DUB magazine

Page 1

magazine

Het nieuwe studeren Hollandse mentaliteit hinder t student

September 2012

Motivatie meten is een illusie

De studieswitch van Peter Buwalda


ADVERTENTIE

De Faculty Club Voor alle medewerkers en alumni van de Universiteit Utrecht.

Reserveer een sfeerrijke vergaderruimte. Een plek om rustig wat te werken.

ontmoeten & ontspannen Reserveer een sfeerrijke vergaderruimte. Een plek om rustig wat te werken. Organiseer een feestje of promotiediner. Maak een lunchafspraak met collega’s of nodig ze uit voor een borrel na werktijd. Onthaal gasten op een prima diner. Kom naar een van onze evenementen zoals het happy hour.

Lidmaatschap is gratis voor medewerkers van de UU en UMC Utrecht Aanmelden en meer informatie: www.uu.nl/facultyclub Achter de Dom 7 030 2539911

02

September 2012


In dit themanummer 06 | T opmen ta l it eit Nederlandse studenten zijn minder gemotiveerd dan studenten in andere landen.

12 | D e DUB Mo ti vatiecheck FOTO: I VA R P EL

Ga jij eigenlijk wel helemaal voor je studie?

15 | He t Gr o t e S tud en t end ebat Vier studenten in gesprek over hun manier van studeren.

20 | He t brein en d e bel oning Met een hersenscan de motivatie meten? Dat is een illusie.

24 | Mo e t jij nie t n a a r huis? Hard studeren en een actief nachtleven: een lastige combi.

26 | Pr o ef stud eren Matching en selectie en de Studiestar t van Rechten.

34 | Bril ja n t en koppig Hoe Peter Buwalda van een Utrechtse student een succesauteur werd.

Voorwoord De wereld van het hoger onderwijs stond het afgelopen jaar flink op zijn kop. Vanuit de politiek werd kritisch gereageerd op de studieduur: men vond dat studenten gemiddeld te lang studeerden. Een ander veelgehoord punt van kritiek was dat de kwaliteit van het onderwijs niet altijd even goed zou zijn. In Utrecht is de situatie beter: het studiesucces is het grootste van het land. Uit een visitatie van de overheid in 2012 blijkt dat Utrecht een breed gedragen kwaliteitscultuur heeft en leidend is in NoordwestEuropa op het gebied van onderwijsinnovaties. Toch halen ook in Utrecht nog te veel studenten niet op tijd de eindstreep. Daarom is in 2011 het project BaMa 3.0 gestart om het Utrechtse onderwijsmodel verder uit te bouwen. Hierin zijn motivatie en ambitie belangrijke sleutelwoorden. Studenten die naar Utrecht ko-

V erder

men, moeten met ambitie aan hun toekomst willen werken. Ze hoeven

11 Buitenlandse studenten | 19 Lusten en lasten van docenten | 23 Column Dieudonnée van de Willige | 30 In Dubio | 30 Cartoon Niels Bongers | 31 Column Frank van der Salm | 36 3Hoog

nog niet precies te weten wat ze willen, als ze maar gemotiveerd zijn om daar achter te komen. Voor u ligt een themamagazine van DUB waarin artikelen staan die gaan over motivatie en ambitie. De ambitie van de Universiteit Utrecht is om studenten optimaal op hun plek te krijgen: een plek waar ze zich het best kunnen ontwikkelen en hun talenten kunnen benutten. Goed

COVERFOTO: JULIE HUIZINGA

COLOFON Dit themanummer is een uitgave van het journalistiek onafhankelijke Digitaal Universiteitsblad (DUB) in opdracht van het College van Bestuur van de Universiteit Utrecht. Postadres: DUB, Postbus 80.125, 3508 TC Utrecht Bezoekadres: Heidelberglaan 8, kamer 123, De Uithof Telefoon: 030-2533335 Email: redactie@dub.uu.nl Internet: w w w.dub.uu.nl Twitter: w w w.twitter.com/ dubnieuws Facebook: w w w. facebook.com/dubnieuws Hoofdredactie: Ries Agterberg Coördinatie en eindredactie: Xander Bronkhorst Ontwerp en vormgeving: Helga Wellink Acquisitie: Noor van Haaren Drukwerk: Roto Smeets Oplage: 18.000 Medewerkers: Niels Bongers, Mikel Buwalda, Ype Driessen, Ernst-Jan Hamel, Erik Hardeman, Julie Huizinga, Marthe Kalkhoven, Gwenda Knobel, Thijs Kuipers, Ivar Pel, Inge Razenberg, Frank van der Salm, Dieudonnée van de Willige Denktank: Mirjam Bok, Gerrit Heil, Michelle Jansen, Anne Roeters, Rob van der Vaart, Guy de Wijkerslooth. Copyright: Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder voorafgaande toestemming van het Digitaal Universiteitsblad.

kiezen is daarbij belangrijk en daarom stelt de Universiteit Utrecht met ingang van 2013 als eerste in Nederland matching verplicht voor alle bacheloropleidingen. In dit magazine kun je onder meer lezen hoe de universiteit dit wil aanpakken. Maar ambitie en motivatie houdt niet op bij matching. De universiteit wil dat studenten, vooral het eerste half jaar, intensief gevolgd worden door tutoren om hen te helpen. Daarnaast wordt het onderwijs intensiever door meer contacturen. Ook krijgt elke bacheloropleiding een driejarig honourscollege voor de meest getalenteerde en gemotiveerde studenten. Daarmee kunnen deze studenten zich onderscheiden bij eventuele selectie bij vervolgopleidingen en op de arbeidsmarkt. Om dit te bereiken heb je goede docenten nodig die zich inzetten voor de student. Want dat is de kern van alle succes: pas als studenten en docenten elkaar inspireren, kan werkelijk goed onderwijs ontstaan. In dit magazine komen zowel docenten als studenten aan het woord. Wij vinden het belangrijk dat er voortdurend nagedacht wordt over het academisch onderwijs. Je moet altijd blijven vernieuwen, zodat studenten zich kunnen ontplooien en complexe vraagstukken leren aanpakken. Want in Utrecht worden de leiders van de toekomst opgeleid! Bert van der Zwaan is rector magnificus van de Universiteit Utrecht.

September 2012

03


F O T O : I VA R P E L

V erwachtingsvol | Nieuwe s tudent en k ijken bij de af trap van de Utr echt se Intr oduc tietijd op het t err ein van het Uni ver si t y College in gespannen af wachting naar wat komen gaat. 04

September 2012


September 2012

05


06

September 2012


Motivatie begint in de baarmoeder De gemiddelde student wil vooral een leuk leven leiden. Die t ypisch Nederlandse houding vraagt om een cultuuromslag. Tot het zover is, moet de universiteit de studenten motiveren. T E K S T: G w en da K n o bel I I L L U S T R AT I E : M A R T H E K A L K HO V E N

De Universiteit Utrecht zou het liefst alleen onderwijs geven aan gemotiveerde studenten: jongeren die er voor gaan, die niet tevreden zijn met zesjes, die extra werk niet schuwen en die niet bang zijn om de beste te willen zijn. Die studenten zorgen voor een ambitieus studieklimaat en jagen de universiteit niet op kosten door inefficiënt te studeren. Later zijn deze topacademici een aanwinst voor de maatschappij, zo is bovendien het idee. De realiteit is weerbarstiger. Veel studenten nemen genoegen met lage cijfers

gemotiveerde student is een product van deze cultuur. Motivatie begint in de baarmoeder.” Kijk ook naar China, zegt Van Tartwijk. “Dat is een zeer prestatiegerichte maatschappij. Wil je daar iets bereiken, dan zul je heel erg je best moeten doen. Een maatschappij die zo is ingericht, heef t natuurlijk ook heel nare kanten, maar als je China met Nederland vergelijkt, kun je in elk geval concluderen dat je gemotiveerd wordt als je meer moet doen om je doel te halen.”

en vinden het niet erg een jaar langer over hun studie te doen. ‘Ik mag toch ook een beetje leuk leven’, lijkt het argument. Een typisch Nederlandse opmerking, zeggen de Utrechtse onderwijskundigen

Concurrentie

Theo Wubbels en Jan van Tartwijk. Zij buigen zich onder meer over de vraag waarom de Nederlandse student in vergelijking met studenten uit andere landen over minder motivatie lijkt te beschikken. Motivatie, zo zeggen de twee, is voor een deel cultureel bepaald. Wubbels: “Vergeleken met andere landen vinden Nederlanders vaak dat je recht hebt op veel feest- en vakantiedagen, en dat je parttime mag werken. Het leven is hier relatief gemakkelijk. Als je het al goed hebt, waarom zou je het dan nog beter willen hebben? Het wordt dan als overdreven beschouwd om je hoofd boven het maaiveld uit te steken. De niet-

Meer of minder gemotiveerd: veel Nederlandse studenten halen gewoon de eindstreep en komen met een bul uit de collegebanken. Dus is er eigenlijk wel een probleem?

Het antwoord op die vraag, zit hem volgens Wubbels en Van Tartwijk in het woord ‘ globalisering’. De Nederlandse gediplomeerde moet op de arbeidsmarkt niet alleen concurreren met landen cultuurgenoten. Steeds vaker neemt hij of zij het op tegen afgestudeerden uit het buitenland. Wubbels: “Is het erg om met een zes de universiteit te verlaten? Nee, in theorie niet. Maar als een student met hogere cijfers de baan krijgt die jij ambieert, dan kun je stellen dat het op zijn minst niet handig is om je studietijd af te sluiten met een zes gemiddeld. Bovendien willen we als Nederlandse maatschappij natuurlijk ook graag dat ons land in de wereld een woordje blijf t meepraten.”

Zelf ver trouwen Wubbels en Van Tar twijk onderscheiden drie factoren die de motivatie van Nederlandse universitaire studenten kunnen vergroten. In de eerste plaats zou het voor de motivatie van de studenten goed zijn als er meer dan alleen een v wo-diploma gevraagd zou worden om toe te mogen treden tot de wetenschappelijke wereld. Ex tra toelatingseisen, zoals een hoger gemiddeld eindexamencijfer, kunnen helpen de matig gemotiveerde v wo’er eruit te zeven. Wie de horde met positief gevolg heef t genomen, is trots: een groeimoment

Theo Wubbels: ‘Is het erg om met een zes de universiteit te verlaten? In theorie niet.’

