Cahier Meer met Mensen | x
J a a rga r g an ngg 37,, nnuum mm meer 21
•• zo nm a je a ra r2 021001 4
Casus Interview
Van chronisch overbelastblinkt uit als werkgever Kamer van Koophandel
naar veerkracht en balans >>> pagina 6 Suzanne Timmer: ’Betrokkenheid regel je niet op papier’ In dit cahier: AenK zoekt psycholoog Inschakelen externe expertise loont
Door de Participatiewet Ter gelegenheid van de krijgen recentegearbomeentelijke klantmanagers jaar certificering heeft AenK eenvolgend bijzonder
cipatiewet gemeenten 1 januari Ausems endie Kerkvliet is opper zoek naar gaan uitvoeren. Met ingang van het een psycholoog voor de regio Gronin-
te maken met een nieuwe, complexe relatiegeschenk ontwikkeld: een voorcliëntengroep voor wie ze passend werk leesboek voor jonge kinderen getiteld
nieuwe jaar valten iedereen die zich bij de gen, Friesland Drenthe. gemeente meldt en kan werken, maar
haar onafscheidelijke kat allerlei spanEr moeten zo veel mogelijk mensen naar nende en grappige avonturen. De gevermogen aan de maatschappij meeïllustreerde uitgave is gedrukt in een doen. Dat is de gedachte achter de Partieenmalige oplage van 2.000 exemplaren en wordt gratis verspreid onder relaties van AenK.
Bij Droom! werken mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt
Pag 4 Snel herstel door tijdig inzetten
Appelwang en Katertje
afstand tot de arbeidsmarkt kan AenK In tien boeiende verhalen beleeft de waardevolle ondersteuning bieden. hoofdpersoon Appelwang samen met
Pag 2 Kort nieuws
Participatiewet:
of een ander participatievorm moeten Appelwang en Katertje. vinden. Vooral bij mensen met een grote
>>>
niet in staat is het wettelijk minimumHet gaat om een functie voor 32 tot 40 loon te verdienen, onder de Participatieuur per week. Hij of zij komt te werken wet. Nu zijn deze mensen nog verspreid in een team van 17 psychologen. over drie verschillende regelingen: de Afhankelijk van de voorliggende proWWB (de Wet Werk en bijstand), de blematiek gaat hij/zij psychologisch onWsw (de Wet sociale werkvoorziening) derzoek verrichten naar mogelijkheden en de Wajong (Wet arbeidsongeschikten beperkingen van cliënten en brengt heidsvoorziening jonggehandicapten). op basis daarvan advies uit. De advieDe nieuwe wet betekent een hele zen zijn erop gericht om het arbeidsomschakeling voor gemeenten en de vermogen van werkzoekenden in kaart komst van een nieuwe en complexe te brengen en te bevorderen. Psychoklantengroep: arbeidsgehandicapten die therapeutische interventies en coaching voorheen voor een Wajong-regeling in van cliënten behoren ook tot het takenaanmerking zouden komen. pakket. AenK is een stabiele organisaDe uitdaging is groot, vooral omdat tie die in een plezierige sfeer kwaliteit gemeenten ook nog eens minder budget te allen tijde centraal stelt. Vanuit 120 krijgen om een grotere groep cliënten onderzoekslocaties werkt zijvan voor overaan werk of een ander vorm parti-
bedrijfsarts
Pag 6 AenK psycholoog Wout Achter-
’Bemoeien mag’ veld denkt in mogelijkheden Pag 7 AenK ondersteunt verzuimDriekwart van de Nederlandse werkne onderzoek Suriname mers vindt dat de baas zich mag bePag 8 Column Miel Aussems: moeien met de leefstijl van ongezonde Actief werken aan herstel medewerkers.
omdat iedere cliënt die (deels) aan het werk gaat, niet langer of minder op de gemeentelijke begroting drukt. Bovendien vergroot actieve participatie het welbevinden en de gezondheid van de betrokken burgers.
