อนุโมทนาธรรม ..............................................................
ธรรมชาตินี้แหละช่วยให้คนเราจิตใจสงบ เมื่อมีจิตใจสงบแล้ว การศึกษาไม่ว่าจะเป็นทางธรรม หรือทางใดก็บรรลุผลได้ดียิ่ง
..............................................................
อริยสงฆ์แห่งแผ่นดิน ชุดที่ ๑ ชาติภูมิและค�ำสอน เล่ม ๑๒
หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ
ดร.ปฐม นิคมานนท์ เรียบเรียง
อริยสงฆ์แห่งแผ่นดิน ชุดที่ ๑ ชาติภูมิและค�ำสอน เล่ม ๑๒
หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ
เรียบเรียง ดร.ปฐม นิคมานนท์ บรรณาธิการบริหาร ดนัย จันทร์เจ้าฉาย บรรณาธิการเล่ม สุทธิชัย ปทุมล่องทอง ศิลปกรรม นันท์พสิษฐ์ โชติน้อย, สุรศักดิ์ ละสามา พิมพ์ที่ บริษัท ศิริวัฒนา อินเตอร์พริ้นท์ จ�ำกัด (มหาชน) พิมพ์ครั้งที่ ๑ เมษายน ๒๕๖๐ ข้อมูลทางบรรณานุกรมของส�ำนักหอสมุดแห่งชาติ ปฐม นิคมานนท์. หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ.-- กรุงเทพฯ : ดีเอ็มจี, ๒๕๕๙. ๑๖๐ หน้า. -- (อริยสงฆ์แห่งแผ่นดิน). 1. หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ, ๒๔๓๐-๒๕๒๘. I. ชื่อเรื่อง. ๒๙๔.๓๐๙๒๒ ISBN ๙๗๘-๖๑๖-๓๗๖-๐๔๑-๘
จัดพิมพ์โดยส�ำนักพิมพ์ดีเอ็มจี ๔๙๖-๕๐๒ อาคารอัมรินทร์พลาซ่า ชั้น ๒๒ ถนนเพลินจิต แขวงลุมพินี เขตปทุมวัน กรุงเทพฯ ๑๐๓๓๐ (สถานีรถไฟฟ้าบีทีเอสชิดลม) โทรศัพท์ 0 ๒๖๘๕ ๒๒๕๔-๕ โทรสาร ๐ ๒๖๘๕ ๒๒๙๘-๙ Website: www.dmgbooks.com จัดจ�ำหน่ายโดย บริษัท อมรินทร์บุ๊คเซ็นเตอร์ จ�ำกัด โทรศัพท์ ๐ ๒๔๒๓ ๙๙๙๙ โทรสาร ๐ ๒๔๔๙ ๙๕๖๑-๓
ราคา ๑๕๙ บาท ในกรณีทที่ า่ นต้องการซือ้ หนังสือเป็นจ�ำนวนมากเพือ่ ใช้ในการสอน การศึกษา หรือเป็นของขวัญพิเศษ กรุณาสอบถามรายละเอียดและราคาพิเศษเพิ่มเติมได้ที่โทรศัพท์ ๐ ๒๖๘๕ ๒๒๕๔
ค�ำน�ำส�ำนักพิมพ์ พระป่าหรือพระธุดงคกรรมฐาน ที่ได้รับการยกย่องนับถือ ว่าเป็นพระบูรพาจารย์ใหญ่แห่งกองทัพธรรมพระกรรมฐาน ได้แก่ พระอาจารย์มั่น ภูริทัตฺโต ที่บ�ำเพ็ญความเพียรจนบรรลุธรรม ชั้นสูงสุด และได้อบรมสั่งสมบารมีธรรม แก่พระภิกษุสามเณร จนมีศิษย์เป็นพระธุดงคกรรมฐาน ผู้ทรงคุณธรรม สัมมาปฏิบัติ ออกจาริกธุดงค์ เผยแพร่ธรรม เป็นสุปฏิปันโน ที่มีปฏิปทา คือ ข้อวัตรข้อปฏิบัติต่าง ๆ ที่น่าเลื่อมใสศรัทธา หนังสือชุด “พระอริยสงฆ์ แห่งแผ่นดิน ชุดที่ ๑” จัดพิมพ์ เพื่อเผยแพร่หลักค�ำสอนของพระอริยสงฆ์ ผู้ปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ น้อมน�ำระลึกถึงหลักค�ำสอนทีโ่ ดดเด่น เพือ่ น�ำมาขัดเกลาให้ชวี ติ ไม่ หลงยึดติดกับโลกของวัตถุ จนลืมค�ำสอนของพระพุทธเจ้า พระพุทธเจ้าสอนไม่ให้ประมาท ไม่ให้ลืมตัว ไม่ให้ลืมบุญ วาสนาของตน คือไม่ให้ลืมตัวในการสร้างคุณงามความดี ใจเราก็ ไม่มีพุทโธ ธัมโม สังโฆ อันเป็นเหตุให้ต่อภพต่อชาติเป็นมนุษย์ต่อ ไป เมื่อบารมีไม่แก่กล้า ไม่เชื่อมั่นในพระรัตนตรัย เราก็จะพากัน ไปสู่ภพที่ตำ�่ ลงได้
พระอริยสงฆ์ผมู้ ปี ฏิปทา ปฏิบตั ดิ ปี ฏิบตั ชิ อบ อยูใ่ นศีลาจาร วัตร มุง่ มัน่ เผยแพร่คำ� สอนเดินตามรอยพระพุทธเจ้าอย่างเคร่งครัด ไม่หลงโลก มุ่งแต่ธรรม ล้วนแต่มีชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับ ทุกท่าน ศรัทธาในบารมีและยึดเป็นแบบอย่างในการด�ำเนินชีวิต หนังสือชุดอริยสงฆ์แห่งแผ่นดิน ชุดที่ ๑ ได้นำ� ชาติภมู ิ และค�ำสอนพระเถระ ๑๔ รูป น้อมน�ำไปปฏิบตั เิ พือ่ ความเป็นมงคล อาทิ พระครูวเิ วกพุทธกิจ (เสาร์ กนฺตสีโล) พระอุบาลีคณ ุ ปู มาจารย์ (จันทร์ สิริจนฺโท) หลวงปู่มั่น ภูริทัตฺโต หลวงปู่ตื้อ อจลธมฺโม หลวงปูข่ าว อนาลโย หลวงปูห่ ลุย จันทสาโร หลวงปูช่ อบ ฐานสโม หลวงปู่ฝั้น อาจาโร หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี พระญาณวิศิษฏ์ สมิทธิวีราจารย์ (สิงห์ ขนฺตยาคโม) หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ พระญาณสิทธาจารย์ (สิม พุทฺธาจาโร) หลวงปู่พรหม จิรปุญโญ พระเทพสุทธาจารย์ (โชติ คุณสัมปันโน) หนังสือชุด “อริยสงฆ์แห่งแผ่นดิน ชุดที่ ๑” เรียบเรียงโดย ดร.ปฐม นิคมานนท์ ได้น�ำหลักค�ำสอน ปฏิปทา คุณงามความดี และแก่นธรรมมรดกความคิด ซึ่งเป็นแบบอย่าง “การไม่ยึดติด ไม่หลงโลก หลงกิเลส” น้อมคารวะทุกดวงจิตที่ดีงาม ส�ำนักพิมพ์ดีเอ็มจี
ค�ำน�ำผู้เรียบเรียง หนังสือชุด “อริยสงฆ์แห่งแผ่นดิน ชุดที่ ๑” เรียบเรียงขึน้ เพือ่ เผยแพร่พระธรรมค�ำสอนของพระอริยสงฆ์ ผู้เจริญรอยตาม พระอาจารย์มนั่ ภูรทิ ตั โฺ ต พระอาจารย์ใหญ่ฝา่ ยกรรมฐาน ทีม่ นั่ คง ในปฏิปทา และศีลาจารวัตรที่งดงามควรค่าแก่การยึดเหนี่ยว ปฏิบัติ ช�ำระล้างกิเลสอันเป็นสาเหตุของการเกิดทุกข์ ค�ำสอนของอริยสงฆ์ เปรียบเสมือนความสว่างที่คอยขจัด ความมืดให้หลุดพ้นไปจากจิตใจ ท�ำให้เกิดสติ มีปญ ั ญา รูจ้ กั แก้ปญ ั หา ซึ่งคนเราละเลยการปฏิบัติดี ขาดธรรมมะ เป็นความบกพร่องต่อ ศีลธรรม หนังสือชุดนีจ้ ดุ ประกายแสงแห่งธรรมให้คดิ พูด ท�ำ อย่างมีสติ หนังสือชุด “อริยสงฆ์แห่งแผ่นดิน ชุดที่ ๑” ได้รวบรวม เรียบเรียงพระอริยสงฆ์สายพระป่ากรรมฐาน ผู้ปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ และเป็นทีร่ จู้ กั กันเป็นอย่างดี ไม่วา่ จะเป็น พระครูวเิ วกพุทธกิจ (เสาร์ กนฺตสีโล) พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์ สิริจนฺโท) หลวงปู่มั่น ภูริทัตฺโต หลวงปูต่ อื้ อจลธมฺโม หลวงปูข่ าว อนาลโย หลวงปูห่ ลุย จันทสาโร หลวงปูช่ อบ ฐานสโม หลวงปูฝ่ น้ั อาจาโร หลวงปูเ่ ทสก์ เทสรังสี พระญาณวิศิษฏ์สมิทธิวีราจารย์ (สิงห์ ขนฺตยาคโม) หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ พระญาณสิทธาจารย์ (สิม พุทฺธาจาโร) หลวงปู่พรหม จิรปุญโญ พระเทพสุทธาจารย์ (โชติ คุณสัมปันโน)
การจัดท�ำหนังสือชุดนี้ เพื่อให้ผู้ใฝ่ธรรมได้รู้อีกแง่มุมหนึ่ง ของการธุดงควัตร ฝึกกรรมฐาน หลักค�ำสอน หลักปฏิบัติ ผ่านการ ขัดเกลา ทดสอบจิต อย่างเคร่งครัด เป็นแนวทางธรรมที่ช่วยผ่อน คลายความทุกข์ทางโลก ให้สงบสุขในทางธรรม ซึ่งเป็นขั้นแรกของ การฝึกกรรมฐาน ด้วยการส�ำรวจความพร้อมของจิตใจ ความสุขที่เกิดจากใจสงบ ย่อมน�ำมาซึ่งสติ ปัญญา สมาธิ คิดท�ำสิ่งใด พึงระลึกไว้ในค�ำสอน เพราะมนุษย์ล้วนแต่มีความ โกรธ ความโลภ ความหลง ซ่อนเร้นอยู่ในใจ หากท�ำอะไรโดยไม่คิด ไตร่ตรองอย่างมีสติ ความทุกข์ที่ขังอยู่ก็เป็นเพียงแค่ความว่างเปล่า เท่านั้นเอง ต้องขอขอบพระคุณ คุณดนัย จันทร์เจ้าฉายและทีมงาน กองบรรณาธิการส�ำนักพิมพ์ดีเอ็มจี ที่เล็งเห็นคุณค่าของธรรมะ ค�ำสั่งสอนพระอริยสงฆ์ จัดพิมพ์เพื่อเผยแพร่ให้ผู้ใฝ่ธรรมได้ศึกษา ปฏิบัติ สืบทอดแนวทางของพระป่า ฝ่ายกรรมฐาน ตามพ่อแม่ครูบา อาจารย์ทุก ๆ องค์
ดร.ปฐม นิคมานนท์
สารบัญ พระคุณเจ้าหลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ แผ่เมตตา ไม่มีประมาณ ไม่มีอดีต ไม่มีอนาคต ชาตภูม ิ มารดาขอให้บวชตลอดชีวิต ความฝันของคุณยาย ขอให้บวช พร้อมกับน้าชาย สามเณรแหวน เหตุสะเทือนใจ ครั้งที่สอง เดินทางไปเรียนที่อุบลราชธานี ส�ำนักเรียนมูลกัจจายน์ ฝากตัวกับพระอาจารย์สิงห์ หลวงปู่สิงห์ ขนฺตยาคโม การเรียนมูลกัจจายน์ในสมัยก่อน เพื่อนร่วมเรียน และครูผู้สอน ความเห็นพระอาจารย์สิงห์ อย่าหลงใหลไสยศาสตร์ อุปนิสัยของสามเณรแหวน เห็นแจ้ง โดยธรรมชาติ เข้าพิธีอุปสมบท แนะน�ำให้ครูสึกไปครองเรือน ครูที่เหลือป่วยเป็นโรคเดียวกัน
