མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མ ། རྨོ་མ ། སྤོ་པ ། ལུ་གུ་ལོ་ལོ།
Copyright © 2017 Department of Education
All rights reserved
First Edition 2017
Published by: Department of Education Central Tibetan Administration
Gangchen Kyishong, Dharamshala -176215 Distt. Kangra(H.P.) INDIA
Email: education@tibet.net Printed by: Sherig Parkhang Trust E-mail: shepardelhi@gmail.com
འབྲི་རྩོམ་པ། སྐལ་བཟང་དོན་གྲུབ། བློ་བཟང་བསྟན་རྒྱས། ཚེ་རིང་ལྷ་མོ། བསྐྱར་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང། ཀརྨ་སྨོན་ལམ།ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན། བསམ་གྲུབ། ཚེ་རིང་ལྷ་མོ། རི་མོ་འབྲི་མཁན། ཐུབ་བསྟན་སངས་རྒྱས། དེབ་གཟུགས་ཇུས་འགོད་པ། བུདྡྷཱ་སྐྱབས། ༄༅། །སོན་རྩ་བྱིས་པའི་དེབ་ཕྲེང་ ༤༠ འདི་དག་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བྱིས་པའི་ཀློག་རྩལ་ཡར་རྒྱས་ལས་གཞིའི་ཁོངས་སུ་པར་སྐྲུན་དང་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུས། །
པར་སྐྲུན་བདག་དབང་། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས། ༢༠༡༧ པར་གཞི་དང་པོ། པར་སྐྲུན་བྱེད་པོ། ཤེས་རིག་པར་ཁང་། སྤྱི་ཁྱབ་ལམ་སྟོན་པ། མཁས་དབང་ཀྲྀཥྞ་ཀུ་མཱར། (Prof. Krishna Kumar) ལས་འཆར་ཟབ་འཁྲིད་པ། འབུམ་རམས་པ་ལ་ཏི་ཀཱ་གུཔྟཱ། (Dr. Latika Gupta) མཐའ་མའི་བསྐྱར་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་། ཚོགས་གཙོ་མཁས་དབང་ཀྲྀཥྞ་ཀུ་མཱར་ (Prof. Krishna Kumar) དང་། ཚོགས་མི་ཝཱ་ཎ་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ཉེ་བའི་རིགས་བདག་དགེ་བཤེས་ངག་དབང་ བསམ་གཏན། མཁས་དབང་ཨ་ཤོཀ་ཝཱཇ་པེ་ཡི། (Ashok Vajpeyi) མཁས་དབང་ཨ་པཱུརྭཱནན། (Apoorvanand) ཚིག་སྦྱོར་ལེགས་བཅོས་བསྐྱར་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་། ཝཱ་ཎ་དབུས་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་དགེ་བཤེས་ངག་དབང་བསམ་གཏན་དང་། སློབ་དཔོན་ལྷག་པ་ཚེ་རིང་། སློབ་དཔོན་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང། སམྦྷོ་ཊ་བོད་ སློབ་དགེ་བསོད་ནམས་གང་བཟང་། སློབ་དགེ་རྡོ་རྗེ་རིན་ཆེན།
1 ༄༅། །མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མ་ལ་ལ་ལ་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་ཡད་པ་རེད། ལ་ལ་ནིིི་ལུ་གུུ་དཀར་པོ་ཞིིིག་ ར ད། ལོ་ལ་ལ་རྭ་ཅོ་ཆུང་ཆུང་གཉ ས་ཡད། ལ་ལ་ལ་མ ག་ཆུང་ཆུང་གཉ ས་ཡད།