Jan van Tar twijk: ‘Als je in China iets wilt bereiken, zul je erg je best moeten doen.’ September 2012

07


0 19 10 98

nd

rla

d

de

lan

Ne

Fin

nri

jk

d

ste

an

Oo

erl

en

its

eg

Zw

No

orw

ch

jk

kri

nd

ma

tla

ne

De

Es

EU

0%

Ts je

10%

an

20%

lië

30%

Fr

40%

Ita

50%

UK

60%

rke

70%

n

PERCENTAGE STUDENTEN DAT STREEF T NA AR HOOGST MOGELIJKE CIJFER

voor het motivatiegevoel. Kijk bijvoorbeeld naar Geneeskunde. Dat is een studie waarvoor een numerus fixus geldt. Er is maar een beperk t aantal plaatsen en een hoog gemiddeld eindexamencijfer biedt meer kans op toelating. Eenmaal binnen verkeer t de jonge student dan onder gelijkgestemden de uitverkorenen, de jongeren die net dat beetje meer wilden en konden. Die bovengemiddeld gemotiveerde studenten stimuleren elkaar weer. Hier is het niet hip om genoegen te nemen met een zes. Wil je in deze wereld blijven

‘De niet-gemotiveerde student is een product van onze cultuur’

Nederlandse studenten blijken minder streberig dan studenten uit andere Europese landen. Kanttekening: de 70.000 ondervraagde studenten

studeerden al in 2000 af aan een universiteit of hogeschool, nog vóór

de invoering van de bachelor-masterstructuur. Sindsdien is in het hoger onderwijs geen vergelijkend Europees onderzoek op deze schaal meer gedaan, voor zover Jan van Tartwijk weet. Uit ander internationaal vergelijkend onderzoek blijkt overigens dat het niveau van de minst presterende Nederlandse studenten in vergelijking met de lage presteerders uit andere landen relatief hoog is. Daar staat weer tegenover dat Nederland relatief weinig studenten heef t die opmerkelijk goed presteren. bron grafiek: Centre for Higher Education Research and Information,

1 John Brennan, Kavita Patel & Winnie Tang

 ADVERTENTIE  

   Oude Tolhuys, Het     gewoon genieten. Tel.nr.: 030 – 251 12 15 per persoon gastvrij voor slechts

www.hetoudetolhuys.nl Weg naarhet Rhijnauwen Utrecht Auberge Oude 13-15, Tolhuys is een sfeervolle accommodatie aan de rand van Utrecht met diverse zalen en een uitstekend restaurant.

Zeer geschikt voor de meest uiteenlopende feesten. Op loopafstand van de Uithof én gratis parkeergelegenheid.

Weg naar Rhijnauwen 13-15, Utrecht 030 - 251 12 15, informatie@hetoudetolhuys.nl www.hetoudetolhuys.nl 08

September 2012

wonen, dan zul je daar voor moeten werken: groeifactor 2. Als je ten slotte wilt dat studenten ook op de langere termijn gemotiveerd blijven, dan zul je ze volgens Wubbels en Van Tar twijk autonomie moeten bieden. Studenten moeten - in elk geval voor een deel - de mogelijkheid hebben hun eigen interesses te volgen en hun eigen ideeën uit te voeren. Geef ze deze vrijheid. Als dank halen ze het beste er uit. Hun zelf ver trouwen neemt toe en daarmee hun motivatie.

Op de schop Als universiteiten meer gemotiveerde schoolverlaters binnen de poor ten willen halen, is het veranderen van de Nederlandse cultuur een belangrijke voorwaarde, denk t Van Tar twijk. “Het gedrag van jongeren wordt het meest beïnvloed door leef tijdsgenoten. Op de middelbare school is het nog steeds niet populair om goed je best te doen. Een meer prestatiegerichte cultuur zou die houding kunnen veranderen.” Ook het Nederlandse onderwijssysteem zou op de schop moeten, vindt Van


Tar twijk. “Nergens worden kinderen op zo’n jonge leef tijd voorgesor teerd in hun onderwijscarrière als in Nederland. De cito-score in groep 8 wordt heel

‘Op de middelbare school is het

belangrijk gemaak t, terwijl zo’n score weinig zegt over motivatie die zich nog

nog steeds niet

kan ontwikkelen.” Wubbels: “Een vmbo’er die toch nog een universitaire studie wil doen en

populair om goed

daar ook nog de motivatie voor heef t,

je best te doen’

krijgt daar in het huidige politieke klimaat bovendien de kans niet meer voor. Uit financiële overwegingen is de route vmbo-havo-vwo vrijwel onmogelijk gemaakt.”

Lat ligt hoog

door kleine gemeenschappen te for-

Totdat de Nederlandse maatschap-

meren, met veel contact met docenten, zodat ze niet anoniem zijn en zich veilig voelen binnen de groep. Verder moeten opleidingen het de stu-

pij er één is geworden waar prestatie een groot goed is, moet de universiteit blijven werken met de vwo’ers bij wie de motivatie tijdens de studie nog zal moeten groeien. Maar de universiteit kan volgens de twee wetenschappers ook nu al maatregelen nemen die ervoor zorgen dat dat gebeurt. Wie als vwo’er ‘zomaar’ binnenkomt, moet aan de universiteit het gevoel krijgen toch bijzonder te zijn. Dat kan door te benadrukken dat het niet elke jongere lukt om te beginnen met een wetenschappelijke studie. Vertel ze dat de lat hoog ligt. Ook moet de universiteit een stimulerende leeromgeving bieden. Dat kan

denten niet te gemakkelijk maken: het halen van een tentamen is een prestatie! Dus geen hertentamen met een 4, maar pas met een 5. Wie na de bachelor een master wil doen, moet aan eisen voldoen. Voor die vervolgopleiding kan immers weer worden geselecteerd. Niet toevallig zijn dat allemaal punten die al in mindere of meerdere mate hun weg in het Utrechtse onderwijsmodel hebben gevonden. De komende jaren moet duidelijk worden of die maatregelen werken. Een mooi onderzoeksterrein dus voor Van Tartwijk en Wubbels. ■

Kans: 0.5 0

‘Nergens worden kinderen op zo’n jonge leeftijd voorgesorteerd als in Nederland’

na een jaar

Wie zich op een laat moment

ges topt

inschrijft voor een studie loopt een groot risico om uit te vallen.

s tudeer t meer dan vier jaar

0. 4 0

Theo Wubbels: “Echt gemotiveerde studenten schrijven zich vroeg in.

in het vierde jaar

Dat zijn meestal studenten die al

afges tudeerd

op de middelbare school weten wat

0. 3 0

ze willen. Studenten Geneeskunde in drie jaar

moeten bijvoorbeeld al in de

afges tudeerd

vierde klas van de middelbare school het juiste profiel kiezen en

0.2 0

ervoor zorgen dat ze met een hoog gemiddelde het vwo verlaten om meer kans op toelating te maken.”

0.10 1 sep t e mbe r

15 augus t us

1 augus t us

15 jul i

Dag van aanmelding mannelijke psychologies tudenten

bron grafiek: Peter van der Heijden en collega’s, faculteit Sociale Wetenschappen

September 2012

09


Buitenlandse studenten over Nederlandse studenten Yi-Fen Liao (25, Taiwan) Studie hier: master Sustainable Development Studie daar: bachelor Geography aan de National Taiwan University “Als ik in Taiwan ’s avonds ging volleyballen en daarna weer terugkwam op de universiteit, dan deed ik mijn best om mijn professor niet te laten merken dat ik was weggeweest. Ze zeggen al snel: je cijfers zijn te laag, je besteedt te veel tijd aan andere dingen. “Hier in Nederland weten studenten goed wat ze willen. Ze kiezen voor de combinatie studie en sociaal leven. Ze weten: nú wil ik dit doen, en dán dat. Ik heb niet het gevoel dat ze weinig ambitieus zijn. “Het is een cultureel verschil. In Taiwan is het idee: hoe hoger het diploma dat je haalt, hoe beter je toekomst. En niet alleen jouw toekomst, ook die van je ouders en van je docenten. Je wilt een betere toekomst, toch? Dan moet je harder werken. Maar ik wil bewijzen dat je studie en je sociale leven elkaar niet uitsluiten.”

Devin Vartija (23, Canada) Studie hier: researchmaster History: Cities, States and Citizenship Studie daar: bachelor Arts & Sciences aan de McMaster University (Hamilton) “Tijdens mijn bachelor heb ik via een uitwisselingsprogramma ook al in Nederland gestudeerd, aan de UvA. Daar vertelden ze me dat de Nederlandse houding is: doe je best en probeer het te halen, maar niet tegen elke prijs. Ik ben gewend hoog in te zetten; je zou jezelf zomaar eens kunnen verrassen. “Nederlandse studenten lijken met een zesje tevreden. Bij de vakken die ik volg, zijn dat vaak studenten van andere masterprogramma’s. Binnen mijn eigen researchmaster heef t iedereen dezelfde hoge motivatie, denk ik. “Een oorzaak van dat verschil zou de hoogte van het collegegeld kunnen zijn. In Canada betaal je zo’n 6000 dollar per jaar. Je moet beurzen zien te halen om dat te bekostigen en hoge cijfers helpen daarbij. Hier is het collegegeld een flink stuk lager, dus waarom zou je harder werken?”

10

September 2012


Uit alle hoeken van de wereld komen studenten naar Utrecht voor een goede universitaire opleiding. Wat vinden zij van de inzet van de Nederlandse studenten die zij in de collegebanken tref fen? T E K S T en f o t og r afie : thijs kuipe r s

Matthias Egger (25, Zwitserland) Studie hier: PhD Marine Biogeochemistry Studie daar: master Environmental Sciences aan de ETH Zürich “In Zwitserland zijn studenten competitief. Natuurlijk zitten er mensen tussen die met een zesje tevreden zijn, maar de meesten doen hard hun best. Goede cijfers zijn belangrijk bij het vinden van een baan. Op de diploma’s wordt vermeld hoe jouw cijfers zich verhouden tot het gemiddelde van je jaar. “Presteer je ondergemiddeld, dan kun je nog wel een baan vinden, maar je moet dat dan wel compenseren met werkervaring of goede sociale vaardigheden. Overigens wordt een masterdiploma al als iets erg hoogs gezien. Een PhD doe je echt alleen als je – zoals ik - een academische carrière najaagt. “Hier in Nederland staan hoogleraren heel dicht bij de promovendi heb ik gemerkt. Ze proberen je te helpen. We vormen echt een groep. Dat is heel anders dan aan de ETH in Zürich. Of dat een cultuurverschil is, weet ik niet. Wat ook kan meespelen, is dat we daar wat verspreid over de gebouwen zaten.”

Jessica Wijngaarden (24, Canada) Studie hier: master Biomedical Sciences Studie daar: bachelor Biology aan het King´s University College (Edmonton) “Wanneer je voor het eerst Nederlandse studenten ontmoet, dan is je indruk: die willen gewoon een voldoende en verder niks. Maar dat is een eerste impressie, ik kwam er al snel achter dat ze vrij competitief ingesteld zijn. “Nederlandse studenten willen weten hoe ze presteren in vergelijking met anderen. Na een tentamen vraagt iedereen hier meteen welk cijfer je had. Daar keek ik best van op. In Canada vertel je je cijfer hoogstens aan een goede vriend. “Studenten wekken de indruk dat het ze allemaal niet zoveel kan schelen om goede cijfers te halen, maar uiteindelijk vinden ze het toch wel belangrijk. Ze weten ook goed wat ze willen. In Canada is het meer: je probeert iets, en ziet vanaf daar wel verder. Zo ben ik ook aan deze master begonnen.”

