Moderne architectuur in Ekeren-Donk Fietsen in Ekeren | deel 1
Donk Donk is een wijk, deels gelegen op het grondgebied van het district Ekeren, deels op het terrein van de gemeente Brasschaat. Het centrum van de wijk Donk bevindt zich rond de parochiekerk van het Heilig Hart van Jezus, gelegen in Brasschaat. De naam 'Nobele Donk', die dikwijls voor het gehucht wordt gebruikt, komt trouwens voort uit het leven op de verschillende lusthoven die hier door de vele nobelen werden bewoond en bezocht. Tot de eerste wereldoorlog vonden we in Donk hoofdzakelijk grote kasteeldomeinen. Na WO I werden deze kasteeldomeinen stilaan verkaveld. Op de Kapselsesteenweg krijgen we een klassieke lintbebouwing. Op tien jaar tijd werd het wonen in Ekeren-Donk grondig uitgebreid door het verkavelen van verschillende grote domeinen. Vanaf 1956 worden de terreinen rondom het Hof van Delft, in 1946 nog uitgebouwd tot Sint-Lucaskliniek, verkaveld en bebouwd met vooral vrijstaande woningen. Enkele jaren later wordt het gebied tussen de Veltwijcklaan en de Prinshoeveweg verkaveld. Hier vinden we een eerder wisselende bebouwing: deels rijwoningen, meergezinswoningen en in mindere mate vrijstaande woningen. In 1963 wordt nog een grote verkaveling bij gecreĂŤerd aan de 'Oude Landen' met veel rijwoningen, type bel-ĂŠtage (wonen op de eerste verdieping) en een beperkt aantal vrijstaande woningen.
2
3
Een fietstocht in Ekeren-Donk Zoals overal in Vlaanderen is hier bijna in elke straat interessante architectuur te vinden. Maar het blijft wel zoeken. Deze fietstocht van ongeveer 8 km brengt u bij een aantal realisaties in Ekeren-Donk die de moeite waard zijn om bij stil te staan. U start aan Hof De Bist en volgt nummer 1 tot 18. Deze brochure geeft een korte toelichting bij elk pand. Het spreekt voor zich dat er in Ekeren-Donk nog meer waardevolle architectuur te vinden is. Aan u, architectuurliefhebber, om deze verder te ontdekken. Het is uiteraard belangrijk de privacy en rust van de bewoners en gebruikers van de getoonde panden te respecteren. Gelieve dan ook geen eigendommen te betreden.
4
5
le lla i
s Prin
17
an
eg w e v hoe
16
15
traat s k e e B
laan k e e b e l Wil
Reint
Kam
6
7
11
eg enw ste else ten H Kap n laa en rk Lo nlaan Berke aan Hoogpadl
10
elftlaan
Hof van D
en
8 9
laan
an Kardel a
5
18
Hoeksla
straat Statie
at
str a
Onze-Lieve-Vrouwstraat
kstra at
hoe
Drie rd t
4
2
e Land
Villapark 6
3
d De Ou
Veltwijcklaan 241 2 Veltwijcklaan 231 3 Veltwijcklaan 223a 4 Onze-Lieve-Vrouwstraat 35 5 Prinshoeveweg 233 6 Willebeeklaan 7 7 Gerardus Stijnenlaan 189 8 Sint-Lucaslaan 10 9 Sint-Lucaslaan 17 10 Hof Van Delftlaan 41 11 Sint-Lucaslaan 46 eg w nk12 Hoogpadlaan 96 o D 13 Laar 184a en 186 14 Laar 221 15 Oudebaan 36 16 Herautenlaan 11-1 17 Herautenlaan 56 18 Boterbloemlaan 10-22
W ee
De
Fietsrichting
w elt V 1 an a l s fje e i l an a e l d Ma rbloem ste k aan n l i P m loe b r e Bot
V
ei nho ppe cho Biss
Station
n
an
la ijck
EG
Kerk
Leerhoeklaan
1
Vertrekpunt
laa
NW
V
en
aat xstr f Ick Joze Baljuwlaan
slei
Tu lp
Hof de Bist
EE EST ELS
erendijk
8 km vertrekpunt: 252 CC, Hof de Bist Veltwijklaan 252
KA P
Fietsen in Ekeren Moderne architectuur in Ekeren-Donk
12
13
Laa14r
7
1
Appartementen Van Loon Veltwijcklaan 241 1989 architect | Jef Van Oevelen
ROUTE-INFO Recht tegenover de parking van Hof De Bist (Veltwijcklaan) vinden we het eerste project op onze route.
