ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Συμπεράσματα της έρευνας 6 ΚΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ ΣΕ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΤΕΓΗ Ν. ΚΕΡΚΥΡΑΣ 19 ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 19 ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 21 ΚΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ ΣΕ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΤΕΓΗ Ν. ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ 28 ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 28 ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 29 ΚΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ ΣΕ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΤΕΓΗ Ν. ΖΑΚΥΝΘΟΥ 31 ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 31 ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 34 ΠΕΡΙΛΗΨΗ38 Π Α Ρ Α Ρ Τ Η Μ Α Τ Α 39 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 40 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ2 88 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3 194 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4 209 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 220
υποδομές. Ο σχολικός χώρος, η τάξη, το θρανίο είναι το περιβάλλον, είναι ο κόσμος που κλείνει μέσα του τους μαθητές μας, αλλά και εμάς τους δασκάλους. Είναι ο κόσμος που κλείνουμε εμείς όλοι μέσα μας. Είναι ένας ολόκληρος κόσμος από ανθρώπους, πράγματα, σχέσεις, πράξεις, συναισθήματα που διαμορφώνει, προσανατολίζει, ορίζει και σηματοδοτεί. Ένα μεγάλο παζλ που απεικονίζει ένα σύνολο ανθρώπινων δράσεων, πράξεων και συναισθημάτων. Το κάθε
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Συμπεράσματα της έρευνας 7.1. Μεθοδολογικό πλαίσιο της έρευνας Όπως είδαμε, τόσο στο θεωρητικό, όσο και στο ερευνητικό μέρος της ερευνητικής μας εργασίας, στη χώρα μας ο σχεδιασμός και η κατασκευή των σχολικών μονάδων είναι πλέον αποκλειστικά έργο του 1ου και 2ου βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Εφόσον, λοιπόν, έγινε στο πρώτο μέρος, η ανασκόπηση του σχεδιασμού και της κατασκευής των σχολικών μονάδων στην Ελλάδα και στο δεύτερο μέρος η ανάλυση και ερμηνεία των στοιχείων της έρευνας που συγκεντρώθηκαν και αφορούν τηνκατασκευήσχολικών κτηρίων σταΙόνιαΝησιά τη χρονικήπερίοδο 1997 2007, προχωρούμε σε ορισμένα συμπεράσματα από την πορεία αυτή. Συγκρίνοντας τα στοιχεία των ερωτηματολογίων θα προσπαθήσουμε να δώσουμε μια ερμηνεία για: • τοβαθμόαποτελεσματικότηταςπουείχεγιαταΙόνιαΝησιάηεμπλοκήτου1ου και2ου βαθμούΤοπικής Αυτοδιοίκησης στην κατασκευή των σχολικών μονάδων, • κατά πόσο ο σχεδιασμός έλαβε υπόψη του επιστημονικές και κοινωνικές παραμέτρους, αλλά και τη βιωσιμότητα των κατασκευών όχι τόσο ως προς τα χρονικά όρια, αλλά, ως προς τις νέες κοινωνικές και επιστημονικές εξελίξεις. Είναι επιστημονικά, πλέον, αποδεδειγμένο πόσο σημαντικό ρόλο παίζει στη διαμόρφωση της σχολικής κουλτούρας και αποτελεσματικότητας ο σχολικός χώρος και κατ’ επέκταση οι κτηριακές
κομμάτι έχει τη δική του μεμονωμένη αξία, αλλά, συγχρόνως αποτελεί ένα μέρος του γενικού συνόλου. Το σχολικό κτήριο, το περιβάλλον έξω και μέσα από αυτό, η αρχιτεκτονική του κατασκευή, η αισθητική του, η διαμόρφωση των χώρων αποτελούν βάση που θα διαμορφωθεί η προσωπικότητα των μαθητών μας. Η αισθητική του χώρου δείχνει αντιλήψεις για το ωραίο, το άσχημο, το δημιουργικό. Τα συναισθήματα, τα όνειρα, οι φαντασιώσεις κτίζονται από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς μέσα στο χώρο και στη δυναμική που αυτός αναπτύσσει. Διαπιστώνοντας τη σπουδαιότητα του χώρου και το βαθμό επιρροής του τόσο στη διαμόρφωση του γενικού κλίματος όσο και στη προσωπικότητα των μαθητών, διαπραγματευόμαστε το βαθμό αποτελεσματικότητας και πρακτικής λειτουργικότητας των σχολικών κτηρίων που ο 1ος και 2ος βαθμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης σχεδίασε και κατασκεύασε στα Ιόνια Νησιά τη δεκαετία 1997 2007. Τα ερευνητικά ερωτήματα που προσπαθήσαμε να απαντήσουμε στην εργασία ήταν τα εξής: • Κατά το σχεδιασμό και τον προγραμματισμό κατασκευής των σχολικών κτιρίων λήφθηκαν υπόψη τα νέα επιστημονικά παιδαγωγικά και διδακτικά δεδομένα; • Η θέση κατασκευής επιλέχθηκε με βάση τα χωροταξικά στοιχεία κατανομής μαθητών;
συνολικά δημόσια σχολεία,
ένα εκ των οποίων είναι μουσικό γυμνάσιο και δύο λύκεια (ποσοστό 9,5%). Από
συμμετεχόντων
• Το οικόπεδο κατασκευής ήταν οικόπεδο που βρέθηκε για το συγκεκριμένο σκοπό ή δόθηκε για την κατασκευήεπειδήυπήρχεστηδιάθεσητηςτοπικήςΑυτοδιοίκησης; Αναγοράστηκε,λήφθηκανυπόψηόλαεκείνα τα στοιχεία που απαιτούνται για ένα σχολικό συγκρότημα; • Λήφθηκε υπόψη η βιωσιμότητα του σχολείου και αν ναι, για πόσα χρόνια μετά; • Κατά το σχεδιασμό του και τη μελέτη του, λήφθηκαν υπόψη νέες απαιτήσεις σε χώρους προκειμένου να εντάξουν το σχολείο σε ένα σύγχρονο διδακτήριο που να μπορεί να παρακολουθεί τις εξελίξεις στις νέες διδακτικές μεθόδους; • Κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού υπήρχε εμπλοκή της εκπαιδευτικής κοινότητας ή σχετικών επιστημόνων; • Αποτελεί η σχολική μονάδα κέντρο δραστηριοτήτων για την τοπική κοινωνία; Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν σχετικά με τους εσωτερικούς χώρους και την εσωτερική δόμηση, τη συντήρηση του κτηρίου και συγκεκριμένους χώρους του νηπιαγωγείου ή του σχολείου, τόσο διοικητικούς όσο και διδακτικούς και χώρους αναψυχής. Επίσης, συμμετέχοντες ρωτήθηκαν σχετικά με τα διαθέσιμα όργανα διδασκαλίας στο σχολείο και με τη σχολική μονάδα ως κέντρο δραστηριότητας πολιτών και το εάν το κάθε νηπιαγωγείο ή σχολείο εξυπηρετεί το θεσμό του να είναι ανοικτό στην κοινωνία. 7.2 Γενικά στοιχεία σχολικών κτηρίων Στη μελέτη συμμετείχαν διευθυντές ή νηπιαγωγοί από 21 σχολεία όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων. Από τα 21
τα 5 είναι νηπιαγωγεία (ποσοστό 23,8%), σχεδόν τα μισά δημοτικά, σε ποσοστό της τάξης του 42,9% (Ν=9), πέντε γυμνάσια,
τις απαντήσεις των
στην έρευνα φάνηκε ότι πάνω από τα μισά σχολεία βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση (Ν=12, ποσοστό 57,1%), το ένα τρίτο αυτών, σε ποσοστό της τάξης του 33,3% βρίσκονται σε καλή κατάσταση (Ν=7), ενώ, η κατάσταση μόνο δύο γυμνασίων χαρακτηρίζεται ως μέτρια (ποσοστό 9,5%). Για κανένα από τα γυμνάσια και λύκεια δεν εκφράστηκε η άποψη ότι η κατάσταση του κτηρίου είναι πολύ καλή, σε αντίθεση με όλα τα νηπιαγωγεία, η κατάσταση των οποίων χαρακτηρίστηκε ως πολύ καλή. 7.3. Συμπεράσματα σε σχέση με το πρώτο διερευνητικό ερώτημα Το πρώτο ερευνητικό ερώτημα που προσπαθήσαμε να απαντήσουμε αφορά το κατά πόσο ελήφθησαν υπόψη τα νέα επιστημονικά παιδαγωγικά και διδακτικά δεδομένα τόσο για το σχεδιασμό όσο και για τον προγραμματισμό κατασκευής των σχολικών κτηρίων. Ένα από τα ερωτήματα ήταν σχετικό τις ώρες λειτουργίας του σχολείου. Τα περισσότερα νηπιαγωγεία (ποσοστό 80%) λειτουργούν μόνο πρωί και ένα μόνο είναι ολοήμερο, ενώ, τα περισσότερα δημοτικά (ποσοστό 77,8%) λειτουργούν όλη την ημέρα.
