magazine
Door naar de master Universiteit vernieuw t opleidingen
September 2014
Help! Welke studie doe ik na mijn bachelor?
Miss Nederland wil hoogleraar worden
ADVERTENTIE
02
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
IN DIT THEMANUMMER 06 | WIE KRAAKT DE MASTERCODE? Masterstudenten zijn steeds veeleisender. Wat willen ze nu precies?
10 | WHERE THE MONEY FLOWS Wat is de weg naar succes? Tips van experts.
12 | HELP, IK MOET EEN MASTER KIEZEN! FOTO: I VA R P EL
Het dagboek van een dubbende masterkiezer.
18 | ALLEMAAL MASTERS Utrechtse studenten zijn er in alle soorten en maten. Wat voor type ben jij?
20 | NA JE STUDIE Een goede baan is niet zomaar gevonden. Een analyse van je kansen op de arbeidsmarkt.
24 | MISS MR. NATHALIE DEN DEKKER Schoonheidskoningin wil hoogleraar worden.
26 | EINDELIJK SNUFFELEN AAN DE PRAKTIJK Een stage is goed, een stage moet. Maar past het wel in je studieprogramma? 04 Finale Start-up Challenge 17 Meesterlijk 31 DUBs Keuzecoach 32 Column Paul Schnabel 33 Cartoon 34 De Reünie 36 3Hoog
COLOFON Dit themanummer is een uitgave van het journalistiek onafhankelijke Digitaal Universiteitsblad (DUB) in opdracht van de directie Onderwijs & Onderzoek van de Universiteit Utrecht. Postadres: DUB, Postbus 80125, 3508 TC Utrecht Bezoekadres: Heidelberglaan 8, kamer 123, De Uithof Telefoon: 030 253335 E-mail: dubredactie@uu.nl Internet: w w w.dub.uu.nl Facebook: w w w.facebook.com/dubnieuws Twitter: @dubnieuws
C O V E R I L L U S T R AT I E : Y P E DR I E S S E N
Hoofdredactie: Ries Agterberg Coördinatie en eindredactie: Xander Bronkhorst Ontwerp en vormgeving: Helga Wellink Acquisitie: Indra Spronk Medewerkers: Niels Bongers, Michael Brunek, Ype Driessen, Ernst-Jan Hamel, Tim de Hullu, Marthe Kalkhoven, Lea ter Meulen, Bram den Ouden, Ivar Pel, Inge Razenberg, Paul Schnabel, Indra Spronk, Dorien Vrieling Denk tank: Marieke de Bakker, Rhea van der Dong, Ige Dekker, Femke van der Geest, Shirrinka Goubitz, Michelle Jansen, Jesse van der Plas, Appy Sluijs Copyright: Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder toestemming vooraf van DUB. Drukwerk: Roto Smeets GrafiServices Oplage: 15.000
VOORWOORD
De winkel wordt vernieuwd Stel je doet een fijne bachelor aan de Universiteit Utrecht en je oriënteert je op een master. En dan besluit de regering dat het mooi is geweest met die studiefinanciering. Je ouders vinden dat je nu ook wel eens financieel los van hen mag komen. Welke master kies je dan? Een eenjarige met direct na het afstuderen een prima arbeidsmarktperspectief? Of die tweejarige master die je voorkeur heeft, maar waarvan het nog niet duidelijk voor jou is of die extra kansen biedt op de arbeidsmarkt? Wetenschappers focussen van nature graag op inhoud en kwaliteit. Maar we zien dat studenten steeds kritischer worden en calculeren. De master moet meerwaarde bieden. Je wilt je onderscheiden op de arbeidsmarkt en vaardigheden opdoen die je daar kunt gebruiken: 21st century skills. Die vaardigheden zijn waardevol in onze kenniseconomie. Het gaat bijvoorbeeld om communicatie, interdisciplinair samenwerken, ICT-geletterdheid, creativiteit, duurzaamheid en culturele vaardigheden. Daarom vernieuwen we tussen nu en eind 2016 de hele masterfase van de Universiteit Utrecht. Alle masterprogramma’s worden inhoudelijk versterkt. Ze zijn straks allemaal onderzoeksgedreven, bereiden je voor op de arbeidsmarkt van morgen, bieden meer ruimte voor interdisciplinaire training, hebben een sterk internationaal karakter en dagen je uit om je persoonlijk te ontwikkelen. Ook gaan we in 2015 starten met Career Services, een loopbaanadviescentrum waar alle studenten en pas afgestudeerden zich kunnen oriënteren op de arbeidsmarkt. In dit magazine ‘Door naar de Master’ lees je over de afwegingen die studenten maken bij hun masterkeuze. Hoe belangrijk is het vooruitzicht op een goede baan? Kan een stage helpen? Ook zijn er tips voor studenten die de beste beslissing willen nemen. De redactie van het Digitaal Universiteitsblad (DUB) onderzocht bovendien hoe studenten zich tijdens hun master kunnen voorbereiden op een succesvolle loopbaan. Experts geven wijze raad en starters op de arbeidsmarkt, ervaringsdeskundigen bij uitstek, kijken terug op hun eigen studie. Hopelijk mogen de vernieuwde Utrechtse programma’s in de komende jaren veel gemotiveerde en veeleisende studenten verwelkomen. Ik ben ervan overtuigd dat de Universiteit Utrecht masterstudenten straks nog meer te bieden heeft. Bert van der Zwaan is rector magnificus van de Universiteit Utrecht
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
03
FINALE START- UP CHALLENGE
| Mas t er s t uden t en pi t chen
in he t Ac ademiegebou w hun busines s c ases v oor jonge Ut r ech t se bedr ij f jes. Ze nemen deel aan de Ut r ech t Uni v er si t y Busines s Cour se, een in t er disciplinair honour spr ogr amma v oor s t uden t en me t in t er es se in consul t anc y en onder nemer schap. De der t ig geselec t eer de s t uden t en buigen z ich t ijdens t waal f av ondses sies o v er de commer ciĂŤle mogelijk heden van pa t en t en van Philips, v olgen mas t er clas ses, en onder zoeken de mar k t k ansen van s t ar t - ups. He t pr ogr amma is bedach t en opge ze t door dr ie UU- s t uden t en. Zij w illen een ne t wer k van ambi t ieuze consul t an t s en onder nemer s opbou wen. | F O T O : M I C H A E L B R U N E K
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
05
Wie kraakt de mastercode?
06
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
Onzekerheid over je baankansen en straks een lening om je studie te betalen. Geen wonder dat je kritisch bent als je een master moet kiezen. Je wilt je straks kunnen onderscheiden met je studie. Maar wat is daar voor nodig? T E K S T: X A N D E R B R O N K H O R S T I F O T O : I VA R P E L
Zijn bachelordiploma heeft Ruben (23) bijna binnen, maar hij begint nog even niet aan zijn master. De student Liberal Arts & Sciences gaat er een jaartje tussenuit, vooral om geld te verdienen. Van een tijdje werken schijn je bovendien erg veel zin te krijgen om verder te studeren. “Ik wil zeker een master gaan doen, Politicologie of Politieke Geschiedenis. Misschien wel in het buitenland, want daar zijn de collegegelden lager.” Ruben is niet de enige student Geesteswetenschappen die na de bachelor een pauze neemt. Bijna een derde van de Utrechtse alfastudenten zou niet onmiddellijk na de bachelor met een master beginnen. Sommigen daarvan weten zelfs niet zeker of ze nog wel een master willen doen. Opmerkelijk, want werkgevers beschouwen de bachelorbul als een “tussendiploma”. Dat uitstellen van de master is vooral een dingetje van studenten Geesteswetenschappen; zij hebben vaak geen vastomlijnd beroepsperspectief en zien daarom niet altijd de meerwaarde van een extra jaar studeren. Bachelors van Rechten of Psychologie of van andere studies zullen het veel minder snel in hun hoofd halen om al dan niet tijdelijk
te stoppen. Zij mikken op een specifiek beroep waarvoor een masterdiploma een vereiste is. Maar wat wél voor alle opleidingen geldt, is dat studenten steeds beter nadenken over de masterkeuze. Dat was altijd al de bedoeling van het bachelormasterstelsel, maar kwam eerder niet van de grond. Dankzij de invoering van de harde knip en het afschaffen van doorstroommasters is het nu eindelijk zover: studenten moeten echt klaar zijn met de bachelor voordat ze aan een master beginnen. Het leenstelsel dat eraan komt en de problematische positie van starters op de arbeidsmarkt versterken die kritische houding alleen maar. Als ik een master ga doen, welke is dan het meest geschikt voor mij?, vragen bachelors zich af. En: wáár moet ik gaan studeren? In 2013 besloot 12 procent van alle Nederlandse studenten voor hun master naar een andere universiteit te gaan. Misschien een bescheiden percentage, maar het was wel een stijging van een kwart in vergelijking met het jaar daarvoor. Op basis waarvan kiezen die studenten dan? Universiteiten willen maar al te
graag duidelijk maken hoe mooi hun studies zijn en op welk excellent onderzoek die gebaseerd zijn. “Inhoudelijk interessant”, is ook voor de meeste studenten een heel belangrijk aspect bij de keuze voor een bepaalde master. Maar dat is zeker niet het enige. Als student heb je zo je eigen eisenpakket. Ook de vooruitzichten op een baan of de link van de opleiding met organisaties en bedrijven in je toekomstige werkveld spelen een rol bij de masterkeuze. Alle universiteiten willen die kritische, meer gemotiveerde, studenten aan zich binden. De Utrechtse universiteit voelt zich misschien nog net wat meer geprikkeld. Bijna geen andere universiteit ziet zoveel meer studenten vertrekken na de bachelor dan dat er masterstudenten van elders binnenkomen. Om al deze redenen vernieuwt de UU het hele aanbod aan masters. Deze moeten straks in ieder geval beter aansluiten op de wensen van studenten en op die van de arbeidsmarkt. Hieronder vijf vragen die de student van nu bezighouden. De Utrechtse masterstudenten die straks afstuderen zouden elke vraag moeten beantwoorden met: JA.
WEET IK ME TE REDDEN NA MIJN STUDIE? Bijna alle recent afgestudeerden van Nederlandse universiteiten hebben in hun master een goede voorbereiding gemist op wat hun na de studie te wachten stond. Kijk maar eens op pagina 2 3 van dit magazine. Tegelijker tijd willen steeds meer masterstudenten weten wat ze nu precies gaan ‘leren’ en wat ze straks ‘kunnen’. Universiteiten begrijpen steeds beter dat ze niet alleen slimme wetenschappers opleiden, maar vooral ook werknemers voor allerlei bedrijven, organisaties en instellingen. Masteropleidingen gaan daarom meer aandacht besteden aan vaardigheden die je later van pas komen, ook wel 21st century skills genoemd. Zo wordt het schrijven van beleidsnotities, handig voor elke beleidsfunctie, ver werk t in studieprogramma’s van de faculteit Geesteswetenschappen. Daarnaast moeten
afgestudeerden zich kunnen redden op een steeds flexibelere arbeidsmark t waar niemand nog een baan voor het leven vindt. Sociale Wetenschappen denk t bijvoorbeeld over een speciaal vak waarin aandacht wordt besteed aan beroepsoriëntatie, carrièreplanning en contact met alumni en professionals. Studenten van de nieuwe master Water Science and Management van Geowetenschappen voeren nu al onderzoeksopdrachten uit voor grote consultancybureaus. In de toekomst moeten universitaire career services je een steuntje in de rug geven op weg naar een baan. Dat kan door bemiddeling bij een stage maar ook door sollicitatie- en netwerk trainingen. Waar de UU nu welgeteld één loopbaanadviseur heef t , zullen dat er in de toekomst zeker meer zijn.
