Kovara dicle hejmara 4 besi kurdi latinii by dicle

Xwendevanên

hêja em bi hejmarekî nû ligel wene. Li herêmê em bi -

Diclepress13@gmail.com

Rêveberî çiqasî bêne desteserkirin, çerx û mekanîzmayên mêtinkarî û zordestî jî wê li ser civakan ewqasî bê avakirin Ji bo çareserkirina pirsgirêkên binge-

hîn ên civakî di diyardeya rêveberiya thilatdarparêz û otonomparêzên demokratîk gelekî girîng e. Heta cudahiyên bi kok ên di navbera paradîgmayên herdu rêveberiyan de neyên jihevkirin û zelalkirin, çareseriyên de di nava bêçareseriya rêveberiyê de ku mirov mînakeke dîrokî bide, mirov dikare behsa ezmûna Sovyetê bike. Bi eya rêveberiyê bûn ev yek di têkçûna ezmûna Sovyetê de bi roleke diyarker

qut bikin û di encama vê de bûne desthilatdar û riziyane, yan jî bi temamî

destavêtiye diyardeya rêveberiyê û ev çavkaniya pirsgirêkên civakî ye. Heta ku dest neavêjin diyardeya rêveberiyê, -

Diclepress13@gmail.com

rêveberên bajar-dewletê de li ser ber-

Tevî ku di nava dem û pêvajoyê de rêveberiya desthilatparêz bi ser ketiye jî civak ti carî ji xwesteka xwe ya xwerêvebirinê negeriyaye û li dijî rêveberiya desthilatdar timî xwesteka xwe ya xwerêvebirinê mezin kiriye tinkarî û zordestî nikare xwe bi sazî bike, û ev diyarde bivênevê yan wê pêk neyên an jî wê demî bin. Rêveberî çiqasî bêne desteserkirin, çerx û mekanîzmayên mêtinkarî û zordestî jî wê li ser civakan ewqasî bê avakirin. Bi vî awayî jî mîna ku devê qutîka Pandorayê vebe, tevahiya diyardeyên civakî wê di nava pirsgirêkan de bixeniqin. Nîzama civaka xwezayî bi rêveberiçavkaniya xwe xweza li van zêde bûn, bi vê re jî pirsgirêkên civakî yên navxweyî derdikevin holê. Pirsgirêkên di warê çanda maddî û manewî ya cidi navbera klan û qebîleyan de dijwar dikin. Di cîhana zêhnî de têgînên bi ên derdikevin holê bi xwe pirsgirêkên civakî yên zêde dibin îfade dikin. Em van diyardeyan hemûyan dikarin di civaka Sumer de bi awayekî xurt de, ya rastî pevçûna di navbera xane-

yên di navbera salên 5000-3000 B.Z. -

Pirsgirêka xwerêvebirinê ya komên

milliyet an jî gelbûnê de xwe weke demokrasiyê (bi Yewnanî tê maneya prototîpa pirsgirêkên civakî ên bi kok ‘xwerêvebirina gel’) bi gewde dike. li ser bingehê nakokiya bajar-gund Divê mirov demokrasiyê bi du xisletên (‘barbar’) û lihevnekirinên çînî yên wê bide naskirin: Yekemîn, di naveroyekdestdariyên mêtinkar pêk bîne. ka wê de dijbertiya dewletbûn û bi sazîbûna desthilatdariyê ya li ser gel heye. Duyemîn, xwerêvebirina xwe yên bajar, çîn û dewletê yên derkevin ya ji rêûresmê mayî bêhtir bi xisleta tevlîkirinê gurçûpêç dike, bi vî awayî deran têne ceribandin. çanda civîn û guftûgoyê bi sazî dike, Tevî ku di nava dem û pêvajoyê de prototîpa parlementê pêk tîne û bi rêveberiya desthilatparêz bi ser ketiye vî rengî wê tekûz dike. Xwerêvebirin jî civak ti carî ji xwesteka xwe ya xw- weke xweseriya demokratîk tevlîbûna erêvebirinê negeriyaye û li dijî rêve- hemû yekeyên civakê yên pêwendîberiya desthilatdar timî xwesteka xwe dar pêk tîne û bi sazî dike. Di vê miya xwerêvebirinê mezin kiriye. Jixwe di jarê de mînaka dîrokî ya bi bandor û bi belgeyên nivîskî, em di demokrasiya Atînayê de dibînin. Demokrasiya Atînayê bi sedema ku bi temamî ji - koletiyê nikaribû bibihure demokrasiberiyên xerîb stûyê xwe xwar bikin, yeke temam nayê hesibandin. Lê ji ber timî tercîh kirine ku bibin civakên ku di mînaka Spartayê de dewletbûnê koçer ên li çol û çiyan, li qelaç û zozan- qebûl nake dewlet nayê hesibandin. an. Çi dibe bila bibe ji ya xwe nehatine xwarê; qirkirin jî li ber çavan girtine, temam derbasbûna dewletê der barê lê ji pêdiviya bingehîn a xwezaya ci- demokrasiya rastî de îro jî gelek dervakî mafê xwerêvebirinê negeriyane. sên mirov jê bigire hene. Demokrasiya Atînayê ji roja me ya îro re nirxên xwerêvebirinê bigerin wê nasnameya xwe ji dest bidin û êsîr bikevin. Diyardeya jêre dibêjin berxwedana barbaran rêveberiyê û nedana ti xisleteke jor ji bo kesên neqandî, diyardeya rêve- beriyê ya di fermana demokrasiyê birinê nagerin û bergiriya nasnameya de, çanda civînan a welatiyan tevlî guftûgoyên polîtîk dike ango wan bi dikare vê diyardeyê heta roja me ya awayekî perwerde dike. Hemin wekî îro bibîne. Di kevalên Sumeran de bi din serhatiya bêhejmar civakên din a îfadeyên bi bandor û bi awayekî de- nenivîsandî heye û ya wan jî çandeke demokrasiyê ya bi heman rengî ye. dijî Sumeran tê kirin ku qebîleyên çolê Ezmûn û tecrûbeyên dîrokî yên me ango Aramîtan (qebîleyên Proto Ereb) ji Rojava û yên Hûrriyan (Proto Kurd)

Diclepress13@gmail.com

kirasê demokrasiyê li xwe dikin, nav-

siyê, weke xisleta ‘serdema demokracudabûna diyardeya xwerêvebirin

desthilatdarbûnê, rê li ber pirsgirêkên

zandinê yên rêveberiya desthilatdar

Çawa ku di modela dewleta netewe de

siyê bike kirasê rewakirina desthilatmezin e ku mirov bi demokrasiyê bi dewlet û desthilatdariyê re wekhev

Sosyalîzma pêkhatî hewl da pirsgirêka desthilatdarî û dewletê bi pêkanîna desthilatdarî û dewleteke din çareser bike û ev jî sedema

Diclepress13@gmail.com

dina çareseriyê ya di vê çarçoveyê de vatiyeke bûye mîna moriyan a di bin

talîst bêhtir bi hêz bûye. berê yên sosyalîzma pêkhatî, rastiya Hindistan û heta Efrîkayê girîngiya demokratîkbûnê her roja diçe bêhtir ber bi vî alî ve pêk bên.

din belav dibe. Îslam di nava demeke kin a bi qasî sîh salî de bû sîstemeke dinyayê. Pirsgirêkeke piçûk a mîna

a bi tevahî xirakirina avahiyên mod ernîteya kapîtalîst, nexasim desthilat

parvekirina desthilatdariyê ji her alî mokratîk, konfederalîzma demokratîk û îfadeya sîstematîk a van diyardeyan bingehîn a pirsgirêkan in, û dîsa ji

alternatîfeke li dijî modernîteya kapî talîst dest pê kiriye bi rolekê radibe. Li dijî sîstema modernîteya kapîtalîst a bi ernîteya demokratîk mîna roja hiltê ye. bingehîn a divê mirov ji hev derxe

serker a demokrasiya radîkal û kon federalîzma demokratîk derdikeve

demokrasiya rastî û radîkal diavêje û

çareser bikin. Em ji mînakên dîrokî

formker jî di nava modernîteya serd

yên sîstema modernîteya demokratîk bîne. Divê mirov karibe texmîn bike

Diclepress13@gmail.com

A: kovara dicle

projeya Xweseriya Demokratîk a Êzî-

PROJEYA XWESERIYA DEMOKRATÎK YA ÊZIDXANÊ

dîrokêde ji ber baweriya xwe bi qirkiri-

Diclepress13@gmail.com

Hêzên polîs û desteya parastinê ya Meclîsa Gel de were saxkirina wî pir zehmet vekiriye. Di van -

nekirin.

Diclepress13@gmail.com

Di tevayî qadên xebatê de bi xweser rêxistinbûna jin tê pêkanîn; di mijarên tenê jinan girêdide, rêxistinbûnên jinê bi xwe û ji hêla meclîsên jinan ve biryar tê dayîn -

Diclepress13@gmail.com

koçber bûyîn jî bû hêvî û jibo vegeran rolek girîng leyst. Bi hezaran malbat li Heya roja îro ev meclîs bi giranî jibo jibo avakirina saziyên gel û hêzên para-

û karîna tevayî kesên koçber bûyîn vegerandina ser cih û werê bav û kalan; -

rin. Îradeya meclîsa ji nûve avakirina

sogeriyê. Gelê me yê Êzidî ji 14’yê Çileya 2015’an

ya wan bi parêze girêdayî vê meclîsê -

avaker ya 2 sal û nîve di hewldana -

bi avakirina pir sazî û dezgehên din li

yan û fermanêde heyîn) bi qasî jimara 3. stina Cewherî û ev girêdana vê hêza

sa Gel de were avakirin were saz kirin û were bi rêvebirin. 5. yanek azad û demokratîk ya Xweseriya

inkirin û hemû hêzên berpirsyar di avaan bigihe jiyanek azad û demokratîk

meclîsa avaker jibo mirovên mayîn ser

nûnerên ji civak û baweriyên cûda yên

1. Dibin kontrola Neteweyên Yekbûyî

girêdayî desteya rêveber. 6. ji van herêman hatî avakirin were bi rêvebirin. 7. Di bingeha rêgezên demokratîk û -

hêla sazî û meclîsên ji endamên çapemenî hatîn avakirin ve tên çareser ki-

2. Dibin çavdêriya vê komîsyonê de bi tevlîkirina delegeyên meclîsa Gel

parvekirinê her sal qasiyek pere jibo çapemenî cûda dike. 8. Her nafçe û nahye pêwîste ji hêla meclîsên herêmîve werin rêvebirin. Çê-

Diclepress13@gmail.com

16.