του σχολείου και το κατά πόσο λήφθηκαν υπόψη τα χωροταξικά στοιχεία κατανομής μαθητών. Όπως φάνηκε, όλα τα νηπιαγωγεία βρίσκονται σε αγροτικές περιοχές, τα δημοτικά είναι μοιρασμένα σε αστικές, ημιαστικές και αγροτικές περιοχές (Ν=2, Ν=3 και Ν=4 αντίστοιχα για κάθε κατηγορία περιοχής), τα γυμνάσια είναι σχεδόν μοιρασμένα σε αστικές (Ν=2)
τα δύο λύκεια βρίσκονται
αστικές περιοχές των Ιονίων Νήσων.
περιοχές (Ν=3), ενώ
Όσον αφοράστα γυμνάσια,η κατανομή μεταξύ των ολοήμερων και αυτών που λειτουργούν μόνο τοπρωί είναι σχεδόν ίση (Ν=2) για τα ολοήμερα και Ν=3 για αυτά που λειτουργούν μόνο το πρωί. Τέλος και τα δύο λύκεια λειτουργούν μόνο το πρωί. Σε επόμενο ερώτημα φάνηκε από τις απαντήσεις των συμμετεχόντων ότι το 47,6% των σχολικών κτηρίων στο σύνολό τους είναι συστεγαζόμενα με άλλα σχολεία, ενώ, το 52,4% αυτών δεν είναι. Ένα άλλο στοιχείο που διερευνήθηκε αφορούσε το εάν οι εσωτερικοί χώροι, η διαρρύθμιση και γενικά η όλη διάταξη του κτηρίου έλαβε υπόψη της τα νέα σύγχρονα παιδαγωγικά και εκπαιδευτικά δεδομένα. Σύμφωνα με τις απαντήσεις της πλειοψηφίας των διευθυντών/τριών των σχολείων αλλά και των νηπιαγωγών στο σύνολό τους, τα νέα σύγχρονα εκπαιδευτικά και διδακτικά δεδομένα λήφθηκαν υπόψη (ποσοστό 76,2%, Ν=16), ενώ αρνητικά απάντησε το 23,8% μόνο (Ν=5) Η συγκριτική ανάλυση βάσει της βαθμίδας του σχολείου έδειξε ότι τα νέα σύγχρονα παιδαγωγικά και εκπαιδευτικά δεδομένα λήφθηκαν υπόψη για τη διαμόρφωση των εσωτερικών χώρων, τη διαρρύθμιση και γενικά όλη τη διάταξη του κτηρίου για το 60% των νηπιαγωγείων, το 88,9% των δημοτικών, το 60% των γυμνασίων και όλα τα λύκεια. 7.4. Συμπεράσματα σε σχέση με το δεύτερο διερευνητικό ερώτημα Το δεύτερο ερευνητικό ερώτημα αφορούσε στον τρόπο επιλογής της θέσης κατασκευής
και ημιαστικές
και
σε
Σύμφωνα με τις απαντήσεις των ερωτηθέντων, ανάλογα με τον τύπο σχολείου ή νηπιαγωγείου, στις κατώτερες εκπαιδευτικές βαθμίδες οι μαθητές χρειάζονται μέχρι μισή ώρα για τη μετάβασή τους στο σχολείο/νηπιαγωγείο, ενώ, στα γυμνάσια το 40,0% των μαθητών χρειάζεται από 31 έως 60 λεπτά και το αντίστοιχο ποσοστό για τους μαθητές λυκείου είναι της τάξης του 50,0%. 7.5. Συμπεράσματα σε σχέση με το τρίτο διερευνητικό ερώτημα Το τρίτο ερευνητικό ερώτημα αφορούσε στο οικόπεδο στο οποίο κατασκευάστηκε το σχολείο. Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν εάν το οικόπεδο βρέθηκε για το συγκεκριμένο σκοπό ή δόθηκε για τη κατασκευή επειδή υπήρχε στη διάθεση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Σύμφωνα με τις απαντήσεις των συμμετεχόντων τα 20 εκπαιδευτικά ιδρύματα ήταν προορισμένα για να γίνουν σχολεία (ποσοστό 95,2%), Η ανάλυση βάσει του τύπου του σχολείου έδειξε ότι το οικόπεδο χρησιμοποιήθηκε επειδή υπήρχε στη διάθεση του Δήμου για το 60% των νηπιαγωγείων, το 88,9% των δημοτικών, το 60% των γυμνασίων και για τα μισά λύκεια (50%). Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν σχετικά με τις παραμέτρους που ληφθήκαν υπόψη για την ανέγερση του σχολείου. Για τα μισά περίπου σχολεία, σε ποσοστό της τάξης του 47,6% (Ν=10) λήφθηκε υπόψη η χωροταξική κατανομή των μαθητών. Σε αρκετά μεγάλο ποσοστό (28,6%) η ύπαρξη του οικοπέδου έπαιξε
εργασίας υπάρχουν στα πέντε μόνο από τα 21 σχολεία (ποσοστό 23,8%). Η ύδρευση είναι επαρκής στην πλειοψηφία των σχολείων (ποσοστό 90,5%, Ν=19) και αντίστοιχα μεγάλο ποσοστό δήλωσε ότι ο εξαερισμός είναι επαρκής σε όλους τους χώρους του σχολείου (ποσοστό 95,2%, Ν=19). Ένα ακόμα θετικό στοιχείο είναι ότι στα περισσότερα σχολεία (ποσοστό 90,5%, Ν=19), η θέρμανση λειτουργεί σωστά κατά τη διάρκεια του έτους, σε αντίθεση, βέβαια, με τον κλιματισμό, που φάνηκε ότι λειτουργεί
καθοριστικό ρόλο. Για το 19% των σχολείων λήφθηκε υπόψη η μελλοντική απαίτηση ανάπτυξης της Σχολικής Μονάδας. Επίσης, φάνηκε ότι για την ανέγερση του κτηρίου λήφθηκε υπόψη κυρίως το ότι υπήρχε υπόλοιπο οικοπέδου προς δόμηση, για το 60% των νηπιαγωγείων. Η χωροταξική κατανομή των μαθητών ήταν ο κύριος λόγος ανέγερσης των περισσοτέρων δημοτικών (ποσοστό 66,7%) και γυμνασίων (ποσοστό 60%), ενώ, τρία δημοτικά (ποσοστό 33,3%) και δύο γυμνάσια (ποσοστό 40%) χτίστηκαν στο συγκεκριμένο σημείο είτε επειδή υπήρχε διαθέσιμος ο οικοπεδικός χώρος, είτε κάποιο υπόλοιπο οικοπέδου προς δόμηση. 7.6. Συμπεράσματα σε σχέση με το τέταρτο διερευνητικό ερώτημα Ένα άλλο διερευνητικό ερώτημα σχετιζόταν με το εάν κατά το σχεδιασμό και τη μελέτη της κατασκευής του σχολείου λήφθηκαν υπόψη νέες απαιτήσεις σε χώρους, προκειμένου να εντάξουν το σχολείο σε ένα σύγχρονο διδακτήριο, που να μπορεί να παρακολουθεί τις εξελίξεις στις νέες διδακτικές μεθόδους. Όσον αφορά στη δόμηση, οι απαντήσεις της πλειοψηφίας του δείγματος συνέκλιναν στο ότι στο σχολείο ή στο νηπιαγωγείο τους υπάρχει ένας μεγάλος διάδρομος με πόρτες αιθουσών (ποσοστό 81%, Ν=17). Επιπλέον, ανισόπεδες κατασκευές μέσα στους χώρους
