4
4 INHOUD 1 2 3 4 5
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie ................................................................... Ecologische vraagstukken .................................................................................................................. Verschillen tussen industriële regio’s ............................................................................. Verstedelijking ....................................................................................................................................................... Vergelijking van de facetkaarten .............................................................................................
3 27 65 97 119
DEZE SYMBOLEN WORDEN GEBRUIKT Een oefening: een gelijkaardige oefening moet je kunnen oplossen. Deze tekst of dat begrip moet je uit het hoofd leren. De tekst in die kadertjes moet je met je eigen woorden kunnen omschrijven en kunnen toepassen. Deze oefening los je op met een atlas. Noteer onder dit symbool ook de kaartpagina.
B1
Gebruik bijlage 1 als hulpmiddel.
U
Uitbreiding
V
Verdiepende leerstof
COLOFON
Auteur M. Bellinkx m.m.v. K. Verbouw en C. Snoeck Foto’s Shutterstock, Wikipedia, auteur ISBN 978 90 4861 701 2 - Bestelnr. 90 606 0050 - KB D/2013/0147/54 - NUR 126/136 - Druk 2013 Verantwoordelijke uitgever die Keure, Kleine Pathoekeweg 3, 8000 Brugge, H.R. Brugge 12.225, www.diekeure.be
© Copyright by die Keure, Brugge Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever (behoudens de uitzonderingen door de wet voorzien). Verhuur van dit boek is niet toegelaten zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form by print, microfilm or any other means without written permission from the publisher.
4 1. Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
1
WAT VOORAFGING …
• Je verdeelt de wereld in werelddelen en macroregio’s. • Je haalt demografische gegevens uit staafdiagrammen en taartgrafieken. • Je situeert het zwaartepunt van de wereldbevolking in Zuidoost-Azië. • Je leest een klimatogram af.
INHOUD
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
Oriëntatie ....................................................................................................................................
6
1. Wereldbevolking ....................................................................................................................
8
1.1 Spreiding .............................................................................................................................. 1.2 Demografisch transitiemodel ............................................................................................. 1.3 Bevolkingspiramides ...........................................................................................................
8 9 13
2. Zwaartepunt China en India ..............................................................................................
17
2.1 China .................................................................................................................................... 2.2 India ....................................................................................................................................
17 19
Taak 1
....................................................................................................................................
21
Bijlage 1
....................................................................................................................................
23
Begrippenlijst .........................................................................................................................
25
Mindmap ..................................................................................................................................
26
Surf ook naar www.topos.diekeure.be voor extra materiaal.
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie .................................................................................................................. DIT
HEB JE NA DEZE MODULE GELEERD.
- Je kunt het demografische transitiemodel analyseren. - Je geeft enkele oorzaken aan die de trendbreuken in dit model verklaren. - Je kunt de bevolkingsevolutie van China en India illustreren met behulp van een grafiek. - Je kunt enkele factoren aangeven die deze evolutie verklaren. -
Je legt aan de hand van een concreet voorbeeld uit hoe politiek invloed uitoefent op de bevolkingsgroei.
m hutterstock.co Š TonyV3112.S
OriĂŤntatie 1
6
2 3
4
5
6
7
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
7
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
1 Wereldbevolking 1.1 Spreiding Eind 2011 bereikte onze aarde de kaap van zeven miljard bewoners. Welke macroregio’s (zie ook taak 1) zijn dichtbevolkt? .................................................................................................................................................................................................................................
Noteer de naam van je atlas .................................................... nummer atlaskaart .......................................................... Zeer recent gaf ook Nasa de nieuwste gedetailleerde foto van de aarde bij nacht vrij. Je kunt ze bewonderen via deze link. Scan de QR-code of surf naar www.topos.diekeure.be. Het is echter nog niet zo lang geleden dat we ‘maar’ met één miljard waren. Onderstaande grafiek stelt de bevolkingsgroei voor in een tijdspanne van de laatste 1000 jaar. Je mag deze curve haast een exponentiële functie noemen. Wat betekent ‘exponentieel’? .................................................................................................................................................................................................................................