Eind 1989 verschijnt op de hoek van de Veltwijcklaan en de Margrietlaan een verrassend gebouw dat, zo blijkt later, zes appartementen bevat. De situering is interessant: op een goed georiënteerd hoekperceel tegenover een openbaar park. In de onmiddellijke omgeving staan vrijstaande residentiële woningen. Gezien het L-vormige gebouw de bouwlijn van de aangrenzende panden volgde, was de dienst planologie van de stad Antwerpen snel bereid de bouw van deze ‘urban villa’ te steunen. Op deze manier worden zes woningen op één bouwperceel gerealiseerd. De ruime wooneenheden met verschillende typologieën hebben elk een tuin of volwaardig terras en zitten op intelligente wijze in elkaar verweven.
Op het gelijkvloers bevinden zich twee appartementen met afzonderlijke ingang alsook de autobergplaatsen. Een buitentrap leidt naar een dubbelhoge ‘straat’ op de eerste verdieping. Hierop komen twee duplex-woningen uit met een binnentrap naar de slaapkamers in het dakvolume. Op dezelfde ‘straat’ geeft de voordeur van een derde appartement uit. Een tweede open trap bereikt nog een tweeslaapkamer appartement dat zich volledig op de tweede verdieping situeert. Deze geestige puzzel vertaalt zich ook naar de gevels die in witte baksteen zijn opgetrokken. De betonnen structuurelementen en dakranden,
8
wit buitenschrijnwerk in aluminium en een zinken dakbekleding geven samen met okergele metalen elementen het geheel een blijvend hedendaags uitzicht.
ROUTE-INFO We fietsen op de Veltwijcklaan naar rechts, richting Ekeren-station en centrum. Na tweehonderd meter, in de bocht, staan we voor project nr. 2, woning Segers.
9
2
Woning Segers
Veltwijcklaan 231 1989-1990 architect | Jef Van Oevelen
Gelegen op een mooi, waaiervormig terrein, maar in de bocht van een vrij drukke verkeersweg, zet deze woning zich als het ware zo ver mogelijk achteruit met haar rug naar de straat toe. Achteraan kan de woning zich met ruime glaspartijen volledig openen op het zuiden in een mooie brede tuin.
Het gesloten wandvolume langs de straatzijde, dat in hoofdzaak bergplaatsen en een bureau herbergt, wordt enkel doorboord door de muur die de bezoeker begeleidt van aan de straat tot in de woning. De carport voorzien op het grondplan is niet uitgevoerd.
10
ROUTE-INFO We fietsen verder op de Veltwijcklaan richting station en centrum en zien juist voor de brug project nr. 3, woning en atelier Wauman.
11
3
Atelier en woning Wauman Veltwijcklaan 223a 1996 en 1997 architect | Zoltan Janko
Deze woning met atelier werd gebouwd in opdracht van een fotograaf. De huidige bewoners, ook met fotografie verwant, zijn niet de oorspronkelijke opdrachtgevers. Een eerste ontwerp in 1996 voorzag een zeer ruime, hoge studio in halve cirkelvorm plus een aantal technische lokalen aan de straatzijde. Het huidige gebouw (ontwerp 1997) is hoofdzakelijk woning met beperkte ruimten voor fotografie, begrijpelijk gezien de digitale evolutie van de fotokunst.
