ang sulyap

Magtiwala kay PNoy pahina 4

Ang

Ngiti ng Tagumpay ni Cabingan

pahina 6

pahina 7

pahina 10

Sulyap

Opisyal na Pahayagan ng Tumalim National High School Region IV-A Division of Batangas Nasugbu East District

Tomo XXII Bilang 1 Hunyo-Disyembre 2010

GINTONG ANI. Sa kabila ng kahirapang nararanasan ng mga Pilipino ay patuloy pa rin ang pagtitiyaga upang umahon sa kahirapan.

P N o y, b u m u h a y sa pag-asa ng pinoy Ni: Jocelyn P.Gerios

Nabuhay ang pag-asa ng maraming Pilipino ng lumabas ang resulta ng kauna-unahang Automated Presidential Election, Mayo 2010.

Bilang ika-labinglimang presidente ng Republika ng Pilipinas, ang paglaban sa pagiging presidente ni Benigno Simeon Cojuango Aquino III na nagugat sa pagkamatay ng kanyang ina at Ina ng Demokrasya, Gng. Corazon Aquino, ay pagbibigay sa panawagan ng maraming Pilipino na wakasan na ang rehimeng Arroyo. Ang mga pinagdaanan ni PNoy, ayon sa ilan, ay tila magandang paghahanda upang kanyang balikatin ang pinakamabigat na posisyon ng bansa. Isa na rito ang mapahiwalay sa ama at mamuhay kasama ang inang naging ina ng lahat ng

pilipino. Bahagi rin ng kanyang karanasan ang pagkakalagay ng kanyang buhay sa bingit ng kamatayan noong panahon ng coup d ‘etat na pinangunahan ni Honasan. Kamakailan lamang, bago ang kanyang panunungkulan, kilala siyang miyembro ng Partido Liberal na tumutuligsa sa pamamalakad ni dating Presidente Arroyo.

Sa kanyang kaunaunahang State of the Nation Address, tinawagan niya ang bawat isa na tumahak sa tuwid na landas at simulan sa bawat sarili ang mabuting pagbabago. Maganda

Ni:Dayanara T. Alegre

m. ng malapit na ang inagurasyon.

Inaasahang sa pagtatapos nito ay magkakadaupang palad ang may anim na libong mga pilipinong pintor.

Naging bahagi din ng pagtitipon ang pagbibigay ng sertipiko ng deklarasyon ng probinsya ng Batangas sa pangunguna ni Gobernadora Vilma Santos-Recto at Bise Gobernador Mark Leviste na tampok na lalawigan para sa buwan ng Hunyo, at paglagda sa kasunduan para sa malawak at masining na planong komunikasyong nakatuon sa “Climate Change” sa gusali ng sentrong pangkabuhayan sa Port sundan sa pahina 2

sundan sa pahina 2

Longest painting on continuous canvass, pinasinayaan sa lalawigan ng Batangas

Hinirang ang Lalawigan ng Batangas na pagdausan ng inagurasyon ng inaasahang “longest painting on continuous canvass” at nasyunal na maka-kalikasang pagtitipon, Hunyo 25 -28.

Naging tampok sa pagdiriwang ang inagurasyon ng “longest painting on continuous canvass.” Upang malagpasan ang bansang may hawak ng record sa “longest painting on continuous canvass”, sinimulan ang pagpipinta sa siyudad ng Quezon. Sa pagdaan ng taon, nagkaroon na ito ng habang 5,000 m. at umabot sa habang 7,300

Uod sa pananim sumalakay, magsasaka apektado Ni: Roiedhelyn B. Gonzales

Matapos magdulot ng malaking problema ang nagdaang El Nino, ang pagsalakay naman ng mga army worms ang nagbanta at tila gustong magpalugmok sa mga magsasaka.

Nabalisa ang maraming mga magsasaka ng biglang manamlay ang kanilang mga

pananim na gulay at tubo. Sa kanilang pagsisiyasat, hindi mabilang na uod ang naninira sa kanilang mga pananim.

Nakapanghihilakbot tingnan ang mga army worms na tila walang-kabusugang kumakain sa mga tanim na pinuhunanan ng malaking pera, pawis, at panahon ng mga magsasaka. Isa na rito ay si G. Rogelio Mercado na kinamulatan sundan sa pahina 2

DepEd Order 73, ipinatupad Ni: Elton John B. Mendoza

Ipinalabas kamakailan ang DepEd Order No. 73 s. 2010 na nagtatalaga sa buong nasasakupan ng paaralan bilang “No Smoking Area”.

Ipinag-utos din ng Kagawaran ang paglalagay ng karatulang “You Are Entering a No Smoking Area” upang bigyang diin sa mga mag-aaral, guro at mga darating na bisita ang kautusan.

Naglalayon ito na mapahalagahan ang kalusugan ng lahat at mabigyang – atensyon ang samang dulot ng paninigarilyo.

Bukod sa usaping pangkalusugan, hinihimok din ng kautusan ang paglalaan ng mga mag-aaral ng kanilang pera sa mga mas kailangan at makabuluhang bagay.

Proyektong ‘Free Time Ko, Alay Ko Sa Iyo’, inilunsad Ni: Jasmin C. Panganiban

“Free Time Ko, Alay Ko Sa Iyo” ang isa sa mga proyekto ng nahirang na bagong pinuno ng Supreme Student Government na si Jennelyn A. De Ocampo.

Ang “Free Time Ko, Alay Ko Sa Iyo” ay proyekto kung saan magiging Big Brothers and Sisters ng ilang piling mag-aaral ang ilang kapwa mag-aaral na nangangailangan ng gabay at tulong sa kanilang aralin. Kabilang din dito ang pagpapatayo nila ng mga upuan kung saan maaring gawin ang mga “group study sessions.”

Si De Ocampo ay tinutulungan ng gurong-tagapayo ng samahan na si Gng Luz Vis Elyn C. Mayari at ng mga bagong halal na opisyal na sina Rachel G. Senorez (III – 1) – bisepresidente, Lady Lyn R. Pacia (IV-1) – sekretarya, Rean B. Piamonte (III-1) –Ingat-Yaman, Jocelyn P. Gerios (IV-1) – Auditor, Gladys C. Cabingan (III-1) – P.I.O, Lorraine Grace P. Vidallion (II1) – Peace Officer at mga kinatawan na sina Judy Ann I. Alday (II-1), Ar-ar A. Anzures (II-1), Jasmin C. Panganiban (IV-1), Kheycee P. Beltran (II-1) at Roeidelyn B. Gonzales (1-1).

Sulyap Balita

HUNYO-DISYEMBRE 2010

Coal Barge, sumadsad sa baybayin ng Nasugbu Ni: Irish S. Fruto

Nagdulot ng malaking peligro sa turismo at kabuhayan ng mangingisda ang pagsadsad ng isang cargo barge na kargado ng coal sa baybayin ng Nasugbu noong kasagsagan ng Bagyong Basyang.

Tinatayang ang Singaporean vessel barge Trans 306 na nagmula pa sa Indonesia ay naglalaman ng 8,000 metriko tonelada ng carbón. Iniulat din na tumapon at humalo na sa tubig ang apatnapung porsyento ng karbong laman nito. Naiulat na

din ang pagkakaroon ng pagbabago sa kulay ng tubig-dagat na malapit sa sumadsad na barge.

Nagpatawag ng pagpupulong si Gob.Vilma Santos- Recto kasama ang Provincial Disaster

Coordinating Council, Nasugbu Municipal Development Planning Council, at ang Philippine Coast Guard upang sa madaling panahon ay maaksyunan ang insidente.

Earthquake Drill, Nat’l Safe Kids Week; tulong paghahanda sa kalamidad Ni: Ar-ar A. Anzures

Pinansyal na estado, walang relasyon sa resulta ng NCAE Ni: Jennelyn A. De Ocampo

Lumabas sa pag-aaral na ginawa ng Kagawaran ng Edukasyon sa ginanap na National Career Assessment Examination (NCAE) ng nakaraang taon na malaking bahagdan sa mga nakakuha ng matataas na puntos ay mga mag-aaral mula sa mahirap na pamilya.

Ginawa ang pag-aanalisa upang matanto kung mayroong relasyon ang pinansyal na estado ng bata sa resulta ng kanyang pagsusulit. Kahit mataas na bilang ng kumuha ang nabibilang sa may mababang antas na pamumuhay, nagtala pa rin ng magandang resulta ang lumabas na NCAE. Inaasahan na sa pamamagitan ng NCAE, maitutugma ng mga mag-aaral ang kanilang kakayahan sa kursong pipiliin. Ito ay magbubunga ng positibong epekto sa mundo ng paggawa.

Ang NCAE ay isinasagawa upang matukoy ang angkop na kurso sa kakayahan ng mag-aaral. Sa panuruang 2010-2011, walumpu’t walong (88) mga mag-aaral ang magbabantay ng resulta kung ang kanilang kursong nilalayong kuhanin ay tugma sa kanilang kakayanan.

Mga guro ng Tumalim NHS, sinanay sa SEC 2010 Ni: Jefrielyn H. Legaspi Kaalinsabay sa pagpapatupad ng Department of Education Order No 76 s. 2010, sumailalaim ang mga guro ng Mataas na Paaralan ng Tumalim sa mga pang-rehiyon at pangsangay na pagsasanay bilang paghahanda sa Secondary Education Curriculum 2010.

Naging buwan ng paghahanda sa bagong kurikulum ang buwan ng Mayo. Ilang mga guro ang lumahok sa pangrehiyong pagsasanay sa iba’t-

ibang asignatura. Kabilang sa mga lumahok sina Gng R.I. Cenizal (MAPEH), Gng. A.C. Esteron (Filipino), Gng. C.B. Mostajo (Siyensya), at G. Z.B. Alday (CPTLE) na hinirang ding isa sa mga facilitators.