September 2012

11


DUB Motivatiecheck Hoe gemotiveerd ben jij eigenlijk voor je studie? Ben je het lievelingetje van je professor? Of kun je beter nog vandaag je biezen pakken? Doe de DUB Motivatiecheck. TEKST: Ries Agterberg, x ander bronkhorst | illustr atie: helga wellink

er veel leuke mannen rondlopen

Mijn favoriete studieplek is

Ik kan mijn studie iedereen aanraden omdat…

Thuis voor de buis

die inhoudelijk interessant is

Mijn studie heb ik gekozen…

nadat ik uitgebreid zelf op onderzoek ben uitgegaan

op aanraden van mijn ouders

Misschien kan beter je pa of ma gaan studeren 12

September 2012

Een studentassistentschap lijkt mij…

Buiten mijn studie om, houd ik me vooral bezig met…

die heel gemakkelijk is

In de UB

Bij mijn ouders

Beter kijken, Utrecht is de stad van het vrouwenoverschot

Leuke kerels? Ben je man of vrouw?

START

In de kroeg

Begin opnieuw

Als ik een flyer van een honoursprogramma krijg, denk ik…

een opstap naar een academische carrière

alleen iets voor strebers

studievereniging, sport en vrijwilligerswerk

gamen, uitgaan en voor de t v hangen

Eindelijk, ik wil meer

Daar ben ik niet goed genoeg voor

om een net werk op te bouwen

Een studentenvereniging is voor mij de plaats…

om vrienden te krijgen

Weet ik niet, van mijn ouders mag ik geen lid worden


Morgen heb ik een mondeling tentamen, seks is voor mij…

absoluut taboe

toch belangrijker

De hoogvlieger Jij bent bovengemiddeld gemotiveerd. Je gaat voor het onderzoek en droomt al van een promotieplaats. Voor stu-

Met een ex tra opdracht je cijfer ophogen…?

Gerard ´t Hoof t komt als gastdocent langs…

Je docent vraagt wie er mee wil doen aan die interessante summerschool...

dentenleven heb je nauwelijks tijd. En vrienden? Dat is iets voor later.

De CV-TIJGER Ja, een 8 staat beter op mijn lijst

Een krappe onvoldoende voor een tentamen is voor mij aanleiding om…

De tentamenant woorden liggen bij het kopieerapparaat…

Bij je komst naar Utrecht had je het doel al voor ogen. Nominaal door de studie met hoge cijfers. Zo ben je straks ook de meest ideale kandidaat op de arbeidsmark t. Maar ben je ook intrinsiek gemotiveerd?

Een echte Nobelprijswinnaar? Die wil ik zien

Wie is Gerard ´t Hoof t?

De GROEIDIAMANT Je wist niet wat het studentenleven inhield, maar nu vind je het geweldig en je studie wordt ook steeds leuker.

De LIEFHEBBER Zo’n kans moet je altijd grijpen

Als ik op internet toevallig een artikel over het thema van mijn college vindt, dan…

Een 6. 2 is mooi genoeg

Jij hebt je studie gekozen omdat je

Nee, dan is het vakantie

deze inhoudelijk zo interessant vindt. Het gaat jou niet om je CV, maar om wat je leer t. Je wilt gewoon lekker doorstuderen.

De calculator zet ik het meteen voor de hele groep en de docent op Blackboard

Je probeer t je door de studie te pra-

sur f ik snel door

ten. Je zult nooit een stap méér zet ten dan nodig is. Waarom een 8 halen als een 6 ook voldoende is?

De genieter Je bent een gezelligheidsdier en zoek t naar leuke activiteiten naast de studie,

alle zeilen bij te zetten om voor de herkansing een 8 te halen

een poging te wagen er een half punt bij te onderhandelen

bijvoorbeeld de studentenvereniging. Je moet uitkijken dat de nevenactiviteiten niet ten koste gaan van de studie.

De slow starter Het begin van de studie gebruik je om

Ik meld het mijn docent per mail

van het studentenleven te genieten.

Ik neem ze mee…

Je haalt het bsa met de hakken over de sloot. Na een paar jaar gaat de tijd dringen. De langstudeerboete dreigt. Tijd om aan de slag te gaan.

De als-ik-het-maar-haal Mijn werkgroepje heeft de gezamenlijke opdracht al af, zonder mijn bijdrage...

Je doet de studie omdat je nu eenmaal

Dat geef t me een schuldgevoel

moet studeren van je ouders. Met

Daar lig ik niet wakker van

een zesje neem je genoegen. Bij een matchingsgesprek zou je het advies krijgen er nog eens over na te denken. Maar waarschijnlijk kom je niet.

September 2012

13


Move youR lee New StoRe

Steenweg 26 Utrecht. 10% StUdent diScoUnt Free giFt For the FirSt 100 cUStomerS*

*with StUdent id 13-16 September

14

02_030812_Week32_Dub.indd 1

September 2012

03/08/2012 15:50


He t Gro t e S t udent endeb at

Studenten moeten doen wat ze écht leuk vinden TEKST: Ries Agt erberg, x ander bronk hors t | fotogr a fie: iva r pel

Een staatssecretaris die studenten prikkelt om voor t te maken. Een universiteit die zegt met beter onder wijs meer studenten sneller naar de eindstreep te brengen. Wat betekent dat allemaal voor studenten? Voor DUB gingen vier UU-studenten in gesprek over de lol van studeren en het studentenleven, maar ook over studieverplichtingen en afstudeerboetes.

“In mijn eerste jaar heb ik dus precies 7.5

biotechnologie, veel meer wil hij er uit

ik een bijbaantje. Maar ik ben dan ook

punten, één vak, gehaald.” Het plomp-

concurrentieoverwegingen niet over zeg-

iemand die echt niet stil wil zitten.”

verloren statement van Sander ten Kate

gen. “Ik heb het gevoel dat ik dat eerste

Na twee jaar reizen en werken begon

is een wel heel mooie af trap van de

jaar freewheelen nodig heb gehad om te

Nienke vorig jaar in Utrecht aan een

discussie. “Ik zat in een nieuwe stad,

ontdekken wat ik nu echt zelf wilde. En

master Multiculturalisme. Op de ochtend

ik maakte nieuwe vrienden en was het

uiteindelijk heb ik mijn master helemaal

voor dit rondetafelgesprek leverde ze

leven aan het ontdekken. Niet dat ik mijn

zelf ingericht en studeer ik nu af in mijn

haar scriptie in.

studie niet interessant vond, maar die

eigen bedrijf.”

Geschiedenisstudent Albert den Boogert

had gewoon nog geen prioriteit.”

Nienke Verhoeks haalde haar bachelordi-

en Rechtenstudent Sanne Haringa zitten

Sander is inmiddels een eigen onder-

ploma op de Zeeuwse Roosevelt Aca-

allebei aan het einde van hun bachelor

neming gestart waarbij hij begeleiding

demy. “In Middelburg hadden we 16 uur

en zijn actief in het verenigingsleven.

krijgt vanuit de bedrijvenincubator in

college en minimaal 16 uur zelfstudie per

Alber t: “In mijn eerste jaar haalde ik 45

De Uithof, Utrecht Inc. Hij doet iets met

week, toch ging ik ook gewoon uit en had

punten. Ik had gelukkig huisgenoten die

September 2012

15


me aanspoorden om hard te studeren.

Kasteel, de sociëteit van het Utrechtsch

gaan studeren, maar ben ik ook nóg meer

Sommige jongens hadden het zelf al een

Studenten Corps aan het Janskerkhof. De

dingen naast mijn studie gaan doen.

keer verkeerd aangepak t. Maar doordat

vier hadden elkaar nog nooit ontmoet,

Sanne: Rechten is een studie waar je

ik dit jaar al mijn tijd besteed heb aan

maar kwamen uiteindelijk toch met een

zelf wat van kunt maken of niet. Aan het

het Corps, en ik ook nog een lange reis

behoorlijk eensluidende oproep: zorg

studieklimaat ligt het niet eens, maar

heb gemaak t, hangt de langstudeerboete

ervoor dat studenten de tijd krijgen om

veel studenten voldoen aan het stereo-

me nu toch boven het hoofd.”

zelf uit te zoeken waar hun interesse naar

type van mensen die niet wisten wat ze

Sanne: “Ik deed vanaf het begin zo veel

uitgaat en waar ze goed en slecht in zijn.

wilden en alle opties voor de toekomst wilden openhouden. Ze doen weinig tot

naast mijn studie dat het studeren erbij inschoot. Stiekem hield ik het bindend

Uitdagend studieklimaat...

de tentamens eraan komen en gaan dan

studieadvies als mikpunt aan; misschien

Albert: Geschiedenis is een enorm leuke

keihard blokken. Maar er is ook echt wel

toch een beetje zesjescultuur dus. Het is

studie met goede docenten, maar ik had

een grote groep die er vol voor gaat.

jammer van de punten, maar ik heb wel

toch het gevoel dat ik vooral puntjes aan

Nienke: Op de Roosevelt Academy gaat

van het leven genoten en enorm veel

het sprokkelen was. Ik zat altijd wel in de

het heel anders. Daar zijn ze heel streng:

geleerd. En nu ga ik de Universiteitsraad

zaal, maar echt helemaal bij de les was

je mag geen onvoldoendes halen anders

in, dat lijk t me ook een unieke ervaring.”

ik niet. In het begin van mijn tweede jaar

volgt er meteen een gesprek. En het is

kwam er een wake-up call van een do-

heel kleinschalig met kleine groepen.

Met dit viertal voerde DUB een verras-

cent. Zij confronteerde mij met de vraag

Dat vond ik heel motiverend. Je hebt dus

send openhartig debat in de klassiek

of dit nu echt was wat ik wilde met mijn

ook geen last van andere studenten die

betimmerde commissiekamer in het Gele

studie. Na dat gesprek ben ik serieuzer

de kantjes ervan lopen.

Alber t den Booger t (23) is vijfdejaars student Geschiedenis. Afgelopen jaar was hij rector van het Utrechtsch Studenten Corps. “In mijn t weede jaar kreeg ik een wake-up call.” 16

September 2012

Sanne Haringa (20) is derdejaars student Rechtsgeleerdheid en komend jaar lid van de Universiteitsraad. “Jammer van de studiepunten die ik miste, maar ik heb veel lol gehad en veel geleerd.”


De tutor en het communit y-gevoel...

als je een vraag hebt.

om uitgedaagd te worden en mezelf te

Sanne: Ik geloof niet dat ik ooit een tutor

Sanne: Ik had het wel prettig gevonden

ontwikkelen. Anderen doen dat bij een

gezien heb.

om in kleinere groepjes te werken. Ook

studentenvereniging. Ik doe dit.

Nienke: Je hebt toch wel een kennisma-

bij Rechten volg je steeds college met

Sander: Ik had niet geweten waar ik de

kingsgesprek gehad?

andere studenten. In het tweede semes-

tijd zou moeten vinden om nog iets ex-

Sanne: Nou, moet ik diep nadenken ….

ter van het eerste jaar worden studenten

tra’s te doen. Bij Biologie studeer je echt

Sander: Die hele tutor is inderdaad een

met gemiddeld hetzelfde cijfer bij elkaar

van 9 tot 5.

soort schijniets, een begeleider voor

gezet. Dan zit je met zijn allen in hetzelf-

Albert: Volgens mij heb ik bij mijn studie

vijf tig studenten, wat heb je daar aan? Ik

de schuitje, dat heef t wel wat.

nooit iets over zo’n extra programma gehoord. Ik had het wel interessant gevon-

heb hem in ieder geval nooit gezien. Albert: Bij Geschiedenis volg je steeds

Het honoursprogramma...

den. Ik denk dat het zo wel werkt: als je

cursussen met andere studenten. Dan is

Sanne: Bij Rechten hebben we het Law

iets bijzonders aanbiedt, gaan studenten

het kunstmatig om samen bij een tutor te

College. Daar heb ik wel naar gekeken

zich ook bijzonder voelen en zich meer

gaan zitten. Bovendien: de studie is voor

toen ik begon met studeren. Ze doen veel

inspannen.

mij de studie. Vrienden maak ik ergens

extra dingen. Maar het klonk ook als iets

anders wel.

voor de echte strebers, een beetje elitair.

