1
one after another ART MAGAZINE Initiative of the artist run space52, Athens, GREECE
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
2
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
3
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ηλίας Σίψας ................................................................................................................................................................. 5 Boryana Petkova .......................................................................................................................................................... 7 Διοχάντη..................................................................................................................................................................... 11 Amandine Joannes ..................................................................................................................................................... 13 Giorgos Kontis ............................................................................................................................................................ 17 Ειρήνη Καραγιαννοπούλου ....................................................................................................................................... 19 Quentin Lefranc ......................................................................................................................................................... 21 Christina Mitrentse .................................................................................................................................................... 24 Art Athina 2019 .......................................................................................................................................................... 26 ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΕΡΙΩΝΗΣ ................................................................................................................................................... 28 Kanaria ....................................................................................................................................................................... 30 ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΑΔΟΥΛΗΣ ................................................................................................................................................... 32 Αλίκη Παλάσκα .......................................................................................................................................................... 34 SNEHTA TALK με τον Κωστή Βελώνη και την Φαίδρα Βασιλειάδου ......................................................................... 37 JULIA GAULT ............................................................................................................................................................... 39 Ellie Antoniou ............................................................................................................................................................. 44 Ruyin Nabizadeh ........................................................................................................................................................ 47 Clémentine Bruno ...................................................................................................................................................... 50 Elodie Wysocki ........................................................................................................................................................... 53 Άγγελος Σκούρτης ...................................................................................................................................................... 57 The Ruralists ............................................................................................................................................................... 58 Δημήτρης Κατσιγιάννης ............................................................................................................................................. 61 Kostas Bassanos ......................................................................................................................................................... 63 PILLOW GRAVITY ........................................................................................................................................................ 65 Η Ακρόπολη στο Βυθό ............................................................................................................................................... 68 Νίκος Παπαδόπουλος ................................................................................................................................................ 71
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
4
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
5
Ηλίας Σίψας γράφει η Μαρία Καραχρήστου March 9, 2020
Το κείμενο αυτό θα έπρεπε να το καταστρέψω, αφού γράφτηκε πριν μιλήσω με τον καλλιτέχνη, χωρίς να γνωρίζω την ποιητική των έργων, τις αφορμές και την ιστορία τους. Μίλησα μαζί του αφού το κείμενο είχε τελειώσει και ένιωσα πως καθόλου δεν μπήκα μέσα αλλά στάθηκα στο μορφικό-εργαλειακό του τμήμα επεξεργασίας και είναι κρίμα. Πρέπει να τον ακούσω και να μπω μέσα στην πληγή. Επειδή όμως το κείμενο
Bed Rules, γύψος, γυαλί, 20χ13χ30 cm, 2019
εξερευνά τον τρόπο της εγχείρησης, το κρατώ. Yπάρχουν κομμάτια που ακούγομαι επιφανειακή και ηλίθια, επίσης τα κρατώ, είναι δικά μου, τα αγαπώ (poem). Θα υπάρξει συνέχεια. Κείμενο πριν την συνομιλία με τον καλλιτέχνη και μετά, π.Σ & μ.Σ λοιπόν. “Terra Lumina”
‘Τέλεια μέρα σήμερα για βόλτα..”Terra Lumina” μέχρι και το άλλο Σάββατο 15/2… στον όμορφο αδιέξοδο της οδού Βαλαωρίτου! Αντί για πρόλογο ξεφεύγω απ’ το θέμα. (αν και το θέμα μου είναι κυρίως αυτό, να ξεφεύγω απ’ το προφανές θέαμα- θέμα) Eιναι μια ήσυχη μέρα και αποφασίζω αντί προλόγου να φορέσω ήσυχα παπούτσια που δεν ακούγονται. Ακούγοντας τους ήσυχους ρυθμούς της εισαγωγής της Björk – It’s Oh So Quiet, στέκομαι με αυτοδιάθεση στους ήχους που θα προκύψουν, του τυχαίου και της μοίρας. Στήνω σεμνό αυτί, στις αποκαλύψεις που θα προκύψουν, παρατηρώντας τα μηνύματα και χρησμούς της διαδρομής. Τα πιο ήσυχα παπούτσια είναι οι μπαλαρίνες, προχωράς έχοντας αίσθηση του δαπέδου, ενώ αυτές σου καταστρέφουν ευγενικά και με την αριστοκρατικότητα της Ντενέβ τα πόδια, χωρίς όμως να προκαλούν ήχους και κραδασμούς στον χώρο: η ωραία της Ημέρας, προσπαθεί να περπατήσει σωστά σε δρόμους που δεν καταλαβαίνει, στην πορεία είδε ένα μουσείο, μια γκαλερί και μπήκε. Θα μπορούσε να’ ναι βενζινάδικο ή φούρνος, αλλά δεν ήταν. Προσπαθώ να είμαι αθόρυβη, όσο μπορώ για να μπω στην συνθήκη ετεροτοπίας του μουσείου. Επιλέγω λοιπόν εργαλειακά την συνθήκη μου για να επισκεφτώ στο μουσείο της Χάγης το μάθημα Ανατομίας του Δρ.Τούλπ του Ρέμπραντ όπου απεικονίζεται ένας γιατρός περιτριγυρισμένος από τους μαθητές του χειρουργούς , δείχνοντας τους πως λειτουργούν οι τένοντες του χεριού. Η τομή είναι ανοιχτή, ευδιάκριτη, μπορείς να καταβυθιστείς εντός της . Νιώθω ότι λειτουργεί σαν διαφυγή, σαν έξοδο κινδύνου, σαν οπή στον αδιέξοδο χώρο, σαν τρύπα σε άλλη διάσταση, σαν φυγή, σαν παράθυρο εκτός, σαν κρυμμένη διαδρομή από το προφανές. Το ίδιο συμβαίνει στο έργο του Αργεντινού καλλιτέχνη Λούτσιο Φοντάνα**** με τις τομές, κοψίματα στα έργα του, όπου μπορείς να περάσεις στον χώρο κυριολεκτικά και μεταφορικά. Ναι διαπερνώντας έτσι λοιπόν, το φυσικό αδιέξοδο με άλλους τρόπους, έχοντας εμφανή την τομή, πληγή, πόρτα, συμβαίνει απρόοπτα και χωρίς σχέδιο.
Πρώτη ατομική έκθεση στη γκαλερί “έκφραση – γ. γ “, από 23/1 έως 15/2.
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
6 Έβαλα τις μπαλαρίνες μου ξανά, ίσως στ’ αλήθεια αυτήν την φορά, να πάω σε έκθεση και βρέθηκα σε ένα οργανωμένο σύστημα διαφυγής: ‘Η έκθεση Terra Lumina είναι μια εικαστική μεταγραφή της έννοιας και της τέχνης της φωτογραφίας, της γραφής με φως … Οι έννοιες της διάθλασης, της διαπερατότητας, της ευθραυστότητας, της ισορροπίας, της ουσίας και «της υλικότητας του φωτός» εντάσσονται στην οργανική και δομική σύσταση των γλυπτικών κατασκευών της Terra Lumina. Ξύλο, γυαλί, αλάτι, τσιμέντο, συσκευές προβολής διαμορφώνουν έναν δυναμικό διάλογο ανάμεσα στις υλικές τους ιδιότητες και την διάταξη τους στον χώρο. Οργανώνονται σε κατασκευαστικά σύνολα και ως φωτεινά σημεία μιας πορείας, χαρτογραφούν ένα οργανικό σύμπλεγμα σχέσεων, μεταξύ φωτός, μάζας, χώρου, μέτρου και μορφών.’ – γράφει στο δελτίο τύπου η Νίκη Παπασπύρου. O εκθεσιακός χώρος της γκαλερί πραγματικά λειτουργεί ως ένα χωρικά υπαρκτό αδιέξοδο με μεταφυσική διέξοδο την Τέχνη. Ο H. Σιψάς εκθέτει στην έκφραση γ.γ γκαλερί, στην ‘αδιέξοδη’ βαλαωρίτου, ανοίγοντας υπέροχες τρυπες στον χώρο σαν τον τρελό τον Μatta-Clark* προσφέροντας σε μας τρόπους και μεθόδους διαφυγής, προσφυγής όχι υποταγής στο κατεστημένο βλέμμα, η δουλειά του δύσκολη αλλά δυναμικά ρομαντική, κρυπτική, γοητευτική, έχει όλα τα μέσα αυτής της διάρρηξης στο προφανές. Η δουλειά του, με χειρουργική ακρίβεια οι τομές, με έλεγχο των συρραφών, περιπλέκεται, αναπτύσσεται χωρικά δίνοντας υλικότητα στο παρελθόν με την αρχειακή συλλογή και επεξεργασία της μνήμης και του παρελθόντος από εικόνες-φωτογραφίες στο συρτάρι των βίντατζ ανθρώπων και εποχών σαν σε όνειρα με την γλύκα της ματαίωσης σαν σε υποβρύχιο σε νερό. Με την μαεστρία του Κάρλ Σβίτερς** συλλέγει, επιλέγει και ταξινομεί, φτιάχνοντας το δικό του κτίσμα να κατοικεί μέσα από κατοικίες άλλων ξεχασμένες και καταχωνιασμένες. Ξαναδίνει στο φως τμήματα λήθης, συρράπτοντας προσεχτικά σε καινούργια νοήματα, σάρκες και στάσεις, πόζες και κατεστημένα, ανθρώπους και ιστορίες. Δίνει σώμα σε ένα καινούργιο σώμα όπως η Μαίρη Σέλλεϋ***, φτιάχνοντας καινούργια γλυπτά απ’ το παρελθόν ορμώμενα, όχι όμορφα αλλά υπαρκτά, one after another
αληθινά και ουσιαστικά αγαπητά, μέσα από τις
Familia Santa, εκτύπωση σε αλουμίνιο, 160x250cm, 2019
εμφανείς συρραφές στις τομές, σαν χάδι στις ουλές, από τις επεμβάσεις στο πρόσωπο του παρεξηγημένου παιδιού της Φράνκεστάϊν. Tην λέξη ‘αδιέξοδο’ την αντέγραψα ένα Σάββατο πρωί από τον τοίχο του Η. Σιψά. Μας καλούσε λοιπόν να πάμε να δούμε την έκθεση του στον ’αδιέξοδο’ δρόμο της Βαλαωρίτου, τοποθετώντας, με ποιητική ματιά το επίθετο στον δρόμο, ντύνοντας τον μεταφυσικά, κάτι που δεν το είχα ποτέ σκεφτεί, μυστικά που ίσως μόνο οι αρχιτέκτονες γνωρίζουν για την ψυχολογία του χώρου. Και πάνω στην λέξη σκάλωσα, ταυτόχρονα με την έκθεση και έφτιαξα μια κατασκευή όπως με βόλευε για εκείνο που ένιωθα εκείνες τις μέρες, σαν σε αδιέξοδο που έπρεπε να το διαχειριστώ. Το αδιέξοδο λοιπόν και η διαχείριση του από τον Η. Σιψά , μια έκθεση σε μια ανάγνωση δική μου, απόλυτα προσωπική και ιδιοσυγκρασιακή: ‘Eίναι μια ήσυχη μέρα και αποφασίζω αντί προλόγου να φορέσω ήσυχα παπούτσια που δεν ακούγονται…’
* Gordon Matta Clark https://en.wikipedia.org/wiki/Gordon_Matta-Clark **Kurt Schwitters https://en.wikipedia.org/wiki/Kurt_Schwitters *** Mary Shelley https://en.wikipedia.org/wiki/Mary_Shelley **** Lucio Fontana https://en.wikipedia.org/wiki/Lucio_Fontana
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
7 πλαστικές δυνατότητες των επιφανειών, αφήνει ίχνη στο χώρο που περιγράφουν συναισθηματικές καταστάσεις.
Boryana Petkova (H Μαρία Ξυπολοπούλου συζητά με τη Boryana Petkova) February 14, 2020 Guardian glass sculpture, in situ drawing, exhibition Finale, Structura gallery, 2019
Η Boryana Petkova γεννήθηκε το 1985 στη Σόφια της Βουλγαρίας. Ζει και εργάζεται ανάμεσα στο Παρίσι και τη Σόφια. Το 2011 αποφοίτησε από την Εθνική Ακαδημία Τέχνης στη Σόφια και το 2015 από την Ακαδημία Σχεδιασμού και Τέχνης στη Γαλλία. Η δουλειά της Boryana Petkova επικεντρώνεται κυρίως στο σχέδιο – ως σκέψη, πρακτική και έρευνα. Πιο συγκεκριμένα, μέσα από την καλλιτεχνική της πρακτική, η Boryana Petkova προτείνει την αλληλεπίδραση της τεχνικής του σχεδίου με άλλες τεχνικές και σύγχρονα εκφραστικά μέσα όπως το βίντεο, τη φωτογραφία και τον ήχο. Μέσα από την εμπειρία της απώλειας ανθρώπινων προσώπων, η καλλιτέχνιδα, ξεκίνησε να πειραματίζεται με τα όρια του ανθρώπινου σώματος, των άκρων και του βλέμματος. Η διαφυγή από κάθε είδους όριο, έρχεται σύντομα να εκφράσει μέσα από τα έργα της την προσωπική της επιθυμίας για την σύγκληση των αδυνάτων και των αντιθέτων υλών. Η Boryana φαντάζεται και δημιουργεί μέσα από τα έργα της «τραύματα» με σκοπό να τα καταλάβει καλύτερα και να μάθει να τα αποδέχεται. Προσπαθεί να καταγράψει τους παλμούς του μολυβιού του καλλιτέχνη όταν αυτός σχεδιάζει. Ονειρεύεται πώς θα μπορούσε μέσα από το σχέδιο να συνδεθούν διαφορετικοί τόποι, προτείνοντας μια δική της ουτοπική γεωγραφική προσέγγιση. Το χέρι που κρατάει το μολύβι στα έργα της Boryana δεν τοποθετεί απλώς γραμμές πάνω στη λευκή επιφάνεια : διερευνά τις one after another
Ένα σημαντικό μέρος της δουλείας σου χαρακτηρίζεται από την εξερεύνηση των κάθετων και οριζόντιων αξόνων (Trying to touch the sky 2019, There is so meone? 2019, 220 cm 2018). Πώς ξεκίνησε η έρευνα γύρω από τα όρια των άκρων του σώματος και από πού προέρχεται η επιθυμία σου να ξεπεράσεις τα όρια της ανθρώπινης φύσης(Jumb draw, Corlinea 2019); Ελόχεύει στην πρακτική αυτή, θα λέγαμε, μια διάθεση να ξεπεράσεις ακόμη και τα προσωπικά σου όρια. Οι ” χειρονομίες ξεπεράσματος” ξεκινούν και συμβαίνουν όταν κάποιος αντιμετωπίζει πραγματικά το αδύνατο. Η επιθυμία να ξεπεράσουμε τα περιγράμματα, να ξεπεράσουμε αυτό που είναι δυνατόν – όχι μόνο να ξεπεράσουμε την ανθρώπινη φύση αλλά να προσπαθήσουμε να υπερβούμε όλα τα όρια που επιβάλλονται από εμάς ή από τον έξω κόσμο – ήταν πάντα μια ιδέα που καθοδηγεί το καλλιτεχνικό μου έργο. Χρησιμοποιώ το σώμα μου για να προσπαθήσω πραγματικά να ξεπεράσω αυτά τα φυσικά όρια, αλλά πίσω από αυτή τη χειρονομία είναι όλη η συμβολική ιδέα να ξεπεράσεις και να αφήσεις αυτή τη «ζώνη άνεσης» που δημιουργείται νομίζω μέσα στον οριοθετημένο ασφαλές μας χώρο. Η κάθετη ευθυγράμμιση συνεπάγεται κίνηση από κάτω προς τα πάνω αλλά και αντίστροφα. Είναι παράδοξο το γεγονός ότι, όταν βρισκόμαστε κάτω, ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
8 κοιτάμε προς τα πάνω και όταν βρισκόμαστε ψηλά κοιτάμε προς τα κάτω. Η ενότητα Trying to touche de Sky (2019) αποτελεί μια σειρά από σχέδια πολλών τεντωμένων δακτύλων προς τα πάνω, κατευθυνόμενα προς τον ουρανό. Δίπλα σε κάθε σχέδιο υπάρχει μια περικοπή περίπου στα 220cm (το ύψος του σώματος μου με το σηκωμένο χέρι). Το σχέδιο ξεκινά όταν η μέτρηση σταματά. Το ξεπερνά. Στο έργο πάλι There is someone there (2019) βλέπουμε τα άκρα των κεφαλών όταν ο άνθρωπος στέκεται στο ύψος των δακτύλων του. Αυτές οι κεφαλές σχεδιάζονται σε μια οριζόντια γραμμή, που προκαλείται από μια κάθετη κίνηση. Σε αυτή την αναζήτηση για “ανύψωση των χεριών” και «να πηδήξεις πιο ψηλά από τον εαυτό σου» μπορούμε να υποθέσουμε ότι κρύβεται μια πρόταση για επανεξέταση των κοινωνικοπολιτικών ορίων που μας περικλείουν; Έχω ως αφετηρία στη δουλειά μου την ιδέα ότι πρέπει να επανεξετάζουμε συνεχώς όλα τα όρια – εκείνα που δημιουργούνται από εμάς και εκείνα που επιβάλλονται από έξω – κοινωνικά, πολιτιστικά, φυσικά. Για μένα αποτελεί προϋπόθεση για την καλλιτεχνική δημιουργία.
“χειρονομίες ξεπεράσματος” προκαλούνται από τραυματισμούς. Όταν ανεβαίνεις ψηλά, πέφτεις από ψηλά. Φαντάζομαι και δημιουργώ “τραύματα” για να τα καταλάβω καλύτερα και να μάθω να τα αποδέχομαι. Σε άλλα έργα (Talking 2017, Corlinea 2019) η πορσελάνη λειτουργεί ως επιφάνεια εγγραφής για διάφορους τύπους γραφής. Σ’αυτό το εύθραυστο εργαλείο επιλέγεις τελικά να αφήσεις τα σημάδια σου. Αρχίζει με μια ουτοπική ιδέα: να φανταστώ και να βρω απίθανους δεσμούς ανάμεσα στα πιο αντιθετικά υλικά. Η πορσελάνη είναι ένα σχεδόν ζωντανό μέσο. Το Talking (2017) είναι ένα έργο που πραγματοποίησα σε συνεργασία με έναν άλλο καλλιτέχνη με τον οποίο αλληλεπιδρούμε “μιλώντας” μέσα από το σχέδιο ως μορφή γραφής. Ο ήχος των μολυβιών μας καταγράφηκε και στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε ογκομετρική μορφή και τελικά μεταγράφτηκε σε πορσελάνη. Πέντε μικρές σελίδες από πορσελάνη (μορφή A5) αναπαράγουν τη γραμμή ήχου. Οι “φωνές” δύο καλλιτεχνών συγχωνεύονται και διαμορφώνονται σε μια τρισδιάστατη γραμμή. Στην Corlinea (2019) προσπαθώ να βρω συγχρονίσω την αριστερή πλευρά του σώματος, συνδεδεμένη με τα συναισθήματα, με τη δεξιά πλευρά, συνδεδεμένη με την λογική. Αναζητώ την ισορροπία. Στη συνέχεια έκανα δύο σχέδια, “ψεύτικα δίδυμα” , το ένα με το αριστερό χέρι και το άλλο με το δεξί . Δύο πλάκες πορσελάνης, οι οποίες λειτουργούν ως αποτυπώματα της παλάμης και συνδέουν τις γραμμές των δύο χεριών.
Echoes, BAZA award for contemporary art, Sofia city gallery, 2016
Η δουλειά σου χαρακτηρίζεται από τη χρήση εύθραυστων πρωτογενών υλικών: πορσελάνη, μολύβι και γυαλί. Ωστόσο, αυτή η ευθραυστότητα συχνά αντιπαραβάλλεται με την οπτική βιαιότητα, όπως μια αιμόφυρτη πορσελάνη που κόβεται με μια ξυριστική λεπίδα (Invivo 2019). Τα εύθραυστα υλικά προσελκύουν το ενδιαφέρον μου διότι μου επιτρέπουν να αμφισβητώ την ίδια την έννοια της ευθραυστότητας. Συχνά αυτές οι one after another
INVIVO, exhibition Formes Vivantes, National Museum Adrien Dubouché, Limoges, France, 2019
Οι παρατηρήσεις σου λαμβάνουν επίσης ως αφετηρία το τοπίο και το αρχιτεκτονικό ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
9 περιβάλλον (INFTY 2019, Echoes 2016). Οι εσωτερικές ιδιότητες των υλικών και η ανύψωση των αστικών κτιρίων αποτελούν βασικά στοιχεία της έρευνάς σου σ ’αυτή τη σειρά έργων. Και τα δύο έργα πραγματοποιήθηκαν in situ. Είναι μια άμεση εργασία σύμφωνα με το χώρο, τον οποίο αντιλαμβάνομαι επίσης ως ένα είδος “ορίου”. Το έργο Infty (2019) ετοιμάστηκε για την έκθεση Mutuus στο Μουσείο Καλών Τεχνών του Mulhouse. Είναι μια παρέμβαση μέσα και έξω από το κτίριο του μουσείου. Η επιθυμία μου ήταν να επανεξετάσω τις διαστάσεις του. Προσπάθησα λοιπόν να ανυψώσω με κάποιο τρόπο το κτήριο μέσα από την επέκταση της καμινάδας που βρισκόταν στη στέγη του μουσείου και αποτελούσε το υψηλότερο σημείο του κτηρίου. Το αποτέλεσμα της ανύψωσης πραγματοποιήθηκε με την προσθήκη ενός εκατοστού από ένα υλικό που λειτουργούσε ωστόσο μόνο με το φως της ημέρας. Έτσι, μια λαμπρή γραμμή εμφανίζεται και επεκτείνει το πραγματικό ύψος του μουσείου. Από αυτή την προσέγγιση έκανα ένα σχέδιο με το μήκος που είναι ίσο με το νέο “εφήμερο” ύψος του μουσείου – ξεδιπλώθηκε μόλις μία φορά, όταν το αντικείμενο τοποθετήθηκε στην οροφή του μουσείου. Το Echoes είναι ένα δεύτερο έργο που πραγματοποίησα το 2016 στη Βουλγαρία. Πρόκειται για μια προσπάθεια σύνδεσης δύο διαφορετικών τοποθεσιών μέσω του σχεδίου. Αυτό το σχέδιο χωρίζεται σε δύο μέρη στον τοίχο και δημιουργεί μια εικόνα “παζλ”. Το πρώτο μέρος έγινε στο εργαστήριό μου στο Παρίσι και το δεύτερο μέρος έγινε στον τοίχο της Sofia City Gallery. Έτσι, παρουσιάζουμε ταυτόχρονα στο κοινό μια εικόνα που χωρίζεται σε δύο τοίχους και βρίσκεται σε διαφορετικά γεωγραφικά εδάφη. Ωστόσο, τα μινιμαλιστικά σου σχέδια απαιτούν απαιτητικούς θεατές. Ενώ στο μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς σου προτείνεις μια προσεκτική ματιά του θεατή προς τα πάνω ή προς τα κάτω, στο έργο Guardian (2019) δημιουργείς μια διαφορετική κλίμακα : το σχέδιο υπερβαίνει τις ανθρώπινες διαστάσεις και “αγκαλιάζει” τον επισκέπτη. Στην περίπτωση του Guardian (2019) το έργο δουλεύτηκε σε δύο στάδια. Ξεκίνησε το 2017 κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στο CIAV Meisenthal, όπου δημιούργησα το κέλυφοςone after another
δέντρο. Η ολοκλήρωση ήρθε το 2019 ως μέρος της έκθεσης FINALE στην Gallery Structura όπου δημιούργησα δύο κύκλους που σχημάτισαν ένα τελικό σχέδιο. Η διάμετρος κάθε κύκλου ήταν ίση με το ύψος του σώματός μου. Ο ένας κύκλος φτιάχτηκε στο έδαφος, σε οριζόντια θέση και ο άλλος στη γωνία του τοίχου σε κατακόρυφη θέση. Η απουσία του σώματος επισημαίνεται από το γυάλινο γλυπτό που χωρίζει το “κέλυφος δέντρο” σε δύο. Το γλυπτό που έχει, επίσης τις διαστάσεις που είναι προσαρμοσμένες στο σώμα μου, λειτουργεί σαν μια αόρατη προθήκη που προστατεύει τόσο με τη δύναμή της όσο και με την ευθραυστότητα της. Το σχέδιο είναι ο πυρήνας της καλλιτεχνικής σου πρακτικής. Στο έργο Talking (2017) δύο καλλιτέχνες αλληλεπιδρούν με το σχέδιο. Το σχέδιο γίνεται ήχος και ο ήχος τελικά «υλοποιείται» σε πορσελάνη. Τι είναι τελικά το σχέδιο για εσένα; Το σχέδιο για μένα είναι ένας τρόπος να μετατρέψω το αδύνατο σε δυνατό. Το σχέδιο δεν είναι μέσο, είναι ένας τρόπος να δεις τον κόσμο.
There is someone, pencil on paper, 50x65cm, Project in progress, 2019.
Η εγγενής μοναχική φύση ενός καλλιτέχνη και το πώς θα μπορούσε να περάσει αμέτρητες ώρες δημιουργώντας μόνος τους θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο ατελείωτης συζήτησης. Στην καλλιτεχνική σου πρακτική, συχνά ωστόσο προσωπικά φαίνεται να προτιμάς να αλληλεπιδράς και να συνεργάζεσαι με άλλους καλλιτέχνες (Talking 2017, Link 2019, 2 hands dra wing 2017/2019).
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
10 Προσπαθώ να συνδεθώ μέσω της καλλιτεχνικής μου πρακτικής με διάφορους χώρους, ανθρώπους ή ιδέες, να βρω και να φανταστώ όλους τους πιθανούς τρόπους – μερικές φορές παράλογους – που θα μου επιτρέψουν να συνδέσω τα αντίθετα στοιχεία, να φανταστώ μια συμβίωση τους, μια συν-εξάρτηση μεταξύ δύο αντιφατικών πραγμάτων. Για να γίνει αυτό, η συνεργασία είναι συχνά απαραίτητη. Στην περίπτωση αυτή, δεν συνεργάζομαι μόνο με καλλιτέχνες, αλλά συναντώ ειδικούς σε διάφορους τομείς οι οποίοι μπορούν να με βοηθήσουν να υλοποιήσω καλύτερα το έργο μου σε τεχνικό επίπεδο, για παράδειγμα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται μάλλον για μια συνάντηση διαφορετικών “ενεργειών”. Ποιος είναι ο ρόλος του ήχου στην δουλειά σου; Πώς αποφάσισες να διερευνήσεις και να πειραματιστείς με τις υλικές του ιδιότητες (Vertical steps 2018, Talking 2017) ; Σε γενικές γραμμές, μέσα από το έργο μου ενδιαφέρομαι να εξερευνήσω τις ανθρώπινες αισθήσεις (ακοή, όραση, επαφή) καθώς και τα χαρακτηριστικά ενός ζωντανού οργανισμού ( π.χ. θερμοκρασία σώματος, καρδιακοί παλμοί) ως μέσο. Είναι ταυτόχρονα και το θέμα και το αντικείμενο της έρευνάς μου. Προσπαθώ να τα εξαγάγω για να τα εντάξω σε ένα πλαίσιο που είναι άγνωστο προς αυτά, αυτό των μη ζωντανών οργανισμών και των μηχανικών ενεργειών.