21.

22.

10. 17. 11.

12.

13.

18.

14.

20-8-2017

Meclîsa avaker ya 19.

Meclîsa xweserîya Demokratîk ya

15.

23.

20.

Diclepress13@gmail.com

Dî dêstpekê de ez dixwazim xwe bi we

bidim naskirin. Navê min Besê ye. Navê bavê min jî Elîk e. Ji min re bi kurtasî dibêjin Besê, ango Besika Elik. Dî Qizaniya min de bavê min bê dunde bû. Xwedê birayek dabû min û malbatê . xwedê re kurekî wî jî hebû. Bavê min navê birayê min danîbû Mehmed. Mehmedê Elik, gelek bi qîmet bû. Em hemû li ber wî bûn. Di malbatê dê Mehmet biçûkê me hamûyan bû. Ez Besikê êdî bi mêr bûm. Wek hemû kesên nû gihayî ava jiyanê hê nû di sîng û berên min de digeriya. Lê zewaca min bi daxwaza min bû. Navê hevserê min Hecî bû. Hecî çend salan ji min mezintir bû ku ew bîrawer bû. Di malbatek pir biçûk de dijî. Tenê du pismamên wî hebûn. Navê wan jî Cahwer û Mihama bûn. Malbata wî gelekî qedir û qîmetê

Diclepress13@gmail.com

min digirtin. Ez bûka nû bûm. Bi min gelek suxreya malê nedidan kirinê. Lê

hemberî hev. Lê gava dîtin bi vê nikarin

kar û beran de min alikariya wan dikir. Serdema ku ez bahsê dikim dema ku hêzên mêtinger welatê me dagir kiribûn û sistemên (Pergalê) Feodali û Axatîyê li heremên me ji nuh ve bi cih kiribûn. atiyê li herema me jî cihê xwê girtibû,

gundê me yê ku jê re dibêjin Kiwexê.

me didan. Gundê me ji sê Malbatan pêkdihat û ji wan re digotin Simokan, min jî ji mala Simokan bû. Ti caran parçebûn neketibû nav me. Me çavê yek malbat li hev dinêrî û ya wan her sê malbatan de çêdibû. Her wiha vê yekê moralê gundiyên me xurtir dikir. Bi vî avayî hevgirtin, rêzgirtin, hez ji hev kirin, rûmet û hwd bibû para gundê me. Gundiyan ji zarokên hev re digotin lawo û keçê, heta bêyî hev xwarin nedixwarin. Ji xwe, kesî nikaribû koman bine ser gundê me û talana me rakin. Di gundê me de rûmeta Rûsipîyan gelek hebû. Wek jorê jî min behskir bi destên dewletên ku Kurdistan di navbera xwe egerê êdî li herema me jî kesên kû ketin li pey bidestxistina kursiya desthilatdarî û malê dinê xwe digihiyandin mêtingeran. Jixwe timabûn yek ji sedemên bindestbûn û parçebûna welatê me ye. westin gundiyên me bere hevdin. Di destpêkê de xwestin gundiyan bînin li

biserkevin. Ji ber vê egerê dîsa wek berê dest bi ewantî û gelackeriyê kirin ta ku yekheviya gundê me xirab bikin. malbatan de rakirin, lê ez dixwazin behsa mala bavê xwê bikim. Sal 1911 bû. Malbata me pir bi nav û deng bû. Ji malbata bavê min re digode (Mêrdin Midyad) li hemberi desme derdiket û ji gundê me jî malbata min koma pismaman û bi tevî hinek tina rewa de bûn û gundê xwe diparastin. Jixwe êdî em bûbûn kelemê li ber ser gundê me bikin xwe amade dikirin. Rojekê ji rojan min kir nekir xewa min nehat. Ez serê sibehê hê zû ji xewê rabûm. Nizanim çima wisa bêmahd, dilê min neçû xwarinê. Hingê keçeke min a çar sali hebû û êdî ez bûbûm dayîk. Keça min û bavê wê hê razayî bûn. Yekcar bêhna min gelekî tang bû. yê xwe avêtibû ser min. Min xwest ez bigirîm ta ku bêhna min vebe. Min di dilê xwe de digot, “gelo çima, ji ber çi ez wisa xemgîn im?” Hêdî hêdî dengê banga dîkan jî dihat e. Min dixwast ez birayê xwe Mehmed Qey digotin ev çend salin min wî nedîtiwan derdiketin, bêrvîan di nav sewêl

Dem derbas bû, sal derbas bûn û xwedê kurêk da min, lê li heft mehî min navê jî keçeke min çêbû navê wê Fatim`e. Ez dayîka du zarokan im nav gund rabû. Min go ev çi bû, gelo çi Axxx kû axx vêcarê ev ji me kêm li gundên derdor û cîran havîrdora gundê me girtine. Tû kes nikare ji gund derkeve an jî têkeve gund. Haco axayê II. kî yê? Ka ez ji we re çîrokeka wî vebêjim. Rojeke ji rojan Dewleta tirk avetibû ser Gundê Mizîzexê. Ew gundê standibûn. Haco di wî gundî de bû. Xeber ji mala bavê min re hat ku tirkan mala Haco dorpêç kirine. Bav û apê bi hawara mala Haco de. Ev bûyer bûye mijara stranekî jî. Wek di Stranê de ji tê gotin, navê Hevsera Haco Zeyneb e. Stran: manê Ferman rabû ji bajarê Stembolê Osmên bavê Cecen axayê Torê Heverka gelek henê berê xwê ji Askerê Devletê naguherê.Ezê bi darî Keleha Mizizexê ketim le wa di korê dê.Dî we vecreyê serê sibê de 3 Tabur askerê Devlete

Diclepress13@gmail.com

Li herema Torê gundê me bibû hedefa wan a yekemîn. Ji bo bêtifaqiyê bixin nav

minino wernê.

dikirin. Dixwestin gundiyên me bere hevdin

dilê wî de bû ne jî wîjdan.

xwê berdanê de min di boqivan li bori-

Diclepress13@gmail.com

Bi min gelek suxreya malê nedidan kirinê. Lê dîsa jî min xwe vala min alikariya wan dikir

Diclepress13@gmail.com

ew fermana ku li ser civaka Ă&#x160;zidĂŽ hatiye

Diclepress13@gmail.com

ku bi rêya wan dijatiya civakê bike, bi ti awayî dewlet nikarê li ser civakê xwe qebûl bike, yanî dewlet pêwîstî de, çi li dijî civakê encam daban kesî

Di dema ku mirov ji bo gelê Êzidî

behsa rêvberiya xweser dike vê pirsê dikin “emê çawa bê Dewletê xwe bi rêve bibin?” ji ber ku bi sedên sala ye, her van civaka li ber xwe daye û dewletê di dawî de bi awayekî kontirol li ser kiriye. Bê guman di dema ku em behsa dikin divê bê zelal kirin ku bi çi awayî dewletê kontirol li ser vê civakê kir. Ji bo ku civak nebe xwedê rêvberiy xweser tim li ser wan her

wherê xwe yê kevin be dikara xwe di qanûn heye, wek didin diyarkirin. hêla abûrî de jî bide xweyî kirin. Mixabin em dibînin yên ku di hundirê van bin, ji ber ku bi rast di demê kevin mirin eger xwe bi rêve birin, ji ber ku de qebîle hebû, di hundirê wê qebîlê di xwede wê hêzê nabine ku ew jî wek de wek sîstema ku neha di Rojavayê her kesî dikare xwedî biriyara xwe be, em dikarin bêjin ku serokê qebîlê ji aliyê gel ve dihat qebûl kirin, her wisa Civaka Êzidî jî wek her civakê xwe bê di nav qebîlê de her pisgirika gel dihat hêz dibînem, ev yek jî ji ber bandora çarser kirin, wek çi? wek di hudirê qe-

bo ku pisgirikên civakê çareser bikin, eger gel xwe bi rêve bir, êdî yên ku di kevin de û heya neha li ser zeviyan destihlat in bê hêz dimînin, êdî ew desthilatdar nikarin mafê feqîr û he- hole, ji hêla wan kesin ku ji aliyê gel ve jara bixwin û zarokên xwe li ser vexwarina xwîna civakê bi xwedî bikin, ji hat çareserkirin, bi vî awayî pêwîstiya ber vê yekê tim yên desthiladar li dijî gel bi dewletê nebû ku pisgirikên wan çarser bike. Di qebîlê de ji bo feqîr û xwe bi rêve birinê derdikevin. Ji bo ku ev gel nebin xwedî biriyara rêveberê û li ser wê civakê ew kes diki- stin. Neha em dikarin bêjin ku qebîle nemane, wek rêbaz û sîstemê qebîlê, berhev dikin ji bo ku gel nebe xwedî biriyar. Piraniya yên ku dewletê ji bo xwe li nav civaka de dikir pirek ji bo

Civaka Êzidî jî wek her civakê xwe bê hêz dibînê, ev yek jî ji ber

nabe

Diclepress13@gmail.com

Ma çi ciwazî di nabera

bixwe û yê din li ser

Em li benda çina çima em nabin xwedî biriyar?

Di hundirê xweseriyê de azadî bi çi awayî ye?!

