publizitatearen arloan dituzten gabeziak konponduko dituztela esan dute gehienek, nahiz eta ez diren asko hau hautatu dutenak ere. Kopuru txikiagoan, administrazioa / finantzak izan dira hurrengo aipatu direnak. â&#x20AC;˘ Kudeaketa tresnen aplikazioa oso gutxik ikusten dute gabezia betetzeko bide bezala. Erantzun gehien jaso dituena informatika eta teknologia berrien arloan ikusten dute erabilgarriena eta administrazio eta finantzetan ondoren. â&#x20AC;˘ Kanpo aholkularitza ez dute ikusten gabeziak betetzeko bide bezala. Honen arrazoi nagusiena, gehienek kanpo aholkularitza bat kontratatuta dutela jadanik eta ez dutela ikusten gehiagorik egin ahal denik.
I. Aparteko zerbitzuak. Produktuen salmentaz gain denda batzuetan zerbitzu gehiago eskaintzen dira. %48,86k zerbitzu gehigarriak ematen dituzte. Batzuek zerbitzu bat baino gehiago ere eskaintzen dute beraien produktuetatik aparte. Zerbitzuak eskaintzen dituztenetatik %54,20ak konponketa zerbitzua eskaintzen du, gehien eskaintzen den zerbitzua berau izanik. Hurrengo gehien aipatzen direnak iturgintza, banaketa eta dekorazioa dira, %6 inguruan dabilelarik hauen portzentaia.
52
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
Aipatzen diren aparteko zerbitzuak
ITURGINTZA
DEKORAZIOA
KOLOKAZIOA
TAILERRAK
KOORDINAZIOA
1
KONPONKETAK
2 3 4
BANAKETA
5
INSTALAKUNTZAK
6 7 8 9 10 11
NUTRIZIONISTA
JOSTEA
FORMAZIOA
53
5
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa
5.3.
Merkataritza sektorearen egoeraren analisia.
5.3.2.
Ordutegia Merkatarien irekitze eta itxiera orduak ikusiko dira atal honetan. Goizetan irekitzeko ordua 9:00ak eta 10:00ak bitartean da, %80,82ak ordu horretan irekitzen du. Lehenago irekitzen dutenak %13,70 dira. %4,57ak 10:30etatik aurrera irekitzen du eta irekitzen azken ordua 11:30etakoa da. 2 dendek ostera ez dute goizez ireki ere egiten. Eguerdian 2 dira soilik ez dutenak ixten eta arratsaldera arte irekita daudenak; beste guztiak eguerdian itxita izaten dute. %64,39ak 13:30etan itxi egiten du eta beste %25,57ak eguerdiko 13:00etan. Beraz, 13:00ak eta 13:30ak bitartean %89,96ak itxi egiten du. Eguerdian lehenengo zarratzeko ordua 12:30ak da eta azkena 15:00ak. Arratsaldean irekitzean, lehenengoa 14:30etan da. Baina gehiengoak, %61,19ak 17:00etan irekitzen du, beste %12,79 batek arratsaldeko 17:30etan. Beraz, 17:00ak eta 17:30ak bitartean, ordu erdi horretan, %73,98ak irekitzen du. Azken ordua ixten 21:00ak izaten da eta %2,28a dira ordu horretara arte irekita izaten dutenak. %51,60ak 20:00etan itxi egiten du eta beste %36,98ak 20:30etan. Beraz, ordu erdi baten barruan itxi egiten dira eskualdeko denden %88,58a. Datu hauek kontutan izanik, kontsumitzaileen ohiturak ezagutu beharko genituzke eta ordutegi hauek nola egokitzen diren horietara, egokienak diren edo ez aztertu ahal izateko. 18. grafikoa begiratzen badugu aipatzekoa da: â&#x20AC;˘ Elikagai, garbiketa eta higiene produktuen saltokien ordutegia bezeroaren beharrizanekin bat datorrela %79rentzako. â&#x20AC;˘ Arropa eta/edo oinetakoetan %68arentzako dator bat bere beharrizanekin. â&#x20AC;˘ Etxerako gaiak saltzen dituzten ordutegiren kasuan aldiz, %63ra jaisten da bere beharrizanekin bat datorrela adierazten dutenen kopurua.
54
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
18
grafikoa LEA ARTIBAIKO MERKATARITZA SEKTOREAREN IRUDIAREN DATUAK: ORDUTEGI OHITURAK
Profesional onak %76 %69 %63
Eskaintzak asetzen nau
Ordutegia nere beharrekin bat dator
%73 %26 %40
%79 %68 %63
Behar beste denda %76 %31 %39
Elikagai, garbiketa eta higienea Arropa eta/edo oinetakoak Etxerako gaiak
55
5
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa
5.3.
Merkataritza sektorearen egoeraren analisia.
5.3.3.
Erakusleihoa
Erakusleihoen presentzia, aldaketa epea eta garrantzia aztertzen dira hemen. • Inkestatutako komertzioen %75,54ak erakusleihoa dauka. • Erakusleihoa %21,46ak hamabostero aldatzen du, %18,26ak hilero, %10,50ak astero, %8,22ak tenporada aldaketarekin eta gehiengoak, %24,20ak beste irizpide batzuk erabiltzen ditu erakusleihoa aldatzerakoan. • Gehienetan denda bera arduratzen da aldaketarekin; oso gutxitan egiten du norbaiten laguntzarekin eta gutxiagotan azpikontratatuta. • Erakusleihoak bezeroa erakartzeko unean garrantzia duela ikusten da. Hots, inkestatutako dendarien ustetan bezeroentzako erakusleihoaren garrantzia 8,12koa da, 1 eta 10 arteko eskala batean. • Askok aipatzen dute erakusleihoen inguruan dauden teknika eta trebakuntza ezberdinak ezagutzea interesgarri izan daitekeela.
5.3.4.
Elkartegintza Elkarteetako kide kopurua, kide izatetik lortzen dituzten onurak eta kide ez izatearen zergatiak ikusten dira hurrengo. Elkarteren bateko kide dira Lea Artibaiko dendarien %55,25a. Elkartzea diogunean herrian bertako merkatari elkarteak edo/eta elkargo profesionalak hartzen dira kontutan. Herriko merkatari elkarteetako kide dira denden %39,27a. Eskualdean 3 merkatari elkarte daude: • Kitto – Lekeitioko merkatari elkartea. • Hemen be bai – Markina-Xemeingo merkatari eta ostalari elkartea. • Zatozte – Ondarroako merkatari eta ostalari elkartea. Inkestatutako 33 denda beste elkargo profesionalen bateko kide dira.
56
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
Aipatzen diren elkargoak honakoak dira:
A DEKORATZAILEEN ELKARGOA
B BIZKAIKO ERAIKITZAILEEN ELKARGOA
E
F
OPTIKOEN ELKARGOA
BOTIKARIEN ELKARGOA
I
J
BIZKAIKO INSTALADORE ELEKTRIKOEN ELKARGOA
GIPUZKOAKO AROTZ TALDEA
C BIDEO KLUBEN ELKARGOA
G ARRAINEN KOMERTZIALIZAZIOA
K OKINEN FEDERAZIOA
D ITURGIN ELKARTEA
H HARATEGI ELKARTEA
L BIZKAIKO GOZOGILEEN ELKARGOA
N ESTANKOEN ELKARGOA
57
5
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa
5.3.
Merkataritza sektorearen egoeraren analisia.
5.3.4.
Elkartegintza Elkarteren bateko kide izateak onurak dakartzala adierazten dute. Onuren artean 21. grafikoan ikusten denez aipatuenak bazkideen interesak defendatzen dituela eta informazio iturri direla dira. Gutxien aipatzen diren onurak bestalde, etekin ekonomikoak lortzea, sektorea sustatzeko onurak eta beste onura batzuek osotzen dute. Esan bezala, merkatarien %48,86 ez da elkarte baten ere bazkide. Argudiatzen dituzten arrazoiak honako hauek dira: â&#x20AC;˘ Elkarteren bateko kide ez direnetatik %11,87ak elkartekide ez izatea erabaki du onurarik ikusten ez duelako. â&#x20AC;˘ Bere herrian elkarterik ez dutela esaten duten kopurutik, %5,02ak dio egotekotan bertako kide izango litzatekeela, beste %4,11ak, aldiz, ez dauka asmorik kide izateko herrian horrelakorik egonda ere. â&#x20AC;˘ %1,37ak kuota garestiegiak direla adierazten du. â&#x20AC;˘ %14,16ak, portzentaia handienak, beste arrazoi batzuk ditu bazkide ez izateko. Hauen arrazoiak oso ezberdinak eta ia pertsonalak direla esan daiteke. Kide ez direnen artean %32,98 izateko prest agertzen dira, % 25,53ak ostera ez du kide izateko interesik agertu eta beste %41,49ak ez du erantzunik eman. Batzuek elkartearen funtzionamendua ikusi nahi dute kide egin aurretik, hau batez ere Lekeition eta Markina-Xemeinen gertatzen da elkarteak sortu berriak direlako.
58
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
21
grafikoa ELKARTEENGANDIK ANTZEMATEN DITUZTEN ONURAK. (DENDA KOPURUA PORTZENTAIETAN)
40
36,53
35
Informazioa
30 25 20 15 10 5
Sektorea sustatzea
26,94
Etekin ekonomikoak
19,18
Trebakuntza
15,07 8,22
13,24
Bazkideen interesak defendatu Besteak
0
59
5
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa
5.4.
Lea Artibai Eskualdeko Merkataritza Elkarteak Aipatu bezala, gaur egungo egoera aldakor eta konpetitibo honetan elkarlana oso garrantzitsua da merkatuan bizirauteko. Merkatua korapilotsua izateaz gainera, kontsumitzailea ere geroz eta zorrotzagoa eta informatuagoa dago. Egoera honekin oharturik, hainbat Merkatari eta Ostalari elkarte sortu dira. Honen lekuko: Zatozte, Kitto eta Hemen be bai.
Zatozte Zatozte, Ondarroako Dendarien eta Ostalarien Elkartea, eskualdeko elkarteen aitzindari da. Elkarte hau 2001eko maiatzean sortu zen 30 bazkiderekin. 2003an Ostalariak eurak ere bildu beharra sumatu zuten eta Zatozte elkartean sartu ziren. Beraz, gaur egun ostalari eta merkatari gehiago bazkidetu direnez, guztira 100 bat izatera heldu dira. Argi daukate merkatarien arteko elkartasuna funtsezkoa dela merkatu ezegonkor eta zurrunbilotsu honetan lehiakorrak izateko. Lanean daramaten urte hauetan aurreko urteetako ibilbidea oraingo esperientzia bihurtu dute.
Kitto Kitto, Lekeitioko Merkataritza Elkartea 2005eko abenduan sortu zen. Gaur egungo, egoeraren jabe izanda, herrian bertan merkataritza bultzatu beharra ikusi zen eta horretarako bide bat, merkatari elkarte berria sortzea zela erabaki zuten. 14 izan ziren hasiera-hasieratik elkartea bultzatu behar zela argi izan zutenak eta gaur egun 48 izatera heldu dira.
Hemen be bai Merkatariak Markinan elkarte baten beharra zegoela ikusi eta 2005eko Azaroan Hemen be bai, Markina-Xemeingo dendarien eta ostalarien elkartea sortu zen. Hasieran 30 bazkide izan arren oso denbora gutxian 56ra heldu dira. Ilusioa eta lan egiteko gogoa handia da.
60
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
61
5
Merkataritza sektorearen eskaintzaren azterketa
5.4.
Lea Artibai Eskualdeko Merkataritza Elkarteak Nahiz eta elkarte bakoitzak bere helburu espezifikoak izan, 3 elkarte hauek helburu orokorrak ere badituzte:
• Elkarte barruan dauden kideen interes ekonomikoak, profesionalak, sozialak eta kulturalak babestu, ordezkatu, kudeatu eta sustatu. Elkarteak berak ez dauka, inolaz ere, irabazi asmorik. • Hobekuntza sozialak eta ekonomikoak lortzea elkarteko kideentzat, behar beste ekintzen bitartez. • Elkarteko kideak trebatzeko ikastaroak etengabe antolatzea. • Bitartekari lana betetzea erakundeen eta agintarien aurrean zerbitzuaren hobekuntza lortzearren. • Sustapen-ekintzak eta kanpainak antolatzea elkarteko kideentzat.
Elkarteek euren urteko ekintza zehatzetaz aparte, bere zerbitzuen lehiakortasunean eta profesionaltasunean aurrerapausoak ematen jarraitu nahi dute. Horretarako, hitzarmen desberdinak sinatu dituzte (udalekin, Lea Artibaiko Garapen Agentziarekin …). Lea Artibaiko Garapen Agentziarekin sinatu duten hitzarmenarekin elkarlanean aritzeko konpromisoa adierazten dute hiru elkarteek. Hitzarmen honen baitan elkarte bakoitzak bere bazkideei eskaintzen dien balio erantsidun zerbitzuak zabaldu egin ditu:
62
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
14 taula
MERKATARI KIDEEI ZERBITZUAK
AHOLKULARITZA Kontablea, Fiskala, Laborala, Gestio Orokorra (Kalitatea, Antolakuntza, Marketing-aâ&#x20AC;Ś)
SENTSIBILIZAZIO JARDUNALDIAK
02 PRESTAKUNTZA Ikastaro/Mintegi
03
01
04
07 MERKATARITZA ALDIZKARIA
05 06 CAMERCLUB Osasun polizak Telefonia mugikorra Merkataritzako ibilgailuak Enpresa bidaiak Telefonia finkoa
INFORMAZIOA Dirulaguntzak Formazio eskaintza Negozio Aukera Berriak
ENPRESA SUSTAPENA Enpresa berrien sorrerarako: Informazioa Aholkularitza Tramiteetan laguntza
63
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
Erosketa baten atzean prozesu sakona dago. Kontsumitzailearen erosketa erabakia ez da askotan berea bakarrik; erosketa erabakiaren atzean pertsona gehiago egon daitezke. Hauetariko batzuk; erosleari ideia ematen diotenak, aholkuak ematen dizkiotenak, erostea erabakitzen duena, erosten duena,…Eta guzti hauen portaerak ezagutzea komeni izaten da. Erosketa prozesua lau etapatan banatu daiteke (ikusi grafikoa). Azkenik, erosketa osteko portaera aztertu beharko litzateke, honek ondorio zuzenak izango baititu dendarengan. Honela bada, kontutan izan behar da bezeroa asetuta eta pozik geratu den ala ez. Edozein denda arduratu behar litzateke bere bezeroa pozik izateaz horrela dendan bertan erosten jarraituko duelako eta enpresaren irabazietan eragingo duelako. Beraz, bezeroaren ardurak zaindu eta pozik ez egoteak murriztu behar dira. Atal honetan Lea Artibaiko eskariaren azterketa egiten da, hau da, Lea Artibaiko 1150 biztanleri elkarrizketak egin zaizkie eskualdeko bezero potentzialak direlako eta beraien ikuspuntua lortzearen helburuarekin. Merkataritzaren 3 arlo aztertzen dira: 1. Elikadura, garbiketa eta higiene pertsonalerako gaiak. 2. Arropa eta oinetakoak 3. Etxerako artikuluak Arlo bakoitzean aztertzen diren atalak honako hauek dira: • • • •
Erosketa ohiturak Erosketa ohituren bilakaera Komertzioaren irudia Komertzioaren balorazio orokorra
Arlo bakoitzeko datu horiek aztertu ostean, merkataritzaren irudi orokorra aztertzen da, alde positibo eta negatiboak eta sektore komertzialaren bilakaera. Azkenik komertzioa ez izan arren, honengan eragina duelakoan, aisia eta denbora librea ere aztertzen dira. Atal honen barne honako puntu hauek aztertzen dira: • • •
64
Aisia eta denbora libreko ohiturak Ohituren bilakaera Balorazio orokorra
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
Erosketa prozesua
01
02
03
04
Beharrizana ikustea
Produktuaren informazioa lortzea
Produktu ezberdinen artean ebaluazioa egitea
Erosketa erabakia
Merkataritzaren arloak
Elikadura, garbiketa eta higiene pertsonalerako gaiak
Arropa eta oinetakoak
Etxerako artikuluak
65
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.1.
Elikagaien, eta garbiketa nahiz norberaren higienerako gaien erosketa
6.1.1.
Erosketa-ohiturak 22. grafikoari begiratuz, elikagai, garbiketa nahiz norberaren higienerako gaien produktuak egunero edo ia egunero erosten dituzte Lea Artibaiko biztanleek. Orokorrean, %80ak egunero edo eta astero egiten ditu erosketok. Elkarrizketatutako guztiak izan dira kontutan. Elikagaiak erosteko gehien aukeratzen duten establezimendu mota supermerkatua da Ondarroan. 23. grafikoan herriz herri begiratuz gero, Lea Artibaiko bestelako herrietakoak hipermerkatua aukeratzen dute %72 batean. Datuok ateratzerakoan produktuok erosten dituztenak soilik izan dira kontutan. Elikagaien eta garbiketa nahiz higienerako gaiak gehienbat herrian bertan erosten dira, Ondarroa izanik bertan erosten dutenen portzentaia baxuena duena. Ondarroako %55ak erosten du bertan Lekeitioko %81 eta Markina-Xemeingo %71arekin alderatuz (ikusi 24. grafikoa).
66
22
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
grafikoa ZENBATEKO MAIZTASUNAREKIN EROSTEN DIREN ELIKAGAIAK, GARBIKETA ETA HIGIENERAKO PRODUKTUAK 100%
%2 %1 %18
%2 %2 %17
%2
%2
%21
%19
%1 %9 Astero (egunero+astero)
%80
%78
%77
%80
Hilean behin (15 egunean behin+hilean behin)
%87
Maiztasun txikiagoarekin Inoiz ere ez 0% Guztira
Lekeitio Markina- Ondarroa Lea Artibaiko gainerakoa Xemein
23
grafikoa NON EROSTEN DIREN ELIKAGAIAK * Iradokitako galdera, erantzun-aukerarekin
%72
SUPERMERKATUAK
%78
%66 %64 %36
%23
%33
SALTEGI ESPEZIALIZATUAK
%41
%11
HIPERMERKATUAK %6 %3 %4
HERRIZ-HERRIKO MERKATU TXIKIAK
%82
%45
%32
%16
%38
%72
%9
%4 %1
Guztira
%2
AUZOKO DENDAK
%3
Lekeitio
BESTE BATZUK
%1 %1
Markina-Xemein Ondarroa
ED/EE
%1 %1
Lea-Artibaiko gainerakoak
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
24
grafikoa
%1 %4 %35
%6 %1%1 %37
%5
%5 %10
%55
%24
%71
Lekeitio Markina-Xemein 84%
%81
%2 %1 %26
%45
%1 %1 %17
%29
100%
%19
ELIKAGAIEN ETA GARBIKETA NAHIZ HIGIENERAKO GAIEN EROSKETAREN EGITURAKETA.
Ondarroa Lea-Artibaiko gainerakoak Bizkaiko gainerakoak Gipuzkoako gainerakoak
0%
%16 Lekeitio Markina-Xemein Ondarroa
Lea Artibaiko gainerakoa
Arabako gainerakoak Beste udalerri batzuk
67
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.1.
Elikagaien, eta garbiketa nahiz norberaren higienerako gaien erosketa
6.1.1.
Erosketa-ohiturak
Elikagaiak, garbiketa nahiz norberaren higienerako gaiei dagokionez saldoa positiboa da aztertutako herri guztietan. Hau da, herrian bertan egiten den gastua handiagoa da kanpoan egiten den gastua baino. Saldo positibo altuena Lekeitiok dauka (%62) ondoren etorriz Markina-Xemein (%42) eta Ondarroa (%20) (25. grafikoa). Produktu hauek erosten dituen herria hori izatearen arrazoiak galdetzean (26.grafikoa), hainbat eta hainbat dira arrazoiak baina gehienak (%80 inguru) herri horretan bizi delako diote; hau da, bizi den herrian egiten dituela elikagai eta garbiketa nahiz norberaren higienerako produktuen erosketa. Hemen ere produktuok erosten dituztenen artean eman dira erantzunak. Elikagaiak, garbiketa nahiz norberaren higienerako produktuetan hilero batezbesteko gastatzen dutena 386,20E da, herrika ikusteko begiratu 15. eta 16. taulak.
