magazine
Het nieuwe studeren Hollandse mentaliteit hinder t student
September 2012
Motivatie meten is een illusie
De studieswitch van Peter Buwalda
ADVERTENTIE
De Faculty Club Voor alle medewerkers en alumni van de Universiteit Utrecht.
Reserveer een sfeerrijke vergaderruimte. Een plek om rustig wat te werken.
ontmoeten & ontspannen Reserveer een sfeerrijke vergaderruimte. Een plek om rustig wat te werken. Organiseer een feestje of promotiediner. Maak een lunchafspraak met collega’s of nodig ze uit voor een borrel na werktijd. Onthaal gasten op een prima diner. Kom naar een van onze evenementen zoals het happy hour.
Lidmaatschap is gratis voor medewerkers van de UU en UMC Utrecht Aanmelden en meer informatie: www.uu.nl/facultyclub Achter de Dom 7 030 2539911
02
September 2012
In dit themanummer 06 | T opmen ta l it eit Nederlandse studenten zijn minder gemotiveerd dan studenten in andere landen.
12 | D e DUB Mo ti vatiecheck FOTO: I VA R P EL
Ga jij eigenlijk wel helemaal voor je studie?
15 | He t Gr o t e S tud en t end ebat Vier studenten in gesprek over hun manier van studeren.
20 | He t brein en d e bel oning Met een hersenscan de motivatie meten? Dat is een illusie.
24 | Mo e t jij nie t n a a r huis? Hard studeren en een actief nachtleven: een lastige combi.
26 | Pr o ef stud eren Matching en selectie en de Studiestar t van Rechten.
34 | Bril ja n t en koppig Hoe Peter Buwalda van een Utrechtse student een succesauteur werd.
Voorwoord De wereld van het hoger onderwijs stond het afgelopen jaar flink op zijn kop. Vanuit de politiek werd kritisch gereageerd op de studieduur: men vond dat studenten gemiddeld te lang studeerden. Een ander veelgehoord punt van kritiek was dat de kwaliteit van het onderwijs niet altijd even goed zou zijn. In Utrecht is de situatie beter: het studiesucces is het grootste van het land. Uit een visitatie van de overheid in 2012 blijkt dat Utrecht een breed gedragen kwaliteitscultuur heeft en leidend is in NoordwestEuropa op het gebied van onderwijsinnovaties. Toch halen ook in Utrecht nog te veel studenten niet op tijd de eindstreep. Daarom is in 2011 het project BaMa 3.0 gestart om het Utrechtse onderwijsmodel verder uit te bouwen. Hierin zijn motivatie en ambitie belangrijke sleutelwoorden. Studenten die naar Utrecht ko-
V erder
men, moeten met ambitie aan hun toekomst willen werken. Ze hoeven
11 Buitenlandse studenten | 19 Lusten en lasten van docenten | 23 Column Dieudonnée van de Willige | 30 In Dubio | 30 Cartoon Niels Bongers | 31 Column Frank van der Salm | 36 3Hoog
nog niet precies te weten wat ze willen, als ze maar gemotiveerd zijn om daar achter te komen. Voor u ligt een themamagazine van DUB waarin artikelen staan die gaan over motivatie en ambitie. De ambitie van de Universiteit Utrecht is om studenten optimaal op hun plek te krijgen: een plek waar ze zich het best kunnen ontwikkelen en hun talenten kunnen benutten. Goed
COVERFOTO: JULIE HUIZINGA
COLOFON Dit themanummer is een uitgave van het journalistiek onafhankelijke Digitaal Universiteitsblad (DUB) in opdracht van het College van Bestuur van de Universiteit Utrecht. Postadres: DUB, Postbus 80.125, 3508 TC Utrecht Bezoekadres: Heidelberglaan 8, kamer 123, De Uithof Telefoon: 030-2533335 Email: redactie@dub.uu.nl Internet: w w w.dub.uu.nl Twitter: w w w.twitter.com/ dubnieuws Facebook: w w w. facebook.com/dubnieuws Hoofdredactie: Ries Agterberg Coördinatie en eindredactie: Xander Bronkhorst Ontwerp en vormgeving: Helga Wellink Acquisitie: Noor van Haaren Drukwerk: Roto Smeets Oplage: 18.000 Medewerkers: Niels Bongers, Mikel Buwalda, Ype Driessen, Ernst-Jan Hamel, Erik Hardeman, Julie Huizinga, Marthe Kalkhoven, Gwenda Knobel, Thijs Kuipers, Ivar Pel, Inge Razenberg, Frank van der Salm, Dieudonnée van de Willige Denktank: Mirjam Bok, Gerrit Heil, Michelle Jansen, Anne Roeters, Rob van der Vaart, Guy de Wijkerslooth. Copyright: Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder voorafgaande toestemming van het Digitaal Universiteitsblad.
kiezen is daarbij belangrijk en daarom stelt de Universiteit Utrecht met ingang van 2013 als eerste in Nederland matching verplicht voor alle bacheloropleidingen. In dit magazine kun je onder meer lezen hoe de universiteit dit wil aanpakken. Maar ambitie en motivatie houdt niet op bij matching. De universiteit wil dat studenten, vooral het eerste half jaar, intensief gevolgd worden door tutoren om hen te helpen. Daarnaast wordt het onderwijs intensiever door meer contacturen. Ook krijgt elke bacheloropleiding een driejarig honourscollege voor de meest getalenteerde en gemotiveerde studenten. Daarmee kunnen deze studenten zich onderscheiden bij eventuele selectie bij vervolgopleidingen en op de arbeidsmarkt. Om dit te bereiken heb je goede docenten nodig die zich inzetten voor de student. Want dat is de kern van alle succes: pas als studenten en docenten elkaar inspireren, kan werkelijk goed onderwijs ontstaan. In dit magazine komen zowel docenten als studenten aan het woord. Wij vinden het belangrijk dat er voortdurend nagedacht wordt over het academisch onderwijs. Je moet altijd blijven vernieuwen, zodat studenten zich kunnen ontplooien en complexe vraagstukken leren aanpakken. Want in Utrecht worden de leiders van de toekomst opgeleid! Bert van der Zwaan is rector magnificus van de Universiteit Utrecht.
September 2012
03
F O T O : I VA R P E L
V erwachtingsvol | Nieuwe s tudent en k ijken bij de af trap van de Utr echt se Intr oduc tietijd op het t err ein van het Uni ver si t y College in gespannen af wachting naar wat komen gaat. 04
September 2012
September 2012
05
06
September 2012
Motivatie begint in de baarmoeder De gemiddelde student wil vooral een leuk leven leiden. Die t ypisch Nederlandse houding vraagt om een cultuuromslag. Tot het zover is, moet de universiteit de studenten motiveren. T E K S T: G w en da K n o bel I I L L U S T R AT I E : M A R T H E K A L K HO V E N
De Universiteit Utrecht zou het liefst alleen onderwijs geven aan gemotiveerde studenten: jongeren die er voor gaan, die niet tevreden zijn met zesjes, die extra werk niet schuwen en die niet bang zijn om de beste te willen zijn. Die studenten zorgen voor een ambitieus studieklimaat en jagen de universiteit niet op kosten door inefficiënt te studeren. Later zijn deze topacademici een aanwinst voor de maatschappij, zo is bovendien het idee. De realiteit is weerbarstiger. Veel studenten nemen genoegen met lage cijfers
gemotiveerde student is een product van deze cultuur. Motivatie begint in de baarmoeder.” Kijk ook naar China, zegt Van Tartwijk. “Dat is een zeer prestatiegerichte maatschappij. Wil je daar iets bereiken, dan zul je heel erg je best moeten doen. Een maatschappij die zo is ingericht, heef t natuurlijk ook heel nare kanten, maar als je China met Nederland vergelijkt, kun je in elk geval concluderen dat je gemotiveerd wordt als je meer moet doen om je doel te halen.”
en vinden het niet erg een jaar langer over hun studie te doen. ‘Ik mag toch ook een beetje leuk leven’, lijkt het argument. Een typisch Nederlandse opmerking, zeggen de Utrechtse onderwijskundigen
Concurrentie
Theo Wubbels en Jan van Tartwijk. Zij buigen zich onder meer over de vraag waarom de Nederlandse student in vergelijking met studenten uit andere landen over minder motivatie lijkt te beschikken. Motivatie, zo zeggen de twee, is voor een deel cultureel bepaald. Wubbels: “Vergeleken met andere landen vinden Nederlanders vaak dat je recht hebt op veel feest- en vakantiedagen, en dat je parttime mag werken. Het leven is hier relatief gemakkelijk. Als je het al goed hebt, waarom zou je het dan nog beter willen hebben? Het wordt dan als overdreven beschouwd om je hoofd boven het maaiveld uit te steken. De niet-
Meer of minder gemotiveerd: veel Nederlandse studenten halen gewoon de eindstreep en komen met een bul uit de collegebanken. Dus is er eigenlijk wel een probleem?
Het antwoord op die vraag, zit hem volgens Wubbels en Van Tartwijk in het woord ‘ globalisering’. De Nederlandse gediplomeerde moet op de arbeidsmarkt niet alleen concurreren met landen cultuurgenoten. Steeds vaker neemt hij of zij het op tegen afgestudeerden uit het buitenland. Wubbels: “Is het erg om met een zes de universiteit te verlaten? Nee, in theorie niet. Maar als een student met hogere cijfers de baan krijgt die jij ambieert, dan kun je stellen dat het op zijn minst niet handig is om je studietijd af te sluiten met een zes gemiddeld. Bovendien willen we als Nederlandse maatschappij natuurlijk ook graag dat ons land in de wereld een woordje blijf t meepraten.”
Zelf ver trouwen Wubbels en Van Tar twijk onderscheiden drie factoren die de motivatie van Nederlandse universitaire studenten kunnen vergroten. In de eerste plaats zou het voor de motivatie van de studenten goed zijn als er meer dan alleen een v wo-diploma gevraagd zou worden om toe te mogen treden tot de wetenschappelijke wereld. Ex tra toelatingseisen, zoals een hoger gemiddeld eindexamencijfer, kunnen helpen de matig gemotiveerde v wo’er eruit te zeven. Wie de horde met positief gevolg heef t genomen, is trots: een groeimoment
Theo Wubbels: ‘Is het erg om met een zes de universiteit te verlaten? In theorie niet.’
