Edition 3 | DO BRASIL Magazine NOV 2014 by DO BRASIL Magazine

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

14 26 34

48 56

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

INHOUD

08 Dansen door het leven Forró is een muziek- en danssoort uit het Noordoosten van Brazilië.

14 Wat doe je São Paulo Suggesties van wat je echt gezien moet hebben in deze enorme stad.

20 Tulipa Ruiz Winnares van de prijs van de Multishow van de Braziliaanse Muziek in 2011 en 2012.

26 Braziliaanse gastvrijheid President Embratur: ‘Tijdens het WK hebben de Brazilianen hun gastvrijheid laten zien.

34 Piragibe Tarragô Braziliaanse ambassadeur : commerciële samenwerking

42 Kijken over de grenzen Met het programma ‘Wetenschap zonder grenzen kunnen studenten uit heel Brazilië meedingen naar studiebeurzen voor het buitenland.

48 Kleurrijke vlaggen LATAM FAIR: Latijns Amerika verenigt de vrolijkste landen van de wereld, de kleurrijkste vlaggen en de vriendelijkste mensen.

56 Multiculti voetbal Jacques Bruijn en zijn vrouw Mariliz, hebben OSC veranderd in een huis voor Brazilianen die voetbal willen spelen in Nederland.

59 Lekkers do Brasil Garnalen in pompoen: Eliana Harp onthult één van haar culinaire geheimen.

64 Portal do Brasil Conselho de Cidadania nos Países Baixos, existe para auxiliar a Comunidade Brasileira na Holanda, saiba mais.

66 We like: We share it. Films, boeken, concerten, feesten en meer.

59 66

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

new

COLOPHON CEO | CREATIVE DIRECTOR MARKETING DIRECTOR HEAD OF PRODUCTION ADVERTISING SALES Pollyane dos Reis

EDITOR IN CHIEF Pollyane dos Reis

DO BRASIL PUBLICIDADE AJUDA O EMPRESÁRIO NA HOLANDA

WE LIKE SOCIAL facebook/dobrasilmagazine facebook/dobrasilpublicidade twiiter @dobrasilpublici instagram: dobrasilpublicidade youtube: dobrasilpublicidade

MANAGING EDITOR Cristiane Bueno EDITOR, PORTUGUESE Mariana Santana EDITOR, DUTCH Tanja Te Beek

here advertising? hier adverteren? anunciar aqui?

EDITORIAL STAFF WRITERS Mariana Santana Tanja Te Beek Ana Lúcia Nishio

CONTRIBUTORS Willie Goosenberg Eliana Arp Margô Dalla

+31 20 758 76 08 AMSTERDAM, Netherlands Advertising | Partners Sponsors |Subscriptions + INFO +31 6 84 73 60 13 +31 6 85 74 21 55 www.dobrasilmagazine.com info@dobrasilmagazine.com

PHOTOGRAPHERS Pollyane dos Reis Cristiane Bueno Eric van Nieuwland Manuela Hugo Publishing & Publicity DO BRASIL Publicity www.dobrasilpublicity.com

APP

RASI GROUP L

DO BRASIL Magazine 6 editions per year 64 pages | 5.000 copies Dutch & Portugees Free distributed in The Netherlands Free Available on the App Store & Google Play.

EXECUTIVE DIRECTOR FINANCE & ADMINISTRATION ADVERTISING SALES Cristiane Bueno

GRATIS

Head Offi Amsterdce in am DO B

OF CONFEDERATIONS CUP

BRAZIL

CONNECTS

OF CONFEDERATIONS CUP

BRAZIL

WITH THE WORLD

DO BRASIL Magazine 01 AUG 2013 www.dobrasilmagazine.com

DO BRASIL Magazine 01 AUG 2013 www.dobrasilmagazine.com

THE NETHERLANDS

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

VOOR WOORD EDITORIAL

Pollyane dos Reis John Williams Cristiane Bueno

Beste lezer, Welkom bij de derde editie van DO Brasil Magazine! Deze editie van DO Brasil Magazine is nieuw, maar ook vertrouwd. Het was je vast al opgevallen dat we voortaan in het Nederlands en Portugees verschijnen. Vertrouwd is de aanstekelijke warmte die we naar je toe brengen met artikelen over Braziliaanse mensen, cultuur, dansen, feesten, bedrijven. Of ze nu in Nederland zijn gevestigd of in Brazilië. We hebben goed naar onze lezers geluisterd, en we hebben geleerd dat heel veel Nederlanders geïnteresseerd zijn in onze cultuur. Zij gaven ons veel positieve gedachten, nieuwe ideeën, tips en adviezen over ons tijdschrift. Met al die reacties in gedachten, hebben we besloten voortaan ook in het Nederlands te verschijnen. Zo staan we dichter bij de lezer, bij jou dus, en kun je nog makkelijker kennis maken met ‘Brazilië in Nederland’. Door deze verandering van taal laten we zien dat ons tijdschrift ingeburgerd is in Nederland. Door ook in het Nederlands te verschijnen, voelen we ons geen allochtoon meer, maar doen we volledig mee in de Nederlandse

samenleving. Wat niet verandert, is dat het tijdschrift gratis is, en te verkrijgen op plaatsen waar veel mensen komen die geïnteresseerd zijn in Brazilië. En ook de onderwerpen blijven hetzelfde: kunst, muziek, opinie, toerisme, nieuws, mensen, lifestyle, mode, business en meer. We zijn blij en trots met deze nieuwe identiteit van ons tijdschrift! We hopen dat je net zo enthousiast bent over het resultaat als wij, en horen graag wat je van DO Brasil vindt. Veel lees-plezier!

Caro leitor Bem-vindo à terceira edição da DO BRASIL Magazine! Estamos com uma nova edição, renovada em sua linguagem, mas familiar ao que nosso público já conhece. Você vai perceber que agora nossos textos serão publicados em português e holandês. Assim, poderemos passar aos nossos leitores holandeses um calor mais próximo da linguagem deles, com artigos sobre o povo brasileiro, cultura, dança, festas, negócios, realizados na Holanda ou no Brasil. Ouvimos os nossos leitores e entendemos que muitos holandeses estão interessados em nossa

cultura. Eles nos deram vários pensamentos positivos, novas idéias, dicas e conselhos sobre a nossa revista. Com todas essas observações em mente, decidimos, a partir de agora, publicar nossos textos em português e holandês. Assim, estaremos mais perto de nossos leitores, e poderemos facilmente familiarizar nossa família e amigos holandeses com o “Brasil nos Países Baixos”. Com essa mudança de linguagem vamos mostrar que a nossa revista é estabelecida nos Países Baixos. Aparecendo também em holandês, não nos sentimos estrangeiros, mas participando plenamente da sociedade holandesa. O que não muda é que a revista continua gratuita e disponível em locais onde muitas pessoas atraídas pelo Brasil vão para buscar produtos, serviços e informações sobre o nosso país. E nossas editorias continuam trazendo assuntos que interessam a todos: arte, música, opinião, turismo, notícias, pessoas, estilo de vida, moda, negócios e muito mais. Estamos felizes e orgulhosos com esta nova identidade da nossa revista! Esperamos que você esteja tão animado com o resultado quanto nós! E gostaríamos também de saber o que você pensa da nova do Brasil Magazine. Boa leitura!

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

people

DANSEN DOOR HET LEVEN Wie een beetje meedraait in de Braziliaanse scene in Nederland, kent haar wel: Juliana Braga, de Braziliaanse danslerares die Nederlanders aan het dansen krijgt.

bij Mariane Santana

Forró is een muziek- en danssoort uit het Noordoosten van Brazilië.

Ze danst met mensen, ze danst op muziek, ze danst door het leven. Juliana Braga creëert een prachtig en vrolijk beeld van Brazilië in de gedachten van al haar Nederlandse studenten. Om dat te bereiken, werkt ze hard en vol liefde en toewijding voor de kunst, muziek en dans van ons land. Hoe is dat zo gekomen? Ze vertelt het ons graag, want het is het verhaal over haar passie. Het begon eigenlijk met de naam die haar ouders haar gaven: Juliana, naar de toenmalige koningin van Nederland (oma van Willem-Alexander). Ze werd nieuwsgierig naar dat verre, onbekende landje. ‘Het onbekende maakt een verlangen los in het hart, zonder dat we weten waarom,’ probeert ze

haar liefde voor Nederland uit te leggen. Haar werk gaf haar de mogelijkheid aan dat verlangen toe te geven. ‘Ik maakte deel uit van dansgroep ‘Transforma’ in Belo Horizonte, en we waren uitgenodigd voor een minitoer door Europa. Tijdens die toer werd ik uitgenodigd om de choreografie te doen van het Fol-klore Theater in Amsterdam.’ Zo kreeg ze al snel de papieren om in Nederland te kunnen wonen, en te werken als danslerares. Via het Folklore Theater kreeg ze steeds meer werk. Ze begon Brazilië erg te missen, vooral de danssalons en het oefenen met haar vader, want dat deed ze al sinds haar 17e. ‘Ik hield van hedendaagse dans toen ik in Nederland kwam. Maar toen ik heimwee kreeg, hield ik het hier echt niet meer vol als ik niet met mensen van mijn niveau kon dansen. Het opleiden van mijn studenten tot op mijn eigen niveau werd zo een noodzaak.’ Het heeft geholpen, want inmiddels doceert Juliana al meer dan 25 jaar met veel plezier ballroomdans en Braziliaanse ritmes. Ze geeft les aan kinderen met een beperking, aan ouderen en aan volwassenen.

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

In al die jaren in Nederland heeft Juliana de Braziliaanse gemeenschap in Nederland zien groeien, maar die twee culturen mengen nog niet echt. Veel Brazilianen hebben alleen om economische redenen interesse in Nederland, denkt ze. ‘Het zijn mensen die ik respecteer. Ze laten hun familie achter om hier te werken en de familie een beter leven te geven. Ik zie hun kracht, maar ik zie ook dat ze te geïsoleerd in de eigen gemeenschap leven omdat ze de Nederlandse taal niet hebben geleerd. Soms voel ik me een beetje verdwaald tussen Brazilianen, omdat ik veel en intens met Nederlanders omga, en met andere Brazilianen die hier ook al lang wonen.’ ‘Elk jaar organiseer en promoot ik het Forró Festival in Nederland. Forró is een muziek- en danssoort uit het Noordoosten van Brazilië. Forró wordt meestal in paren gedanst. In een moderne vorm is forró nu ook populair bij Braziliaanse jongeren. De term forró is een afkorting van het woord forrobodó, dat zoiets als ‘wanorde’ betekent. Het Forró Festival brengt mensen uit heel Europa samen; mensen die willen dansen en mensen die gewoon van onze cultuur houden. Ik ben me ervan bewust dat Braziliaanse dans ook iets vulgairs kan oproepen, maar daar bemoei ik me niet mee, want daar ben ik niet in geïnteresseerd, en mijn studenten ook niet. Wie alleen wil zuipen, rondhangen en goedkope bewegingen wil maken, is bij ons aan het verkeerde adres. Wij kijken juist naar het culturele aspect van dansen. De Nederlanders kunnen die verschillende benaderingen van

Brazilië en helpen ze het land soms ook. Ik vraag altijd; als je naar Brazilië gaat, leer de mensen iets, of doneer kleren die je niet meer gebruikt. Er is altijd iemand die het nodig heeft.’

A DANÇA DA VIDA DE JULIANA BRAGA Braziliaanse dans zien, en kiezen wat hen bevalt.’ Juliana vindt dat er in Brazilië zelf wel wat meer aandacht en waardering mag komen voor de eigen kunst en cultuur. ‘Beter onderwijs kan daar aan bijdragen. We moeten mensen leren dat het niet nodig is te mixen. Je hoeft geen Amerikaanse muziek door Braziliaanse muziek heen te gooien. Werk met wat we hebben: Samba, forró, frevo, maracatú. Iets anders hebben we niet nodig. Dat besef moet groeien, dan groeit de cultuur ook.’ Na zoveel jaar besteed te hebben aan het redden en delen van de Braziliaanse cultuur in een ander continent, is Juliana vooral trots op wat ze daarvoor terug krijgt. ‘De dansschool die groeit, uitnodigingen, werk, het respect dat ik krijg van de mensen met wie ik werk; daar doe ik het voor. Ik ben trots op mijn studenten, die mijn liefde voor Brazilië delen. Ze dansen, genieten en nemen hun ervaringen mee naar huis, ze bezoeken Brazilië, helpen me. Ik stimuleer uitwisseling. Zo weten Nederlanders inmiddels meer over

Juliana Braga, professora de dança de salão brasileira na Holanda, é a nossa personagem dessa edição. Vamos conhecer melhor essa pessoa que encanta os gringos com cada um de seus passos. Ela dança com pessoas, dança com a música, e dança com a vida. Essa é Juliana Braga, uma pessoa que constrói um Brasil alegre e iluminado na mente de cada aluno holandês que a conhece. Mas para construir essa imagem da cultura brasileira para os europeus, Juliana vem traçando um caminho de amor, de trabalho e dedicação pela arte, música e dança do nosso país. Mas como essa história começou, ela conta para nós nessa entrevista, revelando seu caráter, disposição e integridade com o que acredita.