σωστά σε πολύ μικρό αριθμόσχολείων (ποσοστό 9,5%, Ν=2). Τέλος, ο φυσικός φωτισμός είναι επαρκής και στα 21 σχολεία και νηπιαγωγεία. Από τη σχετική με τη συντήρηση του κτηρίου ερώτηση φάνηκε ότι σε όλα τα νηπιαγωγεία και όλα τα λύκεια, που συμμετείχαν στην έρευνα, έγινε μερική συντήρηση, όταν αυτό ήταν απαραίτητο. Αντίθετα, σε τρία από τα δημοτικά (ποσοστό 33,3%)και σε δύο απότα γυμνάσια(ποσοστό40%) δεν έγινε συντήρησητου κτηρίου, παρόλο που ήταν αναγκαία. Η θέρμανση λειτούργησε κανονικά σε όλα τα κτήρια, με εξαίρεση δύο από τα δημοτικά, οι διευθυντές των οποίων χαρακτήρισαν τη λειτουργία του συστήματος θέρμανσης ανεπαρκή, ενώ, κλιματισμός υπάρχει σε δύο δημοτικά μόνο. Η ύδρευση είναι ελλιπής σε ένα μόνο δημοτικό, ενώ, δεν υπάρχει καθόλου σε ένα από τα λύκεια. Όσον αφορά στις ειδικές κατασκευές στους χώρους των σχολείων και των νηπιαγωγείων, σε πέντε σχολεία υπάρχει ασανσέρ, ενώ, ειδικές ράμπες για πρόσβαση αμαξιδίων υπάρχουν στην πλειοψηφία των σχολείων και νηπιαγωγείων, σε ποσοστό της τάξης του 61,9 %. Στη συνέχεια, τέθηκε μια σειρά ερωτημάτων σχετικά με τους χώρους του σχολείου. Ξεκινώντας από τους διοικητικούς χώρους τα περισσότερα κτήρια διαθέτουν γραφείο διευθυντή (ποσοστό 81,0%, Ν=17) καθώς και γραφείο/α για τους εκπαιδευτικούς (ποσοστό 66,7%, Ν=14). Επιπλέον, αρκετά σχολεία διαθέτουν χώρους υποδοχής και αναμονής γονέων (ποσοστό 38,1%, Ν=8) και αρχείο (ποσοστό 33,3%, Ν=7). Τέλος, το ένα πέμπτο, σχεδόν, των κτηρίων διαθέτουν γραφείο υποδιευθυντή (ποσοστό 19%, Ν=4) και το ένα τέταρτο, περίπου, (ποσοστό 23,8%, Ν=5) διαθέτουν γραφείο γραμματείας.
λειτουργεί σε τέσσερα από τα δημοτικά σχολεία (ποσοστό 44,4%), σε τέσσερα από
στο ένα από τα δύο
γυμνάσια (ποσοστό 44,4%)
Γραφείο διευθυντή υπάρχει σε όλα τα σχολεία, ανεξαρτήτως εκπαιδευτικής βαθμίδας, καθώς και σε ένα από τα νηπιαγωγεία. Αντίθετα, υπάρχει έλλειψη γραφείου εκπαιδευτικών σε δύο δημοτικά (ποσοστό 22,2%) και σε ένα γυμνάσιο (ποσοστό 20,0%), ενώ, υπάρχει και ένα νηπιαγωγείο που διαθέτει χώρο ειδικό για τους εκπαιδευτικούς (ποσοστό 20,0%). Όσοναφοράστουςχώρουςδιδασκαλίαςμεσυμβατικήδιάταξη,τιςαίθουσεςτωντμημάτωνδηλαδή,τασχολεία στην πλειοψηφία τους διαθέτουν αίθουσες διδασκαλίας κατά τμήματα (ποσοστό 85,7%, Ν=18), ενώ, σε πέντε κτήρια είναι απαραίτητη η αναδιάταξη των αιθουσών. Στην πλειοψηφία των κτηρίων υπάρχουν τόσο εργαστήρια πληροφορικής (ποσοστό 66,7%, Ν=14), όσο και αίθουσα πολλαπλών χρήσεων (ποσοστό 61,9%, Ν=13). Εργαστήρια φυσικής χημείας επιπλέον των αιθουσών των τμημάτων υπάρχουν σε 10 σχολεία (ποσοστό 47,6%) και βιβλιοθήκη σε 9 από τα σχολεία (ποσοστό 42,9%). Μικρότερο ποσοστό σχολείων και νηπιαγωγείων διαθέτουν αίθουσα καλλιτεχνικών ή/και θεάτρου (ποσοστό 23,8%, Ν=5 αντίστοιχα για κάθε κατηγορία), ενώ, αίθουσα μουσικής υπάρχει σε 4 σχολεία (ποσοστό 19,0%). Από την έρευνα φάνηκε ότι όλα τα γυμνάσια και όλα τα λύκεια διαθέτουν τις παραπάνω αίθουσες συγκεκριμένης χρήσης. Επιπροσθέτως, το 44,4% των δημοτικών διαθέτουν εργαστήριο φυσικής χημείας και η πλειοψηφία αυτών (ποσοστό 77,8%) διαθέτουν εργαστήριο πληροφορικής. Όπως είναι λογικό, κανένα από τα νηπιαγωγεία δεν διαθέτει τέτοιου είδους ειδική αίθουσα. Όσον αφορά στην ύπαρξη χώρου βιβλιοθήκης, φάνηκε από τις απαντήσεις των συμμετεχόντων ότι βιβλιοθήκη
τα
και
λύκεια. Η αυλή είναι ο χώρος φυγής από την εκπαιδευτική διαδικασία. Παράλληλα, όμως, ο υπαίθριος χώρος μπορεί να προσφέρει τεράστιες δυνατότητες για τη διαδικασία μάθησης, καθότι έχει τη δυνατότητα να παρέχει πλήθος ερεθισμάτων σε τέτοιο βαθμό που, αν η σχεδίαση της αυλής είναι με παιδοκεντρικά και εκπαιδευτικά κριτήρια, μπορεί να μετατραπεί σε πραγματικό πεδίο αγωγής. Και στα 21 σχολεία και νηπιαγωγεία των Ιόνιων Νησιών που χτίστηκαν μεταξύ του 1997 και του 2007 υπάρχει αυλή με κάδους απορριμμάτων, βρύσες στο χώρο της αυλής και στα μισά σχολεία υπάρχουν είτε καθίσματα είτε πεζούλια. Το σημαντικότερο, ίσως, όλων, δηλαδή οι χώροι πράσινου, φαίνεται ότι υπάρχουν στο 61,9% των σχολείων και νηπιαγωγείων (Ν=13). Όσον αφορά στους χώρους δραστηριοτήτων, η ύπαρξή τους είναι πολύ περιορισμένη. Συγκεκριμένα, ένα μόνο σχολείο διαθέτει αμφιθέατρο, ένα σχολείο διαθέτει χώρο για το σύλλογο των μαθητών. Επίσης, τρία σχολεία διαθέτουν χώρο για το σύλλογο γονέων (ποσοστό 14,3%). Τα σχολεία, στην πλειοψηφία τους, διαθέτουν γήπεδο μπάσκετ (ποσοστό 66,7%, Ν=14), ενώ, τα μισά περίπου διαθέτουν γήπεδο βόλεϊ ή γήπεδο ποδοσφαίρου. Πέντε σχολεία διαθέτουν, επίσης, αποδυτήρια μαθητών και μαθητριών (ποσοστό 23,8%) και τρία από αυτά ντους για τους μαθητές και τις μαθήτριες (ποσοστό 14,3%). Στεγαζόμενο ανοιχτό γυμναστήριο υπάρχει σε τρία σχολεία (ποσοστό 14,3%), ενώ, δύο από αυτά διαθέτουν κλειστό γυμναστήριο (ποσοστό 9,5%). Τέλος, δύο σχολεία διαθέτουν σκάμμα (ποσοστό 9,5%). Όσον αφορά στους χώρους υγιεινής των κτηρίων, δεκαεπτά από τα σχολεία/νηπιαγωγεία διαθέτουν τουαλέτες μαθητών και μαθητριών (ποσοστό 81,0%) και δεκαέξι από αυτά ξεχωριστές τουαλέτες για τους εκπαιδευτικούς (ποσοστό 76,2%). Αρκετά μεγάλος αριθμός σχολείων διαθέτουν επίσης χώρους υγιεινής για άτομα με ειδικές ανάγκες (ποσοστό 57,1%, Ν=12).