2 ལོ་ལ་ཉིིིན་ལྟར་ཕྱ ་ལ་རྩྭ་ཟ་རུ་འགྲོ་ཡ ་ཡད། ལ་ལས་རྩྭ་སོས་པ་ཟ་ཡ ་ཡད་པ་ར ད། ལོ་ལས་ཉ ན་གུུང་ བར་དུ་ཕྱ ་ལ་རྩྭ་བཟས་ནས་སྡོད་ཀྱ ་ཡད། ལ་ལ་ཕྱིིི་དྲ་ནང་ལ་ལོག་ཡང་ག ་ཡད།
3 ཉ ན་ཞ ག་ག ་ཕྱིིི་དྲ་ལ་ལ་ནང་ལ་ལོག་མ ད། མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མས་ལ་ལ་སྒུག་ནས་བསྡད། དེ་ཉིིིན་ཆར་པ་ ཤུགས་ཆེན་པ་འབབ་བཞ ན་ཡད་པ་རེད། ཁ་གཉ ས་ཀྱ ས་ཆར་གདུགས་བཟུང་ནས་སྒོའ་འགྲམ་དུ་ལངས་བསྡད།
4 མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མ་ཕྱིིི་ལ་ལ་ལ་འཚ ལ་བར་ཕྱ ན། ཁོ་གཉ ས་ལམ་ལ་གོམ་པ་བརྒྱབ་ནས་ཕྱ ན། གཡས་གཡོན་གང་སར་ལོ་ལོ་བཙལ། ལམ་གྱ ་གཡས་གཡོན་དུ་རྡོ་ཆེན་པ་ཁ་ཤས་མཐོང་།
5 ཁོ་གཉ ས་ཀྱ ས་རྡ་ད ་ཚ འིིི་གས བ་ཏུ་ལ་ལ་བཙལ་པ་རེད། ད ར་སྤ་པ་ལགས་ཤ ག་ལངས་ནས་བསྡད་ཡོད་པ་ རེད། ཁོ་གཉ ས་ཀྱ ས་ལ་ལ་མཐང་ཡད་མ ད་སྐད་ཆ་དྲ ས། སྤ་པ་ལགས་དེས་ལ་ལ་མཐང་མ་བྱུང་ལབ་པ་རེད།
6 སྐབས་དེར་རླུང་འཚུུབ་ཆེན་པ་ཞིིིག་ལངས་པ་རེད། རླུང་ག ས་མཁའ་འགྲོའ་ཆར་གདུགས་འཁྱེར་གྲབས་བྱས་ པ་རེད། མོས་ཆར་གདུགས་ཀྱ ་ཡུུ་བ་ནས་དམ་པོར་འཇུས། མཚོ་མས་མོ་ལ་ཆར་གདུགས་འཇུ་རོགས་བྱས།
7 མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མ་རྩྭ་ཁང་ཆུང་ཆུང་ཞ ག་ག ་ནང་ལ་འཛུལ། རྩྭ་ཁང་ཆུང་ཆུང་དེའིིི་ནང་རྨ་མ་ལགས་ཤ ག་ ཡད་པ་རེད། མཁའ་འགྲོས་ལ་ལ་མཐང་ཡད་མ ད་སྐད་ཆ་དྲ ས། རྨ་མ་ལགས་ཀྱ ས་ལ་ལ་མཐང་མ་བྱུང་ལབ།
8 ཏོག་ཙམ་རྗེས་ལ་ཆར་པ་འབབ་འགོ་བཙུགས། མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མ་རྡ་ཆ ན་པ་ཡད་སར་འཚོལ་དུ་ ཕྱ ན། ཁོ་གཉ ས་ཀྱ ས་གཡས་གཡོན་གང་སར་བཙལ། ཁོ་གཉ ས་ཀྱིིིས་ ལ་ལ་ ལ་ལ་ ཞེས་བས་པ་རེད།
9 མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མ་ཤིིིང་སྡང་ཞིིིག་ག ་འག་ལ་བསྡད། ཁོ་གཉ ས་ཀྱིིིས་ ལ་ལོ་ ལོ་ལོ་ ཞེས་སྐད་ཤུ གས་ ཆེན་པས་བས་པ་རེད། ཁོ་གཉ ས་ལ་ལན་གང་ཡང་མ་བྱུང་བ་རེད། ཁོ་གཉ ས་ཐང་ཞེ་དྲག་ཆད་ཡོད་པ་རེད།
10 གང་འཚམ་ནས་ཆར་པ་འབབ་ཐག་ཆད། གནམ་ལ་འཇའ་སྙ ང་རྗ ་པ་ཞིིིག་ཤར་བ་རེད། འཇའ་ལ་ ཚོན་མདག་བདུན་ཡོད་པ་རེད། ཁ་གཉ ས་ཀྱིིིས་ འབའ་ འབའ་ ཞེས་བས་པ་རེད།
11 ལུ་གུུ་ཁ་ཤས་མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མའ་འགྲམ་ལ་ཡོང་བ་རེད། ལུ་གུུ་དེ་ཚ ་ཚང་མ་སྤུ་མདོག་དཀར་ པོ་ཡ ན་པ་ར ད། ལུ་གུུ་ཚང་མ་ལོ་ལོ་འདྲ་པོ་ཡོད་པ་རེད། ཁོ་གཉ ས་ཀྱ ས་ ལོ་ལོ་ ལོ་ལོ་ ཞེས་བོས།