Explosieve groei wereldbevolking
inwonersaantal van 1 miljard? ……..............................................… Hoeveel jaar duurde het dan om twee
2045 • Bestudeer de grafiek. Om de wereldbevolking op 1 miljard te brengen waren duizenden jaren nodig. 2025 Het duurde daarna jaar voor het tweede miljard mensen, jaar voor het derde miljard mensen, 2011 jaar voor het vierde miljard mensen, 1999 jaar voor het vijfde miljard mensen, jaar voor het zesde miljard mensen, 1987 jaar voor het zevende miljard mensen.
miljard te bereiken? ……......................
1974
7 6 5
3
1927
miljard te bereiken? ……......................
8
4
1960
Hoeveel jaar duurde het dan om vier
9
wereldbevolking in miljard
Wanneer bereikten we op aarde het
10
2
1800
1 0
1000
1100
1200
1300
1400
1500
jaar
1600
1700
1800
1900
2000
Als dit zo doorgaat, bereiken we de acht miljard nog voor ……...................... Dit noemen we de verdubbelingstijd! Verdubbelingstijd: de tijd die verstrijkt vooraleer een bevolking in omvang is verdubbeld bij een gelijkblijvende positieve natuurlijke groei.
8
Wist je dat … … wetenschappers het niet eens zijn over de prognoses? Er is iets ‘veranderd’ in het tempo waarmee de bevolking aangroeit.
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
1.2 Demografisch transitiemodel We konden al vaststellen dat de wereldbevolking tot 1800 met mondjesmaat aangroeide. Vanaf toen ging het gestaag sneller. Het klinkt raar, maar haast ieder land maakt een gelijkaardig groeiproces mee. De volgende figuur stelt dit eenvoudig voor. Inzicht krijgen in deze overgang is belangrijk om in te zien hoe sommige macroregio’s zich de komende decennia zullen ‘ontwikkelen’. In de literatuur spreken we dan van het demografische transitiemodel. Deze figuur laat zich goed interpreteren als je weet dat het geboorte- en sterftecijfer de oorzaak zijn. De andere lijnen zijn gevolgen. Wat stelt de blauwe lijn voor? .................................................................................................................................................................................................................................
Wat stelt de rode lijn voor? .................................................................................................................................................................................................................................
totale bevolking geboortecijfer
sterftecijfer natuurlijke aanwas
snelheid van de bevolkingsgroei
fase 1
fase 2
{
pretransitie
posttransitie
tijd
transitie
de lengte varieert per land
De bevolkingsgroei laat zich definiëren als het verschil tussen het geboorte- en het sterftecijfer. Wat stelt de gekleurde zone tussen de blauwe en rode lijn voor? .................................................................................................................................................................................................................................
9
U
Verwoord nu het verband tussen deze gekleurde zone en de zwarte lijn! ..................................................................................................................................................................................................................
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
We merken vier duidelijke fases op.
PRETRANSITIE Iedere bevolkingsgroep (lees ook: landen) kent een fase waarin zowel het geboorte- als het sterftecijfer vrij hoog ligt. Topos verkoos de naam pretransitie over te nemen omdat we duidelijk kunnen spreken van een fase waarin iedere bevolkingsgroep heeft verkeerd. Vroeger telde een gezin veel kinderen. Je had eerst en vooral een hoge kindersterfte omdat de geneeskunde én de gezondheidszorg kwalitatief minder hoogstaand waren dan nu. Kinderen waren (bij ons) destijds een vorm van sociale zekerheid. Het waren helpende handjes op het veld, ze konden op latere leeftijd de zieke ouders opvangen en ouders sleten hun oude dag bij hun kinderen thuis. De levensverwachting was niet zo hoog. Er was minder aandacht voor hygiëne, voedsel was niet altijd in even grote hoeveelheden aanwezig. Ziektes konden regelmatig epidemische vormen aannemen, alweer omdat de geneeskunde nog niet op zo’n hoog niveau stond als dat nu het geval is en ook zeer duur was, dus enkel voor de rijken. Als je googelt naar ‘demografisch transitiemodel’, zul je vaak de term hoogstationaire fase lezen. Welke foto op de oriëntatiepagina komt het best met deze situatie overeen? .................................................................................................................................................................................................................................
U
Waarvoor staat het woordje hoog?
U
Waarom gebruikt men de term stationair?
.................................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................................
Vul met de hulp van je atlas in deze tabel voor de gevraagde landen een woordappreciatie in. (hoog, laag, matig) Burkina Faso
India
China
geboortecijfer sterftecijfer bevolkingsgroei
U 10
Omcirkel het land dat zich volgens jou nog in fase één bevindt.
