ΌΙ VEGAN ΚΑΙ ΤΑ PETS ΤΌΎΣ

Μπορούν να γίνουν vegan τα ζώα συντροφιάς;

Ένα group στο Facebook, μερικές αληθινές ιστορίες και ορισμένα σημαντικά ερωτήματα οδήγησαν τον συνεργάτη μας Νικόλα Πουρλιάρο σε διαδικασία έρευνας. Το ολοένα και διευρυνόμενο φαινόμενο της υιοθέτησης plant-based διατροφής για κάποια από τα ζώα συντροφιάς χρήζει ανάλυσης, με βάση πάντα την πεποίθηση ότι τις πειστικές απαντήσεις καλείται να τις δώσει η επιστήμη.

Τον τελευταίο καιρό παρακολουθούσα μια ιταλική αστυνομική σειρά με τίτλο «Petra». Η Petra είναι μια αξιωματικός της αστυνομίας στο Τμήμα Ανθρωποκτονιών της Γένοβα και ζει σ’ ένα προάστιο έξω από την ιταλική μεγαλούπολη, παρέα με την αράχνη της. Με δεδομένο ότι έχει κήπο και βλάστηση γύρω από το σπίτι της, μαζεύει γρύλους με τους οποίους ταΐζει τη συγκάτοικό της. Η παραπάνω ιστορία, μολονότι μου φάνηκε ενοχλητική, καταδεικνύει τον τρόπο που λειτουργεί η διατροφική αλυσίδα στη φύση. Προσωπικά, θα ήθελα μ’ έναν μαγικό τρόπο να υπάρχει τροφή για όλα τα όντα χωρίς να χρειάζεται να σκοτώνουν, αλλά προφανέστατα αυτή είναι μια vegan ουτοπία την οποία συνθέτει το μυαλό μου. Από την άλλη, το γεγονός ότι η τηλεοπτική ηρωίδα όπως και πολλοί άνθρωποι στην πραγματική ζωή, επιλέγουν ένα κατοικίδιο διαφορετικό από τα συνήθη, ίσως και να είναι μια πτυχή που υπογραμμίζει ότι η συνύπαρξη ανάμεσα σε άνθρωπος και ζώα να μπορεί είναι οριοθετημένη, ειρηνική και όχι μονομερώς εξουσιαστική. Το μόνο σίγουρο είναι πως αρχίζει να διαφαίνεται ολοένα και περισσότερο ότι ο βιγκανισμός είναι εμφατική πράξη ενσυναίσθησης και φέρνει αλλαγές στη φιλοσοφία μας.

Μέσα στις vegan εξελίξεις, οι οποίες είναι πολλές και ποικίλες τον τελευταίο καιρό, παρατηρεί κανείς ότι έχει ανοίξει μια συζήτηση, ένα debate, για vegan ζώα συντροφιάς. Ολοένα και περισσότεροι vegans που αγαπούν τα ζωάκια τους και ανησυχούν για την ποιότητα της υγείας τους αναρωτιού νται αν υπάρχει η δυνατότητα να τα εισάγουν στην plant-based διατροφή. Το ερώτημα αυτό είναι σοβαρό. Δεν έχει μονοσήμαντη απάντηση και προφανώς δύναται να το απαντήσει μόνον η επιστήμη και οι κτηνίατροι. Για τις γάτες, σύσσωμη η επιστημονική κοινότητα απαντάει αρνητικά. Θεωρούνται σαρκοβόρα όντα και δεν μπορούν να γίνουν vegan. Μολονότι υπάρχουν κάποιοι που διατυπώνουν αποσπασμα-

τικά άλλες απόψεις, η συντριπτική πλειοψηφία των επιστημόνων υπογραμμίζει μετ’ επιτάσεως ότι η γάτα είναι σαρκοβόρα.