๑๓ ๑๘ ๒๐ ๒๒ ๒๔ ๒๖ ๒๘ ๒๙ ๓๐ ๓๑ ๓๓ ๓๕ ๓๘ ๔๑ ๔๓ ๔๕ ๔๘ ๕๐ ๕๒ ๕๕ ๕๖ ๕๗
วิเคราะห์สาเหตุที่ครูอาจารย์ต้องสึก ท�ำอย่างไรถึงจะได้บวชตลอด พระอาจารย์สิงห์ ติดตามหลวงปู่มั่น จะหาครูกรรมฐานได้ท่ไี หน อธิษฐานให้ได้พบครูอาจารย์ ได้ข่าวหลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต ไปสอบถามพระอาจารย์จวง ออกแสวงหาหลวงปู่มั่น พบกับหลวงปู่ตื้อ อจลธมฺโม ธุดงค์คู่กับหลวงปู่ตื้อ ผจญสัตว์ประหลาด ผจญผีกองกอยชาวป่าข่าระแด ธุดงค์ในป่าดงพงไพร ธุดงค์แยกทางกัน ถวายตัวกับหลวงปู่มั่น จ�ำใจเดินทางกลับมาตุภูมิ พระอาจารย์ใหญ่เตือนให้รีบกลับ กลับมาเยี่ยมบ้านเกิด ชาวบ้านมาขอต่อศีล หลวงปู่อาพาธที่วัดบ้านเกิด เหตุเตือนตนข้อที่สอง หวนคิดถึงเมืองอุบลฯ ตัดสินใจหลังได้รับจดหมาย ตัดใจขาดจากญาติโยม กลับไปหาพระอาจารย์ใหญ่
๕๙ ๖๐ ๖๑ ๖๔ ๖๖ ๖๗ ๖๘ ๗๐ ๗๑ ๗๓ ๗๖ ๘๒ ๘๕ ๙๐ ๙๑ ๙๓ ๙๕ ๙๖ ๙๘ ๑๐๐ ๑๐๒ ๑๐๔ ๑๐๕ ๑๐๗ ๑๐๙
ให้ตั้งใจภาวนาอย่าได้ประมาท เวลาเจ็บไข้ ต้องเร่งภาวนา การเป็นพระ คนละนิกาย ค�ำแนะน�ำและอุบายแก้ไขจิตจากครูอาจารย์ สติสัมปชัญญะต้องตื่นอยู่เสมอ การพิจารณาปัจจัย ๔ ก่อนบริโภคใช้สอย การแยกย้ายกันไปบ�ำเพ็ญภาวนา จาริกไปฝั่งซ้ายแม่นำ�้ โขง ท�ำการบิณฑบาตแบบโบราณ มุ่งตรงไปเมืองหลวงพระบาง เดินทางต่อไม่ได้ ต้องกลับประเทศไทย ภาวนาแถวอ�ำเภอท่าลี่ จังหวัดเลย จาริกไปภาคเหนือ ขอบิณฑบาตข้าวจากชาวเขาเผ่าเย้า พบหญิงเย้าใจอารี พบพระชาวเหนือผู้มีเมตตาจิต แยกทางกับหลวงปู่ตื้อ บ�ำเพ็ญภาวนาที่ภูเขาควาย ฝั่งประเทศลาว ชาวบ้านชอบใส่บาตร ข้าวกับน�ำ้ ตาล พบเนื้อคู่ตามค�ำท�ำนายของหมอดู ต้องตัดสินใจ มาพบหลวงปู่มั่นโดยไม่คาดคิด ยิ่งเร่งความเพียร กิเลสก็ยิ่งเอาจริง ใช้อุบายทรมานตนก็ยังไม่เป็นผล
๑๑๑ ๑๑๓ ๑๑๔ ๑๑๗ ๑๒๐ ๑๒๒ ๑๒๔ ๑๒๖ ๑๒๙ ๑๓๑ ๑๓๓ ๑๓๕ ๑๓๖ ๑๓๘ ๑๔๐ ๑๔๒ ๑๔๔ ๑๔๖ ๑๔๙ ๑๕๐ ๑๕๒ ๑๕๔ ๑๕๖ ๑๕๗
หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ พระอริยสงฆ์ผู้เป็นที่เคารพสักการะ อย่างสูงยิ่ง
หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ 15
พระคุณเจ้า หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ พระคุณเจ้าหลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ แห่งวัดดอยแม่ปั๋ง อ�ำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ เป็นพระอริยสงฆ์ผู้เป็นที่เคารพ สักการะอย่างสูงยิ่ง จากพุทธศาสนิกชนทุกเพศทุกวัย ทั้งในและ ต่างประเทศ แม้หลวงปู่จะได้ลาขันธ์ไป ตั้งแต่คืนวันที่ ๒ กรกฎาคม ๒๕๒๘ แต่ความทรงจ�ำในกระแสเมตตา ปฏิปทาสัมมาปฏิบัติ จริยาวัตรที่งดงามพร้อมกับธัมโมวาทอันล�้ำค่าของหลวงปู่ ก็ยัง ส่องสว่างอยู่กลางใจของพวกเราชาวพุทธทุกผู้ทุกนาม เมือ่ น้อมร�ำลึกถึงหลวงปูท่ ไี ร ความสุข สงบ ความโสมนัส ชื่นบาน ความสมหวัง โชคดี ความเป็นสิริมงคล จะดื่มด�่ำอยู่ใน จิตใจอย่างไม่รู้อิ่มรู้คลาย
16 อริยสงฆ์แห่งแผ่นดิน
ผู้ที่โชคดี มีโอกาสกราบไหว้องค์หลวงปู่ ได้เคยฟังการ ปรารภธรรม แสดงธรรมจากหลวงปู่ ต่างก็ประจักษ์ในความ ไพเราะ นุ่มนวล ละมุนละไม ประดุจเสียงทิพย์ที่ไพบูลย์ด้วย ธรรมะอันเป็นสากลสัจจะยังความอิม่ เอิบเบิกบาน และเป็นมงคล ยิ่งแก่ชีวิต หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ เป็นผู้สืบเนื้อนาบุญอันไพศาล นับเป็นพระอริยสาวกที่ควรแก่การกราบไหว้บูชาอย่างแท้จริง ท่านเจ้าคุณ พระวิบูลธรรมาภรณ์ แห่งวัดสัมพันธวงศ์ กรุงเทพฯ ศิษย์ใกล้ชิดท่านหนึ่ง ได้รจนาถึงปฏิปทาของหลวงปู่ แหวน สุจิณฺโณ ดังนี้ “หลวงปู่แหวนท่านมีศีลที่บริสุทธิ์ คือเป็นพระสงฆ์ที่มี ความปกติครบถ้วนไม่ขาดหรือเกิน สภาพของท่านเปรียบเสมือน ป่าใหญ่ที่มีต้นไม้เล็กนานาชนิด ทั้งยืนต้นและล้มลุก มี ดอก ใบ ผล สมบูรณ์ตามสภาพของพันธุ์นั้น ๆ จะมีต่างอยู่ก็คือกลิ่นของ ดอกไม้ในป่าหอมตามลม แต่กลิน่ แห่งศีลของหลวงปูห่ อมตามลม และทวนลม และไม่นิยามตามกาลเวลา หอมอยู่เสมอ
หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ 17
หลวงปู่มีจริยวัตร คือความประพฤติเรียบร้อย งดงาม เต็มพร้อมด้วยสิกขา วินยั ระเบียบ การปฏิบตั ขิ องท่านเรียบง่าย ถูกต้องทั้งในสมาคมสาธารณะ และในที่รโหฐาน จะเป็นชุมชน ใหญ่เล็กท่านท�ำตนเป็นกลางเสมอเหมือน ความประพฤติของ ท่านเหมือนต้นไม้ใหญ่ที่มีร่มเงามาก มีกิ่งก้านสาขาแผ่กว้างให้ คนเดินทางได้อาศัยร่มเงาพัก นกกาอาศัยเกาะกิ่ง