Druk om sneller te studeren...

Sander: Daar ben ik het wel mee eens. Er

Nienke: Dat imago snap ik niet goed. Ik

Sander: Zo’n afstudeerboete is dus ver-

zitten ook niet veel andere biologen in

volg helemaal niet een honoursprogram-

zonnen door ministers die zelf gemiddeld

mijn vriendenkring. Nee, een tutor moet

ma omdat ik excellent of bijzonder ben

acht jaar over hun studie deden.

gewoon iemand zijn waar je naartoe kunt

of me zo voel. Ik vind het gewoon prettig

Albert (lachend): Misschien hadden we

Nienke Verhoeks (24) is net klaar met haar master Multiculturalisme. Zij volgde het honours-programma Young Leaders League en was lid van haar opleidingscommissie. “Ik ben iemand die niet stil wil zitten.”

Sander ten Kate (27) is masterstudent Biologie en studeer t af in zijn eigen bedrijf. “Als de afstudeerboete er al was geweest, had ik nooit bereik t wat ik nu bereik t heb.” September 2012

17


een veel beter kabinet gehad als ze sneller hadden gestudeerd. Sander: Sommige studenten raken depressief door hun studievertraging en stoppen na tien jaar met een enorme studieschuld. Dan zit je in de shit. Voor hen is een stok achter de deur misschien wel goed. Maar ik weet dat ik nooit bereikt had wat ik nu doe, als ik vanaf het begin van mijn studie te maken zou hebben gehad met zo’n regel. Dan had ik waarschijnlijk veilig een gemakkelijkere master gedaan. Nienke: Ik heb het geluk dat ik vrij gemakkelijk studeer. Daardoor kon ik me ook buiten mijn studie ontwikkelen. Voor anderen zal dat lastiger zijn. Die houden misschien minder tijd over om er andere

‘Hoeveel studenten vinden later een baan die naadloos aansluit op hun studie? Heel weinig.’

dingen bij te doen. En dat zijn nou net de zaken die ook zo belangrijk zijn voor het

als je maar kunt aantonen dat je een

naast doen. Er is maar een klein deel dat

vormen van je karakter.

bepaald niveau behaald hebt.

werkelijk intrinsiek gemotiveerd is voor

Albert twijfelt: Uit een pragmatisch

Nienke: Ik denk dat driek war t van de

de studie, die het echt om de kennis gaat.

oogpunt snap ik zo’n langstudeerboete

studenten dan in het eerste jaar niet

De meeste studenten hebben andere

wel: veel studenten hebben behoef te aan

komt opdagen ... .

doelen. Ik wist bijvoorbeeld dat ik goed

een stimulans. Maar je loopt dus wel een

Albert: Bij Rechten is er een docent

moest studeren, omdat ik ook dingen

risico dat je ook goede studenten die net

die zegt: ‘Jongens, we zitten hier bij de

buiten mijn studie wilde blijven doen.

iets meer problemen krijgen met een stu-

academie. Als je geen zin hebt, blijf dan

Nienke: Hier ben ik het helemaal mee

diedip of met een persoonlijke crisis, in

lekker thuis. Kom je wel, doe een beetje

eens. Bovendien: hoeveel studenten vin-

de ellende stort. De grote vraag is dan of

geïnteresseerd.’ En die zaal zit ook vol.

den later een baan die naadloos aansluit

zo´n boete aan het einde van de rit echt

Sanne: Ja, maar dat is wel een derde-

op hun studie. Heel weinig. Dan kun je

beter is voor Nederland.

jaarsvak, studenten weten dan meer

maar beter weten wat je echt wilt en wat

Maar ook principieel vind ik zo’n lang-

waar ze mee bezig zijn en waarvoor ze

je echt kan.

studeerboete een fout signaal. Universi-

zich willen inspannen. In je eerste jaar

teiten hebben als taak een academisch

zie je de aantallen echt per college afne-

Gevraagd naar tips voor nieuwe stu-

niveau te waarborgen, niet studenten

men: bij het tweede college is de helf t

denten aarzelt Sanne: Ik heb er zelf voor

zo snel mogelijk naar de eindstreep te

aanwezig, bij het derde is er nog maar

gekozen om het anders te doen en spijt

loodsen. Eigenlijk zou je daarom moeten

een k wart over.

heb ik niet; als 17-jarig meisje dat werd losgelaten in die massale studie wist ik

zeggen: Neem je tijd, maar betaal naar gelang je er langer over doet. Maar dan

Naast je studie...

niet beter. Maar als ik anderen raad moet

ben je weer elitair bezig.

Albert: Als rector van het USC heb ik

geven, denk ik dat het misschien toch

Sander: Een aantal van mijn vrienden

dingen geleerd die ik nooit in mijn studie

beter is om in het eerste jaar je punten

heef t een hele hoop gezeur gehad tijdens

had kunnen leren. Je bent in feite een

te halen en uit te vinden wat je met je

hun studie. Maar ze zitten nu wel op

manager van een bedrijf. Eerder dacht ik

studie wilt. Dan kun je daarna bij een

mooie plekken in het bedrijfsleven. Een

er nog wel over om later het onderzoek

studentenvereniging gaan.

crisis hoort nou eenmaal bij je persoon-

in te gaan, maar ik heb dit jaar zo leuk

Albert: Toch zou ik altijd adviseren om

lijke ontwikkeling; de studententijd is

gevonden dat ik nu toch meer naar de

je aan te sluiten bij een groep. Of dat

de periode dat je geestelijk volwassen

bedrijfsmatige kant neig.

nu een studentenvereniging is of iets

wordt. Je kunt niet verwachten dat die

Sander: Nadat ik mijn bedrijf gestart

anders. Zonder sociaal kader wordt het

ontwikkeling bij alle studenten parallel

was, kwam ik in een voor mij bizarre

moeilijk, zeker in het eerste jaar.

loopt met hun studie.

wereld terecht. Onderhandelen met grote

Nienke: Mijn belangrijkste tip is om altijd

partners, daar had ik geen idee van.

te doen wat je zelf wilt. Laat je niet weer-

Verplichtingen...

Sanne: Ik hoop in de Universiteitsraad

houden door zo´n langstudeerboete of

Alber t: Het lijk t erop dat universiteiten

straks praktische ervaring op te doen die

wat dan ook, als je iets interessant vindt,

steeds vaker zeggen: kom verplicht

ik in de Rechtenstudie mis. Die blijf t toch

moet je ervoor gaan.

naar college, doe mee, stop er ietsje

erg theoretisch. Je gaat misschien een

Sander: Dat is misschien nog wel het

energie in en dan haal je het. Daar heb

keer naar de rechtbank, maar dat is het

grootste gevaar van al die druk om snel

ik echt een hekel aan. Het zou eigen-

ook wel … .

te studeren. Studenten durven straks

lijk moeten zijn: het maak t niet uit of

Albert: Ik ben ervan overtuigd dat stu-

niets meer. Er wordt een angst gecreëerd

je komt en je hoef t niet mee te doen,

denten ook beter studeren als ze er iets

die alle creativiteit weghaalt. ■

18

September 2012


Lusten en lasten Twee docenten over motivatie bij studenten

Marcel van der Heyden is coördinator van het bachelor honoursprogramma van Geneeskunde en volgt de universitaire leergang Honours Teaching:

TEKST: x ander bronkhors t | fotogr a fie: iva r pel

Anne Roeters was vorig jaar genomineerd voor de universitaire Jong Docentprijs en geef t veel college aan eerstejaars studenten Sociologie:

“Ik denk dat Geneeskundestudenten gemiddeld al iets gemo-

“Natuurlijk, het is superleuk als een student nog eens infor-

tiveerder zijn dan studenten van andere opleidingen. Met ons

meert naar dat boek met sociologische thema’s omdat ze dat

honoursprogramma mikken we op de 5 tot 10 procent die er

graag wil meenemen op vakantie. Dat is ook het type student

zelfs binnen onze opleiding bovenuit steekt.

dat zelf met de stof aan de slag gaat en keurig een nietje door

“Voor een docent is het erg prettig dat deze studenten een

een paper slaat. Als docent wil je niets liever.

opdracht meestal uitvoeren zoals je dat graag ziet. Ze nemen

“Maar het is minstens zo inspirerend om voor een groep stu-

verantwoordelijkheid. Bij ‘gewone’ studenten moet je vaak

denten te staan die achterover hangen met een houding van

bijsturen omdat ze er niet altijd in slagen afspraken te maken

‘overtuig me maar’. Zo’n groep dwingt mij om na te denken

of na te komen.

over de vraag: ‘waarom vond ik ook alweer dat ze naar me

“Daarnaast leer ik zelf enorm veel. Ze komen met inzichten die

moesten luisteren?’ En als je ze dan vervolgens toch mee-

soms zelfs voor mij nieuw zijn. Dat betekent ook dat ik stevig in

krijgt en ze hun telefoon even vergeten, dan heb je echt wat

mijn schoenen moet staan, ze slikken niets voor zoete koek.

gewonnen.

“Ik merk wel dat honoursstudenten meer flexibiliteit van de

“Toch is het nog best moeilijk te bepalen welke studenten in

docent vragen. Een student kan bijvoorbeeld zomaar een paar

het eerste jaar gemotiveerd zijn en welke niet. Vooral jongens

maanden in de VS gaan studeren. Soms is dat lastig, maar ik

willen nog wel eens laks doen uit een soort van stoerheid.

weet ook dat je dit soort studenten die vrijheid meestal wel

Maar als je ze dan persoonlijk spreekt, blijken ze toch oprecht

kunt geven.”

geïnteresseerd. Dan kunnen ze me soms echt verrassen.”