Ito ay nasundan ng pangsangay na pagsasanay ng lahat ng mga guro na magtuturo sa Unang Antas. Ito ay nilahukan nina Gng. LVE C. Mayari (Araling Panlipunan), Gng. M.C. Matines (Edukasyon sa Pagpapahalaga), Gng. M.B. Legaspi (CP-TLE), Gng. Joanna M. Del Mundo ( English),

Gng. M. C. Ronario (MAPEH), Gng. A. F. Maranan (Math).

Ayon sa kautusan, tanging ang mga guro lamang na sumailalim sa mga pagsasanay ang maaaring magturo sa Unang Antas. Ito ay dahil sa ang bagong kurikulum ay nangangailangan ng tamang paraan at “approach” ng pagtuturo.

Inaasahan na sa susunod na panuruan, ang Ikalalawang Antas ay gagamitan na rin ng Secondary Education Curriculum 2010 kung saan ang pagtuturo at pagkatututo ay ginagamitan ng Undertanding by Design (UbD).

45% ng mga magaaral, nagpatala para sa SK Election Ni: Catherine B. Ferrer

“Sa wakas, magagamit ko na ang karapatan ko’ng pumili”. Ito ang nabigkas ng isang mag-aaral ng Tumalim ng matapos na niya ang kanyang pagre-rehistro para sa

gaganaping SK Elections, Agosto 12.

Tinayang nasa humigit-kumulang kwarenta’y singko porsyento (45%) ng mga mag-aaral ng TNHS ang nagpatala sa Commission on Election upang makapili sila ng

mga mamumuno sa Sangguniang Kabataan.

Ilan ding mga mag-aaral ang magbabakasakali na mapaluklok sa ilang posisyon ng SK upang sa kanilang batang edad ay masubok ang kakayanang manguna.

“Pag-iingat”. Ito ang buod ng pagdiriwang ng “Earthquake Drill” at ng “National Safe Kids Week.

Ginanap noong ika -18 ng Hunyo, ang sabayan at taunang pagsasagawa ng earthquake drill ay naglalayong muling ituro ang mga dapat at hindi dapat gawin ng isang mag-aaral kung magkakaroon ng lindol. Ipinaunawa rin sa mga mag-aaral ang kahalagahan ng kahandaan sa panahon ng mga sakuna at kalamidad.

Samantala, nadagdagan ang kaalaman ng mga bata sa ibinigay na lektyur ng mga guro tungkol sa pagiging ligtas sa daan, sunog, hulog, lunod, lason, at sakuna sa ginanap na National Safe Kids Week noong ika 21-25 ng Hunyo.

Ang dalawang gawain ay ilang lamang sa mga programa at proyekto na ipinatutupad ng Kagawaran ng Edukasyon.

Longest painting... mula sa pahina 1

Area, Batangas City.

Ang “Climate Change Teach-In Day” at ang “World Environmental Day” ay idinaos sa pangunguna ng Secretary ng Climate Change Commission, Heherson Alvares, at ng National Commission for Culture and arts (NCCA) Chairwoman Vilma Labrador.

Pinatingkad ang pagdiriwang ng mga awit, sayaw, at sining biswal ng iba’tibang ahensya ng gobyerno at delegado buhat sa mga bansa ng Asya.

Sulyap Balita Sec. Luistro, bumibisita; tunay na lagay ng pampublikong paaralan, inalam HUNYO-DISYEMBRE 2010

Ni: Jacris Jones T. Custodio

Upang makita ang tunay na kondisyon ng mga pampublikong paaralan sa mga lalawigan, bumibisita ang Kalihim ng Kagawan ng Edukasyon na si Bro. Armin A. Luistro sa mga paaralan.

Sa pagtanggap ni Luistro ng kanyang tungkulin bilang isa sa gabinete ni Presidente Aquino, sinimulan niyang alamin ang mga kinakaharap ng mga guro sa bansa.

Nagtungo na si Luistro sa Padre Valerio Malabanan Memorial School (PVMMS) sa Lipa City, kung saan siya ipinanganak at lumaki. Sa paaralan ding ito niya naranasan ang kanyang unang pagtuturo at nagpayabong sa kanyang kagustuhan ng maging isang guro sa hinaharap.

Nasiyahan siya sa kanyang nakikitang dedikasyon ng mga guro na gawing kawili-wili ang pagtuturo kahit na dumaranas sila ng mga kakulangan at pagsubok bunga ng

dinaranas na sistema ng edukasyon sa bansa.

Umaasa si DepEd Secretary Armin Luistro na sa tulong ng mga “stakeholders” sa gobyerno man o labas nito ay matutugunan ang mga kakulangan at problemang bumabalot sa edukasyon ng Filipinas.

Pader at mga CPUs, wasak sa bagyong Basyang Buwan ng Nutrisyon, ipinagdiwang 70% ng magulang, nakipagtagisan

Ni: Noreen R. Angga at Eloisa M. Malinay

Sa pagguho ng pader, nagmistulang malaking ilog ang loob ng paaralan ng Tumalim NHS ng rumagasa ang malaking baha sanhi ng Bagyong Basyang, Hulyo 24.

Ginulantang ang Rehiyon IV – A ng hagupitin ni Basyang ang mga lalawigan kasama na ang Batangas. Tila isang delubyo ang dumating nang umagang iyon ng mag-alimpuyo ang mapwersang hangin at bumuhos ang matinding ulan dala ng bagyo.

Sa laki ng tubig-baha dala ng bagyo, gumuho ang malaking bahagi ng concrete fence ng paaralan na nasa likuran ng tanggapan ng Punungguro at silid ng Taga-Pamatnubay. Nabarahan ang mga itinalagang tubig-daluyan dahil sa pagkabuwal ng ilang mga puno at pagkaharang ng malalaking bagay na dala ng baha.

Naantala ang pagtanggal sa mga nakaharang na puno at basura sa lagusan ng tubig dahil sa

Ni: Kim Aireen A. Viado

matinding pwersa ng tubig. Hindi nakapangahas ang ilang residente na malapit sa paaralan na tanggalin ang mga bara sa lagusan dahil ang mismong unahang tarangkahan nito ay lubog sa nag-aalimpuyong tubig

Patuloy na tumaas ang tubig dahilan upang pasukin ang dalawang tanggapang katabi nito.

Hindi rin nakaligtas ang silidaklatan at ang computer room.

Ilang mahahalagang gamit na tulad

ng CPU at mga aklat ang nababad sa tubig-baha. Hindi rin nakaligtas ang mga dekorasyon, patalastas at paalala sa mga mag-aaral na nakapaskil sa corridor ng paaralan ng tila sinumpit ang mga ito ng matinding hanging dala ni Basyang.

Nagtulong-tulong ang mga guro, mga mag-aaral, at residente ng barangay na maibalik sa normal ang takbo ng pag-aaral ng sumunod na araw.

Naging matindi ang labanan ng mga magulang ng bawat pangkat sa pagpapasarap ng kanilang luto sa kalabasa sa ginanap na selebrasyon ng Buwan ng Nutrisyon, Hunyo 26.

Pinasigla ng kooperasyon ng mga magulang ang pagdiriwang na may temang “Pagkaing Wasto at Sapat, Tamang Timbang ni Baby ang Katapat” ng tangkain ng bawat grupo na makopo ang titulo sa Food Preparation. Nakuha ng mga magulang ng Ika-apat na Antas Pangkat – Isa ang maselang panlasa ng tatlong hurado na nagsipagtapos ng mga kursong Food Technology at Hotel and Restaurant Management.

Hindi naman nagpahuli ang Ikatlong Antas – Pangkat Isa ng makuha nila ang unang pwesto sa Table Setting at Ms. Nutrition na si Irish Fruto.

BALITANG MAY LALIM:

Eksposyur sa PC games, pampaiksi ng atensyon Ni: Jefrielyn H. Legaspi

Sa isang oras na asignatura, marami ang makikita na tila nawawala ang atensyon sa

itinuturo ng mga guro. Maibabalik lamang ito sa isang masining na motibasyon ng guro. Bakit nga ba tila ang haba ng atensyon ng mga mag-aaral ay umiiksi sa pagdaan ng

panahon? Kung nuon ang mga magaaral na edad lima hanggang pito lamang ang may maiksing atensyon sa klase kung kaya’t maiksi lamang ang oras ng kanilang lektyur, ngayon, maging ang mga nasa mataas na antas na sekondarya ay patuloy na umiiksi ang atensyon.

Nagsagawa ng isang impormal na obserbasyon at pagtatanong ang gurong tagapamatnubay ng paaralan na si Gng. Justina F. Bausas. Kanyang nakuro na sa mga bakanteng oras ng mga mag-aaral sa paaralan man at sa bahay , malaking bahagdan dito ay nakatuon sa paglalaro ng games sa personal computers, play station, at celphones.

Malaki ang nagiging epekto nito sa interes ng mga magaaral. Sa mga PCs, PSPs at CPs,

ang mga karakter ay mabilis na gumagalaw na sinasabayan pa ng mga makukulay na background at nakaka-enganyang mga tunog.

Dahil dito, sa pagharap ng mga bata sa mga letra ng aklat at visual aids ng guro, tila nababagalan sila sa kanilang nakikita. Nasanay ang maraming bata sa mabilis, makulay at maingay na mundo ng games nila kung kaya’t ang lahat ay tila kulang sa buhay ay hindi kaka-interesan.

Isang mungkahi ang inilahad ni Gng. Bausas kaisa ang presidente ng PTA, Gng. Victoria Gonzales na limitahan ang paglalaro ng mga bata sa kompyuter, celphone at play station. Mas magandang mamulat sila sa kahalagan ng pagbabasa.

