ཀུན་དགའ། ཨ་མ། པ་ཕ། མེ་ཏོག གཞན་ལ་རོགས་རམ་བྱས་པ།
Copyright © 2017 Department of Education
All rights reserved
First Edition 2017
Published by: Published by: Department of Education Central Tibetan Administration Gangchen Kyishong, Dharamshala -176215 Distt. Kangra(H.P.) INDIA Email: education@tibet.net
Printed by: Printed Sherig Parkhang Trust E-mail: E-mail: shepardelhi@gmail.com
Disclaimer
This children’s story book is made possible by the support of the American people through the United States Agency for International Development (USAID). The contents of this book are the sole responsibility of Department of Education, Central Tibetan Administration and do not necessarily reflect the views of USAID or the United States Government.
འབྲ ་རྩ མ་པ། འབྲི་རྩོམ་པ། སྐལ་བཟང་དོན་གྲུབ། བློ་བཟང་བསྟན་རྒྱས། ཚ ་རིང་ལྷ་མོ། བསྐྱར་ཞ བ་ཚ གས་ཆུང། བསྐྱར་ཞིབ་ཚ གས་ཆུང། ཀརྨ་སྨོན་ལམ།ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན། བསམ་གྲུབ། ཚ ་རིང་ལྷ་མོ། ར ་མ ་འབྲ ་མཁན། རི་མོ་འབྲི་མཁན། དོན་གྲུབ་པ་སངས། ནོར་བུ་དགྲ་འདུལ། ད བ་གཟུགས་ཇུས་འག ད་པ། དེབ་གཟུགས་ཇུས་འགོད་པ། བུདྡྷཱ་སྐྱབས། ༄༅། །ས ན་རྩ་བྱ ས་པའ ་ད བ་ཕྲ ང་ ༤༠ འད ་དག་ཤ ས་ར ག་ལས་ཁུངས་ཀྱ ས་བྱ ས་པའ ་ཀླ ག་རྩལ་ཡར་རྒྱས་ལས་གཞ འ ་ཁ ངས་སུ་པར་སྐྲུན་དང་འགྲ མས་སྤ ལ་ཞུས། ། །སོན་རྩ་བྱིས་པའི་དེབ་ཕྲེང་ འདི་དག་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བྱིས་པའི་ཀློག་རྩལ་ཡར་རྒྱས་ལས་གཞིའི་ཁོངས་སུ་པར་སྐྲུན་དང་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུས།
པར་སྐྲུན་བདག་དབང་། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས། ༢༠༡༧ པར་གཞི་དང་པོ། པར་སྐྲུན་བྱ ད་པ ། པར་སྐྲུན་བྱེད་པོ། ཤེས་རིག་པར་ཁང་། སྤྱ ་ཁྱབ་ལམ་སྟ ན་པ། ི་ཁྱབ་ལམ་སྟོན་པ། མཁས་དབང་ཀྲྀཥྞ་ཀུ་མཱར། (Prof. Krishna Kumar) ལས་འཆར་ཟབ་འཁྲ ད་པ། ལས་འཆར་ཟབ་འཁྲིད་པ། འབུམ་རམས་པ་ལ་ཏི་ཀཱ་གུཔྟཱ། (Dr. Latika Gupta) མཐའ་མའ ་བསྐྱར་ཞ བ་ཚ གས་ཆུང་། མཐའ་མའི་བསྐྱར་ཞིབ་ཚ གས་ཆུང་། ཚ གས་གཙ ་མཁས་དབང་ཀྲྀཥྞ་ཀུ་མཱར་ (Prof. Krishna Kumar) དང་། ཚ གས་མི་ཝཱ་ཎ་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ཉེ་བའི་རིགས་བདག་དགེ་བཤེས་ངག་དབང་ བསམ་གཏན། མཁས་དབང་ཨ་ཤོཀ་ཝཱཇ་པེ་ཡི། (Ashok Vajpeyi) མཁས་དབང་ཨ་པཱུརྭཱནན། (Apoorvanand) ཚ ག་སྦྱ ར་ལ གས་བཅ ས་བསྐྱར་ཞ བ་ཚ གས་ཆུང་། ཚིག་སྦྱོར་ལེགས་བཅོས་བསྐྱར་ཞིབ་ཚ གས་ཆུང་། ཝཱ་ཎ་དབུས་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་དགེ་བཤེས་ངག་དབང་བསམ་གཏན་དང་། སློབ་དཔོན་ལྷག་པ་ཚ ་རིང་། སློབ་དཔོན་བཀྲ་ཤིས་ཚ ་རིང། སམྦྷོ་ཊ་བོད་ སློབ་དགེ་བསོད་ནམས་གང་བཟང་། སློབ་དགེ་རྡོ་རྗེ་རིན་ཆེན།
༡ ༄༅། །ཉིན་དེ་ནི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཉིན་མ་ཞིག་རེད། དེ་ནི་སྟན་པ་སངས་རྒྱས་སྐུ་འཁྲུངས་པའི་ཉིན་མ་ རེད། ནང་མི་ཚང་མས་གས་གསར་པ་གྱན་ཡད་པ་རེད། ནང་མི་ཚང་མ་དགན་པར་མཆད་མཇལ་དུ་ཕྱིན།
༢ ཨ་མས་སྤས་ཆག་པ་ཞིག་ཁྱ ར་ཡད་པ་རེད། པ་ཕས་ཁ་བཏགས་ཁ་ཤས་ཁྱེར་ཡད་པ་རེད། ཀུན་ དགའ་དང་མེ་ཏག་གིས་ཕྲ ང་བ་ཁྱ ར་ཡད་པ་རེད། ཁ་ཚ ་ཚང་མ་མཉམ་དུ་དགན་པར་ཕྱིན།
༣ སྟན་པའི་སྐུ་ཆེན་པ་ཞིག་ཡད། སྟན་པའི་སྐུ་དེ་འད་ཆེམ་ཆེམ་བྱ ད་ཀྱ ་ཡད། སྟན་པའི་སྐུ་དེ་ཡར་ བཞེངས་པ་ཞིག་ཡད། སྟན་པའི་སྐུ་དེ་གཟི་བརྗ ད་ཆེན་པ་ཞེ་དྲག་ཡད་པ་རེད།
༤ ཨ་མས་བསང་ཁུང་ནང་བསང་བཏང་། པ་ཕས་ཀྱང་བསང་ཁུང་ནང་བསང་བཏང་། མེ་ཏག་གིས་ བསང་གཏང་རགས་བྱས་པ་རེད། ཀུན་དགས་མ་ཎི་འཁར་ལ་ལ་བལྟས་པ་རེད།
༥ ཁ་ཚ ་དགན་པའི་ཕྱགས་སུ་ཕྱིན་པ་རེད། སྒའ་འགྲམ་ལ་ཁྱི་ཞིག་ཉལ་ནས་བསྡད་ཡད་པ་རེད། ཀུན་དགའ་ དང་མེ་ཏག་ཕར་རྒྱུག་ཚུར་རྒྱུག་བྱས་ནས་བསྡད་ཡད། པ་ཕས་ཁ་གཉིས་དགན་པའི་ནང་དུ་སྐད་བཏང།
༦ པ་ཕ་དང་ཨ་མ་དགན་པའི་ནང་མཆད་མཇལ་དུ་ཕྱིན། པ་ཕས་སྐུ་རྟེན་ལ་ཕྱག་བཙལ་པ་རེད། ཨ་ མས་ཀྱང་སྐུ་རྟེན་ལ་ཕྱག་བཙལ་པ་རེད། ཀུན་དགའ་དང་མེ་ཏག་ཕྱ ་ལ་རྩ ད་མ་རྩ ་བཞིན་བསྡད།
༧ མེ་ཏག་གིས་རྨ་མ་ཞིག་ལངས་བསྡད་ཡད་པ་མཐང་བ་རེད། རྨ་མ་དེ་རྡ་བཀྱག་ལ་ཡར་འཛ ག་ཐུབ་ཀྱི་ མེད། རྨ་མ་དང་མཉམ་དུ་སྤ་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡད། ཁ་གཉིས་མཉམ་དུ་ལངས་ནས་བསྡད་ཡད་པ་རེད།
༨ ཀུན་དགས་རྨ་མ་དེ་ལ་རགས་པ་བྱས། རྨ་མའ་ལག་པ་ཀུན་དགའི་དཔུང་པའི་སྟ ང་ལ་བཞག་པ་ རེད། མེ་ཏག་གིས་སྤ་པ་དེ་ལ་རགས་པ་བྱས། སྤ ་པ ས་མེ་ཏ ག་ལ་ལག་པ་བཏང་བ་རེད།
༩ རྨ་མས་ཀུན་དགའི་དཔུང་པར་ལག་པ་བཞག་ནས་རྡ་བཀྱག་ལ་འཛ གས། རྨ་མ་དགའ་ནས་བུ་ཆུང་ཁྱད་ཡག་བྱུང་ ལབ་པ་རེད། སྤ་པས་མེ་ཏག་ལ་ལག་པ་བཏང་ནས་རྡ་བཀྱག་ལ་འཛ གས། སྤ་པས་བུ་མ་ཁྱད་ཚ ་རིང་ལབ་པ་རེད།
༡༠ སྤ་པ་དང་རྨ་མ་གཉིས་རྡ་བཀྱག་ལ་ག་ལེར་འཛ གས། མེ་ཏག་དང་ཀུན་དགའ་ཡང་རྡ་བཀྱག་ལ་ག་ལེར་འཛ གས། སྤ་པ་དང་རྨ་མ་གཉིས་ཏག་ཙམ་ནས་ཐང་ཆད་པ་རེད། ཁ་གཉིས་ཀྱ ས་རྡ་བཀྱག་སྟེང་ངལ་གས་ཏག་ཙམ་བརྒྱབ།