September 2012

19


Motivatie meten is een illusie Met een hersenscan vaststellen of een student wel zin heeft in zijn studie. Voorlopig is dat nog onmogelijk menen Utrechtse wetenschappers. Bovendien blijft het de vraag of je meet wat je graag wilt weten. T E KS T: ERIK H A RDEM A N I IL L US T R AT IE : M A R T HE K A L K HOV EN

De zon schijnt, de terrassen zitten vol,

studeren verwacht groot genoeg om het

vindt de stof boeiend genoeg om je dorst

maar jij zit in de bieb met voor je het boek

lessen van je dorst nog even uit te stellen.

even te vergeten; of je vindt de materie

‘Learning and the brain’, want volgende

maar matig interessant, maar je realiseert

week heb je tentamen. Je slaat het hoofd-

Universitair docent pedagogiek Lex Wijn-

je dat je straks, als je je bachelor hebt

stuk ‘On motivation’ open en ziet dat dat

roks knikt. “In termen van de processen

gehaald, blij zult zijn dat je nu even hebt

begint met een vraag. Beste student, je

die zich in onze hersenen afspelen, heeft

doorgezet. Dat noemen we uitgestelde

hebt op dit moment waarschijnlijk veel

motivatie voor een bepaalde activiteit

motivatie. Hoe het ook zij, in beide geval-

meer zin in een biertje. Waarom blijf je

inderdaad alles te maken met de belo-

len wordt je gedrag bepaald door een

dan toch boven je boek zitten? Kennelijk

ning die je ervan verwacht. Ofwel je bent

samenspel van het beloningssysteem in

is de beloning die je van een middag

intrinsiek voor de studie gemotiveerd, je

de hersenen, het mesolimbisch circuit,

20

September 2012


en de prefrontale cortex van waaruit onder meer leren en geheugen worden aangestuurd.”

Hippocampus Recent hersenonderzoek bevestigt de

Waarom hebben beginnende studenten vaak zo weinig ambitie?

relatie tussen motivatie en de verwachting van een beloning. Zo publiceerde de

Lex Wijnroks: “Vroeger was he t idee dat er rond de puber teit

Amerikaanse Alison Adcock in 2006 een

s prake is van een enorme groeis pur t, maar dat he t brein daarna

studie waarin de hersenen van proef-

wel zo’n bee tje ‘af ’ is. Inmiddels is duidelijk dat de ont wikke -

personen in de MRI-scanner werden

ling van de hersenen tot ver na he t t wintigs te jaar doorgaat.

onderzocht tijdens het uitvoeren van een

He t belonings sys teem is weliswaar al op jonge lee f tijd klaar,

beloningstaak. De deelnemers kregen cir-

maar he t controlege bied in de zogehe ten pre frontale cor tex,

kels of vierkanten te zien met daarin een

he t ge bied dat er voor zorgt dat wij onze impulsen kunnen con-

bedrag tussen 0 en 5 dollar dat zij konden

troleren en bedwingen, ont wikkelt zic h pas als allerlaats te.

winnen door op een knop te drukken. Zo-

Eers tejaars s tudenten zullen daardoor sneller geneigd zijn om,

als Adcock verwachtte, was de hersenac-

als he t even tegenzit, de s tudie de s tudie te laten. Dat kun je

tiviteit in het mesolimbisch circuit groter

een ge brek aan motivatie of ambitie noemen, maar in feite is

als het bedrag dat de proefpersonen te

he t meer he t onvermogen om op dat moment de consequenties

zien kregen, hoger was.

van hun ged rag te overzien. Op hun ac ht tiende gaat hun inte -

In een vervolgexperiment kregen de

res se vooral uit naar dingen die s panning en plezier opleveren.

deelnemers een aantal scènes te zien die

Dat kan overigens ook heel goed s tuderen zijn, maar dan moe t

hen hetzij 10 cent hetzij 5 dollar zouden

de interes se daar voor wel worden aangewakkerd door goed

opleveren als zij ze een dag later nog

onder wijs. Wat mij be tre f t vormen ged reven en enthousias te

zouden herinneren. De volgende dag

docenten dan ook de sleutel tot gemotiveerde s tudenten.”

werd hen telkens een groot aantal scènes getoond met daartussen ook een al eerder vertoonde scène. Zoals verwacht bleken de deelnemers de scènes met een hoge waarde aanzienlijk beter te herkennen dan de ‘goedkope’ scènes. Bovendien vertoonde niet alleen het mesolimbisch circuit, maar ook de hippocampus, die

Waarom zijn meisjes gemotiveerder dan jongens?

verantwoordelijk is voor het opslaan van nieuwe informatie, bij de ‘dure’ scènes

Lex Wijnroks: “Allereers t verloopt de ont wikkeling van de

een verhoogde mate van activiteit. Het

hersenen van jongens trager dan die van meisjes. Bij he t begin

vooruitzicht van een beloning leidt dus

van de s tudie he bben jongens in dat opzic ht een ac hters tand op

tot een gemotiveerdere leerhouding en

meisjes die kan oplopen tot d rie jaar. Gevolg is dat meisjes al

daardoor tot betere leerprestaties, con-

op veel jongere lee f tijd dan jongens in s taat zijn om de conse -

cludeert Adcock.

quenties van hun ged rag te overzien. Ondanks he t grote aantal meisjes dat voor Pedagogiek kies t, zijn de probleems tudenten

Persoonlijkheid

bij ons bijna altijd de jongens. Ze komen vaak nie t naar college,

Interessante informatie, maar kun je er

leveren opd rac hten te laat in, en laten herkansingen pas seren.

ook wat mee, bijvoorbeeld als je studen-

“Maar daar komt bij dat vrouwen een ander soor t motivatie he b -

ten wilt selecteren op hun motivatie voor

ben dan mannen. Meisjes zijn vooral geric ht op saamhorigheid

de studie. Wijnroks schudt ontkennend het

en verbinding. Ze s tuderen consc iëntieuzer omdat ze daardoor

hoofd. “Een tijd lang hebben psychologen

deel kunnen uitmaken van de groe p. Jongens worden wat de

de illusie gehad dat ze uit hersenonder-

s tudie be tre f t veel meer dan meisjes gemotiveerd door he t voor-

zoek konden afleiden wat voor persoon ie-

uitzic ht van een hoge soc iale s tatus. Ze kiezen hun opleiding

mand is. Denk aan de Leidse criminoloog

vaak me t he t oog op de baan die ze ermee kunnen krijgen en he t

Buikhuisen die in de jaren zeventig van de

geld dat ze ermee kunnen verdienen, ook al interes seer t he t vak

vorige eeuw verwachtte uit hersenscans

ze nie t ec ht. He t is nie t toevallig dat jongens in opleidingen die

van mensen te kunnen afleiden of ze

wel hun interes se he bben, bijvoorbeeld Informatica, voor veel

crimineel zouden worden. Dat onderzoek

minder problemen zorgen dan in ric htingen die ze vooral he bben

heeft eigenlijk nooit iets bruikbaars opge-

gekozen vanwege de ver wac hte maatsc happelijke s tatus en he t

leverd. Inmiddels is wel duidelijk dat we

inkomen als afges tudeerde.”

op basis van wat we in de hersenen zien, niet kunnen bepalen wat voor persoonlijk-

September 2012

21


DO DE e E

UW

1

1

01

TR

O

N LE

GOE

ADVERTENTIE

2

welzijn en cultuur

Mede mogelijk gemaakt door het UAF Het UAF helpt al 60 jaar hoger opgeleide vluchtelingen om zich hier te ontwikkelen door studie. Voor duizenden getalenteerde vluchtelingen hebben we dat al mogelijk gemaakt: artsen, ingenieurs, economen, juristen en vele anderen. We zijn trots dat dit is beloond met de 1e plaats in het Trouw-onderzoek naar de prestaties van 800 goede doelen. Geef méér gevlucht talent die kans. Sms UAF naar 4333 (€ 1,50 per sms) www.uaf.nl

22 September DUB-200x265mm.indd 1

2012

22-06-12 15:38


heid iemand heeft of wat voor gedrag hij

dat levert hoogstens kennis op op popula-

van de uitgestelde motivatie geduwd.

zal vertonen.”

tieniveau. Wie zegt op basis van een scan

“Ik heb er zelf altijd voor gekozen om

Wijnroks wordt bijgevallen door psycho-

iets over één persoon te kunnen beweren,

juist promovendi aan te nemen die

loog Jack van Honk, die in het Helmholtz

doet aan volksverlakkerij.”

tijdens hun studie door de opleiding

Instituut onderzoek doet naar proces-

min of meer als mislukt werden

sen in de hersenen die te maken heb-

Keurslijf

beschouwd, omdat ze zich niet in een

ben met emotie en sociaal gedrag. “Via

Maar ook om heel andere redenen ziet Van

keurslijf lieten persen. Bij mij kregen

een hersenscan vaststellen of studenten

Honk weinig heil in selectie voor de poort.

ze de kans om hun intrinsieke motivatie

gemotiveerd genoeg zijn voor een oplei-

“Net als overal elders in de wereld wordt

voor het vak te volgen en dat heeft geleid

ding? Nee, dat kan niet. Ten eerste bestaat

ook op de universiteit steeds meer ge-

tot een aantal uitstekende proefschriften.

motivatie als zodanig niet; het ontstaat

dacht in termen van winst en rendement.

Studenten die alleen maar worden gedre-

altijd in interactie met de omgeving. Maar

Als studenten zelf al niet voor een vak

ven door de wens cum laude af te stu-

bovendien zijn de imaging-technieken

kiezen in de hoop er later veel geld mee te

deren, hebben volgens mij de verkeerde

waarover we nu beschikken, lang niet

kunnen verdienen, worden ze wel door de

motivatie. Die zal ik hier niet snel binnen

onderscheidend genoeg. Natuurlijk, als je

universiteit gepusht om aan hun kansen

halen. Helaas is dat wel een voornaam

mensen specifieke taken laat uitvoeren,

op de arbeidsmarkt te denken en zo snel

criterium in de huidige plannen voor

zie je activiteit in bepaalde gebieden. Op

mogelijk, liefst cum laude, hun diploma

selectie aan de poort. Ik ben bang dat

basis van onderzoek bij proefdieren kun-

te halen. In termen van motivatie worden

als we daartoe overgaan, een aantal van

nen we zelfs tot op zekere hoogte afleiden

studenten op de universiteit tegenwoordig

de beste mensen het - althans in mijn

welke gebieden elkaar aansturen. Maar

op een ongelofelijke manier in de richting

vakgebied - niet zullen halen.” ■

FOTO: I VA R P EL

CO L U M N

Utrecht’s Next Top Student

In groepsopdrachten worden,

woorden van de voorzitter

onder leiding van mediagenie-

van het universiteitsbestuur

ke politici als Mark en Emile,

Yvonne van Rooy tijdens het

de leiders van de volgers

afsluitend congres van de

gescheiden. Studenten strijden

Young Leaders League, prime-

tegen Matthijs van Nieuwkerk

time honoursprogramma voor

om hun presentatie- en dus

excellente UU-masterstuden-

valorisatietechniek te testen.

ten: “ik hoop dat jullie net zo

Een jongleerwedstrijd mag ook

trots zijn op de universiteit

niet ontbreken: de student van

als ik op jullie”, “het is een

nu moet immers vele ballen

erekwestie dat Utrecht meteen

tegelijk in de lucht kunnen

in de eerste ronde subsidies

houden.

voor deze programma’s heeft

Tot slot worden finalisten

verworven” en “ik zou het fan-

geselecteerd op intelligentie

tastisch vinden als mensen van

door deelname aan de Weten-

buiten de UU zouden zien wat

schapsquiz, toegespitst op de

wij hier neerzetten”.

vier strategische thema’s van

Wacht. Ik dacht dat de ontwik-

de UU. De finale bestaat uit

keling van de student centraal

Utrecht wil betere studenten:

de Grote Stresstest, waarin ze

een bloedstollende race langs

stond? Aan de andere kant:

kwaliteit boven kwantiteit.

geconfronteerd worden met

organisatorische obstakels.