Iginawad naman sa mga magulang ng Unang Antas – Pangkat Dalawa ang parangal sa kanilang pagtatala ng pinakamataas na numero ng Parent Participants.

Naging bahagi rin ng pagdiriwang ang pagbibigay ng karagdagang kaalaman sa pangangalaga ng katawan ang ilang panauhing Barangay Health Workers.

Layunin ng selebrasyon ang ikintal sa mga mag-aaral ang kahalagahan ng wastong pagpili ng pagkain at pagpapanatiling malusog ng katawan upang maging mas mayabong ang kanilang pag-aaral.

Alegre, Ramos; nagkamit ng karangal sa pagsasanay Ni: Jonathan D. Montealegre

Bilang paghahanda sa pampaaralang pamamahayag sa pagbubukas ng panuruang 20102011, sumailalim ang dalawang gurong taga – payo ng Ang Sulyap sa mga pagsasanay.

Dinaluhan ni Gng. Melanie M. Alegre ang “Division Seminar – Workshop in Campus Journalism for School Heads District Supervisors, and Education Program Supervisors” sa Balayan NHS noong ika 19 - 23 ng Abril kung saan nakuha niya ang Ikatlong Pwesto sa mga kategoryang Pagsulat ng Lathalain, Pagsulat ng Editoryal, at Pagwawasto at Pag-uulo sa Balita sa kanilang grupo.

Sa kabilang banda, sumailalim din si Gng. Jocelyn V. Ramos ng pagsasanay kasama ang lahat ng mga gurong taga-payo ng Pampaaralang Pahayagan kung saan kanyang nakopo ang Ikasiyam na Pwesto sa Pagsulat ng Editoryal.

Sulyap Opinyon

HUNYO-DISYEMBRE 2010

Magtiwala kay PNoy Masarap sa isipang malaman na binigyang- suhay ni Presidente Benigno Simeon C. Aquino III ang tila bumagsak sa lupang balikat ni Juan dela Cruz nang kanyang marinig buhat kay PNoy ang tunay na estado ng bansa matapos ang rehimeng Arroyo at ilahad ang kanyang mga panukala at proposisyon.

Sa kabila ng patuloy na alingasngas sa mga katiwalian ng dating administrasyon, masakit pa ring madinig ang mga numerong binigkas ng pangulo patungkol sa mga nawaldas na pera sa kaban ng bayan at kung gaano na lamang kaliit ang natitirang pondo na kailangan tipirin upang maka-agdon tayo sa matinding krisis.

Tunay ngang tila kumuha ng batong ipinukpok si PNoy sa kanyang ulo dahil sa tindi ng problemang pinansyal na kinakaharap ng kanyang administrasyon.

Subalit kung ating titingnan ang Pangulong Noynoy Aquino, taglay niya ang kahinahunan ng isang magiting na pinuno sa gitna ng unos. Mula sa unang araw ng kanyang pag-upo, patuloy siyang bumabalangkas ng mga posible at angkop na pamamaraan upang maibalik sa gobyerno ang tiwala at simpatiya ng mamamayan.

Nang panahon ng eleksyon, samasama nating pinanghawakan ang mga salitang binitiwan ni PNoy. Inilagay natin sa kanya ang tiwala para sa magandang pagbabago.

Kaalinsabay ng pagkakaluklok kay PNoy ang kanyang panawagan sa pakikilahok ng bawat isa. Ayon nga sa kanya “Humakbang mula sa pakikialam tungo sa pakikilahok. Dahil ang nakikialam, walang-hanggan ang reklamo. Ang nakikilahok, nakikibahagi sa solusyon”.

Ngayon tayo higit na kailangang magkaisa. Humugot tayo ng lakas at tiwala sa ipinakikitang positibong pananaw ng pangulo.

Sa ating mga mumunting gawain tulad ng pagiging tapat sa tungkulin bilang isang magaaral, manggagawa, at simpleng mamamayan, ating maiaahon sa kanyang kinalugmukan ang Inang Bayan.

Tayo na sa tuwid na landas ng pagbabago!

EDITORYAL

Ang Sulyap Opisyal na Pahayagan ng Tumalim National High School Nasugbu,Batangas, S.Y 2010-2011 Lydie M. Tolentino Patnugot

Eiren Jenyvie E. Arcangel Katulong ng Patnugot

Patnugot na Tagapag-ayos…………………….Marielle A. Bayaborda Patnugot sa Lathalain…………………………..Irish S. Fruto Patnugot sa Balita………………………………Jennelyn A. de Ocampo Patnugot sa Isports……………………………..Aldwin M. Marquez

Alexander M. Llantino Patnugot sa Panitikan ………………………….Catherine B. Ferrer Patnugot sa Pangkalusugan at Pampamayanan...Jefrielyn H. Legaspi Patnugot sa Sirkulasyon ……………………….Jacris Jones T. Custodio Patnugot sa Paguhit…………………………….Jonathan D. Montealegre

Elton John B. Mendoza Patnugot sa Larawan……………………………Dianara T. Alegre Mga Kontribyutor: Roselle P. Baylosis, Noreen R. Anga, Eloisa M. Malinay, Roiedhelyn B. Gonzales, Marinell B. Bayoneto, Ar-Ar A. Anzures, Jasmin C. Panganiban, Kim Aireen A. Viado, Jocelyn P. Gerios, Janeth B. Bayaborda, Bryan S. Dimafelix, Ladylyn R. Pacia, Lorendel C. Villarba, Rachelle G. Senorez, Rhoan P. Hipas

Taga-payo………………………………………Gng. Melanie M.Alegre Gng. Anatalia C. Esteron Gng. Jocelyn V. Ramos Gng. Melanie M. Alegre Officer – In Charge

Matuto ng mapanuto

Tatak sa Diwa

Patuloy na bumubulaga sa ating kamalayan ang pagkakahuli o pagkakapatay sa mga menor de edad na kriminal tulad nina Ivan Padilla, Jason Ivler, mga miyembro ng Alabang Boys Snake, at Valle Verde Gangs. Ang tanong nga ng marami ay kung bakit tila pabata ng pabata ang nagiging kaaway ng lipunan.

Ayon sa ilang sikolohista, apat na salik ang pinagdadaanan ng mga kabataan na kung di nila mapapaglabanan ay magdadala sa kanila sa kapariwaraan.

Ang mga ito ay ang droga, problema sa pera, impluwensya ng barkada, at sirang pamilya.

Ang pagiging tin-edyer daw ang pinaka-kritikal na estado ng tao. Dito nahuhubog at nabubuo ang kanyang pagkatao at kung saan siya patutungo.

Ngayon nagiging malinaw sa akin kung bakit sa panahong ito, ang mga magulang ay animo mga gwardya sibil sa bawat kilos at desisyong ginagawa ng kanyang nag-eeksperimentong anak.

Ngayon ko natanto na kung hindi sasawatahin ang anak, ito ang kanyang papaniwalaang tama at magiging saligan ng kanyang pagkatao. Tayo palang mga kabataan ay tila may piring pa sa mata kung kaya’t di pa nakikita ang tunay na kulay ng

Ni: Lydie M. Tolentino buhay; ngunit may piring man sa mata, ang pagkilos ay di mapipigilan at yung ang mas nakakabahala – ang pumalaot ng di nakikita ang paroroonan.

Sa ating pagkilala sa ating sarili at sa unti-unting pagkatanggal sa piring ng ating mata, tanging mga magulang, guro, at mabubuting kaibigan ang nagsisilbi nating giya. Ang kanilang mga pangaral na kung minsan ay may kaakibat na sakit sa katawan ang ating timon sa bangka ng buhay.

Kaya’t kabataan, huwag mag-alinlangan sa binibigkas ng nakatatanda. Maganda ang buhay kung sasamahan natin ito ng positibong pananaw.

BUKAS – ISIP: Ipagbunyi ang magulang Ni: Catherine B. Ferrer K a y g a n d a n g pagmasdan na makita ang ating mga magulang na nakikiisa sa programa ng paaralan.

Sa pagdaraos ng Buwan ng Nutrisyon, nagpatingkad ang kooperasyon ng mga magulang ng iba-t-ibang pangkat. Mula sa isang simpleng paanyaya ng mga gurong taga-payo,

pinatunayan ng ating magulang kung gaano kahalaga sa kanila ang mga bagay na mahalaga din sa atin. Nakakalunod ng puso na makita ang mga magiina at mag-aama na bumubuo ng disensyo at nagpupumilit pasarapin ang kanilang mga lutuin. Tunay na sinasalamin nito ang tunay na kahalagahan at prinsipyo ng pamilya.

Mas mainam na naipakita ng mga magulang na handa silang suportahan ang mga pangangailangan nating mga anak. Bakit ba ang hindi? Batid nila ang matinding kumpetisyon ng anak kung kaya’t napakahalaga sa kanila ang mas manaig sa iba. Batid nila na ang ligaya nila sa pagkakapanalo ay tunay na mas kaligayahan ng anak.

Maganda nating silipin ang anggulong ito. Isipin natin na sa bawat hamon ng ating buhay, ano man ang ating desisyon at hakbangin, merong mga magulang na mas iiyak at mas maliligayahan sa atin. Ika nga ng kasabihan, “Ang haplit sa anak ay latay sa magulang”.

Ipagbunyi ang magulang na walang sawang nagmamahal sa kanyang anak!

Hamon sa lahing batangueno

Sulyapan Natin

Dumagundong ang Araneta Coliseum sa dami ng supporters ng Batanguenong si Jovit Baldovino na sabay-sabay na sumisigaw sa kanyang pangalan sa Grand Finals ng Pilipinas Got Talent.