αγγίζοντας, ακούγοντας) μέσω της πρακτικής του σχεδίου. Σε αυτά τα ερωτήματα ο τρόπος που βλέπει κανείς αποκτά πρωταρχική θέση. Το «αγγίξτε μόνο με τα μάτια» αποτελεί μια γαλλική έκφραση που συχνά λέμε στα παιδιά ώστε να τους απαγορεύσουμε να αγγίξουν κάτι. Το χρησιμοποίησα ως υπότιτλο για μια σειρά έργων που αναφέρονται στην ευθραυστότητα του ανθρώπινου δέρματος που είναι το όριο μεταξύ του σώματός μας και του εξωτερικού περιβάλλοντος. Το έργο αυτό επικεντρώνεται στη χρήση ενός υφάσματος, που λειτουργεί ως δίαυλος φωτός. Το πάχος του αντιστοιχεί στο λεπτότερο μέρος του ανθρώπινου κομματιού, εκείνο των βλεφάρων. Μια άλλη ομοιότητα μεταξύ του έργου και του θεατή – αυτοί οι πίνακες έχουν τις διαστάσεις του ανθρώπινου δέρματος στην επιφάνεια τους – περίπου 2m2 ή 120x170cm. Ο κάθε πίνακας διασχίζεται στο κέντρο του από μια μόλις ορατή λεπίδα ξυρίσματος, φυτεμένη κάθετα και μερικώς θαμμένη. Με την ενσωμάτωση ενός ανιχνευτή παρουσίας στο σύστημα απεικόνισης των έργων ζωγραφικής, το κόκκινο φως που εμφανίζεται μέσω της τομής προκαλείται από την παρουσία του θεατή. Η επαφή μόνο με τα μάτια υποδηλώνει την επιθυμία που έχει κανείς να αγγίξει, αλλά ταυτόχρονα, πρέπει να παραμείνει μακριά. Η παρουσίαση αυτών των έργων οδηγεί να προβληματιστούμε για τη στάση που ο κάθε επισκέπτης πρέπει / μπορεί / θέλει / προσπαθεί να πάρει σε αυτά τα μέρη που έχουν σχεδιαστεί ως «ναοί αφιερωμένοι στην τέχνη» (μουσεία, κέντρα τέχνης, γκαλερί …) όπου τα έργα έχουν την αξία των λατρευτικών ιερών αντικειμένων.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα έργα της Boryana Petkova : http://boryanapetkova.com/
Guardian glass sculpture, in situ drawing, exhibition Finale, Structura gallery, 2019
Οι τίτλοι των έργων σου τραβούν με περιέργεια το μάτι του θεατή. Το “αγγίξτε μόνο με τα μάτια” (Ne touche qu’avec les yeux, 2019) υπογραμμίζει το ενδιαφέρον σου για την εξερεύνηση των ανθρώπινων αισθήσεων (κοιτάζοντας, one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
11 ζωγράφου Ειρήνης Απέργη, της γλύπτριας Ιωάννας Σπητέρη-Βεροπούλου, ένα μέρος του αρχείου του ιστορικού Τώνη Σπητέρη (τα αρχεία Σπητέρη ανήκουν και βρίσκονται στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ), της ζωγράφου Βέρας Χουτζούμη και του ζωγράφου Γιάννη Μίχα (το αρχείο του ανήκει και βρίσκεται στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης).» [1]
Διοχάντη γράφει η Μαρία Καραχρήστου December 14, 2019
Μοιάζει σαν ένα επόμενο της έργο. Έχει συλλέξει, σώσει, φυλάξει τα αρχεία των αγαπημένων της φίλων εικαστικών τα οποία λειτουργούν στην έκθεση σαν ντοκουμέντα, αρχαιολογικά ευρήματα, μουσειακά εκθέματα.
Που πάνε τα έργα όταν οι δημιουργοί φεύγουν? Σε ποιόν χώρο στοιβάζονται? Πως αξιολογούνται και από ποιόν? Τα συγκεκριμένα έργα και αρχεία των καλλιτεχνών είχαν την τύχη να συλλεχθούν από την Διοχάντη* που με την επιμέλεια μουσειολόγου, φυλάχτηκαν σε κουτιά, ντοσιέ και παραδόθηκαν ακέραια στο ISET**. «Από το 1985, παράλληλα με την εικαστική της δραστηριότητα, η Διοχάντη καταγράφει και συγκεντρώνει τα αρχεία των φίλων της καλλιτεχνών, της γλύπτριας Σωσώς ΧουτοπούλουΚονταράτου, του γλύπτη Αχιλλέα Απέργη, της one after another
Ο καλλιτέχνης φεύγοντας αφήνει πίσω του το έργο του. Αν έχει την τύχη να είναι κάπως αναγνωρισμένος, υπάρχει το ενδιαφέρον της περισυλλογής, από υστεροβουλία? Δεν έχει σημασία, το έργο σώζεται, από κληρονόμους, συλλέκτες και μουσεία, αν όχι η μοίρα δείχνει τον δρόμο, που συχνά είναι σκληρός. Στην παρούσα έκθεση αναγνωρίζουμε μια πτυχή της σημαντικής Διοχάντης, πέρα από το ταλέντο, της σπουδαίας ιδιοσυγκρασιακής υφής, γεμάτης από έγνοια και ενδιαφέρον για τον συνομιλητή, φίλο καλλιτέχνη, μια έγνοια σπάνια και μοναδική στο είδος της, που δημιουργεί αυτό το αρχείο.
Περιδιαβαίνω στην έκθεση και το μάτι μου πέφτει σε κάτι οικείο και γνωστό. Κάθε φορά, ότι μας αγγίζει είναι οικείο, το’ χουμε ξαναζήσει, είναι η μνήμη που ανακαλεί. Και σ’ αυτήν την έκθεση υπάρχει ένα βίντεο – ντοκουμέντο από τις σκάλες του Aπέργη***, το γλυπτό που το 1985 ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
12 τοποθετήθηκε στο Παλαιό Φάληρο, όπου τριγυρνώ συστηματικά απ’ όταν γεννήθηκα, με φόντο την θάλασσα. [1] Από το δελτίο τύπου της έκθεσης. *Διοχάντη (1945) Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Πρώτος της δάσκαλος στη ζωγραφική ήταν ο Πάνος Σαραφιανός. Παρακολούθησε για ένα χρόνο το εργαστήριο του Γιάννη Μόραλη στην ΑΣΚΤ της Αθήνας και, το 1965, έφυγε για τη Ρώμη, όπου σπούδασε ζωγραφική και χαρακτική στην Accademia di Belle Arti…Ερευνώντας τη σχέση γεωμετρία-χώρος, οδηγήθηκε σε αρχιτεκτονικούς προβληματισμούς και παρακολούθησε μαθήματα αρχιτεκτονικής στο Polytechnic of Central London (1974-1975)… Το 2011 εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 54η Μπιενάλε της Βενετίας με το έργοεγκατάσταση Beyond Reform. Το ίδιο έτος τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο της Ένωσης Ελλήνων Τεχνοκριτών (ελληνικό τμήμα της AICA) για το έργο της Ελευσίνα 2010…που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο των Αισχυλείων 2010. http://dp.iset.gr/artist/view.html?id=3790
φιλοσοφική διάσταση με υπαρξιακές αναφορές. Τα έργα του παρουσιάζονται σε μορφή εγκατάστασεων, με χρήση διαφόρων υλικών και μικτών τεχνικών μέσων (ήχος, βίντεο, φωτογραφία, κείμενα). Το μοτίβο της Σκάλας, σύμβολο πνευματικής εξύψωσης αλλά και κοινωνικής αναρρίχησης, κυριαρχεί κατά την τελευταία περίοδο της δουλειάς του, είτε σε μεγάλες εγκαταστάσεις για δημόσιους χώρους είτε ως φορητό γλυπτό.
http://dp.iset.gr/artist/view.html?id=688 ISET Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης/Contemporary Greek Art Institute Βαλαωρίτου 9α, 106 71 Αθήνα Διάρκεια: Νοέμβριος – Δεκέμβριος 2019 Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Παρασκευή 10:00 – 17:00, Σάββατο 10:00 – 15:00
**Το Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης iset, αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, ιδρύθηκε το Φεβρουάριο του 2009 από στελέχη της αίθουσας τέχνης Νέες Μορφές με συνεργάτες-συμβούλους, ιστορικούς τέχνης και καλλιτέχνες. Σκοπός του ινστιτούτου είναι η όσο το δυνατόν πληρέστερη καταγραφή της πορείας της τέχνης στην Ελλάδα από το 1945 έως σήμερα. http://www.iset.gr/ ***Απέργης Αχιλλέας (1909 – 1986) Γεννήθηκε στη Γαρίτσα της Κέρκυρας το 1909. Η πρώτη του επαφή με την τέχνη ήταν τα μαθήματα σχεδίου που παρακολούθησε στη νυχτερινή Καλλιτεχνική Σχολή της Κέρκυρας (1918-1920). Μετά την εγκατάστασή του στην Αθήνα (1935), γράφτηκε στην ΑΣΚΤ, όπου σπούδασε γλυπτική με τους Θ. Θωμόπουλο, Κ. Δημητριάδη και Μ. Τόμπρο (1936-1939 ή 1945)… Ήδη από την πρώτη του ατομική έκθεση (1955, Ιλισσός) ήταν φανερό ότι οι αφηρημένες μορφές έτειναν να επιβληθούν στο έργο του. Κατά τη δεκαετία του 1960 θα επιλέξει ως κατεξοχήν υλικό της γλυπτικής του το μέταλλο, σίδερο ή χαλκό…Τα επόμενα χρόνια το στοιχείο της πευματικότητας που χαρακτήριζε πάντα τη δουλειά του, αποκτά μια εννοιολογικήone after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
13
Amandine Joannes γράφει η Μαρία Ξυπολοπούλου
December 8, 2019
Νοσταλγία, συνομιλία, παρελθόν, καθρέφτης είναι μερικές λέξεις που ξεκλειδώνουν την ανάγνωση και την προσέγγιση των έργων της . Στη δουλειά
της η φωτογραφία αποτελεί τον βασικό πυρήνα άλλοτε ως μέσο έκφρασης και άλλοτε ως υλικό. Γεννημένη στο Παρίσι, ολοκλήρωσε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού τις σπουδές της ενώ παράλληλα ασχολήθηκε με την υποκριτική, το θέατρο και τον τομέα της Art Therapy. Η φωτογραφική πρακτική αποτελεί για την ίδια αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής της. Αντίθετα με όσους ταξιδεύουν στο Παρίσι για να αφεθούν στην φωτογραφική καταγραφή ενός τόπου άμεσα συνδεδεμένου με την φωτογραφία, η Amandine Joannes επιλέγει να αποτυπώσει στις εικόνες της τον κόσμο της Αμερικής όπου και αναζήτησε την one after another
έμπνευσή της μετά την ολοκλήρωσή των σπουδών της. Η αγάπη της για την φωτογραφία προέκυψε μέσα από την γοητεία των παλιότερων φωτογραφικών εικόνων που ανακάλυψε αρχικά στα δικά της ξεχασμένα οικογενειακά άλμπουμ, και έπειτα σε φωτογραφίες αρχειακής φύσεως, που κάποιοι επέλεξαν να μην κρατήσουν στο δικό τους οικογενειακό αρχείο. Μέσα από την επεξεργασία των εικόνων αυτών, και την εικαστική τους χρήση σε καλλιτεχνικά έργα, η Amandine αναζητάει να δημιουργήσει έναν σιωπηλό διάλογο με το παρελθόν και να θέσει τα δικά της ερωτήματα για το τι μπορεί να σημαίνουν σήμερα για όποιον κοιτάξει αυτό το κομμάτι «ζωής» που περιέχουν αυτές οι εικόνες και το οποίο σήμερα δεν υφίσταται πια, πώς το παρελθόν και οι μνήμες μπορούν να κρατηθούν ζωντανές μέσα από την φωτογραφική τους καταγραφή και ποιος ο ρόλος και η ευθύνη του καλλιτέχνη όταν επιλέγει να εντάξει τις εικόνες αυτές μέσα στην δουλειά και το έργο του.
Η καλλιτεχνική σου πρακτική περιλαμβάνει τη φωτογραφία ως μέσο έκφρασης και ως υλικό. Πότε ξεκίνησες και τι καθόρισε την επαγγελματική σου δραστηριότητα ως φωτογράφο αλλά και ως εικαστικό που
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
14 χρησιμοποιεί τις φωτογραφίες των άλλων στην δουλειά της; Θα έλεγα ότι δουλεύω κυρίως με τις φωτογραφίες των άλλων. Η δουλειά μου τρέφεται από τις εικόνες των φωτογραφικών αρχείων. Συλλέγω οικογενειακές φωτογραφίες που βρίσκω παρατημένες ή που άλλες φορές μου τις δίνουν οι ίδιες οι οικογένειες. Βρίσκω μια ιδιαίτερη γοητεία στο να παρατηρώ τον τρόπο με τον οποίο κάποιοι άλλοι, άγνωστοι πολλές φορές προς εμένα, δημιούργησαν τις δικές τους εικόνες, πλέκοντας προσωπικές μυθολογίες μέσα σ΄ότι επιλέγουν να φωτογραφίσουν. Έχει μια ιερότητα η ενασχόληση με τις φωτογραφίες αγνώστων. Οι εικόνες μοιάζουν με φαντάσματα. Με ενδιαφέρει οι εικόνες που δημιουργώ και εγώ η ίδια ως φωτογράφος να είναι αναρχικές απέναντι στο χρόνο. Το ίδιο άχρονες όπως παραμένουν και οι εικόνες του αρχείου που χρησιμοποιώ. Ανήκουν στο παρελθόν, είναι παλιές, όμως δεν υπάρχει καμία επιπλέον διευκρίνιση για την περίοδο στην οποία αναφέρονται. Η αισθητική των παλιών φωτογραφιών έχει επηρεάσει λοιπόν και τη δική μου δουλειά ως φωτογράφο. Μου τυχαίνει μάλιστα πολλές φορές να με ρωτάνε εάν κάποιες δικές μου φωτογραφίες είναι όντως δικές μου ή εάν αποτελούν μέρος της αρχειακής μου συλλογής. Αυτή η γοητεία των παλιών «ορφανών» φωτογραφιών καθόρισε και την απόφασή μου να ασχοληθώ επαγγελματικά με τη φωτογραφία.
Η αναφορά στην παιδική ηλικία αποτελεί τον θεματικό πυρήνα αρκετών σειρών της δουλειάς σου (όπως Here comes the Boogeyman, An iconic image of mother). Επαναλαμβάνεται σ ‘όλες μου τις δουλειές με κάποιο τρόπο. Το να μιλάς για το παιδί είναι ένας τρόπος να μιλήσεις και για τον ενήλικο, και το αντίστροφο. Τα παιδιά που απεικονίζονται στις one after another
φωτογραφίες μου ήμαστε εμείς. Είναι το παιδί που ο καθένας από εμάς κουβαλάει μέσα του σ ‘όλη την διάρκεια της ζωής του, ένα παιδί που μας επηρεάζει καθημερινά συναισθηματικά. Πρωτοβουλία εσωτερικής αναζήτησης ή φωτογραφία ντοκουμέντου, πώς θα περιέγραφες τη σειρά Here comes the Boogeyman? Σε αυτή τη σειρά, όπως στις περισσότερες περιπτώσεις, φωτογραφίζω μ ’έναν παρόμοιο τρόπο μ ’αυτόν του ρεπορτάζ. Αλλά η πρόθεσή μου δεν είναι να δημιουργήσω μια σειρά φωτογραφικών ντοκουμέντων κάτι που φαίνεται και από το τελικό αποτέλεσμα όπου οι εικόνες δεν αποκαλύπτουν πραγματικά τι θέλουν να πουν και δεν «παγώνουν» ούτε περιγράφουν την ακριβή αλήθεια ή πραγματικότητα. Αυτά τα παιδιά λειτουργούν μάλλον θα έλεγα ως καθρέφτης του προσώπου που τα κοιτάζει. Έτσι, με αυτήν την έννοια, τους βλέπω περισσότερο ως αγγελιοφόρους παρά ως αφηγητές ιστοριών. Τις τελευταίες δεκαετίες, υπάρχει γενική τάση να χρησιμοποιούνται ιστορικά αρχεία σε διάφορες μορφές τέχνης. Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον κομμάτι της σειράς An iconic image of mother είναι η χρήση ενός ιδιωτικού προσωπικού φωτογραφικού υλικού που δεν προέκυψε από την ανάγκη για δημοσίευση. Πώς καθορίζεις τη σχέση ανάμεσα στο αρχείο και την τέχνη και πώς μπορεί ο καλλιτέχνης, ο φωτογράφος στην περίπτωσή σου, να διαχειριστεί αυτό το υλικό και να το χρησιμοποιήσει δημιουργικά; Ναι, αυτή η “τάση” προέρχεται ασφαλώς από το γεγονός ότι αυτές οι εικόνες είναι συχνά πολύ πιο ισχυρές από αυτές που επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε εσκεμμένα, έχοντας τον απόλυτο έλεγχο. Ακριβώς επειδή δεν επιδιώκουν να είναι τέχνη και φέρουν κάτι λαμπρά “πραγματικό”. Το ζήτημα της οικειοποίησης ωστόσο είναι λεπτό και δεν νομίζω ότι μπορούμε ποτέ να πούμε ότι είναι καθαρή “δουλειά μας” γιατί πρόκειται για μετά τοποθέτηση της εικόνας ή μάλλον για έναν καινούριο διάλογο με αυτή. Τι σε προσέλκυσε σε αυτά τα αρχεία και την ιστορία αυτών των ατόμων για να σε κάνει να τα εντάξεις στην δουλειά σου;
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
15 Ξεκίνησα την ενσωμάτωση των αρχείων στο έργο μου όταν ένιωσα την ανάγκη αναζήτησης απαντήσεων που αφορούσαν το οικογενειακό ιστορικό μου. Είμαι τυχερή που έχω πρόσβαση σε πολλές εικόνες από την πλευρά της μητέρας μου. Και ένιωσα άνετα να δουλεύω με αυτές τις εικόνες επειδή ακριβώς ήταν εκείνες των δικών μου προγόνων. Ένιωσα η επεξεργασία τους στο πλαίσιο της δουλειά μου να λειτουργεί μ’έναν τρόπο όπου να μπορέσουν οι εικόνες να μου μεταδώσουν κάτι για κάποιους ανθρώπους και μια εποχή που δεν γνώρισα προσωπικά αλλά αποτελούν ωστόσο κομμάτι της προσωπικής μου ιστορίας. Και τελικά, αντιλήφθηκα ότι αυτή η προσέγγιση ήταν επίσης και για εμένα ένας τρόπος να τους «πω» πράγματα που διαφορετικά δεν θα είχα την ευκαιρία. Η εργασία με την οικογενειακή φωτογραφία είναι σαν ένας λίγο πολύ ασυνείδητος διάλογος.
Θεωρώ ότι η χρήση του οικογενειακού αρχείου είναι ένας ισχυρός τρόπος για να λειτουργήσει η διαγενεακή σύνδεση. Η φωτογραφία έχει σαφώς αυτή τη δύναμη να μας κάνει να επικοινωνούμε με τους νεκρούς. Το δούλεψα μέσα από τη σειρές An iconic image of mother και To build a home. Με την πάροδο του χρόνου, οι εικόνες αυτές αποκτούν μια μεγαλύτερη διάσταση επειδή φέρνουν το μέλλον τους, την “μετά την εικόνα” πραγματικότητα. Η μεταφορά τους στο σήμερα, η επανεπεξεργασία τους, τις κάνει να αφηγηθούν κάτι άλλο, τους επιτρέπει να πούνε περισσότερα απ ‘ό, τι αρχικά μπορούσαν να πουν. Ενώ εργαζόμουν με αυτές τις εικόνες, ήμουν ωστόσο συνειδητοποιημένη για μια συγκεκριμένη one after another
δραματική πτυχή που περιέχεται σε αυτές : το χάσμα μεταξύ των «όμορφων οικογενειακών πορτρέτων» φωτογραφίας και της πραγματικότητας που κρύβεται πίσω τους. Είναι δυνατόν – και επιθυμητό – να συνδυαστεί η αισθητική και η αντικειμενικότητα σε μια εικαστική δουλειά που προκύπτει από την επεξεργασία ενός αρχειακής φύσεως υλικού ;
Σίγουρα νομίζω ότι ως καλλιτέχνης που χρησιμοποιεί την εικόνα του αρχείου, δεν τοποθετούμαι ποτέ σε μια αντικειμενική προσέγγιση. Εκτός αυτού, πιστεύω ότι καμία εικόνα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως αντικειμενική γιατί ακόμα και εάν ανήκει σε κάποιο αρχείο πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και την παράμετρο ότι υπάρχει κάποιος δημιουργός, άρα ενυπάρχει η υποκειμενικότητα ακόμα και εάν η απόσταση με το χρόνο και οι ελλιπείς πληροφορίες γύρω από το πλαίσιο της δημιουργίας της δεν μας αφήνουν να το σκεφτούμε σ’ ένα πρώτο στάδιο. Φυσικά, και η αισθητική έχει τη δική της θέση σε αυτές τις εικόνες. Η μεγαλύτερη γοητεία που ασκούν αυτές οι εικόνες βρίσκεται ακριβώς στο ότι δεν είναι φτιαγμένες για να εξυπηρετήσουν κάποιο καλλιτεχνικό σκοπό, μέσα στην «ατέλειά» τους λοιπόν, βρίσκεται το αισθητικό τους ενδιαφέρον. Η φωτογράφηση λειτουργεί στη δουλειά σου σαν ένα τρόπο αφήγησης μέσω των εικόνων. Αυτές οι εικόνες περιέχουν έντονη νοσταλγία για το παρελθόν, ποιητικές επεκτάσεις και αποκαλύπτουν ένα ονειρικό έργο γεμάτο μελαγχολία. Κάτι που μπορεί να εξηγήσει ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
16 πιθανώς την επιλογή σου για το ασπρόμαυρο. Ποια είναι η σχέση σου με τις αναμνήσεις; Σε φοβίζει το να τις χάσεις; Στην πραγματικότητα για μένα, οι εικόνες μου δεν συνδέονται μόνο με το παρελθόν. Είναι περισσότερο σε έναν πλωτό χώρο, ένας χώρος που θα ήταν μερικές φορές παντογνώστης, διαισθητικός, μερικές φορές εντελώς ασαφής. Όπως σε μια πνευματική αναζήτηση. Υπάρχει ένα βιβλίο του φωτογράφου Albarrán Cabrera, του οποίου ο τίτλος είναι “Remembering the future”. Είναι ακριβώς αυτή η περίπτωση όπου η μελαγχολία προέρχεται επίσης από αυτούς τους χώρους όπου τα όρια είναι θολά μεταξύ χρόνου, φαντασίας, ελπίδας και το βάρος των πραγμάτων. Μέσα μας, δεν ζούμε σε ένα συγκεκριμένο και συνεκτικό χώρο όπου τα πράγματα είναι καλά διατεταγμένα σε μια χρονολογική σειρά. Ζούμε με αναμνήσεις και οι αναμνήσεις ζουν μαζί μας και μεταμορφώνονται μαζί μας. Στο έργο μου τοποθετώ στο ίδιο επίπεδο με τη μνήμη, τη φαντασία, την ελπίδα, τη διαίσθηση, τη θέληση να δημιουργήσω και τις ασυναίσθητες αναμνήσεις. Όπως πολλοί άνθρωποι πιθανότατα, έχω μια ιδιαίτερη σχέση με τη μνήμη συχνά επώδυνη ή συχνά ιερή. Νομίζω ότι είναι ενδιαφέρον να διερευνήσουμε το πόσο περίεργη και ξεχωριστή είναι η μνήμη με βάση αυτούς τους δύο αυτούς πόλους. Δεν φοβάμαι να χάσω τις αναμνήσεις μου, θα έλεγα ότι φοβούμαι περισσότερο το γεγονός ότι καταλαμβάνουν πάρα πολύ χώρο στο μυαλό μου. Όταν ζεις μέσα στις αναμνήσεις, αποτρέπεις στην ουσία το παρόν. Οι εικόνες μου προσπαθούν να περιγράψουν αυτό ακριβώς: την περιπλάνησή μας ανάμεσα στο τώρα και τότε.
Με βρίσκει απόλυτα σύμφωνη. Οι εικόνες που μας εμποτίζουν είναι οι εσωτερικοί μας κόσμοι. Μεταβάλλονται συνεχώς, μεγαλώνουν και εξελίσσονται μαζί μας, δημιουργούμε με αυτές τις δικές μας ιστορίες, τις δικές μας προσωπικές μυθολογίες και γ’ αυτό είναι τόσο συναρπαστικές. Ο κινηματογράφος και η λογοτεχνία επηρεάζουν τη δουλειά σου. Ένας δημιουργός που σου έρχεται στο μυαλό και θα πρότεινες να ανακαλύψουμε τα ίχνη του ; Σκέφτομαι την κινηματογραφική δουλειά του Terrence Malick, στα έργα του οποίου υπάρχει η αναζήτηση της ανάμνησης και από τον οποίο έχω εμπνευστεί και εγώ η ίδια. Έπειτα η δύναμη του φωτός στις φωτογραφίες που δίνει μια νέα διάσταση στην εικόνα τοποθετώντας την σ ’ένα πνευματικό επίπεδο, προσπερνώντας την αφηγηματικότητά της, είναι ένα στοιχείο που προσωπικά με ελκύει στη δουλειά του συγκεκριμένου δημιουργού. Όσον αφορά τώρα την λογοτεχνία, μου έρχονται στο μυαλό τα ποιήματα της Patti Smith που δημιουργούν πολύ δυνατές εικόνες : πρόκειται για την αναζήτηση μιας ποιητικής ποιότητας στα μικρότερα ασήμαντα για πολλούς πράγματα, μια ποίηση που κινείται ανάμεσα στην τέχνη του περιθωρίου και την πιο χαρισματική της έκφραση, στην οποία δεν προσδιορίζουμε πάντα σαφώς τι είναι, εάν τα ποιήματα αυτά αποτελούν αποτέλεσμα μιας εσωτερικής αφήγησης σε πλήρη τάξη ή απλώς ένα άτακτο παραλήρημα.
Περισσότερες πληροφορίες για την δουλειά της Amandine Joannes: https://amandinejoannes.weebly.com/
«Δεν υπάρχουν αναμνήσεις, υπάρχουν μόνο εικόνες» διαβάζουμε στο βιβλίο του Malraux “Anti–memoirs” σχετικά με τον προσδιορισμό της αυτοβιογραφίας. one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
17
Giorgos Kontis A monograph by Dionisis Christofilogiannis November 12, 2019
forms of it. I started with the intention to thoroughly study what I had back then in my mind as the fundamentals of painting, meaning drawing and colour yet in a wider sense, and this was translated into endless hours of painting from a live model without though having the intention to do figurative or academic painting. My intention back then was a vague ambition of delving into the essence of my medium, what I now see as a rather romantic ambition, which at the same time was the beginning of what I regard as being now a central matter in my practice; an endeavor to deconstruct painting in both theory and the making of it. After my studies at the Athens School of Fine Arts, during which I spend a semester at the AdBK in Munich and a semester at the UdK in Berlin, I went to the Netherlands for my MA studies. There, I started becoming interested in the question of Authenticity in painting and in how such a seemingly obsolete matter could be approached today. After that, I moved to Brussels and, eventually, to London where I am now completing my PhD at the Royal College of Art, in Painting, on the notion of Authenticity. DC: Your PhD research is it related to this body of works? How you experienced the fact you exhibit in Athens a body of your work/research of the last months in London?
“Untitled”, mixed media on silk on oak strechers, 2019.
Dionisis Christofilogiannis: Your practice, how long have you been doing it? I would like to ask you to talk briefly about your biography. Giorgos Kontis: I have been involved with the visual arts for almost 20 years, my main focus has always been painting and, more in particular, abstract one after another
GK: The question regarding the relationship between research and studio practice is a quite challenging one as the way one answers it eventually forms their research outcome and becomes more than a plain matter of method. In my case, I regard theory and practice being in a reciprocal relationship with each other and eventually becoming one in the sense that they affect, inform, and create questions to each other, standing on or forming a common ground. What I have tried to avoid was to conduct a more or less theoretical research and then ‘translate’ it into painting or artworks in general, this would seem to me too detached, rendering my paintings into being a visualization of my theoretical investigations, and this is something I was never interested in. On the contrary, I am interested in how things become one, without yet being something specific or an answer to a certain question, but a unity on a loose base that generates meaning -if it generates any meaning- in ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
18 its own way. In short, I would say that the works I am exhibiting at Crux stem from my research but don’t necessarily form any answer to questions regarding matters of authenticity. This all occurs on a poetic basis and with a sense of an ellipsis, seeking a rationale that takes place in the sensory and in seeing.
“Untitled” (authority object). Antique furniture pieces, spike studs, metal, marble pedestal (approx. 40x60x30cm), 2019
At the same time, such matters relate all to my personal prism or to myself as an individual, to the way my thinking functions and becomes informed, and to the trajectory of my life a significant part of which has taken place and still relates to Athens. Despite my opinion that one lives today in the global village (perhaps glocal is a more favourite term of mine, combining global and local), the fact that I would after many years have a solo presentation of my work in Athens imbued it with an extra significance. This is also how the title Mother Tongue came about.