68
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
25
grafikoa ELIKAGAIEN ETA GARBIKETA NAHIZ HIGIENERAKO GAIEN EROSKETAREN EGITURAKETA. %90
Tokiko erosketa
%81 Saldoa
%71 Saldoa % 42
%60 % 20
%55 % 10
%19
%29
%40
%45
Lekeitio
Markina-Xemein
Ondarroa
0
% 62
Saldoa
Saldoa
-%90
Erosketa sahiestua Lea Artibaiko gainerakoa
26
grafikoa ZERGATIK EROSTEN DIREN ELIKAGAIAK, GARBIKETA ETA HIGIENERAKO PRODUKTUAK UDALERRI HONETAN OHARRA: portzentaia handiena dutenak jaso ditugu * Galdera irekia eta erantzun anitzekoa. Emaitzek %100 baino gehiago eman dezakete.
%0
%79 %77 %80
Udalerri honetan bizi naiz Prezioa
%13
Bertan egiten dut lan Nire udalerrian ez dago dendarik Aukera gehiago
Lekeitio
Merkataritza zentroak Erosotasuna
%22 %22
%55
%34
Hurbiltasuna/ Bidean daukat
%0
%100
%50
%63
%7 %7 %11 %5 %3 %20 %5 %5 %5 %9 %5 %6 %4 %2 %1 %2 %3 %5 %1 %12 %23 %14
Merkataritza sustatzea Eroski
Aparkalekuak daude Egun pasa
%100
%50
%0 Ez dauka kotxerik
%6 %14 %14 %2 %3 %12 %8 %3 %17 %2 %3
Asteko erosketa egin dut kalitatea
%2 %3 %8 %13 %7 %1
Ondarroa
Ohitura
%5 %1
Durango
%100
%4
%3 %6 %5 %3 %3 %2 %1 %6 %1
Etxekotasuna/ konfidantza %1 %1 %1
Beste batzuk %1
%1 %2
%1 %4 %3
Markina-Xemein
%50
%1
Bilbo
Gernika
Ed/Ee
%9
%1 %2 %2 %5 %3 %5
15 taula
GASTUA HERRIKA BANATUTA (EUROTAN) Lekeitio 348,40
Markina-Xemein 419,20
Ondarroa 380,10
Gainontzekoak 406,70
16 taula
ZENBAT DIRU ERABIL TZEN DEN HILEAN ELIKAGAIAK, GARBIKETA ETA HIGIENERAKO PRODUKTUAK EROSTEN 300e baino gutxiago GUZTIRA Lekeitio Markina-Xemein Ondarroa Lea Artibaiko gainerakoa
%22 %21 %18 %26 %19
301e-450e bitarte %13 %9 %27 %11 %8
450e baino gehiago %18 %11 %22 %21 %22
ED/EE %47 %59 %33 %42 %50
Batez bestekoa 386,2 e 348,4 e 419,2 e 380,1 e 406,7 e
69
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.1.
Elikagaien, eta garbiketa nahiz norberaren higienerako gaien erosketa
6.1.2.
Kontsumo-ohituren bilakaera
17. taula ikusita, esan dezakegu batezbesteko %12ak orain 5 urte baino gutxiago kontsumitzen duela bere herrian, %58ak kopuru berdinean kontsumitzen duela dio eta %28ak lehen baino gehiago. Aipatzekoa da Ondarroako kasua, %18a delako lehen baino gutxiago erosten duena, datu guztiak ere erosleen artean ateratakoak dira. Gutxiago erostearen arrazoien artean prezioa nabarmentzen da (ikusi 18. taula). Familiaren estruktura aldatzea, erosketa handiak egiten dituztela, produktuen barietatea eta zentro komertzialetara joatea ere aipatzen dira arrazoien artean. Alegia, 19. taulan ikusten denez, kanpoan erosten dutenek honakoa ikusten dute haren alde: prezio ekonomikoagoa, produktu gehiago eta kalitatezkoa eta erosketa guztiak batera egiteko orduan erosotasuna.
70
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
17 taula
PRODUKTU HORIEN EROSKETA-OHITUREK IZAN DUTEN BILAKAERA GUZTIRA
Lekeitio
Markina-Xemein
Ondarroa
Lea Artibaiko gainerakoa
Duela bost urte baino gehiago erosten dut
%28
%15
%27
%23
%62
Duela bost urte beste erosten dut
%58
%71
%65
%58
%28
Duela bost urte baino gutxiago erosten dut
%12
10%
%8
%18
%8
ED/EE
%2
%4
%1
%1
%2
18 taula
DUELA BOST URTE BAINO GUTXIAGOTAN UDALERRIAN BERTAN EROSTEAREN ARRAZOIAK IRISGARRITASUNA Erosketa handiak egitea Erosotasuna Denbora Aipamenak guztira ESKAINTZA Produktuen aukera Hango eskaintza Zentro gehiago dago Produktuen kalitatea Aipamenak guztira
%9 %6 %5 % 20
%9 %4 %3 %2 %18
ALDAGAI EKONOMIZISTAK
ARRAZOI DEMOGRAFIKOAK
Prezioa
% 32
Aipamenak guztira
% 32
Familian kide gutxiago Adinagatik Seme-alabengatik Aipamenak guztira
LEHENTASUNA Nahiago ditut saltegi handiak
%9
Aipamenak guztira
%9
% 11 %2 %1 % 14
19 taula
ELIKAGAI ETA GARBIKETA NAHIZ HIGIENERAKO PRODUKTUETAN LEHIAKIDE NAGUSIEK ESKAINTZEN DITUZTEN BEREIZGARRITASUNAK
PREZIOA
PRODUKTUA
IRISGARRITASUNA
Prezio merkeagoa
Askotariko eskaintza + kalitatea
Erosketa orokorra egiteko erosotasuna
71
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.1.
Elikagaien, eta garbiketa nahiz norberaren higienerako gaien erosketa
6.1.3.
Elikagaien eta garbiketa nahiz higienerako gaien saltegien irudia
Irudia aztertzerakoan elkarrizketatutako guztien iritzia izan da kontutan. Hau aztertzerakoan 4 aldagai izan dira kontutan: ordutegia, bertan lan egiten dutenen profesionaltasuna, establezimendu kopurua eta bezeroaren beharrizanak betetzeko gai diren produktuak eskaintzea. Produktu hauek saltzen dituzten establezimenduen irudia 27. grafikoan ikusten den bezala 3,7koa da batezbeste, 1 eta 5 artean (gehiengoak guztiz edo nahiko ados erantzun du). 28. grafikoan merkataritza eskaintza, produktuen asebetetze maila eta profesionaltasuna aztertzerakoan Lekeitioko kontsumitzaileak dira balorazio positiboena egiten dutenak. Ordutegiak aldiz, MarkinaXemeinen hartzen du balorazio positiboena.
72
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
27
grafikoa NORBERE UDALERRIAN ELIKAGAIAK ETA GARBIKETA NAHIZ HIGIENERAKO PRODUKTUAK SALTZEN DITUZTEN DENDEI BURUZKO ONDOKO ESALDIEKIKO ADOSTASUNA * 1etik 5erako eskalan, 1 ez nago batere ados, 5 erabat ados nago
%0
%100
%50
Batez bestekoa*
Elikagaiak eta garbiketa nahiz higienerako produktuak saltzen dituzten denden ordutegia eta nire beharrizanak ez datoz bat
%79
%7 %14
3,7
Produktu horiek saltzen dituzten saltegietan profesional onak daude
%76
%11 %12 %1
3,7
Produktu horiek erosteko behar beste saltegi daude
%75
%11 %13
3,7
Saltegietan saltzen diren elikagaiak, garbiketa eta higienerako produktuek nire beharrizanak asetzen dituzte
%72
Erabat+Nahiko ados
Ez nago ados, baino horren aurka ere ez
%10 %17
Erabat+Nahiko aurka nago
3,6 Ed/Ee
28
grafikoa NORBERE UDALERRIAN ELIKAGAIAK, GARBIKETA ETA HIGIENERAKO PRODUKTUAK SAL TZEN DITUZTEN DENDEI BURUZKO ONDOKO ESALDIEKIKO ADOSTASUNA
Erabat+nahiko ados Merkataritza-eskaintza egokia %88 %72 %80 %72
Ordutegiak
Produktuek asetzen naute
%88 %90 %84 %41
Lekeitio Markina-Xemein
%84 %68 %80 %41
Profesional onak
Ondarroa Lea Artibaiko gainerakoak
%84 %83 %82 %42
73
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.1.
Elikagaien, eta garbiketa nahiz norberaren higienerako gaien erosketa
6.1.4.
Elikagaien eta garbiketa nahiz higienerako gaien saltegien balorazio orokorra
Elikagai eta garbiketa nahiz higienerako gaien establezimenduen balorazio orokorra, (29. grafikoa) elkarrizketatu diren guztien artean, %73 batean nahiko edo oso positiboa da (3,8ko puntuazioa lortzen duelarik 1 eta 5en artean). Herrika begiratuz Markina-Xemeinen %81ak balorazio nahikoa edo oso positiboa egiten dio establezimenduari. Establezimendu mota honi buruz duten balorazioaren arrazoiak aztertzen badira (30. grafikoa) elkarrizketatutako guztien artean, eskaintzaren barietatea oso positibotzat jo da. Baina, komertzio kopurua, prezioa eta ordutegia ez dira ondo baloratutako aldagaiak.
74
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
29
grafikoa ELIKAGAIEN ETA GARBIKETA NAHIZ HIGIENERAKO GAIEN SALTEGIEN BALORAZIOA * 1etik 5erako eskalan, 1 oso gaizki 5 oso ondo
%0
%50
%100
Batez bestekoa*
Guztira
%73
%21
%5
3,8
Lekeitio
%73
%23
%3 %1
3,8
Markina-Xemein
%81
Ondarroa
%75
Gainerakoa
%61
nahiko + oso ondo
Ez ondo, ez gaizki
3,9
%18 %1 %20 %22
nahiko + oso gaizki
3,8
%4
3,4
%17
Ed/Ee
30
grafikoa AURREKO GRAFIKOKO IRITZIEN ZERGATIA * Galdera irekia eta erantzun anitzekoa. Emaitzek % 100 baino gehiago eman dezakete.
%0
%50
%0
%100
%23
Eskaintza aukera
Aukera
%50
%3
%9 %2
Saltegi kopurua
%15 %10
%12 %11
%100
%0
Beharrizanak asetzen ditu
%2 %2
Herri txiki baten %1 bizi naiz %2
Erosotasuna
%2 %1 %2
Konfiantza/ %1 Segurtasuna
%38
Tratua/Gertutasuna
%11 %6 %3
Ondo dago
%11 %2
Eskaintzak %1
Ordutegia %2 %4
%5
%100
%2
%1 %1
%20
Prezioa
%50
Profesionaltasuna/ %1 prestaketa
Saltegi orokorra %25
%2 %5
Ez naiz oso maiz joaten
%1
Dendak txikiak dira
%4
%37
Produktuen %5 kalitatea %1
Ondo dago herrian dendak izatea
%2 %11
Hurbiltasuna %3 %1
Zerbitzuaren kalitatea
%1
Beste batzuk
%2 %5 %3 %30 %31
Ed/Ee
Lekeitio
Markina-Xemein
Ondarroa
%5
75
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.2.
Jantzien eta/edo oinetakoen erosketa
6.2.1.
Erosketa-ohiturak
31. grafikoan arropa eta oinetakoak erosteko maiztasunari so, %13k gutxienez hilero erosten du, %39k 2 edo 3 hilabetero eta %47k maiztasun txikiagoarekin. Lekeition eta Ondarroan gehiengoak 2/3 hile baino maiztasun handiagoarekin erosten ditu artikuluak baina Markina-Xemeinen %65ak 2 edo 3 hilero egiten ditu erosketok. Arropa eta oinetakoak erosterakoan gehiengo handi bat denda espezializatuetara joaten da (%82 ) (ikusi 32. grafikoa). %37 zentro komertzialetara eta portzentaia baxuagoan aipatzen dira, herriz herriko merkatu txikiak eta hipermerkatuak. 33. grafikoan ikusten da Ondarroa dela herrian bertan erosten dutenen portzentaia altuena duena (%36) eta Lekeitio, Markina-Xemein zein Ondarroan ere kanpora erosten joaten direnen zati handi bat Bizkaiko gainerako herrietara joaten da.
76
31
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
grafikoa JANTZIAK ETA/EDO OINETAKOAK EROSTEAREN MAIZTASUNA %100
%1
%1 %26 %47
%44 %53
Gutxienez hilean behin
%63
2 edo 3 hilean behin
%65 %39 %0
%13 Guztira
%36 %19
%9
%34
%27
%12
%10
Maiztasun txikiagoarekin Inoiz ere ez
Lekeitio Markina- Ondarroa Lea Artibaiko gainerakoa Xemein
32
grafikoa JANTZIAK ETA/EDO OINETAKOAK NON EROSTEN DIREN * Iradokitako galdera, erantzun-aukerarekin
Saltegi espezializatuak %76 %30 %30
Merkataritza-zentroak
%82 %83 %87 %83
%37 %41
%48
%10 %13 %7 %10 %10 %9 %10 %5 %7 %15
Herriz herriko merkatu txikiak Hipermerkatuak Beste batzuk
%1 %1
Ed/Ee
%1 %2
0 Guztira
Lekeitio
100
Markina-Xemein
Ondarroa
Lea Artibaiko gainerakoak
33
grafikoa JANTZIEN ETA/EDO OINETAKOEN EROSKETAREN EGITURAKETA %1 %1 %10
%1 %1 %2
%67
%52 %1
%1
64%
%1 %9 %83
%64
%71
%2 %1 %4
%69
Lekeitio Markina-Xemein Ondarroa Lea-Artibaiko gainerakoak Bizkaiko gainerakoak
%29
%3 %1 %17
%36
%6 %4 %17
Lekeitio
Markina-Xemein
Ondarroa
Lea Artibaiko gainerakoa
Gipuzkoako gainerakoak Arabako gainerakoak Beste udalerri batzuk
77
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.2.
Jantzien eta/edo oinetakoen erosketa
6.2.1.
Erosketa-ohiturak
34. grafikoa begiratzen badugu, ohartuko gara arropa eta oinetakoen saldoa negatiboa dela herri guztietan, hau da, kanpoan gastatu dena handiagoa da herrian bertan gastatzen dena baino. Kasu honetan Markina-Xemeinen dago saldo negatiboena (-%58). Erosten dutenen artean herri horretan erostearen arrazoiak galdetzean, (35.grafikoa) Lekeition %50 herrian bertan bizi da, Markina-Xemeinen %60a eta Ondarroan %65a. Prezioagatik eta produktuen aukera handiagoa dagoelako beste herri batzuk aipatzen dituztenak azpimarratu behar dira. Lea Artibain batezbeste arropa eta oinetakoetan 110,2E gastatzen dira hilero. Lekeition gastatzen da gehien 144,7E rekin eta Lea Artibaiko gainerako herrietakoek gastatzen dute gutxien, 78,9E nahiz eta Ondarroako kopurua ere antzerakoa izan, 79,7E (ikusi 20. taula).
78
34
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
grafikoa JANTZIEN ETA/EDO OINETAKOEN EROSKETAREN EGITURAKETA %90
Tokiko erosketa Saldoa
Saldoa
Saldoa
Saldoa
%29 % 42
%21 % 58
%38 % 24
%27 % 46
%71
%79
%62
%73
Lekeitio
Markina-Xemein
Ondarroa
0
-%90
Erosketa sahiestua Lea Artibaiko gainerakoa
35
grafikoa EROSKETA EGITEN DEN UDALERRIAN BERTAN EROSTEAREN ARRAZOIAK OHARRA: portzentaje handiena dutenak jaso ditugu. * Galdera irekia eta erantzun anitzekoa. Emaitzek % 100 baino gehiago eman dezakete.
%0
%50 %60 %65
Udalerrian bizi naiz Prezioa
Produktu aukera haundiagoa Erosotasuna
Hemen egiten dut lan Hurbil daukat/ bidean Nire estilokoa/ gustukoa da
Lekeitio
%0
%100
%50
Denda gehiago
%30 %40 %28 %54 %51 %42 %38 %28 %10 %20 %26 %46 %35 %54 %7 %4 6% %4 1% 6% 7% 6% %4 %2 %2 %1 %1 %6 %6 %2%5 %6 %3 %6 %3 %1 %1 %3 %3 %2
Markina-Xemein
Kalitatea
Behar dudana aurkitzen dut
%0
%50
%3 %3 %1 %9 %11 %17 %17 %2 %4 %2 %1 %5 %2 %3 %2 %2 %1
Tratua/ Familiakotasuna
%50
%2 %3 %1
Eskaintza gehiago/ %37% %12 beherapena %7 Eguna emateko aprobetxatzen dut
Dirua herriko %2 dendei utzi nahi die %2
Eskaintza
%5 %6 %1 %1 %1 %4 %4 %1
%11 %2
Tallak
Aparkalekua dago
Ohitura
Ondarroa
Ordutegia %1
%1 %3 %1 %5 %6 %4 %2 %2 %1 %1%5 %4 %3 4% %1 %4
Durango
%1 %5
Beste batzuk %3%6
Ed/Ee
Bilbo
Gernika
%2 %1 %1 %3 %7 %4 %3%7 %6 %1
Donostia
20 taula
JANTZIAK ETA/EDO OINETAKOAK EROSTEN EGITEN DEN GASTUA 50e baino gutxiago GUZTIRA Lekeitio Markina-Xemein Ondarroa Lea Artibaiko gainerakoa
%10 %7 %5 %15 %13
50e-100e bitarte %11 %14 %15 %8 %9
100e baino gehiago %10 %17 %12 %6 %5
ED/EE %68 %62 %69 %70 %73
Batez bestekoa 110,2 e 144,7 e 127,1 e 79,7 e 78,9 e
79
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.2.
Jantzien eta/edo oinetakoen erosketa
6.2.2.
Kontsumo-ohituren bilakaera
21. taulan ikusten den bezala, orain 5 urte bezain beste erosten dutenek beraien herrietan %60 dira eta %19k dio lehen baino gutxiago erosten duela. Lekeition nabarmentzen da gutxiago erosten dutenen kopururik handiena %29 eta Markina-Xemeinen lehen baino gehiago erosten dutenena, %20k lehen baino gehiago erosten duelarik. Herrian, orain 5 urte baino gutxiago erostearen arrazoirik aipatuenak, prezioa eta produktuaren barietatea dira (22. taula). Aipatutako guztiak multzokatuta, aldagai ekonomikoak (%29) eta kanpoko merkataritzak daukan eskaintza (%54) nabarmentzen dira. Lehiakide diren saltegiek eskaintzan ematen duten balio diferentziala 2 puntutan laburtu daiteke: kopuru handiagoa eta eskaintza dibertsifikatuagoa.
80
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
21 taula
JANTZI ETA OINETAKOEN EROSKETA-OHITUREN BILAKAERA GUZTIRA
Lekeitio
Markina-Xemein
Ondarroa
Lea Artibaiko gainerakoa
Duela bost urte baino gehiago erosten dut
%19
%10
%20
%16
%43
Duela bost urte beste erosten dut
%60
%58
%68
%61
%50
Duela bost urte baino gutxiago erosten dut
%19
%29
%11
%21
%8
ED/EE
%2
%3
%1
%1
--
22 taula
DUELA BOST URTE BAINO GUTXIAGO UDALERRIAN BERTAN EROSTEAREN ARRAZOIAK IRISGARRITASUNA Ordutegia Hurbiltasuna Aipamenak guztira
%2 %2 %4
ESKAINTZA Produktuen aukera % 24 Saltegi kopurua % 14 Beharrizanen bilakaera %5 Produktuen kalitatea %3 Hango eskaintza %2 Ez dira nire gustukoak %2 Eskaintza nire gustukoagoa da % 2 Beharrizan espezifikoak %1 Nire gustuak aldatu egin dira % 1 Aipamenak guztira % 54
ALDAGAI EKONOMIZISTAK Prezioa % 23 Erosteko ahalmen txikiagoa % 6 Aipamenak guztira % 29
ARRAZOI DEMOGRAFIKOAK Seme-alabengatik Familian kide gutxiago Adinagatik Aipamenak guztira
%4 %2 %1 %7
LEHENTASUNA Nahiago dut udalerritik kanpora joan Aipamenak guztira
BESTE BATZUK Merkataritza-presiorik eza Aipamenak guztira
%1 % 41
%5 %5
23 taula
LEHIAKIDEEN BALIO DIFERENTZIALA
ESKAINTZA
Saltegi kopuru handiagoa Produktuen eta artikuluen eskaintza dibertsifikatua
81
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.2.
