New European Ensemble
Composer in residence
Magnus Lindberg
in Den Haag 2013-2014
Design: Kate Varady Fotografie: Ronald Boersen, Janiek Dam, Dimitri van der Werf, Saara Vuorjoki Redactie: Dimitri van der Werf
Layar maakt deze brochure interactief. Download de Layar-app op uw smartphone. Als u een pagina met het Layar-logo scant, kunt u playlists op Spotify beluisteren, Youtube-video’s bekijken, kaartjes bestellen en nog veel meer.
Beste muziekliefhebber, Het is zover! Het New European Ensemble bestaat 5 jaar. In 2008 zijn we begonnen. Een stel gepassioneerde musici die de verschillende werelden van de nieuwe muziek wilde ontdekken. Onze eerste uitdaging was de organisatie van een Schรถnberg Festival. Aan een brede kring muziekliefhebbers lieten we horen hoe expressief en pakkend Schรถnbergs muziek is. Daarna stortten we ons op partituren van generatiegenoten zoals Benjamin Staern en Justin Christensen. Kort daarop presenteerden we de beeldschone muziek van Scandinavische meestercomponisten als Magnus Lindberg en Kaija Saariaho. Meerdere stukken van hen speelden we voor het eerst in Nederland. De afgelopen vijf jaar waren spannend en inspirerend. Bekende componisten wilden samenwerken met ons en we ontvingen uitnodigingen van internationale festivals. En sinds 2013 krijgen we structurele ondersteuning van de Gemeente Den Haag. Wij zijn blij met deze blijk van waardering en leveren met onze concerten, festivals en educatieve projecten graag een bijdrage aan het rijke Haagse muziekleven. Trots en vol nieuwe plannen vieren we nu ons eerste lustrumseizoen. Eind oktober spelen we werk van Klas Torstensson en de Serenade van Arnold Schรถnberg tijdens het Connect Festival in de Zweedse stad Malmรถ. Bovendien werken we daar intensief samen met drie jonge compositiestudenten. Als het achter de rug is, hebben we geen tijd om uit te puffen: direct daarna komt de Finse componist Magnus Lindberg naar Den Haag. Een extraverte persoonlijkheid van wereldfaam, inspirerend en vol humor. In ons Lindberg Project, met concerten in november en mei, presenteren we zijn beste ensemblecomposities. In maart 2014 zetten we opnieuw Schรถnberg in de schijnwerpers. We spelen zijn jazz-achtige Suite in combinatie met een primeur voor Nederland: La Morte Meditata, een opera in miniatuur van de jonge Franse componist Bruno Mantovani. Het seizoen ronden we af met ons eerste concert in het Amsterdamse Concertgebouw. Het belooft een seizoen te worden vol ontdekkingen en verrassingen. Tot ziens bij onze concerten! Namens alle leden en medewerkers van het New European Ensemble, Emlyn Stam
1
Magnus Lindberg Composer in residence De Fin Magnus Lindberg is een van de prominentste componisten van deze tijd. Onlangs was hij composer in residence van de New York Philharmonic. Afgelopen seizoen schreef hij een nieuw orkestwerk voor het Concertgebouworkest. Komend jaar werken wij intensief met hem samen. In verschillende concerten presenteren we zijn belangrijkste composities voor ensemble. Begin november en in mei 2014 komt Lindberg naar Nederland, om onze repetities en concerten bij te wonen en na afloop van die concerten met het publiek en dirigent Christian Karlsen in gesprek te gaan. Samen met het conservatorium in Den Haag organiseren we een masterclass voor jonge componisten. In 1985 zorgde Lindberg voor opschudding met Kraft, voor gigantisch orkest, slagwerk (deels van de schroothoop) en elektronica. Een compositie als een vulkaanuitbarsting, kansrijk voor een vermelding in het Guinness Book of Records, als orkestwerk met de meeste decibels. Te horen is dat Lindberg graag luisterde naar de heavy metal van de Duitse band Einst端rzende Neubauten. Men