Jan van Tar twijk: ‘Als je in China iets wilt bereiken, zul je erg je best moeten doen.’ September 2012
07
0 19 10 98
nd
rla
d
de
lan
Ne
Fin
nri
jk
d
ste
an
Oo
erl
en
its
eg
Zw
No
orw
ch
ië
jk
kri
nd
ma
tla
ne
De
Es
EU
0%
Ts je
10%
an
20%
lië
30%
Fr
40%
Ita
50%
UK
60%
rke
70%
n
PERCENTAGE STUDENTEN DAT STREEF T NA AR HOOGST MOGELIJKE CIJFER
voor het motivatiegevoel. Kijk bijvoorbeeld naar Geneeskunde. Dat is een studie waarvoor een numerus fixus geldt. Er is maar een beperk t aantal plaatsen en een hoog gemiddeld eindexamencijfer biedt meer kans op toelating. Eenmaal binnen verkeer t de jonge student dan onder gelijkgestemden de uitverkorenen, de jongeren die net dat beetje meer wilden en konden. Die bovengemiddeld gemotiveerde studenten stimuleren elkaar weer. Hier is het niet hip om genoegen te nemen met een zes. Wil je in deze wereld blijven
‘De niet-gemotiveerde student is een product van onze cultuur’
Nederlandse studenten blijken minder streberig dan studenten uit andere Europese landen. Kanttekening: de 70.000 ondervraagde studenten
studeerden al in 2000 af aan een universiteit of hogeschool, nog vóór
de invoering van de bachelor-masterstructuur. Sindsdien is in het hoger onderwijs geen vergelijkend Europees onderzoek op deze schaal meer gedaan, voor zover Jan van Tartwijk weet. Uit ander internationaal vergelijkend onderzoek blijkt overigens dat het niveau van de minst presterende Nederlandse studenten in vergelijking met de lage presteerders uit andere landen relatief hoog is. Daar staat weer tegenover dat Nederland relatief weinig studenten heef t die opmerkelijk goed presteren. bron grafiek: Centre for Higher Education Research and Information,
1 John Brennan, Kavita Patel & Winnie Tang
ADVERTENTIE
Oude Tolhuys, Het gewoon genieten. Tel.nr.: 030 – 251 12 15 per persoon gastvrij voor slechts
www.hetoudetolhuys.nl Weg naarhet Rhijnauwen Utrecht Auberge Oude 13-15, Tolhuys is een sfeervolle accommodatie aan de rand van Utrecht met diverse zalen en een uitstekend restaurant.
Zeer geschikt voor de meest uiteenlopende feesten. Op loopafstand van de Uithof én gratis parkeergelegenheid.
Weg naar Rhijnauwen 13-15, Utrecht 030 - 251 12 15, informatie@hetoudetolhuys.nl www.hetoudetolhuys.nl 08
September 2012
wonen, dan zul je daar voor moeten werken: groeifactor 2. Als je ten slotte wilt dat studenten ook op de langere termijn gemotiveerd blijven, dan zul je ze volgens Wubbels en Van Tar twijk autonomie moeten bieden. Studenten moeten - in elk geval voor een deel - de mogelijkheid hebben hun eigen interesses te volgen en hun eigen ideeën uit te voeren. Geef ze deze vrijheid. Als dank halen ze het beste er uit. Hun zelf ver trouwen neemt toe en daarmee hun motivatie.
Op de schop Als universiteiten meer gemotiveerde schoolverlaters binnen de poor ten willen halen, is het veranderen van de Nederlandse cultuur een belangrijke voorwaarde, denk t Van Tar twijk. “Het gedrag van jongeren wordt het meest beïnvloed door leef tijdsgenoten. Op de middelbare school is het nog steeds niet populair om goed je best te doen. Een meer prestatiegerichte cultuur zou die houding kunnen veranderen.” Ook het Nederlandse onderwijssysteem zou op de schop moeten, vindt Van
Tar twijk. “Nergens worden kinderen op zo’n jonge leef tijd voorgesor teerd in hun onderwijscarrière als in Nederland. De cito-score in groep 8 wordt heel
‘Op de middelbare school is het
belangrijk gemaak t, terwijl zo’n score weinig zegt over motivatie die zich nog
nog steeds niet
kan ontwikkelen.” Wubbels: “Een vmbo’er die toch nog een universitaire studie wil doen en
populair om goed
daar ook nog de motivatie voor heef t,
je best te doen’
krijgt daar in het huidige politieke klimaat bovendien de kans niet meer voor. Uit financiële overwegingen is de route vmbo-havo-vwo vrijwel onmogelijk gemaakt.”
Lat ligt hoog
door kleine gemeenschappen te for-
Totdat de Nederlandse maatschap-
meren, met veel contact met docenten, zodat ze niet anoniem zijn en zich veilig voelen binnen de groep. Verder moeten opleidingen het de stu-
pij er één is geworden waar prestatie een groot goed is, moet de universiteit blijven werken met de vwo’ers bij wie de motivatie tijdens de studie nog zal moeten groeien. Maar de universiteit kan volgens de twee wetenschappers ook nu al maatregelen nemen die ervoor zorgen dat dat gebeurt. Wie als vwo’er ‘zomaar’ binnenkomt, moet aan de universiteit het gevoel krijgen toch bijzonder te zijn. Dat kan door te benadrukken dat het niet elke jongere lukt om te beginnen met een wetenschappelijke studie. Vertel ze dat de lat hoog ligt. Ook moet de universiteit een stimulerende leeromgeving bieden. Dat kan
denten niet te gemakkelijk maken: het halen van een tentamen is een prestatie! Dus geen hertentamen met een 4, maar pas met een 5. Wie na de bachelor een master wil doen, moet aan eisen voldoen. Voor die vervolgopleiding kan immers weer worden geselecteerd. Niet toevallig zijn dat allemaal punten die al in mindere of meerdere mate hun weg in het Utrechtse onderwijsmodel hebben gevonden. De komende jaren moet duidelijk worden of die maatregelen werken. Een mooi onderzoeksterrein dus voor Van Tartwijk en Wubbels. ■
Kans: 0.5 0
‘Nergens worden kinderen op zo’n jonge leeftijd voorgesorteerd als in Nederland’
na een jaar
Wie zich op een laat moment
ges topt
inschrijft voor een studie loopt een groot risico om uit te vallen.
s tudeer t meer dan vier jaar
0. 4 0
Theo Wubbels: “Echt gemotiveerde studenten schrijven zich vroeg in.
in het vierde jaar
Dat zijn meestal studenten die al
afges tudeerd
op de middelbare school weten wat
0. 3 0
ze willen. Studenten Geneeskunde in drie jaar
moeten bijvoorbeeld al in de
afges tudeerd
vierde klas van de middelbare school het juiste profiel kiezen en
0.2 0
ervoor zorgen dat ze met een hoog gemiddelde het vwo verlaten om meer kans op toelating te maken.”
0.10 1 sep t e mbe r
15 augus t us
1 augus t us
15 jul i
Dag van aanmelding mannelijke psychologies tudenten
bron grafiek: Peter van der Heijden en collega’s, faculteit Sociale Wetenschappen
September 2012
09
Buitenlandse studenten over Nederlandse studenten Yi-Fen Liao (25, Taiwan) Studie hier: master Sustainable Development Studie daar: bachelor Geography aan de National Taiwan University “Als ik in Taiwan ’s avonds ging volleyballen en daarna weer terugkwam op de universiteit, dan deed ik mijn best om mijn professor niet te laten merken dat ik was weggeweest. Ze zeggen al snel: je cijfers zijn te laag, je besteedt te veel tijd aan andere dingen. “Hier in Nederland weten studenten goed wat ze willen. Ze kiezen voor de combinatie studie en sociaal leven. Ze weten: nú wil ik dit doen, en dán dat. Ik heb niet het gevoel dat ze weinig ambitieus zijn. “Het is een cultureel verschil. In Taiwan is het idee: hoe hoger het diploma dat je haalt, hoe beter je toekomst. En niet alleen jouw toekomst, ook die van je ouders en van je docenten. Je wilt een betere toekomst, toch? Dan moet je harder werken. Maar ik wil bewijzen dat je studie en je sociale leven elkaar niet uitsluiten.”
Devin Vartija (23, Canada) Studie hier: researchmaster History: Cities, States and Citizenship Studie daar: bachelor Arts & Sciences aan de McMaster University (Hamilton) “Tijdens mijn bachelor heb ik via een uitwisselingsprogramma ook al in Nederland gestudeerd, aan de UvA. Daar vertelden ze me dat de Nederlandse houding is: doe je best en probeer het te halen, maar niet tegen elke prijs. Ik ben gewend hoog in te zetten; je zou jezelf zomaar eens kunnen verrassen. “Nederlandse studenten lijken met een zesje tevreden. Bij de vakken die ik volg, zijn dat vaak studenten van andere masterprogramma’s. Binnen mijn eigen researchmaster heef t iedereen dezelfde hoge motivatie, denk ik. “Een oorzaak van dat verschil zou de hoogte van het collegegeld kunnen zijn. In Canada betaal je zo’n 6000 dollar per jaar. Je moet beurzen zien te halen om dat te bekostigen en hoge cijfers helpen daarbij. Hier is het collegegeld een flink stuk lager, dus waarom zou je harder werken?”
10
September 2012
Uit alle hoeken van de wereld komen studenten naar Utrecht voor een goede universitaire opleiding. Wat vinden zij van de inzet van de Nederlandse studenten die zij in de collegebanken tref fen? T E K S T en f o t og r afie : thijs kuipe r s
Matthias Egger (25, Zwitserland) Studie hier: PhD Marine Biogeochemistry Studie daar: master Environmental Sciences aan de ETH Zürich “In Zwitserland zijn studenten competitief. Natuurlijk zitten er mensen tussen die met een zesje tevreden zijn, maar de meesten doen hard hun best. Goede cijfers zijn belangrijk bij het vinden van een baan. Op de diploma’s wordt vermeld hoe jouw cijfers zich verhouden tot het gemiddelde van je jaar. “Presteer je ondergemiddeld, dan kun je nog wel een baan vinden, maar je moet dat dan wel compenseren met werkervaring of goede sociale vaardigheden. Overigens wordt een masterdiploma al als iets erg hoogs gezien. Een PhD doe je echt alleen als je – zoals ik - een academische carrière najaagt. “Hier in Nederland staan hoogleraren heel dicht bij de promovendi heb ik gemerkt. Ze proberen je te helpen. We vormen echt een groep. Dat is heel anders dan aan de ETH in Zürich. Of dat een cultuurverschil is, weet ik niet. Wat ook kan meespelen, is dat we daar wat verspreid over de gebouwen zaten.”
Jessica Wijngaarden (24, Canada) Studie hier: master Biomedical Sciences Studie daar: bachelor Biology aan het King´s University College (Edmonton) “Wanneer je voor het eerst Nederlandse studenten ontmoet, dan is je indruk: die willen gewoon een voldoende en verder niks. Maar dat is een eerste impressie, ik kwam er al snel achter dat ze vrij competitief ingesteld zijn. “Nederlandse studenten willen weten hoe ze presteren in vergelijking met anderen. Na een tentamen vraagt iedereen hier meteen welk cijfer je had. Daar keek ik best van op. In Canada vertel je je cijfer hoogstens aan een goede vriend. “Studenten wekken de indruk dat het ze allemaal niet zoveel kan schelen om goede cijfers te halen, maar uiteindelijk vinden ze het toch wel belangrijk. Ze weten ook goed wat ze willen. In Canada is het meer: je probeert iets, en ziet vanaf daar wel verder. Zo ben ik ook aan deze master begonnen.”