Complex
Veertig procent meent dat de baas dit De vraag is echter of gemeenten volzelfs verplicht is. Dit concludeert Intodoende toegerust zijn om een succesvol mart GfK in een onderzoek in opdracht participatiebeleid te voeren. Niet alleen van BNR Nieuwsradio en zorgverzekewordt de groep mensen met een beperraar CZ. Twee op de drie werknemers king waarvoor gemeenten verantwooren meer dan de helft van de werkgedelijk zijn groter, ook de complexiteit vers vindt dat het bedrijf medeverantvan de groep cliënten neemt toe. Het woordelijk is om voor de vitaliteit vangrote het gaat dikwijls mensen met een
heden bedrijven over het cipatie en te helpen. Hetverspreid belang om daarin land. Het hoofdkantoor is gevestigd in succesvol te zijn is evident. Participatie,
personeel. De arbeidsmarkt werkgever zou afstand tot de diemoeten vaak te zorgen voor goede werkplekken, flexikampen hebben met multi-problematiek.
de Hof van Twente. AenK is ISO en in welk vorm dan ook, is stimulerend arbo-gecertificeerd erkend en motiverend voor en mensen dieals nuprak-
beleje werktijden of deze een fietsenplan. Tien “Als mensen uit doelgroep wilt procent vindt vitaliteit activeren moetdat je -gebrek om hetaan zo maar te
tijkopleider in de in de luwte van deGZ-opleiding. werkende maatMeer informatie op www.aenk.nl. schappij staan. Voor gemeenten is een
reden is- voor ontslag. (Novum/ANP) zeggen de eerste knoop goed leggen”,
succesvol participatiebeleid van belang
“Als je de juiste eerste stap neemt,
stelt Miel Ausems, directeur van AenK.
>>
2 | Cahier Meer met Mensen
Kort
In vergader- en f lexwerklocatie Droom! In Elst werken mensen met en zonder vergrote afstand tot de arbeidsmarkt. De zelfgemaakte appeltaarten zijn fameus
Reminders per sms Vervelend, maar het kan om wat voor reden altijd wel eens gebeuren: een afspraak vergeten. Om die kans te verkleinen volgt op de telefonisch gemaakte spreekuurafspraak altijd een schriftelijke bevestiging. Sinds kort sturen we de cliënt als extra service een dag voor de afspraak ook nog een sms’je.
vergroot je de kans dat je de mensen op
dige kan de resterende arbeidsmogelijk-
een goed spoor krijgt.”
heden vertalen in reële functies op de
Nieuwe medewerkers AenK
AenK is al vele jaren actief voor ge-
lokale markt. Ook zijn de arbeidsdeskun-
Om onze dienstverlening op het
meenten als partner voor onder meer
digen van AenK bij uitstek de aangewe-
gewenste hoge niveau te hou-
arbeidsmedische en arbeidsdeskundige
zen personen voor het bepalen van de
den, zijn de afgelopen maanden
diensten. “Door ons in te schakelen
resterende loonwaarde, waarbij ze de
Audrey Oonk en Samira Killhouh
kunnen we in een vroeg stadium de mo-
Dariuz methodiek gebruiken.
de organisatie komen versterken.
gelijkheden van een cliënt bepalen. Onze
Audrey wordt elders in deze uitga-
insteek is positief: we kijken naar wat
Activeren
ve al geïntroduceerd, Samira Kill-
een cliënt wél kan en begeleiden hem
“Ausems en Kerkvliet heeft veel kennis
houh is onze nieuwe verzuimcon-
daar ook in.” De bedrijfsartsen en psy-
in huis en bovendien een jarenlange
sulent in Apeldoorn en Arnhem.
chologen van AenK zien de cliënten en
ervaring met deze doelgroep”, aldus
zoeken bij de gesprekken en de onder-
Miel Ausems. “Samen met IVA O&T, hét
zoeken naar reëel resterende participa-
instituut voor arbeidsdeskundige oplei-
tiemogelijkheden. Daarbij geven zij vaak
dingen, verzorgen we voor gemeenten
ook advies over het traject waarlangs
de opleiding tot Participatiedeskundige.
Met enige regel-
deze mogelijkheden gerealiseerd kunnen
De essentie is dat je cliënten goed kunt
maat verzorgt
gaan worden. De AenK arbeidsdeskun-
inschatten en hun ‘gebruiksaanwijzing’
Auxilium eendaag-
weet. Op basis van je expertise kun je
se trainingen om-
vervolgens beoordelen of er verdien-
gaan met gevaar-
Omgaan met gevaarlijke stoffen
AenK en gemeenten
capaciteit is en welke werkzaamheden
lijke stoffen. De praktijkgerichte
passend zijn. Het mes snijdt aan twee
training geeft informatie over
Ausems en Kerkvliet levert al vele
kanten”, zo benadrukt hij. “Mensen krij-
gevaarlijke stoffen, de zelfinspec-
jaren diensten aan een groot aantal
gen waardering om de bijdrage die ze le-
tie en praktische tools voor het
gemeenten in Nederland. Bedrijfsart-
veren, komen uit hun isolement, hebben
uitvoeren van de inventarisatie
sen, psychologen, arbeidsdeskundi-
weer contacten. Je ziet dat mensen daar
verplichtingen.
gen verrichten o.a.
van groeien. Het bevordert ook aantoon-
Een van de docenten is arbeids-
- Participatiemeting
baar hun gezondheid. Het voordeel voor
hygiënist Tamara Onos, met wie
- Belastbaarheidsonderzoek
gemeenten is bovendien dat cliënten die
AenK al vele jaren samenwerkt.