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
07
ADVERTENTIES www.uu.nl/rechten/masters
Rechtsgeleerdheid Benieuwd naar morgen Masterprogramma’s • • • • •
Privaatrecht Staats- en bestuursrecht Strafrecht Recht en onderneming Notarieel recht
• • • • •
European Law Criminology Public International Law Legal Research Law and Economics
Babel talen Taalcursussen en communicatietrainingen voor studenten en medewerkers van de Universiteit Utrecht
academisch engels / engels schrijven voor wetenschapPers / IELTS-TOEFL examentraining / training presenteren / nederlandse spelling en grammatica / spaans / duits / frans / portugees / italiaans / russisch / chinees / japans / zweeds / arabisch / turks
startweken: 8-13 september 17-22 november 9-14 februari meer informatie en online inschrijven: www.babel.nl 08
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
20-25 april
BEN IK VAN MEERDERE MARK TEN THUIS? Het is inmiddels een cliché, maar daarmee niet minder waar. Vraagstukken waar universitair afgestudeerden in hun werk mee te maken krijgen, zijn zo complex geworden dat er voor een oplossing altijd verschillende invalshoeken nodig zijn. Utrechtse masters moeten daarom ‘interdisciplinairder ’ worden. De discussie over wat dat nu precies is, zal wel nooit helemaal beslecht worden. In ieder geval kun je straks meer masters kiezen die studenten vanuit verschillende studies trekken. Law & Economics en European Governance zijn al bestaande voorbeelden van studies die een brug proberen te slaan tussen meerdere wetenschapsgebieden. Geesteswetenschappen denk t aan een programma Politics, Philosophy and Economics samen met an-
dere faculteiten. Geowetenschappen star t met de master Marine Sciences waarin f ysische, chemische en biologische thema’s aan de orde komen, maar ook juridische, beleidsmatige en politieke. Het idee is dat alle masterstudenten over de heg van hun eigen vakgebied gaan kijken. In de programma’s van Rechtsgeleerdheid kunnen studenten een minor volgen van een andere juridische discipline. Bij Sociale Wetenschappen krijgen studenten meer ruimte in hun programma om vakken te volgen die niet direct te maken hebben met hun eigen exper tise. Verder bieden de rechtenmasters straks kor te workshopachtige cursussen aan waarin een prak tisch of wetenschappelijk vraagstuk wordt behandeld. Bij Geesteswetenschappen bestaan soor tgelijke plannen.
ZIT ER IEMAND OP MIJ TE WACHTEN? Met haar onderzoek , maar zeker ook met haar onder wijs, wil de universiteit meer dan vroeger een bijdrage leveren aan het oplossen van maat schappelijke problemen. Dat wordt tegenwoordig ook min of meer geëis t vanuit de politiek en de samenleving. Veel s tudenten zijn bovendien gevoelig voor s tudies over actuele dilemma’s. Conflict s tudies of Sus tainable Business and Innovation zijn daar voorbeelden van. Gees teswetenschappen denk t na over een mas teropleiding waarbinnen taals tudenten leren om zich heel snel een taal eigen te maken. Dat kan van pas komen bij militaire missies of bij vluchtelingens tromen richting Nederland.
Ook het bedrijfsleven kijk t naar de mas ters. Nu er een einde komt aan de s tufi, zullen bedrijven of bedrijfs takken met een tekor t aan gek walificeerd personeel gaan onder zoeken hoe ze s tudenten aan zich kunnen binden. Dat zou kunnen door beur zen beschikbaar te s tellen, gekoppeld aan s tages. Voor s tudenten is dat een interessante ont wikkeling om in de gaten te houden. Mas ters tudies zullen hoe dan ook transparanter moeten zijn over de maat schappelijke relevantie van een opleiding, over de kansen van hun afges tudeerden op de arbeidsmark t , en over de manier waarop zij s tudenten voorbereiden op een baan. Veel s tudenten vinden dat dat beter kan.
K AN IK DE GRENS OVER? Een master in het buitenland is steeds aantrekkelijker. Dat staat immers leuk op je cv, net als een buitenlandse stage of summer school. De minister komt bovendien met ex tra beurzen. Sommige studies, bijvoorbeeld bij Geowetenschappen, denken daarom over een verplicht semester in het buitenland. Maar ook voor de thuisblijvers is een internationale insteek van een masterprogramma van belang. De wereld is je toekomstige arbeidsmark t. Veel studenten hebben daarom belangstelling voor Engelstalige programma’s. De faculteiten Sociale Wetenschappen en Geesteswetenschappen over wegen nadrukkelijk hun Engelstalige aanbod uit te breiden. Maar dan zijn er misschien wel
ex tra cursussen Engels in de bachelor nodig, want er zijn ook nog veel studenten die terugschrikken voor het schrijven van essays in een andere taal. Als het goed is, zal je ook vaker een international classroom aantref fen. Op dit moment heef t Utrecht het laagste percentage buitenlandse studenten van alle universiteiten. Dit moet veranderen. De vaak bekritiseerde inschrijfprocedure voor buitenlandse studenten zal ‘warmer ’ en professioneler worden. Verder moet elke Utrechtse masterstudent straks gaan merken dat opleidingen meer internationale perspectieven op de bestudeerde thematiek bieden.
HOOR IK ERBIJ? Studenten willen zeker na hun bacheloropleiding geen nummer zijn. Zij hebben behoef te aan een persoonlijke benadering en coaching. Utrechtse masterprogramma’s moeten daarom een community gaan vormen, ook omdat studenten dan gemotiveerd werken en goede studieresultaten boeken. Misschien dat je straks al vanaf het begin van het masterjaar in groepjes discussieer t over en werk t aan je scriptie. Rechtenmasters gaan dat bijvoorbeeld zo doen. Studiebegeleiders krijgen de taak om studenten te ondersteunen in hun studie- en loopbaanplanning. Daarnaast moeten ze studenten betrekken bij studieen sociale activiteiten. Er zijn docenten van kleinere masters die zeggen dat hun master al veel van die elementen heef t. Ze vinden het vreemd dat de UU
in de vernieuwingsplannen voor elk programma een minimum van t wintig studenten eist. Maar volgens het universiteitsbestuur zijn kleine studies zeker niet zaligmakend en is voor kwaliteit ook massa nodig. Bovendien kunnen ook grotere masteropleidingen een sterke gemeenschapszin creëren. Wat misschien nog het beste helpt om die gemeenschapszin onder studenten te bevorderen, is het werkelijk selectief maken van opleidingen. Dat mag nu ook , alle masteropleidingen hebben toelatingseisen. De meeste verkeren echter nog niet in de luxepositie dat ze ook studenten die daaraan voldoen, kunnen wegsturen. Die studies willen er eerst maar eens voor zorgen dat ze studenten trekken met de juiste motivatie en capaciteiten om ook echt de eindstreep te bereiken. ■
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
09
Succesvol na je master? Daar moet je wat voor doen
EXPERTS BEREIDEN JE VOOR Vergeet het uitgekauwde advies dat je ‘in het nu moet leven’. Want het zal je toch niet gebeuren dat je na jaren braaf studeren of juist de beest uithangen erachter komt dat je totaal niet klaar bent voor een succesvolle carrière? Wij vroegen experts naar tips om een fiasco te voorkomen. T E K S T: T I M D E H U L L U | I L L U S T R AT I E : I N D R A S P R O N K
flexwerkers, dat zal de komende jaren ook zo zijn.”
Joke Voogt, bijzonder hoogleraar ICT & Curriculum aan de Universiteit van Amsterdam. Doet onder meer onderzoek naar 21st century skills, de vaardigheden die je nodig hebt op de arbeidsmark t van de toekomst. Studeerde zelf onder wijskunde in Enschede.
‘Je zult waarschijnlijk niet alleen maar in Nederland werken’ Wees flexibel “Zorg dat je van veel verschillende zaken verstand hebt en dat je een uitgebreid en gevarieerd curriculum hebt. Je moet er rekening mee houden dat het leren na je master niet ophoudt en dat je niet veertig jaar op dezelfde plek zult werken. Dat vereist dus een flexibele opstelling en voortdurende bijscholing. Nu is er al sprake van een toename aan 10
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
Duik in de IC T “De technologische ontwikkelingen gaan zo snel dat je daar voortdurend op moet anticiperen. Kijk naar de gezondheidszorg: bij standaardoperaties wordt steeds meer gebruik gemaakt van robots. Dat betekent dus dat de rol van een arts anders wordt. Hij moet leren om de informatie van robots te interpreteren. Ik zeg niet dat alle studenten ICTexperts moeten worden, maar het is wel zinvol om je te laten informeren over de digitale aspecten van je vakgebied.” Leer Chinees en Spaans “Globalisering is een ontwikkeling die zich door zal zetten. Daarom is gevoel voor interculturele verhoudingen van levensbelang. Je zult waarschijnlijk niet alleen maar in Nederland werken. Je toekomstige werkgever is misschien ook in het buitenland actief, of misschien is er door conjuncturele ontwikkelingen straks helemaal geen werk meer voor je in Nederland. Dat laatste zal overigens wel meevallen. De komende jaren vindt er een grote uitstroom van babyboomers plaats. “Verder is het zaak een brede talenkennis te hebben. Welke talen? Chinees kan geen kwaad, omdat China een steeds belangrijkere economische speler wordt. Ook Spaans is interessant: daarmee kun je in veel groeiende economieën terecht.”
Rutger Bregman, historicus en schrijver voor onder meer De Correspondent. Studeerde geschiedenis aan de UU. Wordt vaak gevraagd naar zijn ideeën over een nieuw utopisch denken. Pleitbezorger van een basisinkomen en een kortere werkweek.
‘Op je 2 2e of 2 3e al aan het werk gaan, slaat nergens op’ L aat je niet opfokken “Kun je straks geen baan vinden, geef jezelf dan niet de schuld. Er is een structurele werkloosheid die op zal lopen. Vooral voor studenten geesteswetenschappen is dit een lastige ontwikkeling; zij zijn minder gewild zijn dan bèta’s. Zij zullen wellicht moeten kiezen voor omscholing. Maar mijn belangrijkste advies is dat je je niet gek moet laten maken. Al
slim om één stage binnen de uni en de ander erbuiten te doen. Maar kies beide stages vooral heel gericht en niet omdat een vriendin daar zo’n leuke ervaring had. Dat is niet meer van deze tijd. Soms kan ik heel geschikte mensen die naar een aio-plaats solliciteren niet aannemen, omdat ze de verkeerde keuzes hebben gemaakt en daarom te weinig relevante ervaring hebben. Zonde. En vind je het lastig om te kiezen? Vraag advies aan een inspirerende docent. Hij of zij staat dicht bij de praktijk en kan je goed helpen.”