September 2012
11
DUB Motivatiecheck Hoe gemotiveerd ben jij eigenlijk voor je studie? Ben je het lievelingetje van je professor? Of kun je beter nog vandaag je biezen pakken? Doe de DUB Motivatiecheck. TEKST: Ries Agterberg, x ander bronkhorst | illustr atie: helga wellink
er veel leuke mannen rondlopen
Mijn favoriete studieplek is
Ik kan mijn studie iedereen aanraden omdat…
Thuis voor de buis
die inhoudelijk interessant is
Mijn studie heb ik gekozen…
nadat ik uitgebreid zelf op onderzoek ben uitgegaan
op aanraden van mijn ouders
Misschien kan beter je pa of ma gaan studeren 12
September 2012
Een studentassistentschap lijkt mij…
Buiten mijn studie om, houd ik me vooral bezig met…
die heel gemakkelijk is
In de UB
Bij mijn ouders
Beter kijken, Utrecht is de stad van het vrouwenoverschot
Leuke kerels? Ben je man of vrouw?
START
In de kroeg
Begin opnieuw
Als ik een flyer van een honoursprogramma krijg, denk ik…
een opstap naar een academische carrière
alleen iets voor strebers
studievereniging, sport en vrijwilligerswerk
gamen, uitgaan en voor de t v hangen
Eindelijk, ik wil meer
Daar ben ik niet goed genoeg voor
om een net werk op te bouwen
Een studentenvereniging is voor mij de plaats…
om vrienden te krijgen
Weet ik niet, van mijn ouders mag ik geen lid worden
Morgen heb ik een mondeling tentamen, seks is voor mij…
absoluut taboe
toch belangrijker
De hoogvlieger Jij bent bovengemiddeld gemotiveerd. Je gaat voor het onderzoek en droomt al van een promotieplaats. Voor stu-
Met een ex tra opdracht je cijfer ophogen…?
Gerard ´t Hoof t komt als gastdocent langs…
Je docent vraagt wie er mee wil doen aan die interessante summerschool...
dentenleven heb je nauwelijks tijd. En vrienden? Dat is iets voor later.
De CV-TIJGER Ja, een 8 staat beter op mijn lijst
Een krappe onvoldoende voor een tentamen is voor mij aanleiding om…
De tentamenant woorden liggen bij het kopieerapparaat…
Bij je komst naar Utrecht had je het doel al voor ogen. Nominaal door de studie met hoge cijfers. Zo ben je straks ook de meest ideale kandidaat op de arbeidsmark t. Maar ben je ook intrinsiek gemotiveerd?
Een echte Nobelprijswinnaar? Die wil ik zien
Wie is Gerard ´t Hoof t?
De GROEIDIAMANT Je wist niet wat het studentenleven inhield, maar nu vind je het geweldig en je studie wordt ook steeds leuker.
De LIEFHEBBER Zo’n kans moet je altijd grijpen
Als ik op internet toevallig een artikel over het thema van mijn college vindt, dan…
Een 6. 2 is mooi genoeg
Jij hebt je studie gekozen omdat je
Nee, dan is het vakantie
deze inhoudelijk zo interessant vindt. Het gaat jou niet om je CV, maar om wat je leer t. Je wilt gewoon lekker doorstuderen.
De calculator zet ik het meteen voor de hele groep en de docent op Blackboard
Je probeer t je door de studie te pra-
sur f ik snel door
ten. Je zult nooit een stap méér zet ten dan nodig is. Waarom een 8 halen als een 6 ook voldoende is?
De genieter Je bent een gezelligheidsdier en zoek t naar leuke activiteiten naast de studie,
alle zeilen bij te zetten om voor de herkansing een 8 te halen
een poging te wagen er een half punt bij te onderhandelen
bijvoorbeeld de studentenvereniging. Je moet uitkijken dat de nevenactiviteiten niet ten koste gaan van de studie.
De slow starter Het begin van de studie gebruik je om
Ik meld het mijn docent per mail
van het studentenleven te genieten.
Ik neem ze mee…
Je haalt het bsa met de hakken over de sloot. Na een paar jaar gaat de tijd dringen. De langstudeerboete dreigt. Tijd om aan de slag te gaan.
De als-ik-het-maar-haal Mijn werkgroepje heeft de gezamenlijke opdracht al af, zonder mijn bijdrage...
Je doet de studie omdat je nu eenmaal
Dat geef t me een schuldgevoel
moet studeren van je ouders. Met
Daar lig ik niet wakker van
een zesje neem je genoegen. Bij een matchingsgesprek zou je het advies krijgen er nog eens over na te denken. Maar waarschijnlijk kom je niet.
September 2012
13
Move youR lee New StoRe
Steenweg 26 Utrecht. 10% StUdent diScoUnt Free giFt For the FirSt 100 cUStomerS*
*with StUdent id 13-16 September
14
02_030812_Week32_Dub.indd 1
September 2012
03/08/2012 15:50
He t Gro t e S t udent endeb at
Studenten moeten doen wat ze écht leuk vinden TEKST: Ries Agt erberg, x ander bronk hors t | fotogr a fie: iva r pel
Een staatssecretaris die studenten prikkelt om voor t te maken. Een universiteit die zegt met beter onder wijs meer studenten sneller naar de eindstreep te brengen. Wat betekent dat allemaal voor studenten? Voor DUB gingen vier UU-studenten in gesprek over de lol van studeren en het studentenleven, maar ook over studieverplichtingen en afstudeerboetes.
“In mijn eerste jaar heb ik dus precies 7.5
biotechnologie, veel meer wil hij er uit
ik een bijbaantje. Maar ik ben dan ook
punten, één vak, gehaald.” Het plomp-
concurrentieoverwegingen niet over zeg-
iemand die echt niet stil wil zitten.”
verloren statement van Sander ten Kate
gen. “Ik heb het gevoel dat ik dat eerste
Na twee jaar reizen en werken begon
is een wel heel mooie af trap van de
jaar freewheelen nodig heb gehad om te
Nienke vorig jaar in Utrecht aan een
discussie. “Ik zat in een nieuwe stad,
ontdekken wat ik nu echt zelf wilde. En
master Multiculturalisme. Op de ochtend
ik maakte nieuwe vrienden en was het
uiteindelijk heb ik mijn master helemaal
voor dit rondetafelgesprek leverde ze
leven aan het ontdekken. Niet dat ik mijn
zelf ingericht en studeer ik nu af in mijn
haar scriptie in.
studie niet interessant vond, maar die
eigen bedrijf.”
Geschiedenisstudent Albert den Boogert
had gewoon nog geen prioriteit.”
Nienke Verhoeks haalde haar bachelordi-
en Rechtenstudent Sanne Haringa zitten
Sander is inmiddels een eigen onder-
ploma op de Zeeuwse Roosevelt Aca-
allebei aan het einde van hun bachelor
neming gestart waarbij hij begeleiding
demy. “In Middelburg hadden we 16 uur
en zijn actief in het verenigingsleven.
krijgt vanuit de bedrijvenincubator in
college en minimaal 16 uur zelfstudie per
Alber t: “In mijn eerste jaar haalde ik 45
De Uithof, Utrecht Inc. Hij doet iets met
week, toch ging ik ook gewoon uit en had
punten. Ik had gelukkig huisgenoten die
September 2012
15
me aanspoorden om hard te studeren.
Kasteel, de sociëteit van het Utrechtsch
gaan studeren, maar ben ik ook nóg meer
Sommige jongens hadden het zelf al een
Studenten Corps aan het Janskerkhof. De
dingen naast mijn studie gaan doen.
keer verkeerd aangepak t. Maar doordat
vier hadden elkaar nog nooit ontmoet,
Sanne: Rechten is een studie waar je
ik dit jaar al mijn tijd besteed heb aan
maar kwamen uiteindelijk toch met een
zelf wat van kunt maken of niet. Aan het
het Corps, en ik ook nog een lange reis
behoorlijk eensluidende oproep: zorg
studieklimaat ligt het niet eens, maar
heb gemaak t, hangt de langstudeerboete
ervoor dat studenten de tijd krijgen om
veel studenten voldoen aan het stereo-
me nu toch boven het hoofd.”
zelf uit te zoeken waar hun interesse naar
type van mensen die niet wisten wat ze
Sanne: “Ik deed vanaf het begin zo veel
uitgaat en waar ze goed en slecht in zijn.
wilden en alle opties voor de toekomst wilden openhouden. Ze doen weinig tot
naast mijn studie dat het studeren erbij inschoot. Stiekem hield ik het bindend
Uitdagend studieklimaat...
de tentamens eraan komen en gaan dan
studieadvies als mikpunt aan; misschien
Albert: Geschiedenis is een enorm leuke
keihard blokken. Maar er is ook echt wel
toch een beetje zesjescultuur dus. Het is
studie met goede docenten, maar ik had
een grote groep die er vol voor gaat.
jammer van de punten, maar ik heb wel
toch het gevoel dat ik vooral puntjes aan
Nienke: Op de Roosevelt Academy gaat
van het leven genoten en enorm veel
het sprokkelen was. Ik zat altijd wel in de
het heel anders. Daar zijn ze heel streng:
geleerd. En nu ga ik de Universiteitsraad
zaal, maar echt helemaal bij de les was
je mag geen onvoldoendes halen anders
in, dat lijk t me ook een unieke ervaring.”
ik niet. In het begin van mijn tweede jaar
volgt er meteen een gesprek. En het is
kwam er een wake-up call van een do-
heel kleinschalig met kleine groepen.
Met dit viertal voerde DUB een verras-
cent. Zij confronteerde mij met de vraag
Dat vond ik heel motiverend. Je hebt dus
send openhartig debat in de klassiek
of dit nu echt was wat ik wilde met mijn
ook geen last van andere studenten die
betimmerde commissiekamer in het Gele
studie. Na dat gesprek ben ik serieuzer
de kantjes ervan lopen.
Alber t den Booger t (23) is vijfdejaars student Geschiedenis. Afgelopen jaar was hij rector van het Utrechtsch Studenten Corps. “In mijn t weede jaar kreeg ik een wake-up call.” 16
September 2012
Sanne Haringa (20) is derdejaars student Rechtsgeleerdheid en komend jaar lid van de Universiteitsraad. “Jammer van de studiepunten die ik miste, maar ik heb veel lol gehad en veel geleerd.”
De tutor en het communit y-gevoel...
als je een vraag hebt.
om uitgedaagd te worden en mezelf te
Sanne: Ik geloof niet dat ik ooit een tutor
Sanne: Ik had het wel prettig gevonden
ontwikkelen. Anderen doen dat bij een
gezien heb.
om in kleinere groepjes te werken. Ook
studentenvereniging. Ik doe dit.
Nienke: Je hebt toch wel een kennisma-
bij Rechten volg je steeds college met
Sander: Ik had niet geweten waar ik de
kingsgesprek gehad?
andere studenten. In het tweede semes-
tijd zou moeten vinden om nog iets ex-
Sanne: Nou, moet ik diep nadenken ….
ter van het eerste jaar worden studenten
tra’s te doen. Bij Biologie studeer je echt
Sander: Die hele tutor is inderdaad een
met gemiddeld hetzelfde cijfer bij elkaar
van 9 tot 5.
soort schijniets, een begeleider voor
gezet. Dan zit je met zijn allen in hetzelf-
Albert: Volgens mij heb ik bij mijn studie
vijf tig studenten, wat heb je daar aan? Ik
de schuitje, dat heef t wel wat.
nooit iets over zo’n extra programma gehoord. Ik had het wel interessant gevon-
heb hem in ieder geval nooit gezien. Albert: Bij Geschiedenis volg je steeds
Het honoursprogramma...
den. Ik denk dat het zo wel werkt: als je
cursussen met andere studenten. Dan is
Sanne: Bij Rechten hebben we het Law
iets bijzonders aanbiedt, gaan studenten
het kunstmatig om samen bij een tutor te
College. Daar heb ik wel naar gekeken
zich ook bijzonder voelen en zich meer
gaan zitten. Bovendien: de studie is voor
toen ik begon met studeren. Ze doen veel
inspannen.
mij de studie. Vrienden maak ik ergens
extra dingen. Maar het klonk ook als iets
anders wel.
voor de echte strebers, een beetje elitair.