Jantzien eta/edo oinetakoen erosketa
6.2.3.
Jantzien eta/edo oinetakoen saltegien irudia
36. grafikoan adierazten denez, merkatarien profesionalitatearekin eta ordutegiarekin ados daude gehienak (%70 inguru). Komertzioen kopurua edo eta kontsumitzaileen betebeharrak asetzen dituzten galdetzean, balorazioa ez da hain ona. %55ek uste du ez dagoela nahikoa komertzio artikulu hauek saltzen eta %58ak dio eskaintzak ez diola asebetetzen. Merkatal eskaintzaren kasuan Ondarroan ados daudenen kopuruak (%49) Lekeitio eta MarkinaXemeingoa ia bikoiztu egiten ditu (%25 eta %27 hurrenez hurren). Ordutegia eta profesionaltasuna ondo baloratuta daude orohar (37. grafikoa).
82
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
36
grafikoa NORBERE UDALERRIAN JANTZIAK ETA/EDO OINETAKOAK SALTZEN DITUZTEN DENDEI BURUZKO ONDOKO ESALDIEKIKO ADOSTASUNA * 1etik 5erako eskalan, 1 ez nago batere ados, 5 erabat ados nago
%0
%50
Produktu horiek saltzen diren dendentan profesional onak daude
%69
Jantzien eta oinetakoen saltegien ordutegia eta nire beharrizanak ez datoz bat
%68
Produktu horiek erosteko behar beste denda dago Denda horietan saltzen diren jantzien eta oinetakoen eskaintzak ez nau asetzen
Erabat+Nahiko ados
%31 %26
Ez nago ados, baina horren aurka ere ez
%100
%21
%1
3,4
%23
%1
3,3
%9 %8
%14 %16
Batez bestekoa*
%55
2,6
%58
2,5
Erabat+Nahiko aurka nago
Ed/Ee
37
grafikoa NORBERE UDALERRIAN JANTZIAK ETA/EDO OINETAKOAK SAL TZEN DITUZTEN DENDEI BURUZKO ONDOKO ESALDIEKIKO ADOSTASUNA
Erabat+nahiko ados Eskaintza nahikoa da %25 %27 %49 %3
Ordutegiak
Produktuek asetzen naute
%84 %91 %73 %3
Lekeitio Markina-Xemein
%27 %20 %37 %5
Profesional onak
Ondarroa Lea Artibaiko gainerakoa
%81 %88 %78 %5
83
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.2.
Jantzien eta/edo oinetakoen erosketa
6.2.4.
Jantzien eta/edo oinetakoen saltegien balorazio orokorra
Arropa eta oinetakoen komertzioari balorazio bat ematerakoan Ondarroa da puntuaziorik altuena lortu duena 3,5 (1 eta 5 artean), %52ak oso iritzi positiboa adierazi duelarik. Beste herrien puntuazioa ikusi 38. grafikoan. Egiten den balorazioaren zergatia galdetzean, gehien errepikatzen diren erantzunak komertzio kantitatea, barietatea eta prezioa dira bai balorazio positiboa zein negatiboa egiten dutenen artean. Aipatzekoa da hala ere aspektu hauek ikuspuntu negatibotik gehiago komentatzen direla (ikusi 39. grafikoa).
84
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
38
grafikoa NORBERE UDALERRIKO JANTZIEN ETA/EDO OINETAKOEN SALTEGIEI BURUZKO IRITZIA * 1etik 5erako eskalan, 1 oso gaizki 5 oso ondo
%0
%50
Guztira
%100
%36
%37
%29
Lekeitio
%36
Markina-Xemein
%36 %40
%52
Ondarroa Lea Artibaiko gainerakoa
%15
Nahiko + Oso ondo
%1
%40
3,5
%11
2,6
%46
Nahiko + Oso gaizki
2,9 3,1
%23 %37
Ez ondo, ez gaizki
3,1
%26
%34
Batez bestekoa*
Ed/Ee
39
grafikoa AURREKO GRAFIKOAN AZALTZEN DEN IRITZIAREN ARRAZOIAK * Galdera irekia eta erantzun anitzekoa. Emaitzek % 100 baino gehiago eman dezakete.
%0
%50
%100
%13
Denda kopurua
%0
%50
%100
Jabea ezagutzen %1 duzu
%21 %39 %13
Kalitatea
Ordutegia %1 %2 %1
%2 %10
Aukera
Kolektibo jakin bati %1 %5 zuzenduriko denda
%27 %37
%2
Ondo dago/Egokia da
%9 %1
Eskaintzen kalitatea %1 eta kantitatea %4
Arreta/tratua
%8 %3 %2
Espezializaziorik ez %1
Nire beharrak asetzen ditu
%8 %2 %3
Erosotasuna %1
Prezioa
%7
Nire gustua asetzen du
%6 %4 %3
Profesionaltasuna
Denda horiek ez dira beharrezkoak
%2 %7
Ohitura
%3 %2 %1 %1 %1
Tallak
%17 %25
%2 %2
%1 %1
Herri txikia %1
Beste batzuk
%2 %1
%3 %6 %3 %37
Ed/Ee
Nahiko+Oso ondo
Ez ondo, ez gaizki
Nahiko+Oso gaizki
%23 %14
85
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.3.
Etxerako gaien erosketa
6.3.1.
Erosketa-ohiturak
Etxerako artikuluak erosteko maiztasuna luzeagoa da elikagaiak, higiene produktuak eta arropa eta oinetakoak erostearena baino (40. grafikoa). %77ak 2 edo 3 hilabete baino denboraldi luzeagoa behar izaten du produktuok erosteko. Etxerako produktuak erosten dituztenen %75 inguru denda espezializatuetara joaten da. Ondoren gehien erabiltzen den formatua hipermerkatua izanik (41. grafikoa). Ondarroako kontsumitzaileen %48ak Ondarroan bertan erosten du; Markina-Xemein eta Lekeition aldiz %40ak.
86
40
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
grafikoa ETXERAKO GAIAK EROSTEN DIREN MAIZTASUNA 100%
%13
%11
%9
%19
%4 Gutxienez hilean behin
%77
%7 %4
0%
Guztira
%83
%79
%5 %5
%69
%7 %4
%6 %2
%82
2 edo 3 hilerik behin Maiztasun txikiagoarekin Inoiz ere ez
%9 %4
Lekeitio Markina- Ondarroa Lea Artibaiko gainerakoa Xemein
41
grafikoa ETXERAKO GAIAK EROSTEN DIREN DENDA TIPOLOGIA * Iradokitako galdera, erantzun-aukerarekin %75
Denda espezializatuak
%70 %75 %71
%82
%30 %28 %30 %29 %33
Hipermerkatuak Herriz herriko merkatu txikiak
%5
%7 %7 %7 %13
%3 %2
Merkataritza zentruak/Denda handiak
%7
Supermerkatuak
%2 %1
Beste batzuk
%2 %1 %2 %1 %2
Ed/Ee
%6
0 Guztira
Lekeitio
100
Markina-Xemein
Ondarroa
Lea Artibaiko gainerakoak
42
grafikoa ETXERAKO GAIEN EROSKETAREN EGITURAKETA %3 %2
%52
%47 %52
%2 %1%2
%4
%60
%53
%60
%4 %1 %1
%56 %1
Lekeitio Markina-Xemein Ondarroa Lea-Artibaiko gainerakoak Bizkaiko gainerakoak
%1
%2%1
%40
%40
%48
%11 %6 %22
Lekeitio
Markina-Xemein
Ondarroa
Lea Artibaiko gainerakoa
Gipuzkoako gainerakoak Arabako gainerakoak Beste udalerri batzuk
87
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.3.
Etxerako gaien erosketa
6.3.1.
Erosketa-ohiturak
Produktu hauek erosterakoan herri guztietan agertzen da saldo negatiboa (ikusi 43. grafikoa), hau da, gehiago doaz kanpora erostera herrian bertan erosten dutenak baino. Saldo negatibo txikiena duena Ondarroa da (-%2). 44. grafikoan azaltzen da produktu mota hauen arrazoiak. Erosten den herrian erostearen arrazoi nagusia herrian bertan bizitzea da. Prezioa eta barietatea ere aipatzen dira kanpora doazenen artean. Prezioagatik Durango, Bilbo edo Gernikara joaten direnak gehiago dira prezioagatik herrian gelditzen direnak baino eta barietatearekin ere gauza bera gertatzen da. Etxerako artikuluetan hilero batezbeste 63,1 euro gastatzen dira. Lekeition gastatzen da gehien artikuluetan, 92 euro. Gainontzeko herrietan 56 euro inguru gastatzen da (24. taula)
88
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
43
grafikoa ETXERAKO GAIEN EROSKETAREN EGITURAKETA 90%
Tokiko erosketa Saldoa
0
Saldoa
Saldoa
%41 -% 18
%43 -% 14
%49 -% 2
%59
%57
%51
Lekeitio
Markina-Xemein
Ondarroa
Saldoa
%39 -% 22 %61
-90%
Erosketa sahiestua Lea Artibaiko gainerakoa
44
grafikoa EROSKETA EGIN DEN UDALERRIAN BERTAN EROSTEAREN ARRAZOIAK OHARRA: portzentaje handiena dutenak jaso ditugu. * Galdera irekia eta erantzun anitzekoa. Emaitzek % 100 baino gehiago eman dezakete.
%0
%50
Udalerri honetan bizi naiz %25 %27 %23
Prezioa
%47 %4
Hurbiltasuna/ irisgarritasuna Konfidantza/ Familiartasuna Kalitatea
Lekeitio
%24
%26 %6 %1 %2 %6 %12 %5 %2 %3 %7 %2 %7 %4 %8 %2 %3 %4 %2 %3 %1 %2
%0
%50
%2 Erosotasuna %1 %5 %1 %9 %2 Hemen egiten %1 dut lan %2 %4 %1
%66 %57
Aukera %3 %18
Denda kopurua
%0
%100
%56 %65 %64
Tratu pertsonala
Ez daukat kotxerik
%2
%1
Dirua udalerrian utzi nahi dut
%2 %2
Ohitura
Salmenta osteko zerbitzua
%2
Behar dudana %1 %3 aurkitzen dut %2 %1 %2
%5 %3
%45
%1
Nire gustokoekin %6 bat dator %1 %1
Elikagaiak erosten %1 ditudanean %6 aprobetxatzen dut
%1
Eskaintzak %1 %1
Beste batzuk
%3 %5 %2
Laguntza teknikoa
Markina-Xemein
%50
Ondarroa
Ed/Ee
%2 %1 %1
Durango
Bilbo
%2 %5 %4 %3 %4 %2 %8 %7 %3 %10 %6 1%2
Gernika
24 taula
HILEKO GASTUA ETXERAKO GAIAK EROSTEN 40e baino gutxiago GUZTIRA Lekeitio Markina-Xemein Ondarroa Lea Artibaiko gainerakoa
%2 -%3 %2 %3
40e-75e bitarte %4 %2 %2 %7 %4
75e baino gehiago %3 %5 %2 %3 %3
ED/EE %91 93% %93 %88 %90
Batez bestekoa 63,1 e 92,0 e 56,9 e 55,6 e 55,8 e
89
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.3.
Etxerako gaien erosketa
6.3.2.
Kontsumo-ohituren bilakaera
25. taulan agertzen den bezala, %13k orain dela 5 urte baino gutxiago erosten du herrian bertan nahiz eta %72k lehengo beste erosten jarraitzen duen. Norbere udalerrian duela 5 urte baino gutxiagotan erostearen arrazoi nagusiak 26. taulan adierazten dira. Bertan ikus daitekeenez erosteko premia txikiagoa izatea eta prezioa dira gehien aipatzen diren argudioak. 4 multzotan banatzen baditugu, gehien aipatzen diren arrazoiak erosteko premia txikiagoa dutela da. Hurrengo gehien aipatzen da prezioa eta produktuen aukera ere.
90
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
25 taula
PRODUKTU HORIEN EROSKETA-OHITUREN BILAKAERA
GUZTIRA
Lekeitio
Markina-Xemein
Ondarroa
Lea Artibaiko gainerakoa
Duela bost urte baino gehiago erosten dut
%13
%14
%10
%13
%16
Duela bost urte beste erosten dut
%72
%68
%78
%73
%69
Duela bost urte baino gutxiago erosten dut
%11
%14
%12
%12
%4
ED/EE
%3
%4
--
%2
%10
26 taula
DUELA BOST URTE BAINO GUTXIAGO UDALERRIAN BERTAN EROSTEAREN ARRAZOIAK
IRISGARRITASUNA
ALDAGAI EKONOMIZISTAK
Erosotasuna Aipamenak guztira
%2 %2
ESKAINTZA Produktuen aukera Denda gehiago dago Aipamenak guztira
%14 %5 %19
Prezioa Aipamenak guztira
% 17 % 17
BESTE BATZUK Premia txikiagoa Aipamenak guztira
% 26 % 26
91
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.3.
Etxerako gaien erosketa
6.3.3.
Etxerako gaien saltegien irudia
Saltoki hauen balorazioa inkestatutako guztiei eskatu zaie, ez produktu hauek erosten dituztenei soilik. Inkesta honen emaitzak 45. grafikoan ikusi daitezke. Hau da, saltokietan lan egiten duten profesionalengan duten irudia batezbeste 3,4 da (1 eta 5 artean) eta ordutegiari dagokionez 3,3. Baina, batezbestekoa jaitsi egiten da produktuak betebeharrak asetzeko gai diren galdetzean eta denda kopuruaren egokitasunaz galdetzean. Kasu bietan 2,8ko balorazioa eman dute. Aurreko datuok 46. grafikoan herrika aztertzen baditugu, Lekeitio da balorazio positiboena lortzen duena.
92
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
45
grafikoa NORBERE UDALERRIAN ETXERAKO GAIAK SALTZEN DITUZTEN DENDEI BURUZKO ONDOKO ESALDIEKIKO ADOSTASUNA * 1etik 5erako eskalan, 1 ez nago batere ados, 5 erabat ados nago
%0
%100
%50
Batez bestekoa*
Produktu hauek saltzen dituzten dendetan profesional onak dituzte
%63
%11
%20
%6
3,4
Etxerako gaiak saltzen dituzten denden ordutegia eta nire beharrizanak ez datoz bat
%63
%10
%23
%4
3,3
%5
2,8
%3
2,8
Dendan saltzen diren etxerako gaiek asetzen naute
%40
Etxerako gaiak erosteko behar beste denda daude
%39
Erabat+Nahiko ados
Ez nago ados, baino horren aurka ere ez
%41
%14 %13
%45
Erabat+Nahiko aurka nago
Ed/Ee
46
grafikoa NORBERE UDALERRIAN ETXERAKO GAIAK SALTZEN DITUZTEN DENDEI BURUZKO ONDOKO ESALDIEKIKO ADOSTASUNA
Erabat+nahiko ados Merkataritza-eskaintza nahikoa %47 %44 %48 %2
Ordutegiak
Produktuek asetzen naute
%82 %78 %69 %1
%51 %43 %47 %1
Lekeitio Markina-Xemein Ondarroa Lea Artibaiko gainerakoak
Profesional onak %80 %79 %71 %1
93
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.3.
Etxerako gaien erosketa
6.3.4.
Etxerako gaien saltegien balorazio orokorra
Etxerako gaiak saltzen dituzten komertzioen balorazio orokorra egitean elkarrizketatutako pertsona guztien erantzunak jaso dira, erosleak izan zein ez. Batezbesteko balorazio orokorra 3,3koa da 1 eta 5 artean. Balorazio positiboena Ondarroako saltokiei egiten zaie (ikusi 47. grafikoa). Balorazioa positiboa zein negatiboa ematearen arrazoiak galdetzean, 48. grafikoan gehien agertzen diren erantzunak denda kopuruari, aukerari eta prezioari egiten diote erreferentzia.
94
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
47
grafikoa NORBERE UDALERRIKO ETXERAKO GAIEN SALTEGIEI BURUZKO IRITZIA * 1etik 5erako eskalan, 1 oso gaizki 5 oso ondo
%0
Guztira
%42
%36
Lekeitio
%42
%36
Markina-Xemein
%42
Lea Artibaiko gainerakoa
%13
Nahiko + Oso ondo
%19 %16
%43
%54
Ondarroa
%13
%29
%12
%42
Ez ondo, ez gaizki
Batez bestekoa*
%100
%50
%3
3,3
%5
3,3 3,3
%2
3,5
%4
2,6
%45
Nahiko + Oso gaizki
Ed/Ee
48
grafikoa NORBERE UDALERRIKO ETXERAKO GAIEN SALTEGIEI BURUZKO IRITZIAREN ARRAZOIAK * Galdera irekia eta erantzun anitzekoa. Emaitzek % 100 baino gehiago eman dezakete.
%0
%50
%100
%12 %17
Denda kopurua
%0
%50
%100
Nire beharrizanak %1 asetzen ditu %35
%10
Aukera
Ordutegiak %1 %2
%20 %24
Ondo dago
%9 %1
Profesionaltasuna/ %1 Produktua %1 ezagutzen dute %1
Kalitatea
%8 %1
Denda horiek ez dira %1 %5 beharrezkoak
Arreta pertsonala/ Tratua
%6 %1
Betiko dendak
Bilatzen dudana %6 aurkitzen dut %1
Ez dut halakorik erosten herrian
%1
Prezioa
%4
Nire gustukoekin bat dator
%2 %2 %1
%1
Herri txikia
%13 %22
%2
Eskaintzak %1 %3
Konfidantza/ 2 Familiartekotasuna %1
Beste batzuk
Kalitatea/Prezioa %1
Ed/Ee
Nahiko+oso ondo
%6 %1
Ez ondo, ez gaizki
%4 %4 %3 %44 %37 %38
Nahiko+oso gaizki
95
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.4
Merkataritzaren irudi orokorra
6.4.1.
Azterketaren aldagai nagusien laburpena Azterketaren aldagai nagusien laburpena egiten da jarraian. Hiru arloak (elikagaiak, garbiketa eta higienea; arropa eta oinetakoak; etxerako gaiak) izango dira kontutan eta elkarrizketatutako pertsona guztiak kontutan hartutako balorazioa da. Aldagai nagusiak: 1.- Erosketaren maiztasuna (49. grafikoa) 2.- Erosketa ohituren bilakaera (27. taula) 3.- Lea Artibaiko merkataritza sektorearen irudia (50. grafikoa) 4.- Balorazio orokorra (51. grafikoa)
1. Erosketaren maiztasuna Elikagaiak, garbiketa eta higiene produktuak dira erosketa maiztasun altuena dutenak.
2. Erosketa-ohituren bilakaera Denboran erosketa ohituren bilakaera berdin mantentzen baldin bada ere, 27. taulan ikus daiteke elikagaiak, garbiketa eta higiene produktuetan duela 5 urte baino gehiago erosten dutenak %28 direla.
96
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
49
grafikoa EROSKETA MAIZTASUNA
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
%2 %1 %18
%13 %47
Astero (egunero + astero) %77
%80 %39 %13 Elikagaiak, garbiketa eta higienea
Arropa eta/edo oinetakoak
Hilean behin (15 egunean behin+hilean behin) Maiztasun txigiagoarekin Inoiz ere ez
%7 %4 Etxeko gaiak
27 taula
DENBORAN EROSKETA OHITUREN BILAKAERA
Elikagaiak, garbiketa eta higienea
Arropa eta/edo oinetakoak
Etxerako gaiak
Duela bost urte baino gehiago erosten dut
%28
%19
%13
Duela bost urte beste erosten dut
%58
%60
%72
Duela bost urte baino gutxiago erosten dut
%12
%19
%11
ED/EE
%2
%2
%3
97
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.4
Merkataritzaren irudi orokorra
6.4.1.
