Economy Today / April 2020

TEΥΧΟΣ 46 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2020 / €2.50

ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑΣ

ΤΡΙΓΜΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΟΙΟΙ ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ;

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ TEΥΧΟΣ 46 / ΑΠΡΙΛιοΣ 2020

8

14

20

46

FOCUS 8

20

ΠΕΡΑΣΑΜΕ 24 ΩΡΕΣ με τον πρόεδρο του ΣΕΛΚ, Δημήτρη Βάκη COVER STORY: Θετική στον κορωνοϊό η οικονομία - 24 GARY BAKER: Δύσκολη κατάσταση - 24 ΜΑΡΙΟΣ ΤΣΙΑΚΚΗΣ: Ελπίζουμε να τελειώσει σύντομα - 28 ΤΑΣΟΣ ΓΙΑΣΕΜΙΔΗΣ: Η παγκόσμια οικονομία αντιμέτωπη με μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις - 32 ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ στην αγορά - 38 ΠΟΙΟΙ ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ από τον κορωνοϊό;

ΘΕΜΑΤΑ 14 46 56 62

88 92

ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ και δεδομένα ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ της αγοράς ακινήτων ΕΡΧΟΝΤΑΙ 16 ΝΕΑ ξενοδοχεία KODAK… ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ στην κόλαση Ο ΜΙΔΑΣ Jeff Bezos ΤHE KLOPP red project

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΥΝ

56

88

82

84

86

ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ: Ο Κόμβος Καινοτομίας αντανακλά την προσήλωση της ΕΚΚ στην προστασία των επενδυτών ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΑΤΖΗΣΩΤΗΡΙΟΥ: Οι προϋποθέσεις της μετάβασης από τον εποχιακό τουρισμό στα niche products ΚΥΡΙΑΚΟΣ Ε. ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Η αδυσώπητη και απαισιόδοξη κοινωνική επιστήμη των οικονομικών

ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ

92

98

4 EDITORIAL: Δοκιμάζονται αντοχές 5 ΕΙ-ΚΟΝΟΜΙΑ: Η γλώσσα των αριθμών 6 MARKET WATCH 96 ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ της αγοράς 104 ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ

ΚΑΙ ΑΚΟΜΗ…

44 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ:

Στον δρόμο της ψηφιακής αναβάθμισης 68 ΑΦΙΕΡΩΜΑ στην ασφαλιστική βιομηχανία 98 Η ΣΤΑΘΕΡΗ ΑΞΙΑ της Hermès Birkin 102 ΟΙΝΟΥ ΓΗ - Κτήμα Βασιλειάδη

EconomyToday 3

ΕDITORIAL ΜΕΓΑΡΟ ΔΙΑΣ Λεωφόρος Άντη Χατζηκωστή και γωνία Λεωφόρου Αρχαγγέλου 31, 2057, Στρόβολος, Λευκωσία Τηλ.: 22580580 Φαξ: 22580675

H

παγκόσμια οικονομία δοκιμάζεται και μαζί της οι οικονομίες των χωρών. Ανησυχίες για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης το 2020 υπήρχαν, αλλά το ξέσπασμα του κορωνοϊού προκαλεί μεγαλύτερα προβλήματα. Το εργοστάσιο του κόσμου, όπως χαρακτηρίζεται η Κίνα, νοσεί, έχει μεταδώσει την ασθένεια και σε άλλες σημαντικές οικονομίες του πλανήτη και μοιραία όλα αυτά επιφέρουν πλήγμα στην παγκόσμια ανάπτυξη. Η Κύπρος δεν θα μπορούσε να μείνει και δεν μένει ανεπηρέαστη από την επέλαση του ιού, που, πέρα από νεκρούς, αφήνει στο πέρασμά του και αβεβαιότητα. Για άλλη μια φορά, μετά τα τραγικά γεγονότα της κατάρρευσης του 2013, η Κύπρος καλείται να διαχειριστεί μια κρίση αγνώστου –για την ώρα– διάρκειας. Τα περιθώρια που έχουν δημιουργηθεί θα πρέπει να αξιοποιηθούν στοχευμένα, ώστε να απορροφηθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι κραδασμοί από ένα αβέβαιο και ταραχώδες εξωτερικό περιβάλλον, το οποίο καθίσταται ακόμη πιο τοξικό λόγω και των γεωπολιτικών εξελίξεων. Η ψυχολογία βρίσκεται στο ναδίρ και οι αντοχές όλων δοκιμάζονται. Το μεγάλο ερώτημα είναι πόσο θα κρατήσει η κρίση του κορωνοϊού. Όσο πιο γρήγορα «διαλυθεί», τόσο μικρότερο θα είναι και το κόστος του για την οικονομία στο σύνολό της. Όσο παρατείνεται η αβεβαιότητα, ο λογαριασμός μεγαλώνει.

Δοκιμάζονται

αντοχές ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΡΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

TEΥΧΟΣ 46 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2020 / €2.50

ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑΣ

ΤΡΙΓΜΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΟΙΟΙ ΚΕΡ∆ΙΖΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ;

4 EconomyToday

Αρχισυντάκτης: Νέστορας Βασιλείου Art Director: Αναστασία Ερωτοκρίτου Συντακτική ομάδα: Έλενα Καλυφόμματου Θεοδώρα Νικολάου Θεόδωρος Καυκαρίδης Χρήστος Μιχάλαρος Ξένιος Μεσαρίτης Άννα Κριθαρίδου Ναταλία Γεωργιάδου ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ: Δήμητρα Καλογήρου Τάσος Γιασεμίδης Κυριάκος Ε. Γεωργίου Χριστίνα Χατζησωτηρίου Διόρθωση: Σάββας Πολυβίου ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ: Βαλεντίνος Παπακωνσταντίνου Επεξεργασία φωτογραφιών: Μαρία Χρυσοστόμου ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΓΡΑΦΕΙΟΥ: Νάτια Ιωαννίδου ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ: Γεωργία Τουτουνζιάν ADVERTISING MANAGER DIGITAL DIVISION: Μαρία Βαρελάκη Advertising Executive: Γιώτα Παναγιώτου, e-mail: panayiotouy@diaspublishing.com τηλ. 22580812 Client Service Supervisor: Μαρία Χαραλάμπους MARKETING MANAGER: Γιώτα Ορφανίδου ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ: Βαλεντίνος Παπακωνσταντίνου Υπεύθυνη Παραγωγής και Προγραμματισμού: Χριστιάνα Παναγίδου Υπεύθυνος Λογιστηρίου: Γιώργος Γεωργίου Λογιστήριό: Σάββια Αριστείδου EΚΔΟΤΗΣ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΔΙΑΣ ΛΤΔ Ιδρυτής: Κώστας Ν. Χατζηκωστής Διευθύνων Σύμβουλος: Χρύσανθος Τσουρούλλης ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΟΥΣΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Μαρία Κυριάκου Εκτύπωση: Printco Cassoulides Ltd Διανομή: Πρακτορείο Τύπου Κρόνος

EI-KONOMIA

Η γλώσσα των αριθμών στην Κύπρο

ΤΑΞΙΔΙΑ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΚΥΠΡΟΥ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2020: 121.354 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2019: 102.756 ΑΥΞΗΣΗ:

6,3% 2018: 33.383 - ΠΟΣΟΣΤΟ: 7,6% ΑΝΕΡΓΙΑ (4Ο ΤΡΙΜΗΝΟ)

18,1%

2019: 28.481 ΑΤΟΜΑ - ΠΟΣΟΣΤΟ:

ΚΕΝΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (4Ο ΤΡΙΜΗΝΟ)

2019: 4.646 2018: 3.390 ΕΤΗΣΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ:

+37,1%

ΑΦΙΞΕΙΣ ΤΟΥΡΙΣΤΩΝ

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2020:

105.592

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2019:

105.571

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΣΤΟ ΕΥΡΥ ΔΗΜΟΣΙΟ (4ο ΤΡΙΜΗΝΟ)

2019: 69.191 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ 2018: 68.441 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΑΥΞΗΣΗ: 750 ΑΤΟΜΑ Ή

1,1%

ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ (4Ο ΤΡΙΜΗΝΟ)

2019: 421.303 ΑΤΟΜΑ - ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ: 59% 2018: 407.382 ΑΤΟΜΑ - ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ: 57,8%

ΑΔΕΙΕΣ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣ 2019: 7.218 2018: 6.408 ΑΥΞΗΣΗ ΑΞΙΑΣ: 81,4% ΑΥΞΗΣΗ ΕΜΒΑΔΟΥ: 49,8%

EconomyToday 5

market watch

6+1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΝΕΑ

1

Μαρίνα Αγίας Νάπας: Στην τελική ευθεία

Στην τελική φάση για τη λειτουργία της μαρίνας βρίσκεται το εμβληματικό έργο της Μαρίνας Αγίας Νάπας, με τα κατασκευαστικά έργα των βασικών κτιρίων υποδομής να οδεύουν προς ολοκλήρωση. Πρόκειται για ένα σημείο-σταθμό για το έργο, που προωθεί την ανάπτυξη και προβάλλει τη δυναμική της κυπριακής επιχειρηματικότητας και που με την αποπεράτωσή του θα συμβάλει ουσιαστικά στην ανάδειξη του υψηλού τουριστικού προφίλ της Κύπρου. Ήδη τα γραφεία διοίκησης, τα κτίρια που στεγάζουν κυβερνητικές υπηρεσίες (Λιμενική, Αστυνομία, Τελωνείο, Ιατρικές Υπηρεσίες, Κτηνιατρικές Υπηρεσίες), οι εγκαταστάσεις συντήρησης καθώς και ο χώρος αποθήκευσης σκαφών έχουν παραδοθεί, έχοντας λάβει τις απαιτούμενες πιστοποιήσεις από την Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου. Παράλληλα, έχουν ολοκληρωθεί τα παράκτια έργα, με σημαντικότερο όλων τον κυματοθραύστη, που αποτελεί τον κύριο αμυντικό μηχανισμό για την προστασία της μαρίνας, καθώς και των οικιστικών περιοχών και εμπορικών τμημάτων της. Έτοιμες είναι επίσης και οι πλωτές αποβάθρες, αφού η διαδικασία συναρμολόγησής τους έχει συμπληρωθεί, όπως και η γέφυρα που οδηγεί στις επαύλεις στο νησί (Island Villas), ενώ προχωρούν εντατικά οι εργασίες εγκατάστασης των υπηρεσιών εξυπηρέτησης σκαφών.

2

Η ΑΗΚ στο μετοχικό κεφάλαιο της ΕΤΥΦΑ Υπεγράφη στα γραφεία της ΔΕΦΑ (Δημόσια Επιχείρηση Φυσικού Αερίου) η συμμετοχή της ΑΗΚ στο μετοχικό σχήμα της Εταιρείας Υποδομών Φυσικού Αερίου (ΕΤΥΦΑ). Η συμφωνία αποτελεί ένα ακόμα σημαντικό βήμα στην επίτευξη του στόχου για την ανάπτυξη υποδομών έλευσης φυσικού αερίου. Είναι η κατάληξη μιας πολυετούς προσπάθειας που παράλληλα ενδυναμώνει τον ρόλο της ΑΗΚ στη νέα ενεργειακή εποχή που διανύει η Κύπρος. Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας, η ΑΗΚ μετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της ΕΤΥΦΑ με ποσοστό 30%. Η συμμετοχή της ΑΗΚ στην Εταιρεία Υποδομών Φυσικού Αερίου αποτελεί κοινή στρατηγική επιλογή που ενισχύει την ΕΤΥΦΑ και ταυτόχρονα συμβάλλει στον μετασχηματισμό της ΑΗΚ, ώστε να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις νέες ενεργειακές προκλήσεις, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής σύγκλισης.

6 EconomyToday

3

Νέος πρόεδρος του Δ.Σ. της cdbbank ο Χρίστος Πατσαλίδης Η cdbbank (Κυπριακή Τράπεζα Αναπτύξεως) ανακοινώνει ότι προχώρησε στον διορισμό του κ. Χρίστου Πατσαλίδη στη θέση του προέδρου του Διοικητικού της Συμβουλίου με ισχύ από τις 10 Μαρτίου 2020. Ο κ. Πατσαλίδης διαθέτει εκτενή και πολυετή πείρα στον χρηματοοικονομικό τομέα. Διετέλεσε για 17 χρόνια Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών, θέση την οποία κατείχε μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2019. Παράλληλα, υπηρέτησε ως Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης (2018-2019), Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Άμυνας (2010) και Διευθυντής Γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας (2001-2003). Ο κ. Πατσαλίδης διαδέχεται τον κ. Γιώργο Λοΐζου, ο οποίος διετέλεσε αναπληρωτής πρόεδρος του Δ.Σ. της cdbbank. Ο κ. Λοΐζου θα συνεχίσει να προσφέρει τις υπηρεσίες του ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της cdbbank.

4

6

Το καλοκαίρι αναμένεται η ολοκλήρωση του Green Park Η νέα πολυκατοικία που ανήγειρε ο Όμιλος Cyfield, με την ονομασία Green Park, βρίσκεται στην οδό Κίμωνος στον Λυκαβηττό, δίπλα από το Άλσος Ακαδημίας. Πρόκειται για ένα οικιστικό συγκρότημα το οποίο αποτελείται από έξι ορόφους, όπου οι τέσσερις πρώτοι όροφοι περιλαμβάνουν τρία διαμερίσματα δύο και τριών υπνοδωματίων, ενώ οι δύο τελευταίοι διαθέτουν από δύο διαμερίσματα των τριών υπνοδωματίων. Η πολυκατοικία αυτή είναι η ιδανική λύση για όλους όσοι θέλουν να ζήσουν κοντά στο κέντρο της πόλης και να έχουν άμεση και εύκολη πρόσβαση σε όλες τις υπηρεσίες και τα καταστήματα. Όσον αφορά τις προδιαγραφές των διαμερισμάτων, καθένα από αυτά διαθέτει ενδοδαπέδια θέρμανση, δικό του χώρο στάθμευσης και αποθήκη.

Ημερίδα Καριέρας από τη Hermes Airports Μεγάλη απήχηση είχε η Ημερίδα Καριέρας που διοργάνωσε η Hermes Airports στις 6 και 7 Μαρτίου 2020 στο αεροδρόμιο Λάρνακας. Σκοπός της εκδήλωσης ήταν η παροχή πληροφόρησης και δυνατοτήτων δικτύωσης στα άτομα που ενδιαφέρονται να εργοδοτηθούν στις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου. Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά τις εταιρείες που έχουν την ευθύνη διαχείρισης της επίγειας εξυπηρέτησης επιβατών και αεροσκαφών, των καταστημάτων και καφεστιατορίων και των υπηρεσιών ασφάλειας και καθαριότητας, καθώς και το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας και τον Πύργο Ελέγχου.

Ελληνική Τράπεζα: 20 υποτροφίες μέσω του «Jumpstart 2019-2023» Το πρώτο μέρος της υποτροφίας τους για το πρώτο έτος των σπουδών τους έλαβαν οι 20 νέοι φοιτητές οι οποίοι εντάχθηκαν στο Πρόγραμμα Υποτροφιών της Ελληνικής Τράπεζας «Jumpstart 20192023», σε μια συνάντηση γνωριμίας που πραγματοποιήθηκε στο κτίριο Αμφιπόλεως της Ελληνικής Τράπεζας. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, οι νέοι υπότροφοι παρέλαβαν τις πρώτες τους επιταγές, ενώ είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν για τα προγράμματα πρακτικής (internship) που προσφέρει η Ελληνική Τράπεζα, αλλά και να βελτιώσουν το βιογραφικό τους με την καθοδήγηση ατόμων από το Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού της Τράπεζας.

5 7 Πτώση της αισιοδοξίας και μεταστροφή του κλίματος για τους CEOs Μεταστροφή του κλίματος για τους επιχειρηματικούς ηγέτες της Κύπρου καταδεικνύουν τα τοπικά αποτελέσματα της 9ης Ετήσιας Έρευνας της PwC για τους CEOs, αφού επιτείνεται το κλίμα απαισιοδοξίας όσον αφορά τις προοπτικές ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας. Στο πλαίσιο της 23ης παγκόσμιας έρευνας που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή 1.581 CEOs από 83 χώρες, η PwC Κύπρου διεξήγαγε για 9η συνεχή χρονιά τοπική έρευνα, στην οποία συμμετείχαν 115 CEOs από την Κύπρο, καταγράφοντας ρεκόρ συμμετοχής.

EconomyToday 7

24 ωρεσ

Τα αντανακλαστικά μας

Στη σημερινή κρίση ανοίγουν δρόμο για το μέλλον Ο Σύνδεσμος Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΛΚ) ανησυχεί για την πανδημία του κορωνοϊού, αφού αναπόφευκτα έχει επηρεάσει και τον τομέα των υπηρεσιών. Με την αβεβαιότητα που επικρατεί, οι επιχειρήσεις μπαίνουν σε στάση αναμονής, μέχρι να νιώσουν ασφάλεια. Ο κ. Δημήτρης Βάκης, πρόεδρος του ΣΕΛΚ, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο περιοδικό Economy Today, αναφέρεται στις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει το επάγγελμα του λογιστή. Κάνει επίσης έναν απολογισμό του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, δηλώνοντας ότι αυτό δεν έχει κλείσει τον κύκλο του. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΛΕΝΑ ΚΑΛΥΦΟΜΜΑΤΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΒΑΛΕΝΤΙΝΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΕΛΚ ΜΟΙΡΑΖΕΤΑΙ ΜΑΖΙ ΜΑΣ 24 ΩΡΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ

8 EconomyToday

Ο

πρόεδρος του ΣΕΛΚ δείχνει αισιόδοξος για το μέλλον του λογιστικού επαγγέλματος. Υπογραμμίζει ότι το επάγγελμα αυτό υπάρχει εδώ και χιλιάδες χρόνια. Από τα αρχαία χρόνια, ο άνθρωπος βασιζόταν στη λογιστική για να τηρεί στοιχεία για την παραγωγή προϊόντων και ζώων. Σήμερα, όπως εξηγεί, «το επάγγελμα είναι πολύ διαφορετικό και πολυδιάστατο, οδηγώντας τις επιχειρήσεις να το εμπιστεύονται για παροχή εξειδικευμένων συμβουλών. Οι επαγγελματίες λογιστές, μεταξύ

άλλων, προσφέρουν ανεξάρτητη και αντικειμενική διαβεβαίωση για στοιχεία που χρησιμοποιούνται ως βάση για συνομολόγηση συναλλαγών. Επίσης, λόγω της συνεχούς κατάρτισης και της τριβής τους με επιχειρηματικά θέματα, είναι μπροστά στις εξελίξεις της εκάστοτε εποχής και μπορούν να προσφέρουν αποτελεσματικές λύσεις».

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Το λογιστικό επάγγελμα είναι αντιμέτωπο με δύο προκλήσεις. Η πρώτη αφορά την τεχνολογία. Σε περίπτωση που δεν υιοθετηθούν νέες τεχνολογίες και νέοι τρόποι παροχής υπηρεσιών, υπάρχει ο κίνδυνος κάποιες εργασίες να χαθούν. Για παράδειγμα, όταν τα ευφυή συστήματα του ελεγκτή θα αναλύουν το 100% των συναλλαγών μιας επιχείρησης σε δευτερόλεπτα, αντιλαμβανόμαστε ότι πολύς χρόνος που σήμερα διατίθεται από τους λογιστές δεν θα χρειάζεται. Προφανώς, θα χρειαστεί να αποκτήσουν νέες δεξιότητες – ή θα μείνουν χωρίς εργασία. Η δεύτερη πρόκληση αφορά το ελεγκτικό επάγγελμα και έχει να κάνει με τη διαφορά ανάμεσα στην αντίληψη που υπάρχει για τον ρόλο του ελεγκτή και στον πραγματικό του ρόλο όπως καθορίζεται από τα διεθνή ελεγκτικά πρότυπα. Σήμερα, οι επενδυτές αναμένουν από τον ελεγκτή να αξιολογήσει κατά πόσον μια εταιρεία είναι οικονομικά εύρωστη και βιώσιμη. Αυτή όμως είναι πρωτίστως ευθύνη της διεύθυνσής της. Ο ελεγκτής ουσιαστικά

προσφέρει διαβεβαίωση για τα οικονομικά αποτελέσματα και την οικονομική θέση για μια περίοδο και μια στιγμή στο παρελθόν. Αυτή η μεγάλη απόκλιση στην αντίληψη για τον ρόλο του ελεγκτή αποτελεί αντικείμενο συζήτησης διεθνώς και αναμένονται εξελίξεις. Η πιθανή διεύρυνση του ρόλου του είναι μείζονος σημασίας, τόσο αναφορικά με τις δεξιότητες και γνώσεις που θα πρέπει να έχει, όσο και για τη μελλοντική εξέλιξη του επαγγέλματος.

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

Ο λογιστής του μέλλοντος θα έχει όλα τα δεδομένα στη διάθεσή του για να διακρίνει τάσεις και να μπορεί να αξιολογεί ορθά. Ο ελεγκτής δεν θα χρειάζεται να κάνει δειγματοληπτικό έλεγχο – τα συστήματα ανάλυσης που θα διαθέτει θα μπορούν να ελέγξουν το 100% των συναλλαγών. Η αντιπαραβολή με άλλες πληροφορίες, όπως άρθρα ή ανακοινώσεις, θα γίνεται αυτόματα, ώστε ο λογιστής να μπορεί να εξαγάγει συμπεράσματα. Συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, μηχανικής μάθησης και ανάλυσης δεδομένων θα είναι στην πρώτη γραμμή. Ο λογιστής του μέλλοντος θα έχει περισσότερες γνώσεις και δεξιότητες σε θέματα τεχνολογίας και επιστήμης πληροφοριών.

EconomyToday 9

24 ωρεσ

Who is Who Γεννήθηκε στην Πάφο και ζει στη Λευκωσία. Σπούδασε Computer Science & Accounting (Joint Honours) στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και εργάστηκε στο Λονδίνο στην Touche Ross για τρία χρόνια, αποκτώντας τον επαγγελματικό τίτλο του Chartered Accountant από το ICAEW. Ήρθε στην Κύπρο το 1987 και έκτοτε εργάζεται στην KPMG. Έγινε συνέταιρος το 1991 και ασχολήθηκε με τον έλεγχο, την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών, την εισαγωγή τεχνολογίας στην KPMG και άλλες επιχειρήσεις, το μάρκετινγκ και την ανάπτυξη αγορών. Είναι μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της KPMG και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΟΕΒ, καθώς και ένας εκ των αντιπροέδρων της. Είναι πρόεδρος του ΣΕΛΚ (δεύτερη θητεία). Διετέλεσε μέλος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας (σήμερα ΙΔΕΚ) και του Δ.Σ. της Αρχής Κρατικών Εκθέσεων. Είναι επίσης μέλος του συμβουλίου του Tech Faculty του ICAEW. Είναι νυμφευμένος και έχει τρία παιδιά.

10 EconomyToday

«Ο λογιστής του μέλλοντος θα έχει περισσότερες γνώσεις και δεξιότητες σε θέματα τεχνολογίας και επιστήμης πληροφοριών»

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Ερωτηθείς εάν πρέπει να γίνουν φορολογικές μεταρρυθμίσεις, ο κ. Βάκης τονίζει ότι «έφτασε η ώρα για μια ολιστική φορολογική μεταρρύθμιση. Το υφιστάμενο φορολογικό μοντέλο εφαρμόστηκε προτού η Κύπρος προσχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004». Συμπληρώνει πως «τα σημερινά διεθνή και τοπικά δεδομένα έχουν διαφοροποιηθεί άρδην. Δύο παραδείγματα είναι η δυνατότητα για επιχειρείν σε παγκόσμια κλίμακα από μια βάση μέσω διαδικτύου και οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με τη βιώσιμη ανάπτυξη και το κοινωνικό επιχειρείν. Κατ’ επέκταση, το φορολογικό μας πλαίσιο χρειάζεται να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη, τόσο σε σχέση με τα πιο πάνω θέματα όσο και με την προσπάθεια που γίνεται για να ενδυναμωθεί η χώρα μας ως περιφερειακό διεθνές χρηματοοικονομικό κέντρο. Ένα κέντρο που θα έχει ένα απλό, σταθερό και ελκυστικό φορολογικό σύστημα και που θα χαίρει άριστης φήμης παγκόσμια. Βασικά του χαρακτηριστικά θα πρέπει να είναι οι χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές, οι μειωμένοι σε αριθμό φόροι (για παράδειγμα Φ.Π.Α. και φόρος εισοδήματος μόνο) και η εύκολη και αυτοματοποιημένη διαχείριση και εξέταση δηλώσεων. Το σύστημα θα πρέπει να ελκύει ξένους και Κύπριους της διασποράς ώστε να δραστηριοποιηθούν στο νησί μας. Η Κύπρος είναι ήδη ένα διεθνές κέντρο και επιδίωξη όλων μας είναι να μεγαλώσει. Αυτό προϋποθέτει μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων και ενεργών επιχειρήσεων

που να δραστηριοποιούνται διεθνώς». Κατά τη γνώμη του, οι φορολογίες που επιβάλλεται να αλλάξουν είναι τα τέλη χαρτοσήμανσης, γιατί, όπως μας εξηγεί, «σε μια ψηφιακή οικονομία, όπου σχεδόν όλες οι συμφωνίες και συναλλαγές γίνονται άυλα, είναι πρακτικά αδύνατο να εφαρμοστεί αποτελεσματικά και ισόνομα. Η έκτακτη εισφορά για την άμυνα, επίσης, μπορεί να απαλειφθεί. Είμαι υπέρ της αμυντικής θωράκισης της χώρας μας. Όμως, τα έσοδα που προκύπτουν από αυτή τη φορολογία εδώ και πολλά χρόνια δεν χρησιμοποιούνται αποκλειστικά γι’ αυτό τον σκοπό. Μέρος των εσόδων μπορεί να καλυφθεί από άλλες πηγές. Είναι επίσης απαραίτητο να υπάρξει σαφές και ελκυστικό πλαίσιο για φορολόγηση των εσόδων εταιρειών που δραστηριοποιούνται αποκλειστικά μέσω του διαδικτύου».

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ

Το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας έχει αρχίσει μια μελέτη, η οποία θα καταλήξει στην εθνική στρατηγική για την οικονομία. Η ίδια μελέτη φιλοδοξεί να θέσει το περίγραμμα όσων χρειάζεται να γίνουν σε βάθος 15ετίας. Σε ερώτηση για το πώς βλέπει αυτό το εγχείρημα, απαντά ότι «είναι μια εργασία που έπρεπε να είχε γίνει πριν από χρόνια. Συγχαίρουμε τον πρόεδρο του Συμβουλίου, κ. Τάκη Κληρίδη, και τα υπόλοιπα μέλη για την πρωτοβουλία αυτή. Το σημαντικό είναι να υπάρχει στρατηγικός στόχος που να συντάσσει όλες τις παραγωγικές ομάδες προς μια κοινή κατεύθυνση. Αν το κράτος και ο ιδιωτικός τομέας κινηθούν από κοινού, η δυναμική θα είναι τέτοια, που τα αποτελέσματα θα είναι πολλαπλάσια απ’ ό,τι σήμερα».

ΤΡΟΧΟΠΕΔΗ Ο ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ

Όσον αφορά τον τομέα των υπηρεσιών και τις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει, ο κ. Βάκης αναφέρει ότι «αυτή τη στιγμή προέχει η υγεία των ανθρώπων και η αντιμετώπιση των αλυσιδωτών επιπτώσεων που προκαλεί η πανδημία του κορωνοϊού.

Η ΜΕΡΑ ΜΟΥ ΣΕ ΩΡΕΣ...

4:30 Ξύπνημα, πρώτος καφές και ασκήσεις.

5:30 Τρέξιμο για μια ώρα.

7:00 Περίπατος σκύλων.

8:00 Γραφείο, επισκόπηση εφημερίδων και ηλεκτρονικών μηνυμάτων.

9:00-19:30 Συναντήσεις, τηλεφωνήματα, παρακολούθηση ομάδων που εργάζονται σε έργα, συμμετοχή σε συνεδρίες, συνέδρια κλπ., σχεδιασμός για μελλοντικές ενέργειες.

13:00-14:30 Γεύμα είτε στο σπίτι είτε με συνεργάτες.

19:30-23:00 Δείπνο στο σπίτι ή επαγγελματικά δείπνα ή εκδηλώσεις. Σπάνια, λίγη τηλεόραση. Λίγο διάβασμα. Αξιολόγηση των γεγονότων της μέρας.

EconomyToday 11

24 ωρεσ

Αναπόφευκτα, ο τομέας των υπηρεσιών επηρεάζεται όχι μόνο λόγω της καθυστέρησης στη διεκπεραίωση των εργασιών, αλλά και λόγω της αναστολής ή ακόμα και ακύρωσης έργων. Οι επιχειρήσεις μπαίνουν σε στάση αναμονής, σε μια προσπάθεια να περιορίσουν τα έξοδα, μέχρι να νιώσουν ασφάλεια αναφορικά με την ικανότητά τους να διαχειριστούν επαρκώς τους χρηματοοικονομικούς πόρους τους». Συμπληρώνει πως «χρειάζεται να συνειδητοποιηθεί ότι ο σημερινός κόσμος είναι διαφορετικός από αυτόν που ζήσαμε τις τελευταίες δεκαετίες. Το διεθνές περιβάλλον άλλαξε ουσιαστικά. Για να μπορέσει η Κύπρος να αποτελεί ελκυστικό και ανταγωνιστικό επιχειρηματικό κέντρο, χρειάζεται να παρέχονται υπηρεσίες που να είναι όχι μόνο εφάμιλλες, αλλά καλύτερες από αυτές των άλλων ανταγωνιστικών κέντρων. Έχουμε την υποχρέωση να αναβαθμίσουμε την ποιότητα για να προσελκύσουμε οργανισμούς που επιζητούν άψογη εξυπηρέτηση με συγκριτικά χαμηλό κόστος και που επιθυμούν να σχετίζονται με μια χώρα που τους προσδίδει θετική αξία». Την αναγκαιότητα να αλλάξει η σημερινή εικόνα που έχει η Κύπρος και που σχετίζεται με κάποια αρνητικά δεδομένα του παρελθόντος, υπογραμμίζει ο πρόεδρος του ΣΕΛΚ. Αναφέρει ότι «χρειάζεται αποτελεσματική εφαρμογή των νόμων που έχουμε θεσπίσει τα τελευταία χρόνια και πλήρης κατανόηση από τους επαγγελματίες, το Δημόσιο και τους επιχειρηματίες ότι η επιτυχία εξαρτάται από τη συνειδητή απόφαση να γίνουμε η καλύτερη, η “καθαρότερη” χώρα, η χώρα-πρότυπο, έστω κι αν χρειαστεί να περάσουμε μια δύσκολη μεταβατική περίοδο, διαχειριζόμενοι τους κινδύνους. Παρ’ όλα αυτά, χρειάζεται τόλμη και μακρόπνοη στρατηγική, προσβλέποντας θετικά στο μέλλον».

12 EconomyToday

ΠΟΛΙΤΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ «Η Κύπρος είναι ήδη ένα διεθνές κέντρο και επιδίωξη όλων μας είναι να μεγαλώσει»

Αναφορικά με το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα, ο κ. Βάκης ισχυρίζεται πως δεν έχει κλείσει ο κύκλος του, αντιθέτως, εάν το εκμεταλλευτούμε σωστά, έχει να αποδώσει πολλά οφέλη στην Κύπρο. Όπως αναφέρει, «το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα εξυπηρέτησε την Κύπρο και μπορεί να την εξυπηρετήσει και στο μέλλον. Ανεξαρτήτως των όποιων προβλημάτων του παρελθόντος, σε βάθος χρόνου μπορεί να ενισχύει και να συμπληρώνει τις προσπάθειες της χώρας να προσελκύει τους κατάλληλους ανθρώπους από τους οποίους η χώρα θα ωφελείται. Διανύουμε μια περίοδο όπου προβάλλεται αρνητική εικόνα, αλλά ο θεσμός δεν πρέπει να ιδωθεί ευκαιριακά. Εκείνο που χρειάζεται είναι να μη χρησιμοποιείται καταχρηστικά, αλλά προσεκτικά και ενισχυτικά».

ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Ο κ. Βάκης, με αφορμή την έκθεση της Moneyval, επισημαίνει πως, αν και είναι ισορροπημένη, υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να γίνουν. Ο ΣΕΛΚ συμμετείχε στην όλη διαδικασία αξιολόγησης και τα σχόλια για τον ίδιο ήταν κυρίως θετικά. Γενικότερα, πιστεύει ότι η χώρα πρέπει να βελτιώσει την αξιολόγηση κινδύνων σε σχέση με κάποιους τομείς, όπως τον τομέα των ακινήτων,

να αυξηθεί η γνώση σε σχέση με αυτό και σε θέματα χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, να αναβαθμιστεί ο συντονισμός και η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ εποπτών και να καταστούν αποτελεσματικότεροι οι μηχανισμοί επιβολής κυρώσεων. Από την άλλη, τα συμπεράσματα αποδεικνύουν ότι η χώρα μας έκανε μεγάλα άλματα τα τελευταία χρόνια και μας δίνεται η ευκαιρία να προβάλουμε αυτή τη θετική πτυχή και να αναιρέσουμε την υφιστάμενη σχετικά αρνητική εικόνα.

ΕΥ ΖΗΝ

Γνωρίζοντας κανείς τον κ. Βάκη, μπορεί εύκολα να αντιληφθεί την αγάπη του για τον αθλητισμό. Στην καθημερινότητά του, σηκώνεται πολύ πρωί για άσκηση και τρέξιμο για περίπου μία ώρα. Ετοιμάζεται και βγάζει βόλτα ξεχωριστά τους τρεις υιοθετημένους σκύλους της οικογένειας. Η υπόλοιπη μέρα είναι αφιερωμένη στη δουλειά. Όπως αναφέρει, «έχω την τύχη να συμμετέχω, εκτός από την KPMG, τόσο στον ΣΕΛΚ όσο και στην ΟΕΒ, έτσι η κάθε μέρα είναι υπερπλήρης με θέματα, συναντήσεις και προκλήσεις». Ερωτηθείς για το πώς προέκυψε η ενασχόλησή του με τον αθλητισμό, αναφέρει ότι «όσο ήμουν στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα βράδια έτρεχα και τα Σαββατοκύριακα έπαιζα σκουός. Με την επιστροφή μου στην Κύπρο, πρόσθεσα το γυμναστήριο. Με την απόκτηση παιδιών και την ανάληψη περισσότερων επαγγελματικών ευθυνών, αυτές οι δραστηριότητες σταμάτησαν. Ένα βράδυ πριν από περίπου δέκα χρόνια, είδα τον εαυτό μου στον καθρέφτη, με 6-7 επιπλέον κιλά. Εκείνη τη στιγμή πήρα την απόφαση να ξαναρχίσω το τρέξιμο και να διατηρούμαι συνεχώς σε καλή φυσική κατάσταση». Μια τυπική εβδομάδα του περιλαμβάνει 4-5 φορές τρέξιμο. Οι αποστάσεις συνήθως κυμαίνονται από 10 μέχρι

o koσμοσ μου σε λεξεισ... Ποιο είναι το αγαπημένο σας βιβλίο;

«Thinking, Fast and Slow», του Daniel Kahneman, ψυχολόγου που κέρδισε το βραβείο Νόμπελ για την οικονομία το 2002. Επίσης, η «Ασκητική» του Νίκου Καζαντζάκη.

Ποιο είναι το μότο σας; Σήμερα μπορώ να γίνω καλύτερος από χθες.

Ποιος είναι ο αγαπημένος σας προορισμός; 13 χιλιόμετρα. Όταν προπονείται για μαραθώνιο, τρέχει κυρίως σε ανήφορα και μια φορά την εβδομάδα διανύει σημαντικά μεγαλύτερες αποστάσεις, μέχρι και 32 χιλιόμετρα.

ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ ΜΑΡΑΘΩΝΟΔΡΟΜΟΣ

Ερωτηθείς ποιον θεωρεί ως τον κορυφαίο μαραθωνοδρόμο όλων των εποχών, ο κ. Βάκης απαντά: «Αναμφίβολα τον Ελιούντ Κιπτσόγκε, που ανεπίσημα έσπασε το φράγμα των δύο ωρών τον περασμένο Οκτώβριο στην Αυστρία, διανύοντας 42.195 μέτρα σε 1:59:40, δηλαδή με μέση ταχύτητα πάνω από 21 χιλιόμετρα την ώρα». Συμπληρώνει επίσης ότι «ο κορυφαίος ήρωας ήταν ο Στέλιος Κυριακίδης από την Πάφο. Το 1946 έτρεξε στον Μαραθώνιο της Βοστώνης, καταφέρνοντας να τερματίσει πρώτος, γιατί “αυτός αγωνιζόταν για μια ολόκληρη πατρίδα”, όπως είχε πει τότε ο Αμερικανός πρωταθλητής δρομέας Τζόνι Κέλι. Με τη νίκη του πέτυχε τον μοναδικό του σκοπό, που ήταν να συγκεντρώσει σημαντική βοήθεια για τη μεταπολεμική φτωχή Ελλάδα».

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ

Σε ό,τι αφορά την προσωπική του ζωή, στιγμή κομβικής σημασίας ήταν μια στιγμή στο σχολείο, στη διάρκεια ενός μικρού διαλείμματος, όταν γνωρίστηκε με μια μαθήτρια στο Γυμνάσιο Ακροπόλεως, δίπλα ακριβώς από τις βρύσες στο κέντρο της αυλής. Η τότε μαθήτρια είναι σήμερα η σύζυγός του και μητέρα των τριών υπέροχων παιδιών του. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του είναι ότι προσπαθεί να είναι δίκαιος. Οι φίλοι του λένε ότι είναι υπερβολικά καλός. Αποφάσισε ότι το να είναι κάποτε υπερβολικά καλός είναι καλύτερο από το να είναι κάποτε υπερβολικά κακός. Αυτό τον κάνει να αισθάνεται ψυχικά πιο ήρεμο. Η καλύτερη συμβουλή που του έχουν δώσει είναι ότι «ο καλύτερος δρόμος είναι ο κακοτράχαλος ανήφορος». Κλείνοντας, μας εκμυστηρεύεται ότι τα επόμενα 10 χρόνια θέλει να έχει περισσότερο χρόνο με την οικογένειά του, να τρέχει, να πηγαίνει στο γυμναστήριο, να ταξιδεύει, να διαβάζει βιβλία αυτοβελτίωσης, να προσφέρει στην οικονομία και την κοινωνία. Περίπου αυτά που κάνει σήμερα, αλλά με διαφορετικές προτεραιότητες. Να νιώθει το ίδιο νέος όπως νιώθει σήμερα. ET

Η Πάφος.

Ποια είναι τα χόμπι σας; Τρέξιμο, καταδύσεις.

Ποιο είναι το πρότυπό σας;

Ο Νίκος Καζαντζάκης, για τη φιλοσοφία του σχετικά με τη ζωή και τη δύναμη του ανθρώπου.

Αγαπημένη μουσική; Κλασικό ροκ, κλασική μουσική.

Τι θα αλλάζατε στον κόσμο;

Θα ήθελα να υπήρχε περισσότερη διαφάνεια. Αν όλοι ξέρουν ποιος κάνει τι και πότε, η αυτο-παρακίνηση και η παρακολούθηση θα παρήγαν μεγαλύτερα αποτελέσματα και γρηγορότερα. Επίσης, θα ήθελα να υπήρχαν ηγέτες-πρότυπα που να λειτουργούν με βάση τις αξίες τους και να κάνουν τους πολίτες να νιώθουν περήφανοι για την καταγωγή και την πατρίδα τους, αλλά και για το ότι πρωτίστως είναι άνθρωποι.

EconomyToday 13

θεμα

ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΛΑΝΟ Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ Ε.Ε.

14 EconomyToday

Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν Πρόεδρος Ευρωπαϊκής Επιτροπής

«Σήμερα υλοποιούμε μια στρατηγική για τη διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντός μας, μια μοναδική ευρωπαϊκή προσέγγιση που θα συνδυάζει αρμονικά την καινοτομία με τις ανάγκες και τα δικαιώματα των ανθρώπων. Θέλουμε να δώσουμε τη δυνατότητα σε κάθε πολίτη και κάθε επιχείρηση να ευδοκιμήσει σε μια δίκαιη και ανταγωνιστική ψηφιακή οικονομία, καθώς και σε μια ανοικτή, δημοκρατική και βιώσιμη ψηφιακή κοινωνία που θα λειτουργεί ως παγκόσμιο πρότυπο».

Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ Εκτελεστική Αντιπρόεδρος για μια Ευρώπη Έτοιμη για την Ψηφιακή Εποχή

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άνοιξε τα χαρτιά της και έριξε φως στη στρατηγική με την οποία φιλοδοξεί να καταστήσει τον ψηφιακό μετασχηματισμό επωφελή για όλους. Κεντρικός άξονας και προτεραιότητά της είναι ο άνθρωπος. Ανοίγει νέες ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις και ενισχύει την ανάπτυξη μιας αξιόπιστης τεχνολογίας υπέρ μιας ανοικτής και δημοκρατικής κοινωνίας και μιας δυναμικής και βιώσιμης οικονομίας. Η ψηφιακή τεχνολογία αναμένεται ότι θα συμβάλει επίσης στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και στην επίτευξη της πράσινης μετάβασης. Οι προτάσεις για τη δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς δεδομένων και για τη διασφάλιση της ανθρωποκεντρικής ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης που έχουν παρουσιαστεί είναι τα πρώτα βήματα για την επίτευξη των στόχων αυτών. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΑΤΑΛΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ

«Στο επίκεντρο του ψηφιακού μετασχηματισμού μας βάζουμε τον άνθρωπο. Με βάση τα πλεονεκτήματα και τις βασικές αξίες μας, θα προσπαθήσουμε να κάνουμε την Ευρώπη υπέρμαχο της τεχνολογικής καινοτομίας που θα βασίζεται στην αριστεία και την εμπιστοσύνη. Για να συμβεί αυτό, θα διασφαλίσουμε επίσης ισότιμους όρους ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις, μεγάλες και μικρές, σε δίκαιες και ανοικτές αγορές».

Τιερί Μπρετόν

Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς «Η Ευρώπη έχει τη δυνατότητα να ηγηθεί των επόμενων κυμάτων της καινοτομίας που βασίζεται στα δεδομένα, να αναπτύξει και να αξιοποιήσει τις δικές της βασικές ικανότητες και να ακμάσει σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ανάπτυξη ασφαλών συστημάτων επεξεργασίας δεδομένων και συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιούν και εκμεταλλεύονται τον συνεχώς εμπλουτιζόμενο θησαυρό δεδομένων αποτελεί βασικό μέρος των προσπαθειών μας για ένα βιώσιμο οικονομικό μέλλον».

EconomyToday 15

θεμα

Η Ευρώπη ως αξιόπιστος ψηφιακός ηγέτης

Ο

ι εφαρμογές που βασίζονται σε δεδομένα θα είναι προς όφελος των πολιτών και των επιχειρήσεων με πολλούς τρόπους. Μπορούν να βελτιώσουν την υγεία και την περίθαλψη, να δημιουργήσουν καθαρή κινητικότητα και ευφυή συστήματα μεταφορών, να δημιουργήσουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες, να αναπτύξουν διασυνοριακές δημόσιες υπηρεσίες που να εξοικονομούν πόρους και να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση. Κατά την επόμενη πενταετία, η Επιτροπή θα επικεντρωθεί σε τρεις βασικούς στόχους στον ψηφιακό τομέα: - Τεχνολογία στην υπηρεσία του ανθρώπου - Δίκαιη και ανταγωνιστική οικονομία - Ανοικτή, δημοκρατική και βιώσιμη κοινωνία Η Ευρώπη θα αξιοποιήσει τη μακρά ιστορία της στον τομέα της τεχνολογίας, της έρευνας, της καινοτομίας και της επινοητικότητας, καθώς και της ισχυρής προστασίας των δικαιωμάτων και των θεμελιωδών αξιών. Οι νέοι κανόνες θα επιτρέψουν στην Ευρώπη να αναπτύξει ψηφιακές τεχνολογίες αιχμής και να ενισχύσει τις ικανότητές της στον τομέα της κυβερνοασφάλειας. Οι ισχύοντες κανόνες θα πρέπει να επανεξεταστούν και, εάν χρειαστεί, να προσαρμοστούν. Η Ευρώπη θα συνεχίσει να διατηρεί την ανοικτή, δημοκρατική και βιώσιμη κοινωνία της, η δε ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να στηρίξει αυτές τις αρχές. Η Ευρώπη θα χαράξει και θα ακολουθήσει δική της πορεία, ώστε να γίνει μια παγκοσμίως ανταγωνιστική, βασισμένη σε αξίες και χωρίς αποκλεισμούς ψηφιακή οικονομία και κοινωνία, συνεχίζοντας παράλληλα να συνεργάζεται στενά με τους διεθνείς εταίρους της.

Δύναμη αξιόπιστης τεχνητής νοημοσύνης Η Ευρώπη φαίνεται να έχει όλα όσα απαιτούνται προκειμένου να καταστεί παγκόσμια ηγέτιδα δύναμη στα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που μπορούν να χρησιμοποιούνται και να εφαρμόζονται με ασφάλεια. Διαθέτει άριστα ερευνητικά κέντρα, ασφαλή ψηφιακά συστήματα και ισχυρή θέση στους τομείς της ρομποτικής, καθώς και ανταγωνιστικούς τομείς μεταποίησης και υπηρεσιών, που εκτείνονται από την αυτοκινητοβιομηχανία έως την ενέργεια, από την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη έως τη γεωργία. Στη Λευκή Βίβλο που έχει παρουσιάσει, η Επιτροπή προτείνει ένα πλαίσιο για την αξιόπιστη τεχνητή νοημοσύνη, με βάση την αριστεία και την εμπιστοσύνη. Σε συνεργασία με τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, στόχος είναι η κινητοποίηση πόρων σε ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα και η δημιουργία των κατάλληλων κινήτρων για την επιτάχυνση της ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης, μεταξύ άλλων και από μικρότερες και μεσαίες επιχειρήσεις. Εδώ περιλαμβάνεται η συνεργασία με τα κράτη-μέλη και την ερευνητική κοινότητα, καθώς και η προσέλκυση και διατήρηση ταλέντων στην Ε.Ε.

16 EconomyToday

Σημαντική η εμπιστοσύνη Δεδομένου ότι τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να είναι πολύπλοκα και να ενέχουν σημαντικούς κινδύνους, είναι ουσιαστικής σημασίας η οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Ένα πλαίσιο πρέπει να καλύπτει τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης υψηλού κινδύνου, χωρίς να επιβαρύνει υπερβολικά όσα συστήματα ενέχουν μικρότερους κινδύνους. Εξακολουθούν να ισχύουν αυστηροί

Ιστορικό

Από το 2014, η Επιτροπή έχει λάβει ορισμένα μέτρα για να διευκολύνει την ανάπτυξη μιας οικονομίας με ευελιξία στην αξιοποίηση δεδομένων, π.χ. τον κανονισμό για την ελεύθερη ροή των δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα, την πράξη για την κυβερνοασφάλεια, την οδηγία για τα ανοικτά δεδομένα και τον γενικό κανονισμό για την προστασία δεδομένων. Το 2018, η Επιτροπή παρουσίασε για πρώτη φορά μια στρατηγική για την τεχνητή νοημοσύνη και συμφώνησε επί ενός συντονισμένου σχεδίου με τα κράτη-μέλη. Το πλαίσιο για την τεχνητή νοημοσύνη που παρουσιάστηκε πρόσφατα βασίζεται επίσης στο έργο της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για την τεχνητή νοημοσύνη, η οποία εκπόνησε και τον Απρίλιο του 2019 παρουσίασε τις κατευθυντήριες γραμμές δεοντολογίας για μια αξιόπιστη τεχνητή νοημοσύνη. Η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υπογράμμισε στις πολιτικές της κατευθύνσεις ότι η Ευρώπη πρέπει να ηγηθεί της μετάβασης σε έναν υγιή πλανήτη και σε έναν νέο ψηφιακό κόσμο. Στο πλαίσιο αυτό, ανακοίνωσε ότι, κατά τις πρώτες 100 ημέρες της θητείας της, θα δρομολογήσει διάλογο για τη δεοντολογική και βασισμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα τεχνητή νοημοσύνη και τη χρήση μαζικών δεδομένων για τη δημιουργία πλούτου για τις κοινωνίες και τις επιχειρήσεις.