Ji bo ku ev gel nebin xwedî biriyara xwe, bi

dikirin desthiladar, her nebe xwedî biriyar Di dema ku mirov behsa azadiyê deke, gelê me dibêje” Ewrûpa Azad e” di dema ku mirov behsa Demokartiyê dike dibêjin ku “ Ewropa azad e” gelo azadî ew ku mirov ji cewhrê xwe dûr bikeve? Gelo demokartîk ew ku mirov bê bawerî be? Gelo azadî ew ku jin bi rengekî qanûnî li gorî wan welatê ku em dibêjin demokart in di bazara

Diclepress13@gmail.com

ku dijminê me yê hov di pîlanên xwe yên qirkirina me de perdewame, em ku yek nan nebe bixwe û yê din li ser nikarin bêjin ku em ji fermana rizgar Dolara biniv e? Ku we bi vî rengî fam xwedî hêz û rêveberiya xwe bin, êdî ne di berjewndiyên mirova deye, ji bo xwe ji her cûre fermanekê xwe bi bi rastî ev hemû girêdayî xweseriya Cêwaziya di nevbera xweserî û demokratîk in, di nav vê system xwe- sîstema dewletê de ev e, di dewletê de seriya Demokratîk de azadî jî heye û her biriyar divê li payîtexta dewletê bê girtin, di sîstema xweseriya Demokart ku dewletên Qapîtalîzma pênase de, her biriyar ji aliyê gel ve tê girtin, - ev sîstema xweseriyê pêwîst nabîne mokratî bi vî awayî ye, rêz ji hemû ol ku payîtext dikare ku pisgirikin gel ji mezheban re tê girtin, her kes bi ziber ku ew kesên ku ji vê civakê nas kes xwedî biriyara xwe ye, di hundirê nakin, ji bo vê jî ne rast tê ditin ku ne komîna xwe de, biriyar ne di destê ji wê olê yan mezhebî be ji bo wî gelî - biriyar bide, di rastî de her olek yan jî dirê vê sîstemê de yên feqîr û hejarin nemînin, di vê yên ku perê wan zêde Bi rastî min wek serkeftnek mezin bi be alîkar bin û heya astekî ew dikar nav ku di dema ku pêrûjeyê xweseriyê jib o xwe pere berhev bikin anku divê hat ragehandin di rêkeft 20/8/2017 perê zêde be heye astekî li gorî ku li ez behsê neveroka wî pirûjeyî nakim ji mecilsa xweser de biriyar bê girtin ber ku wê di Kovarê de tayîbet navrok Di demê ku em neha têde ne bi rastî em pêwîstî xwe rêveberiyekê ne, ji ber

Diclepress13@gmail.com

Bi armanca guftûgokirina li ser felsefeya Rêberê PKK’ê Abdullah Ocalan me li gel nivîskar û mamostaya zanîngehê Hawjîn Mele Emîn hevpeyvînek pêk anî. Di hevpeyvînê de Hawjîn Mele Emîn li ser beên modernîta kapîtalîst, neteweya demokratik, netew dewlet û karasatên ku vê sîstemê di dîrokê de bi ser mirovan de anîne gutûbêj kir. Her wiha Hawjîn Mele Emîn bal kiande ser nêzikatiya Ocalan a ji bo azadî û demokrasiyê jî.

S: Rojnews * Serçaveyên çemkê modernîteya kaptalîst li hizrê Ocalan çiye? Gelo ev têgehe ji aliyê Ocalan ve hatiye - Di rastî de ev herdû çemke di rastiyê de ne berhemên Ocalan in. Lê ev êw-

eyê anîna gel hev a wan, ji aliyê Ocalan ve êweyek nû jê re hatiye dayîn. Ocalan wisa dibine ku modernîte di dîroka mirov de guhertinek nû çêdike û dîroka civakê pêk tîne. Em nekarin ji dîroka rast a modernîteyê fam bikin, eger ku kampalîzmê danin aliyekî. Modernîte serpêhatiya ji nûde ya avakirina civaka ji aliyê desthilata sermeyedar ve ye. Di cihana modern de di navbera sermaye, teknolojî û êweyên rêxistinkirina jiyana civakê de têkelbûnek mezin daye çêkirin. Di encama vê têkelbûnê de ert û mercên nû derdikevin holê. Ocalan bi êweyek taybet li ser vê pêkhateya nû dike û herî dawî bi navê modernîteya kapitalist kom dike. Bi vî êwey li ser du rastiyan daxive. Ya yekem peywendiya teng ên di navbera pêeroj, bîrûbawerî û ya duyemîn jî ew sîstema li gel rastiya aborî û teknolojiyê dimee ye. Ji bo têgehitina desthilata bilind a lîberalîzmê,

her wiha ji bo têgehitina ji pêkhateyên mafê mirov û mafê netewan û hemû ew rêbazên din ên ku cihana modern bi xwe re tîne. Hemû ew titên pê moderînzmê bidawî dibe û titên nû bi xwe re tîne. Pêkhateya bingehîn jî ew têkelbûna lîberalîzm û demokrasiyê ye. Ev jî tê wê wateyê ku lîberalîzm encamekî ya kapitalizm û modernîteyê derdikeve holê. * Dewlet-netew çewan ji modernîteya kaptalîst serî hilda û rexneyên Ocalan li ser netew-dewlet çine? - Hevbeiya dinavbera cihana modern, teknolojiya moderen û cihana kampitalîst de, pêkhatina hinek hîkayeyên mezin û gerdonî ne. Hikayeyên herî berbiçav, yek ji van jî dewlet-netewe zêde vê rexne dike, ew ji neteweya ji hinek pêkhateyên nijatperestî û rêgez-

Diclepress13@gmail.com

taybetî hebûna pêkhate û cûdahiyan sînordar dike. Ev jî ji jorê civakê ber bi takekesê jêr ê civakê ve ferman dike.

Rihên felsefeya Ocalan rojavayî yên Nîçe û Hegel ku qala wan hatiye kirin heya digehe ezmûnên pir kevin ên Rojhilata Navîn û rojhilata dûr, dikarin van hemûyan weke bigirin dest perestî pêk tê ye. Ya herî berbiçav jî modernîteya Elmanya ye. Belê tenê modela Fransa jî qala mafê welatî û îradeya jiyana bi hev re dike, wê jî nekarî ji îhmalkirina gelek titan xwe rizgar bike. Ji ber ku tenê li ser asta takekesî de jî dewlet-netew nikare pêk were. Ji ber ku dewlet-netewe dinava xwe de gelek sinorkirinan jî bi xwe re tîne. Bi

* Taybetmendiyên dewlet-netew li Rojhilata Navîn çine? Ev dewlete çewan pêk hatine? - Li gel ku modela dewlet-netew bingeha xwe ji hindirê Rojhilata Navîn digire jî, lê hemû ew pirsgirêkên ku me qala wan kirin, hemû ew mînakên ku tên destgirtin ewên ku li Rojhilata Navîn heyîne. Li gel hemû astengî û pirsgirêkan jî pêwîstiya me bi hinek mafê xistina meriyetê ya vê modelê heye. Ji ber ku hemû pêkhateyên netewî destpêkê li Rojhilata Navîn di destpêkê de bi vê yekê rabûne. Beek ji jenosîd û têkbirina netewe û pêkhateyên cûda derket. Pirsgirêka mezin a dewlet netewe ewe ku gelek daneyan dihilbijêre. Çi li ser asta rêgez, çi jî li ser asta çand, ziman be. Dewlet netewe bê çêkirina zimanek efsaneyi ku weke zimanê hevbe yê dewlet-netew tê naskirin û bê pêkhatina çanda efsaneyi yî û buna bersiva ji bo hemû cûdakarî û pêkhateyan nikare pêk were. Bi kurtî pêkhatina dewlet-netew pêwîste bi bersiva ji bo hemû pêkhateyên cûda ye. Di vir de Ocalan diyar dike ku tinekirina van cûdakarî û pêkhateyan êweyek ê jenosîda rasteqîne ya heqîqeta bi hev re jiyîna mirovan e. * Çemkên azadî û demokrasiyê li hizrên Ocalan çewan tê pênasekirin û cûdahiya wê çiye li gel danasînên gitî yên ji bo azadî û demokrasiye? - Ocalan bi êweyek pir radîkal û kûr pêkhateya azadî li Sosyolojiya Azadiyê bi kar tîne û demokrasi jî li ser asta xwenaskirinê bikar tîne. Bi bê ku demokratîkbûn li ser asta takekesî pêk were, bê ku giringî dana bi heqîqetê ji bo hebûna pêkhateyên cûda hebe û ev

jî encamek nagire. Li gor min jî Ocalan ji bo pêkhatina heqîqeta demokrasiyê jî li ser rastiya pêkhatina van e. Li gel Ocalan demokrasi nasîna pêkhateyên herî biçûk heya asta azadiya takesek digire dest. Li ser bingehê tendurist hevdû qebûlkirin û cûdahiyên taybetmendiyan pêk tê. Ew dewleta ku xwedî zengîniya çandî û sosyolojik be, dikare qala jiyana bi hevre bike. mokratîk ji çi re tê gotin û taybetmendiyên wê çi ne? - Netewe-demokratîk dixwaze vê pê bixwe ku em çewan dikarin bi êweyek demokratik di çarçoveya pêkhateya herî mezin rizgar bibin û bigehînine ser asta pêkhateya herî biçûk. Hewl dide ku çewan bikarin çîn û pêkhateyên cûda yên civakê bi hatina hev dewlelan ya ku niha heyî berhemê proseya çanda moderen e. Yanî girtina jiyana bi hevre û pirçandiye. Ev jî yekane rêya rizgarbûna ji pêbaziya herî mezin a heyî ye. Li gor nêrîna min jî projeya netewe-demokratîk ewe ku çewan dikarin li gel cûdahî û pêkhateyên xwe hevdû fam bikin û qebûl bikin. Jiyanek bi hevre bimeînin. * Gelo em dikarin bêjin peywendiya navbera felsefeya Ocalan ji felsefeya rojavayî zêdetir, nêzîke li ya Nîçe û Hegel? Serçaveyên rojhilatî yên felsefeya Ocalan çine? - Rihên felsefeya Ocalan pir kûrin. Her ji wan hatiye kirin heya digehe ezmûnên pir kevin ên Rojhilata Navîn û rojhilata dûr, dikarin van hemûyan weke rihên giring ên Ocalan ewe ku pir kûrin û xwandevan neçar dike ku li pey serçaveyên cûda de bigere. Fikra herî rast

Diclepress13@gmail.com

a li ser analîzekirina jiyana rasteqîne ya pêkhateyan her ji kûrahiya dîrokê heya