DC: What is your view from the front? Do you have specific projects or goals that you are looking for? GK: I recently completed the writing of my dissertation and I am currently enjoying having a bit more time to spend in the studio. There are several plans and ideas and I am not sure what exactly will be realised but the feedback I have been receiving for the recent body of works has been fantastic and very exciting, I would certainly love to exhibit more in Athens and be a part of its vibrant art scene. The sculptures and objects are a recent addition to my practice as I am working with them for the past couple of years and is something I can see myself being occupied with in the near future. Writing has a similar role as due to the PhD research I have been fascinated by it and have tried to evolve a personal way of writing that is poetic and relates to philosophy, the possibility of a publication is hence also one of my future plans.
Mother Tongue curated by Katerina Nikou Solo show Oct 17 – Nov 23, 2019 Crux Gallery, Athens https://www.instagram.com/cruxgalerie/
“Untitled”, mixed media on silk on oak strechers, 2019
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
19
Ειρήνη Καραγιαννοπούλου γράφει η Μαρία Καραχρήστου November 12, 2019
δέρμα και πάντα υπέροχα παπούτσια. Σε κοιτάει κατευθείαν χωρίς το νάζι το προσποιητό το δήθεν το ψεύτικο αλλά με το βλέμμα που φτάνει μέσα στην κόρη το νιώθεις στην καρδιά. Μ’ αυτό το βλέμμα φτιάχνει τα έργα της, με την σαγήνη της κοφτερής ματιάς, φαινομενικά, ξεφυλλίζει περιοδικά αλλά στην πραγματικότητα επισχολιάζει ζωγραφίζοντας, χαμογελώντας συγκαταβατικά στον απατηλό κόσμο της μόδας του εφήμερου και του γκλάμουρ, προσθέτοντας, αφαιρώντας σημεία από vintage εικόνες της λήθης της εφήμερης ομορφιάς, στερεοτύπων, παραμυθιού της τέλειας εικόνας, ξαναδίνοντας τες στο σήμερα με σύγχρονη χροιά. Η Ειρήνη σε κοιτάει κατευθείαν στα μάτια με ένα κρυστάλλινο βλέμμα, λευκό δέρμα και πάντα υπέροχα παπούτσια, σαν τις ντίβες της συλλογής της, δίνοντας τους την ευκαιρία μιας δεύτερης ζωής.
And if you didn’t exist I would try to invent love As a painter who sees from beneath his fingers The colours of the day being born And who doesn’t return.*
Ακροπατώντας με γυμνά πόδια ανάμεσα σε στερεότυπα σαν το «Et si tu n´existais pas» του Iggy Pop* σε ασπρόμαυρο: Η Ειρήνη σε κοιτάει κατευθείαν στα μάτια με ένα κρυστάλλινο βλέμμα, λευκό one after another
Αναρωτιέται για το μέλλον της ζωγραφικής και βάζει το δικό της λιθαράκι στο πως, στο να χρησιμοποιήσει όχι τον γυμνό άδειο καμβά αλλά να πατήσει στο υπάρχον παρελθόν του ματιού της ήδη υπάρχουσας εικόνας και διαλέγει τον εφήμερο και ευτελή κόσμο της μόδας των διαφημίσεων και των περιοδικών, τον κόσμο που κάποτε χρησίμευσε για όνειρα και παραμύθια για ρομάντζα και εμφανίσεις σε χορούς, χοροεσπερίδες και πάρτι. Όμορφα κορίτσια, όχι μόνο αυτό, τονίζει τις υπόλοιπες πτυχές τους στα πειραγμένα πρόσωπα στην μακριά παράδοση των γυναικών καλλιτεχνών όπως η Orlan ή η Cindy Sherman. «Πειράζει» το κατεστημένο της εικόνας, ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
20 το εξημερώνει προσεγγίζοντας το ζωγραφικάψηφιακά και το παραδίδει ενώ σε κοιτάει κατευθείαν στα μάτια με ένα κρυστάλλινο βλέμμα, λευκό δέρμα και πάντα υπέροχα παπούτσια. * Iggy Pop – Et si tu n´existais pas Album: Après (2012), a studio album of mostly French covers. It was released on 9 May 2012 on Thousand Mile Inc label.
http://www.karayannopoulou.com/ η Ειρήνη συμμετέχει αυτόν τον καιρό στην έκθεση, Playing Ground, στην γκαλερί Automatic Trasmission, στη Μεγάλου Αλεξάνδρου 5, στον Κεραμικό. Και θα λάβει μέρος στην έκθεση The Overview Effect: Encountering the Cosmos 1/11- 1/12 , MOMus – Πειραματικό Κέντρο Τεχνών (Αποθήκη Β1, Λιμάνι Θεσσαλονίκης).
http://www.aetopoulos.info/ The Woman Who gave Birth to Herself 4 – 25 Οκτωβρίου, στην γκαλερί Aetopoulos, Περικλέους 24, Αθήνα
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
21
Quentin Lefranc
έργα του Lefranc προκαλούν τον θεατή να περιπλανηθεί στον εκθεσιακό χώρο, να επιλέξει και να δημιουργήσει διαδρομές. Συχνά όπως στο έργο Opus (2019) επιλέγει να “κρύψει” το έργο, προκαλώντας ακόμη περισσότερο τον θεατή να επιστραφεί γύρω από τα γλυπτά. Αν και εκ πρώτης όψεως φαίνεται να εγκλωβίζει σε κυβικές φόρμες ένα στοιχείο του έργου, η πρόθεση του καλλιτέχνη είναι αντιθέτως να αφήνει ανοίγματα προς το θεατή και να χρησιμοποιεί υλικά που επιτρέπουν να δημιουργείται μια θολή διαφάνεια που εξυπηρετεί την αισθητική εμπειρία.
γράφει η Μαρία Ξυπολοπούλου October 31, 2019
Giardino (2019), Aluminium, steel, white glass, sandblasted glass, wire mesh , 4 succulent, Board : wood, polyurethane paint, steel
Opus (2019) Polyurethane foam, fiberglass, epoxy resin, coating, MDF with oil
Η δουλειά του Quentin Lefranc κινείται γύρω από τρεις βασικούς άξονες που επαναλαμβάνονται στην πορεία των έργων που φιλοτεχνεί: το έργο ως αφορμή για τον θεατή να δημιουργήσει μια δική του σχέση με το χώρο, τα όρια και η λειτουργία ενός ζωγραφικού έργου ως “παράθυρο” που ανοίγει ένα πεδίο σε μια άλλη πραγματικότητα, και η θέση της ιστορίας της τέχνης στη σύγχρονη καλλιτεχνική πρακτική. Βασικά χαρακτηριστικά των εγκαταστάσεων που δημιουργεί είναι η γεωμετρικότητα και οι χρωματικοί πειραματισμοί (Studio view, 2018, Supplement, 2017, Continuing sculpture, 2019) που έχουν ως σκοπό να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον στο οποίο ο θεατής θα έχει τον κυρίαρχο ρόλο. Τα one after another
Ιnclude me out (2019), Model : frosted glass, aluminium, 30 x 40 x 26 , 2017. PMMA and aluminium, 105 x 150 x 166 cm, 2019 Exhibition view : Twenty Five Elements, espace Commines, Paris (group show).
Η πρόσφατη ατομική έκθεση του καλλιτέχνη στο Βερολίνο τον Οκτώβριο του 2019 πραγματεύτηκε τη δυνατότητα ενός έργου να δημιουργεί, με την υλική δομή που το χαρακτηρίζει και την τοποθέτησή του στο χώρο που το φιλοξενεί, πολλαπλές διαδρομές. Μέσα από κάθε διαδρομή που θα επιλέξει, ο θεατής, καλείται να ανακαλύψει το έργο σε μορφή εγκατάστασης ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
22 σχεδιασμένο ως τόπο μελέτης- και να αναρωτηθεί για τα όρια που του θέτει στην διαδικασία αυτή ο ίδιος ο χώρος. Στην περίπτωση αυτή, η αρχιτεκτονική χρησιμεύει ως περιβάλλον και δίνει έδαφος στους πειραματισμούς του καλλιτέχνη που αφήνεται σε ένα παιχνίδι μεταξύ των στοιχείων της σύνθεσης του έργου και του τρόπου που λειτουργούν στον χώρο σε συνάρτηση με τον θεατή. Η εγκατάσταση Continuing Sculpture (2019) αποτελείται από μια ορθογώνια κατασκευή ύψους τριάντα εκατοστών που εκτείνεται σε ολόκληρη την έκταση του εκθεσιακού χώρου. Ο θεατής παραμένει αποκλεισμένος στο να πλησιάσει το γλυπτό. Στην περίπτωση του Continuing Sculpture τα όρια της καλλιτεχνικής πρακτικής και του έργου συμπίπτουν με τον ίδιο το χώρο που το φιλοξενεί. Το έργο λειτουργεί ως ένα σταθερό μοτίβο στο χώρο. Προσκαλεί σε μια «απαγορευμένη» περιπλάνηση κατά την οποία ο θεατής αναγκάζεται να ξεπεράσει τα όρια που του θέτει το έργο και να περπατήσει μέσα σ ’αυτό με σκοπό να το ανακαλύψει και να γίνει μέρος του.
Continuing sculpture or Anne Wiazemsky going through the space! (2019)
Adhesive tape, lacquer on wood, variable dimensions, November 2014.
one after another
Route (without error), Exhibition view, Mutipath project, Marine Veilleux Gallery, Paris. , Hyponic obstacle bars repainted, February 2014.
Η δουλειά αυτή μας οδηγεί να ανατρέξουμε σ’ ένα παλιότερο έργο του καλλιτέχνη το Route without error (2014) στο οποίο ο Lefranc τοποθετεί στο δάπεδο μπάρες σχηματίζοντας επίσης κατευθύνσεις και εμπόδια στην διαδρομή του θεατή. Ενώ αρχικά, η πρώτη εντύπωση που δίνουν οι κύλινδροι είναι πως πρόκειται για ραβδιά που προτείνουν στον θεατή μια πορεία στο χώρο της γκαλερί, δείχνοντάς του πώς και προς τα πού θα κινηθεί, αντιλαμβανόμαστε τελικά πώς η παρουσία τους κάθε άλλο εμποδίζει μια παγιωμένη κατεύθυνση. Φθαρμένα και ραγισμένα, τα τμήματα ξύλου από πασσάλους ιππασίας διατηρούν ακόμη το στίγμα από το πέρασμα και τα λάθη των άλλοτε αλόγων και των αναβατών τους. Ο Lefranc καλεί συμβολικά το θεατή να επαναλάβει και αυτός με τη σειρά του ”λάθη” στην παράδοξη αυτή διαδρομή. Φέρνοντας αυτά τα ζωγραφισμένα αντικείμενα στον εκθεσιακό χώρο της γκαλερί επιδιώκει να αποπροσανατολίσει τον θεατή και να περιορίσει εν μέρει τον περίπατό του. Τα ίδια τα έργα στη δουλειά του Lefranc λοιπόν δημιουργούν τις συνθήκες που θα καθορίσουν το χώρο. Αυτές οι ιδιαίτερες συνθήκες δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της κάθε έκθεσης και η επιλογή των έργων γίνεται ανάλογα με την αφήγηση που θέλει να μοιραστεί. Κάθε έργο για τον Lefranc λειτουργεί ταυτόχρονα αυτόνομα και σε διάλογο με κάποια άλλα. Κάθε αφήγηση αποτελεί αφορμή θέσει ερωτήματα για τον τρόπο θέασης και τον ρόλο της τέχνης σ ‘αυτό. Η τέχνη, το έργο, η αρχιτεκτονική και ο χώρος είναι κυρίως μια εμπειρία για τον επισκέπτη που στις ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
23 εγκαταστάσεις και τα γλυπτά του Lefranc από θεατής εξελίσσεται σε βασικό στοιχείο για την λειτουργία της έκθεσης.
FARAWAY (2018), Sketch : sandblasted glass, aluminium, steel, photo on dibon, 2018. Large version : PMMA, Aluminium, photo ondibon, 170 x 210 x 20 cm, 2018. Supplément (2017), Wood, OSB, glycerol paint. On an invitation from MPVITE in partnership with the HUB studio. Visible from June 16 to September 30, 2017.
Φτιάχνοντας μια εγκατάσταση, ο Lefranc ξεκινάει από το μικρότερο format που είναι η μακέτα και στη συνέχεια ανάλογα με τα μέσα που θα του δοθούν μεγαλώνει την κλίμακα και βγαίνει ακόμη και στον εξωτερικό χώρο. Κρεμασμένο στους εξωτερικούς τοίχους μιας δεξαμενής, το έργο Supplément,(2017) – μια ειδική εγκατάσταση που αποτελείται από βαμμένα σχέδια και πλαίσια με μεγάλες διαστάσεις – προκαλεί ασάφειες. Είναι τοίχοι, κάγκελα ή πίνακες ζωγραφικής; Το πράσινο χρώμα, δημιουργώντας χρωματικές αντιθέσεις μεταξύ του έργου και του γκρίζου αστικού περιβάλλοντος, δημιουργεί ένα ακόμη αίνιγμα στη λειτουργία του στο δημόσιο χώρο. Οι παλιοί ορισμοί της ζωγραφικής αμφισβητούνται. Αν ένας ζωγραφικός πίνακας λειτουργεί ως ένα ανοιχτό παράθυρο στο κόσμο που προτείνει ο καλλιτέχνης και ο καμβάς θέτει τα όρια μεταξύ της πραγματικότητας μέσα σ και έξω από αυτόν, στη δουλειά του Quentin Lefranc οι ιδέες αυτές ανατρέπονται. Το παράθυρο – καμβάς στα έργα του λειτουργεί ως ένα πεδίο πολλαπλών και συνήθως αμφίσημων αναγνώσεων, άλλοτε ως άνοιγμα και άλλοτε ως εμπόδιο (Studio view, 2018, Faraway 2018, Replique, 2017).
one after another
Studio view (2018)
Replique (2017) __________________ more about the artist: http://www.quentinlefranc.com/
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
24
Christina Mitrentse γράφει η Μαρία Καραχρήστου October 11, 2019
«Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία» λέει ο ποιητής.* «Η γνώση είναι ένας πόλεμος» ξεκινά να μου αφηγείται το έργο της καλλιτέχνιδος η Α. Αντωνοπούλου στην επίσκεψη μου στην γκαλερί.
Η Χριστίνα Μήτρεντσε στο έργο της ασχολείται με τον έντυπο λόγο, την τυπογραφία, το βιβλίο, χρησιμοποιώντας το συμβολικά αλλά και ουσιαστικά σαν υλικό, ανάγοντας την μορφή του σε γλυπτό, εγκατάσταση, αποσπώντας το τελετουργικά από την υλική του υπόσταση μεταφέροντας το στον κόσμο των ιδεών καθώς το μεταχειρίζεται σαν ύλη, ζωγραφίζοντας το αρχικά, διπλώνοντας τις σελίδες του ύστερα, χτίζοντας με αυτό τις εγκαταστάσεις και τις περφόρμανς της και φτάνοντας στην πραγματικά συγκλονιστική ερμηνεία του τουφεκισμού του σαν το «Τέλος του ανθρώπου» της εγγράμματης κοινωνίας όπως τον ξέραμε μέχρι σήμερα. «Μια από τις συχνότερες αιτίες θραύσης σε κάθε σύστημα είναι η διασταύρωση μ’ ένα άλλο σύστημα, όπως συνέβη με τον τύπο και την ατμοπρέσσα ή με το ραδιόφωνο και τον κινηματογράφο… Αλλά η εκτύπωση με τα κινητά στοιχεία ήταν από μόνη της το μείζον όριο θραύσης στην ιστορία της φωνητικής γραμματικής παιδείας, όπως το φωνητικό αλφάβητο ήταν το όριο θραύσης ανάμεσα στον φυλετικό και στον ατομικιστή άνθρωπο.»[1] Η Χριστίνα Μήτρενσε ασχολείται με το σημαντικότερο επίτευγμα του δυτικού κόσμου, την γραμματική παιδεία όπου ο πολιτισμός έχει βασιστεί πάνω στον μηχανισμό της αναλυτικής διαδοχικότητας «επειδή η γραμματική παιδεία είναι η ομοιόμορφη επεξεργασία μιας κουλτούρας από την οπτική αίσθηση, η οποία εκτείνεται στον χώρο και το χρόνο με το αλφάβητο.»[2] Σαν ιέρεια με μαύρα μαλλιά και κόκκινα χείλη αφήνει το τυπογραφικό της σύμβολο-αποτύπωμα πάνω στην χειροναξία με τις αποσπασμένες σελίδες που γίνονται υλικό-τροφή μεταφορική και κυριολεκτική για τους παρασιτικούς γευστικούς οργανισμούς των μανιταριών, από την σειρά: «Μανιτάρια». Στην σειρά «Bookscapes» συνθέτει εξώφυλλα βιβλίων σαν πολύχρωμο μωσαϊκό σε επίπεδες επιφάνειες σαν λάβαρα ή ακόμη σαν τα ρούχα των πολεμιστών σαμουράϊ στα μάτια μου: η γνώση είναι πόλεμος. «Αλλάζουμε όταν αλλάζουν οι τεχνολογίες μας» [3]
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
25
*Α. Κάλβος. [1] σελ.63, Media Οι προεκτάσεις του ανθρώπου, Μάρσαλ Μακλούαν, μτφ. Σπύρος Μάνδρος, εκδ.Κάλβος, Αθήνα. [2] σελ.63, Media Οι προεκτάσεις του ανθρώπου, Μάρσαλ Μακλούαν, μτφ. Σπύρος Μάνδρος, εκδ.Κάλβος, Αθήνα. [3] σελ. 14, Media Οι προεκτάσεις του ανθρώπου, Μάρσαλ Μακλούαν, μτφ. Σπύρος Μάνδρος, εκδ.Κάλβος, Αθήνα. ** Δελτίο Τύπου https://www.facebook.com/events/413498202621012 / Φωτογραφίες από την έκθεση, Μαρία Καραχρήστου.
Christina Mitrentse | Hot Shots & Skoobmania A.Antonopoulou.Art, Αριστοφάνους 20, Ψυρρή
Η σειρά της «Τραυματισμένα βιβλία» αφορά για μένα το κύκνειο άσμα της γνώσης όπως το γνωρίζουμε μέσα από την γραμμική αλληλουχία του βιβλίου, περνώντας σε μια επόμενη εποχή σε έναν καινούργιο άνθρωπο με διαφορετικό τρόπο αντίληψης και επίγνωσης λόγω της μετάβασης από το βιβλίο στον υπολογιστή. «Σύμφωνα με τον Michael Hampton, Κριτικός Τέχνης, Art Monthly London: Στην έκθεση παρουσιάζεται το σύνολο της συλλογής των «Τραυματισμένων Βιβλίων», μιας συνεχούς γλυπτικής σειράς από το 2007 με βιβλία που πυροβολεί με Winchester 4.8 Caliber, υπό ελεγχόμενες συνθήκες. Έχει επιλέξει βιβλία από το αρχείο Wiener Archive & Library, που αναφέρονται σε καταστροφές της ανθρωπότητας, συλλεκτικά βιβλία Penguin & Pelican σε τίτλους ιδεολογιών, Ελληνικά πολιτικά κείμενα από τις εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ, γλωσσολογία, βιβλία τέχνης και ιστορίας. Αυτοί οι τραυματισμένοι τόμοι έχουν τεθεί σε ανάπαυση, γιατί οι σελίδες τους υποστηρίζουν περιεχόμενα που είναι πλέον επιστημολογικά απολιθωμένα. H οπή που προκαλείται από τις σφαίρες είναι το ISBN ή ο κωδικός. Οι «θάνατοι» τους δείχνουν επίσης ότι το βιβλίο όντας είτε επιστημονικό είτε μυθοπλασία είναι ένας στρατιώτης στον ατέλειωτο πόλεμο ιδεών, μέσω του οποίου εξελίσσεται η ανθρωπότητα.»**
one after another
23-09-2019 έως 26-09-2019 /1260/2019 Ώρες λειτουργίας: Τετ. – Παρ. 2:00 – 8:00 μμ. και Σάββατο 12:00 – 4:00 μμ
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
26
Art Athina 2019 γράφει η Μαρία Καραχρήστου September 21, 2019
Ο χώρος του Ζαππείου λειτούργησε σαν την ραχοκοκαλιά σε καλοκαιρινή ταινία στο σινεμά, με την δροσούλα στους ώμους ενώ το βλέμμα σηκωνόταν από τους κίονες στα ακροκέραμα στον αττικό ουρανό που άλλαζε χρώματα από γαλάζιο σε λεβάντα, ροζ, πορτοκαλί σε μπλε βαθύ, με το πέρασμα της ώρας. Τα περίπτερα έμοιαζαν σαν one after another
cut-ups από ταινίες ενώ με τον βηματισμό στα σκακιστικά λευκά και μαύρα τετράγωνα ξεπρόβαλαν οι ανάσες του ψηλοτάβανου κτιρίου συμμετέχοντας ενεργά στην αίσθηση με τα παράθυρα τους τοίχους τα ταβάνια πίσω από τα λευκά παραβάν. Υπήρχε η είσοδος με τους κίονες, σαν πρόλογος, ανεβαίνοντας τα σκαλιά, εκεί που έγιναν οι επίσημες ομιλίες, κυρίως θέμα τα περίπτερα τέχνης και το αίθριο, το μαγικό αίθριο που λειτουργούσε σαν ομόκεντρη εκτόνωση της συναρπαστικής Αθήνας με την συμβολική σημασία του κύκλου, της οπής που καθοδηγούσε τα μάτια αργά προς τον ουρανό. Και έμπαινες στον χώρο σαν πρωταγωνιστής σε ταινία με τον ρυθμό της Τέλειας Ομορφιάς – La grande Bellezza του Πάολο Σορεντίνο, όπου ακολουθούμε τα μνημεία με την νωχέλεια της απόλυτης Ομορφιάς στην πλοκή των ηρώων: O Χαδούλης με τα καλοκαίρια του σε βάζα, τα ρομαντικά κορίτσια της Ασαργιωτάκη, οι πεπλοφορούσες της Μαρίας Χατζηανδρέου, οι μυστηριακοί κόσμοι του Πέρρου και τόσα άλλα έργα που δεν φτάνει ο χώρος να τα περιγράψω. Στο κέντρο αυτής της ομορφιάς, στο περιστύλιο του Ζαππείου Άγγελος Σκούρτης μας τοποθετούσε στην αγωνία του τώρα: Δεμενος σε ολο του το κορμι σε μια απο τις Νεοκλασικες κολονες του Ζαππειου και εχοντας τα ματια δεμενα με μια Σημαια Στελνει στο θεατη τα πολλαπλα μηνυματα αυτης της Δρασης για την Σχεση που εχει ο σημερινος Νεοελληνας με το Παρελθον και το Μελλον του και αυτης της Χωρας. [1]. Είδα στιγμές από ταινίες στα περίπτερα που είχαν δεξιοτεχνικά επιμεληθεί οι γκαλερί, από ταινίες του Φελίνι, του Αλμοδοβάρ, του Αντονιόνι, του Γούντυ Άλλεν ευτυχώς σε ελάχιστες στιγμές, ενώ σίγουρα ο μέγας David Lynch είχε βάλει την πινελιά του στο πάτωμα από μάρμαρο με τα καλογυαλισμένα ασπρόμαυρα πλακάκιασκακιέρα του Τwin Peaks και την γοητεία των στιγμών από λάδι στα ρουθούνια ενός Μulholland Drive. Kαι ενισχύεται η υποψία μου ότι αυτό που έζησα εκεί είναι ταινία με τα λόγια και τις κινήσεις που αποσπασματικά συνθέτουν οι καλλιτέχνες στις περφόρμανς και τις pop-up εκδηλώσεις και ομιλίες. (Video: Το φετινό πρόγραμμα περιλαμβάνει βίντεο καλλιτεχνών επιλεγμένα από το Daata Editions, μια πλατφόρμα που αναθέτει βίντεο, ήχο, ποίηση και ιστοσελίδες σε μια νέα γενιά καλλιτεχνών που δουλεύουν με κινούμενη εικόνα και ήχο, το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ καθώς ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
27 και ανεξάρτητους Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες. Η φετινή έκδοση, την οποία επιμελείται η επίκουρη καθηγήτρια στο City University New York και συντονίστρια στο Raymond Pettibon Studio, Σωζήτα Γκουντούνα. Educational Program ,το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Art Athina – We are the future» είναι σχεδιασμένο από τον μη κερδοσκοπικό διεθνή κοινωνικό φορέα Σύγχρονης Τέχνης και Πολιτισμού, ΚROMA. Live, είναι το πρόγραμμα περφόρμανς από εικαστικούς καλλιτέχνες που εκπροσωπούνται από τις συμμετέχουσες γκαλερί της Art Athina 2019.)*
Να σταθώ στο περίπτερο της έκφρασης – γιάννας γραμματοπούλου, ekfrasi – yianna grammatopoulou at Art Athina 2019 Booth C3 Evangelos Chatzis, Apollon Glykas, Kornelios G rammenos, Nikoletta Katsamperi, Nikos Papadimitriou, Ilias Si psas, Kostas Tsolis όπου έδινε ένα ηχηρό στίγμα – γδούπο στο σύνολο με έργα αποκομμένα από το εύκολοδύσκολο τρικ του χρώματος, εμφανίζοντας την δομή του σχεδίου, της κάτοψης και της όψης της δομής σε άσπρο-μαύρο, σαν αρχιτεκτονικό βιβλίο, με μόνα όπλα τη γυμνή δύναμη του υλικού, μέταλλο-ξύλο-εκτυπώσεις ασπρόμαυρες. Στιγμές one after another
από ταινίες όπως το Μatrix, το Αlien, το Μetropolis του Fritz Lang υπήρχαν εκεί σαν αίσθηση ενός γερμανικού εξπρεσιονισμού με υποθετικά σκάφη διαφυγής και χάρτες και εικόνες από ένα άχρονο παρελθόν: Ένα αρχείο καταστάσεων. Με ενθουσίασε αυτό το αισθητικό cut-up της έκφρασης που λειτούργησε σαν τα κοψίματα και το μοντάζ του Jean Luc Godar στο Αlphaville, συντονίζοντας έτσι ενεργητικά το σενάριο αυτής της υπέροχης Art–Athina 2019. Αναλυτικά οι γκαλερί που συμμετέχουν στο κεντρικό πρόγραμμα της 24ης Art Athina είναι: a. antonopoulou.art(Αθήνα), Agathi Kartalos (Αθήνα), Alibi Gallery (Αθήνα), Alma Contemporary Art Gallery (Αθήνα- Τρίκαλα), AnnaPappas Gallery (Μελβούρνη), Argo Gallery (Αθήνα), Αrt Appel Gallery (Aθήνα), Arusha Gallery (Σκωτία),Astrolavos Art Galleries (Αθήνα), Cheapart (Αθήνα), Citronne Gallery (Αθήνα-Πόρος), Crux Gallerie (Αθήνα),Donopoulos International Fine Arts (Θεσσαλονίκη), ekfrasi-yianna Grammatopoulou (Αθήνα), Eleftheria TseliouGallery (Αθήνα), Eleni Koroneou Gallery (Αθήνα), Epsilon Art Gallery (Λουτράκι), Evripides Art Gallery (Αθήνα),Gallery “7” (Αθήνα), Gallery Art Prisma (Πειραιάς), Gallery d’ Arte (Νιού Τζέρσεϊ), Genesis Gallery (Αθήνα), i-DProjectart (Αθήνα), Ikastikos Kiklos Sianti (Αθήνα), Ileana Tounta Contemporary Art Center (Αθήνα), KalfayanGalleries (Αθήνα-Θεσσαλονίκη), kaplanon5 art gallery (Αθήνα), Mihalarias Art (Αθήνα), Papatzikou Gallery(Βέροια), PeriΤechnon Karteris (Αθήνα), Renatino Gallery (Κύπρος), Skoufa Gallery (Αθήνα), Skoufa GalleryMykonos (Μύκονος), Τechnohoros Art Gallery (Αθήνα), The Breeder (Αθήνα), Zina Athanassiadou Gallery(Θεσσαλονίκη). Για περισσότερες πληροφορίες: https://art-athina.gr/el/programma/ Φώτος από τα εγκαίνια , Μαρία Καραχρήστου *https://www.elculture.gr/blog/article/art-athina-zappeiomegaro/ [1] https://www.facebook.com/profile.php?id=100013874580 278
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
28 συγκεράζονται δεξιοτεχνικά σε ένα καινούργιο περήφανο εικαστικό σώμα.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΕΡΙΩΝΗΣ γράφει η Μαρία Καραχρήστου
August 19, 2019
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΕΡΙΩΝΗΣ και το Ουτοπικό Σώμα, επίσκεψη στο εργαστήριο, Ιούνιος 2019.
