THE GOLDEN LIST OF REAL ESTATE 2022

βιώσιμη κινητικότητα» Συνέντευξη με τον δρα Βύρωνα Ιωάννου, αν. καθηγητή του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Frederick

18. ΤΑ ESG ΘΑ ΕΠΑΝΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΟΥΝ τον τομέα των ακινήτων Συνέντευξη με τον Χριστόφορο Αναγιωτό, διοικητικό σύμβουλο, Επικεφαλής του Τομέα Ακινήτων και Ανάπτυξης Γης της KPMG Κύπρου

22. ΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΕΙΣ ΚΑΤΕΧΟΥΝ ρόλο κλειδί στο μέλλον της Κύπρου Της Μερσίνας Ισιδώρου, γενικής διευθύντριας του Συνδέσμου Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης και Οικοδομών

24. ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ Προκλήσεις και Προοπτικές Του Πόλυ Κουρουσίδη, αντιπροέδρου του Συνδέσμου Επιστημόνων Εκτιμητών Ακινήτων Κύπρου 26. ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ της κυπριακής οικονομίας προς την κατεύθυνση της Βιώσιμης Ανάπτυξης Του Κωνσταντίνου Κωνσταντή,

28. ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ στο επάγγελμα του Αρχιτέκτονα Του Χρίστου Χριστοδούλου, προέδρου του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Κύπρου

30. ΕΝΑΣ ΤΟΜΕΑΣ που κάθε άλλο παρά ακίνητος είναι Του Μαρίνου Κυναιγείρου, προέδρου του Συμβουλίου Εγγραφής Κτηματομεσιτών, MIRCS

32. Η ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

προκλήσεις του εκτιμητή ακινήτων Του δρος Θωμά Δημόπουλου, επίκουρου καθηγητή στις εκτιμήσεις ακινήτων, Πανεπιστήμιο Νεάπολις

35. ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ για τον τομέα των ακινήτων Συγκριτικά στοιχεία για τις πωλήσεις του β’ τριμήνου 2022

36.ΤΕΡΑΣΤΙΕΣ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ανάπτυξης για τον τομέα των ακινήτων Του Μιχάλη Αντωνίου, γενικού διευθυντή της ΟΕΒ (Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων)

38. ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ και εγχώριες αδυναμίες, το στοίχημα για τα ακίνητα Του Μάριου Τσιακκή, γενικού γραμματέα του ΚΕΒΕ (Κυπριακό, Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο)

40.ΤΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ πιέζει τις εργοληπτικές επιχειρήσεις Του Γιάννου Πουμπουρή, διευθυντή της Ο.Σ.Ε.Ο.Κ (Ομοσπονδία Συνδέσμων Εργολάβων Οικοδομών Κύπρου)

42. Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΛΛΑΖΕΙ τα ακίνητα, τα ακίνητα αλλάζουν την

των αναγκών στέγασης των ντόπιων

κατοίκων του νησιού που έρχονται κυρίως για να εργαστούν, βλέπουμε ότι οι τάσεις στη ζήτηση έχουν αρχίσει να αλλάζουν. Όπως επίσης και στους γραφειακούς χώρους. Πλέον, πολλά από αυτά τα ακίνητα δημιουργούνται στη βάση μιας νέας προσέγγισης και μιας νέας αντίληψης για τις ανάγκες στέγασης, που

ΔΡΑ ΣΕΙΣ, ΜΕΤΑΡΡΥΘΜ Ι ΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚ Ε Σ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΜ Ε Α ΤΩΝ ΑΚΙΝ Η ΤΩΝ Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε ακούραστα με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και κοινωνικούς εταίρους, προς την κατεύθυνση της ανοικοδόμησης και δημιουργίας ανθεκτικών κοινωνιών που θα συνεισφέρουν στην ανάπτυξη και ευημερία των πολιτών και του τόπου μας.

Η ανάπτυξη της γης, η δραστηριοποίηση του τομέα ακινήτων, των επιχειρηματιών ανάπτυξης γης και οικοδομών, αλλά και γενικότερα η διευκόλυνση του κυπριακού «επιχειρείν», αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο στη διατήρηση της οικονομικής σταθερότητας του τόπου. Προβαίνοντας σε μια ανασκόπηση της πορείας αγοράς των ακινήτων στη βάση των τελευταίων στοιχείων, διαγράφεται μια σημαντική ανάκαμψη. Το πρώτο εξάμηνο του 2021, πραγματοποιήθηκαν στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας 8.386 πωλήσεις ακινήτων και κατατέθηκαν 4.700 Πωλητήρια Έγγραφα (ΠΕ), ενώ το 2022 οι πωλήσεις ξεπέρασαν τις 10.000 και τα ΠΕ τα 6.500, το οποίο αποτελεί μια αύξηση της τάξης του 26%. Παρόλα αυτά δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι, τα τελευταία χρόνια, το κυπριακό γίγνεσθαι, όπως έχει συμβεί και ανά το παγκόσμιο, έχει κλυδωνιστεί, καλούμενο να αντιμετωπίσει αλλεπάλληλες κοινωνικοοικονομικές κρίσεις και προκλήσεις, οι οποίες έχουν «υπονομεύσει» την αναπτυξιακή πορεία και σταθερότητα της αγοράς.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΥΡΩΣΤΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Η Κυβέρνηση με έγκαιρα αντανακλαστικά, δομημένες ενέργειες, δράσεις και σχεδιασμούς έχει προχωρήσει με αποφασιστικές κινήσεις προς την κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού, αλλά και της διαμόρφωσης αριθμού στοχευμένων αναπτυξιακών πολιτικών ή παρεμβάσεων, με στόχο τη δημιουργία ενός εύρωστου και αδιάλειπτου μοντέλου ανάπτυξης, που να βασίζεται στις αρχές της βιωσιμότητας. Το Υπουργείο Εσωτερικών, με επίκεντρο πάντα την οικονομική και κοινωνική στήριξη των πολιτών, έχει ανασυντάξει, ανασχεδιάσει και αναπροσαρμόσει πολιτικές είτε μέσω μεταρρυθμίσεων και παρεμβάσεων, είτε με δράσεις και κίνητρα ανάπτυξης, τα οποία συμβάλλουν, μεταξύ άλλων, στην κάλυψη στεγαστικών αναγκών των πολιτών, στην ανάπτυξη, στην τόνωση των αστικών κέντρων, στην αναζωογόνηση περιοχών της υπαίθρου, στην καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη. ΝΕΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ Σημαντικό μεταρρυθμιστικό βήμα προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης αποτελεί η Νέα Πολιτική Αδειοδότησης. Η νέα, σύγχρονη και ταχύτερη διαδικασία αδειοδότησης οικιστικών αναπτύξεων, μέχρι δύο μονάδων κατοικίες, σε οικόπεδο ή σε υπό δημιουργία οικόπεδο, που βρίσκεται σε ισχύ από την 1η Οκτωβρίου 2020, έχει αποτελέσει την αφετηρία και τη βάση για ένα συνολικό εκσυγχρονισμό του πλαισίου του μηχανισμού αδειοδοτήσεων, που απλοποιεί τις διαδικασίες και μειώνει τη γραφειοκρατία.

Η συγκεκριμένη μεταρρυθμιστική παρέμβαση εισάγει τη δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής πολεοδομικής και οικοδομικής άδειας, με την έκδοσή τους να επιτυγχάνεται σε διάστημα 10 ημερών, έκαστη. Πρόθεσή μας είναι, μέχρι τον επόμενο Σεπτέμβριο, να επεκτείνουμε το πεδίο εφαρμογής των μηχανισμών ταχείας αδειοδότησης σε πιο σύνθετες και μεγαλύτερης κλίμακας αναπτύξεις που θα περιλαμβάνει αιτήσεις μέχρι 4 μονάδες κατοικίας, 12 κατοικίες εν σειρά, 20 οικιστικά διαμερίσματα σε πολυκατοικία και μεικτή εμπορική/ γραφειακή/ οικιστική ανάπτυξη, συνολικού ωφέλιμου εμβαδού μέχρι 1.000τ.μ., σε συμβατικού μεγέθους οικόπεδα.

ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΕΩΝ Ένα άλλο σημαντικό βήμα για την ολοκλήρωση της πολιτικής ταχείας αδειοδότησης, είναι το νομοσχέδιο που έχει κατατεθεί στη Βουλή για τη Διευκόλυνση των Στρατηγικών Αναπτύξεων, που καλύπτει επενδύσεις, άνω των €20 εκατ.. Προσδοκούμε ότι σύντομα θα καταστεί Νόμος του κράτους, ώστε οι επενδυτές να απεγκλωβιστούν από τις γραφειοκρατικές διαδικασίες και σε λιγότερο από 12 μήνες να εξασφαλίζουν όλες τις άδειες που απαιτούνται σε σχέση με την ανάπτυξή τους. Ο στρατηγικός χαρακτήρας των αναπτύξεων αυτών θα επιφέρει οφέλη στην τοπική κοινωνία, όπως δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ενώ παράλληλα θα καταστήσει την Κύπρο σε έναν ελκυστικό και αξιόπιστο προορισμό βιώσιμης και μακροπρόθεσμης ανάπτυξης. ΣΧΕΔΙΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΗΤΡΩΝ Εξαιρετικής βαρύτητας είναι και η επικαιροποίηση και παράταση της διάρκειας ισχύος των Σχεδίων Πολεοδομικών Κινήτρων. Τα κίνητρα, που έτυχαν ευρείας αποδοχής και αξιοποίησης από πολίτες και επενδυτές, έχουν συμβάλει στην προσπάθεια για ανάκαμψη της αναπτυξιακής δραστηριότητας σε διάφορους τομείς, όπως την κατασκευαστική και τουριστική βιομηχανία, στέγαση, κ.ά..

ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΣ-ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Επιπλέον, ο πολεοδομικός - χωροταξικός σχεδιασμός του κράτους, μέσω της επικείμενης τροποποίησης των Τοπικών Σχεδίων των τεσσάρων μεγάλων πόλεων, προσβλέπει σε δραστική και ορθολογιστική μετάβαση σε μια νέα, εκσυγχρονισμένη μορφή Σχεδίων Ανάπτυξης. Τα Σχέδια Ανάπτυξης θα ενσωματώνουν δυναμικά εργαλεία και μηχανισμούς που θα προάγουν από τη μία τη βιώσιμη ανάπτυξη, ενώ παράλληλα, οι αστικοί χώροι και το ευρύτερο περιβάλλον που δημιουργείται θα είναι ανθεκτικότερο, έτοιμο να προσαρμοστεί σε δυσμενείς απειλές, όπως είναι η κλιματική αλλαγή, οικονομική κρίση, υγειονομική κρίση, φυσικές καταστροφές, κοκ.

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Η ανάπτυξη γης είναι απόλυτα συνυφασμένη με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, η οποία αποτελεί για το Υπουργείο Εσωτερικών έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες στους οποίους επενδύουμε, καθώς υποβοηθείται και εξυπηρετείται άμεσα ο πολίτης. Έπειτα από χρόνια προσπαθειών, συζητήσεων και διαβουλεύσεων, επιτεύχθηκε η ψήφιση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, τον περασμένο Μάρτιο, μιας από τις πιο σημαντικές μεταρρυθμίσεις για την Κύπρο, αυτής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με κεντρικό άξονα την παροχή ποιοτικότερων υπηρεσιών προς τους πολίτες στο χαμηλότερο δυνατό κόστος. Οι πολίτες θα αρχίσουν να καρπώνονται τα οφέλη της, σε ένα πλαίσιο πιο αναπτυγμένων και ποιοτικότερων τοπικών κοινωνιών, μετά τις εκλογές των Τοπικών Αρχών του 2024. Πέραν της συνένωσης, που ήδη έχει δρομολογηθεί, των 30 δήμων και 63 κοινοτήτων, σε 20 νέους δήμους, οι οποίοι θα έχουν την αναγκαία πληθυσμιακή μάζα για να είναι βιώσιμοι και πιο αποτελεσματικοί, εξίσου σημαντική είναι η δημιουργία των 5 Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης. Οι Επαρχιακοί Οργανισμοί θα συνενώνουν τις λειτουργίες των υφισταμένων Συμβουλίων Αποχέτευσης, Υδατοπρομήθειας και Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, αλλά και αδειοδότησης της ανάπτυξης, σε επαρχιακό επίπεδο. Ειδικότερα η συνένωση των Πολεοδομικών και Οικοδομικών Αρχών, αναμένεται να βοηθήσει σημαντικά τόσο στην ανάπτυξη, αλλά και στη μείωση του διοικητικού κόστους και της γραφειοκρατίας, εφόσον ο πολίτης θα απευθύνεται πλέον σε ένα και μόνο όργανο για εξασφάλιση της πολεοδομικής και οικοδομικής άδειάς του. Αξίζει να σημειωθεί δε πως μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού προωθείται προς τις Τοπικές

Αρχές για υλοποίηση σημαντικών αναπτυξιακών έργων και έργων υποδομής, με μεγάλο μερίδιο να λαμβάνουν, πέραν από τις αστικές και οι αγροτικές και περιαστικές περιοχές, γεγονός που καταδεικνύει τη σημασία που αποδίδεται στην ανάπτυξη της υπαίθρου και στην αρωγή των πολιτών που διαμένουν εκεί. ΥΠΑΙΘΡΟΣ ΚΑΙ ΟΡΕΙΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Σε ό,τι αφορά στην πολιτική της Κυβέρνησης για ανάπτυξη της υπαίθρου, την τόνωση και αναζωογόνηση των ορεινών, μειονεκτικών και ακριτικών μας περιοχών, το Υπουργείο Εσωτερικών εδώ και τρία συνεχόμενα χρόνια προκηρύσσει στεγαστικά σχέδια και επιδόματα, τα οποία αναδιαμορφώνει και εξελίσσει, καθιστώντας τα ολοένα και πιο ελκυστικά και γενναιόδωρα. Από τη μία δίνεται η ευκαιρία στους πολίτες να αξιοποιήσουν τις αυξημένες οικονομικές παροχές για απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας, ενώ από την άλλη δημιουργούνται προοπτικές ανάπτυξης στις περιοχές αυτές, που έχουν παρουσιάσει φαινόμενα ερήμωσης ως απότοκο της αστυφιλίας. ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΑΣΤΙΚΟΥ

ΚΕΝΤΡΟΥ Η αναζωογόνηση του αστικού κέντρου της πρωτεύουσας από την άλλη, ήταν και είναι ένα από τα οράματα της Κυβέρνησης που πλέον έχει δρομολογηθεί, θέτοντας τα θεμέλια για την αναβίωση και ανάδειξή της. Μια πραγματικά δυναμική προοπτική για ανάκαμψη του ιστορικού κέντρου της πρωτεύουσας έχει

προωθηθεί μέσω στοχευμένων παρεμβάσεων τα τελευταία χρόνια, μέσα από έργα από κρατικούς αλλά και ευρωπαϊκούς πόρους. Ως συνέχεια των δραστικών παρεμβάσεων, σημαντικά θεωρούμε τα Σχέδια Χορηγιών που έχουμε προκηρύξει πρόσφατα κάτω από το «Σχέδιο Δράσης για την Ανάπλαση και Αναζωογόνηση της εντός των τειχών Λευκωσίας». Στο παρόν στάδιο, είναι ανοικτά για υποβολή αιτήσεων το Σχέδιο Ενίσχυσης της Επιχειρηματικότητας και το Σχέδιο Χορηγιών για μετατροπή κτηρίων σε φοιτητικές εστίες/δωμάτια στην εντός των τειχών πόλη της Λευκωσία, ενώ σύντομα αναμένεται να προκηρυχθεί και το σχέδιο για απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας.

ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

Υπό επεξεργασία βρίσκονται ακόμα δυο δράσεις. Αυτή της ψηφιοποίησης της πολιτιστικής κληρονομίας, η οποία θα επιτρέψει την ψηφιοποίηση περίπου 4.000 οικοδομών και 100 οικισμών σημαντικού πολιτιστικού ενδιαφέροντος, ενώ σημαντική μεταρρυθμιστική δράση θεωρείται η προσπάθεια εφαρμογής του αστικού αναδασμού, ενός νομοσχεδίου, που θα προωθεί την ορθολογική διαχείριση και αξιοποίηση της αδρανούσας γης σε περιοχές ανάπτυξης από πολίτες και επιχειρηματίες. Η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Εσωτερικών θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε ακούραστα με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και κοινωνικούς εταίρους, προς την κατεύθυνση της ανοικοδόμησης και δημιουργίας ανθεκτικών κοινωνιών που θα συνεισφέρουν στην ανάπτυξη και ευημερία των πολιτών

μας.

τον τομέα των ακινήτων με ποικίλλους τρόπους και αναντίλεκτα τα τελευταία χρόνια ο ρόλος τους ήταν καθοριστικός στην ανάπτυξή του. Ειδικά κατά την τελευταία περίοδο βλέπουμε να καταγράφονται σημαντικές επενδύσεις σε έργα ανάπτυξης γης διαφόρων χρήσεων, τόσο από μεγάλους επενδυτικούς οργανισμούς, όσο και από μικρότερους εξειδικευμένους διαχειριστές κεφαλαίων. Ιδιαίτερα σημαντική κρίνεται η επίδραση στον τομέα ακινήτων που προκύπτει από την ικανότητα της χώρας μας να φιλοξενεί τις δραστηριότητες διεθνών εταιρειών, είτε αυτές αφορούν τον τομέα της ναυτιλίας, των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, αλλά κυρίως της τεχνολογίας. Το διαρκώς αυξανόμενο ενδιαφέρον που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια από τις εταιρείες αυτές για δημιουργία γραφείων ή περιφερειακής βάσης στην Κύπρο, έχει ήδη μετουσιωθεί σε πράξη και δεκάδες διεθνείς εταιρείες έχουν προχωρήσει στη μεταφορά μέρους των δραστηριοτήτων και του προσωπικού τους στη χώρα μας. Στο πλαίσιο της νέας κυβερνητικής στρατηγικής, αρκετές εταιρείες τεχνολογίας ξένων συμφερόντων έχουν επιλέξει την Κύπρο για τη δημιουργία της περιφερειακής τους βάσης, ενώ πολλές που ήταν ήδη εγκατεστημένες στο νησί, έχουν προχωρήσει στην επέκταση της παρουσίας τους δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας. Η συγκεκριμένη τάση τροφοδοτεί τη ζήτηση για στέγαση των επιχειρήσεων και του προσωπικού τους, με θετικό αντίκτυπο στον τομέα Ανάπτυξης Γης και Ακινήτων στην Κύπρο. Η ζήτηση για γραφειακούς χώρους που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των εταιρειών τεχνολογίας, καθώς και η ζήτηση για τη στέγαση των εργαζομένων και των οικογενειών τους, έχει αυξηθεί σημαντικά. Παράλληλα, αυξάνεται η ζήτηση θέσεων σε σχολεία που προσφέρουν ξενόγλωσσα προγράμματα, καθώς και παρεμφερείς υπηρεσίες που καλύπτουν τις ανάγκες των εργαζομένων αυτών. Αναμφίβολα, τα κίνητρα που τέθηκαν σε εφαρμογή στις αρχές του τρέχοντος έτους στο πλαίσιο της Νέας Στρατηγικής για την Προσέλκυση Εταιρειών και Ταλέντου, δίνουν την απαραίτητη ώθηση στην ανάπτυξη της χώρας ως διεθνές επιχειρηματικό κέντρο, δημιουργώντας ταυτόχρονα πολλαπλασιαστικά οφέλη σε διάφορους τομείς της οικονομίας. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται και στο τελευταίο σχετικό δελτίο της Κεντρικής Τράπεζας, «η προσπάθεια που καταβάλλε-

ται για προσέλκυση και εγκατάσταση των γραφείων διοίκησης εταιρειών, κυρίως υψηλής τεχνολογίας, στην Κύπρο έχει αποδώσει καρπούς, όπως διαφαίνεται από τον υψηλό ετήσιο ρυθμό αύξησης της ζήτησης από ξένους επενδυτές. Πέρα από την ενίσχυση στη ζήτηση γραφειακών χώρων, η μετεγκατάσταση ξένων εταιρειών στην Κύπρο αυξάνει και τη ζήτηση σε οικιστικές μονάδες εφόσον αριθμός του προσωπικού τους θα εγκατασταθεί μακροπρόθεσμα στην Κύπρο».

ΕΝΤΕΙΝΟΥΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΩΘΗΤΙΚΕΣ ΜΑΣ ΔΡΑΣΕΙΣ Διαβλέποντας όλες τις πιο πάνω εξελίξεις και την αυξανόμενη ανάγκη για την υλοποίηση νέων έργων υψηλής ποιότητας, ο Invest Cyprus εντείνει τις προωθητικές του δράσεις στο εξωτερικό σε μια προσπάθεια να τεθεί η χώρα μας στο στόχαστρο των μεγάλων θεσμικών επενδυτών, οικογενειακών γραφείων, αλλά και κρατικών ταμείων. Στόχος μας παραμένει η ανάδειξη των πλεονεκτημάτων που προσφέρει η χώρα μας, καθώς και η καταγραφή των επενδυτικών ευκαιριών που παρουσιάζονται σε διάφορους τομείς της οικονομίας, περιλαμβανομένης της υγείας, της εκπαίδευσης και μεγάλων μεικτών αναπτύξεων, δεδομένης της αυξημένης ζήτησης που παρουσιάζεται. Βλέπουμε στην πράξη πλέον, πως η κατεύθυνση της στρατηγικής του Υπουργείου Οικονομικών και του μακροχρόνιου αναπτυξιακού μοντέλου Όραμα 2035 για ανάπτυξη της Κύπρου σε ένα σημαντικό διεθνές επιχειρηματικό κέντρο, μπορούν να αποδώσουν καρπούς και είμαστε βέβαιοι πως με τη συνεργασία όλων των φορέων, η χώρα μας μπορεί να πετύχει εξαιρετικά αποτελέσματα. Ο τομέας ανάπτυξης γης διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο στην οικονομία και σήμερα παρουσιάζεται η χρυσή ευκαιρία για αναπροσαρμογή στα νέα δεδομένα, λειτουργώντας σε μία νέα, πιο βιώσιμη και ανθεκτική βάση.

ΘΕΜΑ

ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ

ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ…

Στην περίπτωση παρατεταμένων

Αυξητική τάση στις τιμές των κατοικιών καταδεικνύουν τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου (ΚΤΚ) σε ό,τι αφορά το πρώτο τρίμηνο του 2022, ωθούμενη κυρίως από την αγορά διαμερισμάτων. Σύμφωνα με την ΚΤΚ , ο Δείκτης Τιμών Κατοικιών (ΔΤΚ) για οικίες και διαμερίσματα συνέχισε την αυξητική του πορεία κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022 καταγράφοντας τριμηνιαία αύξηση 1,1% σε σχέση με 1,3% το τέταρτο τρίμηνο του 2021, ενώ σε ετήσια βάση ο δείκτης σημείωσε αύξηση 3,2% σε σχέση με 2,6% το προηγούμενο τρίμηνο. Οι αυξήσεις των τιμών των κατοικιών προέρχονται κατά κύριο λόγο από την αγορά διαμερισμάτων και σε μικρότερο βαθμό από την αγορά οικιών. Ειδικότερα, οι τιμές οικιών αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 1,5% και σε τριμηνιαία βάση 0,7%, ενώ οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 6,8% σε ετήσια βάση και 1,7% σε τριμηνιαία βάση. Οι τιμές των διαμερισμάτων συνέχισαν την επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης σε ετήσια βάση, σε όλες τις επαρχίες όπως παρατηρήθηκε τα τελευταία τρίμηνα αντανακλώντας την τάση των εγχώριων αγοραστών και επενδυτών προς τα διαμερίσματα έναντι των οικιών. Οι τιμές των οικιών παρουσίασαν μικρότερες αυξήσεις σε όλες τις περιοχές με εξαίρεση την επαρχία Λευκωσίας η οποία παρουσίασε οριακή μείωση της τάξης του 0,2%». Όπως εξηγεί η ΚΤΚ, «η ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022 συνεχίζει να στηρίζεται κυρίως από την εγχώρια ζήτηση, ενώ προπορευόμενοι δείκτες άρχισαν να δείχνουν τις πρώτες ενδείξεις συγκράτησης της δραστηριότητας. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει εντείνει τις πληθωριστικές πιέσεις, με σημαντικό αντίκτυπο στο κόστος κατασκευής. Αρνητική επίδραση στην αγορά ακινήτων ενδέχεται να έχει και η αύξηση στο κόστος του δανεισμού, λόγω ενδεχόμενης ανόδου των επιτοκίων. Ο βαθμός στον οποίο θα επηρεαστεί η ζήτηση στην αγορά ακινήτων, μέσω μείωσης του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών, θα εξαρτηθεί από παραμέτρους όπως, η διάρκεια του πολέμου και των κυρώσεων, η πορεία της πανδημίας, κ.ά».

ΝΕΑ

ΤΑ ΕΠΙΤΟΚΙΑ Όσον αφορά τα επιτόκια «παρέμειναν σε χαμηλό επίπεδο κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022, διατηρώντας προς το παρόν τις ευνοϊκές συνθήκες για νέο δανεισμό. Η προτίμηση των εγχώριων αγοραστών για διαμερίσματα και μικρές κατοικίες για σκοπούς στέγασης εξακολουθεί να υποστηρίζει τις τιμές των κατοικιών. Παράλληλα, ώθηση στην αγορά δίνουν και οι επενδυτές οι οποίοι, επενδύουν σε ακίνητα, κυρίως διαμερίσματα, με σκοπό την ενοικίαση (buy-to-let). Η κάθοδος σημαντικού αριθμού Ουκρανών προσφύγων και Ρώσων στην Κύπρο συμβάλλει στη διατήρηση των υψηλών ενοικίων. Ταυτόχρονα, σημαντική είναι η ανάκαμψη της ζήτησης από ξένους επενδυτές μετά τη μείωση που παρατηρήθηκε λόγω της κατάργησης του ΚΕΠ και της πανδημίας. Το ενδιαφέρον από το εξωτερικό για πολυτελή ακίνητα στηρίζει επίσης την αγορά», σημειώνεται.

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΙΜΩΝ Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία «κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022 οι τιμές κατοικιών σε τριμηνιαία βάση σημείωσαν αύξηση σε όλες τις επαρχίες. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία καταγράφηκε αύξηση 0,5%, στη Λεμεσό 1,1%, στη Λάρνακα 0,1%, στην Πάφο 3,1% και στην Αμμόχωστο 2,6%. Όσον αφορά τις ετήσιες μεταβολές στους δείκτες τιμών κατοικιών ανά επαρχία, καταγράφηκε αύξηση σε όλες τις επαρχίες. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία οι τιμές κατοικιών αυξήθηκαν κατά 1,0%, στη Λεμεσό κατά 4,6%, στη Λάρνακα κατά 1,6%, στην Πάφο κατά 5,7% και στην Αμμόχωστο 3,9%. Σε τριμηνιαία βάση, οι τιμές των οικιών κατέγραψαν οριακές μεταβολές στη Λευκωσία, Λεμεσό και Λάρνακα και αυξήσεις στην Πάφο και Αμμόχωστο. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία και Λεμεσό αυξήθηκαν κατά 0,1% και 0,6%, αντίστοιχα, ενώ μειώθηκαν κατά 0,2% στη Λάρνακα. Στην Πάφο και στην Αμμόχωστο, σημειώθηκαν αυξήσεις της τάξεως του 3,3% και 2,1%, αντίστοιχα. Σε ετήσια βάση, οι τιμές οικιών κατέγραψαν αύξηση σε όλες τις επαρχίες, πλην της Λευκωσίας στην οποία μειώθηκαν κατά 0,2%. Οι τιμές οικιών στη Λεμεσό, Λάρνακα, Πάφο και Αμμόχωστο αυξήθηκαν κατά 2,1%, 1,3%, 4% και 2,4%, αντίστοιχα. Οι τιμές των διαμερισμάτων σε τριμηνιαία βάση κατέγραψαν αύξηση σε όλες τις επαρχίες. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία αυξήθηκαν κατά 1,3%, στη Λεμεσό 1,4%, στη Λάρνακα 0,8%, στην Πάφο 2,7% και στην Αμμόχωστο 3,9%. Σε ετήσια βάση, οι τιμές των διαμερισμάτων σημείωσαν επίσης αύξηση σε όλες τις επαρχίες. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία οι τιμές αυξήθηκαν κατά 3,4%, στη Λεμεσό 6,9%, στη Λάρνακα 2,4%, στην Πάφο 10,2% και στην Αμμόχωστο κατά 8,3%».

ΖΩΗΡΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΟΙΚΙΣΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ «Διάφοροι σχετικοί δείκτες αποτυπώνουν τη θετική

δυναμική της αγοράς οικιστικών ακινήτων το πρώτο τρίμηνο του 2022 και επιβεβαιώνουν το έντονο εδιαφέρον εγχώριων αγοραστών, την κινητικότητα από ξένους επενδυτές, καθώς και το αυξανόμενο κατασκευαστικό κόστος. Σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας (ΤΚΧ), ο αριθμός των πωλητήριων εγγράφων κατέγραψε αύξηση το πρώτο τρίμηνο του 2022 κατά 51,6%, σε ετήσια βάση (3.009 σε σύγκριση με 1.985), σε σχέση με την οριακή μείωση την αντίστοιχη περίοδο του 2021. Επιπλέον, κατά το υπό εξέταση τρίμηνο σημειώθηκε αύξηση 23,8% σε ετήσια βάση στη ζήτηση από εγχώριους αγοραστές (1.732 σε σύγκριση με 1.399) και αύξηση της τάξης του 117,9% στη ζήτηση από ξένους επενδυτές (1.277 σε σύγκριση με 586)», αναφέρεται στην έκθεση. Προστίθεται επίσης ότι, «οι νέες φορολογικές ελαφρύνσεις που προωθεί το κράτος στα πλαίσια του international headquartering, με την κατάθεση σχετικού νομοσχεδίου στη Βουλή, που διευκολύνει την προσέλκυση ξένων επαγγελματιών και των οικογενειών τους στην Κύπρο, αναμένεται να ωθήσουν περαιτέρω τη ζήτηση πολυτελών κατοικιών τόσο για αγορά όσο και για ενοικίαση. Ήδη, η προσπάθεια που καταβάλλεται από τον περασμένο Οκτώβριο για προσέλκυση και εγκατάσταση των γραφείων διοίκησης εταιρειών, κυρίως υψηλής τεχνολογίας, στην Κύπρο έχει αποδώσει καρπούς, όπως διαφαίνεται από τον αναφερόμενο πιο πάνω υψηλό ετήσιο ρυθμό αύξησης της ζήτησης από ξένους επενδυτές».

ΝΕΑ ΔΑΝΕΙΑ Όσον αφορά στα νέα δάνεια για αγορά κατοικίας το πρώτο τρίμηνο του 2022 αυξήθηκαν κατά 91,6% και 33,4% σε ετήσια και τριμηνιαία βάση, αντίστοιχα (€437,5 εκ. το πρώτο τρίμηνο του 2022 σε σχέση με €228,3 εκ. το πρώτο τρίμηνο του 2021 και €328 εκ. το τέταρτο τρίμηνο του 2021). Η αύξηση των νέων δανείων για αγορά κατοικίας που παρατηρήθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2022, ενδεχομένως να φανερώνει την τάση υφιστάμενων δανειοληπτών να επεκτείνουν τη γραμμή πίστωσής τους για κάλυψη του αυξημένου κατασκευαστικού κόστους, όπως δυσμενώς διαμορφώθηκε κατά τα τελευταία τρίμηνα. ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ Το πρώτο

κυρίως στα μέταλλα, αφού σύμφωνα με στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας Κύπρου ο δομικός χάλυβας και το σίδηρο σημείωσαν κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022 ετήσια αύξηση 46% και 38%, αντίστοιχα. Όπως αναφέρεται στον ΔΤΚ, «η μεγάλη άνοδος στις τιμές των υλικών κατασκευής και οι αναταράξεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες, αύξησαν τις τιμές των καινούριων ακινήτων και επηρέασαν την εξέλιξη ανακαινίσεων κατοικιών. Οι πληθωριστικές πιέσεις που συνδέονται με τις πρόσφατες πολεμικές συγκρούσεις στην Ουκρανία έχουν

Ξ Ε ΝΩΝ ΚΑΙ ΕΓΧ

αυξήσει το κόστος των επιχειρήσεων στην κατασκευαστική βιομηχανία, οι οποίες για να αντιμετωπίσουν τα νέα δεδομένα αναμένεται να συμπιέσουν τα κέρδη τους, ενώ παράλληλα ενδέχεται μέρος του αυξημένου κόστους να μετακυληθεί στις τιμές των νέων κατοικιών».