zag in Kraft een woest en tegendraads statement van een angry young man. Die eerste indruk was misleidend. Later bleek dat Lindberg zijn aaneenschakeling van shockeffecten heel precies had vormgegeven, als een ingenieuze chaconne. Na Kraft, zo lees je, zou Lindberg minder radicaal zijn geworden, zelfs romantischer zijn gaan componeren. Lindbergs recentere werk klinkt vaak opvallend welluidend. Met decibels deelt hij minder rake klappen uit. Maar van een drastische koerswijziging is geen sprake. Gebleven is zijn drang om met vernuftige instrumentencombinaties klankkleuren uit een orkest of ensemble te halen die je niet onberoerd laten. Ook de onstuitbare ritmische drive en energie bleven overeind. En Lindbergs composities zijn onverminderd ingenieus van opzet. Als speler en als luisteraar kun je niet anders dan gegrepen raken. Zijn muziek is toegankelijk, in de beste zin van het woord. Niet voor niets heeft hij een grote schare fans, onder liefhebbers van de meest uiteenlopende muziekgenres. Muziek van Magnus Lindberg beluisteren en uitvoeren is een avontuur!
2
Dear Audience, It is with a special sense of excitement that we present Magnus Lindberg as this season’s composer in residence. I was a teenager when I discovered his music. Right from the beginning the intensity and energy of his compositions made a huge impact on me. I feel fortunate to have had the opportunity to get to know him and his music very well since then. Like his personality his kaleidoscopic music sparks with vitality, openness and generosity. A powerhouse of instrumental writing, a force of nature in his sound world, in my mind Magnus Lindberg is one of the greatest composers of our time. All of us are now charging up our powers for the virtuosity needed to bring this extraordinary music to life. It is going to be an enormous pleasure to have you with us to share in the experience! Trust me, you will not be disappointed! Christian Karlsen
3
Uitvoering van Kaija Saariaho’s Notes on Light
4
Magnus Lindberg Composer in residence
Jubilees Vrijdag 1 november 2013, 20.15 uur Den Haag Dr Anton Philipszaal
Magnus Lindberg Jubilees Louis Andriessen Zilver Esa-Pekka Salonen Five Images after Sappho Magnus Lindberg Souvenir New European Ensemble Christian Karlsen dirigent Keren Motseri sopraan ‘Exemplarische uitvoeringen ****’ gaven we volgens de Volkskrant tijdens ons festival rond de componiste Kaija Saariaho in 2011. Dit seizoen richten we de schijnwerpers op Magnus Lindberg. Deze Finse componist verovert wereldwijd een breed publiek met kleurrijke nieuwe muziek waar de vitaliteit van af spat. In dit programma klinken twee van zijn beste composities. Jubilees is een uitbundig en feestelijk werk, een briljante bewerking voor ensemble van een reeks pianostukken die Lindberg cadeau deed aan Pierre Boulez, voor zijn 75ste verjaardag. Souvenir is een indrukwekkende hommage aan Gérard Grisey. Deze Franse klankmagiër toverde in zijn muziek verrassend nieuwe klankwerelden tevoorschijn. Lindberg treedt glansrijk in zijn voetsporen met deze compositie voor 18 instrumenten, die hij opdroeg aan de New York Philharmonic. Een meesterwerk met symfonische allure. Het programma wordt aangevuld met stukken van twee van Lindbergs geestverwanten: Zilver van Louis Andriessen en een fraaie liederencyclus van Esa-Pekka Salonen op teksten van de Griekse dichteres Sappho. Na afloop van het concert gaat Magnus Lindberg in gesprek met het publiek en dirigent Christian Karlsen. Kaarten reserveren www.philipszaal.nl / 070 – 88 00 333 Neem voor slechts € 50,– een abonnement op onze drie Haagse concerten en profiteer van 25% korting (de bestelbon zit achterin de brochure).