༡༡ ཁ་གཉིས་སླར་ཡང་རྡ་བཀྱག་ལ་འཛ གས། རྨ་མའ་ལག་པ་ཀུན་དགའི་དཔུང་པ་ལ་བཞག་པ་རེད། སྤ་པས་མེ་ཏག་གི་ལག་པ་ནས་འཇུས་པ་རེད། ཁ་ཚ ས་སྐད་ཆ་ཤ ད་ཀྱ ན་རྡ་བཀྱག་ལ་འཛ གས།
༡༢ ཁ་ཚ ་མཆད་ཁང་ནང་དུ་སླེབས་པ་རེད། ཀུན་དགས་རྨ་མའ་ལག་ཁུག་ཁ་འབྱེད་རགས་བྱས། རྨ་ མས་སྐུ་འདྲའི་མདུན་དུ་ཀུ་ཤུ ་ཕུལ་བ་རེད། ཀུན་དགས་རྨ་མ་ལ་ཤིང་ཏག་འབུལ་རགས་བྱས།
༡༣ མེ་ཏག་དང་སྤ་པ་གཉིས་མཆད་མེ་ཁང་དུ་ཕྱིན། སྤ་པས་ལག་པ་གཉིས་ཐལ་མ་སྦྱར་བ་རེད། སྤ་པས་ མེ་ཏག་ལ་མཆད་མེ་འབུལ་དུ་བཅུག མཆད་མེ་ལྷབ་ལྷབ་ཏུ་འབར་བ་ལ་མ་རང་དགའ་པ་བྱུང་བ་རེད།
༡༤ ཀུན་དགའ་དང་རྨ་མ་ལྷ་ཁང་ནས་མར་ཐན་པ་རེད། མེ་ཏག་དང་སྤ་པ་མཆད་མེ་ཁང་ནས་མར་ཐན་ པ་རེད། སྤ་པ་དང་རྨ་མ་གཉིས་ཧ་ཅང་དགའ་པ་བྱུང་བ་རེད། པ་ཕ་དང་ཨ་མ་ཡང་ཕྱི་ལ་ཐན་པ་རེད།
༡༥ སྤ་པ་དང་རྨ་མས་ཕྲུ་གུ་གཉིས་ཀྱ ་མག་ལ་བྱ ལ་བྱ ལ་བྱས། ཁ་གཉིས་ཀྱ ས་ཕྲུ་གུ་འདི་གཉིས་སེམས་བཟང་པ་འདུག་ཟེར། ཁ་གཉིས་ཀྱ ས་ གཞན་ལ་དགའ་པའ་ངང་རགས་པ་བྱེད་ཀྱ ་འདུག་ཟེར། ཀུན་དགའ་དང་མེ་ཏག་གཉིས་གཞན་ལ་རགས་པ་བྱེད་རྒྱུར་དགའ་པ་ཡད།
༡༦ དགེ་རྒན་རྣམ་པར་རེ་སྐུལ། སོན་རྩ་བྱིས་པའི་དེབ་ཕྲེང་འདི་ཉིད་བསླབ་གཞི་རྩ་འཛིན་གྱི་དགོངས་དོན་ལྟར་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་སློབ་དེབ་མིན། ྿ སྤྱིར་བྱིས་པའི་འབྲི་ཀློག་ཡར་རྒྱས་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་གང་ཀློག་པ་དེའི་གོ་དོན་གསལ་པོ་རྟོགས་ནས་ཀློག་པའི་ནུས་པ་གོང་མཐོར་ ྿ སྤེལ་རྒྱུར་གཞོགས་འདེགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་ཞིག་ཡིན། དེབ་འདི་དག་འཛིན་ཁང་ནང་དུ་སློབ་ཕྲུག་ཚ ར་དུས་ཚ ད་དང་འདུན་པ་ནམ་ཡོད་ཀྱི་སྐབས་སུ་རང་མོས་ལྟར་ལེན་པ་དང་ལྟ་ཀློག་ ྿ བྱེད་ཐུབ་སར་འགྲེམས་འཇོག་བྱེད་དགོས། རིམ་པ་དང་པོ་ནས་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་གཉིས་པ་དང་། གཉིས་པ་ནས་གསུམ་པ། གསུམ་པ་ནས་བཞི་པ་བར་ཐེམ་སྐས་རིམ་ ྿ འཛ གས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བཀླག་རྒྱུའི་ཆེད་དམིགས་པ་ཡིན་རུང་། ཕྲུ་གུ་རང་ངོས་ནས་གང་ལྟ་འདོད་དང་ཀློག་འདོད་བྱེད་པ་དེར་རམ་ འདེགས་བྱེད་པ་ལས་གོ་རིམ་ལྟར་ཀློག་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བ་མ་ཡིན། འཛིན་གྲྭའི་དུས་ཚ ད་རེའུ་མིག་བཀོད་སྒྲིག་སྐབས། དེབ་ཕྲེང་འདི་ཀློག་རྒྱུའི་དུས་ཚ ད་འདང་ངེས་འཇོག་དགོས། ྿ མདོར་ན། དོན་བྱེད་ནུས་པ་དངོས་པོའ ྿ ་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་ལྟར། དཔེ་དེབ་འདི་དག་ཕྲུ་གུའི་འདོད་མོས་བཞིན་བེད་སྤྱོད་བཏང་ ནས་རྙིང་ཧྲུལ་དང་རལ་ཐོར་དུ་གྱུར་ན་ལེགས་གསོལ་ཐོབ་རྒྱུ་ལས། ལོ་མང་པོའ་རྗེས་སུའང་དེབ་རེ་རེ་བཞིན་གྲ་མ་ཉམས་གྲུ་མ་ ཞིག་པར་ཤེལ་ཁྲ་ཅན་གྱི་བང་ཁྲིའི་ནང་ལྷ་སྐུ་ལྟར་སྒྲིག་གཤོམ་བྱས་ཏེ་འཇོག་མི་རུང་བ་བློ་ངེས་དགོས་གལ་བཅས།
