ECONOMY TODAY DECEMBER 2021

TEΥΧΟΣ 66 / δεκεμβριος 2021 / €2.50

Αρκτικός Κύκλος:

Η γεωγραφία του κρυμμένου θησαυρού. Το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και οι πρώτες ύλες

Εργοδότες προτίμησης:

Μεγάλο αφιέρωμα στις επιχειρήσεις που ξεχωρίζουν

κ λ ει δ ω ν ει

ο ΚΑΤΩΤΑΤΟΣ ΜΙΣΘΟΣ Ζέτα Αιμιλιανίδου: Ανοίγει και ο φάκελος «Συνταξιοδοτικό». Τα εργασιακά ζητήματα πρώτης γραμμής, ο 13ος και η ΑΤΑ

ŗĐ ïǿó¨ó¨Ù

̘́ŏ ̶͈͑͐̿ ͈͐̾ ̷̶͇̺͊İ ̶̶͇̈́ͅ ͍͖͊͑̿ͅ ̺̻͈ ̶̻͈̈́́ ̶͍̻͐̿ͅı

.

̷̣̻̀ ̶͇͎ ̶̶͈̹͈͚͍́͏̾İ ̶͇͎ ̺͈̻̈́́ ͐̾ ̶̺͔͈͇̾ ̶͈ ͏͈̻͇̻͑͗̈́̽͊͑ı ̶̦ ͏͈̻͇̻͑͗̈́̽͊͑ ̶͈ ͏͊͑ ͍͌͊͏͖̼͍͇̻͊͑ ͋İ͐́ ̷͍̻̻͗́̽͏̶́ı ̩İ͐́ ͏̻ ̷͈̻́ͅ ̶͔̻͍͆͐͊ͅı ̩İ͐́ ͏̻ ̷͈̻́ͅ ̶͈ ̷͉̻̻͍͈͎͌ ͈͐͊ ̶̻͑͐͋ ͏͊͑ı ̩İ͐́ ͏͊͑ ̺͈̻̈́́ ̹͈͚͏̾ ̶́ͅ ͏̻ ̶̹͈̻͌̾̈́́ ͇͍͌͊͏̷͐ı ̩İ͐́ ͏̻ ̷͈̻́ͅ ̶͈ ͈͚̻͎́̀́ ͙͎͌İ ̻̺͚İ ̾ ̷̺̻͊͑͆́ ͏͊͑ ̶͉̻̈́̽́ı ̩İ͐́ ͏̻ ̶̹͈̻͌̾̈́́ ͏͐̾ ̺́̿ͅ ͏͊͑ ͍͖͊͑̿ͅı ̶̣͍͖͎͊͑̈́͊ ̻͍̹̺͎͊͋͐̾ ͏͈͐̾ ̣͔͍͌͊ ̶̹́ Ɵ̾ ͏͈̻͇̻͈͑͗͋̾ ̷͍͈͗͊́ĸ

̶̩͆ ͋͏̶ ̶̻͇̈́͏̻͐İ ̷͍͗̾ ͏̻ ͏̶̼͈ı

ú¨ ØıÒÀ¤Òı àØı Ē

EconomyToday 97

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ FOCUS

TEΥΧΟΣ 66 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

48 COVER STORY: Θεσπίζεται κατώτατος μισθός - 54 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ της Υπουργού Εργασίας, Ζέτας Αιμιλιανίδου - 60 ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΙΟΛΑΡΗΣ: Ο καθορισμός κατώτατου μισθού φαντάζει δυσεπίλυτη εξίσωση - 62 ΦΕΙΔΙΑΣ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ: Κατώτατος μισθός – Η ανάγκη για ολιστική προσέγγιση - 64 ΤΑΣΟΣ ΓΙΑΣΕΜΙΔΗΣ: Πληθωριστικές τάσεις και αγοραστική αξία

14

ΘΕΜΑΤΑ/ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

64

54

10 ΕΠΕΝΔΥΣΗ €2 δισ. για την ψηφιακή μετάβαση 14 ΤΡΕΙΣ ΘΕΣΕΙΣ στον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας κέρδισε η Κύπρος 16 ΕΝΩΝΟΥΝ δυνάμεις στις κλιματικές τεχνολογίες 80 ΒΡΑΣΙΔΑΣ ΝΕΟΦΥΤΟΥ: Η νομισματική κρίση της Τουρκίας και τα Erdoganomics 84 ΠΩΛΙΝΑ ΑΝΙΦΤΟΥ: Αρκτικός Κύκλος –

Η γεωγραφία του κρυμμένου θησαυρού 90 ΑΝΔΡΕΑΣ ΒΛΑΧΟΣ: Οι κατηγορίες των κρυπτονομισμάτων 100 ΣΤΥΛΙΑΝΑ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ:

Παθητικό εισόδημα 104 ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ στοίχημα των μεταρρυθμίσεων 106 Η ΦΡΕΝΙΤΙΔΑ στις δημοπρασίες

αντικειμένων διασήμων 110 ΧΟΜΠΙ ή επάγγελμα; 114 HUGH HEFNER: Ο Mr. Playboy

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΥΝ 98 ΝΙΚΟΛ ΦΙΝΟΠΟΥΛΟΥ: Τα ΜΕΔ, η bad bank και

ο ηθικός κίνδυνος 102 ΚΥΡΙΑΚΟΣ Ε. ΓΕΩΡΓΙΟΥ:

Θυμωμένος, αγανακτισμένος και αηδιασμένος

ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ 4 EDITORIAL 5 EI-KONOMIA 6 MARKET WATCH 122 ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ BRAND

84

106

ΚΑΙ ΑΚΟΜΗ…

114

20 TECHISLAND: Ψήφος εμπιστοσύνης στην τεχνολογία 22 CYTA: Το success story στην απόδοση του ανθρώπινου δυναμικού της 24 ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΒΕΚΡΗΣ: Ιατρικές υπηρεσίες με διεθνή αναγνώριση 28 ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Εργοδότες Προτίμησης

- 30 ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΙΑΚΩΒΙΔΗΣ:

Περήφανοι γι’ αυτά που πετύχαμε 66 ΑΚΙΝΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ:

Πρωταγωνιστές του real estate 74 ΧΑΡΟΥΜΕΝΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ χωρίς ανησυχίες με τις κάρτες της Τράπεζας Κύπρου

EconomyToday 3

ΕDITORIAL

Έ

χουν παρέλθει δύο ολόκληρα χρόνια από την προ πανδημίας εποχή και ακόμα ο κόσμος ψάχνει εναγωνίως την έξοδό του από το τούνελ του κορωνοϊού. Η επιστημονική κοινότητα έχει επιστρατευθεί στη μάχη με τον επονομαζόμενο αόρατο εχθρό. Εφηύρε και παρήγαγε εμβόλια, πλέον και φάρμακα, αλλά ο πόλεμος δεν έχει ακόμη κερδηθεί. Ο πόλεμος μαίνεται και θα μαίνεται όσο η αλαζονεία των εύπορων χωρών της γης δεν τις αφήνει να αντιληφθούν ότι δεν μπορούν να αγνοούν όσα συμβαίνουν στις φτωχές χώρες. Η 26η Νοεμβρίου, η εμπορική μέρα της Black Friday, έριξε γροθιά στο στομάχι των πλούσιων χωρών. Τα ταμπλό των χρηματιστηρίων βάφτηκαν κόκκινα, απόρροια του φόβου που ξύπνησε στις διεθνείς αγορές. Η εμφάνιση μιας νέας μετάλλαξης, της επονομαζόμενης «Ο», γύρισε τον πλανήτη στο σημείο μηδέν, έστω και προσωρινά. Ενώ οι χώρες αναζητούν τη χαμένη τους κανονικότητα μέσω της τρίτης δόσης του εμβολίου, κάποιες άλλες, λίγο παραδίπλα, δεν έχουν εμβολιάσει ούτε το 10% του πληθυσμού τους. Όχι γιατί παλεύουν με αρνητές, αλλά επειδή δεν μπορούν να αγοράσουν το εμβόλιο. Εδώ και μήνες, αρκετοί επιστήμονες είχαν προειδοποιήσει για τους κινδύνους εμφάνισης μεταλλάξεων από αφρικανικές και άλλες χώρες. Τώρα ήρθε η «Ο». Ύστερα;

Η αλαζονεία

της «Ο» ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΡΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

TEΥΧΟΣ 66 / ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 / €2.50

ΑΡΚΤΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ:

Η ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΚΡΥΜΜΕΝΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΥ. ΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ, ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ

ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗΣ:

ΜΕΓΑΛΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΞΕΧΩΡΙΖΟΥΝ

ΚΛΕΙΔΩΝΕΙ

Ο ΚΑΤΩΤΑΤΟΣ ΜΙΣΘΟΣ ΖΕΤΑ ΑΙΜΙΛΙΑΝΙΔΟΥ: ΑΝΟΙΓΕΙ ΚΑΙ Ο ΦΑΚΕΛΟΣ «ΣΥΝΤΑΞΙΟ∆ΟΤΙΚΟ». ΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΡΩΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ, Ο 13ος ΚΑΙ Η ΑΤΑ

4 EconomyToday

ΜΕΓΑΡΟ ΔΙΑΣ Λεωφόρος Άντη Χατζηκωστή και γωνία Λεωφόρου Αρχαγγέλου 31, 2057, Στρόβολος, Λευκωσία Τηλ.: 22580580 Φαξ: 22580675 Αρχισυντάκτης: Νέστορας Βασιλείου Art Directors: Αναστασία Ερωτοκρίτου, Ελένη Νικολάου ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: Έμιλυ Μιντή, Έλενα Καλυφόμματου, Ξένιος Μεσαρίτης, Χρίστος Πέτρου, Ναταλία Γεωργιάδου, Θεόδωρος Καυκαρίδης, Άννα Κριθαρίδου ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ/ΑΝΑΛΥΤΕΣ: Τάσος Γιασεμίδης, Κυριάκος Ε. Γεωργίου, Βρασίδας Νεοφύτου, Ανδρέας Βλάχος, Πωλίνα Άνιφτου, Νικόλ Φινοπούλου, Ιωάννης Βιολάρης, Στυλιάνα Χαραλάμπους, Φειδίας Θεοφάνους Διόρθωση: Σάββας Πολυβίου ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Advertising specialist: Μαρκέλλα Ιακώβου, e-mail: iacovoum@diasmedia.com τηλ. 22580812 Client Service Supervisor: Μαρία Χαραλάμπους MARKETING MANAGER: Γιώτα Ορφανίδου Υπεύθυνος Λογιστηρίου: Οδυσσέας Κωνσταντίνου Λογιστήριό: Σάββια Αριστείδου EΚΔΟΤΗΣ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΔΙΑΣ ΛΤΔ Ιδρυτής: Κώστας Ν. Χατζηκωστής Διευθύνων Σύμβουλος: Χρύσανθος Τσουρούλλης Εκτύπωση: Proteas Press Ltd Διανομή: Πρακτορείο Τύπου Κρόνος

EI-KONOMIA

Η γλώσσα των αριθμών στην Κύπρο ΑΠΟΛΑΒΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ

+5,1%

€2.075,1 εκατ. (Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2021) €1.973,7 εκατ. (Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2020)

ΔΑΠΑΝΕΣ

+9,9%

ΕΣΟΔΑ

+12,9%

€7.232,3 εκατ. (Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2021) €6.578,1 εκατ. (Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2020)

€6.748,9 εκατ. (ΙανουάριοςΣεπτέμβριος 2021) €5.978,3 εκατ. (ΙανουάριοςΣεπτέμβριος 2020)

ΕΛΛΕΙΜΜΑ

€483,4 εκατ.

ΤΑΞΙΔΙΑ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΚΥΠΡΟΥ

+154,5%

(2,1% στο ΑΕΠ)

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2021: 66.452 ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2020: 26.111 ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ

(Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2021)

€599,8 εκατ.

(2,8% στο ΑΕΠ)

(Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2020)

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΕΣΟΔΑ

+283,3%

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021: €272,5 εκατ. ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2020: €71,1 εκατ.

ΑΔΕΙΕΣ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣ

+18,7%

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2021: 5.240 ΑΔΕΙΕΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2020: 4.416 ΑΔΕΙΕΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ

+14,3%

€2.738,0 εκατ. (Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2021) €2.395,4 εκατ. (Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2020)

EconomyToday 5

market watch

5+1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΝΕΑ 3

1

Οι κυπριακές εταιρείες πλοιοδιαχείρισης συνεχίζουν να στηρίζουν ουσιαστικά την οικονομία Το Κυπριακό Ναυτιλιακό Επιμελητήριο χαιρετίζει τα θετικά αποτελέσματα της Έρευνας Πλοιοδιαχειριστριών Εταιρειών, η οποία δημοσιεύτηκε από τo στατιστικό τμήμα της Κεντρικής Τράπεζας, καλύπτοντας την περίοδο 1η Ιανουαρίου 2021 - 30 Ιουνίου 2021. Σύμφωνα με την έρευνα, παρουσιάζεται αύξηση στα έσοδα

της βιομηχανίας από τις εταιρείες πλοιοδιαχείρισης στην Κύπρο κατά το πρώτο εξάμηνο του 2021 και σημειώνεται σταδιακή ανάκαμψη από την πανδημία COVID-19 και τη σχετική μείωση της οικονομικής δραστηριότητας που παρατηρήθηκε το 2020. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι για το πρώτο εξάμηνο του 2021 τα έσοδα από την πλοιοδιαχείριση στην Κύπρο αυξήθηκαν στα €447 εκατομμύρια, ποσό που αποτελεί το 4,1% του ΑΕΠ της Κύπρου (ως κύκλος εργασιών) και που είναι υψηλότερο από το αντίστοιχο ποσοστό που καταγράφηκε κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2020 (4,0%).

Στην παγκόσμια οικογένεια του CFA Institute 14 νέοι Charterholders Την απόκτηση του επαγγελματικού τίτλου CFA από 14 νέους Charterholders ανακοινώνει ο Σύνδεσμος Χρηματοοικονομικών Αναλυτών Κύπρου. Οι διακριθέντες ολοκλήρωσαν με απόλυτη επιτυχία τις τρεις απαιτητικές εξετάσεις του Ινστιτούτου και πλέον ανήκουν στην παγκόσμια οικογένεια του CFA, που αριθμεί περισσότερα από 175.000 μέλη διεθνώς, τα οποία ασχολούνται με θέματα σχετικά µε τη χρηματοοικονομική επιστήμη και τις επενδύσεις, μέσω των 160 και πλέον τοπικών συνδέσμων που εκπροσωπούν. Συγχαίροντας τους επιτυχόντες, η Πρόεδρος του Συνδέσμου Χρηματοοικονομικών Αναλυτών Κύπρου, Ελένη Κωνσταντίνου, εξήρε τη θέληση και την αφοσίωσή τους, ιδιαίτερα στη δύσκολη αυτή περίοδο που διανύουμε, λόγω της κρίσης που επέφερε η πανδημία. Οι νέοι κάτοχοι του επαγγελματικού τίτλου CFA είναι: Ανδρέας Κωνσταντινίδης, Ανδρέας Μιχαήλ, Χαράλαμπος Χρίστου, Δημήτρης Παντελίδης, Ευάγγελος Κληρίδης, Νικόλας Χωματένος, Νίκος Ποταμάρης, Παναγιώτης Χρονάς, Mohammed Abukhaizaran, Ανδρέας Γεωργίου, Tάρα Ηλιάδη, Φραγκίσκος Πέτρου, Artem Kontsevyenko και Saak Grigorian.

2 PwC Κύπρου: Συνέδριο για την επόμενη μέρα στον τομέα της ναυτιλίας Οι νέες τάσεις που αναδιαμορφώνουν το επιχειρηματικό περιβάλλον, οι προκλήσεις και η επόμενη μέρα στον κλάδο της ναυτιλίας στην Κύπρο, βρέθηκαν στο επίκεντρο συνεδρίου που διοργάνωσε η PwC Κύπρου. Το συνέδριο παρακολούθησαν περισσότερα από 50 ανώτερα στελέχη του κλάδου, αλλά και στελέχη του Υφυπουργείου Ναυτιλίας. Στο πλαίσιο του συνεδρίου, ο Αντώνης 6 EconomyToday

Χριστοδουλίδης, Συνέταιρος & ESG Platform Leader στην PwC Κύπρου, ανέλυσε το τρίπτυχο Περιβάλλον, Κοινωνία, Διακυβέρνηση (ESG) και τις αλλαγές που αυτό επιφέρει στον τομέα της ναυτιλίας. Η Κλειώ Παπαδοπούλου, Συνέταιρος, Υπεύθυνη του τομέα Μεταφορών αλλά και Υπεύθυνη για θέματα Ένταξης και Διαφορετικότητας στην PwC Κύπρου, παρουσίασε τα πλεονεκτήματα της δημιουργίας ενός συνεκτικού περιβάλλοντος και τους τρόπους επίτευξης των στόχων που αφορούν την ένταξη και τη διαφορετικότητα στον χώρο εργασίας.

EconomyToday 7

market watch

5+1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΝΕΑ

6

4 Ινστιτούτο Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου: Συντονισμός του διεθνούς ερευνητικού δικτύου INHERENT

Το Τμήμα Μοριακής Γενετικής Θαλασσαιμίας του Ινστιτούτου Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου (ΙΝΓΚ) συντονίζει το διεθνές ερευνητικό δίκτυο INHERENT (International Hemoglobinopathy Research Network), που στοχεύει στην εύρεση και στον χαρακτηρισμό γενετικών παραγόντων που επηρεάζουν την κλινική εικόνα (γενετικοί τροποποιητές) των αιμοσφαιρινοπαθειών, συμπεριλαμβανομένων των συνδρόμων θαλασσαιμίας και δρεπανοκυτταρικής αναιμίας. Το δίκτυο δημιουργήθηκε το 2020 ως αποτέλεσμα δράσης και συλλογικής προσπάθειας από εννέα υπάρχουσες διεθνείς και περιφερειακές κοινοπραξίες στον τομέα των αιμοσφαιρινοπαθειών για την ανάπτυξη και ενίσχυση παγκόσμιων συνεργειών με σκοπό την εκπόνηση μεγάλης κλίμακας πολυεθνικής μελέτης συσχέτισης ολόκληρου του γονιδιώματος (Genome Wide Association Study - GWAS). Επί του παρόντος, στο INHERENT συμμετέχουν πέραν των 175 επιστημόνων από 95 οργανισμούς σε 38 χώρες παγκοσμίως. Η δράση του INHERENT συντονίζεται από το Τμήμα Μοριακής Γενετικής Θαλασσαιμίας του ΙΝΓΚ (Καθ. Μαρίνα Κλεάνθους, Δρ Πέτρος Κουντούρης), υπό τη συνολική παρακολούθηση και στρατηγική διαχείριση της Διευθυντικής και Εκτελεστικής Επιτροπής (Steering and Data Access Committee) του δικτύου. Το μεγάλο μέγεθος του δείγματος και η ποικιλομορφία στους πληθυσμούς που θα μελετηθούν μέσα στο δίκτυο INHERENT θα επιτρέψουν νέες ανακαλύψεις και θα διευρύνουν τη γνώση για τη γενετική βάση των αιμοσφαιρινοπαθειών, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την προώθηση της εξατομικευμένης (μοριακής) ιατρικής και της προγνωστικής ιατρικής που αποτελεί τη θυγατρική κατεύθυνση της προληπτικής.

Συνεργασία ΤΕΠΑΚ - Huawei για προώθηση της τεχνητής νοημοσύνης

EY Κύπρου: Υιοθετεί υβριδικό μοντέλο εργασίας

5

Το ΤΕΠΑΚ υπέγραψε συμφωνία ερευνητικής συνεργασίας με την εταιρεία Huawei Technologies Inc. για τη χρηματοδότηση του νέου ερευνητικού έργου «Storage Data Flow Management based on Machine Learning» (SMML), το οποίο στοχεύει στην προώθηση της χρήσης τεχνητής νοημοσύνης σε συστήματα αποθήκευσης δεδομένων μεγάλης κλίμακας. Η Huawei είναι μια κορυφαία πολυεθνική επιχείρηση που δραστηριοποιείται στην παροχή υποδομών τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) και έξυπνων συσκευών, και υποστηρίζει εκπαιδευτικές και επιστημονικές εξελίξεις στους εφαρμοσμένους τομείς. Το SMML είναι ένα ερευνητικό έργο διάρκειας 18 μηνών που ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2021 με συνολικό προϋπολογισμό ύψους €138.000 και το οποίο θα χρηματοδοτηθεί πλήρως από τη Huawei. Συντονίζεται από το ερευνητικό εργαστήριο Data Intensive Computing Research Lab του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου, υπό την καθοδήγηση του Επίκουρου Καθηγητή Ηρόδοτου Ηροδότου, σε συνεργασία με το Huawei Data Algorithm Technology Center του Huawei Russian Research Institute. Τα αναμενόμενα αποτελέσματα του έργου θα συμβάλουν καθοριστικά στην κάλυψη των αυξανόμενων απαιτήσεων αποθήκευσης δεδομένων και εισόδου/εξόδου των σύγχρονων συστημάτων ανάλυσης και επεξεργασίας δεδομένων μεγάλης κλίμακας, καθώς θα μπορεί να προσφέρει υψηλή απόδοση με χαμηλότερο κόστος.

8 EconomyToday

Η EY καθιερώνει ένα υβριδικό μοντέλο εργασίας, σύμφωνα με την πάγια εταιρική της κουλτούρα ευέλικτης εργασίας, που έχει υιοθετηθεί εδώ και χρόνια, και πριν από την πανδημία. Μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, και με βάση τα υγειονομικά πρωτόκολλα και τις κυβερνητικές οδηγίες, η EY είχε ενθαρρύνει τους ανθρώπους της να εργάζονται από το σπίτι, παρότι τα γραφεία της παρέμειναν ανοιχτά για όσους έπρεπε να εργαστούν από το γραφείο. Καθώς η ζωή επιστρέφει σταδιακά στο «φυσιολογικό», με την πλειοψηφία του πληθυσμού να έχει εμβολιαστεί και με έναν χαμηλό αριθμό θετικών κρουσμάτων COVID-19, η EY προχωρά στην καθιέρωση ενός υβριδικού μοντέλου εργασίας. Έτσι, από τη Δευτέρα 18 Οκτωβρίου, η EY συνιστά στους ανθρώπους της να επισκέπτονται είτε τα γραφεία της είτε τα γραφεία των πελατών της τουλάχιστον δύο ημέρες την εβδομάδα, τηρώντας πάντα τις τρέχουσες απαιτήσεις ως προς τις αποστάσεις ασφαλείας. Το νέο, ευέλικτο και χωρίς αποκλεισμούς υβριδικό μοντέλο εργασίας έχει σχεδιαστεί για να εξυπηρετεί τις προτιμήσεις των ανθρώπων της EY, καλύπτοντας ταυτόχρονα τις εξελισσόμενες επιχειρησιακές ανάγκες ενός συνεχώς μεταβαλλόμενου κόσμου εργασίας. Ενθαρρύνει την ομαδικότητα και την ευελιξία και θα συμβάλει στην εξασφάλιση υψηλού επιπέδου εξυπηρέτησης πελατών. Οι λειτουργικές πτυχές αυτού του νέου μοντέλου εργασίας θα βελτιστοποιηθούν τους επόμενους μήνες, με βάση τα σχόλια των ανθρώπων και των πελατών της EY, για να διασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή ισορροπία μεταξύ της εργασίας στο γραφείο, στις εγκαταστάσεις των πελατών και στο σπίτι.

EconomyToday 9

θεμα

ΕΠΕΝΔΥΣΗ

€2 ΔΙΣ. για την ψηφιακή μετάβαση ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΑΤΑΛΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ

Τ

ρία προγράμματα εργασίας της «Ψηφιακής Ευρώπης» ενέκρινε η Κομισιόν, προσδιορίζοντας τους στόχους και τους ειδικούς θεματικούς τομείς, που θα λάβουν χρηματοδότηση συνολικού ύψους €1,98 δισ. Αυτή η πρώτη δέσμη προγραμμάτων εργασίας περιλαμβάνει στρατηγικές επενδύσεις που θα είναι καθοριστικής σημασίας για να επιτευχθούν οι στόχοι της Επιτροπής, ώστε η τρέχουσα δεκαετία να γίνει η ψηφιακή δεκαετία της Ευρώπης. Το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» αποσκοπεί στην ενίσχυση της τεχνολογικής κυριαρχίας της Ευρώπης και στην εισαγωγή ψηφιακών λύσεων στην αγορά προς όφελος των πολιτών, των δημόσιων διοικήσεων και των επιχειρήσεων. Το κύριο πρόγραμμα εργασίας, ύψους €1,38 δισ., θα εστιάσει τις επενδύσεις στους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ), του υπολογιστικού νέφους και των χώρων δεδομένων, των 10 EconomyToday

Θα αναπτυχθεί δίκτυο ευρωπαϊκών κόμβων ψηφιακής καινοτομίας, που θα παρέχει πρόσβαση σε δοκιμές τεχνολογίας και θα υποστηρίζει τον ψηφιακό μετασχηματισμό ιδιωτικών και δημόσιων οργανισμών

κβαντικών επικοινωνιακών υποδομών, των προηγμένων ψηφιακών δεξιοτήτων και της ευρείας χρήσης των ψηφιακών τεχνολογιών σε ολόκληρη την οικονομία και την κοινωνία, έως το τέλος του 2022.

Δύο ειδικά προγράμματα Παράλληλα με αυτό το κύριο πρόγραμμα εργασίας, η Επιτροπή δημοσίευσε δύο ειδικά προγράμματα εργασίας: Το 1ο επικεντρώνεται στη χρηματοδότηση στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, με προϋπολογισμό ύψους €269 εκατ., έως το τέλος του 2022. Το 2ο επικεντρώνεται στη δημιουργία και τη λειτουργία του δικτύου των ευρωπαϊκών κόμβων ψηφιακής καινοτομίας, με προϋπολογισμό ύψους €329 εκατ., έως το τέλος του 2023.

από τους Ευρωπαίους, ώστε να συμμετέχουν ενεργά στην αγορά εργασίας. Ο σκοπός είναι να έχουν όλοι στην Ευρώπη –πολίτες, επιχειρήσεις και διοικητικές αρχές– τη δυνατότητα να επωφεληθούν από τεχνολογικές λύσεις που είναι έτοιμες για την αγορά».

Τιερί Μπρετόν

Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς

«Αυτή είναι η ψηφιακή δεκαετία της Ευρώπης. Έως το 2030, τα δεδομένα, το υπολογιστικό νέφος, η υπολογιστική παρυφών και η κβαντική υπολογιστική θα δώσουν ώθηση στη βιομηχανική και κοινωνιακή καινοτομία, δημιουργώντας νέα επιχειρηματικά μοντέλα. Οι επενδύσεις ύψους €2 δισ. που ανακοινώθηκαν παρέχουν τη δυνατότητα σε ευρωπαϊκές επιχειρήσεις –όλων των μεγεθών και ιδίως σε νεοφυείς επιχειρήσεις– να αξιοποιήσουν ευκαιρίες σε ταχέως αναπτυσσόμενες αγορές. Θα ενδυναμώσουν επίσης τους Ευρωπαίους πολίτες με τις απαραίτητες δεξιότητες, ώστε να ευδοκιμήσουν σε ένα ασφαλές ψηφιακό περιβάλλον. Με τον τρόπο αυτό ενισχύεται η τεχνολογική μας κυριαρχία».

Οι επενδύσεις

Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ

Εκτελεστική Αντιπρόεδρος για μια Ευρώπη Έτοιμη για την Ψηφιακή Εποχή «Με το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη, δημιουργούμε ασφαλείς και βιώσιμες ψηφιακές υποδομές. Παρέχουμε επίσης τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις να αποκτήσουν καλύτερη πρόσβαση σε δεδομένα ή να χρησιμοποιούν λύσεις που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη. Το πρόγραμμα επενδύει επίσης στη διασφάλιση της απόκτησης των κατάλληλων δεξιοτήτων

Το κύριο πρόγραμμα εργασίας για το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη θα περιλαμβάνει επενδύσεις όπως: • Ανάπτυξη κοινών χώρων δεδομένων (π.χ. χώροι δεδομένων για τη μεταποίηση, την κινητικότητα και τη χρηματοδότηση) που θα διευκολύνουν τη διασυνοριακή ανταλλαγή δεδομένων για επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων μικρομεσαίων (ΜμΕ) και νεοφυών επιχειρήσεων, και για τον δημόσιο τομέα, καθώς και την ανάπτυξη ομοσπονδιακών υποδομών και υπηρεσιών από το νέφος στις παρυφές, δηλαδή μια ραχοκοκκαλιά ψηφιακών λύσεων που θα διασφαλίζει ασφαλείς ροές δεδομένων.

• Δημιουργία εγκαταστάσεων δοκιμών και πειραματισμού για λύσεις που βασίζονται στην ΤΝ, προκειμένου να ενισχυθεί η χρήση αξιόπιστης ΤΝ (συμπεριλαμβανομένης της χρήσης από ΜμΕ και νεοφυείς επιχειρήσεις) για την αντιμετώπιση βασικών κοινωνικών προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένων της κλιματικής αλλαγής και της βιώσιμης υγειονομικής περίθαλψης (π.χ. ανάπτυξη εγκαταστάσεων δοκιμών τεχνητής νοημοσύνης για την υγεία και για έξυπνες πόλεις και κοινότητες).

• Ανάπτυξη ασφαλούς υποδομής κβαντικής

EconomyToday 11

θεμα

επικοινωνίας για την ΕΕ (EuroQCI) που θα προσφέρει υψηλή ανθεκτικότητα έναντι κυβερνοεπιθέσεων.

• Σχεδιασμός και παροχή μεταπτυχιακών μαθημάτων σε βασικές προηγμένες ψηφιακές τεχνολογίες για την ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων δράσεων όπως οι κύκλοι εντατικών ψηφιακών μαθημάτων για τις ΜμΕ, όπως ανακοινώθηκε στο θεματολόγιο δεξιοτήτων του 2020 και στη στρατηγική για τις ΜμΕ.

• Σύσταση, λειτουργία και εξελισσόμενη και συνεχής συντήρηση ψηφιακών υπηρεσιών που υποστηρίζουν τη διασυνοριακή διαλειτουργικότητα των λύσεων για τη στήριξη των δημόσιων διοικήσεων (π.χ. Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Ταυτότητα). Στο πρόγραμμα εργασίας για την κυβερνοασφάλεια προβλέπονται επενδύσεις στην ανάπτυξη προηγμένου εξοπλισμού, εργαλείων και υποδομών δεδομένων για την κυβερνοασφάλεια. Θα χρηματοδοτηθεί η ανάπτυξη και η βέλτιστη χρήση των γνώσεων και δεξιοτήτων που σχετίζονται με την κυβερνοασφάλεια, θα προωθηθεί η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και θα διασφαλιστεί η ευρεία διάδοση λύσεων αιχμής στον τομέα της κυβερνοασφάλειας σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή οικονομία. Προκειμένου να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων του, το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» θα αναπτύξει ένα δίκτυο ευρωπαϊκών κόμβων ψηφιακής καινοτομίας που θα παρέχει πρόσβαση σε δοκιμές τεχνολογίας και θα υποστηρίζει τον ψηφιακό μετασχηματισμό ιδιωτικών και δημόσιων οργανισμών σε ολόκληρη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των κυβερνήσεων σε εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο, κατά περίπτωση. Οι ευρωπαϊκοί κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας θα αποτελέσουν σημαντικό εργαλείο των πολιτικών της ΕΕ, ιδίως της βιομηχανικής πολιτικής και της πολιτικής για τις μικρομεσαίες και τις νεοφυείς επιχειρήσεις, για τη στήριξη των επιχειρήσεων και του δημόσιου τομέα στη διττή πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.

Οι επόμενες κινήσεις Οι πρώτες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» έχουν δημοσιευθεί, αλλά οι περισσότερες προσκλήσεις θα δημοσιευθούν το 2022. Τα προγράμματα εργασίας θα υλοποιηθούν κυρίως μέσω επιχορηγήσεων και δημόσιων συμβάσεων. Ορισμένες δράσεις, όπως τα θέματα στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Προορισμός Γη», θα υλοποιηθούν μέσω έμμεσης διαχείρισης, ενώ οι οργανώσεις-εταίροι θα συνάπτουν συμβάσεις για τις αναγκαίες εξελίξεις.

12 EconomyToday

Τα δεδομένα

Το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» είναι το πρώτο χρηματοδοτικό πρόγραμμα της ΕΕ που επικεντρώνεται στην παροχή ψηφιακής τεχνολογίας στις επιχειρήσεις και στους πολίτες. Με έναν προγραμματισμένο συνολικό προϋπολογισμό €7,5 δισ. (σε τρέχουσες τιμές) για διάστημα 7 ετών, θα επιταχύνει την οικονομική ανάκαμψη και θα διαμορφώσει τον ψηφιακό μετασχηματισμό της κοινωνίας και της οικονομίας της Ευρώπης, αποφέροντας οφέλη ιδίως στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη θα υλοποιηθεί μέσω πολυετών προγραμμάτων εργασίας. Το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη θα συμπληρώσει τις επενδύσεις στο πλαίσιο άλλων προγραμμάτων της ΕΕ, όπως τα Ορίζων Ευρώπη, Η ΕΕ για την υγεία, InvestEU και ο μηχανισμός Συνδέοντας την Ευρώπη, καθώς και επενδύσεις στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ο κανονισμός για τη θέσπιση του προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη» δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ στις 11 Μαΐου 2021, τέθηκε σε ισχύ την ίδια ημέρα και εφαρμόζεται αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2021.

Cyprus Impact Report 2021 ȂȐșİIJİ ʌİȡȚııȩIJİȡĮ ȖȚĮ IJȠ ĮʌȠIJȪʌȦȝĮ IJȘȢ 3Z& ȀȪʌȡȠȣ ıIJȘȞ țȠȚȞȦȞȓĮ ıIJȘȞ ȠȚțȠȞȠȝȓĮ țĮȚ ıIJȠ ʌİȡȚȕȐȜȜȠȞ

ZZZ SZF FRP F\ 3ULFHZDWHUKRXVH&RRSHUV ȁIJį Ȃİ İʌȚijȪȜĮȟȘ ȩȜȦȞ IJȦȞ ȞȠȝȓȝȦȞ įȚțĮȚȦȝȐIJȦȞ

EconomyToday 13

θεμα

Τρεις θέσεις

στον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας κέρδισε η Κύπρος ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΞΕΝΙΟΣ ΜΕΣΑΡΙΤΗΣ

Ο

υσιαστική πρόοδο κατέγραψε η Κύπρος στα αποτελέσματα του Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI) για το 2021, ο οποίος αξιολογεί τις συνολικές ψηφιακές επιδόσεις της Ευρώπης και καταγράφει την πρόοδο των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) όσον αφορά την ψηφιακή τους ανταγωνιστικότητα και ωριμότητα. Ο Δείκτης DESI εξετάζει τέσσερις βασικούς τομείς πολιτικής, που αποτυπώνουν τις φιλοδοξίες και τους στόχους της Ψηφιακής Πυξίδας της Ευρώπης για το 2030: τις ψηφιακές δεξιότητες, τη συνδεσιμότητα, την ενσωμάτωση των ψηφιακών τεχνολογιών από τις επιχειρήσεις και τις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες.

κές δεξιότητες των Κυπρίων παραμένουν κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ, ενώ παρατηρείται σημαντικό χάσμα μεταξύ της ζήτησης και της προσφοράς ειδικών Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην αγορά εργασίας.

Παραμένει χαμηλά μεν, αλλά…

Πρόοδος και αποτελεσματικότητα

Συγκεκριμένα, η Κύπρος κατατάσσεται συνολικά 21η μεταξύ των 27 κρατών-μελών, επιτυγχάνοντας άλμα τριών θέσεων από την περασμένη χρονιά, ως αποτέλεσμα των στοχευμένων, μεθοδικών και εντατικών δράσεων της πολιτείας για επιτάχυνση ενός ολιστικού ψηφιακού μετασχηματισμού κράτους, οικονομίας και κοινωνίας. Η χώρα μας έχει βελτιώσει τις επιδόσεις της σε όλες σχεδόν τις παραμέτρους του δείκτη, με τη μεγαλύτερη πρόοδο να καταγράφεται όσον αφορά τη συνδεσιμότητα, όπου η Κύπρος κατατάσσεται πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ στη διείσδυση κινητών ευρυζωνικών επικοινωνιών, έχει βελτιώσει την κάλυψή της σε δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας (VHCN) και καταγράφει υψηλή βαθμολογία (67%) στον δείκτη ετοιμότητας για λειτουργία δικτύων 5G. Επισημαίνονται παράλληλα και οι ανάγκες περαιτέρω βελτίωσης σε άλλους καίριους τομείς, όπως οι ψηφιακές δεξιότητες, όπου οι βασι14 EconomyToday

Το ταξίδι του ψηφιακού μετασχηματισμού έχει αρχίσει, σημειώνει σε ανακοίνωσή του το αρμόδιο Υφυπουργείο

Η έκθεση αναγνωρίζει την αξιοσημείωτη πρόοδο που έχει καταγράψει η χώρα μας ως προς την εξέλιξή της σε μια δυναμική, ανταγωνιστική ψηφιακή οικονομία και σε μια ανοικτή, χωρίς αποκλεισμούς ψηφιακή κοινωνία, και αποτυπώνει σημαντικές πρωτοβουλίες που κρίνονται καταλυτικές για όλες τις διαστάσεις του Δείκτη DESI. Μεταξύ άλλων, αναφέρονται: το νέο Ευρυζωνικό Πλάνο για την Κύπρο 2021-2025, η εθνική Στρατηγική Κυβερνοασφάλειας, το Πλάνο Δράσης για την Τεχνητή Νοημοσύνη, το εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις ψηφιακές δεξιότητες, καθώς και η Βιομηχανική Πολιτική της Κύπρου και τα σχέδια χορηγιών για προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων. Παράλληλα, καταγράφεται η αποτελεσματικότητα των ψηφιακών λύσεων που έχουν ήδη εφαρμοστεί, ενώ αναφέρεται και επικροτείται η πολυδιάστατη δράση που αναπτύσσει η πολιτεία –σε πολλαπλά μέτω-

πα– για επίτευξη των ψηφιακών στρατηγικών μας επιδιώξεων, στο πλαίσιο και του εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, «Κύπρος_το αύριο», το οποίο περιλαμβάνει δράσεις με ψηφιακή υφή ύψους €282 εκατ. (που αναλογούν στο 23% των συνολικών επενδύσεων).

Κυριάκος Κόκκινος: «Έχουμε μακρύ δρόμο»

κυπρος κατάταξη βαθμολογία δεικτης desi 2021

21

43,5

εε βαθμολογία 50,7

Σχολιάζοντας τα δεδομένα όπως παρουσιάζονται, ο Υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, Κυριάκος Κόκκινος, είπε ότι «το άλμα που πέτυχε η Κύπρος μάς χαροποιεί ιδιαίτερα, αποτελεί εντούτοις μόνο την αρχή στο ταξίδι αυτό που ονομάζεται ψηφιακός μετασχηματισμός». Η χώρα, πρόσθεσε, «εξακολουθεί να βρίσκεται πίσω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Έχουμε μακρύ δρόμο μπροστά μας για να μπορέσουμε να φτάσουμε στο επιθυμητό επίπεδο και να πρωτοστατήσουμε στις διεθνείς εξελίξεις. Πρώτιστό μας μέλημα η συνέχεια της θετικής μας πορείας και η διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος που να ευνοεί τη συνεχή εξέλιξη της χώρας. Με προσήλωση, αποφασιστικότητα και μεθοδικότητα, συνεχίζουμε την υλοποίηση του ψηφιακού μας προγράμματος, με όραμα μια βιώσιμη, αειφόρο ανάπτυξη, βασισμένη στη γνώση και τις ψηφιακές και καινοτόμες τεχνολογίες, στη βάση των οποίων οικοδομούμε ένα σύγχρονο, αποδοτικό και ανταγωνιστικό κράτος, που θα παρέχει στους πολίτες του ασφάλεια και ευημερία». ωάζει στοιχεία του 2020, τα οποία σκιαγραφούν τις βασικές εξελίξεις στην ψηφιακή οικονομία και κοινωνία κατά το πρώτο έτος της πανδημίας COVID-19. Ωστόσο, οι επιπτώσεις της νόσου στη χρήση και στην παροχή ψηφιακών υπηρεσιών και τα αποτελέσματα των πολιτικών που εφαρμόστηκαν έκτοτε δεν αποτυπώνονται στα δεδομένα και θα είναι πιο εμφανείς στην έκδοση του 2022.

Κατάταξη του δείκτη ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας (DESI) 2021 1 Ανθρώπινο κεφάλαιο

2 Συνδεσιμότητα

3 Ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας

4 Ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες

80 70 60 50 40 30 20 10 0

DK FI SE NL IE MT EE LU ES AT DE BE SI LT EU FR PT LV CZ HR IT CY SK HU PL EL BG RO EconomyToday 15

Ενώνουν δυνάμεισ θεμα

στις κλιματικές τεχνολογίες Σύμπραξη Κομισιόν, Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και Μπιλ Γκέιτς

Έδωσαν τα χέρια Κομισιόν, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και Breakthrough Energy, ενεργοποιώντας την πρωτοποριακή σύμπραξή τους με σκοπό την ενίσχυση των επενδύσεων σε κρίσιμες κλιματικές τεχνολογίες. Οι υπογραφές έπεσαν στο πλαίσιο της διάσκεψης των μερών των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP26) στη Γλασκώβη, από την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον ιδρυτή του ιδρύματος Breakthrough Energy, Μπιλ Γκέιτς, καθώς και τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, Βέρνερ Χόιερ. Συγκεκριμένα, υπέγραψαν μνημόνιο συμφωνίας, το οποίο αποτελεί συνέχεια της αρχικής ανακοίνωσης που έγινε στην υπουργική διάσκεψη της αποστολής «Καινοτομία» τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΞΕΝΙΟΣ ΜΕΣΑΡΙΤΗΣ

16 EconomyToday

επενδύσεις

Breakthrough Energy Catalyst

καθαρό υδρογόνο

βιώσιμα καύσιμα αεροσκαφών

Σημαντικά κεφάλαια Η σύμπραξη μεταξύ της Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και του προγράμματος Breakthrough Energy Catalyst θα κινητοποιήσει έως και €820 εκατ. (1 δισ. δολάρια) κατά την περίοδο 2022-2026 με σκοπό την επιτάχυνση της εφαρμογής και της εμπορευματοποίησης καινοτόμων τεχνολογιών που θα συμβάλουν στην υλοποίηση των φιλοδοξιών της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα με ορίζοντα το 2030. Κάθε ευρώ δημοσίων πόρων αναμένεται να μοχλεύσει ιδιωτικά κεφάλαια ύψους τριών ευρώ. Οι επενδύσεις θα κατευθυνθούν σε ένα χαρτοφυλάκιο έργων με έδρα στην ΕΕ που εμφανίζουν μεγάλες δυνατότητες σε τέσσερις τομείς: • το καθαρό υδρογόνο, • τα βιώσιμα καύσιμα αεροσκαφών,

απευθείας δέσμευση από τον αέρα

αποθήκευση ενέργειας

• την απευθείας δέσμευση από τον αέρα • και την αποθήκευση ενέργειας για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Ήρθε η ώρα να αναλάβουμε δράση. Για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική πρόκληση, πρέπει να επενδύσουμε σε καινοτομίες υψηλού κινδύνου και να εξαλείψουμε το πρόσθετο κόστος των καθαρών τεχνολογιών, το οποίο συνδέεται με την εμπορευματοποίηση των νέων τεχνολογιών. Ανυπομονώ να κυκλοφορήσουν οι τεχνολογίες αυτές στην αγορά. Η σύμπραξη μεταξύ της ΕΕ και του προγράμματος Breakthrough Energy Catalyst αποτελεί ένα ακόμη βήμα προς την επίτευξη του στόχου μας: να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος

Η σύμπραξη μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και του προγράμματος Breakthrough Energy Catalyst θα κινητοποιήσει έως και

€820 εκατΟΜΜΥΡΙΑ

EconomyToday 17

θεμα

Βέρνερ Χόιερ Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων «Για να επιτύχουμε τους στόχους του Παρισιού για το κλίμα, χρειαζόμαστε μια παγκόσμια τεχνολογική επανάσταση και μαζικές επενδύσεις σε ρηξικέλευθες καινοτομίες. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων διαθέτει ισχυρό ιστορικό επιδόσεων όσον αφορά τη χρηματοδότηση των τεχνολογιών που βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο και συμβάλλει στην ευρύτερη εφαρμογή τους ώστε να καταστούν πιο οικονομικά προσιτές. Σήμερα χρησιμοποιούμε την εμπειρογνωσία αυτή για να επιτύχουμε τους φιλόδοξους στόχους της ΕΕ για το κλίμα. Χαίρομαι ιδιαίτερα που μπορούμε να ανακοινώσουμε μια νέα σύμπραξη με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το πρόγραμμα Breakthrough Energy Catalyst με σκοπό τη στήριξη των μελλοντικών πράσινων λύσεων και την οικοδόμηση ενός πράσινου μέλλοντος για όλους και όλες μας».

Μπιλ Γκέιτς Ιδρυτής του ιδρύματος Breakthrough Energy «Η επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών θα είναι ένα από τα δυσκολότερα επιτεύγματα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Θα απαιτήσει νέες τεχνολογίες, νέες πολιτικές και νέες συμπράξεις μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα σε πρωτοφανή κλίμακα. Η σύμπραξη με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα συμβάλει στην επιτάχυνση της ευρείας υιοθέτησης κλιματικών λύσεων, οι οποίες θα δημιουργήσουν καθαρές βιομηχανίες και ευκαιρίες απασχόλησης σε ολόκληρη την Ευρώπη για τις επόμενες γενιές».

Το ίδρυμα Breakthrough Energy, το οποίο ιδρύθηκε από τον Μπιλ Γκέιτς, έχει ως στόχο να βοηθήσει την ανθρωπότητα να αποτρέψει την κλιματική καταστροφή. Μέσω επενδυτικών φορέων, προγραμμάτων φιλανθρωπικού σκοπού και της προώθησης πολιτικών και άλλων δραστηριοτήτων, το ίδρυμα Breakthrough Energy δεσμεύεται να αναπτύξει τις τεχνολογίες που χρειάζεται ο κόσμος για να φτάσει σε μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών έως το 2050. Το πρωτοποριακό πρόγραμμα Breakthrough Energy Catalyst έχει σχεδιαστεί με σκοπό την επιτάχυνση των κρίσιμων κλιματικών τεχνολογιών που θα στηρίξουν μια οικονομία μηδενικών ανθρακούχων εκπομπών. Το πρόγραμμα αυτό επιδιώκει να φέρει σε επαφή τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα για τη

18 EconomyToday

χρηματοδότηση εμπορικών έργων επίδειξης για κρίσιμες λύσεις απανθρακοποίησης. Θα αντιμετωπίσει την έλλειψη χρηματοδότησης που παρατηρείται κατά τα πρώτα στάδια της εφαρμογής των τεχνολογιών αυτών και θα δημιουργήσει μια δομή για την επιτάχυνση της εμπορευματοποίησής τους. Το πρόγραμμα θα ξεκινήσει με τη χρηματοδότηση έργων σε τέσσερις τεχνολογίες: το πράσινο υδρογόνο, τα βιώσιμα καύσιμα αεροσκαφών, την απευθείας δέσμευση από τον αέρα και την αποθήκευση ενέργειας για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Στο μέλλον, το πρόγραμμα Breakthrough Energy Catalyst προτίθεται να επεκτείνει το ίδιο πλαίσιο σε άλλες αναγκαίες καινοτομίες, όπως ο χάλυβας και το τσιμέντο που παράγουν χαμηλές ανθρακούχες εκπομπές.

Η στόχευση Η σύμπραξη μεταξύ της ΕΕ και του προγράμματος Breakthrough Energy Catalyst θα επικεντρωθεί σε τεχνολογίες με αναγνωρισμένες δυνατότητες μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου –οι οποίες όμως είναι πολύ δαπανηρές επί του παρόντος– ώστε να εφαρμοστούν σε κλίμακα που θα τους επιτρέπει να ανταγωνιστούν τις τεχνολογίες που βασίζονται στα ορυκτά καύσιμα. Θα φέρει σε επαφή τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα για επενδύσεις σε μεγάλης κλίμακας έργα επίδειξης. Τόσο η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (με τη χρήση πόρων της Επιτροπής) όσο και το πρόγραμμα Breakthrough Energy Catalyst θα παράσχουν ισοδύναμα ποσά επιχορηγήσεων και χρηματοοικονομικών επενδύσεων στα έργα. Στο πλαίσιο της συμβολής του, το πρόγραμμα Breakthrough Energy Catalyst θα κινητοποιήσει τους εταίρους ώστε να επενδύσουν σε έργα και/ή να αγοράσουν τα παραγόμενα πράσινα προϊόντα. Με τη στήριξη των εν λόγω τεχνολογιών στη φάση αυτή της διαδικασίας επίδειξης και με τη δημιουργία μιας αγοράς για τα εν λόγω πράσινα προϊόντα, η σύμπραξη μεταξύ της ΕΕ και του προγράμματος Breakthrough Energy Catalyst θα μειώσει το πρόσθετο κόστος τους (δηλαδή το κόστος τους θα μειωθεί τελικά σε επίπεδα ανταγωνιστικά με τις επιλογές που βασίζονται στα ορυκτά καύσιμα). Αυτό θα συμβάλει στην επιτάχυνση της υιοθέτησής τους σε παγκόσμιο επίπεδο και θα οδηγήσει σε ανεξαρτησία από τα καθεστώτα δημόσιας στήριξης. Η χρηματοδότηση της ΕΕ για τη σύμπραξη θα προέλθει από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και το Ταμείο Καινοτομίας και θα τελεί υπό τη διαχείριση του InvestEU σύμφωνα με τις καθιερωμένες διαδικασίες διακυβέρνησης. Το πρόγραμμα Breakthrough Energy Catalyst θα κινητοποιήσει ισοδύναμα ιδιωτικά κεφάλαια και κεφάλαια φιλανθρωπικού σκοπού για τη στήριξη βασικών κλιματικά έξυπνων τεχνολογιών με σκοπό την επιτάχυνση της μετάβασης προς βιώσιμα βιομηχανικά οικοσυστήματα στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο της

epa.eu/HOLLIE ADAMS / POOL

και η πρώτη ήπειρος της κλιματικής καινοτομίας. Ευελπιστώ ότι τα κράτη-μέλη, η βιομηχανία και άλλοι φορείς θα συμμετάσχουν στον αγώνα για κλιματική καινοτομία».

σύμπραξης μεταξύ της ΕΕ και του προγράμματος Breakthrough Energy Catalyst, θα είναι επίσης δυνατή η πραγματοποίηση εθνικών επενδύσεων από τα κράτη-μέλη της ΕΕ μέσω του InvestEU ή σε επίπεδο έργων. Τα πρώτα έργα αναμένεται να επιλεγούν το 2022.

για το σύνολο της οικονομίας στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού και για την επίτευξη Το πρόγραμμα Breakthrough Energy Catalyst θα κινητοποιήσει των στόχων της για το κλίμα, με τη στήριξη της επίδειξης καινοτόμων τεχνολογιών χαμηλών ισοδύναμα ιδιωτικά κεφάλαια και ανθρακούχων εκπομπών. Η Επιτροπή στηρίζει από κεφάλαια φιλανθρωπικού σκοπού κοινού με το πρόγραμμα Breakthrough Energy για τη στήριξη βασικών κλιματικά Catalyst τη δεύτερη φάση της αποστολής «ΚαιΕυρωπαϊκή Επιτροπή νοτομία» που αποσκοπεί σε μια δεκαετία δράσης Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θεσπίσει σειρά έξυπνων τεχνολογιών και επενδύσεων στην έρευνα, στην ανάπτυξη και πολιτικών και προγραμμάτων για την υλοστην επίδειξη για να καταστεί η καθαρή ενέργεια οικονομικά ποίηση των κλιματικών φιλοδοξιών της. Στο πλαίσιο προσιτή, ελκυστική και προσβάσιμη για όλους και όλες. της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, τον Ιούλιο του 2021 εγκρίθηκε η δέσμη μέτρων «Προσαρμογή στον στόχο του 55%» («Fit for 55») με στόχο τη μείωση των Ευρωπαϊκή Τράπεζα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον Επενδύσεων 55% έως το 2030. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) αποτελεί το Η χρηματοδότηση της ΕΕ για έργα που λαμβάνουν στήριξη θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη χορήγηση στο πλαίσιο της σύμπραξης μεταξύ της Επιτροπής και μακροπρόθεσμων δανείων και ανήκει στα κράτη-μέλη της του προγράμματος Breakthrough Energy Catalyst θα ΕΕ. Προσφέρει μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση για υγιείς διοχετευτεί μέσω του προγράμματος InvestEU και θα επενδύσεις προκειμένου να συμβάλει στην επίτευξη των υλοποιηθεί από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και στόχων πολιτικής της ΕΕ τόσο στην Ευρώπη όσο και εκτός άλλα ενδιαφερόμενα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. αυτής. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων δραστηριοποιείται Για τους σκοπούς της σύμπραξης, η χρηματοδότηση του σε περίπου 160 χώρες και είναι ο μεγαλύτερος πολυμερής InvestEU εξασφαλίζεται από το Ταμείο Καινοτομίας και το δανειστής στον κόσμο για έργα που αφορούν τη δράση για πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», το πρόγραμμα-πλαίσιο το κλίμα. Ο όμιλος της ΕΤΕπ ενέκρινε πρόσφατα τον χάρτη της Ευρώπης για την έρευνα και την καινοτομία, ύψους πορείας της Κλιματικής Τράπεζας για την υλοποίηση του 95,5 δισ. ευρώ (2021-2027). Το πρόγραμμα «Ορίζων φιλόδοξου προγράμματός του που αποσκοπεί στη στήριξη Ευρώπη» διαθέτει το 35% του προϋπολογισμού του για επενδύσεων ύψους 1 τρισ. ευρώ στη δράση για το κλίμα και τη δράση για το κλίμα, ενώ το πρόγραμμα στηρίζει επίσης στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα κατά τη δεκαετία έως το μια σειρά συμπράξεων που κινητοποιούν ιδιωτική χρη2030 και στη διάθεση άνω του 50% της χρηματοδότησης ματοδότηση για την αντιμετώπιση πιεστικών παγκόσμιων της ΕΤΕπ, έως το 2025, για τη δράση για το κλίμα και την προκλήσεων και για τον εκσυγχρονισμό της βιομηχανίας περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Επίσης, στο πλαίσιο του χάρτη μέσω της έρευνας και της καινοτομίας. πορείας, από τις αρχές του 2021, όλες οι νέες δραστηριότητες Το Ταμείο Καινοτομίας είναι ένα νέο χρηματοδοτικό μέσο του ομίλου της ΕΤΕπ θα ευθυγραμμιστούν με τους στόχους για την υλοποίηση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η ΕΕ και τις αρχές της συμφωνίας του Παρισιού.

EconomyToday 19

θεμα

ΨΗΦΟΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Έρευνα του IMR/Πανεπιστήμιο Λευκωσίας™ για το TechIsland καταδεικνύει τις τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης για την κυπριακή οικονομία αλλά και την ανάγκη για επένδυση σε νέους τομείς οικονομικής δραστηριότητας.

Ο

τομέας της τεχνολογίας μπορεί να αποτελέσει τον νέο βασικό πυλώνα ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας και να προσφέρει ποιοτικές ευκαιρίες επαγγελματικής σταδιοδρομίας στους νέους του τόπου μας. Αυτό είναι ένα από τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν από τα ευρήματα έρευνας που διενήργησε ο Οργανισμός IMR/Πανεπιστήμιο Λευκωσίας™ για λογαριασμό του μη κερδοσκοπικού οργανισμού TechIsland τον περασμένο Οκτώβριο. Σκοπός της έρευνας ήταν η διερεύνηση των απόψεων και των αντιλήψεων των πολιτών αναφορικά με τον αντίκτυπο του τομέα στην οικονομία του τόπου συγκριτικά με άλλους τομείς, την προοπτική μετατροπής της Κύπρου σε τεχνολογικό κόμβο και τις επιδράσεις που θα έχει κάτι τέτοιο στην οικονομία και στους νέους του τόπου μας. Παράλληλα, η έρευνα αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο κατανόησης της αντίληψης των πολιτών όσον αφορά τον τομέα και την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα μας για την ενίσχυση του τομέα της τεχνολογίας και κατ’ επέκταση της κυπριακής οικονομίας.

ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Τα ευρήματα της έρευνας αναγνωρίζουν την οικονομία ως το πιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες σήμερα αλλά και ότι οι πολίτες συμμερίζονται την ανάγκη για απεξάρτηση της κυπριακής οικονομίας από τους παραδοσιακούς τομείς δραστηριότητας, καθώς και την ανάγκη για διεύρυνση των τομέων επί των οποί20 EconomyToday

Η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών πιστεύει ότι η μετατροπή της Κύπρου σε τεχνολογικό κόμβο θα έχει θετικές επιδράσεις στην οικονομία και ότι θα εξελίξει τον τομέα σε βασικό πυλώνα οικονομικής ανάπτυξης

ων στηρίζεται το οικονομικό μοντέλο της χώρας μας. Πιο συγκεκριμένα, οι τομείς της τεχνολογίας, της υγείας και της εκπαίδευσης βρίσκονται στις πρώτες θέσεις των εκτιμήσεων των πολιτών και ξεπερνούν, για πρώτη φορά ίσως, παραδοσιακούς τομείς όπως ο τουρισμός, οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και η αγορά ακινήτων. Όπως αποτυπώνεται στην έρευνα, η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων θεωρεί ότι η Κύπρος μπορεί να καταστεί πόλος έλξης για τις διεθνείς εταιρείες υψηλής τεχνολογίας και για το ταλαντούχο ανθρώπινο δυναμικό του κλάδου, ενώ τάσσεται υπέρ της διεύρυνσης του πλαισίου κινήτρων για προσέλκυση αυτών στην Κύπρο. Επένδυση σε νέους τομείς και απεξάρτηση από τους παραδοσιακούς τομείς οικονομικής δραστηριότητας Η επένδυση σε νέους τομείς οικονομικής δραστηριότητας και η απεξάρτηση της κυπριακής οικονομίας από τους παραδοσιακούς τομείς είναι ένα από τα πιο βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν ξεκάθαρα από τα αποτελέσματα της έρευνας. Σε ερώτηση «Πόσο αναγκαία είναι η διεύρυνση των τομέων επί των οποίων στηρίζεται το οικονομικό μοντέλο της χώρας μας;», το 84% των ερωτηθέντων απάντησε αρκετά έως πολύ αναγκαία, επιβεβαιώνοντας με αυτόν τον τρόπο την ανάγκη για απεξάρτηση της οικονομίας από τους παραδοσιακούς τομείς και για επένδυση σε νέους. Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και οι απαντήσεις των ερωτηθέντων όσον αφορά τους τομείς στους οποίους χρειάζεται να εστιάσουμε ως κράτος για την ανάπτυξη της οικονομίας μας. Πιο συγκεκριμένα, στην ερώτηση «Σε ποιους τομείς θεωρείτε ότι θα πρέπει να επενδύσουμε ως κράτος για την ανάπτυξη της οικονομίας μας σήμερα;», οι ερωτηθέντες ανέδειξαν τους τομείς της τεχνολογίας, της εκπαίδευσης και της υγείας στις τρεις πρώτες θέσεις, καταγράφοντας ποσοστά που άγγιξαν ή και ξεπέρασαν το 60% έκαστος. Το γεγονός αυτό μπορεί να χαρακτηριστεί και ως έκπληξη, καθώς οι τρεις αυτοί τομείς κατέγραψαν υψηλότερα ποσοστά συγκριτικά με παραδοσιακούς τομείς οικονομικής δραστηριότητας, όπως

για παράδειγμα ο τουρισμός, οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και η αγορά ακινήτων, παρά την εδραιωμένη για χρόνια αντίληψη στις τάξεις της κοινωνίας ότι οι τελευταίοι αποτελούν βασικούς πυλώνες ανάπτυξης της οικονομίας του τόπου. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι τρεις παραδοσιακοί τομείς κινήθηκαν σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, καταγράφοντας ποσοστά 55%, 32% και 19% αντίστοιχα.

ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Θετικές οι επιδράσεις του τομέα στην οικονομία και αισιοδοξία για τεράστιες προοπτικές Όσον αφορά τον αντίκτυπο του τομέα στην οικονομία, τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάζουν θετικό πρόσημο, τόσο για τη σημερινή κατάσταση όσο και για τις μελλοντικές προοπτικές. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών πιστεύει ότι η μετατροπή της Κύπρου σε τεχνολογικό κόμβο θα έχει θετικές επιδράσεις στην οικονομία και ότι θα εξελίξει τον τομέα σε βασικό πυλώνα οικονομικής ανάπτυξης. Σε ερώτηση «Τι αντίκτυπο πιστεύετε ότι έχει σήμερα ο τομέας της τεχνολογίας/ICT στην οικονομία της χώρας;», το 76% των ερωτηθέντων απάντησε αρκετό έως μεγάλο αντίκτυπο, ενώ ακόμη πιο ενθαρρυντικά είναι τα αποτελέσματα για τον μελλοντικό αντίκτυπο που μπορεί να έχει ο τομέας στην οικονομία του τόπου, εάν και εφόσον η Κύπρος μετατραπεί σε βάση εταιρειών υψηλής τεχνολογίας, καθώς το ποσοστό των θετικών απαντήσεων σε σχετική ερώτηση σκαρφαλώνει στο 86%. Στα ίδια επίπεδα κυμαίνεται και η άποψη των πολιτών σε ερώτηση κατά πόσον ο τομέας μπορεί να καταστεί τα επόμενα χρόνια ο βασικός πυλώνας ανάπτυξης της οικονομίας του τόπου μας, με το 82% να απαντά θετικά, επιβεβαιώνοντας τη θετική αντίληψη που επικρατεί στις τάξεις των πολιτών για τις θετικές οικονομικές επιδράσεις του τομέα αλλά και την ισχυρή προοπτική του.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΩΝ IMR/ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

ΑΝΑΘΕΣΗ

TECHISLAND

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

ΚΑΛΥΨΗ

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ – ΑΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

AΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑIΚΕΣ ΗΛΙΚIΑΣ 20-55 ΕΤΩΝ

ΟΙ ΝΕΟΙ ΕΠΙΛΕΓΟΥΝ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

ΜΕΓΕΘΟΣ ΔΕIΓΜΑΤΟΣ

Ελκυστικός ο τομέας, ειδικότερα για τους νέους, και ικανός να προσφέρει επαγγελματικές ευκαιρίες Εξίσου σημαντικά είναι και τα στοιχεία που κατέδειξε η έρευνα όσον αφορά την ελκυστικότητα του τομέα, ειδικότερα στις τάξεις των νέων, αλλά και τις επαγγελματικές ευκαιρίες που μπορεί να προσφέρει. Κληθέντες να απαντήσουν σε ποιο βαθμό ο τομέας της τεχνολογίας μπορεί να αποτελέσει για τους νέους του τόπου ευκαιρία για μια επιτυχημένη επαγγελματική σταδιοδρομία, τόσο σήμερα όσο και στο μέλλον, το 93% και το 95% των ερωτηθέντων, αντίστοιχα, απάντησαν θετικά, αναδεικνύοντας την αντίληψη των πολιτών ως

ΕΠΙΛΟΓΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

800 AΤΟΜΑ

ΤΥΧΑΙΑ ΣΤΡΩΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ

ΣΥΛΛΟΓΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΕΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ

προς τις θετικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει ο κλάδος στην αγορά εργασίας και γενικότερα στην οικονομία του τόπου. Αξιοσημείωτο επίσης είναι το γεγονός ότι ο δείκτης ελκυστικότητας του τομέα στις ηλικίες κάτω των 25 χρόνων φτάνει το 8,09/10 και ξεπερνά κάθε άλλο τομέα σε αυτές τις ηλικίες.

ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΣΤΗΡΙΞΗ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ Πόλος έλξης για εταιρείες και ταλέντα εάν και εφόσον προσφέρουμε κίνητρα Τέλος, τα αποτελέσματα της έρευνας καταδεικνύουν την πίστη των πολιτών ότι η Κύπρος μπορεί να προσελκύσει εταιρείες υψηλής τεχνολογίας και ταλαντούχο ανθρώπινο δυναμικό, εάν και εφόσον η κυβέρνηση προχωρήσει στη λήψη πρόσθετων μέτρων, καθώς τα μέχρι σήμερα βήματα και ενέργειες που έχουν γίνει δεν είναι αρκετά. Συγκεκριμένα, σε ερώτηση κατά πόσον τα βήματα και οι ενέργειες που έχουν γίνει από πλευράς του κράτους / της πολιτείας προς την ενίσχυση του τομέα της υψηλής τεχνολογίας μέχρι σήμερα είναι προς την ορθή ή τη λανθασμένη κατεύθυνση, το 51% απάντησε προς τη λανθασμένη κατεύθυνση, ενώ, σε ερώτηση κατά πόσον η κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει επιπρόσθετα μέτρα για την ενίσχυση του τομέα της τεχνολογίας, η συντριπτική πλειοψηφία του 95% απάντησε θετικά, στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα για την ανάγκη επένδυσης στον τομέα της τεχνολογίας. Παράλληλα, αξιοπρόσεκτο είναι το γεγονός ότι ποσοστό 71% και 79% των ερωτηθέντων απάντησαν με σιγουριά ότι η Κύπρος μπορεί να καταστεί πόλος έλξης για ξένες εταιρείες υψηλής τεχνολογίας και για ταλέντα από τον συγκεκριμένο χώρο, αντίστοιχα, ενώ, σε σχέση με τα κίνητρα που πρέπει να ληφθούν, ως πιο σημαντικά αναγνωρίστηκαν οι διευκολύνσεις εγκατάστασης και απασχόλησης των εργαζομένων, τα φορολογικά κίνητρα, καθώς και η βελτίωση των διαδικασιών αδειοδότησης.

EconomyToday 21

θεμα

Το success story στην απόδοση του ανθρώπινου δυναμικού της

Έξι και πλέον χιλιάδες στόχοι βρέθηκαν στο επίκεντρο των ομάδων εργασίας

Η

Πραγματοποιήθηκαν περισσότερα από 80 εργαστήρια, παρουσιάσεις και εκπαιδεύσεις για τη διοίκηση και το προσωπικό 22 EconomyToday

Cyta μάς έχει συνηθίσει σε τεχνολογικές πρωτιές και πρωτοποριακά επιχειρησιακά προγράμματα. Αυτό όμως που είναι εξίσου σημαντικό να αναδειχθεί είναι η ικανότητά της να επιχειρεί με επιτυχία σε έναν από τους πιο ανταγωνιστικούς τομείς της αγοράς, τις τηλεπικοινωνίες, και μάλιστα μέσα από το θεσμικό πλαίσιο του δημόσιου τομέα. Οι συνθήκες ανταγωνισμού, όμως, δεν επιτρέπουν στον Οργανισμό να εφησυχάζει και να κινείται με ρυθμούς Δημοσίου. Η αλλαγή κουλτούρας και η εφαρμογή σύγχρονων συστημάτων διαχείρισης του προσωπικού είναι ύψιστης προτεραιότητας για την ηγεσία του Οργανισμού. Γι’ αυτό και η Cyta, σε συνεργασία με τον συμβουλευτικό οίκο Ernst & Young Cyprus (EY), έχει προχωρήσει σε αναθεώρηση του συστήματος διαχείρισης απόδοσης του προσωπικού της. Βασικά συστατικά του νέου συστήματος είναι η ανάληψη ευθύνης σε όλα τα επίπεδα για τον καθορισμό και αξιολόγηση συγκεκριμένων, μετρήσιμων και φιλόδοξων στόχων και η αξιολόγηση των ατομικών ικανοτήτων που απαιτούνται για την επίτευξή τους.

και έγινε κατορθωτό να υπάρξει ευθυγράμμιση στον τρόπο εφαρμογής και αντικειμενικότητα στις αξιολογήσεις.

ΕΜΠΕΙΡΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

Σε συνεργασία με την ΕΥ η Cyta προχώρησε σε αναθεώρηση του συστήματος διαχείρισης απόδοσης του προσωπικού της​

Τακτικές συναντήσεις με τη διευθυντική ομάδα Το νέο σύστημα εφαρμόστηκε σε όλο τον Οργανισμό το 2020 και έχει ήδη συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη πολύ θετικών αποτελεσμάτων: οικονομική ανάκαμψη και υψηλή κερδοφορία παρά την πανδημία, το πιο γρήγορο δίκτυο κινητής στην Ευρώπη, την πιο γρήγορη ανάπτυξη δικτύου 5G στον κόσμο με την πληθυσμιακή κάλυψη ήδη να πλησιάζει το 100%, την εντυπωσιακή επίσπευση του δικτύου οπτικών ινών Fiber για να καλύψει μέσα σε μόλις τρία χρόνια όσα υποστατικά θα κάλυπτε σε δέκα, και πολλά άλλα. Πώς τα κατάφερε;

ΗΓΕΣΙΑ ΜΕ ΟΡΑΜΑ

Διαθέτοντας την απαραίτητη διορατικότητα και κατανοώντας πως χωρίς την οργανωμένη συμβολή του προσωπικού δεν μπορεί να στοχεύει σε επιτυχίες, η διοίκηση του Οργανισμού, σε πλήρη εναρμόνιση με τους εκπροσώπους του προσωπικού, επιχείρησαν και πέτυχαν μια εσωτερική ανατροπή. Η ηγεσία συμμετείχε ενεργά σε όλα τα στάδια του έργου, αφιερώνοντας προσωπικό χρόνο και προσπάθεια, δείχνοντας τον δρόμο που πρέπει να ακολουθηθεί από όλο το προσωπικό. Μέσα από τακτικές συναντήσεις συνοχής της Διευθυντικής Ομάδας και διαφάνεια, κτίστηκε εμπιστοσύνη

Η Cyta προχώρησε σε σαρωτικές αλλαγές και κατάφερε να πείσει τον κόσμο της ότι η ουσιαστική αξιολόγηση της απόδοσης είναι απαραίτητη για έναν Οργανισμό που δεν θέλει απλά να επιβιώνει, αλλά και να πρωταγωνιστεί

Έχοντας στη διάθεσή της την εμπειρία του συμβουλευτικού οίκου ΕΥ, η Cyta προχώρησε σε σαρωτικές αλλαγές και κατάφερε να πείσει τον κόσμο της ότι η ουσιαστική αξιολόγηση της απόδοσης είναι απαραίτητη για έναν Οργανισμό που δεν θέλει απλά να επιβιώνει, αλλά και να πρωταγωνιστεί. Πως η αριστεία δεν είναι κάτι που σου αποδίδεται χωρίς να έχεις θέσει μετρήσιμους στόχους. Πως ο εκσυγχρονισμός δεν αφορά μόνο την τεχνολογία και τις διαδικασίες, αλλά και τους ανθρώπους που τα διαχειρίζονται και που αξίζουν να εξελίσσονται, να διακρίνονται για τις επιτυχίες τους και να διαπρέπουν σε όλα τα επίπεδα. Κατά το στάδιο υλοποίησης της πρώτης φάσης του Συστήματος Διαχείρισης Απόδοσης Προσωπικού, πραγματοποιήθηκαν περισσότερα από 80 εργαστήρια, παρουσιάσεις και εκπαιδεύσεις του Συμβουλίου, της Διεύθυνσης, των αξιολογητών και των αξιολογουμένων. Έξι και πλέον χιλιάδες στόχοι βρέθηκαν στο επίκεντρο των ομάδων εργασίας. Λευτέρης Χρίστου, Project Leader Cyta Ενδυναμωμένο προσωπικό «Ο κόσμος της Cyta έχει πλήρη αντίληψη της δυναμικής της αγοράς. Κυρίως, έχει πλήρη κατανόηση της έννοιας του εκσυγχρονισμού. Ένας Οργανισμός δεν μπορεί να είναι σύγχρονος και να ανταγωνίζεται στον στίβο των τηλεπικοινωνιών, χωρίς να εκσυγχρονίζει ταυτόχρονα και τον τρόπο διοίκησης του προσωπικού του. Σίγουρα δεν ήταν εύκολο το όλο εγχείρημα. Όμως αυτό που μετρά είναι ότι το προσωπικό αναγνώρισε τη σημασία του νέου συστήματος αξιολόγησης, τόσο προς όφελος του Οργανισμού όσο και για το ίδιο, και υπήρξε δεκτικό στην αλλαγή, παρότι αυτή ήταν άμεση και μεγάλη». Παναγιώτης Θρασυβούλου, Project Leader EY Ο σκοπός επιτεύχθηκε «Το αποτέλεσμα ήταν η ευθυγράμμιση όλων με τους στόχους που έθεσε ο ίδιος ο Οργανισμός και η εκδήλωση ατομικών ικανοτήτων που ενδυναμώνουν την επιθυμητή κουλτούρα, βελτιώνοντας, παράλληλα, την εργασιακή εμπειρία του προσωπικού. Η καινοτομία και η δημιουργικότητα δεν αποτελούν προτερήματα μόνο του ιδιωτικού τομέα. Η πολύ θετική εμπειρία μας με τα στελέχη της Cyta μάς διδάσκει ότι ο αποτελεσματικός επιχειρηματικός μετασχηματισμός σε οργανισμούς δημοσίου συμφέροντος είναι εφικτός, φτάνει να υπάρχει βούληση, σθένος και επιμονή. Όσον αφορά τη Cyta, θεωρώ πως το μέλλον πραγματικά συναρπάζει».

EconomyToday 23

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΟΜΙΛΟΣ COSMETIC DERMA MEDICINE MEDICAL GROUP

ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

με διεθνή αναγνώριση «Εκτός από την παρουσία μας σε Κύπρο και Ελλάδα, έχουμε ήδη ξεκινήσει συνεργασία στη Λατινική Αμερική, στην Κόστα Ρίκα, και προσεχώς σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες». ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΝΑΤΑΛΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ

Σ

την επιτυχημένη πορεία του Ιατρικού Ομίλου Cosmetic Derma Medicine Medical Group, το πλάνο επέκτασης, τις καινοτόμες θεραπευτικές μεθόδους, καθώς και τις σημαντικές βραβεύσεις και διακρίσεις που λαμβάνει, αναφέρεται σε συνέντευξη που παραχωρεί στο Economy Today ο ιδρυτής και CEO του Ομίλου, δρ Αναστάσιος Βεκρής. Πότε ιδρύθηκαν ο Ιατρικός Όμιλος Cosmetic Derma Medicine Medical Group και η κλινική Advanced Hair Clinics; Ποιες ανάγκες ήρθαν να καλύψουν; Ο Όμιλος Cosmetic Derma Medicine Medical Group αποτελείται από την κλινική Αισθητικής Δερματολογίας 24 EconomyToday

Στις κλινικές μας εφαρμόζεται το εξειδικευμένο πρωτόκολλο μεταμόσχευσης μαλλιών με τη μέθοδο FUE και η Advanced Hair Clinics είναι πρωτοπόρος σε διεθνές επίπεδο

& Πλαστικής Χειρουργικής Cosmetic Derma Medicine και την κλινική Μεταμόσχευσης Μαλλιών Advanced Hair Clinics και ιδρύθηκε πριν από 9 χρόνια, το 2012. Αρχικά, η πρώτη κλινική ιδρύθηκε στην Αθήνα και εν συνεχεία ο Όμιλος επεκτάθηκε σταδιακά σε διάφορες τοποθεσίες στην Ελλάδα και την Κύπρο, δημιουργώντας επίσης και συνεργασίες στο εξωτερικό. Η αρχική ιδέα για τη δημιουργία του Ομίλου ήρθε ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης ζήτησης για υπηρεσίες αισθητικής ιατρικής, εφαρμογών laser και μεταμόσχευσης μαλλιών υψηλής ποιότητας, καθώς και της θέλησης των ιδρυτών της, που είχαν το όραμα για την ανάπτυξη ενός συνόλου κλινικών παροχής υπηρεσιών υγείας υψηλών προδιαγραφών που να συμβαδίζουν με τις απαιτήσεις των καιρών.

Η ΠΟΡΕΙΑ ΜΑΣ

Ο Όμιλος διαγράφει μια επιτυχημένη πορεία, επεκτείνοντας τις δραστηριότητές του στην Ελλάδα, στην Κύπρο αλλά και στη Λατινική Αμερική. Σε ποιες άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχετε στόχο να δημιουργήσετε παρουσία του Ομίλου; Η παρουσία μας αυτή τη στιγμή είναι σε 12 σημεία στην Ελλάδα, στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής

(Κέντρο, Γλυφάδα, Κηφισιά, Περιστέρι, Πειραιάς) και σε μεγάλες πόλεις σε όλη την Ελλάδα (Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ιωάννινα, Αγρίνιο, Λάρισα, Ρόδο, Ηράκλειο Κρήτης), καθώς και σε 2 σημεία στην Κύπρο, στις 2 μεγαλύτερες πόλεις της μεγαλονήσου, τη Λευκωσία και τη Λεμεσό. Παράλληλα, έχουμε ήδη ξεκινήσει συνεργασία στη Λατινική Αμερική, στην Κόστα Ρίκα, και προσεχώς θα έχουμε συνεργασίες με γραφεία αντιπροσώπευσης σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. Στόχος μας είναι να καλύψουμε τις ανάγκες της Ελλάδας και της Κύπρου σε όλες τις σημαντικές πόλεις με την παροχή υπηρεσιών του Ομίλου μας και μελλοντικά να επεκταθούμε και σε νέους προορισμούς, κυρίως στον ευρωπαϊκό χώρο.

ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΜΑΣ Advanced Hair Clinics: • Best International Hair Clinic από τον έγκριτο μη κερδοσκοπικό οργανισμό IMTJ (2016, 2017, 2019, 2020) • Cyprus Wellness Awards 2020: Hair Restoration Clinic of the Year (Silver Award) • Medical Beauty Awards 2020: Hair Clinic Chain/Franchise Brand (Silver Award) • Medical Beauty Awards 2021: Hair Clinic Chain/Franchise Brand (Gold Award) • Healthcare Business Awards 2018: Βραβείο Ιατρικού Τουρισμού (Bronze Award) • Healthcare Business Awards 2018: Βραβείο Ιατρικού Τουρισμού (Silver Award) • Healthcare Business Awards 2017: Βραβείο Ιατρικού Τουρισμού (Silver Award)

ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ

Ποιες σύγχρονες και καινοτόμες θεραπείες εφαρμόζετε; Στην εξειδικευμένη κλινική μαλλιών Advanced Hair Clinics εφαρμόζονται σύγχρονες θεραπείες αντιμετώπισης της τριχόπτωσης και της αραίωσης μαλλιών, όπως η Αυτόλογη Μεσοθεραπεία PRP, η φαρμακευτική αγωγή με μινοξιδίλη ή/και φιναστερίδη και φυσικά η Μεταμόσχευση Μαλλιών με την πλέον σύγχρονη, ελάχιστα επεμβατική και πρακτικά ανώδυνη τεχνική, την FUE.

Cosmetic Derma Medicine: • Medical Beauty Awards 2020: Best Lipolysis Treatment (Gold Award) • Medical Beauty Awards 2021: Derma Clinic Chain/Franchise Brand (Gold Award)

Ποια θεραπευτικά πρωτόκολλα ακολουθείτε; Στις κλινικές μας εφαρμόζεται το εξειδικευμένο πρωτόκολλο μεταμόσχευσης μαλλιών με τη μέθοδο FUE και η Advanced Hair Clinics είναι πρωτοπόρος σε διεθνές επίπεδο, με συμμετοχή σε όλα τα διεθνή επιστημονικά συνέδρια, με τη συγγραφή επιστημονικών βιβλίων και άρθρων σχετικών με τη μεταμόσχευση μαλλιών και έχοντας αντιμετωπίσει με επιτυχία χιλιάδες ασθενείς από την Ελλάδα, την Κύπρο και το εξωτερικό. Επιπρόσθετα, στην Cosmetic Derma Medicine, που πριν από λίγους μήνες βραβεύτηκε ως η καλύτερη αλυσίδα κλινικών Δερματολογίας, εφαρμόζονται όλες οι σύγχρονες θεραπείες της αισθητικής δερματολογίας, όπως υαλουρονικό οξύ, αναίμακτη λιποαναρρόφηση με laser και νήματα προσώπου και σώματος, της πλαστικής χειρουργικής, καθώς και τα laser αποτρίχωσης και ανάπλασης, με μηχανήματα τελευταίας γενιάς και υλικά υψηλής ποιότητας.

ΒΡΑΒΕΙΑ ΟΜΙΛΟΥ COSMETIC DERMA MEDICINE MEDICAL GROUP: • Healthcare Business Awards 2018: Συμβολή στην απασχόληση (Silver Award) • Healthcare Business Awards 2018: Επενδυτική Δραστηριότητα (Silver Award) • Healthcare Business Awards 2017: Συμβολή στην απασχόληση (Silver Award) • Healthcare Business Awards 2017: Επενδυτική Δραστηριότητα (Silver Award)

ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Ποιες άλλες υπηρεσίες παρέχετε στους πελάτες σας; Στις κλινικές μας, εκτός από την αντιμετώπιση και αποκατάσταση της τριχόπτωσης και της αραίωσης μαλλιών, εφαρμόζονται θεραπείες αισθητικής δερματολογίας, τόσο μη επεμβατικές όσο και ελάχιστα επεμβατικές. Χαρακτηριστικά μπορούμε να αναφέρουμε θεραπείες που προτιμούν κυρίως οι ασθενείς μας, όπως είναι οι ενέσιμες θεραπείες (botox, υαλουρονικό οξύ και νήματα), οι θεραπείες σώματος (αντιμετώπιση κυτταρίτιδας με Cavitation & RF, laser υποβοηθούμενη λιποαναρρόφηση Smartlipo, νήματα ανόρθωσης), οι θεραπείες προσώπου (καθαρισμός προσώπου, fractional laser ανάπλασης) και φυσικά η πολύ δημοφιλής laser αποτρίχωση με Αλεξανδρίτη. Επίσης, σημαντικό κομμάτι των παρεχόμενων υπηρεσι-

Κλινική Λεμεσού

EconomyToday 25

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΣΤΟΝ ΙΑΤΡΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ

Who is Who

ών μας αποτελούν και οι θεραπείες κλινικής δερματολογίας, για την αντιμετώπιση κλινικών προβλημάτων, όπως πανάδες, θηλώματα, κονδυλώματα κ.ά. Στη μεταμόσχευση μαλλιών, ποιες είναι οι πιο σύγχρονες μέθοδοι και πού κυμαίνεται το ποσοστό της επιτυχίας; Το ποσοστό της επιτυχίας στη φύτρωση των τριχοθυλακίων που εμφυτεύουμε με τη μέθοδο FUE και το εξειδικευμένο πρωτόκολλο που εφαρμόζουμε στην Advanced Hair Clinics ξεπερνά το 95% και το ποσοστό ικανοποίησης των ασθενών μας ξεπερνά το 99%.

ΤΟ ΠΕΛΑΤΟΛΟΓΙΟ ΜΑΣ

Ποιο είναι το προφίλ των πελατών σας; Γιατί η μεταμόσχευση μαλλιών κρίνεται τόσο σημαντική στις μέρες μας; Οι ασθενείς μας προέρχονται κυριολεκτικά από όλο το φάσμα της κοινωνικοοικονομικής ζωής και κυριολεκτικά από όλο τον κόσμο, από κάθε γωνιά του πλανήτη. Ο λόγος που η μεταμόσχευση μαλλιών είναι τόσο σημαντική, ειδικά στις μέρες μας, είναι γιατί απευθύνεται σε ένα ευρύ κοινό, κυρίως ανδρικό αλλά όχι μόνο, καθώς η τριχόπτωση και η αραίωση είναι κάτι που απασχολεί και τις γυναίκες. Ιδίως όμως για τον σύγχρονο άνδρα, η τριχόπτωση άπτεται του πυρήνα της ψυχολογίας του, καθώς έχει να κάνει με την εμφάνισή του και ειδικά με τα μαλλιά του, γιατί πολλές έρευνες έχουν αποδείξει ότι το κυριότερο χαρακτηριστικό στοιχείο που προσδίδει μια νεανική και δυναμική εμφάνιση στους άνδρες είναι τα πλούσια και πυκνά μαλλιά.

26 EconomyToday

Ο δρ Αναστάσιος Βεκρής είναι ειδικευμένος πλαστικός χειρουργός και μέλος της ISHRS (International Society of Hair Restoration Surgery), της ΕΕΠΕΑΧ (Ελληνική Εταιρεία Πλαστικής Επανορθωτικής Αισθητικής Χειρουργικής), της IPRAS και πολλών ακόμη ελληνικών και διεθνών επιστημονικών εταιρειών. Ολοκλήρωσε την προπτυχιακή του εκπαίδευση στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Εξειδικεύτηκε επί σειρά ετών στη Γενική Χειρουργική και την Πλαστική, Επανορθωτική και Αισθητική Χειρουργική, Μικροχειρουργική και τα Εγκαύματα στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων και στο Λάτσειο Κέντρο Εγκαυμάτων στην Αθήνα. Εξειδικεύτηκε στη χειρουργική αποκατάσταση των αλωπεκιών και στη μεταμόσχευση μαλλιών σε ορισμένα από τα πιο φημισμένα κέντρα του εξωτερικού, όπως κοντά στον Dr. J. C. Kim στο KNU University Hospital of South Korea, στο Λονδίνο και στο San Francisco των ΗΠΑ. Έχει ασχοληθεί με την τεχνική μεταμόσχευσης μαλλιών FUE για περισσότερα από 15 χρόνια, έχοντας πραγματοποιήσει με επιτυχία χιλιάδες περιστατικά.

Η Κύπρος, λόγω του καλού κλίματος και μιας σειράς άλλων πλεονεκτημάτων, θεωρείται ιδανικός προορισμός για ιατρικό τουρισμό. Ως ένας Όμιλος με διευρυμένη γκάμα υπηρεσιών και θεραπειών, πώς μπορείτε να συμβάλετε στην ενίσχυση του ιατρικού τουρισμού; Πόσο εύκολο είναι το εγχείρημα και για την Ελλάδα; Και η Ελλάδα και η Κύπρος διακρίνονται από κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που υπό προϋποθέσεις μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού. Αυτά είναι το καλό κλίμα, οι επαρκείς υποδομές, η ευκολία μετάβασης, το πολύγλωσσο επιστημονικό προσωπικό και άλλες ακόμα ευκολίες. Ήδη ο Ιατρικός Όμιλος Cosmetic Derma Medicine Medical Group είναι πρωτοπόρος στην ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού και στην Ελλάδα και στην Κύπρο, ειδικά στο κομμάτι της μεταμόσχευσης μαλλιών, για το οποίο δεχόμαστε πολλούς ασθενείς από το εξωτερικό. Αυτό έγινε αρχικά στη βάση μας στην Ελλάδα, αλλά τα τελευταία χρόνια, με μεγάλη μας χαρά και ενδιαφέρον, διαπιστώνουμε ολοένα και αυξανόμενη προσέλευση ξένων ασθενών στις κλινικές μας στην Κύπρο, οι οποίοι συνδυάζουν την παροχή των ιατρικών υπηρεσιών με τη διαμονή σε ένα μέρος όπως η Κύπρος, με πολύ ήπιο κλίμα, εξαιρετικές ξενοδοχειακές υποδομές και υψηλό επίπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών. Στόχος μας είναι στο μέλλον, μέσα από κατάλληλες συνεργασίες με παράγοντες του τουρισμού και της υγείας από διάφορες χώρες κυρίως της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής, να αναδείξουμε την Κύπρο, όσον αφορά τον τομέα μας, ως έναν αξιόπιστο προορισμό για την παροχή ιατρικών υπηρεσιών. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ● Λεμεσός: Γλάδστωνος & Γεωργίου Καραϊσκάκη 21, Αγία Τριάδα, Λεμεσός (3ος όροφος, εμπορικό κέντρο Oasis Center), τηλέφωνο: 25251040 ● Λευκωσία: 28ης Οκτωβρίου 1 & Γεωργίου Γρίβα Διγενή, Έγκωμη, Λευκωσία (3ος όροφος, Συγκρότημα E), τηλέφωνο: 22257490 Ο Ιατρικός Όμιλος Cosmetic Derma Medicine Medical Group διαθέτει συνολικά 15 Κλινικές σε Ελλάδα, Κύπρο και Λατινική Αμερική.

Κλινική Λευκωσίας

EconomyToday 27

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗΣ

ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

ΚΑΝΟΥΝ

ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...

Στο αφιέρωμα που ακολουθεί, στελέχη οκτώ επιχειρήσεων αναφέρονται στις δράσεις που υλοποιούνται για το ανθρώπινο δυναμικό και μας μιλούν για την επιτυχία τους να πιστοποιηθούν ως εργοδότες προτίμησης, τονίζοντας τη σημασία που έχει για την επιτυχία και την ανάπτυξη ενός οργανισμού/εταιρείας ο παράγοντας «άνθρωπος».

Γ

ια να λειτουργήσει σιακό περιβάλλον είναι φιλικό και σωστά μια επιχείρηελκυστικό, αν ιεραρχούνται σωστά ση, να μεγαλώσει, οι ανάγκες του προσωπικού, αν να αναπτυχθεί και να παρέχονται κίνητρα για προσωΈνας επιτυχημένος καθιερωθεί στην αγοπική και επαγγελματική ανέλιξη, εργοδότης, Ή έστω ένας ρά, χρειάζεται μεταξύ άλλων: για αν δεν υπάρχουν διακρίσεις, επιτυχημένος ηγέτης αρχή μια έξυπνη και καινοτόμο αν τηρούνται σωστά οι κανόνες ιδέα, κεφάλαιο, ανθρώπους με μιας επιχείρησης, πρέπει ασφάλειας και υγείας, αν δεν όραμα, πάθος, διορατικότητα και υπάρχει μισθολογικό χάσμα, αν ο να μην «πάσχει» από υψηλούς στόχους, ευελιξία και εργοδότης παρέχει τα απαραίτητα, εγωπάθεια. Να μην είναι προσαρμογή στις νέες συνθήκες αν δίνει κίνητρα, αν λειτουργεί με του «εγώ» αλλά του «εμείς» ενσυναίσθηση, αν είναι πρότυπο και στα δεδομένα, επαγγελματική κατάρτιση, εκπαίδευση και εργοδότη κ.ά. Το αποτέλεσμα, κυρίως ανθρώπινους πόρους, που είναι ο συνδετικός όπως έχουμε αναφέρει, επιβεβαιώνεται μέσα από κρίκος στην αλυσίδα. Χωρίς το ανθρώπινο δυναμικό, τις απαντήσεις των ανθρώπων που εργάζονται σε καμιά ιδέα δεν μπορεί να υλοποιηθεί και καμιά επιχείαυτές τις επιχειρήσεις. Και στην περίπτωση που το ρηση δεν μπορεί να λειτουργήσει. Αρχίζοντας από την ίδιο το προσωπικό σε επιβραβεύει, αν αυτό δεν ηγεσία και φθάνοντας στη βάση των εργαζομένων, αποτελεί ηθική ικανοποίηση για τον εργοδότη, τότε καθένας ξεχωριστά αποτελεί έναν πολύτιμο πόρο. τι άλλο θα μπορούσε να είναι; Ειδικά στις μέρες μας, Ουδείς περισσεύει και η συνεισφορά όλων είναι που στην πλειοψηφία τους οι εργαζόμενοι παλεύουν απαραίτητη και αλληλένδετη με το κάθε τι που διενεργια τα αυτονόητα και οι συνθήκες είναι δύσκολες και γείται. Η αξία λοιπόν του ανθρώπινου δυναμικού είναι ιδιάζουσες. ανεκτίμητη. Και παρόλο που κανείς δεν θα διαφωνήΣτο κυπριακό επιχειρείν, έχουμε αρχίσει τα τελευταία σει, το ερώτημα που προκύπτει είναι το εξής: Πόσες χρόνια να ακούμε για εργοδότες προτίμησης και υπεύεπιχειρήσεις αναλαμβάνουν συγκεκριμένες δράσεις θυνες επιχειρήσεις. για το ανθρώπινο δυναμικό; Με ποιον τρόπο δείχνουν Στο αφιέρωμα που ακολουθεί, το Economy Today εμπράκτως ότι ο άνθρωπος αποτελεί προτεραιότητα παρουσιάζει οκτώ εταιρείες που δραστηριοποιούγια τον οργανισμό; Και πώς το επιβεβαιώνουν στην νται στη χώρα μας και που αποτελούν παράδειγμα πράξη; εργοδότη. Πρόκειται για τις: Grant Thornton ΚύΣτις μέρες μας, όπου η υπεύθυνη επιχειρηματικότητα πρου, Leroy Merlin, LIDL Κύπρου, McDonald’s δεν σταματά μόνο σε δράσεις εξωτερικής ευθύνης, Κύπρου, N. Psaras Construction Co Ltd, βλέπουμε ότι θεσμοθετημένοι φορείς έρχονται να Odyssey, Parimatch Tech και Vassos Eliades. πιστοποιήσουν κλιμακωτά, διαμέσου των ίδιων των Επιπλέον, στο αφιέρωμα φιλοξενούμε συνέντευξη του εργαζομένων, αν ο εργοδότης τους όντως προνοεί Γενικού Διευθυντή του Great Place to Work® στην Κύκαι φροντίζει για το προσωπικό του. Αν το εργαπρο, Κυριάκου Ιακωβίδη, ο οποίος, αφού αναφέρεται στον οργανισμό και μας εξηγεί τις διαδικασίες που ακολουθεί, τονίζει μεταξύ άλλων: «Ένας επιτυχημένος εργοδότης, ή έστω ένας επιτυχημένος ηγέτης μιας επιχείρησης, πρέπει να μην “πάσχει” από εγωπάθεια. Να μην είναι του “εγώ” αλλά του “εμείς”».

EconomyToday 29

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗΣ Είμαστε περήφανοι για αυτά που έχουμε πετύχει Ο Γενικός Διευθυντής του Great Place to Work® στην Κύπρο, Κυριάκος Ιακωβίδης, εξηγεί τη φιλοσοφία του θεσμού.

«Μ

πήκαμε στην αγορά της Κύπρου, αρχές του 2020, “παρέα” με τον COVID-19», αναφέρει σε συνέντευξή του στο Economy Today ο Γενικός Διευθυντής του Great Place to Work® στην Κύπρο, Κυριάκος Ιακωβίδης, εκφράζοντας παράλληλα περηφάνια για το έργο που έχει επιτευχθεί τους τελευταίους 18 μήνες. Όπως υπογραμμίζει, «το Great Place to Work® θεωρείται σήμερα, διεθνώς, αυθεντία σε ό,τι αφορά τη διερεύνηση, αξιολόγηση και βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος μιας επιχείρησης», ενώ, ερωτηθείς σχετικά, εξηγεί πως την πιστοποίηση αυτή την διεκδικούν και μεγάλες αλλά και μικρές επιχειρήσεις. Ακολούθως, ο κ. Ιακωβίδης αναφέρεται στη διαδικασία που ακολουθείται για αξιολόγηση και επισημαίνει με ποιο τρόπο διασφαλίζεται η διαφάνεια. Πότε άρχισε να δραστηριοποιείται στην Κύπρο το Great Place to Work® και κάτω από ποιες συνθήκες; Οι συζητήσεις μας με το Great Place to Work® είχαν αρχίσει το καλοκαίρι του 2019 και είχαν ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του χρόνου. Με την κατάληξή μας σας σε συμφωνία, είχαμε γίνει Great Place to Work® Affiliate, που σημαίνει ότι έχουμε το αποκλειστικό δικαίωμα προώθησης των υπηρεσιών του σημαντικού

30 EconomyToday

αυτού οργανισμού στην Κύπρο. Με ιστορία 30 σχεδόν χρόνων, το Great Place to Work® έχει τώρα παρουσία σε 70 χώρες, μέσα από τον θεσμό των affiliates. Συνηθίζουμε να λέμε ότι μπήκαμε στην αγορά της Κύπρου, αρχές του 2020, «παρέα» με τον COVID19. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, πόσο δύσκολο ήταν, με την έναρξη της πανδημίας, να μιλάς σε επιχειρήσεις για διερεύνηση του εργασιακού τους περιβάλλοντος και για βελτίωση της παραγωγικότητας και της δέσμευσης του προσωπικού τους. Είναι γι’ αυτόν τον λόγο που, όταν κοιτάζουμε πίσω τους τελευταίους 18 μήνες, είμαστε περήφανοι για ό,τι έχουμε πετύχει, κάτω από αυτές τις συνθήκες. Μια εξαιρετικά σημαντική επιτυχία, για τη δράση μας και για τον τόπο μας ευρύτερα, ήταν η συμπερίληψη 4 επιχειρήσεων από την Κύπρο στην περίφημη λίστα «Europe’s Best Workplaces™ 2021». Πρόκειται για τις DHL, Nexxie Group, Parimatch Tech και Vassos Eliades Ltd, που έχουν διακριθεί ανάμεσα σε 3.000 εταιρείες από 36 χώρες της Ευρώπης που είχαν αξιολογηθεί και πιστοποιηθεί.

Ο ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΜΑΣ

Ποιο ρόλο έχει να επιτελέσει ο θεσμός; Ποια είναι η αποστολή σας; Το Great Place to Work® θεωρείται σήμερα, διεθνώς, αυθεντία σε ό,τι αφορά τη διερεύνηση, αξιολόγηση και βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος μιας επιχείρησης. Διαθέτουμε την

Ξέρουμε με ποιο τρόπο η ηγεσία μιας επιχείρησης, αν το επιθυμεί, μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες όπου ο κάθε εργαζόμενος να μπορεί και να θέλει να δίνει τον καλύτερό του εαυτό

τεχνογνωσία για να βοηθούμε οργανισμούς να αναπτύξουν μια εργασιακή κουλτούρα υψηλής δέσμευσης και υψηλής παραγωγικότητας. Με άλλα λόγια, ξέρουμε με ποιο τρόπο η ηγεσία μιας επιχείρησης, αν το επιθυμεί, μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες όπου ο κάθε εργαζόμενος να μπορεί και να θέλει να δίνει τον καλύτερό του εαυτό. Ποιες εταιρείες μπορούν να λάβουν την πιστοποίηση Great Place to Work®; Ποιοι είναι οι όροι και ποιες οι προϋποθέσεις; Την πιστοποίηση του Great Place to Work® τη διεκδικούν επιχειρή-

σεις τόσο μικρές, με 15-20 άτομα προσωπικό, όσο και πολυεθνικές, με δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους. Η πιστοποίηση είναι το αποτέλεσμα αξιολόγησης που γίνεται με βασικό εργαλείο την Έρευνα Εμπειριών των εργαζομένων της επιχείρησης, το Trust Index©, το οποίο είναι γνωστό και καθιερωμένο πλέον σε διεθνές επίπεδο. Η φιλοσοφία του Great Place to Work® στηρίζεται σε μια μοναδική, αν θέλετε, αλήθεια. Το τι βιώνουν οι εργαζόμενοι στο εργασιακό περιβάλλον και το πώς αυτό καθορίζει τη δέσμευση και στάση τους απέναντι στην εργασία, μόνο οι ίδιοι μπορούν να το εκφράσουν. Άρα, όλοι οι εργαζόμενοι μιας συγκεκριμένης εταιρείας προσκαλούνται από το Great Place to Work® (αφού προηγηθεί η συμφωνία με τη διεύθυνση της εταιρείας) να απαντήσουν στο σχετικό ερωτηματολόγιο. Οι απαντήσεις τους καταχωρούνται αυτόματα στο σύστημά μας, το οποίο εκδίδει το τελικό αποτέλεσμα και παράλληλα παρέχει τη δυνατότητα ανάλυσης των αποτελεσμάτων για σκοπούς εξαγωγής συμπερασμάτων για το τι μπορεί να βελτιώσει η εταιρεία.

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ

Με ποιο τρόπο διασφαλίζεται η διαφάνεια στις αξιολογήσεις σας; Περίπου 10.000 εταιρείες κάθε χρόνο σε ολόκληρο τον κόσμο, μεταξύ αυτών μεγάλες και γνωστές πολυεθνικές, εμπιστεύονται τον θεσμό αξιολόγησης του Great Place to Work®. Η πιστοποίησή μας έχει εξελιχθεί ως η πλέον αξιόπιστη διάκριση που χαρακτηρίζει εργοδότες προτίμησης. Και ο λόγος είναι απλός. Διότι τον λόγο τον έχουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. Αντιλαμβανόμαστε ότι οποιαδήποτε άλλη μεθοδολογία, χωρίς σαφείς προδιαγραφές και αυστηρή διαδικασία που να εξασφαλίζει την εμπλοκή του ίδιου του

προσωπικού της επιχείρησης, δεν μπορεί να είναι αξιόπιστη. Ποιες εταιρείες ενδιαφέρονται περισσότερο για τέτοιες διακρίσεις; Ποιο όφελος αποκομίζει μια επιχείρηση που λαμβάνει την πιστοποίηση Great Place to Work®; Αν ελέγξει κάποιος τις εταιρείες που έχουν πιστοποιηθεί τον τελευταίο χρόνο, μπορεί να διαπιστώσει ότι, πέρα από τη διαφορετικότητα στο μέγεθος, προέρχονται από ένα ευρύ φάσμα επιχειρηματικής δραστηριότητας. Είναι καλύτερα, όμως, να δούμε γιατί ενδιαφέρονται οι επιχειρήσεις για τις υπηρεσίες μας, σε συσχετισμό με το τι επιδιώκουν να αποκομίσουν ως όφελος.

• Επιχειρήσεις των οποίων η ηγεσία έχει αντιληφθεί ότι η τελική επίδοσή τους συνδέεται άμεσα με το επίπεδο δέσμευσης του προσωπικού τους, επιλέγουν το εργαλείο αξιολόγησής μας πρώτιστα για να διαγνώσουν τι είναι αυτό που πρέπει να βελτιώσουν για να έχουν το καλύτερο δυνατό εργασιακό περιβάλλον. Πρέπει να τονίσουμε ότι η μεγάλη αξία της διαδικασίας μας δεν είναι η συνολική βαθμολογία που καθορίζει την πιστοποίηση αλλά η διάγνωση που προσφέρει.

• Επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε ανταγωνιστικούς τομείς σε ό,τι αφορά την εξεύρεση και προσέλκυση προσωπικού και στελεχών, χρειάζονται να κτίσουν την εικόνα τους ως εργοδότης. Η πιστοποίησή μας είναι το πρώτο και εξαιρετικά σημαντικό βήμα.

ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ

Ποια είναι η εικόνα του κυπριακού επιχειρείν; Πόση έμφαση δίνουν σε θέματα ανθρώπινου δυναμικού; Έχουμε πολλά περιθώρια βελτίωσης. Ακούω πολλές φορές επιχειρηματίες και στελέχη να εκφράζουν θαυμασμό για εταιρεί-

ες-κολοσσούς με επίδραση στις ζωές ολόκληρου του πλανήτη. Αμελούν όμως, αν θέλετε, να προσέξουν ότι η επιτυχία των οργανισμών αυτών καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητα της ηγεσίας τους να δημιουργεί συνθήκες δέσμευσης και δημιουργικότητας, στις οποίες ο κάθε εργαζόμενος να μπορεί να αναπτυχθεί, σε έναν χώρο όπου στην τελική ανάλυση περνά τουλάχιστον το 50% της ζωής του. Ένα αφήγημα που συνηθίζεται είναι: «Ξέρω ότι πρέπει να δώσω σημασία στους ανθρώπους μου και να κάνω πράγματα προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά δεν έχω χρόνο… Είναι πολλές οι προκλήσεις». Αυτή η αντίληψη, με πρόφαση άλλων προτεραιοτήτων, που αποσυνδέει την ικανότητα και απόδοση της επιχείρησης από την ποιότητα του εργασιακού περιβάλλοντος, πρέπει να αλλάξει. Ποιες άλλες υπηρεσίες προσφέρει το Great Place to Work®; Η διεξαγωγή της έρευνας αξιολόγησης, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, έστω κι αν καταλήγει σε πιστοποίηση, αποκαλύπτει πάντα περιοχές οι οποίες χρήζουν βελτίωσης. Διαθέτουμε την τεχνογνωσία για να μπορούμε, μέσα από συμβουλευτικές υπηρεσίες, να καθοδηγούμε τους πελάτες μας για το πώς θα πετύχουν τη βελτίωση αυτή. Θα τολμήσω να πω ότι πελάτες μας που έχουν αξιοποιήσει τις συμβουλευτικές μας υπηρεσίες, έχουν ήδη βιώσει μια έκδηλη θετική διαφορά στην εργασιακή τους κουλτούρα, με επίσης θετικό αντίκτυπο στη συνολική απόδοση της επιχείρησής τους. Δυστυχώς, πολλοί επιχειρηματίες μπαίνουν σε ένα αδιέξοδο –«τριπάκι» θα έλεγα εγώ– ότι είναι οι μισθολογικές απολαβές που καθορίζουν την παραγωγικότητα και δέσμευση των ανθρώπων τους. Οι έρευνες

όμως καταδεικνύουν ότι οι παράγοντες που κάνουν τους ανθρώπους να αγαπούν τη δουλειά τους και να εργάζονται με πάθος και συναδελφικότητα είναι άλλοι. Αξίζει εδώ να αναφέρουμε ότι το εργαλείο αξιολόγησης που χρησιμοποιούμε στηρίζεται σε συστηματική και εμπεριστατωμένη έρευνα, με τη συμμετοχή κορυφαίων επιστημόνων και ακαδημαϊκών από τα καλύτερα Business Schools της Αμερικής, η οποία διερευνά τα στοιχεία και τους πυλώνες που συνθέτουν το ιδανικό εργασιακό περιβάλλον. Ποια είναι η συμβολή σας στην κυπριακή οικονομία; Είμαστε μια οικονομία που στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στον τομέα των υπηρεσιών. Για να μπορούμε να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητα του τομέα στον οποίο έχουμε εξάρτηση, πρέπει συστηματικά να επιδιώκουμε το αυτονόητο. Να δημιουργούμε επιχειρήσεις όπου ο άνθρωπος να είναι το επίκεντρο των στρατηγικών ανάπτυξης. Ελπίζουμε με τη δράση μας να βοηθήσουμε προς αυτή την κατεύθυνση.

Ο ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟΣ

ΕΡΓΟΔΟΤΗΣ Ποιο είναι το μυστικό ενός επιτυχημένου εργοδότη; Αντί να παραθέσω μια σειρά από χαρακτηριστικά και «πρέπει», θα έλεγα το εξής: Ένας επιτυχημένος εργοδότης, ή έστω ένας επιτυχημένος ηγέτης μιας επιχείρησης, πρέπει να μην «πάσχει» από εγωπάθεια. Να μην είναι του «εγώ» αλλά του «εμείς». Αυτή η θεώρηση των πραγμάτων είναι το α και το ω.

EconomyToday 31

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗΣ ΔΙΝΟΥΜΕ ΦΩΝΗ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΑΣ «Η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό για μια βιώσιμη ανάπτυξη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη μελλοντική επιτυχία ενός οργανισμού».

«Ε

ίμαστε περήφανοι που οι άνθρωποί μας μάς ανέδειξαν ως εργοδότη προτίμησης», τονίζει σε συνέντευξή της στο Economy Today η Senior Manager, People and Culture, της Grant Thornton Κύπρου, Έλενα Αριστείδου. Όπως επισημαίνει, «αυτό δεν μας εφησυχάζει, αντιθέτως μας γεμίζει με τεράστιο αίσθημα ευθύνης αλλά και δύναμη για να εργαστούμε σκληρότερα». Αναφερόμενη στους λόγους της μεγάλης αυτής επιτυχίας, η κ. Αριστείδου σημειώνει μεταξύ άλλων ότι στην Grant Thornton εφαρμόζονται πρακτικές οι οποίες διασφαλίζουν ένα υγιές και ευέλικτο εργασιακό περιβάλλον χωρίς διακρίσεις, όπου o καθένας μπορεί να προβάλλει τον αυθεντικό του εαυτό. Τέλος, αναφερόμενη στις αξίες του οργανισμού, τονίζει πως «η ανθρωποκεντρική στρατηγική του δικτύου μας τοποθετεί τον κάθε άνθρωπο-συνάδελφο στο επίκεντρο των προσπαθειών μας». Πρόσφατα έχετε λάβει την επίσημη πιστοποίηση Best Workplace. Ήταν κάτι που αναμένατε; Είμαστε περήφανοι που οι άνθρωποί μας μάς ανέδειξαν ως “εργοδότη προτίμησης”, αποδεικνύοντας έμπρακτα την εμπιστοσύνη τους. Αν και μας προβλημάτισαν οι συνθήκες και οι δυσκολίες της δεδομένης στιγμής, σε γενικό επίπεδο λόγω της πανδημίας, το αποτέλεσμα ήταν πάρα πολύ

32 EconomyToday

θετικό και μας τιμά. Μέσα από τη διαδικασία της πιστοποίησης μάς δόθηκε η ευκαιρία να αφουγκραστούμε καλύτερα τους ανθρώπους μας, κάτι το οποίο μας βοήθησε να επικεντρώσουμε τις ενέργειές μας στις ανάγκες τους, και να προσφέρουμε την υποστήριξη που χρειάζεται ο κάθε συνάδελφος για να πετύχει τους στόχους του. Ωστόσο, αυτό δεν μας εφησυχάζει, αντιθέτως, μας γεμίζει με τεράστιο αίσθημα ευθύνης αλλά και δύναμη για να εργαστούμε σκληρότερα, ώστε να συνεχίσουμε να προστατεύουμε την κουλτούρα του οργανισμού μας και να βελτιώνουμε το εργασιακό μας περιβάλλον. Ποιες δράσεις υλοποιήσατε; Πού οφείλεται αυτή η επιτυχία; Εφαρμόζουμε πρακτικές οι οποίες διασφαλίζουν ένα υγιές και ευέλικτο εργασιακό περιβάλλον χωρίς διακρίσεις, όπου o καθένας από εμάς μπορεί να προβάλλει τον αυθεντικό του εαυτό και να λαμβάνει τη στήριξη που χρειάζεται για ν’ αποδώσει στο μέγιστο των ικανοτήτων του. Εστιάζουμε, λοιπόν, σε θέματα που αφορούν την ευεξία, τη διαφάνεια, την ισότητα και την αποδοχή. Μέσω της ομάδας «Diversity & Inclusion» έχουν υλοποιηθεί πολλές νέες δράσεις. Η πιο πρόσφατη αφορά τις δημόσιες αργίες και το δικαίωμα ανταλλαγής τους με άλλες ημέρες που είναι πολιτιστικά ή θρησκευτικά πιο σημαντικές για κάποιους συναδέλφους. Σημαντικό χαρακτηριστικό της κουλτούρας μας είναι η δέσμευσή μας να δίνουμε φωνή

Έχουμε αναβαθμίσει τις πρακτικές μας σχετικά με την πληρωμένη άδεια μητρότητας και πατρότητας, τη γονική άδεια και την άδεια με απολαβές για φροντίδα δικών μας ανθρώπων

στους ανθρώπους μας, ούτως ώστε o καθένας να μπορεί να συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων. Στο Culture Advisory Board (CAB) συμμετέχουν άτομα απ’ όλα τα τμήματα της εταιρείας και στόχος τους είναι να συμβουλεύουν τον CEO για διάφορα θέματα που απασχολούν όλους τους συναδέλφους. Πολλές από τις ιδέες της ομάδας έχουν ήδη υλοποιηθεί. Τεράστια σημασία δίνουμε και στην Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ), μέσω διαφόρων δράσεων, αναδεικνύοντας έτσι την ευθύνη και τον σεβασμό που τρέφουμε ως οργανισμός προς το περιβάλλον και τις κοινότητες στις οποίες ζούμε και εργαζόμαστε. Παράλληλα, μέσω

της διαδικτυακής πλατφόρμας GTLearnConnect του παγκόσμιου δικτύου της Grant Thornton, παρέχονται ευκαιρίες μάθησης, με πέραν των 1.000 προγραμμάτων διαθέσιμα. Αυτό μας δίνει την ευκαιρία να καθορίσουμε ένα ευέλικτο πλάνο μάθησης και ανάπτυξης το οποίο να συνδυάζει τόσο τη διαδικτυακή εκπαίδευση όσο και τις συναντήσεις των συναδέλφων από κοντά για διάφορα σεμινάρια, workshops κ.ά. Εξίσου σημαντικές είναι οι ευκαιρίες που παρέχονται μέσω προγραμμάτων κινητικότητας, για εργασία σε άλλες εταιρείες-μέλη, αλλά και η εργασία σε διασυνοριακά έργα. Ύψιστης σημασίας είναι και οι ευέλικτες πρακτικές που υιοθετήσαμε, οι οποίες δίνουν αυτονομία στην επιλογή του χώρου εργασίας, και η ελεύθερη προσαρμογή του καθημερινού μας προγράμματος, ανάλογα με τις προσωπικές μας ανάγκες. Επιπρόσθετα, έχουμε αναβαθμίσει τις πρακτικές μας σχετικά με την πληρωμένη άδεια μητρότητας και πατρότητας, τη γονική άδεια και την άδεια με απολαβές για φροντίδα δικών μας ανθρώπων. Γιατί είναι σημαντικό για μια επιχείρηση να αναλαμβάνει δράσεις και πρωτοβουλίες για το ανθρώπινο δυναμικό; Το ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί την κινητήρια δύναμη της κάθε επιχείρησης και χωρίς αυτό η επίτευξη στρατηγικών στόχων είναι αδύνατη. Το ξέσπασμα της πανδημίας δημιούργησε δύσκολες συνθήκες, τις οποίες καλούμαστε σήμερα να αντιμετωπίσουμε αφού επιβάλλουν όσο ποτέ την έμπρακτη αφοσίωσή μας στους ανθρώπους μας. Αν αναλογιστούμε ακόμη το πολύπλοκο και ανταγωνιστικό περιβάλλον καθώς και τις μεγάλες προκλήσεις ανεύρεσης, προσέλκυσης και διατήρησης στελεχών, οι προσπάθειες που απαιτούνται σήμερα, επικεντρώνονται στο να καταφέρει να κερδίσει μια επιχείρηση ολοκληρωτικά τον κάθε

εργαζόμενο, κάτι το οποίο απαιτεί να λαμβάνονται υπόψιν τόσο οι επαγγελματικοί όσο και οι προσωπικοί στόχοι του. Η επένδυση στο Ανθρώπινο Δυναμικό για μια βιώσιμη ανάπτυξη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη μελλοντική επιτυχία ενός οργανισμού. Ποια είναι τα επόμενά σας σχέδια; Ποιους στόχους έχετε θέσει; Παραμένουμε επικεντρωμένοι στον στόχο μας, ο οποίος είναι η μεγιστοποίηση της αξίας που δίνουμε στους ανθρώπους μας, ενδυναμώνοντας έτσι τον καθένα από εμάς να είναι ο καλύτερος εαυτός του και να κάνει τη διαφορά τόσο για τον ίδιο, όσο και για την ομάδα του και τον οργανισμό μας. Στηρίζουμε ο ένας τον άλλο, ώστε να προσθέτουμε αξία στους πελάτες μας, στην κοινωνία και στους τομείς που μας καθιστούν περισσότερο ανθρώπινους. Επενδύουμε στην τεχνολογία με στόχο την ευέλικτη και βιώσιμη εργασία και την ανάπτυξη των ικανοτήτων και δεξιοτήτων των ανθρώπων μας. Έτσι διατηρούμε υψηλό το αίσθημα ασφάλειας και προσωπικής ικανοποίησης. Τέλος, εστιάζουμε προς μια ολοκληρωμένη προσέγ-

γιση όσον αφορά θέματα ευεξίας, υγείας και ενός βιώσιμου τρόπου ζωής. Ποιες είναι οι εταιρικές σας αξίες και ποια η δέσμευσή σας προς το ανθρώπινο δυναμικό; Οι αξίες μας CLEARR (Collaboration, Leadership, Excellence, Agility, Respect, Responsibility) αποτελούν το θεμέλιο της κουλτούρας μας και είναι ενσωματωμένες στις καθημερινές μας ενέργειες και συμπεριφορές. Η ανθρωποκεντρική στρατηγική του δικτύου μας τοποθετεί τον κάθε άνθρωπο-συνάδελφο στο επίκεντρο των προσπαθειών μας. Η στρατηγική μας «Go Beyond», η οποία είναι βασισμένη στη στρατη-

γική του παγκόσμιου δικτύου της Grant Thornton, περιγράφει τη δέσμευσή μας να εστιάζουμε στους ανθρώπους μας, να νοιαζόμαστε, να ακούμε και να ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες του καθενός ξεχωριστά, βελτιώνοντας έτσι τον τρόπο που βιώνουμε την καθημερινότητά μας. Η ασφάλεια, η υγεία και η ευημερία του κόσμου μας παραμένουν προτεραιότητα, ώστε ο καθένας μας να είναι o καλύτερος εαυτός του, εντός και εκτός της Grant Thornton. Αγίου Νικολάου 41-49, Nimeli Court, Μπλοκ Γ, Έγκωμη 2408, Λευκωσία Tηλ.: +357 22600000 main@cy.gt.com www.grantthornton.com.cy

Στιγμιότυπο από GT Adventure Day

Απονομή του βραβείου Best Workplace

EconomyToday 33

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΜΑΣ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΑΣ Το ανθρώπινο δυναμικό μιας εταιρείας αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο τόσο της επιτυχίας της όσο και της ίδιας της ύπαρξής της

«Η

πιστοποίηση της εταιρείας μας ως Great Place to Work ήρθε αναμενόμενα, ως επιστέγασμα των προσπαθειών μας», τονίζει σε συνέντευξή του στο Economy Today o HR Manager της Leroy Merlin Ιάσων Μακρή. Αναφερόμενος σε αυτή την επιτυχία, ο κ. Μακρή εξηγεί πως «η επιτυχία μας βασίζεται στο να δίνουμε τον χώρο σε κάθε συνεργάτη να μπορεί να αναπτυχθεί, να εκφραστεί και να επιτύχει εντός των τάξεων της εταιρείας μας». Όπως επισημαίνει ο HR Manager της εταιρείας, «είναι μια τακτική που έχει περάσει τώρα πια στην κουλτούρα της εταιρείας μας και αποτελεί μέλημα και προτεραιότητα όλης της Διοικητικής Ομάδας». Κληθείς να αναφερθεί στους νέους σχεδιασμούς της εταιρείας, ο κ. Μακρή σημειώνει πως στη Leroy Merlin «έχουμε εκκινήσει αλλαγές στη δομή/οργάνωση της λειτουργίας του Τμήματος Ανθρώπινου Δυναμικού, ώστε να επιτύχουμε μεγαλύτερη εξειδίκευση σε κάθε επιμέρους τομέα (π.χ.