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ Σύμφωνα με τις Έρευνες Οικονομικής Συγκυρίας (ΕΟΣ) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του πρώτου τριμήνου του 2022, η πορεία των τιμών ακινήτων αναμένεται να συνεχίσει να παρουσιάζει αυξήσεις. Μεταξύ άλλων αναφέρεται πως, «προπορευόμενοι δείκτες στην κατασκευαστική δραστηριότητα άρχισαν να παρουσιάζουν ενδείξεις αποδυνάμωσης. Επιπλέον, η αγορά ακινήτων επηρεάζεται από τις γεωπολιτικές εξελίξεις μέσω της ενδεχόμενης αναβολής υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων και άμεσων ξένων επενδύσεων, εξαιτίας της αβεβαιότητας που επικρατεί, εξέλιξη που συμπιέζει μεσοπρόθεσμα την προσφορά κατοικιών. Παράλληλα, στην περίπτωση παρατεταμένων πληθωριστικών πιέσεων, ενδέχεται να υπάρξει στροφή σε πιο ασφαλείς επενδύσεις, όπως είναι τα ακίνητα, έτσι ώστε να αποφευχθεί, κατά το δυνατόν, η διάβρωση του πλούτου των νοικοκυριών». Καταληκτικά σημειώνεται πως, «ο τομέας των ακινήτων αναμένεται να συνεχίσει να αντιμετωπίζει προκλήσεις. Η αστάθεια και η αυξημένη αβεβαιότητα των τελευταίων δύο ετών, ως απόρροια της πανδημίας, της διατάραξης των διεθνών εφοδιαστικών αλυσίδων και της αύξησης του κατασκευαστικού κόστους, όπως και οι επιπτώσεις του πολέμου αναμένεται να επηρεάσουν αρνητικά την πορεία της κατασκευαστικής δραστηριότητας, ενώ ταυτόχρονα δρουν αυξητικά στις τιμές των ακινήτων. Η σταδιακή ενίσχυση των ξένων και εγχώριων επενδύσεων, η δρομολόγηση και επιτάχυνση σημαντικών έργων υποδομής και η δυναμική του τουρισμού δύνανται να λειτουργήσουν υποστηρικτικά στη ζήτηση».

ζωής και χρήσης του

ακινήτου.

«Φαίνεται ότι υπάρχουν οι δυνατότητες η αγορά ακινήτων να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες και να εκμεταλλευτεί νέες ευκαιρίες σε ένα πιο βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης» τονίζει σε συνέντευξή του στο The Golden List of Real Estate ο δρ Βύρων Ιωάννου, αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Frederick. Στη συνέντευξη που ακολουθεί ο κ. Ιωάννου αναφέρεται σε μια πλειάδα θεμάτων που άπτονται του τομέα των ακινήτων

και της κατασκευαστικής βιομηχανίας και εστιάζει

αστικός σχεδιασμός

Ο

ο

ακόμα ότι ένα

στα ακίνητα και ποιοι

αφορά την αύξηση της τηλεεργασίας και του διαδικτυακού εμπορίου, η οποία σταδιακά θα συνεχιστεί. Αυτό σημαίνει, για παράδειγμα, ότι η ζήτηση για αποθηκευτικούς χώρους θα παραμείνει σταθερή, ενώ πιθανόν να υπάρξει κάμψη σε ορισμένες κατηγορίες εμπορικών ακινήτων. Βλέπουμε ήδη σήμερα αρκετά εμπορικά ακίνητα να μένουν για χρόνια κενά, ως αποτέλεσμα της απουσίας μιας λελογισμένης χωροθετικής πολιτικής για το εμπόριο και την αναζωογόνηση των εμπορικών οδών. Οι περιοχές που ήταν πάντοτε ελκυστικές για άτομα και εταιρείες που μετεγκαθίστανται στην Κύπρο φαίνεται ότι θα εξακολουθούν να προσελκύουν το ενδιαφέρον, ενώ σε περιπτώσεις αυξημένης ζήτησης επωφελούνται και άλλες περιοχές που παραδοσιακά ενδιέφεραν μόνο ντόπιους. Επίσης, ο κόσμος αρχίζει να αποδίδει μεγαλύτερη σημασία στην ευελιξία, ποιότητα και άνεση των εσωτερικών χώρων αντί στα πολλά τετραγωνικά. Με ένα κατάλληλο χρονικό προγραμματισμό της χρήσης ενός ακινήτου, αλλά κυρίως σωστό σχεδιασμό, οι ίδιες ακριβώς ανάγκες, με την ίδια ποιότητα, μπορούν, σε ορισμένες περιπτώσεις να εξυπηρετηθούν ακόμα και με το μισό εμβαδόν. Φαίνεται τέλος να υπάρχει μια αυξανόμενη τάση ατόμων με μεσαία εισοδήματα που για διάφορους λόγους επιλέγουν συνειδητά ποιοτικά διαμερίσματα εντός πόλεων, αντί για ανεξάρτητες ή ημιανεξάρτητες κατοικίες στην περιφέρειά τους, που παραδοσιακά θεωρείτο το ιδανικό πρότυπο στέγασης στην Κύπρο. Το βασικό μας πρόβλημα, αυτό δηλαδή της έλλειψης προσιτής στέγης θα εξακολουθήσει δυστυχώς να υφίσταται αφού ορισμένες φιλόδοξες πολιτικές είτε ανεστάλησαν είτε δεν εφαρμόζονται αποτελεσματικά. Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Πώς μπορεί ο τομέας των ακινήτων να ανταποκριθεί στη μεγάλη πρόκληση της Αειφόρου Ανάπτυξης; Υπάρχει γενικά

διασπορά της ανάπτυξης εκτός πόλεων, μέχρι τα υλικά και τις μεθόδους κατασκευής που ακόμα διατηρούν ένα υψηλό αποτύπωμα άνθρακα, αλλά και την αδυναμία να υποστηριχτεί δυναμικά η ανακαίνιση και επανάχρηση υφιστάμενων κτηρίων αντί της ανέγερσης καινούργιων. Υπάρχει επίσης μια υστέρηση σε θέματα βιώσιμης κινητικότητας που σε ένα ακίνητο μεταφράζεται σε υπερβολική (θεσμική και πραγματική) ανάγκη χώρων στάθ -

μευσης οχημάτων, που με τη σειρά της επιβαρύνει την τιμή του, απομειώνοντας ταυτόχρονα τις δυνατότητες για παροχή πράσινων ή άλλων κοινοχρήστων χώρων που θα βελτίωναν την ποιότητα ζωής και χρήσης του ακινήτου. Μην ξεχνάμε επίσης ότι ο τρίτος πυλώνας της αειφορίας που αφορά στην κοινωνική αειφορία έχει να κάνει με τη στέγαση και τις ευκαιρίες ζωντανής και ευτυχισμένης διαβίωσης στις περιοχές κατοικίας, ακόμα και για τα μη προνομιούχα στρώματα του πληθυσμού. Είναι μια σύνθετη πρόκληση. Σε άλλες χώρες τα μακροχρόνια, μεγάλα στεγαστικά προγράμματα με σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα παρέχουν ένα μόνιμο μαξιλαράκι στους κλάδους της κατασκευής και των ακινήτων ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσεων. Είναι καιρός και στην Κύπρο να κινηθούμε σε αυτή την κατεύθυνση και όχι να κάνουμε βήματα πίσω.

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΕΡΓΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΡΑΣΙΝΗ ΚΥΠΡΟ Ποια αναπτυξιακά έργα θα πρέπει να εγκαινιάσει το κράτος προκειμένου η Κύπρος να γίνει πιο πράσινη; Οι γεωργικές και φυσικές ζώνες δεν θέλουν τίποτε περισσότερο από ήπια διαχείριση και αυστηρή προστασία από νόμιμες ή και παράνομες αναπτύξεις. Οι αδόμητες και πράσινες περιοχές της υπαίθρου είναι αυτές που δίνουν αξία στις πόλεις και κατ’ επέκταση στην αγορά ακινήτων, αν φυσικά παραμείνουν ως τέτοιες. Η άποψή μου είναι ότι το κράτος πρέπει να επενδύσει στις αστικές γειτονιές, να ενθαρρύνει την αύξηση της πυκνότητας με κίνητρα για ανάπτυξη των κενών οικοπέδων. Oι κεντρικές και υποβαθμισμένες μας συνοικίες θέλουν κοινωνικές και πράσινες υποδομές και ελκυστικό

Ο Σ Ύ ΝΕΝΤΕ Ύ ΞΗ

επανασχεδιασμός

αποτελεί

ακόμη πρόκληση, ενώ την ίδια στιγμή

και αγκαλιάζεται από την τοπική κοινωνία τότε οι αποφάσεις είναι

πάντα πιο εύκολες και πιο ωφέλιμες μακροπρόθεσμα. Προσωπικά θεωρώ ως κορυφαία έργα υποδομής σε όλες τις πόλεις αυτά που αφορούν την ταχεία μετάβαση στη βιώσιμη κινητικότητα. Επιβάλλεται στην επόμενη δεκαετία να μειώσουμε τη χρήση του ιδιωτικού αυτοκινήτου, από το 95% των μετακινήσεων που είναι σήμερα έστω στο 80%, εφαρμόζοντας ήδη σχεδιασμένες πολιτικές και μέτρα. Αν δεν το καταφέρουμε η ελκυστικότητα της Κύπρου και η αγορά ακινήτων θα είναι τα πρώτα που θα πληγούν. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΚΙΝΗΤΑ Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας έχει εγκαινιάσει μια νέα εποχή. Ποιος ο ρόλος της στον τομέα των ακινήτων; Ο τομέας των ακινήτων ενώ φαινομενικά λειτουργεί με πιο παραδοσιακές προσεγγίσεις και διαδικασίες στην ουσία έχει επηρεαστεί και θα επηρεαστεί στο μέλλον ακόμη περισσότερο από τις νέες ψηφιακές τεχνολογίες. Μια απλή πλέον δυνατότητα, αυτή των διαδικτυακών επισκέψεων σε υπό διάθεση ακίνητα, σε αρκετές χώρες εμπλουτίζεται πλέον με χρήση των ολοκληρωμένων ψηφιακών μοντέλων κτηρίων (BIM) προκειμένου ο υποψήφιος αγοραστής να έχει πλήρη επίγνωση της υπόστασης ενός ακινήτου προ της αγοράς, μέσω ακόμα και προσομοιώσεων που αφορούν τη θερμική συμπεριφορά, τις καταναλώσεις ή και την επάρκεια του ακινήτου σε φυσικές καταστροφές. Είμαστε όλοι πλέον εξοικειωμένοι με τα έξυπνα συστήματα λειτουργίας και παρακολούθησης ενός κτηρίου κατά την χρήση, τα οποία βελτιστοποιούν τις ανέσεις, αλλά και περιορίζουν δραστικά την κατανάλωση ενέργειας και άλλων πόρων, μια τάση που αναμένεται να ενταθεί. Θα ήθελα στο μέλλον να δω την τεχνολογία όχι απλά να εισάγεται συνήθως από το εξωτερικό και να εφαρμόζεται, αλλά να δίνει έξυπνες λύσεις εστιασμένες σε προβλήματα τοπικής φύσης, όπως π.χ. η ευέλικτη και πολλαπλή χρήση χώρων, για παράδειγμα των ιδιωτικών χώρων στάθμευσης ή η εύκολη και πλήρης διάθεση ψηφιακών χωρικών δεδομένων που αφορούν τη χρήση ή τη διαθεσιμότητα ακινήτων, τις αγοραπωλησίες, τα ενοίκια, την επισκεψιμότητα ή και δυναμικούς κοινωνικούς δείκτες αξιολόγησης των πόλεων, των γειτονιών και των ακινήτων από τους χρήστες ή από ειδικούς.

ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ESG Ποια είναι η σημασία των κριτηρίων ESG στον τομέα των ακινήτων; Η συζήτηση για την καθιέρωση των κριτηρίων που αφορούν το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση για τις επιχειρήσεις έχει ξεκινήσει, δεν είναι εύκολο να προχωρήσει γρήγορα αλλά σίγουρα επηρεάζει την αγορά ακινήτων. Τα περι -

βαλλοντικά κριτήρια ESG που αφορούν την κλιματική αλλαγή, τη ρύπανση και το νερό είναι αρκετά ώριμα και προωθούνται μέσα από πολλές άλλες ρυθμίσεις, ενώ στο τέταρτο κριτήριο που αφορά τη βιοποικιλότητα, ειδικά στην Κύπρο, έχουμε αρκετό δρόμο να διανύσουμε. Δυστυχώς απειλείται η βιοποικιλότητα στην ύπαιθρο, πόσο μάλλον να συζητούμε για τη διασφάλισή της εντός των αστικών περιοχών. Τα κοινωνικά κριτήρια ESG είναι σχετικά εύκολα εφικτά, με εξαίρεση ίσως το ζητούμενο της θετικής επίδρασης του ακινήτου στην κοινότητα, που δεν έχει απασχολήσει σοβαρά πολλούς επιχειρηματίες ανάπτυξης γης. Πιστεύω ότι η εφαρμογή των ESG αλλά και άλλων πιο εξειδικευμένων συστημάτων αξιολόγησης όπως τα BREEAM, LEED κ.λπ. θα αναβαθμίσει ιδιαίτερα τις μεγάλες νέες αναπτύξεις αλλά σταδιακά και επιλεκτικά. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι η καλή αρχιτεκτονική μπορεί να διαχειριστεί ολιστικά τις απαιτήσεις των κριτηρίων και να δώσει έξυπνες και οικονομικές λύσεις. Το μεγάλο πρόβλημα της αγοράς ακινήτων στην Κύπρο είναι η μικρή επένδυση που γίνεται στον καλό αρχιτεκτονικό σχεδιασμό.

μερίδα των επιχειρηματιών ανάπτυξης γης, εξακολουθεί να πιέζει για μελετητικές υπηρεσίες

πολύ χαμηλού κόστους. Ταυτόχρονα, οι απαιτήσεις των επαγγελμάτων της κατασκευής αλλά και η ανάγκη εξειδίκευσης χρόνο με τον χρόνο μεγαλώνει. Η πρόκληση πλέον είναι να οδηγηθούμε σε συμπράξεις με κρίσιμη μάζα και προοπτική και με δυνατότητες παροχής υπηρεσιών και εκτός Κύπρου. Κάποιοι συνάδελφοι είναι ήδη σε αυτόν τον δρόμο. Τα προβλήματα που διαχρονικά αντιμετώπισαν οι κλάδοι της κατασκευής σχετίζονταν με περιόδους απότομης και ευκαιριακής ανάπτυξης της αγοράς ακινήτων τις οποίες νομοτελειακά διαδέχονταν μακρές περίοδοι ύφεσης. Αισιοδοξώ ότι η αυξανόμενη πολυπλοκότητα της αγοράς των ακινήτων αλλά και της ίδιας της κυπριακής οικονομίας θα μειώσει αυτούς τους κινδύνους με κερδισμένους τους επαγγελματίες που κάνουν τη δουλειά τους με πληρότητα, ποιότητα και σχολαστικότητα, αυτούς που επενδύουν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και τη διά βίου μάθηση, αυτούς που διατηρούν το κύρος τους μέσα από ένα σωστό επίπεδο αμοιβών.

KPMG ΚΥΠΡΟΥ

από τους κύριους δείκτες παρακολούθησης για την πορεία του τομέα, το πρώτο εξάμηνο του έτους έκλεισε με θετικό πρόσημο. Συγκεκριμένα, το πρώτο εξάμηνο του 2022, ο αριθμός των πωλητήριων εγγράφων έφτασε τα 6.236, καταγράφοντας μια αύξηση της τάξης του 39% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι αυτή η επίδοση είναι η δεύτερη υψηλότερη για την αντίστοιχη περίοδο από το 2008, που είναι η προηγούμενη χρόνια ρεκόρ για τον τομέα . Η τελευταία δεκαετία ήταν ταραχώδης για τον τομέα των ακινήτων στην Κύπρο λόγω της τραπεζικής κρίσης, τον ξαφνικό τερματισμό του προγράμματος πολιτογράφησης ξένων επενδυτών και της πανδημίας του COVID-19. Ο τομέας δεν θα πάψει να αποτελεί έναν από τους βασικότερους πυλώνες της κυπριακής οικονομίας, καθώς πλέον επικεντρώνεται σε θέματα βιωσιμότητας, ευημερίας και οικονομικής και κοινωνικής εξέλιξης. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να προβλεφθεί η πορεία που θα έχει ο τομέας, καθώς επηρεάζεται από διαφόρους παράγοντες, όπως την οικονομία, τις αλλαγές στα δημογραφικά στοιχεία, τις γεωπολιτικές εξελίξεις, τις αποφάσεις και τις

«Η τελευταία δεκαετία ήταν ταραχώδης για τον τομέα των ακινήτων στην Κύπρο λόγω της τραπεζικής κρίσης, τον ξαφνικό τερματισμό του προγράμματος πολιτογράφησης ξένων επενδυτών και της πανδημίας του COVID-19» επισημαίνει σε συνέντευξη που παραχωρεί στο The Golden List of Real Estate o Χριστόφορος Αναγιωτός , Διοικητικός Σύμβουλος, Επικεφαλής του Τομέα Ακινήτων και Ανάπτυξης Γης της KPMG Kύπρου. Σημειώνει, ωστόσο, ότι «ο τομέας δεν θα πάψει να αποτελεί έναν από τους βασικότερους πυλώνες της κυπριακής οικονομίας, καθώς πλέον επικεντρώνεται σε θέματα βιωσιμότητας, ευημερίας και οικονομικής και κοινωνικής εξέλιξης». Σχολιάζοντας τις προκλήσεις, τις νέες τάσεις αλλά και τις ευκαιρίες που προκύπτουν για τον τομέα, πρόσθεσε πως η τεχνολογία αποτελεί μια κυρίαρχη τάση που επαναπροσδιορίζει τον τομέα ενώ όπως εξήγησε,

Η εξωγενής ζήτηση παραδοσιακά ήταν κινητήρια δύναμη για τον τομέα στην Κύπρο, ειδικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Τα δεδομένα του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας για τα πωλητήρια έγγραφα, αναδεικνύουν ότι η ζήτηση από ξένους για το 2018 μέχρι το 2020 κυμαινόταν μεταξύ 38%-47%. Παρατηρείται όμως ότι, παρά τον τερματισμό του προγράμματος πολιτογράφησης στο τέλος του 2020, η εξωγενής ζήτηση για το 2021 παρέμεινε στο 36%. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι, για το πρώτο εξάμηνο του 2022, η ζήτηση από ξένους ανήλθε στα 2.628 (ή 42% του συνό ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΑΝΑΓΙΩΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ Σ Σ Υ ΜΒΟΥΛΟΣ, Έ ΠΙΚ Έ ΦΑΛ Η Σ ΤΟΥ ΤΟΜΈΑ ΑΚΙΝ Η ΤΏ Ν ΚΑΙ ΑΝ Α ΠΤΥΞΗΣ ΓΗΣ KPMG K Υ ΠΡΟΥ

λου των συναλλαγών) πωλητήρια έγγραφα

θεσμικές αλλαγές σε εθνικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης – βλέπε θέματα ΦΠΑ, κριτήρια ESG στον τραπεζικό τομέα κ.τλ.. Καταληκτικά πιστεύω ότι ο τομέας θα παραμείνει ένας από τους κύριους πυλώνες της κυπριακής οικονομίας. Μετά από δύο χρόνια πανδημίας, σήμερα οι επαγγελματίες του κλάδου βρίσκονται αντιμέτωποι με τις επιπτώσεις που δημιουργούνται από τις συνθήκες διεθνώς. Ποιες είναι οι πιο σοβαρές προκλήσεις που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν; Αδιαμφισβήτητα, τα τελευταία δύο χρόνια δεν άφησαν ανεπηρέαστο τον τομέα των ακίνητων. Oι επιπτώσεις της πανδημίας ήταν εμφανείς ανά το παγκόσμιο με αρνητικά ποσοστά ανάπτυξης να καταγράφονται από τις πλείστες οικονομίες και πρωτόγνωρα μέτρα να προωθούνται για μετρίαση των επιπτώσεων της υγειονομικής κρίσης, τόσο από τον ιδιωτικό όσο και από τον δημόσιο τομέα. Υιοθετώντας μια πιο θετική προσέγγιση, μπορούμε να επισημάνουμε τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται στους επαγγελματίες του κλάδου μέσα από τις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν. Η πανδημία ανέδειξε πολλές ευκαιρίες για διάφορους επαγγελματίες, από αρχιτέκτονες μέχρι διαχειριστές μεγάλων περιουσιών. Η αλλαγή του τρόπου εργασίας, είτε αναφερόμαστε στην τηλεργασία είτε στην εισαγωγή νέων τεχνολογιών που βοηθούν στη διεκπεραίωση συγκεκριμένων εργασιών εξ αποστάσεως, π.χ. περιήγησης εικονικής πραγματικότητας για σκοπούς παρουσίασης/ επίβλεψης/παρακολούθησης ενός ακίνητου, αποτελούν πλέον χρήσιμα εργαλεία στα χέρια των επαγγελματιών. Πόσο σας ικανοποιεί η εξωγενής ζήτηση για αγορά ακινήτου και ποιες είναι οι εισηγήσεις σας για προσέλκυση ξένων επενδυτών; ΜΙΑ ΑΝΑΔΥΟΜΈΝΗ ΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΈΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΜΈΑ ΤΗΣ ΥΓΈΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΈΥΈΞΙΑΣ. ΈΡΓΑ ΠΟΥ ΘΑ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΥΓΈΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΈΥΈΞΙΑ, ΘΑ ΠΡΟΣΈΛΚΥΣΟΥΝ ΚΑΙ ΞΈΝΈΣ ΈΠΈΝΔΥΣΈΙΣ ΚΑΘΏΣ ΠΛΈΟΝ ΒΙΏΝΟΥΜΈ ΤΗΝ ΈΠΟΧΗ ΤΟΥ ΓΗΡΑΣΚΟΝΤΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ

οικιστικά ακίνητα, καθώς οι υπάλληλοι των εταιρειών που μεταστεγάζονται στην Κύπρο αναζητούν μόνιμη κατοικία. Επενδυτικό ενδιαφέρον αυτού του τύπου έχουμε παρατηρήσει τόσο από χώρες της Ευρώπης αλλά και τον Λίβανο, την Ουκρανία, τη Λευκορωσία κ.τ.λ.. Έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον έχει επίσης παρατηρηθεί και σε τουριστικά ακίνητα. Κατόπιν δυο πολύ δύσκολων χρόνων για τον τουριστικό τομέα, αρκετοί επενδυτές διαβλέπουν ότι υπάρχουν ευκαιρίες, μια άποψη η οποία επικρατεί σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρόσφατα η KPMG Κύπρου έχει βοηθήσει επενδυτές να διεκπεραιώσουν συναλλαγές σε τουριστικά ακίνητα και είναι εξαίρετης σημασίας, καθώς πέραν από την ψήφο εμπιστοσύνης που δίνουν στο τουριστικό μας προϊόν, τα κοινωνικοοικονομικά οφέλη αυτών των επενδύσεων είναι πολλαπλά. Έντονο ενδιαφέρον έχουμε δει από χώρες της Ευρώπης, της Μέσης και της Άπω Ανατολής. Ποιες νέες τάσεις επαναπροσδιορίζουν τον τομέα των ακινήτων; Οι κύριες τάσεις που επαναπροσδιορίζουν τον τομέα των ακινήτων, κατά την άποψή μου, είναι δύο: οι πρωτοβουλίες ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία και Διακυβέρνηση) και η ανάπτυξη της τεχνολογίας/ ψηφιοποίηση. Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε την προώθηση και υιοθέτηση περισσότερων πρωτοβουλιών σε θέματα ΕSG από διαφόρους παγκόσμιους οργανισμούς και κυβερνήσεις, που απορρέουν -μεταξύ άλλων- από τους στόχους αειφόρου ανάπτυξης (SDGs) των

Ηνωμένων Εθνών μέχρι την Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ. Πλέον, διάφορες πολιτικές και πρωτοβουλίες είναι άμεσα συνδεδεμένες με θέματα ΕSG και εκτείνονται από τη μείωση των ρύπων μέχρι τη διαφάνεια σε διαδικασίες και την προσιτή στέγαση. Το κύμα των ESG θα επαναπροσδιορίσει τη λειτουργία του τομέα από όλες τις σκοπιές, τον τρόπο λειτουργίας, χρηματοδότησης, στρατηγικής κ.τ.λ.. Η ένταξη της τεχνολογίας και της ψηφιοποίησης στον τομέα, είναι εξίσου σημαντικές εξελίξεις. Οι πλείστοι, για παράδειγμα, έχουμε υιοθετήσει την τηλεργασία ως μια επιβεβλημένη ανάγκη της πανδημίας. Θεωρώ ότι το «PropTech» είναι από τους κύριους παράγοντες επαναπροσδιορισμού του τομέα, από τις εικονικές περιηγήσεις για ξενάγηση/ παρακολούθηση / διαχείριση ακινήτων μέχρι τον τρόπο κατασκευής κτηρίων και το BIM (το οποίο αφορά τη μοντελοποίηση πληροφοριών ενός κτηρίου που υποστηρίζεται από διάφορα εργαλεία/τεχνολογίες που περιλαμβάνουν τη δημιουργία και τη διαχείριση ψηφιακών αναπαραστάσεων των φυσικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών του κτηρίου).

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Οι πληθωριστικές πιέσεις, οι χαμηλοί μισθοί και η δυσκολία δανειοδότησης αποτελούν εμπόδιο για μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, κυρίως νέους ανθρώπους, που επιθυμούν να αποκτήσουν τη δική τους στέγη με αποτέλεσμα να καταφεύγουν στο ενοίκιο. Πώς το σχολιάζετε; Αυτά είναι πολυδιάστατα θέματα που σίγουρα απαιτούν σε βάθος ανάλυση και σχολιασμό. Εν ολίγοις όμως, τα συγκεκριμένα θέματα δεν παρουσιάζονται μόνο στην Κύπρο. Ένας από τους στόχους αειφόρου ανάπτυξης (SDGs) των Ηνωμένων Εθνών είναι η προσιτή στέγαση για όλους. Ενδεχομένως στην Κύπρο να νιώθουμε πιο έντονα αυτή την ανάγκη, καθώς παραδοσιακά έχουμε ένα υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης γύρω στο 70%, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες για το συγκεκριμένο θέμα από πλευράς κυβέρνησης. Παραδείγματα αυτών των πρωτοβουλιών αποτελούν η εντατικοποίηση της δράσης του ΚΟΑΓ (Κυπριακός Οργανισμός Ανάπτυξης Γης), που πλέον σχεδιάζει προσιτές κατοικίες σε διάφορες περιοχές τόσο για αγορά όσο και για ενοίκιο, το σχέδιο επιδοτήσεων για νέες χρηματοδοτήσεις για πρώτη κατοικία

σχέδια επιδοτήσεων πρώτης κατοικίας σε ακριτικές και ορεινές περιοχές της Κύπρου. Σίγουρα, για την αντιμετώπιση αυτού του πολυδιάστατου θέματος χρειάζεται μια ολοκληρωμένη στρατηγική από πλευράς κυβέρνησης, με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Είναι ανάγκη να συμβάλουν όλοι οι φορείς στην προσπάθεια να δοθεί η ευκαιρία στους νέους για επιλογή χωρίς να περιθωριοποιούνται λόγω παραγόντων όπως ο χαμηλός μισθός, η δυσκολία χρηματοδότησης κ.τλ.. Γιατί οι επιχειρηματίες ανάπτυξης γης θα πρέπει να προχωρήσουν το συντομότερο στην υιοθέτηση των κριτηρίων ESG; Όπως προαναφέρθηκε, το ΕSG είναι μια από τις κύριες τάσεις που θα επαναπροσδιορίσουν τον τομέα. Οι διάφορες πρωτοβουλίες ή και πολιτικές που υιοθετούνται πλέον από διαφόρους οργανισμούς και κυβερνήσεις, θα επιβάλουν τη νοοτροπία, αλλά και την περαιτέρω υιοθέτησή τους στη ζωή μας. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους οι επιχειρηματίες ανάπτυξης γης θα πρέπει να προχωρήσουν το συντομότερο στην υιοθέτηση των κριτηρίων ESG στις καθημερινές πρακτικές τους. Ενδεικτικά, αναφέρω την αναμενόμενη αύξηση της ζήτησης για πιο ενεργειακά αποδοτικά και περιβαλλοντολογικά φιλικά κτήρια, καθώς και την ευκολότερη πρόσβαση ή και πιο ευνοϊκή χρηματοδότηση. Μια επιχείρηση η οποία υιοθετεί το ESG στις πρακτικές της, αυξάνει τη διαφάνεια στις διαδικασίες της, προωθεί ίσες ευκαιρίες ανέλιξης στους υπαλλήλους της και αυξάνει το brand recognition της. Άλλωστε, όπως είπε και ο Δαρβίνος, «It is not the strongest of the species that survive, nor the most intelligent, but the one more responsive to change». Ποιο ρόλο διαδραματίζει ο παράγοντας της τεχνολογίας στον τομέα των ακινήτων; Η τεχνολογία είναι μια από της κυρίαρχες τάσεις που ήδη επαναπροσδιορίζουν τον τομέα. Γενικότερα, ο τομέας των ακινήτων εξελίσσεται σταθερά από τις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς και τις αλλαγές στη συμπεριφορά των καταναλωτών. Ο παράγοντας τεχνολογία καθορίζει την καθημερινότητά μας, αλλά και το πώς διαμορφώνονται ή αλλάζουν οι καταναλωτικές μας συμπεριφορές. Σύμφωνα με έρευνα της Eurostat το 2021 αναφορικά με τις επιχειρήσεις με υψηλή ή πολύ υψηλή ψηφιακή ένταση ανά οικονομική δραστηριότητα, ο τομέας των ακινήτων παρουσιάζεται σε δυο κατηγορίες: το Real Εstate Αctivities και το Construction με ποσοστά 26% και 10% αντίστοιχα, τα οποία είναι σχετικά χαμηλά σε σύγκριση με άλλους τομείς.

Ο τομέας των ακίνητων δεν θα μπορούσε να μην επηρεαστεί από το «PropTech», δηλαδή τις διάφορες τεχνολογικές καινοτομίες που αφορούν τον τομέα: από το 3D-printing για κατασκευή κτηρίων, τις εικονικές περιηγήσεις για ξενάγηση/ παρακολούθηση / διαχείριση ακινήτων μέχρι τα smart buildings, η τεχνολογία είναι ένας καθοριστικός παράγοντας. Σίγουρα, ο τομέας των ακινήτων έχει ακόμη πολλές δυνατότητες ενσωμάτωσης νέων πρακτικών που προωθούνται από την τεχνολογία.

Πώς διαμορφώνουν την αγορά εργασίας στον τομέα των ακινήτων ο παράγοντας της τεχνολογίας, της Βιώσιμης Ανάπτυξης και των κριτηρίων ESG; Σίγουρα οι παράγοντες της τεχνολογίας, της βιώσιμης ανάπτυξης και των κριτηρίων ESG, διευρύνουν την αγορά εργασίας για τον τομέα των ακινήτων. Πλέον, παρατηρούνται ανάγκες για νέες δεξιότητες και επαγγέλματα στον τομέα, όπως άτομα εξειδικευμένα στους τομείς της πληροφορικής, του προγραμματισμού και της ανάλυσης δεδομένων. Αυτό δεν σημαίνει ότι καταργούνται οι παραδοσιακές θέσεις εργασίας. Απεναντίας, οι νέες θέσεις υποβοηθούν ή/και συμπληρώνουν τις υπάρχουσες. Αυτοί οι παράγοντες «επιβάλλουν» στα πιο παραδοσιακά επαγγέλματα αλλά και στους εργαζόμενους στον τομέα να διευρύνουν το πεδίο το γνώσεων και των δεξιοτήτων τους σε θέματα αειφόρου ανάπτυξης και κριτηρίων ESG. Επιπρόσθετα, βέλτιστες πρακτικές σε σχέση με τα κριτήρια ESG απευθύνονται και στη σχέση εργοδότη και εργοδοτούμενου. Το «S» (social) προωθεί την τάση για συμπερίληψη και ποικιλομορφία, τις ίσες ευκαιρίες στον εργασιακό χώρο ενώ το «G» (governance) προωθεί την εταιρική διαφάνεια.