κανόνες της Ε.Ε. για την προστασία των καταναλωτών, την αντιμετώπιση αθέμιτων εμπορικών πρακτικών και την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της ιδιωτικότητας. Για τις περιπτώσεις υψηλού κινδύνου, όπως η υγεία, η αστυνόμευση ή οι μεταφορές, τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης πρέπει να είναι διαφανή, ανιχνεύσιμα και να εγγυώνται την εποπτεία από τον άνθρωπο. Οι αρχές θα πρέπει να είναι σε θέση να δοκιμάζουν και να πιστοποιούν αλγορίθμους, καθώς και να ελέγχουν τα καλλυντικά, τα αυτοκίνητα ή τα παιχνίδια. Χρειάζονται αντικειμενικά στοιχεία για την εκπαίδευση των συστημάτων υψηλού κινδύνου, ώστε να διασφαλίζεται ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως είναι η ιδιωτικότητα και η απαγόρευση των διακρίσεων. Ενώ σήμερα η χρήση της αναγνώρισης προσώπου για την εξ αποστάσεως αναγνώριση βιομετρικών στοιχείων γενικώς απαγορεύεται και μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο σε σπάνιες, δεόντως αιτιολογημένες και αναλογικές περιπτώσεις, υπό την επιφύλαξη διασφαλίσεων και βάσει του ενωσιακού ή του εθνικού δικαίου, η Επιτροπή επιθυμεί να δρομολογήσει έναν εκτεταμένο διάλογο, ο οποίος θα μπορούσε να δικαιολογήσει εξαιρέσεις στο μέλλον, εφόσον χρειαστεί. Όσον αφορά τις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης χαμηλότερου κινδύνου, η Επιτροπή προτείνει ένα εθελοντικό σύστημα επισήμανσης. Όλες οι εφαρμογές και οι αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης είναι ευπρόσδεκτοι στην ευρωπαϊκή αγορά, εφόσον συμμορφώνονται με τους κανόνες της Ε.Ε.

Ενιαία αγορά δεδομένων

Ενώ ο όγκος των δεδομένων αυξάνεται συνεχώς, το μεγαλύτερο μέρος των δυνατοτήτων τους παραμένει αναξιοποίητο

Ενώ ο όγκος των δεδομένων αυξάνεται συνεχώς, το μεγαλύτερο μέρος των δυνατοτήτων τους παραμένει αναξιοποίητο. Με μια ενιαία αγορά δεδομένων, η Ε.Ε. σκοπεύει να αποδεσμεύσει μη χρησιμοποιηθέντα δεδομένα, επιτρέποντάς τους να κυκλοφορούν ελεύθερα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε όλους τους τομείς, προς όφελος των επιχειρήσεων, των ερευνητών και των δημοσίων διοικήσεων. Για να επιτευχθεί αυτό, η Ε.Ε. θα θεσπίσει πρακτικούς, δίκαιους και σαφείς κανόνες για την πρόσβαση στα δεδομένα και τη χρήση τους, οι οποίοι θα συνάδουν με τις ευρωπαϊκές αξίες και δικαιώματα, όπως είναι η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, η προστασία των καταναλωτών και η νομοθεσία περί ανταγωνισμού. Η ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα προτείνει (α) να θεσπιστούν μέτρα για τη διακυβέρνηση των δεδομένων, την πρόσβαση σε αυτά και την επαναχρησιμοποίησή τους για την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ επιχειρήσεων και δημόσιων αρχών, (β) να καταστούν τα δεδομένα του δημόσιου τομέα ευρύτερα διαθέσιμα μέσω του ανοίγματος συνόλων δεδομένων υψηλής αξίας σε ολόκληρη την Ε.Ε. και της δυνατότητας δωρεάν επαναχρησιμοποίησής τους και (γ) να δοθεί η δυνατότητα στους χρήστες να διατηρούν τον έλεγχο των δεδομένων τους επενδύοντας στην ανάπτυξη ικανοτήτων για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και τις ψηφιακές δεξιότητες. Στο πλαίσιο των προτεινόμενων προγραμμάτων «Ορίζων Ευρώπη» και «Ψηφιακή Ευρώπη» (2021-2027), η Επιτροπή θα αναπτύξει κοινούς ευρωπαϊκούς χώρους

EconomyToday 17

θεμα δεδομένων σε κρίσιμους τομείς, όπως η βιομηχανική παραγωγή, η πράσινη συμφωνία, η κινητικότητα ή η υγεία, και θα επενδύσει €2 δισ. σε ευρωπαϊκά έργα υψηλού αντικτύπου για ευρωπαϊκούς χώρους δεδομένων και σε αξιόπιστες και ενεργειακά αποδοτικές υποδομές υπολογιστικού νέφους.

Τα επόμενα βήματα Όπως ορίζεται στη στρατηγική, η Επιτροπή θα υποβάλει εντός του έτους νομοθέτημα για τις ψηφιακές υπηρεσίες, θα προτείνει αναθεώρηση του κανονισμού σχετικά με την ηλεκτρονική ταυτοποίηση και τις υπηρεσίες εμπιστοσύνης για ηλεκτρονικές συναλλαγές στην εσωτερική αγορά (κανονισμός eIDAS), και θα ενισχύσει την κυβερνοασφάλεια μέσω μιας Κοινής Μονάδας Κυβερνοχώρου. Η

Ευρώπη θα συνεχίσει επίσης να δημιουργεί συμμαχίες με εταίρους παγκοσμίως, μοχλεύοντας τη ρυθμιστική της εξουσία, τη δημιουργία ικανοτήτων, τη διπλωματία και τη χρηματοδότηση, ώστε να προωθήσει το ευρωπαϊκό μοντέλο ψηφιοποίησης. Η Λευκή Βίβλος για την τεχνητή νοημοσύνη έχει πλέον τεθεί σε δημόσια διαβούλευση έως τις 19 Μαΐου 2020. Η Επιτροπή συγκεντρώνει επίσης παρατηρήσεις σχετικά με τη στρατηγική της για τα δεδομένα. Με βάση τα στοιχεία που θα συγκεντρωθούν, η Επιτροπή θα λάβει περαιτέρω μέτρα για να στηρίξει την οικονομία των δεδομένων και την ανάπτυξη της αξιόπιστης τεχνητής νοημοσύνης.

Διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος Η δημιουργία ενιαίας αγοράς δεδομένων θα βοηθήσει την Ε.Ε. να είναι πιο ανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο και θα οδηγήσει σε καινοτόμες διαδικασίες, προϊόντα και υπηρεσίες. Τα βιομηχανικά και εμπορικά δεδομένα αποτελούν κινητήριες δυνάμεις της ψηφιακής οικονομίας. Η ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα θα καταστήσει διαθέσιμα περισσότερα δεδομένα προς χρήση στην οικο18 EconomyToday

νομία και στην κοινωνία, ενώ παράλληλα οι παραγωγοί των δεδομένων θα διατηρούν τον έλεγχο.

Παραδείγματα χρήσης βιομηχανικών και εμπορικών δεδομένων

Τα βιομηχανικά και εμπορικά δεδομένα αποτελούν κινητήριες δυνάμεις της ψηφιακής οικονομίας

- Κινητήρες εξοπλισμένοι με χιλιάδες αισθητήρες συλλέγουν και διαβιβάζουν δεδομένα για να εξασφαλίζεται η αποδοτική λειτουργία τους.

- Τα αιολικά πάρκα χρησιμοποιούν βιομηχανικά δεδομένα με στόχο τον περιορισμό της οπτικής όχλησης και τη βελτιστοποίηση της αιολικής ενέργειας.

- Η πλοήγηση αποφυγής κυκλοφορίας σε πραγματικό χρόνο μπορεί να εξοικονομήσει έως και 730 εκατομμύρια ώρες. Δηλαδή έως και €20 δισ. σε κόστος εργασίας.

- Οι ειδοποιήσεις καθυστέρησης δρομολογίου σε πραγματικό χρόνο μπορούν να εξοικονομήσουν 27 εκατομμύρια εργατοώρες. Δηλαδή έως και €740 εκατ. σε κόστος εργασίας.

- Η καλύτερη κατανομή πόρων για την καταπολέμηση της ελονοσίας θα μπορούσε να εξοικονομήσει έως και €5 δισ. σε κόστος υγειονομικής περίθαλψης παγκοσμίως.

Ραγδαία αύξηση

του όγκου δεδομένων

Η Ε.Ε. θα δημιουργήσει μια ενιαία αγορά δεδομένων στην οποία: - Θα υπάρχει ροή δεδομένων εντός της Ε.Ε. και σε όλους τους τομείς, προς όφελος όλων.

- Θα τηρούνται πλήρως οι ευρωπαϊκοί κανόνες, ιδίως η προστασία της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων και το δίκαιο ανταγωνισμού.

- Οι κανόνες για την πρόσβαση και τη χρήση δεδομένων θα είναι δίκαιοι, πρακτικοί και σαφείς. Η Ε.Ε. θα γίνει μια ελκυστική, ασφαλής και δυναμική οικονομία των δεδομένων με τους εξής τρόπους: - Καθορίζοντας σαφείς και δίκαιους κανόνες για την πρόσβαση και την περαιτέρω χρήση δεδομένων.

- Επενδύοντας σε πρότυπα, εργαλεία και υποδομές επόμενης γενιάς για την αποθήκευση και την επεξεργασία δεδομένων.

- Ενώνοντας δυνάμεις στον τομέα της χωρητικότητας του ευρωπαϊκού υπολογιστικού νέφους.

- Συνδέοντας ευρωπαϊκά δεδομένα σε βασικούς τομείς, με κοινούς και διαλειτουργικούς χώρους δεδομένων σε επίπεδο Ε.Ε.

- Παρέχοντας στους χρήστες δικαιώματα, εργαλεία και δεξιότητες ώστε να έχουν πλήρη έλεγχο των δεδομένων τους. ET

Ο παγκόσμιος όγκος δεδομένων αναμένεται ότι θα αυξηθεί δραστικά τα επόμενα χρόνια. Το 2018 ανερχόταν σε 33 zettabytes, τα οποία, αν αποθηκεύονταν σε τάμπλετ των 512 GB, θα δημιουργούσαν έναν πύργο που θα έφτανε μέχρι τη Σελήνη. Το 2025 εκτιμάται ότι ο παγκόσμιος όγκος δεδομένων θα ανέλθει στα 175 zettabytes. Στη βάση του προηγούμενου παραδείγματος, θα μπορούσε να καλύψει την απόσταση από τη Γη μέχρι τη Σελήνη και ξανά πίσω στη Γη πέντε φορές. Ραγδαία θα είναι και η μεταβολή στην επεξεργασία των δεδομένων αυτών. Το 2018 το 80% αντιστοιχούσε σε κεντρικές υπολογιστικές εγκαταστάσεις και το 20% σε έξυπνα συνδεδεμένα αντικείμενα. Το 2025 οι όροι θα αντιστραφούν και η επεξεργασία δεδομένων θα αντιστοιχεί μόλις στο 20% σε κεντρικές υπολογιστικές εγκαταστάσεις. Με τις κατάλληλες πολιτικές και επαρκείς επενδύσεις από την Επιτροπή, τα κράτη-μέλη και οι επιχειρήσεις εκτιμάται ότι θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που συνδέονται με αυτή την αλλαγή πλεύσης και να αποκτήσουν ηγετικό ρόλο στον τομέα των δεδομένων: €4 - €6 δισ. συνολικών επενδύσεων σε κοινούς ευρωπαϊκούς χώρους δεδομένων και σε μια ευρωπαϊκή ομοσπονδία υποδομών και υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους.

Οικονομική αξία των δεδομένων (Ε.Ε. 27)

2018: €301 δισ.

(2,4% του ΑΕΠ) 2025: €829 δισ.

(5,8% του ΑΕΠ) Αριθμός Επαγγελματιών του Τομέα των δεδομένων (Ε.Ε.27)

2018: 5.700.000 2025: 10.900.000 Ποσοστό του πληθυσμού Ε.Ε. με βασικές ψηφιακές δεξιότητες

2018: 57% 2025: 65% EconomyToday 19

COVER STORY

Θετική στον κορωνοϊό

η παγκόσμια

οικονομία

Εδώ και δύο μήνες η ανθρωπότητα ζει σε «ρυθμούς κορωνοϊού», χωρίς να γνωρίζει πού θα οδηγήσει όλο αυτό. Ήδη, σε κάποιους τομείς ο ιός ρίχνει βαριά σκιά, κάνοντας όλο το σκηνικό θολό. Οι επιπτώσεις πλέον είναι πρόδηλες και γι’ αυτό τον λόγο οι αρμόδιοι σε όλο τον πλανήτη προσπαθούν παντί τρόπω να βρουν γρήγορα μεν, αποτελεσματικά μέτρα δε, με την ελπίδα να περιοριστεί η «πανδημία» που έχει θερίσει τα πάντα στο πέρασμά της. Το Economy Today σκιαγραφεί την υφιστάμενη κατάσταση που επικρατεί στην οικονομία. Ασχολείται επίσης με τους τομείς που έχουν πληγεί από τη ραγδαία εξάπλωση του ιού, τόσο σε κυπριακό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Τις ανησυχίες για τους κινδύνους που καραδοκούν διατυπώνουν οι Gary Baker, Διευθύνων Σύμβουλος του CFA Institute στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, Μάριος Τσιακκής, Γενικός Γραμματέας του Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου (ΚΕΒΕ), και Δημήτρης Βάκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΛΚ). Της Έλενας Καλυφόμματου

20 EconomyToday

Ο

πρώτος συναγερμός χτύπησε στα τέλη του Δεκέμβρη στην πόλη Ουχάν της κεντρικής Κίνας. Πολλοί από τους ασθενείς ήταν εργαζόμενοι στην κεντρική αγορά τροφίμων της πόλης, που φαίνεται ότι αποτέλεσε την εστία της μόλυνσης. Λόγω του γεγονότος ότι η έξαρση του ιού συνέπεσε με την πρωτοχρονιά των Κινέζων, οι επιχειρήσεις δεν αντιλήφθηκαν εγκαίρως τα προβλήματα που θα προέκυπταν. Δηλαδή, για τις ημέρες που θα ήταν κλειστά τα εργοστάσια, οι επιχειρήσεις εκτός Κίνας είχαν προνοήσει να προμηθευτούν ακόμα περισσότερα προϊόντα από αυτά που χρειάζονταν. Γι’ αυτό τον λόγο άλλωστε, ένα μήνα μετά άρχισαν να φαίνονται οι ελλείψεις στην αγορά. Ο ιός, εξαιτίας της ταχύτατης εξάπλωσής του, δεν άργησε να πατήσει το πόδι του και στην Ευρώπη, που αυτή τη στιγμή είναι ο μεγαλύτερος ασθενής, με

κορωνίδα την Ιταλία. Στο άκουσμα του κορωνοϊού, δεν περίμενε κανείς πως οι δυσμενείς επιπτώσεις θα διευρύνονταν σε όλες τις γωνιές του πλανήτη. Κάποιες κυβερνήσεις δεν είδαν τα σημάδια που έρχονταν και ο ιός έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία στις χώρες τους, που δεν μπορούσαν μετά να προλάβουν το κακό. Γι’ αυτό τον λόγο, οι αρμόδιοι είναι σε εγρήγορση και λαμβάνουν δρακόντεια μέτρα. Σχολεία, πανεπιστήμια, μουσεία και πολλές επιχειρήσεις έκλεισαν. Στους δρόμους επικρατεί νεκρική σιγή. Το σύστημα υγείας κινδυνεύει να καταρρεύσει εξαιτίας της ραγδαίας εξάπλωσης του ιού. Οι άνθρωποι, λόγω του πανικού και της αβεβαιότητας που κυριαρχεί, σπεύδουν στις υπεραγορές για να προμηθευτούν είδη πρώτης ανάγκης, αδειάζοντας συνεχώς τα ράφια. Πολλές επίσης ήταν οι προγραμματισμένες διοργανώσεις και συνέδρια που ακυρώθηκαν.

EconomyToday 21

COVER STORY

ΝΤΟΜΙΝΟ ΑΚΥΡΩΣΕΩΝ

Τα πρώτα δείγματα γραφής για το τι μέλλει γενέσθαι μετά την πανδημία του κορωνοϊού έφτασαν μέσω του τουρισμού. Είναι ο πρώτος τομέας που δέχτηκε σοβαρό πλήγμα και οι επιπτώσεις σ’ αυτόν ήταν άμεσες. Το μέλλον της βαριάς μας βιομηχανίας προμηνύεται δυσοίωνο. Οι ακυρώσεις έρχονται η μια πίσω από την άλλη και όπως δείχνουν τα πράγματα, εκτός από τον Μάρτιο που ήταν νεκρός μήνας, ο Απρίλιος θα έχει την ίδια κατάληξη. Τα βλέμματα είναι στραμμένα στους επόμενους μήνες, όπου θα δοθεί μάχη για την ανάκαμψη του τουρισμού. Από την πρώτη στιγμή, ο Υφυπουργός Τουρισμού, Σάββας Περδίος, ανέφερε ότι έχουμε μπροστά μας μια πολύ άσχημη τουριστική σεζόν, συμπληρώνοντας πως ο τουρισμός θα χρειαστεί βοήθεια. Ο Υφυπουργός αναφέρθηκε, επίσης, στις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, σύμφωνα με τις οποίες, ενώ αρχικά αναμενόταν αύξηση της παγκόσμιας τουριστικής κίνησης κατά 4%, πλέον εκτιμάται ότι ο παγκόσμιος τουρισμός θα παρουσιάσει μείωση 3%. O στόχος όλων, αυτή τη χρονική στιγμή, είναι να περιοριστούν οι απώλειες και αυτό αφορά και το κράτος και τις επιχειρήσεις. Η ηγεσία του ΠΑΣΥΞΕ συναντήθηκε με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Τράπεζας Κύπρου, Πανίκο Νικολάου, ο οποίος δήλωσε ότι η Τράπεζα θα συνεχίσει να στηρίζει την τουριστική βιομηχανία και το τουριστικό προϊόν της Κύπρου γενικότερα και πως θα συνεχίσει τις συναντήσεις με τους φορείς του παραγωγικού ιστού της οικονομίας με σκοπό να στηριχθούν οι θέσεις εργασίας, το εθνικό εισόδημα και η κινητικότητα στην οικονομία γενικότερα. Παράλληλα με τον τουρισμό, ο τομέας των αερομεταφορών δέχεται κι αυτός χτυπήματα εξαιτίας του ιού. Η Διεθνής Ένωση Αερομεταφορών (IATA) ανακοίνωσε ότι αναμένει να χαθούν έσοδα της τάξης των 63 έως και 113 δισ. δολαρίων το 2020, όταν πριν από λίγο καιρό προέβλεπε απώλειες μόλις 30 δισ. δολαρίων. Μιλώντας στο Economy Today, o επίτιμος πρόεδρος του Συνδέσμου Ταξιδιωτικών Πρακτόρων Κύπρου, Άκης Κελεπέσιης, αναφέρει ότι οι Κύπριοι έχουν παγώσει τα ταξίδια τους στο εξωτερικό για τον Μάρτιο και Απρίλιο και πως η εικόνα είναι η ίδια και στο εξωτερικό. Όσον αφορά τις αεροπορικές εταιρείες, σημειώνει πως κάποιες σταματούν δρομολόγια, ενώ άλλες κάνουν σύμπτυξη πτήσεων, διότι τα αεροπλάνα πλέον δεν γεμίζουν, σε μια προσπάθειά τους να κάνουν οικονομία.

22 EconomyToday

ΥΦΕΣΗ ΤΟ 2020

Ο ιός, εξαιτίας της ταχύτατης εξάπλωσής του, δεν άργησε να πατήσει το πόδι του και στην Ευρώπη, που αυτή τη στιγμή είναι ο μεγαλύτερος ασθενής, με κορωνίδα την Ιταλία

Τους δυνητικούς κινδύνους που καραδοκούν, λόγω του κορωνοϊού, επισήμανε και ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s. Ο οίκος διατήρησε αμετάβλητη την αξιολόγησή του για την Κύπρο σε BBB- και τις προοπτικές της οικονομίας σταθερές. Εκτιμά ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 2,5% τα έτη 2020-2023 και το ποσοστό ανεργίας θα πέσει στο 5%. Εντούτοις, η σημασία του τουρισμού για τη μικρή, ανοικτή οικονομία της Κύπρου την καθιστά ευάλωτη στους αυξανόμενους εξωτερικούς κινδύνους. Κλονισμό των οικονομιών και κατ’ επέκταση της παγκόσμιας οικονομίας λόγω κορωνοϊού διαβλέπει και ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Moody’s. Ο οίκος αναθεωρεί την πρόβλεψή του για το παγκόσμιο ΑΕΠ, αναμένοντας ρυθμούς ανάπτυξης 2,4%, έναντι ανάπτυξης 2,6% το 2019. Από τη μεριά του, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) προβλέπει κι αυτός καθίζηση στην παγκόσμια οικονομία. Δηλαδή, εάν υπάρξει ευρύτερη μετάδοση του ιού στις χώρες της Ασίας, η παγκόσμια ανάπτυξη μπορεί να μειωθεί στο 1,5%, στο μισό δηλαδή της πρόβλεψης που είχε κάνει ο Οργανισμός τον περασμένο Νοέμβριο.

ΑΝΑΒΟΛΕΣ…

Ο ιός χτυπά για την ώρα και τον τομέα των ακινήτων. Αυτό συμβαίνει διότι τα τελευταία χρόνια είχαμε αρκετούς

ΔΕΣΜΗ ΜΕΤΡΩΝ Σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης βρίσκεται η κυπριακή οικονομία, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, να εξαγγέλλει έκτακτο πρόγραμμα δημοσιονομικού περιεχομένου για τους εργαζομένους και τις επιχειρήσεις, ύψους €700 εκατ.: • Διάθεση ποσού ύψους €100 εκατ. για σκοπούς ενίσχυσης της δημόσιας υγείας.

• Μείωση στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 10% για περίοδο δύο μηνών.

• Αναστολή εκποιήσεων για τρεις μήνες από ΚΕΔΙΠΕΣ.

• Τρίμηνη παράταση προσκόμισης δικαιολογητικών για το Σχέδιο «Εστία».

• Προσωρινή διατήρηση της καταβολής συνεισφορών στο Γενικό Σύστημα Υγείας με τους αρχικούς συντελεστές.

S&P 500 κατακρημνίστηκε στο -7%. Ο τεχνολογικός δείκτης Nasdaq, από την πλευρά του, υποχώρησε κατά 6,85% στις 7.987 μονάδες. Ως αποτέλεσμα, οι αρμόδιες αρχές αποφάσισαν την αναστολή των διαπραγματεύσεων των μετοχών για 15 λεπτά. Η εξέλιξη αυτή επέρχεται εν μέσω των διευρυμένων αναταράξεων στις διεθνείς αγορές, ως απόρροια τόσο του νέου κορωνοϊού όσο και της «βουτιάς» στην τιμή του πετρελαίου. Οι επενδυτές συνεχίζουν να κατευθύνονται προς τα επενδυτικά καταφύγια, με κυρίαρχους τους φόβους ότι ο κορωνοϊός θα πλήξει σοβαρά τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και θα οδηγήσει σε ύφεση την παγκόσμια οικονομία. Η απόδοση του 10ετούς κρατικού ομολόγου των ΗΠΑ έχει υποχωρήσει σε ιστορικό χαμηλό, κάτω του 0,5%, ενώ εκείνη του 30ετούς έπεσε κάτω από το 1%.

αγοραστές ασιατικής καταγωγής. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι δεν ενδιαφέρονται πλέον για την Κύπρο, απλώς αναβάλλουν τα ταξίδια τους. Συνεπώς, αφού για να αγοράσει κάποιος ένα ακίνητο θα πρέπει να έρθει να το δει και να συζητήσει με τον πωλητή, τη χρονική αυτή στιγμή είναι ακατόρθωτο με τα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση. Ίχνη του κορωνοϊού φαίνεται να εμφανίζονται και στον τομέα των υπηρεσιών, καθώς υπάρχει μείωση στις εγγραφές νέων εταιρειών, ίσως και λόγω της ψυχολογίας που υπάρχει αυτή τη στιγμή, αφού σε ένα κλίμα αβεβαιότητας δεν υπάρχουν επενδύσεις ή κάποιες επενδύσεις αναστέλλονται μέχρι να φανεί πού θα καταλήξει η όλη κατάσταση.

ΚΡΑΧ

Ταρακουνά τις διεθνείς αγορές ο κορωνοϊός, ο οποίος κουβαλά φόβο και αβεβαιότητα. Στιγμές του 2008 αναβιώνουν στα χρηματιστήρια και στις διεθνείς τιμές πετρελαίου. Εκτός από τον ιό, στην εξίσωση μπήκε και ο πόλεμος του πετρελαίου, ως αποτέλεσμα του οποίου τα χρηματιστήρια καταποντίστηκαν. Στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια και στη Wall Street καταγράφηκαν μεγάλες απώλειες, αφού οι ανησυχίες της επενδυτικής κοινότητας από την επέλαση του κορωνοϊού είναι τεράστιες. Η Wall Street ανέστειλε για πρώτη φορά –καθώς ακολούθησαν κι άλλες, περί τα τέλη Φεβρουαρίου– για 15 λεπτά τη διαπραγμάτευση, καθώς, υπό τον φόβο του κορωνοϊού, ο δείκτης Dow Jones είχε χάσει τότε 1.800 μονάδες (-7,30%), ενώ ο δείκτης-βαρόμετρο

Παγώνουν οι εκποιήσεις – Παρατείνεται το «Εστία»

Ο παγκόσμιος τουρισμός εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει μείωση 3%

Φρένο στις εκποιήσεις πατά η έξαρση του κορωνοϊού. Το Υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε την προσωρινή αναστολή της διαδικασίας εκποιήσεων από την ΚΕΔΙΠΕΣ για περίοδο τριών μηνών και ακολούθησε αμέσως μετά ανακοίνωση των κυπριακών τραπεζών, οι οποίες μέσω του Συνδέσμου τους ενημέρωσαν για την απόφασή τους να αναστείλουν τις εκποιήσεις για τρεις μήνες και συγκεκριμένα μέχρι τις 18 Ιουνίου. Επιπλέον, το Υπουργείο Οικονομικών έδωσε παράταση για τρεις μήνες της υποχρέωσης προσκόμισης των απαραίτητων δικαιολογητικών από ενδιαφερόμενους που υπέβαλαν αίτηση ένταξης στο Σχέδιο «Εστία».

EconomyToday 23

COVER STORY

Πέντε μέτρα/προτροπές από την Κεντρική Τράπεζα 1. Επιπρόσθετη απελευθέρωση αποθεμάτων κεφαλαίου για να παραχωρήσουν οι τράπεζες ελαφρύνσεις στα υφιστάμενα δάνεια των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών Η ΚΤΚ προχωρεί στην περαιτέρω απελευθέρωση αποθεμάτων κεφαλαίου και ρευστότητας στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα, μετά και τις πρόσφατες αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Συγκεκριμένα, οι εποπτικές ελαφρύνσεις προς τις συστημικές κυπριακές τράπεζες, ύψους μέχρι και €1,3 δισ., εφαρμόζονται αντίστοιχα και στα υπόλοιπα τραπεζικά ιδρύματα της Κύπρου που βρίσκονται κάτω από την εποπτεία της ΚΤΚ και περιλαμβάνουν απελευθέρωση κεφαλαίων μέχρι €100 εκατ. περίπου. Η συνολική απελευθέρωση κεφαλαίων μέχρι και €1,4 δισ. γίνεται με σκοπό να μεταφερθεί όφελος από τις τράπεζες προς την πραγματική οικονομία, μέσω ευνοϊκών αναδιαρθρώσεων προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Για παράδειγμα, οι τράπεζες θα μπορούν να επιτρέψουν στις επηρεαζόμενες επιχειρήσεις και νοικοκυριά να μειώσουν τις δόσεις αποπληρωμής των υφιστάμενων δανείων τους. Η υπό αναφορά συνολική απελευθέρωση κεφαλαίων θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί από τις τράπεζες για να στηρίξουν την πραγματική οικονομία, επιδεικνύοντας την απαραίτητη ευελιξία, και δεν θα χρησιμοποιηθεί για διανομή μερίσματος ή άλλης αμοιβής.

2. Ευκολότερη και άμεση παροχή βραχυπρόθεσμων δανείων προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά για να αντιμετωπίσουν τις σημερινές οικονομικές δυσκολίες Η ΚΤΚ χαλαρώνει τα κριτήρια για χορήγηση νέων δανείων και άλλων πιστωτικών διευκολύνσεων με σκοπό να βοηθήσει τις επηρεαζόμενες επιχειρήσεις και νοικοκυριά να αποκτήσουν άμεσα τη ρευστότητα που χρειάζονται για να καλύψουν τις τρέχουσες υποχρεώσεις τους. Οι δικαιούχοι, οι οποίοι είναι συνεπείς δανειολήπτες, δύνανται να είναι τόσο επιχειρήσεις (συμπεριλαμβανομένων αυτοεργοδοτουμένων) όσο και υπάλληλοι των επηρεαζόμενων από τα σχετικά μέτρα που ανακοινώθηκαν από την κυπριακή κυβέρνηση επιχειρήσεων, και έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση μέχρι τις 30 Ιουνίου 2020. Οι νέες πιστωτικές διευκολύνσεις μπορούν να περιλαμβάνουν παρατραβήγματα και βραχυπρόθεσμο δανεισμό με εξ ολοκλήρου αποπληρωμή στη λήξη του και όχι με καταβολή δόσεων. Σκοπός των υπό αναφορά νέων πιστωτικών διευκολύνσεων είναι η κάλυψη τρεχουσών αναγκών, περιλαμβανομένων μεταξύ άλλων καταβολών μισθών, ενοικίων, οφειλών σε πιστωτές κλπ. Τα κριτήρια τα οποία χαλαρώνουν αφορούν τον τρόπο αξιολόγησης της ικανότητας αποπληρωμής και τα αποδεικτικά στοιχεία τα οποία θα πρέπει να προσκομίσουν οι δανειολήπτες προς τις τράπεζες. Τα τραπεζικά ιδρύματα θα ενημερωθούν από την ΚΤΚ 24 EconomyToday

με σχετική εγκύκλιο για τα κριτήρια που χαλαρώνουν, τις προϋποθέσεις παροχής των εν λόγω νέων δανείων, καθώς και άλλες σχετικές λεπτομέρειες.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξήγγειλε δημοσιονομικό πακέτο στήριξης ύψους

€700 εκατ.

3. Ευνοϊκές βραχυπρόθεσμες αναδιαρθρώσεις προς τους επηρεαζόμενους πελάτες Η ΚΤΚ, κατανοώντας την κρισιμότητα των στιγμών, συστήνει προς τις τράπεζες να επιδείξουν την απαραίτητη ευελιξία προς τις επηρεαζόμενες επιχειρήσεις και νοικοκυριά και να προχωρήσουν σε αναδιαρθρώσεις υφιστάμενων δανείων και άλλων πιστωτικών διευκολύνσεων. Οι αναδιαρθρώσεις δύνανται να περιλαμβάνουν αναστολή κεφαλαίου ή τόκου ή και των δύο, για διάρκεια εννέα μηνών, σύμφωνα με την πολιτική της κάθε τράπεζας και την οικονομική κατάσταση του κάθε πελάτη. Η ΚΤΚ θεωρεί ότι οι υπό αναφορά αναδιαρθρώσεις απευθύνονται στους συνεπείς δανειολήπτες, οι οποίοι θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση αναδιάρθρωσης μέχρι τις 30 Ιουνίου 2020.

Αποφασιστική παρέμβαση ΕΚΤ ύψους €750 δισ.

Τo Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το οποίο συνεδρίασε εκτάκτως με τηλεδιάσκεψη το βράδυ της 18ης Μαρτίου, αποφάσισε μέτρα, με τα οποία επιχειρεί να ανακόψει τη μετάδοση της κρίσης του κορωνοϊού στις οικονομίες της Ευρωζώνης, χορηγώντας ένεση ρευστότητας €750 δισ. Χαρακτηριστική ήταν και η αναφορά της Κριστίν Λαγκάρντ στο Twitter: «Οι εξαιρετικές περιστάσεις απαιτούν εξαιρετική δράση. Δεν υπάρχουν όρια όσον αφορά τη δέσμευσή μας στο ευρώ. Είμαστε αποφασισμένοι να χρησιμοποιήσουμε το πλήρες δυναμικό των εργαλείων που διαθέτουμε, εντός των ορίων της εντολής μας».

Τα μέτρα έχουν ως εξής:

1)

4. Ευνοϊκότερα επιτόκια και χρεώσεις Η ΚΤΚ συστήνει προς τις τράπεζες όπως η παροχή νέων δανείων και άλλων πιστωτικών διευκολύνσεων που αναφέρονται στο σημείο 2 πιο πάνω, γίνεται με ευνοϊκά επιτόκια. Η ΚΤΚ συστήνει προς τις τράπεζες όπως τα νέα δάνεια και άλλες πιστωτικές διευκολύνσεις που αναφέρονται στο σημείο 2 πιο πάνω, φέρουν μηδενικές χρεώσεις και μηδενικά έξοδα σύναψης. Η ΚΤΚ συστήνει ακόμη προς τις τράπεζες όπως το επιτόκιο των αναδιαρθρώσεων που αναφέρονται στο σημείο 3 πιο πάνω, είναι επίσης ευνοϊκό. Τα τραπεζικά ιδρύματα θα ενημερωθούν λεπτομερώς από την ΚΤΚ τις προσεχείς ημέρες για τις υπό αναφορά συστάσεις.

5. Παροχή βραχυπρόθεσμων αναδιαρθρώσεων από τις Εταιρείες Εξαγοράς Πιστώσεων με σύντομες διαδικασίες Η ΚΤΚ προτρέπει τις Εταιρείες Εξαγοράς Πιστώσεων (ΕΕΠ) να παρέχουν βραχυπρόθεσμες αναδιαρθρώσεις στους επηρεαζόμενους από τις ανακοινώσεις της κυπριακής κυβέρνησης πελάτες τους. Οι ΕΕΠ δύνανται να παρεκκλίνουν από την απαίτηση εφαρμογής λεπτομερών διαδικασιών αξιολόγησης και έγκρισης αναδιαρθρώσεων, στις περιπτώσεις αιτήματος για βραχυπρόθεσμη αναδιάρθρωση για περίοδο 9 μηνών. Οι αναδιαρθρώσεις δύνανται να περιλαμβάνουν αναστολή κεφαλαίου ή/και τόκων. Στόχος είναι η παροχή ανάσας ρευστότητας στις επηρεαζόμενες επιχειρήσεις και νοικοκυριά, για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στις δύσκολες οικονομικές συνθήκες που αντιμετωπίζουν.

Ξεκινά νέο προσωρινό πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού με χρεόγραφα του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα για την αντιμετώπιση των σοβαρών κινδύνων που θέτουν για τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής και το outlook της Ευρωζώνης το ξέσπασμα και η κλιμακούμενη εξάπλωση του κορωνοϊού. Το νέο πρόγραμμα αγοράς PEPP (Pandemic Emergency Purchase Programme) θα έχει συνολικό μέγεθος €750 δισ. Οι αγορές θα πραγματοποιούνται μέχρι το τέλος του 2020 και θα περιλαμβάνουν όλες τις κατηγορίες στοιχείων ενεργητικού που είναι επιλέξιμες από το υφιστάμενο πρόγραμμα αγοράς. Για τις αγορές χρεογράφων του δημόσιου τομέα, το κεφαλαιακό κλειδί των κεντρικών τραπεζών θα συνεχίσει να είναι το όριο αναφοράς για την κατανομή των πόρων μεταξύ των δικαιοδοσιών. Την ίδια στιγμή, οι αγορές PEPP θα διενεργούνται με ευέλικτο τρόπο. Αυτό θα επιτρέπει διακυμάνσεις στη διανομή των αγορών σε βάθος χρόνου, μεταξύ των διαφορετικών κατηγοριών στοιχείων ενεργητικού και μεταξύ των δικαιοδοσιών. Για τις αγορές PEPP θα υπάρξει εξαίρεση όσον αφορά τα κριτήρια επιλεξιμότητας για τα χρεόγραφα που εκδίδει η ελληνική κυβέρνηση. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα τερματίσει τις καθαρές αγορές στοιχείων ενεργητικού PEPP μόλις κρίνει ότι η φάση της κρίσης του κορωνοϊού έχει παρέλθει, αλλά σε κάθε περίπτωση όχι πριν από το τέλος του καλοκαιριού.

2) Επεκτείνεται το εύρος των

επιλέξιμων ενεργητικών υπό το πρόγραμμα αγοράς εταιρικών τίτλων (CSPP) σε μη χρηματοοικονομικό εμπορικό «commercial paper» (σ.σ. βραχυπρόθεσμοι τίτλοι που εκδίδονται από εταιρείες), καθιστώντας όλα τα «commercial paper» επαρκούς πιστωτικής ποιότητας επιλέξιμα για αγορά υπό το CSPP.

3)

Χαλαρώνουν τα στάνταρτ στις εγγυήσεις (collateral), προσαρμόζοντας τις παραμέτρους του βασικού κινδύνου του πλαισίου για τις εγγυήσεις. Ειδικότερα, επεκτείνεται το πεδίο εφαρμογής του Additional Credit Claims (ACC) προκειμένου να περιλάβει αιτήματα που σχετίζονται με τη χρηματοδότηση του εταιρικού τομέα. Αυτό θα εξασφαλίσει ότι οι αντισυμβαλλόμενοι μπορούν να συνεχίσουν να κάνουν πλήρη χρήση των λειτουργιών επαναχρηματοδότησης του ευρωσυστήματος. Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ είναι δεσμευμένο να παίξει τον ρόλο του στη στήριξη όλων των πολιτών της Ευρωζώνης σε αυτές τις ιδιαίτερα απαιτητικές στιγμές. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΚΤ θα εξασφαλίσει ότι όλοι οι κλάδοι της οικονομίας μπορούν να επωφεληθούν από τις υποστηρικτικές συνθήκες χρηματοδότησης που τους επιτρέπουν να απορροφήσουν το σοκ. Αυτό αφορά εξίσου οικογένειες, εταιρείες, τράπεζες και κυβερνήσεις. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα κάνει όλα όσα είναι απαραίτητα εντός της εντολής του. Είναι πλήρως έτοιμο να αυξήσει το μέγεθος των προγραμμάτων αγοράς ενεργητικού και να προσαρμόσει τη σύνθεσή τους όσο είναι απαραίτητο και για όσο χρειαστεί. Θα εξετάσει όλες τις επιλογές και όλα τα ενδεχόμενα για να στηρίξει την οικονομία κατά τη διάρκεια αυτού του σοκ. Στον βαθμό που κάποια από τα όρια που έθεσε η ίδια η ΕΚΤ μπορεί να εμποδίσουν τη δράση που απαιτείται για να εκπληρωθεί η εντολή, το Δ.Σ. θα εξετάσει την αναθεώρησή τους στον βαθμό που είναι απαραίτητο για να κάνει τη δράση ανάλογη στους κινδύνους που αντιμετωπίζουμε. Η ΕΚΤ δεν θα ανεχτεί κανένα κίνδυνο στην ομαλή μετάδοση της νομισματικής της πολιτικής σε όλη τη δικαιοδοσία της στην Ευρωζώνη. Η κίνηση της Φρανκφούρτης είχε επίδραση το πρωί της 19ης Μαρτίου στις αποδόσεις των ομολόγων των χωρών της περιφέρειας, οι οποίες μειώθηκαν αισθητά.

EconomyToday 25

COVER STORY

Δύσκολη κατάσταση Gary Baker

Διευθύνων Σύμβουλος του CFA Institute στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική Είναι πολύ πιθανό η επίδραση του κορωνοϊού στην παγκόσμια οικονομία να γίνει αισθητή ήδη από το τρέχον τρίμηνο: Αρκεί να σκεφτεί κανείς τις επιπτώσεις της εκτεταμένης καραντίνας και την αναστολή λειτουργίας επιχειρήσεων στην Κίνα ή το κλείσιμο των σχολείων στην Ιαπωνία και τον αντίκτυπό τους στους εργαζόμενους γονείς, για να κατανοήσει τις πιθανές οικονομικές επιπτώσεις. Το ερώτημα είναι κατά πόσον θα έχουμε μια εκτεταμένη αρνητική οικονομική επίπτωση στο υπόλοιπο του έτους ή αν πρόκειται για μια σχετικά σύντομη επίπτωση, «ξαφνικό σοκ». Αυτό είναι το ερώτημα που αντιμετωπίζουν και προσπαθούν να αξιολογήσουν τις τελευταίες εβδομάδες οι χρηματιστηριακές αγορές, καθώς ο ιός εξαπλώνεται και σε χώρες εκτός Κίνας. Ο φόβος για το άγνωστο και οι εικασίες που κάνει ο καθένας είναι μια κατανοητή αντίδραση και είναι κάτι για το οποίο όλοι οι οργανισμοί θα πρέπει να συνεργαστούν για να το περιορίσουν. Γενικά, η αντίδραση των οργανισμών, είτε στον δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα, ήταν ισχυρή, συμπεριλαμβανομένης της θερμής στήριξης προς τα συστήματα υγείας και το προσωπικό υγείας. Πέρα από την υποστήριξη και τη μέριμνα για τους ανθρώπους και τις οικογένειες που επηρεάζονται άμεσα από τον ιό, έχει τονιστεί η καίρια σημασία της σαφούς, έγκαιρης ενημέρωσης και της παροχής συμβουλών προς το ευρύτερο κοινό, και αυτό θα πρέπει να ενισχυθεί, καθώς οι χώρες αντιμετωπίζουν μια δύσκολη και δυναμική κατάσταση.

26 EconomyToday

Ελπίζουμε να τελειώσει σύντομα Μάριος Τσιακκής Γενικός Γραμματέας ΚΕΒΕ

Η κατάσταση στην αγορά είναι πολύ άσχημη, αφού έχει σχεδόν παραλύσει οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα, με εξαίρεση τα είδη τροφίμων και τα είδη πρώτης ανάγκης που διατίθενται μέσα από τις υπεραγορές και τα φαρμακεία. Ως αποτέλεσμα του κλεισίματος πολλών επιχειρήσεων, είτε με διατάγματα είτε λόγω του περιορισμού που έχει επιβληθεί στη διακίνηση ατόμων, δεν υπάρχει κίνηση στα καταστήματα, εκτός για τα προϊόντα που αναφέραμε προηγουμένως. Αυτό είναι κατανοητό, αφού προέχει η ανάγκη να προστατεύσουμε την υγεία μας και μετά οτιδήποτε άλλο.

Τώρα, υπάρχουν στο τραπέζι δύο πακέτα μέτρων. Το ένα είναι αυτό που εξήγγειλε η κυβέρνηση, κυρίως για τη στήριξη των επιχειρήσεων και κατ’ επέκταση των εργαζομένων τους, και που περιλαμβάνει ειδική άδεια για όσους θέλουν να μένουν στο σπίτι για να προσέχουν τα παιδιά τους, την άδεια για προσωρινή αναστολή εργασιών και το επίδομα ασθενείας. Είναι σίγουρα προς την ορθή κατεύθυνση. Πολλές επιχειρήσεις, λόγω της μείωσης του κύκλου εργασιών τους, αναγκάστηκαν να στείλουν σε αναστολή εργασιών το προσωπικό τους και θεωρούμε τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί ως ένα καλό στήριγμα προς αυτούς τους εργαζόμενους και προς τις επιχειρήσεις, ώστε να προσπαθήσουν να διατηρήσουν τους εργαζόμενους σε απασχόληση. Περιμένουμε την εξαγγελία των προϋποθέσεων, των εντύπων και της διαδικασίας, για να μπορούν

Το μεγάλο στοίχημα Δημήτρης Βάκης Πρόεδρος ΣΕΛΚ

οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλουν τις αιτήσεις τους. Είναι επίσης θετικό ότι, μέσα από το άλλο πακέτο μέτρων, αυτό που εξήγγειλε η Κεντρική Τράπεζα, προβλέπεται μια σοβαρή οικονομική στήριξη προς τις επιχειρήσεις και τους πολίτες, με αύξηση ρευστότητας, αναστολή κάποιων δόσεων προς τις τράπεζες για δάνεια κλπ. Θεωρούμε ότι ήταν ένα απαραίτητο και σημαντικό μέτρο για να βοηθήσει τη ρευστότητα των επιχειρήσεων, ώστε να αντέξουν αυτή τη δύσκολη περίοδο που οι εισπράξεις τους είναι μηδενικές. Το μέτρο επίσης για την παροχή βραχυπρόθεσμων δανείων και για ενίσχυση του παρατραβήγματος των εταιρειών θα τις βοηθήσει να κρατηθούν στη ζωή και να καλύψουν τρέχουσες ανάγκες και υποχρεώσεις. Πάνω στην ίδια λογική, χαιρετίζουμε και τα μέτρα για βραχυπρόθεσμες αναδιαρθρώσεις υφιστάμενων δανείων και για άλλες διευκολύνσεις, που πάλι απευθύνονται σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Η περίοδος των 9 μηνών που εισηγείται η Κεντρική

Τράπεζα είναι μια καλή περίοδος και αυτό εκτιμούμε ότι θα συμβάλει στην εκτόνωση της κρίσης και των πιέσεων που αντιμετωπίζουν επιχειρήσεις και πολίτες. Ελπίζουμε όλοι ότι αυτή η κατάσταση θα τελειώσει σύντομα, για να είναι περιορισμένες οι επιπτώσεις στην οικονομία, οι οποίες αναμφίβολα είναι πολύ σοβαρές. Σίγουρα οι επιπτώσεις είναι τεράστιες. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πολλές επιχειρήσεις θα βγουν λαβωμένες από αυτή την κρίση. Ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας σίγουρα θα είναι μειωμένος. Ελπίδα όλων είναι να μην είναι και αρνητικός, αλλά αυτό θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το πόσο θα κρατήσει αυτή η κατάσταση. Ελπίζουμε ότι θα τελειώσει σύντομα, ούτως ώστε να επιστρέψουμε σε ομαλούς ρυθμούς λειτουργίας. Ίσως από τις αρχές του καλοκαιριού και για τους επόμενους έξι μήνες που απομένουν από τότε μέχρι το τέλος του χρόνου να μπορέσουμε να καλύψουμε μέρος των απωλειών και ζημιών που έχουν δημιουργηθεί.