12
Het gebouw volgt de schuine perceelsgrens en is op het gelijkvloers zeer gesloten naar de straat toe. De inkom, een apart volume, staat dwars op het perceel en vormt op die manier een geluidsbuffer voor de achterliggende dubbelhoge woonkamer. Deze hoge ruimte geeft het interieur een enorme kracht en zorgt voor erg veel licht. De woning bevat heel veel uitgekiende en verzorgde details en een uitgelezen materiaalgebruik wat leidt tot een harmonieus, rustgevend geheel.
ROUTE-INFO We fietsen verder richting EkerenStation, rechts naast het viaduct. Ter hoogte van het station rijden we links de Onze-Lieve-Vrouwstraat in naar project nr. 4, Torenhof, woning Wellens.
13
4
Torenhof Woning Wellens Onze-Lieve-Vrouwstraat 35 2010 architect (uitbreiding en renovatie) | Jef Van Oevelen
De uitbreiding van de bestaande woning heeft een kelder, leefruimte, werkruimte en een terras aan vooren achterzijde. De vergroting bestaat uit een glazen volume tussen de woning van de bouwheer en de buren. Door deze compacte, eenvoudige en transparante oplossing wordt respectvol omgegaan met de bestaande woning en haar omgeving. Een zwarte, neutrale maar functionele koker maakt de overgang tussen de bestaande woning rechts en de grote glaspartij die aansluit bij het bestaande 'Torenhof'. De plint van het bestaande gebouw wordt verlengd en voorzien van een grijze cementering zoals reeds deels op het bestaande gebouw zit. De nieuwe plint maakt de verbinding tussen de twee delen en plaatst het bestaande gebouw op een stokkel waardoor het beter naar voren komt. Er is bewust gekozen voor neutrale wit- en grijstinten zodat de woning zich inpast tussen de reeds aanwezige huizen in de onmiddellijke nabijheid.
14
ROUTE-INFO We fietsen verder in de Onze-Lieve-Vrouwstraat en slaan op het einde linksaf, de Prinshoeveweg in. Zo komen we bij project nr. 5, woning Schellens.
15
5
Woning Schellens
Prinshoeveweg 233 1983 architect | SILO-ontwerpcollectief (Jo Crepain, Tjen Hoeckx en John Mooens)
Dit uiterlijk klein gebouw verbaast bij het binnenkomen waar u dankzij het openwerken van de verschillende woonvolumes een ruime woning ontdekt. Een eenvoudige, houten tentconstructie als basis en enkele uitstekende, strakke, rechthoekige vormen in een strak metselwerk zorgen voor een evenwichtig geheel.
16
Binnenin is vanuit de verschillende leefruimten de nok van de tent zichtbaar. Op het gelijkvloers geeft een wisselende vloerhoogte een verrassend effect. Een opengewerkte houten loopbrug maakt op de verdieping de verbinding tussen de slaapruimtes. Muren in zichtbaar blijvende snelbouwsteen zijn wit geschilderd. Veel dennenhout en multiplexplaten geven het geheel een warme uitstraling. De vele schuinliggende dakramen zorgen voor een diep indringend, de hele dag door, wisselend licht. Verzorgde details, spelen met vormen en muurtjes in metselwerk maken van dit gebouw een uitzonderlijk fris en aangenaam huis.
ROUTE-INFO We fietsen verder op de Prinshoeveweg, de spoorweg onderdoor. Aan de Oude Landen gaan we rechtsaf en rijden tot de Willebeeklaan, de derde straat op onze linkerzijde. Zo komen we bij project nr. 6, woning Moris.
17
6
Woning Moris Willebeeklaan 7 1972 architect | Paulus Prims
Deze rijwoning van het bel-ĂŠtagetype, werd gebouwd voor de familie Moris, een gezin met drie kinderen. Stedenbouwkundig zijn er drie bouwlagen voorzien onder een plat dak. Voor een gesloten bebouwing is dit een riante, vrij grote woning dankzij een intelligent in elkaar geknutseld plan. Door gebruik te maken van een split-levelopbouw (halve verdiepin-
gen) en te toveren met verschillende hoogten in de verdiepingen, wordt het bouwvolume maximaal benut. In de kinder- en speel- (later studeer-) kamer is een duplexruimte voorzien voor drie bedden, ingebouwd in nissen zoals bij vroegere alkloofbedden.
