17 december 2016
18 december 2016
19 december 2016 Regen, storm of sneeuw: strandpaviljoen blijft open
20 december 2016
3 De dijk—verbeelders Van dijkportretten tot #dijkie
Volgens sommige deskundigen ligt de basis van de fotografie bij de Franse schilder Claude Lorrain. Hij wist in de zeventiende eeuw met een bolle zakspiegel het landschap op een nieuwe manier vast te leggen. Wie in de spiegel keek, zag zichzelf staan in het landschap, weliswaar gereduceerd en versimpeld door de werking van de spiegel. Deze manier van kijken bood een heel nieuw perspectief binnen het kader van de spiegel. De werkelijkheid werd omlijst en op een bepaalde manier tijdelijk vastgelegd, als een foto. De Claudespiegel was een tijdlang buitengewoon populair en werd met name gebruikt door landschapsschilders als Lorrain zelf, maar was ook populair onder artiesten, reizigers en kenners van landschap. Of er ooit iemand naar zichzelf en een dijk heeft gekeken met deze spiegel is niet bekend, maar is zeker ook niet uitgesloten. HET GESCHILDERDE DIJKPORTRET De portrettering van dijken gaat terug tot de zogenaamde ‘vlugschriften’, een soort pamfletten uit de Late Middeleeuwen waarin een bepaald onheilsbeeld werd geschetst om geld in te zamelen voor de overlevenden. De dijk was hierin verbonden met rampspoed, overstroming en zondvloed – niet zelden met een Bijbelse boodschap omgeven. In de beroemde landschapschilderijen uit de Gouden Eeuw zijn heel sporadisch dijken te ontdekken. De dijk is meestal niet het onderwerp van het schilderij, veel vaker gaat het juist om de molens op de dijk, de koeien in het weiland, de ambachten of schepen op de voorgrond. Schilders lieten zich liever beïnvloeden door bijvoorbeeld Italiaanse landschappen dan door de alledaagse polderlandschappen van Nederland. De Hollandse dijk was voor de schilders nog wat onzichtbaar. En als ze dan op de voorgrond geschilderd werden door bijvoorbeeld Hobbema of Van Ruysdael, dan was het beeld van de dijk heel anders dan dat we nu kennen: modderige, slecht onderhouden dijken met diepe karresporen in de drek erbovenop.
70
‘Zicht op Deventer vanuit het noordwesten’, Salomon van Ruysdael 1657 Collectie National Gallery te Londen
De dijk kreeg een prominentere rol in de schilderijen uit de achttiende en negentiende eeuw. Schilders van de Haagse School zoals Paul Gabriël (1828-1903) streefden een realistische portrettering van het landschap na, beïnvloed door de moderne Franse landschapsschilderkunst. Ze schilderden moderne taferelen als een polder, windmolens en dijken, met daarboven de karakteristieke Nederlandse wolkenluchten. Hier spreekt een waardering uit voor het gewone, maar ook voor de maakbaarheid van het land. De schilders van de Haagse School boden hiermee een nieuw perspectief en legden een fundament voor het huidige clichébeeld van het Nederlandse landschap, zoals dat bijvoorbeeld in het buitenland bekendheid kreeg
'Weg op een dijk', Meindert Hobbema 1663
‘Bij de dijken met de meeste foto’s, is ook het meeste engagement van bewoners en dijkliefhebbers te verwachten’
71
21 december 2016 Boskalis en Van Oord krijgen opdracht voor versterking Houtribdijk
22 december 2016