Azterketaren aldagai nagusien laburpena
3. Lea Artibaiko merkataritza sektorearen irudia 50. grafikoa ikusiz honakoa antzeman daiteke: â&#x20AC;˘ Balorazioa ematerakoan aldagai guztietan lortzen dute balore altuenak elikagai, garbiketa eta higiene artikuluen saltokiek. Hau da, balorazio altuena daukate profesionaltasunean, ordutegian, eskaintzan eta komertzio kopuruan. â&#x20AC;˘ Arropa eta oinetakoen kasuan lortzen da puntuaziorik baxuena eskaintza eta denda kopurua neurtzerakoan. â&#x20AC;˘ Etxerako gaien saltokiak dira negatiboen baloratutakoak profesionaltasunean eta ordutegian.
4. Balorazio orokorra Elikagai, garbiketa eta higiene gaiak saltzen dituzten denden balorazioa 3,8koa da, etxerako gaiak saltzen dituztenena 3,3koa eta arropa eta oinetakoak saltzen dituzten denden balorazioa da baxuena 3,1eko puntuazioarekin (puntuazio guzti hauek 1 eta 5 artean emandakoak dira) (ikusi 51. grafikoa).
98
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
50
grafikoa LEA ARTIBAIKO MERKATARITZA SEKTOREAREN IRUDIA Profesional onak %76 %69 %63 Elikagai, garbiketa eta higienea Etxerako gaiak Arropa eta/edo oinetakoak
Eskaintzak asetzen nau
Ordutegia nere beharrekin bat dator
%73 %26 %40
%79 %68 %63
Behar beste denda %75 %31 %39
51 grafikoa
LEA ARTIBAIKO MERKATARITZA SEKTOREAREN BALORAZIOA %0
Elikagai, garbiketa eta higienea
%21
%73
Etxerako gaiak
%42
Arropa eta/edo oinetakoak
%36
Nahiko + askoz hobe
%100
%50
Berdin
%36 %37
Nahiko + askoz txarragoa
%5
%19 %3
Batez bestekoa*
3,8 3,3 3,1
%26
Ed/Ee
99
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.4.
Merkataritzaren irudi orokorra
6.4.2.
Merkataritzaren balorazioa
Orokorrean elkarrizketatutako guztien erantzunak kontutan izanik, 52. grafikoa begiratuz, merkataritzaren kalitatea da gehien baloratzen dena (%76 oso ados agertzen direlarik balorazio honekin). Merkataritza aurrera doala ikusten dutenak %57 dira eta hori antzematen ez dutenak eta hori horrela ez dela esaten dutenak %22 eta %20 hurrenez hurren. Lea Artibaiko merkataritza orokorrean hartuta, Ondarroakoa da balorazio onena lortzen duena. Kalitatea, denden erakargarritasuna eta hobekuntza aipatzen dira argudioen artean. Horrek ez du esan nahi gainontzeko herriak balorazio negatiboa daukatenik zeren 53. grafikoari so eginez, ohartu daiteke gehienak aprobatu bat jasoko luketela arlo guztietan.
100
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
52
grafikoa NORBERE UDALERRIKO DENDEI BURUZKO ONDOKO ESALDIEKIKO ADOSTASUNA * 1etik 5erako eskalan, 1 “erabat aurka nago” eta 5 “erabat ados nago”
%0
Kalitateko saltegia
%13 %11
%76
Denda erakargarriak, zainduak
%66
Guztiontzako denda
%60
Bilakatu egiten da, aurrera doa
%57
Erabat+Nahiko ados
%100
%50
Ez nago ados, baina horren aurka ere ez
%20 %21 %22
3,7
%12 %1 %18 %20
Erabat+Nahiko aurka nago
Batez bestekoa*
3,5 3,4
%1
3,4
Ed/Ee
53 grafikoa
LEA-ARTIBAIKO MERKATARITZA-SEKTOREAREKIKO IRITZIA
Erabat+nahiko ados Kalitateko dendak %69 %78 %87 %58
Bilakatu egiten dira, aurrera doaz
Guztiontzako dendak
%56 %44 %63 %62
%66 %59 %58 %59
Lekeitio Markina-Xemein
Denda erakargarriak, zainduak
Ondarroa Lea Artibaiko gainerakoak
%58 %70 %77 %53
101
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.5.
Merkataritza-sektorearen alde positiboak eta alde negatiboak Alde positibo edo indarguneak aztertzean Lea Artibaiko merkataritza sektorean, hurbiltasuna, familia arteko tratua eta langileen tratu atsegina nabarmentzen dira (28. taula). Alde negatibo edo ahultasunak aztertzean, aldiz prezioa eta merkatal eskaintza mugatua aipatzen dira (29. taula). Beraz, indarguneak eta ahultasunak laburbilduz 39. taula lortzen da.
102
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
28 taula
MERKATARITZA-SEKTOREAREN ALDE POSITIBOAK LEA-ARTIBAIKO MERKATARITZA-SEKTOREAREN INDARGUNEAK ZERBITZUAREN KALITATEA Etxekotasuna % 31 Langileen tratu atsegina % 26 Zerbitzuaren kalitatea %1 Aipamenak guztira % 58
IRISGARRITASUNA Hurbiltasun geografikoa Erosotasuna
% 50 %3
Aipamenak guztira
% 53
PRODUKTUA Barietatea Kalitatea
%1 %2
PREZIOA Kalitatea/prezioa erlazioa % 7 Prezioa %2
SALTEGIAK Lokalen garbitasuna/ txukuntasuna
%1
Aipamenak guztira
%3
Aipamenak guztira
Aipamenak guztira
%1
%9
29 taula
MERKATARITZA-SEKTOREAREN ALDE NEGATIBOAK LEA-ARTIBAIKO MERKATARITZA-SEKTOREAREN AHULGUNEAK PRODUKTUA Eskaintza eskasa Barietatea Espezializazioa Aipamenak guztira
% 19 % 10 %1 % 30
ZERBITZUAREN KALITATEA Profesionaltasuna %2 Merkataritza-presioa %1 Zerbitzuaren kalitatea %1 Aipamenak guztira %4
PREZIOA Prezioa
% 41
Aipamenak guztira
% 41
IRISGARRITASUNA Ordutegia Aparkalekurik eza
%5 %2
SALTEGIAK Eskaintza % 34 Erakusleihoak/Dekorazioa % 1
BESTE BATZUK Bezero gutxi Merkataritza-zentroak
%1 %1
Aipamenak guztira
%7
Aipamenak guztira
Aipamenak guztira
%2
% 35
30 taula
LEA-ARTIBAIKO MERKATARITZA-SEKTOREA * 100eko oinarrian kalkulatua
INDARGUNEAK* Zerbitzuaren kalitatea Irisgarritasuna Prezioa Produktua Saltegiak
AHULGUNEAK* % 48 % 42 %7 %3 %1
Prezioa % 34 Saltegiak % 29 Produktua % 25 Irisgarritasuna %6 Zerbitzuaren kalitatea % 3
103
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.6.
Merkataritza-sektorearen bilakaera Jarraian 54. grafikoan merkataritza sektorearen bilakaera aztertzen da. Hurrengo 5 urteei begira herriko merkataritzaz galdetzen da. Kontutan izanda 1eko puntuazioa “askoz okerragoaren” baliokidea dela eta 5ekoa “askoz hobearen” baliokidea, batezbesteko puntuazioa 3tan dago. Markina-Xemein da puntuaziorik positiboena lortzen duena 3,2rekin. Etorkizun hobea ikusten dutenek ematen dituzten arrazoiak (ikusi 55. grafikoa) ondorengoak dira: herriaren hazkundeagatik denda gehiago irekiko direla momentu honetan eboluzio-bilakaera hori nabaritzen dutela edo orohar, horrela izatea espero dutela. Bestalde egoerak txarrera egingo duela uste dutenek aipatzen dituzten arrazoiak honakoa hauek dira: dendak ixten ari dira, zentro komertzialen konpetentzia eta jendea kanpora doa erostera.
104
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
54
grafikoa NORBERE UDALERRIKO MERKATARITZAREN DATOZEN URTEETARAKO BILAKAERAREN IRITZIA * 1etik 5erako eskalan, 1 askoz okerragoa eta 5 askoz hobea
0%
Guztira
%28
Lekeitio
%30
%38
%18
%33
30%
Gainerakoa
%27 %44
Ez ondo, ez gaizki
%8
%28
%42
%24
Ondarroa
%26
%37
%32
Markina-Xemein
Nahiko + Oso ondo
100%
50%
%8
3,0 3,0 3,2 2,9
%15 %25
Nahiko + Oso gaizki
%4
Batez bestekoa*
%2
3,0
Ed/Ee
55 grafikoa
AURREKO GRAFIKOAN EMAN DEN BILAKAERAREN IRITZIAREN ARRAZOIAK * Galdera irekia eta erantzun anitzekoa. Emaitzek % 100 baino gehiago eman dezakete. 0%
50% %21
Herriaren hazkundea
100%
0%
%3 %3 %1 %15
Hori nahi/espero dut
%15 %1
Merkataritza zentroen konpetentzia Jendearen gaitasun ekonomikoa/ erosteko ahalmena
%7
Bultzatzeko egiten den ahalegina
%7 %5 %13
%5 %20
%5 %20 %6
Herri txikia da
Nahiko + Oso ondo
Egonkortatuta dago %2
%7
Ez ondo, Ez gaizki
%2 %1
Konpetentzia
Eroski zabalduko dute
%6
%4 %2
Jendeak herritik kanpo erosten du
%7
Merkataritza zentroa zabalduko dute
%7 %5
%3
Profesionalizazioa/ %5 zerbitzu ona %1
Berdin jarraituko du %2
%1 %1 %2 %3
Saltegi berririk ez da %4 zabaltzen %1 %2
Saltegiak itxi
%2
%1
Dagoenak jarraituko du
Barietatea
Nahiko + Oso gaizki %16
%7
%1
Modernizazioa/ berrikuntza
100%
%3 %12
Saltegi berriak ireki
Eboluzioa/Joera
50%
Prezioak %1
Besteak
%9 %8 %4
Ed/Ee
%29 %50 %21
%2 %10
105
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.7.
Astia eta aisia gozatzea
6.7.1.
Asti eta/edo aisialdirako ohiturak
Badirudi Lea Artibaiko biztanleek euren aisialdian taberna/kafetegietan egoteko ohitura dutela. Liburu eta aldizkariak erostea edo ikuskizunetara joatea ere askoren aukera da. Hurrengo grafikoan islatzen dira aisialdiko jarrerak (ikusi 65. grafikoa). Gimnasiora eta kiroldegira doazenen artean datu esanguratsuena udalerri bakoitzeko biztanleak gehien bat euren herrietako kiroldegietara joaten direla da. Hala ere, azpimarratzekoa da Ondarroako kasua: %20-a Mutrikura joaten da (ikusi 57. grafikoa). Ikuskizunetara joaten direnen gehiengoa Bilbora joaten da. Hala ere aipatzekoa da Lekeitioko kasua: Lekeitioko jendea Lekeition gelditzen dela dirudi ikuskizunak ikusten (ikusi 58. grafikoa).
106
56
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
grafikoa ASTIA EGOTEAN EDO AISIALDIAN EGITEN DIREN JARDUERAK * Iradokitako galdera, erantzun-aukerarekin TABERNETAN/KAFETEGIAN EGON LIBURUAK ETA ALDIZKARIAK EROSI IKUSKIZUNETARA JOAN IBILI/PASEATU GINMASIORA/KIROLDEGIRA JOAN KIROLA EGIN MENDIRA JOAN ETXEAN/ATZEDEN EGIN SEME-ALABAK/ILOBAK ZAINDU BASERRIAN LAN EGIN PARKERA JOAN ESKULANAK/PUNTUAK TELEBISTA IKUSI IKASTAROAK/HIZKUNTZAK BESTEAK ED/EE
%51 %38 %32 %22 %20 %5 %4 %4 %2 %2 %2 %2 %1 %1 %4 %7
%0
%100
57 grafikoa
ZEIN UDALERRITAKO GIMNASIO EDO KIROLDEGIRA JOATEN DEN %38 %7
LEKEITIO
%99
%24 %30 %76
ONDARROA MARKINA-XEMEIN
%30 %20
%1 %1 %8
MUTRIKU DURANGO BILBAO BESTE UDALERRI BATZUK ED/EE
%90 %24
%21
%9 %1 %4 %1 %2 %3 %13% %1 %10 3% %2
%12
0%
Guztira
Lekeitio
100%
Markina-Xemein
Ondarroa
Lea Artibaiko gainerakoak
58 grafikoa
ZEIN UDALERRITAN JOATEN DEN IKUSKIZUNETARA (MUSIKA, ZINEMA, ANTZERKIA, ETAB.) * Datuak kontuz hartu behar ditugu, lagin-oinarria oso murritza baita 45%
BILBO %32
LEKEITIO DONOSTIA ONDARROA MARKINA-XEMEIN DURANGO BARAKALDO EIBAR GASTEIZ BESTE UDALERRI BATZUK
%1%5 %12 %2 %7 %6 %12 %3 %8 1% %7 %6 %15 %5 %4 %2%3 %6 %2 %1 %6 %1 %3 %2 %4 %1%4 %1
%59
%68 %61 %67 %77
%33 %24 %18 %28 %28 %21
%27
%0
Guztira
Lekeitio
Markina-Xemein
%100
Ondarroa
Lea Artibaiko gainerakoak
107
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.7.
Astia eta aisia gozatzea
6.7.1.
Asti eta/edo aisialdirako ohiturak
Liburu eta edo aldizkarien erosleek orokorrean bakoitzaren udalerrian erosten dute baina bigarren erosketa herri bezala Bilbo aukeratzen dute (ikusi 59. grafikoa). 60. grafikoan argi gelditzen da Lea Artibaiko biztanlegoa orokorrean bere herriko taberna eta kafetegietara joaten dela. Aisialdian gastatzen den diru kopuruari buruz galdetzean (ikusi 31. taula), elkarrizketatutako guztiak kontutan izanda portzentaia altuena jaso duen erantzuna â&#x20AC;&#x153;Ez dakit/Ez dut erantzutenâ&#x20AC;? izan bada ere batezbeste Lea Artibaiko biztanleak aisialdian 120,6e hilean gastatzen dituela esan daiteke.
108
59
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
grafikoa LIBURUAK ETA/EDO ALDIZKARIAK NON EROSTEN DIREN * Datuak kontuz hartu behar ditugu, lagin-oinarria oso murritza baita %36
LEKEITIO
%86
%1 %28
ONDARROA
%1
%80
%34 %20 %13 %23 %30 %18 %12
BILBO
%60
MARKINA-XEMEIN DURANGO CIRCULO DE LECTORES DONOSTIA POSTAZ/INTERNETEZ BESTE UDALERRI BATZUK ED/EE
%6 %4 %10 %8 %2 %3 %6 %2 %1 %4 %1 %1 %1 %3 %1 %8 %1 %14 %3 1%%1 %1
%40
0%
Guztira
Lekeitio
100%
Markina-Xemein
Ondarroa
Lea Artibaiko gainerakoak
60 grafikoa
ZEIN UDALERRITAKO TABERNA ETA/EDO KAFETEGIETARA JOATEN DEN 37%
ONDARROA LEKEITIO MARKINA-XEMEIN BILBO DURANGO
1%
18%
2%
28% 21%
1% 6% 5% 8% 2% 8% 2%4% 3% 2% 7% 3%
EIBAR GERNIKA BESTE UDALERRI BATZUK ED/EE
2% 1%
96%
14% 60%
ISPASTER DONOSTIA
95% 99%
35%
17% 5%
1% 3% 4% 1% 1% 1% 2% 5% 3% 3% 2%
20%
13%
%0
Guztira
Lekeitio
%100
Markina-Xemein
Ondarroa
Lea Artibaiko gainerakoak
31 taula
ASTIA ETA/EDO AISIALDIA GOZATZEKO HILEROKO GASTUA
GUZTIRA Lekeitio Markina-Xemein Ondarroa Lea Artibaiko gainerakoa
40e baino gutxiago
40e-100e bitarte
100e baino gehiago
ED/EE
Batez bestekoa
%6 %7 %1 %6 %11
%18 %18 %7 %16 %30
%15 %15 %15 %17 %14
%61 %59 %77 %61 %46
120,6 e 125,7 e 138,8 e 123,5 e 101,0 e
109
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.7.
Astia eta aisia gozatzea
6.7.2.
Aisialdirako ohituren bilakaera
Lea Artibaiko biztanleen %55ak duela 5 urte bezain beste gozatzen du aisialdia bere herrian. %25ak duela bost urte baino gehiago ere badio. Herrika 32. taulari begiratuz ez dago alde handirik. 61. grafikoan, duela bost urte baino gehiago eta gutxiago aisialdiaz herrian bertan gozatzearen arrazoiak jasotzen dira. Ohitura aldaketak eta astia dira argudio aipatuenak.
110
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
32 taula
ASTIA EDO AISIALDIA GOZATZEKO OHITUREN BILAKAERA
GUZTIRA
Lekeitio
Markina-Xemein
Ondarroa
Lea Artibaiko gainerakoa
Duela bost urte baino gehiago gozatzen dut aisialdia udalerrian
%25
%23
%33
%23
%26
Lehen beste gozatzen dut aisialdia udalerrian
%55
%57
%56
%56
%45
Duela bost urte baino gutxiago gozatzen dut aisialdia udalerrian
%18
%17
%9
%20
%27
ED/EE
%2
%3
%2
--
%2
61 grafikoa
OHITUREN BILAKAERA IRITZIAREN ARRAZOIAK * Galdera irekia eta erantzun anitzekoa. Emaitzek % 100 baino gehiago eman dezakete.
%0 Ohitura-aldaketa
Astia
Seme-alabak
%50 %14 %10 %11 %16
%0
%100
Prezioa
Giroa
%50
%2 %4
Azpiegiturak
%2 %1
Herria hobetu egin da
%2
%8 %4
Kirol eskaintza
%2
Pasalekuak/ bidegorriak ipini dituzte
%4
Etxebizitza/lan aldaketa
%1 %3
Askatasun haundiagoa
%4
Osasuna
Erretiratua/ Nagusia da
%4 %2
Adina
Kultur-etxea
%3
Beste batzuk
Aisialdirako aukerak
Egoera ekonomikoa
%11 %13 %10 %8
Ed/Ee
%100
%2 %1
%1 %1 %1 %2 %8 %8 %24 %27
Duela bost urte baino gehiago gozatzen dut nire udalerrian Duela bost urte baino gutxiago gozatzen dut nire udalerrian
111
6
Merkataritza sektorearen eskariaren azterketa
6.7.
Astia eta aisia gozatzea
6.7.3.
Astia eta/edo aisia gozatzeko zerbitzuei buruzko balorazio orokorra
Aisiaz gozatzeko zerbitzuei buruz galdetzean, orokorrean, herritarren iritzia positiboa bada ere, salbuespena Ondarroa da, positiboki baloratzen dutenen portzentaia negatiboki baloratzen dutenen parekoa baita (ikusi 62.grafikoa). Balorazio hau egiterakoan, elkarrizketatuek aisialdirako aukera kopurua hartu dute kontutan batez ere.
112
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
62
grafikoa NORBERE UDALERRIKO AISIALDIRAKO ZERBITZUEI BURUZKO IRITZIA * 1etik 5erako eskalan, 1 oso gaizki 5 oso ondo
%0
Guztira
%41
%32
Lekeitio
%44
%39
Markina-Xemein
%69
%5
3,2
%15 %2
3,4
%12 %1
3,7
%4
2,9
%22
%30
%22
Nahiko + Oso ondo
Batez bestekoa*
%18
%33
Ondarroa Gainerakoa
%100
%50
%33
%38
Ez ondo, ez gaizki
%22
Nahiko + Oso gaizki
%18
3,0
Ed/Ee
63 grafikoa
ASTIA ETA/EDO AISIA GOZATZEKO ZERBITZUEI BURUZKO BALORAZIO IRITZIAREN ZERGATIA * Galdera irekia eta erantzun anitzekoa. Emaitzek % 100 baino gehiago eman dezakete.