12 མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མས་ལུ་གུུ་ཚང་མར་གཟབ་གཟབ་བྱས་ནས་བལྟས། ཁོ་གཉ ས་ཀྱིིིས་ལུ་གུུ་མང་པོའ་དཀྱིིིལ་ནས་ལོ་ལ་ང་ མ་ཤ ས། མཁའ་འགྲོས་ལུ་གུུ་ཚང་མར་རེ་ར ་བཞ ན་བལྟས་པ་རེད། མཚོ་མས་ཀྱང་ལུ་གུུ་ཚང་མར་རེ་ར ་བཞ ན་བལྟས་པ་རེད།
13 མཁའ་འགྲོས་ ལོ་ལ་ ལ་ལོ་ ཞ ས་སྐད་བརྒྱབ། མཚོ་མས་ཀྱང་ ལོ་ལོ་ ལ་ལ་ ཞ ས་སྐད་བརྒྱབ། ལུ་གུུའ ་དཀྱིིིལ་ ནས་ལོ་ལ་ཁ་གཉ ས་ཀྱིིི་འགྲམ་ལ་ཡོང་བ་རེད། ལ་ལས་མཁའ་འགྲོའ་ལག་པར་དྲ ་མ་བསྣམས་པ་རེད།
14 མཚོ་མས་ལ་ལ་པང་པར་བླངས་པ་རེད། མཁའ་འགྲོས་ལོ་ལའ་སྒལ་པར་བྱ ལ་བྱ ལ་བྱས། མཚོ་མས་ ཀྱང་ལོ་ལའ་མག་ལ་འ་བྱས། ལོ་ལས་གཞུ་གུུ་གཡུུག་ག ན་གཡུུག་ག ན་བསྡད།
15 མཚོ་མས་ལ་ལ་པང་དུ་འཁྱེར་ནས་ནང་ལ་ལོག ལོ་ལ་ཨ་མ་ཐུག་པར་དགའ་པོ་ཞ ་དྲག་བྱུང་བ་རེད། ལོ་ ལས་གཞུ་གུུ་གཡུུག་ག ན་གཡུུག་ག ན་འ་མ་བཏུངས། མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མ་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་བ་རེད།
16 དགེ་རྒན་རྣམ་པར་རེ་སྐུལ། སོན་རྩ་བྱིས་པའི་དེབ་ཕྲེང་འདི་ཉིད་བསླབ་གཞི་རྩ་འཛིན་གྱི་དགོངས་དོན་ལྟར་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་སློབ་དེབ་མིན། ྿ སྤྱིར་བྱིས་པའི་འབྲི་ཀློག་ཡར་རྒྱས་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་གང་ཀློག་པ་དེའི་གོ་དོན་གསལ་པོ་རྟོགས་ནས་ཀློག་པའི་ནུས་པ་གོང་མཐོར་ ྿ སྤེལ་རྒྱུར་གཞོགས་འདེགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་ཞིག་ཡིན། དེབ་འདི་དག་འཛིན་ཁང་ནང་དུ་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་དུས་ཚོད་དང་འདུན་པ་ནམ་ཡོད་ཀྱི་སྐབས་སུ་རང་མོས་ལྟར་ལེན་པ་དང་ལྟ་ཀློག་ ྿ བྱེད་ཐུབ་སར་འགྲེམས་འཇོག་བྱེད་དགོས། རིམ་པ་དང་པོ་ནས་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་གཉིས་པ་དང་། གཉིས་པ་ནས་གསུམ་པ། གསུམ་པ་ནས་བཞི་པ་བར་ཐེམ་སྐས་རིམ་ ྿ འཛེགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བཀླག་རྒྱུའི་ཆེད་དམིགས་པ་ཡིན་རུང་། ཕྲུ་གུ་རང་ངོས་ནས་གང་ལྟ་འདོད་དང་ཀློག་འདོད་བྱེད་པ་དེར་རམ་ འདེགས་བྱེད་པ་ལས་གོ་རིམ་ལྟར་ཀློག་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བ་མ་ཡིན། འཛིན་གྲྭའི་དུས་ཚོད་རེའུ་མིག་བཀོད་སྒྲིག་སྐབས། དེབ་ཕྲེང་འདི་ཀློག་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་འདང་ངེས་འཇོག་དགོས། ྿ མདོར་ན། དོན་བྱེད་ནུས་པ་དངོས་པོའ ྿ ་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་ལྟར། དཔེ་དེབ་འདི་དག་ཕྲུ་གུའི་འདོད་མོས་བཞིན་བེད་སྤྱོད་བཏང་ ནས་རྙིང་ཧྲུལ་དང་རལ་ཐོར་དུ་གྱུར་ན་ལེགས་གསོལ་ཐོབ་རྒྱུ་ལས། ལོ་མང་པོའ་རྗེས་སུའང་དེབ་རེ་རེ་བཞིན་གྲ་མ་ཉམས་གྲུ་མ་ ཞིག་པར་ཤེལ་ཁྲ་ཅན་གྱི་བང་ཁྲིའི་ནང་ལྷ་སྐུ་ལྟར་སྒྲིག་གཤོམ་བྱས་ཏེ་འཇོག་མི་རུང་བ་བློ་ངེས་དགོས་གལ་བཅས།