มีกาฝากขึ้น แซมบ้างบางครั้งบางคราว หลวงปูท่ า่ นมีปฏิปทา คือทางด�ำเนินสายกลางพอเหมาะ พองาม ไม่ชอบระคนด้วยกลุ่มชนมาก ชอบหลีกเร้นอยู่ในที่สงบ ชอบชีวติ ธรรมชาติปา่ เขาล�ำเนาไพร ชีวติ ของท่านอยูก่ บั ป่ามาโดย ตลอด แม้ในวัยชรา หลวงปูจ่ ะปรารภเสมอว่า ขณะนีป้ า่ ธรรมชาติ จะหายไป แต่มปี า่ มนุษย์เข้ามาแทนที่ โดยท่านให้คติวา่ ต้นไม้ใน ป่าต่างต้นต่างเจริญเติบโตแสวงหาอาหารเลี้ยงต้น ใบ ดอก ผล ของมัน ไม่แก่งแย่งเบียดเบียนกัน แต่มนุษย์มีทางด�ำเนินเลี้ยง ชีวิตตรงข้ามกับต้นไม้ในป่า
18 อริยสงฆ์แห่งแผ่นดิน
หลวงปู่ท่านมีเมตตาธรรมเป็นเลิศ มีสมาธิดี มีพลังจิต สูง เปี่ยมด้วยเมตตา ถ้าสนทนาธรรมกับท่าน สิ่งที่เป็นค�ำสอน อั น ส� ำ คั ญ ส� ำ หรั บ ชาวเราทั่ ว ไป ก็ คื อ ท่ า นจะสอนให้ หั ด แผ่ เมตตา ความปรารถนาดีแก่คน สัตว์ ศัตรู หมู่มาร จะสอนให้ แผ่ทั่วจักรวาล ยิ่งแผ่มากจะท�ำให้จิตใจสบาย รักชีวิต ทรัพย์สิน ของคนอื่นเหมือนกับของตนเอง หลวงปูท่ า่ นจะสอนให้แผ่ความ ปรารถนาดี ความสุขแก่ชนทุกชั้นทุกระดับ ใครจะรับได้มากน้อย สุดแต่วาสนาบารมีของผู้นั้น สรุปได้ว่า หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ ท่านสมบูรณ์บริบูรณ์ ด้วยศีล จริยวัตร ปฏิปทา คุณธรรม แผ่ขจรขจายไปทั่วทุก สารทิศ ทั้งตามลมและทวนลม เกียรติคุณ บริสุทธิคุณ ปรากฏ ในชุมชนทั่วไป คุณแห่งศีลและเมตตาของท่าน เป็นเสมือนมนต์ขลัง ก่อให้เกิดศรัทธาปสาทะ มีคนจ�ำนวนมากเดินทางไปกราบขอศีล ขอพร ขอบารมีธรรม และบางรายขอทุกอย่างที่ตนมีทุกข์เพื่อ จะให้พ้นทุกข์
หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ 19
ท�ำให้เกิดศรัทธาสองทาง คือ คุณธรรม และวัตถุธรรม ผู้ใดต้องการธรรมะ ก็สดับรับฟังศึกษาเอา ผู้ใดต้องการของขลัง รูปเหรียญวัตถุมงคลที่ระลึก ก็แสวงหาเอา ใครผู้ใดปรารถนา หรือศรัทธาอย่างใดก็ปฏิบัติอย่างนั้น ซึ่งก็คงส�ำเร็จประโยชน์ไม่ มากก็น้อย ในสมัยที่หลวงปู่ยงั มีชีวิตอยู่ ประชาชนจากใกล้ไกลต่าง แห่แหนไปกราบหลวงปู่ ซึง่ หลวงปูไ่ ด้ปรารภถามว่า “พากันล�ำบาก ล�ำบนมากันท�ำไม” ค�ำตอบจากประชาชนเหล่านั้นก็คือ “ต้องการมากราบ บารมีของหลวงปู่” หลวงปู่ได้แนะน�ำว่า บารมีต้องสร้างเอา เหมือนอยาก ให้มะม่วงของตนมีผลดก ก็ตอ้ งหมัน่ บ�ำรุงรักษาเอา ไม่ใช่แห่ไป ชื่นชมต้นมะม่วงของคนอื่น ต้องไปปลูกไปบ�ำรุงต้นมะม่วงของ ตนเอง การสร้างบารมีก็เช่นกัน ต้องสร้างต้องท�ำเอาเอง