%0
%50
%0
%100
%20
Jarduera/aukera kopurua
Nahikoa da
%2 %1
%7 %4 %2
Bilakaerarengatik
%2 %2
%6 Kultur-zentroa zabaldu dute %1
Kultur-eskaintza
Kiroldegia
%31 %55
%5 %6
Zinema
%12
Antzerkia
Giroa
%5 %2 %4 %5 %4 %2
Gazteentzako aukerak
%2 %3 %5 %2
Aisialdia gozatzeko azpiegiturak %1 Helduentzako lekuen eskaintza
%1 %1
%4 %1
Tabernak baino ez %1 dago %2
Kirol eskaintza
%3 %2
Egiten diren jardueren interesa %1 %1
%3 %6 %5
Jende guztiarentzako %1 eskaintza %1
Instalazioak/ %3 Azpiegiturak %1
Prezioak ez dira merkeak
%3
Beste batzuk
%4
Paseatzeko lekuak
Haurrentzako eskaintza
%3 %2 %5
Nahiko+Oso ondo
%100
%2 %5 %5
Ondo dago
Taberna kopurua
%50
%1 %9 %6 %2 %41 %39
Ed/Ee %20
Ez ondo, ez gaizki
Nahiko+Oso gaizki
113
7
Lea Artibaiko merkataritza sektorearen egoeraren diagnosia (AMIA).
Aurreko ataletan eskualdeko merkataritza sektorearen eskaintza eta eskariaren azterketa egin da. Atal honetan azterketatik eratorritako ondorioak jasotzen dira. Hots, hurrengo urteetan abian jarri beharreko lan ildo estrategikoen oinarri izango diren faktoreak. Honetarako, abiapuntuko diagnosia jasotzeko, AMIA Matrizea egin da. Alegia, Lea Artibaiko eskualdeko merkataritza sektorearen Ahulezia, Mehatxu, Indargune eta Aukerak jasotzen dituen taula.
114
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
DIAGNOSTIKOA AHULEZIAK
MEHATXUAK
• Lehiakortasunari erantzuteko gaitasun gutxi.
• Gastua jasotzen duten herriak elementu diferentzialak eskaintzeko gai dira, adibidez, prezio konpetitiboagoak, denda kopuru gehiago, artikulu barietate gehiago, helburu den publiko guztia estaltzen dute.
-Merkatal atomizazioa. -Elkartegintza baxua. -Tamaina txikia. -Salmenta eta inbertsio maila txikia. -Profesionalizazio maila baxua. • Merkatu globalizatu bakarrera egokitzea falta.
• Hirietako zentro handiak Lea Artibaiko merkataritzaren lehiakideak dira, erosketa bere osotasunean eskaintzen dutelako erosotasuna emanik eta aisia ere eskaintzen dutelako.
• Fidelizazio eta bezeroak erakartzeko tresnen erabilera baxua.
• Handien lehiakortasuna (zentro handiak, denda handiak,…)
• Teknologia berrien egokitzea eta erabilera baxua.
• Aparkaleku falta.
• Ez dio publiko guztiari estaldura nahikorik ematen.
• Garrantzi eta hedadura handiko proiektua: Megapark Bilbon eta El Corte Inglés berria Eibarren.
• Arropa eta oinetakoak kanpoan erosten dutenen kopurua handiagoa da herrian bertan erosten dutenena baino. • Etxerako artikuluak erosten dutenen kopurua handiagoa da herrian bertan erosten dutenena baino. INDARGUNEAK
AUKERAK
• Sektorean jarraitzeko gogoa.
• Kontsumitzaileen beharrizanen estaldura egonkorra da.
• Elkarrekin lanean aritzeko ikuspuntua.
• Tratu pertsonalizatua.
• Arropa eta oinetakoetan eboluzio negatiboa aldaketak egin daitezkeen ekintzen menpe daude.
• Produktuen kalitatea
• Turismoaren garrantziaren igoera.
• Elikadura, garbitasuna eta higiene pertsonalean herrian egiten den erosketa kopurua handiagoa da kanpora joaten direnena baino.
• Herrian bertako baliabideak erabili (patrimonioa, kultura,..) merkataritza-aisiazerbitzuak batuko dituen eskaintza aurkezteko.
• Hurbiltasuna.
• Erakunde ezberdinen laguntza guztiak aprobetxatu. • Merkatuan sortzen ari diren nitxo berriak: inmigranteak, hirugarren adina,…
115
8
Lea Artibaiko Merkataritza sektorearen Erronkak 2010
Atal honetan, eskualdeko merkataritzarentzat definitu diren etorkizuneko erronkak jasotzen dira. Azterketaren emaitzak aztertuta eta eskualdeko Merkatari Elkarteetako ordezkariekin adostasunez finkatu dira. Erronka hauek merkatarien gestio planetan eta halaber sektorearen garapenean diharduten erakundeen plangintzetan hedatu beharko dira, sektorearen lehiakortasunak hobera egingo badu.
A Herrien sustapen ekintzak burutu, herriko merkataritza bultzatzeko. Erronka honen helburua herria eta herriaren irudia bere osotasunean bultzatzea da, honen ondorioz herriko merkataritza indartuko delako.
B Merkataritza aktibitatea aisia eta turismoarekin elkarlotu. Gaur egun aisialdiko zati bat erosketak egitera dedikatzen denez eta merkataritza herriko erakagargarritasunetako bat izan daiteenez, merkataritza eta turismoak bere aspektu amankomunetan bat egin dezakete.
C Bezeroenganako orientazioa eta herritarren fidelizazioan lan egin. Herri batek enpresak, bisitariak, herritarrak... erakarri eta zaindu behar dituen bezala, dendari batek bezero berriak lortzeaz aparte dituen bezeroak mantendu behar ditu bere beharrizanetara egokituaz.
D Merkatal establezimenduen irudi ezberdindua: Atributu kualitatiboak. Atributu bisualak / marketing. Denda baten kanpoko eta barruko itxurak dendaren izaera adierazten du. Honen arabera denda osatzen duten aspektu guztiak (errotulazioa, erakusleihoa, baldak, argia, kolorea, musika...) bat etorri behar dira bere esklusibitatea bilatuz.
E Irisgarritasuna hobetu. Jendea lasaitunez etorri eta ibili ahal izateko, herriaren irisgarritasuna zaintzeaz gain saltokikoa ere egokitu behar da.
F Espezializazioa. Eskaintza: merkataritza ezberdinen espezializazioaren aldeko apustua eginez barietatea garantizatu.
G Sektorearen profesionalizazioa. Egungo egoera aldakorrak sektorearen modernizazioa eta dituen baliabideak ezagutzera behartzen du. Hori dela eta, sektore honetan parte hartzen duten guztiek prestakuntza iraunkorra izan behar dute egunean egoteko.
116
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
A
B
C
D
E
F
G
Herrien sustapen ekintzak burutu, herriko merkataritza bultzatzeko
Merkataritza aktibitatea aisia eta turismoarekin elkarlotu
Bezeroenganako orientazioa eta herritarren fidelizazioan lan egin
Merkatal establezimenduen irudi ezberdindua
Irisgarritasuna hobetu
Espezializazioa
Sektorearen profesionalizazioa
117
9
Informazio iturriak
Azterketa honetarako kontsultatu diren informazio iturriak honako hauek izan dira:
• Herri bakoitzeko Merkataritza Indartzeko Plan Berezia (MIPB) • UDALAK: Aulesti
Lekeitio
Berriatua
Markina-Xemein
Ziortza-Bolibar
Mendexa
Etxebarria
Munitibar-Arbatzegi-Gerrikaitz
Gizaburuaga
Ondarroa
Ispaster • Euskal Estadistika Institutua (EUSTAT) • INEM • Merkatari Elkarteak; ZATOZTE KITTO HEMEN BE BAI • Elkarrizketak 219 merkatariri • Inkestak 1150 eskualdeko biztanleei
118
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
119
10
Laguntzaileak
Azterketa hau burutzeko diseinaturiko galdetegia erantzunez parte hartu duten eskualdeko saltokiak hurrengo orrialdean agertzen diren guztiak dira.
Bildutako informazioa aztertzen eta ondorioak ateratzen lagundu dutenak eskualdeko merkatari elkarteak izan dira: • Zatozte – Ondarroako merkatari eta ostalari elkartea. • Hemen be bai – Markinako merkatari eta ostalari elkartea. • Kitto – Lekeitioko merkatari elkartea. Bestalde, aipatzekoa da azterketa hau egin ahal izan dela erakunde ezberdinen dirulaguntzei esker: • Equal Mikrogunea, europear programa • FSE eta Lea Artibaiko Amankomunazgoa Azterketa honen babesle izan dira: Ondarroa, Lekeitio eta Markina-Xemeingo Udalak.
120
LEKEITIO
MARKINA-XEMEIN
ONDARROA
BERRIATUA
BONILLA ARGAZKIAK BRIKO PLAZA OKINDEGIA TAHONA BIKIAK TELLERIA OKINDEGIA GARATEA ELEKTROGAILUAK ELECTRODOMESTICOS IGLESIAS ITURGINTZA LEGARZA EGUREN ELEKTROGAILUAK ITXASGAS INSTALACIONES JUARISTI BIDE ONDO OLABARRIAGA ZIKLOAK RECAMBIOS GARAI GARDATA KIROLAK URBIETA I KLIK KLIK INFORMATIKA IKUSI - ERAIKUNTZA MATERIALA IRANAI TXATXO JONE TERE ARRANEGI ESTANKOA TXIO TXIO EGOKI GOIKO KALEKO ESTANKOA CINE BANK URBIETA II TXIMELETA ITZ ERDI PAPELES LEKEITIO MERKALEKITXO IRUDI SANTI LOIZATE ETXEBARRIA GOZOKIDENDA MARI MANDASKA STIGMA DENDARI DIA - LEKEITIO ONA OINETAKOAK CAMPO OPTICA FRUTERIA RIOJANA MUGA ADAN ETA EVA GANBARA (LEKEITIO) GOIKOETXEA HARATEGIA ALDAZABAL HARATEGIA JOSE ODRIOZOLA HARATEGIA TRAPALANDA BEREZI DIETETIKA ZUHAITZA ITURRASPE EZKIOGA ILARGI BIDEOKLUB KIÑU OSTADAR HARATEGIA GARITAGOITIA LURDES LORAK FRUTERIA ELI AURTXOA IZARO OINETAKOAK SCHLECKER ZERBYTE ALIMENTACION IÑAKI BELAZAHAR DK STUDIOA ARGENTORO UNAI ZILLONIZ APAINKETAK ESTHER LAIKOR ELEKTRA KALTZAKORTA MIREN JANARIDENDA ALIPROX OKAMIKA ARALDE LIBURUDENDA IKUSI ARTE INSOMNIA FERMIN BURDINDEGIA NIEVES EGUNKARIAK ZIARRETA AMUTXATEGI BITXITEGIA JAIONE LOPEZ IZOZKIAK TREXA AMAIA RETOLAZA FOTOPHONE - KIMU MERCERIA CELIA MIKEL KIROLAK MILA ELU BURDINDEGIA LANKEI LUZARO 2000 LAUZIRIKA APAINKETAK ATEA PAPER DENDA AZOKA ARRANEGI ARRAINAK
EKIN FOTO MAKINA MARKINA INFORMATIKA SUSPERTU INDIRA ITUARTE JANARI DENDA MENTXAKA BINKE ARGI INDAR LOIRATS MERTZERIA JOSUNE ZULUETA JANARI DENDA IXAIE ITXULAPIKO OKER OINETAKOAK ORBELA KAREAGA ATEUN HARATEGIA EGUR LUR TRESNAK ZUTOIA CASA PEPA TXISPITA GANE DEKORAZIOKO OPARI DENDA EGUZKI LORE XURI BURDINDEGIA Mª JESUS OKINDEGIA DISNEY ALARABI PACO ARRAINDEGIA GAUARGI EURO DENDA DIA - MARKINA-XEMEIN
IRAKURT INPRIMATEGIA UR JAUSI ARGIZAIN ELEKTROGAILUAK OSA CERUGAS URKIZA- JUARISTI LARRUSKAIN OARSO INSTALACIONES DANOK-FIAT-ALFAROMEO M INFORMATIKA ZER-SYSTEM BASOARTE SANEAM ONDARROA IGASNOR PAKITA OSA EFECTOS NAVALES FRIAS ZURKULU ZURRU MURRU LIBURUDENDA TXO TXARKUTERIA KONTXI ROLDAN FARMAZIA GURE TXOKO GOIKO TORRE ARANTZA PERFUMERIA OINETAKOAK ITUARTE GOIANA LURRINDEGIA KORPION USANDIZAGA ELEKTRODOMESTIKOAK ZATON ALDATZA ETXEBARRIA AHIZPAK ZUTABE OGI BERRI ETXEBARRIA DOMEKA ANDRA MARI ARTILEA BOLIN FRUTERIA RATIKAL DENDA VITORIA OPTIKA EXLAXA FOTO ANTONIO AGURTZANE TXERU BRIKOLAJEA LOLA JUANITA ESTANKOA MABE IRKAITZ TXIKINE MERTZERIA ZALDUN LAVIN LIDE KLIK-KLAK URBASTER SABAI AKELARRE OINETAKOAK GOE URRUZUNO LORAK ESTHER AZPIAZU ANAIAK BITXITEGIA PATIÑO HARATEGIA URROSOLO BITXITEGIA TXIKITXU ARRAIZ VIDEO CLUB IDIAKEZ LIBURUDENDA TIKI TAKA PINILLA FRUTAK ZIBOT BENGOETXEA KIROLAK BADIOLA FERRETERIA UPELA ZALOA INTER SPORT EXTREME GANBARA (ONDARROA) OSTADAR COLOR LOALDI UGARI IFA BOHE SL AMETS TAMAIN
UGARI SUPERRA PANADERIXI FARMAZIA URRUZUNO
ETXEBARRIA KATTALIN AUTOZERBITZUA ONDA JANARIAK
ISPASTER ZEDARRI ALTZARIAK
121
Retos del peque単o comercio de la comarca de Lea Artibai 2010
1
Introducción.
124
2
Misión y objetivos de la Agencia de desarrollo de Lea Artibai
124
3
Datos socioeconómicos de la comarca de Lea Artibai
128
4
Características básicas del estudio
132
Ámbito de influencia del estudio. Población objetivo. Metodología del trabajo.
132 132 134
Análisis de la oferta del pequeño comercio de Lea Artibai
136
Características generales del sector comercial. Características general de la muestra analizada.
136 142
Análisis de la demanda del pequeño comercio de LeaArtibai
152
La compra de la alimentación limpieza e higiene personal La compra de ropa y/o calzado La compra de artículos para el hogar Disfrute del ocio del ocio y/o tiempo libre
152 158 166 172
7
Análisis de la situación del sector comercial en la comarca de Lea-Artibai
180
8
Retos del sector comercial en la comarca de Lea-Artibai
182
9
Fuentes de información
184
Colaboradores
185
4.1. 4.2. 4.3.
5 5.1. 5.2.
6 6.1 6.2 6.3 6.4
10
1
Introducción Este documento contiene los resultados del análisis del sector del pequeño comercio de Lea Artibai. A partir del año 2005 la Agencia de Desarrollo de Lea Artibai junto con las asociaciones de comerciantes de la comarca viene desarrollando acciones tendentes a mejorar la competitividad de dicho sector. En estos momentos y con el fin de ahondar en esta línea de trabajo, se ha considerado importante conocer la situación actual del sector del pequeño comercio en Lea Artibai y concretar retos a partir de este diagnóstico. Para ello la Agencia de Desarrollo ha contado con la ayuda del Fondo Social Europeo y de la Mancomunidad de Lea Artibai así como del programa europeo Equal Mikrogunea. Así mismo, cabe destacar que en este estudio ha sido fundamental la colaboración de las Asociaciones (Zatozte, Kitto, Hemen be bai) de Comerciantes de la Comarca, tanto en la fase de diagnóstico como, sobre todo, a la hora de definir los retos de futuro.
2
Misión y objetivos de la agencia de desarrollo de Lea Artibai Lea Artibaiko Garapen Agentzia, S.A. se constituye en 2002 teniendo como objeto social la dinamización económica y empresarial para el desarrollo socioeconómico de la comarca de Lea Artibai. Los municipios que integran la Agencia de Desarrollo de Lea Artibai son los siguientes: Berriatua, Etxebarria, Ispaster, Lekeitio, Markina-Xemein y Ondarroa.
1
gráfico
Ispasterko Udala
124
Etxebarriko Udala
Ondarroako Udala
Berriatuko Udala
Lekeitioko Udala
Markina-Xemeingo Udala
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
125
2
Misión y objetivos de la agencia de desarrollo de Lea Artibai
LOS OBJETIVOS de la Agencia se pueden resumir en los siguientes términos: (gráfico 2)
1. Ofrecer el servicio Ventanilla de Desarrollo Económico de Lea Artibai 2. Profundizar en las necesidades y expectativas de las microempresas de la Comarca poniendo en marcha un sistema efectivo de prospectiva 3. Identificación y dinamización de iniciativas que influyen en la competitividad del tejido empresarial de Lea Artibai (Turismo, Comercio, en el sector de servicios e industria en general) 4. Participar de forma activa en el proyecto comarcal Esperanza 2013 y ofrecer a los proyectos de autoempleo, un servicio integral para la puesta en marcha de nuevas iniciativas empresariales 5. Trabajar conjuntamente con los Ayuntamientos y Asociaciones de Comerciantes de la Comarca para fortalecer los municipios de Lea Artibai, como núcleos comerciales de calidad y altamente competitivos 6. Ofrecer a las instituciones de la Comarca un servicio de “secretaría técnica” para la puesta en marcha de proyectos de desarrollo local 7. Incidir en la dinamización del sector turístico 8. Y también acercar a la Comarca de Lea Artibai los servicios de la Cámara de Comercio de Bilbao convirtiéndose en su delegación comarcal
Todo ello está agrupado en el gráfico 2 como se puede observar, uno de los aspectos en los que trabaja la Agencia de Desarrollo de Lea Artibai es en la promoción del comercio. Para ello, es preciso conocer la situación y los aspectos fundamentales del sector del pequeño comercio de la comarca tanto desde el punto de vista de la oferta como de la demanda. Es por ello que la Agencia de Desarrollo de Lea Artibai, en colaboración con la Mancomunidad de Lea Artibai y el Fondo Social Europeo (FSE) y con el apoyo del Proyecto Equal Mikrogunea liderado por GARAPEN ha desarrollado esta iniciativa de estudio del sector del pequeño comercio.
126
2
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
gráfico SERVICIOS
VENTANILLA DE DESARROLLO ECONÓMICO 02
Base de datos de empresas de la comarca Centro de Información Europeo Legislación Proyectos Subvenciones Informes Cooperación
01
Oferta formativa
04
07
Comercio Internacional
Subvenciones para empresas
03
Ofertas y demandas de empleo
05 06
Información sobre suelo industrial
Información sobre trámites Promoción de actividades exteriores
MIKROGUNEA
DESARROLLO LOCAL
•
•
• •
Prospectiva para la detección de necesidades y expectativas de microempresas Información y asesoramiento para microempresas Camerpyme: servicios on-line
•
Detección de necesidades locales y definición de proyectos de desarrollo local Secretaría técnica en proyectos de desarrollo local
mikro
gunea Mikroenpresarentzako gunea Un espacio para la microempresa
PROMOCIÓN DEL COMERCIO Y TURISMO
FORMACIÓN
• • • •
• Prospectiva sobre ofertas, demandas y necesidades de formación • Matriculación en cursos de formación organizados por la Cámara de Bilbao
Colaboración con asociaciones de comerciantes Dinamización de planes turísticos Estudios sobre el sector comercial y turístico. Camerclub: club de compras
AUTOEMPLEO
OTROS SERVICIOS
• • •
• Ley de protección de datos personales: análisis, asesoramiento e implantación • Arbitraje e intermediación.
•
Estudios de viabilidad Trámites para la constitución de empresas Subvenciones, información y trámites Información sobre nuevos yacimientos de empleo Difusión de la cultura emprendedora
BILBOKO MERKATARITZA GANBERA
CÁMARA DE COMERCIO DE BILBAO
127
3
Datos socioeconómicos de la comarca de Lea Artibai
La comarca de Lea Artibai está situada en el noreste de Bizkaia y linda con Gipuzkoa. Lo componen 12 municipios (Amoroto, Aulesti, Berriatua, Ziortza-Bolibar, Etxebarria, Gizaburuaga, Ispaster, Lekeitio, Markina-Xemein, Mendexa, Munitibar-Arbatzegi-Gerrikaitz y Ondarroa) y cuenta con una población total de 26.435 habitantes. Los municipios con más habitantes son Ondarroa y Lekeitio en la costa y Markina-Xemein en el interior. En el periodo 2001-2007 la población de la Comarca ha experimentado un incremento de 1,30% Como se puede observar en la tabla 1, por municipios cabe destacar el descenso de población experimentado por Ondarroa y Munitibar.