5
Carina Vinke in Miss Donnithorne’s Maggot van Peter Maxwell Davies
Dirigenten als Riccardo Chailly en Pierre Boulez brengen zijn werk in première. De New York Times bestempelde een cd met zijn muziek tot een plaat van het jaar. De Fransman Bruno Mantovani (1974) is een van de succesvolste componisten van zijn generatie. Componeren doet hij met een open blik. Bij voorgangers (van Schubert tot Bartók), in jazz en wereldmuziek, maar ook in literatuur en schilderkunst vindt hij inspiratie voor een opvallend eigenzinnig oeuvre. La Morte Meditata is een opera in miniatuur over onze vergankelijkheid.
6
La Morte Meditata Zaterdag 15 maart 2014, 20.15 uur Den Haag Nieuwe Kerk Dag in de branding Gustav Mahler Pianokwartet in a Igor Stravinsky Berceuses du chat Arnold Schönberg Suite op 29 Bruno Mantovani La Morte Meditata New European Ensemble Christian Karlsen dirigent Carine Vinke alt-mezzo U ervaart hoe componisten elkaar van generatie op generatie inspireren. Het onvoltooide pianokwartet van Gustav Mahler is niets minder dan een laatromantisch meesterwerk, vervuld van nostalgie. Mede in Mahlers originele instrumentatiekunst vond Arnold Schönberg de aansporing om verrassende nieuwe wegen in te slaan. Met Mahler als voorbeeld schreef hij zijn Suite voor een gedurfde bezetting: drie klarinetten, drie strijkers en piano. Een spannende compositie met jazzy klankcombinaties, die van de musici het uiterste vraagt aan virtuositeit. Uit bewondering voor Schönberg koos de Franse componist Bruno Mantovani dezelfde instrumenten voor La Morte Meditata, een indringende dramatische scène. De alt-mezzo Carina Vinke neemt de solorol voor haar rekening. Ook vertolkt zij Stravinsky’s briljant geestige zetting van vier Russische nonsensrijmpjes.
Kaarten reserveren www.philipszaal.nl / 070 – 880 0333 Neem voor slechts € 50,– een abonnement op onze drie Haagse concerten en profiteer van 25% korting (de bestelbon zit achterin de brochure).
7
88
Magnus Lindberg Composer in residence
Imagination Unchained Vrijdag 16 mei 2014, 20.30 uur Den Haag Korzo Theater Magnus Lindberg Corrente Witold Lutoslawski Chain I Magnus Lindberg Dos Coyotes Peter–Jan Wagemans Frozen Ritual Magnus Lindberg Arena 2 New European Ensemble Christian Karlsen dirigent Magnus Lindberg is onmiskenbaar een componist van deze tijd met een eigen geluid. Toch schroomt hij niet om terug te kijken naar oudere muziek, waaruit hij inventief elementen gebruikt. Corrente is een hommage aan de gelijknamige barokdans. De virtuoze compositie heeft een onweerstaanbare drive en is net als barokmuziek rijk aan ornamenten. De intrigerende klankpatronen kun je volgens Lindberg vergelijken met kleurrijke oosterse tapijten. In Arena II werkt de muziek toe naar een grootse climax, vrij geïnspireerd op de laatromantiek van Mahler, Berg en Sibelius. Subtiel klinkt er filmmuziek uit Hollywood in door. Ook Peter-Jan Wagemans blinkt uit in originaliteit. Hij is een van Nederlands prominentste componisten. Speciaal voor ons schreef hij een nieuw werk. Na de veelbesproken opera Andreas Weent keert hij naar eigen zeggen ‘terug naar de intimiteit, zonder de dramatiek te verliezen.’ In dit rijkgeschakeerde programma spelen we bovendien Chain I, een meesterwerk van de Pool Witold Lutoslawski, en inmiddels een klassieker. Na afloop van het concert gaat Magnus Lindberg in gesprek met het publiek en dirigent Christian Karlsen. Kaarten reserveren www.korzo.nl / 070 – 363 7540 Neem voor slechts € 50,– een abonnement op onze drie Haagse concerten en profiteer van 25% korting (de bestelbon zit achterin de brochure).