7.7. Συμπεράσματα σε σχέση με το πέμπτο διερευνητικό ερώτημα Η τελευταία ενότητα του ερωτηματολογίου το κατά πόσο τα νέα σχολεία και νηπιαγωγεία μπορούν να λειτουργήσουν και ως κέντρα δραστηριοτήτων των πολιτών. Σε σχετικό με το θέμα αυτό ερώτημα απάντησαν οι μισοί περίπου διευθυντές και οι νηπιαγωγοί. Στο 55,6% των δημοτικών, στην πλειοψηφία των γυμνασίων (ποσοστό 80,0%) και στο ένα από τα δύο λύκεια (ποσοστό 50,0%) γίνεται παραχώρηση του σχολικού χώρου για άλλη χρήση κοινής ωφέλειας ή για πραγματοποίηση εκδηλώσεων κοινού ενδιαφέροντος. Αντίθετα, κανένας από τους πέντε νηπιαγωγούς δεν απάντησε θετικά στη συγκεκριμένη ερώτηση. Ο βασικός τρόπος που χρησιμοποιούνται οι σχολικοί χώροι είναι για τη διεξαγωγή εκδηλώσεων γενικού ενδιαφέροντος. Επιπλέον, σε ερώτημα σχετικό με το εάν υπάρχουν αίθουσες προκειμένου να διατεθούν για διάφορες δραστηριότητεςσωματείων και μη κυβερνητικών οργανώσεων ή για πολιτιστικές δράσεις θετικά απάντησετοένα τρίτο των διευθυντών και νηπιαγωγών. Το είδος της χρήσης είναι κυρίως γυμναστική για ενήλικες στα πέντε από τα σχολεία (ποσοστό 23,8%) και για διαλέξεις και ομιλίες σε ένα από αυτά. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι το σχολείο ή το νηπιαγωγείο στο οποίο βρίσκονται εξυπηρετεί το θεσμό του ανοικτού στην κοινωνία σχολείου (ποσοστό 66,7%), κυρίως επειδή διατίθεται για πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως δήλωσε το 61,9% αυτών. 7.8 Γενικό Συμπέρασμα Από την αποδελτίωση των ερωτηματολογίων, συνάγεται ότι το έτος 1998 το ποσοστό κατασκευής σχολικών κτηρίων είναι της τάξης του 28,6%, ενώ, στη συνέχεια και παρά τις αυξημένες ανάγκες, παρατηρείται κάθετη πτώση. Τα περισσότερα σχολεία κατασκευάζονται σε αγροτικές περιοχές, παρά το γεγονός ότι οι ανάγκες σε σχολικές υποδομές είναι αυξημένες στις αστικές και ημιαστικές περιοχές. Βασικό αίτιο αυτής της κατάστασης είναι η έλλειψη γης, η οποία οφείλεται στην ανάπτυξη της τουριστικής δραστηριότητας, αλλά και στο κόστος της γης: δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στα Ιόνια Νησιά οι ημιαστικές περιοχές είναι παραθαλάσσιες, περιοχές με έντονη τουριστική και εμπορική ανάπτυξη, πράγμα που αυξάνει κατά πολύ το κόστος της γης. Μελετώντας τα κτήρια που κατασκευάστηκαν βλέπουμε ότι προηγούνται τα Δημοτικά, με αισθητή διαφορά έναντι Νηπιαγωγείων, Γυμνασίων και Λυκείων. Τα περισσότερα Δημοτικά Σχολεία έχουν κατασκευαστεί σε αγροτικές ή ημιαστικές περιοχές, όπου η εξεύρεση και η αγορά οικοπέδου είναι σαφώς ευκολότερη από τις αστικές, στις οποίες είναι δύσκολη και πολλές φορές αδύνατη. Η γραφική παράσταση που αφορά στα οικόπεδα δείχνει ένα ποσοστό της τάξης του 66,7%, όπου η κατασκευή έγινε σε οικόπεδο που ήδη διέθετε ο Δήμος και όχι σε οικόπεδο που επιλέχθηκε με βάση τα συγκεκριμένα κριτήρια, που αφορούν στην κατασκευή μιας σύγχρονης σχολικής μονάδας. Από τα κατασκευασθέντα κτήρια έχουμε ένα ποσοστό της τάξης του 42,8%, τα οποία χαρακτηρίζονται ως καλά ή μέτρια και αυτό αφορά περισσότερο στα γυμνάσια και τα λύκεια. Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειώσουμε ότι τα γυμνάσια και τα λύκεια είναι αυτά που απαιτούν μεγαλύτερο οικόπεδο, λόγω των αυξημένων απαιτήσεων τους σε χώρους και επίσης είναι αυτά που, στην πλειοψηφία τους, έχουν κατασκευαστεί μέσα σε ημιαστικές και αστικές περιοχές, που, όπως προαναφέραμε, παρουσιάζουν αυξημένες δυσκολίες στην εξεύρεση των χώρων, ως
ότι υπάρχουν σημαντικές κατασκευαστικές ατέλειες, καθώς επίσης, ότι η κατασκευή, σε αρκετές περιπτώσεις, έγινε με γνώμονα τον περιορισμό του κόστους και όχι την εξυπηρέτηση των πραγματικών παιδαγωγικών και διδακτικών απαιτήσεων. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι ο υπεύθυνος των Τεχνικών Υπηρεσιών της Νομαρχίας Κέρκυρας, που ασχολείται με τη σχολική στέγη, κος Βλάχος Ξενοφώντας, δηλώνει σε συνέντευξή του, τον πρόχειρο τρόπο διεξαγωγής των μελετών, αλλά
την προχειρότητα
ειδικά
θεσμοθέτηση της Διαχειριστικής Αρχής.