Η πανδημία του κορωνοϊού έχει δημιουργήσει ένα άνευ προηγουμένου αρνητικό χτύπημα στις οικονομίες όλων των χωρών και ακόμα κανείς δεν είναι σε θέση να εκτιμήσει με κάποια ακρίβεια το τελικό αποτέλεσμα. Αποτελεί ένα κλασικό παράδειγμα, που θα μείνει γραμμένο στα βιβλία των οικονομικών. Ο τομέας των υπηρεσιών επηρεάζεται σημαντικά. Διάφορα έργα που τρέχουν, είτε έχουν σταματήσει προσωρινά λόγω αβεβαιότητας για το κατά πόσον θα υπάρχουν οι πόροι για να εξοφληθούν, είτε κινούνται με πολύ αργούς ρυθμούς. Οι επιχειρήσεις προς το παρόν έχουν «παγώσει» τα σχέδιά τους αναφορικά με επενδύσεις. Επίσης, λόγω των περιορισμών στη διακίνηση και τις συναντήσεις, περιλαμβανομένων ταξιδιών από και προς το εξωτερικό, η λήψη αποφάσεων καθυστερεί και κατ’ επέκταση το χρήμα κινείται πολύ αργά. Συνεπώς, εκτός από τον πραγματικό κίνδυνο εξάπλωσης του ιού σε μια υψηλή ταχύτητα, ήδη ζούμε την πραγματικότητα της επιβράδυνσης στην οικονομική δραστηριότητα λόγω των ενεργειών και αποφάσεών μας. Αποφασίστηκαν διάφορα μέτρα με σκοπό να αμβλύνουν το «χτύπημα» και να διατηρήσουν τόσο τις θέσεις εργασίας όσο και τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Το στοίχημα είναι να μπορέσει η κοινωνία μας να περιορίσει την ταχύτητα εξάπλωσης και το κράτος να εφαρμόσει τα οικονομικά και άλλα μέτρα τάχιστα και αποτελεσματικά. Εμείς είμαστε συνεχώς σε εγρήγορση και συμβάλλουμε με κάθε δυνατό τρόπο και στα δύο σκέλη του προβλήματος.

EconomyToday 27

COVER STORY

Η παγκόσμια

οικονομία αντιμέτωπη με μια από

τις μεγαλύτερες προκλήσεις 28 EconomyToday

Είναι ξεκάθαρο ότι η ραγδαία εξάπλωση του κορωνοϊού σε όλες τις χώρες και τα δραστικά μέτρα που έλαβαν οι κυβερνήσεις έχουν δημιουργήσει σημαντικές υφεσιογόνες πιέσεις στην παγκόσμια οικονομία. Το ζητούμενο είναι η διάρκεια που θα έχει η συγκεκριμένη κατάσταση και αν τα μέτρα που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις θα μπορέσουν να συντηρήσουν τις επιχειρήσεις, ώστε να διατηρήσουν το προσωπικό και τις επενδύσεις τους και να μπορέσουν να ανακάμψουν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Σε αντίθετη περίπτωση, ενδεχομένως να υπάρξει σημαντική μείωση του παραγωγικού δυναμικού των οικονομιών και μια ολική αναδιάρθρωση του παγκόσμιου οικονομικού και επιχειρηματικού μοντέλου. του ΤΑΣου ΓΙΑΣΕΜΙΔΗ Οικονομολόγου

EconomyToday 29

COVER STORY

Ό

σο διατηρούνται τα περιοριστικά μέτρα, όλο και πιο αισθητές θα γίνονται οι επιπτώσεις του κορωνοϊού στην παγκόσμια οικονομία, αλλά και στις εθνικές οικονομίες. Σε κάποιους τομείς, όπως είναι ο τουρισμός και οι αερομεταφορές (όπως διαφαίνεται η Alitalia θα είναι το πρώτο θύμα), οι επιπτώσεις είναι εμφανείς, ενώ επηρεάζεται ολοένα και περισσότερο η παγκόσμια ζήτηση και η εφοδιαστική αλυσίδα.

Από τον SARS στον COVID-19

Παρόμοια κατάσταση είχε προκύψει και την περίοδο 20022003 με την έξαρση του ιού SARS, η οποία κράτησε για περίοδο έξι μηνών και στοίχισε στην παγκόσμια οικονομία, σύμφωνα με εκτιμήσεις, 40 δισεκατομμύρια δολάρια ή 0,1% του παγκόσμιου Ακαθάριστου Προϊόντος. Όπως και σήμερα, έτσι και τότε, ο ιός είχε ξεκινήσει από την Κίνα και εξαπλώθηκε σταδιακά σε άλλες χώρες. Τότε όμως η κινεζική οικονομία συνεισέφερε 4% με 5% στο παγκόσμιο ΑΕΠ, ενώ σήμερα αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία, με συνεισφορά περίπου 14% με 16%. Όπως γίνεται αντιληπτό, ήδη παρατηρείται δραστική επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας. Η παρούσα κατάσταση επιβαρύνει ακόμη περισσότερο το οικονομικό κλίμα, ειδικότερα μετά τον διεθνή εμπορικό «πόλεμο», την αβεβαιότητα που ενδεχομένως προκαλεί η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα σύννεφα ύφεσης που μαζεύτηκαν πάνω από την ευρωπαϊκή οικονομία, με τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζουν οι οικονομίες του πυρήνα της (για παράδειγμα, οι οικονομίες της Ιταλίας και της Γερμανίας).

πολλά εργοστάσια στην Κίνα παραμένουν κλειστά για αρκετές μέρες. Από την άλλη, είναι εμφανής η μείωση στη ζήτηση αυτοκινήτων στην Κίνα. Η κινεζική αγορά αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εξαγωγικούς προορισμούς για τα γερμανικά προϊόντα.

Ο παράγοντας ψυχολογία

Σημαντικό ρόλο σε μια οικονομία διαδραματίζει η ψυχολογία των καταναλωτών, των επιχειρηματιών και των επενδυτών. Η αβεβαιότητα οδηγεί σε πτώση των χρηματαγορών αλλά και της παγκόσμιας κατανάλωσης και ζήτησης προϊόντων. Επιπλέον, επενδύσεις που προγραμματίζονταν ενδεχομένως να ακυρώνονται ή να αναβάλλονται μέχρι να σταθεροποιηθεί η κατάσταση. Η πτώση στη ζήτηση επηρεάζει τη δυνατότητα της αγοράς να απορροφήσει τα προϊόντα που παράγονται, οδηγώντας τις επιχειρήσεις σε μειωμένους κύκλους εργασιών, κάτι που θα έχει αρνητικές συνέπειες και στην απασχόληση. Σημαντικές είναι και οι συνέπειες στην εφοδιαστική αλυσίδα, κυρίως για οικονομίες που σχετίζονται με χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο από τον ιό. Για παράδειγμα, από τη μια οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες αντιμετωπίζουν προβλήματα στην εξεύρεση ανταλλακτικών, εφόσον 30 EconomyToday

Ενέσεις ρευστότητας Ο ιός δεν κάνει διακρίσεις και η Ευρωζώνη στο σύνολό της, καθώς και η παγκόσμια οικονομία, αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα

Την ίδια στιγμή, η Κεντρική Τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής (Fed) και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προχώρησαν στη λήψη μέτρων σημαντικής ενίσχυσης της ρευστότητας στην αγορά και διασφάλισης των θετικών ρυθμών ανάπτυξης, μετριάζοντας τις οικονομικές συνέπειες από τον ιό. Αυτό όμως δεν ήταν ικανό να σταματήσει τη μεγάλη πτώση στις χρηματαγορές, πτώση που θυμίζει τις κρίσεις του 1987 και του 2008. Τα μέτρα που λαμβάνονται για τον περιορισμό του ιού επηρεάζουν σημαντικά την οικονομική δυναμικότητα των χωρών και θα πρέπει να έχουν ως κύριο μέλημα τη διατήρησή της. Σε αντίθετη περίπτωση, θα απαιτηθούν χρόνια για να υπάρξει οικονομική ανάκαμψη, ενώ θα

Η Ευρωζώνη και…

παρατηρηθεί μια δραματική μείωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών. Σε περίπτωση που συγκεκριμένοι κλάδοι της οικονομίας χρεοκοπήσουν, θα δημιουργηθεί ένα πολλαπλασιαστικό σπιράλ ύφεσης και μείωσης των εθνικών ΑΕΠ. Όπως γίνεται αντιληπτό, αυτό θα έχει σημαντικές συνέπειες στα δημόσια οικονομικά, με τις χώρες με υψηλό δημόσιο χρέος να αντιμετωπίζουν ίσως και το ρίσκο της στάσης πληρωμών. Σημειώνεται ότι τα μέτρα που λαμβάνονται και η ενίσχυση της ρευστότητας έχουν ως στόχο τη διασφάλιση της αλυσίδας πληρωμών. Δηλαδή, να διασφαλιστεί ότι οι πιστωτές θα συνεχίσουν να αποπληρώνουν τα χρέη τους, ειδικά σε επιχειρήσεις οι οποίες αναγκάστηκαν να αναστείλουν τις εργασίες τους μετά από κυβερνητικές οδηγίες. Το τραπεζικό σύστημα έχει τη δυνατότητα παροχής βραχυπρόθεσμων διευκολύνσεων για κάλυψη των αναγκών των επιχειρήσεων, όμως αυτή η πρακτική έχει τα όριά της, εφόσον, παρά τη μείωση των κεφαλαιακών απαιτήσεων των εποπτικών αρχών, θα πρέπει να διασφαλιστεί η επιβίωσή τους. ΕΤ

Η αβεβαιότητα οδηγεί σε πτώση των χρηματαγορών αλλά και της παγκόσμιας κατανάλωσης και ζήτησης προϊόντων

Η σημερινή κρίση διαφέρει από προηγούμενες και σε ένα άλλο στοιχείο. Κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους, τα προβλήματα εμφανίστηκαν σε συγκεκριμένες χώρες της Ευρωζώνης, οι οποίες μπήκαν σε προγράμματα δημοσιονομικής εξυγίανσης («μνημόνια»). Αυτή τη φορά, ο ιός δεν κάνει διακρίσεις και είναι η Ευρωζώνη στο σύνολό της, και φυσικά η παγκόσμια οικονομία, που αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα και προκλήσεις. Φυσικά, τα προβλήματα είναι πιο έντονα σε χώρες όπως η Ιταλία, όπου η αδυναμία περιορισμού του ιού έχει φέρει στα όριά του το σύστημα υγείας της χώρας και την οικονομία. Πρόκειται για μια οικονομία με υψηλό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, που αντιμετώπιζε ήδη αρκετά προβλήματα. Και αν η Γερμανία έχει την πολυτέλεια να αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες προς στήριξη της οικονομίας της, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να ισχύσει για την Ιταλία ή την Ισπανία (κάτι που καταγράφεται και στις αποδόσεις των κυβερνητικών ομολόγων). Την ίδια στιγμή, χώρες όπως η Ρωσία και οι αραβικές χώρες, των οποίων οι οικονομίες είναι βασισμένες στην παραγωγή πετρελαίου και παραγώγων του, θα επηρεαστούν σημαντικά από την πτώση της τιμής του στις διεθνείς αγορές, κυρίως λόγω της σημαντικής μείωσης της ζήτησης. Αυτό ενδεχομένως να επηρεάσει τα ναύλα (γεγονός που είχαμε δει και παλαιότερα) και τη ναυτιλία στο σύνολό της. Οι οικονομίες παρουσιάζουν κυκλικότητα και είναι αναμενόμενο, μετά από περιόδους συνεχόμενων θετικών ρυθμών ανάπτυξης, να παρουσιαστούν σημάδια «κόπωσης» και επιβράδυνσης. Η εξάπλωση του ιού ενισχύει τις πιέσεις που δέχεται η παγκόσμια οικονομία, με το μεγάλο ερώτημα να είναι αν έχουν δημιουργηθεί αυτά τα «οικονομικά αντισώματα» που να της επιτρέπουν να απορροφήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις αρνητικές πιέσεις. Τα μέτρα που λαμβάνονται δρουν προς αυτή την κατεύθυνση, με τις κυβερνήσεις να πρέπει να αξιολογούν την κατάσταση σε τακτά χρονικά διαστήματα και να είναι έτοιμες να παρέμβουν ξανά όπου και όποτε χρειαστεί.

EconomyToday 31

COVER STORY

32 EconomyToday

Η ΕΙΚΟΝΑ

ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

ΤΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ ΤΟΥ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ Η αβεβαιότητα που σπέρνει στο πέρασμά της η πανδημία του κορωνοϊού αποτυπώνεται με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο στις ανακοινώσεις των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου εταιρειών, οι οποίες κλήθηκαν να ενημερώσουν το επενδυτικό κοινό. Από τις ανακοινώσεις αυτές προκύπτει ένα πολύ καλό δείγμα που αφορά τον αντίκτυπο του κορωνοϊού στις επιχειρήσεις του τόπου, ανάλογα και με τον τομέα δραστηριοποίησης της κάθε μιας από αυτές. Ξεκάθαρα, οι ανακοινώσεις των εταιρειών, όπως και οι ίδιες άλλωστε αναφέρουν, αφορούν τα δεδομένα της στιγμής κατά την οποία έχουν εκδοθεί και συνεπώς δεν αποκλείεται κάποια δεδομένα να έχουν διαφοροποιηθεί μέχρι σήμερα. Η εξάπλωση άλλωστε του ιού και οι συνέπειες στην οικονομία είναι απρόβλεπτες. ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΡΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

EconomyToday 33

COVER STORY

ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ (;)

Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, το Συγκρότημα δεν είναι σε θέση να αξιολογήσει την πιθανότητα ή/και το μέγεθος οποιασδήποτε μελλοντικής επίδρασης του COVID-19 στην επιχειρηματική δραστηριότητα του Συγκροτήματος, καθώς αυτή θα εξαρτηθεί κυρίως από τον ρυθμό και την έκταση της εξάπλωσης του ιού, τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στους πελάτες και τα μέτρα για στήριξη της οικονομίας. Οποιαδήποτε παρατεταμένη εξάπλωση του COVID19, με αποτέλεσμα την περαιτέρω αποδυνάμωση της παγκόσμιας αγοράς ομολόγων, την περαιτέρω επιδείνωση του επιτοκιακού περιβάλλοντος, ή την οποιαδήποτε αρνητική επίπτωση στην ευρύτερη κυπριακή οικονομία, αναμένεται να έχει αρνητικό αντίκτυπο στα οικονομικά αποτελέσματα του Συγκροτήματος για το τρέχον έτος. Το Συγκρότημα σημειώνει τα θετικά μέτρα που ανακοινώθηκαν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Κυπριακή Δημοκρατία, τα οποία αναμένεται να στηρίξουν την ευρωπαϊκή και κυπριακή οικονομία, καθώς η επίδραση του ιού γίνεται πιο εμφανής, προσφέροντας ευελιξία στα επίπεδα κεφαλαίου του Συγκροτήματος.

LOGICOM (-)

Η έξαρση του κορωνοϊού και οι συνακόλουθες επιπτώσεις της πανδημίας στην παγκόσμια οικονομία και παραγωγή έχουν αρχίσει να επηρεάζουν τις δραστηριότητες της εταιρείας. Η Logicom ενημερώνει ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και προβαίνει σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες για περιορισμό των επιπτώσεων.

PETROLINA (-)

LORDOS UNITED PLASTICS (+)

Η εταιρεία δεν αναμένει οποιαδήποτε σοβαρή οικονομική επίπτωση από την εξάπλωση του κορωνοϊού στην Κύπρο. Μέχρι στιγμής, οι βασικοί τομείς παραγωγής των εργοστασίων της, που είναι τα οικοδομικά, βιομηχανικά και γεωργικά προϊόντα, λειτουργούν κανονικά και δεν έχουν επηρεαστεί αρνητικά οι πωλήσεις, αντίθετα συνεχίζουν επί του παρόντος με ανοδική πορεία.

Παρά το γεγονός ότι η εφοδιαστική αλυσίδα των εργασιών της εξακολουθεί να παραμένει ανεπηρέαστη, η ζήτηση προϊόντων πετρελαιοειδών έχει ήδη επηρεαστεί σημαντικά από την αποδυνάμωση των οικονομικών δραστηριοτήτων του τόπου, καθότι αρκετοί τομείς της οικονομίας φαίνεται να εισέρχονται σε φάση συρρίκνωσης. Σύμφωνα με την Petrolina, μετά τα εξαγγελθέντα μέτρα του κράτους για κλείσιμο επιχειρήσεων και αυστηρότερους κανόνες εισόδου στη Δημοκρατία, η μείωση στη διακίνηση οχημάτων και αεροσκαφών, σε συνδυασμό με την περιορισμένη οικονομική δραστηριότητα, θα επιφέρουν σμίκρυνση της αγοράς, η συνολική έκταση της οποίας δεν είναι εφικτό στο παρόν στάδιο να επιμετρηθεί. Ωστόσο, εκτιμάται ότι θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στις πωλήσεις και κατ’ επέκταση στην κερδοφορία της εταιρείας.

34 EconomyToday

FROU-FROU

MITSIDES

O κύκλος εργασιών του Ομίλου δεν έχει επηρεαστεί αρνητικά, ούτε έχει διαφανεί σημαντικός επηρεασμός στις παραγωγικές διεργασίες και στην εφοδιαστική του αλυσίδα. Η σημαντική αβεβαιότητα που έχει επιφέρει η ανεξέλεγκτη διάδοση του κορωνοϊού στις διεθνείς αγορές και στην παγκόσμια οικονομία, η οποία έχει επηρεάσει και την κυπριακή οικονομία μετά την ανακοίνωση των πρώτων κρουσμάτων στην Κύπρο, αύξησε σημαντικά τους κινδύνους, που μπορεί να έχουν μελλοντικά αρνητικές επιπτώσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα του Ομίλου, καθώς πιθανόν να μειωθεί σημαντικά η κατανάλωση με τη μείωση του τουριστικού ρεύματος προς την Κύπρο κατά την καλοκαιρινή περίοδο, κάτι που μπορεί να δημιουργήσει κίνδυνο ρευστότητας στην τουριστική και επισιτιστική βιομηχανία.

Σύμφωνα την εταιρεία, οι παραγωγικές, εμπορικές και λειτουργικές δραστηριότητες του Ομίλου δεν έχουν επηρεαστεί από την έξαρση του κορωνοϊού. Σημειώνει ότι το επενδυτικό χαρτοφυλάκιο του Συγκροτήματος έχει επηρεαστεί αρνητικά, λόγω της ψυχολογίας πανικού που δημιουργήθηκε στις χρηματαγορές. Παρά ταύτα, εκτιμά ότι αυτό το φαινόμενο θα είναι προσωρινό και πως εν ευθέτω χρόνω οι απώλειες θα αποκατασταθούν όταν το φαινόμενο του κορωνοϊού εκλείψει. Επιπλέον, αναφέρει ότι προτίθεται να αυξήσει τις επενδύσεις σε πρωτοκλασάτες δημόσιες εταιρείες που παρουσιάζονται στα σημερινά επίπεδα ως καλές επενδυτικές ευκαιρίες.

MALL OF CYPRUS & MALL OF ENGOMI (;) Με βάση τα υφιστάμενα δεδομένα και πληροφορίες, δεν παρατηρείται σημαντική οικονομική επίπτωση στις επιχειρηματικές δραστηριότητες του The Mall of Cyprus και του The Mall of Engomi από τον κορωνοϊό. Στις ανακοινώσεις τους, σημειώνουν ότι η ανεξέλεγκτη διάδοση του ιού στην Κύπρο μπορεί να προκαλέσει αρνητικό αντίκτυπο στη λειτουργία και τις δραστηριότητες των εμπορικών κέντρων.

SALAMIS TOURS (;)

Η εταιρεία αναφέρει ότι, με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα και τις πληροφορίες, δεν παρατηρούνται σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις σε σχέση με τις επιχειρήσεις και τις δραστηριότητες του Συγκροτήματος. Σημειώνει βεβαίως ότι ενδεχόμενη συρρίκνωση της κυπριακής οικονομίας θα επηρεάσει αρνητικά και τα οικονομικά αποτελέσματα του Συγκροτήματος. Στο παρόν στάδιο, αναφέρει, δεν είναι εφικτό να προσδιοριστεί η έκταση του επηρεασμού.

AMATHUS (-)

Το Συγκρότημα αναμένει ότι τα οικονομικά του αποτελέσματα για το τρέχον έτος θα επηρεαστούν αρνητικά. Η εταιρεία αναφέρει ότι λόγω των ραγδαίων εξελίξεων δεν είναι σε θέση, στο παρόν στάδιο, να προβλέψει το εύρος και το μέγεθος των οικονομικών επιπτώσεων στα αποτελέσματα του Συγκροτήματος.

CONSTANTINOU BROS HOTELS (-) ΔΗΜΗΤΡΑ HOLDINGS (;)

Η εταιρεία ενημερώνει ότι οι λειτουργικές της δραστηριότητες δεν έχουν επηρεαστεί από την έξαρση του κορωνοϊού. Σημειώνει παρά ταύτα ότι οι επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία και δη στις χρηματαγορές, στον τραπεζικό τομέα, στην τουριστική βιομηχανία και στον τομέα της ανάπτυξης γης και ακινήτων, στους οποίους δραστηριοποιείται άμεσα ή έμμεσα το Συγκρότημα, πιθανόν να επηρεάσουν τα αποτελέσματά του.

KEO

Οι παραγωγικές, εμπορικές και λειτουργικές δραστηριότητες της εταιρείας δεν έχουν επηρεαστεί επί του παρόντος από τον κορωνοϊό.

Η εταιρεία ενημερώνει ότι αναμένει πως ο κύκλος εργασιών της θα επηρεαστεί αρνητικά, καθώς οι δραστηριότητες της ίδιας και των θυγατρικών της επικεντρώνονται στον τομέα του τουρισμού και αναψυχής.

ELLINAS FINANCE

LEPTOS CALYPSO HOTELS (-)

Η εταιρεία αναμένει αρνητικές επιπτώσεις στα οικονομικά αποτελέσματα του τρέχοντος έτους. Η κατάσταση, σημειώνει, παρακολουθείται καθημερινά, αλλά λόγω των ραγδαίων εξελίξεων δεν μπορεί να προβλεφθεί το εύρος και το μέγεθος των επιπτώσεων.

Η εταιρεία ενημερώνει ότι δεν έχουν παρατηρηθεί/διαπιστωθεί αξιόλογες αρνητικές επιπτώσεις από οικονομικής σκοπιάς σχετικά με τις δραστηριότητές της. Βάσει των προβλέψεων της εταιρείας για το εγγύς μέλλον, δεν αναμένεται να υπάρξει ουσιαστική αλλαγή των προαναφερθέντων συμπερασμάτων.

LORDOS HOTELS (-)

Το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας, στηριζόμενο στις τελευταίες εξελίξεις σε σχέση με την εξάπλωση του κορωνοϊού και λαμβάνοντας υπόψη τις μέχρι σήμερα ενδείξεις, εκτιμά ότι οι λειτουργικές δραστηριότητες του Συγκροτήματος κατά το τρέχον έτος θα επηρεαστούν αρνητικά.

EconomyToday 35

COVER STORY

LOUIS (-)

Η εταιρεία αναφέρει ότι θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις στα οικονομικά αποτελέσματα του τρέχοντος έτους, αλλά δεν είναι σε θέση να αξιολογήσει το εύρος και το μέγεθός τους.

C.C.C. TOURIST ENTERPRISES (-)

Η εταιρεία αναμένει ότι τα αποτελέσματά της για το τρέχον έτος θα επηρεαστούν αρνητικά.

A. TSOKKOS HOTELS (-)

Η εταιρεία αναμένει αρνητικό επηρεασμό των οικονομικών αποτελεσμάτων του έτους, αν και δεν είναι σε θέση να ξεκαθαρίσει το μέγεθος και το εύρος των επιπτώσεων.

THE CYPRUS CEMENT PUBLIC COMPANY (-)

Η εταιρεία αναμένει ότι τα αποτελέσματά της για το τρέχον έτος θα επηρεαστούν αρνητικά.

MALLOUPPAS & PAPACOSTAS (-)

Η εταιρεία αναμένει ότι θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις στα αποτελέσματα του τρέχοντος έτους, το ακριβές μέγεθος των οποίων δεν μπορεί να προσδιοριστεί επί του παρόντος.

PANDORA INVESTMENTS (;)

Η εταιρεία αναφέρει ότι είναι δυνατόν να επηρεαστούν οι πωλήσεις του κλάδου το 2019. Η κατάσταση, προσθέτει, παρακολουθείται καθημερινά, αλλά λόγω των ραγδαίων εξελίξεων δεν μπορεί να προβλεφθεί το εύρος και το μέγεθος των όποιων επιπτώσεων.

VASSILICO CEMENT WORKS (-)

Η Τσιμεντοποιία Βασιλικού Δημόσια Εταιρεία Λτδ, λαμβάνοντας υπόψη τις πιο πρόσφατες εξελίξεις και τα μέτρα που λαμβάνονται, τόσο εντός Κύπρου όσο και σε όλα τα άλλα κράτη, προς αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού, αναμένει επιβράδυνση τόσο στις εξαγωγές της εταιρείας όσο και στις πωλήσεις της στην ντόπια αγορά. Ως αποτέλεσμα, τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας κατά το α΄ εξάμηνο του τρέχοντος έτους αναμένεται να επηρεαστούν αρνητικά. Η αξιολόγηση των οικονομικών επιπτώσεων στα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας για το β΄ εξάμηνο του 2020 δεν είναι δυνατή στο παρόν στάδιο.

36 EconomyToday

SFS GROUP ATLANTIC INSURANCE (+ -) Σύμφωνα με την εταιρεία, οι ασφαλιστικές της δραστηριότητες δεν έχουν επηρεαστεί από την επιδημία του κορωνοϊού. Σημειώνει όμως ότι η εξάπλωσή του είχε ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στο επενδυτικό χαρτοφυλάκιο της εταιρείας, λόγω της σημαντικής πτώσης που καταγράφουν οι διεθνείς αγορές.

Δεν παρατηρούνται σημαντικές αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις από την έξαρση του κορωνοϊού σε σχέση με τις επιχειρήσεις και δραστηριότητες της εταιρείας. Στις εκτιμήσεις της για το βραχυπρόθεσμο μέλλον, δεν αναμένεται σημαντική διαφοροποίηση των ανωτέρω.

CH. CHARILAOU GROUP PLC (-)

Ανακοινώνει ότι τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας για το τρέχον έτος αναμένεται να επηρεαστούν πολύ αρνητικά. Η εταιρεία δεν είναι σε θέση στο παρόν στάδιο να προβλέψει το εύρος και το μέγεθος των οικονομικών επιπτώσεων στα αποτελέσματά της.

ACCESS COMMERCIAL INVESTORS 4 Ο κορωνοϊός, σύμφωνα με την εταιρεία, δεν έχει επηρεάσει επί του παρόντος τις λειτουργικές δραστηριότητες της εταιρείας.

ORCA INVESTMENT

Η εταιρεία ενημερώνει ότι μέχρι στιγμής ο κύκλος εργασιών της δεν έχει επηρεαστεί αρνητικά, παρά ταύτα δεν μπορεί να εκτιμήσει και να προσμετρήσει τον αντίκτυπο στον μακροχρόνιο κύκλο εργασιών της.

PAPHOS STONE C. ESTATES (-)

Η εταιρεία αναφέρει ότι ο κύκλος εργασιών της αναμένεται να επηρεαστεί αρνητικά, καθώς οι δραστηριότητές της, αλλά και των συνδεδεμένων με αυτήν εταιρειών, επικεντρώνονται στον τομέα του τουρισμού και αναψυχής.

R ENERGY 1 SA (;)

«Ευελπιστούμε πως, λόγω αυτής της κατάστασης, δεν θα επηρεαστούν τα οικονομικά μεγέθη και οι μελλοντικές προβλέψεις αυτών στο προσεχές διάστημα», αναφέρει η εταιρεία. Παρ’ όλα αυτά, οφείλει, σημειώνει, να είναι προετοιμασμένη ότι δύναται να υπάρχουν πιθανές επιπτώσεις στα οικονομικά μεγέθη της εταιρείας. Το Δ.Σ. παρακολουθεί με προσοχή όλα τα τεκταινόμενα και θα προβεί σε νέες ανακοινώσεις εάν και εφόσον υπάρξουν σημαντικά δεδομένα που ενδεχομένως να επηρεάσουν τα ανωτέρω.

TRIENA INVESTMENT

Η εταιρεία ενημερώνει ότι, με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα, δεν παρατηρούνται σημαντικές αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις από την πανδημία του κορωνοϊού στις δραστηριότητές της. Στις εκτιμήσεις της για το βραχυπρόθεσμο μέλλον, δεν αναμένεται σημαντική διαφοροποίηση.

SELECTED ENERGY

Σύμφωνα με την εταιρεία, με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, ο κύκλος εργασιών του Ομίλου δεν έχει επηρεαστεί αρνητικά, ούτε έχει διαφανεί σημαντικός επηρεασμός.

SOLIDUS SECURITIES (;)

Η εταιρεία σημειώνει ότι οι επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία, και ιδιαίτερα οι ισχυρές πιέσεις που δέχονται οι εγχώριες και διεθνείς αγορές, ενδέχεται να επηρεάσουν τα οικονομικά της μεγέθη. Επί του παρόντος, προσθέτει, δεν μπορεί να προβεί σε εκτιμήσεις ή προβλέψεις για τις πιθανές επιπτώσεις στα οικονομικά της μεγέθη.

ΦΙΛΟΚΤΗΜΑΤΙΚΗ (;)

Η εταιρεία αναφέρει ότι, αν και η πρόβλεψη είναι ότι οι επιπτώσεις θα είναι προσωρινές, αυτό θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη του ιού και από το πόσο καιρό θα διαρκέσει.

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΕΩΣ ΑΓΡΟΥ «Η ΠΡΟΟΔΟΣ» (-)

Η εταιρεία αναμένει ότι θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις στα οικονομικά αποτελέσματα του έτους, το μέγεθος των οποίων δεν μπορεί να προβλεφθεί αυτή τη στιγμή. Βάσει υπουργικού διατάγματος, το Ξενοδοχείο Ρόδον αναστέλλει τις εργασίες του μέχρι και τις 30 Απριλίου.

BLUE ISLAND (-)

Η εταιρεία ενημερώνει ότι η επιδημία επηρεάζει τις εμπορικές δραστηριότητές της, ωστόσο στην παρούσα φάση δεν μπορεί να αξιολογήσει το εύρος και το μέγεθος του επηρεασμού. Αυτό οφείλεται, όπως λέει, στην πτώση της ζήτησης στην εσωτερική αγορά και ιδιαίτερα στον τομέα της μαζικής εστίασης, ενώ ο περιορισμός ή οι ακυρώσεις πτήσεων επηρεάζουν και τις παραγγελίες εξωτερικού.

CONSTANTINOU BROS PROPERTIES & CONSTANTINOU BROS DEVELOPERS

Οι δύο εταιρείες ενημερώνουν ότι μέχρι στιγμής ο κύκλος εργασιών τους δεν έχει επηρεαστεί αρνητικά, παρά ταύτα δεν μπορούν να εκτιμήσουν και να προσμετρήσουν τον αντίκτυπο στον μακροχρόνιο κύκλο εργασιών τους.

PΗARMACEUTICAL CENTRE (+)

Σύμφωνα με την εταιρεία, δεν υπήρξε επίπτωση στον κύκλο εργασιών της. Αντίθετα, σημειώνει, υπήρξε αύξηση, συνεπεία της αυξημένης ζήτησης φαρμάκων και άλλων προϊόντων, όπως χειρουργικές μάσκες και αντισηπτικά.

K+G COMPLEX (-)

Tα αποτελέσματα της εταιρείας για το τρέχον έτος αναμένεται να επηρεαστούν αρνητικά.

RICHREACH CORPORATION

Η εταιρεία έχει αξιολογήσει την πρόσφατη έξαρση του κορωνοϊού, αλλά δεν εντόπισε πιθανές επιπτώσεις στην επιχειρηματική και οικονομική της θέση.

TOXOTIS INVESTMENTS Η εταιρεία δεν είχε αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις.

EconomyToday 37

COVER STORY

Ποιοι κερδίζουν από τον

κορωνοϊό; Η παγκόσμια οικονομία κλυδωνίζεται με ένταση. Τα ταμπλό των χρηματαγορών βυθίζονται στο κόκκινο. Οι εξαγωγές παγώνουν, η κατανάλωση λιγοστεύει, ο κόσμος κλείνεται στα σπίτια του. Επιχειρήσεις και σχολεία κατεβάζουν ρολά και ολόκληρες πόλεις εκατομμυρίων αδειάζουν. Κι όμως, αυτή η ζοφερή ατμόσφαιρα δίνει τη δυνατότητα σε κάποιους κλάδους να κερδίζουν, να αναπτύσσονται και να εδραιώνουν τη θέση τους στον χάρτη της παγκόσμιας αγοράς, πιάνοντας μαγαζί γωνία. ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΙΧΑΛΑΡΟΥ

Η

εξάπλωση του νέου κορωνοϊού COVID-19 έφερε τα πάνω κάτω στην παγκόσμια οικονομία μέσα σε μόλις λίγες εβδομάδες. Παρά το γεγονός ότι, πριν από το ξέσπασμα του ιού στην ηπειρωτική Κίνα, τόσο οι χρηματαγορές όσο και το εμπόριο είχαν αρχίσει να δείχνουν σημάδια βελτίωσης σε σχέση με την προηγούμενη δύσκολη μακρά περίοδο, πλέον η αγορά κρέμεται από μια κλωστή, αναγκάζοντας τους μεγάλους θεσμούς της οικονομίας να ανακοινώσουν μέτρα στήριξης εκατομμυρίων δολαρίων.

38 EconomyToday

Εξάλλου, ο βομβαρδισμός από αρνητικές ειδήσεις σε συνδυασμό με την αναστολή εργασιών σε διάφορους τομείς διαλύουν ακόμα και τα ελάχιστα ψήγματα αισιοδοξίας και ψυχραιμίας που μπορεί να ξεμυτίσουν ανάμεσα στους μετέχοντες της οικονομικής δραστηριότητας. Ωστόσο, σε μια αγορά που κατρακυλάει, δεν βγαίνουν όλοι ζημιωμένοι. Υπάρχουν κάποιοι που κερδίζουν. Κάποιοι που είτε βρέθηκαν στη σωστή θέση τη σωστή στιγμή και δράττονται της ευκαιρίας να εκμεταλλευτούν τη συγκυρία του πανικού, είτε εκ των πραγμάτων δραστηριοποιούνται σε τομείς οι οποίοι είναι έτσι δομημένοι ώστε απλά ήρθε η ώρα να γεμίσουν

τα ταμεία τους με λεφτά, να εδραιώσουν την παρουσία τους στην αγορά και να εκτοξεύσουν τον τζίρο τους. Αν και τα ποσοτικά δεδομένα είναι δύσκολο να προσδιοριστούν στο παρόν στάδιο, καθώς το ρευστό κλίμα δεν επιτρέπει ασφαλείς μετρήσεις και εκτιμήσεις όσο ο κορωνοϊός εξαπλώνεται, το Economy Today σταχυολόγησε και παρουσιάζει μερικούς από τους κλάδους της οικονομίας που κερδίζουν εν μέσω της πανδημίας. Οι παίκτες της αγοράς δεν είναι πολλοί, συγκριτικά με το σύνολο του παγκόσμιου επιχειρείν, αλλά έχουν τη χρυσή ευκαιρία να βγάλουν εκατομμύρια. Και το κάνουν.

EconomyToday 39

COVER STORY

Διαδικτυακές υπηρεσίες και video games

Η αναστολή εργασιών, το κατέβασμα ρολών σε εταιρείες, το κλείσιμο των σχολείων και οι οδηγίες για απομακρυσμένη εργασία έστειλαν πολύ κόσμο στο σπίτι του υπό τον φόβο της νόσου. Αυτό, σε συνδυασμό με τη «βαριά» περιρρέουσα ατμόσφαιρα που δημιουργείται από τον δημόσιο διάλογο, περιόρισαν τις μετακινήσεις (κυρίως σε χώρες όπου υπάρχουν αυξημένα επιβεβαιωμένα κρούσματα και θάνατοι) και έκαναν τους ανθρώπους να αναζητήσουν λύσεις ψυχαγωγίας στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού τους. Υπηρεσίες όπως το Netflix, το Disney+, το Hulu, η HBO και κάθε συνδρομητική πλατφόρμα, σε συνδυασμό με τις δωρεάν ιστοσελίδες, όπως το Youtube, το Spotify, αλλά και τις σελίδες δωρεάν παροχής πορνογραφικού υλικού, είδαν τα «κλικ» και τα έσοδά τους να ανεβαίνουν, προσελκύοντας παράλληλα νέους πελάτες. Την ίδια ώρα, το λουκέτο που μπήκε σε ένα μεγάλο ποσοστό εκπαιδευτηρίων ανά τον κόσμο, δίνει έδαφος στις πλατφόρμες online σπουδών. Γερή τάση ανόδου έχουν πάρει και τα video games, ειδικά στα νοικοκυριά που έχουν παιδιά σε μικρές ηλικίες, τα οποία αναζητούν εκτόνωση και απασχόληση. Οι νέες συνήθειες θα κρατήσουν σίγουρα για μερικές εβδομάδες ακόμα και οι εταιρείες θα έχουν την ευκαιρία να δημιουργήσουν νέο πελατολόγιο, ιχνηλατώντας παράλληλα τις προτιμήσεις του κοινού για πιο στοχευμένες πωλήσεις. με ένα μέσο και να λάβει απάντηση σε άλλο μέσο. «Για παράδειγμα, εάν κάποιος έχει μήνυμα στον προσωπικό του τηλεφωνητή στο γραφείο, μπορεί να λάβει την ειδοποίηση είτε στο email του είτε στο κινητό και να ανταποκριθεί αμέσως. Η πολυκαναλική αυτή προσέγγιση καθίσταται εφικτή μέσα από την υιοθέτηση υπηρεσιών cloud», προσθέτει. Αξίζει να σημειωθεί πως, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που ήδη υπήρχαν πριν από την εμφάνιση του κορωνοϊού, τα έσοδα για την αγορά υπηρεσιών cloud αναμενόταν να αυξηθούν κατά 17% εντός του 2020, αγγίζοντας τα $266,4 δισ., ενώ, μέχρι το 2022, έως και το 60% των οργανισμών αναμένεται ότι θα χρησιμοποιεί τουλάχιστον μία υπηρεσία cloud, ποσοστό διπλάσιο σε σχέση με το 2018.

Ενοποιημένες επικοινωνίες

Η εξ αποστάσεως εργασία έφερε αλλαγές και προσαρμογή του κλάδου των επικοινωνιών στα νέα δεδομένα. Ήδη κάποιοι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι ανέβασαν τις ταχύτητες του ίντερνετ χωρίς χρέωση στους πελάτες τους, για να ενισχύσουν τις εξ αποστάσεως δραστηριότητες, μειώνοντας τα προβλήματα. Μιλώντας στο Economy Today, o Γενικός Διευθυντής της εταιρείας NEDECO Electronics Ltd, Λουκιανός Ράφτης, αναφέρει ότι η κρίση που ζούμε αυτές τις μέρες είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της ζήτησης κυρίως για ενοποιημένες επικοινωνίες (unified communications and collaboration - UCC) και υπολογιστικό νέφος (cloud computing). Η αύξηση αυτή έγινε αρχικά αισθητή στο εξωτερικό, όπου εμφανίστηκαν τα πρώτα κρούσματα του κορωνοϊού, και επεκτείνεται σιγά-σιγά από χώρα σε χώρα, με ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις να προωθούν την εργασία από το σπίτι. «Οι επιχειρήσεις που έχουν υιοθετήσει τις ενοποιημένες επικοινωνίες, οι οποίες περιλαμβάνουν τηλεδιάσκεψη, τηλεφωνικές κλήσεις αλλά και κλήσεις μέσω διαδικτύου, instant messaging, ανταλλαγή εγγράφων και μεγάλου μεγέθους αρχείων με ασφάλεια, έδωσαν τη δυνατότητα στους υπαλλήλους τους να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους σε πραγματικό χρόνο απ’ οπουδήποτε κι αν βρίσκονται», τονίζει. Στην πραγματικότητα, εξηγεί, το UCC καθιστά εφικτή την αλληλεπίδραση των χρηστών μέσα από διάφορα επικοινωνιακά κανάλια που μεταφέρονται μέσω δικτύων IP και ως αποτέλεσμα ο χρήστης μπορεί να στείλει μήνυμα 40 EconomyToday

Ηλεκτρονικό εμπόριο

Οι διαδικτυακές πλατφόρμες ζουν χρυσές ημέρες και οι ηλεκτρονικές αγορές έχουν εκτοξευτεί

Το online shopping είναι εδώ και δυναμώνει. Η δυνατότητα που δίνουν στους καταναλωτές οι τεχνολογικές συνθήκες σε αρκετές χώρες να αποκτήσουν σχεδόν ό,τι χρειάζονται χωρίς να έρθουν σε επαφή με πολύ κόσμο (μπορεί και με κανένα…), με χαμηλό κόστος και μάλιστα γρήγορα, έχει ήδη στρέψει τον κόσμο στο πληκτρολόγιο, την ώρα που όλο και περισσότερα εμπορικά κέντρα κατεβάζουν ρολά. Amazon, eBay, Alibaba, Flipkart, Walmart και άλλοι παγκόσμιοι κολοσσοί ηλεκτρονικού εμπορίου έχουν λόγους να χαμογελούν. Τα σημάδια φάνηκαν από πολύ νωρίς στην Κίνα, όπου καταγράφηκε εκτόξευση του online εμπορίου, με τα προφυλακτικά, τα στρώματα γιόγκα, τα προϊόντα ομορφιάς και τα video games να κατακλύζουν τα ταχυδρομεία και

Χειρουργικές μάσκες και ιατρικά αναλώσιμα

να παραδίδονται σε πακέτα, ενώ γενικότερα στην Ασία μεγάλη άνοδο παρουσίασαν τα μικρά πλυντήρια και ο εξοπλισμός κουζίνας.

Είδη καθαριότητας

Σαπούνια, αντισηπτικά τζελ, απολυμαντικά μαντιλάκια, οινόπνευμα, σπρέι καθαρισμού επιφανειών και άλλα προϊόντα προσωπικής υγιεινής και καθαριότητας χώρου έχουν εισβάλει δυναμικά στη ζωή ακόμα και του πιο αδιάφορου καταναλωτή. Εταιρείες όπως η Clorox, η Lysol, η Harpic, η Glade και οι πιο προσφιλείς μας Klinex και Dettol έχουν γίνει απαραίτητοι σύμμαχοι στον πόλεμο κατά του κορωνοϊού. Κάθε μια βλέπει τα προϊόντα της να φεύγουν από τα ράφια των υπεραγορών και να κατακλύζουν σπίτια, χώρους εργασίας και κοινής χρήσης, αλλά και αυτοκίνητα, τσάντες και τσέπες, προκειμένου να επιτελέσουν τα αυξημένα καθήκοντά τους πολλές φορές μέσα στην ημέρα. Εντυπωσιακό δε είναι το γεγονός ότι σε κάποιες περιοχές παρατηρήθηκε το φαινόμενο της «μαύρης αγοράς» και της εγκληματικότητας που σχετίζεται με είδη υπεράνω πάσης υποψίας. Χαρακτηριστική ήταν η είδηση που έκανε τον γύρο του κόσμου, όπου μασκοφόροι πραγματοποίησαν ληστεία υπό την απειλή μαχαιριού σε παράδοση προμηθευτή χαρτιού τουαλέτας στο Χονγκ Κονγκ, για σκοπούς προσωπικής χρήσης αλλά και εμπορίας. Οι δύσκολες συνθήκες και η αυξημένη ζήτηση οδήγησαν αρκετές υπεραγορές να επιβάλουν πλαφόν στην αγορά: μόλις δύο πακέτα χαρτιού τουαλέτας ανά πελάτη.

Πλέον όλο και περισσότερος κόσμος επιλέγει να φορέσει χειρουργική μάσκα, ακόμα και στις μετακινήσεις του

Ουσιαστικά πρόκειται για γκολ στο 90΄ από λάθος του αντίπαλου τερματοφύλακα. Οι κατασκευαστές και έμποροι χειρουργικών μασκών δεν περίμεναν επ’ ουδενί να δουν ένα από τα πιο φτηνά και εξειδικευμένα προϊόντα τους να εκτοξεύεται στις προτιμήσεις των δυτικών καταναλωτών. Ναι μεν στις ασιατικές χώρες η εικόνα ενός πολίτη να φοράει χειρουργική μάσκα στη μέση του δρόμου είναι προσφιλής. Εκεί, η ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα και οι συνθήκες υγιεινής σε πολλούς κοινόχρηστους χώρους (όπως τα wet markets για παράδειγμα, από όπου ξεκίνησε ο κορωνοϊός) έχουν οδηγήσει τους ανθρώπους να λάβουν τα μέτρα τους. Στη Δύση όμως η ιδέα και μόνο ήταν μέχρι σήμερα άβολη. Πλέον, ο κορωνοϊός άλλαξε τα δεδομένα. Μπορεί η μάσκα, σύμφωνα με τους ειδικούς, να μην αποτελεί ιδιαίτερα ισχυρό όπλο άμυνας για τον ίδιο μας τον οργανισμό, αλλά μειώνει τις πιθανότητες να μεταδώσει ο οργανισμός μας το μικρόβιο σε περίπτωση που νοσήσει. Πέραν τούτου, η ψυχολογική διάσταση της μάσκας και η χρήση για λόγους προστασίας επαγγελματιών στην πρώτη γραμμή του κινδύνου έχουν οδηγήσει πολλούς σε φαρμακεία και καταστήματα, εξαντλώντας τα αποθέματα και εκτοξεύοντας τις τιμές. Παράλληλα, ιατρικά προϊόντα μιας χρήσης, όπως πνευμονολογικά αναλώσιμα, εξεταστικά γάντια, βαμβάκι, επιθέματα και γάζες, ρολά εξεταστικής κλίνης και λοιπά αναλώσιμα ιατρείου, γίνονται όλο και πιο απαραίτητα σε μεγάλες ποσότητες από την ιατρική κοινότητα, για τη διαδικασία τόσο του ελέγχου όσο και της νοσηλείας και της ίασης.

EconomyToday 41

COVER STORY

Υπεραγορές και παραγωγοί τροφίμων διαρκείας Ο αυξημένος φόβος των πολιτών για συνθήκες αποκλεισμού, καραντίνας, κλειστών καταστημάτων και περιορισμένης παραγωγής έχει ξυπνήσει το αίσθημα της επιβίωσης υπό περιοριστικούς όρους. Έτσι, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις ανά τον κόσμο που οι καταναλωτές κατακλύζουν τις υπεραγορές και τα τοπικά μαγαζιά για να προμηθευτούν τρόφιμα μακράς διαρκείας, όπως ρύζι, μακαρόνια, κονσέρβες, όσπρια, ξηρές τροφές, εμφιαλωμένο νερό και ποτά, προκειμένου να αντεπεξέλθουν όσο το δυνατόν καλύτερα σε ανάγκες τυχόν περιορισμού, με εμπόρους και μεσάζοντες να βλέπουν τους τζίρους τους να ανεβαίνουν. Ωστόσο, η ανθηρή περίοδος δεν αναμένεται να είναι μακρά και τα κέρδη δεν θα διατηρηθούν υψηλά για πολύ καιρό. Καθώς όλο και περισσότερες περιοχές κηρύσσονται σε κατάσταση συναγερμού, οι κρατικοί περιορισμοί στις συναθροίσεις και ο φόβος της νόσου φέρνουν μαζί και το άδειασμα των αγορών. Παράλληλα, σε περίπτωση που η κανονικότητα επανέλθει, τα αποθηκευμένα τρόφιμα που δεν χαλάνε θα μπουν στον προγραμματισμό για μελλοντική κατανάλωση, κάτι που θα κρατήσει μακριά τους καταναλωτές από τις υπεραγορές για κάποιο διάστημα, μέχρι εξαντλήσεως των οικιακών αποθεμάτων.