- Medisch en psychologisch onderzoek
werk vinden niet langer op de begroting
Klanten van AenK komen daarom
- Arbeidsdeskundig onderzoek
drukken. Als je het op de juiste ma-
in aanmerking voor een korting op
- Therapeutische interventies
nier aanpakt, verdient inschakelen van
het cursusgeld. Meer informatie?
- Verzuimbegeleiding
externe expertise zich dubbel en dwars
Tamara Onos, 06-546 567 57.
terug.”
Cahier Meer met Mensen | 3
psycholoog
Interview
Denken in mogelijkheden Ausems en Kerkvliet onderscheidt zich van andere aanbieders door haar multidisciplinaire aanpak. Wij
Wout over de mooie kanten van zijn vak
hebben naast de kerndeskundigen van de arbowet
“Ieder mens is
ook arbeidsmedische, psychologische en arbeidsdes-
uniek. Het is altijd
kundige specialisten in eigen huis. Dat staat garant
weer interessant
voor goed overleg en op maat gesneden behandel-
om het verhaal van
teams om cliënten optimaal te kunnen helpen. In
iemand te horen en
een serie artikelen laten we u kennis maken met de
bijzonder dat je zomaar een kijkje krijgt op
verschillende disciplines van AenK. Dit keer:
iemands leven en beweegredenen. De uitda-
De psycholoog
ging is om te analyseren en zaken die vastgelopen zijn weer vlot te trekken. Je moet
Wout Achterveld is als stafpsycholoog al bijna
het leuk vinden om puzzels op te lossen. Dat
dertien jaar aan AenK verbonden. Hij ziet cliënten
maakt het werk leuk en interessant.”
maar stuurt ook het team van psychologen van AenK aan. “Ik bewaak de inhoud en de kwaliteit en zorg dat die op hoog niveau blijven”, zo vat hij het kort
Multiproblematiek
samen. Het team bestaat vooral uit psychologen die
De complexiteit loopt als een rode draad door het werk
klinische psychologie gestudeerd hebben. “Maar”,
van de AenK psychologen. “Bij de mensen die we zien
zo benadrukt Wout, “we begeven ons niet op het
is veelal sprake van multiproblematiek. Psychosociale
curatieve vlak. De klinisch psychologische kennis is
klachten spelen daarin een grote rol. Het gaat dan om
vereist om de klachten van cliënten te duiden en op
een combinatie van factoren: langdurige werkloosheid,
basis daarvan te kijken wat de cliënt nog wel kan.
lage opleiding, schuldenproblematiek, problemen met
Natuurlijk beoordelen we of er doorverwezen moet
relaties of de woonsituatie. Daar kun je depressief,
worden voor extra hulp, maar in eerste instantie
angstig, gespannen of onzeker door worden. Het is niet
proberen we uit te vinden wat de cliënt zelf kan doen
altijd nodig om dat te psychologiseren of te medica-
om zijn situatie te verbeteren.”
liseren, de oplossing kun je vaak sneller vinden door mensen te helpen hun situatie te verbeteren. Bijvoor-
De psychologen van AenK werken voor gemeenten
beeld door schuldenproblematiek op te lossen of de
en voor bedrijven en instellingen. Voor gemeenten
woonsituatie te verbeteren. Als de algemene situatie
gaat het veelal om langdurig werklozen en bij-
verbetert, verbetert ook de gezondheid.”