Talent Acquisition, Development κ.ά.) και εν κατακλείδι οι άνθρωποί μας να απολαμβάνουν υπεραξία από τη νέα πραγματικότητα. Με αυτόν τον τρόπο, εκσυγχρονίζουμε τις μεθόδους και λειτουργίες μας».

σπάθειες για να διασφαλίσουμε ένα καλό εργασιακό κλίμα. Μέσω εσωτερικών ερευνών και στοχευμένων ενεργειών, προσπαθούμε να βελτιώσουμε την καθημερινότητα και την ευρύτερη εμπειρία των συνεργατών μας. Ως εκ τούτου, το αποτέλεσμα της πιστοποίησης της εταιρείας μας ως Great Place to Work ήρθε αναμενόμενα, ως επιστέγασμα των προσπαθειών μας!

Πρόσφατα έχετε λάβει την επίσημη πιστοποίηση Great Place to Work. Ήταν κάτι που το αναμένατε; Ως εταιρεία κάνουμε συνεχείς προ-

Γιατί είναι σημαντικό για μια επιχείρηση να αναλαμβάνει δράσεις και πρωτοβουλίες για το ανθρώπινο δυναμικό; Το ανθρώπινο δυναμικό μιας εται-

34 EconomyToday

Ποιες δράσεις υλοποιήσατε; Πού οφείλεται αυτή η επιτυχία; Για να επιτύχουμε καλό εργασιακό κλίμα και συνάμα να λάβουμε την πιστοποίηση, εστιάζουμε εντατικά στους ανθρώπους μέσω πολλών μεθόδων. Εκτεταμένες εκπαιδεύσεις ώστε να νιώθουν άνετα στην εργασία τους, έμφαση στην ανατροφοδότηση (feedback) ως εργαλείο βελτίωσης, Workshops για Ηγεσία σε όλο το προσωπικό και πολλά άλλα είναι βασικά και καθημερινά μελήματα για όλη τη Διοικητική Ομάδα. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η επιτυχία μας βασίζεται στο να δίνουμε τον χώρο σε κάθε συνεργάτη για να μπορεί να αναπτυχθεί, να εκφραστεί και να επιτύχει εντός των τάξεων της εταιρείας μας. Είναι μια τακτική που έχει περάσει τώρα πια στην κουλτούρα της εταιρείας μας και αποτελεί μέλημα και προτεραιότητα όλης της Διοικητικής Ομάδας.

Οι εταιρικές μας αξίες είναι: Ειλικρίνεια, Γενναιοδωρία, Εγγύτητα, Σεβασμός, Αποδοτικότητα, Απλότητα και Συνέπεια/Συνοχή​

ρείας αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο τόσο της επιτυχίας της όσο και της ίδιας της ύπαρξής της. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο, οι άνθρωποί μας είναι πρώτη προτεραιότητα για τις δράσεις που επιλέγουμε να ακολουθήσουμε, ώστε να μπορούμε να διασφαλίζουμε την επιτυχημένη πορεία μας. Το πιο σημαντικό όμως είναι να αντιληφθεί ένας οργανισμός ότι για το ανθρώπινο δυναμικό οι ενέργειες θα πρέπει να είναι συνεχείς και απρόσκοπτες και να μην εφησυχάζει για κανέναν λόγο. Θα πρέπει συνεχώς να εξετάζει το εσωτερικό και το εξωτερικό περιβάλλον και να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα, ιδιαίτερα σε μια εποχή όπως

η σημερινή, που όλα αλλάζουν με ταχύτατους ρυθμούς. Ποια είναι τα επόμενά σας σχέδια; Ποιους στόχους έχετε θέσει; Με γνώμονα πάντα το γεγονός ότι θέλουμε να εξελίσσουμε τους ανθρώπους μας και μέσω αυτών την εταιρεία μας, έχουμε εκκινήσει αλλαγές στη δομή/οργάνωση της λειτουργίας του Τμήματος Ανθρώπινου Δυναμικού, ώστε να επιτύχουμε μεγαλύτερη εξειδίκευση σε κάθε επιμέρους τομέα (π.χ.

Talent Acquisition, Development κ.ά.) και εν κατακλείδι οι άνθρωποί μας να απολαμβάνουν υπεραξία από τη νέα πραγματικότητα. Με αυτόν τον τρόπο, εκσυγχρονίζουμε τις μεθόδους και λειτουργίες μας.

Απώτερος σκοπός είναι η προσαρμογή μας στα νέα δεδομένα και η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των ανθρώπινων πόρων μας. Η νέα οργάνωση φέρνει ακριβώς αυτό, μιας και η επιμέρους εξειδίκευση που θα απολαμβάνει ο εκάστοτε συνεργάτης θα παράγει πολλαπλά οφέλη τόσο για τον ίδιο όσο και για την εταιρεία. Ποιες είναι οι εταιρικές σας αξίες και ποια η δέσμευσή σας προς το ανθρώπινο δυναμικό; Ως εταιρεία λειτουργούμε με βάση 7 αξίες: Ειλικρίνεια, Γενναιοδωρία, Εγγύτητα, Σεβασμός, Αποδοτικότητα, Απλότητα και Συνέπεια/ Συνοχή. Αυτές αποτελούν τη βάση της υπόστασης της εταιρείας μας

και τη δέσμευσή μας απέναντι στους συνεργάτες μας. Σε κάθε περίπτωση, όπως προαναφέρθηκε, οι άνθρωποί μας είναι το πιο σημαντικό μέρος της επιτυχίας μας και αυτό αυτονόητα μας δεσμεύει ως εταιρεία να τους έχουμε ως την πρώτη προτεραιότητά μας. Ειδικά στον κλάδο δραστηριοποίησής μας, όπου η εξυπηρέτηση των πελατών μας βασίζεται στους συνεργάτες μας, είναι απόλυτα καίριο ο άνθρωπος να είναι σε περίοπτη θέση και η δέσμευση της εταιρείας μας να βασίζεται κυρίως σε αυτό. Διεύθυνση: Οδός Καλαμών 16, Στρόβολος, Λευκωσία http://www.leroymerlin.com.cy info@leroymerlin.com.cy Τηλέφωνο: 22-473400

EconomyToday 35

Ν

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗΣ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ Top Employer για τέσσερα συναπτά έτη. Η μοναδική πιστοποιημένη εταιρεία με τον τίτλο Top Employer στον κλάδο του λιανεμπορίου για το 2021

«Σ

τη Lidl Κύπρου θέτουμε τους εργαζομένους μας στο επίκεντρο και το γεγονός ότι είμαστε Top Employer για 4 συνεχόμενες χρονιές, το αποδεικνύει», υπογραμμίζει σε συνέντευξή του στο Economy Today o Head of HR & Administration της Lidl Κύπρου, Γιάννης Επαμεινώνδας. Μιλώντας μας για τη μεγάλη αυτή επιτυχία της Lidl, ο κ. Επαμεινώνδας αναφέρεται σε μια σειρά από δράσεις που αναπτύσσει η εταιρεία για το προσωπικό της. Σημειώνει ακόμα ότι «η συνεχής προσπάθεια για βελτίωση και οι επενδύσεις βρίσκονται στη φιλοσοφία της Lidl Κύπρου, η οποία αποτελεί όχι μόνο ένα ελκυστικό περιβάλλον εργασίας αλλά και ένα παράδειγμα για το πώς η επιχειρηματική επιτυχία βασίζεται στο ανθρώπινο δυναμικό». Για τέταρτη συνεχή χρονιά η Lidl έχει αναδειχθεί ως Top Employer. Ήταν κάτι που το αναμένατε; Ο κλάδος του λιανικού εμπορίου απαιτεί καινοτομία, άμεση ανταπόκριση στις μεταβολές του περιβάλλοντος, δημιουργική σκέψη και επίλυση σύνθετων προβλημάτων με πρωτοποριακούς τρόπους. Προκλήσεις αποτελούν η μεγάλη διασπορά των εργαζομένων σε διαφορετικές

36 EconomyToday

γεωγραφικές περιοχές, το δυναμικό περιβάλλον εργασίας και οι πολυπληθείς ομάδες με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Για την αντιμετώπιση όλων των παραπάνω, απαιτείται η δημιουργία ενός συμπεριληπτικού περιβάλλοντος εργασίας και η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών εξέλιξης και ανάπτυξης, η ενσωμάτωση και η συμπερίληψη, καθώς και η αναγνώριση της απόδοσης με αντικειμενικά και αξιοκρατικά κριτήρια. Στη Lidl, μεταξύ άλλων δράσεων που υλοποιούμε, διασφαλίζουμε πολιτική ίσων αμοιβών με βάση τις ικανότητες και την απόδοση, ανεξάρτητα από το φύλο, την ηλικία ή άλλους παράγοντες, ενώ εκπαιδεύουμε συνεχώς αυτούς που ασκούν διοίκηση σε βέλτιστες πρακτικές επικοινωνίας και δέσμευσης της ομάδας, ώστε κάθε μέλος του #teamLidl, όπου κι αν βρίσκεται, να έχει ένα εργασιακό περιβάλλον όπου θα μπορεί να αναπτυχθεί.

και εντάξαμε το μοντέλο της τηλεργασίας εκεί και όπου ήταν Ποιες άλλες δράσεις υλοποιεφικτό. Διασφαλίσαμε από την ήσατε προς αυτή την κατεύπρώτη στιγμή όλα θυνση και πού τα τεχνολογικά οφείλεται αυτή εργαλεία και την η επιτυχία; Το 2022 προγραμματίζουμε το άνοιγμα υποδομή, επενδύΣτη Lidl ανταποοντας στη συνεχή 2 νέων καταστημάτων, σχεδιάζοντας κριθήκαμε από αναβάθμισή τους, την πρώτη στιγμή προσλήψεις σε μια πληθώρα θέσεων ώστε να υποστηρίστις νέες συνθήεργασίας σε καταστήματα, logistics ξουμε τους εργαζοκες που «επέβαμένους μας σε αυτή center και γραφεία, ενδυναμώνοντας λε» η πανδημία. την πρωτόγνωρη περαιτέρω την παρουσία μας στην Επανεξετάσαμε συνθήκη. κυπριακή αγορά λιανεμπορίου τις ανάγκες

#teamLidl

ΑΦΟΥΓΚΡΑΖΟΜΑΣΤΕ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΜΑΣ Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στη διαμόρφωση των δράσεών σας; Κάθε ενέργεια και δράση μας σχεδιάζεται και βασίζεται στις ανάγκες και στα «θέλω» των ανθρώπων μας. Για τον σκοπό αυτό, κάθε χρόνο πραγματοποιούμε εσωτερικές έρευνες με διαφορετική θεματολογία. Ανάλογα με το αποτέλεσμα που προκύπτει από την κάθε έρευνα, σχεδιάζουμε νέες πρωτοποριακές δράσεις που μας οδηγούν σε ένα καλύτερο αύριο. Διασφαλίζουμε με τον τρόπο αυτό ένα εργασιακό περιβάλλον βασισμένο στις αρχές της ισότητας, του σεβασμού, της διαφορετικότητας και της εξασφάλισης ίσων ευκαιριών εκπαίδευσης και ανάπτυξης. Στη Lidl Κύπρου θέτουμε τους εργαζομένους μας στο επίκεντρο

και το γεγονός ότι είμαστε Top Employer για 4 συνεχόμενες χρονιές, το αποδεικνύει. Η διάκριση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική για εμάς, καθώς έρχεται από τον διεθνώς αναγνωρισμένο οργανισμό Top Employers Institute, μετά από εις βάθος ανάλυση των δράσεων και ενεργειών μας με βάση συγκεκριμένες θεματολογίες, όπως το diversity & inclusion και το well-being. Για το 2021, το Top Employers Institute εντόπισε και βράβευσε 1.600 κορυφαίους εργοδότες από 120 χώρες και 5 ηπείρους. Αξίζει να σημειωθεί, μάλιστα, πως στον κλάδο του λιανεμπορίου είμαστε η μοναδική πιστοποιημένη εταιρεία με τον τίτλο του Top Employer για την αγορά της Κύπρου. Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας; Ποιους στόχους έχετε θέσει; Σίγουρα η πιστοποίησή μας

ως Top Employer για τέταρτη Lidl Κύπρου, η οποία αποτελεί συνεχή χρονιά ανέβασε τον όχι μόνο ένα ελκυστικό περιπήχη ψηλά δίνοντας επιπλέον βάλλον εργασίας αλλά και ένα κίνητρο να συνεχίσουμε. Όσον παράδειγμα για το πώς η επιαφορά τον σχεδιασμό μας για χειρηματική επιτυχία βασίζεται το 2022, προγραμματίζουμε το στο ανθρώπινο δυναμικό. άνοιγμα 2 νέων καταστημάτων, σχεδιάζοντας προσλήψεις σε Βιομηχανική Περιοχή Αραδίππου, μια πληθώρα θέσεων εργασίΟδός Πηγάσου 2, ας σε καταστήματα, logistics 7100, Αραδίππου, Λάρνακα center και γραφεία, ενδυναμώinfo@lidl.com.cy νοντας περαιτέρω την παρουσία μας στην κυπριακή αγορά λιανεμπορίου, µε στόχο να παραμείνουμε εργοδότης επιλογής με σταθερότητα και υπευθυνότητα. Η συνεχής προσπάθεια για βελτίωση και οι επενδύσεις βρίσκονται στη Κορυφαίος εργοδότης για 4η φιλοσοφία της συνεχόμενη χρονιά

EconomyToday 37

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗΣ Ο άνθρωπος είναι η ψυχή κάθε επιχείρησης Επιβραβεύουμε τους ανθρώπους μας που είναι αφοσιωμένοι στο όραμα και τις αξίες της Εταιρείας και γιορτάζουμε μαζί τους κάθε επιτυχία.

«Ο

άνθρωπος είναι η ψυχή κάθε επιχείρησης», υπογραμμίζει ο HR Manager της McDοnald’s Kύπρου, Βασίλης Γιαννάκη. Μιλώντας στο Economy Today για την επιτυχία της εταιρείας να πιστοποιηθεί ως «Great Place to Work® Cyprus», σημειώνει πως στη McDοnald’s «καθένας ξεχωριστά είναι μια μοναδική προσωπικότητα με ταλέντα και ικανότητες, κι έτσι θέλουμε να νιώθουν, γιατί το αναγνωρίζουμε εμπράκτως». Ο επικεφαλής του ανθρώπινου δυναμικού της εταιρείας τονίζει επίσης πως «δέσμευσή μας είναι να συνεχίσουμε να είμαστε πάντοτε ανθρωποκεντρικοί, να ακούμε τον καθένα ξεχωριστά και να προσαρμοζόμαστε στις ανάγκες τους». Έχετε λάβει την επίσημη πιστοποίηση «Great Place to Work® Cyprus». Ήταν κάτι που αναμένατε; Αρχικά, πρόκειται για μια ιδιαίτερα τιμητική διάκριση, καθώς είμαστε η πρώτη Εταιρεία στον τομέα της εστίασης της Κύπρου που λαμβάνει την πιστοποίηση «Great Place to Work® Cyprus». Σαφώς ήταν κάτι που επιθυμούσαμε, αφού ανέκαθεν εφαρμόζουμε σωστές πρακτικές. Εδώ και χρόνια τρέχουμε σχετικές έρευνες και ερωτηματολόγια που συμβάλλουν στη συνεχή εξέλιξη των ανθρώπων και των εστιατορίων μας. Για εμάς, η ανατροφοδότηση από τον κόσμο 38 EconomyToday

που μας εμπιστεύεται καθημερινά είναι πολύ σημαντική, για κάθε μας βήμα. Ποιες δράσεις υλοποιήσατε; Πού οφείλεται αυτή η επιτυχία; Σε καθημερινή βάση προσφέρουμε ευέλικτο ωράριο στους ανθρώπους που στελεχώνουν το δυναμικό των εστιατορίων της McDonald’s, γιατί προτεραιότητά μας είναι η ποιότητα ζωής. Αναγνωρίζουμε και επιβραβεύουμε κάθε προσπάθειά τους, δίνοντάς τους διαρκώς σημαντικά κίνητρα. Γενικότερα, προσπαθούμε να αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες τους και να είμαστε ευέλικτοι σε διάφορους τομείς, όπως για παράδειγμα στον τρόπο που μπορούν να εξελιχθούν μέσα από διάφορα σεμινάρια και προγράμματα. Επίσης, μας χαροποιούν τα success stories τους και φροντίζουμε να επικοινωνούμε πάντοτε δράσεις και πρωτοβουλίες για προς τα έξω τις επιτυχίες τους! το ανθρώπινο δυναμικό; Έχουν την προσοχή μας σε όποια Ο άνθρωπος είναι η ψυχή κάθε επιθέση κι αν βρίσκονται, γι’ αυτό χείρησης. Παρόλο που προσφέρουκαι επενδύουμε συνεχώς στην με προϊόντα υψηλής ποιότητας και εκπαίδευση, την εξέλιξη και την ακολουθούμε υψηλές και αυστηρές ανέλιξή τους. Εξίσου προδιαγραφές, η σωστή θετικό είναι και το γεεκπαίδευση των ανγονός ότι η διεύθυνση θρώπων μας είναι εξίείναι πάντοτε ανθρωΕίμαστε έτοιμοι να επενδύσουμε σου σημαντική για εμάς. ποκεντρική, φιλική και ακόμα περισσότερο στο Καθένας ξεχωριστά πρόθυμη να ακούσει είναι μια μοναδική προ«Education Programme» που και να συζητήσει με τον σωπικότητα με ταλέντα δίνει τη δυνατότητα στους καθένα ξεχωριστά. και ικανότητες, κι έτσι εργαζόμενους να αποκτήσουν θέλουμε να νιώθουν, Γιατί είναι σημαντιπτυχία και μεταπτυχιακά γιατί το αναγνωρίζουμε κό για μια επιχείρημε διεθνή αναγνώριση εμπράκτως. ση ν’ αναλαμβάνει

Γι’ αυτό για εμάς είναι σημαντικό ν’ αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες και να υλοποιούμε δράσεις που τους προσφέρουν επιπρόσθετα κίνητρα, αφού γνωρίζουμε πως τα δεδομένα της αγοράς συνεχώς αλλάζουν και οι ανάγκες της κάθε γενιάς είναι διαφορετικές. Ποια είναι τα επόμενά σας σχέδια; Ποιους στόχους έχετε θέσει; Εντός των προσεχών σχεδίων μας συμπεριλαμβάνεται και η δυνατότητα ακόμα μεγαλύτερης εξοικείωσης και εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού μας γύρω από την ψηφιακή τεχνολογία, σε συνδυασμό πάντοτε με τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα της Εταιρείας. Προτεραιότητά μας είναι και η διαρκής αναπροσαρμογή των εκπαιδεύσεων που τους παρέχουμε, βάσει των νέων δεδομένων της αγοράς. Ταυτόχρονα, είμαστε έτοιμοι να επενδύσουμε ακόμα περισσότερο στην ποιότητα ζωής

τους, καθώς και στο «Education Programme», που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη και το οποίο τους δίνει τη δυνατότητα να αποκτήσουν τίτλους (πτυχία και μεταπτυχιακά) με διεθνή αναγνώριση. Υπενθυμίζουμε ότι το «Education Programme» της McDonald’s στην Κύπρο –σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο UCLan Cyprus και το Cyprus Institute of Marketing– αποτελεί μια στρατηγική συνεργασία που δίνει περαιτέρω ενίσχυση στον ήδη επιτυχημένο συνδυασμό εργασίας και σπουδών που προσφέρουμε στο ανθρώπινο δυναμικό μας. Ποιες είναι οι εταιρικές σας αξίες και ποια η δέσμευσή σας προς το ανθρώπινο δυναμικό; Ως γνωστόν, οι εταιρικές αξίες της McDonald’s επικεντρώνονται στον άνθρωπο, την ποιότητα ζωής και φαγητού, την κοινωνία και το περιβάλλον. Γι’ αυτό προτεραιότητά μας είναι η ασφάλεια των

Οι εταιρικές αξίες της McDonald’s επικεντρώνονται στον άνθρωπο, την ποιότητα ζωής και φαγητού, την κοινωνία και το περιβάλλον

ανθρώπων μας και του κόσμου που μας εμπιστεύεται. Δίνουμε ίσες ευκαιρίες, συμπεριφερόμαστε με σεβασμό ο ένας στον άλλο, προάγουμε το ομαδικό πνεύμα και τη συνεργασία και δεν δεχόμαστε κανένα είδος διάκρισης. Δημιουργούμε ευχάριστες στιγμές, εστιάζουμε στην κοινωνική προσφορά μέσω δράσεων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και καλλιεργούμε περιβαλλοντική συνείδηση. Επιβραβεύουμε τους ανθρώπους μας που είναι αφοσιωμένοι στο όραμα και τις αξίες της Εταιρείας και γιορτάζουμε μαζί τους κάθε επιτυχία. Η δέσμευσή μας είναι να συνεχίσουμε να είμαστε πάντοτε ανθρωποκεντρικοί, να ακούμε τον καθένα ξεχωριστά και να προσαρμοζόμαστε στις ανάγκες τους. Λεωφόρος Αθηνών 30-32, 6023 Λάρνακα, Κύπρος Τηλ.: 24818131 info@mcdonalds.com.cy www.mcdonalds.com.cy & www.mcdelivery.com.cy

EconomyToday 39

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗΣ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΑΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Δέσμευσή μας όχι μόνο να λάβουμε την πιστοποίηση αλλά και να δημιουργήσουμε το καλύτερο δυνατόν εργασιακό περιβάλλον.

«Τ

ο αποτέλεσμα της επιτυχίας μας να πιστοποιηθούμε ως Great Place to Work Cyprus ήταν αναμενόμενο», αναφέρει σε συνέντευξή του στο Economy Today o Human Resources Manager της N. Psaras Construction Co Ltd, Μάριος Χριστοδουλίδης. Όπως εξηγεί ο κ. Χριστοδουλίδης, «υλοποιήσαμε διάφορες δράσεις μέσα από συγκεκριμένες πρακτικές οι οποίες οδήγησαν σε αυτή την επιτυχία», ενώ προσθέτει: «Στόχος μας είναι η δημιουργία μιας εταιρικής κουλτούρας που να συμβαδίζει με τις αξίες της εταιρείας μας και η συνεργασία με ανθρώπους οι οποίοι έχουν όρεξη για δουλειά, αγαπούν αυτό που κάνουν και θέλουν συνεχώς να βελτιώνονται». Ακολούθως, ο κ. Χριστοδουλίδης τονίζει ότι «ο ανθρώπινος παράγοντας πρέπει να είναι προτεραιότητα για όλες τις επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως κλάδου». Έχετε λάβει την επίσημη πιστοποίηση Great Place to Work Cyprus. Ήταν κάτι που το αναμένατε; Η πιστοποίηση Great Place to Work Cyprus ήταν κάτι που προσέλκυσε το ενδιαφέρον και την προσοχή μας από την πρώτη στιγμή που πληροφορηθήκαμε γι’ αυτή τη διαδικασία. Πρόκειται για μια πιστοποίηση η οποία συμβαδίζει με τις αρχές 40 EconomyToday

και το ήθος της εταιρείας μας. Το αποτέλεσμα της επιτυχίας ήταν αναμενόμενο, διότι γνωρίζουμε τον κόσμο μας, αλλά είμαστε και πιστοί στη δέσμευσή μας, που δεν είναι άλλη από την εξής: όχι μόνο να λάβουμε την πιστοποίηση αλλά και η δημιουργία του καλύτερου δυνατού εργασιακού περιβάλλοντος. Ποιες δράσεις υλοποιήσατε; Πού οφείλεται αυτή η επιτυχία; Υλοποιήσαμε διάφορες δράσεις μέσα από συγκεκριμένες πρακτικές, οι οποίες οδήγησαν σε αυτή την επιτυχία. Το κύριο συστατικό είναι η κουλτούρα της εταιρείας μας και οι σχέσεις που διατηρούμε με τους ανθρώπους μας. Το τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού, αλλά και η Διευθυντική Ομάδα, είναι συνεχώς δίπλα στους εργαζομένους και τις ανάγκες τους. Με την εγκατάσταση του Συστήματος Αξιολόγησης Προσωπικού, η εταιρεία μας προσφέρει ευκαιρίες εκπαίδευσης, προοπτικές ανέλιξης, όπως και διάφορα ωφελήματα που στοχεύουν στην επιβράβευση των εργαζομένων. Γιατί είναι σημαντικό για μια επιχείρηση να αναλαμβάνει δράσεις και πρωτοβουλίες για το ανθρώπινο δυναμικό; Ο ανθρώπινος παράγοντας πρέπει να είναι προτεραιότητα για όλες τις επιχειρήσεις ανεξαρτήτως κλάδου. Στις σύγχρο-

Στοχεύουμε στη δημιουργία καινοτόμων στρατηγικών που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των εργαζομένων μας

νες κοινωνίες, οι οργανισμοί αναζητούν τον ιδανικό συνδυασμό μεταξύ της υλοποίησης των επιχειρησιακών στόχων και της δημιουργίας εργασιακού περιβάλλοντος που να ικανοποιεί τους εργαζομένους. Είναι σημαντικό για έναν εργαζόμενο να απολαμβάνει το περιβάλλον στο οποίο εργάζεται. Αυτό, σε συνδυασμό φυσικά και με άλλους παράγοντες, θα βοηθήσει στο να αυξηθεί η παραγωγικότητά του και ως αποτέλεσμα να εξελιχθεί και να ενισχύσει τις απολαβές του.

Ποια είναι τα επόμενά σας σχέδια; Ποιους στόχους έχετε θέσει; Το πλάνο μας είναι να συνεχίσουμε την ανοδική πορεία προς τη βελτίωση και αναβάθμιση των πρακτικών που εφαρμόζουμε απέναντι στους ανθρώπους μας, ικανοποιώντας όσο περισσότερο μπορούμε τις προσδοκίες τους. Στόχος μας είναι η δημιουργία μιας εταιρικής κουλτούρας που να συμβαδίζει με τις αξίες της εταιρείας μας και

η συνεργασία με ανθρώπους οι οποίοι έχουν όρεξη για δουλειά, αγαπούν αυτό που κάνουν και θέλουν συνεχώς να βελτιώνονται. Έχουμε βάλει ως στόχο, εντός του επόμενου εξαμήνου, να αναβαθμίσουμε το Σύστημα Αξιολόγησης Προσωπικού, λαμβάνοντας υπόψη την ανατροφοδότηση που λαμβάνουμε από τους εργαζομένους σχετικά με τον τρόπο που αξιολογούνται. Επίσης, λαμβάνοντας υπόψη τις βαθμολογίες του ερωτηματο-

λογίου από το Great Place To Work, στοχεύουμε στη δημιουργία καινοτόμων στρατηγικών που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των εργαζομένων μας. Ποιες είναι οι εταιρικές σας αξίες και ποια η δέσμευσή σας προς το ανθρώπινο δυναμικό; Στη N. Psaras Construction Co Ltd θεωρούμε τις σχέσεις με τους ανθρώπους μας τον πιο σημαντικό παράγοντα ανάπτυ-

ξης και επιτυχίας. Είμαστε μια οικογενειακή επιχείρηση όπου υποστηρίζουμε ο ένας τον άλλον. Και όπως κάθε οικογένεια, λειτουργούμε καλύτερα όταν είμαστε ανοιχτοί και ειλικρινείς με τους ανθρώπους μας, αφιερώνοντας χρόνο στο να ακούσουμε τα θέματα που τους απασχολούν, δίνοντας συγχρόνως βάση σε καινούργιες ιδέες και εισηγήσεις που εκφράζονται. Τα πιο πάνω, σε συνδυασμό με την υιοθέτηση κινήτρων που αφορούν την επαγγελματική ανέλιξη του προσωπικού αλλά και τη δημιουργία ενός δίκαιου και ευχάριστου εργασιακού περιβάλλοντος, έχουν θεμελιώδη σημασία στην αποστολή και τις αξίες μας. Ακολουθώντας αυτή τη φιλοσοφία, δεσμευόμαστε ότι η εταιρεία μας θα συνεχίσει να υλοποιεί πρακτικές που εμπλουτίζουν τη δημιουργία κλίματος επιβράβευσης προς τις προσπάθειες των εργαζομένων και τη συνεχή εκμάθηση των ανθρώπων μας. Γρίβα Διγενή 35, Αγλαντζιά 2108, Λευκωσία Tηλ: (+ 357) 22 33 00 84 info@npsaras.com www.npsaras.com

EconomyToday 41

®

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗΣ ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΤΟ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟ ΜΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΟ Η επαναπιστοποίησή μας ως Great Place to Work® και η περσινή μας αναγνώριση ως Best Place to Work® τεκμηριώνουν τις αξίες μας και προσελκύουν τα καλύτερα ταλέντα.

«Ο

ι αξίες μας συνοψίζονται στο τρίπτυχο: εστίαση στον πελάτη, καινοτομία στο κάθε τι που κάνουμε και πάθος για τελειότητα», υπογραμμίζει σε συνέντευξή του στο Economy Today o CEO της Odyssey, Χρίστος Ονουφρίου. Ο κ. Ονουφρίου αναφέρεται στην επαναπιστοποίηση της εταιρείας ως Great Place to Work®, σημειώνοντας πως η πιστοποίηση αυτή ευθυγραμμίζεται με τις αξίες της και εξυπηρετεί τους βαθύτερους στόχους της. Τονίζοντας ότι η επιτυχία αυτή ήταν αποτέλεσμα συλλογικής δουλειάς, ο CEO της Odyssey υπογραμμίζει: «Στο επίκεντρο των ενεργειών που κάνουμε βρίσκεται ο άνθρωπος και η δημιουργία ενός επαγγελματικού περιβάλλοντος στο οποίο θα μπορεί να μαθαίνει, να δημιουργεί και να εξελίσσεται συνεχώς». Πρόσφατα έχετε λάβει την επίσημη πιστοποίηση Great Place to Work®. Ήταν κάτι που το αναμένατε; Όταν αποφασίζαμε να γίνει η αρχική πιστοποίηση, το κάναμε με γνώμονα να μην είναι μια απομονωμένη ενέργεια και να έχει συνέχεια, εφόσον αυτή η πιστοποίηση ευθυγραμμίζεται με τις αξίες του οργανισμού μας και ταυτόχρονα εξυπηρετεί τους βαθύτερους στόχους μας, που αφορούν την προσέλκυση ταλέντου αλλά και τη διατήρηση υψηλού βαθμού ικανοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού μας.

42 EconomyToday

Ποιες δράσεις υλοποιήσατε; Πού οφείλεται αυτή η επιτυχία; Πρώτα απ’ όλα, η επιτυχία ήταν αποτέλεσμα της συλλογικής προσπάθειας και πρωταγωνιστές ήταν όλοι οι συνάδελφοι, γιατί, με βάση τη διαδικασία αξιολόγησης, αυτοί αποφασίζουν αν πρέπει να πιστοποιηθούμε ή όχι, γι’ αυτό και τους ευχαριστούμε. Στο επίκεντρο των ενεργειών που κάνουμε βρίσκεται ο άνθρωπος και η δημιουργία ενός επαγγελματικού περιβάλλοντος στο οποίο θα μπορεί να μαθαίνει, να δημιουργεί και να εξελίσσεται συνεχώς. Θέτοντας λοιπόν αυτό ως κύριο στόχο, όλες οι δράσεις μας σχεδιάζονται και εκτελούνται για επίτευξη αυτού του στόχου, που είναι δυναμικός και όχι στατικός. Καθώς η καινοτομία αποτελεί βασική αξία για την Odyssey, φροντίζουμε αυτό να επικοινωνείται και να καλλιεργείται συνεχώς, Η εκτίμηση, η αναγνώριση και αποτελώντας σημαντικό κομμάτι η ευθύνη αποτελούν επίσης σηματων αξιών μας και του τρόπου ντικό κομμάτι της στρατηγικής που δουλεύουμε, επικοινωνούμε μας, έτσι ώστε όλοι να λειτουρκαι ζούμε μέσα στην Odyssey. γούμε στο μέγιστο των δυνατοτήΜέσα από επίπεδες ιεραρχίες και των μας. Αυτό επιτυγχάνεται και ένα υποστηρικτικό περιβάλλον, οι μέσα από συνεχή και προγραμμαάνθρωποί μας ωθούτισμένη αξιολόγηση και νται στο να μοιραστούν ανατροφοδότηση από τις ιδέες τους, εφόσον τους υπεύθυνους της Σε έναν τομέα υψηλής η γνώμη και η άποψή κάθε ομάδας αλλά και απορρόφησης ταλέντων, όπως τους όχι μόνο μετρά μέσα από επιβράβευση αλλά θεωρούμε πως τον τομέα της τεχνολογίας, με βάση την απόδοση, είναι απαραίτητη, έτσι αυτό που τελικά κερδίζει είναι το την αφοσίωση και την ώστε να μπορέσουν πρόοδο του ατόμου, καλό εργασιακό περιβάλλον και να εξελιχθούν και να της ομάδας και του οι συνθήκες όπου το ανθρώπινο καινοτομήσουν και Δημιδυναμικό θα μπορεί να προσφέρει οργανισμού. μαζί να εξελίσσεται και ουργούμε λοιπόν τις η Odyssey. αξία η οποία θα αναγνωρίζεται

το ανθρώπινο δυναμικό θα μπορεί να προσφέρει αξία η οποία θα αναγνωρίζεται. Η επαναπιστοποίησή μας ως Great Place to Work® και η περσινή μας αναγνώριση ως Best Place to Work® τεκμηριώνουν τις αξίες μας και προσελκύουν τα καλύτερα ταλέντα.

συνθήκες οι οποίες αναπτύσσουν ευκαιρίες επαγγελματικής ανέλιξης για όλους. Επίσης, σημαντικό κομμάτι των δράσεων είναι και η συνεχής εκπαίδευση, τόσο σε τεχνικό επίπεδο όσο και προς την ανάπτυξη προσωπικών και ηγετικών δεξιοτήτων. Γιατί είναι σημαντικό για μια επιχείρηση να αναλαμβάνει δράσεις και πρωτοβουλίες για το ανθρώπινο δυναμικό; Το ανθρώπινο δυναμικό είναι το σημαντικότερο περιουσιακό μας

στοιχείο και η κινητήρια δύναμη στην Odyssey. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι ο βαθμός ικανοποίησης του προσωπικού αντανακλάται στον τρόπο παροχής των υπηρεσιών και στο επίπεδο εξυπηρέτησης και ικανοποίησης των πελατών μας. Ιδιαίτερα στον πολύ ανταγωνιστικό τομέα δραστηριοποίησής μας, αυτό είναι καθοριστικό στην ανάπτυξή μας. Σε έναν τομέα υψηλής απορρόφησης ταλέντων, όπως τον τομέα της τεχνολογίας, αυτό που τελικά κερδίζει είναι το καλό εργασιακό περιβάλλον και οι συνθήκες όπου

Ποια είναι τα επόμενά σας σχέδια; Ποιους στόχους έχετε θέσει; Η στρατηγική μας για περαιτέρω ανάπτυξη και εδραίωση στο εξωτερικό δεν μπορεί να μην είναι άμεσα συνυφασμένη με τη στρατηγική που αφορά το ανθρώπινο δυναμικό. Σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο και απαιτητικό περιβάλλον εργασίας, θέλουμε να είμαστε ευέλικτοι, έτσι ώστε να μπορούμε να οδεύουμε παράλληλα με τις αλλαγές (και εκεί που μπορούμε μπροστά), χωρίς αυτές να αποτελούν εμπόδιο στην εξέλιξή μας. Η επίτευξη των σχεδίων μας βασίζεται στην ικανότητά μας να διατηρούμε, να αναπτύσσουμε αλλά και να προσελκύουμε ταλέντα, προσφέροντας το κατάλληλο εργασιακό περιβάλλον. Απαραίτητο στοιχείο είναι η δέσμευση για καινοτομία, η οποία επιτυγχάνεται μέσα από όλες τις πιο πάνω ενέργειες που αναφέραμε.

Είμαστε σε συνεχή εγρήγορση για να βελτιώνουμε τις συνθήκες εργασίας, αφουγκραζόμενοι τις βαθύτερες ανάγκες του προσωπικού μας, έτσι ώστε να μπορούμε να πετυχαίνουμε συνεχώς ακόμα υψηλότερο επίπεδο ικανοποίησης. Ποιες είναι οι εταιρικές σας αξίες και ποια η δέσμευσή σας προς το ανθρώπινο δυναμικό; Οι αξίες μας, οι οποίες είναι μέρος συχνών εκπαιδεύσεων στο προσωπικό, και η συνέπεια σε αυτές, σε οτιδήποτε κάνουμε, συνοψίζονται στο τρίπτυχο: εστίαση στον πελάτη, καινοτομία στο κάθε τι που κάνουμε και πάθος για τελειότητα. Το τρίπτυχο αυτό αποτελεί τον τρόπο που διεκδικούμε και τεκμηριώνουμε τη θέση μας ως πρωτοπόροι στην αγορά και σε αυτό δεν μπορεί να υπάρξει κανένας συμβιβασμός. Αυτό από μόνο του αποτελεί τεράστια πρόκληση τα τελευταία είκοσι χρόνια. Δεν θα φτάναμε εδώ που είμαστε και δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να δημιουργούμε και να πετυχαίνουμε χωρίς τον κόσμο μας. Λεύκου Αναστασιάδη 1, 2012, Στρόβολος, Λευκωσία www.odysseycs.com

EconomyToday 43

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗΣ ΧΤΙΖΟΥΜΕ ΣΧΕΣΕΙΣ ΖΩΗΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΜΑΣ Θα συνεχίσουμε με τον ίδιο ζήλο ώστε να παρέχουμε το καλύτερο δυνατό εργασιακό περιβάλλον στους ανθρώπους μας.

«Η

αναγνώριση της Parimatch Tech ως Great Place to Work Europe με την ένταξή της στη λίστα “Europe’s Best Workplaces™ 2021” είναι απόδειξη της δέσμευσής μας να προσφέρουμε μια ολιστική προσέγγιση στους εργαζομένους μας, που μας εμπιστεύονται καθημερινά, ενώ επίσης αντανακλά τη διαρκή ανοδική πορεία της εταιρείας», τονίζει σε συνέντευξή της στο Economy Today η Group HR Director της Parimatch Tech, Μαριάννα Χατζηαντωνίου. Όπως υπογραμμίζει η κ. Χατζηαντωνίου, «αυτό σημαίνει πολλά για εμάς», ενώ, όπως επισημαίνει, «αυτή η επιτυχία και η αναγνώριση χρησιμεύει ως έμπνευση για όλους μας και αποτελεί ώθηση για περαιτέρω ανάπτυξη στις πιο δύσκολες συνθήκες». Πρόσφατα έχετε λάβει την επίσημη πιστοποίηση Great Place to Work Europe. Ήταν κάτι που το αναμένατε; Η αναγνώριση της Parimatch Tech ως Great Place to Work Europe με την ένταξή της στη λίστα «Europe’s Best Workplaces™ 2021» σημαίνει πολλά για εμάς. Πιστεύουμε στους ανθρώπους. Στη φιλοσοφία μας, οι άνθρωποι είναι ο κεντρικός πυρήνας μας, ο οποίος μας ωθεί να γίνουμε μια πρώτη τεχνολογικά εταιρεία τυχερών παιχνιδιών. Για όλους μας είναι ιδιαίτερα μεγάλη τιμή που αναγνωρίζονται ξανά

44 EconomyToday

οι δραστηριότητες που αφορούν το ανθρώπινο δυναμικό. Η συγκεκριμένη πιστοποίηση είναι απόδειξη της δέσμευσής μας να προσφέρουμε μια ολιστική προσέγγιση στους εργαζομένους μας, που μας εμπιστεύονται καθημερινά, ενώ επίσης αντανακλά τη διαρκή ανοδική πορεία της εταιρείας. Θα συνεχίσουμε με τον ίδιο ζήλο ώστε να παρέχουμε το καλύτερο δυνατό εργασιακό περιβάλλον στους ανθρώπους μας. Η Parimatch Tech έχει αναπτύξει μια εταιρική κουλτούρα που μεταφέρει το πνεύμα του brand, εμπνέει τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν νέες προκλήσεις και παρέχει άνετες συνθήκες εργασίας. Ποιες δράσεις υλοποιήσατε; Πού οφείλεται αυτή η επιτυχία; Η επιτυχία οφείλεται στις σχέσεις ζωής που χτίζουμε με τους εργαζόμενούς μας, σε συνάρτηση με προσεγγίσεις για τη δημιουργία το καλό εργασιακό περιβάλλον, το ενός άνετου εργασιακού περιοποίο αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαβάλλοντος. Τα διαθέσιμα οφέλη ντικό και ταυτόχρονα θεμελιώδες περιλαμβάνουν ιατρική ασφάλιση, στοιχείο για τη λειτουργία της αποζημίωση για εκπαίδευση, Εταιρείας. δωρεάν καθημερινό μεσημεριαΜέσα από τις δράσεις νό γεύμα, εσωτερικά μας αποτιμούμε το μαθήματα αγγλικών εργασιακό μας περικατά τη διάρκεια των Η τεχνολογία, τα προϊόντα και βάλλον και εντοπίζουμε η δομή μιας επιχείρησης μπορούν ωρών εργασίας, σημεία προς βελτίωση σαλόνι με ηλεκτρονικά να αντιγραφούν από τους ώστε να γινόμαστε παιχνίδια, ποδοσφαιράσυνεχώς καλύτεροι. Η ανταγωνιστές. Κανένας όμως κι, εταιρικές ομαδικές Parimatch Tech εκτελεί δεν μπορεί να αναπληρώσει το και οικογενειακές επίσης εκπαιδευτικά και εκδηλώσεις και πολλά ανθρώπινο δυναμικό, ειδικά αυτό ψυχαγωγικά προγράμάλλα. Επιπλέον, την που δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον ματα εσωτερικά, εφαράνοιξη του 2020, μόζοντας καινοτόμες για την επιχείρηση

η Parimatch Tech πέρασε σε υβριδική τηλεργασία, επιτρέποντας στους υπαλλήλους να εργάζονται εξ αποστάσεως από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Γιατί είναι σημαντικό για μια επιχείρηση να αναλαμβάνει δράσεις και πρωτοβουλίες για το ανθρώπινο δυναμικό; Μια από τις σημαντικότερες λειτουργίες μιας επιχείρησης είναι η παρακίνηση του ανθρώπινου δυναμικού της, κάτι το οποίο μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες που πρέπει να λαμβάνονται. Η σπουδαιότητά της έγκειται στο γεγονός ότι συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πλεονεκτήματα για την επιχείρηση. Η τεχνολογία, τα προϊόντα και η δομή μιας επιχείρησης μπορούν να αντιγραφούν από τους

ανταγωνιστές. Κανένας όμως δεν μπορεί να αναπληρώσει το ανθρώπινο δυναμικό, ειδικά αυτό που δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον για την επιχείρηση. Ο άνθρωπος είναι το σημαντικότερο κεφάλαιο για την Parimatch Tech και αποτελεί μια αξιοποιημένη πηγή. Είναι η αποθήκη γνώσεων και ικανοτήτων της επιχείρησης, η βάση που κάνει μια επιχείρηση ανταγωνιστική. Ποια είναι τα επόμενά σας σχέδια; Ποιους στόχους έχετε θέσει; Αυτή η επιτυχία και η αναγνώριση χρησιμεύει ως έμπνευση για όλους μας και αποτελεί ώθηση για περαιτέρω ανάπτυξη στις πιο δύσκολες συνθήκες. Πάντα επενδύαμε πρώτα στο ανθρώπινο δυναμικό μας. Τώρα βλέπουμε την ανάγκη επέκτασης των γραφείων μας, καθώς συνεχίζουμε να αυξάνουμε τον αριθμό

Θα συνεχίσουμε να καθορίζουμε «προκλητικούς» ρεαλιστικούς στόχους ώστε όλοι μαζί να γινόμαστε καλύτεροι των εργαζομένων. Σχεδιάζουμε να δημιουργήσουμε έναν χώρο εργασίας βασισμένο σε ένα μοντέλο που λειτουργεί ήδη με επιτυχία στις άλλες περιοχές μας. Το Cooperation Hub είναι ένα ιδανικό μέρος για εργασία, εξοπλισμένο με πολλές αίθουσες ομάδων, αίθουσες συσκέψεων, αίθουσες εστίασης και σαλόνια. Θέλουμε να φέρουμε τον πολιτισμό μας και

να δημιουργήσουμε τις πιο άνετες συνθήκες για κάθε εργαζόμενο και διαφορετικούς τύπους εργασίας. Ποιες είναι οι εταιρικές σας αξίες και ποια η δέσμευσή σας προς το ανθρώπινο δυναμικό; Οι εταιρικές μας αξίες είναι οι ακόλουθες: family and trust, teamwork, take ownership, adaptive, selfless, clean living, brave. Η δέσμευσή μας είναι να δίνουμε ευκαιρίες ώστε οι εργαζόμενοί μας να συμμετέχουν και να νιώθουν ενδυναμωμένοι και μέλη της ομάδας. Η επιβράβευση ατομικής και ομαδικής απόδοσης θα εξακολουθήσει να βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας μας. Η ενημέρωση για την πορεία τους θα συνεχίσει να αποτελεί επίσης σημαντική δέσμευση προς τους υπαλλήλους μας. Τέλος, θα συνεχίσουμε να καθορίζουμε «προκλητικούς» ρεαλιστικούς στόχους ώστε όλοι μαζί να γινόμαστε καλύτεροι.

Tηλ.: 25360871 https://parimatch.com.cy https://parimatch.tech hr@parimatch.com.cy Contact details customer support: Tηλ.: 22007248 LIVE CHAT WHATS UP ΜΗΝΥΜΑ: +357 97 604444 VIBER ΜΗΝΥΜΑ: +357 97 604444 support@parimatch.com.cy

EconomyToday 45

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗΣ ΚΙΝΗΤΗΡΙΟΣ ΔΥΝΑΜΗ ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ «Θα συνεχίσουμε να βελτιωνόμαστε και να εξελισσόμαστε καθημερινά για να διατηρούμε ένα ιδανικό περιβάλλον εργασίας».

«Ε

ίναι καίριας σημασίας οι επιχειρήσεις να αναλαμβάνουν δράσεις και πρωτοβουλίες για το ανθρώπινο δυναμικό», υπογραμμίζει σε συνέντευξή της στο Economy Today η HR Manager της Vassos Eliades Ltd, Doreen Demirdjian, η οποία μας μιλά για τη μεγάλη επιτυχία του οργανισμού να πιστοποιηθεί ως ένας από τους καλύτερους χώρους εργασίας στην Ευρώπη (Europe’s Best Workplaces). Αναφερόμενη στην κουλτούρα και τις εταιρικές αξίες της Vassos Eliades Ltd, η κ. Demirdjian σημειώνει μεταξύ άλλων ότι η εταιρεία «υιοθετεί μια σειρά από ανθρωποκεντρικές δράσεις που προάγουν τη συνεργασία και τον αμοιβαίο σεβασμό, στηρίζει την ειλικρινή και αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ των συναδέλφων και της διοίκησης, υιοθετεί πρακτικές που ενθαρρύνουν την υποβολή ιδεών και εισηγήσεων από τους εργαζόμενους, και αναγνωρίζει συναδέλφους με μακρά υπηρεσία στην εταιρεία». Πρόσφατα έχετε λάβει την επίσημη πιστοποίηση Europe’s Best Workplaces. Ήταν κάτι που το αναμένατε; Είναι μεγάλη μας τιμή που λάβαμε αυτή την εξαιρετική αναγνώριση και είμαστε πολύ περήφανοι που η εταιρεία μας έχει πιστοποιηθεί ως ένας από τους καλύτερους χώρους εργασίας στην Ευρώπη. Η διάκριση αυτή αναγνωρίζει τη

46 EconomyToday

σκληρή δουλειά της εταιρείας μας για να επιτύχει ένα ομαδικό πνεύμα και μια θετική κουλτούρα στην εταιρεία μας. Αναγνωρίζουμε τη συμβολή των εργαζομένων μας στην επιτυχία της εταιρείας και τους παρακινούμε να συνεχίσουν την εξαιρετική δουλειά. Ποιες δράσεις υλοποιήσατε; Πού οφείλεται αυτή η επιτυχία; Ξεχωρίσαμε ως ένας από τους καλύτερους χώρους εργασίας της Ευρώπης λόγω της δέσμευσής μας στους ανθρώπους μας, αναγνωρίζοντας τη σημασία τους και υλοποιώντας δράσεις για να προσφέρουμε ένα ιδανικό περιβάλλον εργασίας. Είμαστε πολύ περήφανοι που δημιουργήσαμε μια ανθρωποκεντρική κουλτούρα που βασίζεται στη συνεργασία και τον σεβασμό. Η Vassos Eliades Ltd υιοθετεί μια σειρά από ανθρωποκεντρικές δράσεις που προάγουν τη συνεργασία και τον αμοιβαίο σεβασμό. Δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην ανοιχτή και με διαφάνεια επικοινωνία και ενημέρωση των ομάδων για σημαντικές εξελίξεις που αφορούν το σύνολο του οργανισμού. Υιοθετούνται πρακτικές που ενθαρρύνουν την υποβολή ιδεών και εισηγήσεων από τους εργαζόμενους, και αναγνωρίζονται συνάδελφοι με μακρά υπηρεσία στην εταιρεία. Η εταιρεία υποστηρίζει την ειλικρινή και αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ των συναδέλφων και της διοίκησης. Όλα τα πιο πάνω συνοδεύονται από εμπιστοσύνη, επικοινωνία και

Η διάκριση του Europe’s Best Workplaces List οφείλεται στους εργαζόμενους της εταιρείας μας, που με την αφοσίωση και το πάθος τους είναι ο πιο ισχυρός λόγος για την επιτυχία της εταιρείας όλα αυτά τα χρόνια

μεγαλύτερα επίπεδα συμμετοχής των εργαζομένων. Η αποστολή, οι αξίες και το όραμα της εταιρείας μας μεταφέρονται στο προσωπικό από την πρώτη μέρα εργοδότησής του, μέσα από το πρόγραμμα ένταξης. Χρησιμοποιούμε διάφορες πρακτικές που υποδεικνύουν στους εργαζόμενούς μας τη σημαντικότητα της εργασίας τους για την εταιρεία και τους πελάτες μας. Επενδύουμε συνεχώς στην εκπαίδευση και με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνουμε την παραγωγικότητα και την αξιοποίηση των ατόμων, ικανοποιώντας και υποκινώντας το ανθρώπινο δυναμικό μας. Επιπρόσθετα, η εταιρεία μας,

θέτοντας σε πρώτο πλάνο την υγεία και ευεξία των ανθρώπων της και την εξασφάλιση της ισορροπίας μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής, υλοποιεί καινοτόμες πρακτικές και δράσεις με στόχο τη βελτίωση της καθημερινότητας των εργαζομένων, με αποτέλεσμα την ικανοποίηση και την αύξηση της δέσμευσης και της παραγωγικότητάς τους. Γιατί είναι σημαντικό για μια επιχείρηση να αναλαμβάνει δράσεις και πρωτοβουλίες για το ανθρώπινο δυναμικό; Είναι καίριας σημασίας οι επιχειρήσεις να αναλαμβάνουν δράσεις και πρωτοβουλίες για το ανθρώπινο δυναμικό. Η αναγνώριση της σημαντικότητας των ανθρώπινων πόρων μιας εταιρείας και ο σχεδιασμός πρακτικών μέσω των οποίων αναγνωρίζεται και επιβραβεύεται το ανθρώπινο δυναμικό είναι προτεραιότητα. Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργούνται κίνητρα για καλύτερη απόδοση του προσωπικού, καθώς και ένα ευχάριστο περιβάλλον εργασίας. Μια από τις κύριες προτεραιότητες της Vassos Eliades Ltd είναι η υγεία και η ευημερία των ανθρώπων της και η διασφάλιση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Η εταιρεία μας εφαρμόζει πρακτικές που στοχεύουν στη βελτίωση της καθημερινότητας των εργαζομένων, με αποτέλεσμα την ικανοποίηση και την αυξημένη δέσμευση. Καταφέρνουμε να διατηρούμε και να ενισχύουμε το αίσθημα της οικογένειας για όλους τους εργαζόμενους, στοχεύοντας πάντα στο να στηρίζουμε τους εργαζόμενους σε οποιεσδήποτε προσωπικές ή επαγγελματικές δυσκολίες που μπορεί να συναντήσουν.