Isang malaking karangalan sa lahat ng Batangueno na ang pambato ng Batangas ang nakasungkit ng maselang panlasa ng mga hurado at ng voting public.

Ngayon ay usap-usapan ng lahat na talagang ang Batangueno ay

Ni: Marielle A. Bayaborda

lalawigan ng talentadong pinoy.

Sa taglay na husay ni Jovit at matinding pagkakaisa ng lahat ng Batangueno, nailagay natin si Jovit sa pedestal.

Ang pagkakapanalo ni Jovit sa Pilipinas Got Talent ay isang malaking hamon para sa atin na patuloy na patunayan ang angking abilidad ng mga Batangueno ay hindi

matatawaran. Taglay natin sa ating mga puso ang kakayahan at determinasyon ng isang kampeon. Ito ay nagsisilbi ring paalala na saan mang panig ng daigdig, hindi natin dapat ipagwalang-bahala ang kwalidad ng trabaho at performance.

Sa bawat Batangueno, ipagbunyi natin ang dangal ng ating lahi.

HUNYO-DISYEMBRE 2010

Sulyap Opinyon

Sama-samang kumilos

Mulat-Isipan Ni: Jennelyn A. De Ocampo

Mas matinding epekto ng el nino at la nina, pagkakaroon ng matitinding kalamidad, at pagkakaroon ng sari-saring klase ng nakakatakot na sakit… ilan lamang ito sa mga senyales na patuloy na nanganganib ang buhay natin sa epekto ng climate change.

May laban ba ang tao sa ngalit ng kalikasan? Tila nakakatakot na ang mabuhay lalo’t higit sa mga darating pang henerasyon. Sa tindi ng ating dinaranas ngayon, paano pa sila

sa susunod na panahon.

Tila bumabalik na sa atin ang abusong ginawa natin sa Inang Kalikasan. Sa mga ginawa natin nuon, tila nabugbog siya ng husto at kailangan ang agarang lunas; kung makakasapat pa.

Nuong una pa man, napakarami na ng panawagan na isalba ang kalikasan. Ngunit ang panawagang ito ay tila nawawala na sa pag-ihip ng hangin. Una na rito ang usapin sa basura.

Tingnan mo, kaibigan, ang iyong kapaligiran. Hindi kaya ikaw ay isa sa mga salarin.Ilang piraso

ng plastik ng kendi mo kanina ang walang habas mo lamang na itinapon? Hindi ba’t kahit sa lapit ng paaralan ay ninais mo pang paandarin at pausukin ang tambutso ng iyong motor upang makapasok? Ilang piraso ba ng papel ang inaksaya mo kapalit ang ilang daang puno?

Seryosohin natin ang panaghoy ng panahon. Sa ating mumunting pwedeng gawin sa kalikasan, dinadagdag natin ang buhay ng Inang Mundo para sa atin at sa magiging anak natin.

Unawain ang Understanding by Design

Sa Mata ng IsaGuro Ni: Melanie M. Alegre

Kasabay ng pagtuntong ng mga mag-aaral sa unang antas ang pagkakaroon ng bagong kurikulum at disenyo ng pagtuturo at pagkatuto.

Ipinakikilala ang Secondary Education Curriculum of 2010 sa mga guro sa isang intensibong pagsasanay sa paggamit ng Understanding by Design o UbD.

Sa ngayon ang UbD ay bukam-bibig na ng mga magaaral at guro. Dahil dito, dapat lamang malaman ng ibang antas at ng pamayanan ang framework ng sistemang umiiral sa unang antas.

Ang SEC 2010 ay kurikum na sumusunod sa framework ng Undertanding

by Design at sumasaklaw sa tatlong estado: ang Resulta/ Inaasasang Bunga (Results/ Desired Outcome), ang Pagtataya (Assessment), at ang Plano ng Pagkatuto (Learning Instructional Plan).

Ang sumusunod ang mga taglay na mga katangian ng SEC 2010.

• Nakatuon sa mahahalagang konsepto at kakailanganing pag-unawa • Mataas ang inaasahan (batay sa mga pamantayan)-

tinitiyak kung ano ang dapat matutuhunan at ang antas ng pagganap ng mga mag-aaral • M a p a g h a m o n gumagamit ng mga angkop na istratehiya upang malinang ang kaalaman at kakayahan ng mga mag-aaral • Inihahanda ang mga mag-aaral sa paghahanap-buhay kung di man makapagpatuloy sa kolehiyo • Tinitiyak na ang natutunan ng mag-aaral ay magagamit sa buhay Hangad ng Kagawaran ng Edukasyon ang kwalidad ng edukasyong maaring maibigay ng ahensya.

Maagang pagdesiplina

Sa Mata ng Isang Mag-aaral Ni: Eiren Jenyvie E. Arcangel

Nakalulungkot pa ring isipin na ilang buwan matapos magbukas ang panuruan ay manaka-naka pa ring nagiging dahilan ng usapin sa pagitan ng gurong taga-payo at isang magaaral ang pagpasok ng huli ng lampas sa itinakdang oras.

Isa sa mga napagkasunduang patakaran ng paaralan ang pagpasok bago mag ika-pito ng umaga.

Mayroong mangilan-ngilan na nagsasabing hindi naman usapin ang pagkahuli nila ng dating.

Ang mas mahalaga daw ay ang hindi nila pagkahuli sa kanilang mga klase.

Bakit nga ba kailangan

nating dumating ng mas maaga sa paaralan bago magsimula ang klase? Dahil sa katotohanang tayo ay pumapasok sa pampublikong paaralan, ang bawat isa sa atin ang naghahawak ng responsibilidad na linisin ang buong nasasakupan ng paaralan.

Ito ang nagbibigay aliwalas sa buong paligid ang dagdag tulong na maging epektibo ang pagkatuto at pagtuturo sa loob at labas ng silid-aralan. Ang paaralan ang ating pangalawang tahanan kung kaya’t mainam na ito ay malinis at maayos.

Dagdag pa rito, ang paggising ng maaga at pagkilos

ng maliksi ay mga disiplinang tataglayin natin matapos nating bunuin ang sekondaryang kurso. Sa pagpasok natin sa trabaho at paggampan natin ng malaking hamon ng buhay, higit na mas mainam na kung naikintal na natin sa ating isipan ang kahalagahan ng bawat segundong dumadaan.

Ang pagpasok sa paaralan ay pagtanggap natin sa responsibilidad ng buhay. Kung sa simpleng hamon ng paggising ng maaga at pagkilos ng may kaliksihan ay papalya tayo, baka sa mas kumplikadong hamon ay sumadsad tayo.

WIKA NI YAHWEH Mga Kawikaan 27:1 Huwag mong ipaghambong ang kinabukasan. Dahil hindi mo nalalaman ang ilalabas ng ibang araw.

Nakakapanlumo ang nilalaman ng dyaryo ng araw na iyon. Ang aking dating kamag-aaral na umaani ng tagumpay at papuri sa larangan ng pagne-negosyo ay nahatulan ng habambuhay na pagkakakulong dahil sa estafa case na kinasangkutan niya.

Akala ng lahat, wala ng katapusan ang agos ng magandang kapalaran sa kanya. Ngunit sa kanyang pagkaganid sa pera, nawalang lahat ang kanyang naimpok na kayamanang material kasama ang dangal ng kanyang pagkatao.

Lahat ng ating tinatamasa ay buhat sa kabutihan ng Diyos. Dahil sa Siya lamang ang tanging mga akda ng ating buhay, wala tayong maaaring ipagmalaki sa kanya at sa kapwa natin.

Matuto tayo ng kababaang - loob sa buong panahon ng ating paglalakbay.

Bukas na Liham Bilang bumubuo ng Supreme Student Government, lumiham kami sa Patnugutan upang maipabatid sa lahat ng mga mag-aaral ang aming kaseryosohan sa mga pinagtibay naming patakaran. Merong mga ilang mag-aaral na nais subukin ang aming intensyon at katatagan sa pinasok naming responsibilidad. Nais din nilang sirain ang tiwala ng ibang mag-aaral sa amin dahilan upang kami ay hindi igalang ng kalalakihan. Nais naming mabatid ng lahat na ang aming ginagawang paghihigpit sa pagpapatupad ay hindi paghingi ng popularidad kundi bagkus, kaayusan ng ating paaralan. Hindi madali ang maluklok sa pwesto na sasakop sa populasyon ng kapwa mo mag-aaral ngunit sa pakikipagtulungan ng lahat ay gagaan ang isang mabigat na responsiblidad.

Meron kaming inilunsad na proyektong may titulong “Free Time Ko, Alay Ko Sa Iyo”.

Maganda ang layunin ng programa na maging kabalikat ng bawat isang mag-aaral ang kanya kapwa. Sana ay maging matagumpay ang proyekto naming ito.

Bumubuo ng SSG Sa mga bumubuo ng Supreme Student Government,

Hangad namin ang inyong tagumpay sa isinususog ninyong programa. Kaisa ninyo ang bumubuo ng Ang Sulyap sa pagpapalingas ng magandang adhikain sa mga kapwa natin mag-aaral. Umaasa kayo na lahat ng suporta ay ibibigay namin sa inyo at sa inyong gurong taga-payo na si Gng. Luz Vis Elyn C. Mayari.

Ang Sulyap

Sulyap Lathalain Travelogue

Ni: Ma’am Alegre

Isang tawag ng tungkulin ang muling naghatid sa akin sa mala-paraisong lugar ng Bohol, lugar na talagang na love – at –first sight ako nang una ko pa man siyang puntahan taong 1998.

Mahigit isang dekada ang lumipas ng matupad ko ang munting pangako ng pagbalik sa isla ng Bohol.