42 EconomyToday

Τα δύο σενάρια Μιλώντας στο Economy Today, ο Γενικός Γραμματέας του Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου, Μάριος Τσιακκής, θεωρεί πρώτιστης σημασίας για την παγκόσμια οικονομία η κατάσταση «εκκρεμότητας» στην οποία ζούμε να μην παραταθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. «Αν συμβεί αυτό, θα αρχίσουμε να καταγράφουμε μεγαλύτερα προβλήματα. Ο κόσμος θα γίνεται όλο και πιο συντηρητικός στις δαπάνες και την κατανάλωσή του, κάτι που επιδεινώνει την καταναλωτική ψυχολογία. Αυτό θα φέρει επιπλέον μειώσεις στην παραγωγή και την οικονομική δραστηριότητα. Για παράδειγμα, ένα απλό πράγμα που

αποσυντονίζει πολύ τις επιχειρήσεις και δημιουργεί προβλήματα είναι το κλείσιμο των σχολείων, που καθηλώνει τους εργαζόμενους γονείς μέσα στο σπίτι και προκαλεί εκ των πραγμάτων περιορισμούς», αναφέρει. Ωστόσο, στο σενάριο που τα πράγματα πάνε καλά και η περιπέτεια του κορωνοϊού λήξει σύντομα, σύμφωνα με τον ίδιο, η κίνηση των καταναλωτών στην αγορά θα αρχίσει εκ νέου και αυτό θα βοηθήσει ασφαλώς την κατανάλωση. Την ίδια ώρα, οι χρηματαγορές θα επουλώσουν τις πληγές τους και θα έρθει κάθετη αύξηση των κρατήσεων στην ξενοδοχειακή βιομηχανία, με την ομαλότητα να επανέρχεται σταδιακά.

EconomyToday 43

ADVERTORIAL

ζουν πάντοτε ακριβώς πόσα θα πληρώσουν.

• Να στείλουν χρήματα σε άλλη τράπεζα στην Κύπρο ή στο εξωτερικό, καθώς και να πληρώσουν λογαριασμούς κοινής ωφελείας.

ΑΤΜ νέας γενιάς

Στον δρόμο της ψηφιακής αναβάθμισης Η αναβάθμιση του λειτουργικού της μοντέλου και ο εκμοντερνισμός των καταστημάτων της, στη βάση διεθνών προτύπων με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση του πελάτη και το χαμηλότερο δυνατό κόστος, αποτελούν στρατηγική επιλογή για την Ελληνική Τράπεζα.

Σ

την εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού, το λειτουργικό μοντέλο των τραπεζών αλλάζει διαρκώς. Επαναπροσδιορίζεται και αναβαθμίζεται. Μια τράπεζα στην παλάμη του χεριού μας πριν από λίγα χρόνια έμοιαζε με σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας. Πλέον είναι η καθημερινή πραγματικότητα, με τον πελάτη να παίρνει τον έλεγχο των οικονομικών του. Πρωταρχικός στόχος της Ελληνικής Τράπεζας είναι η επίτευξη 44 EconomyToday

μιας απρόσκοπτης και ομοιόμορφης εμπειρίας για τους πελάτες, ανεξαρτήτως καναλιού επικοινωνίας, με ασφάλεια, ταχύτητα και εξοικονόμηση για όλους.

Συνεχής ανανέωση

Η ανανέωση των ψηφιακών καναλιών της Τράπεζας είναι συνεχής. Μια από τις τελευταίες ενέργειες ψηφιακής μεταρρύθμισης της Ελληνικής Τράπεζας αφορά την ενίσχυση της λειτουργικότητας των υφιστάμενων ψηφιακών καναλιών της Τράπεζας (μέσω κινητού και διαδικτυακά). Με

την πρόσφατη ενημέρωση των εφαρμογών αυτών, προστέθηκαν νέα χαρακτηριστικά για βελτιστοποίηση και ευκολία στη χρήση τους. Συγκεκριμένα, στην αναβαθμισμένη εφαρμογή κινητού οι χρήστες μπορούν μεταξύ άλλων: • Να δουν το PIN της κάρτας τους σε περίπτωση που το έχουν ξεχάσει.

• Να αλλάξουν τον κωδικό τους μέσω Web Banking.

• Να μάθουν και να τυπώσουν το IBAN τους.

• Να εξοικονομήσουν χρόνο και χρήμα με δωρεάν μεταφορές SEPA ύψους μέχρι €1.000.

• Να χρησιμοποιήσουν το κινητό τους τηλέφωνο για την εξουσιοδότηση συναλλαγών.

• Να ρυθμίσουν ειδοποιήσεις λογαριασμού, πληρωμών και ασφαλείας.

• Να δουν λεπτομερείς χρεώσεις για κάθε συναλλαγή προτού την υποβάλουν, έτσι ώστε να γνωρί-

Με τη νέα τάξη πραγμάτων στο τραπεζικό περιβάλλον και μετά την ενοποίηση του δικτύου της πρώην Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας με αυτό της Ελληνικής Τράπεζας, η τελευταία διαθέτει πλέον το μεγαλύτερο δίκτυο ΑΤΜ μηχανών στην Κύπρο. Από τις αρχές του 2019, η Ελληνική Τράπεζα επένδυσε σε νέες τεχνολογίες και όλες οι ΑΤΜ της είναι νέας τεχνολογίας. Στόχος ήταν να εξυπηρετηθούν οι σύγχρονες ανάγκες των πελατών, στο πλαίσιο της συνεχούς τεχνολογικής ανάπτυξης και προσαρμογής στις ανάγκες του μέλλοντος. Με 182 Αυτόματες Ταμειακές Μηχανές, η Ελληνική Τράπεζα επαναπροσδιορίζει την έννοια του Self-Service, συνδυάζοντας τις τεχνολογικές εξελίξεις με την ανθρωποκεντρική εμπειρία. Οι ΑΤΜ της είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε να προσφέρουν μια πλήρη γκάμα υπηρεσιών για την πραγματοποίηση επιπλέον συναλλαγών, πέραν της απλής ανάληψης και κατάθεσης χρημάτων, ενώ μέσω άλλων καινοτόμων λειτουργιών διευκολύνουν την εξυπηρέτηση του πελάτη, τόσο εκτός των ωρών εργασίας των καταστημάτων όσο και εντός, ιδιαίτερα τις ώρες αιχμής. Τα χαρακτηριστικά τους, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν έξυπνες οθόνες αφής, κατάθεση μετρητών με άμεση πίστωση των συνδεδεμένων λογαριασμών ή της πιστωτικής κάρτας και καθορισμό αγαπημένης συναλλαγής για γρήγορη ανάληψη μετρητών. Καταθέτοντας στις ΑΤΜ, οι πελάτες γλιτώνουν χρόνο και ταλαιπωρία από τις ουρές των ταμείων, βλέπουν τον λογαρια-

σμό τους να πιστώνεται άμεσα, ενώ μπορούν να εξυπηρετηθούν διά μέσου όλης της γκάμας των υπηρεσιών, όλες τις ώρες της ημέρας. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ΑΤΜ της Ελληνικής Τράπεζας μπορούν να πραγματοποιήσουν το 85% του όγκου των συναλλαγών που πραγματοποιείται στα καταστήματα. Επιπρόσθετα, η εξυπηρέτηση του κοινού επεκτείνεται διά μέσου των ΑΤΜ εντός των καταστημάτων της Ελληνικής Τράπεζας για μεγαλύτερες καταθέσεις αλλά και αναλήψεις χρημάτων. Τέτοιες ΑΤΜ θα διαθέτει η Ελληνική σε 29 σημεία παγκύπρια.

Το μέλλον των συναλλαγών

Στα πλαίσια του στρατηγικού της πλάνου, η Ελληνική Τράπεζα εξελίσσεται και προσαρμόζεται στις ανάγκες των πελατών της, υιοθετώντας τεχνολογικές αναβαθμίσεις σε όλο το φάσμα των εργασιών της. Αυτή η πρακτική αφορά τόσο τις τραπεζικές εργασίες όσο και τις επενδυτικές δραστηριότητες που προσφέρει, ώστε να δώσει στους πελάτες της άμεση πρόσβαση, ευελιξία, ασφάλεια, αλλά και τη δυνατότητα να μειώσουν το κόστος διαχείρισης. Πρωταρχικός στόχος είναι η επίτευξη μιας απρόσκοπτης και ομοιόμορφης εμπειρίας για τον πελάτη, ανεξαρτήτως καναλιού επικοινωνίας. Έτσι, οι πελάτες της Ελληνικής Τράπεζας αποκτούν τον έλεγχο των οικονομικών τους στις καθημερινές τους ενέργειες, πραγματοποιώντας τις συναλλαγές τους διαδικτυακά με ασφάλεια και ταχύτητα. Το όραμα της Ελληνικής Τράπεζας είναι μια ομαλή μετάβαση από το παραδοσιακό τραπεζικό μοντέλο στο μοντέλο του μέλλοντος, εκπαιδεύοντας τους πελάτες στη νέα εποχή. Ήδη, κάθε Δευτέρα απόγευμα, σε 15 καταστήματα της Ελληνικής Τράπεζας, λειτουργεί κέντρο εκπαίδευσης πελατών στα ψηφιακά εργαλεία της Τράπεζας. Εξειδικευμένο προσωπικό εκπαιδεύει τους πελάτες στη χρήση του Web Banking, στην εγκατάσταση και στη χρήση του Mobile App, αλλά και στις υπηρεσίες που προσφέρουν πλέον οι ΑΤΜ, ώστε να πραγματοποιούν τις συναλλαγές τους αποφεύγοντας τις ουρές στα ταμεία και την ταλαιπωρία. Με τον αυξανόμενο αριθμό καναλιών επικοινωνίας και αλληλεπιδράσεων αυτοεξυπηρέτησης (self-service), οι πελάτες περιμένουν ολοένα και περισσότερο την εξατομίκευση σε κάθε σημείο του ταξιδιού τους. Στόχος είναι η εξέλιξη στον τομέα της εξυπηρέτησης και της αυτοεξυπηρέτησης των πελατών μέσω της νέας τάσης υπερ-εξατομίκευσης με τη δημιουργία εξειδικευμένων λύσεων στις προσωπικές ανάγκες του κάθε πελάτη ξεχωριστά.

Εκμοντερνισμός καταστημάτων

Γίνονται βήματα προς τον εξορθολογισμό και τη βελτίωση της απόδοσης των καταστημάτων, επαναπροσδιορίζοντας τον ρόλο και τον τύπο των καταστημάτων, στοχεύοντας στην ώθηση των πελατών προς τα ψηφιακά κανάλια. Μεσοπρόθεσμος στόχος είναι η ριζική αναβάθμιση και ο εκμοντερνισμός τόσο του δικτύου όσο και των ίδιων των καταστημάτων, στα πρότυπα σύγχρονων τραπεζικών πρακτικών του εξωτερικού για την καλύτερη εξυπηρέτηση του πελάτη στο χαμηλότερο κόστος. Σκοπός αυτής της αναβάθμισης είναι η προώθηση ενός συστήματος αυτοεξυπηρέτησης (self-service), με ταχεία και αποτελεσματική

εξυπηρέτηση, ώστε οι πελάτες να γλιτώνουν χρόνο, κόπο, αλλά και χρήμα!

Αναβαθμισμένο ΚΕΠ

Την ίδια στιγμή, το Κέντρο Επικοινωνίας Πελατών μπορεί να εξυπηρετήσει σε πολλαπλά επίπεδα τους πελάτες, βελτιώνοντας και εδραιώνοντας τη συνοχή στην εμπειρία του πελάτη, ασχέτως του σημείου επαφής με την Τράπεζα. Οι πελάτες μπορούν να εξυπηρετηθούν τηλεφωνικώς Δευτέρα με Παρασκευή από τις 07:45 ως τις 20:30, απολαμβάνοντας αυτό που στην Ελληνική Τράπεζα ονομάζεται «απρόσκοπτη εμπειρία πελάτη».

APΙs

Πρωτοπορώντας, η Ελληνική Τράπεζα έχει προχωρήσει στην εφαρμογή μιας νέας πλατφόρμας με επιπλέον APΙs για την απευθείας επεξεργασία πληρωμών μεταξύ Τράπεζας και τρίτων. Η νέα πλατφόρμα είναι προσανατολισμένη στην ασφαλή εξυπηρέτηση εταιρικών πελατών, μέσω συνδεσιμότητας με το εκάστοτε ERP (Enterprise Resource Planning) του πελάτη. Η Τράπεζα, με τη δημιουργία της καινοτόμας πλατφόρμας, πέτυχε την προσέλκυση περισσότερων εταιρειών από διάφορους κλάδους, όπως τηλεπικοινωνίες, ψυχαγωγία και ναυτιλία.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Τηλέφωνο: 8000 9999 Διεύθυνση: Γωνία Λεωφ. Λεμεσού & Αθαλάσσης, 2025 Στρόβολος, Τ.Θ. 24747, 1394 Λευκωσία Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο: contact@hellenicbank.com Ιστοσελίδα: www.hellenicbank.com

Hellenic Bank Hellenic Bank

EconomyToday 45

ΘΕΜΑ

Η ακτινογραφία της αγοράς

ακινήτων Το 2019 οι άδειες οικοδομής αυξήθηκαν κατά 49,6% σε σύγκριση με το 2018, ενώ τα πωλητήρια έγγραφα αυξήθηκαν κατά 12%. Οι πρώτες ενδείξεις για το 2020 όσον αφορά τις πωλήσεις, παρουσιάζουν ελαφριά μείωση σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, κυρίως λόγω των ξένων αγοραστών. ΤΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

46 EconomyToday

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

Η ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ

2017 2018 2019 2020

ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΑΔΕΙΕΣ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΕΙΣ

ΠΩΛΗΣΕΙΣ 423 695 766 742

ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΕΙΣ 651 893 926 871

2015 2016

2017

4.952 5.014 10.539

8.734 5.728 14.212

7.063 5.354 13.543

2018 2019 9.242 6.408 15.199

10.366 6.571* 15.445

*Τα τελευταία επίσημα στοιχεία για τις άδειες οικοδομής αφορούν την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2019.

EconomyToday 47

ΘΕΜΑ

Σ

υνεχίζει την ανοδική της πορεία η αγορά ακινήτων, αφού κατά το 2019 σημειώθηκε σταδιακή αυξητική τάση όσον αφορά τις αδειοδοτήσεις για νέες οικοδομές, γεγονός που αντανακλά τόσο τη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών όσο και την επανάκτηση της εμπιστοσύνης στην αγορά, η οποία άρχισε να παρουσιάζει ανάκαμψη από το 2017. Μέσα από την έρευνα που διενεργήσαμε, διαφάνηκε ότι το 2019 οι άδειες οικοδομής αυξήθηκαν κατά 49,6% σε σχέση με το 2018, ενώ τα πωλητήρια έγγραφα αυξήθηκαν κατά 12%. Όσον αφορά τις πρώτες ενδείξεις για το 2020, τον πρώτο μήνα του έτους οι πωλήσεις ακινήτων κατέγραψαν ελαφριά μείωση της τάξης του 3% σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2019, ενώ μικρή μείωση παρουσίασαν και οι μεταβιβάσεις ακινήτων. Παρά τη μείωση που παρατηρήθηκε στις πωλήσεις, φέτος για πρώτη φορά μετά από επτά συνεχή έτη η πρωτεύουσα πήρε τα ηνία από τη Λεμεσό, έχοντας περισσότερα πωλητήρια έγγραφα.

Αύξηση στις άδειες οικοδομής

Σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία που δημοσίευσε πρόσφατα η Στατιστική Υπηρεσία, ο αριθμός των αδειών οικοδομής που εκδόθηκαν από τις δημοτικές αρχές και τις επαρχιακές διοικήσεις κατά την περίοδο ΙανουαρίουΝοεμβρίου 2019 ανήλθε στις 6.571 σε σύγκριση με 48 EconomyToday

Φέτος για πρώτη φορά μετά από επτά συνεχή έτη η πρωτεύουσα πήρε τα ηνία από τη Λεμεσό στο σύνολο των πωλητήριων εγγράφων

5.929 την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Ο αριθμός των οικιστικών μονάδων παρουσίασε αύξηση της τάξης του 49,6%. Η συνολική αξία των αδειών αυτών αυξήθηκε κατά 73,8% και το συνολικό εμβαδόν κατά 44,6%, φθάνοντας τα 2,3 εκατ. τετραγωνικά μέτρα από 1,6 εκατ. το εντεκάμηνο του 2018. Με τις άδειες αυτές προβλέπεται να ανεγερθούν 8.520 οικιστικές μονάδες έναντι 5.697 το εντεκάμηνο του 2018. Η συνολική αξία των αδειών αυτών έφθασε τα €3.297 εκατ. από €1.897 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2018, σημειώνοντας αύξηση 73,8%. Αξίζει να σημειωθεί πως η μεγαλύτερη αύξηση, που φθάνει το 107,8%, σημειώθηκε στη Λεμεσό. Μεγάλη αύξηση σημειώθηκε επίσης στην Πάφο (45,1%) και στη Λάρνακα (38,9%), ενώ στη Λευκωσία η αύξηση ανέρχεται στο 9,9%. Την ίδια ώρα, μείωση της τάξης του 22,6% καταγράφεται στις αδειοδοτήσεις έργων στην ελεύθερη Αμμόχωστο. Κατά τον Νοέμβριο του 2019, μήνας για τον οποίο υπάρχουν δημοσιευμένα τα τελευταία εγκεκριμένα στοιχεία, οι άδειες οικοδομής ανήλθαν στις 707. Η συνολική αξία των αδειών αυτών έφθασε τα €332,4 εκατομμύρια και το συνολικό εμβαδόν τις 222,4 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα. Με τις άδειες αυτές προβλέπεται να ανεγερθούν 909 οικιστικές μονάδες. Σημειώνεται πως οι άδειες οικοδομής συνιστούν σημαντική ένδειξη για τη μελλοντική δραστηριότητα στον κατασκευαστικό τομέα. Η αύξηση που σημειώθηκε πέρσι έφερε την αδειοδότηση των νέων οικοδομικών έργων στο υψηλότερο σημείο από το 2011.

Ελαφρώς μειωμένες οι πωλήσεις φέτος

Από την άλλη, μειωμένες κατά 3% ήταν οι πωλήσεις ακινήτων κατά τον πρώτο μήνα του 2020 σε παγκύπρια κλίμακα σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2019. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, ο αριθμός πωλητήριων εγγράφων ανήλθε στα 742 τον Ιανουάριο σε σχέση με 766 τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Σε ό,τι αφορά τα στοιχεία ανά επαρχία, οι περισσότερες πωλήσεις ακινήτων καταγράφηκαν στη Λευκωσία, με τον αριθμό των πωλητήριων εγγράφων να ανέρχεται στα 197 σε σχέση με 161 τον Ιανουάριο του 2019, σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 22%. Αξίζει να σημειωθεί πως αυτή ήταν η πρώτη φορά μετά από επτά συνεχή χρόνια που η πρωτεύουσα πήρε τα ηνία από τη Λεμεσό στο σύνολο των πωλητήριων εγγράφων. Αύξηση ύψους 29% σημειώθηκε και στη Λάρνακα, με τα πωλητήρια έγγραφα να φθάνουν τα 147 σε σχέση με 114 την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Στην επαρχία Λεμεσού τα πωλητήρια έγγραφα ανήλθαν στα 180 σε σχέση με 251 την αντίστοιχη περίοδο πέρσι, καταγράφοντας μείωση της τάξης του 28%, ενώ μείωση 10% καταγράφηκε και στην Πάφο, καθώς οι πωλήσεις ακινήτων φέτος τον Ιανουάριο ανήλθαν στις 168 σε σχέση με 187 την αντίστοιχη περίοδο πέρσι. Την ίδια περίοδο φέτος, στην ελεύθερη Αμμόχωστο τα πωλητήρια έγγραφα ανήλθαν στα 50 σε σχέση με 53 που ήταν πέρσι, καταγράφοντας έτσι μείωση στις πωλήσεις ακινήτων κατά 6%. Στο μεταξύ, αξίζει να σημειώσουμε ότι το 2019, όσον αφορά το σύνολο των πωλητήριων εγγράφων, έκλεισε με αύξηση 12% σε σχέση με το 2018. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Κτηματολογίου, το 2019 τα πωλητήρια έγγραφα ανήλθαν στα 10.366, ενώ το 2018 ήταν συνολικά 9.242. Οι περισσότερες πωλήσεις το 2019 έγιναν στην επαρχία Λεμεσού, όπου κατατέθηκαν συνολικά 3.517 πωλητήρια έγγραφα, σημειώνοντας αύξηση 3% σε σχέση με το 2018. Στην επαρχία Πάφου κατατέθηκαν 2.630 πωλητήρια έγγραφα, καταγράφοντας αύξηση 17% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, στη Λευκωσία έγιναν 1.998 πωλήσεις, σημειώνοντας αύξηση 24%, στη Λάρνακα έγιναν 1.568 πωλήσεις, οι οποίες ήταν αυξημένες κατά 17% σε σχέση με το 2018, ενώ στην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου κατατέθηκαν συνολικά 653 πωλητήρια έγγραφα, καταγράφοντας μια μικρή αύξηση της τάξης του 2% σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο έτος.

Υπερτερούν των Ευρωπαίων οι αλλοδαποί αγοραστές

Από τα μέχρι στιγμής στοιχεία για τον πρώτο μήνα του 2020, προκύπτει ότι οι αλλοδαποί αγοραστές ακινήτων εκτός Ε.Ε. υπερτερούν των αγοραστών με καταγωγή από τις χώρες της Ένωσης. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι τον Ιανουάριο του 2020 κατατέθηκαν 325 πωλητήρια έγγραφα από αλλοδαπούς, παρουσιάζοντας μια μικρή μείωση σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019, που έφτασαν τα 357. Από τα 325 πωλητήρια έγγραφα, τα 221

κατατέθηκαν από πολίτες τρίτων χωρών, ενώ τα 104 από πολίτες της Ε.Ε. Τα ηνία στους ξένους αγοραστές συνεχίζει να κατέχει η Πάφος με 113 πωλητήρια έγγραφα (40 από πολίτες της Ε.Ε. και 73 από αλλοδαπούς αγοραστές), με τη Λεμεσό (με 82 πωλητήρια έγγραφα) και τη Λάρνακα (με 71 πωλητήρια έγγραφα) να ακολουθούν από κοντά. Όσον αφορά τις υπόλοιπες επαρχίες, στην ελεύθερη Αμμόχωστο μέχρι στιγμής φέτος σημειώθηκαν 40 πωλήσεις από ξένους αγοραστές και στη Λευκωσία άλλες 19.

Στις 871 οι μεταβιβάσεις μέχρι στιγμής το 2020

Μειωμένες κατά

3% πωλήσεις ήταν οι

ακινήτων κατά τον πρώτο μήνα του

2020

σε σχέση με τον Ιανουάριο του

2019

Όσον αφορά τις μεταβιβάσεις ακινήτων, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Κτηματολογίου, τον πρώτο μήνα του 2020 κατατέθηκαν συνολικά 871 υποθέσεις οι οποίες αφορούσαν 964 τεμάχια, ενώ πέρσι την ίδια περίοδο είχαν κατατεθεί συνολικά 926 υποθέσεις που αφορούσαν 1.022 ακίνητα. Το ολικό δηλωθέν ποσό για τις φετινές μεταβιβάσεις ανήλθε στα €146.847.879,98, ενώ το ολικό συνολικό αποδεχθέν ποσό στα €161.922.958,21. Οι πλείστες μεταβιβάσεις αφορούν τεμάχια που βρίσκονται στην επαρχία Λεμεσού και ανήλθαν στις 241. Στη Λευκωσία έγιναν 233 μεταβιβάσεις, στην Πάφο 174, στη Λάρνακα 171 και στην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου 52. Όσον αφορά την περσινή χρονιά, σύμφωνα με το Κτηματολόγιο, κατατέθηκαν συνολικά 15.445 υποθέσεις μεταβιβάσεων ακινήτων που αφορούσαν 17.988 τεμάχια, για τις οποίες το δηλωθέν ποσό έφτασε τα €3.283.823.647,06, ενώ το αποδεχθέν ποσό τα €3.553.801.231,30.

Ρεκόρ οι πωλήσεις του 2019

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΚΣΙΑ), Γιώργος Μουσκίδης, σε δηλώσεις του στο Economy Today, ανέφερε πως το 2019 για πρώτη φορά ξεπεράσαμε τις 10 χιλιάδες πωλήσεις, μετά το 2008, όπου είχαμε συνολικά 14.667 πωλήσεις. Μετά, όπως εξήγησε, επήλθε η κατηφόρα, με το χειρότερο έτος να θεωρείται το 2013, όπου μετρούσαμε 3.767 πωλήσεις. Σύμφωνα με τον κ. Μουσκίδη, κατά την περσινή χρονιά έγιναν 10.366 πωλήσεις, αριθμός που κινείται στα φυσιολογικά πλαίσια, αφού, όπως υπέδειξε, η αγορά της Κύπρου επιτρέπει σε ετήσιο επίπεδο 10.000-13.000 πωλήσεις. Περαιτέρω, υπέδειξε πως το 43,2% εξ αυτών, δηλαδή οι 4.482, ήταν πωλήσεις σε ξένους αγοραστές, είτε αυτοί προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση είτε από τρίτες χώρες.

Μειώνονται οι ξένοι, αυξάνονται οι Κύπριοι

Όσον αφορά τις πρώτες ενδείξεις για το 2020, ο κ. Μουσκίδης είπε πως ο φετινός Ιανουάριος ξεκίνησε ελαφρώς πιο κάτω από τον Ιανουάριο του 2019. Από τη μια, οι Κύπριοι αγοραστές σημείωσαν αύξηση, αφού τον Ιανουάριο του 2019 ανέρχονταν στους 409 και φέτος ανήλθαν στους 417, ενώ από την άλλη οι πωλήσεις σε ξένους πολίτες της Ε.Ε. ήταν περίπου οι ίδιες (107 τον Ιανουάριο του 2019 και 104 τον φετινό Ιανουάριο) και οι πωλήσεις σε ξένους τρίτων χωρών σημείωσαν αισθητή μείωση, αφού πέρσι τον υπό αναφορά μήνα ήταν 250 και

EconomyToday 49

ΘΕΜΑ

φέτος έπεσαν στις 221. Σύμφωνα με τον κ. Μουσκίδη, η μείωση αυτή των ξένων αγοραστών, η οποία οφείλεται στα αυστηρότερα κριτήρια που επιβλήθηκαν στο σύστημα πολιτογράφησης, επέφερε ουσιαστικά τη μείωση στα γενικά στοιχεία του Ιανουαρίου. Σε επαρχιακό επίπεδο, οι Κύπριοι αγοραστές στη Λευκωσία σημείωσαν αύξηση, αφού φέτος τον Ιανουάριο πραγματοποίησαν 178 πωλήσεις σε σχέση με 127 που ήταν την αντίστοιχη περσινή περίοδο, ενώ στη Λεμεσό κατέγραψαν μείωση, με 98 πωλήσεις φέτος από 166 που ήταν πέρσι. Όπως εξήγησε ο κ. Μουσκίδης, η μείωση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι, όταν φεύγουν οι ξένοι αγοραστές, αδυνατίζει η οικονομική δραστηριότητα της επαρχίας, οπότε αυτό απωθεί και τους Κύπριους αγοραστές. Αντίθετα, όπως είπε, στη Λευκωσία η αύξηση που σημειώθηκε οφείλεται κατά κύριο λόγο στο γεγονός ότι οι Κύπριοι άρχισαν να βρίσκουν τα πόδια τους και οι τράπεζες ξεκίνησαν να δίνουν δάνεια. Από εκεί και πέρα, συνέχισε, οι ξένοι αγοραστές, κυρίως από τον Λίβανο και το Ισραήλ, παρουσιάζουν αυξημένο ενδιαφέρον για τη Λάρνακα, ενώ στη Λεμεσό συνεχίζουν να επικρατούν οι Ρώσοι και οι Κινέζοι. Ο κ. Μουσκίδης, κληθείς να κάνει μια εκτίμηση για το πού θα κυμανθούν οι πωλήσεις ακινήτων φέτος, είπε πως αναμένει ότι η αγορά ειδικά στη Λευκωσία θα δυναμώσει, λόγω του ότι η οικονομία έχει σταθεροποιηθεί, με τους μισθούς να αυξάνονται και τις τράπεζες να μειώνουν τα επιτόκια σε ελκυστικούς ρυθμούς κάτω από το 2% για οικιστικούς σκοπούς. Παράλληλα, υπέδειξε ότι υπάρχει στοκ ακινήτων, άρα αναμένεται ότι η αγορά θα έχει θετικό πρόσημο κατά τη διάρκεια του έτους. Όσον αφορά τους ξένους αγοραστές που είναι πολίτες της Ε.Ε., οι οποίοι αγοράζουν στην Κύπρο κυρίως γιατί θέλουν να εγκατασταθούν εδώ και είναι κατά κύριο λόγο Βρετανοί, ο κ. Μουσκίδης εκτιμά ότι θα συνεχίσουν στους χαμηλούς ρυθμούς που κυμαίνονταν και πριν. Ωστόσο, τόνισε πως το μεγάλο στοίχημα που παίζεται φέτος αφορά τους ξένους αγοραστές που προέρχονται από τρίτες χώρες. Ο κ. Μουσκίδης υπέδειξε ότι, αν πάρουμε τα στοιχεία ανά μήνα, θα δούμε ότι τον Μάιο του 2019 είχαμε τεράστια αύξηση στις πωλήσεις επειδή ήταν ο τελευταίος μήνας κατά τον οποίο δόθηκαν διαβατήρια με τα προηγούμενα κριτήρια. Οπότε, όπως είπε, αν λάβουμε υπόψη ότι τον πρώτο μήνα του 2020 οι πωλήσεις ξένων αγοραστών από τρίτες χώρες ανήλθαν στις 221, υπολογίζεται ότι τους υπόλοιπους μήνες θα διατηρηθούν κάπου εκεί και θα κυμαίνονται μεταξύ 220-250 ανά μήνα. Με λίγα λόγια, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κ. Μουσκίδη, οι Κύπριοι αγοραστές θα αυξάνονται σιγά-σιγά, ενώ οι πολίτες της Ε.Ε. και οι αγοραστές από τρίτες χώρες θα σταθεροποιηθούν στα σημερινά –μειωμένα σε σχέση με πέρσι– επίπεδα.

50 EconomyToday

Συνεχίστηκε η αύξηση τιμών

Η καλύτερη χρονιά σε πωλήσεις ακινήτων, μετά το 2008, αποδείχθηκε το 2019. Η ανοδική πορεία της αγοράς ακινήτων συνεχίζεται

Όσον αφορά το εύρος των τιμών, υπενθυμίζεται πως, μετά την κατακόρυφη συνολική πτώση των τιμών την περίοδο 2008-2016, που κατά τον δείκτη της ΚΤΚ έφτασε το 31%, ενώ κατά τον δείκτη RICS από το 2010 μέχρι το 2015 είχε αγγίξει το 33%, το 2017 ήταν η πρώτη χρονιά κατά την οποία οι δύο δείκτες τιμών κατέγραψαν άνοδο. Από εκεί και έπειτα, περαιτέρω αύξηση στις τιμές των κατοικιών καταγράφηκε κατά τη διάρκεια του 2018, με τον δείκτη της ΚΤΚ να σημειώνει ετήσια αύξηση ύψους 2% (κατά το τρίτο τρίμηνο) και τον δείκτη RICS να παρουσιάζει ετήσια ανάπτυξη 7%, ενώ σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία η αυξητική αυτή πορεία συνεχίστηκε και κατά την περσινή χρονιά. Συγκεκριμένα, τα τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία αφορούν το 2ο τρίμηνο του 2019, κατά το οποίο, σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα, σε ετήσια βάση ο Δείκτης Τιμών Κατοικιών (ΔΤΚ) αυξήθηκε κατά 2,8%, με θετικό πρόσημο για όλες τις επαρχίες. Τόσο οι τιμές διαμερισμάτων όσο και οικιών κατέγραψαν ετήσια αύξηση της τάξης του 4,3% και 2,3% αντίστοιχα. Στην ανάλυσή της η Κεντρική σημειώνει ότι, παρά τις συγκρατημένες αυξήσεις που σημειώνει ο

γενικός ΔΤΚ, οι διαφοροποιήσεις στις αυξήσεις ανά τύπο κατοικιών (οικίες και διαμερίσματα) και ανά επαρχία φαίνεται ότι εντατικοποιήθηκαν. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ιδιαίτερα σημαντικές αυξήσεις σημειώθηκαν στις τιμές διαμερισμάτων στις επαρχίες Λάρνακας (9,4%) και Λεμεσού (7,2%). Φαίνεται δε ότι οι αυξήσεις αυτές επικεντρώνονται σε παράλιες περιοχές των συγκεκριμένων επαρχιών και οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στη ζήτηση ακινήτων από ξένους. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τον δείκτη τιμών του RICS που αφορά το τέλος του 2ου τριμήνου του 2019, σε όλη την Κύπρο σε ετήσια βάση οι τιμές αυξήθηκαν κατά 8,1% για τα διαμερίσματα, κατά 7,7% για τα σπίτια, κατά 6,0% για τα γραφεία, κατά 3,6% για τις αποθήκες και κατά 4,0% όσον αφορά το λιανικό εμπόριο. Αξίζει να σημειωθεί ότι, στην τελευταία του έκδοση, ο Δείκτης Τιμών Ακινήτων του RICS είχε καταγράψει αυξήσεις σε ετήσια βάση σε όλες τις επαρχίες και τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων, με τις σημαντικότερες αυξήσεις να καταγράφονται στη Λεμεσό, την ώρα που η Λευκωσία, η Λάρνακα, η Πάφος και το Παραλίμνι παρουσίαζαν μικρότερες ετήσιες αυξήσεις.

Αναμένεται σταθεροποίηση

Κληθείς να κάνει μια εκτίμηση για την πορεία των τιμών των ακινήτων στο άμεσο μέλλον, ο πρόεδρος του ΚΣΙΑ ανέφερε πως δεν αναμένει να αυξηθούν οι τιμές σε σχέση με σήμερα, γιατί μπαίνουν στην αγορά πολλά καινούργια κτίρια, οπότε αυξάνεται η προσφορά. Ο κ. Μουσκίδης θεωρεί πως οι τιμές για τα καινούργια ακίνητα θα σταθεροποιηθούν, για κτηνοτροφική γη θα παραμείνουν στα χαμηλά επίπεδα που είναι σήμερα ή θα πέσουν κι άλλο, ενώ για τα μεταχειρισμένα σπίτια οι τιμές θα σταθεροποιηθούν. Όπως εξήγησε, ένας παράγοντας αστάθμητος για τις τιμές είναι το τι θα κάνουν οι μεγαλοϊδιοκτήτες, όπως για παράδειγμα οι εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών, που ίσως πιέσουν τις τιμές προς τα κάτω γιατί θέλουν να προχωρήσουν σε πωλήσεις όσο το δυνατόν πιο σύντομα. Κλείνοντας, σημείωσε πως ναι μεν η αυξανόμενη ζήτηση ωθεί τις τιμές ακινήτων προς τα κάτω, αλλά αναμένεται ότι θα κρατηθούν εκεί που είναι σήμερα.

EconomyToday 51

ΘΕΜΑ

Η στροφή των επενδυτών

στον τομέα των ακινήτων

52 EconomyToday

Μ

έρος των ακινήτων αυτών, συνέχισε, περιήλθε σε επενδυτικά χαρτοφυλάκια (ο αριθμός αυξάνεται συνεχώς) και πλέον διατίθεται και πάλι στην αγορά – αν και με πιο αργούς ρυθμούς από το αναμενόμενο. Από επενδυτικής πλευράς, σύμφωνα με τον κ. Δημόπουλο, το ενδιαφέρον για τα χρηματιστήρια ατονεί, ενώ βλέπουμε και την «ιαπωνοποίηση» της Ευρώπης, που διανύει μακρά περίοδο χαμηλού ή και αρνητικού πληθωρισμού. «Τα καταθετικά επιτόκια είναι πλέον μηδενικά ή και αρνητικά, ενώ τα κυβερνητικά ομόλογα 10ετούς ή 20ετούς διάρκειας (αντίστοιχης διάρκειας με τον επενδυτικό ορίζοντα σε ακίνητα) κυμαίνονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Απόρροια των παραπάνω είναι η στροφή των επενδυτών στα ακίνητα, τα οποία, εκτός της απόδοσης μέσω της ενοικίασης –ανάλογα φυσικά με το σημείο του κύκλου όπου έγινε η επένδυση–, προσφέρουν και προοπτική αύξησης της κεφαλαιουχικής αξίας», είπε.

Οι προοπτικές της κάθε επαρχίας

Περαιτέρω, ερωτηθείς ποιες περιοχές φαίνεται να παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη, ο κ. Δημόπουλος είπε πως σε κάθε πόλη υπάρχουν διαφορετικές προοπτικές και αποδόσεις, ανάλογα φυσικά και με το προφίλ του κάθε επενδυτή. Ξεκινώντας από τη Λευκωσία, ο κ. Δημόπουλος σημείωσε ότι, με αναφορά από το 2000 μέχρι και σήμερα, παρουσίασε τη μικρότερη διακύμανση στις αξίες σε σχέση με τις υπόλοιπες πόλεις. Αυτό, συνέχισε, οφείλεται στο ότι η ζήτηση είναι κατά βάση τοπικού χαρακτήρα και εξαρτάται λιγότερο από ξένους. Εκτός της συγκέντρωσης του μεγαλύτερου ποσοστού του τοπικού πληθυσμού, όπως είπε, συγκεντρώνει τις περισσότερες θέσεις εργασίας λόγω του διευρυμένου δημόσιου τομέα, ενώ σημαντικός παράγοντας είναι και η παρουσία δεκάδων χιλιάδων φοιτητών σε ιδιωτικά και κρατικά ακαδημαϊκά ιδρύματα. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του RICS, η Λεμεσός, από την άλλη, έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη αύξηση τόσο στις αξίες των ακινήτων όσο και στα ενοίκια. Όπως εξήγησε, τα έργα υποδομής που έγιναν, η αναβάθμιση του

Σε δηλώσεις του στο Economy Today, ο πρόεδρος του RICS Κύπρου, Διευθύνων Σύμβουλος της AXIA Chartered Surveyors και ακαδημαϊκός, Θωμάς Δημόπουλος, σχολίασε πως, μετά τα γεγονότα του 2013, ο χρηματοπιστωτικός κλάδος που είναι άρρηκτα συνδεμένος με την οικονομία των ακινήτων αναδιοργανώθηκε. Πρόσθεσε πως η τοπική οικονομία σημαδεύτηκε από την κατάρρευση σημαντικών ιδρυμάτων, έγιναν συγχωνεύσεις τραπεζών, ενώ, μέσω αναδιαρθρώσεων και απόκτησης ακινήτων έναντι χρεών, οι εναπομείνασες τράπεζες έγιναν ιδιοκτήτες σημαντικού ποσοστού ακινήτων.

κέντρου με την παρουσία του ΤΕΠΑΚ και το διευρυμένο παραλιακό μέτωπο βοήθησαν σημαντικά στη βελτίωση της εικόνας της πόλης. Ο κ. Δημόπουλος υπέδειξε πως το πρόγραμμα με τα διαβατήρια και η ζήτηση από ξένους έπαιξαν σημαντικό ρόλο, αλλά από την άλλη η αγορά ή ενοικίαση ακινήτου από τον τοπικό πληθυσμό είναι πλέον δυσπρόσιτη, γεγονός που, όπως τόνισε, πρέπει να προβληματίσει. Όσον αφορά την Πάφο, όπως είπε, το πλεονέκτημα αλλά ταυτόχρονα και μειονέκτημα της επαρχίας είναι το αρκετά μεγάλο απόθεμα ακινήτων σε αναλογία με τον τοπικό πληθυσμό, σε σχέση πάντα με τις άλλες πόλεις. Υπάρχουν, σημείωσε, αρκετά οργανωμένα συγκροτήματα κατοικιών/διαμερισμάτων αλλά και μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες που δημιουργούν αρκετές ευκαιρίες εργασίας, ενώ ο μέσος αριθμός διαμονής εποχιακών τουριστών είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος με μικρή διαφορά από την Αγία Νάπα. Η επαρχία Αμμοχώστου, πρόσθεσε, συγκεντρώνει ενδιαφέρον τόσο από ξένους όσο και από ντόπιους (κυρίως κατοίκους Λευκωσίας για αγορά δεύτερης κατοικίας). Όπως εξήγησε, «το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι παρόμοιο με αυτό για την Πάφο, αφού ξεχωρίζουν τα ακίνητα που προσφέρονται για βραχυπρόθεσμη ενοικίαση μέσω των δημοφιλών διαδικτυακών πλατφορμών, που ναι μεν δείχνουν σημαντικές αποδόσεις αλλά κάποιος θα πρέπει να λάβει υπόψη και τις απαιτήσεις/έξοδα για διαχείριση». Τέλος, στη Λάρνακα, όπως υπέδειξε, βλέπουμε αρκετά σημαντικά έργα, όπως την κατασκευή εμπορικού κέντρου, καθώς και την κατασκευή μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων με αρκετή χρονική υστέρηση σε σχέση με τις άλλες πόλεις, ενώ η απομάκρυνση των διυλιστηρίων μετά από καθυστέρηση ετών δημιουργεί ευκαιρίες για την αναβάθμιση της πόλης, με διαμόρφωση ενιαίου παραλιακού μετώπου από το Μακένζι μέχρι την Πύλα. Συνοψίζοντας, ο κ. Δημόπουλος ανέφερε πως «οι επενδυτές ακινήτων θα πρέπει να έχουν υπόψη πως οι υψηλές αποδόσεις συνοδεύονται και από υψηλότερο ρίσκο, ενώ αυτοί που ζητούν εκτός από την είσπραξη ενοικίου και αύξηση της κεφαλαιουχικής αξίας του ακινήτου, θα πρέπει να εξετάσουν με προσοχή τη φάση του κύκλου των ακινήτων κατά την ημερομηνία αγοράς».

EconomyToday 53

ΘΕΜΑ

H πορεία

των τιμών των ακινήτων Ένα διαχρονικό ερώτημα αλλά και ανησυχία συνάμα όλων σχεδόν των πολιτών είναι το πώς θα κινηθούν οι τιμές των ακινήτων. Είναι η κατάλληλη εποχή να αγοράσω ακίνητο; Πότε πρέπει να πωλήσω; Θα πέσουν οι τιμές ή θα ανέβουν; Τα πιο πάνω ερωτήματα είναι σημαντικά, ωστόσο δεν μπορούν να απαντηθούν με σιγουριά. Μπορούμε όμως, μελετώντας το παρελθόν, αξιολογώντας την προσφορά και τη ζήτηση, καθώς και κάποιους άλλους παράγοντες που επηρεάζουν την πορεία των ακινήτων, να υπολογίσουμε πώς θα κινηθούν τα ακίνητα τα επόμενα δύο με τρία χρόνια. Πόλυς Κουρουσίδης Αντιπρόεδρος Συνδέσμου Επιστημόνων Εκτιμητών Ακινήτων

54 EconomyToday

Μελετώντας το παρελθόν, αξιολογώντας την προσφορά και τη ζήτηση, καθώς και κάποιους άλλους παράγοντες που επηρεάζουν την πορεία των ακινήτων, μπορούμε να υπολογίσουμε πώς θα κινηθούν τα ακίνητα τα επόμενα δύο με τρία χρόνια

Κ

ατ’ αρχάς, θα πρέπει να γίνει από όλους κατανοητό ότι ο τομέας των ακινήτων κινείται διαφορετικά αναλόγως της κατηγορίας, του είδους αλλά και της περιοχής όπου βρίσκεται κάθε ακίνητο. Διαφορετικά, για παράδειγμα, θα κινηθούν και κινούνται τα οικιστικά ακίνητα από τα γεωργικά. Διαφορετικά θα κινηθούν οι εξοχικές κατοικίες στην Αμμόχωστο από αυτές στα παράλια της Λεμεσού. Μελετώντας το παρελθόν, βλέπουμε ότι η ζήτηση και κατ’ επέκταση οι πωλήσεις της προηγούμενης χρονιάς καθορίζουν την αύξηση ή τη μείωση των τιμών τα επόμενα ένα με δύο χρόνια. Το 2007 είχαμε με διαφορά τον μεγαλύτερο αριθμό πωλήσεων ιστορικά και το 2008 φθάσαμε στο ζενίθ των τιμών. Το αντίθετο έγινε το 2013, με τη μεγαλύτερη μείωση στις πωλήσεις, και τα επόμενα δύο χρόνια φθάσαμε στον πάτο των αξιών. Από το 2015 και μετά, βλέπουμε μια σταδιακή αύξηση

στις τιμές, που ακολουθείται από μια σταθερή, συνεχόμενη αύξηση στις πωλήσεις. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα και την αύξηση των τιμών, κυρίως στα ακίνητα για τα οποία υπάρχει αρκετή ζήτηση (οικόπεδα, διαμερίσματα και σπίτια μέχρι τις €350.000). Από την άλλη, βλέπουμε μείωση των τιμών σε άλλα είδη ακινήτων, όπως γεωργικά, κτηνοτροφικά, αλλά και καταστήματα, όπου η ζήτηση σε αυτά τα είδη είναι ακόμη περιορισμένη με φθίνουσα πορεία. Το 2019 σπάσαμε μετά από μια δεκαετία το φράγμα των 10.000 πωλήσεων. Από την άλλη, όμως, βλέπουμε μείωση στη ζήτηση από ξένους, αύξηση στη ζήτηση για ιδιοκατοίκηση, κυρίως στη Λευκωσία, αλλά και αύξηση των Κυπρίων που θέλουν να επενδύσουν σε ακίνητα, αγοράζοντας επενδυτικά ακίνητα ή και εξοχικές κατοικίες στην ελεύθερη Αμμόχωστο, κυρίως λόγω των ανύπαρκτων καταθετικών επιτοκίων και της καλύτερης πρόσβασης σε δανεισμό. Επιπρόσθετα, τα επόμενα χρόνια αναμένεται να μπουν στην αγορά αρκετά ακίνητα που βρίσκονται ως εξασφάλιση δανείων στα χαρτοφυλάκια των μη εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών. Όλα τα πιο πάνω, αλλά και κάποιες εξελίξεις στον ευρύτερο γεωπολιτικό χώρο, θα καθορίσουν τις αξίες. Θεωρώ ότι οι αξίες σπιτιών και διαμερισμάτων στη Λευκωσία τα επόμενα δύο χρόνια θα αυξηθούν, στη Λεμεσό οι αξίες των ακινήτων που απευθύνονται σε Κύπριους θα παραμείνουν σταθερές με πτωτική πορεία, ενώ οι αξίες των ακινήτων που απευθύνονται σε ξένους θα μειωθούν. Το ίδιο θα ισχύσει σε όλες τις πόλεις όσον αφορά τους ξένους και κυρίως για ακίνητα που ικανοποιούν το κριτήριο της πολιτογράφησης. Στη Λάρνακα και την Αμμόχωστο θεωρώ ότι η ζήτηση από Κύπριους θα αυξηθεί, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα μια μικρή αύξηση στις τιμές των οικιστικών ακινήτων τα επόμενα δύο χρόνια. Τα άλλα είδη ακινήτων –γεωργικά, κτηνοτροφικά, βιομηχανικά– θα υποστούν σημαντική μείωση στις τιμές τους σε όλες τις πόλεις. Τα πιο πάνω αποτελούν μια γενική αποτίμηση της πορείας και πρέπει όλοι να έχουμε υπόψη ότι κάθε ακίνητο είναι μοναδικό και κάθε περιοχή είναι διαφορετική και πιθανόν να υπάρχουν και εξαιρέσεις σε συγκεκριμένα ακίνητα. Μπορεί να αποτελεί μύθο το ότι η γη δεν χάνει ποτέ, αλλά εκείνο που είναι σίγουρο είναι ότι η επένδυση σε ακίνητο παραμένει η καλύτερη επιλογή όταν γίνεται σωστά και υπομονετικά. ET

Πιο κάτω παραθέτουμε τα δεδομένα που θα επηρεάσουν θετικά/ αυξητικά τις τιμές των ακινήτων αλλά και αρνητικά:

Θετικά:

Αρνητικά:

επιτοκίων

λόγω εκποιήσεων

1. Μείωση των καταθετικών 2. Μείωση των δανειστικών επιτοκίων

3. Αύξηση των ενοικίων 4. Συσσωρευμένη ανάγκη

για στέγαση λόγω της κρίσης των προηγούμενων ετών

5.