εκ τούτου είναι σαφές ότι τόσο η κατασκευή όσο και τα οικόπεδα των γυμνασίων, λυκείων ακολουθούν το νόμο της εξοικονόμησης γης και πόρων. Σε αντίθεση με τις Σχολικές Μονάδες που κατασκευαστικά αγροτικές ή ημιαστικές περιοχές και είναι μικρότερης δυναμικότητας, όπως δημοτικά, νηπιαγωγεία, όπου εκεί είναι σαφές ότι υπάρχουν μεγαλύτερες δυνατότητες για μια σωστή κατασκευή, όπου και το ποσοστό αυξάνει στο 57,1% με το χαρακτηρισμό πολύ καλή κατασκευή Τα γυμνάσια είναι σαφώς λιγότερα ως προς τη συστέγαση και στις περισσότερες των περιπτώσεων συστεγάζονται με λυκειακές τάξεις. Επίσης, ένα σημαντικό στοιχείο είναι ότι, σύμφωνα με το 23,8% των απαντήσεων, στην κατασκευή των κτηρίων δεν ελήφθησαν υπόψη τα σύγχρονα παιδαγωγικά δεδομένα, ειδικότερα σε ό,τι αφορά στην κατασκευή των κτηρίων για τη στέγαση νηπιαγωγείων και γυμνασίων. Τα νηπιαγωγεία είναι συστεγαζόμενα σε ποσοστό 60%. Διαφαίνεται ότι υπάρχει πλέον ανάγκη κατασκευής κέντρων νηπίων. Ειδικότερα, αφότου δημιουργήθηκε ο θεσμός της υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής αυτό καθίσταται αναγκαίο, με προτεραιότητα στις πρωτεύουσες των νομών. Ένα άλλο γεγονός που προκύπτει είναι ότι η κατασκευή λυκείων είναι σαφώς σε μικρότερο ποσοστό από όλα τα υπόλοιπα σχολεία. Έτσι, αν συνδυάσουμε τις γραφικές παραστάσεις που αφορούν στην περιοχή που είναι κατασκευασμένη η σχολική μονάδα και στον τρόπο κατασκευής της, διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν σχολεία που κατασκευάστηκαν σε λάθος θέση, αλλά και σχολικά κτήρια που δε διαθέτουν τους απαραίτητους χώρους, όπως για παράδειγμα, γραφείο υποδιεύθυνσης, γραφεία εκπαιδευτικών, αίθουσα βιβλιοθήκης, θεάτρου κ.λπ. Διαπιστώνουμε
και
κατασκευής που επικρατούσε,
πριν τη
Αξιοσημείωτες είναι, επίσης, οι περιπτώσεις κατασκευής σχολικών μονάδων οι οποίες αποφασίστηκαν στη λογική της πολιτικής των Δημάρχων, δηλαδή, ότι κάθε Δήμος πρέπει να έχει στα όριά του τις σχολικές μονάδες καιτωντριών βαθμίδων εκπαίδευσης(προσχολικής,πρωτοβάθμιαςκαιδευτεροβάθμιας). Ηλογικήαυτήοδήγησε στηντεράστιαδιόγκωσητωνχρεώνγιατις μετακινήσειςμαθητών εφόσον ελάχισταλήφθηκευπόψηηχωροταξική κατανομή τους. Επίσης, σε αυτή τη λογική, έχουμε την ίδρυση και λειτουργία γυμνασίων με μαθητικό δυναμικό 30 έως 70 μαθητές, γεγονός που, ειδικά σε ό,τι αφορά στο Νομό Κέρκυρας, δε δικαιολογείται, δεδομένου του ότι η πυκνότητα του πληθυσμού σε σχέση με την έκταση του νομού είναι αρκετά μεγάλη και θα μπορούσε σαφέστατα να γίνει ένας ορθολογικότερος σχεδιασμός. Στη συνέχεια, και συγκεκριμένα στις γενικές προτάσεις ανά Νομό, θα αναφερθούμε διεξοδικότερα στο θέμα. Η πρακτική που εφαρμόστηκε στα δημοτικά σχολεία και οδήγησε στη σύμπτυξή τους από μονοθέσια, διθέσια και τριθέσια σχολεία σε μεγάλες Σχολικές Μονάδες, δεν εφαρμόστηκε στα γυμνάσια, όπου παρατηρείται, αντίθετα, ένας κατακερματισμός, που οδηγεί στη δημιουργία μικρών σχολικών μονάδων Δ/θμιας Εκπαίδευσης. Ο μικρός αριθμός μαθητών, αλλά και η κακή κτηριακή υποδομή, ίσως στερεί από αυτές τις σχολικές μονάδες τη δυνατότητα να αναπτύξουν, όσο θα έπρεπε, την παιδαγωγική τους δράση. Αξιοσημείωτο, επίσης, είναι το γεγονός, ότι τα Γυμνάσια αυτά στεγάστηκαν εξαρχής σε κτήρια που δεν προορίζονταν για σχολεία, τα περισσότερα από τα οποία είναι πρόχειρες κατασκευές. Η λογική αυτή συνεχίστηκε και είχε σαν αποτέλεσμα
Θεωρούμε ότι υπάρχει ανάγκη επικαιροποίησης
και ανάγκη αυστηρής επίβλεψης,
ακόμα και σήμερα να κατασκευάζονται κτήρια που δε λαμβάνουν υπόψη τις πραγματικές ανάγκες, αλλά, πρωτίστως δε βελτιώνουν το γενικότερο σχεδιασμό. Ένα άλλο στοιχείο είναι αυτό που καθορίζει το ανοικτό στην κοινωνία σχολείο. Ανοικτό στην κοινωνία σχολείο δε μπορεί να θεωρείται αυτό που διαθέτει μία αίθουσα εκδηλώσεων ή ένα χώρο συγκέντρωσης, προκειμένου να φιλοξενήσει, ελάχιστες μέρες το χρόνο, έναν πολιτιστικό σύλλογο ή κάποιο κοινωνικό φορέα. Τα σχολεία τα οποία κατασκευάστηκαν την τελευταία δεκαετία δε μπορούν να θεωρηθούν ως σχολεία ανοικτά στην κοινωνία. Εξάλλου, το 52,6 % των ερωτηθέντων δηλώνει ότι το σχολείο δεν παραχωρείται για τέτοιου είδους εκδηλώσεις, ενώ, ένα ποσοστό 66,7 %, δηλώνει ότι είναι σχολείο ανοικτό στην κοινωνία. Βεβαίως, αυτή η αντίθεση των αριθμών δεν οφείλεται σε λανθασμένες απαντήσεις, αλλά, εξηγείται εύκολα αν λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι σε περιοχές όπου υπάρχουν 2 ή 3 σχολικά κτήρια, συνήθως παραχωρείται για τη φιλοξενία εκδηλώσεων κοινωνικού χαρακτήρα το κτήριο που διαθέτει τους μεγαλύτερους χώρους και τον καλύτερο εξοπλισμό. Τα Ιόνια Νησιά σήμερα υπολείπονται σημαντικά σε νηπιαγωγεία και λύκεια. Η μεγαλύτερη έλλειψη σε υποδομές διαπιστώνεται στις πρωτεύουσες των νομών και ιδιαίτερα στην Κέρκυρα, όπου παίρνει εκρηκτικές διαστάσεις, σε ό,τι αφορά στην προσχολική αγωγή και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Η λάθος ιεράρχηση των αναγκών ή οι λανθασμένες πολιτικές επιλογές, η τρομερή έλλειψη οικοπέδων, η έλλειψη τεχνοκρατικών υποδομών στους Ο Τ Α., σε συνδυασμό με το κόστος της γης και το κόστος κατασκευής, είτε οδηγούν στην έλλειψη υποδομών, είτε μειώνουν την ποιότητα κατασκευής.