Naging napakapalad ko sa pagkakatalaga sa akin bilang Officer – In- Charge ng paaralan dahil may oportunidad ako na matuto sa malawak na parte ng Pilipinas. Nang tumawag ang Superbisor ng asignaturang Filipino ng mga delegado ng Dibisyon papuntang Bohol para sa isang pagsasanay, walang dalawang-isip akong nagpalista. Napuno ang aking imahinasyon ng mga lugar sa Bohol na talagang mga tourist spots.

Upang mas makalibot kami sa kapuluan ng bansa, matuto at magsight-seeing, una naming ginalugad ang siyudad ng Dumaguete sa Negros Oriental. Paglapag pa lamang ng sinakyan naming Philippine Airlines, excitement kaagad ang bumalot sa puso ko sa pagkakita sa mga naggagandahang lugar ng Dumaguete City at ilang kanugnog lugar nito sa Negros Oriental. Pasyal roon at dito ang naging siste. Pero hindi dito natapos ang lahat, napuspos din ang aming mga puso sa iba’t-ibang arkitekto ng simbahan sa lugar na ito. Pinasyalan din namin ang Silliman University na tunay na nagkintal sa amin sa ganda at kayamanang taglay ng ating bansa. Hindi rin patatalo ang kanilang mga native delicasies na patok sa panlasa.

Kinabukasan, lulan ng isang ferry, narating kong muli ang Bohol. Sa tingin ko, mas lalo pang na-develop ang panghalina nito sa mga turista. Matapos ang aming ilang araw na pagsasanay, nag-tour kami sa ilang matulaing lugar

nito. Inuna namin ang simbahang sinasabing pinakamatandang simbahang yari sa bato, ang Baclayon Church. Dito ako nag ukol ng panalangin para sa aking mga minamahal.

Hindi mawawala sa destinasyon ay ang pagbisita sa mga tarsiers na tunay na kawili-wili. Idagdag pa din ang Butterfly Conservatory na patok sa bata at matanda.

Dumaan din kami sa isang man-made forest na maihahambing mo sa pagpasok sa isang refrigerator. Kay lamig ng lugar at tunay na matulain.

Napuno ang aming mata ng tunay na biyaya ng Diyos. Bukod dito, napuno rin ang aming tiyan sa inihandang pananghalian ng tanyag na floating restaurant. Sa hanay ng mga seafood, pork, chicken, at beef dishes, prutas at mga kakanin, tunay na malilimot mo ang pagda-diet. Isama pa rito ang ilang minutong mga world-class performances na mapapanuod mo sa baybayin. Mapapa-indak ka sa tugtuging tunay na tunay na Boholanon.

Ang pinakatampok sa lahat ay ang pag-akyat namin sa isang mataas na lugar upang masilayan ng buong-buo ang kabuuan ng Chocolate Hills, ang tunay na ipinagmamalaki ng Bohol at ng Pilipinas. Talagang WOW Philippines ang nasambit ko.

Tunay ngang pinagpala ang bawat isa sa atin. Nangangailangan man ng budget ang pagpunta sa Bohol, hindi naman matutumbasan ng pera ang bawat segundong ilalagi mo sa islang ito. Mapa-dagat man o bundok, kapatagan man o burol, lahat ng sulok ng Bohol ay nagtataglay ng panghalina. Sa mga mahihilig mag-on-line, maraming mga promos sa mga airline companies ang pwede mong i-grab. Ang Bohol ay kalapit isla lamang ng mga tanyag na Cebu at Dumaguete, mga islang pwede ring pagubusan ng oras pamamasyal. Ika nga pang “Two birds in one shot” ito. Konting oras lang sa mga ferries, makakapag-lakbay – aral ka pa sa ibang lugar. Marami ring mga mura at de-class na hotels or boarding houses na maaring tigilan.Sulit at tipid na trip talaga.

Sa mga magkaka-barkada, magkaka-pamilya, at magkaka-puso pa, balakin ng pumasyal sa Bohol para sa tali ng buhay, minsan mo ring masasabi na napa- BOHOL ka.

f of – y a D g n a l a w a B g on h ba Tra at Lalong Walang Retirement Ni: Eiren Jenyvie E. Arcangel

“Ang pagiging ina ang pinakamagandang regalo ng Diyos sa babae.”

Sa buhay ng isang babae, may darating sa kanyang isang pagtawag upang pasukan ang bokasyon ng isang pagiging ina., isang regalo at pagtawag mula sa Diyos na kailangang damahin at paka-ingatan ng husto.

Si Mama ay isang modelo para sa akin; hindi sa kung anumang rampahan kundi sa reyalidad ng buhay sapagkat alam ko kung gaano na lamang

HUNYO-DISYEMBRE 2010

ang pagmamahal niya sa amin. Isang matibay na ebidensya nito ay ang pagdadala nya sa akin sa kanyang sinapupunan sa loob ng siyam na buwan.

Hindi nya ako kailanman pinabayaan o tinangkang ipalaglag na tulad ng ginagawa ng iba. Binigyan nya ako ng pagkakataon na masilayan ang mukha niya at ni Papa, pati na ang mundong puno ng hiwaga.

Ni minsan ay di ko naramdaman ang kahihiyan tuwing siya ang pagusapan; bagkus napupuspos ako ng pagmamalaki. Kung kaya ko nga lamang isa-isahin sa bawat t a o n g

nakakasalamuha ko ay ipapabatid ko sa kanila kung gaano kaswerte ako dahil sa pagmamahal at pagpapahalaga na ipinadarama sa akin ni Mama.

Ang magaspang niyang mga kamay at ang tahimik na pagpatak ng kanyang luha ang sumisimbulo sa lahat ng kanyang mga pagsasakrispisyo para sa akin. Dahil duon, mas lalo ko siyang minamahal.

Ang mga kamay na yaon ang lagi kong gustong hawakan at ang mga mata nya ang lagi kong gustong tingnan.

Sa mga buhay na patunay nya, lalo ko’ng nalaman na kapag nanay ka, walang log out, walang pause, walang stop, walang day-off, walang sahod at mas lalong di pwede ang magresign. Pwede ka mang mamili ng asawa, di ka naman pwedeng mamili ng anak… dahil ang pagiging ina, habang buhay na kontrata…. sapagkat ang ina, dakilang talaga.

Kaya Pala…

Ni Roselle P. Baylosis

a’t ina Bakit namamalo ang aking am yan iha nas pa di At kung minsan hin it pa. kur ng aga Humirit at may karagd wina i-tu tuw sa Sa palo, kurit at sumbat a am kas ay a Pangaral nil di mahal nila.

Naisip ko siguro ako ay hin Ako ay nagtampo Humanap ng kaibigan Nagtungo sa iba Upang dinadala’y maibsan at isa Humingi ng suhestyon sa baw n aki sa Ang wika Malupit daw sila.

Nang dumaan ang mga araw Tampo ko ay lumipas nakatatanda Naisipan kong magtanong sa sinabi ng iba sa at Ang sagot nila’y salung pahamak ma w Mahal daw ako’t aya magtanda. ay ako Pangaral nila’y upang kaisipan Ako ay nagising, namulat ang ili sar ng Nasabi sa aki “Kaya Pala…Kaya Pala…”

Sa ‘Yong Ni: Janeth B

Paglaki

. Bayaborda

Ang pagka sira ng ating Ay bigyang kalikasan pansin at d apat solusy Mabuti pa unan ikaw Na wala pan , isang musmos pa laman g alam at wal g a pang muw ang Ang ating b ansa kung iy Tulad ng is ong makita ang punong tuyo na’t la Kaya’t ang nta ating mundo ’y naghihikah pa Puno na ng os na unos at mga problema Ang daigdig ay kanilang Kaya’t wag sinisira tumulad sa kanilang mas Sana’y tigila asama n na ang mg a ginagawa Upang umu nlad ang at ing bansa Kaya’t bag uhin ating n akasanayan Gawin ang lahat, mga ka At sa ‘yong bataan paglaki ay ‘y ong malasap Sariwang h angin mula sa alapaap

Sulyap Lathalain

HUNYO-DISYEMBRE 2010

Pagkalwit ng Isang Ala-ala Ni: Irish Fruto

S a aking paglalakbay, isang mainit na araw, isang di kalakihang puno na may tsokolateng mga sangang nagtataglay ng isang dahong naghihintay na lamang ng kanyang pagbagsak sa lupa ang pumukaw sa akin.

Umupo ako sa ilalim ng punong yaon at sa ihip ng isang malakas na hangin ay tuluyan na ngang bumagsak sa lupa ang kaisa-isang dahon. Kasabay sa paglapat ng dahon sa lupa ay ang pagbalik ng mga alaala sa aking gunita, ala-alang minsan din pala akong dumaan sa pagiging musmos at inosenteng bata.

Noon, isang bata rin akong sumisilip sa ref kung sasarahan at

titingnan kung mamamatay ang ilaw nito; isang batang nagngatngat ng lapis upang lumabas ang pambura, at isang batang naglaro ng bahay-bahayan kasama ang walang buhay na manyika.

“Ang buhay nga naman”, ang nasambit ko. Ang dahong yao’y maihahalintulad sa buhay natin. Ang pagpatak nito sa lupa ay sumisimbolo ng pagtatapos ng isang yugto ng buhay na minsan ding nagbigay ng mga di mailimutang karanasan. Ngunit sa pagpatak na yaon, alam kong hindi pa doon natatapos ang lahat. Nakadepende ito sa atin kung hahayaan na lamang natin ang ating sarili na walisin ng iba at maibasura o tatahakin ang paglalakbay sa panibagong yugto at pagsubok na ibibigay sa atin ng panahon.