Βελτίωση του οικονομικού κλίματος

1. Αύξηση της προσφοράς 2. Μεγάλος αριθμός

μη εξυπηρετούμενων δανείων

3.

Μείωση της ζήτησης από ξένους

4. Ξένος ανταγωνισμός 5. Γεωπολιτική

αβεβαιότητα

EconomyToday 55

ΘΕΜΑ

Αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι τα ξενοδοχειακά καταλύματα διαμονής αποτελούν τον «πνεύμονα» της τουριστικής μας βιομηχανίας, αλλά και της κυπριακής οικονομίας. Σήμερα, πέραν των 800 ξενοδοχειακών μονάδων, με πάνω από 80 χιλιάδες κλίνες, λειτουργούν στην Κύπρο, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Υφυπουργείου Τουρισμού. ΤΗΣ ΓΙΩΤΑΣ ΚΟΥΜΟΥΡΟΥ

ΕΡΧΟΝΤΑΙ 16 ΝΕΑ

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΝΕΟΣ ΑΕΡΑΣ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

56 EconomyToday

Σ

την ξενοδοχειακή αγορά, ωστόσο, το επόμενο διάστημα, θα προστεθούν δεκαέξι νέα ξενοδοχεία με πάνω από τέσσερις χιλιάδες κλίνες, εμπλουτίζοντας σημαντικά το εγχώριο τουριστικό προϊόν. Ανάμεσά τους ξενοδοχεία πέντε αστέρων σε παράλιες περιοχές, αλλά και boutique hotels. Σύμφωνα με στοιχεία από το Υφυπουργείο Τουρισμού, στις 804 ξενοδοχειακές μονάδες που λειτουργούν στο νησί, δυναμικότητας 87.081 κλινών, πολύ σύντομα θα προστεθούν άλλα οκτώ ξενοδοχεία στη Λάρνακα, τρία στη Λευκωσία, ένα στη Λεμεσό, ενώ από δύο ολοκαίνουργια ξενοδοχεία θα αποκτήσουν η Πάφος και η Αμμόχωστος. Το προφίλ στο οποίο εστιάζουν οι επενδυτές είναι τύπου μπουτίκ και αστικών ξενοδοχείων, αλλά και ξενοδοχείων μεγαλύτερης δυναμικότητας, τα οποία θα μπορούν να προσελκύσουν τους επιχειρηματίες επισκέπτες του νησιού, αλλά και να αποτελέσουν τη βάση για επαγγελματικά συνέδρια και άλλες εκδηλώσεις.

EconomyToday 57

ΘΕΜΑ

Νέες προσθήκες στη Λευκωσία

Η Λευκωσία, λόγω της ανάπτυξής της, αλλά και του γεγονότος ότι δεν έχει να προσφέρει θέα στη θάλασσα, δεν έχει να προσθέσει πολλά διαμάντια στο περιδέραιο της ξενοδοχειακής βιομηχανίας του τόπου, αλλά τα τελευταία χρόνια υπάρχουν σημάδια ανανέωσης. Τα 32 αδειοδοτημένα ξενοδοχεία που διαθέτει η Λευκωσία σήμερα, σύντομα θα γίνουν 35, ενώ οι κλίνες της θα αυξηθούν κατά 760. Το επόμενο διάστημα θα ανεγερθούν τρία ολοκαίνουργια ξενοδοχεία στην πρωτεύουσα, η οποία διεκδικεί πλέον σημαντικό μερίδιο από την τουριστική πίτα. Πρόκειται για το ξενοδοχείο NYX Hotel Nicosia, που θα διαθέτει 400 κλίνες, το Wyndham Nicosia, με 280 κλίνες, και το Maralia Hotel, δυναμικότητας 80 κλινών.

Maralia Hotel

Το Maralia Hotel θα βρίσκεται στη Λεωφόρο Ομήρου, στο κέντρο της πρωτεύουσας, πλησίον της Πλατείας Ελευθερίας, και στοχεύει κυρίως στην προσέλκυση επιχειρηματικού τουρισμού, καθώς θα διαθέτει επιχειρηματικό κέντρο και αίθουσα συναντήσεων και ειδικών εκδηλώσεων. Θα προσφέρει επίσης 40 πολυτελή δωμάτια και οικογενειακά δωμάτια, αίθουσα λόμπι, ένα ισόγειο καφέ (με σνακ και ποτά), roof garden εστιατόριο, γυμναστήριο και σάουνα.

NYX Hotel Nicosia

Το NYX Hotel Nicosia είναι μέλος της Fattal Hotel Group και θα ανεγερθεί στο κτίριο της πρώην Λαϊκής στη Λεωφόρο Μακαρίου 11, με εμβαδόν 5.600 τ.μ., το οποίο θα ανακαινιστεί ώστε να λειτουργήσει ως μπουτίκ ξενοδοχείο 14 ορόφων. Το ξενοδοχείο θα είναι έτοιμο το 2021 και θα έχει 198 δωμάτια.

Wyndham Nicosia ΤΟ ΚΑΖΙΝΟΘΕΡΕΤΡΟ ΕΡΧΕΤΑΙ ΝΑ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΕΙ ΤΟ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ

Το πρώην Holiday Inn γίνεται Wyndham Nicosia. Θα είναι μια ξενοδοχειακή μονάδα δυναμικότητας 140 δωματίων, με σουίτες και συνεδριακούς χώρους, και στόχος είναι να αποτελέσει σημείο αναφοράς για την τουριστική ζωή της Κύπρου. Με βάση τον προγραμματισμό, το πιθανότερο είναι το κατάλυμα να ανοίξει τις πύλες του το πρώτο τετράμηνο του 2020, ενώ συνολικά η επένδυση ανακατασκευής και αναμόρφωσης του κτιρίου θα κυμανθεί κοντά στα 5 εκατ. ευρώ. Η ξενοδοχειακή μονάδα θα φέρει την υπογραφή της ελληνικής εταιρείας Zeus International και του αμερικανικού ομίλου Wyndham, που ιδρύθηκε το 1981 στο Ντάλας των ΗΠΑ.

«Πόλη των Ονείρων»

η Λεμεσός

Πάνω από χίλιες κλίνες έρχονται να προστεθούν σύντομα στο δυναμικό της ξενοδοχειακής βιομηχανίας στην πόλη που δεν κοιμάται ποτέ. Ένα ακόμα ξενοδοχείο θα προστεθεί στη λίστα με τα ήδη 60 ξενοδοχεία της Λεμεσού. Πρόκειται για το πολυτελές πεντάστερο City of Dreams Casino Resort στο Ζακάκι, το κόστος ανέγερσης του οποίου αναμένεται να ανέλθει περίπου στα €550 εκατ. Το πολυτελές θέρετρο εκτιμάται ότι θα ανοίξει τις πύλες του εντός του 2021. Το καζίνο-θέρετρο, 16 ορόφων, θα έχει 500 δωμάτια και σουίτες, καθώς και συνεδριακούς και εκθεσιακούς χώρους συνολικού εμβαδού 9.600 τ.μ. Ο χώρος παιγνίων θα εκτείνεται σε 7.500 τ.μ. και θα περιλαμβάνει περισσότερα από 100 τραπέζια και 1.000 υπερσύγχρονες παιγνιομηχανές. Ο εσωτερικός σχεδιασμός του θα είναι βασισμένος στα διεθνή πρότυπα πολυτέλειας της Melco που έχουν ειδικά προσαρμοστεί για το πολυθεματικό καζίνο-θέρετρο, ενώ ο εξωτερικός σχεδιασμός του έργου έχει έντονο μεσογειακό χαρακτήρα. Την ίδια ώρα, θα διαθέτει 1.050 κλίνες, έτσι θα εκτοξεύσει τις ήδη υπάρχουσες κλίνες της πόλης, από 10.840 που είναι σήμερα, σε 11.890. Παράλληλα, τα ξενοδοχεία θα αυξηθούν από 60 σε 61.

58 EconomyToday

Το αντίπαλον δέος… η Αμμόχωστος

«Στήθος με στήθος» ανταγωνίζονται η επαρχία Αμμοχώστου με αυτήν της Πάφου. Η ελεύθερη επαρχία της Αμμοχώστου αποτελεί τη «βασίλισσα» της ξενοδοχειακής αγοράς, αφού διαθέτει τα περισσότερα ξενοδοχεία και τις πιο πολλές κλίνες. Τα δύο ξενοδοχεία που θα ανεγερθούν πολύ σύντομα σε αυτήν, θα επιτρέψουν στη μοιρασμένη επαρχία να μείνει καθισμένη στον θρόνο της, καθώς τα ξενοδοχεία της, από 182 που είναι σήμερα, θα αυξηθούν σε 184. Την ίδια ώρα, έρχονται να προστεθούν στη μακρά λίστα με τις κλίνες της πόλης άλλες 994, ούτως ώστε, από 20.347 που είναι, σύντομα να γίνουν 21.341. Τα δύο ξενοδοχεία που θα ανεγερθούν είναι το Sun City Spa Resort & Residences, με 406 κλίνες, και το Chrysomare Beach Hotel & Resort, που θα διαθέτει 588.

Sun City Spa Resort & Residences

Οι εργασίες για το μεγαλεπήβολο έργο Sun City Spa Resort & Residences, που θα βρίσκεται στην Αγία Θέκλα, πλησίον της μαρίνας της Αγίας Νάπας, προχωρούν με γοργούς ρυθμούς. Το έργο, το οποίο θα αποτελείται από ένα υπερσύγχρονο ξενοδοχειακό συγκρότημα με 230 δωμάτια, διαμερίσματα και πολυτελείς κατοικίες, αναμένεται να παραδοθεί στο κοινό το καλοκαίρι του 2020. Πρόκειται για το πρώτο αναπτυξιακό έργο του ομίλου JimChang Global (JCG), μιας διεθνούς ομάδας εταιρειών με έδρα την Guangzhou της Κίνας και το Hong Kong.

Chrysomare Beach Hotel & Resort

Πεντάστερο, με 294 δωμάτια και 588 κλίνες. Μεταξύ άλλων, θα διαθέτει δύο εστιατόρια με μπουφέ και άλλα τέσσερα εστιατόρια με ελληνική, ιταλική, ασιατική και μεξικανική κουζίνα, τέσσερα μπαρ, πισίνα με νεροτσουλήθρες, πολυτελές σπα, υπερσύγχρονο γυμναστήριο, conference room και wedding venues. Το Chrysomare Beach Hotel & Resort θα βρίσκεται στη Λεωφόρο Νησί στην Αγία Νάπα και πάνω από την παραλία Sandy Bay, η οποία είναι βραβευμένη με γαλάζια σημαία.

Ενισχύεται η Πάφος

Η πόλη της Αφροδίτης «πλουτίζει» με 478 κλίνες

Η πόλη της Αφροδίτης, η Πάφος, έρχεται να προσθέσει άλλες 478 κλίνες στην ξενοδοχειακή της βιομηχανία, η οποία ανεβάζει ακόμη περισσότερο τον πήχη των προσδοκιών και απαιτήσεων ντόπιων και ξένων παραθεριστών. Συγκεκριμένα, στο Λατσί αναμένεται ότι εντός του 2020 θα λειτουργήσει το Solaris Hotel της Atlantica, το οποίο θα διαθέτει συνολικά 36 δωμάτια και η δυναμικότητά του θα φτάνει τις 72 κλίνες. Παράλληλα, άρχισαν και τα κατασκευαστικά έργα του ξενοδοχείου Cap St. George Beach Club της αλυσίδας Korantina Homes στην Πέγεια, το οποίο θα διαθέτει 203 σουίτες, με 406 κλίνες, σπα, εστιατόρια, δική του πλατεία και χώρους αναψυχής. Το πεντάστερο ξενοδοχείο, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2021, θα βρίσκεται εντός του Cap St. George Resort, το οποίο αποτελείται από περίπου 180 επαύλεις και club house. Έτσι, τα ξενοδοχεία της Πάφου, από 106 που είναι σήμερα, πολύ σύντομα θα γίνουν 108, ενώ οι κλίνες της από 18.451 θα ανέβουν στις 18.929.

EconomyToday 59

ΘΕΜΑ

Κινητικότητα και στη Λάρνακα

110 κλίνες. Στον τελευταίο όροφο θα υπάρχει ένα πολυτελέστατο εστιατόριο με θέα στην πόλη, ενώ στο ισόγειο Beauty Salon και χαλαρωτικές εγκαταστάσεις.

Best Western

Η πόλη του Ζήνωνα βάζει μπρος τις μηχανές και προσεγγίζει το μέλλον με τουριστικούς προσανατολισμούς, κάτι το οποίο έλειπε από τη Λάρνακα εδώ και πολλά χρόνια. Οκτώ ολοκαίνουργια ξενοδοχεία και πάνω από χίλιες κλίνες θα κάνουν οσονούπω ντεμπούτο στη Λάρνακα, με την πόλη να παίρνει τα πάνω της, αφού σήμερα είναι αρκετά αποδυναμωμένη σε σύγκριση με την επαρχία Αμμοχώστου, την Πάφο και τη Λεμεσό. Η πόλη, σήμερα, διαθέτει μόλις 45 ξενοδοχεία και μετά τις νέες προσθήκες ο αριθμός τους θα σκαρφαλώσει στα 53. Οι κλίνες, από 4.860, εκτοξεύονται στις 5.890.

Το νέο πολυτελές έργο βρίσκεται στον δρόμο ΛάρνακαςΔεκέλειας, μια περιοχή που προσελκύει πληθώρα τουριστών και επισκεπτών. Θα ανεγερθεί σ’ ένα υφιστάμενο τετραώροφο κτίριο που περνά ήδη από ολική ανακαίνιση και θα διαθέτει 30 δωμάτια με 80 κλίνες.

Alexia City

Το Alexia City Hotel, το οποίο μέχρι σήμερα λειτουργούσε ως Hotel Apartments, ανακαινίζεται και μετατρέπεται σε City Hotel, αυξάνοντας και τις κλίνες του από 28 σε 42.

Radisson Blu Beach Hotel

Solaar Boutique Hotel & Spa

Εντός του 2020 αναμένεται να ανοίξει τις πύλες του και το δεύτερο ξενοδοχείο της γνωστής αλυσίδας Radisson Blu Hotel, το Radisson Blu Beach Hotel, στην περιοχή Δεκέλειας, το οποίο θα διαθέτει 202 δωμάτια και 404 κλίνες.

Μέσα στο 2020 και συγκεκριμένα μέχρι την άνοιξη αναμένεται και η λειτουργία του παραλιακού ξενοδοχείου Solaar Boutique Hotel & Spa στη Λάρνακα, με 75 δωμάτια και 150 κλίνες. Πρόκειται για το πρώην ξενοδοχείο Michael’s.

Hotel Indigo Cyprus

Στην πόλη του Ζήνωνα έκανε την εισαγωγή της και η εταιρεία IHG (InterContinental Hotels Group), η οποία ανακοίνωσε την άφιξη του Hotel Indigo Cyprus - Larnaca, η ανέγερση του οποίου θα γίνει κοντά στο παραλιακό μέτωπο των Φοινικούδων. Το ξενοδοχείο αναπτύσσεται πάνω σε δύο παλαιά σπίτια, μαζί με ένα νέο τετραώροφο κτίριο από πίσω, και θα διαθέτει 40 δωμάτια με 80 κλίνες.

Samirana Boutique Hotel

Το Samirana Boutique Hotel, ιδιοκτησίας ξένου επενδυτή, θα λειτουργήσει στο κέντρο της Λάρνακας και συγκεκριμένα στην Πλατεία Ερμού. Θα αποτελείται από λόμπι και καφετέρια, 4 ορόφους με 55 δωμάτια πολυτελείας και 60 EconomyToday

Pallas

ΤΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΤΑ ΣΚΑΡΙΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΛΑΡΝΑΚΑ

Στην «καρδιά» του εμπορικού κέντρου της Λάρνακας, στην Πλατεία Παλλάς, δίπλα ακριβώς από το πρώην υποκατάστημα της Τράπεζας Κύπρου, ανεγείρεται ένα boutique hotel ιδιοκτησίας της εταιρείας Nicolaides. Θα διαθέτει 38 δωμάτια, δυναμικότητας 76 κλινών, εστιατόριο και rooftop bar.

Castle

Το ξενοδοχείο Castle θα ανεγερθεί επίσης εντός του 2020 στην πόλη του Ζήνωνα και συγκεκριμένα κοντά στο κάστρο. Θα είναι τύπου boutique hotel με 44 δωμάτια και 88 κλίνες.

Η «ΜΑΧΗ» ΤΩΝ ΑΣΤΕΡΙΩΝ

ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ Γενικός Διευθυντής ΠΑΣΥΞΕ

«Χαιρετίζουμε το γεγονός ότι συνεχώς αναβαθμίζεται ο ξενοδοχειακός χάρτης της Κύπρου, τόσο με ανακαινίσεις των υφιστάμενων ξενοδοχείων όσο και με την ανέγερση νέων μονάδων. Σημειώνεται επίσης με ικανοποίηση το ενδιαφέρον που άρχισε να επιδεικνύεται έντονα από διεθνείς ξενοδοχειακές αλυσίδες, οι οποίες ανοίγουν ξενοδοχεία στην Κύπρο, όπως οι περιπτώσεις των Radisson Blu, Best Western και άλλων μεγάλων εταιρειών».

Η κατάσταση διαφοροποιείται εάν παρατηρήσει κάποιος την προσφορά κλινών πεντάστερων ξενοδοχείων, αφού η Πάφος υπερέχει αισθητά έναντι των υπόλοιπων επαρχιών, με 5.450. Η επαρχία Λεμεσού διατηρεί 3.396 κλίνες, ενώ η επαρχία Αμμοχώστου συγκεντρώνει μόλις 2.488. Όσον αφορά τη Λευκωσία και τη Λάρνακα, είναι πίσω στη σχετική κατάταξη, με 588 και 386 κλίνες αντίστοιχα. Αναφορικά με τις κλίνες των τετράστερων ξενοδοχείων, η επαρχία Πάφου (8.397) προπορεύεται της Αμμοχώστου (7.799), με τις υπόλοιπες επαρχίες να μην ξεπερνούν το φράγμα των τριών χιλιάδων κλινών. Περίπου οι μισές κλίνες της επαρχίας Αμμοχώστου αφορούν ξενοδοχεία τριών αστέρων (8.910). Στην ίδια κατηγορία, δεύτερη ακολουθεί η Πάφος (3.909).

2461

20.347

32

182

18451 106

4860 9296

45

60

ΚΛΙΝΕΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ 5 ΑΣΤΕΡΩΝ ΛΕΥΚΩΣΙΑ: ΛΕΜΕΣΟΣ: ΛΑΡΝΑΚΑ: ΠΑΦΟΣ: ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ:

588 3.396 386 5.450 2.488

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΚΛΙΝΕΣ

ΣΗΜΕΡΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ 804 ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ, ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΔΙΑΘΕΤΟΥΝ ΠΕΡΑΝ ΤΩΝ 87.000 ΚΛΙΝΩΝ

Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ Σήμερα, η ελεύθερη Αμμόχωστος διαθέτει 182 ξενοδοχεία, η Πάφος 106, η Λεμεσός 60, η Λευκωσία 32 και η Λάρνακα 45. Όσον αφορά τις ξενοδοχειακές κλίνες, τις περισσότερες τις προσφέρει η ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου και συγκεκριμένα 20.347, έναντι 18.451 που διαθέτει η επαρχία Πάφου. Τις μισές (9.296) διαθέτει η επαρχία Λεμεσού, η οποία είναι η τρίτη δύναμη σε κλίνες, μπροστά από τις επαρχίες Λάρνακας και Λευκωσίας, οι οποίες φιλοξενούν στα γεωγραφικά τους όρια 4.860 και 2.461 κλίνες αντίστοιχα. Να σημειωθεί ότι άλλες 1.487 κλίνες βρίσκονται σε ορεινά θέρετρα.

EconomyToday 61

KODAK… ΘΕΜΑ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ

ΣΤΗΝ ΚΟΛΑΣΗ Η πτώχευση του κολοσσού της φωτογραφίας

Στις 20 Ιουλίου 1969, ο αστροναύτης Buzz Aldrin κοιτάζει τον φωτογραφικό φακό ενώ στέκεται στην επιφάνεια της Σελήνης κατά τη διάρκεια της αποστολής του Απόλλο 11. Το προστατευτικό κράνος της διαστημικής του στολής αντανακλά τη σκηνή μπροστά του, με το σεληνιακό σκάφος και τον συνταξιδιώτη του Neil Armstrong να τον φωτογραφίζει. Ο Armstrong, διοικητής του Απόλλο 11, πραγματοποιεί τη σχετική λήψη με φωτογραφική μηχανή 70mm, εφοδιασμένη με φιλμ Kodak. Ήταν μία από τις σπουδαιότερες «στιγμές Kodak». Η είδηση πως η Kodak έκανε αίτηση υπαγωγής στο άρθρο 11 του αμερικανικού πτωχευτικού κώδικα προκάλεσε συγκίνηση σε ολόκληρο τον πλανήτη. ΤΟΥ ΞΕΝΙΟΥ ΜΕΣΑΡΙΤΗ

Α

ρχικά ο George Eastman προσπάθησε να δημοκρατικοποιήσει τη φωτογραφία, δηλαδή να κάνει τη λήψη φωτογραφιών προσβάσιμη σε όλους, αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι φωτογραφίσεις. Με την κατασκευή της πρωτότυπης φωτογραφικής κάμερας Kodak στα τέλη του 19ου αιώνα, έδωσε τη δυνατότητα στον καθένα που είχε σχετικό ενδιαφέρον γύρω από την τέχνη της φωτογραφίας, να φωτογραφίζει. Όπως αναφέρεται στο περιοδικό Forbes, η Kodak «με γενναιοδωρία παραχωρούσε σε πολύ χαμηλές τιμές τις φωτογραφικές μηχανές, με αντάλλαγμα οι καταναλωτές να είναι αναγκασμένοι να πληρώνουν για να λάβουν τελικά το τελικό προϊόν τους, τις φωτογραφίες τους. Εξασφάλιζε με αυτό το πανέξυπνο μοντέλο τεράστιες αποδόσεις για την εταιρεία, με τη μορφή του 80% της αγοράς εξειδικευμένων χημικών και χαρτιού, απαραίτητων για την εμφάνιση και εκτύπωση αυτών των φωτογραφιών». Το επιχειρηματικό μοντέλο της Kodak έμεινε γνωστό ως «ασημένιο αλογόνο» λόγω των χημικών συ-

62 EconomyToday

EconomyToday 63

ΘΕΜΑ στατικών του κυριότερου άξονα της επιτυχίας της, του φιλμ. Μια επιχειρηματική στρατηγική πολύ παρόμοια με αυτήν της Gillette ή των εταιρειών που παράγουν εκτυπωτές, οι οποίες πουλούν σε εξευτελιστικές τιμές τις ξυριστικές μηχανές ή τους εκτυπωτές και κερδίζουν από τις πωλήσεις των εξειδικευμένων λεπίδων και των εκτυπωτικών μελανιών αντιστοίχως. Με το σπουδαίο αυτό μοντέλο λειτουργίας και με τις έξυπνες διαφημιστικές καμπάνιες, η Kodak κατάφερε να εδραιώσει την ανάγκη να διατηρούνται ανθρώπινες στιγμές μέσω της φωτογραφίας, είτε πρόκειται για διακοπές και οικογενειακές συνευρέσεις, είτε για απλές στιγμές της ανθρώπινης καθημερινότητας. Οι φωτογραφικές αποτυπώσεις μέσω του φωτογραφικού φιλμ της Kodak έγιναν γνωστές και αποτέλεσαν την κορωνίδα της διαφημιστικής μηχανής της εταιρείας ως Kodak Moments.

Η μεγαλύτερη αποτυχία της εταιρείας ήταν στο να κατανοήσει ότι η διαδικτυακή ανταλλαγή φωτογραφιών και εικόνων ήταν το νέο αναδυόμενο επιχειρηματικό μοντέλο

Γιατί απέτυχε η Kodak; Πολλά έχουν λεχθεί και γραφτεί για την αποτυχία να αναδιοργανωθεί και να επιτύχει η Kodak. Η πιο συνήθης ερμηνεία αποτυπώνει μια εταιρεία-μαμούθ, η οποία έμεινε κολλημένη σε προηγούμενες δεκαετίες και δεν κατάφερε να προσαρμοστεί στην ψηφιακή εποχή. Άλλοι λένε ότι η Kodak υπέφερε από επιχειρηματική μυωπία και δεν προέβλεψε την είσοδο της ψηφιακής κάμερας ή ότι ο εφησυχασμός ήταν το κυριότερο πρόβλημα, αφού η διοίκησή της αρνιόταν να δεχτεί το αναπόφευκτο, παρόλο που ήταν γνωστό ότι κατέφθανε το «τεχνολογικό τσουνάμι». Παρόλο που όλες οι εκδοχές εμπεριέχουν δόσεις αλήθειας, αποτελούν υπεραπλούστευση και δεν αποτυπώ-

Αναδρομή στις στιγμές

της Kodak Ο Τόμας Έντισον, χρησιμοποιώντας το φιλμ της Kodak, αναπτύσσει την πρώτη κινηματογραφική κάμερα.

Εισάγει στην αγορά το Kodakchrome, το πρώτο σκάνερ διαχωρισμού χρωμάτων, το οποίο χρησιμοποιείται τόσο στην κινηματογράφηση όσο και στη λήψη φωτογραφιών.

1935

1891 1889 O George Eastman ιδρύει την Eastman Kodak Company και λανσάρει την πρώτη κάμερα Kodak, καθώς και το πρώτο εμπορικό ρολό για φιλμ.

64 EconomyToday

νουν την πραγματικότητα. Όπως προαναφέρθηκε, η Kodak ήταν η πρώτη εταιρεία που εφηύρε την ψηφιακή φωτογραφική μηχανή και όπως αναφέρεται στο Harvard Business Review, ο CEO George Fisher (1993-1999) ήξερε ότι η ψηφιακή φωτογραφία πιθανότατα θα χτυπούσε, ακόμα και θα αντικαθιστούσε την κυριότερη δραστηριότητα της Kodak. Αναμφίβολα, η διοίκηση της εταιρείας δελεάστηκε να αγνοήσει αυτό το ενδεχόμενο, αλλά πρέπει να τους πιστωθεί ότι αντιστάθηκαν σε αυτό το δέλεαρ επενδύοντας περισσότερα από δύο δισεκατομμύρια στην ψηφιακή τεχνολογία και σε ψηφιακά προϊόντα στον χώρο της φωτογραφίας. Δεν αποτελεί δηλαδή αίτιο της παρακμής της Kodak η άρνησή της να αλλάξει και να προσαρμοστεί στην ψηφιακή εποχή, όπως αναφέρει και ο πρώην αντιπρόεδρος της εταιρείας. «Η διοίκηση της Kodak δεν αντιλήφθηκε ακριβώς ότι με την άνοδο της ψηφιακής φωτογραφίας θα υπήρχαν και ολέθριες συνέπειες στο μέλλον της εκτύπωσης της φωτογραφίας». Η εταιρεία στα τέλη της δεκαετίας του 1990 είχε εγκαταστήσει περίπου 10.000 ψηφιακούς εκτυπωτές σε διάφορα σημεία σε όλη την επικράτεια των Ηνωμένων Πολιτειών, στην προσπάθειά της να συνεχίσει το μέχρι τότε επιτυχημένο μοντέλο του «ασημένιου αλογόνου» στον ψηφιακό κόσμο. Είχε επίσης δημιουργήσει το 2001, πριν ακόμη ο Mark Zuckerberg γράψει τους πρώτους κώδικες για το Facebook, μια ιστοσελίδα ανταλλαγής φωτογραφιών στο διαδίκτυο, το Ofoto. Η Kodak δημιούργησε την ιστοσελίδα ώστε να ανταλλάζονται οι φωτογραφίες ανάμεσα στους καταναλωτές και να γίνεται πιο εύκολη η μετέπειτα εκτύπωσή τους. Δηλαδή, όπως διαφαίνεται και στη συνέχεια, η σημαντικότερη αποτυχία της εταιρείας ήταν στο να κατανοήσει ότι η διαδικτυακή ανταλλαγή φωτογραφιών και εικόνων ήταν το νέο ανα-

1896 Η Kodak κατασκευάζει και πατεντάρει το πρώτο ειδικό φωτογραφικό χαρτί για ακτινογραφίες.

Βραβεύεται με Όσκαρ για την ειδική βάση φύλαξης του κινηματογραφικού φιλμ. Τον επόμενο χρόνο βραβεύεται και πάλι για την τεχνολογία διαχωρισμού των αρνητικών από τα έγχρωμα φιλμ, κάτι το οποίο βοήθησε στη διάδοση των έγχρωμων ταινιών.

1949 Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος

Η εταιρεία δημιουργεί ειδικά φιλμ ανίχνευσης του επιπέδου έκθεσης στη ραδιενέργεια των ατόμων που ασχολούνται με την κατασκευή των ατομικών βομβών.

1962 Η Kodak έχει πωλήσεις που ξεπερνούν το $1 δισεκατομμύριο.

δυόμενο επιχειρηματικό μοντέλο και όχι απλά ένα μέσο για να αυξήσει τις πωλήσεις της μέσω του υφιστάμενου μοντέλου με προϊόν την εκτυπωμένη φωτογραφία. Τρία χρόνια αργότερα, με την ίδρυση του Facebook, οι εκτυπωμένες φωτογραφίες άρχισαν να αποτελούν μέρος της ιστορίας. Η πλειοψηφία των καταναλωτών δεν θα εκτύπωνε ξανά άλλες φωτογραφίες, αντιθέτως, θα τις μοιραζόταν μέσω του διαδικτύου. Η μείωση στις εκτυπώσεις φωτογραφιών, στις οποίες συνέχισε να βασίζει το επιχειρηματικό μοντέλο της η Kodak, δεν ήρθε μόνη της, καθώς μια άλλη καινοτομία άρχισε να εδραιώνεται στην αγορά. Η ενσωμάτωση των καμερών στις κινητές τηλεφωνικές συσκευές άλλαξε εντελώς το σκηνικό της αγοράς. Όπως αναφέρει ο Willy Shih, πρώην αντιπρόεδρος της Eastman Kodak και υπεύθυνος του νεοσύστατου τότε τμήματος της Ψηφιακής Εικόνας, το τμήμα του υποβαθμίστηκε μόλις οι ενσωματωμένες κάμερες στα νέα έξυπνα τηλέφωνα ήρθαν να κατακλύσουν την αγορά. Όσο κι αν προσπαθούσε η Kodak, οι εκτυπώσεις περιορίστηκαν σε ένα πολύ μικρό μερίδιο της αγοράς, ενώ η αγορά των ψηφιακών φωτογραφικών μηχανών είχε ελάχιστο κέρδος, με πάρα πολλούς ανταγωνιστές. Στο νέο περιβάλλον, οι κυρίαρχοι στον χώρο της φωτογραφίας ήταν κυρίως κατασκευαστές, οι οποίοι σχεδίαζαν και πουλούσαν τεχνολογίες που αφορούσαν κάμερες για έξυπνα κινητά τηλέφωνα ή ανταλλακτικά για εξειδικευμένες επαγγελματικές κάμερες. Η Kodak, ενώ είχε πρώτη κατασκευάσει την ψηφιακή φωτογραφική μηχανή το 1975, δεν είχε καμία τεχνογνωσία παραγωγής σχετική με τα πιο πάνω. Αντιθέτως, είχε αποσυρθεί από τον τομέα της έρευνας για ανάπτυξη τεχνολογιών γύρω από την κατασκευή ψηφιακών καμερών, λόγω του χαμηλού περιθωρίου κέρδους, αναθέτοντας σε άλλες εταιρείες την κατασκευή των μηχανών της.

1982

1976

Ο Steve Sasson, μηχανικός της Kodak, εφευρίσκει την ψηφιακή κάμερα.

Σε γενικές γραμμές, ο τομέας της φωτογραφίας υπέστη κοσμογονικές αλλαγές κατά την τελευταία εικοσαετία και ο μεγάλος ηττημένος ήταν η Kodak. Όταν κυριαρχούσε το φιλμ στην αγορά της φωτογραφίας, κατά τη δεκαετία του 1990, η Kodak είχε ετήσια έσοδα που κυμαίνονταν γύρω στα $13 δισεκατομμύρια, ενώ κατάφερε το 2000 να έχει κέρδη $1,4 δισεκατομμύρια και το 2002 $800 εκατομμύρια. Με την είσοδο της ψηφιακής κάμερας, όπως αναφέρθηκε πριν, μιας αγοράς με πολλούς ανταγωνιστές και με τιμές με καθοδική πορεία, αλλά και αργότερα με την εδραίωση των έξυπνων κινητών με τις ενσωματωμένες κάμερες, οι ετήσιες ζημιές αυξάνονταν μέχρι και τον Ιανουάριο του 2012 και την αίτηση υπαγωγής στο άρθρο 11 του αμερικανικού πτωχευτικού κώδικα.

Η Kodak εργοδοτεί μόνο στο Rochester, πολιτεία της Νέας Υόρκης, 60.000 υπαλλήλους. Γίνεται ο μεγαλύτερος εργοδότης της περιοχής, σε σημείο που τα τοπικά καταστήματα έχουν γιγαντοαφίσες, στοχεύοντας τους υπαλλήλους της Kodak.

Η Kodak κυριαρχεί στην αγορά σε σημείο που σπρώχνει τους ανταγωνιστές της εκτός αγορών. Έχει 85% μερίδιο αγοράς στην αγορά φωτογραφικών μηχανών και 90% μερίδιο αγοράς στα φιλμ.

1975

Ο τομέας της φωτογραφίας υπέστη κοσμογονικές αλλαγές κατά την τελευταία 20ετία και ο μεγάλος ηττημένος ήταν η Kodak

1981 Έχει συνολικές πωλήσεις που ξεπερνούν τα $10 δισεκατομμύρια.

Η τιμή της μετοχής της Eastman Kodak λαμβάνει την πιο υψηλή της αξία, κλείνοντας στην τιμή $94,75.

1997 1991

Λανσάρεται η πρώτη ψηφιακή κάμερα Kodak. Η σειρά DCS, λόγω του υψηλού της κόστους, δεν είχε ιδιαίτερη απήχηση. Για παράδειγμα, η DCS 460 είχε κόστος στα $28.000.

19/1/2012 Η Eastman Kodak κάνει αίτηση υπαγωγής στο άρθρο 11 του αμερικανικού πτωχευτικού κώδικα, με την τιμή της μετοχής της να κλείνει στα $0,55.

EconomyToday 65

ΘΕΜΑ

Όταν κυριαρχούσε το φιλμ στην αγορά της φωτογραφίας, κατά τη δεκαετία του 1990, η Kodak είχε ετήσια έσοδα που κυμαίνονταν γύρω στα

$13 δισ.

Kodak vs Instagram Δύο αγοραπωλησίες που έγιναν αντανακλούν εντελώς την εικόνα που έφερε την κατάρρευση της Kodak. Τον Απρίλιο του 2012, η Kodak, στο πλαίσιο των ενεργειών που ακολούθησαν μετά την αίτησή της για πτώχευση, είχε πωλήσει την προαναφερθείσα ιστοσελίδα ανταλλαγής φωτογραφιών Ofoto για το αντίτιμο των 25 εκατομμυρίων δολαρίων. Λίγες μέρες μετά, τον ίδιο μήνα, η Facebook αγόρασε το Instagram για το αντίτιμο του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων. Υπό διαφορετικές συνθήκες, εάν η διοίκηση της Kodak δεν επέμενε στην εκτύπωση των φωτογραφιών, θα είχε επιβιώσει, πουλώντας πιθανότατα τη δική της πλατφόρμα στην εταιρεία του Zuckerberg. Επίσης, το γιατί έγινε η επιλογή από

1999

2013

Η ενσωμάτωση των καμερών στις κινητές τηλεφωνικές συσκευές άλλαξε εντελώς το σκηνικό της αγοράς

Ρολά φιλμ που πωλήθηκαν 800 εκατ.

60 εκατ. Μέσος όρος

φωτογραφιών/μέρα

Φιλμ ανά ρολό 27 365 Μέρες τον χρόνο Συνολικές φωτογραφίες έτυχαν επεξεργασίας 21,6 δισ.

που

21,9 δισ. Συνολικές φωτογραφίες

που έτυχαν επεξεργασίας

Κόστος αγοράς ρολού $5,00

Κόστος επεξεργασίας ρολού $5,00

$0,37 Κόστος φωτογραφίας $0,37 0 Κόστος ανά φωτογραφία

Συνολικό κόστος Συνολικό κόστος φωτογραφιών $8 δισ. $0,00 φωτογραφιών 66 EconomyToday

το ίδιο το αγοραστικό κοινό για αλλαγή της χρήσης της φωτογραφίας, οδηγώντας στην παρακμή της Kodak, είναι κάτι που μπορεί να γίνει κατανοητό από τη σύγκριση της Kodak με το Instagram. Στην τελική, σήμερα, με μηδενικά έξοδα, ο καταναλωτής μπορεί να αποθηκεύσει πλέον εκατομμύρια φωτογραφίες. Η ανάγκη που είδε ο ιδρυτής της Kodak για να αποτυπώνονται οι ανθρώπινες στιγμές ακόμα υφίσταται, έχουν ωστόσο αλλάξει όλα τα μέσα και οι τρόποι για να εξυπηρετείται η ανάγκη αυτή.

Η Fujifilm επιλέγει την επιβίωση Μέχρι και τη δεκαετία του 1990, η Kodak και η Fujifilm έλεγχαν σχεδόν ολόκληρη την αγορά της φωτογραφίας μέσω της επεξεργασίας και εκτύπωσης των φιλμ. Η μία κατάφερε να επιβιώσει, ενώ η άλλη έχει σχεδόν καταστραφεί. Η διαφορά των δύο είναι ότι, όταν άρχισε στις αρχές της δεκαετίας του 2000 η μείωση των εσόδων από τα φιλμ, η Kodak συνέχισε τις επενδύσεις στον τομέα της φωτογραφίας, ενώ η Fujifilm προχώρησε σε διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου του κύκλου εργασιών της. Ο πρόεδρος της Fuji, Shigetaga Komori, αναφέρει ότι για περίπου ένα χρόνο έγινε καταγραφή και αξιολόγηση όλων των τεχνολογιών που είχε στην κατοχή της η εταιρεία και διερεύνηση για το σε ποιες μελλοντικές αγορές μπορούν να τροποποιηθούν και να χρησιμοποιηθούν. «Η τεχνογνωσία της Fujifilm ήταν προσαρμόσιμη για να χρησιμοποιηθεί σε αναδυόμενες αγορές, όπως τη φαρμακευτική, την καλλυντική και τη βιομηχανία εξειδικευμένων προϊόντων τεχνολογίας». Για παράδειγμα, η εταιρεία κατάφερε να προβλέψει την εκτόξευση των οθονών LCD και επένδυσε

σε αυτή την αγορά. Επιπλέον, με την εξαγορά της Toyoma Chemical το 2008, μπήκε επιτυχώς στον τομέα της φαρμακοβιομηχανίας. Κατά την ίδια περίοδο, λόγω του ότι το κολλαγόνο ήταν παράγωγο του φιλμ, κατάφερε να προσαρμόσει την τεχνογνωσία της, ιδρύοντας εταιρεία παραγωγής μακιγιάζ με το όνομα Astalif. Παράλληλα, με άλλες ενέργειες, η Fujifilm κατάφερε το 2010, μια δεκαετία μετά την κορυφή της βιομηχανίας του φιλμ, να μετεξελιχθεί σε μια άλλη εταιρεία, με μια στρατηγική αναδιοργάνωσης και πλήρους διαφοροποίησης του χαρτοφυλακίου της και με τη βιομηχανία γύρω από τη φωτογραφία να αντιπροσωπεύει μόνο το 16% του κύκλου εργασιών της. Όπως ο κορυφαίος της διευθύνων σύμβουλος θυμάται, ενώ πολλές νύχτες δεν μπορούσε να κοιμηθεί από την ανησυχία του για το μέλλον της Fujifilm, η αλλαγή πορείας και η διαφοροποίηση του κύκλου εργασιών χρειάστηκαν θάρρος και δραστικές ενέργειες.

Η επιμονή στη φωτογραφία και… το τέλος Αντιθέτως, το 2007, η Kodak πώλησε την κερδοφόρα επιχείρησή της Healthcare Imaging για το αντίτιμο των $2,35 δισ., ώστε να επανεπενδύσει στον ζημιογόνο τομέα της που αφορούσε τη βιομηχανία της φωτογραφίας. Στη λογική ερώτηση, γιατί η Kodak επέμενε να επενδύει σε έναν τομέα που ήταν ξεκάθαρα ζημιογόνος για αυτήν, την πιο λογική απάντηση έδωσε ο Dan Alef, συγγραφέας της βιογραφίας του ιδρυτή της Kodak: «Μοιάζει με ένα πουλί που του αρέσει να πετάει προς τα πίσω. Νιώθει πολύ πιο άνετα με το να βλέπει πού ήταν πριν παρά προς τα πού πάει». Καταληκτικά, κάποιοι διατείνονται ότι το λάθος που η Kodak είχε κάνει, είναι αυτό που ο George Eastman, ο ιδρυτής της, απέφυγε δύο φορές να κάνει. Είχε παρατήσει αρχικά μια κερδοφόρα επιχείρηση πλακών επίστρωσης για να πραγματοποιήσει τη στροφή στην επιχείρηση της φωτογραφίας και μετέπειτα όταν είχε επενδύσει στο έγχρωμο φιλμ, ενώ ήδη η εταιρεία του ήταν κυρίαρχη στην ασπρόμαυρη φωτογραφία. Ωστόσο, ο George Eastman είχε αφήσει ένα σημείωμα πριν θέσει τέρμα στη ζωή του το 1932, στο οποίο έγραφε: «Προς τους φίλους μου: Η δουλειά μου έχει γίνει. Γιατί να περιμένω;». Τελικά η επιβίωση και πιθανή επιτυχία της Kodak δεν θα ερχόταν μέσω της ανάπτυξής της σε έναν τομέα στον οποίο είχε επιτύχει στο παρελθόν, αλλά χρησιμοποιώντας την εμπειρία και την ως τότε τεχνογνωσία της για να διεισδύσει σε νέες αγορές. ΕΤ

EconomyToday 67

ασφαλειεσ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Ασφαλιστική βιομηχανία:

Συνεχής ανάπτυξη παρά τις προκλήσεις Το 2019 τα ασφάλιστρα όλου του κλάδου αυξήθηκαν κατά 3,7%, ανεβάζοντας τον τζίρο των εταιρειών στα €892,1 εκατ.

Παρά τις προκλήσεις και τις μεταρρυθμίσεις που επήλθαν στο ασφαλιστικό περιβάλλον, η ασφαλιστική βιομηχανία κατάφερε να επιδείξει ανθεκτικότητα, προσαρμοστικότητα, δυναμισμό και ανάπτυξη. Αυτό δείχνουν άλλωστε και τα προκαταρκτικά αποτελέσματα του 2019, τα οποία εξασφαλίσαμε από τον Σύνδεσμο Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου (ΣΑΕΚ). Σύμφωνα με αυτά, το σύνολο των εταιρειών και των κλάδων, το 2019, κατέγραψε αύξηση στα ασφάλιστρα κατά 3,7%, με τον τζίρο να ανέρχεται στα €892,1 εκατ., ενώ θετικά κινήθηκαν τα ασφάλιστρα τόσο στον Γενικό Κλάδο όσο και στον Κλάδο Ζωής. ΤΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Σ

υγκεκριμένα, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία του ΣΑΕΚ, το έτος που μας πέρασε παρατηρήθηκε αύξηση στα ασφάλιστρα 5,3% σε σχέση με το 2018 όσον αφορά τον Γενικό Κλάδο, ενώ την ίδια ώρα στον Κλάδο Ζωής τα ασφάλιστρα αυξήθηκαν κατά 1,6%. Ο Γενικός Κλάδος είχε τζίρο γύρω στα €507,1 εκατ. και ο Κλάδος Ζωής κατέγραψε τζίρο €385 εκατ. Άρα συνολικά η βιομηχανία το 2019 είχε τζίρο €892,1 εκατ., που μεταφράζεται σε αύξηση όλου του κλάδου ύψους 3,7% σε σχέση με το 2018, που ο τζίρος ήταν στα €881 εκατ.

Οι πρώτες εταιρείες Τα τελευταία επίσημα εγκεκριμένα στοιχεία του ΣΑΕΚ αφορούν το πρώτο 9μηνο του 2019 και σύμφωνα με αυτά ο τζίρος για το σύνολο των ασφαλίστρων του Γενικού Κλάδου ανήλθε στα €394 εκατ. Η εταιρεία με τον μεγαλύτερο τζίρο για την υπό αναφορά περίοδο στον Γενικό Κλάδο ήταν η CNP Ασφαλιστική με €38,4 εκατ., ενώ στη δεύτερη θέση ακολουθούν οι 68 EconomyToday

Ανδρέας Αθανασιάδης: «Η νέα χρονιά θα μας βρει ακόμη καλύτερους και πιο δυνατούς, παρ’ όλες τις δυσκολίες που αναμένονται»

EconomyToday 69

ασφαλειεσ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

αγοράς, το χρηματοοικονομικό περιβάλλον της Κύπρου επηρεάζεται από τις παγκόσμιες τάσεις στην οικονομία, την αστάθεια στην ανατολική Μεσόγειο αλλά και τις προκλήσεις της Τουρκίας στην περιοχή. Σύμφωνα με τον κ. Αθανασιάδη, σε λειτουργικό επίπεδο, οι εταιρείες είχαν πολλά να κάνουν σε ό,τι αφορά τις υποχρεώσεις που πηγάζουν από το αυστηρό νομοθετικό και εποπτικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία των ασφαλιστικών εταιρειών. Μέσα σε αυτά τα δεδομένα, όπως πρόσθεσε, η αγορά συνέχισε την ανοδική πορεία των τελευταίων ετών, εξαργυρώνοντας την εμπιστοσύνη του Κύπριου καταναλωτή στον θεσμό της ασφάλισης, ο οποίος ανταπέδωσε τη στήριξη που έλαβε κατά την περίοδο της κρίσης. «Είμαι πεπεισμένος ότι η ανοδική πορεία που παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια δεν είναι τυχαία, αλλά στηρίζεται στις στέρεες βάσεις στις οποίες λειτουργεί η ασφαλιστική βιομηχανία», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Γενικές Ασφάλειες Κύπρου με €36,4 εκατ. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν η Trust Insurance με €27 εκατ., η Παγκυπριακή Ασφαλιστική με €25,7 εκατ. και η AIG Insurance με €21,4 εκατ. Όσον αφορά τον Κλάδο Ζωής, το σύνολο μεικτών ασφαλίστρων για το πρώτο 9μηνο του 2019 ανήλθε στα €284,4 εκατ., σημειώνοντας μείωση της τάξης του 1,2% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018. Η εταιρεία με τον μεγαλύτερο τζίρο στον Κλάδο Ζωής για την υπό αναφορά περίοδο ήταν η Eurolife με €72 εκατ. Πολύ κοντά της ήταν η CNP Cyprialife με €69,2 εκατ., ενώ την πρώτη τριάδα συμπλήρωσε η Universal Life με τζίρο €39,5 εκατ. Σύμφωνα με τα πιο πάνω στοιχεία, το σύνολο των ασφαλίστρων του Κλάδου για το πρώτο 9μηνο του 2019 ανήλθε στα €678,5 εκατ.