Druk om sneller te studeren...
Sander: Daar ben ik het wel mee eens. Er
Nienke: Dat imago snap ik niet goed. Ik
Sander: Zo’n afstudeerboete is dus ver-
zitten ook niet veel andere biologen in
volg helemaal niet een honoursprogram-
zonnen door ministers die zelf gemiddeld
mijn vriendenkring. Nee, een tutor moet
ma omdat ik excellent of bijzonder ben
acht jaar over hun studie deden.
gewoon iemand zijn waar je naartoe kunt
of me zo voel. Ik vind het gewoon prettig
Albert (lachend): Misschien hadden we
Nienke Verhoeks (24) is net klaar met haar master Multiculturalisme. Zij volgde het honours-programma Young Leaders League en was lid van haar opleidingscommissie. “Ik ben iemand die niet stil wil zitten.”
Sander ten Kate (27) is masterstudent Biologie en studeer t af in zijn eigen bedrijf. “Als de afstudeerboete er al was geweest, had ik nooit bereik t wat ik nu bereik t heb.” September 2012
17
een veel beter kabinet gehad als ze sneller hadden gestudeerd. Sander: Sommige studenten raken depressief door hun studievertraging en stoppen na tien jaar met een enorme studieschuld. Dan zit je in de shit. Voor hen is een stok achter de deur misschien wel goed. Maar ik weet dat ik nooit bereikt had wat ik nu doe, als ik vanaf het begin van mijn studie te maken zou hebben gehad met zo’n regel. Dan had ik waarschijnlijk veilig een gemakkelijkere master gedaan. Nienke: Ik heb het geluk dat ik vrij gemakkelijk studeer. Daardoor kon ik me ook buiten mijn studie ontwikkelen. Voor anderen zal dat lastiger zijn. Die houden misschien minder tijd over om er andere
‘Hoeveel studenten vinden later een baan die naadloos aansluit op hun studie? Heel weinig.’
dingen bij te doen. En dat zijn nou net de zaken die ook zo belangrijk zijn voor het
als je maar kunt aantonen dat je een
naast doen. Er is maar een klein deel dat
vormen van je karakter.
bepaald niveau behaald hebt.
werkelijk intrinsiek gemotiveerd is voor
Albert twijfelt: Uit een pragmatisch
Nienke: Ik denk dat driek war t van de
de studie, die het echt om de kennis gaat.
oogpunt snap ik zo’n langstudeerboete
studenten dan in het eerste jaar niet
De meeste studenten hebben andere
wel: veel studenten hebben behoef te aan
komt opdagen ... .
doelen. Ik wist bijvoorbeeld dat ik goed
een stimulans. Maar je loopt dus wel een
Albert: Bij Rechten is er een docent
moest studeren, omdat ik ook dingen
risico dat je ook goede studenten die net
die zegt: ‘Jongens, we zitten hier bij de
buiten mijn studie wilde blijven doen.
iets meer problemen krijgen met een stu-
academie. Als je geen zin hebt, blijf dan
Nienke: Hier ben ik het helemaal mee
diedip of met een persoonlijke crisis, in
lekker thuis. Kom je wel, doe een beetje
eens. Bovendien: hoeveel studenten vin-
de ellende stort. De grote vraag is dan of
geïnteresseerd.’ En die zaal zit ook vol.
den later een baan die naadloos aansluit
zo´n boete aan het einde van de rit echt
Sanne: Ja, maar dat is wel een derde-
op hun studie. Heel weinig. Dan kun je
beter is voor Nederland.
jaarsvak, studenten weten dan meer
maar beter weten wat je echt wilt en wat
Maar ook principieel vind ik zo’n lang-
waar ze mee bezig zijn en waarvoor ze
je echt kan.
studeerboete een fout signaal. Universi-
zich willen inspannen. In je eerste jaar
teiten hebben als taak een academisch
zie je de aantallen echt per college afne-
Gevraagd naar tips voor nieuwe stu-
niveau te waarborgen, niet studenten
men: bij het tweede college is de helf t
denten aarzelt Sanne: Ik heb er zelf voor
zo snel mogelijk naar de eindstreep te
aanwezig, bij het derde is er nog maar
gekozen om het anders te doen en spijt
loodsen. Eigenlijk zou je daarom moeten
een k wart over.
heb ik niet; als 17-jarig meisje dat werd losgelaten in die massale studie wist ik
zeggen: Neem je tijd, maar betaal naar gelang je er langer over doet. Maar dan
Naast je studie...
niet beter. Maar als ik anderen raad moet
ben je weer elitair bezig.
Albert: Als rector van het USC heb ik
geven, denk ik dat het misschien toch
Sander: Een aantal van mijn vrienden
dingen geleerd die ik nooit in mijn studie
beter is om in het eerste jaar je punten
heef t een hele hoop gezeur gehad tijdens
had kunnen leren. Je bent in feite een
te halen en uit te vinden wat je met je
hun studie. Maar ze zitten nu wel op
manager van een bedrijf. Eerder dacht ik
studie wilt. Dan kun je daarna bij een
mooie plekken in het bedrijfsleven. Een
er nog wel over om later het onderzoek
studentenvereniging gaan.
crisis hoort nou eenmaal bij je persoon-
in te gaan, maar ik heb dit jaar zo leuk
Albert: Toch zou ik altijd adviseren om
lijke ontwikkeling; de studententijd is
gevonden dat ik nu toch meer naar de
je aan te sluiten bij een groep. Of dat
de periode dat je geestelijk volwassen
bedrijfsmatige kant neig.
nu een studentenvereniging is of iets
wordt. Je kunt niet verwachten dat die
Sander: Nadat ik mijn bedrijf gestart
anders. Zonder sociaal kader wordt het
ontwikkeling bij alle studenten parallel
was, kwam ik in een voor mij bizarre
moeilijk, zeker in het eerste jaar.
loopt met hun studie.
wereld terecht. Onderhandelen met grote
Nienke: Mijn belangrijkste tip is om altijd
partners, daar had ik geen idee van.
te doen wat je zelf wilt. Laat je niet weer-
Verplichtingen...
Sanne: Ik hoop in de Universiteitsraad
houden door zo´n langstudeerboete of
Alber t: Het lijk t erop dat universiteiten
straks praktische ervaring op te doen die
wat dan ook, als je iets interessant vindt,
steeds vaker zeggen: kom verplicht
ik in de Rechtenstudie mis. Die blijf t toch
moet je ervoor gaan.
naar college, doe mee, stop er ietsje
erg theoretisch. Je gaat misschien een
Sander: Dat is misschien nog wel het
energie in en dan haal je het. Daar heb
keer naar de rechtbank, maar dat is het
grootste gevaar van al die druk om snel
ik echt een hekel aan. Het zou eigen-
ook wel … .
te studeren. Studenten durven straks
lijk moeten zijn: het maak t niet uit of
Albert: Ik ben ervan overtuigd dat stu-
niets meer. Er wordt een angst gecreëerd
je komt en je hoef t niet mee te doen,
denten ook beter studeren als ze er iets
die alle creativiteit weghaalt. ■
18
September 2012
Lusten en lasten Twee docenten over motivatie bij studenten
Marcel van der Heyden is coördinator van het bachelor honoursprogramma van Geneeskunde en volgt de universitaire leergang Honours Teaching:
TEKST: x ander bronkhors t | fotogr a fie: iva r pel
Anne Roeters was vorig jaar genomineerd voor de universitaire Jong Docentprijs en geef t veel college aan eerstejaars studenten Sociologie:
“Ik denk dat Geneeskundestudenten gemiddeld al iets gemo-
“Natuurlijk, het is superleuk als een student nog eens infor-
tiveerder zijn dan studenten van andere opleidingen. Met ons
meert naar dat boek met sociologische thema’s omdat ze dat
honoursprogramma mikken we op de 5 tot 10 procent die er
graag wil meenemen op vakantie. Dat is ook het type student
zelfs binnen onze opleiding bovenuit steekt.
dat zelf met de stof aan de slag gaat en keurig een nietje door
“Voor een docent is het erg prettig dat deze studenten een
een paper slaat. Als docent wil je niets liever.
opdracht meestal uitvoeren zoals je dat graag ziet. Ze nemen
“Maar het is minstens zo inspirerend om voor een groep stu-
verantwoordelijkheid. Bij ‘gewone’ studenten moet je vaak
denten te staan die achterover hangen met een houding van
bijsturen omdat ze er niet altijd in slagen afspraken te maken
‘overtuig me maar’. Zo’n groep dwingt mij om na te denken
of na te komen.
over de vraag: ‘waarom vond ik ook alweer dat ze naar me
“Daarnaast leer ik zelf enorm veel. Ze komen met inzichten die
moesten luisteren?’ En als je ze dan vervolgens toch mee-
soms zelfs voor mij nieuw zijn. Dat betekent ook dat ik stevig in
krijgt en ze hun telefoon even vergeten, dan heb je echt wat
mijn schoenen moet staan, ze slikken niets voor zoete koek.
gewonnen.
“Ik merk wel dat honoursstudenten meer flexibiliteit van de
“Toch is het nog best moeilijk te bepalen welke studenten in
docent vragen. Een student kan bijvoorbeeld zomaar een paar
het eerste jaar gemotiveerd zijn en welke niet. Vooral jongens
maanden in de VS gaan studeren. Soms is dat lastig, maar ik
willen nog wel eens laks doen uit een soort van stoerheid.
weet ook dat je dit soort studenten die vrijheid meestal wel
Maar als je ze dan persoonlijk spreekt, blijken ze toch oprecht
kunt geven.”
geïnteresseerd. Dan kunnen ze me soms echt verrassen.”
September 2012
19
Motivatie meten is een illusie Met een hersenscan vaststellen of een student wel zin heeft in zijn studie. Voorlopig is dat nog onmogelijk menen Utrechtse wetenschappers. Bovendien blijft het de vraag of je meet wat je graag wilt weten. T E KS T: ERIK H A RDEM A N I IL L US T R AT IE : M A R T HE K A L K HOV EN
De zon schijnt, de terrassen zitten vol,
studeren verwacht groot genoeg om het
vindt de stof boeiend genoeg om je dorst
maar jij zit in de bieb met voor je het boek
lessen van je dorst nog even uit te stellen.
even te vergeten; of je vindt de materie
‘Learning and the brain’, want volgende
maar matig interessant, maar je realiseert
week heb je tentamen. Je slaat het hoofd-
Universitair docent pedagogiek Lex Wijn-
je dat je straks, als je je bachelor hebt
stuk ‘On motivation’ open en ziet dat dat
roks knikt. “In termen van de processen
gehaald, blij zult zijn dat je nu even hebt
begint met een vraag. Beste student, je
die zich in onze hersenen afspelen, heeft
doorgezet. Dat noemen we uitgestelde
hebt op dit moment waarschijnlijk veel
motivatie voor een bepaalde activiteit
motivatie. Hoe het ook zij, in beide geval-
meer zin in een biertje. Waarom blijf je
inderdaad alles te maken met de belo-
len wordt je gedrag bepaald door een
dan toch boven je boek zitten? Kennelijk
ning die je ervan verwacht. Ofwel je bent
samenspel van het beloningssysteem in
is de beloning die je van een middag
intrinsiek voor de studie gemotiveerd, je
de hersenen, het mesolimbisch circuit,
20
September 2012
en de prefrontale cortex van waaruit onder meer leren en geheugen worden aangestuurd.”