Διπλώνοντας, ξεδιπλώνοντας το χαρτί, τον πηλό σε μια ατέρμονη εικαστική χειρωνακτική αφαιρετική επιστολογραφία αποδομημένης ιαπωνικής εγγύτητας, αναπλάθει, διαπλάθει, μεταπλάθει την ιστορία σε σημεία σημαίνοντα σημαντικά, φτιάχνοντας τις δικές του διαδρομές, πορείες, χάρτες, προσδοκώντας ψηλαφητά την άφιξη στις πόλεις του Καλβίνο, εφορμώντας από την πόλη της Βαβέλ. Πατώντας σε βάση ευγενική και καλοσυνάτη, προχωρά σε Καμίνι ψήνοντας το σώμα του, το σώμα σου, ανασταίνοντας την καινούργια σάρκα, χώμα και νερό προσδοκώντας Ανάσταση νεκρών όπως οφείλει ο κάθε εργάτης της Τέχνης, περνώντας από την Κόλαση του, χτυπώντας, χαϊδεύοντας, πλάθοντας, βρίζοντας σαν προσευχή, την ύλη, ανάλογα με τις περιστάσεις.
«Μαζεύω το κομμάτι. Βάζω τη ρητίνη στις δύο επιφάνειες που θα κολληθούν. Πλησιάζω τη «φύση» στο σημείο της ένωσης της. Δεν ελέγχω την τρεμούλα στα χέρια, φοβάμαι πως θα τα κολλήσω άσχημα, πως δε θα είμαι ακριβής. Τα δύο κομμάτια έλκονται από μόνα τους. Τα φέρνω κοντά. Τα ενώνω. Τέλος.» ΦΥΣΗ ΓΥΜΝΗ – Erri De Luca*
Το ουτοπικό σώμα του Γιώργου Τσεριώνη εικαστικά ορθώνεται συγκομίζοντας τμηματικά, θραύσματα μιας παντοτινής ευτυχίας. Μιας ευτυχίας που ζει και αναπνέει στην καθημερινότητα, τραυματικά σαν τμήματα τιμωρίας, ανάρμοστα, βέβηλα, αγνά, τρυφερά, άσπιλα και ουσιαστικά συντίθενται στο έργο του, ωδή στο θραύσμα-τραύμα, στο μέρος-τμήμακομμάτι-γράμμα-ψηφίδα-ψηφίο, κτερίσματα μιας ολότητας, αναμνήσεις αποσπασματικές του όλου, one after another
Παρακολουθεί την δουλειά του έχοντας τον έλεγχο αυτής, στήνει προσεκτικά τις σκηνές του δράματος , της πλοκής καθώς η Σιμόν του Μπατάϊγ κάθεται ολόγυμνη στο πιάτο με το γάλα στο πρώτο της εφηβικό σκίρτημα. Πλάθοντας με τα χέρια ξανά και ξανά αυτήν την πρωταρχική αίσθηση, του πρωτόγνωρου ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
29 αισθησιασμού, γεννά, πλάθει, δίνει ζωή, καταστρέφει και ξανά σε λούπα η διαδικασία, στρέφοντας το όποιο λάθος- αστοχία υπέρ του. Εκεί κρύβεται η δύναμη του Γιώργου Τσεριώνη, στην επίγνωση του Λάθους και στον έλεγχο αυτού. Είναι οργανωμένα τα λάθη αποσπασμένα απτήν λήθη σε Σώμα και ποθητά και αναπόφευκτα και εκείνος ξέρει πώς να τα τοποθετήσει στην Ανθρώπινη ιστορία, για να βγάλουν νόημα, να γίνουν λέξεις – ήχοι – σημάδια του ταξιδιού. Αθήνα – Ιούνιος 2019 *«Μαζεύω το κομμάτι…Τέλος.» σελ.222 ΦΥΣΗ ΓΥΜΝΗ, Eri de Luca, μτφ. Άννα Παπασταύρου, εκδ. κέλευθος, Αθήνα 2017. Photos from the artworks, courtesy of DL gallery.
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
30
Kanaria γράφει η Μαρία Ξυπολοπούλου July 19, 2019
Η Kanaria γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ιαπωνία. Τα τελευταία χρόνια βρίσκεται στην Γαλλία όπου μετά την αποφοίτησή της από την Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού, πραγματοποιεί τα πρώτα της βήματα στην ευρωπαική εικαστική σκηνή. Ένα μεγάλο πλαιονέκτημα των σύγχρονων ευρωπαικών μεγαλουπόλεων είναι ακριβώς αυτή η δυνατότητα να μπορεί κανείς να ανακαλύψει και να συναντήσει δημιουργούς από κάθε γωνιά του πλανήτη. Η Kanaria ή αλλιώς Kana, όπως συνηθίζουν να την φωνάζουν όσοι την γνωρίζουν καλύτερα, ασχολείται με την ζωγραφική και πρόσφατα και με την κεραμική. Η δουλειά της ξεχωρίζει μέσα από τις χρωματικές επιλογές της παλέτας της, και τα μικρά σε μέγεθος γλυπτά της που ενίοτε παραπέμπουν σε παιχνίδια. Η αρχική εντύπωση μιας γενικής παιδικότητας που αποπνέουν τα έργα της Γιαπωνέζας καλλιτέχνιδoς, έρχεται να αντιστραφεί καθώς ο θεατής πλησιάζει και τα παρατηρεί με περισσότερο προσοχή. Πρόκεται για την πρόταση ενός νέου κόσμου, που η ίδια επιλέγει να δημιουργήσει. Ένας κόσμος στον οποίο η σεξουαλικότητα έχει κυρίαρχη θέση και εκφράζει την ίδια την φύση της ζωής. Κοιτάζοντας τους πίνακές σoυ, ο θεατής τοποθετείται μπροστά σε έναν κόσμο γεμάτο αισθησιασμό και ζωή. Τα απαλά χρώματα της παλέτας, δεν τον αφήνουν να καταλάβει από την αρχή τις σκηνές που παρουσιάζονται. Αυτός ο “καμουφλαρισμένος” εκ πρώτης όψεως ερωτισμός, είναι μια συνειδητή ή ασυνείδητη επιλογή στην καλλιτεχνική σου πρακτική;
one after another
Από πάντα η δουλειά μου χαρακτηριζόταν από την επιλογή “αισθησιακών” ή ερωτικών θεμάτων. Αρχικά ωστόσο επέλεγα να τα παρουσιάσω με πιο άμεσο τρόπο μέχρι που αντιλήφθηκα ότι όταν “καμουφλάρεις” αυτό που θέλεις να πεις στον θεατή, δίνεις μεγαλύτερο ενδιαφέρον στο έργο. Αφήνεις με αυτό τον τρόπο τον επισκέπτη να ανακαλύψει το έργο, να πλησιάσει σε αυτό, να το παρατηρήσει. Όσο περνάει ο καιρός μου αρέσει όλο και περισσότερο να παρουσιάζω διακριτικά το ερωτικό στοιχείο μέσα στη δουλειά μου. Είναι ίσως και ένας τρόπος να αρχίσουμε να το αποδεχόμαστε ευκολότερα στη ζωή μας και να σταματήσουμε να δαιμονοποιούμε ότι παραπέμπει στο σώμα και την ερωτική πράξη. Η παλέτα που χρησιμοποιώ βοηθάει πράγματι πολύ στο να καμουφλάρω την ερωτική πλευρά των έργων, αποτελεί όμως και μια επιλογή που βοηθάει στο να εκφράσω τις ιδέες που θέλω σε αυτά. Ο κόσμος που προτείνω είναι ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα, κινείται λοιπόν και χρωματικά σε τόνους που μας αφήνουν να αναρωτηθούμε εάν οι σκηνές που απεικονίζονται θα μπορούσαν να είναι αληθινές ή φανταστικές. Η μικροσκοπική μορφή των κεραμικών γλυπτών σου τα κάνει να μοιάζουν με παιχνίδια. Αυτή η αφέλεια, χαρακτηριστική της αθωότητας της παιδικής ηλικίας, αντικρούεται ωστόσο, με το ενίοτε ερωτικό και σεξουαλικό τους περιεχόμενο. Μου αρέσει να αναμιγνύω στις ιστορίες που αφηγούμαι τις αναφορές στην παιδική ηλικία και στην ενήλικη ζωή. Η τέχνη μας επιτρέπει να αντιμετωπίζουμε τον κόσμο διαφορετικά από αυτό που ζούμε. Στις δικές μου αφηγήσεις δεν υπάρχουν όρια μεταξύ των στοιχείων της φύσης. Ζώα, άνθρωποι, αντικείμενα, όλα έχουν το δικό ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
31 τους ρόλο στην κάθε ιστορία. Μύθοι και πραγματικότητες, όνειρα και φαντασιώσεις όλα τοποθετούνται στον ίδιο καμβά. Δεν πιστεύω ότι η σεξουαλικότητα και ο ερωτισμός πρέπει να αντικρούονται με την αθωότητα της παιδικότητας. Η σεξουαλικότητα μπορεί να χαρακτηρίζεται και από την αθοώτητα ενίοτε. Η μορφή που έχουμε συνηθίσει να την συναντάμε στις εικόνες σήμερα είναι αυτή που μας επιβάλουν οι εμπορικές διαφημήσεις. Η τέχνη έχει ευτυχώς την δυνατότητα να προβάλλει και τις άλλες πλευρές. Μεταξύ του μύθου, της φαντασίας και της επιθυμίας λοιπόν οι πίνακές σου περιλαμβάνουν ουτοπικά σύμπαντα ή αναμειγνύουν με αναρχικό τρόπο διαφορετικούς κόσμους : οι άνθρωποι, τα αντικείμενα, η φύση. «Ο κόσμος είναι ένας» εξηγείς συχνά στους επισκέπτες όταν σε ρωτούν.
Είναι θλιβερό αυτό που συμβαίνει, και ακόμη περισσότερο το γεγονός ότι γίνεται όλο και πιο συχνά. Δεν με εκπλήσσει που υπάρχει λογοκρισία απέναντι στις ερωτικές εικόνες. Πάντοτε υπήρχε μια απόσταση απέναντί τους και ίσως εδώ είναι που βοηθάει ο “καμουφλαρισμός” μέσω των χρωμάτων. Όχι με διάθεση να παραπλανήσει τον θεατή αλλά με σκοπό να του δείξει ότι ο ερωτισμός, η σεξουαλικότητα και το γυμνό σώμα είναι απολύτως φυσιολογικά, αποτελούν μέρος της φύσης μας και της ζωής, και δεν υπάρχει κανένας λόγος συνεπώς να τα κρύβουμε, ή να τα κατηγορούμε.
Περισσότερες πληροφορίες για την δουλειά της Kanaria http://kanariaroom.web.fc2.com/portfolio_kanaria.ht ml
Ακριβώς αυτό. Όταν φαντάζομαι τον κόσμο για εμένα δεν υπάρχουν όρια και ιεραρχίες. Όλοι ήμαστε κομμάτια της φύσης και ισότιμοι απέναντι σε αυτή. Οι κόσμοι που προτείνω στη δουλειά μου είναι όψεις του κόσμου που θα ήθελα να υπάρχει και στην πραγματικότητα. Με τη σιωπή, το όνειρο, την ανοχή στην κάθε είδους διαφορετικότητα ως προς την σεξουαλικότητα και την αγάπη που τους χαρακτηρίζει.
Συχνά εικόνες με ερωτικό περιεχόμενο κρίνονται αρνητικά και αποκλείονται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πιστεύεις ότι η λογοκρισία για το γυμνό και τον ερωτισμό εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμα και στον χώρο της τέχνης;
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
32 και αν ρώταγες, δεν καταλάβαινες, γιατί η θεωρία δεν υποκαθιστά δυστυχώς το βιωμένο. Τα 20, τα 25, τα 30 έχουν παρέα στην νιότη, την ανασφάλεια, τον φόβο, αργότερα ξέρεις, γνωρίζεις.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΑΔΟΥΛΗΣ γράφει η Μαρία Καραχρήστου
Υπάρχουν στιγμές όμως που κλείνω τα μάτια και θέλω να ξεκουραστώ στις αναμνήσεις εκείνης της εποχής, της εφηβείας, στο πρωτόγνωρο των καινούργιων ανακαλύψεων. Η πρώτη φορά στα πάντα, στο άγγιγμα, στο ταξίδι, στην οσμή στην γεύση, στο καρδιοχτύπι. Η πρώτη φορά : δαγκώνεις ένα φρούτο για πρώτη φορά, διαβάζεις ένα στίχο από έναν ποιητή που δεν ξέρεις και να ετοιμάζεσαι να πας ένα ταξίδι σε άγνωστο τόπο. Για πρώτη φορά.
May 10, 2019
«Μονολογώ αυτές τις μέρες, καθώς τρέχω να προλάβω τα πάντα που με κάνουν χαρούμενη.»
Στην πορεία αποκτάς αντισώματα. Αυτό είναι από τα σπουδαιότερα δώρα που φέρνει ο χρόνος , γιατί ο χρόνος φέρνει δώρα όπως η εμπειρία, η αυτοπεποίθηση, η σιγουριά, η τόλμη, η γνώση, πως αφού επέζησες από καταστροφές μπορείς να το ξανακάνεις, γιατί απλά ξέρεις τον τρόπο. Στο μέσον κάπου της ζωής, ευτυχισμένη-ος για εκείνα που έζησες και ευγνώμων γι’αυτά που θα ζήσεις υπάρχουν στιγμές που θες ν’αναπολήσεις την ανέμελη εποχή της εφηβείας που δεν ήξερες, όσο one after another
Τα κορίτσια του Γ. Χαδούλη είναι αγωνίστριες, όμορφες δυναμικές και σέξυ μέσα στα κομψά τους φορέματα. Κορίτσια που ονειρεύονται, γοητευτικά ερωτικές μαχήτριες, έτσι όπως θα’θελα να είναι τα κορίτσια. Κατοικούν σε χρώματα με σταθερή σίγουρη πινελιά σε μια Αθήνα κάτω από μια Ακρόπολη υπέροχα χρωματιστή, υπέροχα ασπρόμαυρη. Γιατί την αγαπάμε την Αθήνα στα δύσκολα και στα όμορφα της, είναι γκρίζα και ασπρόμαυρη και πολύχρωμη, ακριβώς όπως στις ζωγραφιές του Γιώργου. Ο Γ. Χαδούλης ζωγράφισε τα δικά του κορίτσια, εγώ συναντώ στις ζωγραφιές του τις φίλες μου. Με αγάπη αυτό το κείμενο στον Γιώργο Χαδούλη ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
33 και στα δικά μου τα κορίτσια, φίλες, αδελφές, πρότυπα και συνταξιδιώτισσες σε κάθε τρελόυπέροχο ταξίδι σαν Θέλμα και Λουίζ αλλά με HAPPY END στην αληθινή ζωή, γιατί Sorry… αλλά το αξίζουμε ! Στην Ελένη, Μαρία, Μάρι, Βάσω, Νίκη, Άλεξ, Μαντώ, Δήμητρα, Χρύσα, Χαρά, Έλενα, Paola, Αnna, Yianna, Lola, Κατερίνα, Σοφία.
Εγκαίνια: Πέμπτη 9 Μαΐου 2019, στις 19.30 Διάρκεια έκθεσης: 9 Μαΐου έως 1 Ιουνίου 2019 ΓΚΑΛΕΡΙ ΣΚΟΥΦΑ, Σκουφά 4, Κολωνάκι, 10673 – Τ.: 210 3603541 Ώρες λειτουργίας: Δευτ: 11:00-15:30, Τρ & Πεμ: 10:00-15:30 & 17:30-21:00, Τετ: 10:00-15:30, Παρ: 10:00-15:30 & 17:3020:00, Σαβ: 10:30-15:30 Ε-mail: info@skoufagallery.gr website: www.skoufagallery.gr
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
34
Αλίκη Παλάσκα Γράφει η Μαρία Καραχρήστου April 26, 2019
Λαμπερό Άστρο Λαμπερό άστρο, θα ’θελα να ’μουν σαν εσένα, ασάλευτος– Όχι σε αίγλη μοναξιάς να κρέμομαι ψηλά τη νύχτα Και να κοιτώ, με βλέφαρα πάντα ανοιχτά, Σαν καρτερικός, ακοίμητος Ερημίτης της φύσης Λαμπερό Άστρο – JOHN KEATS ΑΛΙΚΗ ΠΑΛΑΣΚΑ // MOVING WATERS // 11 Απριλίου – 18 Μαΐου 2019
Θα εστιάσω στην τοποθέτηση των έργων. Πίνακες και γλυπτά διαμορφώνουν πράξεις ενός έργου. Σε αυτήν την εγκατάσταση, αν δούμε τα έργα ως ένα έργο, έχουμε χαραγμένες τις διαδρομές με ανεπαίσθητο ή δυναμικό τρόπο, με αραιή μπογιά ή με μέταλλο. Παύσεις, αναπνοές και πάλι διαδρομές όπου συντελούνται ξεκάθαρα απεικονιστικά συμβάντα. Πράξεις ενός συγγραφικού ή θεατρικού κειμένου, γράφονται στο μετά. Το έργο της είναι ΕΚΕΙ ενώ το πραγματικό της έργο είναι το μετά ή το πριν. Με εντυπωσίασε αυτή η δυναμική. Το αληθινό έργο να υπάρχει πριν και μετά από το τώρα, το εμφανές. Το τώρα της να είναι η καταγραφή των συμβάντων ή το σχεδίασμα του μετά. Αυτή λοιπόν η εξαιρετική δυνατότητα ενός έργου, να υφίσταται δηλαδή χοροχρονικά σε δύο επίπεδα, το πριν και το μετά, είναι θεωρώ ένα σοβαρό σημείο που πρέπει να σταθούμε.
Σε δύο πράξεις, πριν και μετά.
Το έργο θα’πρεπε να μείνει στο μυστήριο του, αλλά έχω την ανάγκη να μπω μέσα και να το δω με τα δικά μου μάτια, εντελώς υποκειμενικά, όπως γίνεται κάθε φορά, σε κάθε έργο εικαστικό, συγγραφικό, μουσικό, θεατρικό, κινηματογραφικό, προσωπικό. Όταν αυτό ταιριάξει με το όραμα του καλλιτέχνη, είναι μια νίκη, δική μου, γιατί κατάλαβα, του έργου γιατί επικοινώνησε.
Το επίτευγμα στην συγκεκριμένη έκθεση της Αλίκης Παλάσκα, είναι η ανθρώπινη παρουσία και η κίνηση της , στην απουσία αυτής. Μπήκα σε ένα χώρο όπου στα μάτια μου διαδραματιζόταν ένα χορόδραμα ή ένα κείμενο με έκδηλη την σωματικότητα, στην απουσία αυτής.
Λαμπερό Άστρο [ οι διαδρομές της, καταγράφω τις κινήσεις της, μέσα από το ποιήμα του John Keats: ασάλευτος, να κρέμομαι ψηλά, βλέφαρα πάντα ανοιχτά, Τ’ ανήσυχα νερά, Ή να παρατηρώ, μα πάντα ασάλευτος, πάντα αμετάβλητος, Γερμένος, Να νιώθω, μέσα σ’ ανησυχία γλυκιά,
Έκφραση Γιάννα Γραμματοπούλου, Βαλαωρίτου 9α, Αθήνα Ο τίτλος της έκθεσης προέρχεται από το ποίημα του John Keats, Bright star.
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
35 Πάντα, Κι έτσι να ζω ατέρμονα— ή αλλιώς νεκρός, να σβήσω.]
Κι έτσι να ζω ατέρμονα— ή αλλιώς νεκρός, να σβήσω.
[Kαι όταν οι ευθείες καμπυλώσουν: εύκολα σαν διαδρομή, με το πινέλο στον καμβά, ή δύσκολα, λυγίζοντας το μέταλλο εκείνη φτιάχνει άστρα και σύμπαντα, σαν μια μελέτη αρχιτεκτονικής για να καλοδεχτεί τον μικρό της πρίγκιπα που ψάχνει το Άστρο του, την αλεπού που είναι σκύλος και το λουλούδι που έχει αντικατασταθεί με μπαλάκι του τένις, κοσμολογικές επεκτάσεις των σχέσεων, ανάμεσα σε καθημερινότητα και όνειρο.] Αργότερα διαβάζω το δελτίο τύπου και επιβεβαιώνω αυτό που είδα :
Λαμπερό άστρο, θα ’θελα να ’μουν σαν εσένα, ασάλευτος– Όχι σε αίγλη μοναξιάς να κρέμομαι ψηλά τη νύχτα Και να κοιτώ, με βλέφαρα πάντα ανοιχτά, Σαν καρτερικός, ακοίμητος Ερημίτης της φύσης,
Τ’ ανήσυχα νερά, καθώς τελούν το ιερατικό τους έργο
«Σχεδιάζω στον χώρο, ακολουθώντας την κίνηση του νερού. Μ’ αυτόν τον τρόπο δημιουργώ νέα τοπία. Η αίσθηση είναι ίδια μ’ αυτή που έχει κάποιος όταν κατά τη διάρκεια περιήγησης σταματάει απότομα γιατί συναντάει μία διάβαση ή την όχθη ενός ποταμού. Τότε διακόπτεται η κίνηση και ο χρόνος ξαφνικά αποκτά βάρος.» Η καλλιτέχνιδα μου στέλνει τις σημειώσεις της, για να διαβάσω το έργο ξανά, με τα δικά της μάτια αυτή την φορά, αφού έχω καταγράψει την εμπειρία μου, της το ζητώ έτσι να γίνει, για να δω αν είδα-ένιωσα αυτό που σκέφτηκε. Αντιγράφω λοιπόν από τις σημειώσεις της, παραθέτω φράσεις κλειδιά: «MOVING WATERS [1]
Πλένοντας κι εξαγνίζοντας τ’ ανθρώπινα ακρογιάλια, Ή να παρατηρώ το φρέσκο χιόνι: μάσκα απαλή Που έχει σκεπάσει τα βουνά και τους χερσότοπους– Όχι– μα πάντα ασάλευτος, πάντα αμετάβλητος, Γερμένος στης ωραίας αγάπης μου τ’ άγουρο στήθος, Να νιώθω αιώνια την απαλή του κίνηση, Αιώνια ξάγρυπνος μέσα σ’ ανησυχία γλυκιά,
Πάντα, πάντα ν’ ακούω την τρυφερή ανάσα της,
one after another
Το έργο Moving Waters σχετίζεται με τη κίνηση και χρησιμοποίησα σαν εκφραστικό μέσο τη γραμμή…Γλυπτικές μεταλλικές κατασκευές με ακρυλικά αντίγραφα από χαρακτηριστικά αντικείμενα -αποσπασματικές μνήμες από μία περιπλάνηση κατά τη διάρκεια της οποίας το πραγματικό συγχέεται με το φανταστικό… KINHΣΗ /ΣΩΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ[2]… Ανάμεσα στα 1840-1930 ο Delsart δημιούργησε ένα σύστημα όπου συνέδεσε τη χειρονομία με την έκφραση και την έκφραση με τη ψυχή… Αργότερα ο μαθητής του SteeleMcKaye όταν επέστρεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες δημιούργησε θεατρικά έργα στα οποία η ροή από ηχητικά κύματα ήταν ζωτικής σημασίας και οι διάλογοι σχεδόν τυχαίοι. Οι Αρμονικές του Ασκήσεις συνδέονταν με μία ροϊκή κίνηση του σώματος…Η Αρχιτεκτονική του ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
36 τοπίου προσεγγίζεται σήμερα με μεθόδους που απομακρύνονται από τα στερεότυπα του πράσινου, του ωραίου και του γαλήνιου.»
(Την ευχαριστώ την Αλίκη για εκείνο το πρωινό Σαββάτου που μου χάρισε μια βόλτα στον κόσμο των θαυμάτων της.) [1] John Keats poem ‘Bright star! ‘ [2] Incorporations, Hillel Swartz : The New Kinaesthetic of the Twentieth Century
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
37 παράγοντας οπές για να κοιτάξεις μέσα και να βγεις προς τα έξω.
SNEHTA TALK με τον Κωστή Βελώνη και την Φαίδρα Βασιλειάδου γράφει η Μαρία Καραχρήστου April 22, 2019
«Κοσμολογικές ανασκαφές: Πρακτικές της αρχαιολογίας στη σύγχρονη εικαστική πρακτική» 20/04/2019 – 20/04/2019, Snehta Residency Έχει μια υπέροχη λιακάδα, για ποιόν λόγο λοιπόν να πάω να παρακολουθήσω την ομιλία-συζήτηση ενός εικαστικού καλλιτέχνη, του Κωστή Βελώνη, σε ερωτήσεις της Φαίδρα Βασιλειάδου, ένα υπέροχο μεσημέρι Σαββάτου στις 16:00? Ίσως γιατί χρειάζομαι να βρω μεθοδολογίες για να ζω και οι δημιουργοί, αυτοί που περνούν τη σκέψη και τη ζωή τους μέσα στο έργο τους, μου δείχνουν τους τρόπους. Ειπώθηκαν πολλά, κατέγραψα αυτά που σε εμένα χρειάζονται. Θα μιλήσω απλά, σχεδόν απλοϊκά για έναν άνθρωπό που δεν είναι απλός, ούτε κατά διάνοια απλοϊκός, γιατί έχει επίγνωση της φθαρτής τραγωδίας του, αντιμετωπίζοντας την με χιούμορ και υλικότητα: Στα «μέσα του», στο στομάχι, στο στήθος, στη σκέψη (εσωτερικά) στα εργαλεία του και τα έργα (εξωτερικά). Εξερευνά τον εαυτό του one after another
Όλα αυτά έγιναν στη Snehta* και εκείνος καθισμένος σε ένα χωρικό contrast πλαίσιο με ένα ροζ καραμελένιο φόντο σε πίνακα και ροζ τριαντάφυλλα σε ένα μικρό τραπεζάκι δίπλα ενώ τα μάτια μιλούσαν τραγικά για το τραγικό και τα λόγια ζορίζονταν σαν συγκρατημένες κραυγές. Και όλο αυτό το σκηνικό υπέροχα ταίριαξε με αυτό που είπε πως προσεγγίζει την τραγωδία αρχιτεκτονικά, σε φιλική κλίμακα, ταυτίζοντας το πολιτικό με το προσωπικό έχοντας σαν πυξίδα την φράση: «N’αμφισβητούμε την ίδια μας την σοβαρότητα , δράμα και κωμωδία μαζί.» Και θα ξεκινήσω από το τέλος της συζήτησηςομιλίας, όπου πήγα και τον ρώτησα: Κωστή, πού βρίσκεται λοιπόν η λύτρωση? Το φως στο τούνελ? Είναι όλα χαμένα λοιπόν, από την τραγική ή όχι και τόσο, μοίρα του καθενός? Η επίγνωση, μου απαντά. Έχοντας επίγνωση ο άνθρωπος της τραγωδίας και της μοίρας του. Όχι με μοιρολατρικό τρόπο, αλλά αναγνωρίζοντας, παραδέχοντας σε αυτόν τα λάθη και τις αστοχίες του. Η ΜΟΙΡΑ και η αποδοχή της στην ΤΡΑΓΩΔΙΑ είναι από τις σημαντικότερες επισημάνσεις, στα λόγια του και κατά προέκταση στα έργα του. Γι’αυτό λοιπόν πηγές έμπνευσης είναι γι’αυτόν το κουκλοθέατρο και τα νευρόσπαστα. «Κάποιος το κινεί, είναι ευτυχισμένο μέσα από την υποταγή ενώ εμείς είμαστε δυστυχισμένοι μέσα στην πλασματική ελευθερία…Η ελευθερία ορίζεται διαφορετικά στον αρχαίο κόσμο και σήμερα». Αντιλαμβάνομαι, είπε τον κόσμο μέσα από την κατασκευαστικότητα του. Επισήμανε τους Προσωκρατικούς γιατί πρότειναν τρόπους ανάγνωσης του κόσμου. (μύθοι, πρακτικές) Στην πορεία της συζήτησης η μεγαλύτερη αναφορά ήταν στην αρχαιολογία και την ταύτιση της με την τραγωδία σαν μεθοδολογία. Δηλ. η ανασκαφή, η εκσκαφή, η φανέρωση των θραυσμάτων, πολύτιμα ευρήματα επίδειξης του σώματος (το φετιχιστικό μέλος που δοξάζουμε). Θραύσμα, τμήμα και η γοητεία του ατελούς. Εκσκαφή στο παρελθόν στο μέλλον ως καλλιτεχνική πρακτική: Οι κρύπτες που ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
38 φανερώνονται, ως αρθρώσεις του σώματος, του λόγου. Ποια είναι η δική μας μεθοδολογία για να φτιαχτούν οι αρθρώσεις, οι δομές του σώματος, του λόγου, μας ρώτησε εκείνη την ηλιόλουστη μέρα τοποθετώντας μας στο χώμα ως γλυπτό, από εκεί που ξεκίνησε για να φτάσει πιο ψηλά, στον ουρανό, σκαλί, σκαλί, ανάμεσα στο πολιτικό που είναι προσωπικό με ανθρώπους ανάμεσα, σαν το έργο που παρουσιάζει αυτόν τον καιρό στη Νέα Υόρκη με τον τίτλο: Life Without Tragedy, 2019 Commissioned by Onassis Culture in partnership with the New York City department of transportation’ s art program and the village alliance **
Life Without Tragedy, 2019 Commissioned by Onassis Culture in partnership with the New York City department of transportation’ s art program and the village alliance Photos from https://www.facebook.com/kostis.velonis
* H Φαίδρα Βασιλειάδου θα αναπτύξει ένα διάλογο με τον Κωστή Βελώνη γύρω από τις πρακτικές μιας ‘κοσμολογικής αρχαιολογίας’ στη σύγχρονη εικαστική παραγωγή. https://neon.org.gr/gr/exhibition/snehta-talk%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%BA%CF%89%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%B2%CE%B5%CE%BB%CF%89%CE%BD%CE%B7%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%B7%CE%BD%CF%86%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CF%81%CE%B1%CE%B2%CE%B1/ cover photo: courtesy E.Martinou
Life Without Tragedy, 2009 Ceramics , wood, acrylic 34 x 34 x 27 cm
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
39 Παρατηρώντας τα γλυπτά σου, η “κατάρρευση” μοιάζει να είναι πάντα μια ανοιχτή πιθανότητα.