geen enkele winnaar in de re-

Dat betekent een verhoogd

een deadline die ze onmogelijk

Wie van de finalisten bereikt

cente stortvloed aan talenten-

rendement, een scherpere

kunnen halen. Ondertussen

als eerste de finish zonder ge-

jachten heeft de carrière van

selectie en een hoger percen-

voorziet de jury hun fysieke

grepen te worden door het per-

de juryleden overleefd of het

tage honoursstudenten. Een

reactie van een cijfer en onge-

soonlijk ongeluk, te pauzeren

succes van het programma ge-

moderne universiteit gaat met

zouten commentaar. Een beetje

met een biertje of te verdwalen

ëvenaard. Dat geeft te denken.

de tijd mee en de nieuwe plan-

zweet is met een zesje genoeg

in het Doolhof der Studieont-

nen passen helemaal binnen

om naar het Bootcamp te mo-

wijkend Gedrag? De verliezers

Dieudonnée van de Willige is

de huidige talentenhype.

gen, maar bij voorkeur wordt

worden vernederd met een

dit jaar de eerste campuscolum-

Iedere talentenjacht begint met

er gehuild of overgegeven. Een

derriedouche – ditmaal in de

nist. Zij doet een master Mole-

een selectieronde waarin zowel

burn-out is goed voor een tien.

vorm van een emmer vol vijfjes

cular and Cellular Life Sciences

hoogte- als dieptepunten aan

Eenmaal in het Bootcamp

en zesjes die over ze wordt

en nam vorig jaar deel aan het

bod komen. Aankomende stu-

wordt een aantal aanvullende

uitgestort. Pak aan!

universitaire honoursprogram-

denten doen straks allereerst

vaardigheden getest.

De winnaar wacht lof. In de

ma Young Leaders League.

September 2012

23


Moeten jullie niet naar huis? Feesten en uitgaan hoor t bij het studentenleven. Maar met brak in bed liggen, haal je geen studiepunten. Is het nachtleven eigenlijk wel te combineren met een universitaire studie? DUB ondernam een kroegentocht rond de Neude en het Janskerkhof.

Martijn, eerstejaars Rechten, Rob-

M: “Dan mis je de basis. Alleen door

bert, in februari gestopt met Natuur-

aan het eind heel hard te blokken, haal

kunde en Daan, eerstejaars Rechten

ik het.” D: “De zesjescultuur.”

TEKST: INGE RAZENBERG | FOTOGRAFIE: THIJS KUIPERS

D: “Martijn slaat nooit een feestje over.”

M: “Klopt. Ik vind het belangrijk dat je

M: “Als ik tot laat uitga, ben ik vaak

in je eerste jaar je plek vindt. Volgend

zo laks om mijn college ’s ochtends te

jaar verwacht ik me serieuzer aan mijn

laten schieten.”

studie te gaan wijden.’

D: “Zeker bij Rechten, waar je maar

R: “Ik ben dit jaar ook veel uitgegaan,

twee colleges per week hebt, is dat

maar dat is niet waarom ik gestopt ben.

niet handig.”

Ik vond de studie gewoon niet leuk.”

Rimke Inger en Annemiek, beiden

halen.”

eerstejaars Psychologie

A : “Nu gaan we uit als we zin hebben. Maar niet vaak hoor.”

24

A : “A an het begin van onze studie

RI: “Eens in de t wee weken.”

hielden we bij het uitgaan meer reke -

A : “Ik ben nooit een wild t ype ge -

ning met colleges en tentamens dan

weest. Ik wil mijn studie halen. “

nu.”

RI: “De afgelopen periode hadden

RI: “Dan weet je nog niet of de studie

we het geluk dat we op woensdag en

moeilijk is, of dat je het makkelijk gaat

vrijdag vrij hadden.”

September 2012


Jamie en Fadoua, beiden eerstejaars Economie en Charlot te, eerstejaars Human Resource Management C: “Wij wonen alle drie nog thuis en gaan niet vaak uit.” J: “Als je thuis woont, ben je veel beperkter. Je eet op vaste momenten en je wilt niet zomaar om half vijf ’s nachts thuiskomen.” C: “Maar ik vind wel dat uitgaan bij het studentenleven hoort.” F: “Toch hoef ik ook niet elke avond in de kroeg te zitten.” J: “Het voordeel is dat we weinig contacturen hebben. Daarom kunnen we ’s middags studeren en zijn we ‘s avonds vrij om uit te gaan.” F: “Daar heb je dan wel discipline voor nodig.”

Marijke, masterstudent Theater, Film- en Televisiewetenschap “Toen ik begon met studeren, was ik zeventien. Ik deed toen een hbo - opleiding. Mijn eerste studiejaren heb ik veel gefeest, ook in tentamenperiodes. Het duurde vier jaar voor ik mijn P haalde. Uiteindelijk besloot ik aan de universiteit Theater-,

Leonie, derdejaars Pedagogiek,

het begin van mijn studie ging ik vier

Film - en Televisiewetenschap

Veerle, eerstejaars Psychologie en

keer per week de stad in.”

te gaan studeren en vanaf dat

Job, tweedejaars student maar

J: “Ik ook, daarom heb ik mijn eerste

moment heb ik alles nominaal

eerstejaars Bouwkunde

studie niet gehaald. Want ook al ga je in zo’n week wel naar college, je bent

gehaald. Bij deze studie weet ik waar ik het voor doe, ik heb een

V: “Als er een leuk feestje is en het is ten-

te brak om echt mee te doen. In mijn

doel voor ogen. Als je net van

tamenperiode, dan plan ik dat toch in.”

nieuwe studie ben ik serieuzer..”

de middelbare school komt, heb

L: “Maar zij is dan ook echt een feest-

V: “Ik ga nu minder uit dan in het begin

je dat niet, dan denk je dat alles

beest!”

omdat ik mijn studie leuker ben gaan

van je ouders moet.”

V: “Ik ben niet de ideale student. Aan

vinden.”

September 2012

25


Marion

Benjamin

Een dagje verplicht proefstuderen “Vandaag is het voor jullie een heel belangrijke dag”, zegt hoogleraar Ton Hol tegen een collegezaal vol net geslaagde middelbare scholieren. “Vandaag gaat het over de vraag of jullie wel Rechten moeten studeren.” Het is een regenachtige junidag als circa 150 aankomende studenten zich melden op het Janskerkhof in Utrecht. Benjamin uit het Gelderse dorpje Rhenoy is onder de indruk van het pand van ontvangst. “Echt mooi. Het is zeker een pre dat de studie in de binnenstad zit.”

Gevoelskwestie Benjamin en de anderen doen vandaag mee aan Studiestart, een dag proefstuderen voor scholieren die zich aangemeld hebben voor Rechten. De dag wordt georganiseerd omdat te veel scholieren

Om te laten zien wat de studie Rechten nou écht

zonder goed beeld beginnen aan de studie. Die onwetendheid leidt tot veel

inhoudt, organiseert de opleiding matchingsdagen voor aankomende studenten. Dat dwingt de scholieren om na te denken over hun studiekeuze. “Ik zie mezelf wel topcriminelen verdedigen.” T E KS T: Ernst- Jan H amel | f o t ogr afie : I va r Pel

´Een verkeerde keuze kost me een jaar en veel geld´ uitval in het eerste jaar. De in Utrecht gearriveerde scholieren hebben vooraf huiswerk gekregen, volgen op de dag hoor- en werkcolleges, praten over hun motivatie en krijgen tot slot een toets om te kijken of ze uit het

26

September 2012


Kristel

Anneroos

juiste hout gesneden zijn.

fijn dat er relatief weinig colleges zijn.

seert me. Ik zie mezelf wel topcriminelen

Benjamin moet lang nadenken over de

Op de middelbare school zit je tijdens

verdedigen.”

vraag waarom hij Rechten wil studeren.

veel lessen te luisteren naar de samen-

Een andere enthousiasteling is Anneroos

“Moeilijke vraag.” Het is meer een ge-

vatting van een boek dat je al gelezen

uit Utrecht. Ook bij haar geen spoortje

voelskwestie voor hem, en “je kunt er zo

hebt. Dat hoef t van mij niet zo.”

twijfel. “Op school zat een Angolees

veel kanten mee op”. Een kennis van zijn

meisje waarvan de ouders alle twee

ouders speelt ook een rol, die is hoofdof-

Strafadvocaat

overleden waren. Zij moest gedwongen

ficier van Justitie bij de Rijksrecherche.

Marion is een van de weinige twijfelaars

terug naar Angola. Toen wist ik dat ik iets

“Hij vertelt interessante dingen over zijn

op de studiedag voor scholieren. Als la-

met mensenrechten wilde doen.”

werk en raadde mij aan om eens te kijken

ter op de dag in een werkgroep gevraagd

Aan het eind van de dag ontmoeten we

bij Rechten.”

wordt wie zeker weten Rechten wil gaan

de scholieren voor de laatste keer. An-

studeren, gaan zeventien handen de

neroos, Kristel en Benjamin zijn enthou-

Twijfel

lucht in. Marion en twee anderen houden

siaster dan ooit. We zien ze in september

Marion uit Alphen aan de Rijn weet nog

hun handen op tafel.

terug, beloven ze. Marion blijkt halver-

niet of Rechten iets voor haar is. “Ik wil

Het contrast tussen Marion en Kristel is

wege het middagprogramma naar huis te

niet de verkeerde keuze maken”, zegt

groot. “Voor mij staat het al heel lang

zijn gegaan.

ze aan het begin van de dag. “Het kost

vast dat het Rechten wordt. Na het lezen

me een jaar en veel geld als ik verkeerd

van een interview met Jan-Hein Kuijpers

Lastige arresten

kies.” Haar twijfel over Rechten kan ze

(oud-advocaat van Willem Holleeder

“Deze dag is vooral belangrijk voor

niet heel goed onder woorden brengen,

red.) wist ik het: ik wil strafadvocaat wor-

mensen als Marion”, zegt Marian Joseph,

maar ze denkt dat ze de studie “eerder

den. Wat een interessante man vond ik

directeur onderwijs van de opleiding

niet dan wel” gaat doen.

dat. De slechte kant van de mens interes-

Rechten. “We willen voorkomen dat

Halverwege de dag treffen we Marion nog een keer. Ze heef t net een hoorcollege gehad van Ton Hol, die de scholieren op zeer onderhoudende wijze heef t uitgelegd wat het verschil is tussen straf- en

´De slechte kant van de mens interesseert me´ privaatrecht, en hoe flinterdun de grens soms is tussen moord en doodslag. Door het leuke college is Marion lichtjes van mening veranderd. “Ik ben nu wel wat positiever geworden over de opleiding.” Dat je veel aan zelfstudie moet doen bij Rechten, vindt Marion prettig. “Ik houd niet zo van samenwerken. En het is ook

Sinds de introductie van Studiestart is de uitval in het eerste jaar gedaald naar 30 procent.


dub.uu.nl

DIGITAAL UBLAD ALTIJD NIEUWSGIERIG s tudenten

nieu w s en opinie

onder w ijs

onder zo e k

p odium

Hoe zit het met bindend studieadvies? Wat

vindt er dagelijks interessante en grappige

schrijf zelf een opinie, of post je verhaal of

hebben studie-of studentenverenigingen te

nieuwtjes, columns, rubrieken en opinies op

oproep op ons Podium. Je registreert je op

bieden? Wat is het leukste studentenhuis?

het gebied van onderwijs, onderzoek en stu-

de site en krijgt een wachtwoord waarmee

Het is zomaar een greep uit de onderwerpen

dentenzaken. Maar je kunt er ook cartoons,

je kunt inloggen.

waarover je artikelen kunt vinden op het

video’s en infographics bekijken. Elke week

Als student of medewerker ontvang je

Digitaal Ublad.

is er een nieuwe fotostrip van 3Hoog.

automatisch een nieuwsbrief in je mailbox,

DUB is de onafhankelijke, interactieve,

Je kunt op DUB ook je eigen mening of

want op DUB lees je wat er speelt op de

nieuwssite van de Universiteit Utrecht. Je

boodschap kwijt. Reageer op onze artikelen,

universiteit.