9
Concertagenda 2013
Za 26 oktober 2013
Malmö (Zweden) Connect Festival Silvia Colasanti Burning Nieuwe werken van compositie studenten Christian Karlsen dirigent www.connectfestival.se
Zo 27 oktober 2013
Malmö (Zweden) Connect Festival Klas Torstensson Sieben mal Sieben Benjamin Staern Tranströmer Songs Arnold Schönberg Serenade Carina Vinke alt Christian Karlsen dirigent www.connectfestival.se
Vrij 1 november 2013 20.15 uur
Den Haag, Dr Anton Philipszaal Jubilees Zie pagina 5 www.philipszaal.nl / 070 – 8800 333
Za 2 november 2013 20.15 uur
Arnhem, Musis Sacrum Magnus Lindberg Corrente – Souvenir Witold Lutoslawski Chain I Esa–Pekka Salonen Five Images After Sappho Peter–Jan Wagemans Frozen Ritual Keren Motseri sopraan Christian Karlsen dirigent www.mssa.nl / 026 - 3720 720
10
Concertagenda 2014
Za 15 maart 2014 20.15 uur
Den Haag, Nieuwe Kerk Dag in de branding La Morte Meditata Zie pagina 7 www.philipszaal.nl / 070 – 8800 333
Do 15 mei 2014 20.15 uur
Amsterdam, Muziekgebouw aan ’t IJ Magnus Lindberg Arena 2 – Jubilees – Souvenir Witold Lutoslawski Chain I Esa–Pekka Salonen Five Images After Sappho Keren Motseri sopraan Christian Karlsen dirigent www.muziekgebouw.nl / 020 - 7882 000
Vrij 16 mei 2014 20.30 uur
Den Haag, Korzo Theater Imagination Unchained Zie pagina 9 www.korzo.nl / 070 – 363 7540
Wo 11 juni 2014 12.30 uur
Amsterdam, Concertgebouw Lunchconcert www.concertgebouw.nl / Gratis toegang (reserveren niet nodig)
11
New European Ensemble Een breed publiek enthousiasmeren voor nieuwe muziek. Met dat doel voor ogen is in 2008 het New European Ensemble opgericht door een aantal musici en dirigent Christian Karlsen, toen nog toptalenten van het Haagse conservatorium. Inmiddels treden ze op in grote concertzalen en internationale festivals. De musici zijn veelzijdig. Ze spelen niet alleen nieuwe muziek, maar zijn daarnaast in heel Europa actief als solisten, kamermuziekspelers en aanvoerders van orkesten. De nationale en internationale pers is vol lof over hun ‘aanstekelijk enthousiasme’ (Nutida Musik) en ‘exemplarische uitvoeringen’ (de Volkskrant). Componisten uit binnen- en buitenland schrijven opdrachtwerken voor het ensemble. Dat zijn bekende namen als Klas Torstensson en Peter-Jan Wagemans, naast aanstormende talenten als Justin Christensen en Benjamin Staern – beiden zagen hun werk voor het ensemble bekroond met prestigieuze compositieprijzen. Het ensemble valt op met originele programma’s en festivals rond componisten: in 2009 drie dagen rond Arnold Schönberg, in 2011 een lang weekend rond Kaija Saariaho en dit seizoen is Magnus Lindberg Composer in residence. Gedurende het jaar organiseert het ensemble educatieve projecten, voor het basisonderwijs, middelbare scholen en compositiestudenten.