Hippocampus Recent hersenonderzoek bevestigt de
Waarom hebben beginnende studenten vaak zo weinig ambitie?
relatie tussen motivatie en de verwachting van een beloning. Zo publiceerde de
Lex Wijnroks: “Vroeger was he t idee dat er rond de puber teit
Amerikaanse Alison Adcock in 2006 een
s prake is van een enorme groeis pur t, maar dat he t brein daarna
studie waarin de hersenen van proef-
wel zo’n bee tje ‘af ’ is. Inmiddels is duidelijk dat de ont wikke -
personen in de MRI-scanner werden
ling van de hersenen tot ver na he t t wintigs te jaar doorgaat.
onderzocht tijdens het uitvoeren van een
He t belonings sys teem is weliswaar al op jonge lee f tijd klaar,
beloningstaak. De deelnemers kregen cir-
maar he t controlege bied in de zogehe ten pre frontale cor tex,
kels of vierkanten te zien met daarin een
he t ge bied dat er voor zorgt dat wij onze impulsen kunnen con-
bedrag tussen 0 en 5 dollar dat zij konden
troleren en bedwingen, ont wikkelt zic h pas als allerlaats te.
winnen door op een knop te drukken. Zo-
Eers tejaars s tudenten zullen daardoor sneller geneigd zijn om,
als Adcock verwachtte, was de hersenac-
als he t even tegenzit, de s tudie de s tudie te laten. Dat kun je
tiviteit in het mesolimbisch circuit groter
een ge brek aan motivatie of ambitie noemen, maar in feite is
als het bedrag dat de proefpersonen te
he t meer he t onvermogen om op dat moment de consequenties
zien kregen, hoger was.
van hun ged rag te overzien. Op hun ac ht tiende gaat hun inte -
In een vervolgexperiment kregen de
res se vooral uit naar dingen die s panning en plezier opleveren.
deelnemers een aantal scènes te zien die
Dat kan overigens ook heel goed s tuderen zijn, maar dan moe t
hen hetzij 10 cent hetzij 5 dollar zouden
de interes se daar voor wel worden aangewakkerd door goed
opleveren als zij ze een dag later nog
onder wijs. Wat mij be tre f t vormen ged reven en enthousias te
zouden herinneren. De volgende dag
docenten dan ook de sleutel tot gemotiveerde s tudenten.”
werd hen telkens een groot aantal scènes getoond met daartussen ook een al eerder vertoonde scène. Zoals verwacht bleken de deelnemers de scènes met een hoge waarde aanzienlijk beter te herkennen dan de ‘goedkope’ scènes. Bovendien vertoonde niet alleen het mesolimbisch circuit, maar ook de hippocampus, die
Waarom zijn meisjes gemotiveerder dan jongens?
verantwoordelijk is voor het opslaan van nieuwe informatie, bij de ‘dure’ scènes
Lex Wijnroks: “Allereers t verloopt de ont wikkeling van de
een verhoogde mate van activiteit. Het
hersenen van jongens trager dan die van meisjes. Bij he t begin
vooruitzicht van een beloning leidt dus
van de s tudie he bben jongens in dat opzic ht een ac hters tand op
tot een gemotiveerdere leerhouding en
meisjes die kan oplopen tot d rie jaar. Gevolg is dat meisjes al
daardoor tot betere leerprestaties, con-
op veel jongere lee f tijd dan jongens in s taat zijn om de conse -
cludeert Adcock.
quenties van hun ged rag te overzien. Ondanks he t grote aantal meisjes dat voor Pedagogiek kies t, zijn de probleems tudenten
Persoonlijkheid
bij ons bijna altijd de jongens. Ze komen vaak nie t naar college,
Interessante informatie, maar kun je er
leveren opd rac hten te laat in, en laten herkansingen pas seren.
ook wat mee, bijvoorbeeld als je studen-
“Maar daar komt bij dat vrouwen een ander soor t motivatie he b -
ten wilt selecteren op hun motivatie voor
ben dan mannen. Meisjes zijn vooral geric ht op saamhorigheid
de studie. Wijnroks schudt ontkennend het
en verbinding. Ze s tuderen consc iëntieuzer omdat ze daardoor
hoofd. “Een tijd lang hebben psychologen
deel kunnen uitmaken van de groe p. Jongens worden wat de
de illusie gehad dat ze uit hersenonder-
s tudie be tre f t veel meer dan meisjes gemotiveerd door he t voor-
zoek konden afleiden wat voor persoon ie-
uitzic ht van een hoge soc iale s tatus. Ze kiezen hun opleiding
mand is. Denk aan de Leidse criminoloog
vaak me t he t oog op de baan die ze ermee kunnen krijgen en he t
Buikhuisen die in de jaren zeventig van de
geld dat ze ermee kunnen verdienen, ook al interes seer t he t vak
vorige eeuw verwachtte uit hersenscans
ze nie t ec ht. He t is nie t toevallig dat jongens in opleidingen die
van mensen te kunnen afleiden of ze
wel hun interes se he bben, bijvoorbeeld Informatica, voor veel
crimineel zouden worden. Dat onderzoek
minder problemen zorgen dan in ric htingen die ze vooral he bben
heeft eigenlijk nooit iets bruikbaars opge-
gekozen vanwege de ver wac hte maatsc happelijke s tatus en he t
leverd. Inmiddels is wel duidelijk dat we
inkomen als afges tudeerde.”
op basis van wat we in de hersenen zien, niet kunnen bepalen wat voor persoonlijk-
September 2012
21
DO DE e E
UW
1
1
01
TR
O
N LE
GOE
ADVERTENTIE
2
welzijn en cultuur
Mede mogelijk gemaakt door het UAF Het UAF helpt al 60 jaar hoger opgeleide vluchtelingen om zich hier te ontwikkelen door studie. Voor duizenden getalenteerde vluchtelingen hebben we dat al mogelijk gemaakt: artsen, ingenieurs, economen, juristen en vele anderen. We zijn trots dat dit is beloond met de 1e plaats in het Trouw-onderzoek naar de prestaties van 800 goede doelen. Geef méér gevlucht talent die kans. Sms UAF naar 4333 (€ 1,50 per sms) www.uaf.nl
22 September DUB-200x265mm.indd 1
2012
22-06-12 15:38
heid iemand heeft of wat voor gedrag hij
dat levert hoogstens kennis op op popula-
van de uitgestelde motivatie geduwd.
zal vertonen.”
tieniveau. Wie zegt op basis van een scan
“Ik heb er zelf altijd voor gekozen om
Wijnroks wordt bijgevallen door psycho-
iets over één persoon te kunnen beweren,
juist promovendi aan te nemen die
loog Jack van Honk, die in het Helmholtz
doet aan volksverlakkerij.”
tijdens hun studie door de opleiding
Instituut onderzoek doet naar proces-
min of meer als mislukt werden
sen in de hersenen die te maken heb-
Keurslijf
beschouwd, omdat ze zich niet in een
ben met emotie en sociaal gedrag. “Via
Maar ook om heel andere redenen ziet Van
keurslijf lieten persen. Bij mij kregen
een hersenscan vaststellen of studenten
Honk weinig heil in selectie voor de poort.
ze de kans om hun intrinsieke motivatie
gemotiveerd genoeg zijn voor een oplei-
“Net als overal elders in de wereld wordt
voor het vak te volgen en dat heeft geleid
ding? Nee, dat kan niet. Ten eerste bestaat
ook op de universiteit steeds meer ge-
tot een aantal uitstekende proefschriften.
motivatie als zodanig niet; het ontstaat
dacht in termen van winst en rendement.
Studenten die alleen maar worden gedre-
altijd in interactie met de omgeving. Maar
Als studenten zelf al niet voor een vak
ven door de wens cum laude af te stu-
bovendien zijn de imaging-technieken
kiezen in de hoop er later veel geld mee te
deren, hebben volgens mij de verkeerde
waarover we nu beschikken, lang niet
kunnen verdienen, worden ze wel door de
motivatie. Die zal ik hier niet snel binnen
onderscheidend genoeg. Natuurlijk, als je
universiteit gepusht om aan hun kansen
halen. Helaas is dat wel een voornaam
mensen specifieke taken laat uitvoeren,
op de arbeidsmarkt te denken en zo snel
criterium in de huidige plannen voor
zie je activiteit in bepaalde gebieden. Op
mogelijk, liefst cum laude, hun diploma
selectie aan de poort. Ik ben bang dat
basis van onderzoek bij proefdieren kun-
te halen. In termen van motivatie worden
als we daartoe overgaan, een aantal van
nen we zelfs tot op zekere hoogte afleiden
studenten op de universiteit tegenwoordig
de beste mensen het - althans in mijn
welke gebieden elkaar aansturen. Maar
op een ongelofelijke manier in de richting
vakgebied - niet zullen halen.” ■
FOTO: I VA R P EL
CO L U M N
Utrecht’s Next Top Student
In groepsopdrachten worden,
woorden van de voorzitter
onder leiding van mediagenie-
van het universiteitsbestuur
ke politici als Mark en Emile,
Yvonne van Rooy tijdens het
de leiders van de volgers
afsluitend congres van de
gescheiden. Studenten strijden
Young Leaders League, prime-
tegen Matthijs van Nieuwkerk
time honoursprogramma voor
om hun presentatie- en dus
excellente UU-masterstuden-
valorisatietechniek te testen.
ten: “ik hoop dat jullie net zo
Een jongleerwedstrijd mag ook
trots zijn op de universiteit
niet ontbreken: de student van
als ik op jullie”, “het is een
nu moet immers vele ballen
erekwestie dat Utrecht meteen
tegelijk in de lucht kunnen
in de eerste ronde subsidies
houden.
voor deze programma’s heeft
Tot slot worden finalisten
verworven” en “ik zou het fan-
geselecteerd op intelligentie
tastisch vinden als mensen van
door deelname aan de Weten-
buiten de UU zouden zien wat
schapsquiz, toegespitst op de
wij hier neerzetten”.
vier strategische thema’s van
Wacht. Ik dacht dat de ontwik-
de UU. De finale bestaat uit
keling van de student centraal
Utrecht wil betere studenten:
de Grote Stresstest, waarin ze
een bloedstollende race langs
stond? Aan de andere kant:
kwaliteit boven kwantiteit.
geconfronteerd worden met
organisatorische obstakels.
geen enkele winnaar in de re-
Dat betekent een verhoogd
een deadline die ze onmogelijk
Wie van de finalisten bereikt
cente stortvloed aan talenten-
rendement, een scherpere
kunnen halen. Ondertussen
als eerste de finish zonder ge-
jachten heeft de carrière van
selectie en een hoger percen-
voorziet de jury hun fysieke
grepen te worden door het per-
de juryleden overleefd of het
tage honoursstudenten. Een
reactie van een cijfer en onge-
soonlijk ongeluk, te pauzeren
succes van het programma ge-
moderne universiteit gaat met
zouten commentaar. Een beetje
met een biertje of te verdwalen
ëvenaard. Dat geeft te denken.
de tijd mee en de nieuwe plan-
zweet is met een zesje genoeg
in het Doolhof der Studieont-
nen passen helemaal binnen
om naar het Bootcamp te mo-
wijkend Gedrag? De verliezers
Dieudonnée van de Willige is
de huidige talentenhype.
gen, maar bij voorkeur wordt
worden vernederd met een
dit jaar de eerste campuscolum-
Iedere talentenjacht begint met
er gehuild of overgegeven. Een
derriedouche – ditmaal in de
nist. Zij doet een master Mole-
een selectieronde waarin zowel
burn-out is goed voor een tien.
vorm van een emmer vol vijfjes
cular and Cellular Life Sciences
hoogte- als dieptepunten aan
Eenmaal in het Bootcamp
en zesjes die over ze wordt
en nam vorig jaar deel aan het
bod komen. Aankomende stu-
wordt een aantal aanvullende
uitgestort. Pak aan!
universitaire honoursprogram-
denten doen straks allereerst
vaardigheden getest.
De winnaar wacht lof. In de
ma Young Leaders League.
September 2012
23
Moeten jullie niet naar huis? Feesten en uitgaan hoor t bij het studentenleven. Maar met brak in bed liggen, haal je geen studiepunten. Is het nachtleven eigenlijk wel te combineren met een universitaire studie? DUB ondernam een kroegentocht rond de Neude en het Janskerkhof.
Martijn, eerstejaars Rechten, Rob-
M: “Dan mis je de basis. Alleen door
bert, in februari gestopt met Natuur-
aan het eind heel hard te blokken, haal
kunde en Daan, eerstejaars Rechten
ik het.” D: “De zesjescultuur.”
TEKST: INGE RAZENBERG | FOTOGRAFIE: THIJS KUIPERS
D: “Martijn slaat nooit een feestje over.”
M: “Klopt. Ik vind het belangrijk dat je
M: “Als ik tot laat uitga, ben ik vaak
in je eerste jaar je plek vindt. Volgend
zo laks om mijn college ’s ochtends te
jaar verwacht ik me serieuzer aan mijn
laten schieten.”
studie te gaan wijden.’
D: “Zeker bij Rechten, waar je maar
R: “Ik ben dit jaar ook veel uitgegaan,
twee colleges per week hebt, is dat
maar dat is niet waarom ik gestopt ben.
niet handig.”
Ik vond de studie gewoon niet leuk.”
Rimke Inger en Annemiek, beiden
halen.”
eerstejaars Psychologie
A : “Nu gaan we uit als we zin hebben. Maar niet vaak hoor.”
24
A : “A an het begin van onze studie
RI: “Eens in de t wee weken.”
hielden we bij het uitgaan meer reke -
A : “Ik ben nooit een wild t ype ge -
ning met colleges en tentamens dan
weest. Ik wil mijn studie halen. “
nu.”
RI: “De afgelopen periode hadden
RI: “Dan weet je nog niet of de studie
we het geluk dat we op woensdag en
moeilijk is, of dat je het makkelijk gaat
vrijdag vrij hadden.”
September 2012
Jamie en Fadoua, beiden eerstejaars Economie en Charlot te, eerstejaars Human Resource Management C: “Wij wonen alle drie nog thuis en gaan niet vaak uit.” J: “Als je thuis woont, ben je veel beperkter. Je eet op vaste momenten en je wilt niet zomaar om half vijf ’s nachts thuiskomen.” C: “Maar ik vind wel dat uitgaan bij het studentenleven hoort.” F: “Toch hoef ik ook niet elke avond in de kroeg te zitten.” J: “Het voordeel is dat we weinig contacturen hebben. Daarom kunnen we ’s middags studeren en zijn we ‘s avonds vrij om uit te gaan.” F: “Daar heb je dan wel discipline voor nodig.”
Marijke, masterstudent Theater, Film- en Televisiewetenschap “Toen ik begon met studeren, was ik zeventien. Ik deed toen een hbo - opleiding. Mijn eerste studiejaren heb ik veel gefeest, ook in tentamenperiodes. Het duurde vier jaar voor ik mijn P haalde. Uiteindelijk besloot ik aan de universiteit Theater-,
Leonie, derdejaars Pedagogiek,
het begin van mijn studie ging ik vier
Film - en Televisiewetenschap
Veerle, eerstejaars Psychologie en
keer per week de stad in.”
te gaan studeren en vanaf dat
Job, tweedejaars student maar
J: “Ik ook, daarom heb ik mijn eerste
moment heb ik alles nominaal
eerstejaars Bouwkunde
studie niet gehaald. Want ook al ga je in zo’n week wel naar college, je bent
gehaald. Bij deze studie weet ik waar ik het voor doe, ik heb een
V: “Als er een leuk feestje is en het is ten-
te brak om echt mee te doen. In mijn
doel voor ogen. Als je net van
tamenperiode, dan plan ik dat toch in.”
nieuwe studie ben ik serieuzer..”
de middelbare school komt, heb
L: “Maar zij is dan ook echt een feest-
V: “Ik ga nu minder uit dan in het begin
je dat niet, dan denk je dat alles
beest!”
omdat ik mijn studie leuker ben gaan
van je ouders moet.”
V: “Ik ben niet de ideale student. Aan
vinden.”
September 2012
25
Marion
Benjamin
Een dagje verplicht proefstuderen “Vandaag is het voor jullie een heel belangrijke dag”, zegt hoogleraar Ton Hol tegen een collegezaal vol net geslaagde middelbare scholieren. “Vandaag gaat het over de vraag of jullie wel Rechten moeten studeren.” Het is een regenachtige junidag als circa 150 aankomende studenten zich melden op het Janskerkhof in Utrecht. Benjamin uit het Gelderse dorpje Rhenoy is onder de indruk van het pand van ontvangst. “Echt mooi. Het is zeker een pre dat de studie in de binnenstad zit.”
Gevoelskwestie Benjamin en de anderen doen vandaag mee aan Studiestart, een dag proefstuderen voor scholieren die zich aangemeld hebben voor Rechten. De dag wordt georganiseerd omdat te veel scholieren
Om te laten zien wat de studie Rechten nou écht
zonder goed beeld beginnen aan de studie. Die onwetendheid leidt tot veel
inhoudt, organiseert de opleiding matchingsdagen voor aankomende studenten. Dat dwingt de scholieren om na te denken over hun studiekeuze. “Ik zie mezelf wel topcriminelen verdedigen.” T E KS T: Ernst- Jan H amel | f o t ogr afie : I va r Pel
´Een verkeerde keuze kost me een jaar en veel geld´ uitval in het eerste jaar. De in Utrecht gearriveerde scholieren hebben vooraf huiswerk gekregen, volgen op de dag hoor- en werkcolleges, praten over hun motivatie en krijgen tot slot een toets om te kijken of ze uit het
26
September 2012
Kristel
Anneroos
juiste hout gesneden zijn.
fijn dat er relatief weinig colleges zijn.
seert me. Ik zie mezelf wel topcriminelen
Benjamin moet lang nadenken over de
Op de middelbare school zit je tijdens
verdedigen.”
vraag waarom hij Rechten wil studeren.
veel lessen te luisteren naar de samen-
Een andere enthousiasteling is Anneroos
“Moeilijke vraag.” Het is meer een ge-
vatting van een boek dat je al gelezen
uit Utrecht. Ook bij haar geen spoortje
voelskwestie voor hem, en “je kunt er zo
hebt. Dat hoef t van mij niet zo.”
twijfel. “Op school zat een Angolees
veel kanten mee op”. Een kennis van zijn
meisje waarvan de ouders alle twee
ouders speelt ook een rol, die is hoofdof-
Strafadvocaat
overleden waren. Zij moest gedwongen
ficier van Justitie bij de Rijksrecherche.
Marion is een van de weinige twijfelaars
terug naar Angola. Toen wist ik dat ik iets
“Hij vertelt interessante dingen over zijn
op de studiedag voor scholieren. Als la-
met mensenrechten wilde doen.”
werk en raadde mij aan om eens te kijken
ter op de dag in een werkgroep gevraagd
Aan het eind van de dag ontmoeten we
bij Rechten.”
wordt wie zeker weten Rechten wil gaan
de scholieren voor de laatste keer. An-
studeren, gaan zeventien handen de
neroos, Kristel en Benjamin zijn enthou-
Twijfel
lucht in. Marion en twee anderen houden
siaster dan ooit. We zien ze in september
Marion uit Alphen aan de Rijn weet nog
hun handen op tafel.
terug, beloven ze. Marion blijkt halver-
niet of Rechten iets voor haar is. “Ik wil
Het contrast tussen Marion en Kristel is
wege het middagprogramma naar huis te
niet de verkeerde keuze maken”, zegt
groot. “Voor mij staat het al heel lang
zijn gegaan.
ze aan het begin van de dag. “Het kost
vast dat het Rechten wordt. Na het lezen
me een jaar en veel geld als ik verkeerd
van een interview met Jan-Hein Kuijpers
Lastige arresten
kies.” Haar twijfel over Rechten kan ze
(oud-advocaat van Willem Holleeder
“Deze dag is vooral belangrijk voor
niet heel goed onder woorden brengen,
red.) wist ik het: ik wil strafadvocaat wor-
mensen als Marion”, zegt Marian Joseph,
maar ze denkt dat ze de studie “eerder
den. Wat een interessante man vond ik
directeur onderwijs van de opleiding
niet dan wel” gaat doen.
dat. De slechte kant van de mens interes-
Rechten. “We willen voorkomen dat
Halverwege de dag treffen we Marion nog een keer. Ze heef t net een hoorcollege gehad van Ton Hol, die de scholieren op zeer onderhoudende wijze heef t uitgelegd wat het verschil is tussen straf- en
´De slechte kant van de mens interesseert me´ privaatrecht, en hoe flinterdun de grens soms is tussen moord en doodslag. Door het leuke college is Marion lichtjes van mening veranderd. “Ik ben nu wel wat positiever geworden over de opleiding.” Dat je veel aan zelfstudie moet doen bij Rechten, vindt Marion prettig. “Ik houd niet zo van samenwerken. En het is ook
Sinds de introductie van Studiestart is de uitval in het eerste jaar gedaald naar 30 procent.
dub.uu.nl
DIGITAAL UBLAD ALTIJD NIEUWSGIERIG s tudenten
nieu w s en opinie
onder w ijs
onder zo e k
p odium
Hoe zit het met bindend studieadvies? Wat
vindt er dagelijks interessante en grappige
schrijf zelf een opinie, of post je verhaal of
hebben studie-of studentenverenigingen te
nieuwtjes, columns, rubrieken en opinies op
oproep op ons Podium. Je registreert je op
bieden? Wat is het leukste studentenhuis?
het gebied van onderwijs, onderzoek en stu-
de site en krijgt een wachtwoord waarmee
Het is zomaar een greep uit de onderwerpen
dentenzaken. Maar je kunt er ook cartoons,
je kunt inloggen.
waarover je artikelen kunt vinden op het
video’s en infographics bekijken. Elke week
Als student of medewerker ontvang je
Digitaal Ublad.
is er een nieuwe fotostrip van 3Hoog.
automatisch een nieuwsbrief in je mailbox,
DUB is de onafhankelijke, interactieve,
Je kunt op DUB ook je eigen mening of
want op DUB lees je wat er speelt op de
nieuwssite van de Universiteit Utrecht. Je
boodschap kwijt. Reageer op onze artikelen,
universiteit.