JULIA GAULT γράφει η Μαρία Ξυπολοπούλου April 15, 2019
Το 2015, η Julia Gault βρέθηκε στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας. Κατοικώντας πάνω από έξι μήνες στην κορυφή μιας φαβέλας ανακαλύπτει και βιώνει καθημερινά τη ζωή στο βουνό. Αυτή η εμπειρία περιορισμών και δοκιμασιών του σώματος ενόψει της ακραίας κατακόρυφης ανάβασης επηρεάσει το σύνολο της μετέπειτα δουλειάς της. Επιστρέφοντας στη Γαλλία ξεκινάει μια σειρά από γλυπτά και εγκαταστάσεις μέσα από τα οποία επιδιώκει να εκφράσει τους προβληματισμούς της για τις έννοιες της ανύψωσης και της βαρύτητας, της ισορροπίας και της πτώσης αλλά και της σχέσης του ανθρώπου με τις φυσικές δυνάμεις. Η Julia Gault εμπνέεται ταυτόχρονα από τα φαινόμενα που αναπτύσσονται στο φυσικό περιβάλλον αλλά και από την παρέμβαση του ανθρώπου μέσω του “κτίζειν’’ στην φύση. Αυτό που την συναρπάζει είναι κυρίως τα “τρωτά” σημεία που δημιουργούνται σε φυσικά τοπία μετά από ισχυρά φυσικά φαινόμενα όπως είναι οι κατολισθήσεις ή οι χιονοστιβάδες. Στην πρόσφατη ατομική της οι προβληματισμοί γύρω από τα φυσικά φαινόμενα και την επίδρασή τους στα τοπία, εμπλουτίστηκαν από νέους άξονες όπως είναι αυτός της ανθρώπινης παρέμβασης και της επιθυμίας μας να ελέγξουμε τη φύση πολλές φορές χωρίς να προσπαθήσουμε την αφουγκραστούμε.
one after another
The end of the column (La fin de la colonne), 2016
The end of the column (La fin de la colonne), 2016“Brancusi’s mad desire was to set up on earth an endless column, an axis mundi capable of reaching the sky. The end of the column, resuming the principle of modules superimposed on each other, tends to show the limits of the erection of the material.” Materials: Debris bags, masonry sand, cleats Η ιδιότητα της βαρύτητας ξεκίνησε να απασχολεί την εικαστική μου έρευνα όταν βρέθηκα στο Ρίο Ντε Τζανέιρο πριν μερικά χρόνια. Κατά τη διάρκεια της εξάμηνης διαμονής μου στην Βραζιλία, επέλεξα να ζήσω στην κορυφή μιας φαβέλας. Πρόκειται για μια συνειδητή επιλογή που προέκυψε από την επιθυμία να εξασκήσω τις σωματικές και πνευματικές μου αντοχές. Για να φτάσω στο χώρο διαμονής, έπρεπε σε καθημερινή βάση να ανεβαίνω τα αμέτρητα σκαλιά της φαβέλας, να αναμετρηθώ λοιπόν με τον ίδιο μου τον εαυτό και το σώμα μου. Σε αυτή την ακατέργαστη σχέση με το κατακόρυφο τοπίο συνάντησα για πρώτη φορά τις αντιθετικές δυνάμεις μεταξύ ανόδου και βαρύτητας που ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
40 αποτελούν έκτοτε κεντρικό πυρήνα σε πολλά από τα γλυπτά μου. Η εμπειρία διαμονής μου στις φαβέλες αποτέλεσε την αφορμή για ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις που μέχρι σήμερα συνεχίζουν να τροφοδοτούν την εικαστική μου δουλειά. Πιο συγκεκριμένα, εάν κάτι μου έκανε περισσότερο εντύπωση είναι πως οι φαβέλες αποτελούνται από σπίτια χτισμένα παράνομα σε εδάφη ιδιαίτερα επικίνδυνα λόγω των απότομων μεταβολών που προκαλούνται από τις καιρικές συνθήκες (όπως παραδείγματος χάριν πλημμύρες, κατολισθήσεις κλπ. ). Παρότι λοιπόν οι κάτοικοι γνωρίζουν τους κινδύνους που θα αντιμετωπίσουν, αποφασίζουν να χτίσουν τα σπίτια τους εκεί καθώς δεν υπάρχει άλλη επιλογή γι αυτούς λόγω των οικονομικών δυσκολιών. Η αναζήτηση σταθερότητας μέσω των ανθρώπινων κατασκευών σ ένα ασταθές φυσικό περιβάλλον κέντρισαν το ενδιαφέρον μου από την πρώτη στιγμή. Το τραγικό γεγονός της κατολίσθησης και της καταστροφής ενός σπιτιού στις φαβέλες λόγω της έκρηξης ενός σωλήνα νερού που υπάρχει κάτω από το έδαφος, υπήρξε αρκετό για να στρέψει την προσοχή μου προς την ταραχώδη σχέση ανάμεσα στο νερό, τη γη και την ιδιότητα της βαρύτητας. Οι αντιθέσεις κυριαρχούν στο καλλιτεχνικό σου έργο : κάθετοι – οριζόντιοι αξονες (La croix – The cross, 2015), υλικότητα – ευστραυστότητα (La Sainte Victoire, 2015), η αίσθηση του απείρου και άλλοτε η αέναη επανάληψη (Zero, 2012, Couleur du temps – Color of time, 2014).
carved in a cross, is here ambiguous: between the religious cross and the cross marking a path. Installed on the wall, they draw a diagonal that starts from the horizontal of the ground to reach the heights of the vertical corner. The installation draws a triangle that refers to the schematic drawing of a mountain. Υπάρχει πάντα μια ένταση στα έργα μου: αυτό εντοπίζεται κυρίως ανάμεσα σε μια φόρμα που βρίσκεται σε επισφαλή ισορροπία, που ενώ βρίσκεται σε κατακόρυφη θέση, δημιουργώ συνθήκες που αφήνουν ανοιχτό το γεγονός ώστε ανά πάσα στιγμή τα πάντα να μπορούν να αλλάξουν, και να βρεθεί σε οριζόντια θέση. Η εγκατάσταση The cross (2015) αποτελεί ακόμη ένα έργο εμπνευσμένο από την διαμονή μου στο Ρίο. Βασικό υλικό για την δημιουργία του έργου υπήρξαν οι πέτρες που ανακτώνται από ένα ρεύμα στο λόφο Corcovado όπου βρίσκεται το άγαλμα του Χριστού Λυτρωτή. Για πολλούς το συγκεκριμένο γλυπτό που παρουσιάζει το Χριστό με ανοιχτά τα χέρια να καλωσορίζει τους επισκέπτες στην πόλη, αποτελεί το απόλυτο θρησκευτικό σύμβολο. Το δικό μου ενδιαφέρον επικεντρώνεται στη σημασία που έχουν αυτές οι πέτρες που κατεβαίνουν από το βουνό μέσα από τη ροή του ρεύματος ως κομμάτια του βουνού, στοιχεία δηλαδή της αποσύνθεσης ενός φυσικού τοπίου που αντιπαραθέτω με την εικόνα των χιλιάδων προσκυνητών και τουριστών που ανεβαίνουν το ίδιο βουνό με σκοπό να φτάσουν στην κορυφή και να συναντήσουν το άγαλμα του Χριστού.
The cross (La croix), 2015
“ The installation The cross speaks of opposing forces and movements of verticality. The stream stones descend the Corcovado. The Corcovado, dominated by Christ, is an important place for Catholics and tourists who climb the mountain to reach the summit, like a pilgrimage.The stone, one after another
La Sainte Victoire, 2015
“This installation talks about the fire that took place on the Sainte Victoire mountain in 1989 and which ravaged thousands of hectares. From burned ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
41 branches, a form erected with fragility, little by little, by very weak points of contact between the woods. A precarious balance for this fragile structure that rises from itself and from which emanates a disturbing energy. The outline of the mountain is outlined in space. The whole is sprinkled with ashes.” Η εγκατάσταση La Sainte Victoire(2015) έχει ως αφετηρία τις φωτογραφίες που βρήκα από την πυρκαγιά που έλαβε χώρα το 1989 στο βουνό Sainte Victoire, η οποία κατέστρεψε χιλιάδες εκτάρια δασικών εκτάσεων. Σε αυτό το έργο, το ενδιαφέρον μου επικεντρώθηκε στο να ξεκινήσω από ένα νεκρό αδρανές και οριζόντιο πρωτογενές υλικό όπως τα κλαδιά των καμένων δέντρων και να προσπαθήσω να σχεδιάσω στο χώρο ένα πρότυπο βουνού χρησιμοποιώντας τα σημεία της επαφή μεταξύ αυτών των κλαδιών. Η ιδέα ήταν να δώσουμε πίσω σε αυτό το νεκρό υλικό μια ενέργεια, αυτή της ανόδου και πάλι σε ένα χώρο με σκοπό να αλλάξει η κατάστασή του. Η σειρά Out of reach, stand up – Hors de portée, tenir debout (2016) είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της επιθυμίας σου να αναδείξεις τις αδυναμίες της ύλης και την ευθραυστότητα αντικειμένων που είναι γνωστά για την χρηστικότητά τους.
Stand up (2016), Hollow porcelain
“The vertical posture of man is very singular, but it is also a constant struggle against gravity. When standing is no longer easy, a cane, as an object in extension of the body, is a considerable support. This installation is made up of rods of different shapes, hollow porcelain, deposited in space.”
one after another
Out of range (2016), Hollow porcelain, copper nail
“Usually, in gyms, they allow a body to climb, to gain height. Here in fine porcelain, they become impassable and speak of heights as an inaccessible space. To practice these objects of a precious fragility, we should not weigh anything, tending to immateriality.”
Κοινό χαρακτηριστικό των δύο έργων αποτελεί η διαδικασία δημιουργίας τους που είναι η χύτευση αντικειμένων, γνωστά για την πρακτική τους χρήση, και η μετατόπιση του ρόλου τους μέσα από το υλικό της πορσελάνης, γνωστό για την εύθραυστη φύση του. Μέσα από την εγκατάσταση Out of range, stand up (2016) θέλησα να αναφερθώ στην ευθραυστότητα της κατακόρυφης στάσης του ανθρώπινου σώματος που σε κάποιο σημείο της πορείας της ζωής μας παύει να υπάρχει χωρίς την υποστήριξη που προσφέρει το μπαστούνι. Εδώ σε κοίλη πορσελάνη, το αντικείμενο – μπαστούνι γίνεται πλέον εύθραυστο με αποτέλεσμα η πρώτη λειτουργία του για την οποία είναι και γνωστό να απορρίπτεται. Το δεύτερο γλυπτό – αντικείμενο αποτελεί ένα σχόλιο στην επιθυμία του ανθρώπου να ανέβει ψηλά, να φτάσει σε ύψη που είναι ξένα και άγνωστα σε αυτόν. Πρόκειται λοιπόν για ένα σκαλοπάτι ορειβασίας φτιαγμένο από πορσελάνη ανατρέποντας και σε αυτή την περίπτωση λοιπόν την πρώτη του χρήση που θα ήταν να βοηθήσει τον ορειβάτη στην αναρρίχηση. Η αναρρίχηση συνήθως επιτρέπει σε ένα σώμα να σηκωθεί. Εδώ είναι απίθανο.
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
42
Where the desert will meet the rain, 2018, Earth of raw faience, rainwater
The main characteristic of water is its fluidity, its permanent movement. Almost uncontrollable, it is often at the origin of fragility of matter, its disintegration. Where the desert meets the rain is an installation composed of fifteen sculptures on the ground. After molding a bottle of water fountain, the forms were drawn in earth red earthenware dried, but remained raw.Week after week, the rainwater was collected on a field of land, and was poured into the bottles. Gradually, the earth remoids, weakens, collapses and releases the water that the molded object is supposed to contain. Water makes its informality to this earthen form. This piece evokes the complex and tumultuous relationship between water, earth and gravity. Η ευθραυστότητα γίνεται αντιληπτή και στη σύν θετη σχέση νερού και γης (Où le désert rencontrera la pluie – Where the desert will meet the rain, 2018 Onde de submersion – Wave of submersion, 2019). Στη πρόσφατη ατομική έκθεση Wave of submersion (2019) επέλεξα να αναφερθώ στην επιθυμία του ανθρώπου να ελέγξει την ύλη κάνοντάς την στατική, μια επιθυμία ενάντια στη φύση. Το νερό είναι για μένα ένα ισχυρό σύμβολο του αδάμαστου χαρακτήρα της φύσης. Η κατάστασή του χαρακτηρίζεται από την ρευστότητα και την μόνιμη κίνηση. Αποτελεί συχνά την προέλευση της αδυναμίας σύγκλισης ανάμεσα στα φυσικά τοπία και τις αρχιτεκτονικές κατασκευές. Αυτή η ένταση ανάμεσα στην ανθρώπινη θέληση να ελέγχει το υλικό και μια φύση σε μόνιμη κίνηση βρίσκεται στην καρδιά των νέων έργων που παρουσίασα τον Φεβρουάριο του 2019, στα οποία οι σχέσεις κυριαρχίας μεταξύ των υλικών μπορούν να αντιστραφούν ξαφνικά και one after another
όλα μπορούν συνεχώς να αλλάξουν. Στο έργο Where the desert will meet the rain (2018), ο θεατής κινείται ανάμεσα σε διαφορετικά δοχεία νερού (φουσκωτά δοχεία, μπουκάλια, δοχεία ποτίσματος) τα οποία κατασκεύασα χρησιμοποιώντας πηλό που παραμένει ωμός. Αυτή η πορώδης υλικότητα δημιουργεί μια αντίθετη λειτουργία αυτών των αντικειμένων καθώς, γεμάτη με νερό, η γη μετατοπίζεται, εξασθενεί και η μορφή καταρρέει με το δικό της βάρος. Τα αντικείμενα- δοχεία, διατεταγμένα σε γαλβανισμένα χαλύβδινα ράφια, καταλαμβάνουν χώρο ανάμεσα σε ένα αυστηρό πλέγμα που απλώνεται οριζόντια και κάθετα. Το μοτίβο του πλέγματος με ενδιαφέρει γιατί συμβολίζει για μένα την ανθρώπινη αυστηρότητα. Το βρίσκουμε στα αρχιτεκτονικά σχέδια των πόλεων και των κτιρίων αλλά και στα υλικά δόμησης. Στο δωμάτιο λοιπόν ο θεατής έρχεται αντιμέτωπος με μια ακόμη αντίθεση που δημιουργείται ανάμεσα στα τέλεια γεωμετρικά σχηματισμένα ράφια και την φθορά των πήλινων κατασκευών-δοχείων.
Hors sol, 2019, Earth of raw faience, rain
Ο χρόνος είναι ένα στοιχείο που επαναλαμβάνεται στη δουλειά σου. Πρώτα, το συναντάμε στο Zero (2012), μια εγκατάσταση που μιλάει για το πέρασμα του και το πώς επιδρά στην μορφή και τις φόρμες. Στη συνέχεια, στην περίπτωση της ταινίας The Wearer (2015), όπου ένας άνδρας φορτωμένος μ’ ένα σακίδιο γεμάτο τούβλα ανεβαίνει σε ατελείωτες σκάλες, ο θεατής τοποθετείται σε ένα άχρονο περιβάλλον και παρακουλουθεί μια “συσυφική” επαναλαμβανόμενη ενέργεια. Τέλος, στα έργα της πρόσφατης ατομικής έκθεσης Hors sol (2019) και Break Point (2019) ο χρόνος έρχεται να ενταχθεί σ’ αυτά μ’ έναν διαφορετικό τρόπο.
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
43 Ο χρόνος είναι μια σημαντική παράμετρος στην εξέλιξη της μορφής των έργων μου. Η μη αναστρεψιμότητα της ροής του και της επίδρασης που ασκεί στο υλικό είναι ένα στοιχείο που με ενδιαφέρει και με γοητεύει στη διαδικασία της δουλειάς. Η αποσύνθεση ενός υλικού για μένα δεν είναι απαραιτήτως αρνητική, αντιθέτως, εντοπίζω σε αυτή θετικά στοιχεία. Στο πρόσφατο γλυπτό Hors Sol (2019) που επέλεξα να τοποθετήσω στον κήπο του εκθεσιακού χώρου, ο χρόνος και οι καιρικές συνθήκες αλλάζουν σταδιακά τη μορφή μέχρι που αυτό καταρρέει εξολοκλήρου και γίνεται ένα πλέον με το έδαφος. Ο απρόβλεπτος χαρακτήρας της εξέλιξης των έργων μέσα σ’ ένα χρονικό διάστημα, πιστεύω κάνει τον θεατή να θέλει να είναι παρόν τη στιγμή εκείνη όπου η φόρμα θα αρχίσει να αλλάζει και το υλικό με τη σειρά του να αλληλεπιδρά με το περιβάλλον ή με κάποιο άλλο στοιχείο του έργου. Στη βίντεο-εγκατάσταση Break Point θέλησα αναφερθώ σε αυτή την κατάσταση μέσα από την προβολή μιας σειράς από ερασιτεχνικά βίντεο που συνέλεξα ύστερα από διαδικτυακή έρευνα και δείχνουν στιγμές κατολισθήσεων. Επέλεξα να δείξω μόνο την στιγμή της αναμονής και να σταματήσω την ροή όταν πλέον αρχίζει να εξελίσσεται το φυσικό φαίνομαι με σκοπό να εστιάσω στην ένταση όπου κάποιος αισθάνεται όταν μια φόρμα μπορεί να σπάσει ανά πάσα στιγμή. Η δημιουργία της αίσθησης απογοήτευσης στον θεατή που αναμένει με περιέργεια να δει την στιγμή της κατάρρευσης, αποτελεί για μένα ένα τρόπο αμφισβήτησης της γοητείας που ασκούν αυτά τα φαινόμενα στον άνθρωπο. Είναι εντυπωσιακό πόσα βίντεο μπορεί να εντοπίσει κανείς στο διαδίκτυο και πόσο μεγάλη είναι η επιθυμία αυτών που βρίσκονται πίσω από την κάμερα να αποτυπώσουν την στιγμή της συντριβής.
Περισσότερες πληροφορίες για την Julia Gault : http://juliagault.com/
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
44
Ellie Antoniou April 4, 2019 A monograph by Dionisis Christofilogiannis
Dionisis Chistofilogiannis: Hi Ellie, I would like to ask you to talk briefly about your biography. Ellie Antoniou: Hello, thank you for having us here today. My name is Ellie Antoniou and I am currently living in London. I am in my first year of my Masters Degree in Sculpture at the Royal College of Art, for which I got I one year scholarship from NEON. I spent the previous school year (2017-2018) in Athens, taking a break from London and initiating ERGO Collective, for which I hold the position of cofounder along with Antonia Economo, as well as curator.
Before that, I did my Bachelors Degree at Goldsmiths University of London, on Fine Art and History of Art. In 2013, I attended the Foundation Course in Art and Design, at Camberwell College of Arts, London. In the past two years I have participated in another four exhibitions with the same group as this show: Clementine Bruno, Ruyin Nabizadeh (artists), Adele Koechlin, Julia Thoma (The Gold Figure) in London, as well as Paris and Basel, while in during the young life of our ERGO Collective, I have curated and participated as an artist to another six shows, of more collaborative and event based nature than the shows done with The Gold Figure.
one after another
Installation view Flick Ratio: Degenerative Origins Between the Third Possibility @ Space52, Athens
DC: How would you describe your work? EN: Currently being in a transitional and explorative state, I find it difficult to define the nature of my practise. It could potentially fall under ‘digital/virtual sculpture’, which would engage within a dialogue between the virtual and the physical. I say a transitional state, considering that I have been mostly interested in the idea of our relationship to our surrounding environment and the landscape. However recently my focus has shifted to the human figure and more specifically, to the virtual body. Inspired by Bruno Latour’s Politics of Nature; How to Bring the Sciences into Democracy1 and Timothy Morton’s term of ‘ecomimesis’2, since 2017, I have been working within 1 2 the context of my personal cli-fi (climate fiction); an ecological dystopia of the future, when people live under earth due to intense heat and winds. The first piece within this terrain and still one of my favourite, was Overnature, 2017; a seven minute CGI (computer generated image) film with sound by Milad Halvaei and narration by Catarina Dos Santos, map projected on a 2.5 meter steel curve mounted on the wall. While the visuals were a long horizontal shot of an artificial horizon line in a desert, the narrator, a youth of the future, explains the state of her times, when latest technology is used to simulate the experience of the horizon, something that her people have lost by living under earth. Today, intrigued by 3D body scanning, I am exploring the idea of what it means to be a sculptor, a greek sculptor, in 2019 with so much experience in the digital world. Inspired by the characteristics of the world in Underature, I tried ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
45 to imagine the future of sculpture and due to difficulty of transpiration, it seemed most probable that sculpture would go all digital; holographic. It is in this context that I am working currently. In effort of this far future of sculpture, I have gone back to the origin of sculpture for Western Culture and my own country. As you will see in both videos of the exhibition, I have tried to simulate my life experience of sculpture; in other words, marble figures against a blue sky. The process of 3D scanning however, have raised further questions in my head concerning what it means to have a virtual self; to have a 3D digital copy of your form. It is on this note, that I collaborated with the filmmaker Christos Adrianopoulos for the film shown in this exhibition: SenseTheDifference, 2019, as well as materialised by the choreographer Antonia Economo and the performers: Iraklis Kotsarinis, Periklis Skordilis, Xenia Stathouli and Xenia Tabourlou, for the activation of my piece Quarry_2130, 2019, an automated machine programmed to simulate the hand gesture of a hand during a 3D scanning process.
2
Emmanouil Aretoulakis, “Morton Timothy, Ecology: Without Nature. Rethinking Environmental 2 Aesthetics.,” Synthesis: An Anglophone Journal of Comparative Literary Studies, no. 1 (2008): , doi:10.12681/syn.16693. DC: How you experienced the fact you exhibit in Athens a body of your work/research of the last months in London? EA: Currently based in London, it is always a thrill to be exhibiting in my own city as a way to keep up with the art scene here, as well as seeing peoples responses to work that has been made in a different context. This time was especially important, with the two pieces I showed being inspired by Ancient Greek sculpture. I was anticipating since London, peoples’ reaction and thoughts on this digital take of the notion of sculpture and I was thus, very happy to see its appeal to the crowd. At the same time, our series of shows with this group revolving around the idea of dislocation and exhibiting in each of our hometowns, put an extra value to this show for me, considering I was the host this time. Even though we only had a few days to finalise the works and set up, it was such a fulfilling experience to be working with local carpenters and makers. It is also the first time to be working in such a big space and though terrifying at first, given that we are only three artists, I am very pleased with the result of the show and looking forward to our next exhibition. DC: What is your view from the front? Do you have specific projects or goals that you are looking for in the near EA: This question we would like to reply as a group. Taking upon the your offer for the one month residency for space52, we have already started preparing for it and its consequent show: ALL DRESSED UP AND NOWHERE TO GO: THE SYMPOSIUM by THE THIRD POSSIBILITY
Installation view Flick Ratio: Degenerative Origins Between the Third Possibility @ Space52, Athens 1
Feliu López I Gelats, “Latour, Bruno (2004). Politics of Nature. How to Bring the Sciences into 1 Democracy,” Papers. Revista De Sociologia 82 (2006): , doi:10.5565/rev/papers/v82n0.2054. one after another
Revisiting the term ‘symposium’ and in fact its etymology: late 16th century (denoting a drinking party): via Latin from Greek sumposion, from sumpotēs ‘fellow drinker’, from sun- ‘together’ + potēs ‘drinker’, collectivity and crowd dynamic is key to our proposed project. We are considering the symposium’s multiple possible roots from ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
46 various layer of origins: our research dating back to the Elefsinian Mysteries. Thus, the part of our title, ‘all dressed up and nowhere to go’, represents this regroupment of artworks as actant, waiting to be seen or looked at by an audience (or themselves), in an intertextual play (dialogue), engaging the works themselves, the artists, the audience and the space. To quote Ina Bloom essay “Media Animism: Rachel Harrison’s Living Images” : “Whenever you look there is appeal and beckoning, instruction and admonishment, a perpetual “look at me” as well as “do you see what I am seeing”1. Considering the symposium as a celebration, we thought of this form as a possible articulation for the show; this celebration forms through a set of sequences; a degenerative structure of distinct genres and forms of representation taking place in various locations and including different artistic practices. The project will aim to unfold a mode existence as being a state of ‘becoming’, a state when artworks become’ ‘alive’ differently, and thus in opposition to static modes of representation. Further from being a mode of existence materialized through the work themselves it will be emphasized by the core of the project itself as laying the ground for a non-conventional curatorial engagement. Thus, ‘All dress up and nowhere to go’, assembles a shortlived, yet ever evolving and malleable set of events.
https://www.ellieantoniou.me/ https://www.facebook.com/events/407880629780589/
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
47
Ruyin Nabizadeh March 18, 2019 A monograph by Dionisis Christofilogiannis
knowledge or rather experience of places we were going to engage with. Alongside my artistic practice, and soon after finishing my foundation at Cambridge School of Visual and Performing Arts, I engaged with more curatorial practices and in 2014 won the British Council grant to tour LongPlayer project, an art piece composed by Jem Finer that was commissioned by the Artangel for the new millennium and is ongoing for this millennium! Touring Longplayer to nine different across Iran for one year and working with independent spaces. Since early last year I’ve been working collaboratively on two projects with Clementine Bruno, one of them was exhibited recently in Paris at Sans titre. DC: How would you describe your work?