Dankzij het openwerken van de verschillende woonfuncties wordt deze rijwoning als extra ruim ervaren. Alle woonruimten staan visueel met elkaar in contact. Glazen tussenpanelen zorgen voor akoestische privacy. De evenwichtige opbouw van de gevels sluit perfect aan bij de achterliggende functies. Zo zorgt de erker aan de voorgevel voor een vergroting van de woonkamer met bijkomende lichtinval en bezonning. Het houten terras achteraan is momenteel verwijderd maar kan bij een renovatie zonder probleem herbouwd worden.
ROUTE-INFO We rijden, schuin tegenover de net bekeken woning, de Laathoflaan in en rijden tot in de Gerardus Stijnenlaan. Hier slaan we rechtsaf zodat we bij project nr. 7 aankomen, woning Meyer-Deckx.
18
19
7
Woning Meyer-Deckx Gerardus Stijnenlaan 189 1980 architect | Studiebureel D. M. Peeters
indelingen en gedurfde constructies te maken. Dat is hier dan ook gebeurd mee dankzij de driehoekige vorm, met bijzondere ruimtelijke effecten in het interieur. De woning vertrekt gedeeltelijk onder het maaiveld met een hobbyruimte en een berging. Op de begane grond zien we de garage, de keuken en de eetkamer. Via het systeem van split-level klimmen we naar de zithoek die een prachtig uitzicht geeft op de mooie, ruime tuin en zo verder naar de ouderslaapkamer met badkamer en de kinderkamers.
Deze bijzondere villa met driehoekig plan en een sterk hellend dak voorzien voor zonnepannelen is voor 1980 een uitzonderlijk vooruitstrevend snufje. Het gebouw is opgetrokken deels in muren en betonblokjes, deels in een betonskelet dat de mogelijkheid geeft om bijzondere 20
De straatgevel begint vrij laag, terwijl de achtergevel echt hoog is. De driehoek van het plan komt bijna terug in de doorsnede. Het materiaalgebruik, grijze betonsteen en zichtbaar gelaten glad beton voor kolommen en balken, heeft door deze toon-op-toonwerking een zeer rustgevend interieur als resultaat.
ROUTE-INFO We blijven in de Gerardus Stijnenlaan richting Donk-centrum. Ter hoogte van de Sint-Lucaslaan slaan we rechtsaf en komen wij bij project nr. 8, woning Herstens.
21
8
Woning Hertsens
Sint-Lucaslaan 10 1963 architect | Jean-Jacques Jacobs
Van architect Jean-Jacques (soms ook Jan-Jaak) Jacobs komen we drie woningen na elkaar tegen. Deze weinig bekende Antwerpse architect maakte reeds in 1934 een uitzonderlijk moderne woning met ruimte voor een eigen bureau voor zijn ouders in de Vlaamsekunstlaan 45 in Antwerpen. Zijn ganse carrière, waarvan hij voor een groot gedeelte samenwerkte met architect Gerard Saenen uit SintMariaburg, is een gevecht voor de betere moderne architectuur. 22
Pas na Expo '58 bouwt hij in sneltempo een uitzonderlijk oeuvre op bestaande uit vooral witte villa's met een bijzonder eigen karakter. Woning Hertsens is daar één van. Jacobs' architectuur na 1958 levert organisch georganiseerde plannen op. Een aantal schuin geplaatste muren trekken het plan open. Ook plafonds hebben een lichte helling zodat alle ruimten een bijzondere dimensie krijgen.
In deze woning zijn nog veel originele elementen bewaard zoals de ingemaakte kasten van de keuken maar ook het salonmeubilair dat Jacobs destijds persoonlijk met zijn cliënten ging kiezen bij Senecaut, een toen gerenommeerde meubelzaak in Antwerpen. De sofa D70, die Osvaldo Borsani in 1954 ontwierp, komen we bij cliënten van Jacobs regelmatig tegen.