Leer nieuwe technieken “Probeer ervaring op te doen op plekken waar ze vernieuwende technieken toepassen, bijvoorbeeld bij organisaties die werken met nieuwe robots of toegang hebben tot CERN-data. Where the money flows, daar moet je zijn. Er worden ERC-grants uitgedeeld, Europese beurzen voor toponderzoekers. Het is niet gek om aansluiting te zoeken bij onderzoekers die zo’n grant hebben gekregen. Het gaat om grote projecten waarbij veel handjes nodig zijn. Bovendien zit je dicht bij de toppers. Er wordt weleens gezegd: als je een Nobelprijs wilt winnen, moet je samen gaan werken met een Nobelprijswinnaar.”
die sollicitatietrainingen, tips om je cv te pimpen… Een macro-ontwikkeling wordt geëxtrapoleerd naar hoe jij je moet gedragen. Dat resulteert in een toename van het aantal burn-outs onder pas afgestudeerden. Laat je dus niet opfokken. Niemand weet hoe de arbeidsmarkt van de toekomst eruit ziet. Daarom heb ik een broertje dood aan trendwatchers: dat zijn oplichters. Niemand weet precies wat er komen gaat.”
Ga er tegenaan “Als een werkgever naar je cijfers kijkt, dan kijkt hij naar je mastercijfers. Tijdens je bacheloropleiding kon je dus nog laks zijn, maar in de master zou ik er flink tegenaan gaan. Woon dus alle colleges bij, duik in de boeken.” Stel je master uit “Dat betekent niet dat je per se snel klaar moet zijn met je studie, want je studententijd is zeker zo belangrijk. Doe vrijwilligerswerk, ga bij een vereniging. Het zijn vaak dingen die je nooit meer zult doen als je een huisje en twee kinderen hebt. Heb je dat tijdens je bachelor niet gedaan? Doe het alsnog en stel je master uit. Op je 22e of 23e al aan het werk gaan, slaat nergens op.” Leer je leven lang “Je zult een bepaalde mate van flexibiliteit nodig hebben. Onze generatie kan niet meer jarenlang bij dezelfde werkgever blijven. En dus moet je altijd blijven leren.”
Casper Hoogenraad is hoogleraar Celbiologie aan de UU en lid van de Jonge Akademie, platform van jonge topwetenschappers. Ontdekte verschillende moleculaire processen die de werking van het geheugen kunnen verklaren. Ontving meerdere prijzen.
‘ Where the money flows, daar moet je zijn’ Maak bewuste keuzes “Het probleem van bètastudenten die cum laude afstuderen, is dat ze te veel leuk vinden. Ze kunnen alles goed en de wereld ligt voor ze open. Alleen is het onmogelijk om de hele wereld te rulen. Mijn tip: gebruik je masterstages om erachter te komen wat je echt wilt en waar je goed in bent. Bètastudenten mogen twee stages lopen. Dan is het
Ga naar het buitenland “Het is niet verkeerd om even weg te zijn. Die kans moet je tijdens je studie grijpen. Na je master zal je een baan krijgen waar je een jaar of vier moet blijven. Je hoeft overigens niet per se naar het populaire Amerika. In Europa zijn er ook prima stageplekken, in Engeland of Duitsland bijvoorbeeld. Voor de kwaliteit van je cv maakt dat geen verschil.” Kies voor maatschappelijke relevantie “De overheid wil dat de wetenschap steeds dichter bij de samenleving komt te staan. Oftewel: we moeten steeds meer relevante maatschappelijke vraagstukken oplossen. Zeker als je de wetenschap in wilt, is het verstandig om daar in je onderzoeksopdrachten al rekening mee te houden. Je kunt wel dat leuke beestje in het oerwoud bestuderen, maar als je het ook boeiend vindt om een borstkankergen te vinden, dan zou ik me op dat laatste richten.” ■ MAGAZINE SEPTEMBER 2014
11
12
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
Help, ik moet een master kiezen De bachelor is nog niet afgerond of de masterkeuze klopt op de deur. En dan kun je jezelf behoorlijk tegenkomen. Onzekerheid, verwarring en frustratie. Een fictief dagboek. T E KS T: INGE R A Z ENBERG I IL L US T R AT IE : HEL G A W EL L INK I F O T O ’S: I VA R PEL
W O 2 6 - 0 2 1 6 :1 5
ZA 01-03 08:30
Een researchmaster of een eenjarige master. Utrecht of toch Amsterdam? Ik weet het niet. IK WEET NIET WELKE MASTER IK MOET KIEZEN!!! Ik zit vast, ik maak me zorgen. Een vriend van mijn vader is loopbaanadviseur en hij heeft me aangeraden een digitaal dagboek bij te houden. Om de gedachten uit mijn hoofd te krijgen, te ordenen. Want ik moet dus een master kiezen, lief dagboek. En jij gaat me daarbij helpen. Ahum.
‘In 2013 was 16 procent van de afgestudeerden werkloos en is de werkloosheid onder hoogopgeleide jongeren toegenomen’, aldus de opwekkende boodschap van de ochtendkrant. Waarom doe ik überhaupt nog moeite een master te kiezen? Ook zonder papiertje kan ik borden schrobben. Mijn afgestudeerde vrienden blinken uit in callcenterwerkzaamheden en administratieve baantjes bij Vodafone en de Belastingdienst. En Saskia, een van de slimste
mensen die ik ken, loopt nu onbetaald stage bij een groot energiebedrijf. Bedrijven lijken goed te profiteren van deze ‘crisis’.
D O 0 6 - 0 3 2 0 :1 2 Hmm, die crisis gaat ook wel weer een keer voorbij. Toch, lief dagboek? Toch? Dat roepen ze allemaal nu, dat Nederland uit de crisis is. En dan gaan straks (en nu echt) alle babyboomers met pensioen en liggen de banen voor het oprapen. Het Walhalla! Neen, daar ge-
De masterkeuze van Clemens van den Berg Naam Clemens van den Berg (22) Bachelor Religiestudies (UU) Master History and Philosophy of Science (UU)
“Ik kies voor een master aan de bètafaculteit vanwege de economische waarde daarvan. Er studeren meer studenten af aan de faculteit Geesteswetenschappen dan aan de bètafaculteit, waardoor mijn toekomstperspectief met een bètamaster beter is. Verder denk ik graag op metaniveau en heel interdisciplinair na over vraagstukken binnen de wetenschap. Mensen hebben zo’n vertrouwen in die wetenschap. Hoe zit dat? Het is maatschappelijk relevant om dat soort vragen te stellen. Dat kan eigenlijk alleen binnen deze master. Ik heb niet buiten de UU gekeken, omdat ik hier mijn netwerk en een kamer heb. Ik heb geen zin om dat elders opnieuw op te moeten bouwen.”
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
13
De masterkeuze van Lisa de Graaf Naam Lisa de Graaf (21) Bachelor Taalwetenschap (UvA) Master Taal, mens en maatschappij (UU)
“Mijn broer raadde me aan om mijn blik te verruimen door ook naar masters van andere universiteiten te informeren. De master in Utrecht kijkt goed naar de praktijk na je opleiding. Dat vind ik belangrijk: je moet straks toch een baan zoeken. De Amsterdamse opleiding Taalwetenschap heeft minder aandacht voor de arbeidsmarkt of überhaupt voor baankansen. Wat dat precies betekent, dat Utrecht de praktijk belangrijk vindt, dat weet ik eigenlijk niet. Maar ze vertelden het op de masteravond en het staat ook op de website. Die voorlichting van de UU vond ik trouwens weinig toevoegen: dezelfde informatie is ook op internet te vinden.”
loof ik niet zo in, maar als ik voorbereid wil zijn op betere tijden kan ik beter een papiertje scoren. Maar via welke master? Te veel keus!!!
W O 1 9 - 0 3 1 7 :1 0 Wat ik wel weet, is dat ik een baan zonder groepswerk wil later. Wat een ramp weer vandaag.
M A 2 4 - 0 3 1 1 :1 5 Aargh… Ruzie met mijn vriendje. Pim snapt niet waarom ik me zo druk
maak om mijn masterkeuze. Hij heef t de vervolgmaster van zijn bachelor gekozen. ‘Een logische stap’, noemt ie het. Ik snap ook wel dat het makkelijk is: de master sluit goed aan op de vakken die je gevolgd hebt, je hoef t geen moeite te doen om toegelaten te worden, je hebt daarna een afgeronde studie en je kent de docenten al. Toch vind ik het ondoordacht. Hij heef t niet verder gekeken, terwijl er zoveel meer masters zijn en er veel van deze keuze afhangt! Met een master kies je voor
je toekomst, je sluit duizend opties uit. Pim vindt dat ik me onnodig opwind. Misschien moet ik maar een master in het buitenland gaan volgen, kijken of hij er dan nog zo luchtig over doet.
WO 26-03 22:30 Pim heef t wel een punt. Ik maak me errug druk. Vanaf nu ga ik constructief aan de slag. Ik ga morgen bij die vriend van mijn vader langs die loopbaanadviseur is. Hopelijk gaat hij me helpen, lief dagboek.
De masterkeuze van Pim de V leeschhouwer Naam Pim de Vleeschhouwer (22) Bachelor Algemene Sociale Wetenschappen (UvA) Master Social Sciences Research Master (UvA)
“Ik kies voor een master in Amsterdam. De masters in mijn vakgebied in Utrecht hebben wel een hoog niveau, maar zijn vooral op cijfers gericht. In Amsterdam heb je de keuze tussen kwantitatief of kwalitatief onderzoek. De master is daar bovendien interdisciplinair waardoor ik me niet direct op één thema hoef vast te leggen. En ze hebben een unieke track: Globalisation, Localities en Flows. Die wil ik graag gaan doen. Als je goed weet wat je wilt, maak je meer kans om toegelaten te worden. Aangezien deze master twee keer zoveel aanmeldingen heef t als plekken is dat niet onbelangrijk.”
14
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
VR 28-03 17:00 Dat was verhelderend. Blijkbaar heeft iedereen ‘loopbaanankers’ die je waarden en voorkeuren aangeven. Ik moest een paar testjes doen om erachter te komen wat voor mij belangrijk is. Best grappig. En nu weet ik het, lief dagboek! Ik doe graag inhoudelijk werk en ik wil veel weten van één onderwerp. Ook héél belangrijk: een master met uitzicht op een goede en stabiele baan. Ik wil niet jarenlang werken onder mijn niveau. Uitdaging, dat heb ik nodig. Eigenlijk wist ik dit natuurlijk wel, maar zo heb ik het weer goed voor ogen. Blij, tijd voor een feestje! Eerst Pim bellen met het goede nieuws.