LEKEITIO ISPASTER MENDEXA GIZABURUAGA AMOROTO
BERRIATU
ONDARROA AULESTI MARKINA-XEMEIN MUNITIBAR GERRIKAITZ BOLIBAR
128
ETXEBARRIA
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
3
gráfico EVOLUCIÓN DE LA POBLACIÓN EN LEA ARTIBAI Fuente: Datos facilitados por los ayuntamientos.
26800 26700 26600 26500 26400 26300 26200 26100 26000 25900 25800 NÚMERO DE HABITANTES
26683 26491
26435 26197 26095
1991
1996
2001
2005
2006
1
tabla NÚMERO DE HABITANTES DE LEA ARTIBAI POR MUNICIPIOS 1991-2006 Fuente: Ayuntamientos de Lea Artibai. *Datos de septiembre de 2006
MUNICIPIO
1991
1996
2001
2005
2006*
AMOROTO
391
374
376
388
407
AULESTI
697
658
649
664
676
BERRIATUA
1020
978
987
1150
1228
ETXEBARRIA
786
788
798
813
832
GIZABURUAGA
128
136
144
148
179
ISPASTER
618
624
613
622
625
LEKEITIO
7394
7430
7357
7304
7430
MARKINA-XEMEIN
4094
4713
4708
4490
4674
MENDEXA
347
338
341
377
408
MUNITIBAR
455
397
390
385
375
ONDARROA
10561
10247
9732
9466
9206
ZIORTZA-BOLIBAR
--
--
--
390
395
LEA-ARTIBAI
26491
26095
26197
26435
26683
129
3
Datos socioeconómicos de la comarca de Lea Artibai
En el ámbito laboral, en el gráfico nº4, cabe señalar que el sector más importante en la comarca es el de los servicios (45,18%) aunque su peso específico sea inferior al de Bizkaia y la CAPV. La tasa de paro ha descendido desde el 2005 (mirar gráfico nº 5). La franja de edad con mayor tasa de paro es la de 25-44 años. Por otra parte, la tasa de paro entre las mujeres es del 32,02% mientras que el de los hombres es 8 puntos inferior. Desde el punto de vista sectorial, son la industria y los servicios los que concentran a la mayoría de los parados.
130
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
4
gráfico EVOLUCIÓN DEL SECTOR COMPARADO CON LA CAPV Y BIZKAIA (PUESTOS DE TRABAJO)
CAPV
BIZKAIA
INDUSTRIA
9,20% 6,84%
8,70%
27,48%
AGRARIO
23,64% 34,94%
1,50% 13,00%
1,80%
62,07%
100,00% 90,00% 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00%
65,57% 45,18%
Fuente: Eustat, datos de 2001 (los más actualizados) Nota: los datos de Lea Artibai son de 2001, los más actualizados de Eustat.
CONSTRUCCIÓN
SERVICIOS
LEA ARTIBAI
5
gráfico PARO SEGÚN SEXO 40,00%
32,02%
30,00%
24,33%
20,00% 10,00%
5,87%
4,89%
0,00% < 25 HOMBRES
19,72%
13,42%
25-44
>45
< 25
25-44
>45
MUJERES
131
4
Características básicas del estudio
4.1.
Ámbito de influencia del estudio En este estudio se han analizado los pequeños comercios de Lea Artibai y su posicionamiento ante su mercado de referencia, la población de Lea Artibai fundamentalmente. Por otra parte, se ha profundizado en los hábitos de consumo de los habitantes de la comarca así como en las fortalezas y debilidades que consideran presenta el pequeño comercio en la comarca.
4.2.
Público objetivo En cuanto al público objetivo es preciso tener en cuenta que se ha analizado por una parte la oferta del pequeño comercio en la comarca y por otra la demanda existente.
Análisis de la oferta Se han tenido en cuenta todos los comercios de Lea Aritbai, no se han tenido en cuenta: bancos, asesorías, auto-escuelas, seguros, peluquerías, centros de estética, abogados, talleres, carpinterías, albañilerías, canteras, electricistas, distribuidoras, funerarias, gasolineras, inmobiliarias, locutorios, cines y fontanerías. La vía utilizada para recabar la información ha sido la entrevista personal. Tomando como base la encuesta facilitada por Equal Mikrogunea 1, se han entrevistado a 219 comercios, el 57,22% del total de comercios de Lea Artibai. El número de comercios entrevistados en cada municipio aparecen en la tabla 2.
Análisis de la demanda El público objetivo lo han constituido los habitantes mayores de 18 años de la Comarca de Lea Artibai (tabla 3).
1 Mikrogunea es un proyecto Equal de la Unión Europea. Su objetivo es adaptar las empresas y trabajadores a los cambios económicos y en el País Vasco en concreto, pretende impulsar las tecnologías de la comunicación. El objetivo final es hacer más competitivas las microempresa y a los autónomos.
132
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
2
tabla NÚMERO DE COMERCIOS ENCUESTADOS
MUNICIPIOS ENTREVISTADOS
NÚMERO
BERRIATUA
4
ETXEBARRIA
2
ISPASTER
1
LEKEITIO
96
MARKINA-XEMEIN
32
ONDARROA
84
TOTAL
219
3
tabla MUESTRA ENCUESTADA Nota: la muestra es la misma en 3 municipios (n=353) pero en cuanto a conclusiones se ha ponderado los resultados al número de habitantes de cada municipio.
POBLACIÓN
MUESTRA (n)
ERROR DE LA MUESTRA (e)*
LEKEITIO
7357
353
± 5,7%
MARKINA-XEMEIN
4708
353
± 5,7%
ONDARROA
9732
352
± 5,7%
RESTO DE MUNICIPIOS
4298
92
± 6,3%
133
4
Características básicas del estudio
4.3.
Metodología de trabajo El objetivo de este estudio, esto es, para realizar el diagnóstico y para llegar a los retos del sector del pequeño comercio de Lea Artibai, la metodología de trabajo utilizado se resume en la tabla número 4. Para analizar la oferta y la demanda se ha utilizado el mismo método de trabajo. Primero se han preparado los soportes, creado la base de datos y después de preparar a los investigadores, se preparan, realizan y analizan las encuestas para llegar a unas conclusiones. De la conclusiones se obtiene el diagnóstico y retos los cuales han sido contrastados con los comerciantes.
134
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
4
tabla RESUMEN DE LA METODOLOGÍA DE TRABAJO EMPLEADA
A. ANALISIS DE LA OFERTA PREPARAR LOS SOPORTES PARA LA RECOGIDA DE INFORMACIÓN CREAR LA BASE DE DATOS DE QUIENES PROPORCIONARÁN LA INFORMACIÓN PREPARAR A LOS INVESTIGADORES COMUNICAR EL PROYECTO
ORGANIZACIÓN Y PUESTA EN MARCHA DEL PROCESO
Realizar el informe previo de las conclusiones del análisis de la oferta
REALIZAR LAS ENCUESTAS Y EXAMINAR LOS RESULTADOS CONCLUSIONES
TRABAJO DE CAMPO
B. ANALISIS DE LA DEMANDA ORGANIZACIÓN Y PUESTA EN MARCHA DEL PROCESO
PREPARAR LOS SOPORTES PARA LA RECOGIDA DE INFORMACIÓN CREAR LA BASE DE DATOS DE QUIENES PROPORCIONARÁN LA INFORMACIÓN PREPARAR A LOS INVESTIGADORES
TRABAJO DE CAMPO
ORGANIZAR LAS ENTREVISTAS REALIZAR LAS ENTREVISTAS CONCLUSIONES
Realizar el informe previo de las conclusiones del análisis de la demanda
C. DIAGNÓSTICO DEL SECTOR DEL PEQUEÑO COMERCIO Y LOS RETOS
Informe previo de la situación: Matriz DAFO del sector (Debilidades, Amenazas, Fortalezas y Oportunidades)
Identificación de Retos estratégicos
DIFUSIÓN DE LOS RESULTADOS PREPARACIÓN Y REALIZACIÓN DEL INFORME DE RESULTADOS PRESENTACIÓN DE RESULTADOS
135
5
Análisis de la oferta del pequeño comercio de Lea Artibai
Antes de profundizar en la situación del comercio en la comarca se presentan a continuación unos datos generales a nivel de la CAPV con el fin de contextualizar el tema.
5.1
Características generales del sector de comercio A. En el País Vasco • • • •
40.587 establecimientos comerciales. 119.100 puestos de trabajo. 12% del empleo del País Vasco. 11,5% del Producto Interior Bruto (PIB) del País Vasco.
Tal y como aparece en el gráfico 6, los últimos 7 años se ha mantenido el número de establecimientos. Así mismo, la tabla 5 resume algunas características del sector en la CAPV. Todos los cambios que se han dado en el sector pequeño comercio han repercutido en el día a día de los comercios. Pero no todos los cambios han sido negativos. Así, por ejemplo se ha conseguido que las instituciones públicas y privadas trabajen en colaboración. Por otra parte, se ha dado un salto importante en las áreas de mejora, en la profesionalización y la eficacia del sector, mejorando su competitividad. Aunque esto no significa que no haya que mejorar.
136
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
6
gráfico NÚMERO DE ESTABLECIMIENTOS DE LA CAPV EN LOS ÚLTIMOS 7 AÑOS 45.000 40.000
38.906
39.302 38.665 38.903
38.665
38.853 40.561
35.000 30.000 25.000
31.339 31.533 30.937 30.998
30.757 30.824
31.503
MAYORISTAS
20.000 15.000 10.000
TOTAL
MINORISTAS
7.567
7.769
7.728
7.905
7.908
8.029
1999
2000
2001
2002
2003
2004
9.058
2005
5.000 0
5
tabla CARACTERÍSTICAS GENERALES DEL SECTOR
TENDENCIAS
• Tendencia a la concentración • Nuevos formatos • Nuevos canales comerciales
CONSUMIDOR
• La mujer en el mundo laboral • Los jóvenes, sobre todo, más informatizados • Aumento del gasto en ocio e inmobiliaria • Envejecimiento de la población • Crecimiento de la inmigración
ENTORNO
• Mejora de comunicaciones • Congestión urbana, saturación
RELACIONES LABORALES
• Crecimiento de la rotación • Endurecimiento de la regulación: sueldo, promoción… • Falta de sucesión
137
5
Análisis de la oferta del pequeño comercio de Lea Artibai
5.1
Características generales del sector de comercio B. Situación del Comercio en Lea Artibai A continuación en la tabla 6 y 7 se recogen datos sobre la dimensión del sector y la tipología de comercios existente. Tal como se ha señalado anteriormente se han entrevistado 219 comercios de la comarca. En la tabla 8 se caracteriza a estos comercios en función de su tipología.
138
6
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
tabla DIMENSIÓN DEL SECTOR MUNICIPIO
POBLACIÓN
NÚMERO DE COMERCIOS
DENSIDAD COMERCIAL (Número de establecimientos/ 1000 habitantes)
AMOROTO AULESTI BERRIATUA ETXEBARRIA GIZABURUAGA ISPASTER LEKEITIO MARKINA-XEMEIN MENDEXA MUNITIBAR-ARBATZEGI- GERRIKAITZ ONDARROA ZIORTZA-BOLIBAR
407 676 1228 832 179 625 7430 4674 408 375 9206 395
0 2 5 2 0 2 124 76 0 1 170 0
0 2,95 4,07 2,40 0 1,32 16,69 16,26 0 2,66 18,47 0
TOTAL
26435
382
14,45
7
tabla TIPOLOGÍA DE COMERCIOS %
Aulesti Berriatua Etxebarria Isparter Lekeitio Markina Xemein Munitibar Ondarroa Total Arbatzegi Gerrikaitz Alimentación Deportes Equipamiento personal Equipamiento del hogar Floristeria Joyería Librería, papelería, material de oficina Óptica y fotografía Perfumería, droguería Servicios/otros Total
2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2
3 0 0 0 0 0 0 1 0 1 5
2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2
1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 2
40 3 27 17 2 2 10 5 3 16 125
17 2 14 10 1 1 6 3 4 17 75
1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1
57 4 27 39 1 5 2 8 6 21 170
123 9 68 67 4 8 18 17 13 55 382
8
tabla COMERCIOS ENTREVISTADOS SEGÚN SU TIPOLOGÍA ACTIVIDAD Alimentación Deportes Equipamiento personal Equipamiento del hogar Floristeria Joyería Librería, papelería, material de oficina Óptica y fotografía Perfumería, droguería Servicios/otros Total
NÚMERO 50 4 51 45 4 5 13 13 7 27 219
DENSIDAD % 22,83 1,82 23,29 20,55 1,82 2,28 5,94 5,94 3,20 12,33 100
139
32,20 2,36 17,80 17,54 1,05 2,09 4,71 4,45 3,40 14,40 100
5
Análisis de la oferta del pequeño comercio de Lea Artibai
5.1
Características generales del sector de comercio B. Situación del Comercio en Lea Artibai Otros aspectos generales destacables de los comercios entrevistados son los siguientes:
a) Antigüedad: el 40% de los comercios tiene más de 18 años y el 30% se han creado en los 6 últimos años. b) Forma jurídica: El 72,48% de los comerciantes son autónomos. El 15% son sociedades limitadas y el 10% han optado por la fórmula de la Comunidad de Bienes. c) Mercado: El 80% del mercado (clientes) es local. d) Número de trabajadores: El 21,7% tiene asimismo un trabajador. En el 53% de los casos, el dueño es además trabajador único del establecimiento (gráfico 7). f) Perfil del trabajador: El 37% de los trabajadores son hombres y el 62% mujeres (gráfico 8). g) Tipología de contratos: El contrato indefinido es muy utilizado en este sector y la jornada completa, la más habitual (gráfico 9).
140
7
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
gráfico NÚMERO DE TRABAJADORES EN PORCENTAJES.
60 50
52,97
40
Titular
30
1 trabajador 2 trabajadores
21,74
20
3 trabajadores
14,15
10
9,13
0
8
gráfico PERFIL DEL TRABAJADOR 35
31,69
30
27,57
25
21,81
20
Hombre Mujer
15 10
12,76
5
2,47 2,88
0
menos de 35 años
35-54
0,41 0,41
55-59
Más de 60
9
gráfico FORMATO DE CONTRATO (PORCENTAJE)
60
59,55
50
Total
40
35,11
30
24,44
20 10 0
17,78 8,89 8 0,89 PARCIAL
13,78 6,22
7,56
COMPLETA
TEMPORAL
Hombre Mujer
16,45
1,33 PARCIAL
COMPLETA
INDEFINIDO
141
5
Análisis de la oferta del pequeño comercio de Lea Artibai
5.2.
Análisis de la situación del sector comercial
5.2.1.
Gestión En temas de gestión se han analizado los siguientes aspectos con relación al pequeño comercio. A. B. C. D. E. F. G. H. I.
Gestión de la información. Herramientas de gestión comercial. Grado de conocimiento de la información financiera. Programas informáticos de gestión. Presencia de NITCs. Nuevas tecnologías de la información y la comunicación. Calidad. Mejora e innovación. Soluciones a carencias en la gestión. Servicios complementarios.
A. Gestión de la información Según el gráfico nº10, el 73,06% de los comercios dispone de información tributaria, laboral y contable y el 39,73% dispone también de información sobre ayudas y subvenciones. En menor porcentaje disponen de información sobre formación, cuestiones jurídico - legales y prevención de riesgos laborales. Cabe destacar que el 73,06% desearía recibir más información sobre ayudas y subvenciones y el 40,18% también sobre formación. Hay otros temas que les gustaría recibir información pero en un porcentaje mucho menor (gráfico 11). La mayor parte de la información les llega en formato papel y están dispuestos a seguir con ello. Solo el 12,79% de los comerciantes menciona el correo electrónico como canal adecuado para recibir la información.
142
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
10 gráfico
TIPO DE INFORMACIÓN QUE RECIBEN (PORCENTAJE DE NÚMERO DE COMERCIOS) 39,73
SUBVENCIONES Y AYUDAS
73,06
FISCAL, LABORAL, CONTABLE
27,4
JURÍDICO LEGAL CALIDAD
13,24 15,53
MEDIOAMBIENTE
23,39
PREVENCIÓN DE RIESGOS LABORALES CURSOS DE FORMACIÓN
28,77
SECTOR DE ACTIVIDAD
9,59
SUELO INDUSTRIAL Y PABELLONES
1,37
OTROS
1,37 0
10
20
30
40
50
60
70
80
11 gráfico
TIPO DE INFORMACIÓN QUE QUIEREN RECIBIR (PORCENTAJE DE NUMERO DE COMERCIOS)
73,06
SUBVENCIONES Y AYUDAS FISCAL, LABORAL, CONTABLE
5,94
JURÍDICO LEGAL
6,39
CALIDAD
11,42 10,96
MEDIOAMBIENTE
14,61
PREVENCIÓN DE RIESGOS LABORALES CURSOS DE FORMACIÓN
40,18
SECTOR DE ACTIVIDAD
9,59
SUELO INDUSTRIAL Y PABELLONES
5,48
OTROS
5,02 0
10
20
30
40
50
60
70
80
143
5
Análisis de la oferta del pequeño comercio de Lea Artibai
5.2.
Análisis de la situación del sector comercial
5.2.1.
Gestión
B. Herramientas de gestion comercial Las herramientas de gestión comercial que se utilizan en el sector no están sistematizadas. Lo más utilizado (el 35,62% lo utiliza) es la publicidad en fiestas, la aparición en el periódico comarcal,… Cabe señalar que el 25,11% de los comerciantes (gráfico 12) comenta que ponen en marcha diferentes herramientas de fidelización de clientes.
C. Conocimiento de información financiera Más del 75% de los comercios cuenta con información financiera; conocen los gastos financieros, el margen del producto, las fuentes de financiación y el plan de tesorería. El 58,45% también dispone de más información financiera (gráfico 13).
D. Programas informáticos de gestión Es muy bajo el nivel de utilización de aplicaciones informáticas para la gestión. Los más utilizados están relacionados con la facturación (36,99%), el control de stock (31%) y la contabilidad (23,29%) (gráfico 14).
144
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
12 gráfico
HERRAMIENTAS DE GESTIÓN COMERCIAL QUE UTILIZAN (PORCENTAJE DE NÚMERO DE COMERCIOS)
Encuestas satisfacción de clientes
40
35,62
30
Plan de fidelización del cliente
25,11 20
Análisis de competidores
10 0
Estudios de mercado
0,91
5,94
1,83
Plan de marketing 3,19
Plan de internacionalización
0,46
Otros
13 gráfico
TIPO DE INFORMACIÓN FINANCIERA QUE CONOCEN (PORCENTAJE DE NÚMERO DE COMERCIOS)
90
88,12
88,84
80
76,25
70
75,8 Gastos financieros de su empresa
60
58,45
50
Margen del producto
40
Fuentes de financiación existentes
30
Plan de tesosería
20
Otros
10 0
14 gráfico
LA APLICACIÓN DE LOS PROGRAMAS DE GESTIÓN (PORCENTAJE DE NÚMERO DE COMERCIOS) 40
36,99
35 30
Control del stock
31,05
Facturación
25
23,29
20 15 10 5
Relación con los proveedores
15,98
Contabilidad Otros 6,85
0
145
5
Análisis de la oferta del pequeño comercio de Lea Artibai
5.2.
Análisis de la situación del sector comercial
5.2.1.
Gestión
E. Presencia de NTICs. Nuevas tecnologias de la información y la comunicación En torno a la mitad de los comercios dispone de algún ordenador. El 37,45% dispone de conexión a Internet y de estos el 31,51% utiliza o dispone de correo electrónico. Solo el 3,65% tienen su propia página web. Estos datos dejan patente la baja presencia de las nuevas tecnologías de la información y la comunicación en el sector.
F. Calidad Quienes mencionan que su comercio sí tiene certificado de calidad se refieren a que los productos que allí se venden disponen de algún certificado de calidad. La mayoría de los comercios que venden productos con certificado de calidad son carnicerías o establecimientos que venden equipamiento de hogar. Respecto al plan de prevención de riesgos laborales, el 39,27% dispone de un plan. Finalmente, señalar que la mayoría conoce la regulación sobre el medioambiente, 84,93%.