ROUTE-INFO We steken de straat schuin over en komen bij project nr. 9, woning Dierckx.
23
9
Woning Dierckx
Sint-Lucaslaan 17 1969 architect | Jean-Jacques Jacobs
24
Zoals bij woning Hertsens zien we een uitwaaierend grondplan naar de zuid-gerichte tuin toe. Ook deze woning heeft een complexe, dynamische plattegrond met gebogen wanden en scherpe hoeken.
Opvallend is het ruim overkragend dak dat een bijzondere uitstraling aan deze woning verleent. Grote raampartijen zorgen voor het nodige licht in de in hoogte verspringende woonruimten.
Een verzorgd materiaalgebruik is typisch: wit geschilderde baksteen en breuksteen buiten maar ook binnen, gewassen beton, veel en meestal dennenhout, uitgekiende kleuren, verwerkt met een uiterste zorg voor details, vergelijkbaar met de toen gangbare Scandinavische architectuur.
Het nochtans functioneel plan is zo pittig opgebouwd en van kleine, verrassende details voorzien dat ook deze woning duidelijk weergeeft dat architectuur voor Jacobs een constante uitdaging blijft die hij met verve oplost.
ROUTE-INFO We fietsen verder in de Sint-Lucaslaan en slaan rechtsaf de Hof Van Delftlaan in. Aan de linkerzijde zien we project nr. 10, woning De Ridder.
25
Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier 4.001/11002/122.1, woning Leon De Ridder)
10
Woning De Ridder
Hof Van Delftlaan 41 1960 architect | Jean-Jacques Jacobs
Villa Leon B. De Ridder is een opvallend project in de Sint-Lucaswijk die ontwikkeld en bebouwd werd tussen 1958 en 1972. Het grondplan is zeer organisch opgebouwd met op het gelijkvloers een deels open autobergplaats. Een studio en een slaapkamer vervolledigen dit niveau. De eerste verdieping omvat de keuken en bergruimte, eetkamer en salon aangevuld door een uitgebreid terras met brede trap naar de tuin. Op de tweede verdieping heeft de ouderslaapkamer een rechtstreekse toegang tot de badkamer. Daarnaast zijn er nog een douchekamer en drie kinderkamers. Ook hier is een bergruimte voorzien. De verschillende verdiepingen zijn bereikbaar via een spiltrap.
26
27
Witgeschilderde baksteen, natuursteen en hout in het interieur zijn de materialen die, samen met de vormgeving van deze woning, erg doen denken aan Alvar Alto. De vaak gebogen gevels zijn opgebouwd in witgeschilderde machinesteen. Grote, gesloten vakken in voor- en zijgevels maken de architectuur krachtig. Het spel van licht via de soms asymmetrisch opgestelde deuren en ramen binnenin maakt de woonruimten bijzonder verrassend en boeiend. De achtergevel, naar het zuiden gericht, is volledig opengewerkt. Voor de monumentaal overstekende dak28
partijen en de opvallende kolom bij de voorgevel werd gewassen beton gebruikt. Breuksteen is een weerkerend materiaal bij Jacobs en werd ook hier gebruikt voor de toegangspaden en in de inkomhal als binnenbuitenverbinding.
ROUTE-INFO We fietsen even terug in de Hof Van Delftlaan en slaan de Sint-Lucaslaan rechts in. We zijn dan onmiddellijk bij project nr. 11, woning De Laet.
29
11
Woning De Laet Sint-Lucaslaan 46 1978 architect | Marc Depreeuw Deze woning behoort tot de brutalistische strekking, een stroming binnen de architectuur die een reactie is op het vaak al te strakke laat-functionalisme van na WO II en een eerlijkere en warmere architectuur wil brengen. Materialen zoals baksteen en ruw bekist beton, ook zichtbaar gelaten in het interieur van de woning, zijn mee bepalend.