Ποια κατασκευαστικά έργα ή άλλες μεγάλες αναπτύξεις χρειάζεται η χώρα μας; Με ποιο τρόπο θα συμβάλουν στη διαμόρφωση του τουριστικού προϊόντος και στην προσέλκυση ξένων επενδυτών; Ο τουριστικός τομέας είναι παραδοσιακά σημαντικός για την κυπριακή οικονομία και ίσως να αποτελεί τον τομέα που επηρεάστηκε περισσότερο κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Τα τελευταία χρόνια, έχουμε δει σημαντικές αναπτύξεις, όπως τις μαρίνες Αγίας Νάπας, Παραλιμνίου και το καζίνοθέρετρο στη Λεμεσό, να παίρνουν σάρκα και οστά. Επίσης, η ανάθεση για την ανάπτυξη της μαρίνας και του λιμανιού της Λάρνακας, όπως και η εξέταση των δεδομένων για τη μαρίνα της Πάφου αποτελούν σημαντικά αναπτυξιακά έργα τα οποία δρομολογούνται. Αδιαμφισβήτητα, αναπτυξιακά έργα αυτού του βεληνεκούς εμπλουτίζουν το τουριστικό μας προϊόν, ενώ παράλληλα προσελκύουν νέες ξένες επενδύσεις. Κατά την άποψή μου, το τουριστικό μας προϊόν πρέπει να εμπλουτιστεί με έργα και υποδομές τα οποία θα αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της εποχικότητας που μαστίζει την Κύπρο ως τουριστικό προορισμό. Σίγουρα, πρέπει να δοθεί έμφαση σε έργα που θα περιλαμβάνουν τις ορεινές περιοχές, ούτως ώστε η Κύπρος να μπορεί να προσφέρει ένα ολοκληρωμένο τουριστικό πακέτο καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Επίσης, χρειάζονται γενικότερα έργα υποδομών όπως καλύτερα οδικά δίκτυα, υπηρεσίες υγείας, μέσα μαζικής μεταφοράς κ.τλ.. Εδώ να αναφέρω ότι μια αναδυομένη ζήτηση για τον τουρισμό παρουσιάζεται από τον τομέα της υγείας και της ευεξίας. Έργα που θα αφορούν την υγεία και την ευεξία, θα προσελκύσουν και ξένες επενδύσεις καθώς πλέον βιώνουμε την εποχή του γηράσκοντα πληθυσμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι, επενδύσεις γενικότερα στον τομέα των ακινήτων που έχουν να κάνουν με «Retirement living»

Tel: +357 22 20 92 92 E-mail: canayiotos@kpmg.com

ΟΙ ΑΝΑΠΤΎΞΕΙΣ ΚΑΤ Ε ΧΟ Ύ Ν Ρ Ο ΛΟ ΚΛΕΙΔ Ι ΣΤΟ Μ Ε ΛΛΟΝ ΤΗΣ ΚΎΠΡΟ Ύ Η Κύπρος έχει ανάγκη να διατηρήσει ΑΡΘΡΟ Η ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΔΑΝΕΊΩΝ ΜΕ ΜΕ Ί ΩΜ Ε ΝΑ ΕΠ Ί ΤΟ Κ Ί Α, ΤΟ ΣΟ ΠΡΟΣ Τ Ί Σ ΕΠ Ί ΧΕ Ί Ρ Η ΣΕ Ί Σ ΠΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑ ΖΟΥΝ Ε ΡΓΑ ΥΨΗΛ Η Σ ΕΝΕΡΓΕ Ί ΑΚ Η Σ ΑΠ Ο ΔΟΣΗΣ, Ο ΣΟ ΚΑ Ί ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΑΓΟΡΑΣΤ Ε Σ ΠΟΥ ΕΠ Ί Λ Ε ΓΟΥΝ Τ Ε ΤΟ Ί Α ΑΚΊΝΗΤΑ, ΘΑ ΕΝ Ί ΣΧ ΥΣΕ Ί ΤΗ ΣΤΡΟΦ Η ΠΡΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥ Ε Σ ΜΕ ΜΕ Ί ΩΜ Ε ΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕ Ί ΑΚ Ε Σ ΑΝ Α ΓΚΕΣ

τη ροή των επενδύσεων από το εξωτερικό. Χρειάζεται επομένως ένα νέο, συνεκτικό και ολοκληρωμένο επενδυτικό πρόγραμμα, ΤΗΣ ΜΕΡΣ Ι ΝΑΣ ΙΣΙΔΏΡΟΎ ΓΕΝ Ί Κ Η Σ Δ Ί ΕΥΘ Υ ΝΤΡ Ί ΑΣ ΠΑΓΚ Υ ΠΡ Ί ΟΥ ΣΥΝΔ Ε ΣΜΟΥ ΕΠ Ί ΧΕ Ί ΡΗΜΑΤ ΊΩ Ν ΑΝ Α ΠΤΥΞΗΣ ΓΗΣ ΚΑ Ί Ο Ί ΚΟΔΟΜ Ω Ν

Όσα έχουν συντελεστεί τα τελευταία χρόνια ανά τον κόσμο, έχουν επιφέρει σημαντικές αλλαγές. Αυτές δεν αφορούν μόνο τον τρόπο εργασίας, όπου είδαμε να διαδίδεται ραγδαία η εξ αποστάσεως εργασία, αλλά και στον τρόπο που οι άνθρωποι επιλέγουν να ζήσουν. Όροι όπως το «revenge travel» έκαναν την εμφάνισή τους, αποτυπώνοντας την τάση για διακοπές μεγαλύτερης διάρκειας, για όσους περιόρισαν τις μετακινήσεις τους την τελευταία διετία. Μάλιστα όπως φαίνεται από τα στοιχεία, αυτό το νέο ρεύμα τουριστών ωφέλησε και τη χώρα μας κατά τη φετινή τουριστική περίοδο, με τα πρώτα αποτελέσματα του τουριστικού κλάδου να είναι θετικά. Οι νέες τάσεις που αναδείχθηκαν μπορούν να αποτελέσουν ευκαιρία για χώρες όπως η Κύπρος, που παραδοσιακά στόχευαν, όχι απλά στην επέκταση της τουριστικής περιόδου, αλλά στην προσέλκυση μόνιμων τουριστών. Πλέον το ακροατήριό μας δεν περιορίζεται μόνο σε εύπορους ιδιώτες που μπορούν να μας επισκέπτονται την περίοδο που δεν εργάζονται. Αντίθετα, ως χώρα πρέπει να καταστούμε θελκτικός προορισμός για ανθρώπους που επιλέγουν να εργαστούν από απόσταση, αλλά και για διεθνείς εταιρείες που αναζητούν έναν τόπο με ευνοϊκά χαρακτηριστικά για να μεταφέρουν τα κεντρικά τους γραφεία. Στην τελευταία αυτή κατηγορία, έχουν ήδη γίνει σημαντικά βήματα που χαρακτηρίζονται από που θα δίνει πραγματικά κίνητρα σε ιδιώτες, οι οποίοι αναζητούν να επενδύσουν τα χρήματά τους.

ΘΑ ΠΡΈΠ Έ Ι ΝΑ ΛΗΦΘΟΎΝ ΔΡΑΣΤΙΚ Α ΜΈΤΡΑ, Ο ΠΩΣ Η Έ ΠΙΔ Ο ΤΗΣΗ ΜΈΡΟ Ύ Σ ΤΟ Ύ Έ ΠΙΤΟΚ

Το ίδιο ισχύει και σε άλλα πεδία, όπως εκείνο της βιωσιμότητας και της ενσωμάτωσης πράσινων λύσεων. Ήδη πριν την προώθηση σχετικών ευρωπαϊκών ρυθμίσεων, οι επιχειρηματίες της Κύπρου διέγνωσαν τις απαιτήσεις των αγοραστών, προσαρμόζοντας αναλόγως τα έργα τους. Αυτή η προσαρμογή αφορά τόσο τη χρήση υλικών, όσο και την επένδυση σε λύσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενισχύοντας την προσπάθεια της βιώσιμης ανάπτυξης τόσο στη φάση της κατασκευής, όσο και κατά τη χρήση των νέων μονάδων. Όπως είναι όμως αντιληπτό, τα όρια των εταιρειών είναι περιορισμένα. Το κράτος, θα πρέπει να ακολουθήσει τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες, ενισχύοντας την προσπάθεια ενσωμάτωσης πράσινων λύσεων στον Τομέα των Αναπτύξεων. Τα πρώτα βήματα που έχουν γίνει, όπως η αύξηση του 5% επί του υφιστάμενου Συντελεστή Δόμησης εάν το έργο καλύπτει το 25% της ενέργειας από ΑΠΕ, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Τέτοιες ρυθμίσεις ωστόσο είναι σημαντικό να διευρυνθούν, ώστε να στρέψουν άμεσα την αγορά στην κατεύθυνση της βιωσιμότητας και της αειφορίας. Αντίστοιχα μεγάλης σημασίας είναι και ο ρόλος του Τραπεζικού Τομέα, στην προσπάθεια μετάβασης στην πράσινη εποχή. Η χορήγηση δανείων με μειωμένα επιτόκια, τόσο προς τις επιχειρήσεις που κατασκευάζουν έργα υψηλής ενεργειακής απόδοσης, όσο και προς τους αγοραστές που επιλέγουν τέτοια ακίνητα, θα ενισχύσει τη στροφή προς κατασκευές με μειωμένες ενεργειακές ανάγκες. Καταληκτικά, είναι σημαντικό όλοι οι εμπλεκόμενοι στον Κλάδο των Αναπτύξεων, επιχειρηματίες, τράπεζες και κράτος, να αντιληφθούν τα οφέλη και τον ρόλο του για τη διατήρηση της ανάπτυξης της χώρας. Όπως απέδειξε άλλωστε πολλές φορές στο παρελθόν, ο Τομέας των Αναπτύξεων μπορεί να λειτουργήσει ως ατμομηχανή της οικονομίας. Είμαι λοιπόν βέβαιη ότι αυτό τον ρόλο θα διαδραματίσει και στο σημερινό ασταθές περιβάλλον, διασφαλίζοντας συνθήκες ευημερίας για το σύνολο της κυπριακής κοινωνίας.

ΚΥΠΡΙΑΚΉ ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΉΤΩΝ: ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥ ΚΟΥΡΟΥΣΙΔ Ή ΑΝΤ Ί ΠΡΟ Ε ΔΡΟΥ ΣΥΝΔ Ε ΣΜΟΥ ΕΠ Ί ΣΤ Ή Μ Ο Ν Ώ Ν ΕΚΤ Ί Μ Ή ΤΏΝ Κ Υ ΠΡΟΥ 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 JAN/ JUNE 2022

για 4952 7063 8734 9242 10366 7968 10347 6263

που σε ΠΩΛ Ή Τ Ή ΡΙΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΑΝΑ ΕΤΟΣ

συνδυασμό με τις πωλήσεις σε Κύπριους οδήγησε το φετινό πρώτο εξάμηνο να είναι το καλύτερο εξάμηνο από το 2008 σε αριθμό πωλήσεων. Ειδικότερα το τρίμηνο Απρίλη, Μάη και Ιούνη ήταν εξαιρετικό με 3.254 πωλήσεις σε σχέση με 2.516 πωλήσεις το ίδιο διάστημα πέρσι. Συγκεκριμένα ο Ιούνιος του 2022, με συνολικά 1.173, ήταν ο καλύτερος Ιούνης των τελευταίων 14 χρόνων, με πωλήσεις να αφορά ξένους τις 473 (231 εντός Ε.Ε και 242 εκτός Ε.Ε).

Έ ΝΈΣΘΑΙ; Εκείνο που είναι σημαντικό να αναφερθεί και να γίνει πλέον κατανοητό από όλους, η Κτηματαγορά δεν μπορεί να κινείται ενιαία, αλλά κάθε κατηγορία ακινήτων αλλά και κάθε πόλη ίσως θα έχει τη δική της πορεία. Διαφορετικά κινούνται πλέον τα οικιστικά ακίνητα, διαφορετικά τα γεωργικά, διαφορετικά οι γραφειακοί χώροι και διαφορετικά τα καταστήματα. Οι επόμενοι μήνες είναι πολύ σημαντικοί επειδή από τη μία υπάρχει η συνεχιζόμενη μεγάλη ζήτηση (εγχώρια και ξένη) και ανάγκη για στέγαση, αλλά από την άλλη η αναμενόμενη αύξηση των επιτοκίων σε συνδυασμό με την αύξηση του πληθωρισμού θα επηρεάσει την οικονομία γενικότερα αρνητικά. Σίγουρα η πανδημία αλλά και ο πόλεμος έχουν δημιουργήσει πολλαπλά προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες με αλλεπάλληλες αυξήσεις στα κατασκευαστικά υλικά αλλά και γενικότερα στο κόστος ζωής. Αυτό σίγουρα θα οδηγήσει σε μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των αγοραστών και με την αναμενόμενη αύξηση των επιτοκίων, θα προκαλέσει πρόβλημα και στην Κτηματαγορά. Οι αγοραστές θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί, κυρίως αυτοί που προχωρούν σε δανειοδοτήσεις για να αποφύγουμε τα λάθη του παρελθόντος με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ). Φυσικά λόγω της υπεύθυνης στάσης των τραπεζών μας, στις δανειοδοτήσεις των τελευταίων χρόνων και με τη συχνή επανεκτίμηση ακινήτων και όχι μέσω αυτοματοποιημένων προγραμμάτων, που σε τέτοιες περιόδους αβεβαιότητας θα πρέπει να αποφεύγονται ή να περιορίζονται, που θα πρέπει να γίνεται για παρακολούθηση των τιμών και έτσι θα αποφύγουμε φαινόμενα κρίσης που είχαμε την προηγουμένη δεκαετία. Από την άλλη ο πόλεμος δημιούργησε και μία ευκαιρία στην κυπριακή αγορά. Τους τελευταίους μήνες έχει παρατηρηθεί μία κατακόρυφη αύξηση για γραφειακούς χώρους υψηλής κλάσης και ενεργειακής απόδοσης, από εταιρείες κυρίως τεχνολογίας που ψάχνουν να μετεγκατασταθούν λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Αυτό ώθησε και στην αυξημένη ζήτηση και για διαμερίσματα προς ενοικίαση σε όλες τις πόλεις αλλά κυρίως στη Λεμεσό, κάτι που επί του παρόντος είναι είδος προς εξαφάνιση.

δυστυχώς

να

τόσο

οικιστική αλλά και τη γραφειακή. Θα πρέπει να γίνουν στοχευμένες προσπάθειες να προσελκύσουν τέτοιες εταιρείες αλλά από την άλλη θα πρέπει να δοθούν κίνητρα σε επενδυτές να ανεγείρουν οικοδομές με σκοπό και μόνο την ενοικίαση, ούτως ώστε να εξισορροπηθεί η ζήτηση με την προσφορά διαμερισμάτων. Ένα κίνητρο θα ήταν η παραχώρηση δωρεάν συντελεστή δόμησης σε ακίνητα που θα κτιστούν

με αποκλειστικό σκοπό την ενοικίασή τους (build to rent), κάτι που συμβαίνει και σε άλλες χώρες ούτως ώστε ο επιχειρηματίας να εξισορροπήσει το κόστος που θα επιβαρυνθεί για το ΦΠΑ που δεν θα εισπράξει επειδή δεν πώλησε τα ακίνητα. Όσον αφορά την ντόπια αγορά αναμένεται λόγω του αυξημένου κατασκευαστικού κόστους και της αύξησης των τιμών των ακινήτων να γίνει μία στροφή των αγοραστών σε διαμερίσματα εντός του αστικού ιστού και σε μικρά σπίτια στα προάστια των πόλεων αξίας μέχρι €400.000. Αυτό φυσικά θα εξαρτηθεί και από την ψήφιση του νέου νομοσχεδίου για την πληρωμή ΦΠΑ στην πρώτη κατοικία. Το προσχέδιο του νομοσχεδίου που τέθηκε στη Βουλή για πληρωμή ΦΠΑ 19% για διαμερίσματα πέραν των €200.000 και κατοικίες πέραν €350.000 θεωρούμε ως Σύνδεσμος Επιστημόνων Εκτιμητών ότι εκτός από λανθασμένος είναι και άδικος, μιας και στερεί το δικαίωμα πλέον στα νεαρά ζευγάρια να αγοράσουν διαμέρισμα δύο και τριών υπνοδωματίων στην περιοχή που θα ήθελαν. Ως σύνδεσμος θεωρούμε ως δίκαιο και λογικό να μην υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ σπιτιών και διαμερισμάτων και το ποσό να αυξηθεί πέραν των €350.000 για να καλύπτει τις μέσες στεγαστικές ανάγκες του μέσου νοικοκυριού. Αν δεν εγκριθεί αυτή η πρόταση από τη Βουλή και στη συνέχεια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα δημιουργηθούν επιπλέον προβλήματα και δυσκολίες στην αγορά νεόδμητων κατοικιών/διαμερισμάτων από τους συμπολίτες μας, με αποτέλεσμα στην περαιτέρω αύξηση των ενοικίων που ήδη λόγω της ζήτησης από τους ξένους έχουν φθάσει σε εξωπραγματικά ψηλά επίπεδα για το μέσο νοικοκυριό. Αυτό θα ωθήσει τους νέους εκτός του αστικού ιστού με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν άλλα προβλήματα κοινωνικά, κυκλοφοριακής συμφόρησης ελλείψει υποδομών στα προάστια (σχολεία, ιατρεία κ.τλ.), καθώς και ερειπωμένα κέντρα πόλεων. Εν κατακλείδι, θα θέλαμε να τονίσουμε ότι τα ακίνητα και ο ευρύτερος τομέας των ακινήτων αποτελεί την κορωνίδα της κυπριακής οικονομίας, που για μία ακόμη φορά έχει συντείνει στο να βγει η κυπριακή οικονομία από μία κρίση. Αυτός ο τομέας, που τόσο πολύ τον έχουμε πλήξει με σφάλματα δικά μας σαν κοινωνία τα προηγούμενα χρόνια (σκάνδαλα πολιτογραφήσεων, ανεξέλεγκτη δανειοδότηση κ.τλ.) θα πρέπει να διασφαλισθεί, να ενισχυθεί με σκοπό να μπορούμε να προσφέρουμε ποιοτική και προσιτή στέγαση στους νέους αλλά ταυτόχρονα να προσελκύσουμε και ξένες εταιρείες να μετεγκατασταθούν στην Κύπρο, φέρνοντας και το προσωπικό τους, με πολλαπλασιαστικά οφέλη για την οικονομία της χώρας. Τρόποι υπάρχουν πολλοί και πάντοτε σαν ο καθ’ ύλην αρμόδιος σύνδεσμος

ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤ Ί ΣΜ Ο Σ ΤΗΣ ΚΥΠΡ Ί ΑΚ Η Σ Ο Ί ΚΟΝΟΜΊΑΣ ΠΡΟΣ

πρόσφατες εξελίξεις με την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία μάς υπενθύμισαν την αναγκαιότητα για άμεση υιοθέτηση σημαντικών και αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, με στόχο τον εκσυγχρονισμό του συνόλου της οικονομίας και τη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού και σύγχρονου περιβάλλοντος που θα ευνοεί τη βιώσιμη ανάπτυξη και θα προσελκύει ξένες επενδύσεις. Είναι απαραίτητο να δοθεί έμφαση στην επιτάχυνση της μετάβασης σε μια πράσινη οικονομία, μέσω της προώθησης των στόχων στους τομείς της ενέργειας και του κλίματος και ΤΟΥ ΚΏΝΣΤΑΝΤΊΝΟΥ Κ Ώ ΝΣΤΑΝΤΗ ΠΡ ΟΈ ΔΡΟΥ Έ Τ Έ Κ

της προώθησης της κυκλικής οικονομίας.

Οι ΑΡΘΡΟ ΤΑΥΤΟ ΧΡΟΝΑ ΘΑ ΠΡΈΠ Έ Ι ΝΑ ΈΙ ΜΑΣΤ Έ ΙΔΙΑ Ι Τ Έ ΡΑ Φ Έ ΙΔΩΛΟ Ι ΚΑΙ ΑΥΣΤΗΡΟ Ι ΚΑΤ Α ΤΗΝ Έ ΚΠ Ο ΝΗΣΗ ΤΩΝ ΣΧ Έ Δ Ι ΩΝ ΑΝ Α ΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤ Α ΤΙΣ ΑΔ Έ ΙΟΔΟΤ Η Σ Έ ΙΣ Σ Έ Π Έ ΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚ Α Έ ΥΑ Ι ΣΘΗΤ Έ Σ Π Έ ΡΙΟΧΈΣ

κατάσταση έχουν δοκιμάσει τον κατασκευαστικό κλάδο. Παρόλα αυτά, ο τομέας έχει τις προϋποθέσεις να ανακάμψει, αρκεί να παραμεριστούν καιροσκοπικές προσεγγίσεις και να τεθεί ως στόχος η ορθολογική και βιώσιμη ανάπτυξη. Σημεία τα οποία χρήζουν ειδικής προσοχής είναι η ψηφιοποίηση του κλάδου και η προετοιμασία του για τις νέες ενεργειακές και περιβαλλοντικές απαιτήσεις που έρχονται (υψηλή ενεργειακή απόδοση, κυκλική οικονομία, διαχείριση νερού κοκ).

πλαίσιο της αρχής της αειφορίας». Συναφώς, θα πρέπει να κατοχυρωθούν περαιτέρω πρόνοιες για τη διασφάλιση του δικαιώματος πρόσβασης στη δικαιοσύνη για ζητήματα που άπτονται της προστασίας του δομημένου και φυσικού περιβάλλοντος. Ταυτόχρονα θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα φειδωλοί και αυστηροί κατά την εκπόνηση των Σχεδίων Ανάπτυξης και κατά τις αδειοδοτήσεις σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές. Η στρατηγική σημασία του πολεοδομικού σχεδιασμού Το τελευταίο διάστημα έχουν πυκνώσει τα περιστατικά με τα οποία καταδεικνύεται η ευθύνη που φέρουμε, ως πολιτεία και κοινωνία, για το πώς γίνεται αντιληπτή, αλλά και πώς υλοποιείται η ανάπτυξη στον τόπο μας. Είναι πλέον προφανές ότι στην «ανάπτυξη» που βιώνουμε συχνά αγνοούνται θεμελιώδεις αρχές, όπως είναι η προστασία του περιβάλλοντος, η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και ο εν γένει ορθολογισμός και η βιωσιμότητα που πρέπει να χαρακτηρίζουν την ανάπτυξη της χώρας. Ο πολεοδομικός σχεδιασμός αποτελεί κλειδί και καταλύτη για να πετύχουμε. Τα κακώς κείμενα στον τομέα των αναπτυξιακών πολιτικών και πρακτικών καθιστούν κρίσιμη την άμεση λήψη μέτρων για τη διόρθωσή τους, ώστε η ανάπτυξη να σχεδιάζεται ορθολογικά και σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες του τόπου, με σεβασμό στην ταυτότητα της Κύπρου, το περιβάλλον και τους ανθρώπους της.

Ανάγκη για αειφόρο και ολιστικό χωροταξικό σχεδιασμό του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας Είναι απαραίτητη η διατύπωση οράματος για την εθνική πολιτική ανάπτυξης των πόλεων και της υπαίθρου, με βασικές αρχές και μετρήσιμους στόχους που θα επικαιροποιούνται και θα αξιολογούνται κάθε χρόνο. Πρέπει να απαλλαγούμε

της ολιστικής θεώρησης του εδάφους της Δημοκρατίας και της αξιολόγησης των σωρευτικών επιπτώσεων και οφέλους από κάθε πολεοδομική πολιτική στο οικονομικό, κοινωνικό, περιβαλλοντικό και πολιτιστικό επίπεδο. Είναι απαραίτητο να ενεργοποιηθούν εργαλεία για τον αειφόρο χωροταξικό σχεδιασμό του εδάφους που ελέγχει η Δημοκρατία κατ’ αναλογία με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι ανάγκη και θα πρέπει να προωθηθεί

ταξικού Σχεδιασμού και Ανάπτυξης) για τη νήσο, το οποίο θα αφορά ολόκληρη την Κύπρο και την ισορροπημένη κατανομή των πόρων, των ευκαιριών ανάπτυξης, των υποδομών και των μεγάλης κλίμακας χρήσεων.

Πολεοδομικά εργαλεία για την προστασία περιβάλλοντος και πολιτιστικής κληρονομιάς Κρίνεται ως απαραίτητη η καθιέρωση εργαλείων ώστε το κράτος και η κοινωνία να επωφελούνται από τις υπεραξίες που προκύπτουν από την ένταξη και την αναβάθμιση των ζωνών ανάπτυξης και να μην παραμένει το όφελος αποκλειστικά στους ιδιοκτήτες γης. Σ’ αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να προωθηθεί άμεσα η υιοθέτηση και χρήση των μηχανισμών και πολεοδομικών εργαλείων ανάκτησης αξίας ή και εξισορρόπησης αξίας, που δημιουργείται από πολεοδομικές αποφάσεις, όπως είναι το Τέλος Πολεοδομικής Αναβάθμισης και η Φορολόγηση της Αδρανούσας γης. Η ρύθμιση της μεταφοράς συντελεστή δόμησης για τη διάσωση αξιόλογων τοπίων ή περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών όπου πρέπει να αποτρέπεται η ανάπτυξη, καθώς και για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, είναι κρίσιμη. Σε κάθε περίπτωση η μεταφορά ή η προσφορά συντελεστή δόμησης δεν αποτελεί πανάκεια και πρέπει να τυγχάνει διαχείρισης ως δημόσιος πλούτος με βάση συγκεκριμένη στρατηγική και στόχευση και με πλήρη επίγνωση για τον αντίκτυπο που κάθε απόφαση μπορεί να έχει στις αξίες γης και την ορθολογική ανάπτυξη.

να υπάρχουν κανόνες που να την οριοθετούν και να την περιορίζουν, τα ζητήματα διαφάνειας που αποτρέπουν την ουσιαστική και λεπτομερή διαβούλευση ενός σχεδίου ανάπτυξης με φορείς και κοινό, καθώς και ο καθορισμός περιβαλλοντικών κριτηρίων πριν την εκπόνηση τού κάθε σχεδίου με ενεργότερη εμπλοκή του Τμήματος Περιβάλλοντος.

ΠΡΟΚΛ Η ΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚ Ε Σ ΣΤΟ ΕΠ Α ΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΤ Ε ΚΤΟΝΑ Η κλιματική κρίση, αποτελεί, επίσης, μια σημαντική πρόκληση για την αρχιτεκτονική δημιουργία. Η πράσινη ανάπτυξη και η κυκλική

βιοκλιματικές

αποτελούν

ρόλος του αρχιτέκτονα ήταν ανέκαθεν πολύ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΠΡΟΈΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΛΛ Ο ΓΟΥ ΑΡΧΙΤ Έ ΚΤΟ Ν Ώ Ν Κ Υ ΠΡΟΥ

σημαντικός

κοινωνία

Ο ΑΡΘΡΟ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚ Η ΠΡ Ο ΚΛΗΣΗ ΓΙΑ Ο ΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΑΡΧΙΤΈΚΤΟΝ Έ Σ ΈΓΚ Έ ΙΤΑΙ ΣΤΗΝ Έ ΥΧΈΡ Έ Ι Α ΤΟΥΣ ΝΑ ΣΥΛΛΑΜΒ Α ΝΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΙ Ο ΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ‘’ΑΙΣΘΗΤΙΚ Η ’’ ΚΑΙ ΝΑ ΤΙΣ Μ Έ ΤΟΥΣΙΏΝΟΥΝ Σ Έ ΟΛΟΚΛΗΡ Ώ ΜΈΝΑ ΣΧΈΔΙΑ ΚΑΙ Μ Έ ΤΡ Η ΣΙΜ Έ Σ ΑΞ ΙΈ Σ

Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚ Η

ΤΕΡΑ

γεται για την τοπική κοινωνία και την περιβαλλοντική επιβάρυνση. Αλλάζοντας τον τρόπο που σχεδιάζουμε και κατασκευάζουμε από το κτήριο μέχρι και την πόλη, καθώς ο μισός πληθυσμός ζει πλέον σε πόλεις, μπορούμε να παρέμβουμε ουσιαστικά στο οικολογικό αποτύπωμά μας και έτσι να καταφέρουμε να ζούμε μέσα στα πλαίσια που μας επιτρέπουν οι τοπικές συνθήκες και ο πλανήτης (One Planet Living). Οι πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα των ακινήτων, κυρίως λόγω της πανδημίας και του τερματισμού του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, έφεραν τους αρχιτέκτονες αντιμέτωπους με σημαντικές προκλήσεις. Η σταθεροποίηση αλλά και η βελτίωση στο κλίμα του Τομέα των Ακινήτων, μπορεί να επιτευχθεί με τη συνέχιση των προσπαθειών στη δημιουργία αναπτυξιακών έργων και σε άλλα μεγάλα έργα υποδομής. Ταυτόχρονα, η ενδυνάμωση και η αξιοποίηση των φυσικών και άλλων πόρων, σε τομείς όπως της Ενέργειας, του Τουρισμού και της Υγείας, αναμένεται να συνεισφέρουν θετικά σε όλους τους άλλους τομείς της οικονομίας της χώρας μας, και κατ’ επέκταση στον τομέα των Ακινήτων.

ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΛΟΓΩ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΕΩΝ Ο κατασκευαστικός κλάδος και το τμήμα εκείνο που ασχολείται ιδιαίτερα με ανακαινίσεις και αναβάθμισης κτηρίων, εκτιμώ πως θα έχει μία καλή πορεία σε συνάρτηση πάντοτε και με τα διάφορα προγράμματα χρηματοδοτήσεων και προφανώς θα βοηθήσει ώστε η κινητικότητα στον κατασκευαστικό κλάδο να αυξηθεί. Καλύπτοντας παράλληλα, τις ανάγκες και τις απαιτήσεις για μία ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων, την εξοικονόμηση ενέργειας και τη βελτίωση της λειτουργικής επάρκειας της όποιας κατασκευής, είτε αυτή λέγεται ξενοδοχείο είτε λέγεται γραφείο, κατοικία κ.λπ.. Προφανώς οι ξενοδοχειακές μονάδες και με δεδομένη την εξάρτηση της οικονομίας μας από τον τουρισμό, νιώθουν την ανάγκη προσαρμογής και βελτίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών. Θεωρώ πως η ανακαίνιση είναι αναπόσπαστο στοιχείο της επιβίωσης τους σε ένα τέτοιο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Οι νέες αυτές προκλήσεις προστίθενται στην ατζέντα του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Κύπρου

διέπει

αρχιτεκτονική

και την

επιτακτική την ανάγκη για υιοθέτηση νέων πολιτικών και διαδικασιών από την Πολιτεία που να ευνοούν την ανάκαμψη αλλά και την ανθεκτικότητα, ώστε οι επιπτώσεις στην ανάπτυξη και την ευημερία στο σύνολο της κοινωνίας, να περιοριστούν στο ελάχιστο δυνατό.

Ε ΝΑΣ ΤΟΜ Ε ΑΣ ΠΟΥ Κ Α ΘΕ Α ΛΛΟ ΠΑΡΑ ΑΚ Ι ΝΗΤΟΣ Ε Ι ΝΑΙ Την τελευταία διετία μία νέα τάση έχει κάνει εμφανή τα σημάδια της στην κυπριακή αγορά καθώς δεκάδες διεθνείς εταιρείες, κυρίως τεχνολογίας, επιλέγουν την Κύπρο

καθώς για δημιουργία έδρας και μεταφορά προσωπικού. ΑΡΘΡΟ ΕΊΝΑ Ί Ο Ν Ο ΜΟΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑ Σ Ο Τ Ί Ο ΠΟΥ ΥΠ Α ΡΧΕ Ί ΜΕΓΑ ΛΗ Ζ Η ΤΗΣΗ Ο Ί Τ Ί Μ Ε Σ ΑΝΕΒΑΊΝΟΥΝ. ΣΤ Ί Σ ΠΕΡ Ί ΣΣ Ο ΤΕΡΕΣ ΠΕΡ Ί ΟΧ Ε Σ Ο ΜΩΣ, ΔΕΝ ΕΊΝΑ Ί ΤΟ ΣΟ ΜΕΓΑ ΛΗ Η ΑΥ ΞΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΟ Ί ΚΊΩΝ ΤΟΥ ΜΑΡΙΝΟΥ ΚΥΝΑΙΓΕΙΡΟΥ ΠΡΟ Ε ΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ ΕΓΓΡΑΦ Η Σ ΚΤΗΜΑΤΟΜΕΣ Ί ΤΩ Ν MIRCS

Ο τομέας των ακινήτων είναι από τους πλέον δυναμικούς και μεταβαλλόμενους τόσο στην Κύπρο όσο και διεθνώς. Στη χώρα μας την τελευταία δεκαπενταετία ο τομέας συνεχώς έρχεται αντιμέτωπος με νέες προκλήσεις και νέες τάσεις. Από το μοντέλο της παραθεριστικής κατοικίας, στο μοντέλο των πολυτελών πύργων και εσχάτως στην αυξημένη ζήτηση για γραφειακούς και οικιστικούς χώρους από διεθνείς εταιρείες. Από τα μεγάλα οικόπεδα για ανέγερση ιδιόκτητης κατοικίας στα περίχωρα, στη ζήτηση για μικρότερου μεγέθους διαμερίσματα στα κέντρα των πόλεων. Από κάθε οικογένεια και ακίνητη περιουσία, ακίνητα στα χέρια τραπεζών και εταιρειών διαχείρισης δανείων. Σήμερα, ο τομέας βρίσκεται ενώπιον νέων προκλήσεων. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, η άνοδος των τιμών των υλικών και της ενέργειας και ο πληθωρισμός επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό την αγορά ακινήτων. Όπως και ο διαφορετικός τρόπος σκέψης με τον οποίο αντικρίζουν τα πράγματα οι νεότερες γενιές, οι Millennials και οι Generation Z. Όσον αφορά τις τιμές των ακινήτων, το ράλι αυξήσεων των υλικών οικοδομής έχει ήδη επιφέρει σημαντικό αντίκτυπο στην τελική τιμή διάθεσης των καινούργιων ακινήτων αλλά και επιπλοκές σε σχέση με κτήρια τα οποία πωλήθηκαν «στα χαρτιά» υπό άλλες συνθήκες αγοράς και η κατασκευή τους ξεκίνησε μεταγενέστερα. Αν και σε αρχικό στάδιο δεν θα επηρέαζε

αφέρονται κυρίως για ενοικίαση γραφειακών χώρων και διαμερισμάτων υψηλής ποιότητας, άρα οι επιχειρηματίες ανάπτυξης γης καλούνται για ακόμα μία φορά να διαφοροποιήσουν το μοντέλο λειτουργίας και τα αναπτυξιακά τους έργα. Αντίστοιχες προσαρμογές θα πρέπει να κάνουν και οι εμπορικές τράπεζες ώστε να μπορούν να δανειοδοτούν έργα τα οποία δεν είναι προς πώληση αλλά προς ενοικίαση. Γενικότερα, πάντως, δεν πρέπει να μας φοβίζει αυτή η εξέλιξη με την κάθοδο ξένων εταιρειών, καθώς τα συνολικά οφέλη για την οικονομία (αύξηση κρατικών εσόδων, δημιουργία νέων καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας, αύξηση της κατανάλωσης, αυξημένη ζήτηση ακινήτων) είναι πολλαπλάσια από τις όποιες πρόσκαιρες προκλήσεις. Αυτό που θα πρέπει να προσέξει η κυβέρνηση είναι να μην υπάρχει δυσμενής μεταχείριση των κυπριακών εταιρειών έναντι των ξένων.