G. Mejora e innovación En este apartado se han tenido en cuenta las mejoras que se han realizado en los comercios durante los últimos 3 años. La mayoría de las mejoras han sido en las instalaciones aunque también se han dado mejoras en equipos informáticos, productos y servicios y maquinaria (tabla 9).
146
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
9
tabla MEJORAS REALIZADAS EN LOS COMERCIOS EN LOS ÚLTIMOS 3 AÑOS MEJORAS MENCIONADAS: Instalaciones:
Equipos informáticos:
Productos y servicios:
Maquinaria:
Pintar Instalar nuevas luces Mostradores Escaparates Estanterías Fachada Muebles
Ordenadores Escáner Impresora Fax Programas informáticos
Venta de nuevos productos
Digitalización Nueva máquina Nuevo cajero Nuevo frigorífico
147
5
Análisis de la oferta del pequeño comercio de Lea Artibai
5.2.
Análisis de la situación del sector comercial
5.2.1.
Gestión
H. Soluciones a carencias en la gestión La tabla 10 resume las soluciones que plantean los comerciantes ante distintos problemas de gestión.
I. Servicios complementarios Además de los productos especializados que se venden en cada comercio, el 18,86% de ellos ofrece servicios complementarios. Los más mencionados son de reparación (54,20%) y en mucha menor medida (6% de las casos) servicios de fontanería, reparto y decoración.
148
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
10 tabla
RESUMEN DE POSIBLES SOLUCIONES ANTE DISTINTAS CARENCIAS EN GESTIÓN
FORMAS DE SOLUCIÓN:
ÁREAS CON CARENCIA SOLUCIONABLE
Con más información
• • • •
Con formación
• Informática/nuevas tecnologías • Comercial/marketing/publicidad • Administrativo/financiera
Con aplicación informática
• Informática/nuevas tecnologías
Con consultoría externa
• No ven solución
Informática/nuevas tecnologías Comercial/marketing/publicidad Administrativo/financiera RRHH
149
5
Análisis de la oferta del pequeño comercio de Lea Artibai
5.2.
Análisis de la situación del sector comercial 5.2.2. Horario En este apartado se han tenido en cuenta los horarios de apertura y cierre de los comercios de Lea Artibai. • • • •
A la mañana, entre las 9:00 y las 10:00 se abren la mayoría de los comercios (el 80,82%). Al mediodía, solo son 2 los que no cierran. Entre las 13:00 y las 13:30, en una media hora, se cierra el 89,96% de los establecimientos. A la tarde, el 61,19% abre a las 17:00 y un 12,79% a las 17:30. Entre las 20:00 y las 20:30 se cierra el 88,58% de los comercios de Lea Artibai.
5.2.3. Escaparate Se han analizado los escaparates, la frecuencia con que cambian y su importancia. • El 75,54% de los comercios encuestados tiene escaparate, el 21,46% lo cambia cada 15 días y el 24,20% utiliza otro criterio para el cambio que no sea semanal, quincenal, mensual ni estacional. • En la mayoría de los casos, es el propio comerciante quien se responsabiliza de cambiar el escaparate. • Preguntando al comerciante sobre la importancia que él/ella considera que tiene el escaparate para los clientes, contestan que la importancia es de 8,12 en una escala del 1 al 10.
5.2.4. Asociacionismo El 55,25% de los comercios está asociado a alguna asociación municipal ó asociación profesional. En la comarca hay 3 asociaciones municipales; a los que están asociados el 39,27% de los comercios encuestados • • •
Kitto – Asociación de comerciantes de Lekeitio. Hamen be bai – Asociación de hosteleros y comerciantes de Markina-Xemein. Zatozte - Asociación de hosteleros y comerciantes de Ondarroa.
Además, 33 comercios pertenecen a otras asociaciones profesionales. Los asociados valoran sobre todo la labor de defensa de los intereses de los asociados que se realiza y la información que se transmite. No resultan tan bien valorados la promoción del sector o el impacto en los resultados económicos (tabla 15). Entre las razones que se aducen para no pertenecer a una asociación destacan: el pago de las cuotas y la falta de resultados patentes derivadas de la participación en la asociación.
150
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
A
B
ASOCIACIÓN DE DECORADORES.
C
ASOCIACIÓN DE CONSTRUCTORES DE BIZKAIA.
E
ASOCIACIÓN DE VIDEO CLUBES.
F
ASOCIACIÓN DE ÓPTICOS.
G
ASOCIACIÓN DE FARMACÉUTICOS.
I
K
ASOCIACIÓN DE CARNICEROS.
L
FEDERACIÓN DE PANADEROS.
GRUPO DE CARPINTEROS DE GUIPÚZCOA.
ASOCIACIÓN DE FONTANEROS (AFOMVI).
H
COMERCIALIZADORES DE PESCADO.
J
ASOCIACIÓN DE INSTALADORES ELÉCTRICOS DE BIZKAIA.
D
ASOCIACIÓN DE PASTELEROS DE BIZKAIA.
N ASOCIACIÓN DE ESTANQUEROS.
15 tabla
VENTAJAS PERCIBIDAS POR LOS ASOCIADOS (NÚMERO DE PORCENTAJE DE COMERCIOS)
40
36,53
35
Acceso a la información
30 25 20 15 10 5
Acceso a la formación
26,94
Promoción sector
19,18
Defensa de los intereses de los asociados
15,07 8,22
13,24
Beneficios economicos Otros
0
151
6
Análisis de la demanda del pequeño comercio de Lea Artibai
6.1.
La compra de alimentación, limpieza e higiene personal
6.1.1.
Hábitos de compra
En general, las personas que compran productos de alimentación, limpieza e higiene personal acuden sobre todo al supermercado (%82). El segundo formato más utliizado son los hipermercados (gráfico 16). El saldo es positivo en Lea Artibai en lo que respecta a productos de alimentación, limpieza e higiene personal. Es decir, es más lo que se compra en el mismo municipio que lo que se compra fuera. La razón principal por la que se compra fuera es el precio.
152
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
16 gráfico
FORMATO DE ESTABLECIMIENTOS DE COMPRA DE PRODUCTOS DE ALIMENTACIÓN * Pr e gunt a s uge r i da c o n o pc i o ne s de r e s pue s t a
72%
SUPERMERCADOS
78%
66% 64% 36%
23%
33%
ESTABLECIMIENTOS ESPECIALIZADOS
41%
11%
HIPERMERCADOS 6% 3% 4%
MERCADILLOS/VENTA AMBULANTE
4%
82%
45%
32%
16%
38%
72%
9%
1% 2%
TIENDAS DE BARRIO
3%
OTRAS
1% 1%
NS/NC
1% 1%
0
Amoroto Berriatua Ziortza-Bolivar Munitibar Resto Lea-Artibai 10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
17 gráfico
ESTRUCTURACIÓN DE LA COMPRA DE ALIMENTACIÓN, LIMPIEZA E HIGIENE PERSONAL
90%
0
Compra local
81% Saldo
71% Saldo % 42
60% % 20
55% % 10
19%
29%
40%
45%
Lekeitio
Markina-Xemein
Ondarroa
% 62
Saldo
Saldo
-90%
Compra evadida Resto Lea Artibai
153
6
Análisis de la demanda del pequeño comercio de Lea Artibai
6.1.
La compra de alimentación, limpieza e higiene personal
6.1.2.
Evolución de los hábitos de consumo El 12% de la media total dice comprar menos en su municipio que hace 5 años, el 58% compra igual que hace 5 años y en 28% más que hace 5 años (tabla 11). En cuanto a las razones o argumentos, destaca el precio sobre otros argumentos menos mencionados. La accesibilidad y la oferta también tienen su peso a la hora de realizar la compra (tabla 12).
154
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
11 tabla
OPINIÓN DE LA EVOLUCIÓN DE LOS HÁBITOS DE COMPRA DE ESTE TIPO DE PRODUCTOS
TOTAL
Lekeitio
Markina-Xemein
Ondarroa
Resto Lea Artibai
Compro más en mi municipio que hace 5 años
28%
15%
27%
23%
62%
Compro igual en mi municipio que hace 5 años
58%
71%
65%
58%
28%
Compro menos en mi municipio que hace 5 años
12%
10%
8%
18%
8%
NS/NC
2%
4%
1%
1%
2%
12 tabla
ARGUMENTOS PARA COMPRAR MENOS EN PROPIO MUNICIPIO QUE HACE CINCO AÑOS ACCESIBILIDAD Hacer compras grandes Comodidad Tiempo Total menciones
9% 6% 5% 20%
OFERTA Variedad de productos Por la oferta existente Hay más centros Calidad de los productos Total menciones
9% 4% 3% 2% 18%
VARIABLES ECONOMICISTAS
ARGUMENTOS DEMOGRÁFICOS
Precio
32%
Total menciones
32%
Menos personas en la familia Por edad Por los hijos/as Total menciones
PREFERENCIA Prefiero ir a los centros comerciales
9%
Total menciones
9%
11% 2% 1% 14%
155
6
Anรกlisis de la demanda del pequeรฑo comercio de Lea Artibai
6.1.
La compra de alimentaciรณn, limpieza e higiene personal
6.1.3.
Imagen del comercio de alimentaciรณn, limpieza e higiene personal La imagen del comercio del sector de la alimentaciรณn, limpieza e higiene personal es buena. El municipio mejor valorado en cuanto a la oferta comercial, la satisfacciรณn que les aportan los productos a sus clientes y los profesionales que atienden, es Lekeitio (grรกfico 18).
6.1.4.
Valoraciรณn general del comercio de alimentaciรณn, limpieza e higiene personal La valoraciรณn general es de 3,8 puntos en una escala del 1 al 5. El municipio que mejor puntuaciรณn recibe en este sector comercial es Markina-Xemein con una puntuaciรณn de 3,9 (grรกfico 19).
156
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
18
gráfico CONFORMIDAD CON LAS SIGUIENTES FRASES RELATIVAS A LOS COMERCIOS QUE VENDEN PRODUCTOS DE ALIMENTACIÓN, LIMPIEZA E HIGIENE PERSONAL EN EL PROPIO MUNICIPIO
Totalmente+bastante de acuerdo Oferta comercial suficiente 88% 72% 80% 72%
Horarios
Los productos satisfacen mis necesidades
88% 90% 84% 41%
84% 68% 80% 41%
Lekeitio Markina-Xemein
Buenos profesionales
Ondarroa 84% 83% 82% 42%
Resto Lea Artibai
19
gráfico VALORACIÓN DE LOS COMERCIOS DE ALIMENTACIÓN, LIMPIEZA E HIGIENE PERSONAL * En una escala de 1 muy negativamente, a 5 muy positivamente
0%
50%
100%
Media*
3,8
Total
73%
21%
5%
Lekeitio
73%
23%
3%1% 3,8
Markina-Xemein
81%
Ondarroa
75%
Resto Lea Artibai
61%
Bastante+Muy positivamente
Ni positiva, Ni negativamente
18% 20% 22%
1% 4%
17%
3,9 3,8 3,4
Bastante+Muy negativamente
NS/NC
157
6
Análisis de la demanda del pequeño comercio de Lea Artibai
6.2.
La compra de ropa y/o calzado
6.2.1.
Hábitos de compra
Para la compra de ropa y calzado, el establecimiento más utilizado es el especializado seguido de los centros comerciales y con una frecuencia inferior los hipermercados (gráfico 20). El saldo en ropa y/o calzado es negativo en todos los municipios. Es decir, se compra menos en el propio municipio que fuera del municipio sobre todo en Markina-Xemein con un saldo de -58% (gráfico 21).
158
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
20 grรกfico
FORMATO DE ESTABLECIMIENTO EN QUE SE COMPRA ROPA Y/O CALZADO * Pregunta sugerida con opciones de respuesta
ESTABLECIMIENTOS ESPECIALIZADOS 76% 30% 30%
CENTROS COMERCIALES
82% 83% 87% 83%
37% 41%
48%
10% 13% 7% 10% 10% 9% 10% 5% 7% 15%
MERCADILLOS/VENTA AMBULANTE HIPERMERCADOS OTRAS
1% 1%
NS/NC 1%
0 Total
Lekeitio
Markina-Xemein
100 Ondarroa
Resto Lea Artibai
21 grรกfico
ESTRUCTURACIร N DE LA COMPRA DE ROPA Y/O CALZADO 90%
0
Compra local Saldo
Saldo
29% -42%
21% -58%
38% -24%
Saldo
27% -46%
Saldo
71%
79%
62%
73%
Lekeitio
Markina-Xemein
Ondarroa
-90%
Compra evadida Resto Lea Artibai
159
6
Análisis de la demanda del pequeño comercio de Lea Artibai
6.2.
La compra de ropa y/o calzado
6.2.1.
Hábitos de compra
Las razones más mencionadas para ir fuera a comprar son el precio y la mayor variedad de productos que pueden encontrar. En el gráfico 22 se ve claramente que los demás aspectos o razones no tienen peso.
160
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
22 gráfico
RAZONES PARA LA COMPRA DE ROPA Y/O CALZADO EN DICHA LOCALIDAD NOTA: Recogemos aquellos con mayor dato porcentual. * Pregunta abierta y de respuesta múltiple donde los resultados pueden sumar más de 100%
0%
50% 50% 60% 65%
Vivo en este municipio
30%
Por el precio
28%
0%
100%
Más comercios
Calidad
40%
54% 51% 42% 38%
Mayor variedad de productos
10%
28% 20% 26%
Encuentra lo que necesita
46% 35% 54%
Comodidad
Trabajo aquí
7% 4% 6% 4% 1% 6% 7%
6%
Más de su estilo/gusto
Lekeitio
50%
100%
Trato/familiaridad 2% 3% 1%
Más ofertas/rebaja
7% 3% 12% 7% 5% 6%
Aprovecho para 1% pasar el día 1% 1% 4%
2%
Prefiere dejar el dinero en las tiendas 2% de su pueblo
Oferta 4% 1% 11%
Tallas
Hay aparcamientos
6% 3% 6% 3% 1% 1% 3% 3% 2%
Markina-Xemein
0%
100%
2% 1%
6% 4% 2% 2% 1% 1% 6%
Me pilla de 2% 5% paso/cerca
50%
3% 3% 1% 9% 11% 17% 17% 2% 4% 2% 1% 5% 2% 3% 2%
Costumbre
2%
Horario
1% 3% 1% 5% 6% 4% 2% 2% 1% 5% 1% 4% 3%
Otras
Ns/Nc
4% 1% 4%
Ondarroa
Durango
Bilbo
Gernika
1% 1% 5% 6% 3% 2% 1% 1% 3% 7% 4% 7% 3% 6% 1%
Donostia
161
6
Análisis de la demanda del pequeño comercio de Lea Artibai
6.2.
La compra de ropa y/o calzado
6.2.2.
Evolución de los hábitos de consumo
El 60% de los encuestados afirma comprar tanto como hace 5 años en su propio municipio, el 19% compra más en su propio municipio que hace 5 años pero contrarrestando este alza otro 19% compra menos. El dato más significativo de la tabla 13 es que en Lekeitio el 29% compra menos en su propio municipio que hace 5 años. La razón principal para comprar menos en el municipio está en gran parte relacionada con la oferta y variables economicistas. En este sentido, las causas más mencionadas son la variedad de producto y el precio (tabla 14).
162
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
13 tabla
EVOLUCIÓN DE LOS HÁBITOS DE COMPRA DE ESTE TIPO DE PRODUCTOS TOTAL
Lekeitio
Markina-Xemein
Ondarroa
Resto Lea Artibai
Compro más en mi municipio que hace 5 años
19%
10%
20%
16%
43%
Compro igual en mi municipio que hace 5 años
60%
58%
68%
61%
50%
Compro menos en mi municipio que hace 5 años
19%
29%
11%
21%
8%
NS/NC
2%
3%
1%
1%
--
14 tabla
ARGUMENTOS PARA COMPRAR MENOS EN EL PROPIO MUNICIPIO QUE HACE CINCO AÑOS ACCESIBILIDAD Horario Cercanía Total menciones
2% 2% 4%
OFERTA Variedad de productos Número de establecimientos Evolución de las necesidades Calidad de los productos Por la oferta existente No son de mi gusto/agrado La oferta es más de mi gusto Necesidades especificas Mis gustos han cambiado Total menciones
24% 14% 5% 3% 2% 2% 2% 1% 1% 54%
VARIABLES ECONOMICISTAS Precio 23% Menor poder adquisitivo 6% Total menciones 29%
ARGUMENTOS DEMOGRÁFICOS Por los hijos/as 4% Menos personas en la familia 2% Por edad 1% Total menciones 7%
PREFERENCIA Prefiero ir fuera del municipio Total menciones
OTROS Ausencia de presión comercial 1% Total menciones 41%
5% 5%
163
6
Análisis de la demanda del pequeño comercio de Lea Artibai
6.2.
La compra de ropa y/o calzado
6.2.3.
Imagen del comercio de ropa y/o calzado En Ondarroa quienes están de acuerdo con la oferta comercial (49%) duplican a los de Lekeitio y Markina-Xemein (25% y 27% respectivamente). El horario es el aspecto que mayor conformidad crea en todos los municipios (gráfico 23) .
6.2.4.
Valoración general del comercio de ropa y/o calzado En la valoración del comercio de ropa y/o calzado, Ondarroa es el municipio que mayor puntuación ha conseguido 3,5 (entre 1 y 5). El 52% de los consumidores lo ha valorado como muy positivo. Mientras que en Lekeitio son más los que han valorado bastante o muy negativamente respecto a los que han valorado muy positivamente.
164
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
23 grรกfico
CONFORMIDAD CON LAS SIGUIENTES FRASES RELATIVAS A LOS COMERCIOS ROPA Y/O CALZADO
Totalmente + Bastante de acuerdo Oferta comercial suficiente 25% 27% 49% 3%
Horarios
Los productos satisfacen mis necesidades
84% 91% 73% 3%
27% 20% 37% 5%
Lekeitio Markina-Xemein
Buenos profesionales
Ondarroa 81% 88% 78% 5%
Resto Lea Artibai
24 grรกfico
VALORACIร N DE LOS COMERCIOS DE ROPA Y/O CALZADO DEL PROPIO MUNICIPIO * En una escala de 1 muy negativamente a 5 muy positivamente
0%
Total
34%
29%
15%
Bastante+Muy positivamente
40%
Ni positiva, Ni negativamente
23% 37% 46%
Media*
3,1 1% 2,9
36%
52%
Ondarroa
26%
40%
36%
Markina-Xemein
Resto Lea Artibai
37%
36%
Lekeitio
100%
50%
11%
3,1 3,5 2,6
Bastante+Muy negativamente
NS/NC
165
6
Análisis de la demanda del pequeño comercio de Lea Artibai
6.3.
La compra de artículos para el hogar
6.3.1.
Hábitos de compra El formato más utilizado para la compra de artículos para el hogar, como se ve en el gráfico de abajo, es la tienda especializada y le sigue el hipermercado. En caso de artículos para el hogar el saldo en todos los municipios de Lea Artibai es negativo. Es decir, es mayor la compra evadida que la compra local. Las razones que impulsan la compra de artículos del hogar en un determinado municipio están relacionados con el hecho de vivir en ese municipio pero también con el precio y la variedad de la oferta. Durango, Bilbao y Gernika aparecen como municipios donde se va a comprar por precio y variedad (gráfico 27) .