12
Christian Karlsen met Kaija Saariaho
Christian Karlsen (1985) is chef-dirigent van het New European Ensemble. Op dertienjarige leeftijd begon hij zijn opleiding orkestdirectie bij de beroemde Finse maestro Jorma Panula. Een jaar later stond Karlsen al voor een orkest met musici van het Koninklijk Philharmonisch Orkest van Stockholm. Christian Karlsen heeft met meerdere orkesten en ensembles gewerkt. In Nederland dirigeerde hij onder andere Amsterdam Sinfonietta, het Brabants Orkest, het Residentie Orkest, de Radio Kamer Philharmonie en ASKO|Schönberg. Hij dirigeerde ook ensembles in België, Brazilië, Frankrijk, Portugal, Zweden, Duitsland en Oostenrijk. Als pleitbezorger voor nieuwe muziek verzorgde hij vele wereldpremières en werkte hij samen met toonaangevende componisten als Sofia Gubaidulina, Magnus Lindberg, Kaija Saariaho, Karlheinz Stockhausen en Mark-Anthony Turnage. Toen hij nog als assistent-dirigent actief was, werkte hij samen met Esa-Pekka Salonen (Philharmonia Orchestra, Londen), Neeme Järvi en Reinbert de Leeuw. Komend seizoen maakt hij zijn debuut bij het hr-Orchester (het symfonieorkest van de Hessische Rundfunk), het Gothenburg Symphony Orchestra, ensemble musikFabrik en de Birmingham Contemporary Music Group. Bovendien dirigeert hij Stockhausens Carré tijdens het openingsconcert van het Darmstadt International Festival for New Music. “Hij is een van de meest getalenteerde dirigenten van zijn generatie.” Reinbert de Leeuw
13
Za 26 oktober 2013
Steun het New European Ensemble Dit jaar vieren wij ons eerste lustrum. Vijf jaar lang laten we aan een breed publiek horen dat nieuwe muziek springlevend is. Dat doen we tijdens festivals, concerten en educatieve projecten. We doen het graag en met overgave voor u! En in de toekomst organiseren wij graag meer spannende en verrassende projecten samen met u. Als vriend en als sponsor van New European Ensemble maakt u dat mogelijk. Met uw steun kunnen wij bovendien componisten blijven vragen om nieuw werk voor ons ensemble te componeren. Zo schrijft u met ons muziekgeschiedenis. Wij verwelkomen u graag als vriend of sponsor!
Steun als vriend Het New European Ensemble kent drie soorten vrienden. Voor minimaal 30 euro per jaar bent u vriend van het ensemble. U levert een bijdrage aan de ontwikkeling van het ensemble en wordt geïnformeerd over onze activiteiten. Draagt u minimaal 70 euro per jaar bij, dan wordt u een supporter en wordt uw naam desgewenst vermeld op onze website. Een weldoener kunt u zich noemen vanaf 250 euro per jaar en dan wordt u – alleen als u dat wil – ook op gedrukte programma’s vermeld. Als vriend, supporter of weldoener geniet u verschillende privileges, van korting voor onze concerten tot het bijwonen van repetities.
Steun als sponsor Ook als bedrijf kunt u ons steunen. Wij brengen graag met u een inhoudelijke samenwerking tot stand, waarbij topkwaliteit en innovatie voorop staan. En wij bieden u een scala aan mogelijke
14
tegenprestaties. Van vermelding van uw naam en logo tot exclusieve privéconcerten. Bovendien is het zelfs mogelijk om concerten en projecten af te stemmen op uw wensen. Zo organiseerden wij met succes in 2012 samen met de Noorse Ambassade een speciale avond voor medewerkers en genodigden van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. En ook een samenwerking op kleine schaal of een bescheiden bijdrage is van harte welkom. Heeft u specifieke wensen of vragen dan horen wij dat graag van u.
Wilt u vriend of sponsor worden, of heeft u vragen? Stuur dan een mail naar support@neweuropeanensemble.com. Dan nemen we zo snel mogelijk contact met u op.