Details zoals de schoorsteen in vezelcement met uitgesproken vormgeving zijn niet onbelangrijk. Esthetiek is geen uitgangspunt maar vloeit voort uit de genomen keuzes rond materialen en zuivere lijnvoering. Op het gelijkvloers wordt een ruim deel ingenomen door de autobergplaats. De onder 45 graden geplaatste trap staat vrij centraal in de opengewerkte woonruimten met split-levelopbouw. Boven de zithoek gaat de ruimte tot tegen het dak. Op de eerste verdieping vinden we naast de slaapkamer een werkkamer
30
en badkamer alsook een terras boven de garage. Steeds wisselende looprichtingen, verschillende vloerniveaus, doorkijken en de aanwezigheid van terrassen die binnen en buiten verbinden, geven als resultaat een eigenzinnige maar speelse woning.
ROUTE-INFO We rijden verder naar rechts in de Sint-Lucaslaan en slaan rechts de Hoogdpadlaan in. Iets verder aan onze linkerkant staan we voor project nr. 12, woning Cuvelier.
31
12
Woning Cuvelier Hoogpadlaan 96 1960 architect | Julo Demeyere
EĂŠn van de eerste realisaties van een jonge architect uit Kortrijk die een prachtige woning bouwt voor zijn neef. De split-levelopbouw, waarbij de niveaus slechts een halve trap verspringen, geeft een heel open gevoel. De kelder zit niet volledig onder de grond zodat het licht verhoogde gelijkvloers een zwevend karakter krijgt. Tussen kelder en woonruimte passeren we langs een bureau en speelkamer. De woonruimten: keuken, eetkamer en zithoek volgen met daarna de kinderkamers en tenslotte op het hoogste niveau de slaapkamer van de ouders met badkamer en een berging.
Hoewel het geen echt grote villa is, zijn alle plaatsen ruim van afmeting mee dankzij de zeer beperkte trapruimte en het split-levelsysteem. De volumeopbouw van het geheel is zeer evenwichtig en wordt versterkt met mooie luchtige gevelbeelden waarbij de ramen perfect geproportioneerd zijn samengesteld.
ROUTE-INFO We rijden nu verder op de Hoogpadlaan richting Laar waarop we links afslaan. Zo komen we bij project nr. 13, woningen Peremans en Henskens.
De slaapkamer geeft als mezzanine uit op de vide boven de zithoek. Aanleunend is er een half-ondergrondse autobergplaats met dakterras.
32
33
13
Woning Henskens Laar 186 1980 architect | Jerry Henskens
Wat opvalt is dat beide woningen een bijzondere dakvorm hebben met gebogen, zinken panden. Zo krijgen we een aangenaam geheel te zien al werd het gerealiseerd door verschillende architecten. Jerry Henskens ontwierp een woning voor zichzelf met de halfronde dakvorm op een strak, wit bepleisterd volume. De gebogen lijn van het dak komt veelvoudig terug in het plan en in het interieur. Een compositie van gedurfde kleuren maakt het interieur buitengewoon knap. 34
13
Woning Peremans
Laar 184a 1990 architect | Kris Rijmenants - ARTEC De woning ernaast, door Kris Rymenants voor de familie PeetersGysel gebouwd, sluit mooi aan dankzij het gebruik van dezelfde dakvorm en dakmateriaal als de buurwoning. Het volume is iets strakker. Binnenin zijn de ruimten opengewerkt met bijzondere lichtinval als gevolg.
ROUTE-INFO We fietsen op het Laar verder richting Kapelsesteenweg. Op de rechterzijde al dicht tegen de Kapelsesteenweg vinden we project nr. 14, woning De Bruyn.
35
14
Woning De Bruyn
Laar 221 1969 architect | Hubert Semal 2009 architect (aanpassing en renovatie) | Jef Van Oevelen Woning De Bruyn is een landhuis gebouwd op een terrein met een zuidoriëntatie achteraan. De voorbouw heeft een overstekend lessenaarsdak. Hier vinden we drie slaapkamers op het oosten en de badkamer, de slaapkamer van de ouders is de grootste en ligt onder het hoogste deel van het dak.