80 procent van de promovendi vindt helemaal geen baan op de universiteit en als je wel kan blijven, dan vaak alleen met een tijdelijk contract. Daarnaast vindt de wereld buiten de wetenschap vaak dat promovendi geen skills hebben om ‘echt werk’ te kunnen doen. Maar goed, dan heb je er wel vier jaar vaste aanstelling opzitten. En uiteindelijk komt het met promovendi wel goed, las ik laatst op DUB: na tien jaar hebben zij meer kans op een baan dan afgestudeerden met alleen een mastertitel.
ZO 06-04 13:45 Ook mooi meegenomen: als ik na mijn master promoveer, hoef ik mijn kamer niet uit na mijn studie. Moet ik wel een promotieplek kunnen vinden, dus goed bedenken hoe ik mijn master inricht en bij welke docent ik mijn scriptie schrijf. Nog twee jaar studeren is sowieso een fijner vooruitzicht dan een master van slechts één jaar. Ik ben nog zo jong!
ZA 05-04 09:20
MA 07-04 23:05
Ojee. Ik besef net dat mijn loopbaanankers me de wereld van de wetenschap indrijven. Inhoudelijk bezig zijn, specialiseren, me ergens in vastbijten, (meer) baanzekerheid. Afgelopen jaar was ik student-assistent. Een researchmaster lijkt een logische stap, en daarna promoveren. Maar wil ik mezelf verstoppen in een kamertje op de uni? Trouwens,
Moe. Vandaag heb ik alle universitaire websites voorbij zien komen. Ook even gegluurd bij de uni’s in Cambridge en Oxford en WOW, die websites alleen al stralen duizend keer meer prestige en intelligentie uit dan de Nederlandse sites! Het kostte me de hele dag, terwijl het superlekker weer is en Pim samen naar het park wilde. Dat is dus niet
doorgegaan. En je raadt al wat hij daarvan vindt … Inschrijven zal ook nog gedoe worden met al die documenten die ze willen ontvangen. Als ik naar een andere uni wil, moet ik zelfs een test Engels afleggen. Ik schrijf mijn scriptie in het Engels! Lekker dat onderlinge vertrouwen tussen universiteiten.
M A 1 4 - 0 4 -1 4 0 8 : 0 6 Mijn dansvriendinnen zeggen een echte wetenschapper in me te zien. Ik vraag me af of ze stiekem proberen te zeggen dat ik te serieus ben?
W O 1 6 - 0 4 1 0 :1 3 Ik ben naar een mastervoorlichting van de UvA geweest. De presentatie was niet veel meer dan een herhaling van wat op internet staat. Maar wat is de achtergrond van de docenten die de vakken geven, wat is hun onderzoeksgebied, wat vinden studenten van de studie en waar komen ze terecht? Gelukkig was ik goed voorbereid (schouderklopje!) en heb ik mijn vragen kunnen stellen. Hoe dan ook was het leuk weer eens in Amsterdam te zijn. Goed excuus om te shoppen en ‘s avonds uitgegaan in Trouw.
ZA 19-04 17:00 Lief dagboek! Het is uit met Pim, we zijn te verschillend. Ik ben te serieus over mijn toekomst aan het nadenken, vindt
De masterkeuze van Lieke van de Haar Naam Lieke van de Haar (20) Bachelor Biomedische Wetenschappen (UU) Master Biology of Disease (UU) of Neuroscience and Cognition (UU)
“Ik wil in Utrecht blijven, omdat ik dit een leuke stad vind en mijn vrienden hier wonen. Bovendien zijn hier voldoende goede opleidingen. Naar andere steden heb ik niet gekeken. Ik heb me voor twee masters ingeschreven, omdat ik niet kan kiezen. Met de master Biology of Disease kan ik nog alle kanten op, terwijl Neuroscience and Cognition veel specifieker is. Ik ben door mijn bachelor heengevlogen en sta ineens voor deze moeilijke beslissing. Voor mijn gevoel leg ik hiermee vast wat ik later ga doen.”
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
15
ADVERTENTIES
Utrecht University School of Economics (USE)
USE Master’s programmes The real world perspective
• International Economics and Business • Economics of Public Policy and Management • Law and Economics • Multidisciplinary Economics: Research Master www.uu.nl/programmes/mastersineconomics
16
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
hij. Maar een ‘lang-leve-de-lolleven’ is niet aan mij besteed. Klaar mee! Ik weet het allemaal niet hoor met die masters, ik vertrek gewoon een jaartje naar het buitenland. Reizen, Spaans leren, hasta la pasta!
MA 21-04 09:47 Nee, ik kan niet vertrekken. Als ik in september 2015 begin met mijn master, dan krijg ik geen stufi meer. Vanwege ‘de grootste onderwijshervorming in dertig jaar’. Blablabla. Hadden ze daar niet vijf jaar mee kunnen wachten...
WO 23-04 09:40 Een tussenoplossing, een master in het buitenland via het Erasmusprogramma.
Mijn scriptiebegeleider heef t altijd goede verhalen over de universiteit in Zürich, of ik kan Cambridge proberen. Dan ben ik én weg uit deze situatie (weg van Pim!) én val ik nog onder het oude systeem met stufi. Staat bovendien lekker op m’n cv.
VR 25-04 18:55 Ik moet mezelf niet voor de gek houden, ik wil helemaal niet naar het buitenland. Ik peins er al niet over om naar Amsterdam te verhuizen. Hier zijn mijn vrienden, hier is mijn huisje, hier dans ik. Ik schrijf me in voor de researchmaster, dan kan ik later nog bedenken of ik wil promoveren of niet. Misschien dat ik mijn masteronderzoek
buiten de uni kan doen. Maar ik juich niet te vroeg hoor, dagboek. Ik weet dat ik nog toegelaten moet worden (spannend!!) en zal sowieso een tweede optie bedenken.
ZO 27-04 23:50 Lief dagboek, wat doen we? Ik ben eruit. Zullen we afspreken dat ik na afronding van mijn master bij je terugkom? Ik kijk er al naar uit! Veel liefs, je MSc in wording. ■
FOTO: I VA R P EL
COLUMN
Meesterlijk Misschien zit het intimiderende ‘m ook wel een beetje in de naam: een master. Als je die hebt afgerond, ben je dus ergens een meester in, een deskundige, klaar met studeren en klaar voor een glanzende carrière. Je bachelorkeuze was ook lastig, maar de vrees om een verkeerde beslissing te nemen, suste je toen nog met de geruststellende gedachte dat
switchen altijd een optie is. En wie écht te veel interesses heeft en daarnaast een diepgewortelde angst koestert voor definitieve keuzes, heeft zich ingedekt met een brede, kneedbare bachelor als Liberal Arts & Sciences. Maar ergens in de loop van je tweede bachelorjaar begint die ene verontrustende vraag toch steeds vaker gesteld te worden op
familiefeestjes: “Weet je al wat je daarna wil doen?” Je schudt je hoofd, knabbelt nerveus op een kaasstengel en mompelt wat over een geinige master in Engeland. Een tante, die de groeiende paniek in je gezicht opmerkt, stelt je haastig gerust: “Ach kind, je hoef t het ook nog helemaal niet te weten. Je bent piepjong, je hebt alle tijd.” Je knikt dankbaar. En dan, pats boem! zijn drie jaar voorbijgegaan. Je bent niet meer piepjong. Je hebt niet meer alle tijd. Je móét een keuze maken. En wel nu. Nou ja, nu... Een tussenjaar kan uitstel van executie bieden. Je biedt je diensten aan bij het dichtstbijzijnde callcenter, lif t naar Marokko, voert baby-kangoeroes in Australië stukjes banaan of geeft weeskindjes in donker Afrika de fles, je laat een paar tatoeages zetten. Je ouders en vrienden vertel je dat je in deze periode tot bezinning zult komen, Jezelf zult vinden, en er dan achter
komt wat je aanmoet met je leven. Na een jaar ben je zongebruind en uitgerust, maar Jezelf heb je nog niet gevonden, en de vraag welke master je nu gaat doen is nog steeds onbeantwoord. Intussen wordt de inzet steeds hoger. Studiefinanciering is er niet meer. Een tweede master kost een half modaal jaarsalaris. Je móét een keuze maken. En wel de juiste. Kies verkeerd, en je riskeert niet alleen een royale schuld, maar ook de jammerlijke teloorgang van je carrièreperspectief. Maar niet getreurd: als je spijt krijgt van je masterkeuze, kun je nog altijd aankloppen bij dat callcenter. Je bent inmiddels toch al een meesterlijke telefonist. DUB-columnist Lea ter Meulen is masterstudent Taalwetenschappen. Eerder volgde ze een bachelor aan het University College Utrecht.
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
17
ALLEMA AL MASTERS Ooit een Informaticastudent ontmoet die niet van gamen houdt? Nee hè? Wat je studeer t wordt in grote mate bepaald door wie je bent. Welke boeken lees je? Wat doe je in het weekend? Na grondig onderzoek komt DUB met een wetenschappelijk verant woorde classificatie van de Utrechtse masterstudenten. Bepaal zelf welk t ype student je bent. T E K S T: BR A M DE N OU DE N E N X A N DE R BRON K HO R S T | F O T O ’S : Y P E DR IE S SE N
A RCHIE F G R AV E R
GOUDL OK JE
Held Hermelien Griffel. ’s Avonds… In het Nationaal Archief, liefst in de studiezaal Bijzondere Collecties. Boek Bill Bryson: ‘Een kleine geschiedenis van bijna alles’. Film The Librarian. Masterkeuze Archivistiek: erfgoed- en hedendaags documentbeheer. Favoriete vak Wereldkaarten door de eeuwen heen. Mijn essay ging over de Vingboons-collectie van exotische handelssteden. Muziek Leidt me te veel af. Francis Bacon schrijft ergens: “Stilte is de slaap die de wijsheid voedt.”
Held Miranda Priestly uit ‘The Devil Wears Prada’. Zij is echt het toppunt van genadeloosheid en succes. ’s Avonds… Netwerkborrel van ‘Women on Top’. In het weekend… Op charity events, daar leg je de beste contacten en ontmoet je de rijkste kerels. Boek ‘Hoe word ik een rat? De kunst van het konkelen en samenzweren.’ Film Wolf of Wall Street, over een man met een geniaal doorzettingsvermogen, op het krankzinnige af. Masterkeuze Fast Lane Business Management, de kunst van het geld verdienen. Muziek ‘Get Rich Or Die Tryin’ van 50 cent.
L A BR AT Held Walter White uit Breaking Bad. Een scheikundeleraar die de drugswereld ingaat… Een ingenieuze labrat. ’s Avonds… In het lab. De maan zorgt ervoor dat mijn korstmossenkweek zo mooi oplicht. In het weekend… Aan het werk in de cocktailbar, waar ik stofjes mengen tot een kunst verhef en een brandende B52 serveer. Boek ‘The God Delusion’ van Richard Dawkins. Citaat: “The only watchmaker in nature is the blind forces of physics.” Film Outbreak, een wereldwijde pandemie dreigt uit te breken, maar virologen redden de wereld. Masterkeuze Research Master Biomolecular Chemistry. Favoriete vak Practicum anorganische stofklassen. Muziek The Chemical Brothers, ‘Galvanize!’