«Ήταν ένα δύσκολο έτος»

Σχολιάζοντας τα προκαταρκτικά αποτελέσματα του 2019, ο πρόεδρος του ΣΑΕΚ, Ανδρέας Αθανασιάδης, σε δηλώσεις του στο Economy Today, τόνισε πως το έτος που μας πέρασε ήταν ένα δύσκολο έτος, με πολλές προκλήσεις, σε μια πολύ ανταγωνιστική αγορά, η οποία διέπεται από ένα αυστηρό εποπτικό πλαίσιο. Όπως είπε, σε μια μικρή χώρα με πολλές εταιρείες όπως η Κύπρος, ο ανταγωνισμός λειτουργεί προς το συμφέρον του πολίτη, αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί πιέσεις στις ίδιες τις εταιρείες. Περαιτέρω, σημείωσε πως, πέρα από τον ανταγωνισμό εντός της ασφαλιστικής 70 EconomyToday

Σύγκριση με το 2018

Τζίρος 2019 ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ

€507,1 εκατ.

ΚΛΑΔΟΣ ΖΩΗΣ

€385 εκατ.

ΣΥΝΟΛΟ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

€892,1 εκατ.

+5,3% +1,6% +3,7%

Οι προκλήσεις παραμένουν Αναφερόμενος στις προκλήσεις με τις οποίες βρίσκονται αντιμέτωπες οι ασφαλιστικές εταιρείες εν έτει 2020, ο κ. Αθανασιάδης υπέδειξε πως το αυστηρό εποπτικό πλαίσιο αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη πρόκληση που θα αντιμετωπίσει η βιομηχανία κατά το νέο έτος. «Η Ευρώπη, μέσα από μια σειρά οδηγιών και κανονισμών, επιβάλλει αυστηρούς κανόνες ώστε οι ασφαλιστικές εταιρείες να λειτουργούν σε ένα διάφανο και ελεγχόμενο περιβάλλον. Αυτό το σφικτό –ας μου επιτραπεί ο όρος– θεσμικό πλαίσιο επιβαρύνει συνεχώς τις ασφαλιστικές εταιρείες με νέες υποχρεώσεις, αυξάνοντας τα έξοδα λειτουργίας τους. Οι εποπτικές υποχρεώσεις τρέχουν παράλληλα με την κανονική λειτουργία των εταιρειών, αναλώνοντας πολύτιμους πόρους», εξήγησε. Ταυτόχρονα, συνέχισε, η αγορά παρουσιάζει νέες τάσεις, μέσα από τις οποίες προκύπτουν νέες ανάγκες για ασφάλιση, όπως τα έξυπνα αυτοκίνητα, ηλεκτροκίνητα μέσα μετακίνησης όπως σκούτερ, ποδήλατα, πατίνια κ.ά. Σύμφωνα με τον κ. Αθανασιάδη, σημαντικό ρόλο αναμένεται να παίξει στη ζωή μας και το θέμα της κυβερνοασφάλισης, γνωστό και ως cyber insurance, αφού, όπως εξήγησε, η συγκέντρωση μεγάλης ποσότητας δεδομένων από όλους πλέον τους οργανισμούς δημιουργεί μεγάλους κινδύνους για διαρροή πληροφοριών, που πρέπει απαραίτητα να ασφαλιστούν. Ο πρόεδρος του ΣΑΕΚ συνέχισε λέγοντας πως το 2020 αναμένεται να είναι και έτος στο οποίο το συνταξιοδοτικό θα βρίσκεται στο προσκήνιο. Όπως είπε, «είναι κοινώς παραδεκτό ότι η σύνταξη του κράτους δεν είναι επαρκής και όλοι οι εργαζόμενοι θα πρέπει να διασφαλίσουν επιπλέον εισόδημα μετά τη συνταξιοδότησή τους». Οι ασφαλιστικές εταιρείες, πρόσθεσε, δραστηριοποιούνται στον κλάδο, προσφέροντας συνταξιοδοτικά σχέδια –γνωστά και ως σχέδια κλάδου 7– και μέσα από ένα τέτοιο συνταξιοδοτικό σχέδιο ένας μελλοντικός συνταξιούχος μπορεί να εξασφαλίσει ένα πρόσθετο εισόδημα, το οποίο να του διασφαλίζει μια αξιοπρεπή διαβίωση. Κληθείς να κάνει μια πρόβλεψη για το νέο έτος, ο κ. Αθανασιάδης τόνισε ότι αναμένουμε μια δύσκολη νέα χρονιά, με πολλά μέτωπα, ωστόσο ο ίδιος θεωρεί ότι «η ασφαλιστική βιομηχανία θα συνεχίσει τη δυναμική της πορεία, με νέα προϊόντα, μένοντας πάντα κοντά στον καταναλωτή και προσφέροντάς του ανακούφιση τη στιγμή που αυτός τη χρειάζεται». «Η νέα χρονιά θα μας βρει ακόμη καλύτερους και πιο δυνατούς, παρ’ όλες τις δυσκολίες που αναμένονται. Ο πήχης τίθεται από τις ίδιες τις εταιρείες πολύ ψηλά και είμαι βέβαιος ότι θα ανταποκριθούμε με επάρκεια, όπως κάναμε μέχρι σήμερα, ικανοποιώντας τους δικούς μας στόχους αλλά και τις υψηλές απαιτήσεις των ασφαλισμένων μας», είπε καταληκτικά. ΕΤ

Τα βλέμματα στραμμένα στον τομέα της υγείας

Τα ασφάλιστρα του Κλάδου Υγείας παρουσιάζουν άνοδο τα τελευταία χρόνια και αυτό συνέχισε και μέσα στο 2019, παρά την έναρξη της εφαρμογής του ΓεΣΥ

Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει φέτος ο ασφαλιστικός κλάδος είναι η επερχόμενη έναρξη της εφαρμογής της δεύτερης φάσης του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓεΣΥ), η οποία περιλαμβάνει τη συμπερίληψη και της ενδονοσοκομειακής φροντίδας στο νέο σύστημα, οπότε και την εισαγωγή των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων. Ερωτηθείς με ποιους τρόπους θα αντιμετωπίσουν οι ασφαλιστικές εταιρείες την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης του τομέα της υγείας, ο πρόεδρος του ΣΑΕΚ αρχικά ξεκαθάρισε ότι η ασφαλιστική βιομηχανία δεν είναι εναντίον ενός καθολικού συστήματος υγείας, προσθέτοντας πως «όπως διαχρονικά υποστηρίζαμε το δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής, έτσι κάνουμε και τώρα». Ένα σύστημα υγείας, όπως είπε, μπορεί να συνυπάρχει με την ιδιωτική ασφάλιση, η οποία, πέρα από τον τρόπο που λειτουργούσε μέχρι τώρα, θα αναλάβει και έναν επιπλέον συμπληρωματικό ρόλο προς το ΓεΣΥ. Σύμφωνα με τον κ. Αθανασιάδη, τα ασφάλιστρα του Κλάδου Υγείας παρουσιάζουν άνοδο τα τελευταία χρόνια και αυτό συνέχισε και μέσα στο 2019. «Αυτό μόνο τυχαίο δεν είναι, αφού, παρόλο που υπάρχει μείωση στα ομαδικά συμβόλαια, υπάρχει αύξηση στα ατομικά συμβόλαια. Οι πολίτες εμπιστεύονται την ασφαλιστική τους εταιρεία και ζητούν τις καλύψεις οι οποίες δεν προσφέρονται από το ΓεΣΥ. Οι ασφαλιστικές εταιρείες, ανταποκρινόμενες στο κάλεσμα της αγοράς, παραμένουν κοντά στους ασφαλισμένους, παρέχοντάς τους επιλογές με προϊόντα τα οποία καλύπτουν τις ανάγκες τους», συμπλήρωσε.

EconomyToday 71

ασφαλειεσ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Όμιλος CNP CYPRUS INSURANCE HOLDINGS Απόκτηση του 100% του Ομίλου CNP CYPRUS από τη CNP ASSURANCES

Υψηλοί δείκτες φερεγγυότητας: Σφραγίδα αξιοπιστίας

Σε μια ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη, η CNP ASSURANCES επένδυσε επιπλέον €97,5 εκατ. στην Κύπρο, αποκτώντας έτσι τον πλήρη έλεγχο (100%) του μετοχικού κεφαλαίου του Ομίλου CNP CYPRUS. Η κίνηση αυτή χαρακτηρίζεται ως ψήφος εμπιστοσύνης προς τον Όμιλο CNP CYPRUS, τις προοπτικές του και τη δυναμική ανάπτυξη του κυπριακού ασφαλιστικού τομέα.

Η CNP CYPRIALIFE και η CNP ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ διαθέτουν υψηλούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας. Διαχρονικά η CNP CYPRIALIFE καλύπτει πάνω από τρεις φορές τα απαραίτητα κεφάλαια φερεγγυότητας ΙΙ και η CNP ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ πάνω από δύο φορές. Οι δείκτες αυτοί αντικατοπτρίζουν την οικονομική ευρωστία των εταιρειών, αποτελώντας πυλώνα της αξιοπιστίας τους.

Ποια είναι η μητρική CNP ASSURANCES;

Ραδιομαραθώνιος: Δύναμη αγάπης

Ο ασφαλιστικός κολοσσός CNP ASSURANCES είναι ο κορυφαίος πάροχος προσωπικής ασφάλισης στη Γαλλία και ένας εκ των μεγαλύτερων στην Ευρώπη. Δραστηριοποιείται σε 19 χώρες στην ευρωπαϊκή ήπειρο και στη Λατινική Αμερική. Ο Όμιλος έχει παγκόσμια 37 εκατομμύρια πελάτες οι οποίοι είναι κάτοχοι συμβολαίων προσωπικής ασφάλισης και 14 εκατομμύρια πελάτες που διατηρούν σχέδια αποταμίευσης και συνταξιοδότησης. Το έτος 2019 ο κύκλος εργασιών ήταν €33,5 δισ. και τα καθαρά κέρδη του Ομίλου €1,4 δισ.

Όμιλος CNP CYPRUS: Σταθερή ανοδική πορεία

Ο Όμιλος CNP CYPRUS συνεχίζει τη σταθερή ανοδική του πορεία. Αυτό αντανακλάται και στις πρωτιές των εταιρειών του στην Κύπρο: στη CNP CYPRIALIFE, που αναπτύσσεται στους ασφαλιστικούς κλάδους Ζωής, Ατυχημάτων και Υγείας και Ομαδικών Συνταξιοδοτικών Σχεδίων, και στη CNP ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ, που αναπτύσσεται στον Γενικό Κλάδο. Στην Ελλάδα ο Όμιλος δραστηριοποιείται στους κλάδους Ζωής, Ατυχημάτων και Υγείας με την ασφαλιστική εταιρεία CNP ZΩΗΣ και στον Γενικό Κλάδο με το Υποκατάστημα Ελλάδος της CNP ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ, που διαθέτουν πολυετή εμπειρία στον ελληνικό ασφαλιστικό χώρο. Τα οικονομικά αποτελέσματα του Ομίλου για το 2019 πιστοποιούν την οικονομική του ευρωστία. Τα συνολικά ασφάλιστρα του Ομίλου ανήλθαν στα €171,5 εκατ., σημειώνοντας αύξηση 7% σε σχέση με πέρσι. Η κερδοφορία ανήλθε στα €16,6 εκατ., καταγράφοντας αύξηση 27% σε σχέση με πέρσι, επωφελούμενη από την αύξηση στις πωλήσεις και τις θετικές αποδόσεις στις διεθνείς χρηματαγορές.

72 EconomyToday

Με βαθύ το αίσθημα της κοινωνικής ευθύνης, ο Όμιλος ανέλαβε, το 2019, την αναγέννηση ενός ιστορικού θεσμού: του Ραδιομαραθώνιου. Με τη δύναμη αγάπης των ανθρώπων του Ομίλου, των συνεργατών του και όλων των Κυπρίων πολιτών, αναγεννήθηκε ο σημαντικός θεσμός του Ραδιομαραθώνιου με προσήλωση σε έναν υψηλό στόχο: Να βοηθήσουμε τα παιδιά εκείνα που η υγεία τους δοκιμάζεται σκληρά. Να τα στηρίξουμε οικονομικά και να στείλουμε ισχυρά μηνύματα αλληλεγγύης και ανθρωπιάς στην κοινωνία μας. Ανανεώνουμε το κάλεσμα για το 2020, με στόχο να ξεπεράσουμε την περσινή επιτυχία.

Δράσεις κοινωνικής ευθύνης

Η CNP CYPRIALIFE διοργανώνει εκστρατείες αιμοδοσίας του προσωπικού της, καθώς και ενέργειες στήριξης της Τράπεζας Αίματος. Είναι χορηγός του συνδέσμου «Ένα Όνειρο Μια Ευχή», για την οικονομική ενίσχυση των παιδιών που πάσχουν από καρκίνο και συναφείς παθήσεις. Η CNP ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ, με τη διαχρονική συμμετοχή της στα κοινά, προσφέρει στήριξη στα θέματα οδικής ασφάλειας, πυρασφάλειας και ασφάλειας και υγείας στον χώρο εργασίας, καθώς και σε άλλες δράσεις, όπως ο Μαραθώνιος Λεμεσού.

Με κέντρο τον πολιτισμό

Ο Όμιλος CNP CYPRUS δραστηριοποιείται σε πολλές πτυχές της κυπριακής κοινωνίας, με τον πολιτισμό να είναι μία από αυτές. Έχει αναλάβει την πρωτοβουλία της δημιουργίας συλλογής που προωθεί τη σύγχρονη τέχνη, υποστηρίζοντας Κύπριους δημιουργούς και την προώθηση των πολιτιστικών αξιών. Η συλλογή έργων τέχνης του Ομίλου περιλαμβάνει ένα εύρος καλλιτεχνικών εκφράσεων με θέμα «Στο μέλλον όλων μας». Τα έργα τέχνης παρουσιάζονται στα κεντρικά γραφεία του Ομίλου και δημιουργούν μια ισχυρή αφήγηση, όπου συναντώνται η αισθητική της τέχνης και οι ανθρωποκεντρικές εταιρικές αξίες.

Δημιουργώντας το μέλλον της ασφαλιστικής βιομηχανίας Ως ηγέτης της ασφαλιστικής βιομηχανίας, ο Όμιλος CNP CYPRUS πρωτοπορεί και εξελίσσεται, δημιουργώντας το μέλλον της ασφαλιστικής βιομηχανίας στην Κύπρο. Για να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις μελλοντικές ανάγκες των πελατών του, επικεντρώνεται στους τρεις άξονες της στρατηγικής του:

1. Ψηφιακός μετασχηματισμός: Ο

Όμιλος έχει σε εξέλιξη έργα υψηλής τεχνολογίας, που αλλάζουν ριζικά τον τρόπο με τον οποίο εργάζεται εσωτερικά, υποστηρίζει και εξυπηρετεί το δίκτυο και τους πελάτες του.

2. Επένδυση στην καινοτομία: Και οι

δύο εταιρείες του ομίλου, CNP ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ και CNP CYPRIALIFE, πρωταγωνιστούν στην κυπριακή

ασφαλιστική αγορά, ανοίγοντας νέους δρόμους. Ένα παράδειγμα σημαντικής καινοτομίας και τεχνολογικής εξέλιξης είναι τα νέα συστήματα αξιολόγησης και αποδοχής κινδύνων. Με αυτά, ο Όμιλος κυριολεκτικά αλλάζει εποχή, καθώς αυτοματοποιούνται οι διαδικασίες αίτησης και έγκρισης ασφάλειας. Η ζωή των ασφαλιστικών συμβούλων γίνεται πολύ πιο απλή και ο πελάτης απολαμβάνει ακόμα πιο υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης.

3. Ολική εμπειρία πελάτη: Στόχος είναι η συνεχής βελτίωση και το υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης και ανταπόκρισης σε όλα τα σημεία επαφής. Σε αυτή την κατεύθυνση αξιοποιούνται τεχνολογικές λύσεις και εξατομικευμένες υπηρεσίες.

Στοιχεία επικοινωνίας ΟΜΙΛΟΣ CNP CYPRUS INSURANCE HOLDINGS Λεωφόρος Ακροπόλεως 17, 2006, Στρόβολος, Λευκωσία Τ.Θ. 20819, 1664, Λευκωσία, Τηλ.: 22111213, Φαξ: 22887460 www.cnpcyprus.com

EconomyToday 73

ασφαλειεσ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

CNP CYPRIALIFE

Με κέντρο τον πελάτη και άξονες την καινοτομία και την ποιότητα ασφάλισης

Η δύναμη των αριθμών

Τα επενδυτικά ταμεία της CNP CYPRIALIFE παρουσίασαν το 2019 σημαντικά θετικές αποδόσεις. Τα χαρτοφυλάκια της εταιρείας είναι επαρκώς κατανεμημένα, με καλές ιστορικές αποδόσεις. Μέσα στο σημερινό περιβάλλον των πολύ χαμηλών επιτοκίων, αποτελούν μια εύστοχη εναλλακτική ευκαιρία επενδύσεων, σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα, έναντι καταθέσεων σε τράπεζες. Το 2019, η CNP CYPRIALIFE είχε Συνολικά Ασφάλιστρα πάνω από €114,5 εκατ., Πληρωμένες Απαιτήσεις Υγείας και Ζωής €28,6 εκατ., Ίδια Κεφάλαια €141,1 εκατ. και Επενδύσεις υπό Διαχείριση €495 εκατ. Η οικονομική ευρωστία της CNP CYPRIALIFE αποτυπώνεται και στον πολύ υψηλό δείκτη φερεγγυότητας (Solvency II), με 327%. Αυτή είναι η δύναμη των αριθμών. Δύναμη που προσφέρει σιγουριά και ασφάλεια. Η καρδιά της πρώτης γραμμής της CNP CYPRIALIFE χτυπά στο δίκτυό της. Πέρα από 300 άριστα εκπαιδευμένοι ασφαλιστικοί σύμβουλοι, σε όλη την Κύπρο, βρίσκονται στο πλευρό των ασφαλισμένων μας.

Πελατοκεντρική κουλτούρα

Κύρια προτεραιότητα της CNP CYPRIALIFE είναι η δημιουργία αξίας για τους πελάτες της και το χτίσιμο μιας ισχυρής σχέσης εμπιστοσύνης μαζί τους. Αυτό οδήγησε στη δημιουργία μιας σύγχρονης πελατοκεντρικής κουλτούρας που διαχέεται στο σύνολο των εργαζομένων και των μελών της εταιρείας. Προϋπόθεση επίτευξής της αποτελεί η δέσμευση όλων των ανθρώπων της CNP CYPRIALIFE σε ένα κοινό μοντέλο εξυπηρέτησης υψηλού επιπέδου.

Ψηφιακή υπεροχή και ολιστική εμπειρία πελάτη

Σε όλο τον κόσμο, οι πελάτες ασφάλισης ζωής αναζητούν μια εξατομικευμένη εμπειρία και μια εξατομικευμένη προσέγγιση. Αναζητούν όλο και περισσότερο τις προσωποποιημένες υπηρεσίες και έχουν μεγάλες προσδοκίες για ψηφιακή πρόσβαση στα συμβόλαια και στις απαιτήσεις τους. Στη CNP CYPRIALIFE, έχουμε σχεδιάσει μια κεντρική πλατφόρμα ψηφιακής εμπειρίας, η οποία ενοποιεί δεδομένα από όλα τα συστήματα προς όφελος των πελατών, των ασφαλιστικών μας συμβούλων και των εργαζομένων μας. Η πλατφόρμα επιτρέπει τη συνεργασία μεταξύ τους, καθώς και την πρόσβαση, σε πραγματικό χρόνο, στις πληροφορίες που τους αφορούν, οποτεδήποτε και οπουδήποτε. Οι ασφαλιστικοί μας σύμβουλοι μπορούν να προσφέρουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες μέσω των αυτοματοποιημένων επαγγελματικών εργαλείων:

•

Διαδικτυακό σύστημα προτάσεων πελατών • Διαδικτυακό ηλεκτρονικό σύστημα αξιολόγησης κινδύνου • Διαδικτυακό εργαλείο ανάλυσης αναγκών • Mobile Application συνεργατών για άμεση πρόσβαση σε πληροφορίες για εξυπηρέτηση πελατών 24/7

ΣτοιχείαCNPεπικοινωνίας CYPRIALIFE

Λεωφόρος Ακροπόλεως 17, 2006, Στρόβολος, Λευκωσία Τ.Θ. 20819, 1664, Λευκωσία Τηλ.: 22111213, Φαξ: 22363407 www.cnpcyprialife.com 74 EconomyToday

CNP ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ

H 1η ασφαλιστική εταιρεία Γενικού Κλάδου στην Κύπρο

Με τη δύναμη ασφάλειας στην κορυφή

Πρωτοπόρα και σε ηγετική θέση, η CNP ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στην ασφαλιστική βιομηχανία Γενικού Κλάδου στην Κύπρο. Με την εμπειρία των 39 χρόνων λειτουργίας και προσφοράς της, προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα και απαιτήσεις της κυπριακής ασφαλιστικής αγοράς. Στόχος μας είναι η συνεχής εξέλιξη και παροχή νέων πρωτοποριακών και σύγχρονων προϊόντων, ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες του Κύπριου ασφαλισμένου.

Η δύναμή μας δύναμή σας

Ασφάλειά σας οι αριθμοί μας

Με αιχμή την άμεση εξυπηρέτηση, μέσα από την ευρεία γκάμα προϊόντων της CNP ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ, ο πελάτης αποκτά την ασφάλεια, σιγουριά, σταθερότητα και αξιοπιστία που ζητά. Οι αριθμοί επιβεβαιώνουν τη δύναμη της εταιρείας. Το 2019 ο ετήσιος κύκλος εργασιών άγγιξε τα €55 εκατ., το ενεργητικό ήταν €148 εκατ., το καθαρό ενεργητικό €52 εκατ., ενώ από την ημέρα ίδρυσης της εταιρείας έχουν καταβληθεί €536 εκατ. σε αποζημιώσεις. Σήμερα, με πλήρως στελεχωμένα γραφεία σε όλες τις πόλεις, οι πέραν των 300 επαγγελματιών ασφαλιστικών διαμεσολαβητών που συνεργάζονται με τη CNP ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ, εξυπηρετούν τις 73 και πλέον χιλιάδες ασφαλισμένων πελατών της, με περισσότερα από 106 χιλιάδες ενεργά ασφαλιστήρια συμβόλαια.

Η ουσία και το νόημα της προσπάθειάς μας στη CNP ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ είναι να προσφέρουμε αξία στους ασφαλισμένους, στους συνεργάτες, στους ανθρώπους μας και ευρύτερα στην κοινωνία. Όλα συνδέονται με μια ισχυρή σχέση αξιοπιστίας. Έτσι, η δύναμή μας γίνεται δύναμή σας!

Σύγχρονα και πρωτοποριακά προϊόντα

Η συνεχής βελτίωση, η προσαρμογή στις νέες απαιτήσεις και ανάγκες των πελατών μας και η πρωτοπορία στον ασφαλιστικό κλάδο της Κύπρου είναι στο DNA της CNP ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ. Δημιουργούμε νέα, σύγχρονα και καινοτόμα προϊόντα, με σκοπό να προσφέρουμε ευέλικτες ασφαλιστικές λύσεις, ανοίγοντας μια νέα διάσταση στα κυπριακά ασφαλιστικά δεδομένα. Με στόχο την άμεση και συνεχή εξυπηρέτηση των πελατών μας, 24/7, αναπτύξαμε σειρά καινοτόμων τεχνολογικών εφαρμογών: •

•

•

•

•

•

CNP ASFALISTIKI

Mobile Application Διαδικτυακή Πύλη

INSUPASS Paperless Σύστημα Διαχείρισης Απαιτήσεων Ηλεκτρονικό Σύστημα Έκδοσης Καλυπτικού Σημειώματος Ηλεκτρονικό Σύστημα Έκδοσης Προσφοράς Ηλεκτρονικό Σύστημα Αξιολόγησης Κινδύνου

Στοιχεία επικοινωνίας CNP ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ

Λεωφόρος Ακροπόλεως 17, 2006, Στρόβολος, Λευκωσία Τ.Θ. 20819, 1664, Λευκωσία Τηλ.: 22887600, Φαξ: 22887651 www.cnpasfalistiki.com

EconomyToday 75

ασφαλειεσ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

H ΠΕΛΑΤΟΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ των δύο ασφαλιστικών εταιρειών

στη ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ

Η EuroLife και οι Γενικές είναι δύο ηγετικές ασφαλιστικές εταιρείες στον τομέα τους, σε μια εποχή που τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που παρέχουν αποκτούν όλο και μεγαλύτερη βαρύτητα. Καθεμία από τις εταιρείες είναι στην κορυφή των προτιμήσεων των ασφαλισμένων. Και οι δύο είναι οικονομικά και κεφαλαιακά ισχυρές, σε βαθμό που όχι μόνο πληρούν αλλά και υπερβαίνουν τις κανονιστικές προϋποθέσεις, ενώ το μερίδιό τους αυξάνεται σταθερά.

Ο πρόεδρος των Διοικητικών Συμβουλίων της EuroLife και των Γενικών Ασφαλειών Κύπρου και Διευθυντής Διεύθυνσης Ασφαλιστικών Εργασιών του Συγκροτήματος της Τράπεζας Κύπρου, Λούης Ποχάνης, σκιαγραφεί τα επόμενα βήματά τους.

Σ

κοπός μας είναι να κερδίσουμε το παιχνίδι της επόμενης μέρας. Αυτό έχει να κάνει με την ποιότητα των υπηρεσιών, την εξειδίκευση των ανθρώπων και την εξυπηρέτηση των πελατών, πετυχαίνοντας να είμαστε η πρώτη επιλογή του καταναλωτή. Επιδιώκουμε να αυξήσουμε το φάσμα των υπηρεσιών μας, ώστε οι ασφαλισμένοι μας να καλύπτουν απρόσκοπτα όλες τους τις ανάγκες στις εταιρείες μας: από την υγεία, τη σύνταξη, την επένδυση, μέχρι την ασφάλιση κινητής και ακίνητης περιουσίας και πλήθος νέων προϊόντων που θα παρουσιάζονται το επόμενο διάστημα. Παράλληλα, επενδύουμε στην τεχνολογική τους αναβάθμιση, ώστε να λειτουργούν με τον ίδιο αποτελεσματικό τρόπο σε φυσικό και σε ψηφιακό περιβάλλον. Ποια είναι η σημαντικότητά τους για το Συγκρότημα της Τράπεζας Κύπρου; Ο σημαντικός ρόλος που EuroLife και Γενικές διαδραματίζουν διαχρονικά, ως βασικοί πυλώνες της οικονομίας, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της αποστολής της Τράπεζας Κύπρου. Το Συγκρότημά μας γνωρίζει το εκτόπισμα και τη βαρύτητα των ασφαλιστικών εργασιών και τις ιεραρχεί ψηλά στις προτεραιότητές του. Πρόσφατα, έχει προβεί σε αναδιάρθρωσή τους, κίνηση που αναβάθμισε περαιτέρω τη λειτουργία τους, καθώς και τα επιχειρηματικά μοντέλα και τις στρατηγικές κάθε εταιρείας.

76 EconomyToday

Το νέο σχήμα παρέχει την απαραίτητη ευελιξία, αυξάνει την αποδοτικότητα, ενώ, παράλληλα, επικεντρώνεται στην ποιοτική αναβάθμιση του δικτύου μας και στην ικανοποίηση του πελάτη. Η πελατοκεντρική τους προσέγγιση πώς μεταφράζεται σε πράξεις; Με πολλούς τρόπους. Η EuroLife έχει εκπονήσει ένα τετραετές πλάνο με συνεχείς αναβαθμίσεις και καινοτομίες, με επίκεντρο την πελατειακή εμπειρία, όπως τα σύγχρονα πελατειακά γραφεία, το αναβαθμισμένο customer portal myeurolife και την εισαγωγή του Ourlife. Το portal myeurolife δίνει τη δυνατότητα στον πελάτη μας να δει χρήσιμες πληροφορίες και έγγραφα που τον αφορούν, όπως επίσης και ιστορικό συμβολαίων και απαιτήσεων. Το Ourlife πρόκειται για το πρώτο σχέδιο ασφαλιστικής επιβράβευσης στην Κύπρο. Ένα καινοτόμο πρόγραμμα επιβράβευσης που δημιουργήθηκε για να μπορούν οι ασφαλισμένοι της εταιρείας να αποκτούν δωρεάν υπηρεσίες και εκπτωτικά ασφαλιστικά προνόμια που πολλαπλασιάζουν την αξία της ασφάλισής τους, με απλό και άμεσο τρόπο, χωρίς βαθμούς, κάρτες και υπολογισμούς. Συνάμα, οι Γενικές έχουν τη δική τους πελατοκεντρική στρατηγική, με τον ψηφιακό μετασχηματισμό να είναι στον πυρήνα των δράσεων. Στόχος της εταιρείας είναι να χτίσει την ψηφιακή εμπειρία του πελάτη

πάνω στο τρίπτυχο self-sufficiency, transparency και personalization. Επίσης, στηρίζει καινοτόμες εφαρμογές και λύσεις που προσθέτουν αξία, όπως το πρωτοποριακό Drive Safe app. Το Drive Safe app είναι μια δωρεάν πρωτοποριακή εφαρμογή που στοχεύει στο να βελτιώσει την καθημερινή οδηγική συμπεριφορά και να βοηθήσει στην εξοικονόμηση καυσίμων και κόστους. Επιπρόσθετα, οι Γενικές προσφέρουν το Genikes Mobile App, που δίνει τη δυνατότητα στον χρήστη να ζητήσει οδική βοήθεια όπου κι αν βρίσκεται. Ποια είναι τα κύρια έργα για το 2020; Το 2020 εστιάζουμε την προσοχή μας στις τεχνολογικές εξελίξεις και αναβαθμίσεις. Απλοποιούμε το λειτουργικό μας μοντέλο και επενδύουμε περαιτέρω στην ψηφιοποίηση των κύριων διαδικασιών των δύο εταιρειών. Με τον ψηφιακό μετασχηματισμό των δύο

εταιρειών, παρέχουμε στους ασφαλισμένους μας διαφάνεια, πολλαπλές επιλογές και συμμετοχή. Επίσης, επενδύουμε στο ανθρώπινο δυναμικό μας με εξειδίκευση και περαιτέρω κατάρτιση, είτε πρόκειται για τους ασφαλιστικούς μας συμβούλους είτε για το προσωπικό μας. Στόχος μας η ενδυνάμωση της σχέσης με τους πελάτες μας, η οποία αποτελεί το πολυτιμότερο ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα απέναντι στις προκλήσεις του μέλλοντος. Συνολικά, οι ασφαλιστικές μας εταιρείες θα συνεχίσουν να εξελίσσονται και να αναπτύσσονται. Οι σημαντικές προκλήσεις ενός μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος είναι ευκαιρίες προσαρμογής στη νέα εποχή της ασφάλισης. Έχουμε την εμπειρία, την τεχνογνωσία, τα στελέχη και τη δύναμη για να προχωρήσουμε μπροστά, ώστε να κάνουμε τις ζωές των πελατών μας καλύτερες.

EconomyToday 77

ασφαλειεσ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

H πορεία

της Universal Life

στην Κυπριακή αγορά

Τ

ο 2020 είναι μια ξεχωριστή χρονιά για τη Universal Life, αφού κλείνει 50 χρόνια ζωής και προσφοράς προς την οικονομία και την κοινωνία του τόπου μας. Η Universal Life ιδρύθηκε το 1970 και ήταν η πρώτη κυπριακή ασφαλιστική εταιρεία που δημιουργήθηκε, μετά τη θέσπιση ασφαλιστικής νομοθεσίας που επέτρεπε τη δημιουργία ντόπιων ασφαλιστικών εταιρειών και που είχε ως βασικό στόχο την ανάπτυξη και την πρόοδο του ασφαλιστικού τομέα στην Κύπρο. Από την ίδρυσή της, αποτέλεσε εταιρεία-πρότυπο, πρωτοστατώντας στην εισαγωγή νέων θεσμών στην κυπριακή ασφαλιστική αγορά, που είχαν ως αποτέλεσμα να καθιερωθεί ως ένας σοβαρός και αξιόπιστος οργανισμός, με πείρα και τεχνογνωσία, με ισχυρή μετοχική δομή και με επίκεντρο τον άνθρωπο, ακολουθώντας μια συνεχή

78 EconomyToday

τροχιά ανάπτυξης και προόδου. Σήμερα, η Universal Life διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στα ασφαλιστικά δρώμενα του τόπου, ως μια από τις κορυφαίες εταιρείες στον Κλάδο Ζωής και με διαφορά η μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρεία στον Κλάδο Υγείας, προσφέροντας παράλληλα υψηλού επιπέδου υπηρεσίες στους πελάτες της. Απασχολεί πάνω από 130 άτομα προσωπικό και διαθέτει ένα ισχυρό ασφαλιστικό δίκτυο με πάνω από 200 ασφαλιστικούς συμβούλους. Τα τελευταία χρόνια, ψηφίζεται διαχρονικά από ανεξάρτητες έρευνες αγοράς ως η πλέον αξιόπιστη εταιρεία ανάμεσα σε όλες τις ασφαλιστικές εταιρείες του Κλάδου Ζωής στην Κύπρο. Για 50 χρόνια τώρα, είναι ένας οργανισμός ο οποίος έχει στο επίκεντρο της δραστηριότητάς του τον άνθρωπο, προσπαθώντας να κάνει το αύριο καλύτερο γι’ αυτόν.

Ποια ασφαλιστικά προγράμματα προσφέρει η Universal Life;

Η Universal Life προσφέρει σήμερα σύγχρονες ασφαλιστικές λύσεις που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα αναγκών για τη ζωή, την υγεία και τη συνταξιοδότηση.

• Τα ασφαλιστικά προγράμματα ζωής είτε προσφέρουν απλά ασφαλιστική κάλυψη ζωής είτε συνδυάζουν την ασφάλιση ζωής με την αποταμίευση ή και την επένδυση μέσω των επενδυτικών ταμείων της Universal Life για τη δημιουργία κεφαλαίου για κάλυψη μελλοντικών οικονομικών αναγκών. Παρέχουν επίσης τη δυνατότητα προσθήκης επιπρόσθετων συμπληρωματικών ωφελημάτων που ανταποκρίνονται στην κάλυψη και άλλων ασφαλιστικών αναγκών. Η εταιρεία προσφέρει επίσης διάφορες επιλογές σε ό,τι αφορά τη συνταξιοδότηση.

• Στον Κλάδο Υγείας και Ατυχημάτων, η Universal Life είναι η μεγαλύτερη με διαφορά εταιρεία σε μερίδιο αγοράς και κατέχει μεγάλη εμπειρία και τεχνογνωσία στον τομέα. Μέσω του Διεθνούς Σχεδίου Υγείας MultiCare, το οποίο δημιουργήθηκε σε συνεργασία με την AXA Global Health Care, ο πελάτης της Universal Life μπορεί να νιώθει τη σιγουριά ότι, για οποιαδήποτε ασθένεια ή ατύχημα συμβεί σε αυτόν ή στην οικογένειά του, θα έχει πρόσβαση στην καλύτερη δυνατή ιατρική φροντίδα.

• Η Universal Life ήταν η πρώτη ασφαλιστική εταιρεία που εισήγαγε την ομαδική ασφάλιση στην κυπριακή αγορά, το 1971. Μέσα από την πείρα και την τεχνογνωσία που διαθέτει, έχει δημιουργήσει ευέλικτες και σύγχρονες λύσεις στην ομαδική ασφάλιση, ειδικά σχεδιασμένες και προσαρμοσμένες στις ανάγκες σύγχρονων οργανισμών και επιχειρήσεων. Τα ομαδικά ασφαλιστικά προγράμματα της Universal Life, τα οποία περιλαμβάνουν επιλογές για τη ζωή, τη σύνταξη και την υγεία, ανταποκρίνονται με τον καλύτερο τρόπο τόσο στις ανάγκες των ανθρώπων όσο και στις ανάγκες του οικονομικού σχεδιασμού κάθε επιχείρησης ή οργανισμού.

Στόχοι και στρατηγική ανάπτυξης της εταιρείας

Ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει σήμερα η Universal Life; Τα τελευταία χρόνια, η αγορά βρίσκεται σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο και ρευστό περιβάλλον. Ειδικά στην ασφαλιστική βιομηχανία, θέματα όπως η ψηφιακή τεχνολογία, οι νέες διεθνείς κανονιστικές ρυθμίσεις, οι αυξημένες απαιτήσεις των καταναλωτών, η δημογραφική γήρανση και οι εξελίξεις όσον αφορά το ΓεΣΥ, είναι κάποιες από τις προκλήσεις που απασχολούν έντονα τις ασφαλιστικές εταιρείες στην Κύπρο. Στόχος της Universal Life είναι, ανάμεσα σε όλες τις τάσεις και τις προκλήσεις της αγοράς, να διατηρήσει τον προσανατολισμό της και την ανθρωποκεντρική της πολιτική και να συνεχίσει να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην κυπριακή ασφαλιστική αγορά. Η εφαρμογή του ΓεΣΥ, η οποία αποτελεί τη μεγαλύτερη από τις πιο πάνω προκλήσεις, αποτέλεσε το έναυσμα για τη Universal Life

ώστε να εμπλουτίσει την γκάμα των σχεδίων υγείας της. Παρόλο που μέχρι τώρα η πλειοψηφία των πελατών της εταιρείας έδειξαν ότι θέλουν να διατηρήσουν τις καλύψεις τους, καθώς και την πρόσβασή τους στις υπηρεσίες που προσφέρουν τα ιδιωτικά σχέδια υγείας, εντούτοις η Universal Life έχει εμπλουτίσει την γκάμα της, η οποία περιλαμβάνει επιπρόσθετες επιλογές με αφαιρετέα ποσά σε σχέδια υγείας ενδονοσοκομειακής κάλυψης για όσους ψάχνουν μια πιο οικονομική λύση στην ασφάλιση της υγείας τους. Ταυτόχρονα, η εταιρεία θα προσφέρει «συμπληρωματικά» προϊόντα για υπηρεσίες φροντίδας υγείας που δεν θα προσφέρονται από το ΓεΣΥ, με προσιτά ασφάλιστρα, τα οποία αναμένεται ότι θα εκτιμηθούν και θα αγκαλιαστούν από το πελατολόγιό της.

Στοιχεία επικοινωνίας Τηλέφωνο: 22882222 Διεύθυνση: Universal Tower Λεωφόρος Διγενή Ακρίτα 85,1070 Λευκωσία

Στη Universal Life αποτελεί στρατηγικό στόχο η συνεχής εξέλιξη και η διαρκής αναβάθμιση των υπηρεσιών της, με κύριο μέλημα να είναι πάντοτε αντάξια των προσδοκιών των πελατών της. Έχοντας την πυξίδα στραμμένη στο μέλλον και θέλοντας να αγκαλιάζει τις τεχνολογικές εξελίξεις και να αναπτύσσει συνεχώς νέες ασφαλιστικές λύσεις, το όραμά της είναι να καταστεί η πρωτοπόρος εταιρεία στην παροχή ασφαλιστικών λύσεων στην Κύπρο. Χτίζοντας πάνω στα θεμέλια της διαχρονικής της αξιοπιστίας και έχοντας πάντοτε μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση, βασική της επιδίωξη είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής των πελατών της μέσω της δημιουργίας διαχρονικών σχέσεων εμπιστοσύνης μαζί τους.

Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο: info@unilife.com.cy Ιστοσελίδα: http://www.unilife.com.cy Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης: https://www.facebook.com/unilifeinsurance/ https://www.linkedin.com/company/universal-life-insurancepublic-company-limited/ https://www.instagram.com/universal_life_cyprus/ https://www.youtube.com/channel/UCqnZEdM46_Cd4EDrF-8kgIA

EconomyToday 79

ασφαλειεσ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΥΔΡΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ Η Ύδρα Ασφαλιστική ιδρύθηκε το 2001, ως φυσική εξέλιξη της επιτυχημένης παρουσίας των ιδρυτών της στην κυπριακή ασφαλιστική αγορά για περισσότερα από 55 χρόνια. Αυτή βασίζεται στη μακρόχρονη δέσμευσή τους στην άρτια εξυπηρέτηση και στην πλήρη ικανοποίηση των αναγκών του πελάτη, κερδίζοντας με αυτό τον τρόπο την εμπιστοσύνη των χιλιάδων ασφαλισμένων της.

Η

εταιρεία ειδικεύεται στις Γενικές Ασφαλίσεις, με μια πλήρη σειρά Προσωπικών Ασφαλίσεων και Εμπορικών Ασφαλίσεων που καλύπτουν τις ανάγκες των ιδιωτών και του επιχειρηματικού κόσμου, ενώ παράλληλα προσφέρει ειδικά σχεδιασμένα προϊόντα που καλύπτουν τις ανάγκες καθορισμένων τμημάτων της αγοράς. Το όραμά μας είναι να είμαστε η πρώτη επιλογή ασφαλιστικής εταιρείας για τους πελάτες, τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές και τους άλλους συνεργάτες, με πρωτοποριακές ασφαλιστικές λύσεις που να ικανοποιούν τις ανάγκες των πελατών και με υποδειγματική προσωπική εξυπηρέτηση ανώτερου επαγγελματικού επιπέδου. Θεωρούμε ως βασική αποστολή μας να υπερβαίνουμε πάντοτε τις προσδοκίες των πελατών και να τους βοηθούμε να επιτυγχάνουν οικονομική εξασφάλιση και σιγουριά, σταθερότητα και ξεγνοιασιά. Αποδίδουμε ιδιαίτερη σημασία στη διαχείριση απαιτήσεων και έχουμε ως δέσμευση να χειριζόμαστε τον κάθε πελάτη όπως θα θέλαμε να μας χειρίζονται άλλοι, διεκπεραιώνοντας τις απαιτήσεις δίκαια, γρήγορα και αποτελεσματικά. Το προσωπικό μας, στο οποίο περιλαμβάνονται και έμπειρα στελέχη της ασφαλιστικής βιομηχανίας, κα80 EconomyToday

θώς και οι διαμεσολαβητές μας, είναι το μεγαλύτερό μας περιουσιακό στοιχείο, στο οποίο επενδύουμε με συνεχή εκπαίδευση και κατάρτιση. Παρά το έντονο ανταγωνιστικό κλίμα που επικρατεί στην ασφαλιστική αγορά, ως εταιρεία συνεχίζουμε την ανοδική μας πορεία και κατέχουμε ένα σημαντικό μερίδιο της αγοράς. Τα συνολικά ασφάλιστρα της εταιρείας το 2019 υπερβαίνουν τα €13,5 εκατομμύρια, με περισσότερους από 50.000 ασφαλισμένους. Ακόμα, έχουμε ένα καλά σχεδιασμένο, ισχυρό αντασφαλιστικό πρόγραμμα με τη συμμετοχή αξιόπιστων διεθνών αντασφαλιστικών εταιρειών υψηλής αξιολόγησης, που μας προσφέρουν μεγαλύτερη εξασφάλιση, καθώς και σταθερά αποτελέσματα, όταν προκύπτουν ασυνήθιστα, απροσδόκητα και σημαντικά ζημιογόνα γεγονότα. Αποτελεί ισχυρή δέσμευση της εταιρείας η χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας για την εξυπηρέτηση των πελατών και την παραγωγή καλύτερων αποτελεσμάτων. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, λαμβάνοντας υπόψη τις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της ασφαλιστικής βιομηχανίας και τις ανάγκες των πελατών, η εταιρεία έχει προβεί στην αγορά νέου, ευέλικτου λογισμικού προγράμματος, που θα ικανοποιεί τόσο τις παρούσες όσο και τις μελλοντικές ανάγκες της για

την επόμενη δεκαετία. Η εταιρεία προσφέρει μια μεγάλη σειρά από 40 και πλέον ασφαλιστικά προϊόντα, που καλύπτουν σφαιρικά όλες τις ασφαλιστικές ανάγκες των πελατών, όπως:

Ασφάλιση Οχημάτων

Ασφάλιση Καταστημάτων

Τα ασφαλιστικά μας πακέτα Shop Flex και Shop Platinum είναι ειδικά σχεδιασμένα για καταστήματα, ώστε να καλύπτουν το καθετί για το οποίο χρειάζεστε κάλυψη. Με την ευελιξία που διαθέτουν, ικανοποιούν τις ανάγκες σας, είτε πρόκειται για μεγάλο ή για μικρό κατάστημα, ιδιόκτητο ή ενοικιαζόμενο.

Έχουμε σχεδιάσει για σας πέντε διαφορετικά ευέλικτα ασφαλιστικά πακέτα, που σας επιτρέπουν να προσαρμόσετε το ασφαλιστήριο του οχήματός σας για να ταιριάζει στις ιδιαίτερες ανάγκες σας και να απολαμβάνετε τη μέγιστη προστασία που πραγματικά θέλετε. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο: • Ευθύνη Έναντι Τρίτου • Ευθύνη Έναντι Τρίτου, Πυρός και Κλοπής • Περιεκτική • Περιεκτική Silver • Περιεκτική Gold

Τα ασφαλιστικά μας πακέτα Office Flex και Office Platinum είναι ειδικά σχεδιασμένα για γραφεία, ώστε να καλύπτουν το καθετί για το οποίο χρειάζεστε κάλυψη. Με την ευελιξία που διαθέτουν, ικανοποιούν τις ανάγκες της κάθε επιχείρησης, είτε πρόκειται για μεγάλο ή για μικρό γραφείο, ιδιόκτητο ή ενοικιαζόμενο.

Ασφάλιση Κατοικιών

Ασφάλιση Πολλαπλών Καλύψεων

Η ασφάλιση σάς απαλλάσσει από τις έγνοιες και τους διάφορους κινδύνους που διατρέχει καθημερινά το σπίτι σας, διαμέρισμα ή κατοικία, κύρια κατοικία ή εξοχική, ιδιόκτητη ή ενοικιαζόμενη. Μπορείτε να διαλέξετε ένα από τα 4 σχέδια ασφάλισης που προσφέρουμε: • Home Bronze • Home Silver • Home Gold • Home Platinum

Ασφάλιση Γραφείων

Τα ασφαλιστικά μας πακέτα Multicover Platinum και Multicover Flex είναι ειδικά σχεδιασμένα για να καλύπτουν τις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, περιλαμβανομένων εργαστηρίων, βιοτεχνιών, γυμναστηρίων, διαγνωστικών κέντρων, ιατρείων, κλινικών, εκπαιδευτηρίων, σχολών, εστιατορίων, κουρείων, κομμωτηρίων,

Επιπρόσθετα Προϊόντα

Η σειρά των προϊόντων μας συμπληρώνεται με τα ακόλουθα, τα οποία καλύπτουν τις ανάγκες τόσο των ιδιωτών όσο και των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών: • Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης • Ασφάλιση Θαλάσσιων Κινδύνων και Μεταφορών • Ασφάλιση Μεταφερομένων Εμπορευμάτων • Ασφάλιση Εμπιστοσύνης Υπαλλήλων • Ασφάλιση Χρημάτων • Ασφάλιση Προσωπικών Ατυχημάτων • Ασφάλιση Κυνηγών • Ασφάλιση Ταξιδίου ινστιτούτων αισθητικής και γενικά οτιδήποτε δεν είναι κατοικία, κατάστημα ή γραφείο. Τα ασφαλιστήριά μας προσφέρουν τη δυνατότητα στον ασφαλισμένο μας να καλύψει όλες τις ασφαλιστικές του ανάγκες, όπως: Ασφαλίσεις Διάρρηξης και Κλοπής, Υαλοπινάκων, Ευθύνης Εργοδότη, Αστικής Ευθύνης, Εμπιστοσύνης Υπαλλήλων, Χρημάτων, Μεταφερομένων Εμπορευμάτων, Αλλοίωσης Εμπορευμάτων και Διακοπής Εργασιών.

