3.3 De gevolgen van ontbossing ���������������������������������������������������������������������������������

In het vorige hoofdstuk leerde je dat de nood aan voeder- en voedingsgewassen ten grondslag ligt aan de grootschalige kaalkap van bossen.

In de eerste graad zette de stelling: ‘Vulkaanuitbarstingen zijn goed voor het klimaat’ je aan het denken. Een gelijkaardige stelling in verband met de ontbossing gaat ervan uit dat het kappen van het woud de aarde wel eens zou kunnen doen afkoelen. Het toverwoord daarbij is het albedo-effect. Laat jij je om de tuin leiden in dit systeemdenken? Het denken in (complexe) systemen wordt in het vak aardrijkskunde immers steeds belangrijker. Een grootschalige ontbossing heeft dan ook gevolgen die veel verder reiken dan verwacht.

Kies één van de onderstaande gevolgen van ontbossing. Presenteer ze vervolgens voor de klas. Laat daarmee zien welke krak jij bent in het ontwarren van de complexiteit en schoonheid van het systeem Aarde! Laat je leiden en inspireren door de situatie op Madagaskar. Dit eiland laat op grote schaal zien wat er kan gebeuren bij ondoordachte ontbossing (zie foto hieronder)!

• Overstromingen en modderstromen komen vaker voor in ontboste gebieden, omdat de wortels de grond niet meer vasthouden.

• Door de afwezigheid van regenwoud daalt de wolkenvorming en het belang van ’s werelds grootste wolkenmachine: de intertropische convergentiezone (ITCZ).

• We verliezen een deel van onze biodiversiteit en dat heeft op langere termijn grote gevolgen. Een hele wereld met maar enkele soorten fauna en flora verliest zijn veerkracht.

• Kleinere en meer versnipperde gebieden woud zijn gevoeliger aan uitdroging dus ook blootgesteld aan brandgevaar.

• Minder woud leidt tot meer CO2. Meer moleculen CO2 in de atmosfeer heeft dan weer gevolgen voor de temperatuur op aarde.

• Minder woud leidt ook tot minder leefgebieden voor inheemse volkeren. Tot op heden konden zij het woud nog ecologisch uitbaten.

• Op minder vlakke gronden leidt ontbossing tot meer overstromingen en modderstromen, zeker tijdens stortbuien.