25 -

de pir rengî û dewlemendiya çanda

ji bîr nekin her hewldanek dewletnetewe li herêmê rabûye, jenosîdek

modelek her di gelemperiya dîrokê de

sînorên xwe de hewldana tinekirina -

Diclepress13@gmail.com

xwe bide jiyan kirin, ji ber ku jêdera herî dayikin, dema dayik hate tine kirin di rêya

Ger tenê em guhdar bikin di piraniya siti-

‘Divê bi çavê pîroziyê li jinê were nêrîn’

ran, efsane, çîrok, heta di nav axavtinên me yên rojan de emê bînin ku peyva Ax dana van herdu peyvan bi hev ve çiye? Li gor min hewce nake zêde em bikev-

nikare jiyan bike yan jî xwe bide jiyan kirin û biparêzeye, heta ku ne xwedî ax û

yek ji wane ku xwezabûneke xwe heyî,

bike peyiva Ax destpêk axavtine xwe bi

civakbûn bi mirovahiyê re dest pê kiriye,

‘Ya esas ne hêza fîzîkî ye ya esas

Ne wek miriov ne jî wicûdê wê wek însan -

Diclepress13@gmail.com

Her wiha Faris Herbo anî ziman ku ji -

A: Hogir nûjiyan

Welatiyê Êzidî Faris Herbo ragihand

hezaran kes qetil kirin û bi hezaran jin Faris Herbo ku ji Til Izêre li ser komkuji-

ser gêlê Êzidî”.

nar, di dîrokê heya niha de ji aliyê dimanan hatine û heya niha ol û reseniya

ku di gotin desthilata Iraqê li ser me

domand:“Wê demê kesek ji Telafer û

Diclepress13@gmail.com

wê demê hinek keçên Êzidî bi zorê bi

bikin”.

Diclepress13@gmail.com

A: HÊLÎN ASMÎN

‘Me ji wan bawer kir’ -

Diclepress13@gmail.com

çiya. ‘Milet ji bo nekevin destê çeteyan berê xwe dan çiya’

Diclepress13@gmail.com

31 -

valan.

jin. Zilam û jin hemî nav hevde bûn. -

Diclepress13@gmail.com

bi vê bûneyê Rojhilata Navîn ji hêla

Weke gelek cara hatiye axaftin, armancên fermanan liser Êzidiya, di derbasbûna dîrokêde, ji ber ol û felsefa jiyana Êzidiyan, bi rê û rê-bazên jiyana wekhevî, xwezayî û azadî têde heye, ango di heqîqeta xwe de rê û rê-baza jiyana azade. Lewma ji her aliyan ve dema dagirker berê xwe didin Kurdistanê destpêkê yeta wan dikin armanc, dixwazinji holê rakin. Bî wî awayî dikujin. Bi înkar kirin û teslim girtinê xiyanetê bi wan didin kirin. Dema diçin ser olek din, dibin hevakrê wan û dikevin bin bandoreke ji xwe dûrketin û jirastiya xwe dûrketinê. Bi taybetî di hezar salên dawî de yên ku li ser xaka welat xwe li hemberî hêz û dewletan ku ola wan Îslam û Xiristiyan rawestiyan, li ber xwe dan û welat parastin, piranî gelê me yê Êzidi bû. Hebûna me ya netewî, çand, ziman, wêje û gelê me bi azarên mezin bi bedelên giran heta sedsala dawî parastina civaka me ya Ola Ezidiya bû. Sedemên din ji hene, dewlemendiya ser erd û bin erd a welatê meçavê her desthilatdariyê li ser heye û hebû. Welatê me weke pirekê di navbera Asya, Ewropa û Afriqayê de ye. Sê riyaneka cîhanêye. Lewma di destpêka her sedsalekê de

bi vî rengî pêk tên.Navenda Rojhilata Navîn welatê me Kurdistane û di hemen demê de sitargeha Êzidiyane jî. Ji bo ku civaka me derbedar bibe, hewldanên tunekirinê li ser ol û gelême haLi gel van rastiya jî Êzidiya maratona ala berxwedana dîrokê berneda û radestî PKK‘ê kir. Rastiya berxwedanvaniya azadixwaz û dîrokê gihand hev. Ev rasti êdî hate îspatkirin. Ji bo ev helwest neyê misogerkirin û Êzidî negijin rêberiya xwe ya rast, desthilatdarên herêma Rojhilata Navîn û derveyî wan Di salvegera fermanê de pêwiste hinek kirin. Yek; Di serhildana 1970‘an de mana Cezayirê dinava berxwedanê de

wan dane hevkarên xwe yên Ereb û Kurmacên xwe spartin êlên Sûnî. Di salên 1990‘an de ew zihniyeta ji dagirkeran û xayinan hati fêrbûn li herêwan, xwaringehên wan heram hatin diyar kirin, niha jî weke berê dewame. Tenê Êzidî mina amûrekî bo bikarbîninê dihatin ditin û têne bikaranîn. Ev yek bi zanabûn avakirina binge-

Civak kirin bin tecrita siyasî û pîsîkolokesayetê di têkbirina ruhî de dorpêç çûn, xwestin bi bizdînin. Ji bilî ewqas wisankirin ku Êzidî bi çirayê li Sedam bigerin. Ev bû helwest û nêzikatiya Heta salên 2000‘an çi destkeftiyên di netewî bikar anîn. Hertim ji aliyekî ve li hember PKK’ê bi tûndî tevdigeriyan, li aliyê din li hember welat parêzên citêkçûna Sedam li himberî Êzidiyan diketin nava çewsandina. PDK’a Barzaniya ya herî diyarker yek ji wan 14’ê Sibata 2007’ane. Bi biryara jinê Bisilmana birine û 200 mêrên dorpêçêde man heqaret li Êzidiya kirin Armanc çibû? dewleta Tirk a dagirker jehr dabû Rêber Apo. Bi dewleta Tirk re hevkariya planên PDK û Îranê têde cih girtibûn hebûn. Planên wan ev bûn, bi sixûra, endamên rêveberiya PKK’ê qetil bikin û diroja 14’ê Sibata 2007’an de bi Parastina Medyayê bikin. Ew plan di nava PKK’ê de hate vale derxistin. Ew

Diclepress13@gmail.com

Eger pê bihisin Êzidiyek nihajî di xwaringehekniha jî dikare ji xwed-

Êzidyek nikare dikan anjî xwarigehekê

Diclepress13@gmail.com

65 cihên pîroz û goristanên Êzidiyan ji

cih û warên Êzidiya hatine wêrankirin. Rûmeta Êzidiya wek xak, Ol, jin û zarok, berdan

nav hêz û dewletade ,kê civakakê di dest dijminê wîde bihêle û bireve dexa têne darizandin. navê serxwebûnêde bikar bîne (jixwe

Diclepress13@gmail.com

bê pirsîn, îro weke ti sûcê wan tinebe

awayî dikarê xwe bi xwe biparêzin û

bidest dijmina ve berdan, rezîl û bêçare

bi rêva bibin.

yan, foc û liwa ji wan çêdikin. Bi hesabên wan karibûn fermana bidin raki-

Ev belgeya ku li ragehandinan de hatiye belavkirin tespita mine ya li jor pistrast dike

nebejî bi hindikayî xwe binin sêra berî fermanê. Lê ji wan re mixabinî ew yekê

berya fermanê be, wê ne mîna berê be. ine. Mina miriyê ji mezela rabûyî lipey avakirina rihê darên zorê, zalim, diktawan zindî bike.

kirina civaka me de lîstine, îro jî dibin civaka me, û di heman demê de dibin

yan pêk tînin. Li ser vî esasî jî îro civaka me xwedî îradeyekî rêxistinî û bi her

pêk tê, li ser endamên lêkolînên xwe di

Diclepress13@gmail.com

kir. Tevî ku di ser komkujiyê re 3 sal û di ser amadekirina raporê re 2 sal derbas

dijmina ve berdan.

KNN’ê naveroka raporê û navê ferencamên komkujiyê di raporê de ev çekdar ên PDK’ê li herêmê bûn. PDK’ê li herêmê bûn: * mandariya Mûsa Gerdî. * mandariya Serbest Bapîrî. * fermandariya Wehîd Kovlî. *

Bi seda di rêkên koçberiyê de niqoyî derya û di sînorên welatande wenda

* -

* * mandariya Hemîd Hecî Xidir Cindî.

* hatin dîtin. * * û bûn penaber. * * * * * wêrankirin.

Bi hêceta ‘Êzidiya jinê Bisilmana birine û 200 -

dane kirin

Diclepress13@gmail.com

A: SELAMÎ ASLAN

yayê’

Diclepress13@gmail.com

Yek ji jina Êzidî ya bi Korîdora Jirizgar bû, Xensê Silêman, diyar kir ku Êzidî êdî ne Êzidiyên berê ne û

‘Serê me jêkin jî em naçin’

Diclepress13@gmail.com

10 rojan li çiyê man. Hin malbat berê hatibûn. Malbatan li vî çiyayî çandinî

çandibûn. Me çend rojan bi wan îdare ji vî çiyayî naçin”. ‘PKK bû hêviya Êzidiyan’ anî”. ‘Berpirsiyarê komkujiyê PDK ye’

Diclepress13@gmail.com

Silêman da zanîn ku welatê Êzidiyan

Diclepress13@gmail.com

Gel bi du rêbazan dikevin nava rûbarê PDK’ê û li gel rojeva referandûmê, û

Di dîroka Kurdan de hinek qonax hene ku çarenivîsa saziyên Kurdan di vê qonaxê de ne. Li aliyekê ketiye -

li hemberî van hîzban diyarker e. Lê di

bêxit.

qonaxekî zêrîn e.