Volg ons ook op T witter t witter.com / dubnieuws en Facebook facebook.com / dubnieuws 28

September 2012


studenten met een ik-zie-wel-mentaliteit

Zelfselectie

Uiteindelijk is het doel dat scholie-

beginnen aan de studie. Omdat Rechten

Vanaf 2013 worden dagen als Studie-

ren er achter komen of Rechten bij ze

geen middelbareschoolvak is, gebeurt

start voor alle aankomende studenten

past. “Zelfselectie”, noemt Joseph het.

dat geregeld.”

verplicht. Niet alleen bij Rechten, bij álle

“Bovendien creëer je met een dag als

Met Studiestart wil Rechten een goed

Utrechtse opleidingen. Onder het nieuwe

deze binding met de nieuwe studenten.

beeld geven van de inhoud en opzet van

regime hadden de circa 75 aankomende

Ze komen na de zomer minder blanco

de studie. Ook de zaken die een flinke

Rechtenstudenten die vandaag niet zijn

binnen, ze weten wat er van ze verwacht

inspanning vergen, komen aan bod. Jo-

komen opdagen, zelfs niet aan de studie

wordt en beginnen goed voorbereid aan

seph: “Daarom hebben we ze een reader

kunnen beginnen.

het jaar.” ■

ter voorbereiding opgestuurd met daarin literatuur, wetgeving en lastige arresten.

Vanaf 2013 worden matchingsdagen verplicht voor alle aankomende studenten.

Aankomende studenten moeten beseffen dat ze soms honderden van dit soort bladzijden per week moeten lezen.” Een paar jaar geleden kampte Rechten nog met een hoge uitval onder eerste-

´Studenten komen binnen met een ik-zie-wel-mentaliteit´ jaars. Maar liefst 40 procent viel uit in het eerste studiejaar of koos na het eerste jaar voor een andere studie. Sinds de introductie van Studiestart is dat gedaald naar 30 procent, vertelt Joseph. Ook de inzet van ouderejaars studenten als mentor in het eerste semester werpt zijn vruchten af, zegt ze.

WAT IS MATCHING?

WAT IS SELECTIE?

Alle studenten die aan een bacheloropleiding van de UU willen

Sommige Utrechtse opleidingen laten maar een beperk t

beginnen, moeten vanaf volgend jaar verplicht naar een zoge-

aantal studenten toe. Onder meer bij Bestuurs- & Organisa-

heten matchingsactiviteit. Dan krijgen ze bijvoorbeeld college,

tiewetenschap en het Universit y College worden studenten

maken ze een toets of voeren ze gesprekken, individueel of in

geselecteerd op motivatie, betrokkenheid bij het vakgebied

een groep, over de motivatie voor hun studiekeuze. Ook moe-

en aanleg voor academische en communicatieve vaardighe-

ten de aankomende studenten bij hun inschrijving schrif telijk

den. Bij studies als Psychologie en Geneeskunde wordt de

hun studiekeuze onderbouwen. Op deze manier krijg je een

selectie gedaan door middel van loting, waarbij inschrijvers

betere match tussen de opleiding en wat de student kan en

met hoge eindexamencijfers een grotere kans op toelating

wil, zo is de gedachte.

maken. Het kabinet is van plan de loting als selectiemetho-

Opleidingen willen studenten ook doordringen van de minder

de af te schaf fen. Opleidingen moeten in de toekomst hun

leuke aspecten van studeren. Bij Rechten krijgen de bijna-

studenten gaan selecteren op motivatie.

studenten een reader met pittige juridische teksten thuisge-

Over de beste manier van selecteren zijn de exper ts het

stuurd, als voorbereiding op de matchingsdag. Bij Commu-

nog niet eens. Belangrijkste nadeel van loting is dat het

nicatie- en Informatiewetenschappen wordt de aankomende

willekeurig is. Er wordt niet gekeken naar motivatie, alleen

studenten juist ingepeperd dat je als student veel Engelse

hoge eindexamencijfers vergroten de kans op toelating. Op

teksten van abstract niveau moet lezen.

selectie op motivatie valt volgens velen ook het nodige af te

Wie niet meedoet aan de matchingsactiviteiten, wordt vanaf

dingen. Uit onderzoek blijk t dat achterstandsgroepen in het

volgend jaar niet toegelaten. De universiteit wil aankomende

nadeel zijn als geselecteerd wordt op sof t skills - sociale en

studenten hiermee dwingen beter na te denken over hun

culturele vaardigheden. En ook jongens van rond de 18 zijn

studiekeuze. Ook de begeleiding in het eerste jaar hoort bij

er de dupe van. Omdat ze op die leef tijd geestelijk minder

het matchingsproces. Tutoren moeten studenten beter gaan

volwassen zijn dan meisjes, zijn ze minder goed in staat om

helpen tijdens het begin van hun studie.

duidelijke keuzes te maken.

September 2012

29


Hoe hoger de druk,

IN D U B IO Weet jij dat het eindexamen op de mid-

6 als gemiddeld vwo-cijfer en als eind-

Zelfs als je in Utrecht Rechten wil stude-

delbare school dit voorjaar een stuk

examencijfer voor wiskunde kun je het al

ren moet je straks waarschijnlijk een se-

beter is gemaakt dan in voorgaande

bijna schudden bij Psychologie, zeker als

lectieprocedure doorlopen. En die selectie

jaren? Leerlingen moesten voor het eerst

je man bent. Meer dan een kwart valt uit

zal voor een deel op basis van vwo-cijfers

gemiddeld een voldoende scoren bij het

in het eerste jaar en net iets meer dan een

plaatsvinden.

centraal schriftelijk examen. Het was dus

vijfde zal binnen vier jaar een diploma

Als iedereen maar op tijd klaar is en net-

niet meer mogelijk om te compenseren

halen.

jes zijn studie binnen vier jaar afrondt ….

met een goed gemaakt schoolexamen.

Denk je nu echt dat er iets verandert

Gaat het niet alleen maar om geld?

Volgend jaar wordt het nog strenger:

omdat vwo-eindexamenkandidaten twee

Vind jij het soms oké dat een kwart van de

dan mogen ze nog maar maximaal één 5

dagen eerder hun boeken openslaan om

studenten al in het eerste jaar stopt met

scoren voor de kernvakken Nederlands,

net een puntje meer te halen?

zijn of haar studie en dat slechts iets meer

Engels en Wiskunde.

Het gaat erom dat leerlingen niet het idee

dan ongeveer de helft na vier jaar een

Waarom ben je daar zo blij mee?

krijgen dat je het met minimale inspannin-

diploma heeft? Dat wordt nog wat in 2020.

Je zou op de DUB-site het interview moe-

gen wel redt in het leven. Er staat wat dat

Naar verwachting zijn er tegen die tijd

ten lezen met hoogleraar Statistiek Van

betreft nog veel meer te gebeuren. Veel

800.000 studenten in het hoger onderwijs,

der Heijden. Hij laat zien dat je op basis

vwo’ers vinden het maar al te vanzelfspre-

ongeveer een derde meer dan nu. En we

van het eindexamencijfer op het vwo al

kend dat ze ‘iets gaan studeren’ aan de

willen ook graag naar de top 5 van ken-

een behoorlijk goede inschatting kan ma-

universiteit. Maar de staatssecretaris en

niseconomieën.

ken of een universitair student zijn studie

de universiteiten zijn het erover eens dat

Zegt ‘Gaokao’ jou misschien iets? Dat

met goed gevolg zal afronden. Met een

er veel meer geselecteerd kan worden.

is het examen dat bepaalt of Chinese

C A R TOON: NI EL S BONG ERS

30

September 2012


hoe beter het resultaat leerlingen in aanmerking komen voor een

Natuurlijk bestaat dat soort studenten, die

die voorrang gaf boven deelname aan de

academische vervolgopleiding. Slecht

moet je ook niet kwijt willen. Maar het gaat

Miss World-verkiezing. Op Twitter kon je

scoren en je bent een loser voor het leven.

mij om een cultuuromslag. Studenten pres-

de VVD-kamerleden bijna horen applau-

De psychische druk is enorm, niet alleen

teren gewoon meer als je ook meer van ze

disseren. Niet dat Missverkiezingen nu

voor de leerling zelf, maar voor zijn hele

vraagt. Bij de Utrechtse opleiding Soci-

bij uitstek deel uitmaken van de acade-

familie. Op internet staan verhalen …, een

ale Geografie en Planologie halen meer

mische vorming, maar het gaat wel om

leerling werd pas na het examen verteld

studenten hun tentamens nu ze minimaal

een unieke ervaring. De kennis van blok 1

dat zijn moeder al twaalf dagen dood was.

een 5 moeten scoren om voor een herkan-

klinische psychologie voor gevorderden

Nu overdrijf je toch een beetje. Wat is er

sing in aanmerking te komen. Ik denk dat

is toch ook een maandje later nog wel te

mis met een beetje druk op de ketel? Je zult

studenten het steeds normaler gaan vin-

vergaren?

zien dat het niveau van het vwo omhoog

den om gewoon hun vakken te halen. Hoe

Ha, maar vertel dan het hele verhaal. Haar

gaat. En selectie is ook bedoeld om begin-

belangrijk dat is, blijkt ook uit die data van

vervangster als Miss World Nederland is

nende studenten eens goed na te laten

hoogleraar Van der Heijden. Studenten die

bijna cum laude afgestudeerd in Utrecht.

denken over wat ze nu eigenlijk echt willen.

in het eerste jaar maar weinig studiepun-

Die zegt nota bene hoogleraar te willen

Er zijn genoeg aanwijzingen dat 18-jarigen

ten scoren, halen in veel gevallen het einde

worden. Misschien moeten we eens uit-

zich helemaal nog geen voorstelling kun-

van hun studie niet.

zoeken of schoonheidskoninginnen statis-

nen maken van wat ze nu ‘eigenlijk willen’

Maar als student moet je toch de gele-

tisch gezien meer kans hebben op succes

in het leven. En iedereen kan voorbeelden

genheid krijgen de wereld te ontdekken?

in hun studie. Een mooi selectiecriterium.

noemen van studenten die pas in hun

Op DUB staat ook een verhaal over een

derde jaar de geest krijgen.

masterstudente Psychologie die haar stu-

Xander Bronkhorst

CO L U M N

De Nieuwegein Boys uitstraling of de Pechtoldjes-in-

leen maar voorbeeldige klanten

de-dop-babbel om daar goed

te trekken, maar op de tweede

voor de dag te komen. Maar ja,

dag ontdekte ik ze alsnog: onze

ik heb genoeg ambivalente star-

‘Nieuwegein Boys’. Ze waren

ters uit zien groeien tot sterke

keurig komen opdraven, hadden

persoonlijkheden en goede eco-

het hele hoorcollege uitgezeten

nomen. Sterker nog: die vorming

en netjes de tentamenvragen

is misschien wel juist onze grote

beantwoord (met een voldoen-

uitdaging. De verkeerde studen-

de!). Maar hun motivatie klonk

ten toelaten is vervelend, maar

uitermate zwak. De keuze voor

mensen onterecht wegsturen is

de universiteit omdat ze vwo

ook ongewenst.

niet meer lastig te vallen.