Tunay ngang ang buhay ay puno ng pagpili, mga desisyong maliliit man o malaki ay magdudulot sa atin ng pagbabagong di inaasahan.

SULYAP PATALASTAS: Ni: Roselle P. Baylosis

“Ingat….” Isang simpleng kataga na pinasikat ng isang sikat na actor para sa brand ng paracetamol.

Isang simpleng kataga na tila pumapasok sa kaibuturan ng ating mga damdamin tuwing sasambitin ng ating mahal sa buhay.

Naaalala ko ang aking mga magulang na sa pagpanaog ko ay di nila maaaring di sabihin ang “Ingat ka, anak” at maging ang aking mga kaibigan na sa paghihiwalay matapos ang maghapong klase ay sisigawan ka ng “Ingat sila sa iyo”. May halo mang biro ngunit nakapaloob dito

e H

Maiksing Kwento

nny

Tiktilaok…

Tiktilaok….Masayang bati ng inahing si Henny sa pagputok ng bukang-liwayway sabay sa pagkapisa ng kanyang labindalawang sisiw. “Aba’y ke lulusog naman ng mga sisiw mo Henny”, bati ni Tandang da Pogi na giliw na giliw na nakatingin sa sumisiyap na mga sisiw. “Ngayong ganap ka na ring isang magulang, malalaman mo ang kaakibat na responsibilidad nito sa pagpapalaki ng iyong inakay”, dagdag pa ng Tandang sabay pagaspas ng kanyang mga pakpak.

“Hoy, bumalik ka dito Sisiwita”. “Tandangliit, wag iyan ang tukain mo.” “Dyaskeng mga sisiw ito. Ke liliit pa eh ke titigas na ng mga palungan. Tila ke hirap nga atang maging magulang”.

Ito ang binibigkas ni Henny m u l a u m a g a pagbaba nila sa hapunan hanggang sa muli silang humapon. Gusto na niyang sumuko ngunit ang kanyang pagiging ina ang nanaig sa kanyang puso.

“Hay naku, there we go

ang kanilang puspos na panalanging maging ligtas ako sa aking pag-uwi.

Sa tuwing ifa-flash sa telebisyon ang patalastas na ito, may tuwang bumabangon sa aking damdaming sa isiping malayo man tayo sa ating mga mahal sa buhay, walang anumang distansya at panahon ang maaaring pumutol sa ugnayang iyon.

Magandang mamulat ang kabataan ngayon sa pagiging likas na maalalahanin sa kanilang kapwa.

Magandang ehemplo ang paalastas na ito upang muli tayong mamulat na ang pagmamahal ay hindi lamang basta ipinadarama. Ito ay binibigkas din ng pusong sumisinta.

again.

Si Inay Henny n a naman a n g marunong.

Andaming bawal.

Bawal ito, bawal duon.

Hhhhmmmp….Kaasar talaga. Sobrang mangialam”, nagkukukot ang kalooban ni Sisiwita ng minsang pagbawalan siya ni Henny na pumunta sa pinaglalaruan ng mga bata. “Bakit ba di na lamang nya ako hayaang makisabay sa pagtakbo sa mga apo ni Mang Carding. Bakit yung si Muning at si Brownie, andun at

n y n Pe

Ni: Bonitang Bonito

nakikigulo, samantalang me, andito sa loob ng pesteng kulungan na ‘to. Kaasar to death talaga si Mommy”.

Batid ni Henny ang pagkasuklam sa kanya ng kanyang anak na si Sisiwita. Alam nyang mahirap pag maraming bawal.

Ngunit ano ang kanyang magagawa.

Natutunan nya sa buhay ang maraming bagay. Naging matalino

Ni: Lady Lyn R. Pacia

Sa pag-usad ng panahon, iba’t-ibang klase ng mga samahan at kultura ng mga kabataan ang isinisilang. Sa panahong 2010, ipinanganak at nakilala, di lamang ng Pilipino kundi ng mundo, ang mga Jejemons. Ito ay isang kulturang penomenal na umani ng samo’t-saring mga reaksyon.

Sino nga ba ang mga Jejemons? Ayon sa isang depinisyon at paglalarawan, ang jejemons ay grupo ng mga kabataang lumikha ng kanilang sariling deksyonaryo ng pagbantas at pagbaybay. Bukod pa rito, nakalikha rin sila ng sariling kultura at ng “Fashion style”.

Sinasabing dahil sa salitang latin, ang j ay pwedeng ipalit sa h, ang “Jejemons” ay mula sa salitang Hehehe, isang uri ng

on the LOOSE!

nakakalito at makabaligtad-dilang text nila ay: 3ow ph0w, mUsZtAh nA? na ang ibig sabihin ay Hello Po, Kamusta na? eEoWpFhUeEhsxz na style Hi and Hello lAbqCkyOuHh na katumbas ng I Love You

Unang kaaway ng mga jejemons ang mga guro lalo’t higit ng mga guro sa asignaturang Filpino at English. Sabi nila, napakahirap daw na masanay ang kabataan sa maling spelling at paggamit ng capital at small letters.

Kaya kung ikaw ay isang jejemon, may patutunguhan ba ang lakad mo?

pagtawa.

A n g

pagkadagdag ng “mon” ay hango daw naman sa sikat na cartoon anime na Pokemon.

Una mang ini-ugnay ang jejemon sa mga kabataang mula sa mahirap, unti-unti nang nababago ang ganitong pananaw dahil sa pagsulpot ng mga nakaririwasang mga jejemons.

Hanga naman ako sa galing ng mga jejemons na ito na paghaluin ang mga maliliit at malalaking letra at numero upang makabuo ng ilang pa-sweet, pasaway at paawang mga messages. Ilan sa mga

siya dahil sa kanyang mga naging karanasan. Alam nya na tungkulin nyang pangalagaan ang kanyang anak upang lumaki silang ligtas sa kapahamakan. “Sisiwita, alam ko ang nararamdaman mo. Alam ko din ang gusto mo ngunit di talaga ito pwede. Maaari kang mapahamak kung papayagan kita”, pakiusap ni Henny sa kanyang bunso.

“Maka- sarili kayo, inay. Di nyo ako mahal dahil ayaw nyo akong mag-enjoy sa life ko.Huhuhu”, ngalngal ni Sisiwita na nagpupumilit na naman. “Sobra nga ang pagmamahal ko sa iyo kaya’t di ko hahayaang makita kang masaktan”, muling giit ni Henny.

Isang matingkad na araw ng makalingat si Henny sa kanyang bunso.

Nakalusot ito sa siwang na untiunti palang ginawa ng pasaway na sisiw. Umaatikabo ang harutan ng mga apo ni Mang Carding kasama si Muning at Brownie. “Pagkakataon ko na. Di nakatingin si inay. Makikitakbo ako sa mga batang iyon. Papatunayan ko na di lang ako mabilis manakbo tulad ng pusa-kal at aso-lol na yun, matulin pa akong lumipad”,

pagmamayabang ni Sisiwita.

“Tiktilaok…” nahihintakutang tilaok ni Tandang da Pogi sa nakita niyang tila ipoipong takbo-lipad ni Sisiwita.

Kasabay nito ang lagatlatan ng nabaling buto sa paa ng sisiw. Buti na lang naging maliksi si Mang Carding. Nakuha niya agad si Sisiwita at naibalik sa kulungan.

Kung di pa siya nakita , tiyak na siyang lulunukin ni Brownie. “Aray ko po. Masakit po dito. Dito din po, masakit”, walang katapusang ngalngal ni Sisiwita sa kanyang ina. “Dyaskeng bata ka talaga.

Ano bang naisip mo’t sinuway mo ako?”, buong pagmamahal pa ring tanong ni Henny. “Inay, tunay po palang dapat akong makinig sa mga paalala nyo. Ngayon ko lamang nabatid na dapat akong magpasakop sa gabay nyo upang walang masamang mangyari sa akin”, buong pagsukong saad ni Sisiwita. “Oo, anak.

Walang magulang ang magpapahamak sa inyo. Lahat ng kanyang mga ipinagbabawal ay ayon sa kanyang naranasang pait ng buhay na ayaw na niyang maranasan nyo. Matuto lamang kayong magpasakop sa magulang at ang inyong buhay ay magiging puspos, liglig at umaapaw sa kaligayahan.”

Sulyap Lathalain

HUNYO-DISYEMBRE 2010

Successful Padyama Parti!

Dapit Hapon

Sulyap Tips Para sa (For the Girls Onli)

Ilang buwan na lamang ang bubunuing magkakasama ng mga batang nasa Ika-apat na antas. Marami ang nagsasabing tila kulang pa ang apat na taon upang patibayin ang pundasyon ng kanilang pagkakaibigan.

Marami ang mga parties na ginaganap ngunit ang subok na sa pagpapanday ng samahan ay ang “Pajama Party”. Simple lamang ito. Kailangan lang na ang bawat miyembro na di tataas sa sampu ay may kaukulang pahintulot ng magulang.

Sulyap Tip No. 1: Pumili ng bahay na pagdarausan.

Kailangan na ang mga magulang ng host ay naroroon upang mas maging kapaki-pakinabang ang gawain. Piliin ang bahay na accessible sa lahat ng dadalo.

(Ibigay din sa mga magulang nyo ang address ng napiling bahay).

Sulyap Tip No. 2: Magdala ng mga pagkaing makukukot sa magdamag. Piliin ang pinaka-kikay mong pantulog at maghanda rin ng mga regalo o memorabilia na angkop sa bilang ng dadalo.

Sulyap Tip No. 3: Magpahatid sa napiling bahay matapos ang hapunan.