girt. -

li ser ekranên televîzyonan derdikevin ku bi mebesta arastekirina gel der-

van qûnaxan derbas bikin. Ji bo rê li

Diclepress13@gmail.com

zû de ketine lezgiyê û niha jî di qada navneteweyî de bi tenê mane. Lewma van hêzan. Li welateke ku ev 2 sal in perlemenê ku ji aliyê gel ve hatiye hilbijartin, her wiha dîsa deriyê parlemengirtin. Bi kurtî li ser zeviya hatî dirûn, bazaar kirine. Anko ji bo xwe rojev diyar kirine. Her çendî ku heta deriyê parlementoyê girtî be, bila tu kes guhê xwe nedin van hîzbên ku endamên parlementoyê bin. Lê di binekoka xwe de rojev ne ew e. Rojeva rasteqîne ew e ku her roj hinek ciwan ji ber siberoj û dahatûya xwe li vî welatî nabîne û welat dihêlin û diçin di rêya koçberiyê de dixeniqin e, hinek yên xilas jî dibin ji aliyê vîn û exlaqî ve herî sereke çiye? Terkandina welat a ciwanane. Ciwanên xort ên ku welat ji wan dimirin, çend hêviya wan a jie rojeva kê ye? Hinek pirsyar hene ku pêwîstiya bersiv dayînê heye. Ew kesên birêz ên ku di dilê xwe de bi rojeva gel ve mijûl dibin, rojê çend caran li nav kolan û taxên gund û deverên hatine bersiva van pirsan têde dibînin? Rojeva Ev mijar di daxuyaniyên Nêçîrvan Barzanî û Qûbat Telebanî de derketin. Di ve rû bi rû ne, ev rêveberên navborî, peymanên bi milyonan dolar îmze dikin. Bi van peymanan jî serbilindiyê dikin û li ser ekranên televîzyonan bi van kiryaran li ser kirîzên aborî daxivin.

me hene û dibêje; ‘Li gel gûrî dixwe, li tiyê de rojeveke girîng heye. Lê bi ronî û perwerdekirina gel heye. Ne bi mînak û bernameyên ku hêviya gel û bi taybet a ciwana birûxîne. Li ser ekranên hinek televîzyonan hinek bername hene ku mirov dibêje qey di welatekî xewnan de dijîn. Gel bi du rêbazan dikevin nava made û birsîbûnê ye. Ev her du jî ew Erdogan binêrin hûnê bibinîn ku ev 17 sal in ku bi heman bernameyê li ser desthilatê ye. Birsî dihêle, neçarî hewcekirinê dike û vîna wan bi xwe ve dide bi xwezayî pêk hatiye. Ev di çarçoveya bernameyeke stratejîk û dem dirêj de Li Tirkiyeyê di çend salên destpêkê de Erdogan deriyê xezînê vekir û hinek kan têr kir, bi bêran dîsa ji wan xwar. Li

sal in dîsa ji wan tê standin. Helbet ya xwe vê bernameya dijminê mirovahiyê pêk tine. Di encam de ya li ser kar e, sermayedariya derekî û navxweyî ye. Ya ku pêwîst rojeva me divê ev be ku çawa ev gelê berxwedêr hate vê lîstokê û pê xapiya. Çawa ku zû baweriya xwe bi vê bernameya xapîner anî? Pere û jiyan xwarin û razanên bê bername jiyankirin, bê serûber çawa bû serwerê jiyana vî miletî, ev e pirsa sereke? Em ji jiyana pêximberan dizanin dema xirabî belav dibe, xezeb û bela ji aliyê Xudê tiala ve di ser civak û gelan de tê. tê nebese ku em têra xwe ezmûnan jê gelê me de hat. Di nava van sed salên borî yên Kurdan de bi têra xwe ezmûn ezmûn negirtine. Em carekî din vegerin ser rojavê. Bila ew birêzên her li ser ekranên televîzyonên ku bi nelirêtiyan hatine avakrin li ser propagandakirina re-

Diclepress13@gmail.com

em ê jî li kolan, tax û gundan rojeva rasteqîne li gel xelkê xwe gotûbêj bikin. Rojeva gele ew e ku hem bikare li gel jiyanê di hevsengiyê de bin û hem jî moralê wan bilind bike. Modela Netewe Demokratîk di vê mijarê de ji bo jiyînê guncaw e. Dema li ser projeya netewe demokratîk hûr bikolîn, modbikin bernameyeke ya tevgera azadiya civaka Kurdistan. Ji bo vê bernameyê gel li her cihekê amade ye. Ji xwe gel hemû gavê amade ye. Yê ku bê amadekirin em bi xwe ne. Rêber -

dem û ji civakê dûr in di nav de rol dilîzin. Ji ber metirsiya desthilatê û bedîla ku derveyî rojeva wan

ku ji civakê hatiye dizîn. Bêgûman pêdiviya malbat û mirobareke derveyî wê serçemandinê ye. Ji xwe rojeva sereke heye ku ji nû ve nirxandin û nirxdayîna herdukan bête vego-

Apo kar bê kirin. Kom gelek in, li her qadên jiyanê kar hene. Avakirina modernîteya demokratîk li benda wî ye. Ne ji bo berjewendiyên kesî, belkû ji bo baweriya ruhê berpirsyariya xwe evîndariya li beramber mirovahiyê. Xwe ji rojevên sextet û desthilata karektera wê ya diz û nelirêtiyê ye xwerizgar Pirsa me Yekîtiya Netewî ya li ser bernameya netewa demokratîk e. Rojeva me ev e. Di vê demê civak bi hev re

ji vê sîtemkariyê rizgar bike. Tu kes ji derveyî hêz û rêxis-

tev negerî wê demê nikarî jiyan bikî. Ev me ji rêya rast dercivakê rojev didin avakirin, di heman demê de ji bo xwe jî rojeva hevalbûnê esas digirin. Di welatê me de hatiye dîtin derbegî û modela sermayedariyê her du jî ji derveyî anîna mayên Tirkî ku li ser ekranên televîzyonan belav dikin ku ti Korî ku qet pewendiyên xwe bi bi derbegtiya Kurdan re nîne ku li dibistanan bernameyên ku têra xwe li ser zanîsta ser-

nîne. Ew bi hezaran dolar bidin û biçin derveyî welat jî, di van hemûyan de qeyrana mirovan û hevsengiya civakê pêk eger ku bernameyek ya bang li civakê dike nebe, wê demê ti bide guhertin. Tinê ya ku tê xwestin jiyandina kar e, ev jî bi perwerdekirina civakê pêkan e. Bedîla wê rojeva me û ber-

Diclepress13@gmail.com

HevserokĂŞ

Desteya RĂŞveber a

Diclepress13@gmail.com

* -

………. -

..........

Diclepress13@gmail.com

..........

……….

Diclepress13@gmail.com

* * -

Diclepress13@gmail.com

nivîskî ji ber tundiya desthilatiyê hatine wendakirin û li ser hatiye girtin. Ji dema mîtolojiyan û heta roja îro jî perdeyeke Her wiha di nava nivîsên jinekê de jî

dîtin û nasîn. Herî zêde cihê jinê di cibûye. Lewre di gelek destanên Kurdî jinê ya ku tê de ye jî fêm bike. Mînak di van destanên Kurdan hemûyan de jî îfade bike jin jî tê de heye. Ji van destanan weke: a)- Mem û Zîn b)- Siyabend û Xecê

h)- Xanê Lepzêrîn û Kelha Dimdimê k)- Memê Alan di van destanan hemûyan de jî navê jinê, dengê wê û vegotinên wê jî mirov

pêvajoya desthilatdariyê de hatine jinê rihê civaka azad û wekhev îfade bike. Heke dîroka mirovahiyê ber bi ev qasî ji ber bêrol mayîna jinê ya dîroka civakî ye. Heke ne wiha bûya dê terîfa jiyaneke rast bi wêjeyeke rast bihatiba kirin. Dema ku ev terîf jî lewaz bimîne,

wiha dibêje: Min ew jinem ke le pakî le serûy hemîwan im, nediyariya jinê bi awayekî sîstematîk îfadeya rast û jiyana ku tê jiyandin

alî terîf bike û vebêje. Di heman demê -

im: Le jêr serwênekem de serêke hêjay tac, Belam le zebrî zeman wa qetîsî dewran im. û danasîn kirin! Lê divê em êdî vê rêka nû ve vejiyandina rihê jiyanê yê hatiye -

bi zimanê wêjeyê bide pênasekirin û bigihîne rih û dilê civakê. Lê heke ev

derkeve. Herî zêde jî li ser dîroka jinê kirin. Heta niha jî em tenê di asta navan de jinên nivîskar û jinên ku di serhildêriya civakî de rol lîstine dibihîzin. Ji ber ku jiyana jinê ya civakî nehatiye nivîsandin, rola wê di wêjeya nivîskî hestê jinê qels maye. Di roja îro de wê dewlemendî û pirengînîbûna jiyanê bi Ji Dayê Tewrêze Hewremanî ku di sala 938’an (di nav rêza nivîskarên wêjeyê

Di pêngavên civakî yên destpêkê de û heta niha jî rola jinê çawa inên nirxên civakî de

Diclepress13@gmail.com

dîxwaz û demokratîk ve jî, jin di -

Jin, di dîrokê de diyardeya ku herî zêde krî, ol, pêximber, serok û feylezofên ku li ser jinê nêrîn diyar nekirine tune ne. Her wiha di roja me de jî, kesekî ji nava civakê bigre heya serokwezîrekî her kesek li ser jinê xwedî nêrîn û biryar e. Lê tevî vê yekê jî, weke Rêber Apo diyar dike ne dîroka koletiya jinê, ne jî dîroka azadiya jinê hatiye nivîsandin. Ger em ji rastiya ku dibêje “jin cewhera civakê ye” derkevin rê, em dikarin bibêjin heya niha ne dîroka koletî û bindestbûna civakê, ne jî dîroka azadî û komînalbûyina civakê hatiye nivîsandin. ya çawa di nava civak û jiyanê de heye. ew qesî ne xwedî rist bûya, bi vî rengî nediket rojeva her kes û derdoreke. Bi taybetî ew rista jinê ji aliyê deshilatdaheya jin naye xistin û hemû nirxên wê ji dest nayen girtin, li ser civakê ferzrokatî despêkirina serdema koletiyê û dest. Her wiha di nava hêrikîna dîrokê de hin rawestgahên ku deshilatdarî dubare sebare li ser civakê hatiye ferzkirin hene. Di van cihan de jî em her dibînin ku heya jin bê nirx nebe, vîna na civakê ne gengaz e. Dijberî vê yekê, ji aliyê tevgerên aza-

nava hemû tevgerên civakparêz, ekolojîk, demokratîk, azadîxwaz û sosyalîst

holê û di lêgerîna me ya heqîqetê dîroka berovajî bûye sererast bike û li ser esasê cewhera jinê û nirxên erîne cewhera wê û jiyaneke alternatîf

wiha tevgerên femînst ku di van sed-

Lê pêwîstî pê heye ku ji gelek aliyan -

azadiya jinê ve gelek rê, rêbaz û ama-

jineolojiyê li cîhanê mezî dike, divê ew dîroka berovajî, ji her alî ve lêpirsîn

Li ser vê mîrateyê Tevgera Apoger jî, ji -

û biryarên ku dervayî vîna jinê, li ser yan û civakbûneke nû. Hem weke mîlî-

Arîn û Doxayan gelek lehengên ku bi zanebûna “jina azad civaka azad e” bi

îro jineolojî ji bo me çi îfade dike? Wê di kesayet û jiyana me de guhertinên çawa bike? Dê pirsgirekên civakî ku tên

partîbûyina jinê, di destpêkê de li Rojhilata Navîn, li ser hemû jinan û mirovahiya azadîxwaz tesîreke mezin kiriye. Li gel ku dost û dijmin ti kes nikare di nava Tevgera Azadiya Kurdistanê de