των μελετών κατασκευής, αλλά
προκειμένου να εξασφαλιστεί η ποιότητα των έργων. Η εμπλοκή του 1ου και του 2ου βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον προγραμματισμό και την κατασκευή των σχολικών κτηρίων έχει και θετικά και αρνητικά στοιχεία. Η αντίληψη των τοπικών αναγκών είναι σαφές ότι μπορεί να εκφραστεί μέσα από τον 1ο ή 2ο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς, τόσο ο προγραμματισμός όσο και η χωροθέτηση των κτηριακών αναγκών είναι σαφές ότι μπορούν να είναι αντικείμενο σωστής διαχείρισης μόνο από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Υπάρχουν, όμως, και τα αρνητικά στοιχεία στην εμπλοκή της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως για παράδειγμα, ο τοπικισμός, οι λανθασμένες αντιλήψεις ή η προσπάθεια αποκόμισης πολιτικών ωφελημάτων, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε προχειρότητα κατασκευών ή σε κατασκευές μη αναγκαίες. Στη συνέντευξη που παραθέσαμε γίνεται σαφές ότι η ανταγωνιστικότητα των προγραμμάτων, σε συνδυασμό με την έλλειψη του απαραίτητου τεχνοκρατικού προσωπικού στους Δήμους, οδηγεί στην προχειρότητα των μελετών, αλλά, πρωτίστως στην εναγώνια προσπάθεια ολοκλήρωσης της κατασκευής, παραβλέποντας την ουσία, δηλαδή, τη διασφάλιση της ποιότητας. Ο μεγάλος αριθμός των Δήμων και Κοινοτήτων ανά νομό δε βοηθάνε στο συνολικό σχεδιασμό της σχολικής στέγης. Στις περισσότερες των περιπτώσεων έχουμε πολιτικό ανταγωνισμό μεταξύ Δημάρχων όμορων Δήμων, για το ποιος θα προλάβει πρώτος να στεγάσει ένα Σχολικό Κέντρο στα όρια του Δήμου του, ανεξάρτητα από τη χωροταξική κατανομή των μαθητών, την οδική πρόσβαση και την καταλληλότητα του οικοπέδου. Συμπερασματικά,θεωρούμε ότιέχουν ωριμάσει οισυνθήκες μέσαστις οποίεςτοσύστημα μπορείναβελτιωθεί προκειμένου οι σχολικές μονάδες, που θα κατασκευάζονται στο εξής, να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες της εκπαίδευσης, να είναι σύγχρονες και προσαρμοσμένες στις νέες παιδαγωγικές αντιλήψεις και στις διδακτικές προκλήσεις της σύγχρονης επιστημονικής άποψης περί εκπαίδευσης και διδασκαλίας.
Ο σχεδιασμός πρέπει να είναι συνολικός, σε επίπεδο Νομού και όχι Δήμου, καθώς, ο κάθε Δήμος αποτελεί υποσύνολο του Νομού. Η απόφαση τόσο της χωροθέτησης όσο και της κατασκευής θα πρέπει να λάβει υπόψη μια σειρά από σημαντικούς παράγοντες όπως: Οικιστική ανάπτυξη περιοχής Οδική πρόσβαση. Χωροταξική κατανομή μαθητών. Καταλληλότητα οικοπεδικών χώρων. Οικονομικούς παράγοντες Περιβαλλοντικές και κοινωνικές συνθήκες Πολιτιστική και πολιτισμική ανάπτυξη περιοχής. Η προσπάθεια να περιορίσουμε τις όποιες πολιτικές, τοπικιστικές και προσωπικές πρακτικές και δράσεις των Δημάρχων θα πρέπει να είναι συνεχής. Τα σχολεία θα πρέπει να είναι κατασκευές οι οποίες θα εδράζονται στις επιστήμες της παιδαγωγικής, διδακτικής και ψυχολογίας, στην οικοπεριβαλλοντικήαντίληψη και θα εξυπηρετούν τις ανάγκες των μαθητών και των σκοπών αγωγής. Συνεχίζοντας την έρευνά μας παραθέτουμε στοιχεία που αφορούν σήμερα την σχολική υποδομή συνολικά στα Ιόνια Νησιά στην Π/θμια και Δ/θμια Εκπαίδευση.
ΚΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ ΣΕ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΤΕΓΗ Ν. ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΑ Σε σύνολο 75 Νηπιαγωγείων που λειτουργούν στο Νομό Κέρκυρας τα 20 (ποσοστό 27%) λειτουργούν σε ενοικιασμένα κτήρια, τα οποία είναι στην πλειονότητά τους ακατάλληλα να εξυπηρετήσουν στοιχειωδώς τις ανάγκες της Προσχολικής Αγωγής. Το θέμα, όμως, είναι αρκετά οξυμμένο στο Δήμο Κερκυραίων. Τα στοιχεία έχουν ως εξής: ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΝΟΙΚΙΑΣΜΕΝΑ ΣΥΣΤΕΓΑΖΟΜΕΝΑ ΜΕ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΝΗΠΙΑ 53 13 9 44 573 72,60 % 24,53 % 16,98 % 83,02 % 60,32 % ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΑ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΝΟΙΚΙΑΣΜΕΝΑ ΣΥΣΤΕΓΑΖΟΜΕΝΑ ΜΕ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΝΗΠΙΑ 20 7 12 8 377 27,40 % 35 % 60 % 40 % 39,68 % Από τους πίνακες προκύπτει ότι στο Δήμο Κερκυραίων φοιτά το 39,5 % του συνόλου των Νηπίων του Νομού και στεγάζεται στο 27,5 % του συνόλου των κτηρίων. Από τα ενοικιαζόμενα κανένα δε πληρεί ούτε κατ’ ελάχιστο τις προϋποθέσεις που σήμερα προβλέπονται για τα Κέντρα Προσχολικής Αγωγής. Επίσης να αναφέρουμε ότι, τα συστεγαζόμενα νηπιαγωγεία με δημοτικά, καλύπτουν μόνο την ανάγκη στέγασης των νηπίων, χρησιμοποιώντας μία ή δύο αίθουσες του Δημοτικού Σχολείου, είτε υπόγεια. ΠΡΟΤΑΣΗ Υπάρχει άμεση ανάγκη κατασκευής 6 7 σύγχρονων νηπιαγωγείων 2/θ και άνω στο Δήμο Κερκυραίων. Αναλυτικά: πέντε 3/θ στο κέντρο της πόλης, ένα 3/θ στον Ποταμό, ένα 3/θ στο Κοντόκαλι και ένα 3/θ στην Αλεπού (Κανάλια) ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΑ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΝΗΠΙΑ 73 950
Για την Περιφέρεια του νησιού τα υπόλοιπα 5 από τα 12 κτήρια που έχει εξαγγείλει ο Ο Σ Κ για τα έτη 2008 2012 είναι τα εξής: ένα 4/θ στην ΒΔ περιοχή της Κέρκυρας (Αυλιώτες, Σιδάρι, Βελονάδες), ένα 4/θ ΒΑ περιοχή της Κέρκυρας (Καρουσάδες, Αχαράβη), ένα 4/θ στην περιοχή Συναράδες, Καστελλάνοι, ένα 2/θ στην περιοχή Αργυράδων και Αϊ Γιώργη, ένα 3/θ στην περιοχή της νότιας Κέρκυρας (Λευκίμμη) που θα καλύψει ευρύτερα το Νότο. ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΝΟΙΚΙΑΣΜΕΝΑ ΣΥΣΤΕΓΑΖΟΜΕΝΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΜΑΘΗΤΕΣ 40 1 0 40 3.330 65,57 % 2,5 % 0 % 100 % 52,57 % ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΝΟΙΚΙΑΣΜΕΝΑ ΣΥΣΤΕΓΑΖΟΜΕΝΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΜΑΘΗΤΕΣ 21 3 4 17 3.004 34,43 % 14,29 % 19,05 % 90,95 % 47,43 % Από τη σύγκριση προκύπτει ότι το 47,5 % του συνόλου των μαθητών του Δημοτικού φοιτά στο Δήμο Κερκυραίων και στεγάζεται στο 34,5 % του συνόλου των κτηρίων. ΠΡΟΤΑΣΗ Να κατασκευαστούν τρία Δημοτικά 9/θέσια έως 12/θέσια, στο κέντρο της πόλης, δυναμικότητας μέχρι 300 μαθητών το καθένα. ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ 61 6.334
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΥΜΝΑΣΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΜΕΝΑ ΣΥΣΤΕΓΑΖΟΜΕΝΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΜΑΘΗΤΕΣ 14 1 6 8 1.351 63,64 % 7,14 % 42,86 % 57,14 % 39,42 % ΓΥΜΝΑΣΙΑ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΜΕΝΑ ΣΥΣΤΕΓΑΖΟΜΕΝΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΜΑΘΗΤΕΣ 8 1 5 3 2.076 36,36 % 12,5 % 62,5 % 37,5 % 60,58 % Από τη σύγκριση των στοιχείων προκύπτει ότι το 60,5 % του συνόλου των μαθητών του Νομού φοιτά στο Δήμο Κερκυραίων και στεγάζεται στο 36% των κτηρίων. ΛΥΚΕΙΑ ΛΥΚΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΜΕΝΑ ΣΥΣΤΕΓΑΖΟΜΕΝΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΜΑΘΗΤΕΣ 8 0 8 0 966 50 % 0 % 100 % 0 % 28,65 % ΛΥΚΕΙΑ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΜΕΝΑ ΣΥΣΤΕΓΑΖΟΜΕΝΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΜΑΘΗΤΕΣ 8 1 6 2 2.406 50 % 12,5 % 75 % 25 % 71,35 % Από τη σύγκριση προκύπτει ότι το 71% του συνόλου των μαθητών του Λυκείου του Νομού φοιτά στο Δήμο Κερκυραίων στο 50 % του συνόλου των κτηρίων. Επίσης, το 75% των Λυκείων του Δήμου Κερκυραίων συστεγάζονται σε συνθήκες αρκετά δύσκολες ως προς την ποιότητα και την άνεση του χώρου. ΓΥΜΝΑΣΙΑ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ 22 3.427 ΛΥΚΕΙΑ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ 16 3.372
οικόπεδα για κατασκευή σχολικών κτηρίων. Πριν ένα χρόνο έχει ξεκινήσει μία προσπάθεια για την πολεοδόμηση, αλλά, ελάχιστοι χώροι και σε βάθος χρόνου, θα προκύψουν για κατασκευή σχολικών κτηρίων.