18
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
D O - GOODE R Held The Plastic Hero. Ik hou van dat oranje mannetje: publieke bewustwording is zo belangrijk. ’s Avonds… Brainstormen met buurtcomité ‘Zuilen Schoon!’ In het weekend… Ochtendsessie Tai Chi in het Wilhelminapark. Boek ‘Farm City: The Education of an Urban Farmer’ van Novella Carpenter. Film Meat the Truth. Masterkeuze Sustainable Politics. Ik wil politici overtuigen dat ze beleid moeten maken voor de lange termijn en niet alleen voor vandaag. Favoriete vak The lived experience of climate change in 21th century urban society. Muziek Woodstock op dvd. Wat was ik daar graag bij geweest.
ALLEMA AL MASTERS
NONO Held Ik vind Máxima echt relaxed. ’s Avonds… In de Woo, lekker gek doen met vriendinnetjes op de apenrots. In het weekend… Meestal is er wel ergens een leuk hockeyfeest. Boek Mag dat ook de ‘Glamour’ zijn? Film The Notebook. Oh, die kus in de regen, zucht… Soms kan het leven zo simpel zijn. Masterkeuze Leisure, Entertainment & Luxury, de kunst van het genieten. Muziek ‘Friday’ van Rebecca Black. Ik sta zelf ook op YouTube. Ik zing vooral bekende nummers na.
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
19
Je eerste baan Dit staat je te wachten na je master Mooi, dat masterdiploma heb je op zak. Maar wat dan? Uit een enquĂŞte onder recent afgestudeerden blijkt dat lang niet iedereen zo een-twee-drie werk op wo-niveau heeft. En ook de verschillen in salaris zijn behoorlijk.
T E K S T: E R N S T- J A N H A M E L I L L U S T R AT I E : M A R T H E K A L K H O V E N INFOGRAPHICS: HELGA WELLINK
20
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
START OP DE ARBEIDSMARKT WA AR
Jaarlijks halen circa vierduizend studenten een masterdiploma bij de Universiteit Utrecht. Hoe vergaat het ze anderhalf jaar na afstuderen? In dit artikel lees je de resultaten van een tweejaarlijks onderzoek onder pas afgestudeerde UU’ers.
Van de jonge afgestudeerde masterstudenten werkt 33 procent in de provincie Utrecht, 57 procent elders in Nederland en 10 procent in het buitenland.
NIVEAU TIJD TOT EERSTE BA AN
WERK OF GEEN WERK
Kort na afstuderen is 11 procent werkloos. Dit percentage is het hoogst bij alumni van Geesteswetenschappen (19 procent) en Geowetenschappen (16 procent).
Zo’n 2,6 maanden. Dat is de tijd die recent afgestudeerden gemiddeld nodig hebben om hun eerste betaalde baan te krijgen. Bètastudenten vinden het snelst een baan (1,9 maanden).
Het vinden van de eerste betaalde baan gaat bèta’s een stuk gemakkelijker af dan alfa’s en gamma’s. En bèta’s komen ook eerder terecht in een baan waarvoor een wo-diploma vereist is. Logisch, zegt hoogleraar Arbeidseconomie Joop Schippers. “Bètastudenten weten tijdens hun opleiding vaak al wat ze daarna willen doen. Ze willen bruggen gaan bouwen of werken met bepaalde wiskundige modellen en baseren hun stageof scriptiekeuze daarop. Vervolgens stromen ze heel makkelijk door naar een passende baan op wo-niveau. Bovendien is er op de arbeidsmarkt veel vraag naar bèta’s.”
Van de recent afgestudeerden werkt 68 procent op minimaal wo-niveau, 23 procent doet werk op hbo-niveau en 9 procent op mbo-niveau of lager. Alumni van Geesteswetenschappen werken het vaakst op mbo-niveau of lager (17 procent).
De situatie is anders voor de meeste alfa- en gammastudenten. Die worden niet voor iets specifieks opgeleid en de beroepen waarin ze terechtkomen zijn ook vaak generalistisch, legt Schippers uit. Bovendien is de arbeidsmarkt voor hen momenteel minder florissant. “Bij economische tegenwind zie je dat veel organisaties bezuinigen op het aantal beleidsmedewerkers. Dat betekent minder vacatures voor starters.” Maar volgens Schippers moeten we niet somberen. “Meer dan de helft van de recent afgestudeerden heeft na een maand een betaalde baan. We moeten het niet dramatiseren. Voor lager opgeleiden is de arbeidsmarkt op dit moment veel slechter.”
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
21
MONEY, MONEY, MONEY WAT IS HET GEMIDDELD BRUTO MA ANDLOON VAN RECENT AFGESTUDEERDEN? 3.000 2.900
€ 2750
2.800 2.700 2.600
Bètawetenschappen
€ 2618
€ 2741 € 2553
2.500 Geesteswetenschappen
2.400 2.300
Geneeskunde
2.200
€ 2151
2.100
Geowetenschappen
€ 2063
2.000 Recht, Econ. Bestuur & Organisatie Sociale Wetenschappen
BA AN BIJ START-UP OF MULTINATIONAL? 1-50 WERKNEMERS
TIJDELIJK MET UITZICHT OP VAST
50-250 WERKNEMERS
24%
VAST CONTRACT
22%
35%
29%
36%
53% 250 WERKNEMERS OF MEER
Ga je voor een hoog salaris? Dan kan je het best een studie rechten, economie, geneeskunde of een bèta-opleiding volgen. “Bij deze studies word je specifiek opgeleid voor een bepaald beroep”, zegt arbeidseconoom Schippers. “Er is ook meer vraag naar afgestudeerden uit die richtingen, dat vertaalt zich naar hogere beloningen.” Schippers raadt niemand aan om voor het geld te gaan. “Kies op inhoud en niet voor een baan die je eigenlijk niet leuk vindt. Ongelukkig zijn, kost ook veel. Je functioneert beter als je iets doet waar je een beetje lol in hebt. De kans dat je goed bent in je baan en daarmee je volgende stap in je carrière kan
22
VAST OF TIJDELIJK CONTR ACT ?
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
TIJDELIJK ZONDER UITZICHT OP VAST
zetten, is dan ook groter.” Alumni van de faculteit Geesteswetenschappen verdienen een stuk minder als starter. Schippers: “In de kunst- en cultuursector bijvoorbeeld is meer aanbod aan personeel dan vraag, en er wordt ook bezuinigd. Afgestudeerden zoeken in die sector langer naar hun gewenste baan en nemen vaak een tijdelijk baantje onder hun niveau.” Een onbetaalde stage is verstandiger dan een tijdelijk baantje op mbo-niveau, vindt Schippers. “Als je je dat financieel kunt permitteren tenminste. Dan laat je aan werkgevers zien dat je heel graag aan het werk wilt in die sector, zelfs als het je niks oplevert. Dat maakt indruk.”
AFGESTUDEERDEN KIJKEN TERUG OP HUN STUDIE Bètawetenschappen Geesteswetenschappen %
WELKE OPLEIDING WAS VEREIST VOOR JE HUIDIGE FUNCTIE?
Geneeskunde
90
Geowetenschappen
80
Recht, Econ. Bestuur & Organisatie
70
Sociale Wetenschappen
60
50
WELK CIJFER GEEF JE JE STUDIE VOOR:
40
Voorbereiding op de beroepspraktijk? 30
6,4
20
7,2
5,3
6,3
5,5
5,7
10
Voorlichting over studie- en beroepsmogelijkheden?
00
Uitsluitend
Mijn eigen of
Een geheel
Geen
mijn eigen opleiding
een verwante
andere
specifieke
opleiding
opleiding
opleiding
5,8
6,4
5,1
6,2
5,5
5,4
ZOU JE ACHTER AF GEZIEN JE GE VOLGDE OPLEIDING NOGMA ALS KIEZEN? 4%
77%
67%
5%
3%
79%
6%
10%
7%
4%
74%
Ja, dezelfde opleiding maar aan een andere universiteit
Nee, een andere opleiding aan dezelfde universiteit
3%
1%
12%
4%
75%
10%
15%
80%
Ja, dezelfde opleiding aan dezelfde universiteit
6%
Nee, een andere opleiding aan een andere universiteit
13%
0%
10%
9%
3%
3% 0%
11%
8%
1%
Nee, ik zou niet gaan studeren
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
23
Nathalie den Dekker (Made, 1989) woont in New York I Relatie met dj Nick y Romero I Gymnasium (cum laude), Sint Oelber tgymnasium Oosterhout I Bachelor Rechtsgeleerdheid, specialisatie: Notarieel recht, UU I Master Notarieel recht met civiel ef fect, UU I Stage Mentz Advocaten, Den Haag I Stage advocaten- en notarissenkantoor CMS DSB Amsterdam I Miss Benelux Netherlands 2009 - 2010 I Miss Tourism International 2010 - 2011 I Miss Nederland 2012 I Zet zich in voor slachtof fers van de t y foon Yolanda op de Filipijnen en voor de Free A Girl Foundation, die jonge meisjes uit de prostitutie wil halen.
24
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
Miss mr. Nathalie den Dekker wil professor worden
‘Van dromen moet je doelen maken’ Ze geniet van haar modellenwerk, presentatieklussen en liefdadigheidswerk en ze reist over de hele wereld. Maar over tien jaar is voormalig miss Nederland Nathalie den Dekker misschien wel hoogleraar. T E KS T: DORIEN V RIEL ING F O T O: RON DE W IL D T V ISAGIE EN S T Y L ING: DAV ID C A RDEN A S
Toen ze nog studeerde kon het gebeuren dat ze de ene dag deelnam aan de Miss Universe-verkiezing in Las Vegas en later die week een tentamen had. “Stond ik gewoon weer anoniem met mijn rugzakje op snelbus 400 naar Utrecht te wachten.” Nathalie den Dekker groeide op in het Brabantse Made, waar haar vader nog steeds een champignonk wekerij heef t. “Mijn moeder is ooit Miss Tina geweest, maar heef t daarna niets meer met modellenwerk gedaan. Daar heef t ze later spijt van gehad. Ik wil niet leven met ‘had ik maar’.”
‘Het was superzwaar’ Ze vloog de wereld over, reisde in één jaar tien keer naar Maleisië. Toch haalde ze haar masterdiploma precies vier jaar na haar gymnasiumexamen. Aan speciale regelingen van de universiteit heeft ze nooit behoefte gehad. “Ik wilde geen uitzonderingspositie. Het was superzwaar, maar ik dacht: ik wil dit allemaal doen, dan moet ik er ook maar keihard voor werken.” Bovendien: als een tentamen een mooie opdracht echt in de weg stond, dan was het jammer van de klus. En ja, dat hield wel eens in dat ze door die opdrachtgever niet meer gevraagd werd. “Dan was het van: helaas, maar voor jou honderd anderen.” Sommige mensen gaan vooral rechten studeren omdat je met die opleiding nog alle kanten op kunt. Zo iemand was Nathalie niet. Als scholier was ze geboeid door de verhalen van een nicht die rechten studeerde. “Op het gymnasium miste ik een vak dat over recht ging. Alles heeft met rechten te maken, het is gek dat je nauwelijks iets van de wet weet, want je wordt wel geacht ‘m te kennen.”
