3 juni 2017
4 juni 2017
5 juni 2017
6 Het dijk—geweten
6 juni 2017 Californië en China sluiten klimaatakkoord → Onenigheid Belgische premier en minister over klimaatdoelen → Onstuimig weer leidt tot problemen verkeer en avondvierdaagse → Afsluitdijk deels afgesloten vanwege harde wind
7 juni 2017 Vorig jaar wereldwijd 9 procent meer duurzame energie opgewekt
8 juni 2017
Van touwgetrek tot dijkgesprek
Rond de versterking van de Markermeerdijken springen bewoners op de bres voor het behoud van ‘hun’ dijk. De gemoederen lopen zelfs zo hoog op dat dit het proces flink vertraagt en dat op nationaal niveau de plannen worden aangevochten met een petitie. 1 Ook in het verleden vond de aanleg en aanpassing van dijken niet altijd zonder slag of stoot plaats. Regelmatig trok men naar Den Haag, om te protesteren voor en tegen de aanleg en versterking van dijken. Een aantal van die protesten heeft het dijkwerken ingrijpend veranderd. DIJKPROTESTEN In 1918 werden de plannen voor de Afsluitdijk uitgevoerd, ondanks de nodige protesten. De visserijsector was absoluut niet blij met de komende verandering van de zoute Zuiderzee naar het zoete IJsselmeer. Het epicentrum van de protesten tegen de komst van de Afsluitdijk lag in Harderwijk. De stad telde ooit 170 botters (authentieke houten vissersschepen) en floreerde aan het begin van de twintigste eeuw als havenstad. Ondanks het steunprogramma van de overheid om de vissers te helpen bij het vinden van een andere baan, werd hun belang tijdens de werkzaamheden nooit serieus genomen. Was dat wel gedaan, dan was er nu misschien wel nog een Zuiderzee en was de voorgenomen vismigratierivier niet noodzakelijk geweest. In Brakel kwamen mensen in opstand tegen de dijkverzwaringen, die vanaf 1970 in het hele rivierengebied werden gepland door de Rijksoverheid, als onderdeel van het Deltaplan. In deze protesten draaide het niet om arbeidsvoorwaarden, maar was het de demonstranten meer te doen om de aantasting van het huidige landschap en sloop van waardevolle bebouwing. Dit paste geheel in die tijdsgeest: eind jaren zestig, begin jaren zeventig werden burgers mondiger en werden idealen meer nagejaagd. Natuur- en milieubewegingen groeiden en daarmee de maatschappelijke weerstand tegen technocratische interventies als de dijkverzwaringen. Door middel van pamfletten en advertenties in lokale kranten werd opgeroepen om tegen de plannen in opstand te komen.
126
Mensen waren in deze tijd om verschillende redenen tegen de werkzaamheden: aantasting van waardevolle natuur en milieu, maar ook van het landschappelijk beeld, het dorpsbeeld en de karakteristieke dijkwoningen. Actiegroepen ontstonden op verschillende plekken, allemaal vechtend voor het behoud van een bepaald stukje dijk. Hoewel nog erg ongeorganiseerd hadden ze een punt: belangen van landschap en cultuurhistorie speelden niet tot nauwelijks een rol in de plannen voor de dijkverzwaring. De actiegroepen wisten via de media grotere groepen burgers te mobiliseren. De protesten bij Brakel waren het hevigst, maar dit speelde ook in de Tielerwaard, de Bommelerwaard en op verschillende plekken in de Betuwe. 2
Texelaars demonstreren in Den Haag voor verhoging dijken; overzicht demonstratie met schapen op het Binnenhof, 27 januari 1976 Nationaal Archief
ONTPOLDEREN
NEE!
Het resultaat van de protesten in Brakel was niet gering: er konden woningen, kerktorens en scholen op en aan de dijken blijven staan. 3 De overheid zag in dat het niet wenselijk was om alle dijken op te ruimen en te veranderen in de kale, zielloze ingenieursdijken. Dat er vandaag de dag in deze streek nog prachtige woningen op en aan de dijken staan, is aan protest te danken. Protesten waren er ook bij de aanleg van de Oosterscheldekering. Oorspronkelijk was het de bedoeling om de Oosterschelde volledig af te dammen, maar na massale weerstand vanuit de visserij,
Demonstratie in Den Haag tegen de dijkverzwaring, 29 mei 1975 Nationaal Archief
127