Ένα χαρούμενο εργατικό δυναμικό είναι πρωταρχικής σημασίας για την επιτυχία του οργανισμού μας διάκρισης, θα θέλαμε να διαβεβαιώσουμε τους συναδέλφους μας ότι θα συνεχίσουμε να βελτιωνόμαστε και να εξελισσόμαστε καθημερινά για να διατηρούμε ένα ιδανικό περιβάλλον εργασίας. Στο μέλλον, σχεδιάζουμε και δεσμευόμαστε να διατηρήσουμε υψηλά επίπεδα εμπιστοσύνης και αφοσίωσης των εργαζομένων προς την εταιρεία. Σχεδιάζουμε επίσης να διατηρήσουμε τους υπαλλήλους μας παρακινημένους και ικανοποιημένους, αυξάνοντας έτσι τη δέσμευση και την απόδοσή τους.

Ποιες είναι οι εταιρικές σας αξίες και ποια η δέσμευσή σας προς το ανθρώπινο δυναμικό; Η Vassos Eliades Ltd γνωρίζει ότι το ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί την κινητήριο δύναμή της και στοχεύει στη συνεχή ανάπτυξη του ατόμου και της εταιρείας μέσω της εκτίμησης, του σεβασμού και της αξιοκρατικής μεταχείρισης του προσωπικού. Ένα χαρούμενο εργατικό δυναμικό είναι πρωταρχικής σημασίας για την επιτυχία του οργανισμού μας. Οι βασικές αξίες της εταιρείας μας είναι ο ανθρωποκεντρισμός μας, η ομαδικότητα και ο σεβασμός προς τους εργαζόμενους και στόχος μας είναι να δημιουργούμε ένα ιδανικό περιβάλλον εργασίας. Η διάκριση του Europe’s Best Workplaces List οφείλεται στους εργαζόμενους της εταιρείας μας, που με την αφοσίωση και το πάθος τους είναι

ο πιο ισχυρός λόγος για την επιτυχία της εταιρείας όλα αυτά τα χρόνια. Λευκωσίας 23, Βιομηχανική Περιοχή Ιδαλίου, 2540 Λευκωσία 22897300

Ποια είναι τα επόμενά σας σχέδια; Ποιους στόχους έχετε θέσει; Σε ό,τι αφορά το μέλλον, και δεδομένης αυτής της μεγάλης

EconomyToday 47

θo εμ c v eαr s t o r y

48 EconomyToday

Θεσπίζεται κατώτατος μισθός Σε τροχιά επίλυσης εργασιακά θέματα «πρώτης γραμμής»

Οι προτεραιότητες και οι «κόκκινες γραμμές» στα ανοιχτά εργασιακά ζητήματα που βρίσκονται στο τραπέζι του διαλόγου των κοινωνικών εταίρων με την κυβέρνηση. ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ

Σ

Η Κύπρος, η Δανία, η Ιταλία, η Αυστρία, η Φινλανδία και η Σουηδία είναι τα έξι κράτη-μέλη της ΕΕ στα οποία δεν έχει θεσπιστεί κατώτατος μισθός

ε τροχιά επίλυσης φαίνεται πως έχουν μπει μια σειρά από εργασιακά θέματα «πρώτης γραμμής», για τα οποία αναμένεται ότι στο επόμενο διάστημα θα υπάρξουν απτά αποτελέσματα. Θέσπιση εθνικού κατώτατου μισθού, νομοθετική ρύθμιση για την τηλεργασία, αναδιαμόρφωση του πλαισίου απασχόλησης για εργάτες από τρίτες χώρες και μεταρρύθμιση συνταξιοδοτικού είναι τα θέματα που δεσπόζουν στην υπό εξέλιξη συζήτηση μεταξύ του Υπουργείου Εργασίας και των κοινωνικών εταίρων. Συζήτηση η οποία πήρε μπρος για τα καλά από το καλοκαίρι του 2021, οπότε και υποχώρησε η πανδημία του κορωνοϊού, σε βαθμό τέτοιο που οι οικονομικοί δείκτες και οι κοινωνικές συνθήκες επέτρεψαν την επανεκκίνηση του διαλόγου στο πλαίσιο του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος (ΕΣΣ), το οποίο απαρτίζουν, πέρα από το Υπουργείο Εργασίας, αντιπροσωπείες των εργοδοτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων.

EconomyToday 49

cover story

Θέμα χρόνου

Από το Υπουργείο Εργασίας πρόθεση είναι να ολοκληρωθεί ο διάλογος με τους κοινωνικούς εταίρους πριν από το τέλος του χρόνου, προκειμένου να ακολουθηθούν οι διαδικασίες που χρειάζονται για να γίνει ο εθνικός κατώτατος μισθός νόμος του κράτους εντός των πρώτων μηνών του 2022. Οι προσπάθειες για θέσπιση κατώτατου μισθού είχαν ξεκινήσει ήδη από τα προηγούμενα χρόνια, ωστόσο η πανδημία ανέτρεψε τους σχεδιασμούς. Από το κυβερνητικό στρατόπεδο υπογράμμιζαν ότι μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν, και συγκεκριμένα μόλις τα ποσοστά ανεργίας φτάσουν σε επίπεδα κάτω του 5%, θα γίνει επανεκκίνηση των διεργασιών. Έτσι, από το καλοκαίρι του 2021, όταν τα ποσοστά ανεργίας πήραν την κατιούσα (έφτασαν γύρω στο 4% τον Οκτώβριο του 2021), η συζήτηση ξαναπήρε μπρος. Στις 7/9/21 η Υπουργός Εργασίας συγκάλεσε εκ νέου το Εργατικό Συμβουλευτικό Σώμα, προκειμένου να διαβουλευθούν για μια σειρά από εργασιακά θέματα «πρώτης γραμμής», στα οποία δέσποζε ο εθνικός κατώτατος μισθός. Οδηγός στην όλη διαδικασία αποτελεί έκθεση που πραγματοποίησε ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας (ILO) για τη θέσπιση ΕΚΜ στην Κύπρο, αλλά και σχετική ευρωπαϊκή οδηγία η οποία είναι υπό διαμόρφωση. Η έκθεση του ILO, η οποία είχε ολοκληρωθεί από το 2019 και βρισκόταν στα συρτάρια λόγω του παγώματος των διεργασιών, κρίθηκε από το Υπουργείο Εργασίας ότι χρειαζόταν επικαιροποίηση, ένεκα των νέων δεδομένων που επέφερε η πανδημία στα εργασιακά και στην οικονομία γενικότερα. Στην τελευταία συνεδρία του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος, στις 3/11/2021, παρουσία και του Υπουργού Οικονομικών, Κωνσταντίνου Πετρίδη, έγινε ανάλυση της επικαιροποιημένης έκθεσης από τεχνοκράτες του ILO. Αυτό που απομένει μέχρι την ολοκλήρωση του διαλόγου με τους κοινωνικούς εταίρους είναι οι τοποθετήσεις και τελικές προτάσεις τους, προκειμένου να γίνουν οι δέουσες προσθήκες και αφαιρέσεις στην τελική μορφή του νομοσχεδίου.

50 EconomyToday

Οι κατευθυντήριες γραμμές του ILO

Όπως έχει επισημανθεί επανειλημμένως, η έκθεση του ILO αποτελεί οδηγό για τη θέσπιση ΕΚΜ στην Κύπρο. Εκεί υπογραμμίζεται πως η αποτελεσματικότητα του κατώτατου μισθού έγκειται στην ευρεία κάλυψη όλων των μισθωτών και εργαζομένων, στη συμμόρφωση των εργοδοτών με την εφαρμογή του και στο ικανοποιητικό ύψος του, βάσει των δεικτών της οικονομίας του τόπου (βιοτικό επίπεδο, ανεργία κλπ.). «Ένα καλά σχεδιασμένο επίπεδο κατώτατου μισθού –που θα καλύπτει τις ανάγκες των εργαζομένων και των οικογενειών τους και το οικονομικό πλαίσιο– θα πρέπει να εξυπηρετεί τον σκοπό της επίτευξης αξιοπρεπών μισθών για όλους τους εργαζόμενους», σημειώνεται επίσης στην έκθεση του ILO, σκιαγραφώντας τον γενικό στόχο για τη θέσπιση ΕΚΜ. Στις εξαιρέσεις η Κύπρος – Τι ισχύει τώρα για μια σειρά από επαγγέλματα Η Κύπρος, η Δανία, η Ιταλία, η Αυστρία, η Φινλανδία και η Σουηδία είναι τα έξι κράτη-μέλη της ΕΕ στα οποία δεν έχει θεσπιστεί κατώτατος μισθός. Ωστόσο, βάσει του περί Κατώτατων Μισθών Διατάγματος του 2012, καλύπτονται στην Κυπριακή Δημοκρατία τα εξής συγκεκριμένα επαγγέλματα: Κάθε πωλητής/πωλήτρια, γραφέας, νοσηλευτικός βοηθός, βοηθός παιδοκόμου, βοηθός βρεφοκόμου, σχολικός βοηθός και φροντιστής ο οποίος / η οποία εργάζεται με πλήρη απασχόληση πρέπει να λαμβάνει αρχικό μηνιαίο μισθό ο οποίος να ανέρχεται τουλάχιστον στα €870 ακαθάριστα και, μετά από 6μηνη συνεχή περίοδο απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός να αυξάνεται τουλάχιστον στα €924 ακαθάριστα. Κάθε φρουρός ασφαλείας πρέπει να λαμβάνει αρχικό ωριαίο μισθό τουλάχιστον €4,90 ακαθάριστα και, μετά από 6μηνη περίοδο συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός πρέπει να αυξάνεται στα €5,20 ακαθάριστα. Κάθε καθαριστής/καθαρίστρια πρέπει να λαμβάνει αρχικό ωριαίο μισθό τουλάχιστον €4,55 ακαθά-

ριστα και, μετά από 6μηνη περίοδο συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός πρέπει να αυξάνεται στα €4,84 ακαθάριστα.

ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΕΡΓΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΡΙΤΕΣ ΧΩΡΕΣ

Κόκκινη γραμμή για το Υπουργείο Εργασίας αποτελεί και το θέμα της απόλυσης ντόπιων εργατών προκειμένου να αντικατασταθούν από εργάτες προερχόμενους από τρίτες χώρες

Άγνωστες ακόμη βασικές παράμετροι του ΕΚΜ Παρά τα βήματα που έχουν γίνει και παρά τις εκτιμήσεις, δεν φαίνεται ακόμη να υπάρχουν τελεσίδικες απαντήσεις σε ό,τι αφορά κομβικά ζητήματα για την τελική μορφή του ΕΚΜ στην Κύπρο. Αυτό εξάλλου επιβεβαιώνεται και από τη συνέντευξη της Υπουργού Εργασίας που φιλοξενεί το τρέχον τεύχος του Economy Today.

• Ποιο θα είναι το ύψος του κατώτατου μισθού; Οι προτάσεις πάντως που έπεσαν στο τραπέζι σε ό,τι αφορά το ύψος του ΕΚΜ τον θέλουν να υπολογίζεται στο 60% του διάμεσου μισθού στην Κύπρο. Το εν λόγω μοντέλο υπολογισμού υποδεικνύει ως «ενδεδειγμένο» (όχι όμως υποχρεωτικό) και υπό διαμόρφωση ευρωπαϊκή οδηγία για τη θέσπιση εθνικού κατώτατου μισθού.

• Θα είναι ενιαίος-οριζόντιος ο κατώτατος μισθός ή θα διαφοροποιείται από κλάδο σε κλάδο; Σημειώνεται πως ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας (ΙLO), στην έκθεσή του η οποία αποτελεί οδηγό για τη θέσπιση ΕΚΜ στην Κύπρο, προκρίνει έναν ενιαίο κατώτατο μισθό. Την προσέγγιση αυτή στηρίζει στο ότι σε έναν ενιαίο ΕΚΜ η επιτήρηση και οι έλεγχοι εφαρμογής του θα είναι πιο εύκολοι. Συμπέρασμα εξάλλου που εξάγεται και από την εμπειρία άλλων χωρών.

• Θα υπάρχουν επαγγέλματα τα οποία θα εξαιρούνται από την κάλυψη του εθνικού κατώτατου μισθού; Και σε αυτό το ερώτημα η έκθεση του ILO και η εμπειρία άλλων κρατών υπογραμμίζουν την εξαίρεση μιας σειράς επαγγελμάτων από τον ΕΚΜ, όπως επί παραδείγματι οι εργάτες στα γεωργοκτηνοτροφικά ή τα οικιακά. Κάτι εξάλλου που προκρίνουν και οι εργοδοτικές οργανώσεις και… αναγνωρίζουν οι συνδικαλιστές.

Η αναδιαμόρφωση του πλαισίου απασχόλησης εργατών από τρίτες χώρες μοιάζει επιτακτική ανάγκη σύμφωνα με τις εργοδοτικές οργανώσεις, οι οποίες θεωρούν πως μπορεί να αποτελέσει λύση στο πρόβλημα της έλλειψης προσωπικού που φαίνεται να αντιμετωπίζουν νευραλγικοί τομείς της οικονομίας, όπως η τουριστική βιομηχανία, το λιανεμπόριο, ο νοσηλευτικός κλάδος κ.ά. Στη συνάντηση των κοινωνικών εταίρων με την Υπουργό Εργασίας την 1/11/2021, επισημάνθηκε ότι η πλήρωση κενών θέσεων, ειδικά στον ξενοδοχειακό τομέα, πρέπει να γίνει μέχρι τον Ιανουάριο, προκειμένου οι νεοπροσληφθέντες να προλάβουν να εκπαιδευτούν, έτσι ώστε με την έναρξη της τουριστικής σεζόν την άνοιξη να μπορούν να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες της εργασίας τους. Η κ. Αιμιλιανίδου κατέστησε σαφές ότι οι εργοδότες και οι επιχειρήσεις θα πρέπει πρώτα να εξαντλούν τις διαδικασίες πρόσληψης του ντόπιου εργατικού δυναμικού και μετά να προχωρούν σε υποβολή αιτήσεων για προσλήψεις εργατών από τρίτες χώρες, όπως εξάλλου ορίζει και το πλαίσιο απασχόλησης εργατών από τρίτες χώρες. Κόκκινη γραμμή για το Υπουργείο Εργασίας αποτελεί και το θέμα της απόλυσης ντόπιων εργατών προκειμένου να αντικατασταθούν από εργάτες προερχόμενους από τρίτες χώρες.

Η έρευνα της ΟΕΒ και οι 8.657 ελλείψεις… Η ΟΕΒ, ανταποκρινόμενη στις υποδείξεις της Ζέτας Αιμιλιανίδου για συγκεκριμένα στοιχεία και αριθμούς αναφορικά με τις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν πρόβλημα έλλειψης προσωπικού, διενήργησε έρευνα στην οποία συμμετείχαν 320 επιχειρήσεις. Από την εν λόγω έρευνα προκύπτει ότι, μέχρι τους πρώτους μήνες του 2022, οι ελλείψεις εργατών σε διάφορους

EconomyToday 51

cover story

κλάδους θα ανέρχονται στις 8.657 άτομα.

• Για ειδικευμένο προσωπικό (απόφοιτους πανεπιστηΕνδεικτικά, οι συνολικές βραχυπρόθεσμες και μεσομίου), 656 άτομα πρόθεσμες ελλείψεις (μέχρι και το πρώτο εξάμηνο του 2022) είναι: Προτεραιότητα στους εγγεγραμμένους • Για ανειδίκευτο προσωπικό (εργάτες γεν. καθηκόανέργους ντων / προσωπικό καθαριότητας), 2.576 άτομα Οι υποδείξεις της Ζέτας Αιμιλιανίδου, τις οποίες • Για το λιανεμπόριο (πωλητές / κρεοπώλες / επικαλούνται και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, για προσωπικό αποθήκης), 1.894 άτομα εξάντληση των περιθωρίων πρόσληψης ντόπιων • Για τεχνίτες (υδραυλικούς / συγκολλητές), εργατών πριν από την υποβολή αίτησης για 105 άτομα εργάτες από τρίτες χώρες, εδράζονται και • Για οικοδόμους / καλουπτσήδες, στο γεγονός ότι, παρά τα μειωμένα ποσο122 άτομα στά ανεργίας, ο πραγματικός αριθμός των Ο εκσυγχρονισμός του • Για τον επισιτιστικό κλάδο (μάγειρες / ανέργων ανέρχεται στις 11.000 άτομα. Ο συνταξιοδοτικού, που θα τραπεζοκόμους), 2.169 άτομα στόχος της επανένταξής τους στην αγορά επέλθει μέσω μιας συνολικής • Για οδηγούς / μηχανοδηγούς, 517 άτομα εργασίας θεωρείται πως πρέπει να υλοποι• Για γραφειακό προσωπικό / λογιστές, μεταρρύθμισης, κρίνεται ηθεί απρόσκοπτα και χωρίς η αναδιαμόρ319 άτομα φωση του πλαισίου απασχόλησης εργατών επιβεβλημένος 52 EconomyToday

κού, που θα επέλθει μέσω μιας συνολικής μεταραπό τρίτες χώρες να αποτελέσει εμπόδιο. ρύθμισης, κρίνεται επιβεβλημένος. Ως προς αυτό, οι συνδικαλιστικές οργαΕξάλλου, η μεταρρύθμιση του συνταξινώσεις θεωρούν ότι από μέρους των εροδοτικού συστήματος περιλαμβάνεται γοδοτών πρέπει να εξεταστούν τα θέματα Σύσσωμο το συνδικαλιστικό στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, για το της βελτίωσης των μισθών, της τήρησης οποίο η Δημοκρατία θα λάβει από τα κίνημα τάσσεται εναντίον της των συλλογικών ή ατομικών συμβάσεων, ταμεία συνολικά περί το των πληρωμών των υπερωριών και μιας μείωσης κατά 12% στις συντάξεις ευρωπαϊκά 1,2 δισ. ευρώ, νοουμένου ακριβώς ότι σειράς εργασιακών παροχών, που θα όσων, αντί στα 65 τους χρόνια, θα υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις που καταστήσουν τις κενές θέσεις εργασίας συνταξιοδοτούνται στα 63 περιλαμβάνει το Σχέδιο. ελκυστικές για ντόπιους και κοινοτικούς Πάντως, σε σχέση με τη μεταρρύθμιση εργάτες. του συνταξιοδοτικού, δεν φαίνεται πως Το θέμα της διαμόρφωσης στρατηγικής θα υπάρξει άμεσα έντονη κινητικότητα. για την απασχόληση εργατών από τρίτες Όπως αναφέρει και στη συνέντευξή της στο τρέχον χώρες, σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα που τεύχος του Economy Today η Ζέτα Αιμιλιανίδου, για τέθηκαν, πρέπει να ολοκληρωθεί επίσης μέχρι το να προχωρήσει η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτιτέλος του έτους. κού, είναι προϋπόθεση η θέσπιση του εθνικού κατώτατου μισθού, η οποία θα επηρεάσει το ελάχιστο ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ποσό εισφορών στο ΤΚΑ για τους εργαζόμενους, ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑΣ τους εργοδότες και τους αυτοεργοδοτούμενους. Από τα ανοικτά θέματα που βρίσκονται στο τραΕξάλλου, τα στοιχεία που θα καθορίσει ο κατώτατος πέζι του διαλόγου των κοινωνικών εταίρων με μισθός θα ληφθούν υπόψη στις μελέτες που είναι την Υπουργό Εργασίας, σε αυτό της νομοθετικής υπό διαμόρφωση (θα ολοκληρωθούν εντός του ρύθμισης της τηλεργασίας φαίνεται να υπάρχουν οι 2022) και θα αποτελέσουν οδηγό για τη μεταρρύθμεγαλύτερες συγκλίσεις. μιση του συνταξιοδοτικού. Η νομοθετική ρύθμιση της τηλεργασίας έχει καταστεί επιβεβλημένη, αφού η πανδημία έχει επιτείνει και κατά γενική ομολογία έχει οριστικοποιήσει τη μεταφορά πολλών εργαζομένων από τα γραφεία των παραδοσιακών χώρων εργασίας στα γραφεία των σπιτιών. Η έκταση του φαινομένου, που είναι εξάλλου παγκόσμιο, έχει κινητοποιήσει και την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έχει στείλει τις δικές της κατευθυντήριες γραμμές για το ποιες παράμετροι πρέπει να υπολογίζονται και ποια δικαιώματα πρέπει να κατοχυρώνονται κατά τη νομοθετική ρύθμιση της τηλεργασίας. Βάσει αυτών των θέσεων της ΕΕ και με βασικό υλικό τη νομοθετική ρύθμιση της τηλεργασίας που επιχειρεί να εφαρμόσει η ελληνική κυβέρνηση, γίνονται και οι διεργασίες στην Κύπρο. Ωστόσο, όπως διαμηνύει η Υπουργός Εργασίας στη συνέντευξη που ακολουθεί, πρόκειται για σχέδιο νόμου του οποίου η τελική μορφή θα οριστικοποιηθεί στο τραπέζι του διαλόγου με τους κοινωνικούς εταίρους.

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΟΥ

Το υφιστάμενο συνταξιοδοτικό σύστημα της Κύπρου έχει θεσπιστεί το 1980. Στα 40 και πλέον χρόνια που εφαρμόστηκε κρίνεται «επιτυχημένο και έχει προσφέρει πάρα πολλά στον τόπο», σύμφωνα με την Υπουργό Εργασίας. Ωστόσο, οι εργασιακές συνθήκες, το μοντέλο παραγωγής, η αγορά εργασίας, η σύνθεση του εργατικού δυναμικού σε ό,τι αφορά τις ηλικίες, το φύλο και τη μορφωτική στάθμη, η αύξηση του προσδόκιμου ζωής κ.ά. έχουν αλλάξει κατά πολύ μέσα σε αυτές τις τέσσερις δεκαετίες. Ως εκ τούτου, ο εκσυγχρονισμός του συνταξιοδοτι-

Το 12% και η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης Αν και όλα είναι προς συζήτηση, αυτό που έχει διαφανεί το προηγούμενο διάστημα σε ό,τι αφορά το συνταξιοδοτικό είναι οι «κόκκινες γραμμές» που έχουν θέσει οι συνδικαλιστικές οργανώσεις. Σύσσωμο το συνδικαλιστικό κίνημα τάσσεται εναντίον της μείωσης κατά 12% στις συντάξεις όσων, αντί στα 65 τους χρόνια, συνταξιοδοτούνται στα 63. Δεύτερο σημείο για το οποίο οι συνδικαλιστικές οργανώσεις έχουν δείξει ότι θα δώσουν μάχη σε περίπτωση που επιχειρηθεί η εφαρμογή του, είναι η αύξηση του ορίου ηλικίας στα 67 έτη. Ωστόσο, υπογραμμίζεται ότι πρόκειται για ζητήματα για τα οποία δεν έχει ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση, αφού όλα είναι προς συζήτηση. Σημειώνεται εντούτοις ότι από μέρους του Υπουργείου Εργασίας έχουν γίνει νύξεις για τα ζητήματα αυτά, με επίκληση μάλιστα σχετικών αναλογιστικών μελετών, οι οποίες, όπως υποστηρίζεται από το Υπουργείο Εργασίας, δεικνύουν ότι, «αν δεν υπάρχουν αλλαγές, θα βρεθούμε ενώπιον του κινδύνου κατάρρευσης του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων». Ο στόχος της μεταρρύθμισης Στόχος, όπως διαμηνύουν από το Υπουργείο Εργασίας, είναι η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού να πετύχει τη μείωση του κινδύνου φτώχειας των συνταξιούχων, τη διασφάλιση επαρκούς συνταξιοδοτικού εισοδήματος, την αλληλεγγύη και δικαιοσύνη μεταξύ και εντός των γενεών, τη διασφάλιση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας των συντάξεων και την αποδοτικότητα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης μέσω της μείωσης των αντικινήτρων για εργασία.

EconomyToday 53

cover story

Ζέτα Αιμιλιανίδου:

Ρυθμιστής του συνταξιοδοτικού ο κατώτατος μισθός Απαντήσεις για τα ανοικτά ζητήματα που είναι στο τραπέζι του διαλόγου με τους κοινωνικούς εταίρους δίνει η Υπουργός Εργασίας, Ζέτα Αιμιλιανίδου, σε αποκλειστική συνέντευξή της στο Economy Today. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ ΠΕΤΡΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ

Π

οιο μήνυμα στέλνει προς όλους για τον 13ο μισθό ενόψει γιορτών η Ζέτα Αιμιλιανίδου και γιατί η θέσπιση κατώτατου μισθού αποτελεί προϋπόθεση για να προχωρήσει η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού. Διαβάστε ακόμη πώς απαντά η Υπουργός Εργασίας στο κατά πόσον η αναδιαμόρφωση του πλαισίου απασχόλησης εργατών από τρίτες χώρες συνδέεται με το μεταναστευτικό πρόβλημα, το οποίο ταλανίζει τη χώρα μας. Θέσπιση κατώτατου μισθού, μεταρρύθμιση συνταξιοδοτικού, πλαίσιο εργασίας για άτομα από τρίτες χώρες, τηλεργασία και άλλα θέματα στη συνέντευξη που ακολουθεί. Η συζήτηση για την εισαγωγή ενός εθνικού κατώτατου μισθού (ΕΚΜ) βρίσκεται στο τραπέζι του κοινωνικού διαλόγου. Αν δεν μπορούμε να πούμε ποιο θα είναι το ύψος του ΕΚΜ, μπορούμε να μάθουμε ποιος θα είναι ο μηχανισμός υπολογισμού του, έστω σε αδρές γραμμές; Λόγω αλλαγής των οικονομικών συνθηκών με την πάροδο του χρόνου, το ύψος του κατώτατου μισθού θα χρειάζεται να αναπροσαρμόζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα για διατήρηση της αποτελεσματικότητας 54 EconomyToday

Είναι σημαντική η εγκαθίδρυση αξιόπιστου μηχανισμού ο οποίος θα συγκεντρώνει και θα αναλύει στατιστικά στοιχεία και θα έχει καταλυτικό ρόλο στη διεξαγωγή ενός δομημένου κοινωνικού διαλόγου για τη διαχρονική διαμόρφωση του κατώτατου μισθού

EconomyToday 55

cover story

ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΟ Πώς προχωρά ο σχεδιασμός για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού; Θα είναι έτοιμες οι μελέτες για τη συνολική αναθεώρηση του συστήματος μέχρι το τέλος του έτους; Το ζήτημα αυτό συζητείται στο πλαίσιο του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος με τους κοινωνικούς εταίρους και σε αυτό το πλαίσιο έχει δοθεί προτεραιότητα στην ολοκλήρωση της συζήτησης για τον εθνικό κατώτατο μισθό μέχρι το τέλος αυτού του έτους, δεδομένου ότι οι μελέτες για τον κατώτατο μισθό έχουν ολοκληρωθεί. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η ύπαρξη εθνικού κατώτατου μισθού επηρεάζει καθοριστικά και με άμεσο τρόπο τους σχεδιασμούς για το συνταξιοδοτικό σύστημα, καθώς επηρεάζει το ελάχιστο ποσό εισφορών στο ταμείο για τους εργαζόμενους, τους εργοδότες και τους αυτοτελώς εργαζόμενους και κατ’ επέκταση και το ύψος των συντάξεων των προσώπων αυτών. Με βάση τα δεδομένα αυτά, οι μελέτες που αφορούν τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος θα ολοκληρωθούν εντός του 2022.

56 EconomyToday

του συστήματος. Ως εκ τούτου, είναι σημαντική η εγκαθίδρυση ενός αξιόπιστου μηχανισμού ο οποίος θα συγκεντρώνει και θα αναλύει στατιστικά στοιχεία και θα έχει καταλυτικό ρόλο στη διεξαγωγή ενός δομημένου κοινωνικού διαλόγου για τη διαχρονική διαμόρφωση του κατώτατου μισθού. Σύμφωνα με τις μελέτες που έχουμε ολοκληρώσει, τα κριτήρια που χρειάζεται να λαμβάνονται υπόψη για τον καθορισμό και την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού περιλαμβάνουν τη διαφοροποίηση στο κόστος διαβίωσης, τις τάσεις στα επίπεδα απασχόλησης και τα ποσοστά ανεργίας, τη διαφοροποίηση στην οικονομική ανάπτυξη και την παραγωγικότητα, καθώς και άλλες παραμέτρους. Αυτά είναι τα γενικά χαρακτηριστικά του μηχανισμού τον οποίο στοχεύουμε να εγκαθιδρύσουμε, ώστε η αναπροσαρμογή να λαμβάνει χώρα σε τακτική βάση και με διαφάνεια, περιλαμβανομένου και του αρχικού καθορισμού του κατώτατου μισθού με την έναρξη εφαρμογής του θεσμού. Τα ζητήματα αυτά όμως βρίσκονται στο τραπέζι του κοινωνικού διαλόγου για διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους πριν από τη λήψη οποιωνδήποτε τελικών αποφάσεων. Επικαλείστε συχνά το γεγονός ότι, σύμφωνα με τις εκθέσεις και τις έρευνες που έχουν γίνει, μόνο οφέλη θα υπάρξουν από τη θέσπιση του ΕΚΜ. Πού στηρίζετε τη θέση αυτή; Υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία; Η θέση αυτή στηρίζεται στα αποτελέσματα των μελετών που έχουν γίνει και οι οποίες έχουν εξετάσει όλες τις παραμέτρους εφαρμογής στη βάση δεδομένων και διεκπεραίωσης γενικών στατιστικών αναλύσεων για εξέταση της αποτελεσματικότητας της λειτουργίας του κατώτατου μισθού στην Κύπρο. Για τον σκοπό αυτό, έγιναν εξειδικευμένες ποσοτικές αναλύσεις και εκτίμηση των επιπτώσεων της εφαρμογής του θεσμού του κατώτατου μισθού στην αγορά εργασίας και σε άλλες πτυχές της οικονομίας, καθώς επίσης και στην εξέταση της συμμόρφωσης της Κύπρου με συμβάσεις του ILO σχετικά με τον κατώτατο μισθό. Τα αποτελέσματα των μελετών διασταυρώθηκαν και επιβεβαιώθηκαν με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και με τη συμμετοχή του ILO και τεχνοκρατών από 9 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με παρόμοια συστήματα εργασιακών σχέσεων. Οι βασικοί στόχοι είναι η επίτευξη ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης και η βελτίωση της προστασίας των εργαζομένων από αδικαιολόγητα χαμηλούς μισθούς. Παράλληλα, όμως, και πάντοτε βάσει των αποτελεσμάτων των μελετών, επιτυγχάνονται και άλλοι σημαντικοί στόχοι, όπως μείωση της μισθολογικής και εισοδηματικής ανισότητας και του επιπέδου φτώχειας για τους εργαζομένους, προστασία ομάδων εργαζομένων με μικρή διαπραγματευτική δύναμη, μείωση του χάσματος στις αμοιβές μεταξύ των δύο

φύλων, παροχή κινήτρου στους εργαζομένους για αύξηση της παραγωγικότητας, αλλά και συνεισφορά στη διόρθωση υφιστάμενων στρεβλώσεων στην αγορά εργασίας, όπως για παράδειγμα η υποδήλωση μισθών. Σε ποιους κλάδους εργασίας θα εφαρμοστεί ο εθνικός κατώτατος μισθός; Πόσοι εργαζόμενοι θα επωφεληθούν από τη ρύθμιση αυτή και σε ποιο βαθμό εκτιμάτε ότι θα αυξηθεί ο μισθός τους; Σύμφωνα με τα στοιχεία του ILO σε πολλές χώρες, υπάρχουν επαγγέλματα που εξαιρούνται του εθνικού κατώτατου μισθού. Θα ισχύσει και στην Κύπρο κάτι αντίστοιχο; Και για ποια επαγγέλματα; Τα θέματα αυτά είναι αντικείμενο του κοινωνικού διαλόγου που διεξάγεται. Σε κάθε περίπτωση, ο κατώτατος μισθός που θα αποφασιστεί θα αποτελεί το κατώτατο όριο μισθού για κάθε εργαζόμενο, ενώ συνεχίζουν να εφαρμόζονται βεβαίως και οι διατάξεις της περί προστασίας των μισθών νομοθεσίας, με βάση τις οποίες κανένας υφιστάμενος μισθός δεν μπορεί να μειωθεί μονομερώς από τον εργοδότη. Εξακολουθούν επίσης να ισχύουν και οι πρόνοιες των συλλογικών συμβάσεων και με την εφαρμογή του κατώτατου μισθού, όπου προβλέπεται σε συλλογικές συμβάσεις υψηλότερος μισθός, εξακολουθεί να ισχύει ο υψηλότερος μισθός. Τι θα γίνει με τα επαγγέλματα που καλύπτονται από το υφιστάμενο υπουργικό διάταγμα; Θα ενταχθούν και αυτά στον κατώτατο μισθό ή θα εξακολουθήσει το διάταγμα να έχει την ισχύ που έχει τώρα; Ο κατώτατος μισθός που θα καθοριστεί θα καλύψει και αυτές τις περιπτώσεις, εκτός αν στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου συμφωνηθεί με τους κοινωνικούς εταίρους να εξαιρεθεί οποιοδήποτε επάγγελμα ή κατηγορία εργαζομένων. Στις περιπτώσεις που θα γίνονται προσλήψεις στον ιδιωτικό τομέα μέσω ατομικών (ή συλλογικών) συμβάσεων, θα είναι υποχρέωση του εργοδότη να εφαρμόζει τον ΕΚΜ ή μπορεί να επικαλεστεί διμερή συμφωνία (εργοδοσίας και εργαζομένου) η οποία θα παρεκκλίνει από τις πρόνοιες του ΕΚΜ; Ο εθνικός κατώτατος μισθός είναι το κατώτατο όριο μισθού που μπορεί να δίνεται σε οποιονδήποτε εργοδοτούμενο στην Κυπριακή Δημοκρατία. Η εφαρμογή του θεσμού αυτού όμως δεν επηρεάζει με οποιονδήποτε τρόπο υφιστάμενες ή και μελλοντικές συλλογικές ή επιχειρησιακές συμβάσεις που καθορίζουν υψηλότερους αρχικούς μισθούς. Σε τέτοιες περιπτώσεις, θα πρέπει να δίνεται ο υψηλότερος αρχικός μισθός που προβλέπεται από τη συλλογική ή την επιχειρησιακή σύμβαση που ισχύει. Συμβάσεις που θα καθορίζουν μισθούς μικρότερους από τον κατώτατο μισθό δεν θα είναι νόμιμες.

«

Οι βασικοί στόχοι είναι η επίτευξη ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης και η βελτίωση της προστασίας των εργαζομένων από αδικαιολόγητα χαμηλούς μισθούς

«

EconomyToday 57

cover story

ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑ

Η νομοθετική ρύθμιση της τηλεργασίας γίνεται με οδηγό την ελλαδική σχετική νομοθετική εργασία. Έχουν γίνει προσθήκες ή αφαιρέσεις για την κυπριακή περίπτωση; Και αν ναι, ποιες; Η ελλαδική νομοθεσία για την τηλεργασία είναι ένα από τα παραδείγματα ρύθμισης της τηλεργασίας που λαμβάνονται υπόψη. Λαμβάνεται επίσης υπόψη η σχετική καθοδήγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έχει τοποθετηθεί γραπτώς για το πώς πρέπει να γίνεται αυτή η ρύθμιση, ποιες παράμετροι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και τα δικαιώματα που πρέπει να κατοχυρώνονται μέσα από τις διατάξεις της νομοθεσίας. Σε κάθε περίπτωση, η νομοθεσία που επεξεργαζόμαστε μορφοποιείται στα δεδομένα του κυπριακού συστήματος εργασιακών σχέσεων και εργατικού δικαίου και θα συζητηθεί στο τραπέζι του κοινωνικού διαλόγου με τους κοινωνικούς εταίρους πριν πάρει την τελική της μορφή.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΡΓΑΤΕΣ ΑΠΟ ΤΡΙΤΕΣ ΧΩΡΕΣ

Ζητήσατε από τις εργοδοτικές οργανώσεις στοιχεία αναφορικά με το ποιοι κλάδοι έχουν έλλειψη προσωπικού και συγκεκριμένους αριθμούς ελλείψεων. Το Υπουργείο Εργασίας έχει αντίστοιχα στοιχεία ή θα κινηθείτε βάσει αυτών που θα σας δώσουν οι εργοδοτικές πραγματικός κοινωνικός διάλογος όπου όλες οι οργανώσεις; απόψεις λαμβάνονται υπόψη πριν από τη λήψη σηΤο Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών μαντικών αποφάσεων. Ασφαλίσεων έχει αρκετά καλή γνώση των αναγκών της αγοράς εργασίας, τόσο μέσω της καθημερινής Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις θεωρούν ότι επαφής με τους ίδιους τους εργοδότες, μέσω της από μέρους της εργοδοτικής πλευράς επιδιΔημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης του Υπουργείώκεται η πρόσληψη εργαζομένων από τρίτες ου, όσο και μέσω των μελετών που πραγματοποιεί χώρες προκειμένου να μειώσουν το μισθολογια λογαριασμό του Υπουργείου η Αρχή Ανάπτυξης γικό τους κόστος. Υπάρχει δε η άποψη ότι το Ανθρώπινου Δυναμικού για τις ανάγκες σε ανφαινόμενο αυτό αλυσιδωτά θα λειτουργήσει θρώπινο δυναμικό για το επόμενο διάστημα και Το Υπουργείο σαν μοχλός πίεσης για την αναδιαμόρφωση τα επόμενα χρόνια. των μισθών των υφιστάμενων εργαζομένων Εργασίας, Πρόνοιας Συνεπώς, η κατάσταση στην αγορά εργασίας πα(ντόπιων και κοινοτικών). Πώς σχολιάζετε και Κοινωνικών ρακολουθείται συνεχώς και με συστηματικό τρόπο τις ανησυχίες αυτές; Ασφαλίσεων διεξάγει Με βάση την ισχύουσα Στρατηγική Απασχόλησης και είναι στη βάση αυτών των στοιχείων και αυτής της παρακολούθησης που τα τελευταία χρόνια κατά τη διάρκεια Αλλοδαπών, οι οποιεσδήποτε προσλήψεις εργαπροκηρύσσονται με αξιοσημείωτη επιτυχία είτε ζομένων από τρίτες χώρες εγκρίνονται μόνο υπό του Δεκεμβρίου σχέδια επιδοτούμενης απασχόλησης είτε σχέδια την προϋπόθεση ότι οι μισθοί που παρέχονται είναι ενημερωτική κατάρτισης εργαζομένων και ανέργων. στα ίδια επίπεδα με τους μισθούς των Κυπρίων ή εκστρατεία για την Οι απόψεις όμως των εργοδοτικών οργανώσεων των κοινοτικών εργαζομένων στην ίδια επιχείρηση για το πού υπάρχουν ή προβλέπεται να υπάρξουν υποχρέωση καταβολής ή στον ίδιο τομέα, ή και με βάση τις πρόνοιες της ελλείψεις είναι σημαντικές, καθώς αυτό σημαίνει ου συλλογικής σύμβασης, εάν υπάρχει ήδη συλλογική

του 13 μισθού

58 EconomyToday

καιρούς με βάση τη νομοθεσία. Το ζήτημα αυτό είναι μεν μια από τις πολλές παραμέτρους της υπό διαμόρφωση στρατηγικής απασχόλησης αλλοδαπών από τρίτες χώρες που συζητείται με τους κοινωνικούς εταίρους, όμως δεν συνδέεται με τη διαχείριση του μεταναστευτικού προβλήματος, που είναι ένα εντελώς διαφορετικό ζήτημα.

ΑΤΑ

Με το τέλος του 2021 λήγει και η συμφωνία για την ΑΤΑ. Από τη μια οι εργοδοτικές οργανώσεις ζητούν την πλήρη κατάργησή της, από την άλλη οι συντεχνίες, λόγω και της ακρίβειας και του πληθωρισμού, διεκδικούν την πλήρη εφαρμογή της για όλους τους εργαζόμενους. Εσείς τι λέτε; Είναι και αυτό ένα από τα θέματα που έχουμε στην ατζέντα του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος και θα συζητηθεί με τους κοινωνικούς εταίρους.

13ος ΜΙΣΘΟΣ σύμβαση στον τομέα. Με αυτόν τον τρόπο, διασφαλίζεται ότι δεν γίνεται υπόσκαψη των μισθών. Επιπλέον, για την έγκριση αδειών για απασχόληση αλλοδαπών, οι εργοδότες έχουν υποχρέωση όπως πρώτα προσλάβουν οποιονδήποτε άνεργο και διαθέσιμο για εργασία Κύπριο ή κοινοτικό πρόσωπο, επομένως οι άδειες αυτές δίνονται με φειδώ και αφού πρώτα εξαντληθούν τα περιθώρια πρόσληψης ανέργων. Θεωρείτε ότι η διαμόρφωση στρατηγικής για την απασχόληση εργαζομένων από τρίτες χώρες μπορεί να συνδεθεί με τη διαχείριση του μεταναστευτικού προβλήματος που αντιμετωπίζει η χώρα μας; Δηλαδή, μετανάστες και πρόσφυγες να μπουν στην αγορά εργασίας μέσω της υπό διαμόρφωση στρατηγικής για την απασχόληση; Η εργοδότηση αλλοδαπών φοιτητών ή αιτητών πολιτικού ασύλου ανέκαθεν επιτρεπόταν υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις που καθορίζονται στη νομοθεσία και στα διατάγματα που εκδίδονται κατά

Διανύουμε μια περίοδο κατά την οποία παραδοσιακά παραχωρείται στους εργαζόμενους ο 13ος μισθός. Ποιο είναι το μήνυμά σας προς εργοδότες και εργαζόμενους; Να τονίσω προς όλους ότι, με βάση την περί προστασίας των μισθών νομοθεσία, είναι δεδομένη η υποχρέωση του εργοδότη για καταβολή του 13ου μισθού στις περιπτώσεις όπου ο 13ος μισθός καταβάλλεται είτε με βάση τη σύμβαση εργασίας είτε με βάση το έθιμο, δηλαδή επειδή έτσι συνηθίζεται. Το Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων του Υπουργείου αλλά και η Ενιαία Υπηρεσία Επιθεώρησης βρίσκονται πάντοτε στη διάθεση του κάθε εργαζόμενου για διερεύνηση περιπτώσεων όπου ενδεχομένως να παραβιάζεται η εργατική νομοθεσία και για λήψη ανάλογων μέτρων όταν αυτό διαπιστώνεται. Σημειώνεται ότι και φέτος, όπως και τα τελευταία χρόνια, το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων διεξάγει κατά τη διάρκεια του Δεκεμβρίου ενημερωτική εκστρατεία για την υποχρέωση καταβολής του 13ου μισθού, με ενημερωτικό υλικό μέσω ραδιοφωνικών σποτ και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά και με σειρά δράσεων προς ενημέρωση τόσο των εργαζομένων για τα δικαιώματά τους όσο και των εργοδοτών για τις υποχρεώσεις τους.

EconomyToday 59

θo εμ c v eαr s t o r y

Ο ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΤΩΤΑΤΟΥ ΜΙΣΘΟΥ

ΦΑΝΤΑΖΕΙ ΔΥΣΕΠΙΛΥΤΗ ΕΞΙΣΩΣΗ

ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΙΩΑΝΝΗ ΒΙΟΛΑΡΗ Πανεπιστημιακού Καθηγητή Οικονομικών/Διοίκησης, Διευθυντή Ακαδημαϊκών Προγραμμάτων – City Unity College

Η

συζήτηση που πρόσφατα ξεκίνησε για το θέμα του κατώτατου μισθού δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Είναι ένα θέμα που συζητείται για πολλά χρόνια και κατά καιρούς κατώτατοι μισθοί καθορίζονται για συγκεκριμένα επαγγέλματα, όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και αλλού. Επίσης, για το θέμα αυτό εκπονήθηκαν και εκπονούνται πολλές ακαδημαϊκές και άλλες μελέτες. Η συζήτηση όμως τώρα διαφέρει στο ότι στοχεύει στον καθορισμό ενός εθνικού κατώτατου μισθού που θα εφαρμόζεται καθολικά και θα διασφαλίζει ένα εισόδημα ικανοποιητικό για όλους όσοι εισέρχονται στην αγορά εργασίας, ώστε οι εργαζόμενοι να μην τυγχάνουν εκμετάλλευσης.

ΟΙ ΣΧΟΛΕΣ ΣΚΕΨΗΣ Στο θέμα αυτό υπεισέρχονται διάφοροι παράγοντες και σχολές σκέψης, που πηγάζουν από το ποια είναι τα συμφέροντα αυτών που τις εκφράζουν. Για παράδειγμα, η πλευρά των εργοδοτών (και κατ’ επέκταση των εργοδοτικών οργανώσεων οι οποίες τους εκπροσωπούν) θα προτιμούσε να ισχύει 60 EconomyToday

Μια άλλη παράμετρος που συνδέεται με το θέμα είναι το αν ο μισθός που θα καθοριστεί θα πρέπει να αυξάνεται ανάλογα με τον πληθωρισμό, δηλαδή αν θα πρέπει –και πώς– να εφαρμόζεται ένα σύστημα αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής (ΑΤΑ)

ένα σύστημα ελεύθερης αγοράς και καθορισμού μισθών ανάλογα με τη ζήτηση και την προσφορά. Αυτό συνεπάγεται πως ενδέχεται να υπάρξει ένα εύρος μισθών οι οποίοι πολλές φορές δεν θα είναι δίκαιοι, από την άποψη πως άτομα που έχουν παρόμοια προσόντα και πείρα θα αμείβονται με διαφορετικούς μισθούς. Ήδη αυτό ισχύει, αν συγκρίνουμε μισθούς του δημόσιου με εκείνους του ιδιωτικού τομέα. Για παράδειγμα, ένας μηχανικός ή καθηγητής του Δημοσίου τοποθετείται με την πρόσληψή του σε μια συγκεκριμένη κλίμακα και ο μισθός του αυξάνεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο, ενώ ένας μηχανικός ή καθηγητής του ιδιωτικού τομέα απολαμβάνει ένα εισόδημα το οποίο συμφωνείται με τον εργοδότη του και η μεταβολή του εξαρτάται πολλές φορές από την κερδοφορία της επιχείρησης και τον κύκλο εργασιών της. Επιπρόσθετα, ως γνωστόν, οι δημόσιοι υπάλληλοι απολαμβάνουν μονιμότητα και άλλα ωφελήματα, τα οποία πολλές φορές δεν προσφέρονται στον ιδιωτικό τομέα. Υπάρχουν φυσικά και εξαιρέσεις στον κανόνα αυτό, όπως για κάποιες θέσεις σε τραπεζικούς οργανισμούς, ιδίως για τις πιο υψηλές θέσεις, αλλά είναι απλά εξαιρέσεις.

λαμβάνονται σε περιόδους πριν από εκλογές. Επομένως, είναι φανερό πως στη βάση αυτή οι όποιες αποφάσεις μόνο προσωρινά θα ικανοποιήσουν και θα ευνοήσουν κάποιους, ενώ είναι σίγουρο πως την οικονομία ως σύνολο θα την βλάψουν.

ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ Επιπρόσθετα, όσο κι αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε, στην εξίσωση υπεισέρχονται και οι ξένοι εργάτες, νόμιμοι ή μη, των οποίων τα εισοδήματα ποικίλλουν και επηρεάζουν, προς τα κάτω συνήθως, τα γενικά εισοδήματα. Ώσπου, δε, εισέρχονται στην αγορά εργασίας περισσότεροι τέτοιοι εργάτες, τόσο περισσότερο επηρεάζονται, αρνητικά, τα ημερομίσθια του γηγενούς πληθυσμού. Όπως γίνεται αντιληπτό, το θέμα δεν είναι καθόλου απλό, αντίθετα είναι σύνθετο και πολύπλοκο και ο καθορισμός ενός κατώτατου εθνικού μισθού φαντάζει μια δυσεπίλυτη εξίσωση, ακριβώς επειδή καλούμαστε να πετύχουμε σύγκλιση τόσο διιστάμενων απόψεων και συμφερόντων. Αν όμως κάποιος προσπαθήσει να δει το θέμα από μια απλά λογική και δίκαιη σκοπιά, θα διαπιστώσει πως το πρώτο που χρειάζεται είναι η αναγνώριση του ότι όντως κάθε εργαζόμενος θα ήθελε και θα έπρεπε να απολαμβάνει με την πρόσληψή του έναν μισθό που αφενός να συνάδει με τα προσόντα του και αφετέρου να του διασφαλίζει τουλάχιστον ένα αξιοπρεπές επίπεδο επιβίωσης, κάλυψης δηλαδή των βασικών του εξόδων. Και επιπλέον ότι στο μέλλον η προσφορά του ή και η απόκτηση πείρας και επιπρόσθετων προσόντων θα αναγνωρίζονται και θα αμείβονται ανάλογα.

Η ΛΥΣΗ Από την άλλη πλευρά, οι εργαζόμενοι (και οι συντεχνίες που τους εκπροσωπούν) ευνοούν τη θέσπιση ενός κατώτατου εθνικού μισθού, κυρίως διότι πιστεύουν πως έτσι θα προστατευθούν οι εργαζόμενοι από αυθαίρετες ενέργειες και εκμετάλλευση των εργαζομένων. Μια άλλη παράμετρος που συνδέεται με το θέμα αυτό είναι το αν ο μισθός που θα καθοριστεί θα πρέπει να αυξάνεται ανάλογα με τον πληθωρισμό, δηλαδή αν θα πρέπει –και πώς– να εφαρμόζεται ένα σύστημα αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής (ΑΤΑ), το οποίο ήδη εφαρμόζεται σε κάποιους τομείς, αλλά και πάλι στον ιδιωτικό τομέα δεν είναι υποχρεωτικό. Θυμίζουμε πως πριν από λίγα χρόνια ξεκίνησε μια συζήτηση κατάργησης της ΑΤΑ ή και βελτίωσής της, ώστε η εφαρμογή της να μη συνδέεται μόνο με τη μεταβολή των τιμών αλλά και με τη μεταβολή της παραγωγικότητας. Η οικονομική θεωρία σε αυτό το θέμα είναι σαφής. Δεν νοείται αύξηση ενός μισθού αν δεν δικαιολογείται από ταυτόχρονη αύξηση της παραγωγικότητας. Όμως, πολλές φορές οι αποφάσεις στα θέματα αυτά δεν βασίζονται μόνο σε οικονομικά δεδομένα, αλλά επηρεάζονται και από πολιτικές αποφάσεις, ιδίως όταν αυτές

Οπότε, για να «λυθεί» η εξίσωση αυτή, πρωτίστως πρέπει βάσει στατιστικών μελετών να καθοριστεί ποιο είναι σήμερα (ή στο μέλλον) αυτό το ελάχιστο ποσό με το οποίο κάποιος μπορεί να καλύψει τα βασικά του έξοδα (διότι είναι δυστυχώς γνωστό, από ευρωπαϊκές και άλλες μελέτες, πως ένα ανησυχητικό ποσοστό [24%!] των Κυπρίων εμπίπτει στην κατηγορία κάτω ή κοντά στο όριο της φτώχειας – και αυτό είναι απαράδεκτο να συνεχίζει να γίνεται ανεκτό). Και αφού καθοριστεί το ποσό αυτό, να αποφασιστούν τα μεικτά κριτήρια, πληθωρισμού και παραγωγικότητας, τα οποία θα συν-μετρούν στις μελλοντικές μεταβολές. Με αυτόν τον τρόπο, αφενός θα διασφαλιστεί μια αξιοπρεπής ελάχιστη διαβίωση για όλους και αφετέρου θα εφαρμοστεί ένα κίνητρο συνεχούς προσπάθειας βελτίωσης που θα είναι επωφελές για εργαζόμενους και εργοδότες, αλλά και για την οικονομία ως σύνολο. Οι πιο πάνω θέσεις και τοποθετήσεις ελπίζουμε να αποτελέσουν τροφή για υγιή σκέψη, ώστε η συζήτηση να καταλήξει σε μια ορθή εφαρμογή του θεσμού αυτού, ελαχιστοποιώντας τις οποιεσδήποτε κοινωνικές ανισότητες.

EconomyToday 61

σ κ πέρ γ τ

πε σ

θo εμ c v eαr s t o r y

Κατώτατος μισθός:

Η ανάγκη για ολιστική προσέγγιση Η αναλογία εσόδων-εξόδων στη μερίδα του πληθυσμού την οποία θα επηρεάσει η θέσπιση ενός κατωτάτου μισθού έχει ήδη διασαλευτεί επικίνδυνα.

ΤΟΥ ΦΕΙΔΙΑ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ Guest Teacher Πολιτικής Οικονομίας στο London School of Economics and Political Science και Επιστημονικού Συνεργάτη στο Κυπριακό Κέντρο Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας

62 EconomyToday

Η

έναρξη του κοινωνικού διαλόγου για τη θέσπιση ενός κατωτάτου μισθού στην οικονομία μας αποτελεί εξέλιξη προς τη σωστή κατεύθυνση. Το παρόν άρθρο προτάσσει τέσσερα σημεία τα οποία μπορούν να συνθέσουν μια ολιστική προσέγγιση στην εναρχθείσα διαδικασία. Η αύξηση της ανεργίας αποτελεί το σύνηθες επιχείρημα που προτάσσεται ενάντια στη θέσπιση. Αυτή η πρόβλεψη ισχύει σε επίπεδο οικονομικής θεωρίας, υποθέτοντας ότι ο κατώτατος καθορίζεται σε επίπεδο ανώτερο του επικρατούντος μισθού στην ελεύθερη αγορά. Η θεωρητική αυτή πρόβλεψη αποτελούσε για δεκαετίες αναμφισβήτητο μέρος της συμβατικής οικονομικής πολιτικής. Η συμβατική αυτή θεώρηση αμφισβητήθηκε το 1993 από τα εμπειρικά ευρήματα των οικονομολόγων Καρντ και Κρούγκερ. Τα αποτελέσματα της μελέτης τους για την επίδραση της αύξησης του κατωτάτου μισθού το 1992 στην πολιτεία του Νιου Τζέρσεϊ υποδήλωναν το αντίθετο του θεωρητικού προσδοκώμενου. Τα εν λόγω ευρήματα υπέστησαν μια αναμενόμενη σφοδρή κριτική. Εντούτοις, η μελέτη κινητοποίησε την περαιτέρω διερεύνηση της σχέσης ανεργίας και κατωτάτου μισθού. Ως αποτέλεσμα, η παλαιότερη προσδοκία

για ουσιαστική αύξηση της ανεργίας κατόπιν θεσπίσεως κατωτάτου μισθού αποτελεί πεπερασμένη. Αυτό ισχύει στον βαθμό που ο κατώτατος θεσπίζεται εντός λογικών πλαισίων. Αυτή η θεώρηση της ερευνητικής πορείας τυγχάνει προσφάτως παρερμηνείας, κυρίως από πολιτικές προσεγγίσεις που αγνοούν την προϋπόθεση των λογικών πλαισίων που συνεπάγονται μιας αμελητέας αύξησης. Η εν λόγω παρερμηνεία υποδεικνύει την ανάγκη μιας μακροπρόθεσμης αντιμετώπισης κατά τη διαδικασία θέσπισης. Αυτή η αντιμετώπιση χρειάζεται ούτως ώστε να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα μιας μελλοντικής λαϊκίστικης καθώς και αντιλαϊκής εργαλειοποίησης του κατωτάτου μισθού. Επί παραδείγματι, συγκεκριμένοι πολιτικοί σχηματισμοί θα μπορούσαν μελλοντικά να απαιτήσουν μια αχρείαστη αύξηση. Ομοίως, συγκεκριμένοι πολιτικοί σχηματισμοί θα μπορούσαν μελλοντικά να αποτελέσουν εμπόδιο σε μια αναγκαία αύξηση. Ένεκα των προαναφερθέντων, οφείλουμε να καταρτίσουμε έναν ολιστικό μηχανισμό αναθεώρησης του κατωτάτου μισθού που να παρέχει τη χρυσή τομή. Συνεπεία αυτής της χρυσής τομής, μπορούμε να επιτύχουμε το μέτρο ανάμεσα στην ανάγκη των εργαζομένων για δίκαιη αμοιβή και των εργοδοτών για βιώσιμη εταιρική λειτουργία, σε ένα προστατευμένο από πολιτική εκμετάλλευση πλαίσιο, στον βαθμό που αυτό επιτρέπεται. Επί της παρούσης, μια τέτοια χρυσή τομή ίσως να μην είναι εφικτή, καθώς δεν υπάρχουν οι συνθήκες στις οποίες η θέσπιση κατωτάτου μισθού να επαρκεί αφεαυτής για μια βιώσιμη βελτίωση του επιπέδου ζωής των επηρεαζόμενων συμπολιτών μας. Μια βιώσιμη βελτίωση του επιπέδου ζωής προϋποθέτει την επάρκεια των

επικίνδυνα από τη μισθολογική πραγματικότητα και συντονίσθηκε εν πολλοίς με την εξωτερική ζήτηση. Αυτές οι στρεβλώσεις διαιωνίζονται καθώς ο τομέας των ακινήτων συνεχίζει να τυγχάνει της ίδιας εκμετάλλευσης. Ενδεικτικό του προαναφερθέντος αποτελεί το πρόγραμμα απόκτησης Μόνιμης Άδειας Παραμονής, που εκ των πραγμάτων μπορεί να χαρακτηρισθεί ως μια απλή μετεξέλιξη-μετονομασία του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος. Ενόσω υφίστανται οι ανοδικές πιέσεις στο κόστος ζωής, κυρίως διαμέσου των στρεβλώσεων στην αγορά ακινήτωνενοικίων, η οικονομική ανάσα που θα επιφέρει η θέσπιση του κατωτάτου μισθού θα αποτελέσει κρίσιμη μεν, παροδικής φύσεως δε. Επομένως, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη για ρύθμιση του τομέα των ακινήτων διαμέσου της θέσπισης ορίων στη δυνατότητα αγοράς ακινήτων από ξένους υπηκόους εκτός ΕΕ. Αυτά τα όρια θα συνεισφέρουν στην εξισορρόπηση της μισθολογικής πραγματικότητας με το κόστος στέγασης. Η εν λόγω εξισορρόπηση αποτελεί προαπαιτούμενο μιας βιώσιμης θέσπισης του κατωτάτου μισθού για τους λόγους που αναφέρθηκαν πιο πάνω σε σχέση με τη δυνητική πολιτική εκμετάλλευση μιας μελλοντικής αναθεώρησης.

ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΣΤΡΕΒΛΩΣΕΩΝ

Συνοπτικά, η θέσπιση κατωτάτου μισθού αποτελεί μονόδρομο για την εξασφάλιση μιας αξιοπρεπούς διαβίωσης για τους χαμηλόμισθους συμπολίτες μας. Εντούτοις, οφείλουμε να παραμερίσουμε τις όποιες ψευδαισθήσεις για το εύρος καθώς και τη διάρκεια αυτής της θετικής οικονομικής ενίσχυσης εσόδων για την κάλυψη των βασικών εξόδων για που δύναται να επιφέρει στα επηρεαζόμενα στρώένα ορατό βάθος χρόνου. Η αναλογία εσόδωνματα. Οφείλουμε να εστιάσουμε στην παράλληλη εξόδων στη μερίδα του πληθυσμού την οποία θα διόρθωση των στρεβλώσεων που γεννούνται επηρεάσει η θέσπιση ενός κατωτάτου μισθού έχει ένεκα της ανεπαρκούς ρύθμισης του τομέα των ήδη διασαλευτεί επικίνδυνα. Αφενός, το βραχυακινήτων-ενοικίων και του ευρύτερου πληθωριστιπρόθεσμο στοιχείο της διασάλευσης οφείλεται κού κύματος. Αλλιώς, η θέσπιση ενός κατωτάτου στην αυξανόμενη ακρίβεια που παρατηρείται ως μισθού θα αποτελέσει ένα προσωρινό ανάχωμα αποτέλεσμα της κυπριακής καθώς και της διεθνούς στην αυξανόμενη διάβρωση του βιοτικού επιπέοικονομικής διαχείρισης της πανδημίας. Αφετέρου, δου των επηρεαζόμενων. Η ανάσχεση αυτής της το μακροπρόθεσμο στοιχείο της διασάλευσης διάβρωσης δύναται να επιτευχθεί σε έναν μεγάλο οφείλεται κυρίως στην πολιτική που ακολουθήθηκε βαθμό διαμέσου της ρύθμισης του τομέα των στην Κύπρο μετά την κατάρρευση του 2013. Όπως ακινήτων υπό τη μορφή ορίων στον όγκο αγοράς έχω επεξηγήσει σε προηγούμενα άρθρα μου επί του ακινήτων από ξένους υπηκόους εκτός ΕΕ. Εν τη θέματος («Έκρηξη τιμών και η μεγάλη απόαπουσία αυτής της ρύθμισης, ο κατώτατος φαση» - 24/10/21 και «Ρύθμιση ακινήτων μισθός θα τύχει μελλοντικά λαϊκίστικής ή/και για αξιοπρεπή διαβίωση» - 08/11/2021), αντιλαϊκής εκμετάλλευσης από ένα πολιτικό το οικονομικό μοντέλο που δομήθηκε με Μπορούμε να επιτύχουμε το σύστημα που εστιάζεται στην απάλυνση των κορωνίδα το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόμέτρο ανάμεσα στην ανάγκη των συμπτωμάτων αντί της αντιμετώπισης των γραμμα αλλοίωσε δραστικά και δυσμενώς αιτίων. Ενόσω αυτή η εστίατην αναλογία εγχώριας-εξωτερικής ζήτησης εργαζομένων για δίκαιη αμοιβή γενεσιουργών ση παραμένει, ίσως αποτελέσει επωφελέστην αγορά ακινήτων. και των εργοδοτών για βιώσιμη στερη επιλογή η θέσπιση με επιπρόσθετο εταιρική λειτουργία, σε ένα γνώμονα το κόστος διαβίωσης, πέραν του ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ μη βιώσιμου κριτηρίου μιας ποσοστιαίας προστατευμένο από πολιτική ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ αναλογίας του διάμεσου μισθού που προτίΣυνεπεία και της αλλοίωσης αυτής, το εκμετάλλευση πλαίσιο, στον θεται να χρησιμοποιήσει η πολιτεία. καθεστώς ακινήτων-ενοικίων απέκλινε

βαθμό που αυτό επιτρέπεται

EconomyToday 63

θo εμ c v eαr s t o r y

Πληθωριστικές τάσεις

και αγοραστική αξία Οι κεντρικές τράπεζες θεωρούν τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης ως «ζωντανούς οργανισμούς» που μπορούν να αναπροσαρμόζονται ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς και την πορεία των δημοσιονομικών δεικτών. Ένας άλλος παράγοντας ο οποίος θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών είναι οι διακυμάνσεις στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος.

ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΓΙΑΣΕΜΙΔΗ Οικονομολόγου

Άνοδος τιμών

Κ

ατά τη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων λόγω της πανδημίας, οι κυβερνήσεις κλήθηκαν να αντικαταστήσουν τεχνητά την κατανάλωση, ενισχύοντας τις κρατικές δαπάνες και προχωρώντας στην παραχώρηση επιδομάτων και χορηγιών. Αυτό οδήγησε στην αύξηση του δημόσιου χρέους, εφόσον πολλές είναι οι κυβερνήσεις που βγήκαν στις αγορές για άντληση κεφαλαίων, εκμεταλλευόμενες το περιβάλλον των χαμηλών επιτοκίων.

Ποσοτική χαλάρωση και χαμηλά επιτόκια

Οι κεντρικές τράπεζες, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της ρευστότητας, προχώρησαν στην επέκταση των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης, διατηρώντας τα επιτόκια σε πολύ χαμηλά επίπεδα και ενισχύοντας τις αγορές ομολόγων από τις δευτερογενείς αγορές, διογκώνοντας τους ισολογισμούς τους. Το περιβάλλον των χαμηλών επιτοκίων από τη μια βοηθά στην ευνοϊκότερη χρηματοδότηση έργων. Από την άλλη, επηρεάζει αρνητικά την κερδοφορία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, καθώς και τις αποδόσεις των επενδύσεων των ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών ταμείων. Είναι για αυτόν τον λόγο που αναζητούνται άλλες μορφές επενδύσεων, εκτός των ομολόγων και των τραπεζικών καταθέσεων. Σίγουρα τα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης θεωρούνται έκτακτα και η διατήρησή τους για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν είναι βιώσιμη. Ούτε όμως και η απότομη απόσυρσή τους ενδείκνυται, εφόσον θα δημιουργήσει κραδασμούς στις αγορές και αλυσιδωτά προβλήματα σε αρκετές οικονομίες, όπως οι αναδυόμενες.

64 EconomyToday

Τους τελευταίους μήνες παρουσιάζεται μια σημαντική αύξηση στην αξία των εμπορευμάτων (commodities). Αυτό είναι ξεκάθαρο από τις τιμές του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές (υπήρξε κάποια αποκλιμάκωση των τιμών όταν οι ΗΠΑ και άλλες χώρες δήλωσαν ότι θα διοχετεύσουν κάποια από τα αποθέματά τους στην αγορά), αλλά και από τις τιμές των κρυπτονομισμάτων και των μετοχών στο χρηματιστήριο. Την ίδια στιγμή, καταγράφεται σημαντική μείωση στην ισοτιμία του δολαρίου, το οποίο συνδέεται με πολλές εμπορικές πράξεις. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στόχος είναι ο πληθωρισμός να κυμαίνεται κοντά στο 2%. Υπενθυμίζεται ότι πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας οι κεντρικές τράπεζες είχαν ξεκινήσει την απόσυρση των μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης (tapering) με τη σταδιακή αύξηση των επιτοκίων. Η αλλαγή του επιτοκίου θα επηρεάσει και τις ισοτιμίες συναλλάγματος, όπως για παράδειγμα αυτήν του δολαρίου, νόμισμα με το οποίο συνδέονται οι αξίες πολλών προϊόντων.

Ενδεχόμενο αύξησης των επιτοκίων

Γίνεται αντιληπτό ότι ενδεχόμενη αύξηση των επιτοκίων, ειδικά αν γίνει με ασύμμετρο τρόπο, θα αφήσει εκτεθειμένους δανειολήπτες, είτε είναι κράτη είτε είναι ιδιώτες. Οι κεντρικές τράπεζες θα προχωρήσουν σε σταδιακή απόσυρση των μέτρων, ώστε οι αγορές να μπορούν να αφομοιώνουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις αλλαγές. Η ενίσχυση του πληθωρισμού δημιουργεί δεύτερες σκέψεις για αγορές σε καταναλωτές που ενδεχομένως να περιμένουν αποκλιμάκωσή του, ενώ οι συζητήσεις για σταδιακή αύξηση των επιτοκίων και η ενίσχυση των ισολογισμών των τραπεζικών ιδρυμάτων ίσως

οδηγήσει κάποιους καταθέτες σταδιακά πίσω στην αποταμίευση.

Αγοραστική δύναμη και πληθωρισμός

Η αγοραστική αξία των εισοδημάτων των νοικοκυριών αποτελεί σημαντικό παράγοΟι κεντρικές τράπεζες Η αγορά των ακινήτων ντα για τον οικογενειακό προϋπολογισμό. θεωρούν τα προγράμματα Από την άλλη, θα πρέπει να σημειωθεί ότι Σίγουρα η αύξηση του πληθωρισμού αυτή τη στιγμή οι χρηματοπιστωτικοί οργαποσοτικής χαλάρωσης ως μειώνει την αγοραστική αξία και έχει αρχίσει νισμοί συνεχίζουν να επιβάλλουν αρνητικά «ζωντανούς οργανισμούς» που η σταδιακή συζήτηση για επαναφορά της επιτόκια, οπότε είναι αναμενόμενο να αναμπορούν να αναπροσαρμόζονται ΑΤΑ. Υπάρχουν διάφορες απόψεις ως προς ζητούνται επενδύσεις με απόδοση, με τους το θέμα. Από τη μια κάποιοι αναφέρουν ότι ανάλογα με τις συνθήκες της Κύπριους συνήθως να κινούνται στον τομέα η ΑΤΑ αποτελεί «καύσιμο» για τον πληθωτης κτηματαγοράς. Την ίδια στιγμή, σχεδόν αγοράς και την πορεία των ρισμό, εάν και εφόσον φυσικά η ζήτηση σε όλες τις χώρες παρατηρείται αύξηση στις δημοσιονομικών δεικτών κρατηθεί στα ίδια επίπεδα, ενώ από την άλλη τιμές των ακινήτων, τροφοδοτούμενη από το η μη προσαρμογή (ειδικά αν ο πληθωριαυξημένο κόστος κατασκευής και το ενδιαφέσμός δεν αποτελεί παροδικό φαινόμενο) ρον που υπάρχει στην κτηματαγορά. ενδεχομένως να οδηγήσει σε μείωση της κατανάλωσης και σε αρνητική επίδραση στην πορεία Πανδημική «οικονομική της οικονομίας. Την ίδια στιγμή, συζήτηση έχει ξεκιανωμαλία» και αλλαγή νήσει και για τη θεσμοθέτηση του κατώτατου μισθού, νοοτροπίας σε μια προσπάθεια –σε συνδυασμό με το Ελάχιστο Σε περιόδους αστάθειας, μεταβλητότητας και ύφεσης Εγγυημένο Εισόδημα– διασφάλισης ενός ελάχιστου συνήθως οι καταναλωτές είναι πιο επιφυλακτικοί, επιπέδου διαβίωσης για όλους τους πολίτες. ενώ σε περιόδους ευφορίας οι δαπάνες αυξάνονται. Φυσικά, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η επιβολή Ο δείκτης της ανεργίας περιοριστικών μέτρων στην οικονομία και γενικότερα Σημαντικοί δείκτες μιας οικονομίας, πέραν των δηη κατάσταση με την εξάπλωση του ιού αποτελεί «οικομοσιονομικών μεγεθών, είναι το ποσοστό ανεργίας νομική ανωμαλία» και ενδεχομένως βραχυπρόθεσμα αλλά και η πορεία του πληθωρισμού. Επιπλέον, η να παρατηρηθούν διαφορετικές του αναμενόμενου ανεργία αποτελεί ένα από τα πλέον πολυσύνθετα οικονομικές συμπεριφορές. Θα πρέπει να σημειωπροβλήματα, αφού, πέρα από τις οικονομικές της θεί ότι σταδιακά οι νοοτροπίες των πολιτών έχουν συνέπειες, επηρεάζει την ίδια την κοινωνία. αλλάξει, αφού αντιλαμβάνονται την αξία του σωστού Η διατήρηση, για παράδειγμα, ενός ατόμου για σχεδιασμού και του «παθητικού εισοδήματος», μεγάλο χρονικό διάστημα εκτός της αγοράς εργασίας, είτε αυτό είναι στη μορφή ενοικίων είτε στη μορφή πέρα από τη στατιστική καταγραφή, επηρεάζει σημαμερισμάτων, και εκμεταλλευόμενοι τα φορολογικά ντικά τη δυνατότητά του να εξυπηρετεί τις υποχρεώκίνητρα σχεδιάζουν το μέλλον μέσω συνεισφορών σεις του, όπως τον δανεισμό (άλλωστε, το ποσοστό σε ταμεία προνοίας ή με τη σύναψη ασφαλειών ζωής ανεργίας είναι ένα από τα στατιστικά στοιχεία που ανταποδοτικού χαρακτήρα. Κάθε νοικοκυριό και κάθε χρησιμοποιούνται στα μοντέλα για εκτίμηση των άτομο ξεχωριστά προσπαθεί να κάνει τον δικό του επισφαλειών) και τη συνεισφορά του στο οικογενειπροϋπολογισμό, υπολογίζοντας τις τωρινές και ενδεακό εισόδημα. Πέρα από τον αριθμό των ανέργων χόμενες ανάγκες της οικογένειάς του, καθώς και τη και το ποσοστό τους όσον αφορά το σύνολο των διασφάλιση του μέλλοντος για τον ίδιο, π.χ. σύνταξη, εργοδοτουμένων, είναι σημαντικό να αναλύονται και και για τα παιδιά του, π.χ. σπουδές, επενδύοντας ή επιμέρους στοιχεία, όπως για παράδειγμα τα ηλικιαποταμιεύοντας τα πλεονάσματα. Μετά την άρση των ακά δεδομένα και οι τομείς στους οποίους υπήρξε περιοριστικών μέτρων, οι οικονομίες ανακάμπτουν μείωση στην απασχόληση. και η απασχόληση, το οικογενειακό εισόδημα και ο Η απασχόληση αποτελεί ένα σημαντικό στατιστικό κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων ενισχύονται. στοιχείο για μια οικονομία και θα πρέπει να αξιολοΤην ίδια στιγμή, η ανάκαμψη αυξάνει τη ζήτηση σε γείται σε συνεχή βάση. Είναι σίγουρα απαραίτητη η δανεισμό για επενδύσεις, για αγορά κατοικίας για σωστή διασύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά ιδιοκατοίκηση ή για ενίσχυση των επιχειρηματικών εργασίας και η εξέταση των τομέων και των επαγγελδραστηριοτήτων. Ταυτόχρονα, όμως, διαφαίνεται μάτων για τα οποία αναμένεται να υπάρξει ζήτηση, ότι γίνεται καλύτερος σχεδιασμός και τόσο όσον αφορά τους παραδοσιακούς αξιολόγηση του οικονομικού τομείς της οικονομίας όσο και περιβάλλοντος από αυτούς για τους οποίους τους ιδιώτες και τις γίνονται προσπάθειες επιχειρήσεις, και να αναπτυχθούν, αυτό φαίνεται όπως ο τομέας της από τις αυτεχνολογίας. ξήσεις στις καταθέσεις.

EconomyToday 65

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΑΚΙΝΗΤΑ & ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ

ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ

REAL ESTATE

Το Economy Today, στο αφιέρωμα που ακολουθεί, παρουσιάζει τα σημαντικότερα έργα και τα μελλοντικά σχέδια των εταιρειών ΑΤΛΑΣ ΠΑΝΤΟΥ και Korantina Homes, καθώς και την BidX1, η οποία δραστηριοποιείται στις διαδικτυακές πωλήσεις ακινήτων. ΤΗΣ ΝΑΤΑΛΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ

66 EconomyToday

Ο

τομέας των ακινήτων και των κατασκευών έχει σημαντική συνεισφορά στην κυπριακή οικονομία. Πρόκειται για έναν κλάδο ο οποίος διαχρονικά, παρά τα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει, αποδεικνύεται ανθεκτικός στους κραδασμούς και στα προβλήματα που προκύπτουν. Στην Κύπρο δραστηριοποιείται ένας σημαντικός αριθμός επιχειρηματιών ανάπτυξης γης, γεγονός που συμβάλλει και στην ύπαρξη ενός υψηλού ποσοστού απασχόλησης εργαζομένων. Τα τελευταία χρόνια, παρατηρούμε όχι μόνο τις πόλεις και τις τοπικές κοινωνίες αλλά ολόκληρη τη χώρα μας να αλλάζει και να διαμορφώνεται. Νέα και πιο σύγχρονα οικιστικά έργα, πολυτελή ακίνητα, νέες γραφειακές εγκαταστάσεις και χώροι ψυχαγωγίας ξεπροβάλλουν, ανεβάζοντας τον πήχη ψηλά. Πρόκειται για έργα που προέρχονται από εταιρείες με εμπειρογνωμοσύνη και εξειδίκευση, οι οποίες παρέχουν ποιοτικά έργα και υπηρεσίες, βασισμένα σε υψηλά πρότυπα και προδιαγραφές και τα οποία μπορούν να χαρακτηριστούν ως σύγχρονα και καινοτόμα. Αυτά τα νέα και σύγχρονα έργα έχουν συνακόλουθα οφέλη στην κυπριακή οικονομία και κοινωνία, αφού συμβάλλουν στην ενίσχυση του τουριστικού προϊόντος και προσελκύουν επενδυτές από ξένες χώρες, διεθνείς εταιρείες που θέλουν να μεταφέρουν την έδρα τους στην Κύπρο, αλλά και εργαζόμενους υψηλής εισοδηματικής στάθμης οι οποίοι έρχονται στη χώρα μας για να εργαστούν.

ΑΥΞΗΣΗ ΤΙΜΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ

σημαντική Όσον αφορά δε τη γενικότερη εικόνα του τομέα, εξέλιξη για τη όπως και για άλλους τομείς, μια σημαντική πρόκληση μελλοντική δραστηφαίνεται να είναι η αύξηση των τιμών. Σύμφωνα με τα ριότητα στον κατασκευατελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίστικό τομέα», προκύπτουν τα ας Κύπρου, ο Δείκτης Τιμών Κατασκευαστικών Υλικών εξής: «Για τον μήνα Αύγουστο του για τον μήνα Οκτώβριο του 2021 ανήλθε στις 117,95 τρέχοντος έτους (τελευταία διαθέσιμα μονάδες (με βάση το 2015=100), σημειώνοντας στοιχεία), ο αριθμός των αδειών οικοδοαύξηση της τάξης του 1,87% σε σχέση με τον προημής που εκδόθηκαν από τις δημοτικές αρχές γούμενο μήνα. Σημειώνεται ακόμα πως, σε σύγκριση με και τις επαρχιακές διοικήσεις ανήλθε στις 523. Η τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους, ο δείκτης συνολική αξία των αδειών αυτών έφθασε τα €143,4 κατέγραψε αύξηση 16,99%. Ανά κατηγορία προϊόεκατ. και το συνολικό εμβαδόν τις 124,9 χιλιάδες ντων, καταγράφηκαν αυξήσεις στα μεταλλικά προϊόντα τετραγωνικά μέτρα. Με τις άδειες (32,35%), στα προϊόντα από αυτές προβλέπεται να ανεγερθούν ξύλο, τα μονωτικά, τα χημικά 554 οικιστικές μονάδες». Στην και τα πλαστικά (17,51%), έρευνα προστίθεται ακόμα ότι την στα ηλεκτρομηχανολογικά είδη περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου (11,68%), στα ορυκτά (5,61%) 2021 εκδόθηκαν 5.240 άδειες Νέα, σύγχρονα και και στα προϊόντα ορυκτών οικοδομής σε σύγκριση με 4.416 (4,31%). καινοτόμα έργα, από την αντίστοιχη περίοδο του προσημαντικές εταιρείες ηγούμενου έτους, σημειώνοντας ΑΔΕΙΕΣ με όνομα στην κυπριακή αύξηση 18,7%. Η συνολική αξία ΟΙΚΟΔΟΜΗΣ των αδειών αυτών μειώθηκε κατά αγορά, αναβαθμίζουν Όσον αφορά τις άδειες οικοδο4,5% και το συνολικό εμβαδόν μής, οι οποίες, όπως αναφέρει η το οικιστικό προφίλ αυξήθηκε κατά 8,1%. Στατιστική Υπηρεσία, «συνιστούν

της χώρας μας

EconomyToday 67

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΑΚΙΝΗΤΑ & ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ, ΠΟΙΟΤΗΤΑ, ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ Η ΑΤΛΑΣ ΠΑΝΤΟΥ είναι εκ των κορυφαίων κατασκευαστικών εταιρειών της Κύπρου και διαχρονικά κτίζει ένα πλούσιο πορτφόλιο με παρουσία στην Κύπρο και στο εξωτερικό.

My Mall, Λεμεσός

Sky Tower, Λεμεσός

Μ

ε πέραν των 80 χρόνων ιστορίας, η ΑΤΛΑΣ ΠΑΝΤΟΥ έχει κτίσει ένα αξιόλογο όνομα, συνώνυμο της καινοτομίας, της αξιοπιστίας και της αποδοτικότητας. Είναι ο πυρήνας ενός δυναμικού ομίλου, στον οποίο ανήκουν 12 εταιρείες με εργασίες σε Κύπρο και εξωτερικό. Τα σταθερά βήματα και η σκληρή δουλειά έκαναν την ΑΤΛΑΣ ΠΑΝΤΟΥ να αποτελεί σήμερα ιστορικό κεφάλαιο για τον κατασκευαστικό τομέα και μια από τις κορυφαίες κατασκευαστικές εταιρείες της Κύπρου. Στη μακρόχρονη ιστορία του, ο όμιλος, με πέραν των 420 68 EconomyToday

Dhekelia Power Station, Λάρνακα ολοκληρωμένων έργων και με πέραν των 250 μόνιμων υπαλλήλων, άφησε και αφήνει το στίγμα του σε ολόκληρη την Κύπρο και στο εξωτερικό, με έργα που αποτελούν σημεία αναφοράς, υιοθετώντας πρωτοποριακές προσεγγίσεις και καινοτόμες τεχνικές.

ΤΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ ΜΑΣ Η ΑΤΛΑΣ ΠΑΝΤΟΥ, με παρουσία στην Κύπρο και στο εξωτερικό (Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, Κατάρ και Ρουμανία), με συνέπεια και επαγγελματισμό, έχει καταφέρει να συγκεντρώσει στο χαρτοφυλάκιό της μια ποικιλία αξιόλογων κατασκευαστικών και τεχνικών έργων:

Η ΑΤΛΑΣ ΠΑΝΤΟΥ έχει διακριθεί και τιμηθεί σε πολυάριθμες τοπικές και διεθνείς βραβεύσεις, αποδεικνύοντας τη συνέπειά της στο να παρέχει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες και να δημιουργεί έργα που αποτελούν σημεία αναφοράς

• Κατασκευαστικά Πολυώροφα κτίρια με πολυτελή διαμερίσματα, συγκροτήματα κατοικιών και ανεξάρτητες βίλες, τουριστικά συγκροτήματα, ξενοδοχεία και θέρετρα, κτιριακά συγκροτήματα γραφείων, εμπορικά κτίρια και εμπορικά κέντρα, βιομηχανικές εγκαταστάσεις, νοσοκομεία και κλινικές είναι μεταξύ άλλων στο χαρτοφυλάκιο της ΑΤΛΑΣ ΠΑΝΤΟΥ.

• Έργα πολιτικής μηχανικής και υποδομής Περιλαμβάνουν αθλητικές εγκαταστάσεις, οδικά έργα και γέφυρες, παραγωγικούς σταθμούς ενέργειας, αποχετευτικά δίκτυα και στρατιωτικές εγκαταστάσεις.

καλύτερα τις ανάγκες και τις προσδοκίες των πελατών, των μετόχων και άλλων ενδιαφερομένων μερών της. Η ΑΤΛΑΣ ΠΑΝΤΟΥ, στη διάρκεια των 80 χρόνων ιστορίας της, έχει διακριθεί και τιμηθεί σε πολυάριθμες τοπικές και διεθνείς βραβεύσεις, αποδεικνύοντας αδιάλειπτα τη συνέπειά της στο να παρέχει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες και να δημιουργεί έργα που αποτελούν σημεία αναφοράς.

Limassol Del Mar

ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΞΕΧΩΡΙΖΟΥΝ

Μερικά από τα πιο γνωστά έργα της ΑΤΛΑΣ ΠΑΝΤΟΥ είναι: · Γενικό Νοσοκομείο Αμμοχώστου · Olympic Residence – Λεμεσός · MyMall – Λεμεσός · Columbia Beach Resort – Πισσούρι · Parklane, a Luxury Collection Resort & Spa – Λεμεσός · Dhekelia Power Station – Λάρνακα · Πεζόδρομος Παραλιμνίου – Αμμόχωστος · Ανάπλαση της Λεωφόρου Χριστάκη Κράνου – Λεμεσός · Αποχετευτικά δίκτυα (συμπεριλαμβανομένων και αντλιοστασίων) σε όλη την Κύπρο · Sky Tower – Λεμεσός (υπό ανέγερση) · Limassol Del Mar – Λεμεσός (υπό ανέγερση) · Ararat Grand Residences – Λεμεσός (υπό ανέγερση)

Έχει επίσης αναπτύξει και εφαρμόσει ένα ολοκληρωμένο σύστημα λειτουργίας, το οποίο είναι βασισμένο στις απαιτήσεις των διεθνών προτύπων ISO 9001:2015, ISO 14001:2015 και OHSAS 18001:2007 (μετάβαση του οποίου έγινε στο ISO 45001:2018), και χρησιμοποιεί αυτά τα πρότυπα ως πλαίσιο που επιτρέπει στην εταιρεία να τεκμηριώνει και να βελτιώνει τις πρακτικές της, προκειμένου να ικανοποιεί

Κεντρικά Γραφεία Λεμεσού Γιάγκου Τορναρίτη 8, 3035, Λεμεσός Τ.Θ. 51269, 3503, Λεμεσός Τηλ.: 25 828500, Φαξ: 25 828501 headoffice@atlapantou.com Γραφείο Λευκωσίας Δεινοκράτους 5, Πολυκατοικία Πάολα, Διαμ. 16, 1070, Λευκωσία Τ.Θ. 20928, 1665, Λευκωσία Τηλ.: 22 447474, Φαξ: 22 447475 lefkosia@atlaspantou.com www.atlaspantou.com, www.atlaspantougroup.com

Ανάληψη έργων απεριόριστης αξίας και μεγέθους Η ΑΤΛΑΣ ΠΑΝΤΟΥ κατέχει άδεια εργολήπτη Κατηγορίας Α΄ σε τεχνικά και οικοδομικά έργα, έχοντας έτσι το δικαίωμα να εκτελεί έργα απεριόριστης αξίας και μεγέθους.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ

ΑΤΛΑΣ ΠΑΝΤΟΥ Ιστορικά, οι ρίζες της ΑΤΛΑΣ ΠΑΝΤΟΥ χρονολογούνται στα 1937, στην Αμμόχωστο, όπου ο αείμνηστος Παναγιώτης Αντ. Τουμαζής ίδρυσε το πρώτο του τεχνικό γραφείο, με την ονομασία «TEXNIKON ΓΡΑΦΕΙΟΝ, ΠΑΝ. ΤΟΥΜΑΖΗΣ». Αργότερα, μαζί με τα αδέλφια του, Χαράλαμπο και Γιάννη, ίδρυσαν τις εταιρείες ΠΑΝΤΟΥΜΑΖΗΣ ΛΤΔ και ΑΤΛΑΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΙ ΛΤΔ. Με την τουρκική εισβολή και την κατοχή της Αμμοχώστου, οι εργασίες των εταιρειών ΠΑΝΤΟΥΜΑΖΗΣ ΛΤΔ και ΑΤΛΑΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΙ ΛΤΔ σταμάτησαν. Το 1975 δημιουργήθηκε η AtlasPantou Co Ltd, η οποία τις διαδέχθηκε. Το 1987, Διευθύνων Σύμβουλος της AtlasPantou Co Ltd αναλαμβάνει ο Τώνης Τουμαζής, γιος του Παναγιώτη, ο οποίος είναι και ο Ιδρυτής των ομίλων ΑΤΛΑΣ ΠΑΝΤΟΥ και ΑΤΛΑΣ ΠΑΝΤΩΝ, δύο δυναμικών ομίλων στους οποίους ανήκουν πέραν των 20 εταιρειών του κλάδου, με δράση στην Κύπρο και το εξωτερικό. Το 2018, Ανώτατος Εκτελεστικός Διευθυντής της ΑΤΛΑΣ ΠΑΝΤΟΥ αναλαμβάνει ο Μάριος Λ. Ποντίκης.

Ararat Grand Residences, Λεμεσός

EconomyToday 69

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΑΚΙΝΗΤΑ & ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΕΣ PROP-TECH ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ​ Η BidX1 είναι μια διεθνής εταιρεία που χρησιμοποιεί προηγμένη τεχνολογία για να ενισχύσει την εμπειρία αγοραπωλησίας ακινήτων.

Η

BidX1 είναι μια βραβευμένη διεθνής εταιρεία διαδικτυακής αγοραπωλησίας ακινήτων, που δίνει τη δυνατότητα πώλησης ακινήτων διαδικτυακά, από οπουδήποτε στον κόσμο με διαφάνεια και αποδοτικότητα. H ψηφιακή πλατφόρμα επιτρέπει στους ενδιαφερόμενους αγοραστές να ψάξουν για επενδυτικές ευκαιρίες σε 5 διαφορετικές αγορές –Ιρλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Κύπρο, Ισπανία και Νότιο Αφρική– και να ολοκληρώσουν όλες τις συναλλαγές τους διαδικτυακά. Η BidX1 συνδυάζει την κορυφαία εμπειρογνωμοσύνη που διαθέτει με προηγμένη τεχνολογία για να προσφέρει διαφάνεια, στατιστικές αναλύσεις και διεθνές εύρος, φέρνοντας επανάσταση στις παραδοσιακές μεθόδους συναλλαγής ακινήτων. Η εταιρεία ιδρύθηκε στην Ιρλανδία το 2011 και ξεκίνησε τις δραστηριότητές της στην Κύπρο το 2019. Η BidX1, στην παρούσα φάση, απασχολεί 130 άτομα προσωπικό. Στην Κύπρο, η BidX1 προσφέρει τόσο διαδικτυακές δημοπρασίες όσο και μια πιο εκσυγχρονισμένη εκδοχή της παραδοσιακής μεθόδου πώλησης Ιδιωτικής Σύμβασης (Private Treaty).

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑΣ

Μια δημοπρασία ακινήτων ξεκινά με την έκδοση ενός ολοκληρωμένου ψηφιακού καταλόγου. Με την προβολή του καταλόγου για περίοδο 3-4 εβδομάδων ξεκινά η 70 EconomyToday

δημοπρασία σε συγκεκριμένη ημερομηνία που ανακοινώνεται μέσα από την ιστοσελίδα. Η δημοπρασία ακινήτων ξεκινά πρωτίστως με την έκδοση ενός ολοκληρωμένου ψηφιακού καταλόγου ακινήτων και έπειτα, 3-4 εβδομάδες μετά την έκδοση του καταλόγου, υποβάλλονται οι προσφορές τη συγκεκριμένη μέρα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές μπορούν να δουν όλα τα διαθέσιμα ακίνητα και να μελετήσουν τα απαραίτητα νομικά έγγραφα, τα οποία είναι διαθέσιμα στην πλατφόρμα (https://bidx1. com/el/kypros) . Την ημέρα της δημοπρασίας, η υποβολή προσφορών ξεκινά από την αναφερόμενη τιμή, η οποία είναι και η χαμηλότερη τιμή που μπορεί να πωληθεί το ακίνητο. Επίσης, όλες οι προσφορές εμφανίζονται δημόσια στην ιστοσελίδα, ενώ οι χρήστες επισημαίνονται μόνο μέσω ενός

Η BidX1 έχει στόχο να προχωρήσει σε περαιτέρω επέκτασή της σε νέες ευρωπαϊκές αγορές το 2022, έτσι ώστε να ανταποκριθεί στη ζήτηση για εναλλακτική λύση στις υπάρχουσες και παραδοσιακές διαδικασίες δημοπρασίας

αριθμού ώστε να διασφαλίζεται η ανωνυμία τους. Σχετικά με τις διαδικτυακές δημοπρασίες, τα συμβόλαια των πωλήσεων είναι άνευ προϋποθέσεων, κάτι που σημαίνει ότι ο επιτυχών πλειοδότης δεσμεύεται νομικά να ολοκληρώσει την αγορά του ακινήτου εντός του χρονικού πλαισίου που ορίζεται στο εκάστοτε Αγοραπωλητήριο Έγγραφο. Με τη μέθοδο της Διαδικτυακής Ιδιωτικής Σύμβασης (Digital Private Treaty), νέα ακίνητα αναρτώνται συνεχώς στην πλατφόρμα της BidX1 και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλουν την προσφορά τους ανά πάσα στιγμή προς ενημέρωση του πωλητή. Εν αντιθέσει με τη δημοπρασία, οι προσφορές αυτές υπόκεινται σε χρηματοδότηση (παρόμοια με την καθιερωμένη διαδικασία αγοράς ακινήτου στην Κύπρο). Αυτό σημαίνει ότι η πώληση είναι υπό την προϋπόθεση

ότι ο αγοραστής θα καταφέρει να λάβει χρηματοδότηση, π.χ. δάνειο από τραπεζικό ίδρυμα, εάν αυτό χρειάζεται.

Η ΠΟΡΕΙΑ ΜΑΣ

Η ΒidX ξεκίνησε στην Ιρλανδία το 2011, όταν ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος, Stephen McCarthy, δημιούργησε μια κοινοπραξία με την Allsop, έναν από τους μεγαλύτερους οίκους δημοπρασιών του Ηνωμένου Βασιλείου. Ιρλανδικά ακίνητα αξίας €750 εκατομμυρίων πωλήθηκαν από τις ομάδες εμπειρογνωμόνων μέσω της παραδοσιακής μεθόδου δημοπρασίας, μέχρι που ο Stephen έκανε τη μετάβαση στο διαδικτυακό μοντέλο με την ανάπτυξη της ψηφιακής πλατφόρμας της ΒidX. Το 2018, η εταιρεία ιδιωτικών επενδύσεων Pollen Street Capital, με έδρα το Λονδίνο, πραγματοποίησε μια στρατηγική επένδυση στην BidX1 για να υποστηρίξει την επέκτασή της σε νέες αγορές. Οι διαδικτυακές δημοπρασίες ανέπτυξαν γρήγορα μια δυναμική και, ως εκ τούτου, ακολούθησε η διεθνής επέκταση, η οποία περιελάμβανε την έναρξη λειτουργίας της εταιρείας και στην Κύπρο το 2019. Πλειοδότες από 60 και πλέον χώρες δραστηριοποιούνται στην πλατφόρμα της BidX1, με αγοραστές από περισσότερες από 30 χώρες μόνο το 2020. Μέχρι σήμερα, η ομάδα της ΒidX1 έχει πουλήσει πάνω από 10.000 περιουσιακά στοιχεία, συγκεντρώνοντας περισσότερα από €2,5 δισ.

ΒΡΑΒΕΥΣΕΙΣ

Το 2018, η BidX1 τιμήθηκε με το βραβείο «New Frontiers» στα Ιρλανδικά Βραβεία Καινοτομίας Times στο Δουβλίνο και το «Investment Award» στα βραβεία Τεχνολογίας Estates Gazette στο Λονδίνο. Το επόμενο έτος, η BidX1 κέρδισε το βραβείο «Best PropTech Innovation» στα ετήσια βραβεία της KPMG στο Δουβλίνο. Το 2021, παρά την πανδημία, η

BidX1 έλαβε το βραβείο κύρους και αναγνώρισης «Best Managed Company» από την Deloitte. Επίσης, αξιόλογη είναι η επίτευξη ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα από την εταιρεία, μέσω της υιοθέτησης ενός βιώσιμου επιχειρηματικού μοντέλου και της συνολικής προσπάθειας της εταιρείας και του προσωπικού για υιοθέτηση φιλικών προς το περιβάλλον πρακτικών.

ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΜΑΣ

Η BidX1 είναι μια πρωτοποριακή διεθνής εταιρεία διαδικτυακής αγοραπωλησίας ακινήτων, που χρησιμοποιεί προηγμένη τεχνολογία για να ενισχύσει την εμπειρία αγοραπωλησίας ακινήτων. Βασικές αρχές και αξίες της εταιρείας είναι η διαφάνεια, η αποδοτικότητα, η προσβασιμότητα, η ενημέρωση και, πάνω απ’ όλα, η ακεραιότητα. Το όραμα της BidX1 στηρίζεται στην αποφασιστικότητά της να καθιερωθεί ως μια διεθνής πλατφόρμα διαδικτυακών συναλλαγών ακινήτων, που επιτρέπει στους αγοραστές και τους πωλητές σε όλο τον κόσμο να ολοκληρώνουν τις συναλλαγές τους διαδικτυακά με τον πιο αποδοτικό και διαφανή τρόπο. Η καινοτομία της BidX1 στηρίζεται στην εμπειρογνωμοσύνη των ειδικών της στα εμπορικά και οικιστικά ακίνητα. H εξειδικευμένη τεχνογνωσία, που χαρακτηρίζει την εταιρεία, οδήγησε στη δημιουργία της κατάλληλα προσαρμοσμένης ψηφιακής πλατφόρμας. Η πλατφόρμα έχει σχεδιαστεί από καταρτισμένους επαγγελματίες με γνώση στον κλάδο των ακινήτων και της διαδικτυακής συναλλαγής ακινήτων – λαμβάνοντας, επίσης, υπόψη τους σχετικούς περιορισμούς και τα κενά του κλάδου. Η προηγμένη ψηφιακή πλατφόρμα της BidX1, σε συνδυασμό με τις εξειδικευμένες γνώσεις της ομάδας των ειδικών σε εμπορικά και οικιστικά ακίνητα, παρέχουν εμπιστοσύνη τόσο στους αγοραστές όσο και στους πωλητές.

ΤΟ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ Η ομάδα ΜΑΣ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ της BidX1 Είναι φανερό ότι η διαδικασία συναλλαγής ακινήτων δεν έχει εξελιχθεί σύμφωνα με τις ανάγκες των καταναλωτών. Οι συναλλαγές ακινήτων που πραγματοποιούνται χαρακτηρίζονται συνήθως από αργούς ρυθμούς ολοκλήρωσης, χωρίς την επιθυμητή αποδοτικότητα και διαφάνεια, προκαλώντας έτσι αρκετά προβλήματα στους αγοραστές και πωλητές. Ακριβώς αυτά τα προβληματικά σημεία είναι που προσπαθεί να αντιμετωπίσει το μοντέλο της BidX1 και όχι μέσω της ανάπτυξης ενός μεμονωμένου προϊόντος ή υπηρεσίας που επιλύει ένα μόνο ζήτημα στην αλυσίδα συναλλαγών, αλλά μέσω ενός προηγμένου ψηφιακού οικοσυστήματος που διευκολύνει τη διαδικτυακή συναλλαγή ακινήτων. Ένα οικοσύστημα που εξελίσσεται συνεχώς. Καθώς όλες οι συναλλαγές ακινήτων πραγματοποιούνται διαδικτυακά, η BidX1 δίνει το ισχυρό πλεονέκτημα μιας ταχύτερης και πιο αποτελεσματικής συναλλαγής. Επιπλέον, η εκσυγχρονισμένη και εύχρηστη ψηφιακή διαδικασία προσφέρει στους χρήστες την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν τις συναλλαγές χωρίς φυσικούς περιορισμούς. Η ψηφιακή πλατφόρμα συνδέει χρήστες από όλο τον κόσμο με επενδυτικές ευκαιρίες από πέντε διαφορετικές αγορές. Η εύχρηστη ψηφιακή πλατφόρμα είναι προσβάσιμη από οποιαδήποτε συσκευή –κινητό, PC ή tablet– προσφέροντας στους χρήστες την ευκαιρία να περιηγηθούν, να εγγραφούν και να υποβάλουν προσφορές από την άνεση του σπιτιού ή του γραφείου τους. Συνεπώς, το προαναφερόμενο μοντέλο έχει αποδειχθεί αναμφισβήτητα επιτυχημένο, σε όλο το φάσμα των κατηγοριών περιουσιακών στοιχείων – από πολυτελείς επαύλεις έως αγροτικά τεμάχια γης και από πολυώροφες πολυκατοικίες έως πάρκα και εγκαταστάσεις αναψυχής.

Stephen McCarthy – Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος Mike Murphy – Επικεφαλής Οικονομικών Υπηρεσιών Johnny Horgan – Γενικός Διευθυντής Ευρώπης Tadhg Dolly – Γενικός Διευθυντής Επιχειρήσεων Nicole Pomeroy – Υπεύθυνη Επικοινωνίας Κρίτωνας Ονησιφόρου – Υπεύθυνος Ακινήτων Τηλ.: 22 000 380 info@cy.bidx1.com

ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΕΤΟΣ

Οι αλλαγές που επήλθαν λόγω της πανδημίας του COVID-19 έχουν τροφοδοτήσει το μοντέλο της BidX1, επιταχύνοντας την υιοθέτηση της τεχνολογίας και ενισχύοντας την αυξανόμενη εμπιστοσύνη στις διαδικτυακές συναλλαγές. Η BidX1 έχει στόχο να προχωρήσει σε περαιτέρω επέκτασή της σε νέες ευρωπαϊκές αγορές το 2022, έτσι ώστε να ανταποκριθεί στη ζήτηση για εναλλακτική λύση στις υπάρχουσες και παραδοσιακές διαδικασίες δημοπρασίας. Η πανδημία προκάλεσε κρίση σε πολλές παραδοσιακές εταιρείες ακινήτων και, ως εκ τούτου, η εταιρεία έχει προχωρήσει σε σημαντικές και πολυάριθμες συνεργασίες με άλλες εταιρείες ακινήτων που επιδιώκουν να συνεργαστούν με την κορυφαία ψηφιακή πλατφόρμα ακινήτων της Ευρώπης.

EconomyToday 71

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΑΚΙΝΗΤΑ & ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΥΨΗΛΟΙ ΣΤΟΧΟΙ, ΥΨΗΛΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ Η Κorantina Ηomes έχει καθιερωθεί ως μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες ανάπτυξης γης της Κύπρου.

Η

Korantina Homes ιδρύθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 και πλέον έχει καθιερωθεί ως μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες ανάπτυξης γης της Κύπρου. Ο όμιλος έχει μια εντυπωσιακά σταθερή ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια, η οποία είναι αποτέλεσμα των υψηλών στόχων που πάντα θέτουμε, του επαγγελματισμού της, της ευελιξίας που χαρακτηρίζει το DNA μας και φυσικά σκληρής δουλειάς. Ο προσανατολισμός του ομίλου ήταν πάντα η ανάπτυξη μεγάλων οικιστικών έργων σε προνομιακές τοποθεσίες, τα οποία να παρέχουν υπηρεσίες και εγκαταστάσεις αντάξιες πολυτελών πεντάστερων ξενοδοχείων. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούμε αποκλειστικές κοινότητες, όπου οι ιδιοκτήτες των κατοικιών έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν ένα ξεχωριστό και πολυτελές lifestyle. Η Korantina Homes, πάντοτε συνειδητοποιημένη και με αίσθημα ευθύνης στις κοινότητες και περιοχές όπου δραστηριοποιείται, δεν σταμάτησε ποτέ να επιδεικνύει την αλληλεγγύη της στηρίζοντάς τις. Η συνεισφορά μας στα κοινά είναι πολυσχιδής, από τη στήριξη διάφορων φιλανθρωπικών οργανώσεων μέχρι και ως κύριος χορηγός των ομάδων ποδοσφαίρου, καλαθοσφαίρισης και πετοσφαίρισης της Πάφου. Η Korantina Homes αποτελεί επίσης φορέα παιδείας και πολιτισμού, αφού υπήρξε αρωγός στη δημιουργία και ανέγερση του Paphos 72 EconomyToday

Innovation Institute, συμβάλλοντας έτσι στην επιμόρφωση των νέων γενεών.

ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΞΕΧΩΡΙΖΟΥΝ • Cap St Georges Hotel & Resort Αναμφίβολα ο σημαντικότερος σταθμός στην πορεία του ομίλου μας είναι ο σχεδιασμός και η δημιουργία του μοναδικού Cap St Georges Hotel & Resort, το οποίο αντιπροσωπεύει την εκπλήρωση ενός οράματος, αφού αποτελεί το πρώτο μας μεγάλο έργο το οποίο έχει επανειλημμένα βραβευθεί από διεθνείς οργανισμούς προτύπων για την υψηλή του αισθητική και την ποιότητα κατασκευής του. Ως το μεγαλύτερο παραθαλάσσιο οικιστικό θέρετρο της Κύπρου και ένα από τα μεγαλύτερα και πιο πολυτελή της Με-

Στο επίκεντρο πάντα ο κάθε μας πελάτης, αλλά και η κοινωνία στην οποία δραστηριοποιούμαστε. Με αγάπη και φροντίδα για το περιβάλλον, ο Όμιλος Korantina Homes βάζει τα θεμέλια για μια καλύτερη ποιότητα ζωής

σογείου, αποτελείται από 200 επαύλεις και clubhouse, σε μια περιοχή απαράμιλλης ομορφιάς, με το καλύτερο ηλιοβασίλεμα που προσφέρει η θάλασσα της Κύπρου. Η μοναδικότητα του έργου, που αποτελείται από υπερπολυτελείς επαύλεις, 24ωρη υπηρεσία υποδοχής και θυρωρού, υπηρεσίες φροντίδας κήπου και πισίνας, υπηρεσίες καθαριότητας, υπηρεσίες λιμουζίνας, babysitting, εστιατόριο, bar, spa, γυμναστήριο, γήπεδα άθλησης, παιδότοπους, horse riding, θαλάσσια αθλήματα, ποδηλασία, 24ωρη υπηρεσία ασφάλειας, ιατρικές υπηρεσίες και ελικοδρόμιο, έχει κάνει το έργο να ξεχωρίσει παγκοσμίως και να κεντρίσει το αγοραστικό ενδιαφέρον πολλών celebrities και διεθνούς φήμης jet setters, με αρκετούς από αυτούς να έχουν ήδη προ-

χωρήσει σε αγορά κατοικιών.

• Cap St Georges Hotel Κομβικό σημείο στην πορεία του ομίλου μας αποτελεί η ανέγερση ενός υπερπολυτελέστατου five star plus ξενοδοχείου, με 202 δωμάτια και σουίτες, το Cap St Georges Hotel & Resort, με ακαδημίες ποδοσφαίρου και αντισφαίρισης, waterpark, πισίνα ολυμπιακών διαστάσεων, δύο μεγάλες πλατείες οι οποίες θα διαθέτουν επώνυμα εμπορικά καταστήματα, χώρους εστίασης και γευσιγνωσίας, και ένα από τα μεγαλύτερα επώνυμα κέντρα ευεξίας στην Κύπρο. Η λειτουργία του ξενοδοχείου, η οποία έχει προγραμματιστεί για τις αρχές του επόμενου χρόνου, θα εμπλουτίσει επιπρόσθετα το κύρος και την εμβέλεια της εταιρείας, σηματοδοτώντας

έτσι μια νέα εποχή, με δυναμική παρουσία στην ξενοδοχειακή βιομηχανία και γενικότερα στον τουριστικό χάρτη.

• Soho Resort Δεν θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε το Soho Resort, το μοναδικό στο είδος του στην επαρχία Πάφου, το οποίο βρίσκεται σε μια από τις πιο προνομιακές περιοχές της Κάτω Πάφου, στην καρδιά του παραλιακού μετώπου. Το μοναδικό αυτό έργο αποτελείται από δύο υπερπολυτελείς πύργους 15 και 16 ορόφων, ένας εκ των οποίων θα είναι για οικιστική χρήση ενώ ο δεύτερος θα λειτουργεί ως πεντάστερο boutique hotel, με πανοραμική και απρόσκοπτη θέα προς τη θάλασσα και ολόκληρο το παραλιακό μέτωπο της Κάτω Πάφου και με 20

πολυτελείς επαύλεις μοναδικής αισθητικής. Το Soho Resort είναι το πρώτο τέτοιου είδους έργο, καθετοποιημένης δηλαδή ανάπτυξης, που έχει αδειοδοτηθεί στην Πάφο το οποίο θα διαθέτει τα υψηλότερα κτίρια της πόλης. Ακολουθώντας την ίδια φιλοσοφία, το αποκλειστικό αυτό έργο θα αποτελείται από αριθμό καταστημάτων, εστιατορίων και café, κέντρο ευεξίας, γυμναστήριο, κοινόχρηστες πισίνες, 24ωρη reception, καθώς και από υπηρεσίες καθαριότητας, υπηρεσίες φροντίδας κήπου και πισίνας και υπηρεσίες λιμουζίνας.

το οποίο θα αποτελείται από διαμερίσματα και επαύλεις, καθώς και από ένα clubhouse με την παροχή πεντάστερων υπηρεσιών. Πέραν των πιο πάνω μεγάλων έργων, υπάρχουν διαθέσιμα δεκάδες άλλα μικρότερα, σε προνομιακές περιοχές, στο κέντρο της πόλης της Πάφου αλλά και στην περιφέρεια, τα οποία αφορούν επαύλεις, μεζονέτες, διαμερίσματα υψηλής αισθητικής και εμπορικές αναπτύξεις, ικανοποιώντας έτσι κάθε είδους επιθυμία για κατοικία. Ως όμιλος έχουμε χαράξει μια σταθερή και ανοδική πορεία με γερές βάσεις που μας δίνουν το δικαίωμα να ατενίζουμε το μέλλον με μεγάλη αισιοδοξία. Η πολιτική μας, τόσο στον χώρο της ανάπτυξης γης όσο και στην ξενοδοχειακή βιομηχανία, θα είναι εντονότερη και ακόμη πιο εντυπωσιακή, ιδιαίτερα με την αποπεράτωση του νέου, εμβληματικού πεντάστερου plus ξενοδοχείου μας, του Cap St Georges Hotel & Resort, που αναμένεται να ανοίξει τις πόρτες του για το κοινό στις αρχές του 2022.

• Άλλα έργα Πολύ σύντομα θα εισαγάγουμε στην αγορά ένα ακόμη μεγάλο παραθαλάσσιο οικιστικό resort,

info@korantinahomes.com Τηλ.: 00357-26623536 / 80007030 www.korantinahomes.com

Το εμβληματικό πεντάστερο ξενοδοχείο Cap St Georges Hotel & Resort αναμένεται Να ανοίξει τις πόρτες του για το κοινό στις αρχές του 2022

Soho Resort

Cap St. Georges Hotel

EconomyToday 73

advertorial

Χαρούμενες γιορτές χωρίς ανησυχίες με τις κάρτες της Τράπεζας Κύπρου aegean mastercard Η κάρτα που σε ταξιδεύει είναι εδώ...

Μ

ετράμε τις μέρες μέχρι τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Γιορτινές μέρες, όμορφη ατμόσφαιρα, χαρά και χαμόγελα για τα παιδιά αλλά και τους μεγάλους. Γιορτές σημαίνει αγάπη, σημαίνει χαρούμενες στιγμές, σημαίνει ζεστασιά! Κάντε αυτές τις γιορτές ακόμα πιο ξεχωριστές και ξέγνοιαστες και εμπιστευθείτε τη μεγάλη επιλογή

74 EconomyToday

καρτών της Τράπεζας Κύπρου για ιδιώτες και επιχειρήσεις. Κάρτες απλές, μοντέρνες, εύχρηστες, για κάθε σας ανάγκη, ειδικά τώρα τις γιορτές.

Δες τον κόσμο κάθετα

Oι Visa και Mastercard λανσάρονται με νέο, κάθετο design, προσαρμοσμένες στις ανάγκες της σύγχρονης εποχής. Όλα τα στοιχεία τους βρίσκονται στην πίσω όψη τους, ακολουθώντας τις διεθνείς τάσεις στη σχεδίαση καρτών. Η απόλυτη καλαισθησία στο design, πλήρως εναρμονισμένη με τη λειτουργικότητα. Εύκολη στη χρήση.

ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ •Τ α ψηφιακά κανάλια της 1bank αποτελούν το μεγαλύτερο κατάστημα της Τράπεζας Κύπρου • Περίπου το 88% των συναλλαγών για καταθέσεις, αναλήψεις μετρητών και μεταφορές πραγματοποιούνται από τα ψηφιακά κανάλια της Τράπεζας • Πάνω από 170 εκατ. συναλλαγές τους

πρώτους 10 μήνες του χρόνου • 360 χιλιάδες ενεργοί χρήστες των καναλιών • 121.000 ενεργοί χρήστες της υπηρεσίας QuickPay και συναλλαγές-ρεκόρ 186,8 εκατ. ευρώ κατά το δεκάμηνο του χρόνου

Πριν από μερικούς μήνες, η Τράπεζα Κύπρου δημιούργησε τις πρωτοποριακές κάρτες Aegean Mastercard και Aegean Mastercard Business. Οι νέες κάρτες είναι οι δικές σου κάρτες επιβίβασης σε έναν κόσμο γεμάτο ταξίδια, ξεχωριστές εμπειρίες και μοναδικά προνόμια. Το νέο αυτό προϊόν καλύπτει κάθε ανάγκη, καθώς προσφέρεται σε δύο τύπους καρτών, την Aegean Mastercard, που απευθύνεται σε ιδιώτες, και την Aegean Mastercard Business, που απευθύνεται σε επιχειρηματίες.

• Εξασφάλισε δωρεάν ταξίδια μαζεύοντας βαθμούς Με κάθε αγορά που πραγματοποιείς με τις κάρτες Aegean Mastercard και Aegean Mastercard Business, στην Κύπρο ή στο εξωτερικό, συγκεντρώνεις μίλια, τα οποία προστίθενται στον λογαριασμό σου Miles+Bonus και τα οποία μπορείς να εξαργυρώσεις σε ταξίδια, στο δίκτυο της Aegean ή της Star Alliance, καθώς και σε άλλες συνεργαζόμενες επιχειρήσεις.

• Δωρεάν συνδρομή τους πρώτους 6 μήνες Και για τους δύο τύπους καρτών, Aegean Mastercard και Aegean Mastercard Business, προσφέρεται δωρεάν η συνδρομή για τους πρώτους 6 μήνες, για όσους τις αποκτήσουν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021. Επιπλέον, αποκτώντας τη δική

Για τα Χριστούγεννα, οι κάρτες της Τράπεζας Κύπρου προσφέρουν ακόμη περισσότερες εκπλήξεις και δώρα:

5 τυχεροί θα κερδίζουν από €1.000 τον μήνα για όλο το 2022.

3X συμμετοχές στην κλήρωση για πληρωμές σε όλες τις επιχειρήσεις του Σχεδίου ανταμοιβή (όπως το κάνουμε σε κάθε εποχιακή εκστρατεία).

5Χ συμμετοχές στην κλήρωση για χρήση καρτών στις υπεραγορές. Η εκστρατεία εγκαινιάστηκε την 1η Δεκεμβρίου και τελειώνει την 31η Δεκεμβρίου 2021.

σου Aegean Mastercard έχεις δώρο 3.000 μίλια καλωσορίσματος και με την Aegean Mastercard Business 4.000 μίλια καλωσορίσματος, που θα σε βοηθήσουν να φέρεις το επόμενό σου ταξίδι ακόμη πιο κοντά!

• Συγκέντρωσε μίλια για το επόμενό σου ταξίδι! Με την Aegean Μastercard, μπορείς να συγκεντρώσεις μίλια ως εξής: €1=1 μίλι για συναλλαγές που πραγματοποιείς στην Aegean και €2=1 μίλι για συναλλαγές που πραγματοποιείς σε επιχειρήσεις οπουδήποτε στην Κύπρο ή στο εξωτερικό. Με την Aegean Mastercard Business, τα μίλια διαμορφώνονται ως εξής: €1=2 μίλια με συναλλαγές στην Aegean και

€1=1 μίλι για συναλλαγές που πραγματοποιείς σε επιχειρήσεις οπουδήποτε στην Κύπρο ή στο εξωτερικό.