17 སོན་རྩ་བྱིས་པའི་དེབ་ཕྲེང་གི་དགོས་དམིགས། དེབ་ཕྲེང་འདི་བཀླགས་རྗེས། བྱིས་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་འབད་བརྩོན་ལ་བརྟེན་ནས་ཀློག་རྩལ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐུབ། ྿ བྱིས་པ་དང་དེབ་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཇེ་ཟབ་ཏུ་བཏང་སྟེ། དཔེ་དེབ་ཀློག་རྒྱུའི་གོམ་གཤིས་འཇགས་པར་བྱ་རྒྱུ། ྿ སོན་རྩ་བྱིས་པའི་དེབ་ཕྲེང་གི་ནང་དོན་རྣམས་ཉིན་རེའི་འཚོ་བ་དང་དངོས་སུ་འབྲེལ་ནས། བྱིས་སྒྲུང་ཀློག་རྒྱུར་དགའ ྿ ་མོས་ཡོང་ཐབས་ བྱས་ཡོད། མི་སྣ་གཙོ་བོར་ཕྲུ་གུ་གཉིས་རེ་འཇོག་དོན་ནི། ཀློག་པ་པོ་བྱིས་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང་མཐུན་པའི་སྒྲུང་མང་པོའ ྿ ་ནང་། རང་གི་ མི་ཚེའི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་ཐུབ་པས། སྒྲུང་འདི་དག་དོ་ནན་གྱིས་ཀློག་རྒྱུར་སྐུལ་མ་ཡོང་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན། རིམ་པ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ཙམ་མ་ཟད། རིམ་པ་རྗེས་མ་རྣམས་སུའང་ཚིག་དང་བརྗོད་དོན་མང་པོ་བསྐྱར་ཟློས་ཡང་ཟློས་བྱས་པར་ཕན་ ྿ ཐོགས་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད། དགེ་རྒན་དང་ཕ་མ་སོགས་ཀྱི་རོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྲུ་གུས་ཐོག་མར་ཤེས་པའི་ཚིག་དེ་སླར་ཡང་མཐོང་མ་ ཐག ཚིག་དེ་ཀློག་ཐུབ་པ་དང་དེའི་དོན་གོ་ཐུབ་པའི་དགའ་ཚོར་དང་སྤོབས་པ་སྤྲོད་ཐུབ། འོན་ཀྱང་བྱིས་པས་བཀླགས་ཟིན་པའི་ཉིན་དེ་ནས་དེབ་ཕྲེང་འདིའི་དགོས་དོན་དང་བེད་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ལྟར་མ་ཡིན་པར། བྱིས་པས་སྒྲུང་ ྿ ཤོད་པ་དང་འབྲི་བ། དཔེ་རིས་ནང་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་གཞན་ངོ་སྤྲོད་པ། རི་མོ་བཤུ་རྒྱུ་སོགས་བྱེད་སྒོ་མང་པོར་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཐུབ་པ་ བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བས། སློབ་གྲྭ་སོ་སོའ་འགན་འཛིན་དང་འབྲེལ་ཡོད་དགེ་རྒན་ཚོས་ཐུགས་ངེས་ཡོང་བ་འཚལ།