Για τους σκύλους (που ανήκουν στην κατηγορία των παμφάγων όντων) αναπτύσσεται από διάφορους πόλους μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση. Οι φωνές που λένε ότι ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου μπορεί να ζει καλά καταναλώνοντας μόνον φυτικά προϊόντα αυξάνονται και εκεί η επιστημονική έρευνα καλείται να ρίξει το βάρος της, να δώσει τα φώτα της και να μας παρέχει ξεκάθαρες απαντήσεις. Στο Facebook προσφάτως ανακάλυψα την ομάδα Vegan Dog Nutrition, η οποία αριθμεί 17,8 χιλιάδες μέλη. Εκεί πλήθος ανθρώπων ποστάρουν φωτογραφίες και γράφουν ιστορίες για το πώς τα σκυλιά τους υιοθέτησαν τη vegan διατροφή. Προφανέστατα, η περιπτωσιολογία δεν στοιχειοθετεί καμία επιστημονική τεκμηρίωση. Το 2016, ωστόσο, δημοσιεύθηκε έρευνα για το Centre for Animal Welfare, University of Winchester στο Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι σκύλοι συντροφιάς μπορούν ζήσουν και μάλιστα πολύ καλά με μια δίαιτα χωρίς κρέας. «Τέτοιες δίαιτες έχουν συσχετιστεί με οφέλη όπως βελτιωμένη κατάσταση του τριχώματος, έλεγχος αλλεργίας, έλεγχος βάρους, βελτιωμένη γενική υγεία και ζωτικότητα, υποχώρηση της αρθρίτιδας, υποχώρηση του διαβήτη και του καταρράκτη». Σε άλλο σημείο, η ίδια πάντα έρευνα σημείωσε επίσης «μειωμένα περιστατικά καρκίνου, λοιμώξεων, υποθυρεοειδισμού και εξωπαρασίτων (ψύλλοι, κρότωνες, ψείρες και ακάρεα)». Διευκρινίζεται, βεβαίως, και ότι τα κατοικίδια που ακολουθούν δίαιτα χωρίς κρέας μπορεί να παρουσιάσουν προβλήματα υγείας. «Ωστόσο, τέτοιες ασθένειες είναι επίσης διαδεδομένες στον κανονικό πληθυσμό των εξημερωμένων ζώων συντροφιάς».

Δίπλα σ’ αυτή την έρευνα του 2016 έρχεται μια άλλη, επτά χρόνια νωρίτερα. Ήταν μια μελέτη του 2009 που εξέταζε τη διατροφή των σκύλων με υψηλή

«...ο βιγκανισμός είναι εμφατική πράξη ενσυναίσθησης και φέρνει αλλαγές στη φιλοσοφία μας...»

άσκηση για να καθορίσει εάν θα μπορούσαν να παραμείνουν σε καλή υγεία με μια δίαιτα χωρίς κρέας. Το πείραμα σχετιζόταν με αγωνιστικά χάσκι σε αγώνες σπριντ και διήρκεσε 16 εβδομάδες, συμπεριλαμβανομένων 10 εβδομάδων ανταγωνιστικών αγώνων. Τα σκυλιά που ακολουθούσαν φυτική διατροφή παρέμειναν σε άριστη φυσική κατάσταση.

Η v-dog και η Debra Voulgaris

Στη διαδικασία της έρευνας γι’ αυτό το άρθρο έπεσα επάνω και στο v-dog. Πρόκειται για γαστρονομικό brand που εμπορεύεται plant-based διατροφικά προϊόντα για τα αγαπημένα μας τετράποδα. Ο Dave Middlesworth ήταν ο ιδρυτής αυτής της εταιρείας η οποία ξεκίνησε τη λειτουργία της το 2005 από τις ΗΠΑ και πλέον κάνει εξαγωγές στη Νέα Ζηλανδία, στην Αυστραλία, στον Καναδά, στην Ταϊλάνδη, στη Σιγκαπούρη, στον Παναμά, στο Χόνγκ Κόνγκ, στο Ισραήλ, στην Ιαπωνία. Οι ιθύνοντες της εταιρείας μιλούν για μια ραγδαίως ανερχόμενη αγορά με αυξημένη ζήτηση η οποία μαρτυρά την αγωνία των ανθρώπων να εξασφαλίσουν μια καλή ζωή στους τετράποδους συνοδοιπόρους της ζωής τους. Οι περισσότεροι εξ αυτών, σε σφυγμομετρήσεις, ομολογούν την ανησυχία τους για την ποιότητα των ζωικών διατροφικών προϊόντων, φοβούμενοι ότι ίσως αυτά συμβάλλουν στην εμφάνιση ασθενειών.