20 อริยสงฆ์แห่งแผ่นดิน
แผ่เมตตา ไม่มีประมาณ หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ ท่านสอนให้ศิษย์ทุกคนหัด แผ่เมตตาส่งความปรารถนาดีแก่คน สัตว์ ศัตรู หมู่มาร โดยแผ่ ไปให้ทวั่ จักรวาล ยิง่ แผ่มากยิง่ ท�ำให้ใจสบาย รักชีวติ และทรัพย์สนิ คนอืน่ เหมือนกับของตนเอง สังคมก็จะมีความสุขสงบอย่างถ้วนทัว่ หลวงปูแ่ นะวิธแี ผ่เมตตาให้บงั เกิด โดยให้ทำ� ตนและจิตใจ เหมือนมารดาทีเ่ ลีย้ งลูก ให้ความรักความเอ็นดูสงสาร มุ่งหวังจะ ให้ลกู สุขกายสบายใจ มีอาชีพการงาน มีวชิ าเลีย้ งตนเองได้ ความ รักทีแ่ ม่ให้กบั ลูกเป็นความรักทีบ่ ริสทุ ธิไ์ ม่มพี ษิ ภัย และไม่ตอ้ งการ ผลตอบแทนจากลูก มีแต่ให้อย่างเดียว ถ้าเราแผ่เมตตาเหมือนกับพระอาทิตย์สอ่ งแสง เมตตานัน้ จะมีพลังสูงยิง่ เพราะธรรมชาติของพระอาทิตย์ขณะทีส่ อ่ งแสงไม่ ได้เลือกชุมชน สรรพสัตว์ยากดีมจี น อยูท่ สี่ งู หรือทีต่ ำ�่ จะใกล้หรือ ไกลก็ได้รับความร้อนเท่ากัน เมตตาธรรมก็เช่นกัน ขอให้แผ่ไปให้แก่ชนทุกชัน้ ทุกระดับ ใครจะรับได้มากน้อยสุดแต่วาสนาบารมีของผู้นั้น
หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ 21
หลวงปูแ่ หวน ท่านเคยอยูท่ ี่ วัดป่าบ้านปง (วัดอรัญญวิเวก ในปัจจุบัน) นานถึง ๑๑ ปี ก่อนจะย้ายไปพ�ำนักที่ ดอยแม่ปั๋ง และหลวงพ่ อ เปลี่ ย นก็ ไ ด้ ต ามไปอุ ป ั ฎ ฐากหลวงปู ่ เสมอมา จนกระทั่งวาระสุดท้ายในชีวิตของท่าน หลวงพ่อเปลี่ยนเล่าให้ฟังว่า ทุกคืน หลวงปู่แหวน ท่าน จะแผ่เมตตาไปทัว่ จักรวาล แต่แปลกทีป่ ระเทศรัสเซีย กับประเทศ บริวารรับกระแสเมตตาของท่านได้บ้างเล็กน้อย ส่วนเวียดนาม ไม่ยอมรับเลยสะท้อนกลับคืนหมด ประเทศเขาจึงวุ่นวายตลอด มาภายหลังก็เริม่ รับได้มากขึน้ และหลวงปูบ่ อกให้หลวงพ่อเปลีย่ น ช่วยแผ่เมตตาให้ประเทศเวียดนามมาก ๆ ให้ทำ� ทุกคืน หลวงพ่อเปลีย่ นท่านว่า “พลังจิตของหลวงปูเ่ ปรียบได้กบั แสงพระอาทิตย์ ของอาตมาเป็นแค่แสงหิ่งห้อย เปรียบกันไม่ได่ แต่อาตมาก็ทำ� ตามที่หลวงปู่บอกทุกคืน ตอนนี้เขาเริ่มดีขึ้น และ จะดีขึ้นเรื่อย ๆ” หลวงพ่อปรารภว่าท่านอยากเอาหนังสือธรรมะไปแจก โดยเฉพาะแจกให้ “พวกตัวใหญ่ ๆ” ซึง่ ท่านรูว้ า่ ควรจะแจกให้ใคร และที่ใด เป็นการช่วยเหลืออีกทางหนึ่ง