25 gráfico
FORMATO DE ESTABLECIMIENTO DONDE SE COMPRA ARTÍCULOS PARA EL HOGAR * Pregunta sugerida con opciones de respuesta
75%
ESTABLECIMIENTOS ESPECIALIZADOS
70% 75% 71%
82%
30% 28% 30% 29% 33%
HIPERMERCADOS MERCADILLOS/VENTA AMBULANTE
5%
7% 7% 7% 13%
3% 2%
CENTROS COMERCIALES/GRANDES SUPERFICIES
7%
SUPERMERCADOS
2% 1%
OTRAS
2% 1% 2% 1% 2%
NS/NC
6%
0 Total
166
Lekeitio
Markina-Xemein
100 Ondarroa
Resto Lea Artibai
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
26 gráfico
ESTRUCTURACIÓN DE LA COMPRA DE ARTÍCULOS PARA EL HOGAR 90%
Compra local Saldo
Saldo
Saldo
41% -18%
43% -14%
49% -2%
59%
57%
51%
Lekeitio
Markina-Xemein
Ondarroa
0
Saldo
39% -22% 61%
-90%
Compra evadida Resto Lea Artibai
27 gráfico
RAZONES PARA COMPRAR EN LA LOCALIDAD EN QUE HACE LA COMPRA NOTA: Recogemos aquellos con mayor dato porcentual. * Pregunta abierta y de respuesta múltiple donde los resultados pueden sumar más de 100%
0%
50% 56% 65% 64%
Vivo en este municipio 25% 27% 23%
Precio
47%
66% 57%
Variedad 3% 18% 4%
24% 26%
45%
Cantidad de tiendas 1%6%
Cercanía/ accesibilidad Confianza/ Familiaridad Calidad
Lekeitio
2% 6% 12% 5% 2% 3% 7% 2% 7% 4% 8% 2% 3% 4% 2% 3% 1% 2%
Markina-Xemein
0%
100%
50%
100%
2% 5% 1% 9% 2% Trabajo aquí 1% 2% 4% 1%
Comodidad 1%
Prefiere dejar su dinero en su municipio
2% 2%
Servicio post-venta
2%
0% Trato personal
No tengo coche
Por costumbre
2%
1%
5%
Encuentro lo que 1% 3% necesito 2% 1% 2%
1%
Aprovecho cuando 1% hago las compras 6% de alimentación
1%
Ofertas 1% 1%
Otras
3% 5% 2%
Ondarroa
100%
3%
Se adecúa 6% a sus gustos 1% 1%
Asistencia técnica
50%
Ns/Nc
2% 1% 1%
Durango
Bilbo
2% 5% 4% 3% 4% 2%
8% 7% 3% 10% 6% 12%
Gernika
167
6
Análisis de la demanda del pequeño comercio de Lea Artibai
6.3.
La compra de artículos para el hogar
6.3.2.
Evolución de los hábitos de consumo
Como se ve en la tabla 15 el 13% compra menos que hace 5 años en su propio municipio pero hay un 72% que compra igual en su municipio que hace 5 años. Las razones más mencionadas para argumentar la menor compra en su propio municipio son la menor necesidad que tienen para comprar estos productos, el precio y la variedad de productos.
168
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
15 tabla
OPINIÓN SOBRE EVOLUCIÓN DE LOS HÁBITOS DE COMPRA DE ESTE TIPO DE PRODUCTO
TOTAL
Lekeitio
Markina-Xemein
Ondarroa
Resto Lea Artibai
Compro más en mi municipio que hace 5 años
13%
14%
10%
13%
16%
Compro igual en mi municipio que hace 5 años
72%
68%
78%
73%
69%
Compro menos en mi municipio que hace 5 años
11%
14%
12%
12%
4%
NS/NC
3%
4%
--
2%
10%
16 tabla
ARGUMENTOS PARA COMPRAR MENOS QUE HACE CINCO AÑOS EN SU PROPIO MUNICIPIO
ACCESIBILIDAD
VARIABLES ECONOMICISTAS
Comodidad Total menciones
2% 2%
Precio Total menciones
17% 17%
OFERTA Variedad de productos Hay más comercios Total menciones
14% 5% 19%
OTROS Menor necesidad Total menciones
26% 26%
169
6
Análisis de la demanda del pequeño comercio de Lea Artibai
6.3.
La compra de artículos para el hogar
6.3.3.
Imagen del comercio de artículos para el hogar En general, la valoración más positiva la hacen los consumidores de Lekeitio. Respecto al aspecto más valorado en toda la comarca es el horario (gráfico 28)
6.3.4.
Valoración general del comercio de artículos para el hogar Teniendo en cuenta las valoraciones de todos los entrevistados la valoración media de los comercios de artículos para el hogar ha sido de 3,3 (entre 1 y 5). Por municipios, el mejor valorado ha sido el comercio de Ondarroa (gráfico 29).
170
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
28 gráfico
CONFORMIDAD CON LAS FRASES QUE SE CITAN A CONTINUACIÓN RELATIVAS A LOS COMERCIOS QUE VENDEN ARTÍCULOS PARA EL HOGAR
Totalmente+bastante de acuerdo Oferta comercial suficiente 47% 44% 48% 2%
Horarios
Los productos satisfacen mis necesidades
82% 78% 69% 1%
51% 43% 47% 1%
Lekeitio Markina-Xemein Ondarroa Resto Lea Artibai
Buenos profesionales 80% 79% 71% 1%
29 gráfico
VALORACIÓN DE LOS COMERCIOS DE ARTÍCULOS PARA EL HOGAR DE SU PROPIO MUNICIPIO * En una escala de 1 muy negativamente, a 5 muy positivamente
0%
50%
Total
42%
36%
Lekeitio
42%
36%
Markina-Xemein
42%
Resto Lea Artibai
13%
Bastante+Muy positivamente
16%
43%
54%
Ondarroa
19%
13%
29% 42%
Ni positiva, Ni negativamente
12% 45%
100%
Media*
3%
3,3
5%
3,3
2%
3,3
4%
3,5 2,6
Bastante+Muy negativamente
NS/NC
171
6
Análisis de la demanda del pequeño comercio de Lea Artibai
6.4.
Disfrute del ocio y/o tiempo libre
6.4.1.
Hábitos de ocio y/o tiempo libre La actividad de ocio y tiempo libre con mayor porcentaje de respuesta ha sido la relacionada con los bares/cafeterías (51% de los entrevistados), siguiéndole la compra de libros y/o revistas (con un 38%) y asistir a espectáculos (con un 32%). Otro dato significativo del gráfico 31 es que los habitantes de cada municipio practica deporte mayoritariamente en su propio municipio. No obstante, hay que hacer mención que el 20 % de los ondarreses va a Mutriku.
172
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
30 gráfico
ACTIVIDADES QUE SE LLEVAN A CABO DURANTE EL TIEMPO LIBRE Y/O DE OCIO * Pregunta sugerida con categorías de respuesta
51%
IR DE BARES/CAFETERÍAS COMPRAR LIBROS Y/O REVISTAS ASISTIR A ESPECTÁCULOS ANDAR/PASEAR IR AL GIMMASIO/POLIDEPORTIVO HACER DEPORTE MONTAÑISMO EN CASA/DESCANSAR CUIDADO DE SUS HIJOS/NIETOS TRABAJAR EN EL CASERIO IR AL PARQUE MANUALIDADES/PUNTO VER LA TELEVISIÓN NAVEGAR POR INTERNET CURSILLOS/IDIOMAS OTRAS
38% 32% 22% 20% 5% 4% 4% 2% 2% 2% 2% 1% 1% 1% 4%
0%
100%
31 gráfico
MUNICIPIO AL CUAL SE ACUDE AL GIMNASIO / POLIDEPORTIVO 38% 7%
LEKEITIO
99%
24% 30% 76%
ONDARROA MARKINA-XEMEIN
30% 20%
1% 1% 8%
MUTRIKU DURANGO BILBAO
90% 24%
21%
9% 1% 4% 1% 2%
OTROS MUNICIPIOS
3% 1%3% 1%
NS/NC
3% 2%
10% 12%
0%
Total
Lekeitio
Markina-Xemein
100%
Ondarroa
Resto Lea Artibai
173
6
Análisis de la demanda del pequeño comercio de Lea Artibai
6.4.
Disfrute del ocio y/o tiempo libre
6.4.1.
Hábitos de ocio y/o tiempo libre El municipio donde acude la mayoría de los habitantes de la comarca para ver algún espectáculo es Bilbao. No obstante resulta significativo el hecho de que los habitantes de Lekeitio se quedan mayoritariamente en su municipio. En general, el consumidor de Lea Artibai compra en su municipio si bien el segundo lugar de compra es Bilbao. En la tabla 34 queda patente que el residente de Lea Artibai en general, se queda en los bares y cafeterías de su pueblo.
32 gráfico
MUNICIPIO EN EL QUE SE ACUDE A ESPECTÁCULOS (MÚSICA, CINE, TEATRO, ...) * Debemos tomar con cautela los datos dado lo reducido de la base muestra.
45%
BILBO 32%
LEKEITIO DONOSTIA ONDARROA MARKINA-XEMEIN DURANGO BARAKALDO EIBAR GASTEIZ OTROS MUNICIPIOS
1%5% 12% 2% 7% 6% 12% 3% 8% 1% 7% 6% 15% 5% 4% 2%3% 6% 2% 6% 1% 1% 3% 2% 4% 1%4% 1%
59%
68% 61% 67% 77%
33% 24% 18% 28% 28% 21%
27%
0%
Total
174
Lekeitio
Markina-Xemein
100%
Ondarroa
Resto Lea Artibai
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
33 grรกfico
MUNICIPIO EN EL CUAL SE COMPRAN LIBROS Y/O REVISTAS * Debemos tomar con cautela los datos dado lo reducido de la base muestral
36%
LEKEITIO
86%
1% 28%
ONDARROA
1%
80%
34% 20% 13% 23% 30% 18% 12%
BILBO
60%
MARKINA-XEMEIN DURANGO CIRCULO DE LECTORES DONOSTIA POR CORREO/INTERNET OTROS MUNICIPIOS NS/NC
6% 4% 10% 8% 2% 3% 6% 2% 1% 4% 1% 1% 1% 3% 1% 8% 1% 14% 3% 1%1% 1%
40%
0%
Total
Lekeitio
100%
Markina-Xemein
Ondarroa
Resto Lea Artibai
34 grรกfico
MUNICIPIO AL CUAL ACUDE A BARES Y/O CAFETERร AS 37%
ONDARROA LEKEITIO MARKINA-XEMEIN BILBO DURANGO
1%
18%
2%
28% 21%
1% 6% 5% 8% 2% 8% 2%4% 3% 2% 7% 3%
EIBAR GERNIKA OTROS MUNICIPIOS NS/NC
2% 1%
96%
14%
ISPASTER DONOSTIA
95% 99%
35%
17% 5%
1% 3% 4% 1% 1% 1% 2% 5% 3% 3% 2%
20%
13%
0%
Total
Lekeitio
Markina-Xemein
100%
Ondarroa
Resto Lea Artibai
175
6
Análisis de la demanda del pequeño comercio de Lea Artibai
6.4.
Disfrute del ocio y/o tiempo libre
6.4.2.
Evolución de los hábitos de ocio Según la información recabada, en Lea Artibai el 55% disfruta igual del ocio en su municipio que hace 5 años. Las razones que han aducido al responder “Disfruto más en mi municipio que hace cinco años” han sido: en un 14% el cambio de hábitos, en un 11% la disponibilidad de tiempo y en un 11% por sus hijos (gráfico 35). En cuanto a las razones de haber respondido “Disfruto menos en mi municipio que hace cinco años” destacan: en un 16% la disponibilidad de tiempo, en un 13% por sus hijos/as y en un 10% el cambio de hábitos.
176
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
17 tabla
OPINIÓN DE LA EVOLUCIÓN DE HÁBITOS DE DISFRUTE DEL TIEMPO LIBRE O DE OCIO
TOTAL
Lekeitio
Markina-Xemein
Ondarroa
Resto Lea Artibai
Disfruto más del ocio en mi muicipio que hace 5 años
25%
23%
33%
23%
26%
Disfruto igual del ocio en mi muicipio
55%
57%
56%
56%
45%
Disfruto menos del ocio en mi muicipio que hace 5 años
18%
17%
9%
20%
27%
NS/NC
2%
3%
2%
--
2%
35 gráfico
RAZONES PARA OPINAR DE ESE MODO * Pregunta abierta y de respuesta múltiple donde los resultados pueden sumar más de 100%
0%
50%
0%
100%
14% 10%
Disponibilidad de tiempo
11% 16%
Por el ambiente que hay
2% 4%
Por sus hijos/as
11% 13%
Infraestructuras de ocio
2% 1%
10% 8%
Ha mejorado el pueblo
2%
Oferta deportiva
2%
Cantidad de posibilidades/ opciones de ocio Por su situación económica
8% 4%
Precio
50%
Cambio de habitos
Han puesto paseos/bidegorris
4%
Cambio de domicilio/lugar de trabajo
Mayor libertad/más independiente
4%
Por salud
1% 1%
Es jubilado/es mayor
4% 2%
Por edad
1% 2%
Por la casa de cultura
3%
Otras
Ns/Nc
100%
2% 1%
1% 3%
8% 8% 24% 27%
Disfruto más del ocio en mi muicipio que hace 5 años Disfruto menos del ocio en mi muicipio que hace 5 años
177
6
Análisis de la demanda del pequeño comercio de Lea Artibai
6.4.
Disfrute del ocio y/o tiempo libre
6.4.3.
Valoración general de los servicios para el disfrute del ocio y/o tiempo libre En general, la valoración de los servicios para el disfrute del ocio y/o tiempo libre ha sido positiva salvo en el caso de Ondarroa donde el porcentaje de quienes valoran positivamente es igual al porcentaje correspondiente a aquellos que otorga una valoración negativa a la oferta de servicios para el disfrute del ocio y/o tiempo libre.
178
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
36 gráfico
VALORACIÓN DE LOS SERVICIOS PARA EL DISFRUTE DEL TIEMPO LIBRE O DE OCIO EXISTENTE EN EL PROPIO MUNICIPIO * En una escala de 1 “muy negativamente” a 5 “muy positivamente”
0%
Total
41%
32%
Lekeitio
44%
39%
Markina-Xemein
69%
Media*
5%
3,2
15% 2%
3,4
12% 1%
3,7
4%
2,9
22%
Bastante+Muy positivamente
22%
18% 30%
33%
Ondarroa Resto Lea Artibai
100%
50%
38%
Ni positiva,Ni negativamente
33% 22%
18%
3,0
Bastante+Muy negativamente
NS/NC
179
7
Diagnóstico del sector del Pequeño Comercio en la Comarca de Lea Artibai (DAFO)
En los capítulos anteriores se ha realizado el estudio de la oferta y demanda del pequeño comercio en la comarca. En este apartado se recogen las principales conclusiones del estudio. Es decir, las bases para fijar las líneas estratégicas a implantar en los próximos años. Para ello, con el objetivo de reflejar el diagnostico de partida, se utilizará la Matriz DAFO. Es decir una tabla que recoja las principales Debilidades, Amenazas, Fortalezas y Oportunidades del pequeño comercio de Lea Artibai.
180
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
DIAGNOSTICO DEBILIDADES
AMENAZAS
• Baja capacidad de respuesta competitiva
• Los principales municipios receptores del gasto evadido son capaces de ofertar elementos diferenciales como: mayor número de comercios, variedad de artículos y/o surtido, cobertura de todos los públicos objetivos.
-
Gran atomización comercial Bajo nivel de asociacionismo Pequeño dimensionamiento Bajo nivel de ventas y de inversión Mejorable nivel de profesionalización.
• Falta de adecuación a un mercado único globalizado. • Escasa utilización de herramientas de fidelización y atracción de clientes. • Escaso nivel de adecuación y uso de las TICs. • Insuficiente cobertura de las necesidades del público objetivo. • Saldo muy negativo en ropa y/o calzado.
• Los grandes centros periurbanos se configuran como competidores destacados del sector comercial de Lea Artibai. • Ya que son capaces de aportar: comodidad de la compra global y alternativas de ocio y esparcimiento. • Competencia de los grandes centros y establecimientos. • Proyectos de gran envergadura en Bilbao (Megapark) y en Eibar (El nuevo Corte Inglés). • Carencias en aparcamiento.
• Saldo negativo en artículos para el hogar. FORTALEZAS
OPORTUNIDADES
• Cercanía.
• Notable estabilidad en la cobertura de las necesidades de las personas consumidoras.
• Trato personalizado. • Calidad en el producto. • Espíritu emprendedor de nuevos promotores y proyectos de diversificación. • Voluntad de asociacionismo. • Saldo favorable en función de la relación compra local-compra evadida en “alimentación, limpieza e higiene personal”.
• En prendas textiles y calzado la evolución desfavorable obedece a elementos susceptibles de actuación por parte del sector. • Impulso del turismo por parte de entidades locales e incremento de la importancia del turismo en la comarca. • Posibilidad de aprovechar los recursos de la naturaleza patrimonial y cultural presentes en el municipio para consolidar una oferta integral comercio-ocio-servicios. • Ayudas de los diferentes organismos. • Nuevos nichos de mercado: inmigrantes, tercera edad…
181
8
Retos 2010 del comercio de Lea Artibai
El siguiente listado recoge los retos marcados para el sector del pequeño comercio de Lea Artibai. Se han fijado los retos para el futuro de forma consensuada con representantes de las Asociaciones de Comerciantes de la Comarca. Estos retos serán desplegados en los planes de gestión de los comercios y también en las distintas entidades implicadas en el desarrollo de este sector.
A Promoción del municipio como vía para incentivar el comercio local. El objetivo de este reto es promocionar la imagen del pueblo y el pueblo en general porque así se verá reforzada la imagen del comercio.
B Vincular la actividad comercial con el ocio y el turismo. Hoy en día, buena parte del ocio lo dedicamos a “hacer” e “ir de compras”. Como el comercio puede ser un reclamo para el visitante, el comercio y el turismo pueden vincularse en aspectos que tienen en común.
C Orientación al cliente y Fidelización del cliente local. A la vez que un municipio debe de atraer empresas, turistas... y cuidar al ciudadano, un comercio aparte de hacer un esfuerzo en encontrar un nuevo cliente, debe de mimar a su cliente habitual adecuando la oferta a sus necesidades.
D Imagen diferenciada de los establecimientos comerciales: - Atributos cualitativos. - Atributos visuales / marketing. El aspecto interior y el exterior de un establecimiento nos transmite el caracter de la tienda. Por ello todos los elementos de una tienda (rotulos, escaparate, iluminación,música,color...) deben de estar en armonía y ser elementos diferenciadores.
E Mejorar la accesibilidad. Tanto para que la gente venga como que ande tranquilamente, la accesibilidad del municipio y de los comercios deben de estar adecuados.
F Especialización. Oferta: garantizar la variedad apostando por la especialización de los diferentes comercios.
G Profesionalización del sector. La inestabilidad del mercado hace que el sector deba modernizarse y adaptarse a las necesidades cambiantes del público objetivo. Es por esto que es imprescindible la formación continua.
182
Lea Artibaiko Garapen Agentzia
A
B
C
D
E
F
G
Promoción del municipio como vía para incentivar el comercio local.
Vincular la actividad comercial con el ocio y el turismo.
Orientación al cliente y Fidelización del cliente local.
Imagen diferenciada de los establecimientos comerciales:
Mejorar la accesibilidad.
Especialización.
Profesionalización del sector.
183
9
Fuentes de información
Las fuentes de información que se ha utilizado para realizar este estudio son las siguientes:
• Plan especial para la revitalización del comercio de cada pueblo (PERCO). • Ayuntamientos: Aulesti
Lekeitio
Berriatua
Markina-Xemein
Ziortza-Bolibar
Mendexa
Etxebarria
Munitibar-Arbatzegi- Gerrikaitz
Gizaburuaga
Ondarroa
Ispaster
• Instituto Vasco de Estadística (EUSTAT). • INEM. • Asociaciones de Comerciantes: ZATOZTE KITTO HEMEN BE BAI • Entrevistas a 219 comerciantes. • Encuestas a 1150 personas de la comarca.
184
10
Colaboradores
En la siguiente hoja aparecen los comercios que han participado respondiendo a las encuestas realizadas para este estudio. Las diferentes asociaciones de comerciantes de la comarca han ayudado a la hora de recabar información y obtener conclusiones: • Zatozte – Asociación de comerciantes y hosteleros de Ondarroa. • Hemen be bai – Asociación de comerciantes y hosteleros de Markina-Xemein. • Kitto – Asociación de comerciantes de Lekeitio. Asimismo, este estudio está cofinanciado por las siguientes entidades y ayudas económicas: • Equal Mikrogunea, Programa europeo. • FSE y la mancomunidad de Lea Artibai. Los ayuntamientos de Lekeitio,Markina-Xemein y Ondarroa han sido los patrocinadores del estudio.
185
Markina Xemein Xemein Etorbidea 13 Tel. 94 616 90 88 Fax: 94 616 92 17
Ondarroa Kanttoipe z/g Tel. 94 683 34 95 Fax: 94 683 34 95
Lekeitio Sabino Arana Etorbidea 14 Tel. 94 465 30 09 Fax: 94 603 41 13
leargarapen@leargarapen.org www.leargarapen.org
diseinua:DI-DA