Ασφάλιση Εμπορικών Κινδύνων

Η ασφάλιση σάς απαλλάσσει από τις έγνοιες και τους διάφορους κινδύνους στους οποίους είναι εκτεθειμένη η επιχείρησή σας, μεγάλη ή μικρή. Η ευελιξία του ασφαλιστηρίου μας σας επιτρέπει να προσαρμόσετε την κάλυψη στα μέτρα της επιχείρησής σας, έτσι ώστε να αποφύγετε το επιπρόσθετο κόστος των καλύψεων που πιθανόν να μη σας είναι απαραίτητες.

Ασφάλιση Εργολάβων Όλων των Κινδύνων

Τo ασφαλιστήριο είναι ειδικά σχεδιασμένο για να προσφέρει κάλυψη έναντι οποιασδήποτε απρόβλεπτης και ξαφνικής απώλειας ή ζημιάς από οποιαδήποτε αιτία, εκτός από εκείνες που εξαιρούνται. Το ασφαλιστήριο μπορεί να γίνει από κοινού στο όνομα του εργολάβου και του ιδιοκτήτη για να καλύπτει κάθε είδους κατασκευαστικό έργο.

Ασφάλιση Ευθύνης Εργοδότη

Σύμφωνα με τον νόμο, ο κάθε εργοδότης υποχρεούται να είναι ασφαλισμένος έναντι της νομικής ευθύνης του για ατύχημα ή επαγγελματική

ασθένεια σε κάθε εργοδοτούμενό του. Τα ελάχιστα όρια ευθύνης είναι τα ακόλουθα: Α. Όριο ευθύνης για κάθε εργοδοτούμενο €160.000. Β. Όριο ευθύνης για κάθε περιστατικό ή σειρά περιστατικών €3.415.000. Γ. Συνολικό όριο ευθύνης για κάθε περίοδο ασφάλισης €5.125.000. Για μεγαλύτερη εξασφάλιση μπορείτε να καλυφθείτε για μεγαλύτερα ποσά.

Ασφάλιση Νοσοκομειακής Περίθαλψης Αλλοδαπών

Η ασφάλιση είναι ειδικά σχεδιασμένη για την κάλυψη αλλοδαπών που προέρχονται από χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι εργοδοτούνται νόμιμα στην Κύπρο

ή είναι αλλοδαποί που αποτείνονται ή κατέχουν προσωρινή άδεια διαμονής ως φοιτητές ή επισκέπτες.

Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης

Η ασφάλιση καλύπτει τη νομική ευθύνη του ασφαλισμένου σε τρίτους, για σωματική βλάβη ή ζημιά, η οποία προέρχεται από την επαγγελματική αμέλεια, λάθη ή παραλείψεις του ίδιου του ελεύθερου επαγγελματία ή των υπαλλήλων του. Η εταιρεία προσφέρει διάφορα ασφαλιστήρια επαγγελματικής ευθύνης, όπως δικηγόρων, λογιστών, αρχιτεκτόνων, πολιτικών μηχανικών, ιατρών, οδοντιάτρων, φαρμακοποιών, νοσηλευτών, χημικών εργαστηρίων και άλλων.

Στοιχεία επικοινωνίας

Λευκωσία: Τηλ. 22454700 / Φαξ 22454705, Λάρνακα: Τηλ. 24661900 / Φαξ 24663412 Παραλίμνι: Τηλ. 23440017 / Φαξ 23740092, Κίτι: Τηλ. 24426676 / Φαξ 24426656 Website: www.hydrainsurance.com

EconomyToday 81

ΑΠΟΨΗ

Ο Κόμβος Καινοτομίας

αντανακλά την προσήλωση της ΕΚΚ στην προστασία των επενδυτών Δήμητρα Καλογήρου

Πρόεδρος Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου

H

εμφάνιση και η εκτεταμένη υιοθέτηση της χρηματοοικονομικής (Fintech) και κανονιστικής (Regtech) τεχνολογίας έχουν διαφοροποιήσει άρδην το τοπίο στο οποίο λειτουργούν οι οντότητες που βρίσκονται υπό την εποπτεία των εποπτικών αρχών διεθνώς. Ενώ πρόκειται για ένα συναρπαστικό νέο κεφάλαιο για τις επιχειρήσεις και τους πελάτες τους, παρουσιάζει παράλληλα κινδύνους και προκλήσεις για τις εποπτικές αρχές. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (ΕΚΚ) αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην ανάπτυξη της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας και μεριμνά για τη διασφάλιση της επαρκούς προστασίας των επενδυτών κατά τρόπο ώστε να μην περιορίζει την πρόοδο στον τομέα. Στόχος της είναι να ενθαρρύνει και να στηρίξει την καινοτομία στον χρηματοοικονομικό τομέα, καθώς και να προσδιορίσει τις μελλοντικές απαιτήσεις για νέες νομοθετικές και εποπτικές προτεραιότητες, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι δεν υπονομεύεται η προστασία των επενδυτών.

Πλατφόρμα συνεργασίας Με στόχο την καλύτερη και πιο στενή συνεργασία με οντότητες που δραστηριοποιούνται γύρω από την τεχνολογία Fintech και Regtech, όπως blockchain, εικονικά νομίσματα, Crypto Exchanges και DLT, η ΕΚΚ δημιούργησε το 2018 τον Κόμβο Καινοτομίας, θεσπίζοντας έναν αποτελεσματικό και αμφίδρομο δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ των συμμετεχόντων στη συγκεκριμένη αγορά και της ΕΚΚ. Ο Κόμβος Καινοτομίας λειτουργεί ως μια πλατφόρμα ανταλλαγής πληροφοριών και απόψεων, έτσι ώστε εποπτευόμενες και μη οντότητες να ενισχύσουν την αντίληψη που έχουν για νέες και αναπτυσσόμενες χρηματοοικονομικές και ρυθμι-

82 EconomyToday

στικές τεχνολογίες, ενώ διαχειρίζεται διάφορα θέματα που αφορούν τις εν λόγω τεχνολογίες. Παράλληλα, ο Κόμβος Καινοτομίας παρέχει τη δυνατότητα σε εποπτευόμενες και μη εποπτευόμενες οντότητες οι οποίες δραστηριοποιούνται στην παροχή καινοτόμων υπηρεσιών ή προϊόντων, να έχουν πρόσβαση στην ΕΚΚ για να υποβοηθούνται, όσον αφορά την πληρέστερη κατανόηση της εφαρμογής των ρυθμιστικών απαιτήσεων, αλλά και την εξειδικευμένη εποπτική εμπειρογνωμοσύνη και συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης με συμμετέχοντες στην αγορά και εκπροσώπους της ακαδημαϊκής κοινότητας.

H λειτουργία του αποτέλεσε σημαντικό βήμα για τη διερεύνηση και σωστή διαχείριση των ευκαιριών και κινδύνων που προκύπτουν για τους επενδυτές και για την ακεραιότητα του κυπριακού και ευρωπαϊκού χρηματοοικονομικού συστήματος. Μέσα από τον Κόμβο Καινοτομίας, η ΕΚΚ μπορεί να ενημερώνεται για τη διαρκώς εξελισσόμενη φύση της χρηματοοικονομικής και κανονιστικής τεχνολογίας και να αποκομίζει πληρέστερη εικόνα σε σχέση με τα πλεονεκτήματα και τους κινδύνους που ενέχουν τα καινοτόμα προϊόντα/ υπηρεσίες και οι πλατφόρμες που χρησιμοποιούν την τεχνολογία Distributed Ledger Technology (DLT), κάτι που επιτρέπει τη δημιουργία ενός κατάλληλα ενημερωμένου κανονιστικού περιβάλλοντος.

Η πρόοδος μέχρι σήμερα Με την έναρξη της λειτουργίας του Κόμβου Καινοτομίας, η ΕΚΚ συνεργάστηκε με τα ενδιαφερόμενα μέρη για να μελετήσει κατά πόσον και με ποιο τρόπο οι αναδυόμενες τεχνολογικές εφαρμογές τους καλύπτονται από την ισχύουσα νομοθεσία περί προστασίας των επενδυτών και, πριν από

Στο επίκεντρο η διαρκώς εξελισσόμενη φύση της Fintech και Regtech τεχνολογίας

οποιοδήποτε στάδιο αδειοδότησης και εποπτείας, ποιες είναι οι προϋποθέσεις για συμμόρφωση με τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς κανόνες. Συγκεκριμένα, από τη λειτουργία του τον Οκτώβριο του 2018 μέχρι σήμερα, ο Κόμβος Καινοτομίας ασχολήθηκε με 19 εταιρείες σε σχέση με συγκεκριμένα ερωτήματα ή προϊόντα, οι οποίες είχαν ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων στην καινοτομία, συμπεριλαμβανομένων: • Εργαλείων συμμόρφωσης Regtech (ρυθμιστικών και AML), τα οποία βασίζονται στην ανάλυση μαζικών δεδομένων και στην αναφορά δεδομένων, • Εταιρειών που χρησιμοποιούν Τεχνολογία Κατανεμημένου Καθολικού (DLT - Distributed Ledger Technology) για προσφορά, μεταφορά και επιβεβαίωση της ιδιοκτησίας χρηματοοικονομικών προϊόντων, • Εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης για σκοπούς Fintech και Regtech, • Ταμείων διαχείρισης κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών που επενδύουν σε νεοφυείς επιχειρήσεις blockchain, • Εργαλείων για εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων που λειτουργούν με τη χρήση μαζικών δεδομένων, • Τόπων διαπραγμάτευσης που προτίθεντο να λειτουργούν με τη χρήση Τεχνολογίας Κατανεμημένου Καθολικού (DLT - Distributed Ledger Technology). Επιπρόσθετα, ο Κόμβος Καινοτομίας επικοινώνησε με πέραν των 10 προσώπων, περιλαμβανομένων δικηγόρων, ελεγκτικών οίκων, εκπροσώπων πανεπιστημίων, πιστωτικών ιδρυμάτων και συνδέσμων, που επιθυμούσαν να αποκομίσουν μια πληρέστερη αντίληψη σε σχέση με την προσέγγιση της ΕΚΚ αναφορικά με την καινοτομία. Οντότητες που συμμετέχουν σε δραστηριότητες που αφο-

ρούν κρυπτογραφικά περιουσιακά στοιχεία (Crypto Assets) είχαν την ευκαιρία να παρουσιάσουν τις πολιτικές και τις διαδικασίες τους στην ΕΚΚ και να λάβουν την απαραίτητη καθοδήγηση. Ως αποτέλεσμα, τα ενδιαφερόμενα μέρη είχαν τη δυνατότητα να κατανοήσουν καλύτερα τις προσδοκίες της ΕΚΚ όσον αφορά τα μέτρα που λαμβάνει για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (AML), ενώ ενημερώθηκαν για τη μεταφορά της 5ης οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες στο εθνικό δίκαιο και πώς αυτή η εξέλιξη τούς επηρεάζει. Επιπλέον, στο πλαίσιο λειτουργίας του Κόμβου Καινοτομίας, η ΕΚΚ αποθάρρυνε τα ενδιαφερόμενα μέρη από το να ξεκινήσουν τις δραστηριότητές τους γύρω από τη Συμμετοχική Χρηματοδότηση (Crowdfunding), μέχρι να εισαχθούν ειδικοί κανόνες που θα εξασφάλιζαν την κατάλληλη προστασία των επενδυτών. Αυτοί οι κανόνες θεσπίστηκαν στις αρχές του 2020 μέσω της Οδηγίας DI87-10 σχετικά με τη Συμμετοχική Χρηματοδότηση με έκδοση κινητών αξιών και κοινοποιήθηκαν μέσω δήλωσης πολιτικής. Η πρόοδος που σημειώθηκε όσον αφορά τις εργασίες του Κόμβου Καινοτομίας αντανακλά την προσήλωση της ΕΚΚ στην ενδυνάμωση της προστασίας των επενδυτών, με την πρακτική εφαρμογή της ασφαλούς και εποπτευόμενης εισαγωγής νέων καινοτόμων χρηματοοικονομικών προϊόντων. Απώτερος στόχος της ΕΚΚ είναι να υποστηρίξει τον ευρύτερο στόχο της κυβέρνησης για την εφαρμογή ενός ρυθμιστικού πλαισίου που θα επιτρέψει στις καινοτόμες εταιρείες χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών να αναπτυχθούν υπεύθυνα και να χρηματοδοτήσουν την πραγματική οικονομία.

EconomyToday 83

ΑΠΟΨΗ

Ποιες οι προϋποθέσεις της μετάβασης από τον εποχιακό τουρισμό «του ήλιου και της θάλασσας» στα niche products; Δρ Χριστίνα Χατζησωτηρίου PhD University of Cambridge Eπίκουρη Καθηγήτρια στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας

H

τουριστική βιομηχανία στην Κύπρο κατέχει κυρίαρχη θέση στην οικονομία. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2017 η συνολική συμβολή του τουρισμού ανήλθε σε ποσοστό 22,3% του ΑΕΠ, ενώ μέχρι το 2028 αναμένεται να ανέλθει στο 29,0% του ΑΕΠ. Το 2018 αποτέλεσε ένα νέο έτος ρεκόρ όσον αφορά τις αφίξεις τουριστών – ακολουθώντας τα διαδοχικά ρεκόρ του 2016 και του 2017. Με περίπου 3 εκατομμύρια αφίξεις τουριστών ετησίως, το νησί μας αποτελεί τον 40ό πιο δημοφιλή προορισμό στον κόσμο, ενώ τον 6ο δημοφιλέστερο προορισμό με βάση τον κατά κεφαλήν πληθυσμό. Είναι αξιοσημείωτο ότι η Κύπρος έχει ενταχθεί ως πλήρες μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού από το 1975. Αδιαμφισβήτητα, με την πάροδο των χρόνων, ο τουρισμός έχει επηρεάσει σημαντικά τόσο τον πολιτισμό όσο και την πολυπολιτισμική ανάπτυξη του νησιού.

Καίριες προκλήσεις Παρά τη σημαντική άνοδο των τελευταίων ετών, το 2019 ήταν μια σχετικά δύσκολη χρονιά λόγω της κατάρρευσης της εταιρείας Thomas Cook, ενώ για το 2020 προβλέπεται μια σημαντική πτώση λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. O τουριστικός τομέας καλείται συνεπώς να αντιμετωπίσει άμεσα και αποτελεσματικά καίριες προκλήσεις. Ένα επιπρόσθετο ζήτημα που χρονολογείται είναι η εποχικότητα, καθώς πολλές τουριστικές περιοχές (λ.χ. Πρωταράς και Αγία Νάπα) λειτουργούν μόνο από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο, ενώ «νεκρώνουν» κυριολεκτικά τον χειμώνα. Σε μια προσπάθεια επέκτασης της τουριστικής περιόδου, γίνονται προσπάθειες για την ανάπτυξη μιας εθνικής στρατηγικής αναδιαμόρφωσης

84 EconomyToday

του τουριστικού προϊόντος που προσφέρει η Κύπρος, από το παραδοσιακό προϊόν «ήλιος και θάλασσα» σε άλλα εξειδικευμένα προϊόντα. Τα επονομαζόμενα και ως niche products περιλαμβάνουν εναλλακτικές μορφές τουρισμού, όπως τον πολιτιστικό τουρισμό, τον τουρισμό υγείας και ευεξίας, τον τουρισμό των συνεδρίων και άλλων εκδηλώσεων, τον θρησκευτικό τουρισμό, τον αγροτουρισμό, τους γάμους και τα ταξίδια του μέλιτος και τον αθλητικό τουρισμό. Καλλιέργεια… Αναμφίβολα, αυτό το νέο «branding» του κυπριακού τουρισμού δημιουργεί πολιτισμικές προκλήσεις στον τομέα της φιλοξενίας. Η καλλιέργεια της ευαισθητοποίησης σχετικά με τον αντίκτυπο και την επίδραση της κυπριακής κουλτούρας στον τουρισμό είναι απαραίτητη για την επιτυχή ανακατασκευή του τουριστικού προϊόντος στην Κύπρο. Παράλληλα, η οικοδόμηση της διαπολιτισμικής ικανότητας (συμπεριλαμβανομένης της διαπολιτισμικής επικοινωνίας) των εργαζομένων στην τουριστική βιομηχανία αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στην παροχή των niche products. Αναμφίβολα, η διαπολιτισμική επικοινωνία ενισχύει την ικανοποίηση των τουριστών, βοηθώντας τους να γνωρίσουν και να εκτιμήσουν άλλους πολιτισμούς, αντιπαραβάλλοντάς τους με τον δικό τους πολιτισμό. Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, λόγω ακριβώς της επίδρασης της εποχικότητας στην τουριστική βιομηχανία, πολλοί εργαζόμενοι σε ξενοδοχεία, εστιατόρια και κέντρα αναψυχής απασχολούνται σε προσωρινή ή εποχιακή βάση. Επιπλέον, η ανάγκη για ανθρώπινο δυναμικό ξεπερνά την προσφορά από την εγχώρια αγορά, δημιουρ-

Ενώ η μετάβαση στα niche products έχει υιοθετηθεί ως επίσημη ρητορική, δεν υπήρξαν έντονες και οργανωμένες προσπάθειες από τους ιδιοκτήτες επιχειρήσεων στους τουριστικούς τομείς Ή άλλους οργανωμένους φορείς για ουσιαστική επιμόρφωση και επαγγελματική ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού τους

γώντας την ανάγκη απασχόλησης υπηκόων άλλων χωρών της Ε.Ε. ή μεταναστών από τρίτες χώρες. Είναι αξιοσημείωτο ότι, μέχρι το 2027, τα ταξίδια και ο τουρισμός προβλέπεται να υποστηρίξουν 108.000 θέσεις εργασίας (ή το 26,5% της συνολικής απασχόλησης), δημιουργώντας ακόμη μεγαλύτερες ανάγκες σε ανθρώπινους πόρους. Λόγω της έλλειψης ανθρώπινου κεφαλαίου, αλλά και του εποχιακού χαρακτήρα του τουρισμού στην Κύπρο, πολλοί από τους εργαζομένους που προέρχονται από άλλες χώρες προσλαμβάνονται λίγο πριν από την έναρξη της σεζόν και αμέσως μετά την άφιξή τους στην Κύπρο. Έτσι, συχνά δεν μιλούν την ελληνική γλώσσα ή δεν έχουν τύχει ειδικής κατάρτισης στον τουριστικό κλάδο, ενώ συχνά στερούνται και άλλων απαραίτητων δεξιοτήτων. Σε αυτό το πλαίσιο και ως αποτέλεσμα της παγκοσμιοποίησης, η πολιτισμική πολυμορφία χαρακτηρίζει έντονα το ανθρώπινο κεφάλαιο που απασχολείται στον τουριστικό τομέα στην Κύπρο. Σαφέστατα, η εργασία στην τουριστική βιομηχανία συνεπάγεται εργασία σε πολιτισμικά πλουραλιστικά περιβάλλοντα. Ως εκ τούτου, η ανάγκη για ανάπτυξη των διαπολιτισμικών και άλλων ήπιων δεξιοτήτων (soft skills) των εργαζομένων είναι επιτακτική προκειμένου να καταστούν ικανοί να οικοδομούν σχέσεις εμπιστοσύνης, αμοιβαιότητας και καρποφορίας με τους πελάτες αλλά και με τους συναδέλφους τους, αλλά και για να αποφεύγουν τυχόν παρεξηγήσεις που οφείλονται σε πολιτισμικές διαφορές. Η πρόταση Ενώ η μετάβαση στα niche products έχει υιοθετηθεί ως επίσημη ρητορική, δεν υπήρξαν έντονες και οργανωμένες προσπάθειες από τους ιδιοκτήτες επιχειρήσεων

στους τουριστικούς τομείς ή άλλους οργανωμένους φορείς για ουσιαστική επιμόρφωση και επαγγελματική ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού τους. Αυτό που προτείνουμε είναι η κατάρτιση των εργαζομένων της τουριστικής βιομηχανίας να εισαχθεί ως μέτρο για την αποκατάσταση της κατάστασης, καλύπτοντας περιοχές όπως η τεχνολογική κατάρτιση, η ανάπτυξη των γλωσσικών δεξιοτήτων και των δεξιοτήτων επικοινωνίας και η ενίσχυση της διαπολιτισμικής ικανότητας. Η Κύπρος θα πρέπει να παραδειγματιστεί από το παράδειγμα άλλων χωρών, οι οποίες έχουν αναγνωρίσει ότι μια ολοκληρωμένη εθνική τουριστική στρατηγική πρέπει να περιλαμβάνει στρατηγική ανάπτυξης του εργατικού δυναμικού και τριμερείς συμπράξεις μεταξύ της κυβέρνησης, της αγοράς και της εκπαίδευσης, για την πλήρη αντιμετώπιση της έλλειψης δεξιοτήτων. Το «κλειδί» Μια από τις σημαντικότερες διαστάσεις της κατάρτισης αυτής πρέπει να είναι και η ανάπτυξη της ικανότητας για διαπολιτισμική επικοινωνία, η οποία πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη στον κόσμο του τουρισμού και της φιλοξενίας. Η υποανάπτυξη αυτής της ικανότητας είναι πιθανό να οδηγήσει σε πολιτισμικές παρανοήσεις, που θα μπορούσαν ενδεχομένως να βλάψουν τη φήμη μιας επιχείρησης ή, ακόμη χειρότερα, να οδηγήσουν σε νομικές προκλήσεις. Εάν η Κύπρος όντως προσβλέπει στην αειφόρα ανάπτυξη της τουριστικής της βιομηχανίας, τότε το Υφυπουργείο Τουρισμού θα πρέπει να αναπτύξει δράσεις παροχής ευκαιριών για επαγγελματική ανάπτυξη των εργαζομένων στον τουριστικό τομέα ως μέρος των παρεχόμενων υπηρεσιών εκπαίδευσης ενηλίκων.

EconomyToday 85

ΑΠΟΨΗ

Η αδυσώπητη και απαισιόδοξη κοινωνική επιστήμη των οικονομικών Κυριακός E. Γεωργίου Εργάτης Γνώσης

Η

επιστήμη των οικονομικών χαρακτηρίζεται και ως η απαισιόδοξη επιστήμη (dismal science) γιατί επικεντρώνεται σε απαισιόδοξα σενάρια (τι θα συμβεί στη χειρότερη περίπτωση) και σε δύσκολες και επώδυνες επιλογές μεταξύ διαφόρων επιλογών οι οποίες έχουν κόστος και όφελος, ρίσκο και κίνδυνο και φυσικά κόστος ευκαιρίας. Σε μια τέτοια δύσκολη θέση βρέθηκε η Κύπρος τον Μάρτιο του 2013, όταν έπρεπε να ληφθούν δύσκολες και επώδυνες αποφάσεις άμεσα. Αυτή η κακή εξέλιξη θα έπρεπε να αποφευχθεί με κάθε κόστος. Στο άρθρο αυτό, σε συνέχεια από το προηγούμενο, γίνεται αναφορά στη «διάσωση» του κράτους και του τραπεζικού συστήματος στην Κύπρο με κύρια αναφορά στην απομείωση καταθέσεων, μετοχών και αξιογράφων, στην αναδιάρθρωση συστημικών τραπεζών και στην πώληση των εργασιών των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα. Η μη βιώσιμη πορεία της κυπριακής οικονομίας ήταν δεδομένη και πολλοί οικονομολόγοι και οργανισμοί, εθνικοί και διεθνείς, επεσήμαναν το αδιέξοδο και ζητούσαν διορθωτικά μέτρα και ολικό ανασχεδιασμό του οικονομικού μοντέλου και της λειτουργίας του κράτους με την ευρύτερη έννοια. Αυτό που συνέβη με την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 ήταν να επιταχυνθεί η αρνητική πορεία της οικονομίας και να επέλθει το αδιέξοδο πιο σύντομα. Η κακή συγκυρία στην περίπτωση της Κύπρου ήταν ότι τόσο το κράτος όσο και το τραπεζικό σύστημα βρέθηκαν προ της κατάρρευσης και έτσι δεν μπορούσε να υπάρξει αλληλοστήριξη. Αυτό που δεν είναι ευρύτερα γνωστό είναι ότι οι τράπεζες κατείχαν δευτεροβάθμιο κεφάλαιο από ομόλογα του Δημοσίου, τα οποία θα μπορούσαν

86 EconomyToday

να χρηματοδοτήσουν την ανακεφαλαιοποίηση, όμως επειδή αυτά κατέληξαν στην κατηγορία σκουπίδια, δεν είχαν πλέον αξία. Με δεδομένη την προσφυγή της Κύπρου στον Μηχανισμό Στήριξης της Ε.Ε. το καλοκαίρι του 2012, θα έπρεπε η πολιτεία να αποκτήσει ιδιοκτησία του Μνημονίου Συναντίληψης με τους διεθνείς δανειστές (όπως έκανε για παράδειγμα η Ιρλανδία), να εκτιμήσει ορθολογικά, αντικειμενικά και με διαφάνεια τις οικονομικές ανάγκες, να σχεδιάσει τις μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές που θα έπρεπε να γίνουν και τέλος να διαπραγματευτεί σκληρά και με εντιμότητα τους όρους δανεισμού. Όσον αφορά το τραπεζικό σύστημα, θα έπρεπε να διεξαχθεί μια ολοκληρωμένη άσκηση δέουσας επιμέλειας (due diligence), διαδικασία η οποία ακολουθείται σε κάθε περίπτωση εξαγοράς ή συγχώνευσης, αντί για την προβληματική άσκηση της PIMCO. Δυστυχώς, η τότε κυβέρνηση αντιστάθηκε στην επιβολή της συμφωνίας που είχε προταθεί και η επόμενη αποδέχτηκε και εν μέρει υλοποίησε τις υποχρεώσεις που είχαν κόστος αλλά δεν υλοποίησε τις θεσμικές αλλαγές οι οποίες θα έφερναν την αλλαγή υποδείγματος και το μεγάλο όφελος για την Κύπρο. Στην αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη ότι η Λαϊκή Τράπεζα επί της ουσίας δεν ήταν δρώσα οικονομική μονάδα, ανήκε στο κράτος και ως τέτοια θα έπρεπε να αντιμετωπιστεί, χωρίς να απορροφηθεί από την Τράπεζα Κύπρου. Βεβαίως, η παραδοχή αυτή θα είχε επιπτώσεις για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, οι οποίες ευθύνονται για την αλόγιστη παραχώρηση έκτακτης χρηματοδότησης (Emergency Liquidity Assistance) της τάξης των €9,2

H κακή συγκυρία στην περίπτωση της Κύπρου ήταν ότι τόσο το κράτος όσο και το τραπεζικό σύστημα βρέθηκαν προ της κατάρρευσης και έτσι δεν μπορούσε να υπάρξει αλληλοστήριξη

δισ. Τo ποσό αυτό μαζί με όλα τα άλλα προβλήματα της Τράπεζας φορτώθηκαν στην Τράπεζα Κύπρου. Η Λαϊκή Τράπεζα θα μπορούσε να παραμείνει ως η κακή τράπεζα, χωρίς άλλες εργασίες και κεφάλαιο, που θα διαχειριζόταν το δανειακό πορτφόλιο της Τράπεζας, θα αποπλήρωνε τον ELA, τους καταθέτες, τους κατόχους αξιογράφων και θα απέδιδε στο κράτος το κόστος για τη δημιουργία και λειτουργία της. Επτά χρόνια μετά την καταστροφή, ό,τι απέμεινε από τη Λαϊκή Τράπεζα συνεχίζει να ευρίσκεται υπό διαχείριση και η αξία που θα πρέπει να αποδοθεί στους πιστωτές/καταθέτες έχει ουσιαστικά εξανεμισθεί. Από την πλευρά της, η Τράπεζα Κύπρου είχε ζητήσει κεφαλαιακή ενίσχυση το καλοκαίρι του 2012 αλλά ήταν δρώσα οικονομική μονάδα μέχρι τον Μάρτιο του 2013, την πώληση των εργασιών των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα και την απορρόφηση της Λαϊκής Τράπεζας. Ως τέτοια, θα έπρεπε να αντιμετωπιστεί με μεγαλύτερο σεβασμό. Οι κανονισμοί διάσωσης των τραπεζών που υιοθετήθηκαν αργότερα αφορούν τράπεζες που δεν είναι δρώσες οικονομικές μονάδες και ως εκ τούτου οι μέτοχοι και κάτοχοι μετατρέψιμων αξιογράφων και ομολόγων αλλά και οι καταθέτες άνω των €100.000 καλούνται να διασώσουν την τράπεζα. Μια αναδιαρθρωμένη Τράπεζα Κύπρου χωρίς το βάρος της Λαϊκής Τράπεζας θα χρειαζόταν λιγότερα κεφάλαια και θα μπορούσε να ανακάμψει πιο γρήγορα. Μια πιο δίκαιη μεταχείριση των μετόχων της νέας Τράπεζας Κύπρου θα ήταν να παραμείνουν οι μετοχές με την αξία της Τράπεζας τον Μάρτιο του 2013 και να προστεθεί το νέο απαιτούμενο κεφάλαιο, σε μια δίκαιη και προνομιακή

τιμή, το οποίο θα ικανοποιούσε τις εποπτεύουσες Κεντρικές Τράπεζες της Ε.Ε. και της Κύπρου. Στην περίπτωση των κατόχων αξιογράφων, θα μπορούσαν να ληφθούν μια σειρά από μέτρα που έχουν ήδη αξιοποιήσει χώρες όπως η Αυστρία και η Ιταλία, με την προστασία των μικροκαταθετών, Ταμείων Προνοίας ή και ανθρώπων που δεν είχαν την ικανότητα να εκτιμήσουν τους κινδύνους που συνεπαγόταν η αγορά μετατρέψιμων ομολόγων και αξιογράφων. Μια δεύτερη λύση θα ήταν να δοθεί η επιλογή μεταξύ αφενός της μετατροπής των αξιογράφων σε μετοχές υπό προνομιακό καθεστώς και αφετέρου της προσωρινής απομείωσης της αξίας τους και της μη πληρωμής τόκων μέχρι να είναι σε θέση η τράπεζα να επαναφέρει την αξία τους και να αρχίσει να πληρώνει τόκους. Για την τράπεζα και οι δύο ενέργειες έχουν το ίδιο αποτέλεσμα στον ισολογισμό, γιατί αυξάνουν το κεφάλαιο στην πρώτη περίπτωση και μειώνουν αντίστοιχα προσωρινά τις υποχρεώσεις στη δεύτερη. Για τους επενδυτές όμως έχει διαφορά και θα έπρεπε να έχουν επιλογή. Οι κακοί χειρισμοί βεβαίως δεν έληξαν το 2013, αλλά συνεχίστηκαν, με αποκορύφωμα την κατάρρευση του Συνεργατισμού και την εξαγορά του από την Ελληνική Τράπεζα, γεγονός που βοήθησε την τελευταία σε σχέση με την Τράπεζα Κύπρου. Οι ευθύνες για την κατάρρευση είναι ασήκωτες και αφορούν όλους τους εμπλεκόμενους – στελέχη, διευθυντές, μέλη επιτροπών και διοικητικών συμβουλίων και βεβαίως του τότε Υπουργού Οικονομικών μη εξαιρουμένου. Όπως σημειώνει το σχετικό πόρισμα, η δική του ευθύνη είναι ασήκωτη και ουδέποτε την έχει αναλάβει.

EconomyToday 87

θεμα

Ο ΜΙΔΑΣ

JEFF BEZOS

ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΟΥ ΙΣΧΥΡΟΥ ΑΝΔΡΑ ΤΗΣ AMAZON

88 EconomyToday

Σ

Ο Τζεφ Μπέζος ήταν ακόμη σε πολύ νεαρή ηλικία όταν έδειξε την κλίση του στον τεχνολογικό τομέα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η κατασκευή ενός ηλεκτρικού συναγερμού για να κρατήσει τα αδέρφια του μακριά από το δωμάτιό του. Έπειτα, σπούδασε μηχανολογία και πληροφορική στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον. Την ιδέα για τη δημιουργία της Amazon την είχε συλλάβει κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού από το Σιάτλ. Η εταιρεία-κολοσσός δημιουργήθηκε το 1994 σε ένα γκαράζ ως μια διαδικτυακή πλατφόρμα για την πώληση βιβλίων, με το όνομα Cadabra, και αργότερα μετονομάστηκε σε Amazon.

τα χρόνια που ακολούθησαν, η εταιρεία μετεξελίχθηκε στο μεγαλύτερο διαδικτυακό κατάστημα στον κόσμο. Η Αmazon έγινε η δεύτερη εταιρεία μετά την Apple που η χρηματιστηριακή της αξία ξεπέρασε το «φράγμα» του $1 τρισ. Τον Αύγουστο του 2013, ο ιδρυτής της Amazon, Τζεφ Μπέζος, εξαγόρασε την αμερικανική εφημερίδα Washington Post έναντι $250 εκατομμυρίων.

Ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου! Η περιουσία του αγγίζει τα $130 δισ. Σύμφωνα με το Billionaires Index του Bloomberg, παραμένει εδώ και χρόνια στο «τιμόνι» της μεγαλύτερης τεχνολογικής εταιρείας στον κόσμο, κρατώντας τον τίτλο του πλουσιότερου ανθρώπου. Πάντως, σύμφωνα με το Business Insider, όταν ήταν στο σχολείο, ο Μπέζος έλεγε στους καθηγητές του ότι «το μέλλον της ανθρωπότητας δεν βρίσκεται σε αυτό τον πλανήτη». Πλέον, διαθέτει τη δική του εταιρεία που «εξερευνά το διάστημα».

Το «φλερτ» με τον θάνατο

THΣ ΑΝΝΑΣ ΚΡΙΘΑΡΙΔΟΥ

ΜΕ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΠΟΥ ΑΓΓΙΖΕΙ ΤΑ

$130 ΔΙΣ., ΚΑΤΕΧΕΙ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ ΤΟΥ ΠΛΟΥΣΙΟΤΕΡΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Αφότου κατάφερε να πραγματώσει την ιδέα της Amazon και να γίνει σπουδαίος επιχειρηματίας, λίγο καιρό αργότερα συνέλαβε μια ακόμη ιδέα, την Blue Origin, η οποία είναι εταιρεία διαστημικού τουρισμού. Το 2003, ανέβηκε σε ελικόπτερο για να επιθεωρήσει το Δυτικό Τέξας, προκειμένου να βρει τοποθεσία για να «στήσει» το νέο του όνειρο. Μετά την απογείωση, ωστόσο, όλα άρχισαν να πηγαίνουν στραβά και ο Μπέζος παρέμεινε καθηλωμένος στη θέση του συνοδηγού, βέβαιος ότι θα πέθαινε. Ο πιλότος προσπαθούσε μάταια να ανακτήσει τον έλεγχο και να αποφύγει τη συντριβή. Καθώς όμως το ελικόπτερο οδηγείτο κατά μήκος του ελικοδρομίου, ένα από τα πέδιλα σφήνωσε στο έδαφος και ακινητοποιήθηκε. Όταν τελείωσε αυτή η περιπέτεια, ο Μπέζος σκέφτηκε: «Πολύ χαζός τρόπος να πεθάνει κανείς!».

Ο «χρυσός» διακανονισμός του διαζυγίου Στις 9 Ιανουαρίου 2019, ανακοίνωσε τον χωρισμό του με την επί 25 χρόνια σύζυγό του, Μακένζι Τατλ, επισημοποιώντας έτσι τον δεσμό του με τη δημοσιογράφο και επιχειρηματία Λορίν Σάντσεζ. Η Τατλ ανακοίνωσε ότι μετά τον χωρισμό τους θα του παραχωρήσει το 75% των μετοχών της Amazon που έχουν από κοινού. Η ίδια θα διατηρήσει μόνο το 25% των μετοχών, που αντιστοιχεί σε $36 δισ. Η Σάντσεζ γνώρισε τον Μπέζος πριν από χρόνια, όταν η εταιρεία στην οποία εργαζόταν ανέλαβε το γύρισμα ενός εναέριου βίντεο για μια από τις επιχειρήσεις του μεγιστάνα.

EconomyToday 89

θεμα

Δισεκατομμυριούχος με ελληνικό αίμα; Στην ελληνοαμερικανική κοινότητα θεωρούν τον Μr.

Amazon «δικό τους», αν και δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα γι’ αυτό το ζήτημα. Ο Μπέζος γεννήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 1964 στο Αλμπουκέρκι, τη μεγαλύτερη πόλη του Νέου Μεξικού στις ΗΠΑ. Όταν γεννήθηκε, η μητέρα του, Ζακλίν, ήταν 17 ετών και ο γάμος της με τον Τεντ Τζόργκενσεν κράτησε λίγο περισσότερο από έναν χρόνο. Όταν ο Μπέζος έγινε 4 ετών, η μητέρα του παντρεύτηκε τον δεύτερο σύζυγό της, Μιγκέλ Μπέζος, έναν Κουβανό μετανάστη, για τον οποίο προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι είχε καταγωγή από την Ελλάδα. Γι’ αυτό έχει επικρατήσει η άποψη ότι ο Τζεφ Μπέζος είναι ομογενής.

Αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ Σε ένα νέο αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ παρουσιάζονται πρώην συνεργάτες του Τζεφ Μπέζος οι οποίοι ρίχνουν φως στους τρόπους με τους οποίους κατάφερε να γίνει ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο. Πρόκειται για το ντοκιμαντέρ του PBS με τίτλο «Amazon Empire: The Rise and Reign of Jeff Bezos». Επίσης, το εν λόγω ντοκιμαντέρ καταγράφει την ταυτόχρονη μεταμόρφωση του Τζεφ Μπέζος από έναν απλό επιχειρηματία στον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου.

Η υπόθεση-μυστήριο Ρεπορτάζ της εφημερίδας Guardian ανέφερε ότι το 2018 ο διάδοχος πρίγκιπας της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, υπέκλεψε προσωπικά δεδομένα από το κινητό τηλέφωνο του Τζεφ Μπέζος. Το εν λόγω μήνυμα φέρεται να είχε σταλεί από τον προσωπικό λογαριασμό στο WhatsApp του Σαουδάραβα πρίγκιπα. Σύμφωνα, πάντως, με έρευνα που διεξήχθη από ειδικούς κατόπιν εντολής του ιδιοκτήτη της Amazon, προέκυψε ότι μεγάλες ποσότητες δεδομένων άρχισαν να αποσπώνται από το τηλέφωνό του ένα μήνα αργότερα. Από πλευράς του, ωστόσο, ο Σαουδάραβας πρίγκιπας απέρριψε τη συγκεκριμένη κατηγορία και η υπόθεση έμεινε στο «συρτάρι», παρά τον εξονυχιστικό έλεγχο.

του ακινήτου ξεπερνά το προηγούμενο ρεκόρ που είχε σημειώσει ο Λάχλαν Μέρντοκ, ο οποίος είχε αγοράσει έναντι περίπου $150 εκατομμυρίων μια έκταση στο Μπελ Ερ που είχε χρησιμοποιηθεί στην τηλεοπτική επιτυχία της περιόδου του ’60 «The Beverly Hillbillies».

Ακίνητο «καρδιναλίων» Ο δισεκατομμυριούχος ιδιοκτήτης της Amazon, πρόσφατα, αγόρασε ένα ακίνητο στην περιοχή του Λος Άντζελες έναντι $165 εκατομμυρίων. Το συγκεκριμένο ακίνητο ονομάζεται «Warner Estate» και το αγόρασε από τον μεγιστάνα των media Ντέιβιντ Γκέφεν. Το «Warner Estate» εκτείνεται σε 36.000 τετραγωνικά μέτρα και βρίσκεται στο Μπέβερλι Χιλς. Περιλαμβάνει ένα οίκημα γεωργιανής αρχιτεκτονικής του 18ου αιώνα που διαθέτει ξενώνες, ένα γήπεδο του τένις και ένα γήπεδο του γκολφ. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι χτίστηκε την περίοδο του 1930 από τον πρώην πρόεδρο της Warner Brothers, Τζακ Γουόρνερ, και έχει δάπεδο που ανήκε στον Ναπολέοντα. Σύμφωνα με εφημερίδα του Λος Άντζελες, η τιμή αγοράς 90 EconomyToday

Ο ΜΠΕΖΟΣ ΕΛΕΓΕ ΣΤΟΥΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΤΟΥ ΟΤΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ ΔΕΝ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ

Ο άνθρωπος-διάνοια που έβγαλε $6 δισ. σε 20 λεπτά Όταν αποφοίτησε από το Πρίνστον και ήταν αντιπρόεδρος –πλέον– μεγάλης επενδυτικής φίρμας, εγκατέλειψε την καλοπληρωμένη θέση του για να αποτραβηχτεί στο γκαράζ της οικίας του. Από εκεί, ξεκίνησε το ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο που το αποκάλεσε Amazon και το οποίο έμελλε να γίνει ένα από τα κορυφαία success stories του κόσμου των επιχειρήσεων. Ήταν ένας γίγαντας του ηλεκτρονικού εμπορίου, ο οποίος έχει καταφέρει σήμερα να εμπορεύεται τα πάντα. Οι τίτλοι των ενημερωτικών ιστοσελίδων τον αποκαλούσαν τον «άνθρωπο που έγινε σε μια μέρα πλουσιότερος κατά

H επένδυση δισεκατομμυρίων στο «Ταμείο της Γης» $671 εκατομμύρια». Τα μέσα ενημέρωσης τού έχουν αποδώσει μέχρι σήμερα διάφορους χαρακτηρισμούς. Ένας εξ αυτών, επιχειρώντας να περιγράψει μια πραγματικά πολύ καλή χρονική στιγμή του Μπέζος, που ίσως δύσκολα μπορεί να ξεπεράσει, τον φέρει ως τον άνθρωπο που «κατάφερε να βγάλει $6 δισ. σε 20 λεπτά»!

Κορωνοϊός: H «βουτιά» στο χρηματιστήριο Μέσα σε 24 ώρες, οι μεγιστάνες του κόσμου είδαν τις περιουσίες τους να συρρικνώνονται κατά κάποια δισεκατομμύρια δολάρια, μετά τη «βουτιά» στα χρηματιστήρια που προκάλεσε ο παρατεταμένος φόβος για τον κορωνοϊό. Ένας από αυτούς είναι και ο Τζεφ Μπέζος, ο οποίος έχασε $4,8 δισ. σε μία μέρα. Στη συγκεκριμένη λίστα βρίσκονται επίσης ο Έλον Μασκ, ο οποίος έγινε «φτωχότερος» κατά $2,4 δισ., αλλά και ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ, ο οποίος είδε τη μετοχή του Facebook να κατρακυλά κατά 4,5%, καταγράφοντας απώλειες $3,4 δισ. ET

Ο CEO της Amazon ανακοίνωσε την ίδρυση ενός fund ύψους $10 δισεκατομμυρίων, που στόχο θα έχει «τη διεύρυνση των τρόπων που ήδη γνωρίζουμε και τη διερεύνηση νέων τρόπων καταπολέμησης της καταστροφικής επίδρασης που έχει η κλιματική αλλαγή στον πλανήτη που όλοι μοιραζόμαστε». Μέσω του προσωπικού του λογαριασμού στο Instagram, o ίδιος ανακοίνωσε τη δημιουργία του Bezos Earth Fund. Η πρωτοβουλία του Μπέζος απέκτησε αμέσως έναν αρκετά μεγάλο αριθμό επικριτών, οι οποίοι επεσήμαναν ότι πρόκειται για μια υποκριτική κίνηση, δεδομένων των χείριστων επιδόσεων της Amazon στο «μέτωπο» της κλιματικής αλλαγής. Διά του λόγου το αληθές, η Amazon άργησε να υιοθετήσει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι ίδιοι οι εργαζόμενοι της εταιρείας συνεχίζουν να αμφισβητούν τη δέσμευσή της υπέρ της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής. Η εταιρεία, ωστόσο, απάντησε στις αντιδράσεις των υπαλλήλων, λέγοντας ότι οι απειλές αυτές είναι συμβατές με την πολιτική ανθρωπίνων πόρων που εφαρμόζει αναφορικά με την εμπλοκή των υπαλλήλων της με τα social media. Το ποσό των $10 δισ., πάντως, είναι δεκαπλάσιο του ποσού που προσέφεραν στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής άλλες μη κυβερνητικές οργανώσεις.

EconomyToday 91

θεμα

92 EconomyToday

Τhe Klopp

red

Μάιος του 1990. Η αυτοκράτειρα του αγγλικού ποδοσφαίρου Λίβερπουλ χρειάζεται όχι νίκη, ούτε καν ισοπαλία, αλλά της αρκεί μια ήττα με ένα γκολ διαφορά στο ντέρμπι τίτλου της τελευταίας αγωνιστικής με την Άρσεναλ για να κατακτήσει το 19ο πρωτάθλημά της. Λίγο πριν εκπνεύσουν τα 90΄, είχε το μίνιμουμ. Έχανε με 1-0 και όλο το «Άνφιλντ» ήταν έτοιμο να εκραγεί από τα πανηγύρια. Κι όμως η Άρσεναλ σκοράρει, κερδίζει 2-0 και «κλέβει» την κούπα. Φάνταζε τότε ως μια δραματική απώλεια τίτλου, αλλά αποδείχτηκε κάτι πολύ περισσότερο. Λες και έπεσε κατάρα. Για 29 χρόνια η Λίβερπουλ δεν ξανάκατσε στην πολυθρόνα της πρωταθλήτριας. Είδε τη «μισητή» Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ να καλπάζει, να την φτάνει και να την ξεπερνά σε τίτλους.

project Φ

υσικά, στα 29 χρόνια η Λίβερπουλ πέτυχε πράγματα. Πήρε δύο Τσάμπιονς Λιγκ, πήρε Γιουρόπα Λιγκ, κέρδισε κύπελλα και Λιγκ Καπ. Ο σύλλογος το πάλεψε για να φτάσει στην κορυφή με Έβανς, Ουγιέ, Μπενίτεθ, Ρότζερς, αλλά φαίνεται ότι χρειαζόταν κάτι ειδικό για να αλλάξει η ιστορία. Οκτώβριο του 2015, ο Γιούργκεν Κλοπ είναι ελεύθερος (ήθελε να ξεκουραστεί) στην αγορά και η Λίβερπουλ το αποφασίζει. Έμοιαζε ιδανικός «γάμος», γιατί, αν υπήρχε ένας τεχνικός που θα μπορούσε να… γυρίσει τον ήλιο, ήταν αυτός. Και τελικά ήταν η σοφότερη επιλογή. Είναι όμως ενδιαφέρον να δούμε και τη σκοπιά της δικής του απόφασης. Θα μπορούσε να περιμένει ξέροντας πως στην πρώτη ευκαιρία θα έβρισκε «στέγη» σε μια ομάδα με πιο «νορμάλ» απαιτήσεις. Επέλεξε όμως το πιο δύσκολο πρότζεκτ. Της ομάδας των 18 πρωταθλημάτων, αλλά και της απουσίας από την κορυφή για 2,5 (τότε) δεκαετίες.