Na haar bachelor koos ze voor de master Notarieel recht. Ze wilde een “brede” studie. Notariaat is bovendien lang niet zo stoffig als veel mensen denken. “Je leert veel over onroerend goed, personen- en familierecht, rechtspersonenrecht en financieel recht. Daardoor vond ik het juist een heel pittige opleiding, en een uitdaging ga ik niet uit de weg.” Ze volgde daarnaast alle ‘togavakken’, om ook nog de advocatuur in te kunnen.
‘Ik heb al een onderwerp voor een proefschrift’ Haar studie komt nog dagelijks van pas. “Ik ben een van de weinige modellen die hun eigen contracten kunnen beoordelen. Dat is fijn, want ze proberen je van alles wijs te maken.” Laatst werd haar een presentatiecontract aangeboden bij een Filipijns tv-station. “Missen zijn daar mateloos populair, totaal anders dan in Nederland. Iedereen wil met me op de foto.” Ze twijfelt nog of ze het contract gaat tekenen. Want hoe mooi de kansen ook zijn die ze nu krijgt, ze wil uiteindelijk verder in de rechten. “Ik heb al een onder werp voor een proefschrif t. Eigenlijk wilde ik daar mijn masterscriptie al over schrijven, maar er was nog geen onderzoek naar gedaan in Nederland. Mijn begeleider stelde voor het te bewaren voor een eventueel proefschrif t. Ik zeg nog niet wat het is, straks vindt iemand anders het net zo’n goed idee als ik. Dat zou ik echt zonde vinden.” Het lijk t haar “geweldig” om over een jaar of tien hoogleraar te worden. “Mijn grote voorbeeld is Nora van Oostrom, voormalig professor notarieel recht. Zij is een businesswoman, schrijf t ar tikelen en kan geweldig ver tellen, maar ze heef t ook huisje boompje beestje.” Dat wil ze zelf ook graag allemaal, ze ziet zich binnen een paar jaar wel samenwonen met vriend Nick Rot teveel (beter bekend als dj Nick y Romero red.) en ja, ze zou ook graag moeder worden.
‘Niet erg hoor, mooi opgemaakt worden’ Soms krijgt ze commentaar op haar ambities. “Maar als anderen vinden dat ik niet realistisch ben, zeg ik: niet alles hoef t realistisch te zijn. Van dromen moet je doelen maken.” De glamour van het modellenleven zal ze op een notarissenkantoor of aan de universiteit zeker gaan missen. “Ik vind het echt niet erg hoor, mooi opgemaak t worden en kleding van grote ontwerpers dragen. Ik hou er van als mensen hun best doen om er mooi uit te zien. Het glamourgehalte mag in Nederland ook best iets hoger.” ■
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
25
Eindelijk snuffelen aan de praktijk
Met een stage maak je meer kans op een baan. Maar binnen veel masters is er geen tijd voor die werkervaring. En hoe leerzaam is het om de koffieslaaf van een bedrijf te zijn? T E K S T: DO R I E N V R I E L I N G I F O T O ’S : M I C H A E L BR U N E K
Lieveke Peeters doet de master Strategic human resource management en loopt stage bij TNO. Haar stage omvat een onderzoek, ze schrijft haar scriptie gedurende de stage. “Ik vind dat studenten de kans moeten krijgen om stage te lopen, simpelweg om te zien wat er in een organisatie gebeurt. Theorieën komen tot leven. Hoe een bepaalde organisatiestructuur uitwerkt in de praktijk, hoe medewerkers reageren op veranderingen. Dat ik dat nu in het echt zie gebeuren, heeft zoveel meer impact.”
26
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
Student geschiedenis Wouter Le Febre spreekt als student-assessor van het faculteitsbestuur van Geesteswetenschappen veel (master)studenten. “Ik hoor vaak dat ze zich zorgen maken over de aloude vraag op verjaardagen: ‘Wat kun je eigenlijk met jouw studie?’ Op die vraag hopen ze met een stage antwoord te krijgen.” De Universiteit Utrecht is druk bezig de arbeidsmarktoriëntatie voor masterstudenten te verbeteren. En dan gaat het al snel over mogelijkheden om stage te lopen.
Maar veel opleidingen worstelen met die wens. De stage slurpt ruimte en tijd op die ook gebruikt kan worden voor colleges. Studievertraging De faculteit Geesteswetenschappen overweegt de stages daarom zo ver mogelijk achter in het curriculum te stoppen óf ze helemaal na de master te plaatsen. Volgens vicedecaan Bert van den Brink lopen nu veel studenten vertraging op door een stage. Sommigen krijgen op hun stageplek een baan aangeboden. “Dan blijft er
geen tijd over om de studie af te maken. Dat is heel ongewenst, voor ons en voor de student. In deze tijd van tijdelijke contracten komt die baan tot een einde, en bij een volgende sollicitatie heeft de student dan een achterstand op de concurrentie, want hij heeft geen diploma.” De studenten van de faculteitsraad van Geesteswetenschappen willen de stage juist graag ín de master hebben. Rhea van der Dong, student Taal- en cultuurstudies en faculteitsraadslid: “Als de stage in je opleiding zit, zijn de universiteit en de stageplek gedwongen je goed te begeleiden. Bovendien heb je na je master geen recht meer op studiefinanciering en in het nieuwe leenstelsel zul je er ook extra voor moeten lenen. Ik denk dat studenten na jaren lenen allang blij zijn als ze hun master hebben afgerond en dat ze zo snel mogelijk een baan willen vinden.” Ook de opleiding Rechtsgeleerdheid is terughoudend met stages in de master. Ige Dekker, departementshoofd: “Studenten willen heel graag stage lopen tijdens de master, maar we moeten ook voldoende onderwijs bieden. Die twee dingen zijn in éénjarige masters lastig te verenigen.”
Utrechtse juristen aan het universiteitsbestuur gevraagd of studenten na het afstuderen nog enige tijd als student geregistreerd mogen blijven staan. Veel organisaties willen graag dat hun stagiairs nog echt student zijn, zo is de ervaring. Het is nog niet bekend of de universiteit dit wil, kan en mag doen. Speeddaten Het gebrek aan tijd en ruimte voor stages dat veel opleidingen parten speelt, is bij één masteropleiding aan de faculteit Geesteswetenschappen opgelost. De master Communicatie en organisatie werd verlengd van een jaar naar anderhalf jaar. Het eerste jaar bestaat volledig uit onderwijs, het laatste halfjaar wordt gevuld door de stage en de scriptie. Leo
Lentz is als hoogleraar Tekstontwerp en Communicatie nauw betrokken bij de masteropleiding, in het bijzonder bij de stages. “Ik zie studenten vaak enorm groeien in stages. Ze vertellen dat ze er sterker van zijn geworden.”
‘Je moet er wel academische vaardigheden op los kunnen laten’ Om zijn studenten aan een goede stageplek te helpen, organiseerde Lentz een ‘stagespeeddate’ voor de tien besten binnen zijn opleiding. Ze kregen de kans om elk vijf minuten in gesprek te gaan met tien verschillende organisaties. Romy Koopsen is een van de deelnemende studenten. Ze heeft inmiddels een stageplek gevonden bij het Diakonessenziekenhuis
‘Studenten willen een stage, maar we moeten ook voldoende onderwijs bieden’ De rechtenopleiding denkt een aantrekkelijk alternatief te bieden. Zij heeft de handen ineengeslagen met advocatenkantoren en andere instellingen en biedt masterclasses aan, ná de master. Daarin lopen studenten vier of vijf maanden stage en krijgen ze aanvullend onderwijs van docenten en praktijkjuristen.” Evelien de Vries, rechtenstudent en studentraadslid van de faculteitsraad Recht, Economie, Bestuur en Organisatie zou liever zien dat de stage een integraal onderdeel van de master was. Toch is ze positief over de masterclasses. “Die bieden net dat beetje extra dat de student graag wil, theorie en praktijk. Ik vind het een mooie samenwerking tussen de uni en de arbeidsmarkt, zo stoom je studenten echt klaar. Ik denk alleen dat de beperkte capaciteit een probleem zal worden.” De masterclasses zijn elk toegankelijk voor zo’n vijftien studenten, niet iedere student kan deelnemen. Om ook andere afgestudeerden die graag stage lopen te helpen, hebben de
Jolien Schuring (23) doet de master Orthopedagogiek en loopt stage op Mytylschool Ariane de Ranitz in Utrecht.
‘In het echt is alles anders’ “Ik kwam op mijn stageplek met een heleboel kennis, maar op praktisch gebied wist ik nog helemaal niks. Over autisme had ik ontzettend veel gelezen, maar een autistisch kind herkende ik niet. In het echt is alles anders. “Door de stage voel ik me veel competenter als orthopedagoog. Ik leer hoe je met kinderen omgaat, een behandelplan opstelt en leerkrachten begeleidt, maar ook hoe vergaderingen gaan en hoe je samenwerkt met collega’s. Mijn begeleidster heeft me heel vrij gelaten, ik mocht alles zelf uitzoeken. Inmiddels doe ik zelf behandelingen en diagnostiek van kinderen. “Je hebt de praktijk gewoon nodig, en daar moet ook de tijd voor zijn. Geen stage van drie maanden en een dag per week, want tegen de tijd dat je er dan een beetje in zit, is het alweer afgelopen. Natuurlijk is theorie belangrijk, je moet de stoornissen kennen en weten wat de verklaringen zijn voor gedragsproblemen. Maar ervaring haal je niet uit boeken en artikelen.”
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
27
ADVERTENTIES
Met de master Artificial Intelligence advertentie breng je de toekomst Betawetenschappen halveeen pagina stap dichterbij • multidisciplinair • een van de meest innovatieve gebieden binnen de informatica • toegankelijk voor bachelors informatica, kunstmatige intelligentie, psychologie, filosofie en taalwetenschappen
www.uu.nl/programmes/ai
28
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
in Utrecht. “Tien sollicitaties op een ochtend, zo voelde het een beetje,” zegt ze. “Heel intensief, want je moet jezelf steeds weer presenteren en informatie in je opnemen over wat de stageplek te bieden heeft. En spannend, want je denkt toch: straks kiest niemand me!” Voor vicedecaan Van den Brink is het systeem van de speeddate bij Communicatie en organisatie een voorbeeld: de beste studenten hebben de beste kans op een mooie stageplek. “Daar gaat een stimulans vanuit voor studenten. Die kant willen we bij meer masters op.” Dat de opleiding met een half jaar verlengd is, maakt de ruimte voor de stage groter, stelt Van den Brink. “Maar we kunnen niet zomaar alle masters verlengen.”
op de arbeidsmarkt moet het hbo doen. Het is niet de bedoeling dat universitaire stagiairs een soort koffieslaven worden in een bedrijf.” Het is een standpunt dat de meeste studenten niet met hem lijken te delen. Het onderzoek doen is bijzaak voor hen. Zeker studenten in de alfa- en gammahoek willen vooral werkervaring opdoen, zodat ze beslagen ten ijs komen als ze straks gaan solliciteren. Wouter Le Febre: “De stage is een middel om je van al die honderden anderen te onderscheiden.”