België
Rusland
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
TRANSITIEFASE 1: Welke lijn zien we in de grafiek het eerst dalen (trendbreuk)? .................................................................................................................................................................................................................................
Met de situatieschets (zie pretransitie) is het mogelijk enkele oorzaken te achterhalen voor deze ‘plotse’ afname. ................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................
Wat is het gevolg op de totale aangroei van de bevolking? ................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................
Komt dit overeen met de vaststelling in de allereerste grafiek van dit hoofdstuk? .................................................................................................................................................................................................................................
Als je googelt naar ‘demografisch transitiemodel’ zul je vaak de term vroege expansiefase lezen.
U U
Waarom gebruikt men de term vroeg? .................................................................................................................................................................................................................................
Waarvoor staat het woordje expansie? .................................................................................................................................................................................................................................
Topos verkiest de term ‘transitiefase 1’, net omdat het de eerste verandering is in het model. Omcirkel in het rood die landen die volgens jou nog in deze fase verkeren. Mali
India
China
België
Rusland
11
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
TRANSITIEFASE 2 Een tweede trendbreuk is de daling van het geboortecijfer. Deze trend zet zich later in dan deze van de sterftes, maar laat zich toch duidelijk opmerken. Met de situatieschets meegegeven in de ‘pretransitie’ laten de redenen zich al gemakkelijk raden. ................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................
In andere literatuur zul je vaak de term late expansiefase tegenkomen. Waarom gebruikt men nu de term late? .................................................................................................................................................................................................................................
Topos 4 spreekt nu van ‘transitiefase 2’, het is immers de tweede significante verandering in het model. Duid in de landenreeks op de vorige pagina met groen die landen aan die volgens jou in deze fase zijn. POSTTRANSITIE Zowel geboorte- als sterftecijfer zijn nu zeer laag. Het maatschappijbeeld is veranderd! De voedselvoorziening staat op een hoog peil. Geneeskunde en sociale zekerheid bieden een dusdanige zekerheid dat kinderen hebben een ‘keuze’ wordt. Meisjes gaan op latere leeftijd aan een gezin beginnen. De transitie is voltrokken. De mens wordt steeds ouder en dat laat zich natuurlijk wel nog een tijdje voelen in de bevolkingsgroei. Welke foto op de oriëntatiepagina komt het best overeen met deze omschrijving? Misschien vind je zelf een betere foto? Deel hem met de klas of met de Topos-community. Pretransitie
12
Transitiefase 1
Transitiefase 2
Posttransitie
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
V
Kan een natuurlijk aangroeicijfer negatief zijn? Verklaar je antwoord! ................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................
Som enkele landen op die in deze situatie verkeren. ................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................
De Russische president Vladimir Poetin heeft vandaag (12-12-20 12) in zijn State of the Union een wedergebo orte van het nationale bewustzijn en de trots van de Russen geëist. Hij hield een ple idooi voor de versterking van de morele en geestelijke fundamenten van de Russi sche samenleving. Een Russisch modelgezin moet volgens de president drie kinderen tellen. Het was de eerste toespraak tot de natie van Poetin sinds zijn terugkeer als president.
Nu weet je ook waarom in sommige grafieken op het internet gesproken wordt van een uitstervingsfase. Eind 2012 deed premier Poetin een warme oproep aan zijn bevolking (zie kaderstukje). Kan deze president dan in de toekomst kijken? Je leerde alvast een demografisch transitiemodel lezen. Je kunt nu inhoud geven aan de begrippen geboortecijfer, sterftecijfer en bevolkingsgroei. Je kunt aangeven dat de tijdgeest en beleving van een volk aanleiding kan geven tot sterke schommelingen in deze cijfers.
1.3 Bevolkingspiramides
Om Rusland soeverein en sterk te houden, zullen er meer van ons no dig zijn, zei Poetin. Om zijn mening kracht bij te zetten, zal de overheid vanaf volgend jaar subsidies verstrekken voor het krijgen van een derde kind. Russen kregen eerder al subsidie voor het krijgen van een tweede kin d.
Het demografische transitiemodel geeft geen antwoorden op vragen als: Is het een jonge bevolking? Hoe zit het met de vergrijzing? Zit er nog voldoende groeipotentieel in het bevolkingsaantal? ‘Een land kan dichtbevolkt zijn met haast enkel maar bejaarden of heel dichtbevolkt zijn met een heleboel jeugd.’ Enkele generaties verder kan het er voor dat land ineens heel wat anders uitzien! Een bevolkingspiramide of leeftijdshistogram geeft inzicht en antwoorden op deze vragen!