ΠΡΟΒΛΉΜΑΤΑ ΠΟΥ ΤΑΛΑΝΊΖΟΥΝ ΤΟΝ ΤΟΜΈΑ Ένα σημαντικό ζήτημα που προκαλεί έντονο προβληματισμό στο Συμβούλιο και στους νόμιμους εγγεγραμμένους Κτηματομεσίτες, αφορά στον τρόπο λειτουργίας των εταιρειών εξαγοράς δανείων και διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων. Δυστυχώς αυτή η νέα κατάσταση πραγμάτων οδήγησε την αγορά ακινήτων σε μία «αναρχία», αφού οι συγκεκριμένοι οργανισμοί δρουν με ένα πολύ διαφορετικό τρόπο ο οποίος δεν ταυτίζεται με τις βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζουν οι κτηματομεσίτες ή και οι επιχειρηματίες ανάπτυξης γης. Το πρόβλημα κυρίως εντοπίζεται σε δύο τομείς: 1. Στο ότι οι συγκεκριμένοι οργανισμοί αποκτούν ακίνητα σε ιδιαιτέρα χαμηλές τιμές, είτε μέσω διακανονισμών για μείωση/εξόφληση χρέους, είτε μέσω εκποιήσεων, ωστόσο, παρατηρείται το φαινόμενο να διατίθενται στην αγορά από τις εν λόγω εταιρείες, ακίνητα σε ψηλότερη τιμή από την πραγματική και 2. στις πρακτικές που εφαρμόζουν οι συγκεκριμένες εταιρείες για να διαθέσουν ξανά στην αγορά τα συγκεκριμένα ακίνητα, καθώς ουσιαστικά μεταθέτουν όλο το βάρος στον αγοραστή εφαρμόζοντας την

και επιζήμιες καταστάσεις. Δυστυχώς δεχόμαστε διαρκώς παράπονα τόσο από εγγεγραμμένους Κτηματομεσίτες όσο και από αγοραστές ακινήτων για το πλαίσιο λειτουργίας των εν λόγω οργανισμών, το οποίο παρά το γεγονός ότι δεν είναι παράνομο, εντούτοις, απέχει πολύ από τις πρακτικές που εφαρμόζονταν μέχρι σήμερα.

Λόγω της νέας τάξης πραγμάτων και της μαζικής διάθεσης ακινήτων στην αγορά το επάγγελμα της κτηματομεσιτείας γίνεται διαρκώς πιο πολύπλοκο και πιο απαιτητικό. Οι επαγγελματίες εγκεκριμένοι κτηματομεσίτες εδώ και χρόνια παρέχουν άρτιες υπηρεσίες στους πελάτες τους, στο πλαίσιο της σχετικής νομοθεσίας και βασισμένες σε βέλτιστες πρακτικές και διαρκή κατάρτιση ακολουθώντας συγκεκριμένους κώδικες επικοινωνίας και επαφής οι οποίοι διασφαλίζουν την ποιότητα και τον έλεγχο των παρεχόμενων υπηρεσιών. Κάτι που προφανώς δεν απαιτείται από τις συγκεκριμένες εταιρείες, οι οποίες στην προσπάθειά τους να διαθέσουν τα ακίνητα στην αγορά όσον το δυνατό συντομότερα, φαίνεται πως σε κάποιες περιπτώσεις καταφεύγουν σε πρακτικές που ξεφεύγουν του πλαισίου λειτουργίας του κτηματομεσιτικού επαγγέλματος. Τέλος, το διαχρονικό ζήτημα με τους παράνομους Κτηματομεσίτες συνεχίζει να ταλαιπωρεί τους επαγγελματίες του τομέα. Από πλευράς του Συμβουλίου δεν υπάρχει εφησυχασμός. Παραμένουμε δεσμευμένοι στις προσπάθειες για εντοπισμό και πάταξη των παρανόμων και προς αυτήν την κατεύθυνση επικεντρώνονται διαρκώς οι ενέργειές μας αλλά και σημαντικοί πόροι του Συμβουλίου. Ως αποτέλεσμα, κάθε χρόνο γίνονται εκατοντάδες σχετικές καταγγελίες και οδηγούνται ενώπιον των δικαστηρίων.

Προς το τέλος της προηγούμενης χιλιετίας, οι επενδυτές υποθήκευαν ή και πουλούσαν τα ακίνητά τους προκειμένου να αντλήσουν ρευστότητα για να επενδύσουν στο χρηματιστήριο. Με την κατάρρευση των περισσότερων αγορών το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στα ακίνητα και ακολούθησε μια ξέφρενη αυξητική πορεία μέχρι σχεδόν το 2009 και την ολοκλήρωση του «κύκλου». Ακολούθησαν κάποια χρόνια με σχετικά σταθερές αξίες, ώσπου το 2013 έγινε το κούρεμα των καταθέσεων στις 2 μεγαλύτερες κυπριακές τράπεζες. Όσο για τους λόγους του «κουρέματος»; Κατά βάση η έκθεση της PIMCO όπου κατέγραφε σημαντική πτώση στις αξίες των ακινήτων, με συνέπεια να μην αποτελούν πλέον ικανοποιητικές εξασφαλίσεις. Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ DTAS Ακολούθησε μια έντονη πενταετία με αναδιαρθρώσεις δανείων και μαζική απόκτηση ακινήτων έναντι χρεών από τις τράπεζες (DTAs). Οι εκτιμητές βρέθηκαν στο επίκεντρο και κλήθηκαν να αντεπεξέλθουν σε πολύ δύσκολες συνθήκες, αφού από τη μια η αγορά είχε αλλάξει σημαντικά και δεν υπήρχαν σε πολλές περιπτώσεις τα απαραίτητα στοιχεία

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΨΗΛΑ ΚΤΗΡΙΑ Περί το 2010 άλλαξε το καθεστώς αδειοδότησης μεμονωμένης κατοικίας για περιοχές που ρυθμίζονται από τη Δήλωση Πολιτικής για Ανάπτυξη στην Ύπαιθρο και τα Χωριά. Οι αξίες γεωργικών τεμαχίων με πρόσβαση (ή δικαίωμα διάβασης) πλέον υποβαθμίζονται σημαντικά, αφού δεν μπορούν πλέον να αναπτυχθούν (αναπτύσσονται υπό προϋποθέσεις). Οι εκτιμητές ακινήτων λοιπόν και εδώ είχαν να αντιμετωπίσουν σημαντικές προκλήσεις. Την ίδια χρονική περίοδο, ξεκινούν να εμφανίζονται τα πρώτα «ψηλά» κτήρια που αδειοδοτούνται με το ιδιότυπο καθεστώς της διακριτικής ευχέρειας της Πολεοδομικής Αρχής. Τα κτήρια αυτά σε συνδυασμό με τα «Χρυσά Διαβατήρια» δημιουργούν ένα νέο είδος ακίνητης ιδιοκτησίας με υπεραξία λόγω του Ευρωπαϊκού Διαβατηρίου. Το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2007 και μετά από επτά τροποποιήσεις (Οκτώβριος 2011, Μάιος 2013, Μάρτιος 2014, Σεπτέμβριος 2016, Ιανουάριος και Μάρτιος 2018 και Φεβρουάριος 2019), τερματίστηκε τελικά άδοξα τον Οκτώβριο του 2020.

συνεχεία ΦΠΑ και στην προς ανάπτυξη κενή γη. Οι αλλαγές αυτές δημιούργησαν πολλές στρεβλώσεις στην αγορά, ενώ ακόμα και σήμερα υπάρχουν διαβουλεύσεις για το μέγιστο εμβαδόν της πρώτης κατοικίας, ενώ η προσωπική μου πρόβλεψη είναι πως δεν αναμένεται παγίωση κάποιου καθεστώτος σύντομα. Το ανησυχητικό είναι πως κάθε ανακοίνωση για ενδεχόμενη αλλαγή

έχει άμεση επίδραση στις αξίες της επηρεαζόμενης κατηγορίας ακινήτων.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ Η τελευταία μεγάλη πρόκληση είναι η ραγδαία αύξηση στα υλικά κατασκευής που είχε ως συνέπεια να αυξηθεί το κόστος κατασκευής πέριξ του 30%. Το παραπάνω προκάλεσε νέες αναταράξεις στην κτηματαγορά, αφού στένεψαν σημαντικά τα περιθώρια κέρδους για τις νέες αναπτύξεις με πολλούς επιχειρηματίες ανάπτυξης γης να προβληματίζονται σημαντικά. Παράλληλα αυξήθηκε το ενδιαφέρον για τα παλιά ακίνητα, αφού εκτός του ότι δεν υπόκεινται σε ΦΠΑ, προσφέρουν δυνατότητα υπεραξίας σε αυτόν που θα πουλήσει, όταν απέκτησε το ακίνητο, για την ίδια κατασκευή κα με τα ίδια υλικά είχε απαιτηθεί αρκετά μειωμένο κόστος.

Οι μέθοδοι εκτίμησης, οι προκλήσεις και η ακρίβεια Βάσει της διεθνούς βιβλιογραφίας, υπάρχουν πέντε μέθοδοι εκτίμησης (ή τρεις προσεγγίσεις – συγκριτική, κόστους και εισοδηματική). Οι μέθοδοι αυτοί λοιπόν είναι οι παρακάτω: ● Συγκριτική: Θεωρείται ο θεμέλιος λίθος κάθε εκτίμησης. Πάνω της βασίζονται εν πολλοίς και οι άλλες μέθοδοι. Η μέθοδος αυτή είναι απλή και κατανοητή, αφού ο εκτιμητής συλλέγει τα απαραίτητα στοιχεία από την αγορά (στοιχεία πωλήσεων από το Κτηματολόγιο, ζητούμενες τιμές, ενοίκια, κ.τλ.), κάνει τις απαραίτητες αναπροσαρμογές και βάσει της εμπειρίας του, της πορείας του κύκλου και της ανάλυσης καταλήγει στην αγοραία αξία του ακινήτου. Χρησιμοποιείται για χωράφια, οικόπεδα, διαμερίσματα, κατοικίες και για τα περισσότερα είδη ακινήτων με την προϋπόθεση ότι υπάρχουν επαρκή δεδομένα και ότι ο εκτιμητής είναι αρκετά έμπειρος ώστε να μπορεί να τα αναλύσει. Οι δυσκολίες της μεθόδου αυτής έχουν να κάνουν με τη διαθεσιμότητα (ποσότητα) των δεδομένων κατά πρώτο λόγο και κατά δεύτερο αλλά εξίσου σημαντικό με την ποιότητα και την αξιοπιστία

εκτιμητής είτε βάσει συμβολαίου είτε βάσει ανάλυσης αγοράς υπολογίζει τις μελλοντικές ταμειακές ροές για ένα εύλογο χρονικό διάστημα, τα σχετικά έξοδα (ανακαινίσεις, διαχείριση κ.τλ), κεφαλαιοποιεί στο διηνεκές το τελευταίο εισόδημα και επιλέγοντας τον κατάλληλο συντελεστή που προεξοφλεί τις ροές αυτές στο σήμερα. Χρησιμοποιείται κυρίως για εμπορικά ακίνητα (καταστήματα και γραφεία) αλλά γενικά για τα ακίνητα που ενοικιάζονται ή μπορούν να ενοικιαστούν. Οι δυσκολίες της μεθόδου αυτής είναι και πάλι η

εύρεση στοιχείων (ενοικίων – όπου προσαρμόζονται με τη βοήθεια της συγκριτικής μεθόδου) αλλά και η επιλογή του κατάλληλου συντελεστή προεξόφλησης, καθώς και του συντελεστή κεφαλαιοποίησης του τελευταίου ενοικίου. ● Υπολειμματική: Πρόκειται για τη μέθοδο που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό της αξίας κενής γης και χρησιμοποιείται πολλές φορές ως εναλλακτική της συγκριτικής. Κατά τη μέθοδο αυτή ο εκτιμητής υπολογίζει την αξία της ολοκληρωμένης ανάπτυξης (βάσει συγκριτικής ή επενδυτικής) και αφαιρεί όλα τα έξοδα προκειμένου να καταλήξει στην αξία της κενής γης. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται και για να εντοπιστεί η βέλτιστη ανάπτυξη (= η χρήση γης που δίνει την υψηλότερη αξία στη γη). Χρησιμοποιείται για κενά οικόπεδα ή χωράφια που μπορούν να αναπτυχθούν, για ακίνητα που πρόκειται να αλλάξουν χρήση, καθώς και για ακίνητα που ανακαινίζονται. Το πρόβλημα είναι ότι η μέθοδος έχει αρκετές υποθέσεις (τιμή πώλησης, διάρκεια πωλήσεων, κόστος κατασκευής / ανακαίνισης.

● Κερδών: Είναι η μέθοδος που χρησιμοποιείται για να εκτιμηθούν ακίνητα τύπου bars, εστιατόρια,

ξενοδοχεία, γυμναστήρια, κινηματογράφου, θεματικά πάρκα, κ.τλ.. Η χρήση της είναι παρόμοια με την επενδυτική. Η ουσιώδης διαφορά είναι ότι τα ακίνητα που εκτιμώνται με τη μέθοδο αυτή έχουν τις ανάλογες άδειες και έχουν σχεδιαστεί για ένα συγκεκριμένο σκοπό. Η εκτίμηση γίνεται αφού ο εκτιμητής λάβει υπόψη εκτός από όλα τα άλλα και τους τρεις τουλάχιστον τελευταίους διαθέσιμους ελεγμένους λογαριασμούς της εταιρείας όπου φαίνεται ο κύκλος εργασιών, τα κέρδη τα έξοδα κ.τλ.. Τα σημεία που προβληματίζουν τους εκτιμητές κατά την εφαρμογή της μεθόδου αυτής είναι συνήθως το ότι οι ελεγμένοι λογαριασμοί έχουν και κάποια «προσωπικά» έξοδα, η εποχικότητα που παρουσιάζουν κάποια είδη επιχειρήσεων κ.τλ.. ● Κόστος (αποσβεσμένο κόστος αντικατάστασης): Βάσει βιβλιογραφίας και προτύπων είναι η μέθοδος «last resort» και χρησιμοποιείται για να εκτιμήσουμε συνήθως δημόσια κτήρια που δεν μπορούν να συγκριθούν ή να ενοικιαστούν με το αγοραίο ενοίκιο. Σε γενικές γραμμές, ακίνητα που δεν είναι εύκολα εμπορεύσιμα. Κατά παρέκκλιση από τη βιβλιογραφία, οι εκτιμητές στην Κύπρο αλλά και σε άλλες μεσογειακές χώρες, λόγω του έντονου ανάγλυφου, της ανομοιόμορφης δόμησης, της απόστασης από θάλασσα, θέας κ.τλ., η μέθοδος αξιοποιείται και για κατοικίες. Η βάση της μεθόδου είναι πως ο εκτιμητής υπολογίζει ξεχωριστά την αξία της γης με τη χρήση της συγκριτικής μεθόδου και στη συνέχεια προσθέτει το κόστος αντικατάστασης του κτηρίου λαμβάνοντας υπόψη και τις αποσβέσεις ώστε να εξομοιωθεί με την υφιστάμενη κατάσταση συντήρησης. Φυσικά για να είναι σωστή η αξία που υπολογίζεται πρέπει και πάλι ο εκτιμητής

να κάνει αναπροσαρμογές τόσο στην αξία γης, όσο και στο αποσβεσμένο κόστος αντικατάστασης προκειμένου να προκύψει ρεαλιστική

του μέλλοντος. Ποια

και πάλι με ατάκα του

ρώτησαν γιατί να ανησυχούμε τόσο για την τεχνητή νοημοσύνη,

όταν

από

μπορούμε πάντα να βγάλουμε τον υπολο

ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ Σε παγκύπρια βάση καταγράφηκαν συνολικά 5.442

Αυξημένο ήταν το ενδιαφέρον για τον τομέα των ακινήτων κατά τη διάρκεια του δευτέρου τριμήνου του 2022. Σύμφωνα με τις συγκριτικές πωλήσεις ακινήτων του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας όπως έτυχαν επεξεργασίας και παρουσιάζονται στο δεύτερο τριμηνιαίο «Ενημερωτικό Δελτίο για την αγορά Ακινήτων» του Συμβουλίου Εγγραφής Κτηματομεσιτών, ο τομέας διατήρησε τη δυναμική του. Σύμφωνα με τα δεδομένα, παγκύπρια καταγράφηκαν συνολικά 5.442 πωλήσεις αξίας €1,2 δισ. ευρώ. Για ακόμα ένα τρίμηνο και παρά τις συνθήκες έντονης αβεβαιότητας και αυξανόμενου πληθωρισμού, το ενδιαφέρον για διαμερίσματα αλλά και οικόπεδα κι άλλα τεμάχια γης ήταν ιδιαίτερα έντονο.

ΑΝΑ ΕΠΑΡΧΙΑ

ΕΚΑΤ.

Πάφο καταγράφηκαν για ακόμα ένα τρίμηνο οι περισσότερες πωλήσεις σπιτιών (154), με μεγάλο ποσοστό εξ αυτών να χαρακτηρίζονται ως επαύλεις. Στη Λάρνακα, οι πωλήσεις ανήλθαν σε 1.034 και η συνολική τους αξία στα €173 εκατ. Τέλος, στην επαρχία Αμμοχώστου υλοποιήθηκαν 295 πράξεις συνολικής αξίας €59 εκατ. με το ενδιαφέρον για ακόμα ένα τρίμηνο να είναι έντονο για χωράφια (174). Σημειώνεται πως «το Συμβούλιο εξασφάλισε για πρώτη φορά πρόσβαση στις συγκριτικές πωλήσεις ακινήτων του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας σε όλους τους αδειούχους κτηματομεσίτες στα πλαίσια της διαρκούς προσπάθειάς του για αύξηση της διαφάνειας και της πληροφόρησης τόσο των επαγγελματιών όσο και του κοινού. Το Συμβούλιο θα παρουσιάζει τα δεδομένα του τομέα όπως προκύπτουν μέσα από τα στοιχεία, ανά τρίμηνο, ώστε να υπάρχει μία διαρκής ενημέρωση των ενδιαφερομένων για την πορεία της Κτηματαγοράς στην Κύπρο».

ΝΕΑ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ Το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας (ΤΚΧ) ανακοίνωσε επίσης τη Νέα Γενική Εκτίμηση, σε αξίες 1.1.2021. Είναι η πέμπτη κατά σειρά εκτίμηση μετά από αυτές που έγιναν για τα έτη 1920, 1980, 2013 και 2018. Σημειώνεται, πως μετά από σχετική τροποποίηση της νομοθεσίας, γενικές εκτιμήσεις θα γίνονται πλέον κάθε τρία χρόνια. Με τη νέα Γενική Εκτίμηση εκτιμήθηκαν 1.093,495 γεωτεμάχια (χωράφια/οικόπεδα) και 566,553 μονάδες (διαμερίσματα, μεζονέτες, καταστήματα), δηλαδή συνολικά 1.660,048 ακίνητα. Η συνολική αξία των ακινήτων που εκτιμήθηκαν υπολογίζεται ότι ξεπερνά τα 186 δισεκατομμύρια ευρώ, σε σύγκριση με περίπου 182 δισεκατομμύρια, που ήταν η συνολική αξία των ακινήτων την 1.1.2018. Κατά μέσον όρο οι αξίες της Γενικής Εκτίμησης 1.1.2021 δεν διαφοροποιούνται σημαντικά από τις αντίστοιχες αξίες της 1.1.2018. Παρατηρούνται πολύ μικρές αυξήσεις στις αξίες των οικιών και διαμερισμάτων, ενώ στις περιπτώσεις χωραφιών και οικοπέδων παρατηρούνται και κάποιες μειώσεις. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις, οι οποίες επίσης δεν είναι σημαντικές, παρατηρούνται στα διαμερίσματα και τις κατοικίες της Επαρχίας Λεμεσού.

ΤΕΡΑΣΤΙΕΣ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ Η πιο πρόσφατη πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει ο τομέας, ΑΡΘΡΟ ΑΝ ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΟΎΜΕ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜ Ο ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΉΤΩΝ ΠΟ Ύ ΧΡΕΙ Α ΖΕΤΑΙ ΝΑ ΕΜΠΛΑΚΟΎΝ ΑΠ Ο Τ Ή Ν Ε ΝΑΡΞ Ή Μ Ε ΧΡΙ Τ Ή Ν ΟΛΟΚΛΉΡΩΣ Ή ΚΑΙ ΔΙΑΧΕ Ι ΡΙΣ Ή ΕΝ Ο Σ ΑΝΑΠΤ Ύ ΞΙΑΚΟΎ Ε ΡΓΟ Ύ, ΕΎΚΟΛΑ ΜΠΟΡΟΎΜΕ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΉΣΟ Ύ ΜΕ Τ Ή Ν ΤΕΡΑ ΣΤΙΑ Σ Ή ΜΑΣ Ι Α ΠΟ Ύ Ε ΧΕΙ Ο ΚΛ Α ΔΟΣ ΓΙΑ ΟΛ Ο ΚΛ Ή Ρ Ή Τ Ή Ν ΟΙΚΟΝΟΜ Ι Α ΤΟ Ύ ΤΟ ΠΟ Ύ

ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΎ ΔΙΕ ΎΘ Ύ ΝΤΉ Τ Ή Σ ΟΕΒ

Κατά καιρούς ο τομέας των ακινήτων βρέθηκε να είναι εκτεθειμένος σε τρικυμίες οι οποίες, έστω και προσωρινά, επηρέασαν την πορεία του. Επιγραμματικά θα αναφερθώ στις πιο πρόσφατες, ξεκινώντας από την κατάρρευση της Lehman Brothers στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Σεπτέμβριο του 2008. Οι αλυσιδωτές δυσμενείς εξελίξεις που ακολούθησαν, κυρίως στον ευρωπαϊκό χώρο, μείωσαν σε μεγάλο βαθμό το ενδιαφέρον από παραδοσιακές μας αγορές του εξωτερικού. Τα πράγματα, ασφαλώς και έγιναν πολύ πιο δύσκολα, για το σύνολο της κυπριακής οικονομίας και κοινωνίας, μετά τις αποφάσεις του Eurogroup του Μαρτίου του 2013 και την κρίση που ακολούθησε. Δεν μπορώ να μην αναφερθώ στο Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα, το οποίο κατά τη διάρκεια της ύπαρξής του αναμφίβολα συνέβαλε στην ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας μετά την κρίση του 2013. Ήταν ένα από τα σημαντικότερα κίνητρα που δημιούργησε η Κύπρος για προσέλκυση ξένων επενδύσεων στο νησί μας μετά την κατάρρευση της οικονομίας και του τραπεζικού τομέα. Η Κύπρος κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα πολύ ανταγωνιστικό και ελκυστικό πακέτο που περιείχε μεταξύ άλλων προοπτικές για προσοδοφόρα επιχειρηματική δραστηριότητα, χαμηλό φορολογικό συντελεστή, ευκαιρίες για αγορά ακίνητης περιουσίας, ευκαιρίες για μόνιμη διαμονή και απασχόληση σε ένα από τα ασφαλέστερα κράτη της ΕΕ. Η Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) αναγνωρίζοντας τα πιο πάνω, ανέθεσε στον οίκο Ernst and Young Κύπρου (ΕΥ), τη διενέργεια μελέτης για τις επιδράσεις του

Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος στην κυπριακή οικονομία. Σύμφωνα με τη μελέτη η οποία παρουσιάστηκε σε διάσκεψη τύπου στις 8 Οκτωβρίου 2020, για την περίοδο 2013-2018, το Πρόγραμμα είχε καθοριστική συμβολή στην προσπάθεια για ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας, αφού το συνολικό ύψος της άμεσης και έμμεσης συμβολής του στην οικονομία υπολογίζεται στα €7,6 με €9,7 δισεκατομμύρια. Συγκεκριμένα, το 60% περίπου από το σύνολο της οικονομικής συμβολής του Προγράμματος στην οικονομία φαίνεται να κατέληξε, πέραν των κατασκευών και των ακινήτων, σε διάφορους τομείς, όπως τραπεζικές, χρηματοοικονομικές και επαγγελματικές υπηρεσίες, λογιστικά και δικηγορικά γραφεία, κ.ά.. Παράλληλα υπολογίζεται ότι δημιούργησε γύρω στις 10 χιλιάδες θέσεις εργασίας, ενώ συνέβαλε στην εισροή εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ στα ταμεία του Κράτους. Επιπρόσθετα, θετική συμβολή είχε και στη μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων. Η κατάργησή του τον Νοέμβριο του 2020 επέφερε σοβαρό πλήγμα στον τομέα, όχι όμως ανυπέρβλητα κωλύματα. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ COVID-19 Ο τομέας δεν έμεινε ανεπηρέαστος ούτε από την πανδημία του κορωνοϊού. Πολλές επιχειρήσεις του κλάδου είδαν απότομη μείωση ενδιαφέροντος από υποψήφιους αγοραστές, με αποτέλεσμα να παρατηρηθεί σημαντική πτώση στις πωλήσεις ακινήτων, ιδιαίτερα των υπό κατασκευή και ως εκ τούτου να κινδυνεύει η βιωσιμότητά τους. Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2021, με την πρόοδο στον έλεγχο της πανδημίας, ο επιχειρηματικός κόσμος άρχισε να επιστρέφει σταδιακά στους ρυθμούς της «νέας κανονικότητας» όπως έχει διαμορφωθεί. Σήμερα παρατηρούμε ότι η επιστροφή στην οικονομική δραστηριότητα συνοδεύεται με ανάκαμψη και της αγοράς ακινήτων. Η ΟΕΒ δίνει ιδιαίτερη σημασία στον νευραλγικό τομέα των ακινήτων και της ανάπτυξης γης και οικοδομών που επηρεάζει άμεσα και έμμεσα ένα ευρύ φάσμα επαγγελμάτων, ειδικοτήτων και υποστηρικτικών δραστηριοτήτων της εφοδιαστικής αλυσίδας. Αν αναλογιστούμε τον αριθμό των ειδικοτήτων που χρειάζεται να εμπλακούν από την έναρξη μέχρι την ολοκλήρωση και διαχείριση ενός αναπτυξιακού έργου, εύκολα μπορούμε να κατανοήσουμε την τεράστια σημασία που έχει ο κλάδος για ολόκληρη την οικονομία του τόπου. Κάτω από την ομπρέλα της Οργάνωσής μας είναι ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης και Οικοδομών, καθώς και η Ομοσπονδία Συνδέσμων Εργολάβων Οικοδομών

Κύπρου (ΟΣΕΟΚ), δύο πολύ σημαντικά μέλη της ΟΕΒ. Η ΟΕΒ παρέχει κάθε δυνατή στήριξη στους δύο αυτούς Συνδέσμους και μέσα από τη δράση της, αφουγκράζεται τα θέματα που τους απασχολούν, έτσι ώστε να μπορεί να υποβάλλει εισηγήσεις προς το κράτος για την επίλυση των προβλημάτων που ταλανίζουν την αγορά ακινήτων και παρεμποδίζουν την ομαλή πορεία του τομέα. Μερικά από τα σοβαρότερα θέματα στα οποία θα μπορούσα να αναφερθώ έστω και επιγραμματικά, αφορούν την εκπόνηση Σχεδίου Νήσου μέσω του οποίου θα εφαρμόζεται η πολεοδομική πολιτική/σχεδιασμός για τα επόμενα 30 χρόνια και θα αποτελεί τη βάση για την ετοιμασία των Τοπικών Σχεδίων και της Δήλωσης Πολιτικής, την πλήρη εφαρμογή της Πολιτικής Αδειοδότησης της Ανάπτυξης και την έγκαιρη έκδοση των Τίτλων Ιδιοκτησίας, ιδανικά με την παράδοση του ακινήτου.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΟΙ ΜΕ ΤΟΝ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟ Η πιο πρόσφατη πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει ο τομέας, αφορά την άνοδο του πληθωρισμού όπως αυτή προέρχεται κυρίως μέσα από τις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας και των κατασκευαστικών υλικών. Παρόλο που στις αρχές, οι περισσότερες από τις επιχειρήσεις του τομέα είχαν την ευχέρεια να τις απορροφήσουν, σήμερα αδυνατούν να το πράξουν, με αποτέλεσμα το αυξημένο κόστος που προκύπτει να μετακυλίεται στον αγοραστή. Η ΟΕΒ έχει υποβάλει σωρεία προτάσεων στο Υπουργείο Οικονομικών προς απάμβλυνση του φαινομένου αυτού, όπως για παράδειγμα την επιδότηση μέρους του επιτοκίου για απόκτηση πρώτης κατοικίας. Εν κατακλείδι, οι προοπτικές ανάπτυξης παραμένουν τεράστιες για τον τομέα των ακινήτων, ο οποίος συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για ξένους αγοραστές και η ασφαλέστερη επένδυση για τους ντόπιους. Για τους ξένους, η Κύπρος αποτελεί μία καλή επιλογή για ποιοτική διαβίωση και εργασία (headquartering), όσο και για επένδυση, προσβλέποντας στην άνοδο των αξιών τους στο μέλλον, ειδικά τώρα που στα πλαίσια της «πράσινης μετάβασης» οι αναπτύξεις αποτελούν πλέον έργα υψηλής ενεργειακής απόδοσης σεβόμενες το περιβάλλον. Για τους ντόπιους, η αγορά ακινήτου αποτελεί τη μεγαλύτερη επένδυση που θα κάνει κάποιος κατά τη διάρκεια της ζωής του, καθότι θεωρείται ως μία από τις ασφαλέστερες, αφού με την πάροδο των χρόνων διαφάνηκε ότι παρά τις όποιες αυξομειώσεις παρατηρηθούν, η αξία τείνει γενικά να αυξάνεται.

Παρά την αβεβαιότητα που επικρατεί στη διεθνή οικονομία και τις εγχώριες αδυναμίες μας, ο τομέας των ακινήτων παρουσιάζει σημαντικές επιδόσεις μέσα στο 2022. Μάλιστα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Κτηματολογίου, τον Μάιο παρατηρήθηκε εκτόξευση στις πωλήσεις ακινήτων με επίκεντρο τη Λεμεσό, τη Λάρνακα και την Πάφο. Η άνοδος στις πωλήσεις, που σημειώθηκε σε παγκύπρια κλίμακα, είναι της τάξης του 50%, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021. Στα ειδικότερα στοιχεία, η Λεμεσός παρουσίασε άνοδο 74%, η Λάρνακα 96%, η Πάφος 79% και η ελεύθερη περιοχή Αμμοχώστου 16%. Μοναδική εξαίρεση η Λευκωσία, που παρουσίασε μείωση στις πωλήσεις κατά 7%. Η εκπληκτική αυτή πορεία του τομέα των ακινήτων, έρχεται σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από έντονη αβεβαιότητα στη διεθνή οικονομία, από τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, από την εκτόξευση του πληθωρισμού άνω του 8% στην Κύπρο και από την αύξηση των τιμών ΑΡΘΡΟ ΤΟ ΜΈΓΑ ΈΡΏΤΗΜΑ, ΦΥΣΙΚΑ, ΈΙΝΑΙ ΓΙΑ ΠΟΣΟ ΚΑΙΡΟ ΘΑ ΣΥΝΈΧΙΣΤΈΙ ΑΥΤΗ Η ‘’ΑΝΟΙΞΗ’’ ΣΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ, ΑΠΟ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΠΟΥ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΝΈΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΈΠΗΡΈΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΈΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΤΏΝ ΠΟΛΙΤΏΝ;

στα κατασκευαστικά υλικά κατά 22%. Υπό κανονικές συνθήκες οι παράγοντες αυτοί T ΌΥ ΜΑΡΙ ΌΥ ΤΣΙΑΚΚ Ή Γ Έ ΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤ Έ Α Κ Έ Β Έ

τητα και εμείς δεν αντιμετωπίσουμε έγκαιρα και σωστά τις παθογένειές μας, θα υπάρξει ανατροπή της σημερινής εικόνας. Ως ΚΕΒΕ, που επιδιώκουμε τη συνεχή ανάπτυξη της οικονομίας, θα επιδιώξουμε να επικρατήσουν ευνοϊκές συνθήκες, ώστε να συνεχιστεί η έντονη κινητικότητα της αγοράς. Στα πλαίσια αυτά πιέζουμε για τη συνεχή λήψη μέτρων για συγκράτηση των πληθωριστικών πιέσεων, για στήριξη των εισοδημάτων των νοικοκυριών και κυρίως των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, για προώθηση των μεταρρυθμίσεων, για αύξηση των έργων υποδομής (μαρίνων, γηπέδων γκολφ κ.λπ.), για προσέλκυση νέων επενδύσεων, για παροχή κινήτρων για προσέλκυση ξένων επιχειρήσεων και άλλα.