3. Λανθασμένη ιεράρχηση αναγκών σε σχολική στέγη όλα τα προηγούμενα χρόνια από πλευράς Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να κατασκευάζονται κτήρια στην Περιφέρεια προκειμένου να φαίνεται πολιτικό έργο που παράγεται για
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΓΙΑΓΥΜΝΑΣΙΑΚΑΙΛΥΚΕΙΑ Κατασκευή τριών (3) Γυμνασίων, δύο (2) Λυκείων και ενός (1) ΕΠΑΛ στο κέντρο της πόλης, δυναμικότητας 300 μαθητών το καθένα. Ένα (1) Λύκειο και ένα (1) Γυμνάσιο στην περιοχή Τζάβρου, δυναμικότητας 300 μαθητώντοκαθένα.Απότοσυνολικόανασχεδιασμότηςστέγασηςτουμαθητικού δυναμικού θααδειάσουνκτήρια ακατάλληλα, ενοικιαζόμενα ή συστεγαζόμενα, οπότε θα μπορέσουμε να αποσυμφορήσουμε τις Σχολικές Μονάδες. Συμπεράσματα: Οι μεγάλες ανάγκες σε κτηριακές υποδομές στο Νομό Κέρκυρας οφείλονται στους παρακάτω λόγους: 1. Η στέγαση του Ιονίου Πανεπιστημίου στο Κέντρο της πόλης και η ανάπτυξή του έγινε εις βάρος της κτηριακής υποδομής της Δ/θμιας Εκπαίδευσης. Ένας λάθος σχεδιασμός εκ μέρους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προ 20ετίας, οδήγησε στη σημερινή κατάσταση. 2. Δενέχειγίνειπολεοδόμησηκαιχωροταξικόςσχεδιασμόςστηνευρύτερηπεριοχήτου Δήμου Κερκυραίων, με αποτέλεσμα να μην προβλεφθούν
την παιδεία και να αφήνουν να διαιωνίζεται και να οξύνεται το πρόβλημα στέγασης στο Δήμο Κερκυραίων. 4. Η μεγάλη αξία σε τιμή των οικοπέδων, ειδικότερα στην περιοχή του Δήμου Κερκυραίων λόγω της αυξημένης εμπορικής δραστηριότητας, της πυκνοκατοίκησης και της τουριστικής ανάπτυξης, έθεσαν σε δεύτερη μοίρα την προσπάθεια εξεύρεσης οικοπέδων για σχολική στέγη. 5. Τα τελευταία δέκα χρόνια μόνον ένα σχολικό κτήριο κατασκευάστηκε στο Δήμο Κερκυραίων, παρά τις αυξημένες απαιτήσεις και αυτό είναι το 12ο Δημοτικό Σχολείο. Ιεραρχημένα τα προβλήματα στο Δήμο Κερκυραίων μπορούν να τοποθετηθούν ως εξής: Προσχολική αγωγή, ανύπαρκτα κτήρια. Δημοτικά, πεπαλαιωμένα κτήρια και δυσανάλογες υποδομές ως προς τον μαθητικό πληθυσμό Γυμνάσια, πεπαλαιωμένα κτήρια και δυσανάλογες υποδομές ως προς το μαθητικό πληθυσμό Λύκεια, υποδομές που δε μπορούν να ανταποκριθούν σε χρηματοδοτήσεις για εργαστήρια και άλλες δράσεις, μεγάλη συγκέντρωση μαθητικού δυναμικού σε μικρούς χώρους και όσον αφορά την Τεχνική Εκπαίδευση, κτήρια πεπαλαιωμένα που δεν παρέχουν τη δυνατότητα ανάπτυξης των εργαστηρίων της τεχνικής εκπαίδευσης ΤΕΛΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
Οποιαδήποτε χρηματοδότηση ή εξαγγελία που θα έχει να κάνει με την κατασκευή σχολικών κτηρίων, πρωτίστως στο Δήμο Κερκυραίων, θα έχει ουσία μόνον αν η Τοπική Αυτοδιοίκηση (Δήμος ή Νομαρχία) έχουν εξασφαλίσει οικόπεδο για την υλοποίηση της πρότασης. ΚΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ ΣΕ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΤΕΓΗ Ν. ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΑ Επί συνόλου 21 Νηπιαγωγείων που λειτουργούν στο Νομό Λευκάδας, το 1 ποσοστό 4,76%, λειτουργεί σε ενοικιασμένο κτήριο. Τα στοιχεία έχουν ως εξής: ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΝΟΜΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΜΕΝΑ ΣΥΣΤΕΓΑΖΟΜΕΝΑ ΜΕ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΝΗΠΙΑ 11 0 8 3 121 52,38 % 0% 72,73% 27,27% 27,75% ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΑ ΔΗΜΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΜΕΝΑ ΣΥΣΤΕΓΑΖΟΜΕΝΑ ΜΕ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΝΗΠΙΑ 10 1 6 4 315 47,26% 10% 60% 40% 72,25% Από τους πίνακες προκύπτει ότι στο Δήμο Λευκάδας φοιτά το 72,25% του συνόλου των Νηπίων του Νομού και στεγάζεται στο 47,26% του συνόλου των κτιρίων. Να σημειώσουμε επίσης ότι το 60% των Νηπιαγωγείων είναι συστεγασμένα στο Δήμο Λευκάδας και το 72,73% είναι συστεγασμένα στην περιφέρεια του Νομού. ΠΡΟΤΑΣΗ Για την επίλυση του προβλήματος στέγης απαιτούνται: 1. Κατασκευή κτηρίου για τη στέγαση του 2/θ νηπιαγωγείου Ειδικής Αγωγής (για τη στέγαση και του Δημοτικού Σχολείου Ειδικής Αγωγής, το οποίο στεγάζεται σε ελαφρού τύπου προκατασκευασμένες αίθουσες, από το 2003). Έχει εξασφαλιστεί το οικόπεδο από το Δήμο Λευκάδας. Θα φοιτούν 15 περίπου μαθητές και θα απασχολούνται 4 εκπαιδευτικοί. 2. Κατασκευή κτηρίου για τη στέγαση του 1ου 2/θ νηπιαγωγείου Λευκάδας (συστεγάζεται με το 1ο 12/θ Δημοτικό Σχολείο). Με την κατασκευή του θα αποσυμφορηθεί το 1ο 12/θ Δ.Σ. Λευκάδας. Στο νηπιαγωγείο θα φοιτούν 40 45 νήπια και θα υπηρετούν 2 νηπιαγωγοί. Δεν έχει εξασφαλιστεί οικόπεδο. ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΑ ΝΟΜΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΝΗΠΙΑ 21 436