13
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
HOE LEES JE DEZE GRAFISCHE VOORSTELLING? Bestudeer de grafieken in bijlage 1. Op de verticale as lezen we de leeftijd af, per vijf jaar gegroepeerd. Soms wordt deze as in drieën verdeeld: jongeren, economisch actieven en gepensioneerden. Dit is niet altijd even zinvol. Geef één goede reden waarom! ................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................
Op de horizontale as merken we twee zijden op: mannen en vrouwen. Er wordt in procenten of absolute aantallen weergegeven hoeveel personen onder die categorie vallen. Puur theoretisch kun je drie modellen onderscheiden. Piramidevorm We merken een brede basis en een smalle top. Trek een conclusie over het geboortecijfer. ..........................................................................................................................................................................
Trek een conclusie over het sterftecijfer. ..........................................................................................................................................................................
Wat betekent dit naar de natuurlijke aangroei toe? .................................................................................................................................................................................................................................
Waar kun je dit inpassen op het transitiemodel? .................................................................................................................................................................................................................................
Toren We merken een smalle top op en een basis die over meerdere jaren dezelfde blijft. Trek een conclusie over het geboortecijfer. ..........................................................................................................................................................................
Trek een conclusie over het sterftecijfer. ..........................................................................................................................................................................
14
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
Wat betekent dit naar de natuurlijke aangroei toe? .................................................................................................................................................................................................................................
Waar kun je dit inpassen op het transitiemodel? .................................................................................................................................................................................................................................
Urn De top is relatief breed en naarmate we dalen in de figuur wordt het aandeel van de bevolking in die leeftijdscategorieĂŤn ook steeds kleiner. Trek een conclusie over het geboortecijfer. ..........................................................................................................................................................................
Trek een conclusie over het sterftecijfer. ..........................................................................................................................................................................
Wat betekent dit naar de natuurlijke aangroei toe? .................................................................................................................................................................................................................................
Waar kun je dit inpassen op het transitiemodel? .................................................................................................................................................................................................................................
Voor regeringen is dat ook een sein om zich af te vragen hoe ze naar de toekomst toe die oudere mensen moeten gaan onderhouden. Dit is het vergrijzingsvraagstuk. In BelgiĂŤ gaf dit aanleiding tot het oprichten van het zilverfonds. Vraag aan je leraar economie of handel hierover een woordje uitleg.
15
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
In het vorige hoofdstuk dachten we dat Poetin in de toekomst kon kijken. Nu weten jullie beter! Surf naar www.topos.diekeure.be of scan de QR-code. Kies bij ‘extended country profile’ voor Russian Federation. Bestudeer de situatie in 2010. Hier ‘zie’ je wat een negatieve aangroei tot gevolg heeft. Extraatje: Scan de QR-code of surf naar www.topos.diekeure.be en bekijk de transformatie van de Nederlandse bevolking door de jaren heen!
Een bevolkingspiramide stelt de verdeling van de bevolking per leeftijdsgroep en geslacht. Zo kun je in de toekomst kijken. Is er een brede basis, dan zullen er de komende generaties meer kinderen geboren kunnen worden. Is de top breder dan de basis, dan zal het land binnen afzienbare tijd een terugloop van zijn inwonersaantal kennen.
16
2
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
Zwaartepunt China en India Vorig jaar zagen we al dat het zwaartepunt van de bevolking gesitueerd is in Zuidoost-Azië. Op worldmapper.org kun je kaarten terugvinden die een ‘thema’ anders benaderen of uitdrukken. Deze kaart laat mooi zien in een soort van zeepbel hoeveel inwoners een land heeft, m.a.w. hoe groter het gebied hier afgebeeld wordt, hoe groter het aandeel op de totale bevolking.
Welke twee landen springen echt in het oog qua bevolkingsaantal? .................................................................................................................................................................................................................................
Scan de QR-code of surf naar www.topos.diekeure.be en bekijk deze gapminder, een webstek waar je grafieken kunt animeren. Merk op hoe vooral de laatste vijftig jaar het aantal mensen explosief toenam. Een afdruk vind je op de oriëntatiepagina.
2.1 China Welke kleur heeft China op bovenstaande kaart? .................................................................................................................................................................................................................................