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

people

Sua alegria em ensinar permanece até hoje, dando aula de dança de salão e danças brasileiras há mais de 25 anos

Seu sonho de conhecer a Holanda começou ainda no berço, quando seus pais escolheram seu nome em homenagem à Rainha Juliana de Orange-Nassau. “São as coisas do coração, que levam a gente sem a gente saber porquê”, tenta explicar seu amor pelos Países Baixos. Mas foi seu trabalho que a consolidou por aqui. “Eu participava de um grupo de dança contemporânea em Belo Horizonte, chamado Transforma, e nós formos convidados a dançar em uma turnê aqui na Europa. Nessa turnê eu fui convidada a fazer uma coreografia para o Folkloren Theater de Amsterdam e dentro desse teatro eu comecei a ter mais convites”, conta Juliana. Envolvida com a vida e o trabalho na Holanda, sua documentação para residir aqui foi uma consequência natural do seu crescimento profissional, como professora de dança. Mas a saudade do Brasil começou a bater forte, principalmente da dança de salão, que ela sempre praticava com seu pai, desde os 17 anos. Daí surgiu a idéia de formar bailarinos pela Holanda, para acompanhá-la. “Quando eu vim pra cá, eu gostava da dança contemporânea, mas eu sentia falta do Brasil, então eu não conseguiria viver se não formasse alguns bailarinos para dançarem comigo, era minha necessidade”, define. Sua alegria em ensinar permanece até hoje, dando aula de dança de salão e danças brasileiras há mais de 25 anos, com trabalhos voltados para crianças excepcionais, para terceira idade,

e para adultos em geral. Sua finalidade é de “sempre passar um pouco de carinho, de consciência corporal, de tocar o outro com carinho, com um abraço na dança. E é esse meu trabalho, trazer consciência para as mulheres da delicadeza, da feminilidade, sem perder a força de ser uma mulher batalhadora, porque eu também sou”, define a bailarina, que acredita que seu trabalho é voltado mais para o interior da pessoa do que para o exterior. E depois de tantos anos vivendo longe do Brasil, Juliana vê a comunidade brasileira na Holanda crescer, mas acredita que a integração cultural entre os dois países ainda está um pouco distante de acontecer, pois muitas pessoas vem do Brasil com mais objetivos econômicos. Mas isso não diminui sua admiração por elas, pois “são pessoas que eu res-peito, porque deixam filhos, deixam família e vem para trabalhar para ter uma situação melhor no Brasil. Não tiro a força dessas pessoas, porém, elas estão muito fechadas no grupo de brasileiros mesmo, porque não aprendem

muito o idioma. Então, as vezes, me sinto meio perdida no meio dos brasileiros, porque eu trabalho muito com holandeses, e com brasileiros também, mas que já estão aqui há algum tempo, trabalhando com arte e cultura”, esclarece Juliana. A bailarina também alerta para algo que importante, que é a imagem que o brasileiro passa do seu país aqui na Europa, e como ela trabalha para reforçar o lado cultural do Brasil. “Eu organizo festival de forró uma vez por ano aqui na Holanda, que reúne pessoas de toda Europa, pessoas que querem dançar, e que amam o Brasil pelo aspecto cultural brasileiro. Mas eu sei que também há algo mais vulgar brasileiro, mas esse tipo de público eu nem apresento para os meus alunos, porque não interessa nem a eles, nem a mim. Pessoas que estão interessadas apenas em beber, em bagunça, fazendo movimentos vulgares na dança não me interessam. Existe público para tudo, e cada um escolhe o seu. Mas é bom que tenha o lado da dança cultural também, porque o europeu vê que existem vários lados, e eles também podem escolher”. E sobre o Brasil, Juliana destaca sua

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

riqueza na arte e na cultura, que precisa ser mais valorizada pelo povo brasileiro, e a necessidade que nosso país tem de oferecer educação à população, pois “eu acho que o Brasil precisa crescer em educação, crescer em cultura, porque a nossa cultura é riquíssima, não precisa misturar mais nada, não tem que jogar música americana na nossa cultura, vamos trabalhar com o que é nosso, o samba, a raíz, forró, tudo que é brasileiro, como o frevo, o maracatu. Hoje eu estou trabalhando no Tropenmuseum, com a cultura nordestina, que é riquíssima. O Brasil é rico de norte a sul, a gente não precisa de nada dos outros. A gente só precisa ter humildade para passar nossa cultura para os outros, sem arrogância. O Brasil precisa crescer culturalmente, com raíz”. E depois de tantos anos investidos em resgatar e transmitir a cultura brasileira em outro continente, Juliana não se exalta como profissional, mas seu orgulho, deixa bem claro, está no que passou para os outros. “É o que volta que é meu orgulho, é a escola que vai para frente, os convites para trabalho, o respeito que eu tenho das pessoas pelo meu trabalho, esse é meu pagamento. Eu tenho orgulho dos meus alunos, das pessoas que eu conheci, que eu pude passar meu amor pelo Brasil, porque eles gostam, eles dançam, eles levam com carinho, com respeito, vão ao Brasil, ajudam, levam informação, eu sempre tento estimular uma troca”. E essa troca tem levado holandeses a conhecer mais da nossa cultura, e levar ajuda, levar instrução, pois apenas ir ao Brasil para buscar mais da nossa dança e da nossa música, não é o que Juliana ensina. “Então eu estimulo a troca, eles gostam tanto da nossa cultura, então eu estimulo eles a ensinarem alguma coisa, se tem roupa sobrando, para levar, sempre tem alguém

que vai precisar”, explica Juliana. Assim, com orgulho de vermos mais um brasileiro brilhando e levando o nome do Brasil com muita alegria e sorriso no rosto, me despeço de Juliana, que tem nome de rainha, e a postura de uma embaixadora do samba na Holanda, que leva a arte, e também o calor do nosso país para outras nações.

Amsterdam Forro Festival 2014

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

tourism

WAT DOE JE IN SÃO PAULO? Hieronder vind je onze suggesties van wat je echt gezien moet hebben in deze enorme stad. Maak je plan en geniet!

São Paulo, waar de openingswedstrijd van het WK werd gespeeld, heeft verschillende bekende en minder bekende toeristische attracties. Let op: Je kunt niet alles in één keer zien; daarvoor is de stad te groot. Hieronder vind je onze suggesties van wat je echt gezien moet hebben in deze enorme stad. Maak je plan en geniet!

Centrum / ‘Centro’ Voor wie van geschiedenis houdt, is dit de plaats waar hij moet zijn. Pateo do Collegio is de wieg van São Paulo, waar overblijfselen van nederzettingen van de eerste Portugezen in

PATEO DO COLLEGIO

São Paulo te zien zijn. De Sé Cathedraal, ‘Cathedral da Sé’ is de grootste kerk van het land. Hij is bekend vanwege zijn prachtige gebrandschilderde ramen. Ook het klooster São Bento, waar je dagelijks Gregoriaans gezang kunt horen, is bijzonder. De galerie Pinacoteca do Estado stelt kunstwerken tentoon van Braziliaanse kunstenaars uit de 19e en 20e eeuw. Het Stadstheater, ‘Teatro Municipal’, gebouwd in het begin van de twintigste eeuw, is bekend om zijn geweldige ballet, orkest en museum. São Paulo Concert-

gebouw is populair vanwege de akoestiek en het design. Om São Paulo van bovenaf te zien moet je naar het Italia Gebouw. Ook erg hoog is het golvende flatgebouw Copan van de bekende Braziliaanse architect Oscar Niemeyer. In de wijk Liberdade vind je straten met veel Japanse en Chinese winkels en restaurantjes, en Torii, de Japanse toegangspoort. In de wijk Bom Retiro is de diversiteit van de nationaliteiten die in het begin van de twintigste eeuw naar Brazilië kwamen, goed te zien. Bom Retiro is dé plek om te eten. Griekse, Bul-

PINACOTECA

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

AVENIDA PAULISTA

by Ana Nishio gaarse, Kroatische, Italiaanse restaurants; je vindt ze er allemaal. Bon apetit!

Avenida Paulista en Jardins Het financiële centrum van de stad is net een ansichtkaart. Het herbergt het MASP museum, met een grote collectie Europese kunst, en de wekelijkse antiekmarkt op zondagmorgen. De culturele centra zijn ook een must. De belangrijkste is Centro Cultural São Paulo, een openluchttheater waar je gratis of voor weinig geld de mooiste voorstellingen kunt zien. Mube is een museum, gespecialiseerd in beeldhouwkunst en in Museu da Casa Brasileira vind je vooral meubels, en een heerlijke tuin. Een wandeling door het ruime en vlakke gebied van Avenida Paulista is rustgevend. Jardins, vlakbij Paulista, is een stuk steiler, maar compenseert dat met luxe flats en winkels, waar je lekker kunt windowshoppen. In de koffie- en ijstentjes kun je je vooral in het weekend aan mooie jonge mensen vergapen.

De wat duurdere restaurants in Jardins zijn erg populair, dus reserveren is er noodzakelijk. In de avonden zijn Avenida Paulista en de straten eromheen dé plek om te flaneren. Rockers, alto’s, clubbers; iedereen is hier te vinden.

West Bij de uitgang van metrostation Barra Funda is de Memorial da America Latina, onmiskenbaar ontworpen door architect Oscar Niemeyer, waar allerlei activiteiten voor alle leeftijden worden georganiseerd. Iets verder is de campus van de universiteit van São Paulo. Als je geïnteresseerd bent in culturele activiteiten, raden we SESC Fábrica Pompéia en Estaçao Ciência (wetenschapsstation) aan. In de wijk Vila Madalena vind je winkels en ateliers van kunstenaars. Als je van decoratie houdt, bezoek dan Praça Benedito Calixto tijdens de zaterdagmarkt. Je kunt er allerlei handgemaakte kunst en kitsch kopen.

Zuid Het Ibirapuerapark mag en kan je niet missen; het beslaat 1,6 miljoen vierkante meter! In deze verfrissende groene ruimte tussen de betonnen jungle vind je verschillende musea. Het Museum voor Moderne Kunst heeft drieduizend Braziliaanse naoorlogse kunstwerken. De Biënnale Stichting is bekend om het promoten van grote evenementen zoals de kunstbiënnale. In Oca, wederom een gebouw van architect Oscar Niemeijer, vind je kunstinstallaties. Europese invloed is te vinden in de tuinen van Paulista museum, beter bekend als Ipiranga Museum; ze zijn geïnspireerd op de tuinen van Versailles in Parijs. Het museum is gebouwd in 1890, om de onafhankelijkheid van Brazilië te vieren. Ook voor thee en romantiek kun je terecht in São Paulo. De Maria Luisa en Oscar Americano Stichting is een huis in modernistische jaren 50-stijl, met een kunstcollectie, een auditorium en een tearoom, omgeven door een park. Het staat bekend om zijn schoonheid, klasse en uit-

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

stekende service.

Noord São Paulo bestaat niet alleen maar uit beton; het noordelijke deel van de stad is omgeven door bos, waar je prima kunt wandelen, bijvoorbeeld op zoek naar een waterval. Onthoud de namen Horto Florestal en Parque Estadual da Serra da Cantareira als je van natuur en avontuur houdt. We zouden die namen kunnen vertalen, maar het kan geen kwaad een paar woorden Portugees te kennen in dit land, waar maar weinig mensen Engels spreken. Voor een rustige, vriendelijke en gezellige omgeving is Largo

tourism

da Freguesia do Ó onze tip. Een kerkgebouw op een plein, met daar omheen café’s geeft een landelijk gevoel in de megastad São Paulo. Op dit plein wordt elk jaar in mei het Festa do Divino, het feest van de heilige geest, gehouden. Wel eens gehoord van sambascholen? Die kun je ook vinden in São Paulo, om precies te zijn in Sambódromo do Anhembi. Dit is waar sambascholen als Casa Verde, Mocidade, Rosas de Ouro en Unidos do Peruche het hele jaar hun kostuums, paradewagens, choreografie en liedjes voorbereiden.