Sulyap Tip No. 4: Nagsisimula ang “Padyama Parti” sa isang lubusang pagkilala sa bawat isa. Kailangang maghanda ng host ng mga katanungang bubunutin ng bawat isa. Ang mga katanungan ay kailangang may lalim at walang kinalaman sa mga crushes at love. Magdisenyo ng tanong na magpapakilala sa pagkatao ng lahat ng miyembro; sa kanyang mga pangarap, mga takot, mga tanong sa buhay, at mga pagsubok na napag-tagumpayan.

Sulyap Tip No. 5: Matapos na makilala ang bawat isa, magandang magkaroon ng story-telling na tunay na nakakatakot, nakakatuwa, o nakakapatili. Maaari ring maghanda ang host ng ilang movie tapes kung nabitin pa sa pagshe-sharing.

Sulyap Tip No. 6:

Maaaring pumili sa ilang gawaing tulad ng pagsulat ng tula para sa nabunot na ka-partner, pagdo-drawing, o paglikha ng kanta para sa kanya.

Maaari ring ganapin ang contest ng dugtungan ng kanta at iba pang similar na contests.

Sulyap Tip No. 7.

Isasagawa na ang pamamahagi ng regalo sa bawat isang lumahok. Kung ang dadalo ay sampo, magdala ng siyam na regalo. Maganda na ang regalo ay tutugon sa personalidad ng pagbibigyan. Sunod na gawin ang dedikasyon at simpleng pangako ng habambuhay at malalim na pagkakaibigan sa pagbibigyan.

Sulyap Tip No 8:

Matapos gawin ang

“Binabagtas ko ang maalikabok na daan, patungo sa landas na aking patutunguhan. Sa kalayuan ay tanaw ko ang mga ilaw ng kandila na sumasayaw sa marahang pag ihip ng hangin,”

Nagising ako sa langit-ngit ng kawayang papag na niyuyugyog ng aking lolo; na sinasambit ng paulit ulit ang pangalan ko.

Iniunat ko ang aking dalawang kamay sabay pinakawalan ang isang malakas na hikab. Sa pagbangon ko ay tanaw ko agad ang dalawang ektarya naming palayan na ngayon ay naninilaw na ang bawat butil at hinhanda nang anihin.

Sa pag panaog ko ng kawayan naming hagdan; nakahanda sa hapag ang tatlong pirasong pritong itlog at sariwang gatas na pawang produkto ng alagang hayop ng aking lolo.

Ako si Lando; ang nag-iisang apo ni lolo Ambo. Ng mamatay ang aking ama dahil sa isang aksidente sa sakahan; nag asawa ng hapon ang aking ina at tuluyan na akong inulila. Simula’t sapol ang lolo Ambo ko na ang nagpalaki sa akin. Nakatapos ako ng elementarya at sekundarya dahil sa kanyang pagsasaka ng aming lupain.

“Oh Lando; gising ka na pala!” bati ng akong lolo hapang hinahagis ang butil ng palay na pinatutuka sa alaga niyang pansabong na tandang.

“Magamadali ka at ika’y luluwas na ng Maynila.

Ngayon ang unang araw mo sa kolehiyo.

Hay; ang aking mahal na apo. Malaki ka na nga; ilang taon na lang at makakamtan ko na ang resulta ng aking

Yan ang lagay ko ng biglang may kumatok sa aking dormitoryo. Hilo akong naglakad patungo sa pinto at pinihit ito ng bahagya. Inabot sa kin ang isang telegrama ng estudyante sa aking katabing kwarto.

paghihirap. Pag igihan mo ang pag aaral, para namam sa pag tanggap mo ng iyong katibayan ay kasama mo ako sa entablado sabay pagsabit sayo ng iyong medalya ng tagumpay. Ibineneta ko ang kalahati ng ating lupain para pangtustos

“Lando; sa pag aaral mo, heto, tanggapin mo” Inabot

Umuwi ka ng madali. niya sa akin ang isang makapal na sobre na naglalaman ng makapal na lilibuhin.

Tata Celo.”

Madali kong inubos ang aking

agahan at naligo para maghandang

May kung ano ang bumalot sa aking lisanin ang aming baryo. Lulan ng isang katawan, isang bahid ng takot at kalungkutan, pampasaherong tricycle; inihatid ako ni pagtataka at kaba na ngayon ko lang naramdaman. lolo Ambo sa terminal ng bus. Di man

Dagli akong umuwi kinabukasan. Baon niya pinapakita ang labis na kalungkutan; ang takot sa aking katawan at isipan. bakas sa kanyang mukha ang maagang

pangungulila sa apo’ng tinuring niyang

Binabagtas ko ang maalikabok kaisa isahang pamilya. Bago ako pumanhik na daan, patungo sa landas na ng sasakyan; niyakap niya ako ng mahigpit aking patutunguhan. Sa na para bang ayaw na niya akong bitawan kalayuan ay tanaw pang muli. Pumatak sa aking mata ang “La n ko ang mga d luha; kaligayahan at kalungkutan. Saya at o, M

ilaw a h lumbay sa aking paglisan.

Kam al Ko S a n n

Umugong na ang makina u a ka n nag en sta Fie g Apo, at sumigaw na ang pahinante ng l a ako ng mag joy ka. d Trip m bus. Nagbuga ng maitim na usok; N u at tuluyan ng binagtas ang daan pagt mabot a tapos, h aku, m o? a a patungo’ng ka-Maynilaan. Tanaw iyon nggap h. Wala y baka alapit ng n ko sa bintana ang aking Lolo g me ka n hindi g yo m d n a o a n gd Ambo na kumakaway habang ng ,s ly a mo k asamah a ng ta iploma kasaba papalayo sa aking paningin ang y , g a kanyang mukha, ang berdeng at m o kita, a n padin umpay. ng kandila ahal lam Yaa kita bukirin, ang lupang aking

n m k , i o na k t n a a kina-gisnang tawaging g ka h .

sama it di tahanan. mo a sumasayaw

ko sa marahang

Makalipas ang pag ihip ng tatlong taon: Lolo hangin, Amb o.

“Lando, Wala

“Lando! Tara totoma tayo, sama na ang Lolo mo, mo atoys mo!” bumigay ang katawan sa

“Sige, sige pre! Sagot ko pati damo masyadong kapaguran.

Pinilit mo!” tapusin ang pang isahang buwan na trabaho.

“Pre malaking pera yun ah, san mo Ayon di kinaya, inatake sa puso. Pinigilan ko, ba nakukuha yan?” pero ayaw paawat, kelangan daw niya maibigay

“Dun kay tanda; sabi ko field ang pera agad. Baka daw di umabot at di pa trip. He..he, ayun, bigay agad. Wala ka makasama.”Bungad ni Tata Celo. bang tiwala sa kin” tugon ng may pag

Naalala ko bigla ang Field Trip na mamayabang. inimbento ko. Ang bagay na pinanloko ko sa

“Ulol ka pre. Tatlong taon kana sa mahal komg lolo. Ang bagay na tumapos sa buhay First Year ah, di ka ba nahahalata?” ng mahal kong lolo.

“Wag na madaming tanong! Basta

Inabot sa kin ni Tata Celo ang isang lukot sumunod ka na lang.” na liham.

Hilo, bangag, may tama.

lahat, sabay-sabay na manalangin bilang paghahanda sa pagtulog.

Mas mainam na matapos ng maaga ang Pajama Party upang may lakas pa na bunuin ang maghapon.

Palaging tatandaan na ang mga gawain ay may magandang layunin na pagbukludin ang mga dadalo. Kung kaya’t ang mga ingay o iritan ay di dapat maganap.

“Ang malalim na pagkakaibigan ay nagpapadama ng kanyang saloobin sa pinakamasuyong paraan.”

HUNYO-DISYEMBRE 2010

Sulyap Agham

MIND TWISTER Study of substances and processes occurring in living things BOESYITMRHC Carbon + Oxygen is equal to ONACBR IEDXDOI Shortest wavelength in rainbow TILVOE Has little tendency to become a gas under existing condition LOTVAEIL SSBTAENUC Diffusion through permeable membrane SMOOIS Opposite the mouth AOBLAR Separation of ions that occur when an ionic compound dissolves SIDCTONAIISO Develop the small fox vaccine WDEDRA RNEEJE Process by which energy is transferred by heat through a material between 2 points at different temperature.

ETMHRAL TNDCIONON

VITAMIN B COMPLEX?

Marami ang nagtataka kung bakit mayroong Vitamin B Comlex gayong wala naman ang ibang bitamina tulad ng Vitamin A, C, D, E at K. Sa pagkakatuklas ng Vitamin B ng mga siyentipiko, namangha ang mga ito dahil ang Vitamin B Comlex ay mayroong 12 uri ng bitamina. Ang 12 na bitaminang ito ay parang isang pamilya kung kumilos sa ating katawan.

Sama-sama ito sa pagtanggap ng kanilang tungkulin upang pasiglahin ang ating katawan.

Mahigpit ang pagkakabigkis ng mga bitaminang ito sa pagkilos sa ikabubuti n gating katawan. Hindi daw kailanman maghihiwa-hiwalay ang mga bitaminang ito kung kaya tinatawag itong Vitamin B Complex.

Ilan sa mga bitaminang ito ay ang B1. ito ay isa sa pinakamahalagang bitaminang kailangan ng ating katawan. Kung wala nito hindi gagana ang cell sa ating katawan upang ikalat ang oxygen sa ating buong Nervous System.

Ang B2 ang kailangan ng enzyme n gating katawan upang makagamit ng Carbohydrates ang ating katawan.

Ang B6, kapag wala nito, ang isang sanggol ay malaki ang posibilidad na magkaroon ng kombulsyon.

Ang B12 naman ay sa paggawa ng Red Blood Cells n gating katawan.