ê çawa jinê fêm û hîs bikin? Em ê çawa xwe û zayenda dijberî xwe nas bikin? Ya herî girîng jî li ser esasê jineolojiyê tin? Yên ku îro xwediyê lêgerîna azadiyê ne, divê van pirsan û zêdetirî wê bibersivînin. Divê bi jineolojiyê mirov di lêpirsînê. Her wiha divê jineolojî bibe valên jin ve hem jî ji aliyê hevalên xort

înkar bike. nunertiya lutkeyeke dike, em dikarin weke mûdaxeleyeke li ser zanistên heyî ya Rêber Apo jî binirxînin. Hem wê ji aliyê felsefî û zanistî ve rastiya jin, jiyan, xweza, gerdûn û civakê derxîne

taybetî hevalên xort, çiqasî di bin tesyekê li gel lêgerîn û lêpirsînên jineolojiyê dahûrandina pergala deshiltadar li ser xwe kirin jî, pir girîng e. Ger em bi vî rengî nêzikî jineolojiyê bibin dê di girîng bilîze.

Diclepress13@gmail.com

henê û hûn ê bibêjin ku we çawa nekku hûn van bînin ziman divê hûn veciniqin û nehletê li xwe bînin. Dibê ku

Divê mirov li vir qala Heqî bike; hûn

dizanin, çû, xebitî, hemalî kir. Bûrsên wan hebûn û me maliyeya destpêkê wisa anî gel hev. Em ê ji hevalên ku nebêjin. Bi rastî jî di qonaxên destpêkê de maliyeya PKK’ê timî deyndar bibû. Me hê jî ev li dewletê venegerandine. Me bingehên PKK’ê bi vî awayî danîn; ji wir û ji vir me pirtûk peyda dikirin. Em bîst kes li malekê diman. Hûn dibînin, hê jî wisa ye. Em bi van pereyan li otobûsê siwar dibûn; diçûn gundekî, diçûn bajarekî. Grûbûna hevalê Mezlûm di vê mijarê de gotine hebûn. Rojekê li wir radizê, rojekê li qehwexanê, rojekê li parqê, rojekê li kolanê radize, rojekê li mala yekî xwarinê dixwe, ji cihekî din cixarê peyda dike. Hûn hemû vê dizanin. Kadroyên destdidan partiyê. Lê îro derfetên pir mezin

yên PKK’ê xira bûne lê ev ne girîng e, uslûba ku raber kirine pir pîroz û biesil e. Vayê em wê demê wisa bûn, me wisa bingehên Partiyê danîn. Pir zelal e, hem xwendin, perwerde û hem jî maliye bi vî awayî dihate pêkanîn. Li bajarên mezin jiyîn jî pirsgirêk bû, li kolanan hekî gundî hatiye û bandora vê ya mirov ber bi lawîrbûnê ve dibe heye; ji bo tu xwe ji vê bandorê xelas bikî, xwe kapîtalîst de, her ku diçe ber bi kesayetiyek sosyalîst ve biçî hewldaneke mezin divê. Ji ber ku we perwerdeya ewqas girîng in. Eger hûn dihizirin û dibêjin “jixwe ev der PKK ye, em ê hinekê di ya xwe de israr bikin û enyê re eleqadariya wê tineye. Min bi awayên weke, ji berê de di asteke mezin de rêzgirtina ji bo mirovan, ji bo

heya dawî girêdayî mayinê, ji bo derfeteke herî biçûk çil teqle avêtinê û ji bo ku pere nedim otobusan 5 km. rê domandin ji xwe re bingeh girt û perwerdeya xwe bi vî awayî temam kir. Em

me sê saet, eger pêwîstî pê hebana sê set saet xerc dikir. Lê belê ji ber ku dilên we weke qîrê lê hatiye, hûn wateyê vê nezanin. Lê ji bo vê yekê çûn mirinê pêk dihat. Bi saetan bêje û bêje, ji bo dostaniyeke ji rêzê. Lê hûn, bi sedan kes radibe ser piyan jî hê hûn xwe lê danaynin. Çi eleqa vê bi PKK’yîbûnê re PKK’ê re heye. Binêrin, li derdora we bi sedan kes heye. Hûn xwe eciz jî nakin. Yekîneyên me bi mehan li çiyê gerîne, gelek gundî hatine û hem jî mirin dane ber çavên xwe. Bila li aliyekî bimîne xwendin û nivîsandin fêrî wan kirinê, eyê vê çi ye? Mezlûm ew jî rû bi rûyê mirinê jiyan bûn, lê wan sê sed saetên xwe xerc kirin û yek-du kes qezenc ki-

Diclepress13@gmail.com

rin û ji ber ku ew mezinên me ne îro -

53 -

Divê mirov biaqil be. Jixwe em ji bingehekî gundî ne; jiyanek tev bi ye. Na, PKK ne ji bo komkirina kapîtalekê, ji bo komkirina bi her -

Diclepress13@gmail.com

berpirsiyariyê ye. Dema me jiyan dikir,

wê/î qut kirin û dûrxistin, ji dibistanê qut kirin jêhatibûneke mezin dixwaze. mezin divê, berpirsiyariyeke mezin

pêk dianî. Ez ji bo çi vê dibêjim? Îro, bila li aliyekî bimîne ku em xwe bînin -

rana we yê çi bi destên xwe ve bianiyana?

Em dizanin ji bo ku em dostekî/ê peyda bikin, sempatîzanekê/î qezenc bikin me bi saHûn gotina Kemal Pir dizanin; ji bo kesekî/ê me sê saet, eger pêwîstî pê hebana sê set saet xerc dikir hewl dida. Ji bo em yek-du dostên din jî peyda bikin me hemû derdor, çep û rasta xwe tevdida. Li aliyekî dibistan, ji bo pere peydakirinê û jiyînê ev pêwîst bû, li aliyê din ji û roj dixebitîn. Yanî ji bo peydakirina mirovekî/ê me lêkolîn dikir. Ez nabêjim xebateke mezin bû, dibe ku ji bo îro ev

bûneke wisa ye, di cih û demê de jinekê ketibûnê hilbijêre û bêje, “ez

Divê mirov nehêje, “vaye li otobûsê

de ne. dîroka xwe kiriye. Ji ber van hewldanên

Çima ji mirov re dibêjin pîrejin, ketiyê li kolanan? Ev, navên nehletî ne. Ev, kesayetiyên layiqê bi her awayê zilm û zorê, layiqê bi her awayê kedxwariyê Nêzîkbûnên me yên din jî hebûn, di

nav civaka me jî nedihatin lê rastiyên me wisa nas dikirin ku di bedala jiyana

amade jî li derdora xwe belav bikin. name bi destê dijmin ve berdaye. Yanî

dide. hûn bixwazin hûn dikarin bi saetan tenê ji bêxîretiya xwe vê nakin. Lê ez, biqetînim, tevî ku ti pêwîstî jî pê tin-

berpirsiyariya mirovahiyê bibûn, bi hewldaneke wisa mezin çûn û hûn dizanin ku li hemberî çewisînîn herî

ber xwe pêk nehatine. Dîrok hema ji

Diclepress13@gmail.com

55 -

zehmetiyên pêwîst e ji dijmin tola wan -

“em li ser serê wan in, em ê daliqînin,

Bala xwe bidinê, di dîroka partiya me ji derdorê dostek didît em weke pelên

Ez li gelek hevalan dinêrim, ecziyên xwe yên rojane jî nikarin di nava xwe de çareser bikin û dikin pirsgirêk. Hem jî tînin asta pirsgirêkên siyasî yên herî girîng. Ma ev ne hetikînek e? Ez dikarim ji bo vê gelek mînakan

ku ez dixwazim herî kêm bînim ziman in, bi hezaran hewldanên min -

bê naskirin, ma zêde pêwîstî pê heye

li Kurdistanê hema ji ber xwe dîroka -

kirina kapîtalekê, ji bo komkirina bi her

Diclepress13@gmail.com

Gava em çûn ahenga Newrozê, me du keç dîtin ku wan dilê me revandin û em kirin.

re got. wekî xwazgînî rêkirin huzûra Mîr ku

herre! -

Diclepress13@gmail.com

Di vê der ê de divê em bêjin ku Mîrî bi navê Beko dergevanek hebû. Ew yekî razî bû, ji Mîr re digotin ku « ya Mîr vî mehêle, wî bavêje, ew rûmeta meziLê Mîr jê ne digeriya û digot: - Em kesên Mîr u hukumdar, ne ku tenê tabiên rast û durust, her kesên bi vî awayî jî me divên. Yên wiha lazim in ji rojekê het, wî ji Mîrî re got: - Mîrê min te qîmet da Tacdînî, te Sitî

Zîn daye Memê. Gava Mîr ev yek bihîst ji hedê der aciz bû, bi hêrs got:

ve çû bi wê hêviyê ku belkî Zînê bibîne. Di wê demê de Zîn jî derketibû nava

ezê serê wî bibirim. Bi vî awayî nema kesî karî were Zînê ji derda wê bû, lê îro ew jî tunebû, ew Memê roj bi roj diheliya û zirav dibû. Bi Memê jî ji ber evînê sergerdan bûbû, sekn û tebat lê nemabû, geh li ber ava Dîcleyê û geh li çol û çiyan, li ser burc diheliya diçû. Mîr hemû peyayên bajêr kom kirin û li

wê derê here, hema ket bin Eba Memê. ji ber Mîr ranebû, lê Tacdîn fahm kir ku Zînê di bin eba wî de ye . Zû çû agir bi

Tu nebê roja ku bûye Newroz wan her du cil û bergên kurran li daketine meydana dueloyan

ber bi hewara wî de werin, Zînê jî ji vê kir, hemî çûn ber bi hewara Tacdînî ve ku agirê qesrê bitemirînin. Bi vî awayî Lê roj bi roj evîna Mem û Zînê ket ser behsa evîna wan kir. Xeber ket be-

Beko got:

yên Mem û Zînê di devê her kesî de ne.

- Memo yekî welê ye ku tu caran ji bo te derewan nake. Bang bike pê re setrencê

Diclepress13@gmail.com

Di dîwana Mîrê Botan de wezîrên wî û gellek xulam, xizmetkar, fedaî û emirber hebûn. Hemî di xizmeta wî de bûn, sadiqên wî

Diclepress13@gmail.com

Çanda dayika xwedawend ew çend xurt e ku kokên wê heya mirov xwe berda ne. Her wiha bêdengkirin û qutkirina wê jî gengaz xuya nake

………. Jineke bi navê Jeanne D’arc ji nav van gundiyan weke nûnerê

derdikeve û ji bo welatê xwe ji bin vê mêtingeriyê rizgar bike

Diclepress13@gmail.com

Êzidiye’

nedin fermanan’

Endamê Kordînasyona Civaka Êzidî

- Ev proje wê tifaq û yekîtiya Êzidiyan -

sazkirina tifaq û yekîtiya Êzidiyan -

Diclepress13@gmail.com

* Xweserî dikare tfaqa Êzidiyan çêbike? -

jeyê heye? -

li fermanan bigire? -

derveyî vêya nebîne

Diclepress13@gmail.com

diçe mektebê ji ber zextên dewletê yên li ser wî û girêdana wî ya bi ol û çanda wî

Di dema ku ferman dihatin ser gelê

bi dest ve tanîn. Di nav hevalên xwe de ya aram êdî heye redeyekê dev ji sitran

ji mekteba xwe berdide di nav karê mal

Êzidî ji ber ku di dema çîrokên xwe dikrin pertûk ji aliyê dijmin ve dihatin û azarên xwe dikrin sitran ji bo ku neyên vaka Êzidî bimîne. Piraniya sitranên evînê hatine gotin. Di hundirê her hun-

rin.

sitranê dibe û bi vî rengî dest bi sitranê rengekî fermî di nav koçik û dîwane si-

yê mezin jiyan xwe ji dest da û diçe ber

xw ji dest dide. Li nav dost û hevalên wî de du hevalên wî yên herî zêde hezdikir hez dika û di nav hevalên xwe de dibêje.

ser koça vak kes û hevalên xwe xembar

bêjin ku melabat wan bi tevahî fêrî sitran -

rê çênedibûn ne dixwest bi yek din re bi-

valên xwe.

Diclepress13@gmail.com

T -

Diclepress13@gmail.com

Z -

Diclepress13@gmail.com

Li awropa jin di bin navê azadiye de heroj tê kulekirin. Niha dema mirov li civakan binêre li Rojhilata navîn jî jin bi awayek din hat kolekirin. Jin li rojhilata navîn heta dawî girtî bû li awropayê ji, bi navê azadiyê heta dawî hate vekirin û

Dema mirov pergala deselatdar mêzedike rewsa jin teda pir xerabe. Li tu qanun cîhanê de hatiye çêkirin mafê jin têda nine. Qanun û pîvanên ji bo jinê hatin danin jin ji bo zilam çewa bibe kuleye herê bas û bas xizmet bike ye. Di yar û niviskar derketine. Dema mirov li van kesan dinêre jî bi awayekî gistî li ser rewsa jinê rawestiyane lê kesê jin jî kolebunê rizgar nekirine. Kêmekê dema mirov lêhurbûnekê li ser çêdike vê rastiyê bas dibine. Tu kesê xwe ji zihniyeta desthilatar xelas nekiriye û wisa li mijarê temase kirine. Ji rahîbê sûmeran heta roja me ya îro her ku derbas bûye desthiladariya li ser jinê kiriye. Bi vî awayî jî pergala xwe di mejiyê mirovan de bi cih kiriye. Mîna rewsek xwezayî li rewsê mêzekirine. Ji bo dengê xwe rake pêwîste xwe ji rewsa heyîre amade bike. Niha dema em bas li demrêziya dîrokê mêzedikin em viya bas dibinin. Tu carê ji jinê re mafê jiyanê nehatiye dayin û mafê axaftinê her tim jê hatiye girtin. Bi sîstema netewdewlet re rewsa jin her ku çûye xirap tir bûye. û rihê jinê ji parça dibe. êdî hebûna jinê nayê pejirandin. Jinê jî pistê vê hebûna jî wek qederê dest girt. Jinê her çiqasî ev hebûna xwe nepejirand jî lê ji xwere wek qedera mine. û her çû ev di rojhilata navîn de bû system. Sistema kapîtalîzimê jî xwe li ser vê mezin kir û koletiya jinê gihande asta herî jor.

hate tunekirin. Bi vî sewazê jinê xwe bi xwe, xwe radestî sîstema desthlatdar kir. Jina rojhilata navin ji bo tu wî ji nav paçê res derxî û jêra bibê jî jin jî mirov we ji wek her mirovê xwedî mafe pir zehmete. Niha jin her derê xwedî maf û xewdî jiyanê ye ji bona vî jî her ku diçi jin dibê xwe bi xwe mafê xwe bigre. Li hemberî vê sîstemê ev rastî heye ku pewîste jin xwe bide mesan din. Jina ku niha herê zêde pêwîstiye wî azadiye heye, jina niha di civaka êzdî de jiyan dike ye. Gelo çima jinên civaka ezidî?. Ji ber ku gelê êzidî gelek fermananra derbas bûye ji bûna vî jî girtî maye. Ev jî dihêle ku jinên civakê girtî biminin. Civaka êzidî salane di hindirê xwe de hatiye girtin û hertim fermanan re rubiru maye. Ji bûna vî jî keç û jinê di civakê de jî heman demê hindirê xwe da mane. Di nava çar dîwaran de mayin, girti bunekî gelek mezin aniye. Roja meya îro ji bûna ku mirov bêji tu jî xwe dî îradeyî û mafî, jêra pir kar tê xwestin. Sala 2014’ê ji bo Sengal û civaka êzidî demsalekî nû destpêkir. Taybet jî hatina êzidî jî wek her kesê gelek girîng bû. Her waha tevgera PKK’ê azadiya jinê ji bo “ Bingehê hemû kuletiyan de koletiya jinê heye.” Ji ser girtinekî û gotinê kî derketiye her tim jî ji bo xwe azadiya jinê esas giritiye. Dibêje eger tu rewsa bixazî asta pesketina civakekî fambikî pêwîste

tu despêkê li rewsa jinê mêze bikî. Eger rewsa jinê basbe rewsa wê ciwakê jî base. Dema em li rewsa ciwakê Ezîdxanê mêze dikin mirov dibîne ku rewsa jinê pir xirabe. Hema bêje bi navê jin tistek nemaye. Her usa rizandinek mezin hatiye jiyankirin. Nal nala wêye ku were rizgarkirin û bi hêviyek mezin li PKK temase dikin. Deriyê rizgarkirinê ji bo Civakek eger peyva dijmin li gel wî ne zelal be tê wateya ku rewsa wê civakê pir nebase. Ev fermana herî dawî ku bi destê KDP bi ser gelê Ezidî de hat bi taybet ser jinê êzidî de hat pêwîste bi tu awayî ev ferman nehata jibîrkirin. Pistî 3 sal bi ser fermanê de derbasbû dema mirov li mirov. Mirov dibeje çawa çêbû ewqes zu êsa xwe ji bîr kirin. Heya sêwaza jiyana ciwanan bi taybet sêwaza jiyana jinê mirov matmayî dimîne. Suna ku dil bi tolhildana li beramber dijmin be lê mixabin tistê ku xwe derdikeve pês ewe ku li pey jiyana vala ketiye. Ne normal di nav taybetmendiyekî deye. Her cureyê boyaxê li porê xwe dide. Her rengê ajayê bi selê tiya ve dibîn. Modêla por, mejî matmayî dihêle. Modêlên cil li xwe kirinê dibin navê feraseta azadiyê çewa dihle, qehrandinê pir mezin mirov bijî. Disa jin revandin yan jî li pey mêr ketin adeta vala – poç- marîfat dîtin evê çawa çêbe. Wê jina êzîdxan wê kingê ji wê jiyan kole ku her ku diçe koletî kortir dike xwe rizgar bike. Jiyana ku li jina rêzgirtin wek îrade bê naskirin, pêwiste ew bi xwe çêke û pêsengtiya wê bike. Gelêk jinên ku pêwîste her jinêk li ku derê hebe xwe bigihênin wê u wê birêxistin bikin. Bi vî awayî jinên li her derê birêxistin bikin.