Κάντε αυτές τις γιορτές ξέγνοιαστες και εμπιστευθείτε τη μεγάλη επιλογή καρτών της Τράπεζας Κύπρου

• Εκπτωτικά κουπόνια και επιλογή Upfront θέσης Τα προνόμια συνεχίζονται, καθώς με την Aegean Mastercard υπάρχει η δυνατότητα δύο φορές τον χρόνο για μειωμένες τιμές στα εισιτήρια της Aegean, με εκπτωτικούς κωδικούς αξίας €20 την κάθε φορά. Για τους κατόχους της Aegean Mastercard Business, θα δίνονται δύο κουπόνια ετησίως για δωρεάν επιλογή Upfront θέσης, 2 κουπόνια για την υπηρεσία προτεραιότητας fast track και 4 κουπόνια για δωρεάν είσοδο στα Aegean Club Lounges.

• Ανταμοιβή και πολλά άλλα προνόμια Η ανταμοιβή δεν λείπει ούτε και από τις κάρτες Aegean Mastercard και Aegean Mastercard Business. Οι νέες αυτές κάρτες σού προσφέρουν επιπλέον βαθμούς στις αγορές σου σε επιχειρήσεις που συμμετέχουν στο Σχέδιο. Για κάθε συναλλαγή αξίας €5 που πραγματοποιείτε στα κανάλια της AEGEAN κερδίζετε 6 βαθμούς ανταμοιβής. Επιπλέον, ανεξάρτητα από το ποια από τις δύο κάρτες θα επιλέξεις, απολαμβάνεις και όλα τα υπόλοιπα προνόμια που έχουν οι πιστωτικές κάρτες της Τράπεζας Κύπρου, όπως είναι η δωρεάν Ασφάλεια Ταξιδιού και η δωρεάν Ασφάλεια Προστασίας Αγορών.

EconomyToday 75

advertorial

Ασφάλεια

και προστασία Προτεραιότητα της Τράπεζας Κύπρου είναι πάντα η ασφάλεια στις συναλλαγές. Σύμφωνα με τον Διευθυντή της Υπηρεσίας Καρτών της Τράπεζας Κύπρου, κ. Μάρκο Σιαρλή, λαμβάνονται πολυάριθμα μέτρα προστασίας των καρτών, όπως: • Η προστασία από την υψηλή τεχνολογία EMV, με τη χρήση PIN (Προσωπικού Μυστικού Αριθμού) κατά την πραγματοποίηση της συναλλαγής σας.

• Η πιστοποίηση του κατόχου της κάρτας μέσω του Mobile Application της Τράπεζας, για όλες τις συναλλαγές σας στο διαδίκτυο.

• Η χρήση και καθημερινή παρακολούθηση Συστημάτων Εντοπισμού Απάτης, 24 ώρες το 24ωρο.

• Η ενημερωτική ειδοποίηση για την πραγματοποίηση των συναλλαγών σας με κάρτα (SMS ή Push Notification) στο κινητό σας τηλέφωνο.

• Η εφαρμογή ορίων συναλλαγών στην κάθε κάρτα.

• Η εφαρμογή κατευθυντήριων γραμμών για τη χρήση των καρτών σε εμπόρους/ χώρες/κατηγορίες συναλλαγών υψηλού κινδύνου.

• Η εφαρμογή συστημάτων εντοπισμού/ αποτροπής απάτης στις ΑΤΜ της Τράπεζας.

Elite masterCard

Η νέα κάρτα που λανσάρει η Τράπεζα Κύπρου είναι η Elite Card, η πρώτη Metal κάρτα. Τα προνόμιά της περιλαμβάνουν: • Σχέδιο Ανταμοιβή Tο Σχέδιο επιβραβεύει με βαθμούς τις καθημερινές σας συναλλαγές με κάρτες της Τράπεζας Κύπρου σε 250 επιχειρήσεις και πάνω από 800 σημεία σε όλη την Κύπρο. Μαζεύετε βαθμούς κάθε φορά που χρησιμοποιείτε τις κάρτες σας στις επιχειρήσεις που συμμετέχουν στο Σχέδιο.

• Ταξιδιωτική Ασφάλιση & Sports Equipment Travel Insurance Με την Elite Mastercard από την Τράπεζα Κύπρου έχετε δωρεάν Ασφάλεια Ταξιδιού, περιλαμβανομένου και αθλητικού εξοπλισμού, δωρεάν Ασφάλεια Προστασίας Αγορών και δωρεάν Ασφαλιστική Κάλυψη Κινητού Τηλεφώνου.

• Premium Concierge Service 24/7/365 Ένας συναρπαστικός κόσμος ολοκληρωμένων υπηρεσιών. Αν έχεις πολυάσχολο πρόγραμμα, ταξιδεύεις συνεχώς και είσαι κάτοχος Elite Mastercard, τότε η υπηρεσία Mastercard Concierge & Lifestyle Assistant θα κάνει τη ζωή σου ακόμα πιο εύκολη και πρακτική, εξοικονομώντας σου πολύτιμο χρόνο! 24 ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες τον χρόνο. Η Τράπεζα Κύπρου φέρνει στα χέρια σου τον πιο ολοκληρωμένο διοργανωτή υπηρεσιών, που εξασφαλίζει εξατομικευμένη υποστήριξη και καλύπτει πολλαπλές ανάγκες.

• Lounge Key - VIP Lounge Access με τη Mastercard Elite Card Επιδεικνύοντας την κάρτα σας, έχετε πρόσβαση σε περισσότερα από 1.100 Lounges παγκοσμίως.

76 EconomyToday

• Emergency Cash Advance Η Mastercard προσφέρει έκτακτη παροχή μετρητών εντός 15 λεπτών. Οι κάτοχοι κάρτας μπορούν να έχουν πρόσβαση σε μετρητά μέσα σε δύο ώρες από την αίτησή τους από οποιοδήποτε σημείο από τα 250.000 Western Union. Εάν ένας κάτοχος κάρτας χρειάζεται μετρητά σε τοπικό νόμισμα, μπορούμε να το κανονίσουμε σε μόλις δύο ώρες σε πάνω από 250.000 τοποθεσίες Emergency Cash Advance παγκοσμίως. Επιπλέον παρέχεται η δυνατότητα για δωρεάν Αναλήψεις Μετρητών (σε Κύπρο και εξωτερικό) μέχρι και €800 τον μήνα.

• Χρέωση 1% αντί για 3% για συναλλαγές εκτός ευρώ και σουηδικών κορονών (Διαχειριστικά έξοδα) Τα διαχειριστικά έξοδα ύψους 3% που αφορούν το ποσό της συναλλαγής, όπου ισχύει, όπως έχει μετατραπεί στο νόμισμα του λογαριασμού με τον οποίο είναι συνδεδεμένη η κάρτα, για τις κάρτες Elite Mastercard.

EconomyToday 77

advertorial

Οι πελάτες έχουν τον έλεγχο Οι καινοτομίες που εφαρμόζει η Τράπεζα είναι διαρκείς. Στο πλαίσιο της προσπάθειας για καλύτερη αφομοίωση από τους πελάτες των ευκολιών που έχουν στη διάθεσή τους, μια σειρά από νέες δυνατότητες που προωθούν λειτουργίες αυτοεξυπηρέτησης κατέστησαν διαθέσιμες στους συνδρομητές μέσω της τραπεζικής εφαρμογής για κινητά. Ενδεικτικά, οι χρήστες έχουν πλέον τη δυνατότητα να βλέπουν τα δεδομένα που τηρούνται για αυτούς από την Τράπεζα και να τα ενημερώνουν σε περίπτωση αλλαγών (KYC). Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις, οι αλλαγές πραγματοποιούνται σε πραγματικό χρόνο, χωρίς κάποιο μέλος του προσωπικού της Τράπεζας να χρειάζεται να τις επανεξετάσει καν. Τέτοιου είδους υπηρεσίες αυτοεξυπηρέτησης έχουν διττό σκοπό: την ευκολία των πελατών μας και ταυτόχρονα την εξοικονόμηση λειτουργικού κόστους, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται από πλευράς χρεώσεων. Επιπλέον, οι κάτοχοι καρτών μπορούν τώρα να δουν τα PIN της κάρτας τους άμεσα και με ασφάλεια χρησιμοποιώντας βιομετρικό έλεγχο ταυτότητας. Πρόκειται για μια λειτουργία η οποία έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα δημοφιλής. Οι κάρτες αποστέλλονται στο σπίτι του πελάτη και ο πελάτης μπορεί να ανακτήσει αμέσως το πρώτο PIN μέσω της εφαρμογής χωρίς επίσκεψη σε κατάστημα.

Οι συναλλαγές της νέας εποχής

H Τράπεζα Κύπρου έχει ήδη περάσει στη νέα εποχή, πρωτοστατώντας στην προσφορά σύγχρονων υπηρεσιών και προϊόντων. Ο Διευθυντής της Υπηρεσίας Καρτών της Τράπεζας Κύπρου, κ. Μάρκος Σιαρλή, επισημαίνει πως «σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας “Visa Back to Business”, η δυνατότητα των ανέπαφων πληρωμών είναι ο παράγοντας που διαφορο78 EconomyToday

Μια γκάμα ψηφιακών προϊόντων και υπηρεσιών που κάνουν τη ζωή σας εύκολη, απλή και ασφαλή

ποιεί τις επιλογές των καταναλωτών. Σχεδόν τα δύο τρίτα (63%) των καταναλωτών θα στραφούν στις επιχειρήσεις που δίνουν τη δυνατότητα ανέπαφων πληρωμών. Για το 46% των καταναλωτών παγκοσμίως, η δυνατότητα για ανέπαφες πληρωμές είναι ένα από τα σημαντικότερα μέτρα ασφαλείας που πρέπει να διαθέτουν τα καταστήματα, ενώ το 48% δεν ψωνίζει σε καταστήματα που προσφέρουν μόνο μεθόδους πληρωμής που απαιτούν επαφή με το ταμείο ή με κοινόχρηστη συσκευή».

• ApplePay και BoC Wallet Οι πελάτες της Τράπεζας μπορούν να πληρώνουν γρήγορα και με ασφάλεια, χρησιμοποιώντας το κινητό τους τηλέφωνο. Οι χρήστες των συσκευών iOS έχουν τη δυνατότητα να πληρώνουν με το iPhone τους καταχωρώντας την κάρτα τους στο Apple Wallet. Οι κάτοχοι κινητών με λειτουργικό σύστημα Android μπορούν να κατεβάσουν το αναβαθμισμένο BoC Wallet από το Play Store, να προσθέσουν τις κάρτες τους, της Τράπεζας Κύπρου, και να πληρώνουν με το κινητό τους, μόνο με μια κίνηση.

• Garmin Pay και fitbit pay Οι ανέπαφες πληρωμές δεν γίνονται μόνο με το κινητό τηλέφωνο αλλά και με τα «έξυπνα» ρολόγια Garmin Pay και fitbit pay. Όσοι είστε λάτρεις των

σπορ και της τεχνολογίας, φοράτε το ρολόι σας και πληρώνετε εύκολα και με ασφάλεια, όπου κι αν βρίσκεστε.

• QuickPay H αποστολή και λήψη χρημάτων πραγματοποιείται ευκολότερα από ποτέ με την υπηρεσία QuickPay μέσω του ΒοC Mobile Banking App, χρησιμοποιώντας απλά και μόνο τον αριθμό τηλεφώνου του δικαιούχου.

• Ψηφιακές πληρωμές με 1bank Οι συνδρομητές της 1bank και οι χρήστες του BoC Mobile app μόνο με λίγα κλικ μπορούν να πραγματοποιούν πληρωμές λογαριασμών κοινής ωφελείας, πληρωμές φορολογιών και μεταφορές χρημάτων.

• Δυνατότητα επιλογής Freeze/Unfreeze Μόλις πρόσφατα, η Τράπεζα λάνσαρε άλλη μια διευκόλυνση για παγοποίηση και επανενεργοποίηση της κάρτας μέσω του BoC Mobile app. Για παράδειγμα, χάσατε την κάρτα σας και θέλετε να την απενεργοποιήσετε προσωρινά, ή δεν τη χρησιμοποιείτε συχνά για άλλους λόγους ασφαλείας; Με τη νέα επιλογή Freeze/Unfreeze δεν συντρέχει κανένας λόγος ανησυχίας ή πανικού. Οι νέες επιλογές είναι εδώ για να μειώνουν τις ανησυχίες και να διευκολύνουν τη ζωή μας.

Σχέδιο Επιβράβευσης Καρτών Το πρωτοποριακό Σχέδιο ανταμοιβή, που σας επιβραβεύει με βαθμούς, σας προσφέρει άλλη μια ευκαιρία για να αποκτήσετε και να χαρίσετε στους αγαπημένους σας τα δώρα της αρεσκείας σας από τις συνεργαζόμενες επιχειρήσεις. Το Σχέδιο επιβραβεύει με βαθμούς τις συναλλαγές με κάρτες σε πάνω από 250 επιχειρήσεις και πάνω από 800 σημεία σε όλη την Κύπρο. Σας ανταμείβει σε κάθε επόμενή σας κίνηση με πολλά προνόμια, όπως: • Με ανταμοιβή στις συναλλαγές σας στις συνεργαζόμενες επιχειρήσεις του Σχεδίου.

• Με αυτόματη συγκέντρωση βαθμών κάθε φορά που χρησιμοποιείτε την κάρτα σας στις συνεργαζόμενες επιχειρήσεις.

• Με εξαργύρωση των βαθμών σας όποτε εσείς θέλετε, κάθε φορά που το υπόλοιπο των βαθμών σας έχει αξία πάνω από €5.

• Aν είστε εταιρικός πελάτης, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την κάρτα σας σε επιχειρήσεις που συμμετέχουν στο Σχέδιο και να λάβετε επιπλέον 5 βαθμούς ανταμοιβής για κάθε €10 που ξοδεύετε.

EconomyToday 79

θεμα

Η νομισματική

κρίση

της Τουρκίας

και τα Erdoganomics ΤΟΥ ΒΡΑΣΙΔΑ ΝΕΟΦΥΤΟΥ Υπευθύνου Επενδυτικής Στρατηγικής Exclusive Capital

80 EconomyToday

Ο

ι οικονομολόγοι λένε ότι οι συναλλαγματικές ισοτιμίες και η αξία των εθνικών νομισμάτων είναι ο καθρέφτης της οικονομίας μιας χώρας και ότι αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την ευημερία και την ανάπτυξή της. Δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερο παράδειγμα από την πρόσφατη κατάρρευση της τουρκικής λίρας σε ιστορικά χαμηλά, τη δεύτερη χειρότερη στην ιστορία, καταδεικνύοντας με τον καλύτερο τρόπο την επιτάχυνση της καταστροφής της τουρκικής οικονομίας. Στις 23 Νοεμβρίου, η τουρκική λίρα έφθασε να χάνει μέχρι και 15% της αξίας της έναντι των κυριότερων νομισμάτων, με την ισοτιμία να ξεπερνά το όριο των 13 λιρών έναντι του δολαρίου και των 14,50 λιρών έναντι του ευρώ, πριν βελτιωθεί οριακά τις επόμενες μέρες. Το τουρκικό νόμισμα έχει υποχωρήσει πέραν του 40% από την αρχή του έτους, καθώς οι εντεινόμενες ανησυχίες για την οικονομία της Τουρκίας, τον πληθωρισμό που σκαρφάλωσε γύρω στο 20% και τα «Erdoganomics», τις αλλοπρόσαλλες οικονομικές αποφάσεις του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, προκάλεσαν τη φυγή των επενδυτών από τα τουρκικά περιουσιακά στοιχεία και πυροδότησαν ένα βίαιο κύμα πωλήσεων στο τουρκικό νόμισμα.

Η λίρα κατρακύλησε μετά τις δηλώσεις Ερντογάν

Η ιστορική βουτιά κατά 15% της λίρας οφειλόταν στις δηλώσεις του Ερντογάν για την αναγκαιότητα των χαμηλών επιτοκίων. Η Τουρκία, όπως είχε πει, βρίσκεται σε έναν «οικονομικό απελευθερωτικό πόλεμο» με αυτούς που θέλουν να πλήξουν την οικονομία μέσω της συναλλαγματικής ισοτιμίας, του ξενόφερτου πληθωρισμού και των υψηλών τραπεζικών επιτοκίων, τα οποία δεν συνάδουν με το Κοράνι και την ισλαμική τραπεζική. Υπεραμυνόμενος της πολιτικής των χαμηλών επιτοκίων, ο Ερντογάν δήλωσε ότι πλέον η χώρα του έχει εγκαταλείψει τις παλιές νομισματικές πολιτικές, που βασίζονταν στον υψηλό δανεισμό και στο ισχυρό νόμισμα για να περιορίσουν τον ανοδικό πληθωρισμό. Η χώρα του, πρόσθεσε, θα επικεντρωθεί στα χαμηλά επιτόκια για την ανάπτυξη της οικονομίας.

Οι διεθνείς αναλυτές ονομάζουν «Erdoganomics» το ανορθόδοξο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης του Ερντογάν και των (θεολόγων) οικονομικών του συμβούλων

Erdoganomics

Οι διεθνείς αναλυτές ονομάζουν «Erdoganomics» το ανορθόδοξο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης του Τούρκου Προέδρου και των (θεολόγων) οικονομικών του συμβούλων. Ουσιαστικά, αυτό το μοντέλο βασίζεται στα χαμηλά επιτόκια και στη σχετικά «αδύναμη» λίρα, για αύξηση της παραγωγής, των εξαγωγών και του τουρισμού και για προσέλκυση μεγάλων ξένων επενδύσεων στη χώρα. Η τουρκική κυβέρνηση θεωρεί ότι τα χαμηλά επιτόκια θα διευκολύνουν τη χρηματοδότηση και τις επενδύσεις από τις τοπικές επιχειρήσεις που δεν έχουν πρόσβαση σε δανεισμό από ξένο νόμισμα, όπως δολάριο και ευρώ, αλλά δανείζονται σε τουρκική λίρα, ενώ το «ελεγχόμενο» αδύναμο νόμισμα θα βοηθήσει να ενισχυθούν οι εξαγωγές, εφόσον τα τουρκικά αγαθά θα είναι πιο φθηνά για τους

EconomyToday 81

θεμα ξένους αγοραστές. Επιπλέον, θεωρεί ότι η υποτίμηση της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου, του ευρώ και της αγγλικής στερλίνας θα αυξήσει την τουριστική κίνηση προς την Τουρκία, εφόσον τα τουριστικά πακέτα (ήλιος, θάλασσα, φαγητό) θα είναι πιο φθηνά για τους τουρίστες από ΗΠΑ, Ευρώπη και Ηνωμένο Βασίλειο έναντι του ίδιου πακέτου των υπόλοιπων χωρών της Μεσογείου (Ελλάδα, Κύπρος, Ιταλία και Ισπανία). Επίσης, η τουρκική κυβέρνηση έχει στόχο να μετατρέψει την Τουρκία σε «φθηνή εργατική Κίνα της Ευρώπης», καθώς ο κατώτατος μισθός έχει πλέον πέσει κοντά στα €200 τον μήνα, πολύ πιο χαμηλά από τον αντίστοιχο της Κίνας. Τα φθηνά εργατικά χέρια θα είναι ελκυστικά για τις ξένες βιομηχανίες για να επενδύσουν στη χώρα, αυξάνοντας τόσο την παραγωγικότητα και τις θέσεις εργασίας, όσο και την εισροή ξένου σκληρού συναλλάγματος, που τόσο ανάγκη έχει η Τουρκία και το οποίο με τη σειρά του θα περιορίσει την πτώση της λίρας. Η κυβέρνηση θεωρεί ότι ο υψηλός πληθωρισμός θα είναι παροδικός και «αναγκαίο προσωρινό κακό» και δεν συμφωνεί με την ορθολογική νομισματική πολιτική που ακολουθούν όλες οι κεντρικές τράπεζες του κόσμου, με βάση την οποία προχωρούν σε αυξήσεις επιτοκίων για μείωση της ρευστότητας στην αγορά με σκοπό τον περιορισμό του πληθωρισμού.

Και Πρόεδρος και κεντρικός τραπεζίτης με βάση την ισλαμική τραπεζική

Στο απολυταρχικό καθεστώς της σημερινής Τουρκίας, ο κ. Ερντογάν ενεργεί από τη μια ως Πρόεδρος της χώρας αλλά και από την άλλη ως κεντρικός τραπεζίτης, αποφασίζοντας για τις νομισματικές πολιτικές σύμφωνα με τη μικροπολιτική του ατζέντα, το Κοράνι, τον Αλλάχ και την ισλαμική τραπεζική. Υπό τις πιέσεις του ισλαμιστή Ερντογάν, που αυτοαποκαλείται και «εχθρός των υψηλών επιτοκίων», η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας ακολουθεί μια πιο χαλαρή νομισματική πολιτική, μειώνοντας τρεις φορές το βασικό της επιτόκιο κατά 400 μονάδες βάσης από τον Σεπτέμβριο μέχρι σήμερα, και συγκεκριμένα από το 19% στο 15%. Ο Τούρκος Πρόεδρος επικαλείται συχνά την ισλαμική τραπεζική. Το Κοράνι, το ιερό βιβλίο του Ισλάμ, απαγορεύει την τοκογλυφία. Συγκεκριμένα, ο μουσουλμάνος δεν δύναται να δανείσει άλλον μουσουλμάνο με επιτόκιο, ενώ οι τράπεζες δεν ακολουθούν τον ανατοκισμό, όπως γίνεται στην παραδοσιακή τραπεζική.

Τιμωρία για τις ανορθόδοξες νομισματικές και γεωπολιτικές πολιτικές

Οι διεθνείς επενδυτές τιμώρησαν την Τουρκία και τον Πρόεδρο Ερντογάν για τις ανορθόδοξες νομισματικές πολιτικές στην αντιμετώπιση του ανεξέλεγκτου εγχώριου πληθωρισμού, για την έλλειψη ανεξαρτησίας της Κεντρικής Τράπεζας και για τα μειωμένα αποθεματικά σε ξένο συνάλλαγμα. Μεγάλη ανησυχία ανάμεσα στους επενδυτές προκαλούν τα εξαντλημένα καθαρά συναλλαγματικά διαθέσιμα 82 EconomyToday

Η τουρκική κυβέρνηση έχει στόχο να μετατρέψει την Τουρκία σε «φθηνή εργατική Κίνα της Ευρώπης», καθώς ο κατώτατος μισθός έχει πλέον πέσει κοντά στα €200 τον μήνα, πολύ πιο χαμηλά από τον αντίστοιχο της Κίνας

της Κεντρικής Τράπεζας, τα οποία περιορίζουν την ικανότητά της να παρέμβει για την υπεράσπιση της τουρκικής λίρας. Η αγορά έχει χάσει πλέον την εμπιστοσύνη της προς το πρόσωπο του Ερντογάν. Τον θεωρεί αναξιόπιστο και ανίκανο ν’ αντιμετωπίσει τη νέα οικονομική κρίση που ο ίδιος προκάλεσε με τις οικονομικές και γεωπολιτικές του αποφάσεις. Οι επενδυτές τιμωρούν τον Πρόεδρο και για τη μεγάλη του επιρροή στη χάραξη της νομισματικής πολιτικής, καθώς ο ίδιος παρεμβαίνει απροκάλυπτα στο ανεξάρτητο έργο της Κεντρικής Τράπεζας, καρατομώντας μάλιστα τους τρεις τελευταίους διοικητές που έκαναν το «λάθος» να αυξήσουν τα επιτόκια για να περιορίσουν τον πληθωρισμό. Επιπλέον, στην αγορά δεν αρέσουν αφενός η ένταση στις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση και η συνεχής προσπάθεια εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού προβλήματος, και αφετέρου η ρήξη με παραδοσιακούς νατοϊκούς εταίρους της Τουρκίας, όπως οι ΗΠΑ, η Ελλάδα και η Γαλλία. Οι πρόσφατες εμπλοκές της Τουρκίας σε περιφερειακές εντάσεις σε Λιβύη, Συρία, Ναγκόρνο-Καραμπάχ, Ιράκ, Παλαιστίνη, Ουκρανία και Κύπρο, η μεγαλομανία

του Προέδρου Ερντογάν να συγκριθεί με τον ιδρυτή του σύγχρονου τουρκικού κράτους, Κεμάλ Ατατούρκ, και τα νεο-οθωμανικά επεκτατικά του σχέδια έχουν βάλει την οικονομία της χώρας σε νέες περιπέτειες.

Ο υψηλός πληθωρισμός και το μουδιασμένο εμπόριο

Η μεγάλη υποτίμηση του τουρκικού νομίσματος και η συνεχής αύξηση του γενικού επιπέδου τιμών στην αγορά έχουν ήδη ξεκινήσει να επηρεάζουν το εμπόριο, την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών και την καθημερινή ζωή των κατοίκων. Το πρόβλημα της ακρίβειας πηγάζει από την εξάρτηση της Τουρκίας από τις εισαγωγές πετρελαίου και πρώτων υλών, η οποία, σε συνδυασμό με την αδύνατη λίρα, εκτοξεύει το κόστος εισαγωγής και της μετέπειτα λιανικής τιμής πώλησης στην αγορά. Πολλοί καταστηματάρχες αρνούνται να πουλήσουν περισσότερα αγαθά, με στόχο να τα διαθέσουν τις επόμενες εβδομάδες σε υψηλότερη τιμή, ενώ πολλά σουπερμάρκετ πουλάνε τα βασικά είδη ανάγκης, όπως το ψωμί, το αλεύρι, το λάδι και τη ζάχαρη, με κουπόνια και με ποσοτικούς περιορισμούς, υπό τον φόβο ελλείψεων στις προμήθειες.

Διαμαρτυρίες και πτώση της δημοτικότητας

Οι τιμές των τροφίμων και της ενέργειας ανέβηκαν πάνω από 30% από τις αρχές του χρόνου, δυσκολεύοντας ιδιαίτερα τα νοικοκυριά και τους χαμηλοεισοδηματίες, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι και ψηφοφόροι του κυβερνητικού κόμματος AKP. Ο Ερντογάν, ο οποίος κυβερνά την Τουρκία από το 2003, βλέπει τη δημοτικότητά του να μειώνεται δραματικά, καθώς οι δημοσκοπήσεις τον φέρνουν δεύτερο στην κούρσα των προεδρικών εκλογών του 2023. Ο τουρκικός λαός βγήκε στους δρόμους διαμαρτυρόμενος για την ακρίβεια, ενώ οι πολιτικοί αντίπαλοι του Προέδρου ζητούν πρόωρες εκλογές, καθώς του προσάπτουν προσωπικές ευθύνες για την κατάρρευση της τουρκικής λίρας και την άνοδο του πληθωρισμού, κατηγορώντας τον μέχρι και για «εθνική προδοσία» για τα λανθασμένα νομισματικά μέτρα που πήρε η κυβέρνησή του.

Πιθανά capital controls και bank run

Οι αναλυτές θεωρούν ότι η Κεντρική Τράπεζα έχει περιορισμένες επιλογές για να ανατρέψει το δυσμενές σκηνικό, καθώς δεν μπορεί να ανεβάσει τα επιτόκια, υπό την πίεση του Προέδρου, ενώ πλέον έχουν σχεδόν εξαντληθεί και τα συναλλαγματικά της αποθέματα για να στηρίξει τη λίρα. Η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης ίσως αναγκάσει την Κεντρική Τράπεζα να επιλέξει το αρνητικό σενάριο των capital controls, δηλαδή μια μορφή περιορισμού με όριο στις αναλήψεις καταθέσεων. Ένα τέτοιο σενάριο ή φημολογία θα μπορούσε να προκαλέσει πανικό ανάμεσα στους πολίτες, λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης προς το τραπεζικό σύστημα της χώρας και φόβου για απώλεια των καταθέσεών τους, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα «bank run» – δηλαδή να δημιουργηθούν ουρές από πελάτες έξω από τις τράπεζες για να αποσύρουν τις καταθέσεις τους. Τα τελευταία χρόνια οι Τούρκοι πολίτες επιλέγουν να διατηρούν τις καταθέσεις τους σε δολάρια και ευρώ, καθώς ο υψηλός πληθωρισμός και τα χαμηλά επιτόκια έχουν μειώσει τις αποδόσεις των αποταμιεύσεων σε τουρκικές λίρες. Υπολογίζεται ότι οι καταθέσεις σε ξένο νόμισμα έχουν ξεπεράσει το 50% του συνόλου των καταθέσεων στον τραπεζικό τομέα της χώρας, δημιουργώντας μεγαλύτερη πίεση στη λίρα.

Στροφή προς Bitcoin και Tether

Αξιοσημείωτη θεωρείται η μεγάλη ζήτηση για Bitcoin ανάμεσα στους Τούρκους πολίτες, με στόχο να προστατεύσουν ένα μέρος της περιουσίας τους από τη βουτιά της λίρας και τον πληθωρισμό. Η αγορά των κρυπτονομισμάτων στην Τουρκία αναπτύσσεται ραγδαία και γνωρίζει μεγάλη άνθηση, καθώς ο νεαρός πληθυσμός με γνώσεις τεχνολογίας προτιμά να επενδύει στο Bitcoin παρά στον χρυσό και στα ακίνητα. Εντυπωσιακή θεωρείται η ζήτηση και για τα λεγόμενα «stablecoins», όπως το δημοφιλές Tether, το οποίο είναι ένα ψηφιακό νόμισμα σαν το Bitcoin αλλά σχεδιασμένο να διατηρεί μια τιμή «ένα προς ένα» με το αμερικανικό δολάριο, επιτρέποντας στον κάτοχό του να αποφεύγει την αστάθεια της αγοράς και τις μεγάλες διακυμάνσεις.

EconomyToday 83

θεμα

Αρκτικός Κύκλος: Η γεωγραφία του κρυμμένου

θησαυρού

Το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και οι πρώτες ύλες

ΤΗΣ ΠΩΛΙΝΑΣ ΑΝΙΦΤΟΥ Αναλύτριας Εξωτερικής Πολιτικής και Επενδύσεων

84 EconomyToday

Ο Οι χώρες που βάσει του διεθνούς δικαίου

έχουν δικαίωμα σε αυτές τις φυσικές πηγές –ΗΠΑ, Ρωσία, Ισλανδία, Νορβηγία, Σουηδία, Φινλανδία, Δανία και Καναδάς (μέλη του Αρκτικού Συμβουλίου)– προσπάθησαν να επωφεληθούν πολλάκις

Αρκτικός Κύκλος και τα περάσματά του είναι ο επόμενος μεγάλος οικονομικός στόχος των δυνάμεων που βρίσκονται κοντά στους θαλάσσιους δρόμους και που πολιτικά εντάσσονται στο πλαίσιο του Αρκτικού Συμβουλίου (Arctic Council) για την εδραίωση της ειρήνης και της ανάπτυξης στην περιοχή. Ο Αρκτικός Κύκλος και οι γύρω περιοχές εκτιμάται ότι φιλοξενούν το 13% του μη ανακαλυφθέντος και μη χρησιμοποιημένου πετρελαίου διεθνώς και το 30% του φυσικού αερίου που δεν έχει εξορυχθεί και διοχετευθεί στις αγορές. Αυτό δημιουργεί ευκαιρίες για τεράστια κέρδη στις εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, παρά τις λειτουργικές δυσκολίες που σχετίζονται με τις ακραίες καιρικές συνθήκες, τη σπάνια πανίδα, τους αδιάβατους πάγους και το ολοήμερο κατά εποχές σκοτάδι. Οι χώρες που βάσει του διεθνούς δικαίου έχουν δικαίωμα σε αυτές τις φυσικές πηγές –ΗΠΑ, Ρωσία, Ισλανδία, Νορβηγία, Σουηδία, Φινλανδία, Δανία και Καναδάς (μέλη του Αρκτικού Συμβουλίου)– προσπάθησαν να επωφεληθούν πολλάκις με την πρόσβαση στον πλούτο των υδρογονανθράκων του Αρκτικού Κύκλου και, παρά τις πάμπολλες πολιτικές προστριβές τους, συμπεριλαμβάνουν τον Αρκτικό Κύκλο στην υψηλή οικονομική τους στρατηγική.

EconomyToday 85

θεμα

Τα θαλάσσια περάσματα: Οι πειρασμοί και οι οικονομικές δυνατότητες

Η περιοχή χαρακτηρίζεται από δύο μεγάλα περάσματα που ουσιαστικά ενώνουν όλο το Βόρειο Ημισφαίριο και φέρνουν τον κόσμο και τις μεταφορές πολύ πιο κοντά. Το ένα είναι το Βορειοδυτικό Πέρασμα (NWP), που αποτελεί τη θαλάσσια διαδρομή μεταξύ του Ατλαντικού και του Ειρηνικού Ωκεανού μέσω του Αρκτικού Κύκλου, κατά μήκος της βόρειας ακτής της Βόρειας Αμερικής μέσω πλωτών οδών και μέσω του Καναδικού Αρκτικού Αρχιπελάγους. Στο NWP ο Καναδάς και οι ΗΠΑ έχουν διαμάχες όσον αφορά τα κυριαρχικά τους δικαιώματα. Ο Καναδάς διεκδικεί το Βορειοδυτικό Πέρασμα ως εθνικά χωρικά ύδατά του, με βάση τη μακρά ιστορία της χρήσης των υδάτων από αυτόχθονες Inuit που διαμένουν στον Καναδά, καθώς και με βάση την έκβαση των ανάλογων υποθέσεων τις τελευταίες δεκαετίες που εκδικάστηκαν από το Διεθνές Δικαστήριο. Οι ΗΠΑ, σε αντίθεση με τον Καναδά, τεκμηριώνουν τον δικό τους ισχυρισμό με βάση την ερμηνεία της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), μια συνθήκη την οποία οι ΗΠΑ επικαλούνται μεν, αλλά την οποία δεν έχουν επικυρώσει ποτέ. Η σημασία του Βορειοδυτικού Περάσματος έχει αναχθεί σε σημαντικό πολιτικό και οικονομικό ζήτημα, αφού το λιώσιμο των θαλάσσιων πάγων λόγω της κλιματικής αλλαγής το έχει καταστήσει μια πιο βιώσιμη διαδρομή για την εμπορική ναυτιλία. Τα πλοία από το Δουβλίνο δεν θα ταξιδεύουν για τον Ειρηνικό μέσω της διώρυγας του Παναμά, αλλά θα κατευθύνονται στον Αρκτικό Κύκλο και μέσα από τα θαλάσσια περάσματα θα βρίσκονται στη Βόρεια Θάλασσα. Καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται και οι πάγοι συνεχίζουν να λιώνουν, οι ακτοπλοϊκές διαδρομές μέσω της Αρκτικής θα μπορούσαν να μειώσουν τους χρόνους διέλευσης κατά 40% σε μεγάλες διαδρομές, όπως αυτές που συνδέουν την Κίνα με την Ευρώπη. Το δεύτερο μεγάλο πέρασμα είναι η γνωστή ανατολική διαδρομή, που περνά κατά μήκος των αρκτικών ακτών της Νορβηγίας και της Σιβηρίας και ονομάζεται κατά συνέπεια Βορειοανατολικό Πέρασμα (NEP). Τα διάφορα νησιά του αρχιπελάγους χωρίζονται το ένα από το άλλο και από τον ηπειρωτικό Καναδά με μια σειρά από αρκτικές πλωτές οδούς ή αρκτικές γέφυρες. Το Βορειοανατολικό Πέρασμα αντιμετωπίζει ίσως τις πιο μεγάλες προστριβές μεταξύ Νορβηγίας, Σουηδίας, Φινλανδίας, Δανίας και Ρωσίας. Η Μόσχα διεκδικεί μια ακτογραμμή από το Μούρμανσκ μέχρι και τη Γροιλανδία λόγω ωκεανολογικών δεδομένων, ενώ αρνείται στο Αρκτικό Συμβούλιο οποιαδήποτε σύγκλιση στα θέματα της διέλευσης από το Βορειοανατολικό Πέρασμα πέραν της αναγνώρισής του ως ρωσικής επικράτειας. Μάλιστα, πληθυσμοί και κυρίως επιστήμονες που επί ΕΣΣΔ στάλθηκαν και ζουν 86 EconomyToday

στα πιο απομακρυσμένα νησιά και πόλεις (Salekhard) εντός του Αρκτικού Κύκλου τα τελευταία 80 χρόνια, δημιουργούν νομικό έρεισμα για την επικράτηση αυτής της άποψης εκ μέρους της Ρωσίας. Το Βορειοανατολικό Πέρασμα είναι και το πλέον σημαντικό, αφού εκτείνεται σε πάνω από το μισό της υφηλίου. Πίσω στο ιστορικό 2010, το πλοίο «MV Nordic Barents» μετέφερε σιδηρομετάλλευμα από ένα ορυχείο στο Kirkenes, μια απομακρυσμένη νορβηγική πόλη κοντά στα ρωσικά σύνορα, και από εκεί στο Lianyungang της Κίνας. Το ταξίδι σηματοδότησε το πρώτο εμπορικό ταξίδι ενός μη ρωσικού σκάφους μέσω του μυθικού Βορειοανατολικού Περάσματος. Το ταξίδι διήρκεσε 21 ημέρες, σε σύγκριση με 37 ημέρες που θα διαρκούσε μέσω της διώρυγας του Σουέζ, εξοικονομώντας στην εταιρεία περίπου $300.000 κατά τη μονή αυτή διαδρομή. Το ταξίδι ακολούθησε τη βόρεια ακτογραμμή της Ρωσίας κατά μήκος του παγωμένου Αρκτικού Ωκεανού μέχρι τον

Ο Αρκτικός Κύκλος και οι γύρω περιοχές εκτιμάται ότι φιλοξενούν το

13%

του μη ανακαλυφθέντος και μη χρησιμοποιημένου πετρελαίου διεθνώς και το

30%

του φυσικού αερίου που δεν έχει εξορυχθεί και διοχετευθεί στις αγορές

Βερίγγειο Πορθμό μεταξύ Ρωσίας και Αλάσκας, αποδεικνύοντας ότι οι θαλάσσιες μεταφορές μπορούν να απλοποιηθούν, μετατρέποντας τη Ρωσία σε ηγέτιδα δύναμη που δύναται να κυριαρχήσει στο θαλάσσιο εμπόριο και στις μεταφορές στις ηπείρους του Βόρειου Ημισφαιρίου.

Η οικονομία των θαλάσσιων μεταφορών

Η διέλευση διαμέσου της Αρκτικής δεν εξοικονομεί μόνο χρόνο και κόστος καυσίμων, μειώνοντας τις εκπομπές άνθρακα για την παγκόσμια ναυτιλία, αλλά παρακάμπτει επίσης πολιτικά επικίνδυνες περιοχές. Η πειρατεία στον Κόλπο του Άντεν, οι επιθέσεις από τους Χούθις στην Υεμένη, η αυξημένη ναυσιπλοΐα, η πολιτική αστάθεια των αφρικανικών χωρών και οι διενέξεις της Αιγύπτου με την Αιθιοπία προβληματίζουν για την αποτελεσματικότητα μακροχρόνια του Σουέζ, από το οποίο η Αίγυπτος κερδίζει $5 δισ. τον χρόνο, χωρίς να προάγει την ασφάλεια στο στενό. Η ύπαρξη ενός νέου λιμανιού στο Εϊλάτ του

Ισραήλ φαίνεται να δημιουργεί μεν νέες δυνατότητες στη ναυσιπλοΐα, αλλά εν μέσω ταραχών με τους Παλαιστινίους και το Ιράν. Το ταξίδι από το Βορειοανατολικό Πέρασμα μεταξύ του Ρότερνταμ και της Γιοκοχάμα, αυτών των δύο πιο πολυσύχναστων λιμανιών του κόσμου, που έχουν απόσταση μεταξύ τους 4.450 μίλια, θα είναι εφικτό μέσα σε μόλις 13 ημέρες, σε μια ειρηνική διαδρομή που δεν θα έχει πολιτικά εμπόδια. Επίσης, ο πλους από το Βανκούβερ στο Ρότερνταμ μέσω της Αρκτικής και όχι μέσω του Παναμά θα εξοικονομεί 2.242 μίλια. Τα δύο περάσματα της Αρκτικής αποτελούν μια νέα πύλη από την Ανατολή στη Δύση. Τα ρωσικά λιμάνια στην Αρκτική διακίνησαν 92,7 εκατομμύρια τόνους φορτίου το 2018. Περίπου το 70% αυτού του φορτίου ήταν προϊόντα πετρελαίου και LNG. Τα ενεργά λιμάνια στην περιοχή είναι το Port Novy, το Arkhangelsk και η Σαμπέτα. Το μεγαλύτερο λιμάνι της περιοχής είναι το Μούρμανσκ, που διακινεί περίπου το 60% του συνολικού όγκου εμπο-

EconomyToday 87

θεμα ρευμάτων. Το λιμάνι απέχει περίπου 100 χλμ. από τα νορβηγικά σύνορα και παραμένει προσβάσιμο ολόχρονα, με εξαιρετική διασύνδεση με τη ρωσική ενδοχώρα (ιδιαίτερα την Αγία Πετρούπολη) σιδηροδρομικώς, οδικώς και αεροπορικώς. Από το 2004 και μετά, το λιμάνι επένδυσε σε έναν νέο τερματικό σταθμό πετρελαίου, άνθρακα και εμπορευματοκιβωτίων. Αυτές οι νέες εγκαταστάσεις αναμένεται να ενισχύσουν την ετήσια διακίνηση, αυξάνοντας την απόδοση από 28,5 εκατομμύρια τόνους το 2010 σε περίπου 65 εκατομμύρια τόνους έως το 2035. Οι σκανδιναβικές χώρες αναζητούν επίσης επιχειρηματικές ευκαιρίες στον «πολικό δρόμο του μεταξιού». Νορβηγία και Φινλανδία επενδύουν στην ιδέα ενός αρκτικού σιδηροδρόμου μεταξύ Kirkenes στη Νορβηγία και Ροβανιέμι στη Φινλανδία. Ένας νέος αρκτικός σιδηρόδρομος θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα δίκτυο συνδεδεμένων λιμένων κατά μήκος της ιστιοπλοϊκής διαδρομής και να αναδειχθεί σε έναν σημαντικό παράγοντα επικοινωνίας, διευρύνοντας την αγορά πώλησης πρώτων υλών και την εξαγωγή τους στην Ευρώπη. Η Κίνα διείδε επίσης ευκαιρίες για την ανάπτυξη του αρκτικού σιδηροδρόμου και τον ρόλο που ενδέχεται να διαδραματίσουν οι σκανδιναβικές χώρες σε αυτό. Το 2017, ο Πρόεδρος Xi Jinping επισκέφθηκε τη Φινλανδία, όπου συζήτησε επενδυτικές προτάσεις στον Αρκτικό Κύκλο. Η ύπαρξη κινεζικής οικονομικής παρουσίας στον Αρκτικό Κύκλο, πέραν της παρουσίας στην Ευρασία με τη Συμφωνία Ιράν-Κίνας τον Μάρτιο του 2021 και τις επενδύσεις σε κατασκευαστικά έργα στα Βαλκάνια, ανοίγει νέους ορίζοντες για κινεζικές εξαγωγές στη Δύση σε περίπτωση που δυσκολέψουν τα πράγματα για την Κίνα στην Ευρασία λόγω των πολέμων στην περιοχή. Επίσης, η Κίνα ενδιαφέρεται για τη δημιουργία αποθηκών και τερματικών σταθμών φύλαξης και διοχέτευσης των

North Slope (Αλάσκα)

προϊόντων απευθείας από την αρκτική περιοχή σε όλο τον κόσμο χρησιμοποιώντας τα δύο βόρεια περάσματα.

Πετρέλαιο, φυσικό αέριο και πρώτες ύλες

Σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε από το USGS τον Μάιο του 2008, μια σειρά από χερσαίες περιοχές στον Καναδά, τη Ρωσία και την Αλάσκα έχουν εξερευνηθεί για πετρέλαιο, με αποτέλεσμα την ανακάλυψη περισσότερων από 400 κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου βόρεια του Αρκτικού Κύκλου, που αντιπροσωπεύουν περίπου 240 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και αντίστοιχη ποσότητα σε φυσικό αέριο. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος της Αρκτικής δεν έχει ακόμη εξερευνηθεί για πετρέλαιο και φυσικό αέριο λόγω των κλιματικών συνθηκών. Οι εκτεταμένες υφαλοκρηπίδες της Αρκτικής, που καλύπτουν περίπου 7 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα έκτασης, αποτελούν τη γεωγραφικά μεγαλύτερη ανεξερεύνητη περιοχή για το πετρέλαιο παγκοσμίως. Η μεταφορά φυσικού αερίου μέσω των αγωγών φαίνεται ως η πιο ασφαλής επιλογή παρά η διέλευση των πλοίων διά του Βορειοανατολικού Περάσματος, λόγω της εκτεταμένης ρωσικής παρουσίας. Ωστόσο, μέρος του φυσικού αερίου μπορεί να εξάγεται ως LNG στα δεξαμενόπλοια, αυξάνοντας έτσι τη μεταφορά LNG μέσω των θαλασσών Καρά και Μπάρεντς. Από την άλλη πλευρά, η παραγωγή φυσικού αερίου για τη Βόρεια Αμερική δεν φαίνεται να έχει ιδιαίτερη σημασία στην ανάπτυξη της ναυσιπλοΐας, μιας και προκρίνεται η μεταφορά μέσω αγωγού. Σε περίπτωση παραγωγής δε στην Καναδική Αρκτική Περιοχή, υπάρχουν κάποιες πιθανότητες αύξησης της μεταφοράς LNG με πλοία σε άλλες αγορές, όπως η Κίνα και η Ιαπωνία, που ήδη έχουν δείξει ενδιαφέρον και για πολιτικούς λόγους στηρίζουν τον Καναδά στην εδαφική διαμάχη με τις

Παράγει περισσότερα από 18 δισ. βαρέλια πετρελαίου

Έσοδα πέραν των

$180 δισ.

88 EconomyToday

ΗΠΑ στο Βορειοδυτικό Πέρασμα. Ο Αρκτικός Κύκλος είναι και μια κύρια πηγή πολλών πρώτων υλών, όπως ο άνθρακας, το νικέλιο, ο χαλκός, ο μόλυβδος, ο ψευδάργυρος, ο χρυσός, το ασήμι, τα διαμάντια, το χρώμιο και το τιτάνιο. Αν και επί του παρόντος είναι δύσκολη η εκμετάλλευση αυτών των πόρων λόγω των κλιματικών συνθηκών, οι χώρες του Αρκτικού Συμβουλίου έχουν ήδη παρουσιάσει σχέδια για εξαγωγή πρώτων υλών. Ο μεγαλύτερος όγκος εξαγωγών σήμερα επικεντρώνεται στο νικέλιο και στον χαλκό και οι εξαγωγές γίνονται από το Norilsk, με το έντονο ενδιαφέρον των κινεζικών αλλά και των ευρωπαϊκών επιχειρηματικών κύκλων. Ενδεικτικό είναι πως η Gazprom Neft διατήρησε τη δυναμική της στην ανάπτυξη της Αρκτικής, με την παραγωγή σε πεδία πέρα από τον Αρκτικό Κύκλο να αντιπροσωπεύει το 31% της συνολικής παραγωγής υδρογονανθράκων της εταιρείας. Το σημαντικότερο κοίτασμα της εταιρείας στην Αρκτική είναι το κοίτασμα Novoportovskoye, στη χερσόνησο Yamal, όπου παρήχθησαν 14,87 εκατομμύρια τόνοι ισοδύναμου πετρελαίου (mtoe) το 2020 – αύξηση 5% σε σχέση με το 2019. Από την άλλη πλευρά, το North Slope της Αλάσκας παράγει περισσότερα από 18 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου από την ανακάλυψη του κοιτάσματος πετρελαίου Prudhoe Bay. Η παραγωγή πετρελαίου υπήρξε η κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης στην Αλάσκα. Έχει χρηματοδοτήσει έως και το 90% των απεριόριστων εσόδων του Γενικού Ταμείου της πολιτείας τα περισσότερα χρόνια και αντιπροσωπεύει πάνω από $180 δισ. σε συνολικά έσοδα από την πολιτεία. Η βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου κατέβαλε πάνω από $3,1 δισ. σε κρατικούς και τοπικούς φόρους και δικαιώματα από το 2019, συμπεριλαμβανομένων $2,7 δισ. στην κρατική κυβέρνηση της Αλάσκας και $449 εκατ. στις τοπικές κυβερνήσεις.

Επίλογος

Ο Αρκτικός Κύκλος, αν διά των διεθνών συμφωνιών δεν υπάρξει σύγκλιση των χωρών του Αρκτικού Συμβουλίου, θα αποτελέσει τον αυριανό πυρήνα συγκρούσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, αλλά και πόλο αντιπαλότητας για το κοινό καλό μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών ως προς τη ναυσιπλοΐα. Η εξοικονόμηση χρόνου και καυσίμων από τα δύο μεγάλα περάσματα που ενώνουν Ατλαντικό - Ειρηνικό και Αρκτικό Κύκλο - Ειρηνικό, καθώς και η ύπαρξη φυσικού αερίου, πετρελαίου και άλλων πρώτων υλών, θα καθορίσουν τα επόμενα χρόνια μέχρι το 2035 τις τιμές στις παγκόσμιες αγορές. Όλα τα παραπάνω αλλάζουν και τη στρατηγική στο Βόρειο Ημισφαίριο, με τη Μεσόγειο και τις χώρες της Μέσης Ανατολής να μην είναι ο κύριος πόλος έλξης για στρατηγικές επενδύσεις, αφού η ναυτιλία είναι η μεγαλύτερη μέθοδος (σε τόνους και αξία) μεταφοράς αγαθών σε όλο τον κόσμο, με το 90% του παγκόσμιου εμπορίου σε όγκο και το 80% σε αξία. Το 1869, το άνοιγμα της διώρυγας του Σουέζ επέτρεψε την άμεση διέλευση από τον Ατλαντικό στον Ινδικό Ωκεανό, μειώνοντας έτσι τις ναυτιλιακές αποστάσεις κατά 23% σε σύγκριση με τη διέλευση από το Ακρωτήριο της Νότιας Αφρικής. Ωστόσο, λόγω των μεταβαλλόμενων θερμοκρασιών στην περιοχή του Βόρειου Πόλου, τα αρκτικά περάσματα γίνονται όλο και πιο προσιτά, μιας και ενώνουν θαλάσσια όλες τις ηπείρους του Βορείου Ημισφαιρίου. Με βάση τα παραπάνω, ο Αρκτικός Κύκλος αναμένεται ότι δεν θα παραμείνει ο λιγότερο χρησιμοποιημένος θαλάσσιος δρόμος τις επόμενες τέσσερις δεκαετίες. Τούτου λεχθέντος, πιθανότατα θα υπάρξει αυξανόμενος αριθμός διελεύσεων και τοπικών θαλάσσιων ταξιδιών στην περιοχή με σχετικά μικρά σκάφη, που θα στοχεύουν σε εξειδικευμένες αγορές (τοπικά φορτία έργου). Αυτό μπορεί σταδιακά να μετατραπεί σε διαμετακομιστική ναυτιλία, με τα ήδη ενισχυμένα σε διέλευση σε πάγο πλοία να παρέχουν ad hoc υψηλής αξίας υπηρεσίες σύντομου χρόνου παράδοσης και εξυπηρέτησης.

$449 εκατ.

Πληρωμή φόρων και δικαιωμάτων πέραν

στις τοπικές κυβερνήσεις

των $3,1 δισ. το 2019

$2,7 δισ.

στην κυβέρνηση της Αλάσκας

EconomyToday 89

θεμα

Οι κατηγορίες των κρυπτονομισμάτων Από το Bitcoin στα NFTs

ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΒΛΑΧΟΥ Blockchain Researcher, Educator & Community Builder

90 EconomyToday

Τ

ο Bitcoin ήταν το πρώτο κρυπτονόμισμα που εφευρέθηκε ως ένα άμεσο ηλεκτρονικό μέσο μεταφοράς χρηματικής αξίας. Το Bitcoin κυκλοφόρησε πριν από μία δεκαετία και έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει σε τεράστιο βαθμό τον οικονομικό τομέα. Ο κύριος στόχος του Bitcoin και των πρώιμων κρυπτονομισμάτων ήταν να λειτουργήσουν ως μια εναλλακτική και αποτελεσματική μέθοδος πληρωμής μεταξύ των χρηστών. Ωστόσο, η τεχνολογία blockchain εξελίσσει πολλούς τομείς πέραν της οικονομίας καθημερινά. Βρισκόμαστε τώρα σε ένα σημείο όπου αυξάνεται ραγδαία η αξία και η κεφαλαιοποίηση αγοράς πολλών κρυπτονομισμάτων με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Το οικοσύστημα του blockchain βιώνει συνεχή καινοτομία, όπου πολλά είδη κρυπτονομισμάτων εμπεριέχουν πολλαπλά τεχνικά χαρακτηριστικά. Επομένως, δεν είναι ασυνήθιστο αυτά τα κρυπτονομίσματα να εξυπηρετούν πολλούς τύπους χρηστών και να ταξινομούνται σε δύο ή περισσότερες κατηγορίες.

Κατηγορία 1: Κρυπτονομίσματα για Μεταφορά Χρηματικής Αξίας (Payment Tokens)

Το Bitcoin ήταν το πρώτο κρυπτονόμισμα που εφευρέθηκε ως ένα άμεσο ηλεκτρονικό μέσο μεταφοράς χρηματικής αξίας

Η μεταφορά χρηματικής αξίας αφορά κρυπτονομίσματα που έχουν στόχο να εξυπηρετήσουν τις κύριες λειτουργίες του χρήματος. Ο συνδυασμός της αποτελεσματικότητας ενός δικτύου blockchain και της ικανότητας του Bitcoin να είναι ένα εξαιρετικό μέσο αποθήκευσης αξίας, έφερε το Bitcoin στη θέση που βρίσκεται σήμερα. Με κεφαλαιοποίηση αγοράς μεγαλύτερη από 1,1 τρισεκατομμύριο δολάρια και μεγάλη υιοθέτηση από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, το Bitcoin είναι δικαιωματικά ο «βασιλιάς των κρυπτονομισμάτων». Ωστόσο, μερικά τεχνικά μειονεκτήματα του Bitcoin έχουν ως αποτέλεσμα υψηλά κόστη και χρονοβόρες διαδικασίες συναλλαγών. Οι τεχνολογίες SegWit και Lightning είναι οι πιο αξιοσημείωτες τεχνικές εξελίξεις του Bitcoin για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων. Αυτά τα μειονεκτήματα είναι ο λόγος που εμφανίστηκαν πολλά εναλλακτικά κρυπτονομίσματα, σε μια προσπάθεια να διεκδικήσουν την κορυφαία θέση ως μέσα μεταφοράς χρηματικής αξίας. Το Litecoin κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2011 και είναι περίπου τέσσερις φορές ταχύτερο από το Bitcoin. Το Litecoin χρησιμοποιεί το Scrypt, που είναι ένας διαφορετικός αλγόριθμος κατακερματισμού από αυτόν του Bitcoin, το οποίο υιοθετεί το SHA-256. Το Litecoin εξακολουθεί να είναι μεταξύ των κορυφαίων κρυπτονομισμάτων με βάση την κεφαλαιοποίηση αγοράς, αλλά δεν έχει καταφέρει να συμβαδίσει με τη δημοτικότητα του Bitcoin. Το Bitcoin Cash είναι το κύριο σημείο αναφοράς ενός εναλλακτικού μέσου μεταφοράς χρηματικής αξίας έναντι του Bitcoin. Δημιουργήθηκε ως hard fork του

EconomyToday 91

θεμα Bitcoin τον Αύγουστο του 2017, επιτρέποντας την αύξηση του μεγέθους μπλοκ στα 32 MB. Αυτό το χαρακτηριστικό επιτρέπει ταχύτερους χρόνους επιβεβαίωσης και χαμηλότερες χρεώσεις συναλλαγών σε σύγκριση με το Bitcoin. Περαιτέρω εφαρμογές hard fork στο δίκτυο Bitcoin Cash οδήγησαν στα κρυπτονομίσματα Bitcoin ABC και Bitcoin Satoshi Vision. Το πρώτο στοχεύει στη συμπερίληψη έξυπνων συμβολαίων (smart contracts) και το δεύτερο στην αύξηση του μεγέθους του μπλοκ στα 128 MB για ταχύτερη επιβεβαίωση και χαμηλότερη χρέωση συναλλαγών.