Όπως γνωρίζετε, οι επιχειρήσεις μεγάλων αναπτύξεων αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, λόγω της κατάργησης του επενδυτικού προγράμματος. Ακόμα το κόστος κατασκευών, τα προβλήματα εφοδιασμού, οι καθυστερήσεις του δημόσιου τομέα στις πολεοδομικές και χωρομετρικές άδειες και άλλα, δημιουργούν αντικίνητρο στην οικοδομική βιομηχανία, γεγονός που επηρεάζει την αγορά ακινήτων. Όλα αυτά οφείλουμε να τα δούμε και σε συνεργασία με την κυβέρνηση να προωθήσουμε τις καλύτερες λύσεις. Το ΚΕΒΕ, που εκπροσωπεί σχεδόν το σύνολο των επιχειρήσεων κατασκευών, βρίσκεται σε συνεχή επαφή μαζί τους, προκειμένου να υπερπηδηθούν όλα αυτά τα προβλήματα.

Η Ομοσπονδία Συνδέσμων Εργολάβων Οικοδομών Κύπρου - Ο.Σ.Ε.Ο.Κ., είναι εγγεγραμμένη ως (εργοδοτική) Συντεχνία στο Mητρώο Συντεχνιών και εκπροσωπεί τους αδειούχους εργολήπτες από όλη την Κύπρο. Κατάφερε να εδραιωθεί ως η φωνή του εργοληπτικού κόσμου της Κύπρου, η οποία ως κοινωνικός εταίρος, συμμετέχει ενεργά στη λήψη των σημαντικών αποφάσεων για τον κλάδο, εκπροσωπώντας σε όλα τα βήματα τον εργοληπτικό κόσμο της Κύπρου. Έχει συχνές επαφές με άλλους εμπλεκόμενους με τον τομέα φορείς και εργάζεται προς αντιμετώπιση των προβλημάτων του εργοληπτικού κόσμου και των προκλήσεων των καιρών. Από το 1996 η Ο.Σ.Ε.Ο.Κ. είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας για την Κατασκευαστική Βιομηχανία, F.I.E.C., τον κύριο συνομιλητή της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα κατασκευαστικού τομέα, η οποία εκπροσωπεί τους εργοδότες 33 εθνικών Oμοσπονδιών - μελών σε 28 ευρωπαϊκές χώρες (25 ΕΕ & Νορβηγία, Ελβετία, Ουκρανία), αντιπροσωπεύοντας κατασκευαστικές επιχειρήσεις όλων των μεγεθών. Μέσα από τη δράση της στη F.I.E.C., ενημερώνεται έγκαιρα για τις επερχόμενες τάσεις και κρίσεις και μοιράζεται μαζί με τους άλλους εταίρους τις εμπειρίες και καλές πρακτικές που ακολουθούνται στην ευρωπαϊκό χώρο. Λειτουργεί το δικό της Εκπαιδευτικό Κέντρο εγκεκριμένο από την ΑνΑΔ, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην επιμόρφωση και κατάρτιση όλων

εμπλέκεται ως εταίρος σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα απορροφώντας γνώση και εμπειρία την οποία και αξιοποιεί προς όφελος του κατασκευαστικού τομέα στον τόπο μας. Από το 2009 κυκλοφορεί το δικό της εκφραστικό όργανο, περιοδικό «Εργολήπτης». Καθώς εκπροσωπεί έναν από τους πλέον νευραλγικούς τομείς της οικονομίας, ο οποίος εργοδοτεί τουλάχιστον 40.000 εργαζόμενους μαζί με παρεμφερή ειδικότητες, η Ο.Σ.Ε.Ο.Κ. βρίσκεται στην πρώτη γραμμή για αντιμετώπιση κρίσεων και στήριξη της απασχόλησης και της οικονομίας στον τόπο μας.

ΑΛΛΕΠΑΛΛΗΛΕΣ ΟΙ ΚΡΙΣΕΙΣ Τα τελευταία δύο χρόνια είχε να αντιμετωπίσει τις αλλεπάλληλες κρίσεις συνεπεία των γνωστών απρόβλεπτων παραγόντων της πανδημίας και της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία που ακολούθησε. Τα περιοριστικά μέτρα αναχαίτισης της πανδημίας, κλυδώνισαν σχεδόν όλους τους κλάδους της οικονομίας. Παρόλα αυτά, σε αντίθεση με τους άλλους τομείς, ο Κατασκευαστικός Τομέας, συνέχισε να λειτουργεί το διάστημα αυτό σε πρωτόγνωρες συνθήκες και να συμβάλλει στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν - ΑΕΠ (6,1% ) και στον τομέα της απασχόλησης στη χώρα μας. Οι απρόβλεπτες αλματώδεις αυξήσεις στις τιμές των δομικών υλικών που σημειώθηκαν από το 2020 μέχρι σήμερα, στις οποίες προστέθηκε και η κατακόρυφη αύξηση της τιμής των καυσίμων (και μεταφορών), σε συνδυασμό με την έλλειψη υλικών από την αγορά, ανέβασαν το κατασκευαστικό κόστος κατά περίπου 30%. Παράλληλα ακολουθείτο η εσφαλμένη πρα -

κτική της διαγραφής των όρων των συμβολαίων για ανάκτηση από τους εργολήπτες του πρόσθετου κόστους από ενδεχόμενες αυξήσεις στα εργατικά και τις τιμές των υλικών κατά τη διάρκεια των έργων. Ο εργοληπτικός κόσμος της Κύπρου κατόρθωσε ν’ απορροφήσει το απρόβλεπτο αυτό κόστος, χάριν της συνέχισης των εργασιών, της απασχόλησης στον κατασκευαστικό τομέα και της αποφυγής της διακοπής των εν εξελίξει έργων. Με τις τιμές που αναφέραμε να παραμένουν στα ίδια επίπεδα, για δεύτερη συνεχή χρονιά και το πρόσθετο πλήγμα στο ήδη βεβαρημένο οικονομικό περιβάλλον του τομέα, που επέφερε ο πόλεμος στην Ουκρανία (ελλείψεις πρώτων υλών και καθυστερήσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα) οι εργοληπτικές επιχειρήσεις αδυνατούν ν΄ απορροφήσουν εκ νέου το αυξημένο κατασκευαστικό κόστος. Πέραν από την αύξηση του συνολικού κόστους των έργων και την καθυστέρηση στην ολοκλήρωσή τους, ορατός είναι πλέον ο κίνδυνος, μη ολοκλήρωσης υφισταμένων συμβάσεων, τόσο του ιδιωτικού, όσον και του δημόσιου τομέα και ενδεχόμενης αναστολής της λειτουργίας τους με τα γνωστά δυσμενή συνεπακόλουθα σε βάρος της απασχόλησης.

ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Η αύξηση του πληθωρισμού, οι τεράστιες και χωρίς προηγούμενο αυξήσεις σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, έχουν θέσει την Οικοδομική Βιομηχανία σε μεγάλη αβεβαιότητα. Επιπλέον των προβλημάτων που περιγράψαμε, ο εργοληπτικός κόσμος αντιμετωπίζει και τα ακόλουθα: ● Τον τερματισμό της παραγωγής του Δείκτη Ωρομίσθιων Οικοδομικών Επαγγελμάτων από τη Στατιστική Υπηρεσία, ο οποίος αποτελούσε τη βάση υπολογισμού των εκάστοτε αυξομειώσεων (διακυμάνσεων) στο εργατικό κόστος, με τον σχετικό όρο να περιλαμβάνεται σε όλα τα κατασκευαστικά συμβόλαια για έργα τόσο του δημοσίου, όσο και του ιδιωτικού τομέα. Από μέρους της Ο.Σ.Ε.Ο.Κ. έχει συσταθεί Επιτροπή, για εξεύρεση άμεσης λύσης. ● Τον επικείμενο περιορισμό του δομήσιμου εμβαδού για το οποίο επιβάλλεται μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 5% σε πρώτη κατοικία. Η Ο.Σ.Ε.Ο.Κ. θεωρεί ότι αυτό αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα στην αγορά ή ανέγερση ιδιόκτητης κατοικίας και παρεμβαίνει τόσο μέσα από την παρουσία της στις συνεδρίες της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής της Βουλής, όσο και μέσα από τις επαφές της με το αρμόδιο υπουργείο και να καταθέτει τις δικές της εισηγήσεις. ● Την έλλειψη σε εξειδικευμένου εργατοτεχνικού δυναμικού.

ΟΙ ΑΠΡ Ο ΒΛΕΠΤΕΣ ΑΛΜΑΤΏΔΕΙΣ ΑΥΞΉΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΤΙΜ Ε Σ ΤΏ Ν ΔΟΜΙΚΏΝ ΥΛΙΚΏΝ ΠΟΥ Σ Ή ΜΕΙΏΘ Ή ΚΑΝ ΑΠ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ Μέσα σε αυτό το μεταβαλλόμενο τοπίο, ο κατασκευαστικός τομέας, ο οποίος περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα παραγόντων που επηρεάζουν το περιβάλλον και την κοινωνία, έχει να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο. Οι σύγχρονες μέθοδοι εργασίας, η υιοθέτηση καλών πρακτικών και διεθνών προτύπων, η προώθηση της ψηφιακής μεταρρύθμισης, η εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου και οι δράσεις που περιορίζουν την κλιματική αλλαγή, όπως τα «έξυπνα» κτήρια, θα βοηθήσουν την ανάπτυξη του τομέα και την υποβοήθηση του οικονομικού κλίματος. Άμεσα θα πρέπει να προωθηθεί η ευρεία ενεργειακή αναβάθμιση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος, προς επίτευξη του κοινού ευρωπαϊκού στόχου εξοικονόμησης ενέργειας, καθώς και η παροχή κινήτρων για προώθηση ανακαίνισης υφιστάμενων κτηρίων. Η περαιτέρω ψηφιακή μεταρρύθμιση στον κατασκευαστικό τομέα έχει καταστεί επίσης αναγκαία προϋπόθεση για να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητά τους και να παραμείνουν οι εργοληπτικές επιχειρήσεις ανταγωνιστικές στην αγορά. Επιβεβλημένες θεωρούνται πλέον, η όσον το δυνατόν εξοικείωσή τους με τις νέες μορφές εργασίας και την κατάλληλη κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού τους. Είναι γεγονός ότι, ο κατασκευαστικός τομέας δεν είχε εντάξει στην καθημερινότητά του, την ευρεία χρήση της τεχνολογίας και παρά τη βίαιη επιβολή της χρήσης της τεχνολογίας ως ένα εκ των μέτρων αναχαίτισης τής εξάπλωσης της πανδημίας, βρίσκεται ακόμα σε πρώιμο στάδιο. Τόσο ο δημόσιος όσο και ο ιδιωτικός τομέας θα πρέπει να διευρύνει τη χρήση της τεχνολογίας, δίδοντας τη δυνατότητα αξιοποίησής της προς όφελος του επιχειρηματικού κόσμου και της κοινωνίας γενικότερα. Ως Ομοσπονδία, θα συνεχίσουμε να παρεμβαίνουμε όπου χρειάζεται για αντιμετώπιση των προκλήσεων και τη διαχείριση απρόβλεπτων και μη κρίσεων, προς όφελος των μελών των Συνδέσμων μας, των εργαζομένων τους και της οικονομίας γενικότερα. Όραμα της Ομοσπονδίας μας, αποτελεί διαχρονικά, αφενός η λειτουργία ενός επιχειρηματικού περιβάλλοντος σε συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού, το οποίο θα προσφέρει υψηλής ποιότητας έργα και αφετέρου, η δημιουργία ενός εργασιακού περιβάλλοντος, το οποίο θα λειτουργεί σε συνθήκες ασφάλειας και υγείας και θα προσφέρει στους εργαζομένους συνεχή κατάρτιση, επιμόρφωση και ενημέρωση για τα θέματα του τομέα, στα οποία οι ανάγκες των καιρών απαιτούν αυξημένες, νέες ή ειδικές δεξιότητες.

ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΛΟΪΖΟΥ ΔΙΕ ΎΘ Ύ ΝΟΝΤΟΣ Σ Ύ ΜΒΟΎΛΟΎ WIRE

Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ ΑΛΛ Α ΖΕ Ί ΤΑ ΑΚΊΝΗΤΑ, ΤΑ ΑΚΊΝΗΤΑ ΑΛΛ Α ΖΟΥΝ ΤΗΝ Ο Ί ΚΟΝΟΜΊΑ Σταδιακά ΑΡΘΡΟ Ο ΣΟΝ ΑΦΟΡΑ Τ Α ΕΜΠΟΡΙΚ Α ΑΚ Ι ΝΗΤΑ, ΕΚΤΙΜΟΎΜΕ ΠΩΣ ΤΑ ΕΠ Ο ΜΕΝΑ ΧΡ Ο ΝΙΑ ΘΑ ΔΟΎΜΕ ΕΠ Ι ΣΗΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚ Ε Σ ΑΛΛΑΓ Ε Σ Ο ΣΟ ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚ Ο ΕΜΠ Ο ΡΙΟ ΘΑ ΑΎ Ξ Α ΝΕΤΑΙ, ΑΦΟΎ ΘΑ ΠΡΟΚΎΠΤΟ Ύ Ν Ν Ε ΕΣ ΑΝ Α ΓΚΕΣ ΓΙΑ ΑΠΟΘΗΚΕ Ύ ΤΙΚΟΎΣ Χ Ω ΡΟ Ύ Σ, ΓΙΑ ΛΕΓΟ ΜΕΝΑ DARK STORES ΚΑΙ ΟΎΤΩ ΚΑΘ’ ΕΞ Η Σ

Την ίδια ώρα, η τεχνολογία αλλάζει όλες τις πτυχές της επιχειρηματικότητας με ραγδαίους ρυθμούς. Σε τέτοιο βαθμό, που ο τρόπος λειτουργίας των περισσότερων επιχειρήσεων σήμερα δεν θυμίζει σε τίποτα τον τρόπο που λειτουργούσαν πριν από μερικά χρόνια. Σταδιακά η τεχνολογία διεισδύει και στον τομέα των ακινήτων στην Κύπρο, ο οποίος παραδοσιακά χρειάζεται περισσότερο χρόνο από άλλους τομείς για να υλοποιήσει μία τέτοιου μεγέθους μετάβαση. Η τεχνολογική εξέλιξη των ακινήτων, μέσω της λεγόμενης Proptech (όρος που περιλαμβάνει όλες τις τεχνολογικές λύσεις που αποσκοπούν στην αναβάθμιση του τομέα των ακινήτων), προφανώς αφορά κυρίως τον ίδιο τον κλάδο και τους επαγγελματίες του χώρου. Ωστόσο, υπάρχουν και προεκτάσεις σε πολλούς άλλους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας, όπως τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες (Fintech) και το εμπόριο. Σ’ αυτήν την προσπάθεια που καταβάλλεται, ιδιαίτερα καθοριστικός είναι ο ρόλος των δεδομένων (data) και η σωστή αξιοποίησή τους. Δεδομένα για τον τομέα των ακινήτων υπάρχουν διάσπαρτα παντού, από κυβερνητικές υπηρεσίες μέχρι σε δορυφόρους μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα πάνω από τη γη. Το ζητούμενο είναι να συλλεχθούν αυτά τα δεδομένα, να αναλυθούν με σωστό και αξιόπιστο τρόπο και τα αποτελέσματα να ενσωματωθούν σε μία προσβάσιμη και εύχρηστη πλατφόρμα η οποία θα παρέχει ακριβή πληροφόρηση σε ιδιώτες και επαγγελματίες, ανάλογα με το βάθος της πληροφορίας που επιδιώκει ο καθένας. Μία τέτοια εξέλιξη θα επιλύσει δεκάδες προβλήματα και θα δημιουργήσει τεράστιες συνέργειες περιορίζοντας το όποιο οικονομικό

Ας μην ξεχνάμε πως κάθε ακίνητο είναι

του καθενός και τη βέλτιστη αξιοποίησή του. ΠΑΚΈΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΏΝ Γι’ αυτό στη WiRE συλλέγουμε αυτόματα δεδομένα για όλα τα ακίνητα και δημιουργούμε το πλήρες προφίλ για κάθε ένα από αυτά δημιουργώντας το ψηφιακό τους δίδυμο (digital twin) το οποίο, τολμούμε να πούμε, πως σε κάποιες περιπτώσεις είναι καλύτερο από το πραγματικό. Ίσως γι’ αυτό να έχει αποκτήσει τόση πολλή δημοτικότητα τελευταία το Metaverse! Πίσω στα δικά μας όμως, στη WiRE συλλέγουμε από διάφορες κυβερνητικές υπηρεσίες και συνδυάζουμε ανόμοια δεδομένα για ακίνητα όπως: ● ο τ ύπος του εδάφους

● ο κ ίνδυνος πλημμύρας

● τ ο μέγεθος και η ηλικία του κτηρίου

● α ν στην περιοχή υπάρχουν σχολεία, εστιατόρια κι άλλες ανέσεις

● τ ο όριο ταχύτητας του δρόμου

● τ ην ευκολία σύνδεσης με το ηλεκτρικό δίκτυο κ.τλ.. Ακολούθως τα συνδυάζουμε με δορυφορικά δεδομένα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), π.χ. σε σχέση με το πού έχει ξεκινήσει νέα κατασκευή, εάν μια περιοχή είναι επιρρεπής σε καθιζήσεις, κατο λισθήσεις ή κίνδυνο πλημμύρας κ.τλ.. Έτσι, παρέχεται η δυνατότητα αυτόματης πρόσβασης στο πλήρες προφίλ κάθε ακι νήτου σε ολόκληρη τη χώρα. Αυτό

υπηρεσίες αυτοματοποιημένα, καθώς έχουν ανά πάσα στιγμή διαθέσιμες τις περισσότερες από τις πληροφορίες που απαιτούνται για να υλοποιήσουν μία τέτοια ενέργεια. Για παράδειγμα, οι ασφαλιστικές εταιρείες θα μπορούν με αυτοματοποιημένες υπηρεσίες να πωλούν ασφάλιση κτηρίου και να καθορίζουν τα σχετικά ασφάλιστρα με ακρίβεια και ταχύτητα. Οι τράπεζες να εκδίδουν ενδεικτικούς όρους για στεγαστικά δάνεια. Οι εταιρείες φωτοβολταϊκών να στοχεύουν περιοχές για προώθηση προϊόντων που αφορούν ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών. Τα εστιατόρια και οι

υπεραγορές στις περιοχές στις οποίες υπάρχει έντονη κατασκευαστική δραστηριότητα και ούτω καθ’ εξής. Στη σύγχρονη εποχή, οι άνθρωποι θέλουν να έχουν πρόσβαση και να μοιράζονται πληροφορίες. Η συγκεκριμένη τάση εντατικοποιήθηκε κατά την περίοδο της πανδημίας COVID-19 και δεν πρόκειται να ατονήσει. Το αντίθετο. Παρέχοντας στις επιχειρήσεις αξιόπιστα και συμπυκνωμένα την ουσία ενός ολόκληρου τομέα συμβάλουμε στη διαφάνεια και εκσυγχρονισμό του.

ΜΑΡΙΝΑ ΑΓΙΑΣ ΝΑΠΑΣ

ΕΓΚΑΙΝΙΑΣΑΜΕ ΜΙΑ ΝΕΑ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑ ΥΠΟΣΧΟΜΕΝΗ ΕΠΟΧΗ… Όραμά μας είναι η Μαρίνα Αγίας Νάπας να καταστεί ο καλύτερος ναυτικός και τουριστικός προορισμός, καθώς και διαβίωσης στην Ανατολική Μεσόγειο.

«H Μαρίνα Αγίας Νάπας, από τον Ιούνιο, αποτελεί τον απόλυτο προορισμό στην Κύπρο». Το πιο πάνω αναφέρει σε συνέντευξή του ο διευθύνων σύμβουλος της Μαρίνας Αγίας Νάπας, Σταύρος Καραμοντάνης , ο οποίος μας μιλά για το όραμα, τον στόχο και την αποστολή της εταιρείας. Μιλώντας για το μεγαλεπήβολο έργο ο κ. Καραμοντάνης, σημειώνει πως «η εταιρεία με γνώμονα την αποστολή της, να καταστεί δηλαδή ο καλύτερος ναυτικός και τουριστικός προορισμός της Ανατολικής Μεσογείου, είναι πλήρως αφοσιωμένη και εναρμονισμένη με το στρατηγικό πλάνο ανάπτυξης για την επίτευξη του παραπάνω στόχου». Πώς έκλεισε το πρώτο εξάμηνο του 2022 για τον τομέα των ακινήτων και ποιος είναι ο δικός σας απολογισμός; Η ολοκλήρωση μεγάλων αναπτύξεων, καθώς και η ανακοίνωση νέων έργων καταδεικνύει ότι το μέλλον για τον κλάδο οφείλει να είναι αισιόδοξο παρά τις αντιξοότητες που κατά καιρούς παρουσιάζονται. Η αλήθεια είναι ότι η έναρξη του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας άλλαξε εκ νέου τα δεδομένα, όχι μόνο για τον τομέα του real estate και έθεσε μερικούς νέους περιορισμούς στην περαιτέρω ανάπτυξη εργασιών. Για ένα έργο πολυδιάστατο, μεικτής ανάπτυξης όπως η Μαρίνα Αγίας Νάπας, που ενσωματώνει το οικιστικό μέρος με τις υπηρεσίες της μαρίνας, καθώς και τη διασκέδαση και την ψυχαγωγία στην εμπορική ζώνη αντιλαμβάνεστε ότι τα target markets και το δυνητικό πελατολόγιο παρουσιάζουν σημαντική διαφοροποίηση και η προσέγγιση είναι διαφορετική. Για εμάς το πρώτο εξάμηνο αποτέλεσε μια σταθερή καλή πορεία του κλεισίματος του 2021, με σημαντική αύξηση των υποψήφιων αγοραστών και συνάμα στις επισκέψεις. Σίγουρα σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2021, το φετινό αποτελεί σαφώς καλύτερο. Ποιο είναι το όραμα του Ομίλου σας; Όραμά μας είναι η Μαρίνα Αγίας Νάπας να καταστεί ο καλύτερος ναυτικός και τουριστικός προορισμός, καθώς και διαβίωσης στην Ανατολική Μεσόγειο. Καθημερινά είμαστε ένα

βήμα πιο κοντά στο να το πραγματοποιήσουμε και κυρίως μετά τα εγκαίνια της Μαρίνας Αγίας Νάπας, τον περασμένο Ιούνιο, είμαστε υπερήφανοι και στη θέση να υποστηρίζουμε με σθένος ότι μια νέα, πολλά υποσχόμενη εποχή ξεκινά τόσο για εμάς όσο και για την ευρύτερη περιοχή. Η Μαρίνα Αγίας Νάπας από τον Ιούνιο αποτελεί τον απόλυτο προορισμό στην Κύπρο. Ποιες προκλήσεις καλείται να αντιμετωπίσει σήμερα ο τομέας των ακινήτων; Ως Όμιλος πώς ανταποκρίνεστε στις προκλήσεις αυτές; Οι προκλήσεις είναι πολλές. Θα ξεκινήσω με ένα δεδομένο πλέον, στο οποίο δυστυχώς αναφέρομαι κατά καιρούς. Και η αναφορά μου κατά καιρούς σημαίνει ότι δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις και μέτρα για ουσιαστική, ριζική αλλαγή. Η Κύπρος έχει θέσει εμπόδια στην προσέλκυση νέων επενδύσεων. Παρέχει μηδαμινά έως ανύπαρκτα κίνητρα, ενώ παράλληλα δυσκολεύει σχεδόν διαρκώς τους επενδυτές που έχουν επιλέξει τη χώρα μας για σημαντικές επενδύσεις. Τουλάχιστον το τελευταίο εξάμηνο, παρατηρείται σημαντική αύξηση στις τιμές των πρώτων υλών και των υλικών. Το ανθρώπινο δυναμικό

που απαιτείται για μεγάλες αναπτύξεις παρουσιάζει σημαντική έλλειψη. Πριν ακόμα την έναρξη λειτουργίας της εμπορικής ζώνης της μαρίνας, παρατηρήσαμε σημαντικό κενό στην προσέλκυση προσωπικού στους χώρους εστίασης. Προσπαθούμε σε γενικές γραμμές να είμαστε μπροστά από τα γεγονότα και να έχουμε πάντα ένα δεύτερο ή ακόμα και τρίτο πλάνο δράσης. Η επιτυχία σε μια διαδρομή με προκλήσεις και κυρίως εμπόδια είναι πάντα πιο γλυκιά. Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα για τους επαγγελματίες του κλάδου και ποιες οι προτάσεις σας για απάμβλυνση των προβλημάτων αυτών; Μερικά από αυτά τα έχω αναφέρει πιο πάνω. Κίνητρα, εύκολες διαδικασίες προσέλκυσης επενδυτών, εύκολες διαδικασίες και μείωση γραφειοκρατίας στην καθημερινότητα. Παράλληλα, οφείλω να αναφέρω τα παρακάτω:

● Κ ατάργηση του ΦΠΑ στις αγοραπωλησίες ακινήτων με μίσθωμα.

● Α ύξηση της χρονικής διάρκειας μισθώσεων ακινήτων τουλάχιστον στα 250 έτη.

● Α ύξηση συντελεστή δόμησης κατά 15%. ● Κ ατάργηση του φόρου 8% στα πωλητήρια συμβόλαια που αφορούν την περίοδο μέχρι 31/12/2021 (που αφορούν συμβάσεις μαρίνων με μίσθωμα). ● Κ ατάργηση του φόρου υπεραξίας στα πωλητήρια συμβόλαια που αφορούν την περίοδο μέχρι 31/12/2021.

Για τις μαρίνες δε, μπορούν να αναφερθούν τα παρακάτω: ● Ν α επιτρέπει η είσοδος των Superyachts στην Κύπρο, με την εφαρμογή γρηγορότερων και πιο απλών διαδικασιών (όπως η παροχή άδειας εισόδου – VISA). ● Ε κ νέου ένταξη του καθεστώτος χρηματοδοτικής μίσθωσης ΦΠΑ στις αγοροπωλησίες σκαφών. ● Α φορολόγητα καύσιμα για εμπορικά σκάφη τα οποία έχουν προορισμό χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. ● Α παλλαγή ΦΠΑ στα εισαγόμενα ανταλλακτικά σκαφών. Δυστυχώς,

κλειστικά υπεύθυνη για την ανάπτυξη και τη διαχείριση της Μαρίνας Αγίας Νάπας, ενός εμβληματικού έργου τόσο σε τοπικό επίπεδο όσο και για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Με γνώμονα την αποστολή της, δηλαδή να καταστεί ο καλύτερος ναυτικός και τουριστικός προορισμός της Ανατολικής Μεσογείου, η εταιρεία είναι πλήρως αφοσιωμένη και εναρμονισμένη με το στρατηγικό πλάνο ανάπτυξης για την επίτευξη του παραπάνω στόχου. Η εταιρεία καταβάλλει διαρκώς κάθε δυνατή προσπάθεια, έτσι ώστε να προσφέρει ποιοτικές και άρτιες υπηρεσίες προς το πελατολόγιό της, όπως επίσης και μια απαράμιλλη εμπειρία ψυχαγωγίας στην εμπορική της ζώνη, με απώτερο στόχο να καταστεί ο Νο1 ναυτικός και τουριστικός προορισμός, καθώς και διαβίωσης της Ανατολικής Μεσογείου. Μέσω της μητρικής εταιρείας, Ora Developers, που έχει έδρα την Αίγυπτο και αναπτύσσει μεγάλα έργα σε διάφορες χώρες, η εταιρεία διαθέτει ένα ισχυρό δίκτυο συνεργατών, καθώς και σημαντικό πλεονέκτημα μέσω των συνεργειών που αναπτύσσονται. Ποια είναι τα σημαντικότερα έργα σας; Σε ποιες περιοχές βρίσκονται και ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά τους; Η μητρική εταιρεία Ora Developers αναπτύσσει αυτή τη στιγμή έργα, συμπεριλαμβανομένης της Μαρίνας Αγίας Νάπας, σε Αίγυπτο, Ελλάδα, Πακιστάν και Γρενάδα. Δίνοντας έμφαση στη λεπτομέρεια, η Ora Developers, σχεδιάζει και κατασκευάζει έργα με ανθρωποκεντρική πάντα προσέγγιση, τα οποία

Παράλληλα, η μοναδική περιστρεφόμενη αρχιτεκτονική των ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΕΡΓΑ ΜΑΣ Πανοραμική όψη της Μαρίνας Ανατολικός Πύργος Event Center

πύργων, η οποία τους

κατατάσσει στα 34

περιστρεφόμενα

Κύπρο. Αυτά πρέπει να θεωρούνται ακόμα μερικά από τα μοναδικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της ανάπτυξης. Ποιες είναι σήμερα

τείνουν στην ενοικίαση παρά στην αγορά. Σε ό,τι αφορά τους αγοραστές από το εξωτερικό ελκύονται φυσικά από το ευρύτερο περιβάλλον και υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για αγορά δεύτερης κατοικίας στο νησί, δίνοντας προτεραιότητα σε παραθαλάσσιες κατοικίες (όπως για παράδειγμα επαύλεις) και κατά δεύτερο λόγο σε διαμέρισμα. Η Βιώσιμη Ανάπτυξη αποτελεί μια παγκόσμια πρόκληση. Πώς μπορεί ο τομέας των ακινήτων να ανταποκριθεί στην πρόκληση αυτή και ποια μέτρα λαμβάνονται στον Όμιλο σας; Η Βιώσιμη Ανάπτυξη αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι και πυλώνα της στρατηγικής της εταιρείας. Με γνώμονα το παραπάνω, η Μαρίνα Αγίας Νάπας καταβάλλει κάθε προσπάθεια για την εξασφάλιση των υψηλότερων επιπέδων αυτής. Αξίζει να σημειωθεί και να τονιστεί ότι οι κατοικίες που προσφέρονται προς πώληση σε όλες τις οικιστικές μονάδες της μαρίνας, Ανατολικός και Δυτικός Πύργος καθώς και όλες οι επαύλεις, φέρουν το απαραίτητο πιστοποιητικό

ενεργειακής απόδοσης Α. Όλες οι κατοικίες είναι εξοπλισμένες με τελευταίας τεχνολογίας ηλεκτρικές/ηλεκτρονικές συσκευές και συστήματα ενεργειακής απόδοσης Α++, προσφέροντας εξοικονόμηση πηγών ενέργειας. Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι η εταιρεία, από την έναρξη των εργασιών της, συνεργάζεται με περιβαλλοντολόγο ο οποίος είναι υπεύθυνος για θέματα που διέπουν την πράσινη πολιτική της. Η Μαρίνα Αγίας Νάπας μπορεί να θεωρηθεί ένα ιδιαίτερα καινοτόμο έργο για τα περιβαλλοντικά δεδομένα της Κύπρου, αφού σ’ αυτήν εφαρμόζονται διάφορες περιβαλλοντικά φιλικές δράσεις και τεχνολογίες όπως: ● η λεκτροκίνητα αυτοκίνητα και πατίνια (scooters), ● έ ξυπνο σύστημα διαχείρισης συμβάντων

AdiMarine, ● s martplus cloud platform που επιτρέπει την προβολή των δεδομένων από τις υποδοχές, ● e -power στις αποβάθρες της μαρίνας.

2021-2022 European Property Award.

2021-2022 European Property Award.

• Blue Flag Marina.

Napa MarinaM.M. Makronisos Marina Ltd

52, 5330, Αγία Νάπα, Κύπρος Ταχ. Θυρίδα 30037, 5340, Αγία Νάπα, Κύπρος

(+357) 23 300 500 Email: info@marinaayianapa.com Εταιρική Ιστοσελίδα: https://marinaayianapa.com/ Κοινωνικά δίκτυα Facebook: https://www.facebook. com/ayianapamarina/ Linkedin: ht tps://www.linkedin.com/ company/ayianapamarina Instagram: https://www.instagram. com/AyiaNapaMarina/ Twitter: https://twitter.com/ ayianapamarina YouTube: https://www.youtube. com/c/AyiaNapaMarina

ΜΑΡΙΝΑ ΛΕΜΕΣΟΥ

ΈΝΑ ΟΡΑΜΑ ΠΟΥ Έ ΓΙΝ Έ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Η Μαρίνα Λεμεσού αποτελεί την πρώτη και μεγαλύτερη superyacht μαρίνα της Κύπρου και παράλληλα ένα πρωτοποριακό και μεγαλεπήβολο Έργο για τα δεδομένα του νησιού.