Bestudeer de bevolkingspiramides van China in bijlage 1. In welke fase van het transitiemodel zitten zij volgens jou? ..............................................................................................................................................................................................................
17 Welke vorm heeft hun huidige leeftijdshistogram? ..............................................................................................................................................................................................................
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
De Chinese regering zag in dat het land serieus in de problemen ging geraken als het groeitempo van 1950 zou blijven aanhouden. Stel: jij bent de verantwoordelijke minister in 1960 en je merkt dat je land te .............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................
B1
Lees in bijlage 1 de artikels over de eenkindpolitiek die China voerde. Wat waren de voordelen van deze politiek?
© TonyV3112.Shutterstock.com
veel kinderen ‘maakt’. Wat doe jij om dit in te perken?
................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................
Wat zijn de nadelen? ................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................
Het beperkt zich niet alleen tot het louter ‘met velen zijn’. De regering zag wel degelijk in dat er maatregelen moesten worden genomen wat betreft: voedselproductie ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
ruimtegebruik voor woningen ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
landbouw ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
industrie ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
ontspanning
18
................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
onderwijs ................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................
geneeskunde ................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................
Als ultieme middel bedacht de regering de politiek van ‘één kind per gezin’. Met je kennis van het demografische transitiemodel én de bevolkingspiramides in het achterhoofd kun je nu de bedoeling van deze regel in je eigen woorden formuleren!
V
................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................
Hoelang moet je dan deze wet minstens in het leven houden? Druk je uit in generaties! .................................................................................................................................................................................................................................
2.2 India India heeft ook meer dan een miljard inwoners, maar een iets andere structuur. In welke fase van het transitiemodel zitten zij volgens jou? Welke vorm heeft hun huidige leeftijdshistogram? ..........................................................................................................................
Welke gevolgen heeft dit voor de volgende generaties? .......................................................................................................................... ..........................................................................................................................
Ook hier dacht men de politiek in te voeren van een eenkindbeleid. In tegenstelling tot China wilde India dit niet verplichten, maar eerder aanbevelen. Net als in China had de Indiase regering in de gaten dat de problemen in de snelgroeiende steden onhoudbaar werden. De voedselbevoorrading, scholing en vooral huisvesting van een enorm groeiend aantal stedelingen was haast onoplosbaar als het aantal geboortes niet enigszins binnen de perken bleef. De regering spoorde gezinnen aan, via campagnes, tot het bekomen van een kerngezin: vader, moeder, zoon en dochter. Dit lukte niet volledig, vooral het platteland liet zich niet bekoren met de slagzin: hum do hamare do ( wij twee en onze twee).
19
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
We belichten twee acties. • De actie Steek je hand op voor meisjes. Uit onderzoek blijkt dat meisjes die een deftige scholing konden genieten het verschil daadwerkelijk kunnen maken! Wij vinden het normaal dat meisjes bij ons naar school mogen gaan. Dit is echter in vele landen in de wereld niet bespreekbaar! In ons land is Koen Wauters peter geworden van de campagne Alle meisjes naar school. Wat is het doel van de campagne? .................................................................................................................................................................................................................................
Wat hoopt de organisatie ermee te bereiken? .................................................................................................................................................................................................................................
• Minister van Gezondheidszorg Ghulam Nabi Azad had een wel erg origineel idee om het aantal geboortes terug te dringen: Geef ieder gezin een tv en het geboortecijfer zal zakkeen! Surf naar www.topos.diekeure.be of scan de QR-code.
U
Hoe luidt zijn redenering?
U
Wat is jouw mening over dit eerder controversiële voorstel?
.................................................................................................................................................
................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................
20
1
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
Taak 1: De wereld anders bekeken Naam:
......................................................................................................................................
Klas:
.................................................
heel goed - goed - voldoende - onvoldoende
Opdracht: Duid de volgende macroregio’s aan op de niet-eurocentrische wereldkaart op de volgende pagina. Wat betekent eurocentrisch? ..........................................................................................................................................................................................................................