De originele badkamer is nu een wasplaats. De achterbouw van één bouwlaag ligt onder plat dak en herbergt een zitplaats met open haard, een eetplaats en halfopen keuken geopend op het zuiden. De inkomhal springt in tussen voor- en achterbouw en heeft een toegang in de rechter zijgevel. Deze woning heeft een sterke en verfijnde architectuur met zeer verzorgde details. Er is een mooie verhouding van volumes, materialen en kleuren.
ROUTE-INFO Van hieruit fietsen we een beetje terug en draaien rechts de Notelaarlaan in. We gaan even links de Sint-Lucaslaan op en dan rechts de Berkenlaan in. Via de Dennenlaan gaan we naar de Karel Seclefstraat en zo verder naar de Oudebaan voor project nr. 15, woning Gys.
36
37
15
Woning Gys
Oudebaan 36 verbouwing 1995 architect | Jo Van Bouwel - Nadine Dom Het vrij klassieke plan van deze woning (gang en trap, twee doorlopende plaatsen en wat koterijen achteraan) werd door elkaar gegooid en vereenvoudigd. Door de trap meer naar achter te plaatsen en open te houden tot onder het dak wordt er een nieuwe open binnenruimte gemaakt.
Grote dakramen en een lichtstraat in de nok van het dak zorgen voor een lichte, zonnige woning. Met het zichtbaar blijvend oude metselwerk en de metalen trap krijgt de bovenste verdieping het karakter van een loft. Omdat de openingen in het metselwerk sterk zijn gewijzigd, werden de gevels deels met gekleurde sierbepleistering en deels met plaatmateriaal afgewerkt.
De eetkamer, bergplaatsen en keuken bevinden zich op het gelijkvloers. Op de eerste verdieping vinden we twee kinderkamers met bijhorend sanitair. De zitkamer met tv-hoek vinden we onder het dak. Als duplex zit daar bijkomend de slaapkamer van de ouders in.
ROUTE-INFO We rijden de Oude Baan op naar links (dus niet richting Kapelsesteenweg) en komen automatisch in de Herautenlaan. Aan de rechterkant zien we project nr. 16, woning en atelier Mulder.
38
39
16
Woning en atelier Mulder Herautenlaan 11-1 1979 architect | Robert Mulder
40
De woning met veel atelierruimte is heel eenvoudig maar functioneel opgebouwd. De trap links achteraan gaat tot op een derde duplexverdieping voor een extra slaapkamer en badkamer onder nok van het dak. Het gelijkvloers omvat een autobergplaats, dienstlokalen en een bureauruimte.
Er werden eenvoudige materialen gebruikt: voor de gevelsteen koos Mulder voor 'mondsteen', in feite een afvalsteen van kempische machinesteen die bij het bakken te dicht bij de warmtebron lag. Vermits het formaat van deze steen vrij onregelmatig is, werd hij in de gevels verwerkt in een 'wildverband'.
De eerste verdieping is bestemd voor wonen, de tweede verdieping voor slapen. Verschillende wanden zijn als gyprocwand opgebouwd zodat ze weg te nemen of verplaatsbaar zijn. De trap maakt een open, ruimtelijke verbinding tussen deze verschillende functies.
De verticale voegen verspringen vrij willekeurig. Verder zien we houten schrijnwerk, dakramen en gebakken kleipannen in de gevel. Binnenin is ook veel blijvend zichtbaar metselwerk aanwezig, al dan niet geschilderd. De plafonds bestaan uit eenvoudige betonplaten.
ROUTE-INFO We steken de straat schuin over en staan voor project nr. 17, woning en bureau Blanckaert.