«Η αδιαμφισβήτητη συμβολή του πρωτοποριακού αυτού Έργου στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της Κύπρου, αποτελεί παράδειγμα για όλες τις μετέπειτα επενδύσεις στο νησί» τονίζει σε συνέντευξή του ο Γενικός Διευθυντής της Mαρίνας Λεμεσού, Νικηφόρος Παμπακάς, σημειώνοντας μεταξύ άλλων: «Ως η καρδιά του κέντρου της πόλης, η Μαρίνα Λεμεσού έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη μετεξέλιξη της πόλης, βελτιώνοντας παράλληλα την εικόνα του νησιού στο εξωτερικό». Σημειώνει ακόμα ότι «η Μαρίνα Λεμεσού με πολλές και σημαντικές διακρίσεις ξεχωρίζει λόγω της μοναδικότητας του Έργου αλλά και των βέλτιστων πρακτικών του κλάδου που εφαρμόζονται». Τέλος, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου του 2022 ο κ. Παμπακάς εκφράζει την ικανοποίησή του από τα ποσοστά των πωλήσεων και προσθέτει πως «αντικατοπτρίζουν για ακόμα μια φορά την επιτυχία του 'Εργου». Πώς έκλεισε το πρώτο εξάμηνο του 2022 για τον τομέα των ακινήτων και ποιος είναι ο δικός σας απολογισμός; Το πρώτο εξάμηνο του 2022 για τον τομέα των ακινήτων στη Μαρίνα Λεμεσού ολοκληρώθηκε αρκετά ικανοποιητικά επιβεβαιώνοντας για

ακόμα μια φορά την επιτυχία του Έργου. Το ποσοστό των πωλήσεων που αφορά τις 285 αποκλειστικές οικιστικές μονάδες έχει ήδη ξεπεράσει το 95%, ενώ πιο συγκεκριμένα έχει ήδη πωληθεί πέραν του 80% από τα 61 πολυτελή διαμερίσματα του συγκροτήματος Castle Residences, τα οποία ολοκληρώθηκαν πρόσφατα, αφήνοντας ελάχιστα διαθέσιμα προς πώληση.

Ποιο είναι το όραμά σας; Όραμά μας ήταν η Μαρίνα Λεμεσού να αποτελεί σημείο αναφοράς για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και πόλος έλξης για την πόλη της Λεμεσού. Ένα όραμα που έγινε πραγματικότητα!

Ποιο είναι το ανταγωνιστικό σας πλεονέκτημα; Η Μαρίνα Λεμεσού αποτελεί την πρώτη και μεγαλύτερη superyacht μαρίνα της Κύπρου και παράλληλα ένα πρωτοποριακό και μεγαλεπήβολο Έργο για τα δεδομένα του νησιού. Είναι πλέον, ίσως ένας από τους πιο συναρπαστικούς προορισμούς στη Μεσόγειο, που συνδυάζει πολυτελείς οικιστικές και εμπορικές αναπτύξεις με 650 θέσεις ελλιμενισμού για σκάφη αναψυχής μέχρι 110 μέτρων.

Οι υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις και υπηρεσίες με εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας, καθώς και η πληθώρα εμπορικών εγκαταστάσεων με εκλεκτά εστιατόρια, καταστήματα, γυμναστήριο και σπα, προσφέρουν μια ανεπανάληπτη εμπειρία σε όσους την επισκέπτονται. Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός πως το Έργο βρίσκεται στη καρδιά της κοσμοπολίτικης πόλης της Λεμεσού, στην οποία κυριαρχεί η κουλτούρα, ο πολιτισμός και η ζωντάνια, ανεξαρτήτως εποχής. Χρειάζεται, επίσης, να σημειωθεί πως με τη στρατηγική θέση της Κύπρου να γίνεται ολοένα και πιο σημαντική, καθώς ο κλάδος της ναυτιλίας εντατικοποιείται όλο και πιο ανατολικότερα μέσω της διώρυγας του Σουέζ, η Λεμεσός δίνει την ευκαιρία στα σκάφη αναψυχής να βρίσκονται σε πολύ κοντινή απόσταση από τους καλύτερους θαλάσσιους προορισμούς του νησιού, τα διεθνή αεροδρόμια και την απέραντη ομορφιά της οροσειράς του Τροόδους. Αυτά, είναι μερικά από τα πιο κύρια χαρακτηριστικά που τοποθετούν το Έργο στη λίστα με τις καλύτερες μαρίνες στον κόσμο! ΔΙΕΘΝΕ Ι Σ ΔΙΑΚΡ Ι ΣΕΙΣ ΚΑΙ ΒΡΑΒΕΎΣΕΙΣ Με πολλές και σημαντικές διακρίσεις ξεχωρίζει η Μαρίνα Λεμεσού λόγω της μοναδικότητας του Έργου αλλά και των βέλτιστων πρακτικών του κλάδου που εφαρμόζονται. Πιο συγκεκριμένα, το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης είναι πιστοποιημένο με ISO για την Ασφάλεια και Υγεία, την Περιβαλλοντική Διαχείριση και τη Διαχείριση Ποιότητας. Εξίσου σημαντική είναι και η διάκριση της Μαρίνας με το βραβείο «5 Gold Anchor Platinum», παραμένοντας μια από τις λίγες μαρίνες παγκοσμίως που το έχουν λάβει. Επιπλέον, εδώ και 6 χρόνια η Μαρίνα βραβεύεται με τη διάκριση «Blue Flag Marina», ενώ τη φετινή χρονιά έχει βραβευτεί με την παγκόσμια πιστοποίηση του σχεδίου «International Clean Marinas Scheme» από το The Yacht Harbour Association. Παράλληλα, όλο το προσωπικό της Μαρίνας είναι περήφανοι πρεσβευτές του προγράμματος «Safety at Sea» από την CYMEPA για την ασφάλεια στη θάλασσα και όλο το διοικητικό προσωπικό ακολουθεί την απαραίτητη εκπαίδευση και τις επαγγελματικές οδηγίες του Global Marina Institute. Επιπλέον, η Μαρίνα Λεμεσού επιβραβεύθηκε με την τιμητική διάκριση «Silver» στην κατηγορία «Best Residential Apartment Block/Building» για το μεγαλεπήβολο και πρόσφατα ολοκληρωμένο Έργο Castle Residences, την τιμητική διάκριση «Silver» στην κατηγορία

εστίασής της και φυσικά την τιμητική διάκριση «Gold» στην κατηγορία «Coastal and Marine Structures» για το Έργο της Μαρίνας Λεμεσού στο σύνολό του, στα «Cyprus Construction Awards 2021». Εξίσου σημαντική είναι και η τιμητική διάκριση «Έργο Εταιρείας Ανάπτυξης Γης», επιβραβεύοντας την αρχιτεκτονική και την εσωτερική διακόσμηση των πιο αξιόλογων έργων στην Κύπρο στα «Cyprus Architecture, Property and Interior Design Awards». Διακρίσεις που επιβραβεύουν την πρώτη superyacht μαρίνα του νησιού για τις οικιστικές και εμπορικές αναπτύξεις της, τις δομές ψυχαγωγίας και πολιτισμού, τις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις και υπηρεσίες της. Πότε ολοκληρώθηκε η Μαρίνα Λεμεσού; Περιγράψτε μας το ταξίδι αυτό… Η παράδοση των πολυτελών διαμερισμάτων του συγκροτήματος Castle Residences, που αποτελεί το διαμάντι της Μαρίνας Λεμεσού, έγινε τον Απρίλιο του 2021 και σηματοδότησε την ολοκλήρωση του Έργου, καθιστώντας το ως μία από τις πιο υποδειγματικές επιτυχίες αναπτυξιακού Έργου της Κύπρου αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου. Ως η καρδιά του κέντρου της πόλης, η Μαρίνα Λεμεσού έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη μετεξέλιξή της Λεμεσού, βελτιώνοντας παράλληλα την εικόνα του νησιού στο εξωτερικό. Εκτός από την αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής, την ενίσχυση των εγχώριων επιχειρήσεων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, η Μαρίνα Λεμεσού έχει τοποθετήσει την Κύπρο στον παγκόσμιο ναυτικό χάρτη και ενεργεί ως καταλύτης για νέες επενδυτικές πρωτο -

βουλίες στην ευρύτερη περιοχή. Συμβάλλοντας σημαντικά στην αναβάθμιση του τουρισμού και προσελκύοντας υψηλότερου επιπέδου επενδυτές, εταιρείες και επαγγελματίες στο νησί, η Mαρίνα εξακολουθεί να έχει θετική επίδραση στη βελτίωση της οικονομίας, σημειώνοντας πρωτοφανή επιτεύγματα. Οι πωλήσεις ακινήτων έχουν ξεπεράσει τα €500 εκ. με αγοραστές πέραν των 48 διαφορετικών εθνικοτήτων, περισσότερες από 9.000 αφίξεις σκαφών αναψυχής έχουν σημειωθεί από την πρώτη μέρα λειτουργίας της, καλωσορίζοντας πέραν των 300 superyachts και περισσότερα από 4.000 άτομα επισκέπτονται τα εστιατόρια και τα καταστήματά της, καθημερινά. Αποτελεί το μοναδικό

ιδιωτικής γέφυρας. Οι αριστοτεχνικά σχεδιασμένες επαύλεις Island Villas χαρακτηρίζονται από καινοτόμα αρχιτεκτονική και διαθέτουν το δικό τους θαλάσσιο χώρο, ιδιωτικές θέσεις ελλιμενισμού, κήπο και ιδιωτική πισίνα. Το οικιστικό προϊόν της μαρίνας συνδυάζει κορυφαίες παροχές και υπηρεσίες, όπως υψηλών προδιαγραφών εγκαταστάσεις ελλιμενισμού, υπηρεσίες concierge, διαχείρισης ακινήτων και ενοι -

από την παραλία που βρίσκεται μόνο μερικά βήματα μακριά από τις κατοικίες τους. Η πορεία από το 2010, όπου υπογράφτηκε η συμφωνία κατασκευής μέχρι και σήμερα, αποτελεί ένα συναρπαστικό και γεμάτο εμπειρίες ταξίδι με πολλές προκλήσεις, ενθουσιασμό, χαρά και υπερηφάνεια για το τελικό αποτέλεσμα. Τέλος, η αδιαμφισβήτητη συμβολή του πρωτοποριακού αυτού Έργου στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της Κύπρου, αποτελεί παράδειγμα για όλες τις μετέπειτα επενδύσεις στο νησί.

οικιστικά διαμερίσματα και σπίτια, στα επαγγελματικά κτήρια. Οι κυπριακές εταιρείες που αναπτύσσονται ψάχνουν μεγαλύτερη και πιο μοντέρνα στέγη, το κράτος θέλει να μετακινηθεί σε πιο ενεργειακά κτήρια και ξένες εταιρείες που έρχονται στην Κύπρο για headquartering αναζητούν έδρα.

Ποιο είναι το όραμα του Ομίλου σας; Αποστολή μας είναι να δημιουργούμε έργα που ωφελούν άτομα και εταιρείες και καθορίζουν τη μελλοντική πορεία, ενώ παράλληλα δημιουργούν ένα θετικό αντίκτυπο στην κοινότητά μας. Ο Όμιλος Cyfield εξελίσσεται διαρκώς, αξιοποιεί ευκαιρίες, προσαρμόζεται γρήγορα στις αλλαγές και τις προκλήσεις που επιβάλλει η αγορά. Όραμά μας είναι να ανοίξουμε νέους δρόμους με πρωτοποριακά έργα και να γίνουμε ένας από τους περιφερειακούς ηγέτες στην Ανάπτυξη Ακινήτων, την Κατασκευή Έργων Υποδομής και την Ενέργεια. Ποιες προκλήσεις καλείται να αντιμετωπίσει σήμερα ο τομέας των ακινήτων; Ως Όμιλος πώς ανταποκρίνεστε στις προκλήσεις αυτές; Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για αύξηση των επιτοκίων επηρεάζει τον κλάδο μας, οι υποψήφιοι αγοραστές οι οποίοι κατά πλειο -

«Αποστολή μας είναι να δημιουργούμε έργα που ωφελούν άτομα και εταιρείες και καθορίζουν τη μελλοντική πορεία, ενώ παράλληλα δημιουργούν ένα θετικό αντίκτυπο στην κοινότητά μας», υπογραμμίζει σε συνέντευξή του ο Director του Ομίλου Cyfield Γιώργος Χρυσοχός. Αναφερόμενος στο χαρτοφυλάκιο του Ομίλου, ο κ. Χρυσοχός σημειώνει ότι «αυτή τη στιγμή ο Όμιλος διαθέτει προς πώληση περισσότερα από 35-40 έργα σε Λευκωσία, Λάρνακα, Λεμεσό και Αθήνα» ενώ σχολιάζοντας τις νέες τάσεις στα ακίνητα, προσθέτει πως «σήμερα οι αγοραστές προτιμούν τελευταίας τεχνολογίας έξυπνα κτήρια με ενεργειακή απόδοση Α’». Πώς έκλεισε το πρώτο εξάμηνο του 2022 για τον τομέα των ακινήτων και ποιος είναι ο δικός σας απολογισμός; Οι πρώτοι

ψηφία παίρνουν χρηματοδότηση από τις τράπεζες είναι αβέβαιοι για το τελικό ποσό που θα πληρώνουν για τη δόση τους. Μπορεί η εξαγγελμένη αύξηση να είναι μόνο 0,75% αλλά οι πληθωριστικές τάσεις μπορεί να επιφέρουν και μεγαλύτερη αύξηση. Η εταιρεία προσπαθεί σε συνεργασία με τους ενδιαφερόμενους αγοραστές και τις τράπεζες, να βρεθούν σωστοί όροι χρηματοδότησης οι οποίοι να μειώνουν σημαντικά το ρίσκο του αγοραστή. Χρησιμοποιούμε ουσιαστικά την εμπειρία μας προς όφελος των αγοραστών. Άλλη μια πρόκληση είναι η συνεχιζόμενη αύξηση τιμών των οικοδομικών υλικών και το κατασκευαστικό κόστος. Σε οικοδομές και έργα τα οποία έχουν ξεκινήσει πριν τη ραγδαία αύξηση σήμερα παρατηρείται πρόβλημα βιωσιμότητας, ενώ καινούργια έργα και πωλήσεις ακινήτων έχουν αυξημένες τιμές, αναγκάζοντας τους αγοραστές να ψάχνουν πιο οικονομικές λύσεις με μικρότερα εμβαδά. Παρόλο που ο τζίρος μπορεί να φαίνεται ο ίδιος, ο κύκλος εργασιών μας μειώθηκε. Η εταιρεία μας προσπαθεί να προσφέρει οικονομικές λύσεις με σωστό σχεδιασμό για όλες τις εισοδηματικές τάξεις. Τέλος, σοβαρότατη πρόκληση είναι η επικείμενη αύξηση του ΦΠΑ, η οποία μπορεί να ανατρέψει τα δεδομένα στα ακίνητα από τη νέα χρονιά, γι’ αυτό καλούμε όλους τους ενδιαφερόμενους αγοραστές να προχωρήσουν σε άμεσες αγορές για να επωφεληθούν του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ. ΕΛΛΕΙΨΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα για τους επαγγελματίες του κλάδου και ποιες οι προτάσεις σας για απάμβλυνση των προβλημάτων αυτών; Μεγαλύτερο πρόβλημα των τελευταίων ετών στη βιομηχανία μας είναι η έλλειψη προσωπικού, τόσο τεχνικού όσο και εργατικού προσωπικού. Έγιναν πάρα πολλές προσπάθειες για εξεύρεση προσωπικού από το εξωτερικό αλλά δυστυχώς οι αυστηροί κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν μας επέτρεπαν να έχουμε κάποιο αποτέλεσμα. Προτείνουμε να δοθούν προσωρινές άδειες για εργάτες από τρίτες χώρες με επιβεβαιωμένη πείρα στον κατασκευαστικό κλάδο. Ένα άλλο διαχρονικό πρόβλημα είναι η καθυστέρηση στις εκδόσεις πολεοδομικών αδειών και αδειών

Πόσα έργα περιλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο του Ομίλου και ποια είναι η στρατηγική σας προσέγγιση σε ό,τι αφορά την περαιτέρω επέκταση/διεύρυνση των εργασιών σας; O Όμιλος Cyfield αυτή τη στιγμή διαθέτει προς πώληση περισσότερα από 35-40 έργα σε Λευκωσία Λάρνακα, Λεμεσό και Αθήνα. Διαθέσιμα προς άμεση παράδοση διαμερίσματα δύο και τριών υπνοδωματίων στις καλύτερες περιοχές της Λευκωσίας:

• Lykavitos Heights A & B στο Λυκαβηττό,

• Nefeli Residence στο Λυκαβηττό,

• Apollo Heights στην Αγλαντζιά

• Εrato Residence στη Δασούπολη Στα αρχικά στάδια κατασκευής είναι οι πολυκατοικίες:

• Αglantzia Hills στην Αγλαντζιά

• Myrto Residence στην Αγλαντζιά

• Panorama Residence στην Αγλαντζιά

• Engomi Residences στην ΄Εγκωμη

Και άλλες πέντε πολυκατοικίες είναι υπό σχεδιασμό στην ευρύτερη περιοχή Λευκωσίας. Ταυτόχρονα, υπάρχουν υπό ανέγερση συγκροτήματα κατοικιών τα οποία διαθέτουν από τρία μέχρι και πέντε υπνοδωμάτια, ευρύχωρους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, με προαιρετική πισίνα σε προσεκτικά επιλεγμένες περιοχές της Λευκωσίας, όπως:

• River Houses στον Στρόβολο,

• Limni και Lake View στον Αρχάγγελο,

• Eleonon στον Στρόβολο,

• Gardens στα Λατσιά,

• Luxury Home 50 στα Λατσιά,

• Εva Residences στα Λατσιά

• Grace Luxury Houses στα Λατσιά,

• Alexandroupolis στη Λακατάμια,

Επιπρόσθετα, είναι υπό σχεδιασμό δύο νέες πολυκατοικίες στη Λεμεσό στο εν εξελίξει έργο Limassol Hill Residences στον Άγιο Αθανάσιο. Στη Λάρνακα είναι υπό σχεδιασμό το νέο έργο Twins, που σύντομα θα ξεκινήσει και η κατασκευή του. Σε εμπορικά κτήρια έχουν ολοκληρωθεί τα έργα «360 offices» δίπλα από το 360 Nicosia, το έργο «Metropolitan» που βρίσκεται στη Λεωφόρο Σπύρου Κυπριανού και είναι υπό ανέγερση τα έργα: «Τhe Cross Point» στην περιοχή Λυκαβηττού, «The Square» και «The Hill Business Center» στη Λεωφόρο Αθαλάσσας και «Μark Business Center» σε πάροδο της Λεωφόρου Σπύρου Κυπριανού. Επιπλέον είναι υπό σχεδιασμό ακόμα τρία εμπορικά κτήρια σε κεντρικά σημεία της Λευκωσίας

Στην Αθήνα, έχουν παραδοθεί τους τελευταίους 6 μήνες τα έργα:

• Kousidi στην Ζωγράφου

• Τerpsitheas στην Αγ. Παρασκευή,

• Patriarhou Ιeremiou στην περιοχή Γκύζη,

• Υpatis 1 & Ypatis 2 στους Αμπελόκηπους

• Dafni στην περιοχή Δάφνης

Υπό κατασκευή είναι τα έργα:

• Κερασούντος 20, Αμπελόκηποι

• Χαλκηδόνος 61, Αμπελόκηποι • Καλαφάτη & Βαλέστρα, Καλλιθέα

Και υπό μελέτη άλλα 6 κτήρια στις καλύτερες περιοχές της Αθήνας. Ποιο είναι το ανταγωνιστικό σας πλεονέκτημα; Για ποιους λόγους διακρίνονται τα έργα σας; Ο νούμερο ένα κανόνας του Real Estate όπως είναι γνωστό είναι η τοποθεσία στην οποία αναπτύσσεται ένα ακίνητο και το είδος του, δηλαδή αν είναι εμπορικό ακίνητο, οικιστικό ακίνητο κ.τλ. Σαν Cyfield γενικότερα στον τομέα ανάπτυξης γης, κύριο ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα είναι οι τοποθεσίες των έργων μας. Τα έργα μας βρίσκονται πάντοτε σε προσεκτικά επιλεγμένες περιοχές με εύκολες προσβάσεις, κοντά σε σχολεία, υπηρεσίες, καταστήματα, γραφειακά συγκροτήματα και πολύ κοντά στο εμπορικό κέντρο της πόλης με εύκολη πρόσβαση προς όλα τα σημεία και τον αυτοκινητόδρομο. Άλλα σημαντικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα του ομίλου είναι η σύγχρονη αρχιτεκτονική, η λειτουργικότητα και τα άριστα υλικά κατασκευής που χρησιμοποιούνται για την ανέγερση του κάθε κτηρίου. Αξιοσημείωτο, επίσης, είναι ότι όλα τα έργα φέρουν πιστοποιητικό ενεργειακής απόδο

όταν χρειάζεται. Αυτή είναι μία τάση που παρατηρήθηκε στην τοπική αγορά μετά τις καραντίνες του covid -19. Η Cyfield, αναπτύσσει ήδη περισσότερες κατοικίες για όλους τους προϋπολογισμούς για τον ντόπιο αγοραστή, σε διάφορες περιοχές της Λευκωσίας και της Λεμεσού. Όσον αφορά στους ξένους αγοραστές, εξακολουθούν να θέλουν να επενδύσουν στην Κύπρο, είτε για εξοχική κατοικία, είτε για να εκμεταλλευτούν το επενδυτικό πρόγραμμα μόνιμης παραμονής στη Δημοκρατία. Οι προσπάθειες για headquartering στην Κύπρο είναι επιτυχημένες και με την κάθοδο ξένων εταιρειών έχει παρατηρηθεί μια αύξηση στη ζήτηση γραφείων αλλά και οικιστικών μονάδων. Γενικά, σήμερα οι αγοραστές προτιμούν τελευταίας τεχνολογίας έξυπνα κτήρια με πολύ

Από τη στιγμή που το 65% της κατανάλωσης ενέργειας στην Κύπρο είναι από κτήρια, δεν θα μπορούσαμε σαν επιχειρηματίες ανάπτυξης γης να απέχουμε από τη συλλογική προσπάθεια καταπολέμησής της. Για τη βιώσιμη ανάπτυξη πρέπει όλες οι καινούργιες αναπτύξεις τόσο σε οικιστικά αλλά και εμπορικά

Stasikratous Residences, Λευκωσία

ακίνητα να είναι ενεργειακής απόδοσης Α’. Ο Όμιλος μας υιοθέτησε αυτή την πρακτική από το 2010. Αυτό συνεπάγεται με επιλογή ανθεκτικών υλικών τα οποία είναι θερμομονωτικά με μακράν διάρκεια ζωής και να προέρχονται από πηγές που η επεξεργασία τους δεν επιβαρύνει το περιβάλλον. Επίσης όλα μας τα ακίνητα συνοδεύονται με σύστημα φωτοβολταϊκών για υψηλή ενεργειακή απόδοση και χαμηλότερο κόστος ηλεκτρισμού.

The Hill Business Center, Λευκωσία

«360» Το «360», το ψηλότερο κτήριο στo κέντρο της Λευκωσίας, το οποίο είναι ένα κόσμημα 34 ορόφων που αποτελεί μία από τις καλύτερες επενδυτικές προτάσεις τόσο για Κύπριους όσο και για ξένους, που επιθυμούν να αποκτήσουν στέγη στο κέντρο της πρωτεύουσας. Το 360 διαθέτει 117 διαμερίσματα σε 27 ορόφους, όροφο για αποκλειστική χρήση από τους ένοικους με spa (sauna & steam bath) residents club, πλήρως εξοπλισμένο γυμναστήριο και πισίνα με χώρο ηλιοθεραπείας, υπηρεσίες θυρωρού 24/7 και διάφορες άλλες υπηρεσίες. Το κτήριο επίσης διαθέτει 5 καταστήματα και δύο καφε-εστιατόρια στο ισόγειο

και εστιατόριο – lounge bar στους ορόφους 33-34. Είναι το πιο καινοτόμο και ασφαλές κτήριο αυτή τη στιγμή στην Λευκωσία με εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας, φτιαγμένο από υψηλής ποιότητας υλικά πολυτελείας, σύμφωνα πάντα με τις επιλογές και τις ανάγκες του πελάτη.

METROPOLITAN Ακόμα ένα σημαντικό έργο του Ομίλου είναι το METROPOLITAN ένα γραφειακό συγκρότημα 19 ορόφων, που είναι στα τελευταία στάδια ολοκλήρωσής του και προσφέρει σύγχρονες και τελευταίας τεχνολογίας λύσεις.

«STASIKRATOUS RESIDENCES» Σύντομα θα ξεκινήσουν οι κατασκευαστικές εργασίες του έργου «Stasikratous Residences» στο κέντρο της Λευκωσίας, ενός κτηρίου 23ων επίπεδων με 40 διαμερίσματα ενός, δύο και τριών υπνοδωματίων και καταστήματα στο ισόγειο.

POWER ENERGY

CYPRUS LTD (PEC.)

Φυσικά το πιο σημαντικό έργο των τελευταίων χρόνων που κατασκευάζει η εταιρεία μας είναι ο πρώτος ιδιωτικός σταθμός παραγωγής ενέργειας στην Κύπρο, Power Energy Cyprus Ltd (PEC.), που στόχο έχει να παρέχει ηλεκτρική

ΚΑΙΝΟΤΟΜΑ ΕΡΓΑ ΜΕ ΠΡΑΣΙΝΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ Ως πρωτοπόρος στη βιωσιμότητα στο κυπριακό real estate η Imperio, μέσω των projects της, έχει πάντα κάτι καινούριο να προτείνει. IMPERIO

«Ατενίζουμε το μέλλον με σιγουριά και αυτοπεποίθηση με πυξίδα μας τον επαγγελματικό, την ποιότητα, την καινοτομία και τη βιωσιμότητα» τονίζει σε συνέντευξή του ο Director του Ομίλου Γιάννης Μισιρλής. Όπως υπογραμμίζει, «όραμά μας είναι μέσω του ανώτερου σχεδιασμού και της προστιθέμενης αξίας που χαρακτηρίζουν τα projects της Imperio να προσφέρουμε βιώσιμα, καινοτόμα έργα και υψηλό επίπεδο ζωής στους πελάτες μας». Σημειώνοντας ότι η Imperio διαθέτει στο χαρτοφυλάκιο της 99 ολοκληρωμένα εμπορικά και οικιστικά έργα ο κ. Μισιρλής υπογραμμίζει μεταξύ άλλων ότι «η Imperio εντάσσει στην αγορά του κυπριακού real estate νέα, πράσινα χαρακτηριστικά που προσδίδουν μεγαλύτερη αξία και τη διαφοροποιούν σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό από τον ανταγωνισμό». Ο κ. Μισιρλής αναφέρεται επίσης στις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο κλάδος προσθέτοντας ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι οι αυξήσεις που καταγράφονται στα οικοδομικά υλικά. Εκφράζει, επίσης, την άποψη ότι «θα πρέπει να δοθούν τέτοια κίνητρα από το κράτος που να ενθαρρύνουν και να επιτρέπουν στον ιδιωτικό τομέα να κατασκευάσει περισσότερα ακίνητα για τα οποία υπάρχει έντονη ζήτηση, όπως για παράδειγμα διαμερίσματα». Πώς έκλεισε το πρώτο εξάμηνο του 2022 για τον τομέα των ακινήτων και ποιος είναι ο δικός σας απολογισμός; Η αποτίμηση είναι θετική και οι προοπτικές για το μέλλον ευοίωνες. Ολοκληρώθηκαν και παραδόθηκαν κάποια έργα, ενώ κάποια άλλα βρίσκονται σε πορεία υλοποίησης ή σχεδιασμού. Συνεχίζουμε με πυξίδα μας τον επαγγελματισμό, την ποιότητα, την καινοτομία και τη βιωσιμότητα. Έχοντας στον πυρήνα της κουλτούρας μας αυτές τις αξίες, ατενίζουμε το μέλλον με σιγουριά και αυτοπεποίθηση. Ποιο είναι το όραμα του Ομίλου σας; Όραμα της Imperio είναι, μέσω του ανώτερου σχεδιασμού και της προστιθέμενης αξίας που χαρακτηρίζουν τα έργα της, να προσφέρει βιώσιμα, καινοτόμα έργα και υψηλό επίπεδο ποιότητας ζωής στους πελάτες της. Ο στόχος της εταιρείας είναι ξεκάθαρος: ο σχεδιασμός και η δημιουργία ακινήτων που

Πόσα έργα περιλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο του Ομίλου και ποια είναι η στρατηγική σας προσέγγιση σε ό,τι αφορά την περαιτέρω επέκταση/διεύρυνση των εργασιών σας; Η Imperio διαθέτει στο χαρτοφυλάκιό της 99 ολοκληρωμένα εμπορικά και οικιστικά έργα, με το πολυώροφο κτήριο «Τhe Icon», που πρόσφατα ολοκληρώθηκε και κοσμεί τον παραλιακό της Λεμεσού, να αποτελεί το πιο εντυπωσιακό έργο του Ομίλου. Επίσης, το Imperio House, το πρώτο net zero κτήριο γραφειακών χώρων στην Κύπρο, ολοκληρώθηκε πριν μερικούς μήνες και πλέον φιλοξενεί εκτός από την Imperio και άλλες μεγάλες εταιρείες της χώρας. Εξαιρετικής σημασίας και αξίας, για την κοινωνία ευρύτερα, είναι και το έργο Sunset Garden, πράσινη οικιστική ανάπτυξη 320 διαμερισμάτων στη δυτική Λεμεσό. Τα πρώτα 100 διαμερίσματα έχουν παραδοθεί στους ενοίκους τους, ενώ συνεχίζονται με ταχείς ρυθμούς οι εργασίες στη δυτική πλευρά του έργου (Φάση Β), με την παράδοσή της να είναι προγραμματισμένη στα τέλη του 2023. Στην Ιmperio παραμένουμε επικεντρωμένοι στον στρατηγικό μας στόχο για ανάπτυξη ακινήτων με προσανατολισμό τη βιωσιμότητα και την καινοτομία, με μοναδικά χαρακτηριστικά προς όφελος των επενδυτών αλλά και της κοινωνίας ευρύτερα. Ποιο είναι το ανταγωνιστικό σας πλεονέκτημα; Για ποιους λόγους διακρίνονται τα έργα σας; Κάθε έργο της Imperio διακρίνεται από καινοτόμα χαρακτηριστικά που το διαφοροποιούν από τον ανταγωνισμό. Ως πρωτοπόρος στη βιωσιμότητα στο κυπριακό real estate η Imperio, μέσω των έργων της, έχει πάντα κάτι καινούριο να προτείνει είτε από αρχιτεκτονικής άποψης και εσωτερικής διακόσμησης είτε ως προς τις ανέσεις που προσφέρει, με τις διακρίσεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο να αποτελούν τιμή για την εταιρεία και ισχυρή απόδειξη των καινοτομιών που εφαρμόζει. Με αποκορύφωμα το πολυαναμενόμενο – νέο οικιστικό έργο Sunset Gardens, η Imperio εντάσσει στην αγορά του κυπριακού real estate νέα, πράσινα χαρακτηριστικά που προσδίδουν σημαντική Η IMPERIO ΘΈΛΟΝΤΑΣ ΝΑ ΈΝΤΑΞΈΙ ΤΗΝ ΤΈΧΝΗ ΣΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ REAL ESTATE, ΤΟΠΟΘΈΤΗΣΈ ΣΤΟ «THE ICON» ΤΟ ΈΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟ, ΔΙΈΘΝΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΓΛΥΠΤΟ WILD KONG ΤΟΥ ΔΙΑΣΗΜΟΥ ΓΑΛΛΟΥ ΈΙΚΑΣΤΙΚΟΥ RICHARD ORLINSKI, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΈΧΈΙ ΓΙΝΈΙ ΗΔΗ «TALK OF THE TOWN»

στο ηλεκτρικό ρεύμα, λόγω των εξοικονομήσεων που επιτυγχάνονται. Την ίδια ώρα, ζήτηση καταγράφει παγκοσμίως και η αγορά πράσινων επαγγελματικών γραφειακών χώρων, καθώς ολοένα και περισσότεροι εργαζόμενοι επιθυμούν να εργάζονται για εταιρείες που εφαρμόζουν πολιτικές κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευθύνης και προσφέρουν έναν ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΙΣΙΡΛΗΣ DIRECTOR IMPERIO GROUP

The Icon The Icon

THE ICON Με συνολικό ύψος 125 μέτρα και κατοικίες υψηλών προδιαγραφών το «Τhe Icon» αποτελεί το στολίδι του παραλιακού μετώπου της Λεμεσού. Εμπνευσμένο από το μοναδικό σχήμα του διαμαντιού, σχεδιάστηκε για να φιλοξενεί πολυτελείς κατοικίες και το εντυπωσιακό εστιατόριο La Caleta, στον 10ο όροφο, το οποίο διαθέτει πισίνα υπερχείλισης – μια από τις πιο εντυπωσιακές πισίνες στον κόσμο - με απρόσκοπτη θέα προς τη θάλασσα. Επιπλέον, ο 11ος όροφος στεγάζει ένα υπερσύγχρονο Fitness και Yoga Club. Τα πολυτελή διαμερίσματα διατίθενται για βραχυπρόθεσμη

προδιαγραφών γλυπτό Wild Kong του διάσημου Γάλλου εικαστικού Richard Orlinski, το οποίο έχει γίνει ήδη «talk of the town». Το έργο κατέχει πιστοποίηση ενεργειακής απόδοσης στην Κατηγορία Α και είναι άμεσα διαθέσιμο.