Donaties en de belastingdienst Het New European Ensemble staat geregistreerd als een ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling) en wordt door de belastingdienst als culturele instelling erkend. De onlangs geïntroduceerde Geefwet maakt het schenken van donaties extra aantrekkelijk. Doet u als privé-persoon een donatie, dan kunt u onder bepaalde voorwaarden dat bedrag voor 125% van de belasting aftrekken. Als bedrijf komt u zelfs in aanmerking voor een aftrekpost van 1,5 keer de gift! Geven wordt op die manier wel heel voordelig, niet alleen voor ons, maar ook voor u. Voor meer informatie kunt u terecht bij de Belastingdienst.
15
New European Ensemble Christian Karlsen chef-dirigent Carina Vinke alt-mezzo Hanna Shybayeva piano Rada Ovcharova viool Emlyn Stam altviool Willem Stam cello Szymon Marciniak contrabas Jacob Kellermann gitaar Magnus Andersson mandoline Felicia van den End fluit Christopher Bouwman hobo James Meldrum klarinet Ryanne Hofman basklarinet Amy Harman fagot Zakelijk leider Onno Ephraim Artistieke commissie Emlyn Stam (coördinator) Hanna Shybayeva Willem Stam Publiciteit Dimitri van der Werf Comité van aanbeveling Tomas Tranströmer dichter Reinbert de Leeuw dirigent Peter Sellars regisseur Jard van Nes zangeres Ed Spanjaard dirigent Malcolm Singer directeur Menuhin School Klas Torstensson componist New European Ensemble Columbusstraat 101, 2561 AC Den Haag info@neweuropeanensemble.com
De concerten van het New European Ensemble worden mede mogelijk gemaakt door
EMBASSY OF FINLAND THE HAGUE
Abonnement Magnus Linberg Composer in residence Drie concerten voor € 50,– / 25% korting Vrijdag 1 november 2013 Jubilees Zaterdag 15 maart 2014 La Morte Meditata Vrijdag 16 mei 2014 Imagination Unchained Bezoek onze drie concerten in Den Haag met 25% korting voor slechts € € 50,–. U kunt deze serie boeken tot 25 oktober! Boek uw abonnement, zodat u niets mist van ons project rond Magnus Lindberg. In aanwezigheid van de componist hoort u zijn belangrijkste werken voor ensemble, een kleurrijk hoofdstuk muziekgeschiedenis, dat nu wordt geschreven.
Bestelinformatie
Koop uw abonnement aan de kassa van de Anton Philipszaal. Dat kan tot op de avond van het eerste concert, op 1 november. Of maak gebruik van onderstaande bestelstrook. De kaarten krijgt u dan thuisgestuurd. U betaalt per bestelling € 3,50 verzend- en administratiekosten.
Bestelstrook Dhr/mw. Adres Postcode
Plaatsnaam
E-mailadres Telefoonnummer Aantal abonnementen
x € 50,–
Administratie- en verzendkosten € 3,50 (voor de gehele bestelling) Ik machtig de Dr Anton Philipszaal om het totaalbedrag € eenmalig af te schrijven van bankrekeningnummer Handtekening Ik wens geen informatie per post of e-mail te ontvangen
Stuur deze strook in een envelop zonder postzegel naar Dr Anton Philipszaal / Antwoordnummer 10793 / 2502 WB Den Haag.
“Exemplarische uitvoeringen.” De Volkskrant **** “Het New European Ensemble speelt zowel de mijlpalen van de nieuwe muziek als recent repertoire met perfectie èn aanstekelijk enthousiasme (...) – in één woord geweldig!” Dagens Nyheter (de grootste krant van Zweden) “The Festival was an uncommonly succesful event, and this very much due to the convincing performances by the New European Ensemble and its remarkable conductor Christian Karlsen (...) They belong to the new generation who can secure the highest level of performances today and in the future.” Kaija Saariaho