Lieveke Peeters: “De vakgroep benadrukt dat het doel van onderzoeksstages in mijn studie is om data te verzamelen. Maar daarmee gaan ze voorbij aan het feit dat ik op mijn stageplek superveel leer. Dat ik hier gesprekken met mensen voer en weet wat er gaande is in het bedrijf, geeft verdieping aan mijn onderzoek. En laten we eerlijk zijn, we worden opgeleid tot onderzoeker, maar de meeste studenten gaan niet promoveren maar werken. Daar wringt iets. Dat moet de universiteit niet ontkennen.” ■
Werkervaring vs. onderzoekservaring Een bijkomende reden waarom sommige opleidingen aarzelen bij een stage in een éénjarige master is dat deze stages vaak vooral oriënterend zijn, studenten willen snuffelen aan hun toekomstige werkveld. Voor de opleidingen is dat arbeidsperspectief van studenten niet onbelangrijk, maar ze hechten er vaak waarde aan dat de student onderzoekservaring opdoet tijdens een stage. Bert van den Brink van Geesteswetenschappen: “Het hoeft geen louter academische exercitie zijn, maar je moet er wel academische vaardigheden op los kunnen laten.”
‘De stage is een middel om je van al die honderden anderen te onderscheiden’ Bij de faculteit Bètawetenschappen (vrijwel uitsluitend tweejarige masters) zijn alle stages onderzoeksstages. In veel masters is een stage niet verplicht, studenten kunnen er ook voor kiezen om een onderzoeksopdracht te doen aan de faculteit, bijvoorbeeld in een laboratorium. Decaan Gerrit van Meer: “De eis die we aan stages stellen is minimaal wat we vragen van een project binnenshuis. Tijdens de stage moet de student zich bezighouden met een wetenschappelijk onderwerp en de kwaliteit van het onderzoek moet hoog genoeg zijn.” Masterstudent Nanomaterials: Chemistry and Physics Frans Dekker kan zich daar helemaal in vinden. “Een universitaire opleiding leidt mensen op die in het onderzoek terecht moeten komen, niet die bij een bedrijf aan de slag willen gaan”, zegt hij. “Studenten voorbereiden
Martijn van Berlo (27) doet de master Environmental Biology en loopt stage bij Ecosystem Return Foundation in Amsterdam, een jong bedrijf dat institutionele beleggers helpt te investeren in herstel van het ecosysteem.
‘De praktijk is gevarieerder en concreter’ “Je hebt niet per se een stage nodig om een baan te vinden. Als je jezelf goed kunt verkopen, kunt uitleggen waarom jij van toegevoegde waarde bent voor een bedrijf, red je het ook wel zonder stage. Toch kan ik het absoluut aanbevelen, en dan vooral als het buiten de universiteit is. “Zonder stage had ik alleen maar de wetenschappelijke kant van biologie gezien, nu zie ik de praktische kant. En die bevalt me veel beter, want die is gevarieerder en concreter. We werken naar een doel toe: het herstel van ecosystemen. Ik verdiep me in herstelprojecten in Spanje, kijk wat er nodig is om daar tot succesvol en winstgevend natuurherstel te komen. “Stage lopen is natuurlijk goed voor je netwerk, je ontmoet veel mensen die je aan de universiteit niet tegen zou komen. Maar de werksfeer binnen een bedrijf is ook heel anders dan in een academische omgeving, veel minder solitair. “In het onderzoek dat ik tijdens mijn studie deed bestonden de contactmomentjes uit koffieleuten in de pauze, hier werken we nauw samen. We formuleren samen criteria waarmee we herstelprojecten kunnen beoordelen op uitvoerbaarheid. Op basis daarvan ontwerpen we een selectietool. Zo leer ik ook wat in een professionele omgeving mijn sterke kanten zijn.”
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
29
ADVERTENTIES
BEZOEK DE MASTERAVOND OP 8 OKTOBER 2014 Vanaf 17.00 uur geven vrijwel alle masterprogramma’s van de universiteit voorlichting. Ook kun je vragen stellen aan studieadviseurs, docenten, studenten of alumni. Meld je aan via uu.nl/masteravond
Bekijk vanaf 1 oktober de nieuwe mastersite
uu.nl/masters
Focus jij je op je
studie
Regelen wij je
studieboeken
Ook 2e hands!
Studieboeken nodig? Bestel ze simpel, snel én met korting op studystore.nl. Of kom langs in één van onze winkels in Utrecht: Heidelberglaan 8 Minrebroederstraat 13
30
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
DUBS KEUZECOACH Een master kiezen: hoe pak je dat aan? Waar moet je op let ten? En hoe omzeil je de valkuilen? DUBs keuzecoach begeleidt je in vijf stappen naar de master die helemaal bij jou past.
T E K S T: I N GE R A Z E N BE R G
STAP 1 VOORUIT MET DIE GEIT Wellicht heb je geen flauw idee welke master je wilt gaan volgen, zelfs niet of je überhaupt nog een master wilt doen. Soms lijk t je hoofd in het zand steken dan een goede optie, maar raad eens: dat is het niet. Studieloopbaanadviseur Jack y Limvers van Centrum Studiekeuze ziet regelmatig dat studenten bevriezen omdat ze bang zijn voor een keuze die hun hele verdere loopbaan beïnvloedt. Maar niks doen is niet handig; voor je het weet heb je alle inschrijfdeadlines gemist. De angst van studenten is bovendien overdreven, aldus Limvers. Met een beetje creativiteit kan je altijd je bijbaan en je commissiewerk zo labelen dat die per fect passen binnen welke ambitie je later nog krijgt. Accepteer de onzekerheid en ga aan de slag!
STAP 2 ALS JE GROOT BENT Snel geld verdienen of de wereld verbeteren? Wat is voor jou belangrijk in een baan? Bedenk wat je graag zou doen in je werk: de boel aansturen vanuit een managementpositie of zelf aan de slag? En wat dan precies? Beleid maken, met mensen werken, onderzoeken, lesgeven, of adviseren? Het kan helpen te bedenken wat vroeger je droombaan was (brandweerman, schrijver, juf?). Schrijf op wat je daarin aantrok. Was dat bijvoorbeeld creatief zijn, problemen oplossen, de superheld spelen? Onderzoek ook andere beroepen. Vraag hulp aan je omgeving: wat vinden zij bij je passen? Kijk voor een overzicht van baanperspectieven in de Keuzegids Universiteiten of op Studiekeuze123.nl.
STAP 3 WAT JIJ LEUK VINDT Vraag meteen ook aan je familie en vrienden waar je volgens hen goed in bent. Als hun reacties je niet helpen een keuze te maken, heb je in elk geval een egoboost gehad. Bedenk dan wat je nu leuk vindt om te doen. Welke vakken vond je interessant tijdens je bachelor? Over welke thema’s wil je meer te weten
komen? Kijk vooral ook buiten je studie naar waar je plezier in hebt en waar je in uitblink t. Uiteindelijk wil je toch een master die bij jouw persoonlijkheid past.
STAP 4 E XPLOREREN EN CONCRETISEREN Goed dat je weet dat je een brede master wilt om later de wereld te verbeteren in een baan waarin je gebruik maak t van je onderzoeksvaardigheden. Maar als een master in die richting niet bestaat, ben je geen steek verder. Kijk, vergelijk en kom tot een lijstje met masters die je daadwerkelijk zou kunnen volgen. Schroom niet om uitgebreid rond te neuzen, binnen en buiten de UU. Want hoewel Utrecht natúúrlijk de leukste en beste universiteit heef t, wordt jouw favoriete master misschien wel in Maastricht gegeven. Ga naar voorlichtingsdagen, spreek studenten die de master volgen, duik in het studieprogramma, scoor een literatuurlijst en zoek uit waar de docenten van de masters als wetenschapper onderzoek naar doen.
STAP 5 EVEN L ATEN SUDDEREN Je hebt alle informatie verzameld. Je weet welke keuzes je hebt, maar bent er nog niet uit welke master (of andere tijdsbesteding) het wordt. Tijd om wat leuks te gaan doen! Keihard uitgaan, uren hardlopen of een stedentrip. Het maak t niet uit wat je doet, als je maar stopt met denken. In zijn boek ‘het slimme onbewuste’ zegt hoogleraar Psychologie Ap Dijksterhuis het al: bij complexe keuzes helpt het om, nadat je alle informatie verzameld hebt, er een nachtje over te slapen. Je onbewuste gaat dan voor je aan de slag. Dus geef jezelf vrij. Waarschijnlijk komt de keuze vanzelf tot je als je ergens op een strandje aan een Pina Colada nipt. Meer begeleiding nodig bij je masterkeuze? Kijk op www.centrumstudiekeuze.nl. Met dank aan Jacky Limvers van Centrum Studiekeuze (waar je altijd nog terecht kunt als deze fantastische tips niet werken).
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
31
IN DUBIO
Een bacheloruniversiteit
ook kunnen denken dat de Utrechtse masterprogramma’s nu niet wervend of aantrekkelijk genoeg zijn. De rector
Wist jij dat? Utrecht trekt elk jaar een
veel ‘grote’ bachelorstudies hebben waar
waarschuwde dat de Universiteit Utrecht
stuk minder masterstudenten dan dat er
horden eerstejaars op afkomen die niet
zomaar een ‘bacheloruniversiteit’ kan
Utrechtse bachelorstudenten afstude-
precies weten wat ze willen. Na drie jaar
worden als de studies niet eens goed
ren. Alleen de balans van de Universiteit
studie weten ze dat beter en gaan ze op
tegen het licht worden gehouden. Veel
Maastricht is negatiever. Raar toch?
zoek. Maar er wordt ook wel gezegd dat
mensen binnen de universiteit redene-
Utrecht slachtoffer is van het eigen suc-
ren bij het horen van die term als volgt:
Hmm, waar komt dat verschil vandaan?
cesvolle beleid. Utrechtse studenten kun-
bacheloruniversiteit ≠ masteruniversiteit
Dat is moeilijk te zeggen; het is ook niet
nen de luxe nemen om na de bachelor om
≠ onderzoeksuniversiteit. Dat is natuurlijk
bij alle studies zo. Er zijn enkele populaire
zich heen te kijken. Ze zijn meer dan stu-
een weinig aanlokkelijk vooruitzicht voor
urban legends. Zo zou Utrecht veel ‘pro-
denten van andere universiteiten gewend
de hoogstgeplaatste Nederlandse univer-
vinciale’ eerstejaars trekken. Die hebben
dat ze écht klaar moeten zijn voordat ze
siteit op de beroemde Sjanghai-ranking
na drie jaar bachelor plots wel de moed
met een master beginnen. De bachelor-
die wetenschappelijke prestaties meet.
verder de Randstad in te trekken, naar
rendementen van de UU zijn niet voor
Nu kun je de getallen ook wel nuanceren.
