3.3 De herfst

Tijdens de herfst vallen de bladeren van de meeste loofbomen af. Dat is noodzakelijk om de winter te overleven. Als de grond erg koud en/of bevroren is, kunnen de wortels geen water opnemen. Om te verhinderen dat de plant tijdens de winter uitdroogt, zal deze in de herfst z’n bladeren afwerpen. De belangrijkste prikkels om bladval te initiëren, zijn een kortere daglengte en een koudere temperatuur

Bladeren vallen van de boom, omdat er een kurklaag en een scheidingslaag gevormd wordt tussen de tak en de bladvoet. De kurklaag ontstaat aan de kant van de tak en de scheidingslaag aan de kant van het blad. Beide worden gevormd in het grondweefsel. Dat gebeurt onder invloed van twee hormonen: koude weinig licht thermoreceptor fotoreceptor

Ethyleen stimuleert de vorming van beide lagen. Auxine verhindert de vorming van beide lagen.

Als de dagen korter worden en de temperatuur zakt, zal de plant minder auxine produceren en meer ethyleen aanmaken. Als de kurklaag en de scheidingslaag volledig gevormd zijn, valt het blad (onder invloed van de wind en/of regen) van de boom.

WIST-JE-DAT

– auxine + ethyleen cellen aan bladvoet prikkelreceptorconductor effectorreactie vorming van kurklaag aan bladvoet → bladverlies

Tijdens de herfst zullen bepaalde plantensoorten ook reserves opslaan in de stengel of wortel. Hierdoor kunnen ze de winter overleven en hebben ze in de lente voldoende energie om terug te groeien.

De echte kleur van bladeren zien we in de herfst. De groene kleur van de bladeren is afkomstig van de bladgroenkorrels. Tijdens de herfst verplaatsen deze zich naar de takken en de stam. Hierdoor verliest het blad z’n groene kleur en ontstaan de typische herfstkleuren.

3.4 De winter

Bij lage temperaturen kan de plant minder goed water opnemen. In de winter valt de fotosynthese stil en stopt het watertransport in de plant. De plant houdt een soort van “winterslaap”. Ze verbruiken dan bijna geen energie en verdampen heel weinig water.

Tijdens de winter zal de plant wel prikkels waarnemen, maar er zal geen reactie plaatsvinden.

Kruis het juiste antwoord aan en verklaar waarom.

Een aardbeienplantje staat in een serre met vochtige aarde. Aan de rand van de bladeren zijn kleine vochtdruppeltjes te zien die uit de bladeren tevoorschijn komen.

In welke van onderstaande omstandigheden is de kans het grootst dat er druppeltjes tevoorschijn komen op de bladeren?

De serre staat open en de grond is warm.

De serre staat open en de grond is koud.

De serre is gesloten en de grond is warm.

De serre is gesloten en de grond is koud.

Vetplanten kunnen groeien op plaatsen die zeer warm en droog zijn. Soms groeien ze op rotsen en muren waar de hele dag de zon op schijnt en alleen ‘s nachts is de temperatuur een stuk lager.

Als aanpassing aan dit klimaat is het openings- en sluitingsritme van de huidmondjes van de vetplantjes anders dan bij andere planten.

Wanneer de omstandigheden voor fotosynthese het gunstigst zijn, zijn de huidmondjes dicht. Fotosynthese is toch mogelijk omdat de vetplanten extra CO2 opnemen wanneer gaswisseling wel mogelijk is. Het extra CO2 wordt opgeslagen in de vacuolen van de groene cellen.

Wanneer zullen de huidmondjes van deze vetplanten geopend zijn?

alleen overdag alleen ‘s nachts zowel overdag als ‘s nachts