Κατηγορία 2: Κρυπτονομίσματα με Μυστικότητα Συναλλαγών (Privacy Tokens) Τα πρώτα κρυπτονομίσματα επέτρεψαν τη διαφανή μεταφορά αξίας μεταξύ των χρηστών. Μια ανησυχία είναι ότι αυτά δεν ενίσχυαν στην πραγματικότητα την ανωνυμία/μυστικότητα στις συναλλαγές. Το πρωτόκολλο Zerocoin ήταν η πρώτη προσπάθεια περιγραφής του πώς μπορεί να λειτουργήσει ένα τέτοιο κρυπτονόμισμα. Αυτή η ιδέα γέννησε το Zcash, ένα κρυπτονόμισμα που κρύβει τις ταυτότητες των χρηστών και την προέλευση των συναλλαγών, ενώ οι παραλήπτες και τα ποσά εξακολουθούν να είναι ορατά. Μια νέα μορφή κρυπτογραφίας, που ονομάζεται zk-SNARKs, είναι η τεχνολογική καινοτομία πίσω από αυτό το χαρακτηριστικό. Το Monero είναι ένα δημοφιλές κρυπτονόμισμα με αρχική κυκλοφορία τον Μάρτιο του 2014. Τα «ring signatures» του Monero είναι το εργαλείο που ενισχύει τον υψηλό βαθμό ανωνυμίας στις συναλλαγές, θολώνοντας το ιστορικό συναλλαγών. Αυτό υλοποιείται συνδέοντας μια είσοδο με πολλές πιθανές εξόδους της συναλλαγής. Οι μυστικές διευθύνσεις είναι μια άλλη κύρια λειτουργία του Monero που αποκρύπτει τις διευθύνσεις των παραληπτών, δημιουργώντας μια διαφορετική διεύθυνση για κάθε συναλλαγή. Τέτοια κρυπτονομίσματα ουσιαστικά συνδυάζουν τη μεταφορά χρηματικής αξίας με το απόρρητο συναλλαγών. Το Grin, βασισμένο στο πρωτόκολλο Mimblewimble, έγινε γνωστό στις αρχές του 2019, λόγω του συνδυασμού χαρακτηριστικών από το Zcash και το Monero. Το Grin συνδύασε τις τεχνικές των δύο κρυπτονομισμάτων, αναμειγνύοντας εισόδους και εξόδους σε μία συναλλαγή. Αυτή η δυνατότητα βελτιώνει την ταχύτητα και μειώνει τα κόστη συναλλαγής.

Κατηγορία 3: Κρυπτονομίσματα για Αποκεντρωμένες Εφαρμογές (Decentralized Application Tokens) Η ιδέα των αποκεντρωμένων εφαρμογών κέρδισε δυναμική το 2015 με την κυκλοφορία του Ethereum. Η κοινότητα συνειδητοποίησε ότι τα κρυπτονομίσμα92 EconomyToday

Η ιδέα των αποκεντρωμένων εφαρμογών κέρδισε δυναμική το 2015 με την κυκλοφορία του Ethereum

τα μπορούν να λειτουργήσουν και πέρα από μέσα πληρωμής. Το Ethereum άνοιξε τον δρόμο για να αναδυθούν πολλές πλατφόρμες έξυπνων συμβολαίων και να χτιστούν χιλιάδες αποκεντρωμένες εφαρμογές πάνω σε αυτές. Το Ethereum ήταν το πρώτο του είδους του, αλλά τεχνικά στερείται ταχύτητας και επεκτασιμότητας σε σύγκριση με ορισμένους ανταγωνιστές. Η επικείμενη μετάβαση στο Proof-of-Stake φαίνεται πολλά υποσχόμενη για την κοινότητα του Ethereum, καθώς η κλιμάκωση λύσεων όπως το Sharding μπορεί να λύσει πολλά θεμελιώδη ζητήματα όπως τα κόστη συναλλαγής. Άλλες πλατφόρμες που έχουν αναπτυχθεί με στόχο να διευκολύνουν τη δημιουργία των αποκεντρωμένων συναλλαγών είναι τα Cardano, Polkadot, Algorand και Binance Smart Chain (BSC). Πολλές από αυτές τις πλατφόρμες είναι εξαιρετικά αποδοτικές και πιο συμφέρουσες από το Ethereum. Το Cardano μπορεί να χειριστεί περισσότερες από 250 συναλλαγές ανά δευτερόλεπτο, οι οποίες θα

μπορούσαν ενδεχομένως να αυξηθούν σε 1 εκατομμύριο, μέσω μιας καινοτομίας που ονομάζεται Hydra. Το Polkadot στοχεύει στην επίτευξη επεκτασιμότητας και ταχύτητας με την υιοθέτηση διαλειτουργικών παρα-αλυσίδων (parachains). Κάτι παρόμοιο προσπαθεί να χτίσει και το Ethereum. Το Algorand υιοθετεί ένα πρωτόκολλο που επιτυγχάνει αποτελεσματικές λύσεις διαλειτουργικότητας με υψηλό βαθμό ταχύτητας (περίπου 5 δευτερόλεπτα για ατομική μεταφορά). Η BSC είναι τώρα η δεύτερη μεγαλύτερη πλατφόρμα μετά το Ethereum και επιτυγχάνει περίπου 1 δευτερόλεπτο μέσο χρόνο ανά μπλοκ. Αυτές οι πλατφόρμες χρησιμεύουν ως βάση για τη δημιουργία χιλιάδων άλλων κρυπτονομισμάτων. Τα περισσότερα από αυτά τα κρυπτονομίσματα χρησιμοποιούνται σε διάφορες αποκεντρωμένες υπηρεσίες χρηματοδότησης (DeFi), π.χ. παιχνίδια, NFT, αποκεντρωμένα ανταλλακτήρια, αποκεντρωμένα πρωτόκολλα δανεισμού κ.ά.

Η δημιουργία των stablecoins παρέχει στην κοινότητα κρυπτονομίσματα σταθερής αξίας σε σύγκριση με το Bitcoin, το Ethereum και άλλα ευμετάβλητα περιουσιακά στοιχεία

Κατηγορία 4: Σταθερά Νομίσματα (Stablecoins) Ένα βασικό μέλημα της κοινότητας των κρυπτονομισμάτων είναι ότι τα κρυπτονομίσματα είναι πολύ ασταθή σε αξία. Επομένως, η δημιουργία των stablecoins παρέχει στην κοινότητα κρυπτονομίσματα σταθερής αξίας σε σύγκριση με το Bitcoin, το Ethereum και άλλα ευμετάβλητα περιουσιακά στοιχεία. Τα stablecoins συνδέονται αλγοριθμικά με την αξία ενός άλλου περιουσιακού στοιχείου ή ενός καλαθιού περιουσιακών στοιχείων. Η δέσμευση μπορεί να σχετίζεται με παραδοσιακά νομίσματα, εμπορεύματα, άλλα κρυπτονομίσματα, ή ακόμη και να προσαρμοστεί σε μια συγκεκριμένη νομισματική πολιτική. Τα stablecoins μπορούν να είναι χρήσιμα ως μέσα μεταφοράς χρημάτων και πληρωμής. Επιπλέον, χρησιμοποιούνται ως εγγύηση σε αποκεντρωμένες υπηρεσίες δανεισμού. Το Tether (USDT) είναι το κορυφαίο

EconomyToday 93

θεμα

stablecoin σε κεφαλαιοποίηση αγοράς και διατηρεί την πρόσδεσή του στο δολάριο. Το USDC είναι το δεύτερο stablecoin με βάση την κεφαλαιοποίηση αγοράς και διατηρεί επίσης την πρόσδεσή του στο δολάριο. Ο χρυσός είναι ένα κοινό εμπόρευμα που υποστηρίζει τα stablecoins. Το AABB Golden Token και το Tether Gold είναι δύο παραδείγματα. Η AABB κατέχει φυσικά περιουσιακά στοιχεία χρυσού που υποστηρίζουν το stablecoin από το τμήμα εξόρυξης της εταιρείας. Άλλα χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν την υποστήριξη τουλάχιστον 0,1 γραμμαρίων άμεσης τιμής χρυσού, ενώ οι εξωχρηματιστηριακές αγορές είναι εισηγμένες στην εταιρεία χαρτοφυλακίου του. Το Tether Gold έχει αποθέματα χρυσού σε ελβετικά θησαυροφυλάκια, όπου οι κάτοχοι μπορούν να ανταλλάξουν το stablecoin με φυσικό χρυσό ή μετρητά. Οι κάτοχοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη διεύθυνση του πορτοφολιού τους για να αποκτήσουν πρόσβαση στη φυσική ράβδο χρυσού που κατέχουν. Μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις stablecoins διατηρούν αποθέματα σε κρυπτονομίσματα. Το DAI είναι χτισμένο στο δίκτυο Ethereum και διατηρεί τη δέσμευσή του στο δολάριο. Οι χρήστες παρέχουν ETH ως εγγύηση σε ένα έξυπνο συμβόλαιο και σε αντάλλαγμα λαμβάνουν δάνειο σε DAI. Πλέον το DAI μπορεί να υποστηριχθεί και από ένα καλάθι κρυπτονομισμάτων, συμπεριλαμβανομένου του USDC.

Κατηγορία 5: Κρυπτονομίσματα Κεντρικών Τραπεζών (CBDCs) Οι κυβερνητικές αρχές αμφισβήτησαν τον αντίκτυπο των κρυπτονομισμάτων κατά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας τους. Ωστόσο, τα δίκτυα blockchain αποδείχθηκαν πιο συμφέροντα στους χρήστες σε σύγκριση με τους συμβατικούς χρηματοοικονομικούς μηχανισμούς. Ως εκ τούτου, κεντρικές τραπεζικές αρχές, όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, ετοιμάζουν την κυκλοφορία των δικών τους κρυπτονομισμάτων. Τα CBDCs θα λειτουργούν ως μορφή πληρωμής και διακανονισμού. Οι πρώτες εκδόσεις των CBDCs εκφράζονται στην αξία της αντίστοιχης εθνικής λογιστικής μονάδας και εκδίδονται από μια κεντρική τράπεζα. Η Κίνα, οι Μπαχάμες, η Σιγκαπούρη, η Σουηδία και οι Νήσοι Μάρσαλ είναι από τους πρωτοπόρους των CBDCs. Τα CBDCs βρίσκονται κυρίως σε πειραματικό στάδιο. Οι δύο κύριοι τύποι CBDC είναι λιανικής και χονδρικής. Ένα CBDC λιανικής θα έχει 94 EconomyToday

Τα NFTs επεκτείνονται πλέον στον κόσμο της κρυπτογράφησης για να αντιπροσωπεύουν μοναδικά ψηφιακά και φυσικά έργα τέχνης, αμοιβές εικονικών παιχνιδιών, ονόματα τομέα, κουπόνια/ ανταμοιβές και άλλα στοιχεία του πραγματικού κόσμου

παρόμοιο ρόλο όπως η κεντρική τράπεζα για το κοινό. Η νομισματική πολιτική της χώρας θα είναι η βάση για την προμήθεια του κρυπτονομίσματος. Θα υιοθετηθεί ως νόμιμο χρήμα και ως μέσο πληρωμής και θα συνδεθεί με το αντίστοιχο νόμισμα της χώρας. Η διαφορά μεταξύ ενός CBDC λιανικής και του παραδοσιακού χρήματος είναι ότι θα υιοθετήσει τα οφέλη ενός δικτύου blockchain, όπως γρήγορο διακανονισμό, ιχνηλασιμότητα και διαθεσιμότητα συναλλαγών 24/7. Ένα CBDC χονδρικής θα έχει ως πρωταρχικό στόχο να αντικαταστήσει ή να συνυπάρξει με αποθεματικά κεντρικής τράπεζας προκειμένου να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα του διακανονισμού εντός των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Επί του παρόντος, οι κεντρικές τράπεζες χρησιμοποιούν το σύστημα χρέωσης-πίστωσης αντί να μεταφέρουν πραγματικές νομισματικές αξίες μεταξύ λογαριασμών. Τα CBDC χονδρικής μπορούν να εξαλείψουν τους μεσάζοντες, το κόστος και τις χρονοβόρες εργασίες στις διαδικασίες διακανονισμού και στις διατραπεζικές μεταφορές πληρωμών.

Κατηγορία 6: Μη Ανταλλάξιμα Κρυπτονομίσματα (Non-Fungible Tokens - NFTs) Τα συμβατικά κρυπτονομίσματα, όπως το Bitcoin και το Ethereum, είναι ανταλλάξιμα. Για παράδειγμα, ένα Bitcoin είναι πάντα ίσο με ένα άλλο Bitcoin και ένα Ethereum είναι ίσο με ένα άλλο Ethereum. Το πρότυπο ERC721 στο Ethereum εισήγαγε την έννοια της μη ανταλλαξιμότητας στα κρυπτονομίσματα (NFT).

learnaboutcap Ενημερώσου για την

Κοινή Αγροτική Πολιτική Χρήσιμες πληροφορίες για την εκστρατείας μας και για ευκαιρίες χρηματοδότησης:

www.learnaboutcap.com Ακολούθησέ μας στα Μέσα Κοινωνικής ∆ικτύωσης:

@learnaboutcap Χρηµατοδότηση από το πρόγραµµα IMCAP της Ευρωπαϊκής Ένωσης Funded by the IMCAP Programme of the European Union Το περιεχόµενο της παρούσας δηµοσίευσης απηχεί τις απόψεις του συντάκτη/της συντάκτριας µόνο, ο οποίος/η οποία φέρει την αποκλειστική ευθύνη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν φέρει καµία ευθύνη για τη χρήση των πληροφοριών που περιέχει.

EconomyToday 95

θεμα

Το CryptoKitties ήταν η πρώτη περίπτωση χρήσης NFT όπου οι χρήστες μπορούσαν να εμπορεύονται, να εκτρέφουν και να μεγαλώνουν εικονικές γάτες. Το Dragon ήταν το πρώτο CryptoKitty που έφτασε σε τιμή πώλησης 600 ETH, μια από τις υψηλότερες τιμές συναλλαγών μέχρι σήμερα. Η ιδέα αναπτύχθηκε σύντομα για να συνδέσει τα CryptoKitties με στοιχεία του πραγματικού κόσμου, όπως η τέχνη. Τα NFTs επεκτείνονται πλέον στον κόσμο της κρυπτογράφησης για να αντιπροσωπεύουν μοναδικά ψηφιακά και φυσικά έργα τέχνης, αμοιβές εικονικών παιχνιδιών, ονόματα τομέα, κουπόνια/ανταμοιβές και άλλα στοιχεία του πραγματικού κόσμου. Η πιο ακριβή πώληση έργων τέχνης NFT μέχρι σήμερα είναι ένα κολάζ που αποτελείται από 5.000 εικόνες. Το κομμάτι αγοράστηκε στον οίκο δημοπρασιών Christie’s για πάνω από 69,3 εκατομμύρια δολάρια. Το πρώτο tweet του Jack Dorsey (CEO του Twitter) πουλήθηκε για 2,9 εκατομμύρια δολάρια. Χιλιάδες 96 EconomyToday

αθλητές, ζωγράφοι και άλλοι καλλιτέχνες παγκόσμιας φήμης μετατρέπουν αντικείμενά τους, όπως φωτογραφίες και έργα τέχνης, σε NFTs, που πουλιούνται σε ανταλλακτήρια για τεράστια ποσά. Αναμένουμε ότι τα NFTs θα επεκταθούν περαιτέρω κατά τα επόμενα χρόνια στους κλάδους της αυτοκινητοβιομηχανίας και της ακίνητης περιουσίας. Φαίνεται ότι ο κοινωνικοοικονομικός αντίκτυπος αυτής της τεχνολογίας θα είναι τεράστιος για τον κόσμο. Πολλοί τύποι κρυπτονομισμάτων αναδύονται και συνυπάρχουν για να προσφέρουν πιο αποτελεσματικές λύσεις στους χρήστες. Είναι πολύ σημαντικό η τεχνολογία blockchain να λειτουργεί βάσει ειδικής νομοθεσίας. Οι ρυθμιστικές αρχές διερευνούν πώς τα κρυπτονομίσματα μπορούν να ενταχθούν στους υπάρχοντες νόμους ή να προσαρμοστούν σε νέους. Ένα είναι σίγουρο… Η αλλαγή είναι αναπόφευκτη!

Κάθε Τρίτη στις 9:00 και κάθε Κυριακή στις 18:10 στο ΣΙΓΜΑ.

Ελεύθερη και ασφαλής μετακίνηση με το

Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Πιστοποιητικό

¤Í ¹ÐÅÍ Ñ×ÅÖÐÆË¿ÒÍÂÍÒÃ»Ò¿Ç ¿Î¼ ÒÆÌ ×ÐÔοÙɺ ¬ÌÔÑÆ Î¿Ð;ѿ ÂÆËÍÑ»Ã×ÑÆ ÂÃÑ˹×ÃÇ Ë¼ÌÍ ÒÍÌ Ñ×ÌÒ ÉÒÆ ÒÆÕ 4Í ÍÇÌÍÀ;ÊÇÍ ÂÃÌ Ã×Ó¾ÌÃÒ¿Ç ÅÇ¿ Ò×Ö¼Ì ÖкÑÆ ÒÔÌ ÎÊÆÐÍÄÍÐÇÏÌ ÎÍ× ÎÃÐǹÖÍÌÒ¿Ç Ñà ¿×ÒºÌ EconomyToday 97

Τα ΜΕΔ, η bad bank και ο ηθικός κίνδυνος θεμα

ΤΗΣ ΝΙΚΟΛ Κ. ΦΙΝΟΠΟΥΛΟΥ Δικηγόρου, LLB, LLM, LPC

«Τ

αφού, όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε στο πλαίσιο του ο επίπεδο των μη εξυπηρετούπλάνου δράσης για αντιμετώπιση των επιπτώσεων της μενων δανείων (ΜΕΔ) αποτελεί πανδημίας, τα κράτη-μέλη που συμμετέχουν σε σχέδια μια πρόκληση η οποία πρέπει να στήριξης θα πρέπει μεταξύ άλλων να εφαρμόσουν τα αντιμετωπιστεί ώστε να αυξηθεί απαραίτητα εργαλεία για την έγκαιρη αντιμετώπιση και η ανθεκτικότητα της οικονομίας. συγκράτηση της αύξησής τους. Εκτός από το υψηλό επίπεδο ΜΕΔ, η Κύπρος έχει και Μια από τις δράσεις που προτείνει η ΕΕ αφορά τη σύσταση υψηλό επίπεδο εγχώριου δανεισμού, το οποίο υπολοκαι συνεργασία εθνικών Εταιρειών Διαχείρισης γίζεται στο 114% του ΑΕΠ έναντι 86% που Περιουσιακών Στοιχείων (ΕΔΠΣ) σε επίπεδο ήταν ο μέσος όρος στην ΕΕ το 2019. Αν και η ΕΕ. Στην Κύπρο, εδώ και μήνες έχει δηλωθεί η παραχώρηση δανεισμού στον εγχώριο ιδιωτικό Ο θεσμός της λεγόμενης πολιτική πρόθεση για δημιουργία εθνικού φορέα τομέα στηρίζει τη μεγέθυνση του επιχειρείν, διαχείρισης δανείων. Το σκεπτικό είναι όπως η την ίδια ώρα δημιουργεί κινδύνους για τον «κακής τράπεζας» Κυπριακή Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιτραπεζικό τομέα, επηρεάζοντας επίσης την αναφορά τη δημιουργία θεκτικότητα της οικονομίας». Πρόκειται για μια εξειδικευμένης οντότητας χείων (ΚΕΔΙΠΕΣ) επιτελέσει τον ρόλο του εθνικού φορέα διαχείρισης για όλο το τραπεζικό σύστημα, χαρακτηριστική φράση του εγκεκριμένου από την ΕΕ Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για μεταφορά σ’ αυτήν των μη δηλαδή να μετατραπεί σε ενός τύπου εθνική «bad εξυπηρετούμενων δανείων bank». Ο θεσμός της λεγόμενης «κακής τράπεζας» της κυπριακής οικονομίας. ώστε να βρεθούν εκτός αφορά τη δημιουργία εξειδικευμένης οντότητας Εξίσου έντονη είναι και η έμφαση που δίνει γενιγια μεταφορά σ’ αυτήν των μη εξυπηρετούμενων κότερα η ΕΕ στο ζήτημα της διαχείρισης των ΜΕΔ, ισολογισμού τραπεζών

98 EconomyToday

Το μεγάλο στοίχημα είναι να μην κληθεί για ακόμα μια φορά ο φορολογούμενος να αναλάβει το οικονομικό κόστος

των εποπτικών αρχών, ώστε να διασφαλίζεται ότι το επιχειρηματικό σχήμα που θα προκύψει θα είναι σε συμμόρφωση με τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας και ότι θα ασκείται αποτελεσματική και συνετή διαχείριση κινδύνων. Οι συγκεκριμένες αρχές διασαφηνίζονται στον Οδηγό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σχετικά με την εποπτική προσέγγιση όσον αφορά την ενοποίηση στον τραπεζικό τομέα, ο οποίος δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2021. Πέραν της τεχνοκρατικής πτυχής, όμως, υπάρχει και η ηθική. Απαιτείται μεγάλη προσοχή για να περιοριστούν οι κίνδυνοι που συνδέονται με αυτό το σχήμα, καθώς και οι ανησυχίες όσον αφορά τη συνολική πειθαρχία ως προς την καταβολή πληρωμών. Ο ηθικός κίνδυνος (moral hazard) να εκληφθεί η συγκεκριμένη εξέλιξη ως μια μεγάλη χαλάρωση, στη βάση της οποίας η αθέτηση των υποχρεώσεων από πλευράς δανειοληπτών είναι κάτι επιτρεπτό, είναι πέρα για πέρα ορατός. Άλλωστε, έχουμε γίνει μάρτυρες διαφόρων νομοθετικών ρυθμίσεων τα τελευταία χρόνια οι οποίες προάγουν την κουλτούρα της αθέτησης των δανειακών υποχρεώσεων. Καταληκτικά, όσοι θα λάβουν τις σχετικές αποφάσεις δεν πρέπει να λησμονούν πως η ΚΕΔΙΠΕΣ προέκυψε από την προσπάθεια να σωθούν οι καταθέσεις που ήταν στον Συνεργατισμό, πράγμα που έγινε κατορθωτό με δημόσιο χρήμα, δηλαδή με τη συνεισφορά του φορολογούμενου. Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις, η ΚΕΔΙΠΕΣ μέχρι σήμερα έχει καταφέρει να αποπληρώσει €510 εκατ. έναντι της κρατικής βοήθειας των €3,5 δισ. που είχε λάβει, ενώ κατά καιρούς είχε ειπωθεί δημόσια πως είναι εφικτό να αποπληρωθεί το σύνολο του ποσού. Αυτόματα συνεπάγεται πως τυχόν μετατροπή της ΚΕΔΙΠΕΣ σε «bad bank» θα επηρεάσει και τον συγκεκριμένο στόχο. Το μεγάλο στοίχημα είναι να μην κληθεί για ακόμα μια φορά ο φορολογούμενος να αναλάβει το οικονομικό κόστος αυτής της εξέλιξης, ούτε για δημιουργία της «bad bank» ούτε για υλοποίηση της νέας στρατηγικής του οργανισμού. Άλλωστε, μια «bad bank» κάθε άλλο παρά φιλανθρωπικός οργανισμός είναι.

δανείων (ΜΕΔ) ώστε να βρεθούν εκτός ισολογισμού τραπεζών. Μέχρι σήμερα, δοκιμάστηκε με επιτυχία σε αριθμό χωρών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτά της Ιρλανδίας και της Ισπανίας. Ένα τέτοιο εγχείρημα συνεπάγεται διαβούλευση και συνεργασία τεχνοκρατών με εξειδικευμένες γνώσεις επί του αντικειμένου και συμμόρφωση με πολλά ειδικά κανονιστικά θέματα. Χρειάζεται προπαντός η συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, ειδικά από τη στιγμή που αναφερόμαστε σε ρυθμιζόμενες οντότητες οι οποίες επηρεάζονται. Επί της ουσίας, η τυχόν μετατροπή της ΚΕΔΙΠΕΣ σε εταιρεία που θα αποκτήσει μη εξυπηρετούμενα δάνεια, πέραν των εποπτικών εγκρίσεων που θα απαιτηθούν, χρειάζεται αλλαγή των δεσμεύσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας έναντι της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της ΕΕ σε σχέση με τους όρους και τις προϋποθέσεις που περιλαμβάνονται στη Συμφωνία Χρηματοδότησης. Παράλληλα, καθοριστικός είναι ο ρόλος και η έγκριση

EconomyToday 99

θεμα

Παθητικό εισόδημα:

Πώς να κάνετε τα χρήματά σας να δουλεύουν για εσάς

ΤΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ Οικονομολόγου, Head of Investment & Market Research στην PureFintech

Σ

ε κάποιους ανθρώπους το παθητικό εισόδημα ίσως μοιάζει πολύ καλό για να είναι αληθινό ή είναι κάτι που πρέπει απαραίτητα να είναι απάτη, αφού, σύμφωνα με τις πεποιθήσεις της κοινωνίας, τα χρήματα βγαίνουν μόνο με κόπο και μόχθο. Αυτές είναι οι πεποιθήσεις που πρέπει να αποβάλουμε όσο πιο νωρίς γίνεται από το υποσυνείδητό μας γιατί είναι ψευδείς και παραπλανητικές. Εν έτει 2021, όλο και περισσότερος κόσμος ανακαλύπτει τα οφέλη του παθητικού εισοδήματος και των επενδύσεων, αφού ο βιοπορισμός μέσω του βασικού μισθού είναι πλέον αδύνατος. Ένα λάθος που κάνουμε πολλές φορές ως κοινωνία είναι να μη βάζουμε το μυαλό μας να σκεφτεί με την κοινή λογική και παραμένουμε «φυλακισμένοι» σε ξεπερασμένα κοινωνικά πρότυπα.

ΕΞΥΠΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

Ας κάνουμε ένα πείραμα κι ας παρατηρήσουμε τι συμβαίνει γύρω μας. Μήπως βλέπετε τους ανθρώπους που βγάζουν τα περισσότερα χρήματα σήμερα να δουλεύουν ατελείωτες ώρες μέσα σε αντίξοες συνθήκες; Η απάντηση είναι όχι. Η αλήθεια είναι ότι τα χρήματα βγαίνουν δουλεύοντας έξυπνα κι όχι σκληρά. Μπορούμε να βάλουμε τα χρήματά μας να δουλεύουν για εμάς 24/7 χωρίς να κουράζονται ποτέ ή να ζητούν μισθό και άλλα ωφελήματα. Αυτοί οι άνθρωποι 100 EconomyToday

Όλο και περισσότερος κόσμος ανακαλύπτει τα οφέλη του παθητικού εισοδήματος και των επενδύσεων, αφού ο βιοπορισμός μέσω του βασικού μισθού είναι πλέον αδύνατος

λοιπόν που έχουν κατανοήσει τη σημαντικότητα και την αξία του παθητικού εισοδήματος, είναι αυτοί που καταφέρνουν να βάζουν τα χρήματά τους να δουλεύουν για αυτούς και να απολαμβάνουν τον χρόνο που τους δίνεται όπως επιθυμούν. Εδώ να σημειώσουμε τη σημαντικότητα της ύπαρξης παθητικού εισοδήματος στη ζωή μας, τουλάχιστον ως μια συμπληρωματική πηγή εισοδήματος. Η αύξηση του εισοδήματος από δευτερεύουσες εργασίες δεν είναι στην πραγματικότητα τόσο δύσκολο να επιτευχθεί. Κανείς δεν λέει ότι για να κτίσεις παθητικό εισόδημα δεν χρειάζεται δουλειά, τουλάχιστον αρχικά. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετά σαφή μονοπάτια προς τα εμπρός. Στο τέλος της ημέρας, όλα έχουν να κάνουν με τους στόχους σας και το πόσο πολύ θέλετε να αυτοματοποιήσετε το εισόδημά σας. Ας δούμε λοιπόν συνοπτικά τι ακριβώς είναι το παθητικό εισόδημα και πώς μπορούμε να κάνουμε τα χρήματά μας να δουλεύουν για εμάς.

ΙΔΕΕΣ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Μερίσματα από κέρδη εταιρειών Με τον όρο μερίσματα από κέρδη εταιρειών συνήθως αναφερόμαστε σε μερίσματα από μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια ή και ομόλογα. Τα μερίσματα αποτελούν ίσως την επιτομή του παθητικού εισοδήματος, καθώς απαιτείται ελάχιστη έως καθόλου εργασία, όμως για

να το καταφέρει κάποιος χρειάζεται να έχει κατάλληλες γνώσεις σχετικά με την αγορά και σωστή οικονομική αντίληψη. Όταν είστε κάτοχος μετοχών σε μια εταιρεία απευθείας ή μέσω ενός αμοιβαίου κεφαλαίου, ουσιαστικά είναι σαν να είστε κάτοχος ενός μικρού κομματιού της ίδιας της εταιρείας. Ένα μέρισμα είναι μια κατανομή ενός μέρους των κερδών της εταιρείας. Είναι μια ευκαιρία για μια εταιρεία να ανταμείψει την αφοσίωση των μετόχων της. Δηλαδή, η εταιρεία σάς επιστρέφει χρήματα ανά τακτά χρονικά διαστήματα για όσο είστε ιδιοκτήτης αυτών των μετοχών.

Κρυπτονομίσματα και DeFi (decentralized finance) Μπορείτε να επωφεληθείτε από την τρέχουσα έκρηξη στα κρυπτονομίσματα με το να τα εμπορεύεστε σε διάφορες online πλατφόρμες. Υπάρχουν διάφορες αξιόπιστες πλατφόρμες που σας πληρώνουν για να κρατάτε τα κρυπτονομίσματά σας στην πλατφόρμα τους, με επιτόκια που φτάνουν σε πολύ υψηλά ποσοστά, χωρίς εσείς να χρειάζεται να κάνετε οποιαδήποτε άλλη ενέργεια. Αυτό είναι το λεγόμενο crypto staking. Μπορείτε να ξεκινήσετε την ενασχόλησή σας με αυτά παρακολουθώντας κάποιο σεμινάριο που θα περιλαμβάνει όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε.

Επενδύσεις ή silent partnership (συνέταιρος σε εταιρείες όπου απλά έχει βάλει κάποιος κεφάλαιο χωρίς να έχει ενεργό ρόλο) Τα περιουσιακά στοιχεία με μεταβλητό εισόδημα είναι μια άλλη καλή επιλογή για να αυξήσετε το παθητικό σας εισόδημα. Συνήθως το αρχικό κλειδί σε αυτή την περίπτωση είναι η δράση – αυτός είναι ο πιο συνηθισμένος και διαθέσιμος τρόπος δημιουργίας εσόδων. Με τις διαφορετικές εφαρμογές στον οικονομικό κόσμο, μπορείτε να αφιερώσετε τον εαυτό σας για να αποκτήσετε ενδιαφέροντα κέρδη. Εάν αναρωτηθείτε πώς να επενδύσετε σε αυτά τα περιουσιακά στοιχεία, θα πρέπει να ανοίξετε έναν λογαριασμό με έναν μεσίτη της επιλογής σας, να αναλύσετε το προφίλ των επενδυτών σας και να ερευνήσετε την αγορά για να επιλέξετε τις καλύτερες επιλογές και να μεγιστοποιήσετε τα κέρδη σας.

Ενοικίαση ιδιοκτησίας Ένα καλό παράδειγμα παθητικού εισοδήματος είναι όταν αποκτάτε ένα ακίνητο και το ενοικιάζετε σε τρίτους. Πολύ απλά έχετε αξίες που δημιουργούνται από αυτή τη χρήση. Αυτή η επιλογή χρησιμοποιείται ευρέως για όσους θέλουν να ζουν με παθητικό εισόδημα.

Κανάλι στο YouTube Ένα κανάλι στο YouTube σίγουρα μπορεί να αποτελέσει παθητικό εισόδημα, όμως χρειάζονται αρκετές ενέργειες πριν φτάσετε σε αυτό το σημείο. Αφού δημιουργήσεις έναν λογαριασμό στο YouTube, το επόμενο σημαντικό βήμα είναι τα βίντεο τα οποία θα ανεβάσεις. Το καλό με το YouTube είναι πως, από τη στιγμή που θα ανεβάσεις ένα βίντεο, μπορείς να αποκτήσεις εισόδημα με διάφορους τρόπους (προβολές, διαφημίσεις, συνεργασίες, προωθήσεις κλπ.). Το μεγαλύτερο όμως πλεονέκτημα είναι πως μπορείς οποιαδήποτε στιγμή να πληρωθείς για δουλειά που έχεις κάνει στο παρελθόν.

Online εκπαιδευτικά και συνδρομητικά προγράμματα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ;

Παθητικό εισόδημα είναι το εισόδημα που λαμβάνεται σε τακτική βάση, με την ελάχιστη δυνατή προσπάθεια που χρειάζεται για να διατηρηθεί. Ουσιαστικά, το παθητικό εισόδημα είναι εισόδημα που αποκτάτε χωρίς να χρειάζεται να κάνετε (σχεδόν) τίποτα γι’ αυτό. Αρκεί να κουραστείτε μία φορά και από εκεί και πέρα απλά εισπράττετε τους καρπούς της προσπάθειάς σας. Τα δικαιώματα εκμετάλλευσης (π.χ. για τη συγγραφή βιβλίου) είναι ένα καλό παράδειγμα παθητικού εισοδήματος, αφού μπορείτε να εισπράττετε έσοδα κάθε φορά που κάποιος άλλος θέλει να χρησιμοποιήσει το «προϊόν» της εργασίας σας, χωρίς να χρειάζεται να κάνετε κάτι άλλο εσείς για αυτό. Το μεγάλο πλεονέκτημα σε μια παθητική ροή χρημάτων είναι ότι μπορείτε να κερδίζετε χρήματα ανεξάρτητα από τις άλλες δραστηριότητές σας. Να παράγετε δηλαδή κέρδος ενώ γυμνάζεστε, κοιμάστε ή τρώτε. Με άλλα λόγια, οικονομική ελευθερία.

Η δημιουργία και πώληση διαδικτυακών μαθημάτων είναι μια από τις καλύτερες ιδέες παθητικού εισοδήματος για το 2021. Είναι η πιο αναπτυσσόμενη αγορά στο διαδίκτυο, καθώς εξακολουθούμε να βλέπουμε τεράστια αύξηση πωλήσεων από δημιουργούς μαθημάτων. Είτε αποφασίσετε να πουλήσετε ένα μάθημα στη δική σας πλατφόρμα είτε σε μια πλατφόρμα όπως το Udemy, θα βρείτε πελάτες που θέλουν να μάθουν τα μυστικά της ειδικότητάς σας και τις συμβουλές που έχετε να τους δώσετε από πρώτο χέρι. Έχοντας δημιουργήσει το δικό σας κοινό, η πώληση των μαθημάτων σας θα γίνεται αρκετά πιο εύκολα.

Δημιουργία blog Ένας blogger μπορεί να κερδίσει το παθητικό του εισόδημα από affiliate links, εκπαιδευτικά προγράμματα, χορηγούμενες διαφημίσεις στο blog του, προσφορές βιβλίων και προϊόντων, πληρωμή από προβολή προϊόντων άλλων κλπ. Είναι αλήθεια ότι θα χρειαστεί προκαταβολικά μπόλικη δουλειά και προσπάθεια για να φτάσετε το blog σας στο επίπεδο που θα προσελκύει κοινό από το διαδίκτυο με οργανικό (μη πληρωμένο) τρόπο απευθείας στα δικά σας άρθρα, για να σας αποφέρει το δικό σας παθητικό εισόδημα. Το καλύτερο κομμάτι είναι ότι μπορείτε μέσω αυτού να προσθέσετε όσες ροές παθητικού εισοδήματος εσείς θέλετε. Εκτός από το παθητικό εισόδημα, ένα blog μπορεί να σας δώσει την ευκαιρία να αποκτήσετε σημαντικά ποσά χρημάτων από την πώληση προϊόντων, ανάλογα με τη δημοτικότητά του. Ένα από τα αγαπημένα μου παραδείγματα είναι το blog που δημιούργησε πριν από 13 χρόνια η γνωστή Ιταλίδα σταρ Chiara Ferragni, το The Blonde Salad, αφού χάρη στην επιτυχία του έγινε παγκοσμίως γνωστή και κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα επιτυχημένο brand ρουχισμού.

ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ

Εάν σκέφτεστε το παθητικό εισόδημα, είναι επειδή έχετε δει ότι δεν συνιστάται να βασίζεστε μόνο στο ενεργητικό εισόδημα για πάντα ή σε κρατικές ενισχύσεις, όπως η κοινωνική ασφάλιση. Το ιδανικό είναι να ξεκινήσετε να σχεδιάζετε τα προσωπικά σας οικονομικά το συντομότερο δυνατόν και να εγγυάστε ένα μηνιαίο ποσοστό για εξοικονόμηση και επένδυση. Μεταξύ των διαφόρων επιλογών, τόσο το παθητικό όσο και το ενεργητικό εισόδημα μπορούν να ωφελήσουν τον επενδυτή. Καλό θα ήταν αρχικά να αποκτήσετε τις κατάλληλες γνώσεις σχετικά με την αγορά και μια σωστή οικονομική αντίληψη. Δεν θα μπορούσαμε επίσης να παραλείψουμε να αναφέρουμε τη σημαντικότητα της διαφοροποίησης, με την τοποθέτηση μετοχών, επενδυτικών κεφαλαίων, κρυπτονομισμάτων και άλλων περιουσιακών στοιχείων στο χαρτοφυλάκιό μας από διάφορες οικονομικές αγορές και βιομηχανίες, ούτως ώστε να μειώσουμε το ρίσκο μας σε περιόδους οικονομικών κρίσεων.

EconomyToday 101

αρθρο

Θυμωμένος, αγανακτισμένος και αηδιασμένος

Του ΚΥΡΙΑΚΟΥ Ε. ΓΕΩΡΓΙΟΥ Εργάτη Γνώσης

T

o κείμενο αυτό είναι προσωπικό και για αυτόν τον λόγο γραμμένο στο πρώτο πρόσωπο ενικού. Είμαι θυμωμένος, αγανακτισμένος και αηδιασμένος με μια σειρά από θέματα τα οποία εμπίπτουν στη θεματολογία της στήλης κοινωνία, οικονομία, τεχνολογία και πολιτική. Είμαι θυμωμένος, αγανακτισμένος και αηδιασμένος γιατί:

την αποστολή της επιστήμης, της τεχνολογίας και της Εκκλησίας στον 21ο αιώνα. Με το δίδαγμα και παράδειγμά τους καθοδηγούν τους πιστούς σε λανθασμένη αντιμετώπιση της πανδημίας, με ολέθρια αποτελέσματα. (γ) Η συλλογική ηγεσία της Νήσου, η οποία ως γνωστόν αποτελεί τον ομφαλό της Γης, αρνείται να συνεννοηθεί στοιχειωδώς ως προς το τι δέον γενέσθαι για το καλό του τόπου και του λαού και αναλώνεται σε τακτικισμούς, λαϊκισμούς και επιδίωξη στενών προσωπικών συμφερόντων, κυρίως οικονομικών, ενίοτε με παράνομους και ανήθικους τρόπους.

(α) Οι ηγέτες των κρατών δεν μπορούν να αντιληφθούν την κρισιμότητα των καιρών σε σχέση με τη βιώσιμη ανάπτυξη, την κλιματική κρίση και την Agenda 2030 και να χαράξουν μια σταθερή στρατηγική διάσωσης H πολλά υποσχόμενη σύνοδος του ΟΗΕ για την κλιματική και αρκούνται στις συγκλίσεις στον χαμηλότερο δυνατό κρίση, γνωστή και ως COP26, που φιλοξενήθηκε κοινό παρονομαστή. στη Γλασκώβη της Σκωτίας, κατέληξε σε μια μάλΕφόσον η παγκόσμια (β) Η πανδημία του COVID-19 εξακολουθεί να ταλαιπωρεί το διαστημόπλοιο Γη και τους κοινότητα δεν είναι έτοιμη να λον πύρρειο συμφωνία. Ο στόχος, που δεν έχει διασφαλισθεί, είναι να επιταχυνθεί η μάχη κατά της αστροναύτες που το στελεχώνουν, κυρίως γιατί αντιμετωπίσει το πρόβλημα υπερθέρμανσης της Γης, ώστε αυτή να περιοριστεί διάφοροι αστροναύτες αρνούνται να πράξουν το ευθέως και η οικονομική στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Δεν δόθηκε επίσης απάαυτονόητο. Αρνούνται να εμβολιαστούν για να ντηση στα αιτήματα φτωχών χωρών για βοήθεια. ανάπτυξη, έστω και με προστατεύσουν τους εαυτούς τους και τους γύρω τους και αδυνατούν να ακολουθήσουν τους απλούς χρήση άνθρακα, προέχει της Το κείμενο της «Συμφωνίας της Γλασκώβης για το Κλίμα», όπως ονομάστηκε, εγκρίθηκε έπειτα από κανόνες για κοινωνική αποστασιοποίηση, χρήση επιβίωσης της ανθρωπότητας, δύο εβδομάδες επίπονων διαπραγματεύσεων και της μάσκας και πλύσιμο των χεριών. εναπόκειται πλέον στα χωρίς να επιτευχθεί ο τελικός στόχος της εξάλειΕπιπρόσθετα με τα πιο πάνω συναισθήματα, με θλίβει αφάνταστα, ως αμαρτωλό μεν, θρησκευ- νούσιμα κράτη και ανθρώπους ψης της χρήσης ορυκτών καυσίμων / άνθρακα. όμενο δε χριστιανό, ότι θρησκευτικοί ηγέτες και να αναλάβουν δράση και να Η Κίνα και η Ινδία απαίτησαν και επέβαλαν το «phase-out» («εξάλειψη») να γίνει «phase-down» κληρικοί αρνούνται να αποδεχτούν τον ρόλο και 102 EconomyToday

διασώσουν ό,τι διασώζεται

(«απομείωση»). Στο κρίσιμο σημείο της μείωσης της θερμοκρασίας, ενώ ο πλανήτης βρίσκεται, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, σε μια «καταστροφική» πορεία υπερθέρμανσης 2,7 βαθμών Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, το κείμενο καλεί τις χώρες-μέλη να αυξήσουν τις δεσμεύσεις τους για μειώσεις, πιο σταθερά απ’ ό,τι προβλεπόταν στη Συμφωνία του Παρισιού, και τούτο άμεσα, από το 2022. Όμως σημειώνεται η πιθανότητα… τροποποίησης εξαιτίας «ιδιαίτερων εθνικών συνθηκών», ένας αστερίσκος που προκάλεσε επικρίσεις για τις πραγματικές φιλοδοξίες του κειμένου. Ο συμβιβασμός που βρέθηκε δεν διασφαλίζει την τήρηση των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού, τον περιορισμό της υπερθέρμανσης «αρκετά πιο κάτω» από τους 2 βαθμούς Κελσίου, αν είναι δυνατόν στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Το σχόλιο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, αποτυπώνει πλήρως τη διάσταση των πραγμάτων: «Είναι ένα σημαντικό βήμα, αλλά δεν είναι αρκετό». Ο Γιουβάλ Νόα Χαράρι, ένας από τους κορυφαίους στοχαστές της εποχής μας, εμφανίζεται πιο αισιόδοξος, υποστηρίζοντας πως διαθέτουμε και τον χρόνο και τα μέσα για να ξεπεράσουμε εγκαίρως την κλιματική κρίση. Επικαλούμενος τις πιο ολοκληρωμένες μελέτες που έχει διαβάσει επί του θέματος, θεωρεί πως, για να μην καταστεί η κλιματική αλλαγή κλιματική καταστροφή, θα πρέπει η ανθρωπότητα να αρχίσει να επενδύει κάθε χρόνο το 2% του παγκόσμιου ΑΕΠ για την ανάπτυξη φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών και υποδομών.

H πολλά υποσχόμενη σύνοδος του ΟΗΕ για την κλιματική κρίση, γνωστή και ως COP26, που φιλοξενήθηκε στη Γλασκώβη της Σκωτίας, κατέληξε σε μια μάλλον πύρρειο συμφωνία

Εφόσον η παγκόσμια κοινότητα δεν είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει το πρόβλημα ευθέως και η οικονομική ανάπτυξη, έστω και με χρήση άνθρακα, προέχει της επιβίωσης της ανθρωπότητας, εναπόκειται πλέον στα νούσιμα κράτη και ανθρώπους να αναλάβουν δράση και να διασώσουν ό,τι διασώζεται. Σε αυτή την προσπάθεια μπορούν να γίνουν πολλά, ακόμη και εδώ στον ομφαλό της Γης. Μεταξύ άλλων, αναδάσωση και φύτευση δέντρων όπου υπάρχει διαθέσιμος χώρος, δυναμική και επεκτατική αξιοποίηση των εναλλακτικών πηγών ενέργειας, μείωση των ρύπων με τη χρήση φυσικού αερίου και εφαρμογή συστημάτων δέσμευσης CO2 εκεί όπου αυτό δεν είναι εφικτό. Η τεχνολογία είναι άμεσα διαθέσιμη και εφαρμόζεται τόσο σε κτίρια και εργοστασιακούς χώρους όσο και σε ενεργοβόρα οχήματα που καταναλώνουν πετρέλαιο και εκπέμπουν, συγκριτικά, μεγαλύτερες ποσότητες CO2. Προγράμματα αντικατάστασης ή και μετατροπής συμβατικών σταθμών παραγωγής ενέργειας, μηχανημάτων, συστημάτων θέρμανσης και οχημάτων που καταναλώνουν μαζούτ, πετρέλαιο και βενζίνη σε φυσικό αέριο. Επιχορήγηση ηλεκτροκίνητων και υβριδικών οχημάτων. Η κατανάλωση μαζούτ και πετρελαίου από την ΑΗΚ και άλλους για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και η πληρωμή προστίμων / δικαιωμάτων ρύπων στην ΕΕ είναι στρατηγική αποτυχία και κακοδιαχείριση δημόσιων πόρων, η οποία αυξάνει το κόστος ηλεκτρισμού κατά 1525%. Αυτά σε μια περίοδο που συζητείται η μείωση της τιμής, λόγω της αύξησης των τιμών της πρώτης ύλης και κατ’ επέκταση του πληθωρισμού, ενώ η κατασκευή του τερματικού σταθμού φυσικού αερίου μεταφέρεται από το καλοκαίρι του 2022 για το 2023. Είναι δεδομένο ότι οι υδρογονάνθρακες αποτελούν στην καλύτερη περίπτωση μια ενδιάμεση λύση για την Κύπρο. Σ’ αυτό το πλαίσιο των 30 περίπου χρόνων, θα πρέπει να αξιοποιηθούν τα εθνικά αποθέματα, ενώ παράλληλα θα πρέπει να εδραιωθεί η χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Για αυτά τα θέματα έχω γράψει σε έκταση το καλοκαίρι του περασμένου χρόνου (Ιούνιος, Ιούλιος, Αύγουστος και Σεπτέμβριος 2020) και ο αναγνώστης μπορεί να βρει τα κείμενα αυτά στην ψηφιακή πύλη του περιοδικού. Ο Άγγλος ιστορικός John Dalberg-Acton, 1st Baron Acton, 1834-1902, φέρεται να έχει δηλώσει το προφανές, ότι «η εξουσία έχει την τάση να διαφθείρει και η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα». To φαινόμενο παρατηρείται σε όλες τις χώρες, ανεπτυγμένες και μη. Η διαφορά είναι ότι οι πιο ανεπτυγμένες χώρες, με καθιερωμένες δημοκρατικές διαδικασίες, έχουν μηχανισμούς προστασίας που λειτουργούν ως αντικίνητρο στη διαφθορά και εκεί που παρατηρούνται φαινόμενα διαφθοράς διαθέτουν διαδικασίες διόρθωσης και τιμωρίας. Σε πιο ανεπτυγμένες χώρες υπάρχει επίσης αυξημένο το αίσθημα της λογοδοσίας, της ευθιξίας και της πολιτικής ευθύνης. Στην καθ’ ημάς Ανατολή τα πράγματα είναι λίγο πιο απλά. Εν πολλοίς, αποδεχόμαστε ότι οι ηγέτες μας είναι διεφθαρμένοι και ότι θα αξιοποιήσουν το αξίωμά τους για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους και να πλουτίσουν. Είμαστε συνένοχοι στο έγκλημα, όχι μόνο γιατί τους ανεχόμαστε, αλλά ακόμη χειρότερα επειδή τους ζητούμε να παρανομήσουν κάνοντάς μας ρουσφέτι. Επομένως, είμαστε εξίσου διεφθαρμένοι και ένοχοι με τους διεφθαρμένους και κατωτέρους των περιστάσεων ηγέτες μας.

EconomyToday 103

θε Θ Εμ Μα Α

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΩΝ

ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Της Έλενας Καλυφόμματου

Η

κρίση της πανδημίας του κορωνοϊού έχει ανατρέψει όχι μόνο τα υγειονομικά αλλά και τα κοινωνικά και τα οικονομικά δεδομένα σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, από την πρώτη στιγμή, επιχείρησε να λάβει τα μέτρα της, ούτως ώστε να απορροφηθούν, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, οι κραδασμοί που προκάλεσε η πανδημία και να υλοποιηθούν αναπτυξιακές παρεμβάσεις. Έτσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το «Next Generation EU». Πρόκειται για μια φιλόδοξη και ολοκληρωμένη δέσμη που συνδυάζει το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο με μια πρωτοφανή προσπάθεια ανάκαμψης, που στόχο έχει την αντιμετώπιση των επιπτώσεων μιας πρωτοφανούς κρίσης προς το συμφέρον της ΕΕ. Στο πλαίσιο του μέσου «Next Generation EU», το κυριότερο εργαλείο είναι ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ο οποίος απορροφά το 90% του συνολικού ποσού των €750 δισ., το οποίο συμφωνήθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούλιο του 2020. Η Κύπρος δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη από την πανδημία. Μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικό-

104 EconomyToday

H δεύτερη δόση, ύψους

€85 εκατ.,

απο το Ταμείο Ανακαμψης θα καταβληθεί τον Φεβρουάριο του

2022,

εάν και εφόσον υλοποιηθούν 14 στόχοι/ορόσημα μέχρι το τέλος του χρόνου

τητας, η κυβέρνηση ετοίμασε έναν ολιστικό οικονομικό σχεδιασμό, ώστε να διασφαλιστεί ότι το επόμενο χρονικό διάστημα θα αντλήσει τα ευρωπαϊκά κονδύλια από το συγκεκριμένο Ταμείο με στόχο την ανάκαμψη και τη δημιουργία βιώσιμης οικονομίας. Μέσω του εν λόγω Ταμείου, η Κύπρος έχει τη δυνατότητα απορρόφησης κονδυλίων ύψους €1,2 δισ. για επανεκκίνηση της οικονομίας και υλοποίηση μεταρρυθμίσεων τα επόμενα χρόνια. Η αξιοποίηση του εργαλείου αυτού έχει ιδιαίτερη σημασία, δεδομένου ότι τα κονδύλια αυτά θα υποκαταστήσουν τα επόμενα χρόνια δαπάνες του προϋπολογισμού, υποβοηθώντας στην ουσία το δημοσιονομικό ισοζύγιο, τη βιωσιμότητα των δημοσιονομικών μεγεθών, αλλά και την αξιοπιστία της χώρας μας. Τα κονδύλια, όμως, θα δοθούν κάτω από αυστηρά χρονοδιαγράμματα, ορόσημα και στόχους, αλλά και αυστηρές προϋποθέσεις. Το Εθνικό Σχέδιο που έχει καταρτιστεί, για την αξιοποίηση του Ταμείου, περιλαμβάνει μια δέσμη κοστολογημένων μεταρρυθμίσεων και δημόσιων επενδύσεων για τα έτη 2021-2023, με ορίζοντα υλοποίησης μέχρι το 2026.

ΠΡΩΤΗ ΔΟΣΗ

τους διαχειριστές πιστώσεων, με σκοπό τη βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος Ήδη τον Σεπτέμβριο, η Κυπριακή Δημοκραγια τη διαχείριση των μη εξυπηρετούτία έλαβε την πρώτη δόση, ύψους €157 μενων δανείων. Επιπλέον, σημαντικοί εκατ., που αποτελεί το 13% της συνολικής ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ, στόχοι που πρέπει να υλοποιηθούν μέχρι χρηματοδότησης, ύψους €1,2 δισ., ποσό Η ΚΥΠΡΟΣ ΕΧΕΙ ΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ το τέλος του χρόνου είναι η δημιουργία το οποίο θα εκταμιευθεί μέχρι το τέλος του ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ ΥΨΟΥΣ κανονιστικού πλαισίου για αποθήκευση 2026. Η πρώτη δόση, ωστόσο, δεν ήταν €1,2 ΔΙΣ. ΓΙΑ ΕΠΑΝΕΚΚΙΝΗΣΗ ΤΗΣ ενέργειας, το σχέδιο δράσης για τις ηλευπό την αίρεση προϋποθέσεων. Θα ακοΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ κτρονικές δεξιότητες (e-skills) – υλοποίηση λουθήσει η εκταμίευση άλλων 10 δόσεων συγκεκριμένων δράσεων και η προώθηση μέχρι το 2026, αφού όμως προηγουμένως ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΩΝ επενδύσεων ενεργειακής απόδοσης σε η χώρα υλοποιήσει 133 μέτρα, από τα μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δήμους, κοινότητες και οποία τα 58 αφορούν μεταρρυθμίσεις και τα 75 στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Ακόμα, η ενθάρρυνση επενδύσεις. της χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας σε δημόσιες και Η ΜΠΑΛΑ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ τοπικές αρχές και σε μη κυβερνητικές οργανώσεις, Η δεύτερη δόση, ύψους €85 εκατ., από το Ταμείο η στήριξη των τοπικών κοινοτήτων για την αντιμεΑνάκαμψης θα καταβληθεί τον Φεβρουάριο του τώπιση και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, 2022, εάν και εφόσον υλοποιηθούν 14 στόχοι/ καθώς και η ενίσχυση των υφιστάμενων ισοτοπικών ορόσημα μέχρι το τέλος του χρόνου. Οι στόχοι βάσεων δεδομένων των κυπριακών τροφίμων και αυτοί αφορούν έξι νομοθετικές ρυθμίσεις, δύο ποτών, με στόχο τη διασφάλιση της ταυτότητας των μεταρρυθμίσεις χωρίς νομοθετική ρύθμιση, πέντε προϊόντων, μέσα από την ανάπτυξη πλατφόρμας με επενδύσεις, καθώς και ανάπτυξη της λειτουργίας τη χρήση τεχνολογίας Blockchain. Προαπαιτούμενα του πληροφοριακού συστήματος παρακολούθησης. αποτελούν επίσης η αναβάθμιση της υποδομής Οι νομοθετικές ρυθμίσεις χρειάζονται την έγκριση των δικαστηρίων και ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Βουλής των Αντιπροσώπων και αφορούν τη της κεντρικής κυβέρνησης. Σημειώνεται ότι τον μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας, την καταπερασμένο Σεπτέμβριο υπογράφηκε η σύμβαση πολέμηση της διαφθοράς, τη ρύθμιση της αγοράς για την ανάπτυξη του πληροφοριακού συστήματος ηλεκτρισμού, τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συπαρακολούθησης, ενώ μέχρι το τέλος του χρόνου στήματος, καθώς και τη μεταρρύθμιση της τοπικής αναμένεται να είναι έτοιμη η βασική λειτουργία αυτοδιοίκησης / παράταση θητείας υφιστάμενων του συστήματος. τοπικών αρχόντων. Το τελευταίο εγκρίθηκε από την Ολομέλεια της Βουλής τον περασμένο Σεπτέμβριο. Η θητεία των τοπικών αρχόντων παρατείνεται μέχρι τον Μάιο του 2024, οπότε και θα διεξαχθούν εκλογές μαζί με τις ευρωεκλογές. Η μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης, ωστόσο, θα πρέπει να εφαρμοστεί το αργότερο μέχρι τον Μάιο ή τον Ιούνιο του 2024. Βέβαια, υπάρχουν ακόμα πολλές ενέρΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ γειες που πρέπει να υλοποιηθούν προηγουμένως, όπως η ψήφιση των νομοσχεδίων, η προώθηση νέων δομών και νέων συλλογικών οργάνων, καθώς «Το σχέδιο ανάκαμψης μετακαι η συνένωση δήμων, δήμων-κοινοτήτων και τρέπει την τεράστια πρόκληδιαφόρων υπηρεσιών.

ΟΥΡΣΟΥΛΑ ΦΟΝ ΝΤΕΡ ΛΑΪΕΝ

ση που αντιμετωπίζουμε σε ευκαιρία, όχι μόνο ενισχύοντας την ενιαία αγορά αλλά και επενδύοντας στο μέλλον μας: η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η ψηφιοποίηση θα ενισχύσουν την απασχόληση και την ανάπτυξη, την ανθεκτικότητα των κοινωνιών μας και την υγεία του περιβάλλοντός μας. Τώρα είναι η ώρα της Ευρώπης. Η βούλησή μας να αναλάβουμε δράση πρέπει να είναι ανάλογη με τις προκλήσεις που όλοι αντιμετωπίζουμε. Χάρη στο μέσο Next Generation EU, εξασφαλίζουμε μια φιλόδοξη απάντηση».

ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ Μέχρι στιγμής, έχουν υλοποιηθεί τρεις στόχοι, που αφορούν την έγκριση του νομοσχεδίου για την ανεξαρτητοποίηση του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς από την ΑΗΚ, την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και την προώθηση μέτρων για ενεργειακή απόδοση σε κατοικίες. Πέραν των μεταρρυθμίσεων που χρειάζονται την έγκριση της Βουλής των Αντιπροσώπων, υπάρχουν και άλλα προαπαιτούμενα που πρέπει να υλοποιηθούν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021. Κατ’ αρχάς, πρέπει να ενισχυθεί το νομικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Τα νομοσχέδια αφορούν τις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων και

EPA-EFE/JULIEN WARNAND / POOL

EconomyToday 105

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ

θεμα

ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ Η φρενίτιδα στις δημοπρασίες αντικειμένων που πέρασαν από τα χέρια των σταρ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΚΡΙΘΑΡΙΔΟΥ

106 EconomyToday

Σ

πάνια έργα τέχνης, σπίτια ανεκτίμητης αξίας, κρασιά, ρολόγια και ρούχα επωνύμων είναι μόνο μερικά από τα αντικείμενα που τίθενται προς πώληση σε δημοπρασίες ανά το παγκόσμιο. Επιλέξαμε κάποιες από τις μεγαλύτερες δημοπρασίες όλων των εποχών και σας τις παρουσιάζουμε.

Η διαδικασία της δημοπρασίας

«

Σημαντικό ποσό δαπανήθηκε στη δημοπράτηση της θρυλικής κιθάρας που χρησιμοποίησε ο Αμερικανός μουσικός Kurt Cobain σε συναυλία των Nirvana το 1993

«

Η δημοπρασία είναι μια μορφή διαπραγμάτευσης τιμών, την οποία στην Κύπρο ο λαός την έχει συνδέσει και με το γνωστό «αλά ούνα, αλά ντούε, αλά τρε» για να περιγράψει τη μάχη της απόκτησης ενός αγαθού ανάμεσα σε δύο ή και περισσότερους διεκδικητές. Το στάδιο της δημοπρασίας, ουσιαστικά, αντιστοιχεί στην παραδοσιακή διαδικασία με την υποβολή γραπτών κλειστών προσφορών. Επομένως, θα μπορούσε κανείς να παρομοιάσει την παραδοσιακή διαδικασία σαν μια «κλειστή δημοπρασία ενός γύρου». Η δημοπρασία όμως εκτείνεται σε πέντε κατηγορίες: - Στις «ανοιχτές ανοδικές δημοπρασίες» όπου η τιμή ανεβαίνει συνεχώς.

- Στις «ανοιχτές καθοδικές δημοπρασίες». Ο δημοπράτης θέτει την υψηλή τιμή εκκίνησης , η οποία ελαττώνεται σταδιακά μέχρι να βρεθεί ο κατάλληλος υποψήφιος αγοραστής.

- Στις «κλειστές δημοπρασίες πρώτης τιμής». Η διαδικασία εδώ ορίζει ότι οι υποψήφιοι αγοραστές καταθέτουν ταυτόχρονα την τιμή που είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν για την απόκτηση του αγαθού και κερδίζει εκείνος που κατέθεσε τη μεγαλύτερη.

- Στις «κλειστές δημοπρασίες δεύτερης τιμής». Σε αυτή την περίπτωση, οι υποψήφιοι αγοραστές καταθέτουν ταυτόχρονα το ποσό που είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν για την απόκτηση του αγαθού, όπως και στην προηγούμενη περίπτωση, και νικητής είναι εκείνος που καταθέτει την υψηλότερη πρόταση, ωστόσο πληρώνει τη δεύτερη υψηλότερη προσφορά.

- Στην «αντίστροφη δημοπρασία». Η συγκεκριμένη διαδικασία επιτυγχάνεται ανάμεσα στον αγοραστή και σε αρκετούς πωλητές. Στην προκειμένη περίπτωση ο αγοραστής είναι εκείνος που θέτει ένα αγαθό ή μια υπηρεσία σε προσφορά και καθορίζει την τιμή.

EconomyToday 107

θεμα

Τα σκίτσα του Muhammad Ali

Ίσως η πιο δημοφιλής διαδικασία δημοπρασίας είναι αυτή που αφορά την τέχνη. Σπάνιοι πίνακες ζωγραφικής διάσημων ζωγράφων πωλούνται έναντι εκατομμυρίων δολαρίων σε διάσημες δημοπρασίες γνωστών οίκων. Υπάρχουν όμως και οι εξαιρέσεις, καθώς βλέπουμε ότι ακόμη και τα έργα προσωπικοτήτων, λιγότερο γνωστών για τις καλλιτεχνικές τους εκφράσεις, εξασφαλίζουν αρκετές καλές προσφορές. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι τα σχέδια και τα σκίτσα του θρυλικού πυγμάχου Muhammad Ali, τα οποία δημοπρατήθηκαν έναντι $1 εκατ. Κεντρική θέση στη δημοπρασία που διοργανώθηκε στη Νέα Υόρκη ήταν το ζωγραφικό έργο «Sting Like a Bee», το οποίο πωλήθηκε έναντι του διόλου ευκαταφρόνητου ποσού των $425.000. Ο Ali είχε πάθος για την τέχνη και αυτό δεν ήταν ευρέως γνωστό. Υπάρχει επίσης και η δημοπρασία του πίνακα που δημιούργησε το 1979, με τη φράση «Ι LOVE YOU AMERICA», ο οποίος πωλήθηκε για $150.000.

Οι κόπιες της Μόνα Λίζα

Μια άλλη γνωστή δημοπρασία, η οποία βρίσκεται εν εξελίξει, είναι η πώληση ενός πιστού αντίγραφου της Μόνα Λίζα, το οποίο χρονολογείται πριν από 400 και πλέον χρόνια. Το συγκεκριμένο αντίγραφο χρονολογείται γύρω στο 1600 και μοιάζει τόσο πολύ στο πρωτότυπο, που είναι σαν ο καλλιτέχνης να είχε στενή πρόσβαση στην εκδοχή του Λεονάρντο, όπως επισήμανε ο οίκος δημοπρασιών Artcurial. Εκτιμάται ότι το αντίγραφο θα συγκεντρώσει €150.000 - €200.000. Αξίζει να σημειωθεί ότι, τον περασμένο Ιούνιο, Ευρωπαίος συλλέκτης αγόρασε ένα άλλο αντίγραφο της Μόνα Λίζα, του 17ου αιώνα, έναντι του ποσού των €2,9 εκατ. Πρόκειται για τιμή-ρεκόρ για μια αναπαραγωγή της Μόνα Λίζα, σε δημοπρασία του οίκου Christie’s στο Παρίσι. Μια άλλη κορυφαία δημοπρασία θεωρείται η πώληση του πηγαίου κώδικα του Παγκόσμιου Ιστού (World Wide Web), ο οποίος δημοπρατήθηκε με τη μορφή «μη εμπορεύσιμου συμβόλου», δηλαδή ενός ψηφιακού πιστοποιητικού πνευματικής ιδιοκτησίας για πράγματα που συχνά δεν έχουν υλική υπόσταση. Η δημοπρασία, η οποία διήρκεσε μία βδομάδα, ξεκίνησε από το ποσό των $1.000 και άγγιξε το αστρονομικό ποσό των $5,43 εκατ. Ο αγοραστής μέχρι και σήμερα παραμένει ανώνυμος.

Κιθάρα $6 εκατ.

Από την άλλη, υπάρχει και η πώληση της θρυλικής κιθάρας που χρησιμοποίησε ο Αμερικανός μουσικός Kurt Cobain σε συναυλία των Nirvana το 1993 και η οποία είχε κατασκευαστεί το 1959. Η συγκεκριμένη κιθάρα είχε τροποποιηθεί για να μπορεί να την χρησιμοποιεί ο Cobain, ο οποίος ήταν αριστερόχειρας. Ο αγοραστής της ήταν παρών στη δημοπρασία που πραγματοποιήθηκε στο Beverly Hills. Πρόκειται για τον Αυστραλό επιχειρηματία Peter Freedman, ιδρυτή της εταιρείας Røde Microphones. Μαζί με την κιθάρα πωλήθηκε και η θήκη της, στην οποία ο γνωστός Αμερικανός μουσικός είχε προσθέσει ένα πόστερ του άλμπουμ «Feel the Darkness» του συγκροτήματος Poison Idea. Μέσα στη θήκη υπήρχε ένα μεταχειρισμένο πακέτο χορδών για την κιθάρα, τρεις πένες και «ένα σουέντ σακουλάκι για ναρκωτικά, διακοσμημένο με ένα μικρό ασημένιο κουτάλι, ένα πιρούνι και ένα μαχαίρι». Η δεύτερη πιο ακριβή κιθάρα που έχει πωληθεί μέχρι σήμερα είναι μια Fender Stratocaster, με το όνομα «Black Strat», την οποία χρησιμοποιούσε ο κιθαρίστας των Pink Floyd, David Gilmour. Η συγκεκριμένη κιθάρα άγγιξε τα $3,975 εκατ., τα οποία έχουν δοθεί για φιλανθρωπικούς σκοπούς.

108 EconomyToday

Magic φανέλα Αστρονομικό ποσό δαπανήθηκε και για την αγορά της φανέλας του αστέρα του NBA Magic Johnson. Πρόκειται για τη φανέλα που φορούσε σ’ ένα από τα καλύτερα παιχνίδια της μπασκετικής του καριέρας. Ο τυχερός ήταν ένας πλούσιος συλλέκτης φανελών, ο οποίος δαπάνησε $1,5 εκατ. και έτσι κατάφερε να κάνει δικό του ένα σπουδαίο μπασκετικό κειμήλιο. Για την ιστορία, πρόκειται για τη φανέλα που φορούσε ο θρύλος των Lakers στον έκτο και τελευταίο τελικό του 1980. Τότε, ο Magic Johnson έπαιζε στη θέση του σέντερ αντί του τραυματία Kareem Abdul-Jabbar. Ο αγώνας τελείωσε με τον Johnson να καταγράφει 42 πόντους, 15 ριμπάουντ και 7 ασίστ, οδηγώντας την ομάδα του Los Angeles στο νικητήριο 123-107 επί των Σίξερς. Αυτή η νίκη ανέβασε τους Lakers ξανά στην κορυφή, καθώς ήταν το πρώτο τους πρωτάθλημα μετά το 1972.

Risky Business

Βεβαίως, από τις δημοπρασίες δεν θα μπορούσαν να λείπουν και οχήματα. Όπως για παράδειγμα το αυτοκίνητο που πρωταγωνίστησε στην ταινία που ανέδειξε τον Tom Cruise το 1983, «Risky Business». Λίγοι ανέμεναν ότι μια Porsche 928, ακόμη και αυτή του πασίγνωστου αστέρα του κινηματογράφου Tom Cruise, θα άλλαζε χέρια σε τέτοια εξωφρενική τιμή, μιας και μιλάμε για €17 εκατ. Η δημοπρασία στην οποία σημειώθηκε το παγκόσμιο αυτό ρεκόρ πραγματοποιήθηκε από την Barrett-Jackson, η οποία έβγαλε στο σφυρί και άλλα κλασικά αυτοκίνητα, τα οποία πωλήθηκαν σε πολύ υψηλές τιμές. Ο αγνώστου ταυτότητας συλλέκτης «χτύπησε ρέστα» για να κάνει δικό του το κινηματογραφικό αυτοκίνητο του Tom Cruise.

Thriller

Τέλος, από τη λίστα δεν θα μπορούσε να λείπει το διάσημο κόκκινο σακάκι του Michael Jackson από το βίντεο κλιπ του τραγουδιού «Thriller», το οποίο δημοπρατήθηκε έναντι €1,8 εκατ. Ο υπεύθυνος της δημοπρασίας, Daren Julien, είπε πως το αναγνωρίσιμο και σημαντικό κομμάτι ποπ κουλτούρας αναμενόταν να χτυπήσει τουλάχιστον $200.000, κάπου στα €136.000 περίπου. Ο νικητής ήταν ο Milton Verret από το Austin του Texas, ο οποίος προγραμματίζει να προβάλει το διάσημο κόκκινο σακάκι στο Austin’s Dell Children’s Hospital για να μαζέψει χρήματα για φιλανθρωπικές οργανώσεις κακοποιημένων παιδιών.

EconomyToday 109

θεμα

ΧΟΜΠΙ ή επάγγελμα; Οι πλείστοι που ασχολούνται με το σκάκι, το μπιλιάρδο, τα νταρτς, το σνούκερ και το μπόουλινγκ το κάνουν για να αξιοποιήσουν τον ελεύθερό τους χρόνο ή για να περάσουν το βράδυ τους με παρέα και μπιρίτσα. Είναι κάποιοι που έκαναν το χόμπι τους επάγγελμα και αρκετοί εξ αυτών έφτιαξαν παχυλούς λογαριασμούς, κερδίζοντας από δεκάδες χιλιάδες τον χρόνο μέχρι και εκατομμύρια.

ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΥΚΑΡΙΔΗ

Μ

η μου πείτε ότι δεν σας αρέσει να σκοτώνετε την ώρα σας με ένα ματς μπιλιάρδου... Μη μου πείτε ότι κάποια στιγμή δεν πήρατε τη στέκα για να παίξετε στο πελώριο (σε σχέση με το μπιλιάρδο) τραπέζι του σνούκερ... Αμ τα βελάκια, τα νταρτς; Υπάρχει κάποιος που δεν δοκίμασε την ευστοχία του στο ταμπλό πάνω στον τοίχο; Υπάρχει κάποιος που δεν πέρασε από τη φάση να παίζει μπόουλινγκ; Για πολλούς από εμάς, ένα από τα πιο πάνω αποτέλεσαν ή και αποτελούν κομμάτι της ψυχαγωγίας

110 EconomyToday

μας, για άλλους σταθερό χόμπι. Είναι και κάποιοι που λατρεύουν να «ακονίζουν» το μυαλό τους και το σκάκι είναι αυτό που σου το ακονίζει περισσότερο. Χόμπι, ενασχόληση για αρκετό κόσμο. Ακόμη και στη σύγχρονη εποχή, όχι απαραίτητα στο τραπέζι, αλλά μπροστά από τον υπολογιστή. Είπαμε, για τους περισσότερους χόμπι, σποραδική ενασχόληση. Για κάποιους επάγγελμα πραγματικό και για ορισμένους εξ αυτών προσοδοφόρο. Αν είσαι καλός, θα βγάλεις και λεφτά, καλά λεφτά. Και ιδού η απορία: Πόσα χρήματα διακινούνται σε αυτά τα αθλήματα-χόμπι;

Μπιλιάρδο

Δύο εκατ. δολάρια απολαβές (από νίκες σε τουρνουά) και συνολικά $3 εκατ. αξία δεν είναι διόλου άσχημα σε επίπεδο μπιλιάρδου. Τόσα έχει βγάλει από τις επιτυχίες του ο Εφρέν Ρέγιες. Ο εκ Φιλιππινών ορμώμενος θεωρείται ο κορυφαίος όλων των εποχών, ασυναγώνιστος στο οκτάμπαλο και ένας από τους τρεις κορυφαίους στο εννιάμπαλο. Στα 1985 έκανε αισθητή την παρουσία του, κερδίζοντας ένα σημαντικό τουρνουά στο Σικάγο και αρχίζοντας να απειλεί την αμερικανική υπεροχή.

πήρε $1,8 εκατ. και ο χαμένος Καρπόφ $1,2 εκατ. (το πόσα πήραν αυτοί και πόσα το σοβιετικό κράτος παραμένει άγνωστο). Αυτό ήταν το μεγαλύτερο ποσό που δόθηκε ποτέ σε τελικό. Από τότε οι Κράμνικ, Τοπάλοφ, Ανάντ και Κάρλσεν φεύγουν ως παγκόσμιοι πρωταθλητές με επταψήφιο ποσό στον λογαριασμό τους. Αναφερόμαστε στα ποσά που κερδίζει ο παγκόσμιος πρωταθλητής σε αυτόν καθ’ αυτόν τον τελικό. Υπάρχουν τουρνουά όπου οι grandmasters παίρνουν πολύ καλές αμοιβές. Αλλά παράλληλα ένας παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι είναι celebrity και βρίσκει δρόμους για επιχειρηματικές δραστηριότητες. Ο Κάρλσεν, αυτό το παιδί-θαύμα που κυριαρχεί στον χώρο εδώ και 8 χρόνια, βγάζει μίνιμουμ ένα εκατομμύριο τον χρόνο από το σκάκι (αγώνες), αλλά έχει χορηγούς, εφαρμογές εκμάθησης στο internet κτλ. Ο κορυφαίος ίσως όλων των εποχών, Γκάρι Κασπάροφ, φαινομενικά έχει αξία 6 εκατομμύρια (έσοδα από αγώνες σκάκι και προπονητικές συμβουλές), αλλά έχει επενδύσει και στην οικοδομική βιομηχανία, βγάζοντας πολλά λεφτά. Ο δε Καρπόφ, το αγαπημένο παιδί της Μόσχας, αν και πρακτικά μετά το 1999 ελάχιστα αγωνίζεται, έκανε καριέρα πολιτικού, επιχειρήσεις και είναι επίσης εκατομμυριούχος.

Ο «μάγος» του μπιλιάρδου, Εφρέν Ρέγιες, αποσύρθηκε έχοντας βάλει στον λογαριασμό του πάνω από $2 εκατ.

Ο Μάγκνους Κάρλσεν, το παιδί-θαύμα στο σκάκι, κέρδισε πάνω από $8 εκατ. μόνο από τα τουρνουά

Στα 1987 κέρδισε τον σπουδαίο Αμερικανό Έρικ Στρίκλαντ σε έναν τριήμερο αγώνα εννιάμπαλου, με χρηματικό έπαθλο 100 χιλιάδες δολάρια. Μιλάμε για μπιλιάρδο, 34 χρόνια πριν!!! Ήταν τότε που βγήκε η ταινία «Τhe Color of Money» με τους Τομ Κρουζ και Πολ Νιούμαν, η οποία έφερε την έκρηξη του αθλήματος. Από τότε ο Ρέγιες, ο «μάγος», κέρδισε παγκόσμιους τίτλους, πήρε το Αμερικανικό Open, σάρωσε σε μεγάλα τουρνουά. Γενικά ομιλούντες, κατά μέσο όρο έβγαζε $100.000 τον χρόνο (αποσύρθηκε πέρσι). Πόσοι από εσάς κερδίζετε τόσα; Και μόλις βγήκε σε σύνταξη, στα 67 του. Αν έπαιρνε και όλα τα χρήματα μετά τη νίκη του επί του Ρόντνι Μόρις το 2007, θα είχε παραπάνω. Το έπαθλο νίκης ήταν μισό εκατομμύριο, αλλά ο διοργανωτής στο τουρνουά της Νεβάδα την έκανε με ελαφρά πηδηματάκια, κηρύσσοντας πτώχευση. Τέλος πάντων, οι ετήσιες απολαβές (από τουρνουά) για τους κορυφαίους μπιλιαρδαδόρους (επιτρέψτε μας τον όρο) κυμαίνονται κατά μέσο όρο στις $65.000 ετησίως. Ένας καλός παίκτης, κάπου στο νούμερο 30-35 στην κατάταξη, βάζει στην τσέπη του $50.000 τον χρόνο.

EconomyToday 111

epa.eu/Koen van Weel

Σκακιστής ολκής δεν γίνεται ο οποιοσδήποτε. Θες ένα βαθμό ΙQ υψηλό, ώρες μελέτης, παρατηρητικότητα και αντίληψη πραγματικά εκπληκτική. Για τους grandmasters, το χρηματικό κίνητρο είναι μεγάλο. Ήταν, γενικώς, εδώ και πολλά χρόνια. Εδώ και 100 χρόνια. Στα 1921, όταν οι Καπαμπλάνκα και Λάσκερ αγωνίστηκαν για τον παγκόσμιο τίτλο, πήραν από $12.500. Πολλά λεφτά για την εποχή. Η σοβιετική κυριαρχία από τα τέλη της δεκαετίας του ’30 και για 35 χρόνια έφερε τις χρηματικές αμοιβές σε δεύτερη μοίρα. Δύο χιλιάδες δολάρια ήταν η αμοιβή για τους Πετροσιάν-Σπάσκι το 1966. Φυσικά οι σκακιστές είχαν άλλα γερά προνόμια στην ΕΣΣΔ. Σε περίοδο ψυχρού πολέμου, οι Σοβιετικοί χρησιμοποιούσαν το σκάκι ως σημείο υπεροχής έναντι των Αμερικανών. Οπότε η εμφάνιση του Μπόμπι Φίσερ και η απειλή του «αετού» στην «αρκούδα» έφερε τα πάνω κάτω. Στο σπουδαιότερο (από άποψη πολιτικής σημασίας) αγώνα (Σπάσκι εναντίον Φίσερ) στο Ρέικιαβικ, τα δικαιώματα τηλεοπτικής μετάδοσης έφτασαν τις $120.000. Ο Φίσερ κέρδισε και έφυγε με συνολικά $156.000 στην τσέπη ($30.000 από τα τηλεοπτικά δικαιώματα). Η ήττα ανάγκασε τους Σοβιετικούς να αλλάξουν πολιτική και να τσοντάρουν κι αυτοί. Ειδικά σε δύο ειδικές αναμετρήσεις. Καρπόφ-Κορτσνόι (Σοβιετικός που αυτομόλησε), με τον πρώτο να παίρνει ως έπαθλο $360.000 το 1978, και Καρπόφ-Κασπάροφ, όπου ο δεύτερος

epa.eu/DENNIS M. SABANGAN

Οι μάστερ της σκακιέρας

θεμα

Μπόουλινγκ

Το πρώτο που μου έκανε εντύπωση είναι πως υπήρχε κάποτε χρυσή εποχή στο μπόουλινγκ! Με τους παίκτες, λέει, τη δεκαετία του ’60 στις ΗΠΑ να παίρνουν διπλάσια από ό,τι οι καλύτεροι ποδοσφαιριστές του American Football και με τους κορυφαίους μπόουλερς να ακουμπάνε επταψήφια νούμερα σε έπαθλα. Αλλά σήμερα η κατάσταση είναι διαφορετική. Υπάρχουν στις ΗΠΑ επαγγελματίες μπόουλερς που παίρνουν καλά λεφτά. Κατά μέσο όρο ακουμπάνε $40.000 τον χρόνο. Οι κορυφαίοι βγάζουν μπόλικα! Κατά μέσο όρο ένα τουρνουά αποφέρει συνολικά χρηματικά έπαθλα $87.000. Αλλά στα μεγάλα τουρνουά τα ποσά εκτοξεύονται. Στο μεγαλύτερο, όπου αναδεικνύεται ο πρωταθλητής Αμερικής, οι διαγωνιζόμενοι μοιράζονται ένα εκατομμύριο δολάρια, με τον νικητή να παίρνει το 25%. Ήδη το 2021 έχουμε νέο ρεκόρ απολαβών για έναν παίκτη, με τον Κάιλ Τρουπ να κερδίζει $497.000, $80.000 περισσότερα 112 EconomyToday

από το ρεκόρ που κρατούσε για 18 χρόνια. Το 2020, όταν η σεζόν διακόπηκε λόγω κορωνοϊού, οι κορυφαίοι πέντε μπόουλερς είχαν προλάβει να κερδίσουν μεταξύ $150.000 και $300.000. Και για να το κλείσουμε, ο πρώτος των πρώτων στο μπόουλινγκ, ο Γουόλτερ Ρέι Γουίλιαμς Jr., κέρδισε από τουρνουά $4,4 εκατ. και συνολικά $5 εκατ. (αν προσθέσουμε τα λοιπά έσοδα). Μια χαρά!

Επιταγές συνολικής αξίας $0,5 εκατ. εξαργύρωσε ο παίκτης του μπόουλινγκ Κάιλ Τρουπ από τους αγώνες του 2021

google/Credit:PA

Εδώ στο μεγάλο τραπέζι τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Καταρχάς μιλάμε για σχεδόν καθαρά βρετανική υπόθεση. Από άποψη χρημάτων; Ξεκαθαρίζουμε ότι τα ποσά που εμφανίζονται αφορούν χρηματικά έπαθλα και δεν υπολογίζουμε χορηγίες και άλλα έσοδα. Λοιπόν... Ειδικά από τη δεκαετία του ’80, όταν μπήκε ο επαγγελματισμός και κυρίως η τηλεόραση, έγινε μια τρομερή ανατροπή. Για να είμαστε πιο σαφείς. Τη δεκαετία του ’70, ο κορυφαίος παίκτης σνούκερ μάζεψε μετά βίας 60 χιλιάδες δολάρια (κρατάμε το αμερικανικό νόμισμα για σκοπούς σύγκρισης). Για χαρτζιλίκι μια χαρά ήταν ($6.000 τον

google/pba

Σνούκερ

χρόνο). Η αλλαγή άρχισε να φαίνεται με την εμφάνιση του Στιβ Ντέιβις, ο οποίος το 1984 έβαλε στον λογαριασμό του, σε μία χρονιά, πάνω από 200 χιλιάδες δολάρια και έφτασε να κλείσει τη δεκαετία με συνολικές απολαβές πάνω από $2,5 εκατ. Την επόμενη δεκαετία, ο Στίβεν Χέντρι τελείωσε τη σεζόν με κέρδη από τουρνουά που ξεπερνούσαν τα $5,5 εκατ. Είναι το υψηλότερο ποσό όλων των εποχών σε δεκαετία. Τώρα, για τα ποσά μιλάμε σήμερα. Ας πάρουμε παράδειγμα την τελευταία γεμάτη σεζόν, ’18-’19. Ο Τζουντ Τραμπ έβαλε στην τσέπη από τουρνουά ένα ποσό πάνω από $1,2 εκατ., ενώ το επταψήφιο ξεπέρασε και ο Ρόνι Ο’Σάλιβαν. Ο παίκτης στη 10η θέση της κατάταξης, ο Μπάρι Χόκινς, πήρε πάνω από $300.000 σε μία σεζόν, ενώ, για

Σε 30 χρόνια καριέρας στο σνούκερ, ο Ρόνι Ο’Σάλιβαν «τσίμπησε» μόνο από έπαθλα αγώνων κοντά στα $14 εκατ.

epa.eu/SEAN DEMPSEY

epa.eu/JOSE COELHO

να έχουμε πιο καθαρή εικόνα, το Νο 30, ο Κινέζος Μπινγκτάο, κέρδισε από τουρνουά γύρω στις $100.000. Θέλετε και τις συνολικές απολαβές των κορυφαίων όλων των εποχών; Ο έξι φορές παγκόσμιος πρωταθλητής Ρόνι Ο’Σάλιβαν κλείνει 30 χρόνια σε επαγγελματικό επίπεδο. Έχει βγάλει από τα τουρνουά και μόνο $11,9 εκατ. και τα συνολικά του έσοδα (από χορηγίες, διαφημίσεις και απολαβές ως σχολιαστής) υπολογίζονται στα $15 εκατ. Δηλαδή κατά μέσο όρο βγάζει $0,5 εκατ. τον χρόνο. Στη 2η και 3η θέση είναι οι Σκωτσέζοι Χίγκινς και Χέντρι με $8,7 εκατ. Συνολικά 53 επαγγελματίες παίκτες του σνούκερ κέρδισαν από τουρνουά επταψήφιο νούμερο.

Μέσα σε δύο χρονιές, ρίχνοντας βελάκια, ο Γκέργουιν Πράις «άγγιξε» κέρδη $2 εκατ.

Νταρτς

Σας λέει τίποτα το όνομα Γκέργουιν Πράις; Πίτερ Ράιτ; Μήπως το Μίκαελ Φαν Γκέρβεν; Μέχρις ότου μπω στη διαδικασία να ψάξω τον κόσμο των νταρτς, δεν μου έλεγαν τίποτα. Αλλά ψάχνοντας λίγο το θέμα, κατάλαβα γιατί έπεφτε τόσο πολλή διαφήμιση για έναν αγώνα νταρτς στην τηλεόραση. Και στο trailer γινόταν ένας μικρός χαμός στην αίθουσα όταν πρόβαλαν στιγμιότυπα από προηγούμενους αγώνες. Τα νταρτς ζουν την εποχή τη χρυσή – σημειώστε ότι τα ποσά στα μεγάλα τουρνουά αυξήθηκαν σε 11 χρόνια κατά 120%. Αυτοί λοιπόν οι τύποι που ρίχνουν τα βελάκια βγάζουν σχετικά τα μαλλιοκέφαλά τους. Σε διάστημα δύο ετών, μόνο από αγώνες και αφήνοντας χώρια χορηγούς και λοιπά έσοδα, ο Πράις κέρδισε $1,8 εκατ., ο Ράιτ $1,6 εκατ. και ο Φαν Γκέρβεν $1,4 εκατ. Μάλιστα, ο Φαν Γκέρβεν, που θεωρείται ο κορυφαίος «βελάκιας» τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, έχει βγάλει πάνω από 5,5 εκατομμύρια. Καλά, θα πει κάποιος, από τα νταρτς; Τόσα λεφτά; Δεν είναι όλοι οι παίκτες νταρτς πλούσιοι φυσικά. Ο μέσος όρος εσόδων των 160 εγγεγραμμένων επαγγελματιών στα νταρτς είναι $55.000. Τα χρηματικά έπαθλα στο παγκόσμιο πρωτάθλημα είναι συνολικής αξίας $3,2 εκατ. Συμμετέχουν 64 παίκτες, όσοι φεύγουν από τον πρώτο γύρο παίρνουν 10 χιλιάδες, ο φιναλίστ ακουμπάει $270.000 και ο νικητής κοντά στις $650.000. Διόλου άσχημα.

EconomyToday 113

ΘΕΜΑ

HUGH HEFNER O Mr. Playboy ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΚΡΙΘΑΡΙΔΟΥ

«H ζωή είναι πολύ μικρή για να ζήσεις το όνειρο κάποιου άλλου». Αυτό ήταν το μότο ζωής του θρυλικού γυναικά και ιδρυτή του ανδρικού περιοδικού Playboy, Hugh Hefner. Τα ξέφρενα πάρτι στην έπαυλή του, τα «κουνελάκια» και το περιοδικό Playboy είναι εκείνα που τον καθιέρωσαν ως τον άνθρωπο που συνέβαλε στην έλευση της σεξουαλικής επανάστασης. Ο Hefner είχε όραμα και κατάφερε να αλλάξει τον ρου της ιστορίας. ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΚΡΙΘΑΡΙΔΟΥ

114 EconomyToday

Το bio ενός «playboy» Ο Hugh Marston Hefner γεννήθηκε στις 9 Απριλίου 1926 στο Σικάγο. Η οικογένειά του ήταν αυστηρή. Ως ο μεγαλύτερος από τους δύο γιους της οικογένειας των θρησκευόμενων μεθοδιστών, φοίτησε στο δημόσιο σχολείο της περιοχής του, από το οποίο του «κόλλησε» το «μικρόβιο» των εκδόσεων, ιδρύοντας έτσι τη σχολική εφημερίδα. Ακολούθως, ο Hugh υπηρέτησε για δύο χρόνια στον αμερικανικό στρατό κατά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και αποστρατεύτηκε το 1946. Με εκπληρωμένες τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις, ο Hugh βρέθηκε για δύο χρόνια στην περίφημη ακαδημία τέχνης Chicago Art Institute, πριν εγγραφεί στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις, απ’ όπου πήρε το πτυχίο του στην ψυχολογία το 1950.

Η ίδρυση του Playboy Στις αρχές της δεκαετίας του ’50, ο Hefner ζούσε την τυπική ζωή των ανθρώπων της ηλικίας του. Μόλις είχε βγει από το πανεπιστήμιο, νέος και φιλόδοξος, και διατηρούσε μια προνομιούχα θέση στο παράρτημα του Σικάγο του περιοδικού-κολοσσού της εποχής Esquire. Το Esquire είχε ξεκινήσει ως «πιπεράτο» ανδρικό περιοδικό, αλλά στην πορεία είχε μεταμορφωθεί σε ένα πιο ραφιναρισμένο και σοφιστικέ έντυπο, φιλοξενώντας πια στις σελίδες του από ανδρική μόδα μέχρι και λογοτεχνικά κείμενα. Στο εν λόγω περιοδικό, ο Hefner δούλεψε ως συντάκτης διαφημίσεων μέχρι το 1953, όταν και παραιτήθηκε εξοργισμένος, αφού του αρνήθηκαν αύξηση $5 τον μήνα. Έτσι πήρε την απόφαση να εκδώσει το δικό του περιοδικό. Αφού λοιπόν συγκέντρωσε χρηματοδότηση $8.000 από 45 επενδυτές, στους οποίους συμπεριλαμβανόταν και η μητέρα του με $1.000, σειρά είχε το όνομα του νέου εντύπου. Έτσι, μια μέρα ενώ συζητούσε με κάποιον φίλο του, εκείνος του πρότεινε το «Playboy», από το όνομα μιας παλιάς φίρμας αυτοκινήτων του Σικάγο. Ο Hefner ενθουσιάστηκε και έτσι άρχισε να υλοποιεί το όραμά του.

Το πρώτο τεύχος του Playboy κυκλοφόρησε δειλά-δειλά τον Δεκέμβριο του 1953, χωρίς ημερομηνία στο εξώφυλλό του, καθώς ο νεαρός τότε εκδότης δεν ήξερε αν θα προχωρούσε καν στην έκδοση του δεύτερου τεύχους

Το ιστορικό πρώτο τεύχος και η MARILYN Monroe Με στρατηγείο του νέου περιοδικού την κουζίνα του σπιτιού του στο Σικάγο, το πρώτο τεύχος του Playboy κυκλοφόρησε δειλά-δειλά τον Δεκέμβριο του 1953, χωρίς ημερομηνία ωστόσο στο εξώφυλλό του, καθώς ο νεαρός εκδότης δεν ήξερε αν θα προχωρούσε καν στην έκδοση του δεύτερου τεύχους. Για να βοηθήσει στις πωλήσεις, ο Hefner είχε αγοράσει τα δικαιώματα μιας έγχρωμης γυμνής φωτογραφίας του sex symbol της εποχής, που δεν ήταν άλλη από τη Marilyn Monroe, η οποία είχε απαθανατιστεί πριν γίνει σταρ του cinema. Tο πρώτο τεύχος του Playboy έκανε αίσθηση και πώλησε τουλάχιστον 50.000 αντίτυπα. Σύντομα κυκλοφόρησαν διθύραμβοι για τη νέα εκδοτική προσπάθεια, θεωρώντας το περιοδικό ένα γερό αντίδοτο στη σεξουαλική καταπίεση της εποχής.

EconomyToday 115

ΘΕΜΑ

Το κουνελάκι με το παπιγιόν Έτσι, λοιπόν, ο Hefner συνέχισε να εκδίδει κι άλλα τεύχη του περιοδικού. Το θρυλικό πλέον λογότυπο του περιοδικού εμφανίστηκε στο δεύτερο τεύχος του, τον Ιανουάριο του 1954, με το στιλιζαρισμένο κουνελάκι με το παπιγιόν να μετατρέπεται σε διαχρονικό σήμα κατατεθέν της βιομηχανίας του Playboy. Μέχρι το 1956, η κυκλοφορία του Playboy είχε ξεπεράσει την αντίστοιχη του αντίπαλου Esquire και το 1959 άγγιξε τo 1 εκατομμύριο αντίτυπα! Στη δεκαετία του ’60, ο Ηefner έγινε το πρόσωπο και η ενσάρκωση όσων ήταν το Playboy: ο καλοντυμένος και σοφιστικέ εκδότης με την πίπα στο χέρι. Ο δημιουργός του περιοδικού συμμετείχε πλέον σε πολλές συγκεντρώσεις και έκανε παρέα με διάσημους στα σαλόνια της άρχουσας τάξης, συνοδευόμενος πάντα από στρατιά νέων και ωραίων κοριτσιών. Η επιτυχία του Playboy συνοδευόταν βέβαια από επικρίσεις. Το 1963, ο Hefner συνελήφθη και πέρασε 116 EconomyToday

Ο Hefner ήθελε να ταφεί σε μια κρύπτη, δίπλα στον τάφο της Monroe, και το 1992 αγόρασε χώρο δίπλα στον τάφο της θρυλικής ηθοποιού, στο Westwood Memorial Park, στο Los Angeles, έναντι $75.000

από δίκη για πώληση άσεμνου πορνογραφικού υλικού. Αιτία αποτέλεσε το τεύχος με τις γυμνές φωτογραφίες της σεξοβόμβας του Χόλιγουντ Jayne Mansfield. Μέχρι το 1970, η Playboy Enterprises ήταν πια ένας επιχειρηματικός κολοσσός: η κυκλοφορία του περιοδικού είχε εκτοξευτεί στα επτά εκατομμύρια αντίτυπα μηνιαίως, αποφέροντας κέρδη $12 εκατ. Το 1985, ο Hefner υπέστη εγκεφαλικό, το οποίο του προκάλεσε μερική παράλυση και προβλήματα στην ομιλία, αλλά στη συνέχεια ανέκτησε πλήρως τις δυνάμεις του. Η ανοδική πορεία του, ωστόσο, συνεχίστηκε για χρόνια, μέχρι το 2017, οπότε και απεβίωσε στη θρυλική έπαυλή του, στο Λος Άντζελες. Ήθελε να ταφεί σε μια κρύπτη, δίπλα στον τάφο της Monroe. Έτσι το 1992 αγόρασε τον χώρο δίπλα στον τάφο της θρυλικής ηθοποιού, στο Westwood Memorial Park, στο Λος Άντζελες, έναντι $75.000.

86χρονο μεγιστάνα «για ασφάλεια». Μπορεί να παντρεύτηκε μόνο τρεις φορές, αλλά ο Hugh Hefner είχε άπειρες κοπέλες στη ζωή του. Ανάμεσα στις γυναίκες που του κράτησαν το χέρι ήταν οι Kendra Wilkinson, Holly Madison, Anna Sophia, Regina Lauren, Kimberley Stanfield, Dalene Kurtis και Cathi O’Malley. Όσον αφορά την περιουσία του, ύψους $43 εκατ., αυτή διαμοιράστηκε στα τέσσερα παιδιά του, το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια, καθώς και σε μια λίστα φιλανθρωπικών οργανώσεων που στήριζε ο ιδρυτής του Playboy.

Οι γάμοι και η αμύθητη περιουσία O Hefner παντρεύτηκε τρεις φορές και απέκτησε τέσσερα παιδιά, ενώ οι φήμες τον φέρουν να γνώρισε περισσότερες από 1.000 γυναίκες στην ερωτική του ζωή. Ο πρώτος γάμος του Hefner ήταν με τον σχολικό του έρωτα, τη Mildred Williams, το 1949, o οποίος κράτησε ως το 1959. Μαζί απέκτησαν δύο παιδιά, την Christie και τον David. Το ζευγάρι, ωστόσο, πήρε διαζύγιο διότι η Mildred απάτησε τον Hugh, όσο εκείνος είχε καταταγεί στον στρατό. Εκείνος δεν μπορούσε να συνειδητοποιήσει ότι η γυναίκα του είχε περισσότερες εμπειρίες από αυτόν και, όπως είχε δηλώσει αρκετές φορές, είχε πληγωθεί πάρα πολύ! Μετά τον πρώτο του γάμο, ο Hugh Hefner έμεινε «μόνος» του για περίπου 30 χρόνια. Φυσικά δεν κοιμόταν ποτέ μοναχός του, αλλά κάθε βράδυ είχε δεκάδες «κουνελάκια» να του κάνουν παρέα! Το 1989, όμως, ξαναερωτεύτηκε, αυτή τη φορά με την Playmate Kimberley Conrad, με την οποία απέκτησε δύο γιους. Το ζευγάρι έμεινε μαζί ως το 1999, οπότε και χώρισαν, με την ξανθιά καλλονή να παίρνει τα παιδιά του και να μετακομίζουν στο διπλανό σπίτι. Δεκατρία χρόνια μετά, το 2012, οριστικοποιήθηκε το διαζύγιό τους. Φυσικά, ο Hugh Hefner δεν ξέφυγε από τον κανόνα και την τρίτη φορά παντρεύτηκε και πάλι Playmate! Ο τρίτος του γάμος ήταν με την ξανθιά καλλονή Crystal Harris, με την οποία ανέβηκε τα σκαλιά της εκκλησίας την Πρωτοχρονιά του 2012. Οι δυο τους παρέμειναν παντρεμένοι μέχρι τη μέρα που ο Hefner έφυγε από τη ζωή. Η μόλις 26 ετών τότε Crystal είχε αποκαλύψει ότι παντρεύτηκε τον

Η «μελανή» σελίδα

Το 1985, ο Hefner υπέστη εγκεφαλικό, το οποίο του προκάλεσε μερική παράλυση και προβλήματα στην ομιλία, αλλά στη συνέχεια ανέκτησε πλήρως τις δυνάμεις του

Η Holly Madison, η οποία υπήρξε «κουνελάκι» του Playboy από το 2003 μέχρι το 2009, αποφάσισε να κυκλοφορήσει το βιβλίο με τίτλο «Down the rabbit hole» με τις χειρότερες στιγμές που βίωσε δίπλα στον θρυλικό εκδότη του Playboy. Όπως αναφέρει στο βιβλίο της, ο Hefner έδινε στα κορίτσια $1.000 κάθε εβδομάδα για να αγοράσουν ρούχα, πλήρωνε όλες τις πλαστικές επεμβάσεις που έκαναν και απαιτούσε από τα «κουνελάκια» να επιστρέφουν στο σπίτι το αργότερο μέχρι τις 21:00. Μάλιστα, η ίδια αναφέρει ότι ο γυναικοκατακτητής σιχαινόταν το κόκκινο κραγιόν και όλα τα κορίτσια έπρεπε να φορούν τις ίδιες λινές πιτζάμες κατά τη διάρκεια του ύπνου. Σύμφωνα με τη Madison, ο Hefner τις φωτογράφιζε κάθε νύχτα και τις βαθμολογούσε. Κανόνας απαράβατος, ωστόσο, ήταν η συνεύρεση με όλα τα «κουνελάκια». Όταν κυκλοφόρησε το εν λόγω βιβλίο, ο Hefner είχε απαντήσει επί λέξει: «Στη ζωή μου είχα πολλές σχέσεις με καταπληκτικές γυναίκες. Πολλές από αυτές συνέχισαν τη ζωή τους. Δυστυχώς, υπήρξαν μερικές που επέλεξαν να ξαναγράψουν την ιστορία, έτσι ώστε να βρεθούν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος».

EconomyToday 117

θεμα

Boussias Cyprus Construction Awards

Μαρία Κυριάκου: «Όραμά μας μέσω αυτού του βραβείου είναι να επιβραβεύσουμε και να προβάλουμε την εργασία, τα επιτεύγματα, τη δημιουργικότητα και την καινοτομία».

Μ

ε απόλυτη επιτυχία πραγματοποιήθηκε, την Τρίτη 26 Οκτωβρίου 2021, στο Lemon Park, στη Λευκωσία, η τελετή απονομής των Cyprus Construction Awards 2021, που διοργάνωσε η BOUSSIAS Cyprus και παρουσίασε το BAZARAKI.com. Τηρώντας όλα τα απαραίτητα μέτρα κατά της πανδημίας, οι προσκεκλημένοι χειροκρότησαν τις επιχειρήσεις που ξεχώρισαν για την ποιότητα και την καινοτομία, σε έργα, κατασκευές και ανακαινίσεις του κατασκευαστικού κλάδου της Κύπρου. Στον χαιρετισμό της, η CEO 118 EconomyToday

της BOUSSIAS Cyprus, Μαρία Κυριάκου, μίλησε για το έργο, το όραμα και τα συστατικά στα οποία βασίζεται η εταιρεία, που δεν είναι άλλα από το ανθρώπινο δυναμικό και τις αξίες της, όπως η ποιότητα, η διαφάνεια και η καινοτομία. «Όραμά μας μέσω αυτού του βραβείου είναι να επιβραβεύσουμε και να προβάλουμε την εργασία, τα επιτεύγματα, τη δημιουργικότητα και την καινοτομία».

Tα Cyprus Construction Awards στοχεύουν ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΣΗ ΤΗΣ στην επιβράβευση και την ανάδειξη ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ Στην εκδήλωση παρευρέθηκε εκ της αριστείας μέρους της Υπουργού Ενέργεισε κάθε τομέα ας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, του κλάδου των Νατάσας Πηλείδου, ο Ανώτερος κατασκευών και Λειτουργός του Υπουργείου, Κωνσταντίνος Καραγιώργης. της αρχιτεκτονικής

Όπως ανέφερε στον σύντομο χαιρετισμό του, «είναι με ιδιαίτερη χαρά που παρευρισκόμαστε εδώ εκ μέρους της Υπουργού Ενέργειας για να χαιρετίσουμε την εκδήλωση αυτή.

Tα Cyprus Construction Awards στοχεύουν στην επιβράβευση και την ανάδειξη της αριστείας σε κάθε τομέα του κλάδου των κατασκευών και της αρχιτεκτονικής, ενώ ταυτόχρονα προβάλλουν μεταξύ άλλων τη δημιουργικότητα, την καινοτομία, τις αειφόρες πρακτικές και τα

πράσινα κτίρια. Σήμερα η χώρα μας περνάει μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις. Οι επενδύσεις και η ανάπτυξη μόλις άρχισαν να ανακάμπτουν, μετά την παρατεταμένη επιβράδυνση λόγω της πανδημίας. Σε μια τέτοια στιγμή, επιβάλλεται να βρούμε τις σωστές λύσεις, για να επιστρέψουμε στην ανάπτυξη».

ΑΛΜΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΜΑΣ

«Είναι τιμή μας που συμμετέ-

χουμε σε αυτά τα βραβεία ως χορηγός και ως συνεργάτες», ανέφερε στον δικό του χαιρετισμό ο CEO της Bazaraki. com, Χρήστος Κυριακούδης. Όπως είπε, «όταν μιλάμε για κατασκευές μιλάμε για ποιότητα ζωής και όταν τις επιβραβεύουμε κάνουμε ένα άλμα στην ποιότητα ζωής μας. Είναι χαρά μας να συνεισφέρουμε σε αυτό ως Bazaraki.com», πρόσθεσε μεταξύ άλλων ο κ. Κυριακούδης.

ΚΙΝΗΤΡΟ ΓΙΑ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ

Με τη σειρά του, ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Εργολάβων Οικοδομών Κύπρου, Στέλιος Γαβριήλ, αφού συνεχάρη την BOUSSIAS Cyprus για τη διοργάνωση της βραδιάς, πρόσθεσε: «Χαιρετίζουμε τέτοιες πρωτοβουλίες, μέσω των οποίων επιχειρήσεις του τομέα μπορούν να αναδείξουν τη δουλειά τους. Για την Ομοσπονδία μας, τα Cyprus Construction Awards δεν στοχεύουν μόνο στην επιβράβευση των πιο αξιόλογων έργων. Αποτελούν και πρόσθετο κίνητρο για συνεχή αναβάθμιση του επαγγέλματος του Κύπριου εργολήπτη, ώστε να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις, όπως την αειφόρο και την πράσινη ανάπτυξη».

ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΘΕΣΜΟΣ

Ακολούθως, ο Πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης & Οικοδομών, Μιχάλης Χατζηπαναγιώτου, σημείωσε: «Νομίζω όλοι αναγνωρίζουμε τη σημασία του κλάδου των υποδομών και πόσο έχει συνεισφέρει στο να προσελκύσει η Κύπρος επενδυτές και μεγάλες εταιρείες. Θεωρώ ότι τα τελευταία χρόνια, λόγω του προγράμματος πολιτογράφησης, έχουν έρθει πολλές επενδύσεις στην Κύπρο». «Θέλουμε να επισημάνουμε τη σημαντικότητα τέτοιων θεσμών στον κλάδο της βιομηχανίας γενικότερα και ευελπιστούμε η

ενέργεια αυτή να καθιερωθεί ως θεσμός», δήλωσε στη δική του παρέμβαση ο Πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών, Ανδρέας Θεοδότου.

INFO Χρυσός χορηγός των Cyprus Construction Awards 2021 ήταν η DUXIANA και χορηγοί οι εταιρείες Chakarian Colour Center, SABBIANCO PROPERTIES και PRIME PROPERTY GROUP. Τέλος, υποστηρικτής της διοργάνωσης ήταν η εταιρεία FOUR DAY CLEARANCE, ενώ χορηγός επικοινωνίας ήταν o Εκδοτικός Οίκος ΔΙΑΣ. Την οπτικοακουστική κάλυψη της βραδιάς, αλλά και όλων των εκδηλώσεων της BOUSSIAS Cyprus, προσέφερε η CONEQ Conference Equipment Ltd.

ΟΙ ΒΡΑΒΕΥΘΕΝΤΕΣ (Mε αλφαβητική σειρά)

Συνολικά απονεμήθηκαν

16 βραβεία: 9 Gold, 3 Silver και 4 Bronze βραβεία.

• AGC CONTRACTORS LTD: 1 BRONZE • Cybarco Contracting Ltd: 1 GOLD • Cybarco Development Ltd: 1 GOLD, 1 BRONZE • Cyprus Property Gallery Developers: 1 GOLD, 1 SILVER, 1 BRONZE • LIMASSOL MARINA LTD: 1 GOLD, 2 SILVER • LOIS Builders Ltd: 1 GOLD • Pafilia Property Developers Ltd: 3 GOLD • Prime Property Group: 1 BRONZE • Psomas Studio Of Architecture PS-A: 1 GOLD

EconomyToday 119

θεμα

Cyprus Mother and Baby Awards 2021

Βραβεύθηκαν οι επιχειρήσεις που ξεχώρισαν για την ποιότητα και την καινοτομία σε προϊόντα και υπηρεσίες του κλάδου Mother & Baby Care Industry.

Μ

ε απόλυτη επιτυχία πραγματοποιήθηκε, την Πέμπτη 14 Οκτωβρίου 2021, στο Lemon Park, στη Λευκωσία, η τελετή απονομής των Cyprus Mother and Baby Awards 2021, που διοργάνωσε για πρώτη φορά η BOUSSIAS Cyprus και παρουσίασε η FREZYDERM με τη σειρά BabyLine. Τηρώντας όλα τα απαραίτητα μέτρα κατά της πανδημίας, οι προσκεκλημένοι χειροκρότησαν τις επιχειρήσεις που ξεχώρισαν για την ποιότητα και την καινοτομία σε προϊόντα και υπηρεσίες του κλάδου Mother & Baby Care Industry.

120 EconomyToday

ΟΙ ΑΞΙΕΣ ΜΑΣ

Στον χαιρετισμό της, η CEO της BOUSSIAS Cyprus, Μαρία Κυριάκου, μίλησε για το έργο, το όραμα και τα συστατικά στα οποία βασίζεται η εταιρεία, που δεν είναι άλλα από το ανθρώπινο δυναμικό και τις αξίες της, όπως η ποιότητα, η διαφάνεια και η καινοτομία. «Σας καλωσορίζω στα πρώτα Cyprus Mother and Baby Awards. Τα συγκεκριμένα βραβεία είναι τα αγαπημένα μου, καθώς ασχολούνται με τις μανούλες και τα παιδιά τους. Τα βραβεία αυτά έχουν ως στόχο να κάνουν πιο όμορφες τις στιγμές για τις μητέρες και τα παιδιά τους, καθώς επίσης και να κάνουν τα 24ωρα για τις μανούλες μεγαλύτερα».

Το βραβείο αυτό έχει ως στόχο να κάνει πιο όμορφες τις στιγμές για τις μητέρες και τα παιδιά τους, καθώς επίσης και να κάνει τα 24ωρα για τις μανούλες μεγαλύτερα

Στην εκδήλωση παρευρέθηκε η δικηγόρος και βουλευτής του ΔΗΣΥ Φωτεινή Τσιρίδου, η οποία ανέφερε στον χαιρετισμό της: «Η επιστροφή στην κανονικότητα και αυτό που νιώθουμε απόψε εδώ συνάδουν με το αίσθημα της αγάπης και της φροντίδας που μεταδίδουν τα Cyprus Mother and Baby Awards». Τα Grand Awards της βραδιάς κέρδισαν η Frezyderm, με το βραβείο Baby Brand of the Year, και η εταιρεία Μ.Σ. Ιακωβίδης, μέλος του Ομίλου MSJ, με το βραβείο

Baby Company of the Year. Χρυσός χορηγός των Cyprus Mother and Baby Awards 2021 ήταν η Tommee Tippee του ομίλου εταιρειών AJ VOUROS LTD και χορηγοί η Care Direct και η LAPIN BEBE. Τέλος, υποστηρικτές της διοργάνωσης ήταν οι εταιρείες MINDY boutique, ELEANA FERRARI MD και Ζ&X Group, ενώ χορηγός επικοινωνίας ήταν το I LOVE STYLE. Συνολικά απονεμήθηκαν 41 βραβεία: 5 Platinum, 9 Gold, 13 Silver και 14 Bronze βραβεία.

ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΝΙΚΗΤΕΣ ΤΩΝ ΒΡΑΒΕΙΩΝ (Mε αλφαβητική σειρά)

A.G. ZORPAS MIKY LTD: 1 SILVER, 2 BRONZE A.J. VOUROS LTD: 2 GOLD, 3 BRONZE Birth Forward και Τμήμα Νοσηλευτικής, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου: 1 BRONZE DINOS KRIDIOTIS + SON LTD: 1 BRONZE ISIS Clinic: 1 PLATINUM, 1 GOLD MSJ GROUP – Lifepharma – Για το προϊόν Weleda: 2 GOLD MSJ GROUP – WB EVZEEN WELLBEING LTD: 1 SILVER MSJ GROUP – Μ.Σ. Ιακωβίδης – Για το προϊόν Frezyderm:

1 PLATINUM, 2 GOLD, 8 SILVER, 1 BRONZE MSJ GROUP – Μ.Σ. Ιακωβίδης – Για το προϊόν GUM: 1 PLATINUM MSJ GROUP – Μ.Σ. Ιακωβίδης – Για το προϊόν Hipp: 1 PLATINUM, 2 GOLD, 1 SILVER, 2 BRONZE Okiddoky: 1 PLATINUM Septona: 1 SILVER, 1 BRONZE Νηπιαγωγείο Παιδική Πολιτεία Νάγια: 1 BRONZE Παιδικόραμα – Ιδιωτικό Νηπιαγωγείο: 1 SILVER

EconomyToday 121

ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ BRAND

1820

Ο John Walker ανοίγει μπακάλικο στην αγροτική Σκωτία.

1857

Ο Alexander αναλαμβάνει την οικογενειακή επιχείρηση κατά τη διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης.

1867

Το πρώτο εμπορικό μείγμα ουίσκι «Old Highland Whisky» βάζει πλώρη για ολόκληρο τον πλανήτη σε εμπορευματοκιβώτια με τις νέες τετράγωνες φιάλες.

1887

Πρώτα στοιχεία εμπορίας JW στη Νότια Αφρική με πωλήσεις 25.000-30.000 κιβώτια μέχρι το 1889. Σύντομα ξεπέρασε την Αυστραλία ως τη μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά.

1909

Το Walker’s Old Highland εξελίσσεται σε Red and Black Label μετά τη γέννηση του εμβληματικού Περιπατητή (Striding Man) το 1908. Το Red Label δημιουργήθηκε ως το τέλειο ουίσκι για το highball/ουίσκι με σόδα.

1920

Η Johnnie Walker γιορτάζει τα 100 της χρόνια και καθιερώνεται σε 120 χώρες ανά το παγκόσμιο. Πραγματικά καθίσταται μέρος της παγκόσμιας κουλτούρας.

1934

Η John Walker & Sons έλαβε τη Βασιλική Ανάθεση Προμήθειας από τον Βασιλιά Γεώργιο Ε΄ για να προμηθεύει ουίσκι στη βασιλική οικογένεια.

1939

Πρώτα στοιχεία διαφημίσεων της JW στη Νότια Αφρική με ευρύτατη δραστηριότητα μάρκετινγκ κατά τη δεκαετία του 1950.

1999

Ξεκινά η καμπάνια της Johnnie Walker «Keep Walking» – η πρώτη παγκόσμιας έκτασης διαφημιστική καμπάνια.

2000

Στο πρωτοπόρο Johnnie Walker Red Label και το εμβληματικό Johnnie Walker Black Label προστίθεται το βελουδένιο και ζωντανό Johnnie Walker Blue Label.

2015

Η καμπάνια «Η χαρά σάς πάει πιο πέρα» λανσαρίστηκε σε 50 χώρες.

2016

Το «Johnnie Walker Storyline» μετέδωσε δυνατές ιστορίες από ολόκληρο τον κόσμο.

2017

Η Johnnie Walker εισέρχεται στην ποπ κουλτούρα με την καινοτομία Blade Runner.

2019

Το White Walker κάνει θραύση στο διαδίκτυο.

2021

Μεταμόρφωση του Johnnie Walker.

122 EconomyToday

Actualizing the ESG proposition The journey towards sustainability, resilience and purpose.

Antonis Bargilly Board Member, Head of Management Consulting and KPMG IMPACT E: abargilly@kpmg.com Eleni Damianou Senior Manager, Management Consulting and KPMG IMPACT E: edamianou@kpmg.com

Find out more at KPMG IMPACT https://home.kpmg/cy/impact

©2021 KPMG Limited, a Cyprus limited liability company and a member firm of the KPMG global organization of independent member firms affiliated with KPMG International Limited, a private English company limited by guarantee. All rights reserved.

The KPMG name and logo are trademarks used under license by the independent member firms of the KPMG global organization.

EconomyToday 97

EconomyToday 97