Amsterdam bijvoorbeeld. Als ze willen,
niets al jaren de beste van Nederland.
Geesteswetenschappenstudenten zijn
kunnen ze ook nog lekker blijven wonen
bijvoorbeeld voor een groot deel ver-
waar ze wonen, want vanuit Utrecht is
Moeten we ons zorgen maken?
antwoordelijk voor de negatieve balans,
alles bereisbaar. Ook zou Utrecht relatief
Nou, je zou op basis van dezelfde cijfers
terwijl juist die studenten na de bachelor
COLUMN
Masters met toekomst Wordt de Nederlandse academicus straks toch eerst en vooral een Bachelor? Zover is het nog niet en het is ook zeker niet zo dat werkgevers blij zijn met alleen een bachelordiploma. Het zou ook vreemd zijn als de universitaire opleiding straks drie jaar gaat duren en het hbo vier jaar voor het bachelordiploma blijft eisen. Toch maar een Master dus. Maar wat voor master, waar en letterlijk tegen welke prijs? Er zijn ontzettend veel mas-
32
teropleidingen en die zijn ook nog verdeeld in tweejarige onderzoekmasters die je voorbereiden op een promotie en professional masters. In de alfa- en gammawetenschappen is de eenjarige master standaard, maar in het buitenland is men daar niet van onder de indruk. De onderzoekmasters zijn tweejarig, maar niet altijd is er een promotietraject aan verbonden. Ik raak er zelf steeds van in de war. Dat wordt nog versterkt
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
door de voortdurende discussie over de financiering van de masteropleiding. De universiteit moet hier zelf keuzes maken – er komt niet meer geld als men meer tweejarige opleidingen wil bieden. Telkens worden er weer plannen aangekondigd om de master te laten betalen door de student en zijn of haar ouders. In het onderwijs geldt steeds meer het principe dat wat in het basisonderwijs gratis begint geheel of ten dele voor eigen rekening gaat komen naarmate men de top van de onderwijspiramide nadert. In een periode van hoogstens tien maanden, want dat is de werkelijke duur van een eenjarige master, kan natuurlijk niet zo veel. Een serieuze stageperiode is uitgesloten en dat maakt werkgevers ook terughoudender om überhaupt nog stageplaatsen aan te bieden. De scriptie-eisen liggen behoorlijk hoog en voor het schrijven van een goede scriptie heb je echt tijd nodig. Dat beperkt weer de onderwijsruimte. Wie de onderzoekersopleiding wil doen, kan er steeds minder
op rekenen dat die uitmondt in een promotietraject. De eerste geldstroom is kleiner geworden en moet vaak voor matching van de tweede en derde geldstroom ingezet worden. Wie vooral een klinische carrière ambieert, bijvoorbeeld klinisch psycholoog of orthopedagoog, weet nu al dat de opleiding daarvoor na de masterfase en buiten de universiteit plaatsvindt, tenminste als je een arbeidsplaats in een klinische setting hebt gevonden. Dat de oplossing van alle problemen ligt in een tweejarige masterfase voor iedereen, is overdreven. Een tweejarige master zou wel helpen om de kwaliteit van het diploma beter te kunnen waarborgen en de voor binnen- en buitenstaanders moeilijk te begrijpen differentiatie in studieduur op te heffen. Er wordt over gepraat en door velen ook naar verlangd, maar er ligt voorlopig nog geen besluit. Paul Schnabel is Universiteitshoogleraar
vaak een studiepauze inlassen. Dat ver-
Klinkt nog een beetje vaag …
studenten zich daarna in een master echt
tekent het beeld, vinden critici. Maar de
De meeste opleidingen werken op dit
gaan voorbereiden op wat ze later gaan
uitspraak van de rector was ook vooral
moment nog aan hun precieze plannen,
doen. Maar dat betekent nog niet dat je
bedoeld als een wake up call. De univer-
dus je moet even afwachten. Het univer-
bedrijven of de arbeidsmarkt de boel laat
siteit ziet immers nog veel meer redenen
siteitsbestuur heeft wel uitgangspunten
dicteren. In de universitaire plannen staat
om de masters te vernieuwen.
geformuleerd. Zo worden opleidingen
dat wetenschappelijk onderzoek straks
Studenten, afgestudeerden, potentiële
interdisciplinairder en internationaler.
voorop staat in alle vernieuwde masters.
werkgevers en maatschappelijke orga-
Daarnaast komt er een bureau Career
Het gaat er vooral om dat studenten daar-
nisaties vinden dat de kloof tussen de
Services voor stagebemiddeling en loop-
naast ook leren hoe ze zich na hun studie
academische opleiding en hun eigen
baanbegeleiding.
behoeften erg groot is. De Wetenschap-
kunnen redden, en liever nog: hoe ze de maatschappij een beetje verder kunnen
pelijke Raad voor het Regeringsbeleid
Zeg je nu dat we dat masteronderwijs
helpen. Je opleidingen toekomstproof
wees er vorig jaar ook al op: universitei-
economisch productief moeten maken?
maken, wordt dat ook wel genoemd.
ten beseffen dat ze niet alleen hun eigen
Hoe zit het met academische vorming?
Het is in ieder geval iets dat studenten
onderzoekers opleiden, maar verbinden
Het mooiste zou natuurlijk zijn als we de
graag willen en dat veel afgestudeerden
daar geen consequenties aan. Met een
studieduur zouden kunnen verlengen,
gemist hebben. En dan kan die angst
vernieuwing van de masters moeten de
maar tweejarige masters voor iedereen
een ‘bacheloruniversiteit’ te worden ook
vaardigheden die studenten later in de
zitten er voorlopig niet in. De gedachte
overboord.
‘normale’ grotemensenwereld nodig heb-
is bovendien steeds vaker dat de ‘vor-
ben beter in beeld komen.
ming’ in de bachelor plaatsvindt en dat
T E K S T: X A N DE R BR O N K HO R S T
C A R TOON: NI EL S BONG ERS
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
33
De Reßnie In de kantine boven de loods hangen roeivrienden met een biertje in de afgeleefde bankstellen, for old times’ sake. We zijn op de jaarlijkse Oud-Orcadag. Voormalige leden van de roeivereniging wachten op de pubquiz en op de barbecue, later die avond buiten aan het Merwedekanaal. Ze studeerden allemaal in Utrecht, een enkeling ging voor een master naar een andere stad. Maar die tijd is al even voorbij; ze hebben nu een serieuze job. DUB Magazine vraagt: ben je nog blij met je masteropleiding?
34
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
3
1
4 6
2 5
T E KS T: X A NDER BRONK HORS T F O T O: I VA R PEL
1
Jeroen Hendrikx (31) Masterdiploma: Farmacie, 2009 Vanaf 2010 werkzaam in het Amsterdamse Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis, sinds 2014 als ziekenhuisapotheker in opleiding.
“De Utrechtse master wil dat studenten zich later als apotheker opstellen als medebehandelaar van de patiënt, naast de arts. Ik heb daardoor veel basiskennis van ziekten en geneesmiddelen, maar achteraf gezien had ik misschien toch liever in Groningen gestudeerd. Bij die andere Nederlandse farmacieopleiding is er meer aandacht voor de biologische en scheikundige facetten. Ik heb gemerkt dat dat meer mijn interesse heeft. Artsen zijn daarin ook wat minder opgeleid, zodat je werkelijk ondersteuning kunt bieden.”
2
Koos ten Thije (24) Masterdiploma: Geneeskunde, 2014 Arts-assistent niet in opleiding in het St. Antoniusziekenhuis, afdeling spoedeisende hulp, sinds 2014.
“Medisch-inhoudelijk en ook sociaal-communicatief heb ik heel veel geleerd tijdens mijn master. Wat ik heb gemist, zijn organisatie- en managementskills. Tijdens mijn master heb ik daarom het Utrechtse interdisciplinaire honoursprogramma van de Young Leaders League gevolgd. Als ik nog een keer de keuze had, zou ik waarschijnlijk na mijn bachelor een jaar naar het buitenland gaan om managementvakken te volgen. Maar daarna zou ik toch weer verder gaan met Geneeskunde.”
3
Myrthe van de Venne (25) Doctoraaldiploma Diergeneeskunde, 2013 Dierenarts bij Veterinair Centrum Holland Noord, sinds 2014. Daarnaast parttime financieel medewerker van Stichting MOVE die sportende studenten en leerlingen in achterstandswijken met elkaar in contact brengt.
“Ik heb veel praktische vaardigheden opgedaan tijdens de coschappen van Diergeneeskunde. Maar in die periode heb je nog niet echt eigen ‘patiënten’. Bovendien verschilt de kwaliteit van de begeleiding. Het gat tussen de wetenschappelijke insteek in de universiteitskliniek en de ‘simpele’ oplossingen in een ‘gewone’ praktijk blijft groot. Daardoor is het ook lastig
een baan te vinden. Werkgevers vinden dat je nog niks kunt, en er zijn zelfs afgestudeerden die zich niet zeker genoeg voelen om de praktijk in te gaan.”
4
Janne Houben (26) Masterdiploma: Orthopedagogiek, 2011 Persoonlijk begeleider gehandicaptenzorg bij Abrona, sinds 2011.
“Tijdens een studie Orthopedagogiek leer je hoe je een cliënt moet analyseren en hoe je de talenten en beperkingen van iemand kunt bepalen. Maar daarbij ga je bijna altijd uit van een ideale situatie. Als je eenmaal echt aan het werk gaat, merk je dat er allerlei praktische knelpunten zijn: er is bijvoorbeeld geen geld of geen tijd voor goede diagnostiek. Je hebt dan veel creativiteit, doorzettingsvermogen en discipline nodig om je werk toch goed te doen. Die dingen maken mijn werk extra interessant, maar misschien kan een opleiding er ook wat meer aandacht aan besteden.”
5
Roderik Bronkhorst (26) Masterdiploma: Financial economics in Rotterdam, 2012 Investment Banking Analist bij de Rabobank, sinds 2012.
“Mijn master was erg gericht op een carrièreperspectief, in stages heb ik veel praktische werkervaring opgedaan. Daar ben ik achteraf erg blij mee. Maar soms denk ik wel eens dat ik beter mijn best had moeten doen tijdens mijn bachelor Economie in Utrecht. Dan had ik er ook voor kunnen kiezen om een master aan een mooie buitenlandse universiteit te doen.”
6
Sander Bijvank (26) Master: Communicatie, beleid en management, 2012 Trainee bij de BEL Combinatie (gemeente Blaricum, Eemnes en Laren), sinds 2013.
“Ik heb absoluut geen spijt van mijn studiekeuze. Ik heb veel geleerd en bovendien ook veel naast mijn studie gedaan, bij Orca maar ook bij mijn studievereniging. Ik had me misschien nog beter kunnen voorbereiden op het werkende leven als ik niet alleen maar onderzoeksstages had gedaan. Een échte stage in een functie binnen een organisatie heb ik daardoor gemist. Maar dat had ik destijds ook zelf kunnen regelen.”
MAGAZINE SEPTEMBER 2014
35
3 H O O G DOOR YPE DRIESSEN