Hoe dan ook, laat ze maar ko-

hadden, de keuze voor economie

Dat we aan de onderkant van de

Daarmee verliezen we onze

men, die Nieuwegein Boys. We

vanwege hun E&M-profiel, en de

populatie een groepje studenten

Nieuwegein Boys nog niet,

dwingen ze met de verplichte

keuze voor Utrecht omdat het zo

kwijt willen, daar zijn we het

en het is de vraag of dat had

matching om minstens één keer

lekker dichtbij was. Ze hebben

wel over eens. Wanneer je met

gemoeten. Topeconomen zullen

serieus na te denken over hun

de matching overleefd, maar

tutoren of met medewerkers van

het waarschijnlijk niet worden,

studiekeuze en we kunnen ze

hadden ze ook een selectiepro-

het Studiepunt spreekt, dan hoor

maar misschien kunnen we er

eens subtiel op de ongunstige

cedure overleefd?

je een enorme ergernis over

nog heel aardige bankiers of

statistiek wijzen. Maar wanneer

Ze hebben matige cijfers voor

afwezige, niet-communicerende,

rijksambtenaren van maken. Of

ze eenmaal binnen zijn, moeten

wiskunde en ze zijn man; ze

niet-gemotiveerde studenten.

entrepreneurs, dat klinkt nog

we ze vooral stimuleren om de

scoren dus al slecht op de twee

Vroeger hadden die de tijd om

beter! (al weet ik niet waarom

statistieken te verslaan. Dat

belangrijkste statistische voor-

langzaam het licht te zien, maar

je voor een beetje ondernemen

hoop ik van harte, vooral omdat

spellers van een succesvolle

ze kunnen nu onmogelijk voldoen

een academische opleiding

ik niet weet of ik ze wel wil en

studie. Bij het University College

aan de eisen van het bindend

moet volgen). En doen ze het

kan selecteren.

of Bestuurs- & Organisatiewe-

studieadvies in het eerste jaar.

niet direct voor de inhoud, dan

tenschap waren ze ongetwijfeld

Hopelijk is voor hen de mat-

hebben we altijd nog een bsa en

Frank van der Salm is bachelor-

gesneuveld. Ze missen overdui-

chingsdrempel hoog genoeg, en

een langstudeerregeling om de

coördinator bij de Utrecht

delijk de internationale-school-

hoeven we elkaar na 1 september

druk erop te houden.

School of Economics.

FOTO: I VA R P EL

De eerste matchingsdag leek al-

September 2012

31


ADVERTENTIES

Wil jij bijdragen aan blijvende verbetering van de zorg? WIL JIJ JE SPECIALISEREN IN PATIËNTGERICHT ONDERZOEK?

Schrijf je dan in voor het deeltijdmasterprogramma Fysiotherapiewetenschap of Verplegingswetenschap in Utrecht! VOOR WIE? Wo’ers met een life sciences bachelor en aantoonbare belangstelling voor de gezondheidszorg, fysiotherapie of verpleging in het bijzonder. Kijk voor meer informatie op onze website www.kgwutrecht.nl CONTACT Tel: 088 75 535 40 (vrijdag 13.30 - 15.30 uur) E-mail: onderwijszakenkgw@umcutrecht.nl Volg ons via Twitter @UU_KGW

32

September 2012


ADVERTENTIES

Studium Generale H E T P O D I U M VO O R L E Z I N G E N D E B AT VA N D E U N I V E R S I T E I T U T R E C H T

Najaar 2012 China | Het Grote Stadsdebat | grassroots | wetenschapsbazaar Hans Achterhuis | ons geheugen | stof tot nadenken | geestverruimend let’s do lunch | intieme technologie lachen en huilen | global ethics

K I J K O N L I N E M E E V I A S G . U U. N L G R AT I S VO O R I E D E R E E N

Zoek je een kamer? kijk dan op www.sshxl.nl

September 2012

33


Hoe sleep je je door je studietijd heen? Schrijver Peter Buwalda koos ervoor om hard te studeren. Hij vrat alles, van Nabokov tot Boon, en werd een halve kamergeleerde. Aan Thomas Rosenboom is ooit eens gevraagd,

“Het bleek een studie met weinig contacturen

ik herinner me het tv-fragment, wat hij liever

die ik even bedwelmend als onbestemd vond.

zou hebben: succes bij de critici of een bestsel-

Op het v wo was het duidelijk wíe ik was. Maar

ler. Het trof me dat hij koos voor dat laatste.

na die switch in studie waren er die vragen: wat

Daarna viel zijn boek Publieke werken allebei

ben je van plan? Wat moet je doen? Het was

ten deel, en hetzelfde overkomt mij nu. Een

zwemmen. Ik voelde me onbeduidend. Je kunt

ongelofelijke luxe, en pas als die er is lijk t,

jezelf daar op verschillende manieren doorheen

de vraag een beetje op: ben je liever blind of

slepen: in een alcoholroes, in grote eenzaam-

doof? Als ik moest kiezen, dan toch ook liever

heid, of zoals ik deed, met echt studeren. Ik

een bestseller, denk ik, dat schept meer moge-

werd een halve kamergeleerde, vrat alles. Het

lijkheden. Daar kun je van leven, zodat ik onbe-

bleek een verslavende wereld waarin ik de stem-

zoldigd aan een volgend boek kan schrijven.

men van Kafka, Reve, Mann, Nabokov, Boon – en

“Tijdens mijn studie Moderne Let terkunde

ga zo maar door - beter leerde kennen dan mijn

vergat ik dat boeken door mensen geschreven

eigen broer of vader.

worden. De ernst rondom de literatuur is daar

“Mijn eerste baan was redacteur bij de Twentse

zo sterk, het laatste wat je er leer t is jezelf voor-

universiteitskrant. Het krijgen van die baan heb

stellen als schrijver. Ik kon mezelf niet eens aan

ik niet er varen als een succes, in die termen

mijn docenten spiegelen. Zij hadden de sleutel

dacht ik toen niet. Mijn vrienden van de post-

in handen tot al die boeken en dus tot de waar-

doctorale opleiding Journalistiek in Rot ter-

heid. Ik schat te ze moreel zelfs hoger in, geloof

dam k wamen bij de betere kranten terecht. Dit

ik. Ik was geswitcht van Natuurkunde, ik wist

overk wam me en ik heb er met ontzet tend veel

van niks, ik voelde me het eerste half jaar een

plezier gewerk t, het was een van mijn leukste

par venu. Het kost te me tijd om te reset ten, ik

periodes, maar na vier jaar moest ik er weg. Het

was daar voor zo met bètavakken bezig geweest.

werd een tikje beschamend, het was te com-

Op het v wo wilde ik nog ingenieur worden,

for tabel. Alles onder controle, zonder in de rug

maar daar was ik na zes weken van genezen.

aangevallen te worden.

Ik werd ontgroend en k wam vaak nog dronken

“Als schrijver is dat anders. Alles was moei-

de collegezaal binnen en dan stond dat hele

lijk. Om geloof waardig een sterke persoon als

krijtbord al vol formules. De professor wiste het

Siem Sigerius neer te zet ten, bijvoorbeeld. In

eerste bord dan alweer uit om ruimte te maken.

de literatuur zijn ze er genoeg: de schlemielen,

“De overstap naar Nederlands was toch vooral

de randfiguren, maar ik hou van personages die

een positieve keuze. Tijdens het v wo is die kiem-

iets kunnen, die iets willen. Sigerius is briljant

cel in mij geplant. Het waren twee boeken, Een

en koppig. Hij blijf t tegen de zin van zijn vader

nagelaten bekentenis van Emants en De donkere

judoën. Dat is uit gedrevenheid. Jezelf opwer-

kamer van Damokles van Hermans. Naar de sfeer

ken tot een judoka van Olympisch niveau, dat

van die boeken verlangde ik terug. Omdat ik niks

doe je niet met achterover leunen. Zulke mensen

wist, was ik een absurd gemotiveerde student.

kunnen die combinatie van talent en gedreven-

De dag van mijn switch naar Nederlands kocht

heid ook transponeren naar iets anders, zoals

ik acht tien delen verzamelde werken van

Sigerius doet in de wiskunde. Hij wordt hoogle-

Vestdijk, die naam kende ik van mijn grootou-

raar en wint de Field Medal, de ‘Nobelprijs’ voor

ders. Ze woonden in Eindhoven, als ze me van

de wiskunde. Ook het schrijven van Bonita Ave-

het station haalden, reden we altijd over de

nue was doorzet ten. Het had faliekant kunnen

Vestdijk. Ik dacht dat het dezelfde was, maar

mislukken, al was het dan mogelijk geweest de

het was gewoon de Vest-dijk, natuurlijk. Ik had

humor er van in te zien. Als mijn volgend boek

een achterstand en die wilde ik als een neuroot

misluk t lijk t, me dat pijnlijker. Maar die angst is

inhalen. Ik heb me er monomaan op gestor t.

goed, dat is een drijf veer.”

CV P e t e r B u w a ld a 1 9 7 1 G e b o r e n i n B r uss e l 1 9 9 0 -1 9 9 7 S t ud i e N e d e r l a n ds i n U t r e c h t NA JAAR NAT U U RK U N D E 1 9 9 7 P o s t d o c t o r a l e o pl e i d i n g J o u r n a l i s t i e k i n R o t t e r d a m 1 9 9 8 -2 0 0 2 R e d a c t e u r U T- N i e u w s i n E n s c h e d e 2 0 0 2-2 0 0 5 R e d a c t e u r u i t g e v e r i j L.J. Veen 2 0 0 5 -2 0 0 6 R e d a c t e u r u i t g e v e r i j N i e u w Ams t e r d a m 2 0 0 6 -2 0 0 8 Re d a c t e ur p op t i jds chrif t WAHWAH 2 0 10 Rom a nde buu t B oni ta Av e nue 2 0 1 1 Academica D e bu t a n t e n p r i j s , S e l e x y z D e buu t p r i j s , N S P ubl i e k sp r i j s , AKO L i t e r a t uu r p r i j s 34

September 2012


‘Ik hou van personages die iets kunnen’ T E K S T: T H I J S K U I P E R S | F O T O : M I K E L B U WA L DA

September 2012

35


DOOR YPE DRIESSEN

3 H O O G


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.