Oost

‘Itaquerão’ noemen de Paulista’s het Corinthians Arena stadion meestal. Het is gebouwd voor het WK voetbal van dit jaar. Hoewel er veel kritiek is geweest op de bouw, is het een bijzonder ontwerp, waar de stad trots op mag zijn. Het Memorial do Imigrante in de wijk Brás is gebouwd in 1887. Hier konden de immigranten uit onder andere Italië die hier aankwamen, een paar dagen doorbrengen voordat ze naar hun definitieve bestemming doorreisden. Het museum dat er nu gevestigd is, toont persoonlijke eigendommen, foto’s en documenten van de nieuwkomers van toen.

O QUE VER E FAZER EM SÃO PAULO? SP esconde inúmeras atrações turísticas. E é impossível ver tudo de uma vez só. Por isso, dividimos a maior cidade da América Latina em regiões. Programe-se e bom proveito!

CENTRO Estar aqui é mergulhar na história da cidade. Não deixe de conhecer o Pateo do Collegio, marco inicial da cidade, onde se pode ver objetos dos primeiros anos de colonização. Entre os principais templos do Brasil está a Catedral da Sé, com seu lindo vitral frontal. O Mosteiro de São Bento tem concorridas apresentações de canto gregoriano. O prédio da Pinacoteca do Estado é uma atração à parte, e sua coleção de arte brasileira é preciosa. O Teatro Municipal, do início do século XX, tem também seu próprio museu. Já na Sala São Paulo, a modernidade impera: é uma das salas de concerto com a melhor acústica do mundo. Ver São Paulo de cima é possível no terraço do Edifício Itália. Próximo a ele fica o Copan, um dos

projetos mais famosos de Oscar Niemeyer. Já no bairro da Liberdade, bem ao lado da Sé, as lanternas japonesas e o Torii, portão xintoísta, dão um clima exótico às ruas. No Bom Retiro, imigrantes de várias nacionalidades se instalaram no começo do século XX. Por isso, há restaurantes de culinária grega, búlgara e coreana, entre outros. Na Liberdade, por sua vez, impera a excelente culinária oriental.

AV. PAULISTA E JARDINS A avenida Paulista não é apenas o coração financeiro da cidade mas também seu principal cartão postal. O museu mais famoso da cidade, o MASP, tem um dos maiores vãos livres do mundo onde funciona uma feira de antiguidades aos domingos. Os centros culturais também são

atração obrigatória. O principal deles é o Centro Cultural São Paulo, com atrações gratuitas ou a preços populares. A região tem muitos museus de qualidade. O Mube tem como especialidade a escultura. Bem próximo está o Museu da Casa Brasileira que, além de peças de mobiliário, tem um maravilhoso jardim. Andar pela avenida Paulista, que é bastante plana, é muito prazeroso. Nos Jardins, apesar de as ruas serem inclinadas, as vitrines de luxo fazem esquecer o cansaço! Cafés e sorveterias se espalham pela região, atraindo muita gente bonita nos finais de semana. Os restaurantes da alta gastronomia também ficam aqui, e é bom fazer reserva. À noite, as imediações da Paulista ganham várias tribos: roqueiros, descolados, GBLT, clubbers; e há lugar para todos.

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

IBIRAPUERA

ZONA OESTE Bem na saída do metrô Barra Funda está o Memorial da América Latina, com marca inconfundível de Oscar Niemeyer. Sua programação é variada, com atividades para todas as idades. Mais adiante está a Cidade Universitária, o campus da Universidade de São Paulo. E nos bairros da Lapa e Pompéia, mais atividades culturais no Sesc Fábrica Pompéia e na Estação Ciência. Na Vila Madalena concentramse ateliês de estilistas de roupas e de artistas plásticos. As lojas descoladas e alternativas também são características da região. Na Praça Benedito Calixto estão as que vendem objetos de decoração. Aos sábados, a praça abriga uma feira de artesanato. Restaurantes e bares não faltam na Pompéia e na Lapa, bairros onde impera a tranqüilidade típica dos bairros residenciais. Já na Vila Madalena o reinado é dos restaurantes e botecos agitados, dos chiques aos mais simples. Quem gosta de dançar, seja samba, tecno ou rock, vai encontrar sua praia na Vila. À noite, as ruas são bastante disputadas e as mesas dos bares também.

ZONA SUL A mais famosa atração é o Parque do Ibirapuera. Além da enorme área verde – 1,6 milhão de m2 –

possui um complexo de museus. O Museu de Arte Moderna abriga em seu acervo mais de 3.000 peças com ênfase em arte brasileira pós 1945. A Fundação Bienal costuma promover grandes eventos, como a Bienal de Arte. A Oca, um dos prédios projetados por Oscar Niemeyer no parque, traz mostras de arte e instalações itinerantes. No tradicional bairro do Ipiranga está o Museu Paulista, mais conhecido como Museu do Ipiranga. Ele foi criado em 1890 para comemorar a independência do Brasil e tem belíssimos jardins, inspirados nos de Versailles. Outro passeio imperdível é a Fundação Maria Luisa e Oscar Americano, no Morumbi. Além de estar localizada em um belíssimo lugar, a fundação oferece um serviço de chá vespertino famoso na cidade. A região tem uma incrível vocação para a diversão noturna. A maior parte das casas de espetáculos da cidade fica nos bairros da zona sul, e seus bares e restaurantes funcionam madrugada adentro.

ZONA NORTE São Paulo não é só concreto armado: a região norte é pródiga em áreas verdes, como o Horto Florestal e o Parque Estadual da Serra da Cantareira, com suas várias trilhas ecológicas e ca-

choeiras. Para quem prefere relaxar, o Largo da Freguesia do Ó é o ideal. Com uma igreja no meio, parece uma praça do interior encravada em plena capital paulista. É rodeada por bares e tem uma tradicional festa do Divino em maio. Na Zona Norte também concentram-se as quadras de várias escolas de samba: Império da Casa Verde, Mocidade, Rosas de Ouro, Unidos do Peruche se preparam ali para os desfiles de Carnaval no Sambódromo do Anhembi, também nas imediações.

ZONA LESTE A maior atração da atualidade é a Arena Corinthians, vulgo Itaquerão, estádio de futebol construído para a Copa do Mundo de 2014. Apesar das polêmicas em torno de sua construção, está planejado para ser uma referência mundial em estádios, e será uma atração importante para a região. O Memorial do Imigrante, no bairro do Brás, foi construído em 1887 para receber os recémchegados de diversos países. O local ainda guarda objetos, fotos e documentos da época em que servia de abrigo para os imigrantes, que mais tarde se dirigiam para fazendas de café do interior do Estado.

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

advertorial

KABBALAH: SPIRITUELE WIJSHEID Wetenschap, natuurkunde, biologie, religie, spiritualiteit en filosofie hebben allemaal hun wortels in Kabbalah, net als takken aan een boom die afkomstig zijn uit hetzelfde zaadje. DO BRASIL interviewt Rivki Kutnovsky, hoofddocent van het Kabbalah Centrum Nederland.

Kabbalah Centrum Nederland

DOBRA: Wat is Kabbalah en waar komt het vandaan? Rivki: Kabbalah biedt ons de oudste wijsheid in de wereld, die meer dan 4000 jaar terug voert. Het begon met Abraham, de vader van drie grote monotheïstische godsdiensten: het Jodendom, het Christendom en de Islam. Abraham zag dat er twee elementen zijn die ons leven beïnvloeden: spiritueel en fysiek. Hij ontdekte de wetten voor deze elementen, dat wil zeggen een verzameling van wetten die de werking van het hele universum omvatten. Hij verklaarde hoe de spirituele wereld en de fysieke wereld samenhangt en wat we hiermee kunnen doen om geluk te creëren.

Rivki Kutnovsky Hoofddocent van het Kabbalah Centrum Nederland

Door gebruik te maken van deze universele wetten biedt Kabbalah een systeem dat uitleg geeft aan alle levensissues waardoor we vast blijven zitten. Dit heeft enorme waarde. Als je niet weet hoe zwaartekracht werkt, zou je een te grote sprong kunnen maken en jezelf bezeren; zonder enige kennis van elektriciteit zou je je vinger in een stopcontact kunnen steken en een pijnlijke schok kunnen krijgen.

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

Het helpt om te weten hoe dingen werken; niet weten kan pijnlijk zijn. Onwetendheid is de reden dat slechte dingen gebeuren; Kabbalah voorziet in het tegengif.

DOBRA: Kan iedereen Kabbalah bestuderen? Rivki: Wetenschap, religie, natuurkunde, biologie, spiritualiteit en filosofie hebben allemaal hun wortels in Kabbalah, net als takken aan een boom die afkomstig zijn uit hetzelfde zaadje. Kabbalah heeft grote invloed gehad op de grootste denkers uit de geschiedenis, zoals Pythagoras, Plato, Newton, Leibniz, Shakespeare, Jung, Abraham, Mozes, Jezus en Mohammed. Dat is indrukwekkend, zeker wanneer je je realiseert dat de meeste mensen niet op de hoogte waren van het bestaan van Kaballah in die tijd. Dat heeft te maken met de geheimzinnigheid die rond Kabbalah heerste en de ingewikkeldheid ervan. Dit maakte dat Kabbalah voor weinigen toegankelijk was en moeilijk om te delen. Een nieuwe generatie kabbalisten heeft zich er op toegelegd Kabbalah toegankelijk te maken voor iedereen, zodat iedereen er baat bij kan hebben. Rav Berg en zijn vrouw Karen Berg, de Spirituele oprichters van het Kabbalah Centrum en mijn docenten, zetten de deur open voor iedereen die wil leren over deze universele beginselen. Zij maakten samen Kabbalah begrijpelijk en toepasselijk voor iedereen die meer begrip wil van de spirituele dimensie. Het is hun missie geweest mensen kabbalistische principes aan te reiken die ze kunnen toepassen

om hun eigen leven te verbeteren, waardoor ook de wereld verbetert. Onder hun leiding is het Kabbalah Centrum uitgegroeid van een enkele vestiging naar het meest toonaangevende insti-tuut op het gebied van spirituele wijsheid in de wereld met meer dan 40 vestigingen over de hele wereld; boeken in meer dan negen talen; met een bereik van miljoenen mensen over de hele wereld door middel van online lessen.

DOBRA: Zou je kunnen uitleggen hoe Kabbalah kijkt naar het doel van het leven of dit universum? Rivki: Voor het ontstaan van het universum, was de enige realiteit een oneindige, niet fysieke energie die oneindig bleef uitbreiden. Kabbalah noemt deze oneindige uitbreiding Licht. Iedere mogelijke vorm van plezier zat ingesloten in dit licht. Van het plezier dat men ontleent aan seks en chocola, tot het hemelse gevoel van sereniteit en puur geluk, alles dat iemand kon bedenken, naar kon verlangen of wensen was opgenomen in dit Licht van geluk. Dit was het domein van God de Schepper. Er was geen tijd. Geen ruimte. De Schepper schiep vervolgens alle zielen van de mensheid met één groot doel: om ons dit oneindige Licht van geluk te schenken. Het nut van ons bestaan is om het Licht in volle intensiteit in je leven en in de wereld te laten stralen. Dit heet hemel op aarde. Of je nu een dokter, advocaat, wetenschapper, loodgieter, directeur, kunstenaar, docent, timmerman, accountant, ondernemer, fabrieksarbeider,

elektriciën, computer operator of luchtvaartgeleerde bent, je hebt twee manieren om je werk te doen en je leven te leiden: 1- Vanuit je ego, waarbij je alleen aan jezelf denkt. 2- Vanuit de bescheidenheid van je ziel, waarbij je telkens het Licht probeert te vinden en rekening houdt met de behoeften van anderen. Je carrière, je familie en je vrienden zijn hier om een reden - om je de mogelijkheid te geven je persoonlijke transformatie te ondergaan. Ze geven je de kans om je ego, zelfzucht en afgunst opzij te zetten en daarvoor in de plaats het Licht te vinden! Iedere keer dat je je ego toestaat je gedrag te bepalen in zaken, in je huwelijk en je relatie met andere mensen, houdt een nieuw gordijn het Licht van je ziel en het Licht van de Schepper tegen. In onze Kabbalah 1 cursus - de basiscursus van acht lessen, leggen we uit hoe dit systeem opgebouwd is en werkt en wat onze plek is in dit systeem. Tegelijkertijd voorzien we je van krachtige hulpmiddelen om elke uitdaging die we tegen komen in ons leven aan te gaan.