Dionisis Chistofilogiannis: Hi Ruyin, I would like to ask you to talk briefly about your biography. Ruyin Nabizadeh: It’s a pleasure! Thank you so very much for giving us such an amazing time and space to be showcasing
Installation view Flick Ratio: Degenerative Origins Between the Third Possibility @ Space52, Athens
alongside one another in Athens and the chance to be meeting you. I’m currently based in London and in my final year of MA in sculpture at Slade School of Fine Art, UCL. From 2016 I’ve been working closely with the Gold Figure, a collective of two curators Adele Coachline and Julia Thoma which have helped put together exhibitions with Ellie Antoniou, Clementine Bruno. Touring our each other’s hometowns which gave an interesting, quasi-speculative/ fictitious mode of working since I’ve know Ellie and Clementine from early years of bachelor’s studies at Goldsmiths, so it’s been almost working with perhaps a second-hand one after another
Installation view Flick Ratio: Degenerative Origins Between the Third Possibility @ Space52, Athens
RN: Practicing in the field of visual culture, and having been operating in two different sociopolitical economies, it has become more and more important to me to work in and around grappling with the ways in which visual informations are firstly inscribed and reinscribed but also how they reimpose modes of subject formations within the wider society. Thinking of visual culture and its ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
48 mode of production as a way, perhaps could be argued, to contaminate and infect such tightly knitted structures of knowledge production through audio visual practices, although formal and informal art institutions, specially in postsecular societies, represent a great deal of appetite for this parasitic and rather fluid mode of interpretation and manifestation. During my research I became more focused towards the notion of hospitality, widely scrutinised by Jacques Derrida in his book Of Hospitality . 1 Looking at hospitality and what it stands against and in fact holds and carries with itself as opposed to what it offers to provide, namely of hostility, I was interested to draw on a wider scope of friend and foe; its implicit parameters of inclusion and exclusion that was also very proximate in what I knew from geopolitics of Greece and through my friendship with Ellie over the past years. Almost as a border which in itself then provides a space and a notion that is at once constructed with its own polar negations, or rather the utmost point of extremity which blurs its borders. Working with familiar objects and what they connote in our collective memory, such as serving tables, molded jellys, velvet cushions, etc. I’m drawn to the extremity where these objects and form no longer correspond to their expected affect of emphatic materiality. By that I mean the point or as a plane of coexistence how such recognisable universal signifiers could be freed and activated in a noncommittal fashion as to be functioning in a lateral and non-hierarchical structure of themselves. Collapsing of binaries of what kind of object carries cultural capital in terms of objects versus images. Recently crucial in this constellation, is conventional relation between objects of interpretation in interdisciplinary art practices that of the viewer, which for me refers back to subject formation through interpretation of visual information. In the show there were distinct forms, or I hope them to be, as recognisable as in our collective memory and perhaps more loosely formal substitute, a kind of stand-ins, supplementing figurative rendered abstracted, like the hair line that for me resonate with the title I reply: by I want him to know (that) I wai him to know; him to know; they saw it in a dream which was a collective title from our previous show in London at one after another
59 Old Bethnal green. Perhaps a linguistic sense where there are multiple known things in play and also something more affectual and transient where the relation of sound and image of the words merge and are disseminated only to mimic the meaning without being bound to grammatical logic. In a similar vein and close to rethinking of Xenofeminism questioning of the very hegemony of the disc ursive take on dualism and 2 working a possible immersion of non-human and non-animal thingness, the mode of actualisation of these forms, images and object are at stake. The relation between those that are made through more traditional techniques and their immediacy or translation and those that are translated and reconfigured through machinic and computer matrix, hierarchical relation between digestion versus machinic processes, machine versus nature and nature versus human.
Installation view Flick Ratio: Degenerative Origins Between the Third Possibility @ Space52, Athens
DC: How you experienced the fact you exhibit in Athens a body of your work/research of the last months in London? ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
49 RN: It is so thrilling and almost a little scary working towards showing works made for places that I’ve had a certain affinity with because of my friends and people that I closely work with, getting to know their custom and living with their stories of those places, almost constructing something new that exists between us, somewhat similar to recalling lyrics of a song with one of your friends; seeing where you both stand. But better yet, we get to go back in time and live it anew! So Athens, in so many ways a lot for me, not only because of its similarities with my own city, Tehran, its people, urban design, its economical situation and exactly being not that. On the other hand it’s been immensely inspiring how visitors picked up various areas of interest with a high consciousness regarding their origins, how they are made and the fact that were are currently on a visit middle of our studies and what this showcasing meant for both of us and specially the young public which gave a real and fresh perspective on speculating and reading about Greece but more specifically the recent interest in Greece as a bristling art scene. So all in all it was such a mega tese to be meeting such a place and its people for as long as we did! DC: What is your view from the front? Do you have specific projects or goals that you are looking for in the near
in an intertextual play (dialogue), engaging the works themselves, the artists, the audience and the space. To quote Ina Bloom essay “Media Animism: Rachel Harrison’s Living Images” : “Whenever you look there is appeal and beckoning, instruction and admonishment, a perpetual “look at me” as well as “do you see what I am seeing”1. Considering the symposium as a celebration, we thought of this form as a possible articulation for the show; this celebration forms through a set of sequences; a degenerative structure of distinct genres and forms of representation taking place in various locations and including different artistic practices. The project will aim to unfold a mode existence as being a state of ‘becoming’, a state when artworks become’ ‘alive’ differently, and thus in opposition to static modes of representation. Further from being a mode of existence materialized through the work themselves it will be emphasized by the core of the project itself as laying the ground for a non-conventional curatorial engagement. Thus, ‘All dress up and nowhere to go’, assembles a shortlived, yet ever evolving and malleable set of events. 1 Derrida, Jacques, and Anne Dufourmantelle. Of Hospitality. Stanford, CA: Stanford University Press, 2000. 2 Hester, Helen. Xenofeminism . Newark: Polity Press, 2018.
RN: This question we would like to reply as a group. Taking upon the your offer for the one month residency for space52, we have already started preparing for it and its consequent show: ALL DRESSED UP AND NOWHERE TO GO: THE SYMPOSIUM by THE THIRD POSSIBILITY Revisiting the term ‘symposium’ and in fact its etymology: late 16th century (denoting a drinking party): via Latin from Greek sumposion, from sumpotēs ‘fellow drinker’, from sun- ‘together’ + potēs ‘drinker’, collectivity and crowd dynamic is key to our proposed project. We are considering the symposium’s multiple possible roots from various layer of origins: our research dating back to the Elefsinian Mysteries. Thus, the part of our title, ‘all dressed up and nowhere to go’, represents this regroupment of artworks as actant, waiting to be seen or looked at by an audience (or themselves), one after another
https://www.thegoldfigure.com/ruyin-nabizadeh https://www.facebook.com/events/407880629780589/
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
50
Clémentine Bruno
my studies in the UK I was based in Paris. As regarding my professional career, we recently had series of group shows with Ellie Antoniou and Ruyin Nabizadeh in collaboration with two curators: Adèle Koechlin and Julia Thoma (The Gold Figure). It is those nomadic set of exhibitions, (London/ Paris / Basel) that lead us to organize the show in Athens at Space 52 last February. Lately we have been collaborating Ruyin and myself for an exhibition in Paris organized by Marie Madec (Sans-Titre, 2016), which enabled us to show our installation Plotting the Thinginess of the Thing (2018).
March 6, 2019
DC: How would you describe your work?
A monograph by Dionisis Christofilogiannis
I reply; by want him to know (that) I wai him to know; to know; they saw it in a dream, Plaster and wood, 2018. Image by Suleika Müller. Installation view Flick Ratio: Degenerative Origins Between the Third Possibility @ Space52, Athens
Dionisis Chistofilogiannis: First of all, thank you for taking the time to do this interview. We meet in Space52 in your exhibition and I would like to ask you to talk briefly about your biography.
Clementine Bruno: Hello, I am delighted and thanks for having us today. To give you a brief introduction I am currently finishing a Master in Art (Painting practice) at the Slade School of Fine Art in London, a city in which I also fulfilled my Bachelors Degree, in History of Art and Fine Art practice, at Goldsmith University until 2017. Before engaging one after another
CB: I generally struggle with the conception of painting as being what closely link a singular author to its production of marks, as original traces of an artistic activity, what Isabelle Graw conceptualise as indexicality1. When confronted to the production of images in that specific field, I find it rather easier to think that somehow, those images already exist as model, as generic pictures, waiting to be repeated by different individuals within different context. What I mean here is that every image already exists as representations of a representation from their own subject matter within various historical/cultural contexts. Those signs produce within the paintings, thus, referring back to their author (the artist), and back to their qualities as pre-existing images of our cultural landscape, made visible through their forms and content. It is like the simulacrum effect, which creates invisible quotations to other pre-existing cultural referent, and it creates for David Joselit a kind of spatialscoring, through this emergence of new conditions for contemporary painting2. Thus, those images are part of a collective imaginary and cognitive experience of intense circulation of images, which painting mimics through an appropriative method. Office paintings, enters that discourse by underlining the quality of images as being preindividual source of information, linked to ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
51 linguistic forms. In that sense, I am putting in relation ‘an in-between’ of writing3 with the process of painting. It is very much the core of my current research, to understand how painting can be similarly associated within linguistic forms, which images performs under the attitude of signs, stimulating a awareness and underlining the arbitrary relationship between the real and the signifier.
casual, warm or welcoming. In that sense, they are two opposite poles of direction that meet in their description of a possible interpretation of time, embedded in effects of a durational routine. Yes, that is what I intended, to lead you on thinking about what the effect of a repetitive time means, to you, to people in general… Thus, you can understand Office paintings, as a grammatical constellation of images, a non-linear alphabet that engage the viewer in a semiotic subjective game, which signs are waiting to be looked at. 1 Isabelle Graw, Daniel Birnbaum, and Peter Geimer, Thinking through Painting: Reflexivity and Agency beyond the Canvas, (Berlin: Sternberg Press, 2014) 2 Joselit, David. ‘Marking, Scoring, Storing, and Speculating (on Time)’ in Painting Beyond Itself: The Medium in the Postmedium Condition. Berlin: SternbergPress, 2016. 3 Gilles, Deleuze and Félix Guattari, Réda Bensmaïa, and Dana B. Polan. Kafka: Toward a Minor Literature, (Minneapolis: University of Minnesota Press, 2016) DC: How you experienced the fact you exhibit in Athens a body of your work/research of the last months in London?
As a bigger picture, Office paintings is presented within an installation which use a curtain to emphasize further on the performative aspect of language, and means to communicate without transcendence. Thus, the installation vocalises the rhetoric relationship between an image and language, which paintings presented on a stage, shouts at each others: it’s like a theatrical scene of communication, between this system, the space and the viewer. As for the choice of the title, which is always a manner to drive and hold all of these ideas together by shadowing back to this interplay between words (the title) and a picture (the installation), I liked the idea of a complete misunderstanding between what you conceive as an office (a cold, corporate, objectified, goal oriented) space and those paintings as intimate, one after another
CB: Space 52 as a location offered so many possibilities on how to show works, but also on appropriating the space for making a specific in situ installation, it was thus thrilling to organise this show. I personally have never been to Athens before, so it was hard to project myself before hands. However, it may seems purely formal, but having to travel there from London offered an interesting set of restrictions on how to conceive theelements of the show, which is always an interesting motor for making work.
Thus, you don’t start from zero but with a set of imposed rules, which have to be ‘transcended’.I was really curious to see how people would response to works presented, which is always different in any situation. In that case, I appreciated the implication and care some people took when encountering the show: engaging with the tempo of the exhibition as offering an inexhaustible shift from state to state. It also ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
52 seems that Athens offers a very interesting horizon for welcoming young art scene. Not carrying about hierarchy, the city has a very horizontal vibration toward knowledge; at least it was my impression. DC: What is your view from the front? Do you have specific projects or goals that you are looking for in the near future?
lived, yet ever evolving and malleable set of events. 1 Ina Bloom’s text “Media Animism: Rachel Harrison’s Living Images” in Art and Subjecthood: The Return of the Human Figure in Semiocapitalism, (Berlin: Sternberg Press, 2012), p. 68
CB: This question we would like to reply as a group. Taking upon the your offer for the one month residency for space52, we have already started preparing for it and its consequent show: ALL DRESSED UP AND NOWHERE TO GO: THE SYMPOSIUM by THE THIRD POSSIBILITY Revisiting the term ‘symposium’ and in fact its etymology: late 16th century (denoting a drinking party): via Latin from Greek sumposion, from sumpotēs ‘fellow drinker’, from sun- ‘together’ + potēs ‘drinker’, collectivity and crowd dynamic is key to our proposed project. We are considering the symposium’s multiple possible roots from various layer of origins: our research dating back to the Elefsinian Mysteries. Thus, the part of our title, ‘all dressed up and nowhere to go’, represents this regroupment of artworks as actant, waiting to be seen or looked at by an audience (or themselves), in an intertextual play (dialogue), engaging the works themselves, the artists, the audience and the space. To quote Ina Bloom essay “Media Animism: Rachel Harrison’s Living Images” : “Whenever you look there is appeal and beckoning, instruction and admonishment, a perpetual “look at me” as well as “do you see what I am seeing”1. Considering the symposium as a celebration, we thought of this form as a possible articulation for the show; this celebration forms through a set of sequences; a degenerative structure of distinct genres and forms of representation taking place in various locations and including different artistic practices. The project will aim to unfold a mode existence as being a state of ‘becoming’, a state when artworks become’ ‘alive’ differently, and thus in opposition to static modes of representation. Further from being a mode of existence materialized through the work themselves it will be emphasized by the core of the project itself as laying the ground for a non-conventional curatorial engagement. Thus, ‘All dress up and nowhere to go’, assembles a shortone after another
https://www.thegoldfigure.com/clementine-bruno https://www.facebook.com/events/407880629780589/
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
53
Elodie Wysocki
Ο χρόνος λειτουργεί περισσότερο ως ένα συνθετικό στοιχείο της δουλειάς μου παρά ως ένας γραμμικός άξονας. Εμφανίζεται ως στοιχείο σε δύο επίπεδα : πρώτον στη διαδικασία της δημιουργίας των έργων καθώς δουλεύω με επαναλήψεις ( την επανάληψη είτε μιας χειρονομίας είτε ενός συνόλου κινήσεων) που εξυπηρετούν την ανάπτυξη της εικαστικής μου έρευνας σε σειρές και δεύτερον στην θεματική δομή των εικαστικών προτάσεών μου καθώς το παρελθόν λειτουργεί καταλυτικά στην ανάδυση ιδεών και σημείων που εντάσσω στη συνεχεία στα έργα.
Kanuary 28, 2019
Η Μαρία Ξυπολοπούλου συζητά με τη Elodie Wysocki. Μαρία Ξυπολοπούλου: Ένα σημαντικό μέρος της δουλειάς σου διέπεται από προβληματισμούς που συνδέονται με την μνήμη και τα σημάδια του χρόνου. Από πού προκύπτουν συνήθως τα θέματα που σε απασχολούν στα έργα σου; Elodie Wysocki: Η δουλειά μου συνδέεται στενά με την καθημερινότητά μου. Λατρεύω τις ιστορίες, διαβάζω συχνά και διαφορετικά είδη. Συνηθίζω να ακούω επίσης ραδιόφωνο και είμαι συνδρομήτρια σε πολλά ηλεκτρονικά podcasts που μου επιτρέπουν να έχω πρόσβαση σε διάφορες διαλέξεις και συζητήσεις. Πιο συγκεκριμένα, ξεχωρίζω τις εκλαϊκευμένες συζητήσεις που αφορούν διάφορα επιστημονικά πεδία όπως τη φυσική, την αστροφυσική, την αρχαιολογία, την εθνολογίας ή την φιλοσοφία των επιστημών κλπ. Θαυμάζω τους Jean Claude Ameisen, Etienne Klein και Yves Coppens. Αυτό το ενδιαφέρον για τις διηγήσεις τροφοδοτεί διαρκώς τη δουλειά μου. Πολλές φορές, ξεκινάω μια σειρά έργων με αφορμή κάτι που διάβασα, άκουσα ή είδα: μια φράση, μια λέξη, μια είδηση ή μια εικόνα μπορούν να αποτελέσουν το έναυσμα για μια νέα σειρά. Όσον αφορά τους θεματικούς άξονες γύρω από τους οποίους κινείται η δουλειά, ενδιαφέρομαι για τον άνθρωπο ως οντότητα και στέκομαι μακριά από τα κανονιστικά χάσματα ανάμεσα στο ανθρώπινο και το ζωώδες, το ζωντανό από το νεκρό, το θηλυκό και το αρσενικό. one after another
Memento Mori 2011 cire, dim.variables, Collaboration Musée d’Histoire Naturelle de Lille
ΜΞ: Η ανακάλυψη ( εύρεση) αποτελεί σημείο – κλειδί τόσο στην αρχαιολογική – επιστημονική έρευνα όσο και στην καλλιτεχνική. Ποια πιστεύεις ότι είναι τα όρια μεταξύ αυτών των δύο πρισμάτων (επιστημονικό – καλλιτεχνικό) μέσα από τα οποία βλέπουμε τον κόσμο και τι μπορεί να προσφέρει η τέχνη στην ιστορική και αρχαιολογική σκέψη; EW: Δεν γνωρίζω εάν υπάρχουν πράγματι όρια μεταξύ των δύο. Από την καλλιτεχνική πλευρά – η οποία αφορά την δική μου περίπτωση – η έρευνά δεν στοχεύει σε καμία περίπτωση να διατυπώσει μια καθολική Αλήθεια. Από την άλλη, η επιστημονική έρευνα και πιο συγκεκριμένα η αρχαιολογική φιλοδοξεί να ανακαλύψει και να φέρει στην επιφάνεια μια ιστορία που ανήκει πλέον στο παρελθόν. Μια ιστορία που ενώ αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι μας βρίσκεται ωστόσο τόσο μακριά χρονικά από εμάς που μοιάζει απολύτως αδιανόητη. Η φαντασία είναι τόσο δραστήρια σε αυτή την έρευνα όσο και στο καλλιτεχνικό κομμάτι. Εάν η τέχνη μπλέκεται με πολλές άλλους τομείς εδώ και ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
54 αιώνες, σαν διάυλος εικόνων και σχημάτων, δεν έχει ωστόσο, νομίζω, τελικά καμία υποχρέωση να διατυπώσει κάποια Αλήθεια. Η τέχνη ακόμη και μέσα από την έρευνα σε βοηθάει να ξεφύγεις. Δεν έχει τόση σημασία η σχέση της με την πραγματικότητα, την Ιστορία ή τις άλλες επιστήμες καθώς έχει την ιδιαίτερη ικανότητα να μπορεί να είναι μια γλώσσα ανεξάρτητη που δημιουργεί ολοκληρωτικά αυτόνομες συνθήκες σε αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως πραγματικότητα, σε μια δεδομένη στιγμή. Θα έλεγα λοιπόν, ότι τα όρια της έρευνας όπως και της δημιουργίας είναι τα όρια του φαντασιακού και της πραγματικότητας. Όρια που μας αναγκάζουν συχνά τελικά να βλέπουμε και να σκεφτόμαστε μόνο μέσα από το πρίσμα της δικής μας πραγματικότητα αυτό που είναι αυτό που μπορούσε να είναι εν τέλει η αλήθεια. Ο καθένας έχει τις δικές του αλήθειες και η τέχνη στηρίζεται σε αυτή την ελευθερία.
Festin – La louve / 2017 cm
Taxidermie et céramique , 120×120
Οι κριτικοί τέχνης, μιλώντας για την δουλειά σου, σε χαρακτηρίζουν ως αρχειονόμο, πολλές φορές μάλιστα και ως μια «αρχαιολόγο» που αναζητά την Αλήθεια. Ποια χαρακτηριστικά της δουλειάς σου δικαιολογούν πιστεύεις αυτή την διαπίστωση; EW: Ο αρχειονόμος προφυλάσσει τη μνήμη: συλλέγει, ταξινομεί και συντηρεί τα αρχεία που αποτελούν ίχνη μιας περασμένης εποχής. Όπως και ο αρχαιολόγος, έτσι και ο αρχειονόμος δεσμεύεται να διατηρήσει ζωντανό κάτι που δεν υπάρχει πια. Έτσι λοιπόν, και στην δική μου περίπτωση, μου αρέσει αυτή η ιδέα να είμαι και εγώ δηλαδή μια «φρουρός» του παρελθόντος. Νιώθω σαν να ισορροπώ ανάμεσα one after another
σε εποχές και πολιτισμούς λιγότερο ή περισσότερο μακρινούς. Βέβαια, η προσέγγιση μου δεν είναι επιστημονική. Αποσπώ απομεινάρια του παρελθόντος που λειτουργούν σαν βάση της εικαστικής μου δουλειάς. Οι φόρμες που αναπτύσσω στη συνέχεια αποτελούν προτάσεις. Δεν ψάχνω τις μεγάλες Αλήθειες, δεν ξαναγράφω την Ιστορία, αλλά εξερευνώ τα «ρήγματα», τα κενά και τις απουσίες που εντοπίζω για να αποτιμήσω μια Ιστορία που είναι ενίοτε λίγο στερεοτυπική. ΜΞ: Συχνά, καλείς τους θεατές να σκεφτούν τη σχέση τους με την εξέλιξη του ανθρωπίνου είδους μέσα στην Ιστορία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι σειρές Memento Mori (2011), Darwin and Darwin nettes και Femmes à poils (2016). EW: «Τίποτα δεν δημιουργείται, τίποτα δεν χάνεται, όλα αλλάζουν». Αυτή η φράση που ανήκει στον Lavoisier τοποθετεί κάθε ζωντανό στοιχείο σε μια κυκλική συνέχεια. Το να σκεφτούμε τον άνθρωπο σε αυτή την συνέχεια έγινε η αφορμή για να προχωρήσω στις παραπάνω παλαιότερες δουλειές. Αρχικά ξεκίνησα με το έργο Diptera, ένα γλυπτό από νέον. Πρόκειται για το έντομο τύπου Calliphora Vacine, της οικογένειας των Diptera Cholliphoridae που επεμβαίνει στην αποσύνθεση του σώματος των ανθρώπων και των ζώων. Αυτό το έργο στηρίχτηκε στην μελέτη του επίστημονα Marcel Leclecq “ A propos de ‘entomofaune d’un cadaver de sanglier’’ που δημοσιεύτηκε το 1996. Μέσα σε αυτό το εμβληματικό εγχειρίδιο, ο Leclercq δημοσίευσε για πρώτη φορά ένα δειγματολόγιο με 35 είδη εντόμων που σχετίζονται με την αποσύνθεση των σωμάτων. Οι παρατηρήσεις του επέτρεψαν να δημιουργηθεί ένα είδος βιολογικού ημερολογίου που σήμερα χρησιμοποιούν οι γιατροί για να υπολογίσουν με απόλυτη ακρίβεια την ώρα θανάτου του ανθρώπινου σώματος. Το έργο Diptera αναφέρεται σε αυτόν τον κύλο αλλαγών : το πέρασμα ενός σώματος από μια οντότητα σε μια απλή ύλη τροφής για άλλους μικροοργανισμούς.
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
55 σύγκρουση για την γενετική σύνδεση ανθρώπων και ζώων. Μέσα από την σειρά Darwinettes (2016) που ακολούθησε ως εξέλιξη των ερευνών των προηγούμενων χρόνων, αποφάσισα να θέσω πλέον μπροστά στο θεατή ένα νέο τρίπτυχο: Άντρας – Γυναίκα – Ζώο. Τα γλυπτά της συγκεκριμένης ενότητας παραπέμπουν στην παράδοση των Freak Shows και επιχειρούν να μιλήσουν για την βιολογική ετερότητα που χαρακτηρίζει όλα τα είδη. Οι στάσεις των σωμάτων είναι εμπνευσμένες από θρησκευτικές λιτανίες, ταριχεύσεις και εικόνες από την Πομπιία. Diptera, 2011 néon in aluminium 50 x 50 cm
Το ενδιαφέρον μου για την εξέλιξη της ιστορίας του ανθρώπινου είδους προέκυψε ακόμη πιο έντονα μέσα από την συνεργασία μου με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στην Lille. Η ενότητα Memento Mori συγκεντρώνει το σύνολο των γλυπτών που δημιούργησα εκείνη την περίοδο, παρουσιάζοντάς ανακατεμένα, χωρίς ιεραρχική σειρά, τα κρανία ανώνυμων ανθρώπων και πιθήκων. Darwin/ 2011
Les femmes à poils/ 2016
Crayon sur canson 50×50 cm
Αυτή η έρευνα με οδήγησε στο να στραφώ τέλος προς τις θεωρίες της εξέλιξης του Κάρολου Δαρβίνου που συναντάμε στη σειρά Darwin & Darwinnettes. Αυτό που με κέρδισε ήταν κυρίως είναι οι σκληρές και αντιθετικές απόψεις που έχουν δεχτεί μέχρι σήμερα οι θεωρίες του και ακόμη περισσότερο όσον αφορά την θεωρία του για την συγγενική σχέση του ανθρώπου με τον πίθηκο. Καλούπια ανθρώπινων σωμάτων, καλλυμένα με τρίχωμα καλούν τον θεατή να ανατρέξει στην ιστορία του Δαρβίνου ως μια ανατρεπτική φιγούρα που ενσαρκώνει τη μεγαλύτερη one after another
Résine et fourrure, 180x80x15cm
Ταυτόχρονα, η σειρά Darwinnettes με οδήγησε στο να εντάξω στη δουλειά μου νέα ερωτήματα που αφορούν τις έμφυλες ταυτότητες. Πώς θα ήταν η θεωρία του Δαρβίνου από μια γυναικεία οπτική; Πώς η τριχοφυία των γλυπτικών φιγούρων έρχεται να αποτελέσει ένα χαρακτηριστικό που συμβάλει στον διαχωρισμό μεταξύ του γυναικείου και αντρικού, ανθρώπινου και ζωικού σώματος; Τα ερωτήματα αυτά έρχονται να διαμορφώσουν την επόμενη σειρά πορτέτων γυναικών με μούσεια. Για καιρό απομονωμένες από τις αφηγήσεις της Ιστορίας και για πολλούς στο ευρύ κοινό άγνωστες, αυτές οι γυναίκες υπήρξαν και αποτέλεσαν κατά τη διάρκεια της ζωής τους μυστήρια, αξιοπερίεργα όντα. Έφτασαν πολλές φορές να αντιμετωπιστούν και ως τέρατα ή εκθέματα προς γελοιοποίηση σε δημόσιες εκδηλώσεις και τσίρκα. Είναι συγκλονιστικό πως ανέβηκαν επί σκηνής λόγω της ιδιαιτερότητάς τους και απασχόλησαν μια ολόκληρη βιομηχανία της εποχής τους ( όπως τους εκδότες ταχυδρομικών δελταρίων) ως «κοινωνική ανωμαλία». …………………………………….
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
56 Περισσότερες πληροφορίες για την Elodie Wysocki: http://elodiewysocki.fr/ Η Elodie Wysocki (1985) αποφοίτησε από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Nîmes. Μέσα από την δουλειά της διερευνά την ανθρώπινη φύση και προέλευση των ειδών, τις σχέσεις μεταξύ των φύλων και των διάφορων έμβιων οργανισμών. Συχνά παρατηρούμε ότι πολλά από τα έργα της διέπονται από ερωτήματα φιλοσοφικά και θέτουν με τη σειρά τους τον θεατή μπροστά στην αναζήτηση της ταυτότητας μέσα από την νοητική περιπλάνηση σε υπαρξιακούς λαβυρύνθους. Η Ιστορία, η Ανθρωπολογία και γενικότερα ο κόσμος των κοινωνικών και θετικών επιστημών αποτελούν πηγή έμπνευσης και διαμορφώνουν τον βασικό πυρήνα της εικαστικής της δραστηριότητας : διερεύνηση των ορίων και των σχέσεων μεταξύ της Αλήθειας και της Πραγματικότητας, προβολή των κρυμμένων ή λιγότερο γνωστών πλευρών του παρελθόντος μας.