standsgerechtigden. Vanuit het bedrijfsleven krijgt
Volgens Wout moeten mensen een zetje in de goede
AenK aanvragen voor bijvoorbeeld loopbaanonder-
richting krijgen en anders leren denken. De gedachte
zoeken of komen er mensen die zijn vastgelopen
is vaak: ik moet eerst gezond worden en dan pas weer
zijn in hun werk. “Het gaat dan bijvoorbeeld om
aan het werk gaan of werk zoeken. Maar wij zeggen:
mensen die niet meer terug kunnen in hun eigen functie. Vaak om medische redenen zoals onbegrepen lichamelijke klachten, burn-out of een hersenbloeding. Het zijn
‘zorg nu dat je aan het werk gaat, want dan merk je dat je ook weer gezond wordt’.” Enige nuance is ook hier natuurlijk op zijn plek. “Als iemand uitgesproken depressief is, of een andere aandoening heeft, verwijzen we natuurlijk door naar een
altijd complexe situaties
behandelaar in de eerste of tweede lijn.” Dat kunnen
waarbij het vaak gaat
overigens ook een van de twee GZ-psychologen van
om de mogelijkheden
AenK balans zijn die zijn toegespitst op kortduren-
in het eerste of tweede
de behandeling van depressieve klachten, angsten of
spoor.”
burn-out.
4 | Cahier Meer met Mensen
Bedrijfsarts
Sneller herstel door tijdig inzetten bedrijfsarts Het is een bekend gezegde: van hard werken wordt niemand ziek. Maar waar wel van? En wat kun je er tegen doen? Tijdig inschakelen van ‘de specialist arbeid en gezondheid’ is van cruciaal belang. Het begrip specialist mag in dit geval overigens letterlijk genomen worden. ‘Bedrijfsarts’ is een beschermde titel en mag alleen gevoerd worden door artsen die na hun geneeskundestudie een vierjarige specialisatie volgden en ingeschreven staan in het Register van Sociaal Geneeskundigen. Ondanks dat ziet bedrijfsarts Tiny Ausems met name
lisme weten wat het is om mensen te
maar ook met huisartsen, psychologen
arbo-artsen zich nog al eens op het ter-
beoordelen op belastbaarheid.”
en specialisten naar wie je werknemers
rein van de bedrijfsarts begeven. En dat
Dat er hoge eisen worden gesteld is
verwijst als dat nodig is.”
is opmerkelijk om twee redenen. Aller-
terecht, want een bedrijfsarts moet van
eerst is het voeren van de titel arbo-arts
vele markten thuis zijn. “Je hebt met
Psychische klachten
is in Nederland niet toegestaan. Iets
psychische problemen te maken, met fy-
Die noodzaak goed te communiceren
waar niet tegen wordt geprotesteerd.
sieke klachten, met uiteenlopende soor-
neemt de afgelopen jaren toe. Want
“Maar belangrijker is dat deze basisart-
ten werk en werkgevers. Maar ook met
alhoewel het ziekteverzuim daalt, neemt
sen niet zijn opgeleid om het werk van
privé-, persoons- en werk gerelateerde
het aandeel van het psychisch verzuim
een bedrijfsarts te doen. Het is vreemd
problemen of onderlinge confiicten op de
toe nu de psychosociale arbeidsbelasting
dat dat in Nederland gedoogd wordt. Ik
werkvloer. Zie daar je weg maar eens in
(PSA) nogal eens wordt overschreden.
denk dat het voor werkgevers belang-
te vinden. Er wordt niet alleen qua me-
“De combinatie van te hoge taakeisen
rijk is dat ze met echte bedrijfsartsen te
dische kennis veel van je geëist, maar
en te veel stressoren leidt dan tot pro-
maken hebben die vanuit hun specia-
ook van je vermogen daarover te com-
blemen. Een deel van de oplossing ligt
municeren omdat je met veel verschil-
in het vergoten van de mentale weer-
lende partijen en verschillende regels te
baarheid van de werknemer. Maar vaak
maken hebt. Met de werknemer en de
blijkt dat er een tekort is aan werkge-
werkgever, met de collega’s van UWV,
bonden hulpbronnen zoals autonomie, steun van collega’s of leidinggevenden of een gebrek aan ontwikkelmogelijkhe-
“Je moet in staat zijn om mensen met heel verschillende problemen in veel verschillende werksituaties te beoordelen en te begeleiden naar hervatting van werk. Dat maakt het tot een fantastische mooi vak, zeker als je zoals ik, al veel jaren ervaring heb. Het is elke dag weer een mooie uitdaging.”
den.” Vooral die autonomie is belangrijk. “Dat je tot op zekere hoogte je werk zelf kunt organiseren, je eigen werktempo kunt bepalen, of af en toe eens thuis kunt werken. Zo zie je dat door fiexibel inroosteren of zelf inroosteren het ziekteverzuim binnen een organisatie daalt. Daarnaast is steun van leidinggevenden en collega’s heel belangrijk om
Cahier Meer met Mensen | 5
AenK versterkt Arbeidsdeskundige expertise te voorkomen dat mensen uitvallen met
Audrey Oonk is als arbeidsdeskun-
werkstress.”