Volg ons ook op T witter t witter.com / dubnieuws en Facebook facebook.com / dubnieuws 28
September 2012
studenten met een ik-zie-wel-mentaliteit
Zelfselectie
Uiteindelijk is het doel dat scholie-
beginnen aan de studie. Omdat Rechten
Vanaf 2013 worden dagen als Studie-
ren er achter komen of Rechten bij ze
geen middelbareschoolvak is, gebeurt
start voor alle aankomende studenten
past. “Zelfselectie”, noemt Joseph het.
dat geregeld.”
verplicht. Niet alleen bij Rechten, bij álle
“Bovendien creëer je met een dag als
Met Studiestart wil Rechten een goed
Utrechtse opleidingen. Onder het nieuwe
deze binding met de nieuwe studenten.
beeld geven van de inhoud en opzet van
regime hadden de circa 75 aankomende
Ze komen na de zomer minder blanco
de studie. Ook de zaken die een flinke
Rechtenstudenten die vandaag niet zijn
binnen, ze weten wat er van ze verwacht
inspanning vergen, komen aan bod. Jo-
komen opdagen, zelfs niet aan de studie
wordt en beginnen goed voorbereid aan
seph: “Daarom hebben we ze een reader
kunnen beginnen.
het jaar.” ■
ter voorbereiding opgestuurd met daarin literatuur, wetgeving en lastige arresten.
Vanaf 2013 worden matchingsdagen verplicht voor alle aankomende studenten.
Aankomende studenten moeten beseffen dat ze soms honderden van dit soort bladzijden per week moeten lezen.” Een paar jaar geleden kampte Rechten nog met een hoge uitval onder eerste-
´Studenten komen binnen met een ik-zie-wel-mentaliteit´ jaars. Maar liefst 40 procent viel uit in het eerste studiejaar of koos na het eerste jaar voor een andere studie. Sinds de introductie van Studiestart is dat gedaald naar 30 procent, vertelt Joseph. Ook de inzet van ouderejaars studenten als mentor in het eerste semester werpt zijn vruchten af, zegt ze.
WAT IS MATCHING?
WAT IS SELECTIE?
Alle studenten die aan een bacheloropleiding van de UU willen
Sommige Utrechtse opleidingen laten maar een beperk t
beginnen, moeten vanaf volgend jaar verplicht naar een zoge-
aantal studenten toe. Onder meer bij Bestuurs- & Organisa-
heten matchingsactiviteit. Dan krijgen ze bijvoorbeeld college,
tiewetenschap en het Universit y College worden studenten
maken ze een toets of voeren ze gesprekken, individueel of in
geselecteerd op motivatie, betrokkenheid bij het vakgebied
een groep, over de motivatie voor hun studiekeuze. Ook moe-
en aanleg voor academische en communicatieve vaardighe-
ten de aankomende studenten bij hun inschrijving schrif telijk
den. Bij studies als Psychologie en Geneeskunde wordt de
hun studiekeuze onderbouwen. Op deze manier krijg je een
selectie gedaan door middel van loting, waarbij inschrijvers
betere match tussen de opleiding en wat de student kan en
met hoge eindexamencijfers een grotere kans op toelating
wil, zo is de gedachte.
maken. Het kabinet is van plan de loting als selectiemetho-
Opleidingen willen studenten ook doordringen van de minder
de af te schaf fen. Opleidingen moeten in de toekomst hun
leuke aspecten van studeren. Bij Rechten krijgen de bijna-
studenten gaan selecteren op motivatie.
studenten een reader met pittige juridische teksten thuisge-
Over de beste manier van selecteren zijn de exper ts het
stuurd, als voorbereiding op de matchingsdag. Bij Commu-
nog niet eens. Belangrijkste nadeel van loting is dat het
nicatie- en Informatiewetenschappen wordt de aankomende
willekeurig is. Er wordt niet gekeken naar motivatie, alleen
studenten juist ingepeperd dat je als student veel Engelse
hoge eindexamencijfers vergroten de kans op toelating. Op
teksten van abstract niveau moet lezen.
selectie op motivatie valt volgens velen ook het nodige af te
Wie niet meedoet aan de matchingsactiviteiten, wordt vanaf
dingen. Uit onderzoek blijk t dat achterstandsgroepen in het
volgend jaar niet toegelaten. De universiteit wil aankomende
nadeel zijn als geselecteerd wordt op sof t skills - sociale en
studenten hiermee dwingen beter na te denken over hun
culturele vaardigheden. En ook jongens van rond de 18 zijn
studiekeuze. Ook de begeleiding in het eerste jaar hoort bij
er de dupe van. Omdat ze op die leef tijd geestelijk minder
het matchingsproces. Tutoren moeten studenten beter gaan
volwassen zijn dan meisjes, zijn ze minder goed in staat om
helpen tijdens het begin van hun studie.
duidelijke keuzes te maken.
September 2012
29
Hoe hoger de druk,
IN D U B IO Weet jij dat het eindexamen op de mid-
6 als gemiddeld vwo-cijfer en als eind-
Zelfs als je in Utrecht Rechten wil stude-
delbare school dit voorjaar een stuk
examencijfer voor wiskunde kun je het al
ren moet je straks waarschijnlijk een se-
beter is gemaakt dan in voorgaande
bijna schudden bij Psychologie, zeker als
lectieprocedure doorlopen. En die selectie
jaren? Leerlingen moesten voor het eerst
je man bent. Meer dan een kwart valt uit
zal voor een deel op basis van vwo-cijfers
gemiddeld een voldoende scoren bij het
in het eerste jaar en net iets meer dan een
plaatsvinden.
centraal schriftelijk examen. Het was dus
vijfde zal binnen vier jaar een diploma
Als iedereen maar op tijd klaar is en net-
niet meer mogelijk om te compenseren
halen.
jes zijn studie binnen vier jaar afrondt ….
met een goed gemaakt schoolexamen.
Denk je nu echt dat er iets verandert
Gaat het niet alleen maar om geld?
Volgend jaar wordt het nog strenger:
omdat vwo-eindexamenkandidaten twee
Vind jij het soms oké dat een kwart van de
dan mogen ze nog maar maximaal één 5
dagen eerder hun boeken openslaan om
studenten al in het eerste jaar stopt met
scoren voor de kernvakken Nederlands,
net een puntje meer te halen?
zijn of haar studie en dat slechts iets meer
Engels en Wiskunde.
Het gaat erom dat leerlingen niet het idee
dan ongeveer de helft na vier jaar een
Waarom ben je daar zo blij mee?
krijgen dat je het met minimale inspannin-
diploma heeft? Dat wordt nog wat in 2020.
Je zou op de DUB-site het interview moe-
gen wel redt in het leven. Er staat wat dat
Naar verwachting zijn er tegen die tijd
ten lezen met hoogleraar Statistiek Van
betreft nog veel meer te gebeuren. Veel
800.000 studenten in het hoger onderwijs,
der Heijden. Hij laat zien dat je op basis
vwo’ers vinden het maar al te vanzelfspre-
ongeveer een derde meer dan nu. En we
van het eindexamencijfer op het vwo al
kend dat ze ‘iets gaan studeren’ aan de
willen ook graag naar de top 5 van ken-
een behoorlijk goede inschatting kan ma-
universiteit. Maar de staatssecretaris en
niseconomieën.
ken of een universitair student zijn studie
de universiteiten zijn het erover eens dat
Zegt ‘Gaokao’ jou misschien iets? Dat
met goed gevolg zal afronden. Met een
er veel meer geselecteerd kan worden.
is het examen dat bepaalt of Chinese
C A R TOON: NI EL S BONG ERS
30
September 2012
hoe beter het resultaat leerlingen in aanmerking komen voor een
Natuurlijk bestaat dat soort studenten, die
die voorrang gaf boven deelname aan de
academische vervolgopleiding. Slecht
moet je ook niet kwijt willen. Maar het gaat
Miss World-verkiezing. Op Twitter kon je
scoren en je bent een loser voor het leven.
mij om een cultuuromslag. Studenten pres-
de VVD-kamerleden bijna horen applau-
De psychische druk is enorm, niet alleen
teren gewoon meer als je ook meer van ze
disseren. Niet dat Missverkiezingen nu
voor de leerling zelf, maar voor zijn hele
vraagt. Bij de Utrechtse opleiding Soci-
bij uitstek deel uitmaken van de acade-
familie. Op internet staan verhalen …, een
ale Geografie en Planologie halen meer
mische vorming, maar het gaat wel om
leerling werd pas na het examen verteld
studenten hun tentamens nu ze minimaal
een unieke ervaring. De kennis van blok 1
dat zijn moeder al twaalf dagen dood was.
een 5 moeten scoren om voor een herkan-
klinische psychologie voor gevorderden
Nu overdrijf je toch een beetje. Wat is er
sing in aanmerking te komen. Ik denk dat
is toch ook een maandje later nog wel te
mis met een beetje druk op de ketel? Je zult
studenten het steeds normaler gaan vin-
vergaren?
zien dat het niveau van het vwo omhoog
den om gewoon hun vakken te halen. Hoe
Ha, maar vertel dan het hele verhaal. Haar
gaat. En selectie is ook bedoeld om begin-
belangrijk dat is, blijkt ook uit die data van
vervangster als Miss World Nederland is
nende studenten eens goed na te laten
hoogleraar Van der Heijden. Studenten die
bijna cum laude afgestudeerd in Utrecht.
denken over wat ze nu eigenlijk echt willen.
in het eerste jaar maar weinig studiepun-
Die zegt nota bene hoogleraar te willen
Er zijn genoeg aanwijzingen dat 18-jarigen
ten scoren, halen in veel gevallen het einde
worden. Misschien moeten we eens uit-
zich helemaal nog geen voorstelling kun-
van hun studie niet.
zoeken of schoonheidskoninginnen statis-
nen maken van wat ze nu ‘eigenlijk willen’
Maar als student moet je toch de gele-
tisch gezien meer kans hebben op succes
in het leven. En iedereen kan voorbeelden
genheid krijgen de wereld te ontdekken?
in hun studie. Een mooi selectiecriterium.
noemen van studenten die pas in hun
Op DUB staat ook een verhaal over een
derde jaar de geest krijgen.
masterstudente Psychologie die haar stu-
Xander Bronkhorst
CO L U M N
De Nieuwegein Boys uitstraling of de Pechtoldjes-in-
leen maar voorbeeldige klanten
de-dop-babbel om daar goed
te trekken, maar op de tweede
voor de dag te komen. Maar ja,
dag ontdekte ik ze alsnog: onze
ik heb genoeg ambivalente star-
‘Nieuwegein Boys’. Ze waren
ters uit zien groeien tot sterke
keurig komen opdraven, hadden
persoonlijkheden en goede eco-
het hele hoorcollege uitgezeten
nomen. Sterker nog: die vorming
en netjes de tentamenvragen
is misschien wel juist onze grote
beantwoord (met een voldoen-
uitdaging. De verkeerde studen-
de!). Maar hun motivatie klonk
ten toelaten is vervelend, maar
uitermate zwak. De keuze voor
mensen onterecht wegsturen is
de universiteit omdat ze vwo
ook ongewenst.
niet meer lastig te vallen.
Hoe dan ook, laat ze maar ko-
hadden, de keuze voor economie
Dat we aan de onderkant van de
Daarmee verliezen we onze
men, die Nieuwegein Boys. We
vanwege hun E&M-profiel, en de
populatie een groepje studenten
Nieuwegein Boys nog niet,
dwingen ze met de verplichte
keuze voor Utrecht omdat het zo
kwijt willen, daar zijn we het
en het is de vraag of dat had
matching om minstens één keer
lekker dichtbij was. Ze hebben
wel over eens. Wanneer je met
gemoeten. Topeconomen zullen
serieus na te denken over hun
de matching overleefd, maar
tutoren of met medewerkers van
het waarschijnlijk niet worden,
studiekeuze en we kunnen ze
hadden ze ook een selectiepro-
het Studiepunt spreekt, dan hoor
maar misschien kunnen we er
eens subtiel op de ongunstige
cedure overleefd?
je een enorme ergernis over
nog heel aardige bankiers of
statistiek wijzen. Maar wanneer
Ze hebben matige cijfers voor
afwezige, niet-communicerende,
rijksambtenaren van maken. Of
ze eenmaal binnen zijn, moeten
wiskunde en ze zijn man; ze
niet-gemotiveerde studenten.
entrepreneurs, dat klinkt nog
we ze vooral stimuleren om de
scoren dus al slecht op de twee
Vroeger hadden die de tijd om
beter! (al weet ik niet waarom
statistieken te verslaan. Dat
belangrijkste statistische voor-
langzaam het licht te zien, maar
je voor een beetje ondernemen
hoop ik van harte, vooral omdat
spellers van een succesvolle
ze kunnen nu onmogelijk voldoen
een academische opleiding
ik niet weet of ik ze wel wil en
studie. Bij het University College
aan de eisen van het bindend
moet volgen). En doen ze het
kan selecteren.
of Bestuurs- & Organisatiewe-
studieadvies in het eerste jaar.
niet direct voor de inhoud, dan
tenschap waren ze ongetwijfeld
Hopelijk is voor hen de mat-
hebben we altijd nog een bsa en
Frank van der Salm is bachelor-
gesneuveld. Ze missen overdui-
chingsdrempel hoog genoeg, en
een langstudeerregeling om de
coördinator bij de Utrecht
delijk de internationale-school-
hoeven we elkaar na 1 september
druk erop te houden.
School of Economics.
FOTO: I VA R P EL
De eerste matchingsdag leek al-
September 2012
31
ADVERTENTIES
Wil jij bijdragen aan blijvende verbetering van de zorg? WIL JIJ JE SPECIALISEREN IN PATIËNTGERICHT ONDERZOEK?
Schrijf je dan in voor het deeltijdmasterprogramma Fysiotherapiewetenschap of Verplegingswetenschap in Utrecht! VOOR WIE? Wo’ers met een life sciences bachelor en aantoonbare belangstelling voor de gezondheidszorg, fysiotherapie of verpleging in het bijzonder. Kijk voor meer informatie op onze website www.kgwutrecht.nl CONTACT Tel: 088 75 535 40 (vrijdag 13.30 - 15.30 uur) E-mail: onderwijszakenkgw@umcutrecht.nl Volg ons via Twitter @UU_KGW
32
September 2012
ADVERTENTIES
Studium Generale H E T P O D I U M VO O R L E Z I N G E N D E B AT VA N D E U N I V E R S I T E I T U T R E C H T
Najaar 2012 China | Het Grote Stadsdebat | grassroots | wetenschapsbazaar Hans Achterhuis | ons geheugen | stof tot nadenken | geestverruimend let’s do lunch | intieme technologie lachen en huilen | global ethics
K I J K O N L I N E M E E V I A S G . U U. N L G R AT I S VO O R I E D E R E E N
Zoek je een kamer? kijk dan op www.sshxl.nl
September 2012
33
Hoe sleep je je door je studietijd heen? Schrijver Peter Buwalda koos ervoor om hard te studeren. Hij vrat alles, van Nabokov tot Boon, en werd een halve kamergeleerde. Aan Thomas Rosenboom is ooit eens gevraagd,
“Het bleek een studie met weinig contacturen
ik herinner me het tv-fragment, wat hij liever
die ik even bedwelmend als onbestemd vond.
zou hebben: succes bij de critici of een bestsel-
Op het v wo was het duidelijk wíe ik was. Maar
ler. Het trof me dat hij koos voor dat laatste.
na die switch in studie waren er die vragen: wat
Daarna viel zijn boek Publieke werken allebei
ben je van plan? Wat moet je doen? Het was
ten deel, en hetzelfde overkomt mij nu. Een
zwemmen. Ik voelde me onbeduidend. Je kunt
ongelofelijke luxe, en pas als die er is lijk t,
jezelf daar op verschillende manieren doorheen
de vraag een beetje op: ben je liever blind of
slepen: in een alcoholroes, in grote eenzaam-
doof? Als ik moest kiezen, dan toch ook liever
heid, of zoals ik deed, met echt studeren. Ik
een bestseller, denk ik, dat schept meer moge-
werd een halve kamergeleerde, vrat alles. Het
lijkheden. Daar kun je van leven, zodat ik onbe-
bleek een verslavende wereld waarin ik de stem-
zoldigd aan een volgend boek kan schrijven.
men van Kafka, Reve, Mann, Nabokov, Boon – en
“Tijdens mijn studie Moderne Let terkunde
ga zo maar door - beter leerde kennen dan mijn
vergat ik dat boeken door mensen geschreven
eigen broer of vader.
worden. De ernst rondom de literatuur is daar
“Mijn eerste baan was redacteur bij de Twentse
zo sterk, het laatste wat je er leer t is jezelf voor-
universiteitskrant. Het krijgen van die baan heb
stellen als schrijver. Ik kon mezelf niet eens aan
ik niet er varen als een succes, in die termen
mijn docenten spiegelen. Zij hadden de sleutel
dacht ik toen niet. Mijn vrienden van de post-
in handen tot al die boeken en dus tot de waar-
doctorale opleiding Journalistiek in Rot ter-
heid. Ik schat te ze moreel zelfs hoger in, geloof
dam k wamen bij de betere kranten terecht. Dit
ik. Ik was geswitcht van Natuurkunde, ik wist
overk wam me en ik heb er met ontzet tend veel
van niks, ik voelde me het eerste half jaar een
plezier gewerk t, het was een van mijn leukste
par venu. Het kost te me tijd om te reset ten, ik
periodes, maar na vier jaar moest ik er weg. Het
was daar voor zo met bètavakken bezig geweest.
werd een tikje beschamend, het was te com-
Op het v wo wilde ik nog ingenieur worden,
for tabel. Alles onder controle, zonder in de rug
maar daar was ik na zes weken van genezen.
aangevallen te worden.
Ik werd ontgroend en k wam vaak nog dronken
“Als schrijver is dat anders. Alles was moei-
de collegezaal binnen en dan stond dat hele
lijk. Om geloof waardig een sterke persoon als
krijtbord al vol formules. De professor wiste het
Siem Sigerius neer te zet ten, bijvoorbeeld. In
eerste bord dan alweer uit om ruimte te maken.
de literatuur zijn ze er genoeg: de schlemielen,
“De overstap naar Nederlands was toch vooral
de randfiguren, maar ik hou van personages die
een positieve keuze. Tijdens het v wo is die kiem-
iets kunnen, die iets willen. Sigerius is briljant
cel in mij geplant. Het waren twee boeken, Een
en koppig. Hij blijf t tegen de zin van zijn vader
nagelaten bekentenis van Emants en De donkere
judoën. Dat is uit gedrevenheid. Jezelf opwer-
kamer van Damokles van Hermans. Naar de sfeer
ken tot een judoka van Olympisch niveau, dat
van die boeken verlangde ik terug. Omdat ik niks
doe je niet met achterover leunen. Zulke mensen
wist, was ik een absurd gemotiveerde student.
kunnen die combinatie van talent en gedreven-
De dag van mijn switch naar Nederlands kocht
heid ook transponeren naar iets anders, zoals
ik acht tien delen verzamelde werken van
Sigerius doet in de wiskunde. Hij wordt hoogle-
Vestdijk, die naam kende ik van mijn grootou-
raar en wint de Field Medal, de ‘Nobelprijs’ voor
ders. Ze woonden in Eindhoven, als ze me van
de wiskunde. Ook het schrijven van Bonita Ave-
het station haalden, reden we altijd over de
nue was doorzet ten. Het had faliekant kunnen
Vestdijk. Ik dacht dat het dezelfde was, maar
mislukken, al was het dan mogelijk geweest de
het was gewoon de Vest-dijk, natuurlijk. Ik had
humor er van in te zien. Als mijn volgend boek
een achterstand en die wilde ik als een neuroot
misluk t lijk t, me dat pijnlijker. Maar die angst is
inhalen. Ik heb me er monomaan op gestor t.
goed, dat is een drijf veer.”
CV P e t e r B u w a ld a 1 9 7 1 G e b o r e n i n B r uss e l 1 9 9 0 -1 9 9 7 S t ud i e N e d e r l a n ds i n U t r e c h t NA JAAR NAT U U RK U N D E 1 9 9 7 P o s t d o c t o r a l e o pl e i d i n g J o u r n a l i s t i e k i n R o t t e r d a m 1 9 9 8 -2 0 0 2 R e d a c t e u r U T- N i e u w s i n E n s c h e d e 2 0 0 2-2 0 0 5 R e d a c t e u r u i t g e v e r i j L.J. Veen 2 0 0 5 -2 0 0 6 R e d a c t e u r u i t g e v e r i j N i e u w Ams t e r d a m 2 0 0 6 -2 0 0 8 Re d a c t e ur p op t i jds chrif t WAHWAH 2 0 10 Rom a nde buu t B oni ta Av e nue 2 0 1 1 Academica D e bu t a n t e n p r i j s , S e l e x y z D e buu t p r i j s , N S P ubl i e k sp r i j s , AKO L i t e r a t uu r p r i j s 34
September 2012
‘Ik hou van personages die iets kunnen’ T E K S T: T H I J S K U I P E R S | F O T O : M I K E L B U WA L DA
September 2012
35
DOOR YPE DRIESSEN
3 H O O G