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
57
Άγγελος Σκούρτης γράφει η Μαρία Καραχρήστου January 10, 2019
«Ο Άγγελος Σκούρτης παρουσιάζει την νέα του δουλειά με τίτλο «Εικόνες από μια έκθεση», κάνοντας αναφορά στο μουσικό ομώνυμο έργο του Μ.Μουσόργκσκι, ο οποίος επισκεπτόμενος μια εικαστική έκθεση βρίσκει αφορμή για την γραφή του.»* Βρίσκω αφορμή να γράψω σήμερα Σάββατο 2212-2018 που επισκέφτηκα την έκθεση. «Στο πρόχειρο τετράδιο σου γράφω. Μια λέξη φαίνεται, σαν κάποτε μια του χιονιού νιφάδα
και λευκό, απουσία χρώματος και όλα τα χρώματα μαζί, αποτυπώνοντας τον χώρο ανάμεσα στις σχέσεις των ιδεών, των υλικών γράφοντας τα στη δική του γλώσσα. Η γλώσσα κατοικεί στα σχέδια του Α. Σκούρτη, μεταφράζοντας τις σχέσεις σε παράταξη και δομή, ορθώνοντας τες σαν ιδεολογικές μακέτες μιας επανάστασης στο βλέμμα. Μιας επανάστασης συνταραχτικά ανθρώπινης καθώς το μαύρο-άσπρο συναρμολογείται σε σώμα σαρκικό σε ύλη πνευματική και χωμάτινη. Ύπαρξη-απουσία, γεμάτο-κενό, σε σώμα γυναίκας, άντρα, πρόσωπο με πρόσωπο, μέταλλο και γυαλί, αιχμηρό και καμπύλο, γράμματα αρχέγονα, νότες σε χαρτί, άσπρο-μαύρο. Η μόνιμη επανάσταση είναι σύμβολα σε άσπρο μαύρο και για καλό-κακό κόκκινο πάντα ανάμεσα. Η έκθεση μπορεί να διαβαστεί σαν ποιήμα ή σαν μουσική παρτιτούρα. Για τον λόγο αυτό στα εγκαίνια ο μουσικοσυνθέτης Γιώργος Κουβαράς παρουσίασε με τους συνεργάτες τους τη δική του μουσική εκδοχή. Την Πέμπτη 20 Δεκεμβρίου, με ομιλητές τον Σάββα Μιχαήλ και Κύριλλο Σαρρή, έγινε αφιέρωμα για τα 30 χρόνια από τον θάνατο του Ν.Κάλας, ποιήματα του διάβασε ο Α. Σκούρτης. *από το δελτίο τύπου της έκθεσης http://www.ekfrasiart.gr/main/index.php/el/exhibitions/currentexhibition
Και λιώνει αθώα και γλυκά πάνω στο χέρι.»
18 Δεκεμβρίου 2018 – 19 Ιανουαρίου 2019
Άννα Αχμάτοβα
ekfrasi – yianna grammatopoulou Βαλαωρίτου 9α, Αθήνα 10671 Ώρες λειτουργίας: Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 11.00 – 20.00, Τετάρτη 11.00 – 18.00 Σάββατο 11.00 – 15.00, Κυριακή, Δευτέρα κλειστά.
Το μαύρο τετράγωνο του Μάλεβιτς δυστυχώς μας έπεσε από τα χέρια. Θρυμματίστηκε σε αναρίθμητα κομμάτια μάρμαρο. Τα μάρμαρα συλλέχτηκαν στην μνήμη για να χτιστεί αύριο μια επανάσταση ατομική συλλογική. Η επανάσταση αυτή πρέπει να είναι ανθρώπινη με μαλλί πλεγμένες ώρες ανύποπτες οι σημαίες, τα λάβαρα και οι κουβέρτες. Τα σύμβολα σε λευκό, μαύρο και κόκκινο γίνονται κλειδιά και νότες μιας ποίησης προσωπικής και συνάμα πανανθρώπινης. Το δόρυ εκτός του έργου σιωπή παύση, εντός, σύμβολο νίκης και ελπίδας. Ο καλλιτέχνης ποιητής Α.Σ φτιάχνει σχέδια αγώνες αγωνίες μάχης σε μαύρο one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
58 Πόσο φυσική είναι τελικά η φύση μας? «Φύση: από το αρχαιοελληνικό φύω φυτρώνω, θεριεύω, αναπτύσσομαι» [22]
The Ruralists γράφει η Μαρία Καραχρήστου December 20, 2018
The Ruralists – a.antonopoulou.art Επιμέλεια Α.Αντωνοπούλου, Αλέξιος Παπαζαχαρίας
Κατευθύνθηκα ανέμελη πιστεύοντας πως ήξερα τι θα δω, σαν μια εκδρομή στην φύση νόμισα πόσο γελάστηκα, βρέθηκα ξαφνικά αντιμέτωπη με τα παραπάνω ερωτήματα. Κοίταξα τα παπούτσια μου πριν μπω, δεν ήταν λασπωμένα, το συμπαγές τσιμέντο τα κρατούσε καθαρά. Ένα ακόμη πρόβλημα της φύσης, τα παπούτσια λερώνονται και παύουν να είναι εκλεπτυσμένα. Ο δρόμος στην πόλη, ο δρόμος στο χωριό. Δύο δρόμοι διαφορετικοί. «Ο δρόμος [23] είναι μία αναγνωρίσιμη λωρίδα εδάφους ανάμεσα σε δύο μέρη, που με ανθρώπινη παρέμβαση έχει ομαλοποιηθεί ή έχει υποστεί κάποια άλλη προετοιμασία ώστε να καθιστά ευκολότερη την προσπέλαση της από ανθρώπους, ποδήλατα ή μηχανοκίνητα τροχοφόρα οχήματα. Ιστορικά υπάρχουν όμως και δρόμοι που δεν έχουν υποστεί καμία παρέμβαση κατασκευής ή συντήρησης.»
Πώς η φύση, μας κατοικεί στον χώρο?
Γιατί να τα εξηγήσεις? με ρώτησε ο Α.Ψ σήμερα Σάββατο 8-12-2018. Και έχει δίκιο, αποφάσισα να αφήσω τα έργα ήσυχα ντυμένα στο φυσικό τους μυστήριο 14. Δεν θα γράψω για τον κόπο του ανθρώπου κάθε μέρα να κουβαλά το φορτίο του σαν τον Σίσυφο 1, ανάμεσα σε μαχαίρια και αμυχές 10, ενώ περιπαίζει τη φύση του ζωγραφίζοντας την στα τζάμια με το βλέμμα στη θάλασσα 21, μια θάλασσα ζεστή που μας αγκαλιάζει μας τυλίγει 15, ενώ οι φιγούρες οι παραδοσιακές κατοικούν σαν τάματα και ξόρκια 8,9, στο πολύβουο σύμπαν της πόλης που φτιάξαμε 19, καρτερώντας τη φύση στο κεφάλι μας ανάμεσα από κρασί 20, και καλούδια χειροποίητα, οικογενειακές καταστάσεις, ρακί και γλυκά κουταλιού 6,7, γλυκά σαν τη στιγμή της παύσης απ’ τον θόρυβο με εργασία τελετουργική θερισμός και σπορά 18, κι’αυτοί, σαν γυναίκα ποθητή και άντρας κειμήλιο αγέρωχο πορσελάνινο άγαλμα αρχετυπικοί ηδονικοί συμβολισμοί 11, 13 και η μεταξύ τους σχέση, ενώ το παρελθόν καραδοκεί σε ένα μέλλον επισφαλές, εφήμερο, καταγεγραμμένα όλα ως γοητευτικές επισημάνσεις σε φυσικό αδιέξοδο 4. (22,23 wikipedia)
Ποιος είναι εντέλει ο φυσικός μας χώρος?
Θα φτιάξω λοιπόν ένα ΛΕΞΙΚΟ.
Εγκαίνια έκθεσης: Τρίτη 4 Δεκεμβρίου, 7:00 – 10:00 μ.μ. Διάρκεια έκθεσης: 05 Δεκεμβρίου 2018 – 19 Ιανουαρίου 2019 Ώρες λειτουργίας: Τετ.–Παρ. 2:00–8:00μμ & Σάββατο 12:00–4:00μμ Αριστοφάνους 20, Ψυρρή Πέτρος Ευσταθιάδης, Μανώλης Ζαχαριουδάκης, Κατερίνα Κανά, Ιωάννης Κολιόπουλος, Ζήσης Κοτιώνης, Μαργαρίτα Μυρογιάννη, Απόστολος Ντελάκος, Πάολα Παλαβίδη, Αλέξιος Παπαζαχαρίας, Λήδα Παπακωνσταντίνου, Θανάσης Τότσικας, Γιώργος Τσακίρης, Αλέξανδρος Ψυχούλης
Mε πόση φυσικότητα στεκόμαστε απέναντι στη φύση? Πώς η φύση κατοικεί στον χώρο? Πώς η φύση μας, κατοικεί στον χώρο?
Mαργαρίτα Μυρογιάννη 1 one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
59 «Όλα όσα νιώθουμε σήμερα ως όριο ή αλλόκοτο ή ανυπόφορο, θα έχουν ξαναβρεί τη γαλήνη του θετικού.» Σελ.79 Τρέλα και Φιλοσοφία, Ζακ Ντεριντά, Μισέλ Φουκώ, μτφ.Κωστής Παπαγιώργης, εκδ. Ολκός, Αθήνα 2009 Πέτρος Ευσταθιάδης 2,3 «Ασφυκτιούσαν. Όμως μάταια μετατόπιζαν τα όρια του δυαριού τους, γκρέμιζαν τοίχους, δημιουργούσαν διαδρόμους, εντοιχισμένες ντουλάπες, ελευθέρωναν χώρους, φαντάζονταν πρωτότυπες κρεμάστρες, ένωναν με την φαντασία τους τα γειτονικά διαμερίσματα, κατέληγαν πάντα να ξαναβρίσκονται μέσα σ’ αυτό που ήταν ο κλήρος τους, ο δικός τους κλήρος, τριάντα πέντε τετραγωνικά μέτρα.» Σελ.16 Τα πράγματα, Georges Perec, μτφ. Δέσποινα Ψάλλη, εκδ.Χατζηνικολή, Αθήνα 1988 Αλέξιος Παπαζαχαρίας 4 «Η ψυχολογική βάση της προσωπικότητας που αναπτύσσεται στη μεγαλούπολη συνίσταται στην εντατικοποίηση της νευρικής διέγερσης η οποία προκαλείται από τη γρήγορη και αδιάκοπη μεταβολή των εσωτερικών και εξωτερικών ερεθισμάτων… Η μεγαλούπολη απαιτεί από τον άνθρωπο ως ένα ον που μπορεί να κάνει λεπτές διακρίσεις άλλον βαθμό συνείδησης απ’ αυτόν που απαιτεί η αγροτική ζωή.» σελ.20-21, Πόλη και Ψυχή, Georg Simmel, μτφ. Γεράσιμου Λυκιαρδόπουλου, εκδ. Έρασμος, Αθήνα 1993.
σελ. 47 Η κουλτούρα των μέσων(Κarl Kraus), Σύνθεση και επιμέλεια Κώστας Λιβιεράτος, Τάκης Φραγκούλης, μτφ. Αμίκα Λυκιαρδοπούλου, Λένα Ζήση, Λευτέρης Αναγνώστου, Χρήστος Σκορίνης, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα 1991 Μανόλης Ζαχαριουδάκης 8,9 «Η ορατή έκταση είναι, σε μεγάλο βαθμό, ένα αντικείμενο καθαρής αντίληψης, συγκεκριμένου μέτρου, ακριβούς γνώσης. Είναι η κατεξοχήν μορφή της φαντασίας και η απεικόνιση, το σύνηθες σχήμα των ιδεών.» σελ.31, Felix Ravaisson, Για τη συνήθεια, μτφ. Κωνσταντίνας Ηροδότου, εκδ.Πλέθρον, Αθήνα 2018 Θανάσης Τότσικας 10 «Ο καθείς και τα όπλα του – είπε ο καθείς με το χρέος του στον κόσμο τα κλαδιά της πικροδάφνης στον άνεμο ανάμεσα σε ελιά και καλάμια προσφέρουν άνθη και δηλητήριο.» σελ.79 Φοίβη Γιαννίση, Ραψωδία, εκδ. Gutenberg, Αθήνα 2016 Ζήσης Κοτιώνης 11 «Τι είναι το σώμα σου για μένα? Θέατρο μιας τέλειας σιωπής, Άρμα κόκκινης ταχύτητας Και Ω, τα ωχρά πόδια Λευκο-τριχων επιθυμιών!» Σελ.109, λοιπόν ας φιληθούμε, ερωτικά ποιήματα, μτφ.Χάρης Βλαβιανός, Γιάννης Δούκας, εκδ.Πατάκη, Αθήνα 2017 Αλέξανδρος Ψυχούλης 12
Κατερίνα Κανά 5
[…]
«αγώνας να κατατροπώσουμε την ύλη και να υποτάξουμε τις παράταιρες ορμές μας σ’ένα ρυθμό σκληροτράχηλο.»
Να μου δώσεις να σου δώσω να μου δώσεις κι άλλο να σε δώσω πίσω
Σελ.31 Συμπόσιον, Ν.Καζαντζάκη, εκδ. Ελένης Καζαντζάκη, δεύτερη έκδοση.
[…]
Γιώργος Τσακίρης 6,7
σελ.54 Φοίβη Γιαννίση, Ραψωδία, εκδ. Gutenberg, Αθήνα 2016
«Εξαπατώ την όρεξη τους, καθώς τους απογοητεύω στην προσδοκία τους να έχουν κάτι πικάντικο για επιδόρπιο και τους σερβίρω σκέψεις επικίνδυνες για τη νυχτερινή ανάπαυση.»
one after another
Απόστολος Ντελάκος 13 «Με πιο βίαιο, φυσικό, τρόπο ο ένας, με πιο ραφιναρισμένο ο άλλος, και οι δύο επιτελούν (επιδιώκουν να επιτελέσουν) την ίδια πράξη, τον θερισμό του παρθενικού άνθους. Ο «λάκκος της ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
60 σφαγής» που είχε αποκαλύψει η Ματή απρονοήτως στη βάση του λαιμού της προσήμαινε το τέλος.»
Σελ.70 Τα Πράγματα, George Perec, μτφ. Δέσποινα Ψαλλή, εκδ. Χατζηνικολή, Αθήνα 1987
σελ. 190 Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης – Ήτον πνοή, ίνδαλμα αφάνταστον, όνειρον…, Αγγέλα Καστρινάκη, Έρως νάρκισσος, έρως θείος όψεις του έρωτα στο έργο του Παπαδιαμάντη, εκδ. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2017 Λήδα Παπακωνσταντίνου 14,15 «[…] το μπλε που δεν βρήκαμε ταξίδι που δίστασα στιγμές που ισχύουν […] * […] Είναι πίσω απ’ τον κορμό αν δεν θέλω δεν το βλέπω. Όμως λείπει εκείνη η τρίχα που διορθώνει στα μαλλιά της. Πανσέληνος είναι […] ** *σελ.15, **σελ.20 Εσένα, Γιώργος Κ. Ψάλτης, εκδ. Ίκαρος, Αθήνα 2017 Γιάννης Κολιόπουλος 16,17 «Το βράδυ λαξεύει, με το λεπτό γυαλόχαρτο δίνει το τελευταίο φινίρισμα στη χειροποίητη μέρα.» σελ. 62 Το βάρος της πεταλούδας, Erri De Luca, μτφ. Άννα Παπασταύρου, εκδ. κέλευθος, Αθήνα 2015. Πάολα Παλαβίδη 19 «Πάνω σε κολοσσιαίες βεράντες, δέκα χιλιάδες πνευστά θα έπαιζαν το Ρέκβιεμ του Βέρντι. Στις πλαγιές των βουνών θα είχαν χαράξει ποιήματα. Μέσα απ’ τις ερήμους θα ξεπρόβαλλαν κήποι. Ολόκληρες πόλεις, δεν ήταν παρά σκέτες τοιχογραφίες.»
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
61
Δημήτρης Κατσιγιάννης Γράφει η Μαρία Καραχρήστου December 13, 2018
Δημήτρης Κατσιγιάννης – ζωγραφική. στην γκαλερί «Έκφραση – Γιάννα Γραμματοπούλου» 20 Νοεμβρίου – 15 Δεκεμβρίου 2018
Ο ήλιος του επιτέθηκε κατά μέτωπο, φωτίζοντας τον. Antonio Tabucchi
ΕΚ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ζωγραφίζω κάτω από μια πέργκολα, μου είπε. Ζωγραφίζω γιατί με κάνει ευτυχισμένο. «Λουσμένος στο φως του δειλινού ήλιου, ένας ψαράς κατέβαινε τον δρόμο λικνιστά με ένα χαμόγελο στο πρόσωπο του. Φορούσε ένα κομμάτι πανί, δεμένο μ’ ένα σπάγγο γύρω στη μέση του, αλλά κατά τ’ άλλα ήταν τελείως γυμνός.»[1] Σεζάν και ιμπρεσιονισμός, γιαπωνέζοι χαράκτες, Ματίς και arabesque, η Άρτεμις και Παναγιά, το ταπεινό φουστάνι – πέπλο, η ιερότητα του φυσικού, σαν διαπίστωση και καταγραφή, σαν ζωγραφιά, διαβάζω στους τόπους που ζωγράφισε, Αθήνα, Κρήτη, Ινδίες, τα ταξίδια του, στην έκθεση εδώ, σε έκθεση παλιότερα, στις εποχές που μελέτησε, φευγαλέες αναμνήσεις, που αποτυπώθηκαν σε χαρτί με νερό και φως. Ακουαρέλα. one after another
Η ακουαρέλα μοιάζει με το μάρμαρο μου είπε. Όπως ακριβώς σκάβεις το μάρμαρο λειτουργώντας με το βάθος, έτσι και στην ακουαρέλα ξεκινάς με το βάθος σαν χρώμα, εμφανίζοντας τη μορφή.* «Οι αναλογίες και οι ζυγοί δεν είναι έξω από τον καλλιτέχνη αλλά μέσα του.» [2] Σ’ αυτή τη δουλειά λουσμένη απ’το φως, παραλίες, νερό, ρούχα που ανεμίζουν και φυτά και πρόσωπα, μοιάζουν όλα τόσο εύκολα ήρεμα και γαλήνια και κατακτιούνται τόσο δύσκολα με εργασία, εξάσκηση, πειθαρχία.* Εδώ μου εντοπίζει την ταύτιση των μεθόδων για την ελευθερία και ισορροπία, όπως στην γιόγκα στην ζωγραφική και τον διαλογισμό. « Αν δεν γειωθείς θα πέσεις»*, μια φράση του που σημειώνω, να μην ξεχάσω. «Στην Ινδία δεν αρκεί να την εγγράψεις στην εμπειρία, όπως συμβαίνει συχνά με άλλους μακρινούς τόπους. Στην Ινδία η δυσκολία έγκειται στην ανάγκη να σβήσεις το παλιό κείμενο των αντιλήψεων και να γράψεις μια εκ νέου εκδοχή αυτού που κατανοείς ταξιδεύοντας»[3] «Η λογική είναι απαραίτητη, αλλά δεν είναι το όργανο της δράσης. Το να ξέρεις δεν είναι κατ’ ανάγκην και το να δρας. Αλλά η δράση του συναισθήματος είναι επίσης η δράση της γνώσης, τα δύο δεν είναι χωριστά.»[4] Ο καλλιτέχνης Δ.Κ γνωρίζει καλά τα υλικά του, το λάδι, την αγιογραφία, το φρέσκο, το κόσμημα, τεχνικές και τεχνοτροπίες που κουβαλούν γνώση και μυστικά χρόνων. Τώρα επιλέγει την ακουαρέλα. Δηλ. το νερό και το φως, απευθείας σε χαρτί, σαν ανάσα χωρίς να μπορείς να σβήσεις εύκολα. Η δυσκολία της ακουαρέλας και η δεξιοτεχνία του καλλιτέχνη οφείλεται σ’ αυτό, «πρέπει να’ χεις την τελική εικόνα στο νου και να γνωρίζεις τα βήματα για να φτάσεις εκεί»*. Να ελέγχεις με τον χρόνο, το λάθος η την παρόρμηση. Άξιος γνώστης των υλικών του, όμως το βλέμμα κάνει τη διαφορά. Ο τρόπος που συσχετίζει το παλιό με το καινούργιο. «Μα τι είναι παλιό, και τι καινούργιο, οι πρωτόγονες μάσκες δεν κατοικούν στα πορτρέτα του Πικάσο? Το παλιό, κατοικεί στο καινούργιο, στο σύγχρονο.»* Ο καλλιτέχνης αυτός, ζωγραφίζει εκ του φυσικού, παρατηρεί το χώρο και τον χρόνο έξω από εκείνον αλλά και μέσα του. Μου μίλησε για τα ταξίδια του, για τα μουσεία και τις εικόνες που κράτησε. Για την ζωή που κουβαλά ρυθμό, συναίσθημα και ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
62 δράση, παρατήρηση και σιωπή, εξάσκηση και ισορροπία. Ένας ατέρμονος διαλογισμός απέναντι στη ύπαρξη με ασάνες στο λευκό χαρτί. Γιατί χαρτί τον ρώτησα, «γιατί μπορώ να το έχω πάντα μαζί μου, να καταγράφω σαν ημερολόγιο τις στιγμές μου»*. Λευκό χαρτί. «Ηχεί το άσπρο σαν σιωπή, η οποία μπορεί να γίνει αιφνίδια κατανοητή. Είναι μια σιωπή, που δεν είναι νεκρή, αλλά όλο δυνατότητες.» [5]. [1] σελ. 293 Στοχασμοί πάνω στη ζωή μας, σειρά Γ’, Κρισναμούρτι, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα, 1979 [2] σελ. 98 Wassily Kandisky, Για το πνευματικό στην Τέχνη, μτφ. Μηνάς Παράσχης, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 1981 [3] σελ.128, Το σώμα του Τιρθανκάρα, Χρήστος Χρυσόπουλος, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 2014 [4] σελ. 237 Στοχασμοί πάνω στη ζωή μας, σειρά Γ’, Κρισναμούρτι, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα, 1979 [5] σελ. 110 Wassily Kandisky, Για το πνευματικό στην Τέχνη, μτφ. Μηνάς Παράσχης, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 1981 «Ο ήλιος του επιτέθηκε κατά μέτωπο, φωτίζοντας τον.» σελ.137, Antonio Tabucchi, O χρόνος περνάει γρήγορα, μτφ. Ανταίος Χρυσοστομίδης, εκδ.Άγρα, Αθήνα 2009 * Λόγια του καλλιτέχνη, όπως τα σημείωσα, θυμήθηκα, παρέφρασα, Τρίτη 27 Νοεμβρίου 2018, απόγευμα στην έκθεση. Η επιμέλεια της έκθεσης – καταλόγου έγινε από την Ελισάβετ Πλέσσα.
κείμενο, φώτο: Mαρία Καραχρήστου Αθήνα, Δεκέμβρης 2018
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
63 όσο πρέπει. Mην πεις ότι δεν σε ενημέρωσα, ότι δεν υπάρχουν κόμματα και στάσεις από κάποιο χρόνο και μετά.) Ξεκινώ λοιπόν με αρχικό προορισμό την μέση του πουθενά.
Kostas Bassanos Γράφει η Μαρία Καραχρήστου November 25, 2018
KOSTAS BASSANOS The Middle of Nowhere, Elika Gallery Ο κώδικας της πόλης αποκρυπτογραφείται στο έργο του Κ.Β . Ρυθμός: Περπατώντας Ο σχεδιασμός, οι άξονες, τα αλλεπάλληλα επίπεδα που διαφοροποιούν την εικόνα, η σωματικότητα σαν σώμα που περπατά τρέχει στέκεται φανερώνει διαφορετικές οπτικές της ίδιας πόλης, οι εναλλαγές της κλίμακας και η ποιητική του κενού και του γεμάτου εναλλάσσονται σε μιαν απτή λούπα. Γύρω από τον άξονα περιστρέφονται οι σχεδιαστικές δυνατότητες και επεκτείνονται σαν σε ένα αρχιτεκτονικό πρόγραμμα. Η δουλειά του αποδεσμευμένη από τον ορμητικό ρομαντισμό της εικόνας μπαίνει στα έγκατα της πόλης αποκαλύπτοντας τη δομή της μέσα από τον χρόνο: χρόνος ανάμεσα, ενδιάμεσα σαν διαμεσολάβηση ενός σώματος σε αναμονή, εγρήγορση, λήθη, έκρηξη. H διαχείριση του χώρου και του χρόνου σε διάταξη, παράταξη και σύνθεση αφορά την βουβά εκκωφαντική οδύσσεια του ανθρώπινου διαστήματος ανάμεσα στην θέση και αντίθεση, θεωρία – πράξη, ομιλία- σιωπή. Ρυθμός: Τρέχοντας (Εγώ αν ήμουν εσύ θα σταματούσα το διάβασμα εδώ. Αν θες όμως συνέχισε, αν και πιστεύω ότι πλατειάζω, μιλώ πολύ και εξηγώ παραπάνω απ’ one after another
Η μέση του πουθενά (έργο 1) γράφεται με μελάνι ως site specific συμπίεση φράσεων που κατέγραψε, ψιθύρισε, θυμήθηκε, άκουσε διάβασε ο καλλιτέχνης, συμπιεσμένα επίπεδα μιας συζήτησης, απόφασης, αντίρρησης, προσδοκίας, επίμονης επιμονής να καταγραφεί η αλήθεια, το ψέμα, το ανέφικτο, η ιστορία, το φευγαλέο, το ανθρώπινο, η ιστορία, το σημαντικό ασήμαντο. Φράσεις που συμπυκνώθηκαν σε σώμα γιγάντιο σαν της Αλίκης στον κόσμο των θαυμάτων. Δίπλα ακριβώς σε διάλογο βρίσκεται σαν σε χρονόμετρο, χρονομηχανή, τικ-τόκ ο χρόνος που κυλά σαν επίφαση, απόφαση, κατάφαση της τραγικής τραγωδίας της φθαρτότητας με κενά ανάμεσα λευκά, μιας στιγμής ευτυχίας, ανάμνησης η καταστροφής? ‘Γιατί, καθώς φαίνεται όλα μας αποκρύπτουν’ [2]. Τρεμοπαίζει το ανάμεσα σαν λευκή σελίδα, γράψε ότι θες. Διαβάζω σε προβολή στο ένα λεπτό που επεκτείνεται σε λούπα στο Time-lapse (έργο 2): Α MINUTE, AN HOUR, A DAY, A WEEK, A MONTH, A YEAR, A CENTURY, A MILLENIUM, E SECOND. O χρόνος συστέλλεται, διαστέλλεται, επαναλαμβάνεται, φεύγει, προσπερνά, και μείς εδώ να προσπαθούμε ατέρμονα να καταλάβουμε τα φαινόμενα τα φυσικά και τα μεταφυσικά με μελάνι καταγράφοντας σε ξύλινες σελίδες χαράσσοντας τα σημαινόμενα των σημαινόντων τις σοφίες, τους μύθους, τα σημαντικά και τα ασήμαντα. Η πόλη εκτείνεται γύρω από τον δικό μας άξονα, αναντίρρητα υποκειμενικά, επεκτείνεται λόγω του βήματος μας, καταγράφεται λόγω της σχεδιαστικής συνθήκης και εμφανίζεται υπό το βλέμμα. Αποσπάσματα σε παράθεση επιφανειών ενεργοποιούνται από το σώμα και αυτό εμφανίζεται εκεί που δεν φυτρώνουν ποτέ δέντρα (έργο 3) σε κόντρα πλακέ με μελάνι σχεδίου και τυπογραφικό μελάνι. Βουβά ουρλιάζουν οι λέξεις σε λεζάντες, όπως στα καταστήματα και τις εφημερίδες, την τιβί και τις σχέσεις, χτίζοντας τις ουτοπίες του ανθρώπου, ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
64 ορθώνοντας τες σε πολυκατοικίες και κτίσματα σαν αυτά του Ρέυμοντ Κάρβερ όταν ουρλιάζουν σε δωμάτιο. Διαβάζω την πρώτη από τις πέντε περιγραφές-γλυπτά: INTO THE LIGHT OF A COMMON DAY. Αποσπάσματα χωρικά που μου φέρνουν στο νου τον Adorno ενώ μελετά την αποσπασματικότητα του Walter Benjamin. Στην περίπτωση όμως του Κώστα Μπασάνου, δεν υπάρχει η ιεροποίηση του αποσπάσματος, η εργασία του αποδεσμευμένη από κάθε ρομαντική ηθικολογία, καταγράφει εντελώς εργαστηριακά την χωρικότητα του συναισθήματος των επισφαλών ανθρώπινων συνθηκών σε συνθήκες πόλης, πόλωσης, εγκλεισμού ή ελευθερίας. Εξερευνώντας αυτήν την κίνηση του Μπασάνου να χρησιμοποιήσει την γλώσσα σαν θραύσμα διαβάζω αυτό που εντοπίζει ο Στ.Ροζάνης : ‘Σημασίες ερμητικά κλειστές στον εαυτό τους διασπούν την κλειστότητα τους και αναδύονται δια του θραύσματος, το οποίο δεν αποτελεί απλώς μέρος ενός όλου, αλλά αντιθέτως σημασιοδοτεί το όλο και το αποκαλύπτει ως εσωτερικότητα και αλχημιστική υπόσταση, επιπροσθέτοντας τη ζωντάνια και τη ζεστασιά της πράξης, τη φαντασιακή διέγερση και το μυθικό πάθος –ένας κόσμος που έρχεται από μακριά και πάει μακριά -, που το ολοκληρωμένο στερείται ακριβώς επειδή είναι ολοκληρωμένο – ένας κόσμος ιδεών και λογικών αφαιρέσεων – και επειδή η νόηση και η αναπαραστατική δύναμη θέλουν να το βλέπουν ολοκληρωμένο και κατ’ αυτό τον τρόπο να το θεωρούν.’[1]. Το έργο αυτό του Κ.Β διαβάζεται όντας, ακίνητος, περπατώντας μπροστά-πίσω, σε στάση ή σε κίνηση, ξεφυλλίζοντας. Σαν να ξεφυλλίζεις ένα βιβλίο ή ένα τετράδιο ή πολλά ακόμη, γύρω από τον άξονα πίσω – μπρός, από την αρχή ως το τέλος. Note on drawing n.4(horizon), λευκά μπλοκ σχεδίου(έργο 5)
έκθεσης Ιntermission (έργο 4) εμπνευσμένο από το διάλειμμα του Κιούμπρικ, στην διάσταση μιας οθόνης, ένα διάλειμμα χωρικό που διαρκούσε κάποια λεπτά μέχρι να ξαναμπώ στην έκθεση αντίστροφα, να την διαβάσω διαφορετικά από την ανάποδη. Έτσι λοιπόν με τον μηχανισμό αυτό του διαλείμματος ξαναμπαίνω-εις στην ιστορία του ανθρώπου που επαναλαμβάνεται, ατέρμονα σαν σε λούπα, κρατώντας σημειώσεις στο μεσοδιάστημα. Πρόλογος ή επίλογος ‘Κοίτα, τα δέντρα υπάρχουν, τα σπίτια που κατοικούμε στέκουν ακόμα. Μόνον εμείς σαν ανάσα αιθέρια, προσπερνάμε τα πάντα. Κι όλα ομόγνωμα μας αποσιωπούν, λίγο ίσως σαν την ντροπή και λίγο σαν άρρητη ελπίδα.’ [3]
[1] σελ.14 Στέφανος Ροζάνης, Walter Benjamin Η ιεροποίηση του αποσπάσματος, εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα 2005. [2], [3] σελ. 21 Ράϊνερ Μαρία Ρίλκε, Οι Ελεγείες του Ντουίνο, μτφ. Μαρία Τοπάλη, εκδ. Πατάκη, Αθήνα 2011 ______________________________________ KOSTAS BASSANOS The Middle of Nowhere, Elika Gallery Εγκαίνια: Παρασκευή 09.11 | 20:00 μμ Διάρκεια έκθεσης: 10.11.18 – 08.12.18 Ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Παρασκευή 12-8 μμ, Σάββατο 12-4 μμ Φωτο: Μαρία Καραχρήστου
Το απόσπασμα εμπεριέχει τον χώρο γύρω του, αυτόν τον χώρο κατοικεί ο Μπασάνος με χειροπιαστό αλλά και φαντασιακό χαρακτήρα και ύφος, με ταπεινότητα και χαμόγελο, τον γνώρισα σήμερα Σάββατο 24-11-18 και τον ευχαριστώ που με ταξίδεψε βήμα-βήμα σ’αυτή την έκθεση με εγκαρδιότητα και φιλοξενία και του’πα νιώθω ότι βλέπω ένα έργο σε σινεμά, νιώθω ότι μπήκα μέσα στο έργο και εκείνη τη στιγμή μου εντόπισε ότι βρικόμασταν μπροστά στο τελευταίο έργο της one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
65 Αντωνοπούλου, Απόλλωνα Γλύκα, Νικολέττας Κατσαμπέρη, Χρήστου Μπληγιάννου, Ζέτας Νικολοπούλου, Γιώργου Παλαμάρη, Ηλία Σιψά, Αντώνη Σταμπέλου, Βαγγέλη Χατζή, Νίκου Iavazzo.