SUNSET GARDENS

το φυσικό περιβάλλον, προσφέρει πολλές καινοτομίες, παρέχοντας στους κατοίκους του υψηλή ποιότητα ζωής, καθώς ισορροπεί εξαιρετικά τους ρυθμούς της καθημερινότητας, μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής. Αποτελείται από 320 κατοικίες – ενός, δύο και τριών υπνοδωματίων και εντυπωσιακά penthouses τεσσάρων υπνοδωματίων – με σύγχρονους και εκλεπτυσμένους εσωτερικούς χώρους. Η ζωή στο Sunset Gardens περιλαμβάνει μοναδικές ανέσεις και απίθανες δραστηριότητες: υπερσύγχρονο γυμναστήριο, εντυπωσιακές πισίνες, γήπεδα τένις και καλαθόσφαιρα, ποδηλατόδρομος. Περιλαμβάνει επίσης εστιατόριο και business centre. Βρίσκεται στην πιο αναπτυσσόμενη περιοχή της Λεμεσού, δίπλα στο πολυθεματικό θέρετρο City of Dreams Mediterranean. Περισσότερα από 160 διαμερίσματα έχουν ήδη πωληθεί, με τα 100 πρώτα διαμερί -

σματα της ανατολικής πλευράς του έργου να έχουν παραδοθεί στους ιδιοκτήτες τους. Η δυτική πλευρά, που αποτελεί και το μεγαλύτερο κομμάτι του έργου, αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2023. Το έργο κατέχει πιστοποίηση ενεργειακής απόδοσης στην Κατηγορία Α.

IMPERIO HOUSE Πρόκειται, ίσως, για το πιο πράσινο κτήριο γραφειακών χώρων στην Κύπρο με μηδενική, σχεδόν, ενεργειακή κατανάλωση. Το Imperio House επωφελείται από τη μειωμένη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας λόγω της φιλικής προς το περιβάλλον σχεδιαστικής του φιλοσοφίας, ενώ ταυτόχρονα περιλαμβάνει φωτοβολταϊκά πάνελ στην

πρόσοψη με εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας. Το έργο στεγάζει υψηλής ποιότητας γραφεία και βρίσκεται σε περίοπτη γωνιακή θέση στη λεωφόρο Σπύρου Κυπριανού στη Λεμεσό. Παρέχει ευελιξία για προσαρμογές των χώρων και διακρίνεται για την εξατομικευμένη εσωτερική του διακόσμηση. Τα γραφεία έχουν πρόσβαση σε ένα μοντέρνο καφέ, καθώς και στο ιδιαίτερα προσεγμένο roof garden, ιδανικό για συναντήσεις και events. Το ground floor αποτελείται από των μεγάλων διαστάσεων double height χώρο της reception και από τον διακοσμημένο με ιδιαίτερα στοιχεία καινοτομίας χώρο αναμονής των επισκεπτών. Κατέχει πιστοποίηση ενεργειακής απόδοσης στην Κατηγορία Α.

Sunset Gardens

KORANTINA HOMES

ΠΟΛΥΒΡΑΒΕΥΜΕΝΑ ΕΡΓΑ Η εταιρεία μας θα συνεχίσει να επενδύει σε μεγάλα οικιστικά Resort και σε πολυτελή έργα. Αυτή τη στιγμή ετοιμάζουμε δυο μεγάλα project για να λανσάρουμε σύντομα στην αγορά.

«H Korantina Homes έχει προσανατολιστεί στην ανάπτυξη μεγάλων οικιστικών έργων σε προνομιακές τοποθεσίες που προσφέρουν διάφορες υπηρεσίες και εγκαταστάσεις, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο μικρές πολυτελείς κοινότητες, όπου οι ιδιοκτήτες των κατοικιών έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν ένα ξεχωριστό και πολυτελές lifestyle». Το πιο πάνω αναφέρει σε συνέντευξή της η κυρία Μελίνα Ράφτη , διοικητικό στέλεχος της Korantina Homes, η οποία μάς μιλά για τα πολυβραβευμένα και διεθνούς φήμης έργα τής εταιρείας καθώς και για τα σχέδια που υπάρχουν στα σκαριά. Η κα Ράφτη αναφέρεται ακόμα στην πελατοκεντρική προσέγγιση της εταιρείας, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι «προτεραιότητά μας είναι η ανθρώπινη προσέγγιση στην οποία μπορούμε να βασίσουμε την ανάπτυξή μας». Ποιο είναι το όραμα του Ομίλου σας; Η βασική φιλοσοφία της Korantina Homes είναι η συνεχής προσπάθεια εξέλιξης

προσφοράς

με σεβασμό στον πελάτη και την τοπική κοινωνία. Η εταιρεία είναι αμιγώς πελατοκεντρική, με μία πορεία σχέσεων σε προσωπικό επίπεδο με τους πελάτες. Αυτή η ανθρώπινη προσέγγιση αποτελεί προτεραιότητά μας, πάνω στην οποία μπορούμε να βασίσουμε την ανάπτυξή μας. Ως εκ τούτου, η εταιρεία σήμερα έχει ήδη προσανατολιστεί στην ανάπτυξη μεγάλων οικιστικών έργων σε προνομιακές τοποθεσίες που προσφέρουν διάφορες υπηρεσίες και εγκαταστάσεις, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο μικρές πολυτελείς κοινότητες, όπου οι ιδιοκτήτες των κατοικιών έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν ένα ξεχωριστό και πολυτελές lifestyle.

Πόσα έργα περιλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο του Ομίλου και ποια είναι η στρατηγική σας προσέγγιση σε ό,τι αφορά την περαιτέρω επέκταση/διεύρυνση των εργασιών σας; Η εταιρεία διαθέτει στο portfolio της πάνω από 15 οικιστικά έργα, εκ των οποίων τα μεγαλύτερα είναι το Cap St Georges Hotel & Resort, το SOHO Resort, το Coral Residences αλλά και μικρότερης έκτασης έργα σε κεντρικά σημεία της πόλης και σε άλλες περιοχές της Πάφου, τα οποία δεν υστερούν σε πολυτέλεια των μεγαλύτερων έργων μας. Το διεθνώς πολυβραβευμένο Cap St Georges Hotel & Resort είναι ένα παραθαλάσσιο οικιστικό Resort, το μεγαλύτερο στην Κύπρο και ένα από τα μεγαλύτερα της Μεσογείου που αποτελεί και τη ναυαρχίδα της Korantina Homes. Το έργο αποτελείται από 200 υπερπολυτελείς επαύλεις, ένα πολυτελές club house με εστιατόρια και bar, spa, γυμναστήριο, υπηρεσίες φροντίδας κήπου και πισίνας, υπηρεσίες λιμουζίνας, babysitting, γήπεδα άθλησης, παιδότοπους, horse-riding, θαλάσσια αθλήματα, ποδηλασία και φυσικά 24ωρη υπηρεσία ασφαλείας. Το μοναδικό αυτό Resort έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον αρκετών celebrities και διεθνούς φήμης jetsetters, πολλοί από τους οποίους έχουν ήδη προχωρήσει στην αγορά κατοικιών. Εντός του Cap St Georges Hotel & Resort έχει ανεγερθεί μια πεντάστερη ξενοδοχειακή μονάδα που βρίσκεται κοντά στη θάλασσα. Το πεντάστερο αυτό ξενοδοχείο αποτελεί ήδη σημείο αναφοράς στην ξενοδοχειακή βιομηχανία της χώρας, καθώς απευθύνεται σε τουρισμό πολύ υψηλών

απαιτήσεων. Εκτός από το γνωστό Cap St Georges Hotel & Resort, η KORANTINA HOMES, εγκαινίασε την κατασκευή των υψηλότερων κτηρίων στην Πάφο, του SOHO RESORT, που βρίσκεται στην πιο προνομιακή παραλιακή περιοχή της Πάφου. Πρόκειται για τα μοναδικά ψηλά πολυώροφα κτήρια που έχουν εξασφαλίσει άδεια ανέγερσης στην πόλη της Πάφου. Η φιλοσοφία της ανέγερσης του θερέτρου παραμένει η ίδια όπως και σε όλα τα έργα του Ομίλου μας. Το έργο αποτελείται από 2 πύργους 15 και 16 ορόφων αντίστοιχα, 20 πολυτελείς επαύλεις, ένα υπερπολυτελές ξενοδοχείο, εμπορικά καταστήματα και ένα πολυτελές club house με εστιατόριο και bar, spa, γυμναστήριο, υπηρεσίες φροντίδας κήπου και πισίνας, υπηρεσίες καθαριότητας και λιμουζίνας, babysitting και φυσικά 24ωρη υπηρεσία ασφάλειας. Η εταιρεία μας θα συνεχίσει να επενδύει σε μεγάλα οικιστικά Resort και σε πολυτελή έργα και αυτή τη στιγμή ετοιμάζουμε δυο μεγάλα project για να λανσάρουμε σύντομα στην αγορά, εκτός φυσικά από αλλά μικρότερα τα οποία συνέχεια ανανεώνουμε. Σύντομα θα εντάξουμε στην αγορά την επέκταση του Cap St Georges με περισσότερες επαύλεις και επίσης περισσότερες υπηρεσίες. Ταυτόχρονα έχουμε ετοιμάσει ένα καινούργιο Resort στην παραθαλάσσια περιοχή της Πάφου, που σύντομα θα παρουσιάσουμε στην αγορά. Ποιο είναι το ανταγωνιστικό σας πλεονέκτημα; Για ποιους λόγους διακρίνονται τα έργα σας; Η διαφορετικότητα των έργων μας και οι πολλές και ποιοτικές υπηρεσίες που προσφέρουμε οι οποίες, όπως αναφέραμε και προηγουμένως, συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον προσωπικοτήτων από όλο τον κόσμο. Οι βραβεύσεις, οι αναγνωρίσεις και οι διεθνείς αναφορές σε εγνωσμένου κύρους θεματικά περιοδικά αποτελούν μια ελάχιστη αναγνώριση του προορισμού μας. Το διεθνές πολυβραβευμένο έργο Cap St Georges Hotel & Resort και να ήθελε κάποιος να το αντιγράψει στην Κύπρο, το καθιστά αδύνατο, μιας και δεν υπάρχουν πλέον

να χρησιμοποιούν τα ακίνητα αυτά μερικούς μήνες το χρόνο για τις διακοπές των ιδίων και της οικογένειάς τους. Υπάρχει φυσικά και μια ζήτηση για πιο μικρές κατοικίες και διαμερίσματα που προέρχεται κυρίως από επενδυτές που ενδιαφέρονται για μόνιμη διαμονή και εγκατάσταση.

Η Βιώσιμη Ανάπτυξη αποτελεί μια παγκόσμια πρόκληση. Πώς μπορεί ο τομέας των ακινήτων να ανταποκριθεί στην πρόκληση αυτή και ποια μέτρα λαμβάνονται στον Όμιλό σας; Ως γνωστό εδώ και επτά χρόνια υιοθετήθηκε σε επίπεδο ΟΗΕ το έγγραφο «Να αλλάξουμε τον Κόσμο μας: η Ατζέντα του 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη», το οποίο καθορίζει μια σειρά από στόχους για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, με τους οποίους η εταιρεία μας ταυτίζεται και κινείται προς την ίδια κατεύθυνση. Μεταξύ άλλων περιλαμβάνεται η προσπάθεια να τερματιστεί η φτώχεια, να προστατευτεί ο πλανήτης, να διασφαλιστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και να υπάρχει ευημερία σε όλους μας. Η εταιρεία μας εμπράκτως κινείται προς αυτή την κατεύθυνση με διάφορους τρόπους και στα πλαίσια των δυνατοτήτων της τόσο με τις δράσεις της για το περιβάλλον, την προστασία της χλωρίδας και πανίδας και εδώ να μας επιτρέψετε να αναφερθούμε στις ενέργειές μας για προστασία του πληθυσμού φώκιας που υπάρχει στην περιοχή μας σε στήριξη της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης Mom και άλλων περιβαλλοντικών οργανώσεων. Συνειδητά στηρίζουμε επίσης οργανωμένα σύνολα της επαρχίας μας, αθλητικά σωματεία, ακαδημίες που απασχολούν πολλές εκατοντάδες παιδιά, συνδέσμους, οργανώσεις, ιδιώτες και πολλά άλλα.

ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΕΡΓΑ

-

προσφέρει 5* DELUXE CAP ST GEORGES HOTEL Μέρος του Cap St Georges Resort, το υπερπολυτελές αυτό ξενοδοχείο απευθύνεται σε υψηλών απαιτήσεων επισκέπτες. Το υπό ανέγερση κατάλυμα αναμένεται να λειτουργήσει το καλοκαίρι του 2022 προσθέτοντας μεγαλύτερη επενδυτική αξία στο θέρετρο του Cap St Georges. Διαθέτει

202 υπερπολυτελή δωμάτια, καταστήματα, χώρους φιλοξενίας και εστίασης, state of the art κέντρο ευεξίας και αθλητικές εγκαταστάσεις. Η ξενοδοχειακή μονάδα στοχεύει να ανοίξει νέους δρόμους όσον αφορά στο τουριστικό προϊόν που προσφέρει η χώρα μας, καθώς είναι πολύ υψηλών προδια -

Cap St Georges Hotel & Resort

γραφών στα θέματα ποιότητας κατασκευής, περιβαλλοντικής απόδοσης, λειτουργικότητας και πολυτελείας, στοιχεία που χαρακτηρίζουν κάθε έργο της Korantina Homes. SOHO RESORT Το μοναδικό αυτό έργο αποτελείται από δύο υπερπολυτελέστατους πύργους 15 και 16 ορόφων αντίστοιχα και 20 επαύλεις υψηλής αισθητικής, όλες με θέα τη θάλασσα της Κάτω Πάφου. Ο ένας εκ των δύο υπό ανέγερση πύργων θα αποτελέσει και το πιο ψηλό πεντάστερο ξενοδοχείο της Κύπρου. Ο δεύτερος πύργος διαθέτει πολυτελή διαμερίσματα και ακολουθεί την ίδια φιλοσοφία της εταιρείας ως προς τις αποκλειστικές υπηρεσίες πολυτέλειας, άνεσης και φροντίδας που προσφέρει, ενώ θα πλαισιώνεται από αριθμό καταστημάτων, εστιατόριο και καφέ, κέντρο ευεξίας, γυμναστήριο, υπηρεσίες concierge, κοινόχρηστες πισίνες, 24ωρη ρεσεψιόν, φροντίδα κήπου

και πισίνας, υπηρεσίες λιμουζίνας και άλλα.

Το έργο βρίσκεται στο παραλιακό μέτωπο της Πάφου, μια περιοχή που σφύζει από

ζωή, ενώ από όλα τα διαμερίσματα θα απολαμβάνει κανείς την εκπληκτική θέα της Μεσογείου, καθώς και τα μαγευτικά ηλιοβασιλέματα με φόντο το γραφικό κάστρο της Πάφου.

ΑΛΛΑ ΕΡΓΑ Το χαρτοφυλάκιο της εταιρείας συμπεριλαμβάνει ακόμα πλειάδα έργων στην πόλη της Πάφου, μεταξύ των οποίων τα συγκροτήματα διαμερισμάτων CITY 8 RESIDENCES και PRECILANDIA APARTMENTS στην καρδιά της πόλης και τα συγκροτήματα πολυτελών κατοικιών GEORGIANA RESIDENCES, PEGEIA

LEPTOS ESTATES

«To όραμα του Ομίλου Λεπτός, είναι να παραμείνει ο ηγέτης στον τομέα ανάπτυξης γης» τονίζει σε συνέντευξή του ο CEO του Ομίλου Παντελής Λεπτός. Επισημαίνοντας ότι το χαρτοφυλάκιο του Ομίλου αποτελείται από 360 αναπτυξιακά συγκροτήματα, ξενοδοχεία και εμπορικές αναπτύξεις ο κ. Λεπτός σημειώνει ότι όλα «έχουν ξεχωριστή ταυτότητα, υψηλή αισθητική, άριστη ποιότητα και πάντα σεβασμό στο περιβάλλον. Αναφερόμενος στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τομέας των ακινήτων, ο κ. Λεπτός εξηγεί πως «οι προκλήσεις είναι πλέον αρκετές, καθώς έχουν αυξηθεί οι απαιτήσεις των αγοραστών, οι οποίοι είναι πιο έμπειροι και πιο απαιτητικοί. Για παράδειγμα έχει αυξηθεί η τάση στη ζήτηση για ακίνητα φιλικά προς το περιβάλλον» και κοντά σε κοινότητες που δεσμεύονται για χρήση βιώσιμων πρακτικών», αναφέρει. Πώς έκλεισε το πρώτο εξάμηνο του 2022 για τον τομέα των ακινήτων και ποιος είναι ο δικός σας απολογισμός; Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε το Κτηματολόγιο, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022 οι πωλήσεις των ακινήτων σε παγκύπρια βάση βρίσκονται σε ικανοποιητικό επίπεδο σε σύγκριση με προηγούμενες αντίστοιχες χρονιές και αυτό, παρά τη μακρά περίοδο της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία. Μετά το Μάιο του 2022 υπάρχει μια ανάκαμψη στην αγορά η οποία έχει σταθεροποιηθεί και προβλέπεται

Επιπλέον οι ξένοι αγοραστές έχουν αρχίσει να επισκέπτονται ξανά το νησί μας, ενώ η οικονομική δραστηριότητα είναι αυξημένη σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο. Παραμένουμε αισιόδοξοι, καθώς πιστεύουμε ότι η Κύπρος με τα πλεονεκτήματα που έχει και τις ευκαιρίες που προσφέρει αποτελεί έναν ελκυστικό προορισμό για μια συμφέρουσα επένδυση και την απόκτηση νέων εμπειριών σε ό,τι αφορά το επίπεδο και την ποιότητα ζωής. Ποιο είναι το όραμα του Ομίλου σας; To όραμα του Ομίλου Λεπτός, είναι να παραμείνει ο ηγέτης στην ανάπτυξη γης στην Κύπρο. Η φιλοσοφία και η στρατηγική του Ομίλου που σχηματίζουν το όραμα αυτό, είναι η δημιουργία και η ανάπτυξη έργων υψηλής ποιότητας και αισθητικής, που προσφέρουν κομψό σχεδιασμό, με σεβασμό στο περιβάλλον και στα φυσικά αγαθά της Κύπρου.

Ποιες προκλήσεις καλείται να αντιμετωπίσει σήμερα ο τομέας των ακινήτων; Ως Όμιλος πώς ανταποκρίνεστε στις προκλήσεις αυτές; Οι προκλήσεις είναι πλέον αρκετές καθώς έχουν αυξηθεί οι απαιτήσεις των αγοραστών, οι οποίοι είναι πιο έμπειροι και πιο απαιτητικοί. Για παράδειγμα έχει αυξηθεί η τάση στη ζήτηση για ακίνητα φιλικά

προς το περιβάλλον και κοντά σε κοινότητες που δεσμεύονται για χρήση βιώσιμων πρακτικών. Οι νέες «Green Energy» νομοθεσίες είναι μια πρόκληση αλλά και ευκαιρία για εμάς διότι δημιουργούν νέα δεδομένα ενεργειακής απόδοσης και αναβάθμισης των ακίνητων. Επίσης, η οικονομική και γεωπολιτική αβεβαιότητα που επικρατεί είναι ακόμα μια πρόκληση για τον κλάδο. Ταυτόχρονα δεν πρέπει να ξεχνάμε τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις επιπτώσεις του στην οικοδομική βιομηχανία, το κόστος κατασκευής, καθώς και στον τομέα των ακινήτων γενικότερα. Μπορεί να είναι πολλές οι προκλήσεις αλλά γνωρίζουμε καλά ότι ο τομέας των ακινήτων υπήρξε ανέκαθεν βασικός πυλώνας ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας και ο Όμιλος Λεπτός διαχρονικά βρίσκεται πάντα σε ετοιμότητα, στην πρώτη γραμμή. Σε περιόδους κρίσης, πρέπει να βρούμε νέες ευκαιρίες που θα μας καταστήσουν καινοτόμους, βιώσιμους και δημιουργικούς. Σκοπός μας είναι να δώσουμε κίνητρα ώστε η αγορά ακινήτων να συνεχίσει να είναι ελκυστική τόσο σε εγχώριους όσο και σε ξένους αγοραστές. Όλα τα πιο πάνω αποτελούν παράγοντες οι οποίοι μας δίνουν την ευκαιρία να επιταχύνουμε ώστε να παραμείνουμε πρωτοπόροι στην ποιότητα των έργων μας, στο συνολικό σχεδιασμό και στην αρχιτεκτονική, στην ποιότητα των υλικών αλλά και τη διορατικότητα που μας χαρακτηρίζει. Τέλος, τα γραφεία που διατηρούμε σε παγκόσμια βάση όπως στο Λονδίνο, στη Μόσχα, στο Ντουμπάι, στο Πεκίνο, στη Σαγκάη, στο Κάιρο, στο Αμμάν, στην Αθήνα, στην Κρήτη, στην Πάρο, στη Σαντορίνη και φυσικά στην Πάφο, Λεμεσό και Λευκωσία, είναι αυτά που εδραιώνουν τη θέση του Ομίλου μας διεθνώς. Πόσα έργα περιλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο του Ομίλου και ποια είναι η στρατηγική σας προσέγγιση σε ό,τι αφορά την περαιτέρω επέκταση/διεύρυνση των εργασιών σας; Το χαρτοφυλάκιο του Ομίλου Λεπτός αποτελείται από 360 έργα, που συμπεριλαμβάνουν αναπτυξιακά συγκροτήματα, ξενοδοχεία και εμπορικές αναπτύξεις τα οποία έχουν ξεχωριστή ταυτότητα, υψηλή αισθητική, άριστη ποιότητα και πάντα σεβασμό στο περιβάλλον. Η στρατηγική μας βασίζεται στην εμπειρία μας, που πλέον ξεπερνά τα 62 χρόνια, καθώς και την τεχνογνωσία μας. Επίσης, ο επαγγελματισμός και η ομαδική προσπάθεια των εργαζομένων μας, το διεθνές δίκτυο εξυπηρέτησης πωλήσεων που διατηρούμε, οι στρατηγικές επενδύσεις μας στην αγορά γης και η αποτελεσματική εξυπηρέτηση πελατών μας, ακόμα και μετά την πώληση, είναι όλοι σημαντικοί παράγοντες που θα στηρίξουν την προσπάθειά μας για την περαιτέρω επέκταση/διεύρυνση των εργασιών. Παράλληλα, η ανάπτυξη των επιχειρήσεων μας είναι στενά συνδεδεμένη με την κοινωνική

αθλητισμό, την παιδεία, τον πολιτισμό, πτυχές της τοπικής κοινότητας και διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με την κοινωνία στην οποία ευδοκιμεί και οφείλει την ανάπτυξή του. Ποιο είναι το ανταγωνιστικό σας πλεονέκτημα; Για ποιους λόγους διακρίνονται τα έργα σας; Όλα τα έργα του Ομίλου Λεπτός χαρακτηρίζονται από: την ποιότητα κατασκευής, τις μοναδικές τοποθεσίες και τον πολύ-βραβευμένο αρχιτεκτονικό τους σχεδιασμό. Έργα σε ασφαλή και περιφραγμένες κοινότητες όπως το Coral Seas Villas, το Limassol Park, αλλά και υπερσύγχρονα πολυώροφα κτήρια όπως το Limassol Del Mar και το Limassol Blu Marine, αποτελούν πόλο έλξης για ντόπιους και ξένους αγοραστές. Η Βιώσιμη Ανάπτυξη αποτελεί μια παγκόσμια

Όμιλό σας; Ο Όμιλος Λεπτός καινοτόμησε από το 2000 στον τομέα της Βιώσιμης Ανάπτυξης με τον σχεδιασμό του «Νεάπολις Eco City». Η έννοια της Βιώσιμης Ανάπτυξης αναφέρεται σε μορφή αναπτυξιακής πολιτικής, η οποία επιδιώκει να ικανοποιήσει τις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανάγκες της κοινωνίας κατά τρόπο που να εξασφαλίζει τη βραχυπρόθεσμη, αλλά και τη μακροπρόθεσμη ευημερία. Το έργο «Νεάπολις Eco City» βρίσκεται στην καρδιά της πόλης της Πάφου. Στη «Νεάπολη» δημιουργείται μια νέα πολιτεία μέσα στην πόλη της Πάφου που περιλαμβάνει ανάμεσα σε άλλα υπερσύγχρονο νοσοκομείο, πανεπιστήμιο, προτωποριακό «campus», κέντρο καινοτόμου έρευνας, εμπορικό κέντρο, πολιτιστικό κέντρο, μεγάλα πάρκα και κατοικίες.

ΠΑΦΟΣ KAMARES VILLAGE Η ναυαρχίδα των αναπτυξιακών συγκροτημάτων του Ομίλου Λεπτός έχει πάνω από 1.250 επαύλεις κτισμένες σε τέσσερις καταπράσινους λόφους με θέα την Πάφο, δίπλα στο Μεσαιωνικό μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου και κοντά στο γραφικό χωριό της Τάλας. Το Kamares Village είναι ένα από τα πιο εξελιγμένα αναπτυξιακά συγκροτήματα στην Κύπρο και συγκαταλέγεται ανάμεσα στα μεγαλύτερα έργα της Μεσογείου, έχοντας κατακτήσει σημαντικά διεθνή βραβεία στον χώρο του Real Estate. ADONIS & ARMONIA BEACH VILLAS Πρόκειται για δύο πολυτελή και μοντέρνα παραθαλάσσια αναπτυξιακά θέρετρα τα οποία προσφέρουν ένα αξιοσημείωτο τρόπο ζωής με εξαιρετικές υπηρεσίες, καθώς επίσης ευκολίες και ανέσεις υψηλού επιπέδου. Τα πολυτελή αυτά έργα βρίσκονται σε ένα

μαγευτικό περιβάλλον, πάνω στη θάλασσα και σε μέση απόσταση από το γραφικό λιμανάκι της Πάφου και το πανέμορφο θέρετρο του Κόλπου των Κοραλλίων.

APHRODITE GARDENS Ένα μοναδικό στο είδος του αναπτυξιακό έργο της Leptos Estates, «Οι Κήποι της Αφροδίτης» συνεχίζει να γίνεται

και ειδικά της Ανατολικής Μεσογείου, δίπλα στο γραφικό Κόλπο των Κοραλλίων στην Πάφο. ΛΕΜΕΣΟΣ

LIMASSOL DEL MAR Ένα διεθνών προδιαγραφών αναπτυξιακό έργο σε μια από τις πιο πολυπόθητες παραλιακές περιοχές της Λεμεσού, με απρόσκοπτη θέα στη θάλασσα από όλα τα διαμερίσματα. Το πρότυπο αυτό εμβληματικό αναπτυξιακό έργο αποτελείται από κατοικίες πολυτελείας, 5άστερες εγκαταστάσεις και υπηρεσίες, καθώς επίσης και πολυτελή καταστήματα και εστιατόρια.

LIMASSOL BLU MARINE Σε στρατηγικά τοποθετημένο σημείο στο κέντρο της Λεμεσού πάνω στη θάλασσα προσφέρει έναν εξυπηρετικό τρόπο ζωής άνεσης και ευκολίας. Επενδύοντας στο Blu Marine, διατηρείτε τον αποκλειστικό σας

Kamares Village

χώρο στη νέα Ριβιέρα της Ευρώπης. Το έργο βρίσκεται δίπλα από τη νέα μαρίνα και το Κάστρο της Λεμεσού και διαθέτει ανέσεις, ευκολίες και υπηρεσίες υψηλού επιπέδου. Όλα τα διαμερίσματα είναι ευρύχωρα και απολαμβάνουν την άπλετη θέα προς τη θάλασσα. Η αγορά έχει αγκαλιάσει το έργο και αυτό έχει αποδειχθεί, αφού το επιχειρηματικό περιβάλλον συστήνει ανεπιφύλακτα την επένδυση σε υποψήφιους αγοραστές και επενδυτές.

LIMASSOL PARK

Η Leptos Estates δημιουργεί μια νέα μοναδική πολυτελής ανάπτυξη για τη Λεμεσό το «Limassol Park». Το έργο βρίσκεται σε μια μοναδική τοποθεσία νοτιοδυτικά του ιστορικού κέντρου της Λεμεσού, στη χερσόνησο του Ακρωτηρίου σε μία από τις πιο καταπράσινες περιοχές του νησιού μας. Πολύ κοντά στο Limassol Park είναι το Limassol Mall, το υπό ανέγερση νέο καζίνο και η μαγευτική παραλία του Lady’s Mile.

ΕΛΛΑΔΑ ΧΑΝΙΑ

Aphrodite Seafront Chania, Viklia Beachfront Villas, Aegean Blue Apartments, Fournado Villas είναι μερικά από τα έργα της Leptos Estates στις όμορφες παραλίες της Κρήτης και ιδιαίτερα της περιοχής των Χανίων.

COSTA NOPIA

Το Costa Nopia βρίσκεται στις όμορφες βορειοδυτικές ακτές της Κρήτης. Προσφέρει

μια μοναδική ευκαιρία για ένα συναρπαστικό θέρετρο μεικτής χρήσης και υψηλής ποιότητας. ΠΑΡΟΣ

PAROS GARDENS

Ένα παραδοσιακό κυκλαδίτικο έργο κοντά στο ψαροχώρι του Μόλου μόλις 50 μέτρα από τις αμμώδεις παραλίες της περιοχής. Η Πάρος είναι ένα από τα πιο δημοφιλή και κοσμοπολίτικα νησιά του Αιγαίου το οποίο ελκύει χιλιάδες τουρίστες και επενδυτές κάθε χρόνο. ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ

SANTORINI VILLAS Το μοναδικό αυτό αναπτυξιακό συγκρότημα με εξοχικές κατοικίες βρίσκεται στο διασημότερο νησί της Μεσογείου, μόλις 200 μέτρα από την όμορφη παραλία του Μονόλιθου ιδανική για οικογένειες και παιδιά.

ΑΘΗΝΑ Στην Αθήνα την πιο όμορφη και ελκυστική πόλη στον κόσμο η Leptos Estates προσφέρει ευκαιρίες για μια σίγουρη και προσοδοφόρα επένδυση σε διαμερίσματα, στούντιο, ρετιρέ, καθώς επίσης και σε ανεξάρτητες κατοικίες.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

HeadQuarters

The Leptos House 111, Apostolou Pavlou Ave, CY-8046 P.O. Box 60146, CY-8129 Paphos, Cyprus

Main Office Reception: (+357) 26880100 Sales WhatsApp: (+357) 99150636 Sales Tel: (+357) 26 880 120 Sales Free Phone in Cyprus: 8000 07 07 Email: info@LeptosEstates.com Website: www.LeptosEstates.com

Limassol

Marine Towers

απέραντο γαλάζιο

PAFILIA

Pafilia

μέσα από

όμορφα, ποιοτικά και πολυσύνθετα έργα» δηλώνει σε συνέντευξή της η executive director, της εταιρείας Ευαγγελία Ηλιάδου. Η κα Ηλιάδου εκφράζει μεταξύ άλλων την άποψη ότι θα πρέπει να δοθούν περισσότερα κίνητρα από το κράτος για προσέλκυση ξένων επενδύσεων. «Δεν μπορούμε απλά να λέμε είμαστε ένας όμορφος και ασφαλής προορισμός», καταλήγει.

