LISERDESTÊFRENSIyAAVABUyE

QAMIşLO LISERDEStê fREnSIyAAVA buyE

XENSA HESENÎ

Bajarê Qamişlo bajarekî nû ye ku li ser zemîneke dîrokî ye ku, berî sînordanîna navbera Sûrî û Tirkiyê, ya bajarê Nisêbînê bû. Li gorî Samiyê Mele Ehmedê Namî, li ser zimanê bavê xwe, dibêje ku:”Frensî di 20 tebaxa sala 1926an de bajarê Qamişlo bi endezyariyeke pir rast û dirûst û bi destê endezyarekî frensî hat danîn û avakirin”. Zemîna ku Qamişlo li ser wê hatiye avakirin pan û fireh e. Niha nêzîkî 500.000 mirov tê de hene; 70% ji wan kurd in. Qamişlo qezaya parêzgeha Hesîçeyê ye. Li Qamişlokê balafirgeh heye, 6 km dûrî bajêr e. Qamişlo dikeve navbera bajarê Serê Kaniyê(120 km li Rojava), bajarê Dêrikê(100 km li Rojhilatê) û Hesîçe(85 km li Başûrê Rojava). 30 km dûrî Amûdê ye, ji Dirbêsiyê jî 60 km(li rojava), ji Tirbespî 30 km û Rimêlan 60 km(li Rojhilatê) dûr e. Qamişlo bi nav û darê Qamişloka Evînê ye.

Taxên Qamişlokê

Anteriye Beşîriyê Cirnek Cirneka Piçûk Elaya Erbewiyê Hileliye Kornîş Mehete Mehmeqiya Meyselûn Qanat Swês Qidûrbek Qisûr(Taxa Koşkan) Siyahî Sîna’a(Taxa pîşesaziyê) Taxa Bergîlan Taxa Tey Taxa Xerbî Wista(Taxa Navendê)

Erdnîgar Li nêzîkî Qamişlo, bi taybetî li devera Qereşokê, petrol heye. Semiarid keş û Deryaya Spî, havînê germ û zuha û di zivistanê de sar û baran e, û di bihara nerm û qûtkirin de baran e. Ji ber ku li herêma Qamişlo di havînê de dibe ku agirê ku di meha tîrmehê de dibe 41 °C, û di zivistanê de dibe 2 °C pileya germayê di meha kanûna paşîn de û carna kêmtir ji 0 °C dibe. Sedema damezrandina dibarîne, di saetên serê sibehê de. Sarbûna herî bilind di roja 11ê sibata a 2020an bû, sarbûn geha -6 °C. Germahiya herî bilind di roja 13ê tebaxa 2019 bû, germahî geha 47 °C.

Veguhastin û Gehandinê

Kêşandina gel a li bajarê Qamişlo ye. Gelek caran bi rêya xetên workflow predefined, ku ew ne bi mezinbûna taxi an jî bi wesaîtên biçûk û dihewîne 6 xetên li bajarê Qamişlo ku, xeta Kornîş, xeta Anteriye, xeta Hileliye, xeta Qanat Swês, xeta taxa tey û xeta Nexweşxaneya Wetenî û herweha ji ber ku xizmeta çend di navbera bajar û gundan xwe ji bajar, bajarok û gundan û di navbera navenda bajêr û parastina xetên tu bajarê Hesîçe li wir. Otombêlên Bajar caran kar di nav

ofîsên taybet bi ser telefonê, ku tu metre taxi, lê pereyên texmînkirin ku ji aliyê dûr emir kir. Otobûsên bi giranî kar ji bo veguhastina di navbera bajarê Qamişlo û li bajarên din û dest bi hemû ji Pullman Garage û piraniya xwediyên kompaniyên transport li parêzgeha nişteciyên parêzgeha Hesîçe bi xwe ne. Rê di girêdana li bajarê din wîlayetan xetên tirênê yê Qamişlo - Heleb û Qamişlo - Şam li ser bajarê Hesîçe, Deir al-Zor û Tedmur diçe, û li ser rê ya bajêr li ser sînorê Iraqê hene. Helebê, û beşekî ji Qamişlo - Şamê, û beşekî ji Qamişlo - Elierbah an di bin navê trênê ji banliyoya Ev ji sê tewereyan ji qereqola Qamişlo trênê. Li navenda Qamişlo gumanan çêdike. Di dîrokê de, li bajarê Qamişlo li ser Railway Helebê - “. Iron Taurus line” Nisêbînê an di bin navê . Li bajarê Qamişlo nîşana firokexaneya navnetewî KAC gor IATA, balafirgeha Qamişlo distîne geştên rojane navxweyî ji Şam, Beirut û Kuwait. Derve yê geştên demsalî yên ji Swêd û Almanya. Şerê li nav beyna Ebasî û Emewî li cihe bajarê çêbû. Li navberî sala 1914-1922 piştî qirkirina pitir ji 250.000 asûriyan li Tirkiyê û hatina asûriyan û herwesa kurdan, bi damezrandina îstgeheke trênê vî bajêr li sala 1925-1926an hat sazkirin. Di meha avdara 2004an de leşkerên Sûriyê piştî raperîna gelê kurd li wê bajarî pêtir ji 30 kesan şehîd û bi sedan birîndar kirin û bi hezaran girtin.

Cihên dîrokî nêzîkî Qamişlokê

Çaxirbazar(30 km dûr e) Girê Leylên(30 km) Girê Mozan(25 km) Til Birak(40 km)

Kesên Navdar Ji Qamişlokê

Mihemed Şêxo, Stranvan, awazçêker, tembûrvan, mûzîkvan û mûzîknas Cigerxwîn, Helbestvan, nivîskar, rênas, dîroknas û rojnamevan Selîm Berekat Nivîskar, romannûs, helbestvan û rojnamevan Seîd Yûsiv, Stranvan, awazçêker, tembûrvan, helbestvan, mûzîkvan û mûzîknas Aram Tîgran, Stranvan, cumbuşvan, awazçêker, helbestvan, mûzîkvan û mûzîknas Ciwan Haco, Stranvan, awazçêker û mûzîkvan Xêro Abbas, Stranvan, awazçêker û mûzîkvan Şerîf Omerî, Rapvan, awazçêker û helbestvan

Yaneyên werzişê yên Qamişlokê

Yaneya fûtbolê ya Jihad gelek xurt dileyize.

Çavkanî

1- “http://www.cbssyr.org/new%20 web%20site/General_census/census_2004/NH/…”. archive.is. 201301-12. Roja wergirtinê: 2020-10-06. Di vê parametreyê de URL nehatiye nivîsîn: |title=(alîkarî) 2- Mihemedê Mela Ehmed, “Qamişlo - di evîna welat de dilekî pir jen e”. Pênûs 12(2002) 3- Mihemedê Mela Ehmed, “Qamişlo - di evîna welêt de dilekî ye”. Pênûs 13(2003) 4- Dr. Ebdulla Xefur(Abdulla Ghafur) (2000). “Kurdistan - Dabeşî kargêrî terrîtorî 1927-1997”. Stockholm.