1. Noord-Amerika 2. Midden-Amerika 3. Zuid-Amerika 4. Caraïben 5. Oost-Azië 6. Centraal-Azië 7. Zuidoost-Azië 8. Midden-Oosten 9. Maghreb 10. Rusland 11. Noord-Afrika 12. Sub-Sahara-Afrika of Centraal-Afrika 13. Zuidelijk Afrika 14. Oceanië 15. Polynesië 16. Micronesië
21
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
22
1
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
Bijlage 1: De eenkindpolitiek in China
Mannen
Vrouwen
(miljoen)
23
UItdagingen door de bevolkingsexplosie
Dat krijg je met die eenkindpolitiek In 1979 voerde China de eenkindpolitiek in. Het was Han-C hinezen niet langer toegestaan meer dan één kind te krijgen. Wie wel een tweede kind kreeg, was strafba ar en zou een forse boete krijgen, een beleid waarmee veel Chinezen hard werden geraakt. Inmiddels is de eenkindpolitiek alweer meer dan dertig jaar van kracht en zijn de gevolgen groot. De meeste Chinezen willen een zoon, want die kan beter helpen om geld te verdienen. Meisjes zijn bovendien duurder en kosten ook nog eens veel geld als er een bruids schat gegeven moet worden, dus wordt er vaak gekozen voor een abortus. Die abortussen mogen niet meer van de overheid, maar illegaal worden ze nog volop uitgevoerd.
De VRT maakte een reportage naar aanleiding van de 7 000 000 000e aardbewoner. Vraag het filmpje op bij je leerkracht.
Geboortebeperking China heeft 400 miljoen geboortes
voorkomen
Het belang van Limburg 09/11/’06 China zou vierhonderd miljoen inwoners meer hebben als het land zijn bevolking geen geboortebeperking zou opleggen. Dat heeft het staatspersbureau Xinhua donderdag gemeld. ‘De maatregel heeft een gunstige uitwerking op de sociaal-economische ontwikkeling van China en werkt remm end op de bevolkingsgroei’, zei Zhang Weiqing, de minister die verantwoordelijk is voor bevolkings- en gezins planning. ‘Wel moet China iets doen tegen de onevenwichtige verdeling van de seksen en de vergrijzing’ , zei Zhang. In China gelden sinds de jaren 70 geboortebeperkende maatre gelen, die inhouden dat Chinese stellen in de stad slechts één kind en die op het platteland slechts twee kinderen mogen hebben, om de bevolkingsgroei in te tomen en de druk op de schaarse hulpbronnen niet verder te doen oplopen. De bevolking bestaat nu uit 1,3 miljard zielen. Volgens critici leidt de maatregel tot gedwongen abortussen, sterilisaties en een ongelijk aantal jongens en meisjes. De traditionele voorkeur voor een mannelijke erfgen aam heeft ertoe geleid dat veel stellen ervoor kiezen meisjesfoetussen te laten aborteren. Volgens statistieken die door de overheid worden verstrekt, worden in China 117 jongens geboren op elke honderd meisjes. In de geïndustrialiseerde landen ligt die verdeling op 104 tot 107 jongens per honderd meisjes. Het door de selectieve abortussen ontstane tekort aan huwbare vrouwen kan volgens experts gevaarlijke sociale gevolgen hebben.
24
Uitdagingen door de bevolkingsexplosie
Begrippenlijst bevolkingsgroei:
de bevolkingsgroei is de toename van het inwonersaantal in een bepaald land of gebied gedurende een bepaalde tijd. Als de toename negatief is, spreken we van bevolkingsdaling of negatieve bevolkingsgroei.
bevolkingspiramide:
de grafische voorstelling van de samenstelling van de bevolking naar leeftijdsgroepen en geslacht.
demografisch transitiemodel: de overgang van een hoge natuurlijke bevolkingsgroei naar een lage natuurlijke bevolkingsgroei. geboortecijfer:
het aantal levendgeborenen per 1000 inwoners per tijdseenheid en plaats.
generatie:
zwak vertaald is dit de groep van gelijkgeborenen. Een generatie is de afstand tussen ouder en kind, meestal wordt zo’n 20 jaar aangehouden.
sterftecijfer:
het cijfer dat het aantal sterfgevallen weergeeft per 1000 inwoners per tijdseenheid en plaats.
verdubbelingstijd:
de tijd die verstrijkt vooraleer een bevolking in omvang is verdubbeld bij een gelijk blijvende positieve natuurlijke groei.
25
26
China
casestudy
India
politiek
evolutie
piramide
eenkindpolitiek
antigeboortepremie
bevolkingsdichtheid
transitiemodel
fasering
prognose
post
fase 2
fase 1
pre
Mindmap