O Γερμανός τεχνικός, με μεθοδικότητα και δουλειά, οδηγεί ξανά τη Λίβερπουλ στη γη της Επαγγελίας

Αγάλι-αγάλι Προπονητής με τη φιλοσοφία του «τρελού ρυθμού» στο παιχνίδι, που προκάλεσε θαυμασμό με την αναγέννηση της Ντόρτμουντ. Παθιασμένος, τσαντίλας, αλλά και με ένα αφοπλιστικό χαμόγελο, πανέξυπνος. Όλο το πακέτο, έτοιμο να δέσει με τη φιλοσοφία της Λίβερπουλ. Χρειάστηκε τον χρόνο του, είχε τις επιτυχίες του, τις λάθος εκτιμήσεις, τα χαστούκια (τρεις χαμένοι τελικοί). Αλλά έφτιαχνε, ετοίμαζε, διόρθωνε. Πήρε το Τσάμπιονς Λιγκ πέρσι και έφτιαξε την ομάδα που ήταν

ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΥΚΑΡΙΔΗ

EconomyToday 93

θεμα έτοιμη για πρωτάθλημα. Έκανε πέρσι τρομερή πορεία, αλλά η Μάντσεστερ Σίτι έκανε ασύλληπτη. Φέτος, η Λίβερπουλ έχασε για πρώτη φορά μετά από 28 αγώνες και αφού μέτρησε 26 νίκες. Άνοιξε διαφορά πάνω από 20 πόντους από τη δεύτερη Σίτι και απλά αναμένει τη στέψη ως πρωταθλήτρια Αγγλίας μετά από 30 χρόνια. Λύτρωση!!! Δεν είναι φυσικά μόνο η αγωνιστική πτυχή μιας ομάδας που επανέρχεται στα επίπεδα που επιτάσσει η ιστορία της. Είναι και η αύξηση της οικονομικής της ισχύος, η κατακόρυφη άνοδος της αξίας του συλλόγου και της ομάδας. Γιατί, κακά τα ψέματα, χωρίς επιτυχίες, λεφτά πολλά δεν έχει. Ας δούμε και τις δύο πτυχές. Ξεκάθαρα οι μεταγραφικές κινήσεις του Κλοπ είχαν να κάνουν με τα γρήγορα πόδια. Φαινομενικά, επιφανειακά. Ωραία, αγοράζεις αρχικά τον Μανέ και μετά τον Σαλάχ. Σφαίρες, με προοπτική, αλλά ήταν δύο παίκτες που είχαν να αποδείξουν και να δικαιώσουν τον Γερμανό. Ο Σενεγαλέζος και ο Αιγύπτιος εξερράγησαν αγωνιστικά. Δεν κάνουμε αθλητικό ρεπορτάζ, αλλά κυρίως οικονομικό. Αυτή τη στιγμή, αν κάποια ομάδα επιθυμεί να αγοράσει έναν εκ των δύο, θα πρέπει να δώσει πάνω από τα τετραπλάσια σε σύγκριση με όσα έδωσε πριν από μερικά χρόνια η Λίβερπουλ. Με τον Φιρμίνο, αποτελούν την πιο δολοφονική τρόικα. Ο Κλοπ είδε κάτι εξαιρετικό στον νεαρό Ρόμπερτσον και «έσκασε» 10 εκατομμύρια στη Χαλ. Την ίδια ώρα, έβλεπε άλλο ένα turbo, τον Τρεντ Αλεξάντερ-Άρνολντ, να ξεπηδά από τα τμήματα υποδομής. Σήμερα, ο Ρόμπερτσον αξίζει κοντά στα 68 εκατομμύρια λίρες, ο δε Αλεξάντερ-Άρνολντ σχεδόν 90. Κυρίως όμως κάνουν παπάδες στα δύο άκρα της άμυνας. Αλλά στην πορεία ο Κλοπ αντιλήφθηκε ότι καλή η επίθεση, αλλά χωρίς αναχαιτιστικό μηχανισμό δεν προκόβεις. Αφού πειραματίστηκε με Κάριους, Ματίπ, Κλαβάν κτλ., αποφάσισε πως πρέπει

94 EconomyToday

Το δικό του πορτοφόλι Λογικό, λογικότατο είναι να έχει και ο Κλοπ τις αυξήσεις του. Ο τελευταίος ετήσιος μισθός του στην

Ντόρτμουντ ήταν 3,4 εκατομμύρια λίρες. Όταν υπέγραψε το συμβόλαιό του με τη Λίβερπουλ, ήταν τριετούς διάρκειας με ετήσιες απολαβές της τάξης των 5 εκατομμυρίων λιρών. Τον Ιούλιο του 2016, το συμβόλαιο έγινε εξαετές και οι απολαβές πήγαν στα

7 εκατομμύρια ετησίως. Λίγα, αν

κρίνουμε από τα ποσά που παίρνουν συνάδελφοί του. Τελικά, τον Δεκέμβριο η Λίβερπουλ αποφάσισε να προτείνει νέα επέκταση. Οι δύο πλευρές έδωσαν τα χέρια. Ο Κλοπ όμως

20 εκατομμύρια τον χρόνο. Λίγο

θα παίρνει πλέον

πιο κάτω από τον μισθό του Γκουαρντιόλα.

να επενδύσει. Με 65 εκατομμύρια λίρες αγόρασε έναν εξαιρετικό τερματοφύλακα (Άλισον) και με 75 έναν σπουδαίο αμυντικό, που αποδείχτηκε άμεσα ασυναγώνιστος, τον Φαν Ντάικ. Την ίδια στιγμή, έφερε πνευμόνια στη μεσαία γραμμή, με Φαμπίνιο και Κεϊτά (ψάχνεται μεν, αλλά το έχει το ταλέντο). Η Λίβερπουλ έδεσε στα μετόπισθεν. Είχε δεχτεί 38 γκολ τη χρονιά 2017-18, μόλις 22 πέρσι και 20 μέχρι στιγμής στην τρέχουσα χρονιά. Και σε όλο αυτό το δελτίο προόδου των τελευταίων ετών, είχε τη φυγή του Κουτίνιο. Η Λίβερπουλ τσίμπησε όμως 142 εκατομμύρια για να παραχωρήσει τον Βραζιλιάνο.

Η αύξηση εσόδων Η περίοδος 2015-16, η πρώτη του Κλοπ (από τον Οκτώβριο) στη Λίβερπουλ, σημαδεύτηκε από αρνητικό προϋπολογισμό. Είχε ζημιά 19 εκατομμύρια. Η πρώτη γεμάτη χρονιά (2016-17) του Γερμανού ήταν όμως κερδοφόρα. Γερά μάλιστα, με 42 εκατομμύρια. Η περίοδος 2017-18 ήταν η σπουδαιότερη. Βέβαια, το τεράστιο κέρδος των 106 εκατομμυρίων οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην πώληση του Κουτίνιο. Σε ό,τι αφορά τη χρονιά 2018-19, ο σύλλογος ανακοίνωσε κέρδη 42 εκατομμυρίων, χωρίς όμως να υπολογίζει τη φορολογία (θα πέσει κοντά στα 35-36 εκατ.). Από τη μια υπήρχε η αύξηση των τηλεοπτικών συμβολαίων. Αυτό αφορά όμως όλους τους συλλόγους. Η ποδοσφαιρική άνοδος της Λίβερπουλ έφερε σαφώς γερά έσοδα από το Τσάμπιονς Λιγκ, από τις πωλήσεις και από τις εμπορικές συμφωνίες.

Αγωνιστική και χρηματιστηριακή αξία Όπως και να το κάνει κάποιος, η Λίβερπουλ έβλεπε για χρόνια τις πλάτες των Γιουνάιτεντ, Σίτι, Τσέλσι, Άρσεναλ στις λίστες με τους μεγαλύτερους σε οικονομική αξία συλλόγους του κόσμου. Η Λίβερπουλ δεν έβλεπε θέση στην 50άδα των Forbes με τίποτα. Μέχρι το 2019. Όπου να την, στη θέση 47, με αξία 2,18 δισ. δολάρια. Κοντά στα 200 εκατ. περισσότερα από το 2018. Σε μία χρονιά. Οι προβλέψεις για το 2020 την φέρνουν ακόμη ψηλότερα, ενώ η πρόθεση για πλήρη αναβάθμιση του «Άνφιλντ», που θα κοστίσει 70 εκατομμύρια ευρώ (αλλά θα φέρει παράλληλα και αύξηση κερδών), θα αυξήσει και αρκετά την αξία της (η επένδυση σε εγκαταστάσεις μετρά πολύ). Το μεγάλο επίτευγμα όμως του Κλοπ είναι η εκτόξευση στο σύμπαν της αξίας της ομάδας. Είπαμε, οι πλείστοι ποδοσφαιριστές έχουν αυξήσει κατακόρυφα το πιθανό κόστος μεταγραφής τους. Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι τα ποσά μετακίνησης ανεβαίνουν χρόνο με τον χρόνο σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά ειδικά στην Πρέμιερ Λιγκ, η σταδιακή άνοδος της αγωνιστικής αξίας της Λίβερπουλ σε χρήματα είναι αξιοθαύμαστη. Υποθετικά λοιπόν, για να αγοράσει κάποιος το έμψυχο δυναμικό της Λίβερπουλ, χωρίς παζάρια και ρήτρες, θα χρειαστεί σήμερα 1,2 δισεκατομμύρια.

Η αξία της «κόκκινης» 11άδας (σε ευρώ) Άλισον Μπέκερ Τρεντ Αλεξάντερ-Άρνολντ Άντριου Ρόμπερτσον Τζο Γκόμεζ Βέρτζιλ Φαν Ντάικ Φαμπίνιο Χέντερσον Βαϊνάλντουμ Σαλάχ Μανέ Φιρμίνο

€90 εκατ. €100 εκατ. €80 εκατ. €35 εκατ. €100 εκατ. €70 εκατ. €35 εκατ. €50 εκατ. €150 εκατ. €150 εκατ. €90 εκατ.

ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΠΩΛΗΣΕΙΣ

Επί εποχής Κλοπ αποχώρησαν από τη Λίβερπουλ συνολικά 37 ποδοσφαιριστές, οι μισοί από αυτούς χωρίς ανταλλάγματα. Παρ’ όλα αυτά, οι πωλήσεις των υπολοίπων έφεραν στα ταμεία της Λίβερπουλ ένα τεράστιο

ποσό. Συνολικά 338.350.000 λίρες. Περίπου 85 εκατ. λιγότερα από

τις αγορές παικτών, αλλά ένα τέτοιο ποσό σε 4 χρόνια θεωρείται πολύ μικρό στη σχέση αγοράζω-πουλώ, αν έχουμε υπόψη τι πέτυχε ο Γερμανός στο «Άνφιλντ».

Η ΧΡΥΣΗ ΠΕΝΤΑΔΑ ΤΩΝ ΠΩΛΗΣΕΩΝ

1. Φελίπε Κουτίνιο 2. Κριστιάν Μπεντέκε 3. Μαμαντού Σακχό 4. Ντάνι Ινγκς 5. Ντομινίκ Σολάνκε

ΟΙ 23

ΜΕΤΕΓΓΡΑΦΕΣ ΤΟΥ ΚΛΟΠ

£142 εκατ. £32 εκατ. £26 εκατ. £20 εκατ. £19 εκατ.

Και έχει σημασία πόσο αυξήθηκε αυτό το ποσό επί ημερών Κλοπ. Αξίζει να σημειώσουμε πως τη χρονιά 2015-16 ήταν 325 εκατ. και ένα χρόνο μετά 394. Διπλασιάστηκε σχεδόν σε δύο χρόνια (2017-18 και 2018-19) από 495 σε 900 εκατομμύρια και στην τρέχουσα χρονιά πήγε στο δεκαψήφιο νούμερο. Σημειώστε κάτι εξαιρετικά ενδιαφέρον. Κανένας από τους παίκτες που απαρτίζουν τη συνήθη 11άδα δεν έχει πατήσει τα 30. Με δύο λόγια, ο Γιούργκεν Κλοπ έχει μεταμορφώσει τη Λίβερπουλ. Κανένας σύλλογος μέχρι σήμερα δεν γιγαντώθηκε αγωνιστικά και οικονομικά (ακόμη και αν είχε πολλά χρήματα να ξοδέψει) χωρίς τη συμβολή ενός μεγάλου προπονητή. Η Γιουνάιτεντ επί Φέργκιουσον, η Τσέλσι επί Μουρίνιο, η Σίτι επί Γκουαρντιόλα, ακόμη και η Ατλέτικο (που έγινε πολύ μεγάλη) επί Σιμεόνε. Ο Γερμανός γράφει ιστορία στο «Άνφιλντ». ΕΤ

Επί ημερών του Γιούργκεν Κλοπ, η Λίβερπουλ εκτοξεύτηκε αγωνιστικά, οικονομικά, αλλά και από άποψη πρεστίζ

Όνομα Mάρκο Γκρούιτς Στίβεν Κόλκερ Καμίλ Γκραμπάρα Σάντιο Μανέ Λορίς Κάριους Ζοέλ Ματίπ Ράγκναρ Κλάβαν Άλεξ Μάνινγκερ Τζορτζίνιο Βαϊνάλντουμ Μοχάμεντ Σαλάχ Ντομινίκ Σολάνκε Άντι Ρόμπερτσον Άλεξ Οξλέιντ-Τσάμπερλεϊν Βέρτζιλ Φαν Ντάικ Ναμπί Κεϊτά Φαμπίνιο Σερντάν Σακίρι Άλισον Μπέκερ Σεπ Φαν Ντε Μπεργκ Χάρβι Έλιοτ Αντριάν Σαν Μιγκέλ Άντι Λόνεργκαν Τακούμι Μιναμίνο

ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΟΣΟ:

Ποσό Μήνας/Eτος £5.100.000 1/2016 Δανεικός 1/2016 £250.000 1/2016 £30.000.000 6/2016 £4.700.000 7/2016 Ελεύθερος 7/2016 £4.200.000 7/2016 Eλεύθερος 7/2016 £25.000.000 7/2016 £43.900.000 6/2017 £4.000.000 6/2017 £10.000.000 6/2017 £35.000.000 7/2017 £75.000.000 1/2018 £52.750.000 7/2018 £43.700.000 7/2018 £13.750.000 7/2018 £65.000.000 7/2018 £4.400.000 7/2019 Ελεύθερος 7/2019 Ελεύθερος 7/2019 Ελεύθερος 8/2019 £7.250.000 1/2020

£424.000.000 EconomyToday 95

ν ε α π ρ ο ϊ ο ν τα

Σε νέο κτίριο η Eurobank Cyprus

Παραδόθηκε από τη Cyfield, εντός των χρονοδιαγραμμάτων που είχαν τεθεί, το σύγχρονο κτίριο που πλέον στεγάζει τα κεντρικά γραφεία της Eurobank Cyprus. Το κτίριο, 16 επιπέδων, βρίσκεται στο κέντρο της Λευκωσίας, στη λεωφόρο Σπύρου Κυπριανού, έναν από τους πιο πολυσύχναστους δρόμους της πρωτεύουσας. Ο εσωτερικός σχεδιασμός όλων των ορόφων έχει γίνει σύμφωνα με τις υψηλές ανάγκες της τράπεζας. Η διαρρύθμιση των εσωτερικών χώρων, η μοντέρνα αρχιτεκτονική και οι υψηλές κατασκευαστικές προδιαγραφές του κτιρίου δημιουργούν ένα ιδανικό περιβάλλον για τους εργαζόμενους. Το κτίριο διαθέτει 12 ορόφους με γραφειακούς χώρους, έναν πολυτελή χώρο υποδοχής για τους εργαζόμενους και τους πελάτες τους, έναν ημιώροφο, έναν μηχανολογικό όροφο και δύο υπόγειους χώρους στάθμευσης. Το roof garden του κτιρίου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για εταιρικές εκδηλώσεις, προσφέροντας ένα εξαιρετικό περιβάλλον στους εργαζόμενους και τους φιλοξενούμενούς τους. Το κτίριο είναι εξοπλισμένο με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, για να διευκολύνει τις τρέχουσες και μελλοντικές επιχειρηματικές απαιτήσεις, και με πρόνοιες για εύκολη αναδιαρρύθμιση στις θέσεις εργασίας, εάν και εφόσον χρειαστεί.

Δωρεάν λογισμικό επικοινωνίας

Βroadband HomeΒox

Στοχεύοντας στην αναβάθμιση των υπηρεσιών και προϊόντων που παρέχει στους συνδρομητές της, η Epic προσφέρει μέχρι τέλος Απριλίου το Broadband HomeBox με μόνο €19,99 τον μήνα για τους πρώτους 12 μήνες. Προσφέροντας ταχύτητα 60Mbps, το Broadband HomeBox αποτελεί την ιδανική εναλλακτική λύση για ευρυζωνική σύνδεση internet στο σπίτι χωρίς να χρειάζεται σταθερή γραμμή και καλωδίωση ή ραντεβού εγκατάστασης. Πλέον μπορείς να απολαμβάνεις απίστευτα γρήγορες ταχύτητες internet στο σπίτι με τρεις απλές κινήσεις: παραλαμβάνεις το Broadband HomeBox, το βάζεις στην πρίζα και έχεις την ίδια ημέρα internet 60Mbps στο σπίτι.

96 EconomyToday

Η 3CX, δημιουργός της πολυβραβευμένης λύσης επιχειρηματικών επικοινωνιών, προσφέρει το λογισμικό της στις κυπριακές εταιρείες εντελώς δωρεάν για 3 χρόνια. Η προσφορά αυτή σκοπεύει να καλύψει την ανάγκη της αγοράς, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού COVID19, που ανάγκασε την κυβέρνηση να κλείσει τα σχολεία με ενδεχόμενο λήψης επιπλέον μέτρων που θα αφορούν τις επιχειρήσεις παγκύπρια. Η εταιρεία, που εδρεύει στην Έγκωμη, στηρίζοντας τις τοπικές επιχειρήσεις σε αυτή την κρίσιμη περίοδο, παρέχει δωρεάν το λογισμικό της για να επιτρέψει στους υπαλλήλους να εργαστούν από το σπίτι. Η 3CX ετοιμάζει και μια ξεχωριστή έκδοση που απευθύνεται στα σχολεία / εκπαιδευτικά ιδρύματα, η οποία θα επιτρέπει στους καθηγητές να παραμείνουν σε επικοινωνία με τους μαθητές τους, όπου κι αν βρίσκονται.

Έρχεται στην Πάφο το πάρκο των χρωμάτων

Στη δημιουργία του μεγαλύτερου αστικού πάρκου της πόλης και ενός από τα μεγαλύτερα της Κύπρου προχωρεί σύντομα ο Δήμος Πάφου. Το «Πάρκο των Χρωμάτων» καλύπτει έκταση 32.000 τ.μ. και θα είναι το πιο «πλούσιο» στην Κύπρο, τόσο από άποψη πρασίνου όσο και υποδομών. Στο Πάρκο θα φυτευτούν εκατοντάδες νέα δέντρα, ενώ θα περιλαμβάνει πλατειακούς χώρους συνάθροισης, παιδική χαρά, καφετέρια, γήπεδο αντισφαίρισης, γήπεδο καλαθόσφαιρας, μικρό γήπεδο ποδοσφαίρου, αποδυτήρια, τροχοπεδιλοδρόμιο (skateboard), τοίχο αναρρίχησης 3-6 μ., γραφείο διαχείρισης και πληροφόρησης, εκθεσιακό υπαίθριο χώρο, αρωματικό-βοτανικό κήπο, χώρους υγιεινής, 83 χώρους στάθμευσης για κοινό και ΑΜΕΑ, χώρους υπηρεσιών, κεντρική διαδρομή και πύλες εισόδου.

Celestyal Cruises: Προσωρινή αναστολή κρουαζιέρων

Η Celestyal Cruises λαμβάνει προληπτικά μέτρα και αναστέλλει προσωρινά τις κρουαζιέρες της έως την 1η Μαΐου 2020, ως αποτέλεσμα των αναπόφευκτων συνθηκών που προκύπτουν λόγω της συνεχούς εξάπλωσης του COVID-19 και των οδηγιών και περιορισμών που θέτουν οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, σχετικά με την απαγόρευση των ταξιδιωτικών μετακινήσεων. Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της για όσους επιβάτες έχουν καταβάλει το αντίτιμο της κρουαζιέρας και έχουν επηρεαστεί από αυτή την προσωρινή αναστολή, προσφέρεται η δυνατότητα να επιλέξουν είτε την εξαργύρωση για μια μελλοντική κρουαζιέρα (Future Cruise Credit) αξίας 120% της αξίας της αρχικής κράτησης, είτε επιστροφή του συνολικού ποσού που είχαν καταβάλει. Οι ταξιδιώτες θα μπορούν να εξαργυρώσουν για μια μελλοντική κρουαζιέρα (Future Cruise Credit) μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου του 2021, σε οποιοδήποτε από τα δρομολόγια της εταιρείας. Για πρόσθετη ευελιξία, οποιοσδήποτε έχει επιλέξει να πάρει μελλοντική κρουαζιέρα αλλά τελικά δεν είναι σε θέση να αξιοποιήσει την εξαργύρωση μέσα στο διάστημα που έχει οριστεί, θα λάβει αυτόματα επιστροφή χρημάτων ίση με το αρχικό ποσό που καταβλήθηκε στη Celestyal Cruises, μετά τη λήξη ισχύος της.

Αλλαγές στο τιμόνι της ESET

Σημαντικές διοικητικές αλλαγές ανακοινώνει η ESET για την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μέση Ανατολή. Ο κ. Νεόφυτος Νεοφύτου, Διευθύνων Σύμβουλος, αναλαμβάνει τη Γενική Διεύθυνση της ESET Hellas & Cyprus, ενώ ο κ. Δήμης Στρούθος, μέχρι πρότινος Γενικός Διευθυντής ESET Hellas & Cyprus, προάγεται σε Γενικό Διευθυντή της ESET Middle East, υπεύθυνο για την επίβλεψη 12 χωρών. Η νέα διοικητική δομή υπογραμμίζει τη δέσμευση της ESET για εξασφάλιση νέων ευκαιριών ανάπτυξης και ενίσχυση της δυναμικής στις συγκεκριμένες χώρες, καταδεικνύοντας παράλληλα την ανάδειξη των σημαντικών ταλέντων εντός της εταιρείας.

EconomyToday 97

ΘΕΜΑ

Η σταθερή αξία

της Hermès Birkin Η τσάντα-επένδυση

98 EconomyToday

Όταν επενδύεις κάπου, πάντοτε υπάρχει ο παράγοντας ρίσκο, γι’ αυτό και συχνά οι άνθρωποι διστάζουν να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα της καριέρας τους ή της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας. Στον οικονομικό κόσμο, το ρίσκο μεταφράζεται σε αβεβαιότητα. Όταν όμως πρόκειται για το «χρηματιστήριο» της μόδας, τότε τα πράγματα αλλάζουν και το ρίσκο μετατρέπεται σε «χρυσή» επένδυση. ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΚΡΙΘΑΡΙΔΟΥ

Ξ

εχάστε την αγορά μετοχών ή χρυσού και επενδύστε σε μια τσάντα Hermès Birkin, μιας και, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, αποτελεί το καλύτερο μακροπρόθεσμο επενδυτικό στοίχημα σε ευρεία κλίμακα. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που ακόμη και η all time classic Carrie Bradshaw (θεωρείται ιέρεια του στιλ, η οποία επένδυε τα χρήματά της σε παπούτσια και τσάντες), στη σειρά «Sex and the City», είχε πει την εξής φράση: «Μου αρέσει να τοποθετώ τα χρήματά μου κάπου που να μπορώ να τα βλέπω καθημερινά. Στα ράφια της ντουλάπας μου!».

EconomyToday 99

ΘΕΜΑ

Μεγάλη η λίστα αναμονής… Η «stylish» ιστορία της θρυλικής τσάντας

Η δημιουργία

Η Hermès είναι ο θρυλικός οίκος με τα γνωστότερα αξεσουάρ μόδας, τα οποία κυκλοφορούν σε διάφορες εκδοχές, χρώματα και στιλ. Είναι, εν ολίγοις, διαχρονική. Ο εν λόγω οίκος κρύβει πίσω του μια άκρως ενδιαφέρουσα ιστορία: Όλα άρχισαν όταν η Jane Birkin (ηθοποιόςτραγουδίστρια) καθόταν δίπλα στον CEO της Hermès, Jean-Louis Dumas, σε πτήση από το Παρίσι στο Λονδίνο και παραπονιόταν για τα πράγματα που έπεφταν συνεχώς έξω από την τσάντα της, έτσι όπως την είχε τοποθετήσει πάνω από το κάθισμά της. «Πρέπει να έχεις μια τσάντα με τσέπες», της είπε χαρακτηριστικά. «Την ημέρα που η Hermès θα βγάλει μια τσάντα με τσέπες, θα την αγοράσω!», αποκρίθηκε εκείνη και ο Dumas απάντησε: «Εγώ είμαι η Hermès και θα βάλω τσέπες για σένα!». Τα υπόλοιπα αποτελούν ιστορία! Εκείνο, ωστόσο, που δεν είναι γνωστό είναι ότι η Birkin κρατούσε εκείνη την –όπως αποδείχθηκε– άβολη τσάντα, διότι δύο μέρες νωρίτερα ο τότε σύζυγός της είχε πατήσει με το αμάξι του το χαρακτηριστικό ψάθινο καλάθι της. Έτσι, μετά τον προαναφερθέντα χαρακτηριστικό διάλογο, η Birkin και ο Dumas ξεκίνησαν να σχεδιάζουν την ιδέα στο πρώτο πράγμα που βρήκαν μπροστά τους! Το χάρτινο σακουλάκι που βρίσκεται στο πίσω μέρος των καθισμάτων του αεροπλάνου. Έκτοτε, η Hermès είδε τις μετοχές της να σκαρφαλώνουν στην κορυφή του «χρηματιστηρίου» της μόδας. Αξίζει να σημειωθεί ότι, παρόλο που η ίδια δεν είναι επίσημο πρόσωπο του οίκου, η Hermès τής δίνει κάθε χρόνο μια συμβολική αμοιβή για τη χρήση του ονόματός της, την οποία εν συνεχεία δωρίζει σε φιλανθρωπίες. Πάντως, σύμφωνα με βρετανικό δημοσίευμα, το ποσό αυτό αγγίζει τις 30.000 λίρες.

Όσο παράξενο κι αν ακούγεται, για να αποκτήσει κανείς μια τέτοια τσάντα πρέπει να περιμένει στη λίστα αναμονής. Πρόκειται για μια τσάντα η οποία φτιάχνεται από πολύ ιδιαίτερα υλικά, γι’ αυτό και όταν την αποκτήσεις μπορεί να διατηρηθεί για δεκαετίες. Αναμφισβήτητα, η συγκεκριμένη τσάντα αποτελεί σύμβολο πολυτέλειας για την ελίτ. Ακόμη και οι επώνυμες κυρίες του Χόλιγουντ περιμένουν σε αυτή την περίφημη λίστα αναμονής, η οποία μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 6 χρόνια! Όσον αφορά την απόκτηση μιας τέτοιας τσάντας, πρέπει να βάλεις βαθιά το χέρι στην τσέπη, μιας και η τιμή του συγκεκριμένου μοντέλου ξεκινά από τις $8.000 και φτάνει μέχρι και τις

$190.000!

Η δημιουργία μιας τέτοιας τσάντας δεν είναι εύκολη υπόθεση. Κάθε τσάντα Birkin είναι ραμμένη στο χέρι και στη συνέχεια λειαίνεται, βάφεται και γυαλίζεται. Μια μέση τσάντα χρειάζεται περίπου δύο μέρες για να ολοκληρωθεί, ενώ περνάει από δεκάδες ειδικά μηχανήματα. Τα δέρματα προέρχονται από διάφορες βυρσοδεψίες στη Γαλλία, με αποτέλεσμα να έχουν διαφορετικές μυρωδιές και υφές. Επίσης, εξαιτίας του ότι οι τσάντες είναι χειροποίητες, μπορεί να διαφέρουν λίγο μεταξύ τους. Σύμφωνα με το Fortune, μια τσάντα Birkin επιδέχεται επιδιορθώσεις και αντέχει για πάντα, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί ο κάτοχός της να την κληροδοτήσει στα παιδιά και τα εγγόνια του, ή να την πουλήσει στο διαδίκτυο για εξαψήφιο ποσό! Οι εκπρόσωποι του οίκου Hermès δικαιολογούν την πολιτική εκλεκτικότητας και ελιτισμού ως προς το ποιες θα είναι οι τυχερές κυρίες που θα κρατήσουν στα χέρια τους μία από τις πιο εμβληματικές τσάντες του πλανήτη, βασιζόμενοι στην πολύ περιορισμένη ποσότητα παραγωγής. Εξηγούν δε ότι είναι πρακτικά αδύνατο να παραχθούν περισσότερες τσάντες, καθώς η διαδικασία κατασκευής τους είναι τόσο ποιοτική και υψηλή που γίνεται σε συγκεκριμένα εργαστήρια. Πάντως, αξιοπρόσεκτο είναι το γεγονός ότι έχει καταγραφεί αριθμός ρεκόρ στα άτομα τα οποία συλλέγουν παλιές τσάντες Hermès Birkin, γεγονός που αποδεικνύει ότι ακόμα και οι μεταχειρισμένες τσάντες του οίκου προτιμώνται από την πολύχρονη αναμονή για την απόκτηση μιας καινούργιας.

Πίνακας με τις τιμές των τσαντών Hermès Birkin (2019) Μοντέλο τσάντας Hermès Epsom Sellier Kelly 28 Bag Hermès Togo Retourne Kelly 25 Bag Hermès Alligator Medor 23 Clutch Bag Hermès Toolbox 26 Bag

Νέα τιμή

Παλιά τιμή

Αύξηση

$10.700

$10.400

2,9%

$9.350

$8.400

11,3%

$22.900

$20.600

11,2%

$8.800

$8.650

1,7%

Η τσάντα Birkin ανήκει στην κατηγορία ultra-luxury, μια κατηγορία της αγοράς που δεν επηρεάζεται από τους εκάστοτε οικονομικούς παράγοντες αλλά παραμένει αδιαπέραστη.

100 EconomyToday

Η πιο ακριβή Βirkin πωλήθηκε για $380.000 σε δημοπρασία Πρόκειται για μια τσάντα Himalaya Birkin, ηλικίας 10 ετών, από δέρμα κροκοδείλου. H εν λόγω Birkin είναι φτιαγμένη από φούξια κροκό με λεπτομέρειες από λευκόχρυσο και διαμάντια 18 καρατίων και πωλήθηκε –τηλεφωνικά– σε μια δημοπρασία του Christie’s στο Hong Kong. Το προηγούμενο ρεκόρ πώλησης το είχε επίσης μια τσάντα της ίδιας διάσημης σειράς που φέρει το όνομα της ηθοποιού (Birkin). Ανάμεσα στις διασημότητες που έχουν εμφανιστεί κρατώντας μια τέτοια τσάντα είναι οι Kim Kardashian, Kris Jenner, Victoria Beckham (έχει στην κατοχή της περισσότερες από 100 τσάντες του συγκεκριμένου οίκου) και Celine Dion. Επίσης, άλλου τύπου τσάντα Birkin στη συλλογή τους διαθέτουν η Κhloe Kardashian και η Mariah Carey. Μάλιστα, σε ένα από τα ταξίδια της Kim Kardashian στη Νέα Υόρκη μαζί με τα παιδιά της, τα βλέμματα στράφηκαν στην 6χρονη κόρη της, North West, διότι κρατούσε μια τσάντα του συγκεκριμένου θρυλικού οίκου αξίας $10.000, με πολλούς να επικρίνουν την Kim για το υπερβολικό δώρο που της έκανε. Οι τσάντες Himalaya Birkins παίρνουν το όνομά τους από το χρώμα τους, το οποίο είναι από γκρι μέχρι λευκό, διότι μοιάζει με την οροσειρά των Ιμαλαΐων.

Η «χρυσή» επένδυση κρατιέται… ανά χείρας! Έρευνα της online πλατφόρμας Baghunter αναφέρει ότι η αγορά χρυσού ενέχει μεγαλύτερο ρίσκο ως επένδυση από ό,τι η απόκτηση μιας πολυτελούς τσάντας Birkin. Όπως παρατηρήθηκε, σύμφωνα πάντα με τη συγκεκριμένη έρευνα, η μεταπωλητική της αξία σημειώνει σταθερή άνοδο, με αποτέλεσμα τα τελευταία 35 χρόνια να έχει αυξηθεί κατά 500%! Επίσης, ερευνήθηκε σε ποιο βαθμό άλλαξε η αξία μιας μετοχής, του χρυσού και μιας τσάντας Birkin. Τα ευρήματα της εν λόγω έρευνας ήταν εντυπωσιακά: H μετοχή απέδωσε 11,66%, ο χρυσός 1,5%, ενώ η τσάντα Birkin 14,2%. Η συγκεκριμένη έρευνα ανέδειξε ουσιαστικά ότι ο χρυσός και η μετοχή είχαν διακυμάνσεις, ενώ η τσάντα απέκτησε αυξανόμενη αξία όσο περνούσαν τα χρόνια. Η ιδρύτρια του Baghunter δήλωσε ότι «υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην αγορά ακριβών προϊόντων και στην αγορά ειδών πολυτελείας. Η πρώτη σημειώνει σημαντική κάθοδο εν καιρώ κρίσης ενώ η δεύτερη ακμάζει θεαματικά». ET

ΚΑΘΕ ΤΣΑΝΤΑ BIRKIN ΕΙΝΑΙ ΡΑΜΜΕΝΗ ΣΤΟ ΧΕΡΙ, ΕΝΩ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΛΕΙΑΙΝΕΤΑΙ, ΒΑΦΕΤΑΙ ΚΑΙ ΓΥΑΛΙΖΕΤΑΙ EconomyToday 101

ΘΕΜΑ θεμα

Οίνου Γη Κτήμα Βασιλειάδη Ο γεωπόνος του Οίνου Γη - Κτήμα Βασιλειάδη, Αλέξης Αριστείδου, περιγράφει στο Economy Today όλα όσα χαρακτηρίζουν το οινοποιείο.

Π

είτε μας λίγα λόγια για την ιστορία του Κτήματος Βασιλειάδη. Πώς ξεκίνησε η δημιουργία του; Το οινοποιείο «Οίνου Γη - Κτήμα Βασιλειάδη» δημιουργήθηκε το 2017 από τον δικηγόρο και οινοπαραγωγό Χριστόδουλο Γ. Βασιλειάδη. Αποτελεί ένα νέο ξεκίνημα στον χώρο, που φέρει μαζί του αιώνες οινικής παράδοσης, ενώ, πολύ πριν από τη δημιουργία του οινοποιείου, είχε δημιουργήσει εκατοντάδες δεκάρια αυτόρριζων ιδιόκτητων αμπελώνων. Ο Χριστόδουλος Γ. Βασιλειάδης, γνήσιο τέκνο του Ομόδους, αποτελεί δέκατης, τουλάχιστον, γενεάς οινοπαραγωγό. Παρέλαβε τη σκυτάλη και προχώρησε στην αναγέννηση της οικογενειακής παράδοσης από τον πατέρα του, Γεώργιο Βασιλειάδη, ο οποίος ανέκαθεν βιοποριζόταν, όπως όλοι οι Ομοδίτες, από την αμπελουργία και την οινοπαραγωγή. Με δημιουργική ματιά, διείσδυσε στον 102 EconomyToday

«Η οικονομική βοήθεια ήταν καθοριστική για τη δημιουργία του οινοποιείου μας και συνέβαλε σημαντικά στην παραγωγή ποιοτικών κρασιών»

μαγικό χώρο της οινοποιίας, έτοιμος να συμβάλει στο οινικό παρελθόν του Ομόδους και στο μέλλον της περιοχής και ευρύτερα της Κύπρου. Αποκλειστικός στόχος του οινοποιείου είναι να παράγει εκλεκτούς οίνους, παραδίδοντάς τους στο απαιτητικό εγχώριο και διεθνές κοινό, αναδεικνύοντας το κυπριακό κρασί. Ταυτόχρονα, στοχεύει στο να καταστήσει τον χώρο του οινοποιείου έναν ζωντανό πολιτιστικό πνεύμονα για τη γύρω περιοχή και ολόκληρη την Κύπρο. Κοιτώντας πια το παρόν, μιλήστε μας γι’ αυτό που είναι σήμερα το οινοποιείο και για όσα μπορεί να προσφέρει στον επισκέπτη. Ο χώρος του οινοποιείου αποτελεί ένα ζωντανό εργοστάσιο στο οποίο πραγματοποιείται η παραγωγή του κρασιού. Βέβαια, το ευτύχημα με τα οινοποιεία γενικότερα, όπως και με το δικό μας, είναι πως, τη στιγμή που παράγεται το κρασί, ο κόσμος μπορεί να επισκεφθεί τους χώρους μας και να ξεναγηθεί στις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις μας, γνωρίζοντας από κοντά την παραγωγική διαδικασία. Όμως, δεν αρκούμαστε μόνο σε αυτό. Στο οινοποιείο μας λειτουργεί εστιατόριο, με την ονομασία «εστιατόριο ΠΛΑΓΙΑ», προσελκύοντας τον εγχώριο και διεθνή τουρισμό της Κύπρου που αναζητεί τον συνδυασμό του ποιοτικού κρασιού με την εκλεκτή γαστρονομική εμπειρία. Η θέα από τη βεράντα ανταμείβει τον κάθε επισκέπτη, ενώ η δραστηριότητα της γευσιγνωσίας ολοκληρώνει την εμπειρία στο έπακρον.

γιστο στόχο η τοποθέτηση της νησιωτικής ορεινής μας περιοχής στο βάθρο που της αξίζει, αποδεικνύοντας τις απεριόριστες και πολυδιάστατες ικανότητές της στον ευρύτερο διεθνή χώρο.

Για τη δημιουργία του οινοποιείου έχετε λάβει χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, το οποίο εντάσσεται στα κονδύλια της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Ποια ήταν η διαδικασία επιχορήγησής σας και πόσο εύκολη θα ήταν η δημιουργία του οινοποιείου χωρίς τη βοήθεια της ΚΑΠ; Το οινοποιείο «Οίνου Γη - Κτήμα Βασιλειάδη» είναι το δημιούργημα μιας συνέχειας πολλών γενεών των προγόνων μας, της συνέχειας της ιστορικής μας κοινότητας του Ομόδους, του οποίου η ζωή είναι απόλυτα συνδεδεμένη με τα αμπέλια και τον οίνο, που είναι το προϊόν των φίλεργων κατοίκων του. Είναι όμως και το δημιούργημα της βοήθειας που λάβαμε από τον ΚΟΑΠ μέσω του εθνικού προγράμματος στήριξης του Αμπελοοινικού Ταμείου (ΕΠΣΑ) 2014-2018, μέτρο ΣΑΠ 3α, για την ενθάρρυνση της επενδυτικής δραστηριότητας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στον οινοποιητικό κλάδο. Η διαδικασία επιχορήγησης είναι απόλυτα ξεκάθαρη και υπάρχουν σαφείς οδηγίες και βοήθεια για την υποβολή του αιτήματος της χρηματοδότησης των επενδύσεων και την καταβολή της επιχορήγησης. Σίγουρα η οικονομική βοήθεια ήταν καθοριστική για τη δημιουργία του οινοποιείου μας και συνέβαλε σημαντικά στην παραγωγή ποιοτικών κρασιών. Με τη συμβολή της ΚΑΠ, το οινοποιείο μας είναι έτοιμο να συμβάλει στην αειφόρο ανάπτυξη και αποτελεί μέ-

Βλέπετε να υπάρχει ενδιαφέρον από τους νέους να ασχοληθούν με τον τομέα της αμπελουργίας; Χρειάζεται στήριξη η αμπελουργία από την ΚΑΠ; Είναι αλήθεια πως, από τη δεκαετία του ’60 και εξής, η οικονομία του νησιού σταμάτησε να στηρίζεται στη γεωργία και άλλοι τομείς έλαβαν τη θέση της, όπως οι υπηρεσίες και η βιομηχανία. Κάπως έτσι, χάθηκε ένα μεγάλο κομμάτι της παράδοσής μας, εγκαταλείφθηκε η ύπαιθρος και πολλές πρακτικές, γεωργικές και μη, κινδύνεψαν να χαθούν. Παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια, και ίσως λόγω και της κρίσης, παρατηρείται μια στροφή στην ύπαιθρο και αρκετοί νέοι διαλέγουν να επιστρέψουν πίσω στον τόπο τους, για να δημιουργήσουν, να ζήσουν, να βιοποριστούν. Η συγκεκριμένη συγκυρία προφανώς αφορά και την αμπελουργία. Μπορεί να μην είναι ακόμη ιδιαίτερα εμφανής η ενασχόληση των νέων με την αμπελοκαλλιέργεια και την οινοποίηση, γίνονται όμως πολύ σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Ως εκ τούτου, εννοείται πως η αμπελουργία βασίζεται όχι μόνο στο μεράκι και στην αγάπη των ανθρώπων για τον τόπο τους, αλλά και στη στήριξη προγραμμάτων όπως η Κοινή Αγροτική Πολιτική. Αφενός, για να μπορέσει να φτάσει στο καλύτερο δυνατό σημείο η παραγωγή, σε συνδυασμό πάντα με τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας και της συνετής χρήσης των φυσικών πόρων. Αφετέρου, για να είναι εφικτή η επίτευξη ισορρόπησης της εδαφικής ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένης και της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης. Ποια είναι τα σχέδια για το μέλλον; Έχετε κάποιο όνειρο για το οινοποιείο το οποίο δεν έχετε ακόμη υλοποιήσει; Πρωταρχικό μέλημά μας είναι η παραγωγή εκλεκτών οίνων και η διάθεσή τους στο απαιτητικό εγχώριο και διεθνές κοινό. Πέρα από την παραγωγή των καλύτερων δυνατών κρασιών, τα οποία θα αναδεικνύουν την ταυτότητα του τόπου μας, προτεραιότητά μας είναι το οινοποιείο να αποτελέσει το επιστέγασμα της μακράς οινικής παράδοσης ολόκληρης της αμπελουργικής κοινότητας του Ομόδους και των Κρασοχωριών, έναν ζωντανό χώρο ανάδειξης της ιστορίας του τόπου μας και διατήρησης του πολιτισμού. Επιπλέον, επιθυμούμε να καταστούν οι χώροι του οινοποιείου ένα «ζωντανό μουσείο οίνου», όπου το παρελθόν και η πλούσια οινική ιστορία του Ομόδους συνδιαλέγονται με το παρόν και αξιοποιούν την τεχνολογία αιχμής, για ένα ακόμη ποιοτικότερο μέλλον. ΕΤ

Η παρούσα δημοσίευση δεσμεύει μόνο τον συντάκτη της και η Επιτροπή δεν ευθύνεται για τυχόν χρήση των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτήν

EconomyToday 103

aυτοκινητο

Το ρεκόρ της Ferrari

Η Ferrari έσπασε ένα «προσωπικό» της ρεκόρ. Για πρώτη φορά στην ιστορία της, πέτυχε να πωλήσει μέσα σε ένα χρόνο πέραν των 10.000 αυτοκινήτων. Συγκεκριμένα, το 2019 πωλήθηκαν 10.131 Ferrari. Σύμφωνα με την εταιρεία με το εμβληματικό σήμα του καλπάζοντος αλόγου, το 2019 οι πωλήσεις της αυξήθηκαν κατά 9,5% σε σύγκριση με το 2018. Σε πιο επιμέρους λεπτομέρειες, οι πωλήσεις των μοντέλων της με V8 κινητήρα αυξήθηκαν κατά 11,2%, ενώ η ζήτηση για τα V12 μοντέλα της αυξήθηκε κατά 4,6%. Η μεγαλύτερη αγορά για τη Ferrari είναι η Ευρώπη, η Μέση Ανατολή και η Αφρική, εκεί όπου παρέδωσε 4.895 αυτοκίνητα. Αντίστοιχα στην Αμερική πούλησε 2.900 οχήματα και στην Κίνα 836 μοντέλα.

info το 2019 πωλήθηκαν 10.131 Ferrari

info συνδυάζει φινέτσα KAI δυναμισμό

INFO Τεχνολογία και επιδόσεις ανέβηκαν στο υψηλότερο σημείο

Το ηλεκτρικό Hyundai KONA στο Guinness

Η Hyundai Motor στην Ινδία έβαλε το νέο ηλεκτρικό KONA στα παγκόσμια ρεκόρ Guinness, με την επίδοση της πιο μεγάλης ανάβασης να φτάνει τα 5.731 μέτρα, στο Πέρασμα Sawula, στο Θιβέτ. Με αυτή την επίδοση, το KONA κατέρριψε το προηγούμενο ρεκόρ των 5.715,28 μέτρων με ηλεκτρικό αυτοκίνητο. Το KONA Electric απέδειξε αληθινή αξιοπιστία σε ακραίες συνθήκες. Στη διάρκεια της διαδρομής, στάθηκε στο ύψος του σαν ένα πραγματικό SUV σε εξαιρετικά δύσκολες καιρικές συνθήκες, με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, συνεχή χιονόπτωση και παγωμένους δρόμους. Το Ηλεκτρικό Σύστημα Ελέγχου Σταθερότητας (ESC) εξασφάλισε τη σταθερότητα του οχήματος σε όλες τις περιπτώσεις. Τεχνολογία και επιδόσεις ανέβηκαν στο υψηλότερο σημείο χέρι-χέρι, κάνοντας το πράσινο αυτό μοντέλο περήφανο για το επίτευγμά του.

104 EconomyToday

Νέο Discovery Sport

Ριζικά ανανεωμένο, με μοναδικές αρμονικές γραμμές, το νέο Discovery Sport έρχεται για να κάνει αισθητή την παρουσία του. Με 87 συνολικά βραβεία και μισό εκατομμύριο πωλήσεις σε τέσσερα χρόνια, το Discovery Sport είναι ηγέτης στην κατηγορία των compact SUV. Το μοντέλο καταφέρνει με μοναδικό τρόπο να συνδυάζει τη φινέτσα, τον δυναμισμό, την υψηλή τεχνολογία και τη μέγιστη ασφάλεια. Στο εσωτερικό, η προσοχή στη λεπτομέρεια, οι λιτές επιφάνειες και η επιλογή κορυφαίων υλικών συνδυάζονται ιδανικά, δημιουργώντας μια κομψή και πολυτελή καμπίνα, ταυτόχρονα όμως ιδιαίτερα πρακτική και λειτουργικά ευέλικτη. Επαναστατικά συστήματα Adaptive Cruise Control με Steering Assist, Lane Keep Assist και Autonomous Emergency Braking είναι δίπλα σας κάθε στιγμή, ενώ οι νέοι προβολείς Matrix LED παρέχουν άπλετο φως, ακόμη και στις πιο σκοτεινές συνθήκες. Εκεί όμως που το νέο Discovery Sport ξεδιπλώνει όλα του τα χαρίσματα είναι στις εκτός δρόμου διαδρομές. Με την εξελιγμένη κίνηση σε όλους τους τροχούς, γίνεται ο πραγματικός κατακτητής της περιπέτειας. Οδηγήστε το παντού. Και απολαύστε τα πιο σύγχρονα συστήματα ψυχαγωγίας και ενημέρωσης.

68