dige de gelederen van AenK komen versterken. Haar komst onderstreept
Veerkracht
de multidisciplinaire aanpak waar
De bedrijfsarts maakt een inventarisatie
AenK bekend om staat. Met onder
van werkgerelateerde én persoonlijke
andere bedrijfsartsen, psychologen
hulpbronnen en hoe die te beïnvloeden
en GZ psychologen, een sportarts,
zijn. “Je geeft iemand veerkracht en
arbeidsdeskundigen en arbeid- en
vertrouwen in de eigen bekwaamheid.
organisatiedeskundigen in eigen huis,
Het gaat niet om vermindering van de
is AenK de juiste arbeidsmedische
hoeveelheid werk, maar om versterking
partner voor bedrijven en organisa-
van de hulpbronnen. Daarmee krijg je
ties. Ter kennismaking stelden we 5
mensen veel sneller en beter op de rit.”
vragen aan Audrey Oonk.
Mocht een werknemer toch uitvallen, dan is het belangrijk om hem zo snel mogelijk weer terug te krijgen op de werkplek. “Werkhervatting onder goede begeleiding. Dat laatste doe je met gespecialiseerde GZ psychologen, zoals die bij AenK Balans werken.”
Drempelvrij In alle gevallen is snel handelen van groot belang en daarom moet de toegang tot de bedrijfsarts drempelvrij zijn,
1 2
Wie is Audrey Oonk? “Ik ben 39 jaar en woon met mijn echtgenoot in Losser. Samen hebben
als arbeidsdeskundige is dat al mijn
we drie kinderen van 2, 5 en 7 jaar.”
kennis en ervaring op het gebied van P&O, re-integratie, arbo en verzuim
Hoe ben je bij AenK in contact
samenkomen in een functie. Je hebt
gekomen?
werkervaring nodig om een goede ar-
“Bij Tbs-Kliniek Oldenkotte was ik
beidsdeskundige te worden. Gelukkig
contactpersoon voor het arbo- en
kwam ik door mijn werk op heel veel
casemanager denkt vaak: zolang het
verzuimbeleid. Ausems en Kerkvliet
plekken en heb ik een goed beeld
geen zes weken duurt, schakel ik de
was onze arbodienst. Oldenkotte gaat
van werkplekken en wat werk voor
bedrijfsarts niet in. In die tijd zijn men-
sluiten, tijdens het laatste gesprek
iemand kan betekenen. Als arbeids-
sen dan misschien al bij de GGZ, een
met Miel Ausems hadden we het over
deskundige kijk je naar alle facetten
praktijkondersteuner van de huisarts, de
mijn toekomst. Zo is het balletje gaan
van werk, de mens en de belastbaar-
haptonoom, een strijker of weet ik wat
rollen.”
heid. Een goed arbeidsdeskundig
vindt Tiny Ausems. “De werkgever of
geweest. Als ze dan na vijf, zes weken bij de bedrijfsarts komen die zegt dat het allemaal anders moet, gaan de hakken in het zand. Je hebt dan nog meer tijd nodig om alles weer op orde te krijgen.” “Hoe langer je wacht hoe sneller ze
3
Wat is je achtergrond? “Ik heb het nodige gedaan. Integraal arbo-management, sociaal pedagogische hulpverlening, bedrijfsmaatschappelijk werk, arbo- en P&O
afglijden. Snel borgen, zodat het niet
adviseur. En nu heb ik de opleiding
erger wordt, en dan oplossingen zoeken.
tot arbeidsdeskundige afgerond.”
Vervolgens ondersteunen en empoweren zodat ze hun persoonlijke en - in overleg met de werkgever- werkgebonden hulpbronnen kunnen aanspreken.”
4
advies leidt er toe dat mensen beter in balans zijn.”
5
Wat is je doel bij AenK? “Ik wil mij onder meer richten op wat gemeenten kunnen betekenen voor hun bijstandsklanten. Samen met de sociale diensten verdiepen in het ver-
haal van de cliënt. Mijn verslag moet
En wat trekt je in het beroep ar-
van toegevoegde waarde zijn. Dat de
beidsdeskundige?
persoon in kwestie er echt iets mee
“Wat ik heel leuk vind aan het werk
kan. Dan kun je wat bereiken.”
6 | Cahier Meer met Mensen
Casus
Chronisch overbelast In iedere uitgave van ‘Cahier meer met mensen’ beschrijven we een interessante case. Dit keer: een 40 jarige man met klachten van chronische overbelasting. In verband met de complexiteit en ernst van de klachten wordt werknemer verwezen naar AenK Balans voor een
De balans is hersteld en de levensstijl sterk verbeterd
interventie traject onder begeleiding van een GZ-psycholoog. De intake Tijdens de intake zien wij een gespannen en onrustige man die al geruime tijd diverse psychische klachten ervaart door chronische overbelasting vanuit het werk. Daarnaast is er ook sprake
resultaat, waardoor besloten wordt tot
ven functie heeft en dat er geen helder
van een chronische ziekte waardoor
een maatregel om de werkdruk sterk te
beeld bestaat van wat nu precies zijn ta-
zijn fysieke belastbaarheid beperkter
reduceren en het herstel op deze manier
ken en verantwoordelijkheden zijn. Ook
is. De wijze waarop hij hiermee omgaat
een zogenoemde ‘kickstart’ te geven. Hij
maakt hij al jaren geen deel uit van een
(coping), heeft ook bijgedragen aan de
wordt korte tijd vrijgesteld van werk. In
team en heeft hij geen leidinggevende.
geleidelijke afname van de weerbaar-
deze periode gaat meneer met herstel-
Deze signalen worden in samenwerking
heid van de afgelopen jaren. Verder, zo
taken aan de slag om zijn herstel zoveel
met bedrijfsarts en personeelszaken
wordt geconstateerd tijdens de intake,
mogelijk te bevorderen en maakt hij, met
opgepakt. Op deze wijze worden enkele
zijn er enkele onderliggende overtuigin-
steun van de psycholoog en de bedrijfs-
belangrijke werkgebonden hulpbronnen
gen, zoals: ‘ik ben onmisbaar’ en ‘ik ben
arts, een werkplan om op een meer ge-
vergroot.
verantwoordelijk’ en spelen persoonlijke
zonde en effectieve manier opnieuw aan
eigenschappen een belangrijke rol bij
het werk te gaan. Daarbij werd aandacht
Het resultaat
het ontstaan en in stand houden van de
besteed aan een duidelijke functie-inhoud
Het traject hebben we afgesloten met
klachten. Meneer heeft zich lange tijd
met de daarbij horende taken en verant-
een werknemer die met meer veerkracht
staande kunnen houden, echter na een
woordelijkheden, het belang van grenzen
en een positieve houding in het werk en
recente persoonlijke tegenslag lijkt daar
stellen, het afbakenen van verantwoor-
zijn privéleven staat. De balans tussen
een eind aan te zijn gekomen.
delijkheden en diverse time- en stress-
inspanning en ontspanning is hersteld en
managementtechnieken om werkdruk op
de levensstijl is sterk verbeterd. Vroege
De aanpak
een adequate manier te hanteren. Tevens
signalen die wijzen op overbelasting
Op verzoek van de bedrijfsarts wordt
kreeg werknemer tools aangereikt om
worden sneller opgepikt en bepalen nu
gestart met gedragstherapeutische
zijn persoonlijke effectiviteit en hulpbron-
zijn handelen en gedrag. .Naar collega’s
interventies waarbij het doel is de
nen te vergroten. Deze ‘herstelperiode’
is en blijft hij behulpzaam, maar hij
ontspanning te vergroten waardoor de
heeft ook een sterk positief effect op het
stelt wel grenzen. Werknemer voelt zich
balans tussen inspanning en ontspan-
verschuiven van de onderliggende over-
gesteund door zijn collega’s en leiding-
ning verbeterd wordt. Daarnaast worden
tuiging ‘ik ben onmisbaar’.
gevende en kan bij eventuele problemen
enkele adviezen gegeven om zijn levens-
Bij het opstellen van het werkplan wordt
middels overleg tot een passende oplos-
stijl te verbeteren.
gaandeweg duidelijk dat werknemer al
sing komen. Hij ervaart zijn functie, met
De interventies geven echter nauwelijks
heel wat jaren geen duidelijk omschre-
enkele nieuwe taken, als een uitdaging!
Cahier Meer met Mensen | 7
AenK ondersteunt verzuimonderzoek Suriname
In mijn ogen was er sprake van een fors en in vele opzichten vermijdbaar verzuim
Afgelopen voorjaar rondde dr Nico
dienst in Suriname te verbeteren. Die
Plomp zijn onderzoek af naar de praktijk
RGD telt ruim 600 medewerkers en 45
van verzuim en re-integratie bij de regi-
poliklinieken verspreid over het land. De
onale gezondheidsdienst (RGD) in Suri-
stichting verleent naast huisartsenzorg
name. Dit onderzoek, dat uitmondde in
aan circa 60% van de bevolking in het
een advies en komend voorjaar ook in
kustgebied, ook prenatale/postnatale
Advies
cursussen, werd mogelijk gemaakt door
begeleiding, verloskundige hulp, voe-
De belangrijkste reden voor het onnodig
Ausems en Kerkvliet.
dingsvoorlichting, SOA/ HIV voorlichting
verzuim is dat de reden voor ver-
en voert de consultatie en vaccinatie
zuim niet bespreekbaar zijn. Wanneer
Vorig jaar vierde AenK haar twintigja-
van zuigelingen en peuters en schoolge-
werknemers zwaaien met een medisch
rig jubileum met het mini symposium
zondheidsprogramma’s uit.
attest, hebben leidinggevenden en
‘Groei in vitale bedrijfsgeneeskunde’.
collega’s geen weerwoord en zwijgen.
Een van de sprekers was dr Nico Plomp,
Vermijdbaar
Daardoor zijn oorzaken en achter-
associated professor emeritus socia-
Met zijn onderzoek bracht Nico Plomp
gronden van verzuim niet zichtbaar en
le geneeskunde van het VU Medisch
de bestaande gang van zaken rond
worden ook niet aangepakt. Uitgangs-
Centrum. Plomp sprak tijdens het
verzuim in kaart en het oordeel van
punten voor het te voeren verzuim
symposium over de veranderingen in
betrokkenen hierover. “In mijn ogen
beleid zijn dan ook dat er wel gesproken
en de toekomst van de sociale genees-
was er sprake van een fors en in vele
wordt over de redenen van verzuim. Dat
kunde. Omdat die niet overal zo goed
opzichten vermijdbaar verzuim. Zo is
vraagt een vertrouwensrelatie tussen
geregeld is als in Nederland, besloot
vervoer soms een probleem als mensen
leidinggevenden en werknemers en ook
AenK als jubileumcadeau het onderzoek
bijvoorbeeld even iets minder goed ter
de mogelijkheden voor leidinggeven-
dat Nico Plomp in Suriname wilde doen
been zijn. Ze blijven dan soms weken
den om oorzaken van individueel en
financieel mogelijk te maken. Doel van
thuis, terwijl de oplossing simpel is: laat
collectief verzuim aan te pakken. Een
zijn project is de bedrijfsgeneeskundige
ze ophalen door iemand van het be-
aanbeveling was ook om bij de RGD
zorg binnen de Regionale Gezondheids-
drijf. Deels is het ook de perceptie van
waar meer dan 90 curatieve artsen wer-
mensen. “Wie zich ziek wil melden moet
ken, een bedrijfsarts aan te stellen die
een attest hebben van de huisarts of
zich uitsluitend met het voorkómen en
specialist. Maar in de RGD-cao staat dat
begeleiden met verzuim bezig houdt.
voor de eerste twee ziektedagen geen
Nico Plomp in Suriname
attest nodig is. Dat werd door nogal wat
Vervolg
medewerkers uitgelegd als een soort
Het onderzoek van Nico Plomp heeft de
recht op twee verzuimdagen.” Uit de ge-
omvang en de knelpunten in kaart ge-
sprekken met medewerkers die opmer-
bracht en is goed door de RGD ontvan-
kelijk verzuimden, viel Plomp ook op
gen. Wat begon als onderzoek mondde
dat het niet gebruikelijk is om er over te
daardoor uit in een adviestraject dat
praten. “Het is een groot probleem om
aanzet gaf tot een goed verzuim- en
het vertrouwen van mensen te krijgen.
re-integratie traject. En inmiddels zit er
Een medewerker werd weggezet als
nog een vervolg in de pen. “In princi-
psychisch ziek, terwijl uit haar verhaal
pe gaan we volgend voorjaar aan HRM
bleek dat ze gepest werd en vond dat ze
functionarissen en artsen in bedrijven
overal buitenstond. Ik was de eerste die
bijscholingscursus geven over het
naar haar had geluisterd en bij wie ze
opzetten en uitvoeren van een verzuim-
haar verhaal kwijt kon.”
en re-integratiebeleid. “
x | Cahier Meer met Mensen
Actief werken aan herstel De afgelopen jaren laat het ziekteverzuim een dalende tendens zien. Dat is deels terug te voeren op de economische omstandigheden. In tijden van baanonzekerheid melden mensen zich nu eenmaal minder snel ziek. Anderzijds heeft het dalend verzuim ook te maken met het feit dat werkgevers zich tegenwoordig heel goed realiseren dat zij in toenemende mate de rekening van het verzuim gepresenteerd krijgen. De aansprakelijkheid op dit gebied is de laatste jaren alleen maar groter geworden. Zelfs de werkgever die een medewerker in zijn proeftijd wegstuurt, kan nog jarenlang de klos zijn als de persoon in kwestie ziek uit dienst gaat of zich kort daarna ziek meldt. Je bent dan immers zijn of haar laatste werkgever. Werkgevers realiseren zich dat nu en sturen actiever aan op herstel en daarmee op schadelastbeperking. En dat is de positieve kant van het verhaal. Het mes snijdt aan twee kanten. Sturen op een vlot herstel, op een vlotte re-integratie in werk en zo op herstel van verdiencapaciteit, draagt volgens de nieuwste inzichten bij aan het bevorderen van gezondheid van de werknemer. En de werkgever beperkt de schadelast. Net zo belangrijk als een goed vangnet is echter preventie. Bedrijven moeten zich bewust zijn van het feit dat ze preventief heel veel kunnen doen om werknemers gezond en duurzaam aan het werk te houden. Bijvoorbeeld door het werk op een goede manier te organiseren en aan te bieden, door energiebronnen aan te boren hetgeen de werkstress binnen de perken houdt. Belangrijk, want van bijna de helft van alle uitval heeft tegenwoordig te maken met psychosociale arbeidsbelasting. Wanneer een medewerker zich op zijn werk ziek afmeldt is het van belang door te vragen. Wat belemmert hem zijn taken te doen? Soms kun je dat meteen samen oplossen, zoals een vervoersprobleem bij de verstuikte enkel. Soms heeft een medewerker even tijd nodig om weer te herstellen. Wanneer er tekenen zijn dat het verzuim wel eens lang kan gaan duren, is het van belang meteen een goede probleemanalyse te doen ten einde direct actief te kunnen gaan sturen op vlot herstel.
Ausems en Kerkvliet is een allround partner op het snijpunt van mens, werk en gezondheid en werkt vanuit 120 locaties verspreid over het land. Arbodienstverlening Arbeidsmedische dienstverlening Arbeidsdeskundige dienstverlening Psychologische dienstverlening Ergotherapeutische dienstverlening Verzuimpreventie en –begeleiding Gezondheidsmanagement Workability Cahier Meer met Mensen is een uitgave van Ausems en Kerkvliet arbeidsmedisch adviseurs en verschijnt tweemaal per jaar in een oplage van 2.500 exemplaren. Overname van artikelen met bronvermelding is toegestaan. Redactie: Diederik Wieman BladenMakkers, Soest Fotografie: De Beeldredaktie, Shutterstock, Diederik Wieman Vormgeving: Onnink Grafische Communicatie Druk: Schotanus en Jens
De multidisciplinaire visie van waaruit wij werken is daarbij zeer nuttig. Onze gedachte is niet alleen: wat is het probleem, maar ook: wie heeft het? Waar de een met stress weet om te gaan en zijn weg vindt, voelt de ander zich overspoeld en gaat kopje onder. Ook in somatische klachten zie je die verschillen. De ene werknemer met reuma redt zich en weet waar de grenzen liggen, de andere voelt zich erg gehandicapt en heeft veel voorzieningen nodig om overeind te blijven. Dat zit in de persoon. Het team van AenK omvat onder meer arbeidsmedische specialisten, bedrijfsartsen, psychologen, arbeidsdeskundigen, maar ook een sportarts en twee GZ psychologen die op adequate wijze psychische klachten kunnen behandelen. Per individueel geval kijken we wat de beste weg is naar snel herstel! Miel Ausems (Directeur AenK)
Uitgever Ausems en Kerkvliet BV Hengevelderstraat 47, 7471 CG Goor Postbus 7, 7470 AA Goor Telefoon 0547 - 284 800 Telefax 0547 - 284 809 E-mail info@aenk.nl Internet www.aenk.nl