༡༧ སོན་རྩ་བྱིས་པའི་དེབ་ཕྲེང་གི་དགོས་དམིགས། དེབ་ཕྲེང་འདི་བཀླགས་རྗེས། བྱིས་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་འབད་བརྩོན་ལ་བརྟེན་ནས་ཀློག་རྩལ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐུབ། ྿ བྱིས་པ་དང་དེབ་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཇེ་ཟབ་ཏུ་བཏང་སྟེ། དཔེ་དེབ་ཀློག་རྒྱུའི་གོམ་གཤིས་འཇགས་པར་བྱ་རྒྱུ། ྿ སོན་རྩ་བྱིས་པའི་དེབ་ཕྲེང་གི་ནང་དོན་རྣམས་ཉིན་རེའི་འཚ ་བ་དང་དངོས་སུ་འབྲེལ་ནས། བྱིས་སྒྲུང་ཀློག་རྒྱུར་དགའ ྿ ་མོས་ཡོང་ཐབས་ བྱས་ཡོད། མི་སྣ་གཙ ་བོར་ཕྲུ་གུ་གཉིས་རེ་འཇོག་དོན་ནི། ཀློག་པ་པོ་བྱིས་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང་མཐུན་པའི་སྒྲུང་མང་པོའ ྿ ་ནང་། རང་གི་ མི་ཚ འི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་ཐུབ་པས། སྒྲུང་འདི་དག་དོ་ནན་གྱིས་ཀློག་རྒྱུར་སྐུལ་མ་ཡོང་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན། རིམ་པ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ཙམ་མ་ཟད། རིམ་པ་རྗེས་མ་རྣམས་སུའང་ཚིག་དང་བརྗོད་དོན་མང་པོ་བསྐྱར་ཟློས་ཡང་ཟློས་བྱས་པར་ཕན་ ྿ ཐོགས་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད། དགེ་རྒན་དང་ཕ་མ་སོགས་ཀྱི་རོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྲུ་གུས་ཐོག་མར་ཤེས་པའི་ཚིག་དེ་སླར་ཡང་མཐོང་མ་ ཐག ཚིག་དེ་ཀློག་ཐུབ་པ་དང་དེའི་དོན་གོ་ཐུབ་པའི་དགའ་ཚ ར་དང་སྤོབས་པ་སྤྲོད་ཐུབ། འོན་ཀྱང་བྱིས་པས་བཀླགས་ཟིན་པའི་ཉིན་དེ་ནས་དེབ་ཕྲེང་འདིའི་དགོས་དོན་དང་བེད་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ལྟར་མ་ཡིན་པར། བྱིས་པས་སྒྲུང་ ྿ ཤོད་པ་དང་འབྲི་བ། དཔེ་རིས་ནང་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་གཞན་ངོ་སྤྲོད་པ། རི་མོ་བཤུ་རྒྱུ་སོགས་བྱེད་སྒོ་མང་པོར་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཐུབ་པ་ བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བས། སློབ་གྲྭ་སོ་སོའ་འགན་འཛིན་དང་འབྲེལ་ཡོད་དགེ་རྒན་ཚ ས་ཐུགས་ངེས་ཡོང་བ་འཚལ།