Telefoonnummer in Nederland: +31-858884741 Email: nederland@kabbalah.com Website: www.kabbalahcentrum.nl Facebook: KabbalahNL

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

music

TULIPA RUIZ; EEN MUZIKALE BLOEM by Pollyane dos Reis

TULIPA IN AMSTERDAM

Amsterdam ontving dit jaar grote namen uit de MPB, de Populaire Braziliaanse Muziek, op het Viva Brasil Festival. De namen die Brazilië kwamen vertegenwoordigen hadden niet kleurrijker gekozen kunnen worden: Olodum, Daniela Mercury, Ed Mota en zangeres en pianiste Tânia Maria. En Tulipa Ruiz, die ons in dit interview vertelt over muzikaliteit, haar carrière en haar naam, die Nederlanders nieuwsgierig maakt. Een meisje met de naam van een bloem en een fijngevoelige maar krachtige stem; dat is Tulipa Ruiz, Braziliaanse zangeres en componiste. Ze is winnares van de prijs van de Multishow van de Braziliaanse Muziek in 2011 en 2012, voor beste zangeres en beste cd. Deze kunstzinnige

vrouw was in Amsterdam om de Nederlanders van haar vertolking van Braziliaanse muziek te laten genieten. Met een repertoire vol pop, gemengd met alle denkbare Braziliaanse ritmes, van bossa tot samba, toonde Tulipa haar talent, en liet ze de stijl zien die ze vertegenwoordigt. ‘Popmuziek is universeel, dus wij maken Braziliaanse popmuziek. En in popmuziek heb je samba, baião, rock ‘n roll, João Gilberto en nog veel meer’, probeert Tulipa haar stijl te definiëren. Dat ze voor de eerste keer in Nederland is, markeert een punt in het leven en de carrière van de zangeres en componiste; hier begint haar carrière pas echt! ‘Ik heb al in Berlijn en Londen gespeeld, dus daar heb ik al

een publiek. Vanaf de lancering van mijn eerste album kom ik daar altijd al, dus ik word er goed ontvangen. In Nederland ben ik vandaag voor het eerst, en het publiek was geweldig! Ik zeg altijd dat een show een wisselwerking is tussen publiek en artiest, en vandaag was de wisselwerking uitstekend.’ De taal was geen barrière tussen Tulipa en haar publiek, want, zo zegt ze ‘De muziek overstijgt op de één of andere manier de taal. Dus we kunnen op een bepaalde manier communiceren, en dat vind ik heel bijzonder.’ Tulipa vond het een eer om mee te doen aan het Viva Brasil Festival. ‘Dat ik deelneem aan een festival waarin grote namen uit de MPB meedoen, terwijl ik zelf nog maar nieuw ben, en niet zo

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

bekend, laat ziet dat het festival een bloemlezing wil tonen van wat er nu in Brazilië gebeurt op het gebied van de muziek. Het is erg belangrijk dat Brazilianen die het land hebben verlaten, een beetje kunnen zien van wat zich in hun geboorteland afspeelt. Ik ben heel bij om hier te zijn’, besluit ze. Dit was de eerste keer dat Tulipa Ruiz naar Nederland kwam, en kennis maakte met het land van de bloemen waar haar naam van afgeleid is. Het is een bijzondere naam, van een in Brazilië zeldzame bloem, waar haar moeder erg van houdt. Daar, in Brazilië, is Tulipa’s relatie met de tulp altijd breekbaar en kort, want een tulp houdt het niet lang vol in een warm klimaat. Hier kan ze de bloemen van dichterbij bekijken. ‘Ik kon me nooit een plaats voorstellen met velden vol tulpen, dus ik ben altijd nieuwsgierig geweest naar Nederland. Nu ben ik niet in het bollenseizoen gekomen, maar ik moet een keer terugkomen en tulpen zien zonder vazen.’ Ongetwijfeld zullen niet alleen de tulpenvelden, maar ook het Braziliaanse én Nederlandse publiek deze dichteres uit warme oorden ook volgende keer met open armen ontvangen.

cantora e pianista Tânia Maria, que também participaram do evento.

TULIPA RUIZ: UMA FLOR MUSICAL Amsterdam recebeu esta ano grandes nomes da Música Popular Brasileira, no Viva Brasil Festival, como a cantora Tulipa Ruiz, que nos conta mais nessa entrevista sobre musicalidade, sua carreira e seu nome, que despertou a curiosidade dos holandeses. Uma moça com nome de flor e voz delicadamente poderosa é Tulipa Ruiz, cantora e compositora brasileira, vencedora do prêmio Multishow de Música Brasileira em 2011 e 2012, de melhor cantora e melhor CD de Música Brasileira. E essa arte em forma de pessoa esteve em Amsterdam, para presentear os holandeses com sua música e sua interpretação. Foram em três dias de festa bem brasileira que Amsterdam recebeu Tulipa Ruiz, no mês de julho, no Viva Brasil Festival, que trouxe vários artistas e músicos brasileiros para o calor do verão holandês. Com um programa que abrangia representantes da MPB, jazz brasileiro e samba, o Festival reuniu um pouco do sangue musical brasileiro em solo europeu. Os nomes escolhidos para representar o Brasil nesses dias não poderiam ser mais calorosos, como Olodum, Daniela Mercury, Ed Motta, e a

Com um repertório cheio de musicalidade, do pop misturado com todos os ritmos brasileiros, da bossa ao samba, Tulipa mostrou seu talento e suas composições, definindo o melhor estilo que a representa. “O pop é uma coisa universal, então a gente faz um pop brasileiro. E no pop tem samba, tem baião, tem rock and roll, tem João Gilberto, e tudo mais”, define Tulipa Ruiz. Estar na Holanda pela primeira vez marcou a vida e a carreira da cantora e compositora, pois, por aqui, sua trajetória só está começando. “Eu já toquei em Berlim, Londres, então já tenho um público nesses lugares, porque desde que lancei meu primeiro álbum, venho sempre, então tenho uma receptividade muito boa. E hoje aqui, pela primeira vez na Holanda, o pessoal foi ótimo. Sempre falo que o show é uma troca, então digo que hoje rolou uma troca-troca legal”, relembra a cantora. E a língua não foi uma barreira entre Tulipa e o público, pois, segunda ela, “a música, de algum jeito, consegue transcender a questão do idioma. Então, acabamos nos comunicando de alguma forma, e eu acho isso muito especial”. Para a cantora, participar do Viva Brasil Festival foi uma honra. “Fazer parte de um festival em que temos grandes nomes da MPB, mesmo sendo uma novidade, não ser tão conhecida e estar presente, mostra um recorte do que tem acontecido no Brasil, que tem muita gente le-

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

music

gal, fazendo música boa. Também é muito importante quando a gente sai de casa e vê um pedacinho do que tem acontecido na nossa casa com essa distância. Para mim é um prazer, estou muito feliz de estar aqui” definiu ela. Essa foi a primeira vez que Tulipa Ruiz veio a Holanda, e conheceu a terra das flores que deram origem ao seu nome. E um nome bem curioso, de uma flor rara no Brasil, que segundo ela, pela qual sua mãe é apaixonada. Por lá, sua relação com a flor sempre foi delicada, rápida, pois a tulipa não sobrevive muito tempo em climas quentes. Aqui, ela pôde conferir as flores mais de perto. “Eu nunca imaginava um lugar que pudessem ter campos de tulipas, então eu cresci com essa curiosidade de conhecer a Holanda, e eu vim agora, numa época que não é das tulipas, mas eu preciso voltar para ver essas flores sem ser em vasos”. Certamente que, não somente os campos de tulipas, mas o público brasileiro e holandês também estarão por aqui, de braços abertos, aguardando por essa poeta de terras tropicais.

O show de Tulipa Ruiz foi no Bimhuis em Amsterdam durante o Viva Brasil Festival.

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

AUTO ESCOLA

R.T.C.

www.rtcrijschool.nl info@rtcrijschool.nl Jorge Semedo +31 6 54 75 05 08

AUTO ESCOLA EM PORTUGUÊS em Amsterdam e arredores. Aula teórica e prática em Português 19 anos no mercado Holandês

Rijvaardigheids Trainings Centrum

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

Casa

Bocage www.dailyportugal.nl +31 020 - 772 34 58 info@dailyportugal.nl Haarlemmerstraat 111a 1013 EM Amsterdam DailyPortugal

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

business

ERVAAR DE BRAZILIAANSE GASTVRIJHEID BRAZIL IN NL

Tijdens het Viva Brasil Festival 2014 kwamen er niet alleen grote namen uit de MPB, de Braziliaanse Populaire Muziek, naar het Muziekgebouw aan ‘t IJ in Amsterdam, maar ook de president van Embratur, de Braziliaanse VVV; Vicente José de Lima Neto.

interview met dank aan Viva Brasil Festival photos: Luciana Figueiredo

by Franciele Pasquetti

Neto kwam met een actieplan om meer Nederlanders, en andere Europeanen, te interesseren voor de Braziliaanse tropische warmte. De president van Embratur ziet het festival als onderdeel van de strategie om het toerisme naar Brazilië te promoten, en maakt daarbij gebruik van de culturele evenementen om mensen te benaderen en om het beeld dat mensen van Brazilië hebben positief bij te stellen. Nederland is één van de landen waar Embratur de aandacht op Brazilië wil vestigen. ‘Het Nederlandse elftal heeft op het WK in ons land heel goed gepresteerd, waardoor er ook aandacht kwam voor Brazilië als vakantieland, en voor onze cultuur. Daarom is het nu het goede moment om meer aandacht te besteden aan contacten met dit belangrijke land,’ zegt Vicente Neto. ‘Tijdens het WK hebben de Brazilianen hun gastvrijheid laten zien, en dat is de buitenlandse bezoekers opgevallen. We hebben de gasten ontvan-

gen en omhelst zoals Brazilianen dat nu eenmaal doen, en verhalen daarover zijn de hele wereld rondgegaan. Spelers, journalisten, bezoekers, iedereen zei dat de Brazilianen hen hadden ontvangen en het gevoel hadden gegeven ze geen buitenlander waren, maar een bezoeker. En een bezoeker krijgt in Brazilië de beste behandeling. Dat gegeven hebben wij in onze campagnes gebruikt, want dat is wat ons onderscheidt.’ En het resultaat van al die gastvrijheid en goede zorgen kan worden uitgedrukt in cijfers. Gedurende het WK hebben meer dan een miljoen mensen ons land bezocht. Er werden records gebroken in het aantal keren dat Brazilië onderwerp was in de media, zowel de ‘oude’ tv als Twitter en Facebook. Er werden nog nooit zoveel foto’s gepost tijdens één evenement als tijdens de finale van het WK in Brazilië,’ vertelt Vincente Neto. Er staan nog meer promotie-activiteiten in Neder-

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

land op de agenda van de Braziliaanse overheid. Volgens de president van Embratur richt het promotieplan met als thema de Olympische Spelen in 2016 zich ook op Nederland, omdat dat één van de vijftien belangrijkste ‘leveranciers’ van toeristen is. Hij legt ook uit waarom Brazilië op het moment plaats biedt aan zoveel sportieve evenementen. ‘Brazilië heeft sport gekozen als platform om zijn imago te verbeteren. We hebben grote internationale sportevenementen binnengehaald met de bedoeling de nationale sport te ontwikkelen, projecten op het gebied van de infrastructuur op gang te brengen en ons land te promoten.’ Met betrekking tot de Olympische Spelen, die in 2016 in Rio de Janeiro zullen plaatsvinden, probeert Embratur een strategie te vinden om heel Zuid-Amerika partner te laten zijn. ‘We hebben de wereld gezegd dat dit de Olympische Spelen van Zuid-Amerika zullen zijn, en we zijn in gesprek met de andere landen over hoe we dit kunnen realiseren. Het is goed voor de economie, het is goed voor de politiek en het is goed voor het regionale toerisme. Brazilië krijgt niet zoveel toeristen uit de andere Zuid-Amerikaanse landen, maar er is wel heel veel binnenlands toerisme. De Brazilianen zelf hebben 160 miljoen reizen in hun eigen land gemaakt,’ zegt de president van Embratur. Om te zorgen dat er ook meer buitenlandse toeristen naar Brazilië komen, worden er veel joint ventures gesloten tussen de Braziliaanse overheid en luchtvaartmaatschappijen. Brazilië rekent erop

PRESIDENT EMBRATUR

Vicent José de Lima Neto en Cristiane Bueno.

PRESS CONFERENCE

press conference Viva Brasil Festival @ Mövenpick Hotel Amsterdam

dat er een regelmatige directe verbinding per vliegtuig komt tussen Amsterdam en Rio en São Paulo. En ook tussen Brazilië en andere Europese landen, vooral Spanje en Portugal, die als een toegangspoort voor de rest van Europa dienen. Vicente Neto heeft al een nieuwtje te melden op dit gebied: er komt een directe verbinding van Air France tussen Parijs en Brasília. Met het Plano Aquarela, dat tot 2020 loopt, en als doel heeft de internationale promotie van Brazilië, hoopt het land 10 miljoen bezoekers binnen te halen. ‘Een

klein getal in vergelijking met het aantal bezoekers dat andere landen ontvangen, maar gezien de geografische ligging en de eigenschappen van Brazilië is dit een realistisch aantal,’ zegt Vicente Neto. Brazilië wil dus groeien op verschillende punten, niet alleen met de natuur als attractie, maar ook door de wereld zijn culturele rijkdom en de verbazingwekkende creativiteit van zijn volk te laten zien.

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

business

EMBRATUR: A HOSPITALIDADE BRASILEIRA ARENA SÃO EMBRATUR PAULO PRESIDENTE Embaixador Piragibe, Pollyane dos Reis, Alaor Soares (Presidente Viva Brasil), integrante Olodum, Cristiane Bueno, José de Lima Neto, João Jorge (Presidente da banda Olodum) Gracia Gaffé (Presidente Viva Brasil)

Sr. Vicent José de Lima Neto. Agradecemos ao Viva Brasil Festival que tornou possível esta entrevista.

by Franciele Pasquetti

Amsterdam recebeu três dias de festa brasileira no mês de julho, no Viva Brasil Festival, que trouxe vários artistas e músicos brasileiros para o calor do verão holandês. O evento, realizado no Muziekgebouw aan ‘t IJ en het Bimhuis, foi apresentado pela Embratur, autarquia do Ministério do Turismo brasileiro, representada por seu presidente Vicente José de Lima Neto, que também falou sobre os planos para divulgar o Brasil ao mundo. O presidente da Embratur ressaltou a realização desse festival como parte da estratégia de promoção do turismo brasileiro, utilizando a cultura para aproximar os povos, e promover a imagem do Brasil. E a Holanda é certamente um dos países que a Embratur quer chamar atenção para o turismo no Brasil. “Com a realização da Copa do Mundo de futebol, que acaba de acontecer em nosso país, com o excelente desempenho da seleção holandesa neste processo, e com a relações culturais que foram

Holanda recebe grandes nomes da Música Popular Brasileira, e a visita do presidente da Embratur revela planos de ação para atrair holandeses, e toda Europa, para o calor tropical brasileiro. vivenciadas nesse período, nada mais correto do que intensificar nossa ação de busca de aproximação com esse importante país” ressaltou Vicente Neto. Sobre a Copa do Mundo, ele ainda afirmou como a “hospitalidade brasileira chamou a atenção dos estrangeiros, com o jeito dos brasileiros de acolher, de abraçar, esse jeito de ser do brasileiro foi algo que realmente chamou atenção do mundo inteiro. Jogadores, torcedores, jornalistas, todos comentando que o brasileiro acolhe quem é de fora, sem deixar que a pessoa se sinta como um estranho, ou como um estrangeiro, mas como uma pessoa que lhe visita, e no Brasil quem visita recebe o carinho. E nós temos usado isso nas nossas campanhas de divulgação, pela força que tem essa diferenciação”. E o resultado de toda essa hospitalidade e carinho, pode ser traduzida em números. “Visitaram o Brasil

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

VIVA BRASIL FESTIVAL

mais de um milhão de pessoas de fora do nosso país durante a Copa do Mundo. Foram quebrados recordes de exposição mídiática, seja na TV, twitter, facebook. Foi a maior quantidade de postagens de fotos durante um único evento durante a final da copa do mundo de futebol no Brasil”, afirmou Vicente Neto. Mas outras ações promocionais na Holanda também estão na agenda do governo brasileiro. Segundo o presidente da Embratur, o plano promocional focado nas Olímpiadas de 2016, no Brasil, também passará por aqui, com visitação aos 15 mercados mais importantes na emissão de turistas internacionais para o Brasil. Ele explicou também porque o Brasil tem sediado tantos eventos esportivos no momento: “O Brasil escolheu o esporte como uma de suas plataformas de promoção de imagem. Captamos eventos internacionais ligados ao esporte, grandes eventos, com a consciência de aliar o desenvolvimento do esporte nacional, o destravamento de projetos de infra-estrutura, que beneficiam nosso povo, e a promoção da imagem do país”. Ainda sobre os próximos jogos

Olímpicos, que serão realizados no Rio de Janeiro, a Embratur está buscando uma estratégia de parceria com toda a América do Sul. “Diremos ao mundo que serão Jogos Olímpicos do continente americano e estamos em processo avançados de conversas com os países do cone sul, para que esses sejam jogos continentais, e não apenas jogos realizados no Brasil. É bom para a economia, é bom para a política, e é bom para o fluxo turístico regional. O Brasil, por ser um país insular, tem uma característica de fluxo ainda pequeno, mas um mercado turístico nacional muito forte. Foram 160 milhões de viagens feitas em território nacional pelos próprios brasileiros”, afirmou o presidente da Embratur. Para aumentar também o fluxo de turistas internacionais para o Brasil, muitas parcerias importantes estão sendo fechadas, entre o governo brasileiro e as companhias aéreas. Atualmente, o Brasil conta com vôos regulares de Amsterdam para o Rio de Janeiro e para São Paulo, além de outras partes do continente europeu, como Portugal e Espanha, que são portas de entrada para o continente. E para ampliar mais

Pollyane dos Reis, Sr. Vicent José de Lima Neto e Cristiane Bueno.

ainda esse transporte entre Brasil e Europa, Vicente Neto traz uma novidade, de que foi inaugurado um vôo, com apoio da Embratur, direto de Paris, para Brasília, pela Air France. E dentro do planejamento traçado pelo governo brasileiro está o Plano Aquarela, um plano internacional de promoção turística do Brasil, que vai até 2020 com a meta de chegar a 10 milhões de visitantes internacionais em nosso país. “Um número que parece pequeno se compararmos com os desembarques internacionais em outros países, mas que em função das características e da localização geográfica do Brasil, é um esforço que estamos fazendo para garantir o alcance dessa meta”, ressaltou Vicente Neto. O Brasil busca assim crescer em vários pontos, não apenas na divulgação de suas belezas naturais, mas mostrando ao mundo sua riqueza cultural e a criatividade surpreendente do seu povo.

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

COSTURA EM GERAL

Nu in de webshop

van Riso Brasil: Lichtgewicht strandlakens (canga’s) uit Brazilië. Vrolijke handgemaakte T-shirts. Fair trade sieraden en tassen.

AMSTERDAM

Kleding op maat Concertos em geral Gordijnen Roupas sob medida Cortinas Reparaties www.simpleslifestyle.nl info@simpleslifestyle.nl

Franci Peixoto 06-85 0776/ 06- 34-348119 Facebook: Franci Peixoto

WWW.RISOBRASIL.NL

tanja@risobrasil.nl

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

interview

PIRAGIBE TARRAGÔ

by Pollyane dos Reis

De nieuwe Braziliaanse ambassadeur in Nederland

Sinds december 2013 zit er in Den Haag een nieuwe ambassadeur van Brazilië: Piragibe Tarragô. Reden genoeg voor Do Brasil Magazine om hem te interviewen over commerciële samenwerking, uitwisseling op het gebied van wetenschap en meer. Ambassadeur Piragibe Tarragô en Pollyane dos Reis

Do Brasil Magazine: Hartelijk dank voor uw medewerking aan dit interview, ook namens de Braziliaanse gemeenschap. We willen erg graag meer weten over onze nieuwe ambassadeur. Om mee te beginnen, waar komt uw exotische naam vandaan? Is die inheems? Heeft hij te maken met uw voorouders? Ambassadeur: Niet echt. Mijn vader koos die naam om de traditionele Braziliaanse namen te eren. Dat was in die tijd een trend in Brazilië, dat toen door een nationalistische fase ging, wat onder andere tot uitdrukking kwam in de inheemse namen die ouders aan hun kinderen gaven. DBM: U heeft in verschillende landen gewoond. Wat was uw eerste indruk toen u in Nederland kwam? Amb.: Het meest opvallende is de afmeting van het land. De meeste landen waar ik heb gewoond waren groot: Canada, de Verenigde Staten, Venezuela. Het is makkelijk dat je overal snel bent, en ik heb altijd het idee dat ik in de stad ben. Ik ben ook onder de indruk van hoe ontwikkeld Nederland is. Het is bewonderenswaardig dat in elke stad zo’n hoge levensstandaard

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

bereikt is. Ook de pragmatische instelling van de Nederlanders is bijzonder. Zelfs de hoogste politieke kringen worden gekenmerkt door pragmatisme, waardoor beslissingen relatief snel kunnen worden genomen. DBM: Wat is naar uw mening de belangrijkste samenwerking tussen Nederland en BraziliĂŤ? Amb: De samenwerking tussen die twee landen is al jaren aan de gang. Er is nu interesse op het gebied van oliewinning. Petrobras heeft Nederlandse platforms en schepen gekocht,

waardoor de handel tussen de twee landen toegenomen is. Op het gebied en wetenschap en technologie heeft Nederland waardevolle kennis over water, havens, vliegvelden en landbouw. Er is een BraziliaansNederlandse commissie actief, die uitwisseling op het gebied van onderzoek promoot. DBM: Is er ook uitwisseling op cultureel gebied? Amb: De culturele sector is ook van groot belang. De rol van de ambassade met betrekking tot kunst en cultuur moet nog wat meer ontwikkeld worden.

De ambassadeur krijgt van Cristiane Bueno de laatste editie van DO BRASIL

Er bestaan verschillende goed functionerende organisaties die gericht zijn op uitwisseling van kunst en cultuur, en zij halen Braziliaanse artiesten naar Nederland. We hebben er voordeel van dat Nederland erg open is voor andere culturen. Hoewel ik nog maar kort in Nederland ben, is de Nederlandse interesse voor Braziliaanse muziek me opgevallen. Er kan nog veel verbeterd worden op dat gebied. DBM: Er zijn verschillende organisaties in Nederland die de Braziliaanse cultuur promoten en die fondsen werven waar BraziliĂŤ van profiteert. Wat vindt u van de Nederlandse belangstelling voor het steunen van Braziliaanse sociale en culturele organisaties? Amb: De Nederlandse beschaving leidt ertoe dat de mensen deuren openen voor andere landen die mogelijkheden voor ontwikkeling zoeken. BraziliĂŤ is interessant door de nauwe handelsbetrekkingen die we altijd gehad hebben. En daar komt nog een religieuspolitiek aspect bij: veel organisaties die minder ontwikkelde landen willen helpen, hebben sinds de 19e eeuw hun oorsprong in de protestante kerk. Het was ook de kerk die vocht tegen slavernij en voor verbetering van de leefomstandigheden van minderbedeelden. DBM: Kleine en middelgrote Braziliaanse ondernemingen zoeken ook samenwerking in de twee landen. Kan de ambassade helpen? Hoe? Amb: De ambassade helpt met informatie. Meestal hebben kleine en middelgrote ondernemingen niet genoeg informatie om effectief en succesvol te managen.

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

De ambassade kan informatie geven over hoe de Nederlandse markt te benaderen, waarschuwen voor bepaalde problemen, manieren om het product in de markt te positioneren, en we geven ook meer technische informatie. Dat is de beste service die de ambassade kan geven aan kleine en middelgrote Braziliaanse ondernemingen. DBM: De ambassade organiseert en ondersteunt regelmatig meetings tussen bedrijven en workshops met financiële organisaties, maar die zijn gericht op grote bedrijven. Zijn er plannen om die ook toegankelijk te

interview

maken voor kleine bedrijven? Amb: We organiseren de Braziliaanse Netwerkdag, met als doel Nederlandse en Braziliaanse ondernemers samen te brengen om zakelijke kansen te onderzoeken, en we nemen deel aan seminars georganiseerd door de Nederlandse overheid, de Kamer van Koophandel en universiteiten. We staan ervoor open om de mogelijkheden om iets dergelijks voor kleine ondernemingen te onderzoeken. Dat klinkt als een interessant idee.

promoten van culturele evenementen in het land waar ze gevestigd zijn. Heeft de Braziliaanse ambassade plannen in die richting? Amb: Nou, ik denk dat dat een taak voor uw tijdschrift is! (lacht) De ambassade promoot Braziliaanse evenementen. We hebben een Facebookpagina gemaakt, speciaal om dat soort informatie te geven. Maar ik moet wel zeggen dat de ambassade niet op de stoel van private organisaties gaat zitten. Zulke organisaties kunnen wel op onze steun rekenen.

DBM: Andere ambassades zijn behoorlijk actief in het

PIRAGIBE TARRAGÔ

by Pollyane dos Reis photos: Cristiane Bueno

O novo embaixador brasileiro na Holanda. O novo Embaixador brasileiro em Haia, S. Exª. Piragibe Tarragô, assumiu o posto em dezembro de 2013 e gentilmente recebeu a Do Brasil Magazine para uma entrevista em que falou sobre cooperação comercial, intercâmbio científico e outros assuntos interessantes. Do Brasil Magazine: Gostaríamos de agradecer a oportunidade

desta entrevista em nome da comunidade brasileira, a qual está curiosa em conhecer melhor seu novo embaixador. Para começar, seu nome é bem diferente. É indígena? Vem de sua ascendência? Embaixador: Não... Na verdade foi meu pai quem escolheu meu nome, por gostar de nomes bem brasileiros. Eu acho que isso foi uma certa moda da época no Brasil, que passava por um momento nacionalista, e em que muitas famílias punham nomes indígenas em seus filhos. DBM: O Sr. já morou nos lugares mais diversos... Quais as suas impressões da Holanda até agora? Emb.: A primeira impressão acho

que é quanto ao tamanho do país. A maioria dos países em que vivi são países grandes como Canadá, Estados Unidos, Venezuela... E aqui é um país de locomoção tão fácil que você tem a impressão de estar sempre dentro de sua própria cidade. Outro aspecto é o impressionante desenvolvimento da Holanda. Conseguir esse grau de desenvolvimento tão harmônico, em que todas as cidades parecem desfrutar do mesmo padrão de vida, é admirável.

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

Em seguida, o espírito pragmático do holandês. Mesmo nas mais altas esferas políticas, o usual protocolo é equilibrado por esse pragmatismo, o que faz com que as decisões sejam tomadas de uma maneira relativamente rápida e bem objetiva. DBM: Na sua opinião, quais as áreas de cooperação entre Brasil e Holanda mais significativas na atualidade? Emb.: A cooperação entre os dois países é muito antiga. Atualmente, há um grande interesse na parte comercial, pois o Brasil tem grandes projetos em desen-

volvimento na área do petróleo por exemplo. A Petrobrás tem feito aquisições de plataformas e navios holandeses, e isso tem movimentado bastante o comércio bilateral. Na área de Ciência e Tecnologia também há bastante interesse na cooperação, pois a Holanda é uma fonte de tecnologia importante em setores como os de tratamento de água, administração de portos e aeroportos, agricultura... Nós temos uma comissão mista (Brasil-Holanda) na área de Ciência e Tecnologia que promove o intercâmbio entre

centros de pesquisa brasileiros e holandeses em diferentes áreas. DBM: E no setor cultural? Há ações de intercâmbio também? Emb.: O setor cultural também é muito importante. Porém, o papel do governo no caso da arte e cultura tem que ser trabalhado com cuidado porque já há muita atuação do setor privado nessa área. Há muitas entidades que promovem cultura e o intercâmbio artístico-cultural, que trazem pra cá brasileiros para se apresentar. A vantagem para nós, como governo, é que a Holanda é um país

Bem, eu acho que isso é uma tarefa para a sua revista! (risos) A embaixada procura divulgar eventos com participação brasileira. A entrevista foi realizada na Embaixada do Brasil em Den Haag

que recebe bem arte e cultura de outros países. Eu sinto, desde o pouco tempo em que estou aqui, que há um grande interesse na música brasileira. Acho que esse é um ponto em que precisamos trabalhar ainda mais e melhor do que já tem sido feito. DBM: Aqui na Holanda existem várias instituições que promovem a cultura brasileira aqui como meio de angariar recursos para projetos sociais no Brasil. Como você vê esse interesse dos holandeses em ajudar o Brasil? Emb.: Eu acho que isso tem relação com o próprio tipo de

“civilização”, entre aspas, dos holandeses. Como é um país de pequenas dimensões, eles tiveram que se abrir para o mundo, buscar no mundo oportunidades para se desenvolver. Vem daí o interesse deles por outros países, na minha opinião. E o Brasil, pelo fato histórico de ter tido uma relação muito estreita com a Holanda, é ainda mais interessante. Há um outro aspecto também, de caráter político-religioso: muitas entidades culturais que se dedicam a assistir países menos desenvolvidos têm raízes na Igreja Protestante, nas Igrejas Evan-

gélicas... Isso não vem de hoje, vem desde o século XIX: foram as Igrejas que lutaram contra a escravidão, pela melhoria da vida das populações menos assistidas. DBM: Pequenos e médios em empresários brasileiros aqui e no Brasil também buscam canais de cooperação mútua entre os dois países.

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

A embaixada pode ajudar? Em quê? Emb.: A embaixada ajuda com informação. Por definição, a pequena e média empresa tem determinadas carências, sobretudo de informação para poder administrar melhor o seu negócio. A embaixada pode dar esse auxílio a elas, provendo informação em termos de acesso ao mercado holandês, das barreiras que existem aqui, de como colocar seus produtos no mercado, de problemas técnicos que possam existir. Essa é a melhor função que um embaixador pode ter para o pequeno e médio empresário brasileiro. DBM: A Embaixada organiza e

interview

apóia encontros periódicos entre empresas, workshops com instituições financeiras, mas isso é voltado principalmente para grandes negócios. Há algum plano de desenvolver esse tipo de encontro para pequenos e médios? Emb.: Além do Brazilian Network Day, que busca aproximar empresários brasileiros e holandeses para explorar possibilidades de negócios, participamos também de seminários específicos, organizados pelo governo holandês, pela Câmara de Comércio e universidades. Estamos abertos a examinar a possibilidade de realizar algo especificamente voltado a pequenas e médias

empresas. Acho que é uma ideia interessante. DBM: Outras embaixadas são muito ativas em divulgar a agenda cultural brasileira em seus países. Existem planos da embaixada em relação a isso? Emb.: Bem, eu acho que isso é uma tarefa para a sua revista! (risos) A embaixada procura divulgar eventos com participação brasileira. Hoje temos uma página do Facebook, criada recentemente, com o objetivo de promover esse tipo de informação. Porém, gostaria de ressaltar que a embaixada não pode substituir as iniciativas privadas. Os promotores culturais e artísticos têm todo nosso apoio.

E o Brasil, pelo fato histórico de ter tido uma relação muito estreita com a Holanda, é ainda mais interessante.

BRAZILIAN NETWORK DAY, Amsterdam, Amsterdam Arena

BRAZILIAN NETWORK DAY, Pollyane dos Reis, Julia dos Santos Baptista, Margô Dalla, representante Vinho Miolo, Ana Lúcia e Cristiane Bueno

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

LEER PORTUGEES!

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

SAMBACARAMBA

PHOTOGRAPHER

+ 31 (0) 6 29 13 26 67

Ray Santos

Distributeur | Import +31 6 41 13 69 37

www.acaisantos.com info@acaisantos.com

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

study

KIJKEN OVER DE GRENZEN

by Ana Nishio

In Nederland woont een aantal Braziliaanse jongeren die houden van wetenschap, en die hier zijn om nieuwe kennis te vergaren en contact te maken met een andere cultuur.

Op de Braziliaanse ambassade in Den Haag begon de dag vol vrolijk geroezemoes. Dat rumoer kwam van een groep Portugeessprekende jongeren, Braziliaanse beursstudenten, die studeren aan Nederlandse universiteiten. Deelnemers aan het programma ‘Wetenschap zonder Grenzen’, dat Braziliaanse studenten sinds drie jaar de mogelijkheid biedt een internationale ervaring aan hun cv toe te voegen, waren door de nieuwe Braziliaanse ambassadeur, Piragibe Tarragô, uitgenodigd voor een informele kennismakingscocktail.

CASA DO EMBAIXADOR

Voor de ambassadeur is deze kennismaking met studenten erg belangrijk. ‘We hebben de kans contact te leggen met de studenten, en de studenten met ons, zodat ze weten welke activiteiten we organiseren, en wat we voor ze kunnen doen zo lang ze hier studeren. We kunnen ze ook helpen zich thuis te voelen, want de ambassade is een stukje thuis voor de Brazilianen in Nederland’, legt Tarragô uit. Met het programma ‘Wetenschap zonder Grenzen’ kunnen studenten uit heel Brazilië meedingen naar studiebeurzen voor het buitenland. Een droom

die voor heel veel Brazilianen ver weg leek, wordt nu mogelijk gemaakt door de Ministeries van Onderwijs en van Wetenschap en Techniek. Studenten van de exacte wetenschappen en biologie zijn de speerpunt van het programma, die deze studenten de kans wil geven om internationale ervaring op te doen door te studeren aan een buitenlandse universiteit en contact te hebben met andere talen en culturen. Nederland is een gewilde bestemming voor Braziliaanse studenten, vanwege de kwaliteit

EMB. PIRAGIBE

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

van het onderwijs en onderzoek. Daarom studeren er al meer dan 550 Brazilianen in Nederland om hun kennis uit te breiden. Voor Tharcila Viana Chaves, die met een vierjarige beurs in Groningen studeert, was het wat gedoe om naar Nederland te komen, vanwege alle benodigde documenten, en de bureaucratie die bij het proces hoort. Maar het was de moeite waard om deze ervaring te kunnen genieten. Ze vertelt wat ze het interessantste vond aan de nieuwe cultuur die ze leerde kennen: de fietsen! ‘Ik ben gek op fietsen, omdat hier echt een fietscultuur is. Ik heb ook gefietst in São Paulo, maar daar werd ik meerdere keren bijna doodgereden. Dus wonen in een land waar iedereen met de fiets gaat is voor mij geweldig! De taal is ook interessant; het voelt alsof ik een ander deel van mijn hersenen gebruik om een taal te leren die zo anders is dan Portugees én Engels. Het samenleven met de Nederlanders voelt goed. Ze zeggen dat Europeanen zo koud zijn, maar eerlijk gezegd vind ik dat ze direct zijn en oplossingsgericht, en dat bevalt me wel. Ik ben nog een beetje verblind door alle nieuwe indrukken, maar tot nu toe vind ik alles leuk, en ik zie alles als een nieuwe ervaring. Ik vermaak me prima!’, zegt de studente. Zo was de cocktail op de ambassade een goede gelegenheid voor de studenten om ervaringen uit te wisselen over het verbeteren van hun kennis en over je openstellen voor contact en integratie in een cultuur die zo verschillend is van de onze,

maar waarmee we tegelijk al meer dan honderd jaar verbonden zijn! Lees meer over het project Sem Fronteiras (Zonder Grenzen) op www.cienciasemfronteiras.gov.br.

JOVENS ROMPENDO FRONTEIRAS O Brasil tem vários jovens apaixonados por ciências, que estão na Holanda buscando novos conhecimentos e experimentando o contato com outra cultura. A Embaixada brasileira na Holanda amanheceu cheia de alegria e um burburinho diferente em uma manhã de verão em Haia. E essa animação toda vinha de vários jovens, falando português, estudantes bolsistas do Brasil, matriculados em universidades Holandesas. Participantes do programa Ciência sem Fronteiras, que há três anos possibilita ao estudante brasileiro a chance de acrescentar uma experiência internacional ao seu currículo, foram convidados pelo atual embaixador do Brasil na Holanda, Piragibe Tarragô, para um café da manhã. Para o Embaixador, essa aproximação com os estudantes é muito importante, pois “temos a oportunidade de estabelecer um

contato com os alunos, e os alunos com a Embaixada, conhecendo nossas atividades, sabendo o que a Embaixada pode oferecer a eles enquanto eles estiverem estudando aqui na Holanda, e fazêlos se sentir em casa também, porque a Embaixada é um pedaço da casa dos brasileiros aqui na Holanda”, ressaltou Tarragô. Por meio do programa Ciência sem Fronteiras, estudantes de todo Brasil podem se candidatar a bolsas de estudos de pósgraduação no exterior. Um sonho que parecia distante para tantos brasileiros, agora é possível, pela iniciativa do governo brasileiro, por meio dos Ministérios da Educação e de Ciência e Tecnologia. Alunos de ciências exatas e biológicas são os alvos do programa, que busca dar oportunidades para esses estudantes terem uma experiência internacional, estudando em uma universidade estrangeira, e em contato com outras línguas e culturas. A Holanda é certamente um destino muito procurado pelos alunos brasileiros, pela qualidade de seu ensino e pesquisa. Por isso, já são mais de 550 estudantes brasileiros que estão frequentando as universidades da Holanda para aprimorar seus conhecimentos. Para a estudante Tharcila Viana Chaves, contemplada com uma bolsa de estudos de quatro anos pelo programa e estudante de Doutorado na Universidade de Groningen, chegar até aqui foi um pouco trabalhoso, devido a burocracia normal do processo, para entregar toda documentação exigida, mas que valeu a pena para desfrutar a experiência. E Tharcila ainda ilustra o que achou de mais interessante na nova cultura que está co-

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

nhecendo: as bicicletas. “ Eu estou adorando, porque a cultura da bicicleta aqui, por exemplo, é legal demais. Eu andava de bicicleta em São Paulo, mas eu quase morri várias vezes lá. Então, estar num lugar em que todo mundo vive de bicicleta, pra mim, está sendo demais! A língua também está sendo bem interessante, parece mesmo que estou desenvolvendo outra parte do meu cérebro, para aprender uma língua

study

totalmente diferente do português e do inglês. E a convivência com o povo holandês está sendo muito boa, pois falam que os europeus são muito frios, mas na verdade eu acho que eles são muito diretos, e são muito resolutivos, e eu gosto disso. Então está sendo tudo muito interessante, eu ainda me sinto muito deslumbrada, mas eu estou gostando de tudo, eu vejo tudo como uma nova experiência, então eu es-

tou me divertindo! afirmou a estudante. E assim, esse momento foi marcado por troca de experiências animadas entre estudantes que estão aperfeiçoando seus conhecimentos em várias áreas de estudo, e também se abrindo para o contato e integração com uma cultura tão diferente da nossa.

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

FALE CONOSCO: +31 6 - 332 144 26 English & Nederlands

+31 6 - 470 955 33 Português, Spañol & English

ACEITAMOS QUALQUER DOCUMENTO! - Aulas para todos os níveis - Basisexamen MVV - Inburgering - Staatsexamen I & II - Certificado reconhecido pelo Governo

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

sharing

KLEURRIJKE VLAGGEN VAN VROLIJKE MENSEN

In de eerste editie van de Latin American Fair laat Latijns-Amerika aan Europa zijn kracht zien op het gebied van zaken, producten, kunst en cultuur.

LATAM FAIR 2014

photos: Sara Lee Manuela Hugo Meer fotos op facebook, Latam Fair

Latijns Amerika verenigt de vrolijkste landen van de wereld, de kleurrijkste vlaggen en de vriendelijkste mensen.

by Mariane Santana

Die waren allemaal vertegenwoordigd op de eerste editie van de Latam Fair, de Latin American Fair, in het voorjaar van 2014. Het evenement bracht duizenden mensen samen om te genieten van muziek en lekker eten, en om de besmettelijke vrolijkheid van Latijns-Amerikaanse landen te delen. De deelnemers aan de markt waren erg te spreken over dit initiatief om Nederlandse mensen te wijzen op huidige bruisende Latijnse markt. Eén van de deelnemers, Jackeline Verdor uit Venezuela, vertelt over het belang van deze markt voor haar bedrijf. ‘We kregen de kans om ons te verenigen, we kregen beter inzicht in andere Latijns-Amerikaanse culturen, we hebben genetwerkt, allerlei smaken geproefd en ons eigen product gepromoot. LatijnsAmerikaanse ondernemers kúnnen wel waardering krijgen in het buitenland, maar daar moeten ze wel

hard voor werken. The Europese markt is tamelijk toegankelijk voor Latijn-Amerikaanse producten. Vooral Nederlanders staan ervoor open om onze roots te ontdekken en bezoeken graag dit soort evenementen. Markten als deze openen voor ons bedrijf deuren naar de lokale bevolking’, concludeert Jackeline. Behalve ondernemers, kregen ook artiesten de kans zich te presenteren aan het publiek op de Latam Fair. Er was live muziek, dans en kunst. Volgens Alberto de Souza, een Braziliaanse percussionist die in Amsterdam woont, was de Latam Fair een geweldig initiatief. ‘Zo’n markt hadden we nodig om de Latijns-Amerikaanse gemeenschap in Nederland te verenigen en meer van ons werk te laten zien. Dit soort feesten geven Braziliaanse en Latijns-Amerikaanse ontwikkeling meer kracht en motivatie.’

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

WORKSHOPS

FANTINE THO Op de Latam Fair waren optredens van de Braziliaanse zangeres Fantine Tho en verschillende Latijnse artiesten zoals Rolf Sanches. De Braziliaanse consul Reinier Russel, vertegenwoordigers van het handels- en investeringskantoor van Guatamala, en van de ambassade van Chili gaven act de présence, samen met vijftig verkopers van Latijns-Amerikaanse spullen en hapjes. Eén van de dansers van de Mexicaanse folkloristische dansgroep Xochiquetzal, Pedro Andrés, die ook een show gaf op de Latam Fair, zei dat zulke evenementen een belangrijke bron van informatie zijn. ‘Het is belangrijk onszelf te promoten en ons bewust te worden van onze waarde. De Europeanen willen hun cultuur met ons delen en dat is wederzijds.’ Maar toch, soms ervaren de lokale gastheren een cultuurshock als gevolg van zoveel Latino’s bij elkaar. Volgens Fantine Tho, die ook op de cover van het laatste nummer van Do Brasil Magazine stond, zijn Europeanen, en vooral Nederlanders, van nature diplomatiek omdat ze vaak en veel met andere landen te maken hebben,

vooral in de handel.’ Maar ik zie een verandering in het gedrag van de mensen backstage. De afgelopen zeven jaar heb ik met plezier en succes gewerkt met Nederlanders. Deze keer echter, werkten de mensen backstage niet altijd mee. Ze waren overrompeld door zoveel Latino’s en wilden hun territorium verdedigen, zo leek het. Voor de eerste keer werd ik niet behandeld als een professional, en ook niet als muzikant. Ik werd behandeld als een ‘Braziliaanse chick’, en dat ging helaas samen met minder respect. Mijn houding was dezelfde als altijd, hun houding was anders.’ ‘Het vereist moed om zo’n evenement te organiseren, maar het is wel noodzakelijk, zodat de Brazilianen en andere Latino’s hun ondernemingen kunnen vestigen en promoten en Nederlanders de kans te geven te wennen aan de aanwezigheid van onze mensen in hun land. Dit initiatief is goed voor iedereen, hoewel de Latino’s er meer direct profijt van hebben. Hoewel we de mensen backstage hebben laten schrikken, geven we elkaar uiteindelijk wel een kans om te leren met elkaar om te gaan,’ zegt Fantine.

Met elkaar omgaan was een belangrijk thema van de Latam Fair. In de samba- en forróworkshop deden veel Nederlanders mee. Zij laten op die manier zien dat ze waardering hebben voor onze cultuur. De Latam Fair heeft een indruk van latino’s in Europa achtergelaten, en heeft onze aanwezigheid en cultuur laten zien in het hart van Nederland. Volgend voorjaar komt de Latam Fair met al zijn LatijnsAmerikaanse kleuren, smaken en klanken terug in Amsterdam. Houd www.latamfair.com in de gaten om op de hoogte te blijven. De eerste editie van de Latam Fair werd gesteund door gemeente Amsterdam en verschillende sponsors en partners zoals: DO BRASIL Magazine, Red Bull, Cupula Latina, Salsa.nl, Atena Money Tranfer, Small World, Boteco Lúcio 91, Bellamy Tandartspraktijk, Latin E-magazine, Latin Life Radio en nog veel andere. LATAM FAIR wordt georganizeerd door DO BRASIL Publicity.

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

sharing

BANDEIRAS COLORIDAS DE UM POVO ALEGRE

Primeira edição da Latin American Fair apresenta para a Europa a força que a América Latina vem conquistando através de negócios, produtos, arte e cultura. A América Latina reúne vários dos países mais alegres do mundo, com as bandeiras mais coloridas e o povo mais amistoso.

A primeira edição da Latin American Fair contou com o apoio da Prefeitura de Amsterdam.

by Mariane Santana

E tudo isso estava muito bem representado na primeira edição da Latam - Latin American Fair, edição de primavera 2014, um evento que reuniu milhares de pessoas no The Sand em Amsterdam para celebrar a música, a gastronomia e a alegria contagiante dos países latinos.

é aberto para os produtos latinos, principalmente os holandeses gostam de conhecer nossos produtos e tendem a vir mais a esse tipo de feira para conhecer. Em feiras assim podemos podemos fazer nossa publicidade e tornar nossos produtos conhecidos entre os holandeses”, conclui Jackeline.

Para quem participou da feira como expositor, não cansou de elogiar a iniciativa, que desperta cada vez mais o público holandês para a cultura e mercado latino. Para a expositora Jackeline Verdor, da Venezuela, a feira foi muito importante, “pois estamos mais unidos, conhecemos outra cultura sul-americana, conhecemos mais pessoas, outros sabores, e podemos fazer nossos produtos conhecidos também. O empresário latino americano pode ser conhecido na Europa, mas tem que trabalhar muito para se fazer conhecido. O mercado europeu

Além de produtos, muito da nossa cultura foi apresentada aos participantes da Latam Fair, com músicas, danças e apresentações artísticas. Segundo Alberto de Sousa, músico brasileiro que mora em Amsterdam, essa feira foi uma super iniciativa, “pois estávamos precisando de uma feira como essa para unir a sociedade latino-americana aqui, como o Brasil também, e mostrar cada vez mais o nosso trabalho. E esse tipo de festividade, de junção de toda a comunidade latino-americana, dá mais força para o desenvolvimento brasileiro e latino”.

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

THE SAND

O evento contou com a presença de Fantine Thó, cantora brasileira; e vários artistas latinos como Rolf Sanchez. O Cônsul Honorário do Brasil em Amsterdam, Reinier Russel, re-presentantes da Trade e Investiments office of Guatemala e da Embaixada do Chile, além de mais de 50 expositores de artesanato e gastronomia latino-americana. O dançarino do grupo Xochiquetzal, de dança folclórica típica do México, Pedro Andrés, que se apresentou durante a Latin America Fair, define que eventos assim são importantes para trocar informações, pois “aqui o mais importante é compartilhar, para saberem mais sobre nós, não porque alguém está contando, mas descobrir que temos muito mais do que dizem. Os europeus realmente querem compartilhar sua cultura conosco, e nós compartilhamos nossa cultura com eles também!”, definiu. Mas o choque de culturas e a grande quantidade de latinos em um mesmo evento pode chegar a assustar os povo holandês em casa. Para Fantine Thó, cantora brasileira e capa da última edição da DO Brasil Magazine,

o europeu, principalmente o holandês, sempre foi um povo bastante diplomático, pois precisam das relações internacionais para fazer sua economia girar, “mas, onde a cultura latina se concentra, para realizar um evento assim no país deles, eu percebo uma mudança de comportamento, com um certo medo territorial. Quando a cultura latina vem em peso, eles ficam mais assustados, mais territoriais. Tem que ter muita coragem para uma iniciativa como essa aqui, mas é necessário, para que os brasileiros e latinos consigam estabelecer seus negócios e que os holandeses encontrem uma forma de se relacionarem com uma realidade expressiva e presente na cultura deles. Então essa iniciativa é positiva para os latinos, mesmo assustando os holandeses, mas é necessário para eles aprendam a se relacionar com nosso povo também”, ressaltou Fantine. E relacionamento não faltou durante a Feira, com a total integração dos holandeses com o samba, a salsa durante os workshops, e a admiração pelas danças típicas que foram apresenta-

THE CREW

das durante todo o dia. Realmente, um evento para deixar a marca do povo latino na Europa, registrando nossa presença e nossa cultura no coração da Holanda. A primeira edição da Latin American Fair contou com o apoio da Prefeitura de Amsterdam, vários patrocinadores e parceiros como, a DO BRASIL Magazine, Red Bull , Cupula Latina, Salsa.nl, Atena Money Tranfer, Small World, Boteco Lúcio 91, Bellamy Clínica Dentária, Latin E-magazine, Latin Life Radio entre outros. A LATAM FAIR é um evento realizado pela DO BRASIL Publicidade. Em 2015 segue a segunda edição da Latam Fair em Amsterdam. Para mais informações sobre o evento visite o site www.latamfair.com

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

sharing

DE WARMTE VAN DE SOL

by Mariane Santana

Peru heeft Inti Raymi, het feest van de zonnegod, Zweden heeft Midsommarafton, Engeland heeft Saint John’s Eve. En Nederland? Nederland heeft geen feest om het begin van de zomer te vieren en de zon te eren.

DO BRASIL Publicity en Summer Breeze vonden dat Amsterdam wel wat zon kon gebruiken en wilden Amsterdammers kennis laten maken met de LatijnsAmerikaanse cultuur. En andersom: de Latijns-Amerikaanse ondernemers de gelegenheid geven zich te presenteren aan een groot publiek. Daarom verscheen in de zomer van 2014 het SOL festival in het Erasmuspark met optredens, workshops en een markt met Latijns-Amerikaanse producten en hapjes. De zon deed hard mee om SOL festival een succes te maken. Het park is op gewone warme zondagen al druk met voetballers, hardlopers en picknickende

gezinnen en vriendenclubjes. Maar nu kwamen daar nog Latijns-Amerika-liefhebbers vanuit de hele stad daarbij. En toevallige voorbijgangers die door de muziek van dj Willy en de geur van barbecue het park in werden gelokt. Aan de zumbaworkshop, op de speciaal aangelegde dansvloer, deden aanvankelijk vooral kinderen mee. Nederlandse volwassenen voelen zich toch vaak een beetje beschaamd om zo wild met het lichaam te bewegen. Maar ze lieten hun gêne steeds meer varen. Bij de salsaworkshop waren al meer mensen ‘om’, en bij de muziek van de dj danste iederéén er op

los. Tijdens de vele dansshows op het podium kon het publiek even op adem komen, om er bij de live muziek weer tegen aan te gaan. Salsa, samba, kizomba, traditionele Peruaanse dans; alles kwam voorbij. Rondom het festivalterrein gaven verkopers uitleg over hun Zuid-Amerikaanse haarproducten, kleding, kip, doeken of empanadas. Toen de presentator om zeven uur het festival afsloot, keken sommige bezoekers bijna verontwaardigd. Stoppen? Nu? We waren net zo lekker aan het dansen, shoppen, mensen kijken! Daarom komt er volgend jaar weer een SOL festival, want zon

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

heb je nooit te veel. Houd www. solfestival.nl in de gaten! SOL Festival is georganiseerd door DO BRASIL Publicity in samenwerking met Summer Breeze en werd gesubsidieerd door gemeente Amsterdam.

O CALOR DO SOL O Sol brilhou este verão de 2014 em Amsterdam. E para comemorar nada melhor do que reunir os amigos no parque, com boa música e comida típicamente latina. E foi esse o objetivo do Sol Festival, realizado no Erasmus Park. Durante toda a tarde de domingo, milhares de pessoas aproveitaram o dia de sol para encontrar os amigos, conhecer novas pessoas, interagir com a cultura latina e degustar pratos deliciosos. Como Amsterdam é composta por pessoas de várias nacionalidades, essa mistura não faltou no Sol Festival. Por lá, conversamos com holandeses, cubanos, brasileiros, equatorianos, gente do mundo todo se divertindo ao som dançante da salsa, do merengue e diversos outros ritmos. SOL Festival é uma realizaçõo da DO BRASIL Publicidade em parceria com Summer Breeze e foi financiado pela Prefeitura de Amsterdam ( Stadsdeel West). www.solfestival.nl

Além da música, o festival contou também com várias atrações, como a área de recreação para as crianças que agradou, e muito, os pequenos, além dos workshop de forró, zumba, cumbia, shows e muita animação de quem participava. Foi diversão para toda a família, como ressaltou o cubano Maikel Rodrigues, que estava no evento com a esposa e a filha, “está muito bom para vir com as crianças também, pois tem um espaço aberto para elas aqui. No verão, então, é perfeito, pois todos querem sair de casa e aproveitar!”. Para os holandeses, o Sol Festival foi um delicioso convite para ir à América, sem sair de Amsterdam. Para Gerard de Bie, foi perfeito, pois “realmente me sinto como estivesse de férias no Brasil! Está tudo perfeito, estou gostando da música, do povo, de tudo!”descreveu o holandês. E muitos latinos também compareceram e aprovaram o Sol Festival, como Carolina Girón, da Guatemala e sua amiga, Yaisa Horán, do Equador. “Quando compartilhamos culturas assim, podemos aprender uns com os

outros, e todos estão abertos para isso. Não temos apenas latinos aqui, mas principalmente os holandeses, e eles gostam da cultura latina, da nossa comida. E é importante esses eventos para os latinos, pois nos identificamos mais, nos encontramos mais em nossas culturas, e é uma boa opção para um dia de sol como hoje!, ressaltou Carolina. Os brasileiros aproveitaram para matar a saudade de sua terra, com a variedade de pratos oferecidos o Festival, que ia de norte ao sul da nossa culinária, do açaí ao churrasco. Para quem acabou de chegar, como a brasileira Maria Dália Moura, foi uma surpresa encontrar tudo isso aqui, em terras holandesas. “Eu não pensava, lá no Brasil, que iria encontrar tantos brasileiros ou eventos como esse aqui, mas estou gostando da cidade e do evento, de tudo! nos contou Maria Dália. E a diversão foi garantida com a progração do Festival, ao som da Salsa, da Zumba, do Kizomba, com o ritmo da dança e combinados com os mais diversos e deliciosos sabores da gastronomia latina.

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

meet & greet

MULTICULTI VOETBAL

Maak kennis met het verhaal van OSC, geleid door Jacques Bruijn en zijn vrouw Mariliz, die deze ruimte hebben veranderd in een huis voor Brazilianen die ons populairste sport, voetbal, willen spelen in Nederland.

by Pollyane dos Reis

Braziliaanse voetbalteam OSC Club

OSC Voetbal Team

Voetbal is dan wel uitgevonden in Engeland, nu is het de sport die met Brazilië wordt geassocieerd. Dus Brazilianen die hun land verlaten om naar Nederland te gaan, stoppen niet met hun nationale passie; het voetbal. Zo gebeurde het dat een Nederlandse club zijn deuren opende voor Brazilianen die hun liefde voor voetbal willen uiten. Die club is OSC Ookmeer Schinkenhaven Combinatie in Osdorp Amsterdam.

Mariliz e Jacques Bruijn

Er zijn alleen amateurspelers, geen profs, maar het voetbal

wordt heel serieus genomen bij OSC. Het eerste team van de club bestaat al sinds dertien jaar volledig uit Brazilianen. Jacques en Mariliz vertellen over deze multiculturele integratie. Jacques vertelt dat achttien jaar geleden de eerste Braziliaanse spelers bij OSC binnenkwamen, en dat dat sindsdien niet meer is gestopt. Zo ontstond een elftal bestaande uit Braziliaanse spelers die voor OSC streden om de nationale titel. ‘Maar zeker in het begin was het niet altijd makkelijk’, vertelt Jacques,

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

braziliaanse vrouwenteam

‘Soms was het leuk, maar andere keren helemaal niet, en de discipline bij de trainingen en de wedstrijden was nooit zo best bij de Brazilianen.’ Maar de culturele verschillen werden overstemd door het mooie spel, dat Jacques ‘vermakelijk’ noemt. ‘Het is de speciale Braziliaanse manier van spelen, die is vermakelijk; de Brazilianen spelen een goed spel’, zegt Jaques, ’Zo werd de club een multicultureel huis, niet alleen voor Brazilianen, maar voor alle nationaliteiten die voetballen. Vandaar dat we hier allerlei vlaggen hebben hangen’. En geïnspireerd door het voetbal organiseerde Mariliz, de vrouw van voorzitter Jacques, andere Braziliaanse activiteiten, zoals samba en Braziliaans eten, bij OSC. Op die manier werd OSC een Nederlandse club met een Braziliaans hart, zoals Mariliz het zegt. Het is de enige Nederlandse amateurclub met een Braziliaans team. Het gevolg was dat spelers zich sterker met de club gingen identificeren en hun familie meenamen naar het voetbal. ‘Onze

leden zijn mensen die de hele week werken, op dinsdag en donderdag trainen en zondag, als ze moeten spelen, hun kinderen en de rest van hun familie meenemen om zich hier te vermaken en wat te eten. Zo krijgen we een Braziliaans publiek van verschillende leeftijden die een gezonde plek willen om de zondag rustig door te brengen. Ze luisteren naar Braziliaanse of Nederlandse muziek, ontmoeten andere Brazilianen, babbelen lekker en voelen zich thuis.’ Ook vrouwen kunnen bij OSC terecht om te sporten, want sinds twee jaar is er een vrouwenteam. ‘Zij doen het goed’, vertelt Mariliz, ‘Het eerste jaar begonnen ze te spelen toen het seizoen al halverwege was, en wonnen ze niet. Maar dit zijn werden ze al kampioen! Dit seizoen hadden we vier teams, en drie daarvan werden kampioen: het Braziliaanse elftal, het Turkse elftal en het meisjeselftal.’ Iedereen is welkom bij OSC. ‘We hebben veel buitenlanders. Latijns-Amerikanen, maar ook spelers uit andere landen en andere culturen begonnen te komen. Nu zijn we een multiculturele club. OSC is een Nederlandse club, en blijft dat ook. Ik denk dat iedereen hier iets kan leren over eenheid en respect, over trots zijn op je eigen cultuur, maar andere culturen respecteren. Bij trainingen kun je hier een Turk zien, een Marokkaan, een Braziliaan, een Nederlander en een Surinamer die allemaal dezelfde taal spreken, en voetballen op dezelfde manier’, zegt Mariliz. Prachtig, zoals OSC de diversiteit en vrolijkheid die

Nederland heeft ontvangen, in één ruimte vertegenwoordigt.

COM A ALMA E A PAIXÃO EM CAMPO Conheça a história do OSC, presidido por Jacques Bruijn e sua esposa Mariliz, que tornaram esse espaço uma casa para brasileiros que desejam praticar nosso esporte mais amado, o futebol, em terras holandesas. O futebol, por mais que tenha sido inventado na Inglaterra, é o esporte que mais representa o Brasil. Por isso, brasileiros que deixam sua pátria e vêm para a Holanda, não desistem de praticar aqui sua paixão nacional. E para que isso aconteça, um Clube holandês abriu suas portas para que o brasileiro pudesse praticar e expressar seu amor pelo futebol, esse é o OSC, (Ookmeer Schinkenhaven Combinatie) em Osdorp. Mesmo assim, amador, sem jogadores profissionais, o futebol é levado a sério dentro do OSC. O Clube conta com a primeira equipe totalmente formada por jogadores brasileiros, que já existe há treze anos. E quem nos conta a história dessa integração multicultural é o próprio presidente do Clube, Jacques Bruijn, e sua esposa, Mariliz.

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

Jacques conta que há dezoito anos atrás os primeiros jogadores brasileiros começaram a chegar ao Clube, e esse time não parou mais. Assim, surgiu a equipe formada por brasileiros, que disputam campeonatos pelo OSC na Holanda. Mas nem tudo foi fácil para o começo dessa história, pois, segundo Jacques, “às vezes era divertido e outras nem tanto, pois a disciplina de treinos e jogos nem sempre foi muito boa com os brasileiros”, relembra. Mas as diferenças culturais foram sendo superadas com a apresentação de um bom futebol, que Jacques define como “divertido”. “É especial o jeito do brasileiro jogar, é divertido, pois os brasileiros jogam um bom jogo”, ressalta Jacques. “Assim, o Clube se tornou uma casa multicultural, não só para brasileiros, mas para todas as nacionalidades que jogam futebol, pois aqui cabem todas as bandeiras”, afirma o presidente do Clube. E, motivados pela bola, outras atrações brasileiras foram sendo acrescentadas ao OSC pela esposa de Jacques, Mariliz Bruijn,

meet & greet

como o samba e a comida brasileira. Dessa forma, o OSC foi se tornando um clube holandês com coração brasileiro, segundo define a própria Mariliz, pois hoje ele é o único Clube de futebol amador na Holanda que tem um time de brasileiros. E essa integração gerou uma grande identificação no Clube, trazendo também as famílias para perto do futebol, como descreve Mariliz, “nosso público são pessoas que trabalham a semana inteira, que vem aqui às terças e quintas treinar e domingo jogar, e vem com a família, com as crianças, para se divertir, para comer alguma coisa. Um público brasileiro de diversas idades, que querem um lugar saudável durante o dia, no domingo, tranquilo, para ouvir uma música brasileira ou holandesa, encontrar outros brasileiros, conversar e se sentir em casa”. E as mulheres também tem espaço para praticar esporte no OSC, pois há dois anos o Clube recebeu um time de futebol feminino para treinar ali e disputar em seu nome. E elas não deixaram a desejar, como descreve Mariliz:

“no primeiro ano de disputas de campeonato elas já chegaram no meio da temporada, e não venceram. Mas esse ano elas já foram campeãs. Nessa temporada, nós tivemos quatro times, e três foram campeões, o time de brasileiros, de turcos e o time das meninas”. E todos são bem vindos ali. “O Clube aceitou o estrangeiro, o latino-americano, tão bem, que outras culturas, outros países, começaram a vir. Hoje nós somos um time multicultural. O OSC continua sendo um Clube holandês, e não vai mudar. Acredito que aqui todos aprendem mais sobre união e respeito ao próximo, a manter-se fiel a própria cultura, mas respeitando o próximo. Em uma mesa apenas, em dia de treino, podemos ver um turco, um marroquino, um brasileiro, um suriname, um holandês, e todos eles, de alguma maneira, falando a mesma língua, e jogando futebol do mesmo jeito”, descreve Mariliz, sobre a beleza de representar, em um só espaço, toda a diversidade e alegria que a Holanda recebe em toda sua nação.

DO BRASIL Magazine - Brazil Connects

WE LIKE ART

Brazilian artist

Vilma Machado was born in S達o Paulo in 1959 and lives as a painter in Amsterdam. She started her career in her early years and soon transformed her work into a research lab. Her artistic production shows a serious commitment with the search for new ways of creative expression. Working beyond preconceptions, Machado and has been always concerned with developing her own dynamics and styles as a sensible bridge between inspiration and technical expertise.