PILLOW GRAVITY Γράφει η Μαρία Καραχρήστου Jule 2, 2018
«Όταν φτάνει σε μια νέα πόλη, ο ταξιδιώτης ξαναβρίσκει ένα παρελθόν του που δεν ήξερε πλέον ότι είχε»[1] «Ταξιδεύεις για να ξαναζήσεις το παρελθόν σου?» ήταν στο σημείο εκείνο η ερώτηση του Χαν, ερώτηση που θα μπορούσε να διατυπωθεί και ως εξής: «Ταξιδεύεις για να ξαναβρείς το μέλλον σου?» Και η απάντηση του Μάρκο Πόλο: «Το αλλού είναι ένας αντίστροφος καθρέφτης. Ο ταξιδιώτης αναγνωρίζει το λίγο που είναι δικό του, ανακαλύπτοντας το πολύ που ποτέ δεν είχε και που ποτέ δεν θα έχει.»[1] Mετά από τρείς συνεχόμενες ημέρες βροχής κατακαλόκαιρο και αναγκαστική παραμονή στο σπίτι τις ώρες της έξαρσης του φαινομένου, μεγεθυμένο από τις εικόνες μιας Μάνδρας Αττικής, με το καφέ νερό να φτάνει μέχρι τον πρώτο όροφο των πολυκατοικιών και τα αμάξια και οι κάδοι να αρμενίζουν χωρίς βάρος σαν γόνδολες σε μια αποκρουστική Βενετία, αποφασίζω ηρωική έξοδο με ομπρέλα με λευκά πουα (homage ad E) σε μαύρο φόντο σαν σε αστρικό ταξίδι σε συννεφιασμένη μέρα, πηγαίνοντας στην έκθεση. Οι ημέρες αυτές πέρασαν με αναγκαστική συνύπαρξη με τους έτερους εαυτούς μου, καθόλου μα καθόλου απολαυστικό, καθώς δημιουργούνταν νεύρα και προστριβές. Αυτά είναι τα θέματα συζήτησης στο μικρό καφέ απέναντι από την γκαλερί, με τον Ηλία Σιψά, έναν από τους δέκα συμμετέχοντες στην έκθεση, πριν μιλήσουμε γι’αυτή, έτσι νόμιζα δηλαδή, ενώ γι’αυτή μιλούσαμε τελικά, χωρίς να το ξέρω: Φαινόμενα, ταξίδι και καιρός, ένα πρόσωπο, σε πολλαπλασιασμό υπό συνθήκες μαλακές (pillow) ή σκληρές (gravity) περιέγραψαν τις μέρες μου ως απάντηση στην ερώτηση Τι κάνεις του Ηλία και την απάντηση του Ηλία στην ίδια ακριβώς ερώτηση για την διαδικασία, δημιουργία της έκθεσης.
Ηλίας Σιψάς
Η αίθουσα τέχνης ε κ φ ρ α σ η – γιαννα γραμματοπουλου, παρουσιάζει την ομαδική έκθεση «Pillow Gravity» των Μαίρης one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
66 σχηματίστηκε ένα αυτόνομο περιβάλλον που φέρει τα διακριτικά γνωρίσματα ενός χάρτη. Ο Χάρτης τόσο ως αφορμή/έναυσμα όσο και ως εργαλείο διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην εξερεύνηση του «κόσμου» που συγκροτείται από παράλληλα συμβάντα και πολλαπλούς συσχετισμούς. Τα κειμενικά αποσπάσματα από το βιβλίο «Τα ημερολόγια των άστρων» του Στανισλαβ Λεμ (Stanislaw Lem) αναδεικνύουν την εν λόγω συνθήκη.»
Μαίρη Αντωνοπούλου
H έκθεση τους μοιάζει σαν έναν αυτόνομο οργανισμό που εξελίσσεται ως μια γραφική παράσταση, καταλαμβάνοντας τον χώρο. Τα πρόσωπα ως καλλιτέχνες λειτουργούν μαζί και μόνοι και πάλι μαζί και πάλι μόνοι, προσπαθώντας να ορίσουν το σώμα αυτού του beat ταξιδιούοργανισμού, σαν ένα μέλλον φτιαγμένο από παρελθόν, θραυσματικά, με ισχυρό σκελετό και δομή. Τα δομικά τους υλικά σε αυτό το ταξίδι κινούνται ανάμεσα σε ελαφριά αέρινα και ονειρικά σχεδόν αόρατα και υπαρξιακά (βίντεο, ήχος, κινητικά, εγκατάσταση) και πιο βαριά, στιβαρά, απτά (μέταλλο, ξύλο, κατασκευή, μηχανισμοί, εξαρτήματα). Υπάρχει ο χάρτηςβοήθημα σ’ αυτό το ταξίδι. Σημειώνει η Νίκη Παπασπύρου στο κείμενο για την έκθεση: Η έκθεση μετατοπίζεται και αναδιαμορφώνεται από τον πραγματικό/φυσικό χώρο της γκαλερί στο φανταστικό «σύμπαν» του Χάρτη** και στην συνέχεια μέσω ενός γραμμωτού κώδικα (QR code) στον ψηφιακό κόσμο. Ο Χάρτης όπως αναφέρει η ομάδα « Αποτελεί μέρος (φορητό σώμα) της έκθεσης. Αρχικά λειτούργησε ως αντικατοπτρισμός της διαδικασίας κατασκευής της. Στη συνέχεια, μέσα από συνειρμικές και οπτικές αλληλουχίες one after another
Απόλλωνας Γλύκας
Διαβάζω τον χάρτη σαν εξερευνήτρια ενός σύμπαντος, έξω από μένα που όμως συμπτωματικά, κατοικεί εντός μου, γι’ αυτό με αφορά και γι’ αυτό γράφω. Γράφει μέσα ο χάρτης , ένα ακόμη έργο, αποσπάσματα από το βιβλίο, διαλέγω ένα στην τύχη ή και όχι τόσο στην τύχη: « Ενώ το σκάφος χτυπιόταν με διαρκώς αυξανόμενη βιαιότητα, πρόσεξα κάποια στιγμή μια απαλή μοβ ομίχλη που σχηματιζόταν στην απέναντι μεριά της καμπίνας και στο μέσον της ομίχλης αυτής, ανάμεσα στο νεροχύτη και την κουζίνα, το θαμπό σχήμα μιας ανθρώπινης μορφής που φορούσε ποδιά κι έριχνε βούτυρο σ ’ένα τηγάνι για να φτιάξει ομελέτα.» ** ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
67 Ο Ηλίας Σιψάς μου μιλά για επίσης για την μουσική, τον αυτοσχεδιασμό και πως η λογική της μουσικής μπαίνει δυναμικά ισότιμα στην κατασκευή τόσο την χειρωνακτική όσο και την θεωρητική του έργου. Μου μιλά και τονίζει το «μαζί» αυτής της ομάδας των δέκα και εξηγεί πως λειτουργούν: «Ξεκινάει από μια αυτοσχεδιαστική βάση και αναπτύσσεται σε έναν κοινό αντιληπτικό διάλογο.» «Τι ταξίδι κι αυτό! Οι ταξιδιώτες κολλημένοι ο ένας πάνω στον άλλο δεν έβγαζαν μιλιά. Το κρύο, επιδεινούμενο από την ταχύτητα, τους είχε κόψει τη λαλιά.» [2] «Αν δε σπάσει τίποτα» είπε ο Ματζ «θα καταφέρουμε να φτάσουμε».[2] (photos mk, έργα των: Μαίρη Αντωνοπούλου, Απόλλωνας Γλύκας, Ηλίας Σιψάς) ** Εικαστικό έργο των δέκα καλλιτεχνών που δωρίζεται στο κοινό. [1] σελ.49, Οι Αόρατες Πόλεις, Ιταλό Καλβίνο, μτφ. Ανταίος Χρυσοστομίδης, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2003 [2] σελ.244, Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες, Ιούλιος Βερν, μτφ. Ε.Μιαούλη, Χ.Γεμελιάρης, Κ.Μπουλούκου, εκδ.Τέσσερα Πι, Αθήνα 2010 _____________________________________________ έκφραση γιάννα γραμματοπούλου http://www.ekfrasi-art.gr/ Βαλαωρίτου 9α Κολωνάκι Ωράριο Λειτουργίας: Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή: 11.00 - 20.00 / Τετάρτη: 11:00 - 18:00 Σάββατο, Κυριακή και Δευτέρα κλειστά 14 Ιουνίου - 20 Ιουλίου 2018
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
68
Η Ακρόπολη στο Βυθό Γράφει η Μαρία Καραχρήστου June 18, 2018
Επιμέλεια: Κατερίνα Νίκου Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός: Μαρία Μανέτα Χώρος: Αίθουσα Νίκος Κεσσανλής, Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Διάρκεια: 25 Μαΐου 2018 – 10 Ιουνίου 2018 Ανδρέας Αγγελιδάκης, Χρήστος Αθανασιάδης, Δημήτρης Ανδρεάδης, Αριστείδης Αντονάς, Κατερίνα Αποστολίδου, Νίκος Αρβανίτης, Δήμητρα Βάμιαλη, Γιάννης Βαρελάς, Αλέξανδρος Βασμουλάκης , Ανέστης Ιωάννου, Ιωάννα Κωστίκα, Αντώνης Κιουρκτσής, Κωνσταντίνος Κωτσής, Βαρβάρα Λιακουνάκου, Βίκυ Μπέτσου, Φανούρης Μωραίτης, Μαλβίνα Παναγιωτίδη, Πάνος Παπαδόπουλος, Άγγελος Πλέσσας, Σωκράτης Σωκράτους, Αλέξανδρος Τζάννης, Θεόφιλος Τραμπούλης, Πάνος Χαραλάμπους, Θάλεια Χιώτη, Κώστας Χριστόπουλος, Βαγγέλης Χούρσογλου, ATH 1281, Anastasia Ax, Caroline May, Pélagie Gbaguidi, Prinz Gholam, Hiwa K., Anton Kats, Em Kei, Anja Kirschner-David Panos, Fermín Jiménez Landa
one after another
«Λες κι ανεβαίνει με βουή ο ίδιος ο βυθός ίδιος με βουητό που φέρνει όλες τις κρυφές περιδινήσεις αόρατου ωκεανού στην άκρη των λεπτών χειλιών» [1]. Θα επιδιώξω να περιγράψω την αίσθηση που μου άφησε η έκθεση στα χείλη, σαν να ήταν μάτια, ένα μεσημέρι καλοκαιρινό. Θα δοκιμάσω να περιεργαστώ την αλμύρα στα χείλη σαν τρικυμία, φευγαλέα, σαν όσφρηση με την γλώσσα. Ο εαυτός και η γλώσσα είναι εξίσου ειρωνείες, λέγουν κάτι τι ενώ εννοούν κάτι άλλο ή τίποτα αναφέρει εύστοχα ο Harold Bloom στην θραύση των δοχείων του[2]. Μου φαίνεται απολύτως κατανοητό. Λοιπόν.
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
69 Κολυμπώ στην συνέχεια βυθίζομαι , περπατώντας στο βυθό που κατασκεύασε η Κατερίνα Νίκου, αριστοτεχνικά, με φώτα που αναβοσβήνουν σαν υπομνήματα μιας πόλης. Έχουν σημασία αυτά τα φώτα, αρχιτεκτονική έκλαμψη για μια πόλη που ζει, τρέχει υστερικά να προλάβει τον χρόνο με κάθε μέσο μεταφορικό, συντακτικά και κυριολεκτικά, σε φρενίτιδα, πάνω από την άχρονη ήσυχη ησυχία του βυθού. Τα ίχνη της πόλης είναι τα φώτα, σε πορτοκαλί ή κόκκινο, μπερδεύονται στις αντανακλάσεις των έργων και έτσι η σκηνοθεσία του δράματος ξεκινά με καλούς οιωνούς ως προς την αφήγηση. Ο ΒΥΘΟΣ της Νίκου, άκρως σωματικός, στην απουσία παρουσία του σώματος μοιάζει με τραύμα που σε καλεί να βυθιστείς εντός του.
στην άλλη, περιγραφές, προσταγές, επιθυμίες, διαταγές, παραινέσεις, παρενθέσεις, κατρακυλούν στους τοίχους, εξαφανίζονται, δίνοντας χώρο στα απολύτως απαραίτητα αντικείμενα και στις κινήσεις και στο περίγραμμα τους το ακριβώς απαραίτητο και αναγκαίο, ούτε γραμμή παραπάνω, στο έργο του Πάνου Παπαδόπουλου. Η γραφή νιώθω πως υπάρχει και στο οχυρό του Δημήτρη Ανδρεάδη, απεικονίσεις χρωματικών όγκων μιας σωματικής αρχιτεκτονικής. Η σάρκα σαν γραφή ή και το ανάποδο. Τον ρωτώ. Ο τίτλος είναι «Ένα κέντρο των Δύο» Παρουσιάζει δύο καταστάσεις αντίληψης, την αφαιρετική και την αφηγηματική, που κανείς καλείται να ισορροπήσει για να ανταπεξέλθει στις υπαρξιακές του κρίσεις. Το κέντρο είναι κενό και εμείς σχοινοβατούμε .
Oι καλλιτέχνες έχουν φτιάξει έργα καταφύγια για να σωθεί το προφανές το ουσιαστικό της ήμερης μνήμης της άγονης λήθης, στίχοι και φράσεις της εφηβείας γραμμένες σε κασέτες, τ’ ανθρώπινα. Στην άκρη της πόλης, στον βυθό, υπάρχουν ‘οχυρά ακροπόλεις (citadels on ships) δωμάτια ασφαλείας κρυμμένα σε πολεμικά πλοία ή σε σκάφη αναψυχής’ (γράφει στο δελτίο τύπου). Μια ερμητικά κλειστή στην ανοιχτότητα της έκθεση, μια έκθεση που κρατά την κλειστότητα της στο προφανές, δίνοντας βήμα στο ανεξιχνίαστο με συγγραφική δομή και αίσθηση. «Τίποτα δεν γίνεται από μόνο του… Τίποτα δεν ξεσπάει ξαφνικά από το μηδέν. Όλα προετοιμάζονται στον χρόνο του οικήματος»[3] Οριοθετημένα τα θραύσματα της πόλης του Αλέξανδρου Τζάννη, σε γυαλί και ξύλο και σωλήνες, και χρώμα μαύρο στέρεο παραλληλόγραμμο αποπνέει ασφάλεια, μιας πόλης σε ανασφάλεια, σαν κειμήλια, σαν ανάμνηση της πόλης και ξεκινάμε με αυτό. Σημειώσεις, σημειώματα να μην ξεχάσω να θυμηθώ να θυμάμαι της Δήμητρας Βάμιαλη. Φωτεινοί κώδικες σύμβολα σε παράταξη, παράθεση, αρχετυπικοί σηματοδότες σημάνσεις του σημαινόμενου του Άγγελου Πλέσσα. Η γραφή κατοικεί εντός της έκθεσης, χωρίς να φαίνεται με διάφορους τρόπους, αποσπασματική, αχνοφαίνεται, μουρμουρίζει σαν ηχώ, διατρέχει τα έργα. Can we read buildings like we read pottery? Αναρωτιέται ο Ανδρέας Αγγελιδάκης σε βίντεο still –Vessel 2017. Οι φράσεις , πολλές, πυκνές σε όλα τα ηχοχρώματα, συμπυκνωμένες η μια πάνω one after another
Το σώμα αναρτάται, περιμένει, πάσχει, πράττει, τραυματίζεται, τραυματίζει, λέει την ιστορία του ανακατασκευάζει τον μύθο του ανάμεσα σε βασκανίες και προκαταλήψεις που κατοικούν στο σύγχρονο, παρασιτικά, σε χρώμα σομόν απαλό και υδαρές μ’όλη τη γλίτσα του κεριού και τις προκαταλήψεις του κόσμου. Από το νησί των σελέμπριτις τη Μύκονο αποσπά την ιστορία του βρυκόλακα χωρικού, τον σώζει και τον φυλά στο ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
70 οχυρό του βυθού σαν πολύτιμο κειμήλιο της ανθρώπινης ιδιοσυγκρασίας η Μαλβίνα Παναγιωτίδη. Τα λάθη τα πάθη και οι ρωγμές σώζονται σε αυτό τον ιδιότυπο αρχειακό βυθό, εξυψώνοντας σε ρωμαλέο ασπρόμαυρο μνημείο την κόκκινη cult ανθρώπινη τραγωδία όπως στο The Rocky Horror Picture Show, γραμμένη με κόκκινο κραγιόν στο μαύρο φόντο της οθόνης του Γιάννη Βαρελά. O συγγραφέας, ο μεταφραστής, τοποθετείται στον τοίχο με δυο καρφιά, σε κοινή θέα και κρίση γυμνός , περιμένοντας ηδονικά τον θάνατο του. ‘και νιώθω ζεστή υγρασία να πλημμυρίζει την κοιλιά μου και να κυλάει το αίμα μέσα από τα παντελόνια μου σχεδόν δεν πονάω και είναι ο ιδρώτας του μόνο και ο δρόμος σκοτεινός και τα σκουπίδια που σιγά σιγά θολώνουν και το χέρι του στον ώμο μου τα ιδρωμένα του δάχτυλα και το μισάνοιχτό μου στόμα κι οι δυνάμεις μου που όπως μ’ εγκαταλείπουν από το μισάνοιχτό μου σώμα’ Θεόφιλος Τραμπούλης, 15 τρόποι που φοβάμαι ότι θα με δολοφονήσουν, διήγημα σε πέντε μέρη.
-Είδατε το χέρι μου? Κόπηκα. -Ναι πρέπει να το φροντίσετε. -Όχι δεν θα το φροντίσω. Δεν μ’ενοχλεί. Δεν πειράζει. Οι πληγές κλείνουν μόνες τους.»[5] Μαρία Καραχρήστου Αθήνα, 6/2018 [1] σελ. 19 Δημήτρης Δημητριάδης, Κηδεύω α’ Εκπνοή, Εκδόσεις Σαιξπηρικόν, Αθήνα 2014 [2]σελ.28, Harold Bloom, Η θραύση των δοχείων, μτφ. Γιάννης Σκαρπέλος, Εκδ. Πλέθρον, Αθήνα 1998 [3] σελ.101, Αριστείδης Αντονάς, Ο Χειριστής, οίκημα, Εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 2006 [4] σελ. 100, Αριστείδης Αντονάς, Η τραγουδίστρια και η πολυθρόνα, Εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 2009 [5] σελ 29, Αριστείδης Αντονάς, Η τραγουδίστρια και η πολυθρόνα, Εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 2009
Τα κάδρα στους τοίχους του Κώστα Χριστόπουλου, καταγραφή, ντοκουμέντα μιας άλλης εποχής σε άλλο χρόνο μα σε κοινό τόπο, της επιστράτευσης του 74 του πατέρα, εξαιρετικά ευρήματα – σε παράταξη. Τον ρωτώ. Είναι φωτογραφίες από το σπίτι που έχτισε ο Παπαδόπουλος, όπως σου είπα, στην Πάρνηθα, ψιλά, για να αγναντεύει το λαό του. Δεν το κατοίκησε ποτέ, μέσα σε όλες αυτές τις φωτογραφίες υπάρχουν και εκείνες που δείχνουν κάτι μαζικό, κάτι σε στρατώνα, πως κάτι μέσα σε αυτές δείχνει να “οχυρώνεται” . «Στους τοίχους υπάρχουν σημάδια από νερό που πέρασε μέσα. Έχουν πάλι φανερωθεί οι ανησυχητικές υγρασίες. Τα ξύλινα δοκάρια χρειάζονται αντικατάσταση. Το πάτωμα φούσκωσε. Ούτε κι αυτό πειράζει, σκέπτομαι. Βρίσκομαι στο καταφύγιο μου, όπως παλιά. Νομίζω πως είμαι άλλος ή πως είμαι ίδιος, όπως τότε, πριν από χρόνια. Άς κάνω λάθος. Δεν έχει σημασία.» [4] Ρώτησα, φαντάστηκα, έγραψα, κολύμπησα. Σταματάω να μιλάω. «Εκείνη σταματάει να μιλάει. one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
71
Νίκος
πραμάτειες, τσάντες, τσαντάκια, μαντήλια, τσολιαδάκια, για να βρεθώ στην ετεροτοπία του Μεγάρου Εϋνάρδου, στην είσοδο, το γαλάζιο φόντο στον τοίχο, η ελιά και το σκουρόχρωμο ξύλο στα πατώματα με καλωσορίζουν. Σ’ αυτή τη συνθήκη ενός κτίσματος που μοιάζει να προσγειώθηκε από μια άλλη εποχή, στήνει ο Ν.Π την αφήγηση του: Flora Filopappou : Ένα ταξίδι από την Πόλη των Βράχων στον κήπο.
Παπαδόπουλος Γράφει η Μαρία Καραχρήστου. May 29, 2018
“ Flora Filopappou: Ένα ταξίδι από την Πόλη των Βράχων στον κήπο” Στο Μέγαρο Εϋνάρδου (Αγ. Κωνσταντίνου 20) έως τις 28 Ιουλίου. Εγκαίνια: Τετάρτη 9 Μαΐου 2018 Τρίτη – Παρασκευή: 10.00 – 18.00 Σάββατο: 11.00 – 17.00 Μου’ παν έλα να πάμε να δεις. Και πήγα. Περπάτησα την Πανεπιστημίου, μετά την Σταδίου ένα μεσημέρι Σαββάτου με τον ήλιο να κάνει κατακόρυφο. Λίγο πριν φτάσω, περνώ απ’ την πολύχρωμη αγορά του Αλ Χαλίλι στην Αγ.Κωνσταντίνου, με όλων των ειδών τις one after another
Μια αφήγηση που περιπλέκεται σαν αυτοφυές φυτό γύρω από τα δωμάτια και φτιάχνει ένα κύκλο. Στην είσοδο υπάρχει το Βιβλίο του Καλλιτέχνη, με τις απεικονίσεις της μελέτης του, με εικόνες και λεζάντες. Η γραμματοσειρά, δημιουργημένη γι’ αυτήν εδώ την έκθεση περιπλέκεται, στροβιλίζεται στους τοίχους και τα βιβλία σαν φυτό (Flora Graeca) αναρριχώμενο, μεγαλώνει θεριεύει τις φράσεις, αναπτύσσεται αυτόνομα και συνοδευτικά ταυτόχρονα. Δουλεύοντας σαν τον αρχαιολόγο, ψάχνοντας αρχεία, διαβάζοντας, ταξινομώντας τα ευρήματα, αρχειοθετεί τον όγκο της δουλειάς του ποιητικά, αφήνοντας σε κοινή θέα, τον κώδικά και τα εργαλεία του. Ο κώδικας του Ν.Π είναι το πίξελ. Το πίξελ που μεταφράζεται σε χειρονομία, σε ύπαρξη, σε ύλη. Το πίξελ γίνεται χτύπημα του μολυβιού, κουκίδα, ίχνος και με αυτό κατασκευάζει τις φράσεις και τα σχέδια. Το πίξελ γίνεται χώμα, συμπαγές σαν τραπεζομάντηλο ή ελεύθερο σαν αυτό που θα μας σκεπάσει αναπόφευκτα στην Έξοδο, με φόντο το φως (παράθυρο). Το χέρι του Αδάμ στην Καπέλα Σιστίνα, μπλέκεται με τις βόλτες και όλα αυτά δένουν συνειρμικά, ποιητικά σε μια αφήγηση όπου υπάρχει το πριν και το ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
72 τώρα, σε κάρτ-ποστάλ και γκραβούρες. Το πίξελ αποκτά ποιητική δράση, αποσπάται από το αμιγώς καθιερωμένο του πλαίσιο, μεταφέρεται προσεχτικά σε Ουωρδιανή προθήκη, στο καινούργιο μαγευτικό σύμπαν του Παπαδόπουλου, ο οποίος, το παρομοιάζει με ίχνος, χτύπημα μολυβιού, κόκκο άμμου, τούβλο, lego, βότσαλο.
H έκθεση μοιάζει σαν βόλτα το μεσημέρι στην εξοχή, σε έναν κήπο με σπάνια φυτά, με τον καλλιτέχνη να αφηγείται ιστορίες και μυστικά μονοπάτια αυτής της πορείας. Στα ρουθούνια μου έχω την οσμή του θυμαριού, της ρίγανης, μοιάζει με όνειρο. Είναι αληθινό! Μου λέει, δες! Υπάρχουν αλήθεια. (φωτο: Μαρία Καραχρήστου) INFO: https://www.miet.gr/event-list/event-Flora-FilopappouEna-tajidi-apo-thn-Polh-twn-Braxwn-ston-khpo
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
73
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
74
one after another
ART MAGAZINE. INITIATIVE OF THE ARTIST RUN SPACE52