Ένθερμη υποστηρίκτρια της plant- based διατροφής της v-dog είναι και η κορυφαία κτηνίατρος Debra Voulgaris (πιθανολογώ ισχυρά ότι έχει ελληνικές ρίζες) η οποία ζει και εργάζεται στο Los Angeles και έχει δηλώσει σχετικά επί του θέματος: «Ως ηθικός κτηνίατρος έχω την ευθύνη να προτείνω τροφές στους ασθενείς μου που είναι ισορροπημένες και υγιεινές. Ως ηθικός βίγκαν, έχω την ευθύνη να προάγω τη συμπόνια σε όλα τα ζώα, όχι μόνο στους ασθενείς μου. Το v-dog μου επιτρέπει να κάνω και τα δύο. Το v-dog έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό στο να βοηθά πολλούς από τους ασθενείς μου να αντιμετωπίζουν ορισμένες αλλεργίες, γαστρεντερικά προβλήματα και άλλες συστηματικές ασθένειες. Χρησιμοποιώ το v-dog ως κύριο συστατικό στη διατροφή της vegan σκύλου μου, Σοφίας και της αρέσει πολύ».

Φυσικά ο ζωτικός χώρος της επιστήμης, η οποία ζυμώνεται σε συνθήκες μελέτης, έρευνας, πειραματισμού και παρατήρησης, θα δώσει τις κατάλληλες απαντήσεις συνολικά και όχι μεμομωμένα. Παρ’ όλα αυτά, οι vegan θιασώτες επιμένουν ότι η διατροφή των σκυλιών με ζωικά προϊόντα πρέπει να απορριφθεί, καθότι σχετίζεται με: 1ον καρκινογένεση. 2ον Χρόνιες παθήσεις (όπως νεφρική και ηπατική ανεπάρκεια, μυοσκελετικές και νευρολογικές παθήσεις, αιμορραγικές διαταραχές). 3ον Αλλεργίες, ενώ διατυπώνουν σειρά ερωτημάτων για το κατά πόσον υπάρχουν επαρκείς έλεγχοι στη βιομηχανία των ζωοτροφών για τα οικόσιτα ζώα συντροφιάς.

Ορισμένοι μετριοπαθείς κτηνίατροι, από την πλευρά τους, παίρνουν και αυτοί θέση υπέρ της επιστημονικής τεκμηρίωσης των δεδομένων πριν από την εξαγωγή γενικευμένων συμπερασμάτων. Σε κάθε βήμα που τους δίδεται, είτε για αρθρογραφία είτε για δημόσια λεκτική παρέμβαση, ισχυρίζονται ότι για να υιοθετήσει ένας σκυλάκος την plant-based διατροφή, πρέπει να παρακολουθείται στενά και τακτικά από κτηνίατρο εξειδικευμένο σε θέματα διατροφής. Αυτός ο προβληματισμός, άλλωστε, μας υπενθυμίζει το βασικό πυρήνα αυτού του φαινομένου, που δεν είναι άλλος από την εξασφάλιση ανώτερης ποιότητας ζωής για τα αγαπημένα μας ζώα, μακριά από αρρώστιες και ιούς.

Το v-dog kibble είναι vegan τροφή για σκύλους από φυσικά υλικά όπως αρακά, φακές, κινόα και καστανό ρύζι.