Diclepress13@gmail.com

bin navê ku “xwedê min erkdar kiriye” yanî serdestî û bindestî derdikeve. Di dîrokê de yê ku yekem car hatiye kolekirin jine.ew kirin amûrê metayê. Kirin nava çar dîwaran. Yanî ji bo ce-

dûrxistin. Yê ku dîroka xwe nizanibe nikare xwe û civaka ku têde jiyan dike nas bike. Ji ber wê Spinoza dibêje ‘xwe bizane’ û serok apo ev bêdeng mayîna jinê weke ‘qêrîna azadiyê’ binav dike.

rol û misyona jinê hertim cîhê xwe

wan hatiye kirine Û di nav civakê de

jin li gorî tê xwestin ji cewhera xwe dûrneketiye. Di wan deman de gelek kes derketine û rabûne serhildanê, lê

Mînakên wê di roja me ya îro da hîn jî berdewam dike. ya herî ber bi çav jî dayê Zero,Sitîya Zîn ,Zerîfa Osê ,Xatûna Fexra,û... hwd. Van xwedawendên ku di dîrokê de navê wan tê gotin hemû muhra xwe li dîrokê dane û em weke jinên ciwan berdewamiya van xwedawenda ne.

xizmeta zilam de be û zarokan bîne..

neheqiya ku li hember cinsê wê hatiye

Weke tê zanîn ,di dîroka Êzdatiyê da

baweriya civaka Êzdatiyê de ewe ku Jiber vê sedemê jî jin weke rojê pîroz tê afrîne jine. Ev di dîrokê da jî bi vî rengî ye. Di serdema 12 hezar salê berê de, ya ku jêre tê gotin‘civaka xwezayî’. jin rêveberiya civakê dikir, jiyan diafrîne, pîvanên civakê ya exlaqî û polîtîk diparêze, wekhev nêzîk dibe. Zordarî, koledarî, desthilatdarî tûne ye di civaka wê de. Em dikarin vê weke ’civaka azad’ bi nav bikin. Heya wê demê jî karê zilam tenê nêçîrvantî bû. Zilam bi riya nêçîrê mêjiyê Her ku diçe rêvebertiya jinê hesûd li dijî jinê derdiketin wek gavên destpêkê. Ew jerontograt yani zilamê îxtîyar ciwana li dijî jinê perwerde dike.

nikarîbûn tam bi serkevin, Ji ber ku ew bûyeran serokatî yanî Birêz Abdul- lah Ocalan hîna di biçûkatiya xwe de are xwe berdewam bike. bûl nekiriye. Bi salan xwendiye, lêkolîn ber sitema zilam berneda, Di pîvanên exlaqê civakê de israr kirine û serî ne ’heya jin azad nebe civak azad nabe’ bi tewandine. Ev di mîtolojiya înanna-En- vê dahûrandinê rêyek ji bo azadiya jinê daye destpêkirin. yani vegera cewher an jî vegera dayikê, di zimanê someran zilam jî dixwazin deshilatdariya xwe de Amargî tê gotin,. Bi derketina pkk ê mazin bikin. Dewletan ava dikin, û mafê jinê ji dest digrin. Dixwaze dîroka xwe nas bike da ku serok apo li ser vê mijarê dibêje ‘dîro- xwe nasbike. ka azadiya jinê nehatiye nivîsandin, li benda nivîsandinê ye’. ji ber ku ev zor û zehmetiyên cûrbecûr jiyan kirin, dîrok neyê nivîsandin çi ji destê wan gelek bedel dan, xwîn hate rijandin, lê tê dikin. azadiya jinê digrin destê xwe, di encamê de, heger têrêneke jî, mirov jinê weke amûrê seksê bikar tînin, pere na kapîtelîzmê zext zêdetir û zirav tê jiyankirin em werin civaka xwe ya herî bikaranîn. serok apo di vê mijarê de dibêje ‘koleyên bi dil’. hin kes rêya çareseriyê di buyina amûran de dibînin, hin kes jî bêdeng mayinde dibînin. Di aliyê zanebûn û dîrokê de desthilatdaran nexwestine ku jin rolek mazin bileyize û ew ji cewhera xwe hatiye

ber ku serî ji dewletan re netewandiye, nexwestiye dev ji ol û baweriya xwe berde. Her demî bi fermana re rû bi rû maye . hemû dewlet xwestine Ola wan

Diclepress13@gmail.com

ji ber wê jî erka jinên ciwan di despêkê de xwe perwerde bike, dûvre gelê xwe perwerde bike. hem di

jin rêveberiya civakê dikir, jiyan diafrîne, pîvanên civakê ya exlaqî û polîtîk diparêze, wekhev nêzîk dibe. Zordarî, koledarî, desthilatdarî tûne ye di civaka wê de. Em dikarin vê weke ’civaka azad’ bi nav bikin ..........

Diclepress13@gmail.com

ku tu tê de vedihewî, radigirî û diparêzî. Bê ax bûyîn, tê wateya ku mirov bê nasname, bê kesayet, bê reh û bê bingeh be.

Civaka ekolojîk, bijarde û lingê bingehîn ê avakirina Netewa Demokratîk û jiyana Ekolojîk e. Di vê serdemê de ku zanist û teknîk di astekî gelek jor de têne bikaranîn û her wiha derfetê jiyankirina hemû rihberan di gerdûnê de kêm maye, ya ku ji van hemû pirsgirêkan re bi awayekî rasteqîne bibe bersiv bêguman jiyana ekolojîk û rêxistiniya civaka ekolojîk e. Rêxistiniya civaka ekolojîk an jî xwasteke xwe gihandina wê zanebûnê, tenê li hemberî qirêjiya hewa, av an jî hawirdorê nîn e, di esasê bigirin heya pirsgirêkên civakî, heya bidide xwe mezintir bike. mêtingeran ji mêj ve herî zêde ax û dewlemendiyên wê xistine bin venêrîna xwe û xwe mezin û beravan bendav û bend avakirin û bi vî awayî ango bi qirkirina xwezayê re temenê xwe dirêj kirin. mijara axê û komûna wê ye. Lê belê beriya vê yekê divê mirov axê pênase bike û behsa girîngiya wê ya ku rihber û neû heta civaknasiyê de xwedî cihekî girîng e, ji hemû rihber û zindiyan re derfetê jivkujiyên gelek mezin rû didin û her wiha berxwedaniyên rûmet, namûs û pîroziyê jî têne kirin. Ax, tê wateya civakê, tê wateya asî. Tenê zindiyekî bê ax jî tine ye. Dema ku ax nebe, daristan jî nabin, dema ku daristan nebin ajal û mirov jî nabin, her nabe. Hemû jî weke heleqên zincîrê bihev ve girêdayî ne. Ax hêlîna te ye, ew welat e

dinyaya Modernîteya Kapîtalîst de mirov her tim bi awayekî berjewendîparêz nêzîkî xweza, gerdûn û axê dibe. Her tim bi awayekî xirab nêzîk bû ne. Dîdgaha navend-mirov û sîstema nêrane xwe rêxistin kiriye bi hezaran sal nêzîkatiyên xwe yên fetihkar û dagirker destpêkê li ser qada ekolojiyê pêk aniye û hê jî wer

deramet û qezenca desthilatiya aboriyê heye. Weke mînak, eger em herêma xwe binirxînin, erdnigariya Rojhilata Navîn dikir, bûye ew axa ku mirovahî jê direve û ew axa ku ji mirovahiyê re dibe goristan. navendî heya îro axên Kurdistanê her tim rastî dagirkerî û talanê hatine. Fetihkirina welatekê yan jî axekê, tê wateya ku bibin xwediyê hemû çavkaniyên madî û manewî. Ev axên ku xwedî gelek çavkaniyên dewlemend in, mixabin ev gelek serdem in ku di bihêzbûn û mezinbûna yekdestdariyê de bûne çavkaniyên gelek hêja. rin de jî endûstriyalîzm û hêzên sermayedar ên yekdestdar hene. Di vê çarçoveyê de li ser axê hisab û kitabên xwe dikin. Di vê wateyê de pirsgirêkên endûstriyalîzmê jî, yên deramet û sermayeyê jî parçeyekî pirsgirêka ekolojîk in. Ji bo ku ev hemû pirsgirêk bi carekê bêne çareserkirin jî divê di çarçoveya avakirina Jiyana Azad û Rizgariya Demokratîk de civaka ekolojîk bê avakirin. Avakirina civaka ekolojîk jî divê ji bingeh ve bê damezrandin û bi avakirina komûnên axê re peywendîdar e. Komûn, rêxistiniya jiyana civakê ya azad û demokratîk e. Rêber APO ku “Komûnên tendûristiyê, ya perwerdehiyê, ya ewlekariyê, ya aboriyê û hwd. li qadeke jiyanê damezrandin wê di çareserkirina

van hemû pirsgirêkan de bibe hêmanekî sereke. Helbet, divê komûn destpêkê di zîhniyetê de bê avakirin. Feraseta ez ez a sîstema kapîtalîst li ser zîhnê civak û ferdan serwer e. Bêyî ku ev zîhniyet bê Civakekî bê komûn jî nikare behsa civakbûnekî azad û demokratîk bike. Dema ku Weke ku tê zanîn, dema ku mirov li dîroka civakan dikole, mirov dibîne ku civaka mirovan a destpêkê bi ser ax û çandiniyê bi axê re peywendîdar e û bi çandiniyê jiyana xwe didomîne(Civaka Xwezayîna sereke ya civakbûn û jiyana civakî ye. Ew axa ku hêmana sereke ya hilberînê ye, li ser wê bicihbûna mirovan re hem ji aliyê madî û hem jî aliyê manewî ve bûye wesîle ku çandekî manewî avabibe û di bingeh jinê ya bi axê re kûrtir û watedartir e. Bi Têkiliya jinê ya bi axê re weke têkiliya di navbera dayîk û zarok de bûye. Çawa ku li zarokên xwe mêze kiriye, wer jî ax parastiye û lê mêze kiriye. Ew jina ku bi ax û çandiniyê re mijûl bûye, bi axê re hevcewher tê dîtin. Jina pîroz(Xwedawend-Dayîk), bi axa pîroz re wekhev hatiye dîtin. Peyvên weke Xweza-Ana(Dayîk) û Ax-Dayîk bi vê re girêdayî ne. Em ji xwedîkirina ajal û nebatan bigirin, heya kêlandina axê, heya bi ser vê re hilberîna aboriyê ya bi axê re dîsa jî rola jinê her tim diyarker e. Ji ber vê jî di mijara avakirina jiyana ekolojîk de jî ji ber herî zêde jin nêzîkî ax û xwezayê ye, herî zêde jin dikare xwedî li axê derbikeve û di wan komûnên axê yên ku wê bêne avakirin de jî rola sereke bilîze û li her cihekê komûnên axê damezrîne. Li cihê ku em xwediyê vê mîrateya çandî ya wiha dewlemend in, çima em vê çandê radestî hinekên din bikin. Em bixwe mîrateya xwe ya çandî biparêzin û xwedî lê derbikevin.