3. Κατασκευή κτηρίου για τη στέγαση του 1ου 2/θ Ολοήμερου Νηπιαγωγείου Νυδριού (συστεγάζεται με το 12/θ Δημ. Σχολείο Νυδριού). Για την εξασφάλιση του οικοπέδου απομένουν οι υπογραφές του συμβολαίου αγοράς. Με την κατασκευή του θα αποσυμφορηθεί το 12/θ Δημ. Σχολείο Νυδρίου. Στο Νηπιαγωγείο θα φοιτούν 40 νήπια και θα υπηρετούν 3 νηπιαγωγοί. 4. Κατασκευή κτηρίου για τη στέγαση του 1/θ Ολοήμερου Νηπιαγωγείου Μεγανησίου. Έχει εξασφαλιστεί το οικόπεδο από το Δήμο Μεγανησίου. Θα φοιτούν 17 περίπου νήπια και απασχολούνται 2 νηπιαγωγοί. ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΝΟΜΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΜΕΝΑ ΣΥΣΤΕΓΑΖΟΜΕΝΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΜΑΘΗΤΕΣ 9 0 6 3 439 60% 0 % 66,67% 33,33% 34,68% ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΔΗΜΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΜΕΝΑ ΣΥΣΤΕΓΑΖΟΜΕΝΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΜΑΘΗΤΕΣ 6 0 5 1 827 40% 0% 83,33% 16,67% 65,32% Από τη σύγκριση προκύπτει ότι το 65,32% του συνόλου των μαθητών του Δημοτικού φοιτά στο Δήμο Λευκάδας στο 40% του συνόλου των κτηρίων. ΠΡΟΤΑΣΗ Για την επίλυση του προβλήματος στέγης απαιτούνται: 1. Κατασκευή κτηρίου για τη στέγαση του 3ου 6/θ Δημ. Σχολείου Λευκάδας (συστεγάζεται με το 2ο 12/θ Δημ. Σχολείο Λευκάδας). Η κατασκευή του κτηρίου έχει ενταχθεί από τον ΟΣΚ σε πρόγραμμα ΣΔΙΤ και έχει δρομολογηθεί η διαδικασία κατασκευής του. Το οικόπεδο είναι εξασφαλισμένο. Στο σχολείο θα φοιτούν 110 περίπου μαθητές και θα υπηρετούν 11 εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων. Με τη μεταστέγασή του θα αποσυμφορηθεί το 2ο 12/θ Δημ. Σχολείο Λευκάδας. 2. Δημιουργία Σχολικού Κέντρου στο Δήμο Απολλωνίων. Έχει ξεκινήσει από το Δήμο η διαδικασία για τη δημιουργία ενός 12/θ Δημοτικού Σχολείου στο Δήμο Απολλωνίων, με τη συγχώνευση των τεσσάρων 4/θ Δημ. Σχολείων Αγίου Πέτρου, Βασιλικής, Μαραντοχωρίου και Σύμβρου. Αυτή τη στιγμή ο Δήμος κινείται για την εξεύρεση οικοπέδου. Στο Σχολείο θα φοιτούν περίπου 150 160 μαθητές και θα υπηρετούν 18 εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων. ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΝΟΜΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ 15 1.266
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΥΜΝΑΣΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΜΕΝΑ ΣΥΣΤΕΓΑΖΟΜΕΝΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΜΑΘΗΤΕΣ 4 0 2 2 254 57,14% 0% 50% 50% 28,86% ΓΥΜΝΑΣΙΑ ΔΗΜΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΜΕΝΑ ΣΥΣΤΕΓΑΖΟΜΕΝΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΜΑΘΗΤΕΣ 3 0 2 1 626 42,86% 0% 66,67% 33,33% 71,14% Από τη σύγκριση προκύπτει ότι το 71,14% του συνόλου των μαθητών του Δημοτικού φοιτά στο Δήμο Λευκάδας στο 42,86% του συνόλου των κτηρίων. ΛΥΚΕΙΑ ΛΥΚΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΝΟΜΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΜΕΝΑ ΣΥΣΤΕΓΑΖΟΜΕΝΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΜΑΘΗΤΕΣ 2 0 2 0 119 33,33% 0% 100% 0% 21,56% ΛΥΚΕΙΑ ΔΗΜΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΑ ΝΟΜΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ 7 880 ΛΥΚΕΙΑ ΝΟΜΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ 6 552
ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΜΕΝΑ ΣΥΣΤΕΓΑΖΟΜΕΝΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΜΑΘΗΤΕΣ 4 0 2 2 433 66,67% 0% 50% 50% 78,44% Από τη σύγκριση προκύπτει ότι το 78,44% του συνόλου των μαθητών του Δημοτικού φοιτά στο Δήμο Λευκάδας στο 66,67% του συνόλου των κτηρίων. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ ΚΑΙ ΛΥΚΕΙΑ Στο ΝομόΛευκάδας η μόνη, αλλάεπιτακτική, ανάγκη για στέγασησχολείων είναιη επέκταση του 2ου Λυκείου Λευκάδας. Η επέκταση αυτή κρίνεται απαραίτητη μετά τη χρησιμοποίηση ακόμη και διαδρόμων για δημιουργία αιθουσών. Ακόμη προέκυψαν ανάγκες για : 1. Εργαστήρια Φυσικών Επιστημών 2. Εργαστήρια Η/Υ. 3. Βιβλιοθήκη ΕΠΕΑΕΚ. Το κτήριο που ζητούμε θα στεγάσει το 2ο Λύκειο Λευκάδας εξ ολοκλήρου, δηλαδή 180 μαθητές. Επίσης έχει ξεκινήσει η διαδικασία για την έκδοση οικοδομικής άδειας, διότι υπάρχει οικόπεδο με υπόλοιπο δόμησης που ανταποκρίνεται πλήρως στις ανάγκες μας. Κανένα άλλο πρόβλημα στέγασης σχολείου δεν υπάρχει στον Νομό Λευκάδας όσον αφορά τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Συμπέρασμα Στο Νομό Λευκάδας τα 2 τελευταία χρόνια δεν έχουν εγκαινιαστεί σχολικά κτήρια. Ένας μεγάλος αριθμός Νηπιαγωγείων συστεγάζονται με Δημοτικά Σχολεία. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να κατασκευαστούν τα 6 Νηπιαγωγεία από τον Ο.Σ.Κ. και η κατασκευή 3ου Δ.Σ. Λευκάδας και του Σχολικού Κέντρου στο Δήμο Απολλωνίων.ΣτηΔ/θμιαΕκπ/σηηκατάστασηείναικαλύτερη.Ημόνη,αλλάεπιτακτική,ανάγκηείναιηεπέκταση του 2ου Λυκείου Λευκάδας. ΤΕΛΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ Ο Νομός Λευκάδας έχει τις λιγότερες ανάγκες σε κτηριακές υποδομές. Το μόνοεμπόδιογιατηνεπίλυσητων προβλημάτων στέγασηςείναιηεξεύρεσηοικοπέδων γιαόλατασχολεία.
ΚΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ ΣΕ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΤΕΓΗ Ν. ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ…