nawadnianie dzieCKa

nawadnianie

przy infekcji rotawirusowej

Klaudia Wiśniewska

dietetyk kliniczny, Instytut Zdrowego Żywienia i Dietetyki Klinicznej Sanvita. instytutsanvita.pl

Zakażenia rotawirusowe stanowią jedną z głównych przyczyn pojawienia się ostrej biegunki infekcyjnej u dzieci do 5. roku życia wywołującej odwodnienie. Postępujące odwodnienie prowadzić może do powstania kwasicy metabolicznej i zaburzeń elektrolitowych, które wymagają hospitalizacji i mogą stanowić istotne zagrożenie dla zdrowia i życia maluszka.

rotaWIrUsY Jak odPoWIEdnIo naWodnIć dzIECko?

To małe i kuliste wirusy, należące do rodziny Reoviridae, bardzo odporne na niekorzystne warunki. Źródłem zakażenia rotawirusami są przede wszystkim osoby chore, które mogą wydalać wirusy na 2–5 dni przed wystąpieniem pierwszych objawów zakażenia i około 10–14 po ich ustąpieniu. Do rozprzestrzenienia zakażenia dochodzi głównie poprzez przeniesienie wirusa rękoma oraz w mniejszym stopniu drogą kropelkową – w wyniku kichania lub kaszlenia na inną osobę. Przyczyną zakażenia może być zanieczyszczona woda oraz produkty spożywcze, które nie zostały poddane obróbce cieplnej. Czasem zarazić się można również poprzez kontakt z przedmiotami, które zostały zainfekowane.

JaK rozpoznać infeKCJę rotawirusowĄ? Głównym objawem zakażenia rotawirusami jest wodnista biegunka, której czasami towarzyszą wymioty. U większej części dzieci obserwuje się także bóle brzucha, nudności oraz gorączkę. Najczęstszym powikłaniem biegunki rotawirusowej jest odwodnienie, które w ciężkich przypadkach może prowadzić do zaburzeń metabolicznych, takich jak: kwasica metaboliczna, zaburzenia elektrolitowe, a w konsekwencji

1. 2. 3. 4. Zalecana ilość płynu, jaki należy podać dziecku, zależy przede wszystkim od stopnia odwodnienia. Jeśli natomiast nie jest on nam znany, eksperci zalecają podawanie 75 ml płynu na kilogram masy ciała przez 4 godziny. W przypadku określonego stopnia odwodnienia należy kierować się wytycznymi z tabeli. Należy jednocześnie pamiętać o dodatkowej podaży płynu w ilości 5–10 ml na kilogram masy ciała po każdym oddanym stolcu czy wymiotach.

do niewydolności narządowej. W takich ciężkich przypadkach niezbędna jest hospitalizacja. Zdarzają się również sytuacje, kiedy zakażenie rotawirusami ma charakter bezobjawowy lub daje objawy bardzo niespecyficzne. Okres rozwoju choroby wynosi najczęściej od 1 do 3 dni, ale może trwać również do tygodnia. Najczęściej infekcja ma przebieg ostry, a jej czas trwania szacuje się na 3–10 dni.

groźne odwodnienie Leczenie infekcji rotawirusowych najczęściej uzależnione jest od stopnia odwodnienia. Ocenia się je, biorąc pod uwagę między innymi stan ogólny dziecka – czy jest ono spragnione, niespokojne lub senne, stan błon śluzowych – czy są suche, czy wilgotne oraz wygląd oczu i obecność łzawienia. Oceny takiej dokonuje lekarz, który ustala przebieg leczenia.

rola nawodnienia Leczeniem odwodnienia pierwszego wyboru jest jak najwcześniejsze zastosowanie doustnego płynu nawadniającego o zmniejszonej osmolarności, którego stężenie sodu opty-

1. Herbatka Herbi Baby PRZeZIĘBIeNIe. Herbatka jest kompozycją owoców dzikiej róży, kwiatu lipy oraz czarnej porzeczki do stosowania wokresie przeziębień udzieci iniemowląt po 6. miesiącu życia. PReMIUM RoSA, premium-rosa.pl / 2. kubek do nauki picia zkolekcji Hygge.ok. 50 zł, SUAvINeX,suavinex.pl / 3. kubek dla niemowląt MAM Fun to Drink Cup. 270 ml 8+ miesięcy. 34,59 zł, MAM BABY, mambaby.pl / 4. Baby Zdrój 1,5 l niegazowana.woda źródlana, niskosodowa iniskozmineralizowana, została przygotowana ztroską oprzyszłe mamy, kobiety karmiące piersią oraz dzieci od pierwszych dni życia. produkt posiada pozytywną opinię Centrum Zdrowia dziecka. BABY ZDRÓJ, babyzdroj.pl

PHILIPS AVENT

zasadY naWadnIanIa doUstnYmI PŁYnamI naWadnIaJąCYmI

Faza Odwodnienie

faza rehydratacji — do 4 godzin

faza leczenia podtrzymującego — powyżej 4 godzin lekkie, umiarkowane, ciężkie

doustne płyny nawadniające lub inne płyny zalecane w celu pokrycia podstawowego zapotrzebowania na wodę

Każdorazowo płyn należy podawać dziecku bardzo powoli i przez dłuższy czas, np. kilka czy kilkanaście minut.

malnie powinno wynosić 50–60 mmol/l. Płyny te są powszechnie dostępne w aptekach. Oprócz specjalnych płynów nawadniających dziecku podawać można także inne dostępne płyny, takie jak: woda, herbata, zupy (nawet lekko posolone), jogurty oraz mus czy kompot jabłkowy. W przypadku dzieci z ostrą biegunką, ale bez cech odwonienia lub odwodnionych w minimalnym stopniu, bardzo dobrze sprawdza się podawanie rozcieńczonego soku jabłkowego. Kiedy jednak dziecko jest odwodnione w znacznym stopniu, priorytetem jest stosowanie specjalnych płynów.

Czego nie podaJemy dzieCKu do piCia? Należy pamiętać, aby podczas występowania ostrej biegunki nie podawać soków (innych niż jabłkowy), napojów typu cola i innych napojów gazowanych i niegazowanych. Płyny te ze względu na obecność cukrów prostych mogą nasilać biegunkę. Nieodpowiednim napojom ze względu na zbyt wysoką zawartość sodu jest również rosół.

JaK zapobiegać? Najprostszą metodą profilaktyki zakażeń rotawirusami jest oczywiście bezwzględne przestrzeganie zasad higieny. Osoby chore powinny ograniczyć kontakty z pozostałymi osobami, a w szczególności z dziećmi, nawet do tygodnia po ustąpieniu zakażenia.