41
17
Woning en bureau Blanckaert Herautenlaan 56 1989 architect | Bert Blanckaert
Bij een rijwoning moet telkens de keuze gemaakt worden of de voornaamste woonvertrekken op het gelijkvloers komen waar meestal al veel plaats wordt ingenomen door een autobergplaats. De familie Blanckaert koos er zeker niet voor om op de eerste verdieping te gaan wonen omdat de afstand tot de tuin dan te groot werd om daar ten volle van te genieten. In dit ontwerp is de oplossing gevonden door de eethoek boven de garage te plaatsen, de vloer van de zithoek te verlagen en het terras te verhogen. In dalende volgorde hebben we dan eethoek - zithoek - terras - tuin. Op die manier wordt de verbinding binnen-buiten maximaal verwezenlijkt. 42
Meteen worden ook de andere verwachtingen ingelost: ruim zicht op de tuin vanuit het midden van de woning en een hoge ruimte achteraan die ervoor zorgt dat er veel licht kan binnenkomen. Op die manier ervaren de bewoners een groter ruimtegevoel in een woning van zes meter breedte. Doordacht 'paswerk' zorgt ervoor dat de tuin vanuit de garage bereikbaar blijft, dat de eethoek en de open keuken op hetzelfde niveau liggen en dat het verdiept gelegen bureau vanuit de inkomhal bereikbaar is. De badkamer en slaapkamers bevinden zich op de tweede verdieping.
ROUTE-INFO We rijden verder op de Herautenlaan en slaan vrij snel de Baljuwlaan in. Op het einde van de Baljuwlaan gaan we even naar links op de Prinshoeveweg en dan weer rechts de Kruidenlaan in. De eerste straat links is de Boterbloemlaan en daar houden we halt voor een reeks woningen van nr. 10 tot 22.
43
18
Reeks woningen Boterbloemlaan 10-22
Om onze fietsroute te beĂŤindigen en terug te keren naar parking Hof De Bist, bekijken we een reeks aan elkaar gekoppelde woningen in de Boterbloemlaan. Een uitzonderlijk beeld van woningen die in gelijkaardige materialen en passende kleuren zijn uitgevoerd.
ROUTE-INFO Vijf woningen van vermoedelijk verschillende architecten die toch een mooi evenwichtig geheel vormen en rust brengen in de straat. Zo kan het dus ook. Een mooie afsluiter van deze fietstocht.
44
We rijdens de Boterbloemlaan verder in en slaan rechtsaf de Paardenbloemlaan in. Daarna volgen we rechts een klein stukje Pinksterbloemlaan tot aan de Margrietlaan die ons opnieuw naar Hof De Bist brengt.
45
Colofon V.U.: Karin Nauwelaerts, Veltwijcklaan 27, 2180 Ekeren Samenstelling en redactie | Jo Van Bouwel, architect Eindredactie | Kelly Stark, communicatie district Ekeren Fotomateriaal | Frederik Beyens, Katrin Daems, Saar Gys, Robert Mulder, Elke Van Oevelen, Jo Van Bouwel, Jeroen Van Sweeveldt en Lander Loeckx Lay-out | Ondernemen & stadsmarketing - servicecenter, Johny Van de Vyver Met dank aan de bewoners die hun huis gastvrij openstelden voor onderzoek en aan Nel Lernout (architect), Jef Van Oevelen (architect) en Georges Goffin (kunsthistoricus) voor de assistentie bij de selectie. Wettelijk depotnummer: D/2016/0306/29 Geraadpleegde bronnen: Inventaris van het bouwkundig Erfgoed - Ekeren (ID 20656) 'Ekeren, drempeldorp van Polder en Kempen' | Frans Bresseleers en Hendrik Kanora | Vlaamse toeristische bibliotheek, 1964 'De Nobele Donk' | Frans Bresseleers | uitgave Davidsfonds, 1965 'Portret van Ekeren' | Frans Bresseleers en Hendrik Kanora | uitgave Gemeentebestuur Ekeren, 1973 'Op stap door Ekeren' | Roger Keukelinckx | uitgave VTB, Ekeren Culturele Raad, 1975 'J.J. Jacobs, Architectuur als organisatie van poĂŤtische ruimten' | eindverhandeling Peter Palmans, 1992 Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier 4.001/11002/122.1, woning Leon De Ridder)
Niets uit deze brochure mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de rechthebbenden. De uitgever heeft ernaar gestreefd de relevante auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Wie desondanks meent zekere rechten te doen gelden, wordt verzocht zich tot de uitgever te wenden.
46