Πώς έκλεισε το πρώτο εξάμηνο του 2022 για τον τομέα των ακινήτων και ποιος είναι ο δικός σας απολογισμός; Το πρώτο εξάμηνο του 2022 μάς βρήκε σε εγρήγορση καθώς άνοιξαν τα αεροδρόμια και ο κόσμος άρχισε και πάλι να ταξιδεύει. Παράλληλα όμως ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, που έφερε ένα νέο σοκ στην οικονομία ανά το παγκόσμιο και εκεί που ήμασταν όλοι έτοιμοι να εντείνουμε την προσπάθεια κάπου ταρακουνηθήκαμε. Δεν σας το κρύβω ότι παρά την κίνηση που είδαμε να υπάρχει στην αγορά, είμαστε σκεπτικοί για το πώς θα εξελιχθούν οι επόμενοι μήνες. Αν θα έκανα έναν απολογισμό θα έλεγα ότι μέσα στο τελευταίο εξάμηνο παραδώσαμε το ΟΝΕ, ένα έργο πρωτοποριακό στην αρχιτεκτονική και στα υλικά που έχουν χρησιμοποιηθεί. Παράλληλα παραδώσαμε και παραδίδουμε τις σουίτες στο Minthis, την Πλατεία και το Κέντρο Ευεξίας (Wellness Spa). Ποιο είναι το όραμα του Ομίλου σας; Η Pafilia ανέκαθεν είχε μια καθαρή πορεία που πηγάζει μέσα από την απόφαση να δημιουργεί όμορφα, ποιοτικά και πολυσύνθετα έργα, είτε αυτά αφορούν κατοικίες, διαμερίσματα, ψηλά κτήρια, γήπεδα γκολφ, θέρετρα ή κέντρα ευεξίας. Χώροι ή κτήρια που να γίνονται ορόσημα όπως ακριβώς έγινε με το ΟΝΕ, που είναι ο ψηλότερος παραθαλάσσιος οικιστικός πύργος της Ευρώπης. Στόχος μας είναι να συνεχίσουμε να προσφέρουμε

καθώς με την αύξηση των τιμών και τις παρατηρούμενες καθυστερήσεις παράδοσης των υλικών, άμεσα επηρεάζεται και η τελική τιμή του έργου που θα παραδώσουμε εμείς και αυτό δεν είναι και ό,τι καλύτερο. Προσπαθούμε όμως να διατηρήσουμε λογικές τιμές χωρίς όμως να δεχόμαστε συμβιβασμούς σε ό,τι αφορά την ποιότητα και την επιλογή των υλικών μας. Έχουμε θέματα καθυστερήσεων που προκαλούνται από τα γρανάζια της γραφειοκρατίας. Πρέπει να αλλάξουν επιτέλους κάποια πράγματα στον κρατικό μηχανισμό και να γίνει σωστή χρήση της τεχνολογίας όπως και σε τόσες άλλες χώρες του κόσμου. Επίσης, πρέπει να δοθούν περισσότερα κίνητρα στους επενδυτές που επιλέγουν να έρθουν στη χώρα μας καθώς οι γύρω χώρες όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Μάλτα έχουν πολύ καλύτερα κίνητρα και σχέδια. Δεν μπορούμε απλά να λέμε είμαστε ένας όμορφος και ασφαλής τόπος. Πόσα έργα περιλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο του Ομίλου και ποια είναι η στρατηγική σας προσέγγιση σε ό,τι αφορά την περαιτέρω επέκταση/διεύρυνση των εργασιών σας; Το χαρτοφυλάκιο της Pafilia περιλαμβάνει σήμερα 20 έργα που βρίσκονται ήδη στην αγορά. Παράλληλα, αξίζει να αναφέρουμε ότι το Minthis με τα έργα υποδομής και τις εγκαταστάσεις του διαθέτει στην αγορά γύρω στις 600 μονάδες. Παρακολουθώντας στενά τις παγκόσμιες εξελίξεις αλλά και τις ανάγκες που προέκυψαν μετά την πανδημία έχουμε αναπροσαρμόσει τα σχέδια μας, με αποτέλεσμα στο καινούργιο μας έργο, στη Λεμεσό, το ΝΕΟ, ο ένας εκ των πύργων να έχει μετατραπεί σε γραφεία. Επίσης, έχουμε ήδη αρχίσει να παραδίδουμε τις υπερπολυτελείς κατοικίες στον πύργο ΟΝΕ στη

Λεμεσό, στους πελάτες μας που επέλεξαν την Κύπρο για δεύτερο σπίτι τους. Παράλληλα, το Minthis Resort που άνοιξε τις πύλες του εδώ και μερικούς μήνες ενισχύεται με ένα απίστευτα όμορφο κέντρο ευεξίας 2.700τ.μ. απαράμιλλου σχεδιασμού και τεχνολογίας. Το κέντρο ευεξίας (Spa) θα αποτελέσει ορόσημο όχι μόνο για την Κύπρο αλλά και για την Ευρώπη γενικότερα, καθώς στοχεύουμε να μπούμε στον χάρτη των καλύτερων σπα του κόσμου. Επιπλέον, το Minthis θα είναι σε θέση να παρέχει και άλλες υπηρεσίες στους ιδιοκτήτες και ενοίκους του, αφού η Πλατεία, ένας χώρος όμορφα σχεδιασμένος που θα φιλοξενεί εστιατόρια, μπουτίκ, γκαλερί και καφετερίες εναρμονισμένα με το φυσικό περιβάλλον και με απίστευτη θέα στα βουνά του Τρόοδους, θα είναι κάτι το μοναδικό. Τέλος, το αμφιθέατρο στο Minthis είναι έτοιμο να φιλοξενήσει βραδιές πολιτισμού, με ρεσιτάλ πιάνου, κλασικής μουσικής, θεάτρου και άλλων πολιτιστικών εκδηλώσεων. Ποιο είναι το ανταγωνιστικό σας πλεονέκτημα; Για ποιους λόγους διακρίνονται τα έργα σας; Ο μοναδικός σχεδιασμός μας και η άψογη ποιότητα στην εκτέλεση των έργων μας. Τα έργα μας είναι πρωτοποριακά από όλες τις πλευρές γι’ αυτό και ξεχωρίζουν. Γι’ αυτό και κάποιος αυτόματα τα αναγνωρίζει ως έργα της Pafilia. Το γιατί ξεχωρίζουν τα έργα μας, θα το εναπόθετα στις καλές συνεργασίες κλειδιά που έχουμε συνάψει με κολοσσούς σε ό,τι αφορά την αρχιτεκτονική, τον σχεδιασμό, τη διακόσμηση, το landscape και τόσα άλλα. Τολμήσαμε να ζητήσουμε τη συμβολή και την εμπειρία ανθρώπων του εξωτερικού που βρέθηκαν πίσω από έργα όπως το Burj Al Arab στο Ντουμπάι, όπως οι αρχιτέκτονες παγκοσμίου φήμης WWK αλλά και οι φημισμένοι Woods Bagot, που έχουν μια πετυχημένη παρουσία σε περισσότερες από 12 χώρες διεθνώς. Aκούσαμε προσεκτικά αυτά που είχαν να μας πουν και σε συνεργασία πάντα με ντόπιους αρχιτέκτονες όπως ο Ηρακλής Παπαχρίστου, ολοκληρώσαμε τον πύργο ΟΝΕ παρά τις όποιες αντιξοότητες και προκλήσεις. Ποιες είναι σήμερα

πολυτελείς κατοικίες 3 και 4 υπνοδωματίων που συνδυάζουν τη μοντέρνα αρχιτεκτονική σε συνδυασμό με τα τέσσερα στοιχεία της φύσης: φως, νερό, αέρα και γη. Η πέτρα και το ξύλο είναι διάχυτα σε κάθε κατοικία που είναι λες και βγήκε μέσα από το φυσικό τοπίο και εναρμονίστηκε με καλαισθησία χωρίς να ενοχλεί το φυσικό περιβάλλον και τη φύση γενικότερα. Ας μην ξεχνάμε ότι το Minthis, αποτελεί μια έκταση 5 εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων γης που υπάγεται στο Natura 2000 και είναι προστατευόμενη περιοχή σύμφωνα με τις Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη φύση. Η Βιώσιμη Ανάπτυξη αποτελεί μια παγκόσμια πρόκληση. Πώς μπορεί ο τομέας των ακινήτων να ανταποκριθεί στην πρόκληση αυτή και ποια μέτρα λαμβάνονται στον Όμιλό σας; Η ιδέα της βιωσιμότητας πηγάζει από την έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης που καθιερώθηκε στην πρώτη Σύνοδο Κορυφής για τη Γη, στο Ρίο το 1992. Η Βιώσιμη Ανάπτυξη και Αειφορία είναι μέρος της στρατηγικής της Pafilia, καθώς αρχή μας είναι να γίνεται ενδελεχής μελέτη της βιωσιμότητας της γης στην οποία θα αναπτύξουμε έργα, με βάση τη χρήση που θα έχει το συγκεκριμένο έργο. Παράλληλα, χαίρομαι που βλέπω ότι αυτή η λογική αποδεικνύεται έμπρακτα μέσα από τα έργα μας τα οποία είναι «έξυπνα», εργονομικά, φιλικά προς το περιβάλλον και χρησιμοποιούν όλες τις τελευταίες τεχνολογίες για εξοικονόμηση ενέργειας, ανακύκλωση του νερού και του αέρα όπως και ανακύκλωση των πρώτων υλών. Οφείλουμε και έχουμε χρέος σαν άνθρωποι αλλά και σαν επαγγελματίες να ασπαστούμε και να λειτουργήσουμε με τέτοιο τρόπο ώστε να προστατεύσουμε το φυσικό περιβάλλον με τα έργα και την ανάπτυξή μας χωρίς να το καταστρέφουμε.

MINTHIS

το οποίο θα ανοίξει τις πύλες του για

υποδεχθεί τους

ματίων, τις μοναδικές βίλες 2-3 υπνοδωματίων και ειδικά σχεδιασμένες κατοικίες. Η χρονική στιγμή είναι ιδανική για να επενδύσει κάποιος στο θέρετρο και ιδιαίτερα στις πολυτελείς σουίτες, εφόσον κάτι τέτοιο θεωρείται μια ασφαλής επένδυση η οποία είναι σε θέση να εξασφαλίσει ανατίμηση της περιουσίας και να επιφέρει κέρδη σε σύντομο χρονικό διάστημα. Οι τιμές ενδεικτικά ξεκινούν από €780.000. ΟΝΕ Ο ψηλότερος οικιστικός παραθαλάσσιος πύργος στην Κύπρο και στην Ευρώπη. Αποτελείται από 37 ειδικά σχεδιασμένους ορόφους προσφέροντας αποκλειστικότητα και διακριτική πολυτέλεια στους ενοίκους και ιδιοκτήτες οι οποίοι μέχρι στιγμής προέρχονται από 14 διαφορετικές χώρες. Το ΟΝΕ ξεχωρίζει στον αστικό ορίζοντα της Λεμεσού και είναι πλέον αναγνωρίσιμο σαν κτίσμα, από οπουδήποτε και αν βρίσκεσαι στην πόλη, θέτοντας σταθερά ένα νέο σημείο αναφοράς για την Κύπρο. Οι κατοικίες χαρακτηρίζονται ως ευάερες και άνετες, με το φυσικό φως να προσφέρει ηρεμία και θετική ενέργεια. Παράλληλα, διαθέτουν ένα εξαιρετικά ευρύχωρο καθιστικό με αίθρια διπλού ύψους και μεγάλα μπαλκόνια με θέα στη θάλασσα και λαμπερά φινιρίσματα που χαρακτηρίζουν την ανώτερη ποιότητα των κατοικιών. Το ΟΝΕ βρίσκεται στα 170μ. πάνω από το

έδαφος, με 83 πολυτελή διαμερίσματα και μέχρι 3 διαμερίσματα ανά όροφο. Όλα τα διαμερίσματα/κατοικίες έχουν απρόσκοπτη

θέα προς τη θάλασσα και το βουνό με την απαράμιλλη ποιότητα των ανέσεων και υπηρεσιών να προσθέτει και να αυξάνει επιπλέον στην αξία του έργου. Η προστασία της ιδιωτικότητας και η προσοχή στη λεπτομέρεια είναι αυτά που κάνουν αυτό το έργο να ξεχωρίζει. Οι ένοικοι του ΟΝΕ έχουν απεριόριστη πρόσβαση σε ένα αποκλειστικό και ειδικά διαμορφωμένο spa, με πλήρως εξοπλισμένο γυμναστήριο, πισίνα με άνετους χώρους για ηλιοθεραπεία και εξωτερική βεράντα. Καθόλου παράξενο που η διαθεσιμότητα είναι περιορισμένη με μόλις 5 διαμερίσματα να έχουν απομείνει προς πώληση. Ενδεικτικά οι τιμές ξεκινούν από €1.950,000, ενώ οι τιμές των δύο ultra-premium κατοικιών είναι διαθέσιμες κατόπιν επικοινωνίας και αιτήματος από τους ενδιαφερόμενους. Ως ένας εκ των κατασκευαστών μεγάλων έργων στην Κύπρο και με δύο τέτοιου είδους έργα, μεγάλης κλίμακας, η μακροπρόθεσμη στρατηγική και η δέσμευσή μας στην καινοτομία είναι στοιχεία τα οποία μας έχουν επιτρέψει να πραγματοποιήσουμε τους στόχους μας με αριστεία. Υπόσχεσή μας είναι ότι θα συνεχίσουμε να προσφέρουμε τις πιο ποιοτικές, δημιουργικά ξεχωριστές και εκλεπτυσμένες κατασκευές στο νησί.

ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΑΡΝΑΚΑ ΑΡΧΙΣΕ ΝΑ ΥΛΟΠΟΙΕΙΤΑΙ Ως Όμιλος έχουμε κάνει σοβαρές επενδύσεις δημιουργώντας πέρα από την Quality Property Developments, την Quality Medical, την Quality Education και την Quality Hospitality.

Παρόλες τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που δημιουργούνται λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, «ως Quality Group εντείναμε την προσπάθειά μας και ολοκληρώσαμε σημαντικά έργα μας, όπως το νέο υπερπολυτελές ξενοδοχείο Radisson Beach Resort, που βρίσκεται στην αναπτυσσόμενη τουριστική περιοχή Λάρνακας – Δεκέλειας», αναφέρει σε συνέντευξή του ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Σάββας Κάκος Σημειώνει ακόμα ότι η Quality Group έχει δραστηριοποιηθεί σε τομείς ανάπτυξης για την υγεία, την ξενοδοχειακή βιομηχανία και την εκπαίδευση και υπογραμμίζει: «Με αποφασιστικότητα αναπροσαρμόσαμε το πλαίσιο της στρατηγικής μας, για να ανταποκριθούμε άμεσα στο πλάνο ανάπτυξης της Λάρνακας, ώστε η Quality Group να συνεχίσει να αποτελεί ισχυρό πυλώνα της οικονομίας στην περιοχή και να συμβάλει στην αναβάθμιση του τομέα της ανάπτυξης γης και των επενδύσεων» υπογράμμισε. Όσον αφορά στο χαρτοφυλάκιο του Ομίλου, το οποίο χαρακτηρίζει ως πολυσχιδές, ο κ. Κάκος προσθέτει ότι περιλαμβάνει μια ευρεία γκάμα έργων, ενώ τονίζει ότι ο Όμιλος «πιστεύει και στηρίζει τη Βιώσιμη Ανάπτυξη γι’ αυτό και ο σχεδιασμός των αναπτυξιακών μας έργων έχει ως κύριους πυλώνες τη μέγιστη ενεργειακή απόδοση, την εγκατάσταση μονάδων ηλιακής ενέργειας, την αειφορία και τον σεβασμό προς το περιβάλλον».

Πώς έκλεισε το πρώτο εξάμηνο του 2022 για τον τομέα των ακινήτων και ποιος είναι ο δικός σας απολογισμός; Χωρίς αμφιβολία, το πρώτο εξάμηνο του 2022 ήταν γεμάτο προκλήσεις, αποτέλεσμα της πανδημίας και όλων όσων έπονται μιας παγκοσμίου βεληνεκούς κρίσης με τον πόλεμο στην Ουκρανία να επιδεινώνει την κατάσταση. Παρόλα αυτά είμαι περήφανος να αναφέρω ότι ο Όμιλος εταιρειών Quality Group δεν σταμάτησε τις εργασίες του κατά τη διάρκεια όλων αυτών των προκλήσεων. Τουναντίον, εντείναμε την προσπάθειά μας και ολοκληρώσαμε σημαντικά έργα μας, όπως το νέο υπερπολυτελές ξενοδοχείο Radisson Beach Resort, που βρίσκεται στην αναπτυσσόμενη τουριστική περιοχή Λάρνακας – Δεκέλειας. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι η Λάρνακα βιώνει ένα ανεπανάληπτο momentum με τη δημιουργία της μαρίνας και τώρα είναι η σωστή στιγμή για να εδραιωθούμε ως ένα διεθνές επιχειρηματικό, τουριστικό, ιατρικό, εκπαιδευτικό και πολιτιστικό κέντρο. Οι χρονικές συγκυρίες μάς ευνοούν και κάνοντας τον απολογισμό των τελευταίων έξι μηνών θα έλεγα ότι είμαι ικανοποιημένος από τη σκληρή δουλειά της ομάδας μας, η οποία έθεσε στόχους που τώρα επιφέρουν καρπούς, καθώς το ενδιαφέρον για τα έργα μας είναι μεγάλο, είτε αφορά τα commercial είτε τα residential projects που διαθέτουμε. Ποιο είναι το όραμα του Ομίλου σας; Το να μετατρέψουμε τη Λάρνακα σε μια πόλη που δεν θα της λείπει τίποτα από θέμα αναπτύξεων, που να αφορούν όλους τους τομείς. Και το λέω αυτό καθώς, μέρος του οράματός μας υλοποιείται ήδη με την Quality Group να έχει κάνει σοβαρές επενδύσεις δημιουργώντας πέρα από την Quality Property Developments, την Quality Medical, την Quality Education και την Quality Hospitality με έργα μας να συμπεριλαμβάνουν ξενοδοχειακές μονάδες, ιδιωτικές κλινικές, πανεπιστημιακές μονάδες και έργα μεγάλων αναπτύξεων.

Ποιες προκλήσεις καλείται να αντιμετωπίσει σήμερα ο τομέας των ακινήτων; Ως Όμιλος πώς ανταποκρίνεστε στις προκλήσεις αυτές; Η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέτρεψαν τους παγκόσμιους ρυθμούς ανάπτυξης. Οι διεθνείς κυρώσεις, που επιβλήθηκαν λόγω της κρίσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, επηρεάζουν σημαντικά την Κύπρο. Ωστόσο, παρά τις αντιξοότητες, συνεχίσαμε τους σχεδιασμούς μας και αναπτύξαμε τα έργα μας, έχοντας στις πλάτες μας την εμπειρία που μας έφερε η κρίση του 2013. Γι’ αυτό και όπως ανέφερα πιο πάνω δραστηριοποιηθήκαμε και σε τομείς ανάπτυξης για την υγεία, την ξενοδοχειακή βιομηχανία και την εκπαίδευση. Με αποφασιστικότητα αναπροσαρμόσαμε το πλαίσιο της στρατηγικής μας, για να ανταποκριθούμε άμεσα στο πλάνο ανάπτυξης της Λάρνακας, ώστε

η Quality Group να συνεχίσει να αποτελεί ισχυρό πυλώνα της οικονομίας στην περιοχή και να συμβάλει στην αναβάθμιση του τομέα της ανάπτυξης γης και των επενδύσεων. Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα για τους επαγγελματίες του κλάδου και ποιες οι προτάσεις σας για απάμβλυνση των προβλημάτων αυτών; Το σημαντικότερο είναι ότι πρέπει να δοθούν κίνητρα στους επιχειρηματίες ανά το παγκύπριο. Δεν αναφέρομαι μόνο για τη Λάρνακα, γιατί θεωρώ ότι όλοι αντιμετωπίζουμε τις ίδιες προκλήσεις και δυσκολίες. Θα πρέπει οι εκάστοτε κυβερνήσεις, στο πλαίσιο της νομοθεσίας, να στηρίζουν αποτελεσματικά τις επιχειρήσεις, καθώς η γραφειοκρατία εμποδίζει την ανάπτυξη επενδύσεων. Χρειάζεται εκσυγχρονισμός των διαδικασιών, χωρίς καθυστερήσεις από τις όποιες σκοπιμότητες. Ευελπιστώ πως η μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης θα μειώσει τη γραφειοκρατία και θα αναβαθμίσει την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών. Πόσα έργα περιλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο του Ομίλου και ποια είναι η στρατηγική σας προσέγγιση σε ό,τι αφορά την περαιτέρω επέκταση/διεύρυνση των εργασιών σας; Το χαρτοφυλάκιό μας είναι πολυσχιδές, καθώς διαθέτει μια ευρεία γκάμα έργων, ιδανικά σχεδιασμένα για κάθε προϋπολογισμό, αλλά και για τις ανάγκες του κάθε ιδιώτη ή επαγγελματία, με χιλιάδες ακίνητα και πληθώρα έργων υπό μελέτη και ανάπτυξη. Από οικιστικούς πύργους, εξαιρετικής αρχιτεκτονικής έξυπνα γραφεία, διαμερίσματα, σπίτια και ιδιωτικές κοινότητες, ξενοδοχειακές μονάδες, φοιτητικές εστίες, ιδιωτικές κλινικές, είμαστε σε θέση να καλύψουμε την κάθε ανάγκη. Η προσέγγισή μας είναι απλή και έξυπνη με σεβασμό πάντοτε στην πόλη μας, αλλά και στον συνάνθρωπό μας. Είτε θα δημιουργήσουμε κάτι από την αρχή, είτε θα πάρουμε ένα παλιό κτήριο και θα το φέρουμε

σας; Το πλεονέκτημά

πεδες επενδυτικές

αυτή και ποια μέτρα λαμβάνονται στον Όμιλό σας; Ο Όμιλος Quality Group πιστεύει και στηρίζει τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και αυτό το έχουμε αποδείξει επενδύοντας στη διαμόρφωση μιας νέας στρατηγικής, για επίτευξη των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης, που αφορούν στην κλιματική αλλαγή, στην πράσινη ανάπτυξη και στην εφαρμογή νέων τεχνολογιών. Γι’ αυτό και ο σχεδιασμός των αναπτυξιακών μας έργων έχει ως κύριους πυλώνες τη μέγιστη ενεργειακή απόδοση, την εγκατάσταση μονάδων ηλιακής ενέργειας, την αειφορία και τον σεβασμό προς το περιβάλλον. ΣΑΒΒΑΣ ΚΑΚΟΣ ΙΔΡΥΤ Η Σ ΚΑΙ ΔΙ Έ ΥΘ Υ ΝΩΝ Σ Υ ΜΒΟΥΛΟΣ QUALITY GROUP

QUALITY HOSPITALITY

που αναδεικνύουν την αναγνώριση στην υπεροχή του έργου του, όπως είναι η επιτυχής συνεργασία με την InterContinental Hotels για τη δημιουργία του Indigo Hotel, με την Best Western

Premier Collection για τη δημιουργία του Quality Lodge, Best Western Premier Collection, με τη Radisson Hotels που οδήγησε στη δημιουργία του ξενοδοχείου Radisson Blu Hotel και του Radisson Beach Resort, όπου όλα είναι ιδιοκτησία του Oμίλου Quality στη Λάρνακα. Τη διαχείριση των ξενοδοχειακών μονάδων έχει αναλάβει η SunnySeeker Hotels.

QUALITY MEDICAL

θα είναι το ψηλότερο κτήριο στην πόλη, με ύψος 23 ορόφους. Βρίσκεται υπό κατασκευή σε κεντρικό σημείο της πόλης, με θέα τη θάλασσα και σε απόσταση 200 μέτρα από τη μαρίνα Λάρνακας, το οποίο θα περιλαμβάνει υπερπολυτελή διαμερίσματα και υπηρεσίες, καταστήματα, χώρο στάθμευσης. Το Habitat είναι ένα υπερσύγχρονο έργο υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών και βρί -

Blue Sky

Habitat

Radisson Blu

σκεται σε προχωρημένο στάδιο υλοποίησής του. Αποτελείται από δύο οικιστικούς πύργους και βρίσκεται σε ελάχιστη απόσταση από το νέο εμπορικό κέντρο Metropolis Mall στη Λάρνακα, με άμεση πρόσβαση στον αυτοκινητόδρομο. Το έργο περιλαμβάνει διαμερίσματα και παρέχει κοινόχρηστες ποιοτικές υπηρεσίες, όπως πισίνα, μπαρ, παιδότοπο και κέντρο ευεξίας. Είναι ένα μοναδικό έργο για το οποίο η εταιρεία παρέχει 20 χρόνια εγγύηση για τον σκελετό του κτηρίου. Το Blue Sky Villas βρίσκεται σε παραθαλάσσια τοποθεσία στη Λάρνακα και αποτελείται από

έχουν απρόσκοπτη πανοραμική θέα στη θάλασσα, όπου η παραλία φέρει γαλάζια σημαία. Όλες οι επαύλεις είναι τριώροφες και διαθέτουν πολυτελείς παροχές, όπως ιδιωτική πισίνα, ανελκυστήρα, en-suite δωμάτια, clubhouse. Το Central Business District (CBDL) βρίσκεται σε κεντρικό εμπορικό δρόμο στη Λάρνακα και αποτελείται από τρεις εμπορικούς πύργους, ένας από τους οποίους έχει ολοκληρωθεί και παραδοθεί. Παρουσιάζει εξαιρετικό επενδυτικό ενδιαφέρον, αφού μπορεί να αξιοποιηθεί για headquartering και ιδιωτικά γραφεία. Διαθέτει κοινόχρηστους χώρους με γυμναστήρια και χώρους εστίασης.

Timios Stavros

ALTAMIRA REAL ESTATE

ΚΥΡΊΑΡΧΗ ΔΥ ΝΑΜΗ ΤΟΥ ΚΛ Α ΔΟΥ ΑΚ Ί Ν Η ΤΩΝ Η μεγαλύτερη εταιρεία διαχείρισης ακινήτων στην Κύπρο, με το πιο ισχυρό δίκτυο πωλήσεων.

Τέσσερα και πλέον χρόνια μετά την άφιξή της στην Κύπρο, η Altamira Real Estate κατάφερε να αναδιαμορφώσει τον χάρτη της κυπριακής αγοράς ακινήτων και να αναδειχθεί σε ηγέτιδα δύναμη του κλάδου.

Με χαρτοφυλάκιο που περιλαμβάνει σήμερα 6.000 και πλέον ακίνητα, η εταιρεία αποτελεί από τις αρχές του 2018, στρατηγικό συνεργάτη για Κύπριους και ξένους επενδυτές, υλοποιώντας πέραν των 5.000 πωλήσεων και κερδίζοντας επάξια την εμπιστοσύνη κάθε ιδιώτη και επιχειρηματία ανάπτυξης γης που αναζητά την κατάλληλη επενδυτική ευκαιρία. Διατηρώντας, μάλιστα, το μεγαλύτερο δίκτυο πωλήσεων, συνεργατών, μεσιτών και αντιπροσώπων στην Κύπρο, είναι σε θέση να παρέχει ολοκληρωμένες και εξειδικευμένες υπηρεσίες σε όλο το φάσμα διαχείρισης ακινήτων και να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις προκλήσεις της αγοράς, συμβάλλοντας καταλυτικά στη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη του κλάδου. Όπως είναι γνωστό, η εταιρεία είναι μέλος της doValue, του μεγαλύτερου ομίλου διαχείρισης δανείων και ακινήτων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και διαχειρίζεται μέσω της πρωτοποριακής ψηφιακής

φάσμα τεμαχίων γης, τόσο σε αστικές περιοχές, όσο και στην ύπαιθρο και τα προάστια. Εξίσου ελκυστικές είναι και οι

πολυάριθμες επενδυτικές ευκαιρίες σε εισοδηματικά ακίνητα που μπορούν να εξασφαλίσουν στους εν δυνάμει ιδιοκτήτες τους, υψηλές αποδόσεις και άμεσα εισοδήματα από την πρώτη μέρα της αγοράς τους. Η Altamira Real Estate έχει εδραιωθεί στην πρώτη θέση στην τοπική αγορά, καταγράφοντας τα τελευταία τέσσερα χρόνια τον μεγαλύτερο αριθμό πωλήσεων στη χώρα. Έχοντας αναδειχθεί ως ένας από τους πιο αξιόπιστους οργανισμούς της Κύπρου, η εταιρεία ολοκλήρωσε με επιτυχία, στο διάστημα αυτό, συναλλαγές που ξεπερνούν τις 5.000, αριθμός που μεταφράζεται σε πέραν του 10% των συνολικών συναλλαγών.

ONE STOP SHOP: ΚΟΡΥΦΑΊΑ ΕΜΠΕ Ί ΡΊΑ ΕΞΥΠΗΡ Ε ΤΗΣΗΣ Με πρωταρχικό στόχο τη δημιουργία πραγματικής αξίας για τους πελάτες της, η Altamira Real Estate παρέχει μία εξατομικευμένη ολιστική εμπειρία εξυπηρέτησης, λειτουργώντας ως «One Stop Shop» και εφαρμόζοντας ένα παγκοσμίου εμβέλειας επιχειρησιακό μοντέλο που διακρίνεται για τις γρήγορες, διαφανείς και ευέλικτες διαδικασίες του. Συγκεκριμένα, η εταιρεία διαχειρίζεται ενεργά τα ακίνητα σε όλο τον κύκλο της ζωής τους και προσφέρει ένα πλήρες φάσμα εξειδικευμένων υπηρεσιών και καινοτόμων εργαλείων. Ταυτόχρονα, διαθέτει μία άρτια καταρτισμένη ομάδα

σε θέση να καθοδηγήσει από την αρχή μέχρι το τέλος τον ενδιαφερόμενο αγοραστή, βοηθώντας τον να εντοπίσει το ακίνητο που εμπίπτει στις προδιαγραφές του. Από τη διερευνητική φάση και την προσπάθεια εντοπισμού του ακινήτου που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του εκάστοτε αγοραστή, μέχρι τον σχεδιασμό, τη διενέργεια σχετικών μελετών, την κοστολόγηση του έργου, τη διαχείριση της κατασκευής και την ολοκλήρωσή της. Παράλληλα, έχοντας αναπτύξει το μεγαλύτερο εσωτερικό και εξωτερικό δίκτυο υπηρεσιών διαχείρισης χαρτοφυλακίου (Asset Management), παρέχει τον πλήρη κύκλο διαχείρισης υπηρεσιών Rental Management, Property Management, Real Estate Project Development και Portfolio Management. Αξίζει να σημειωθεί πως σήμερα η εταιρεία διαχειρίζεται πέραν των 3.000 οικιστικών και εμπορικών κτιριακών μονάδων, καθώς και 500 ενοικιαστήρια συμβόλαια. ΤΌ Μ Έ ΓΑΛΥ Τ Έ Ρ Ό ΚΑΙ ΠΙ Ό ΙΣΧΥΡΌ Δ Ι ΚΤΥΌ ΠΩΛ Η Σ Έ ΩΝ ΤΗΣ Κ Υ ΠΡ Ό Υ Διατηρώντας τη μεγαλύτερη ομάδα πωλήσεων και διαχείρισης ακινήτων στην Κύπρο, η οποία αριθμεί 85 και πλέον μέλη, η Altamira Real Estate αποτελείται από ένα ισχυρότατο δίκτυο, άρτια καταρτισμένο, που εξελίσσεται συνεχώς και παρέχει υψηλής ποιότητας εξατομικευμένες

λύσεις και καθοδήγηση σε κάθε ενδιαφερόμενο επενδυτή. Η ομάδα πωλήσεων της Altamira Real Estate προσφέρει επίσης, άμεση εξυπηρέτηση και εξειδικευμένες συμβουλές μέσα από το τηλεφωνικό κέντρο της εταιρείας στο +357 22 696 500 και 8000 8200 (χωρίς χρέωση) από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή μεταξύ των ωρών 8 π.μ. μέχρι 5 μ.μ.. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα διευθέτησης ξενάγησης στο ακίνητο που επιθυμεί ο επενδυτής με συνοδεία μελών των επαρχιακών ομάδων πωλήσεων. Η Altamira Real Estate διαθέτει επίσης τη μεγαλύτερη εξειδικευμένη ομάδα εκτιμήσεων, η οποία αποτελείται από εγκεκριμένους εκτιμητές και συμβούλους - μέλη του Royal Institution of Chartered Surveyors (RICS) και του Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου (ΕΤΕΚ) και έχει την ευθύνη για διάθεση των ακινήτων στις αντικειμενικές τιμές της αγοράς που ανταποκρίνονται στην πραγματική αξία του κάθε ακινήτου προς πώληση. ΈΝΑ «ΚΛΙΚ» ΜΑΚΡΙ Α ΑΠΌ ΤΌ ΑΚ Ι ΝΗΤΌ Π Ό Υ Έ ΠΙΘΥΜ ΈΙ Σ Η ιστοσελίδα, www.altamirarealestate.com.cy, διαθέτει ένα σύγχρονο σχεδιασμό, με πλούσιο περιερχόμενο και εύκολη πλοήγηση για κάθε χρήστη, ανεξαρτήτως συσκευής. Είναι διαθέσιμη στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα, ενώ οι επισκέπτες έχουν πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας φωτογραφίες, στοιχεία, χάρτες και προδιαγραφές για το ευρύ φάσμα ακινήτων που βρίσκεται προς πώληση. Επιπλέον, επιστρατεύοντας εργαλεία τελευταίας τεχνολογίας η Altamira Real Estate δίνει την ευκαιρία στους ενδιαφερόμενους να περιηγηθούν ψηφιακά σε επιλεγμένα ακίνητα μέσα από τη χρήση του εξειδικευμένου λογισμικού 3D Virtual Tours. Επιπρόσθετα, οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να εγγραφούν στο εξειδικευμένο ενημερωτικό δελτίο της εταιρείας, ώστε να λαμβάνουν αμέσως πληροφόρηση σχετικά με τις διαθέσιμες προσφορές και εκστρατείες ή να δημιουργήσουν τον προσωπικό τους λογαριασμό στο «My Altamira», αποκτώντας πρόσβαση σε εξειδικευμένες υπηρεσίες. ΝΈΑ ΑΚ Ι ΝΗΤΑ Κ Α Θ Έ ΤΡ Ι ΤΗ Για την κυπριακή αγορά ακινήτων, η Τρίτη είναι ταυτισμένη με τα νέα ακίνητα που προωθεί για πώληση η Altamira Real Estate. Κάθε βδομάδα, νέες ελκυστικές ευκαιρίες αλλά και ειδικές προσφορές είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα της εταιρείας, www.altamirarealestate.com.cy παρέχοντας τη δυνατότητα στους ενδιαφερόμενους αγοραστές να βρουν το ακίνητο της επιλογής τους στην τιμή που τους ταιριάζει.

ΣΤΉΝ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ (PR31717) Στην ενδεικτική τιμή των €7.000,000 πωλείται μεγάλο εμπορικό κτήριο στο Καϊμακλί, στην επαρχία Λευκωσίας. Το επίπεδο κατασκευής και συντήρησης του κτηρίου είναι πολύ καλό, ενώ αποτελείται από δύο υπόγεια με 78 χώρους στάθμευσης και 35 αποθήκες, ισόγειο με κατάστημα και μεσοπάτωμα, καθώς και πέντε ορόφους με γραφειακούς χώρους. Έχει εμβαδόν εσωτερικών χώρων 3.650 τ.μ., ενώ τα υπόγειά του είναι έκτασης 2.620 τ.μ.. Διαθέτει προοπτικές για υψηλές αποδόσεις που μπορεί να ξεπεράσουν το 6,5% ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΑΚΙΝΉΤΟ ΠΛΉΣΙΟΝ ΤΉΣ

ΑΓΙΑΣ ΝΑΠΑΣ (PR14217)