Ang mga nabanggit na Vitamin B ay sama-samang isinasagawa ang kanilang mga trabaho sa ating katawan kungkaya tinawag itong Vitamin B Comlex.

Pimples ang Dahilan Karaniwang problema ng mga kabataan ngayon ay ang natural na pagtubo ng pimples.

Ang pimples ay ang maliliit na lesion sa balat. Karaniwang sanhi ito ng pagkakulong o apektadong pores. Ito ay karaniwang nabubuo pagkatapos ng blackheads o whiteheads. Kapag ang pimple ay tiniris, lalo itong dumarami. Narito ang ilan sa mga paraan upang gamutin ang pimples.

1. Sundin ang regular na panuntunan sa paglilinis ng mukha upang matanggal ang mga alikabok.

2.

Huwag subukang tirisin ang pimples.

3.

Bumili ng mga ‘antibacterial’ na panlinis na ginawa para sa pagaalis ng pimples.

4.

Kung madalas tubuan ng pimples, makabubuting kumunsulta na sa isang espesyalista.

Pimples ang dahilan ng kadalasang pagkukulong ng kabataan at kahihiyang lumabas sapagkat makikita ng iba.

Subalit di dapat itong ikahiya dahil sa natural na tumutubo ito lalo na sa mga teenager.

Ang tanging kailangan upang maiwasan ito ay kalinisan sa katawan.

SKIN CANCER, MALALA Isa sa epekto ng global warming ang sobrang init ng araw na nagiging dahilan ng sakit na skin cancer na naibalita namang karaniwang uri ng cancer. Sinasabing ang skin cancer ay maaaring maiwasan kung maiiwasang maexpose ng matagal sa init ng araw. Ang mabuting balita lamang nito mmarami ng nakasurvive sa naturang sakit mga 95% na ang nagamot o napigilan. Kung nais niyong malaman ang mga sintomas ng skin cancer narito at ihahatid namin sa inyo!

Mga sintomas ng Skin Cancer: 1. patuloy na pagdurugo ng apektadong bahagi ng katawan.

2. pamamaga ng isang parte ng katawan.

3. sugat na hindi naghihilom.

4. pagbabago sa nakagawaing pagdumi.

5. matinding paguubo.

6. paghihirap sa pagnguya o mahirap na pagkain.

7. patuloy na pagbaba ng timbang.

8. pamumutla.

Kung may nararanasan kayo sa anumang sintomas mabuti pang komunsulta agad sa doctor para malaman ang inyong kalagayan. Mas mabuti nang maagap kaysa mahuli ang lahat. Alam naman natingang “Cancer” ay isa sa pinakamatinding kalaban ninuman, bata man o matanda.

Galing ng Pinoy Ni: Bryan S. Dimafelix

Sa kahit na anong sandata Tayo ay sanay na Mga taong makata Pati na bihasa.

Sa mga dayuhan Tayo’y nakipaglaban Dahil ating lahi ay nagtutulungan Kahit na kulang sa pinag-aralan SA bawat sakit, gamot ay bulong Sa mga palaro tayo ay sumulong Dahil tayo ngayon nataas ang dunong Di gaya noon, tulad ng pagong sa pagsulong Sa lahat ng kahirapan Tayo ay may paraan Sa problemang dumadaan Tayo’y nagdadamayan Sa pagdaan ng panahon Tayo di’y umahon Karamihan sa atin ngayon Umaalis sa pagkakabaon Sa sinabi ni Noy-Noy Ang sakit noo’y alisin Pagbabago’y ituloy Kasabay ng daloy

Sulyap Isports

HUNYO-DISYEMBRE 2010

a s n a b m a P g n Palaro Finals k c a r T Ngiti ng Tagumpay ni Cabingan Ni: Jennelyn A. De Ocampo

“Magkaroon ng disiplina, tumawag sa Diyos at magtiwala sa kapwa”, ito ang mga bagay na natutunan ni Christopher Cabingan sa ginanap na Palarong Pambansa sa Tarlac.

Dahil sa taglay na bilis ni Christopher “The Great”, isa siya sa atleta na kumatawan hindi lamang ng distrito ng Nasugbu o ng dibisyón ng Batangas, m a n a p a ’ y ng Rehiyon ng CALABARZON. Pinahanga niya ang lahat sa taglay niyang mala ipoipong pagtakbo dahilan upang kumain ng alikabok ang

kanyang mga katunggali. Nahasa niya ang kanyang kakayahan sa gabay at tulong ng kanyang coach na si G. Zaldy B. Alday. Hindi rin niya ininda ang sakit ng katawan sa matagal na pagsasanay Dagdag pa rito, hindi rin naging balakid ang matagal niyang pagkakawalay sa kanyang mga mahal sa buhay upang kumpletuhin ang paghahanda sa matinding laban. Ayon sa kanya, ang mga ito ang nagtulak sa kanya na lalo niyang pag-ibayuhin ang kanyang pagtakbo. Pinatatag ng mga sakit ng katawan at pangungulila sa minamahal ang kanyang pagnanasa na pagtagumpayan ang kanyang tatakbuhan.

Napahanga niya ang lahat ng kanyang makuha ang ikalawang pwesto sa Time Trial. Ito ang nagbigay – daan sa kanya na tumakbo sa Finals. Pagsapit sa araw na pinakahihintay nya, abotabot ang kanyang panalangin upang ipagkaloob sa kanya ang

minimithi ng kanyang puso.

Batid niya na ang kanyang mga katunggali ay naging puspusan din ang paghahanda at talay din ang kapareho niyang dalangin. Dininig ng Diyos ang kanyang panalangin ng kanyang makuha ang Ikatlong Pwesto laban sa mananakbo ng Western Visayas at National Capital Region (NCR).

Hindi man niya nakuha ang unang pwesto, ang mapabilang na isa sa pinakamabibilis na mananakbo ng bansa ay isang seryosong usapan sa aspeto ng palakasan.

Buong – puso niyang inihandog ang bunga ng kanyang pagpupunyagi, unang – una sa Diyos, sa kanyang pamilya, at sa kanyang coach Zaldy na kumilala at nagpayabong sa kanyang pagiging atleta.

10 PARAAN PARA MALAMANG Mga Super Benefits ng Pagsali

100% PINOY KA!

Sa dami ng mga dayuhang nanirahan sa Pinas, mga negosyanteng singkit, mga mestisong dumaong sa baybayin ng Mactan , ang mga maitim at maputing lahi ni Uncle Sam, ang mga sakang at iba pa, na tiyak na minsan sa isang panahon ay inibig ni lola Maria, natitiyak mo bang 100 % Pinoy ka?

Gusto ka naming matulungan kaibigan kasi kami man ay naghanap din ng kasagutan sa tanong na iyan. Kung isa sa mga ito na aming ibubulgar ay ginagawa mo consciously or unconsciously tiyak 100 % Pinoy ka!

1. Kapag may sumutsot (psssst….) kahit nasa gitna ka ng maraming tao lilingon ka sa iyong likod at pilit aapuhapin kung sino ang sumutsot. Feeling mo kasi ikaw ang sinutsutan, di ba?

2. Kapag may biglang sumingaw na mabaho, bigla mong tatakpan ang iyong ilong, sabay titingin ka sa katabi mo na parang sinasabi mong, “Hindi ako ang umutot ha?”

3. Kapag pagkatapos mong pumo-pooh, hahanap ka ng tabo, kasi hindi ka kuntento sa pagpapahid lang ng bathroom tissue. May tabo kaya sa 5 star hotel? Baon ka na lang kasi tiyak walang tabo don.

4. Kapag bumili ka ng shampoo, toothpaste, hair polish, toyo at patis, pati shoe polish, tiyak ang sasabihin mo, “Pabili nga ‘yong nasa sachet.” Kung ang load nga sa cellphone naibabalot sa sachet tiyak bibili ka rin ng nasa sachet, kaya nga na-uso ang pasa-load eh!

5. Kapag ang tawag mo sa nanay ng classmate mo or friend mo ay TITA kahit ‘di mo naman relative, pinoy ka nga!

6. Kapag isinasawsaw mo ang pandesal sa kape na parang hinuhugasan (ang clean mo talaga!) at pagkatapos mong pagsawsawan hihigupin mo ang kapeng pinagbanlawan mo ng pandesal, you’re truly Pinoy!

7.

Kapag sinundot mo ng ‘yong hinliliit ang butas ng iyong ilong at may kumapit doon, tiyak na dalawang paraan lang ang gagawin mo upang sa iyong daliri ito’y alisin.

Una, bibilugin mo ito at pipitikin wala kang pakialam kung saan mag-landing, o kaya para tiyak kung saan malalagay ang malagkit na bagay sa ilalim ng mesa pasimple itong ilalagay. Tiyakin mong kakapit ha?

8.

Kapag mahilig kang kumain ng balut, isaw, balon-balunan at adidas sa tabi ng daan sabay higop sa sukang tinimpla sa bote ng softdrink. Pinoy ka ‘igan!

9.

Kapag mahilig ka sa music kaya lang sa pirated cd mo inaabangan ang album ng favorite singer mo Pinoy ka nga. O kaya mahilig ka sa signature clothes pero sa ukayukay mo ito matiyagang hinalungkat tiyak Pinoy ka!

10.

Kapag umorder ka ng isang balawbaw na kanin sa turo-turo, ang ulam mo ay adobo sabay sabing, “Miss, pahinging sabaw ha?” Hoy! Pinoy ka nga!

O sana natulungan ka namin para malaman mo at matiyak mong 100% Pinoy ka. Oppps teka, sandali lang baka malimutan namin, totoong 100% Pinoy ka sa puso’t diwa mo kahit singkit ka, sakang, maitim o mestizo kung ikaw ay Pinoy na disiplinado. Hanggang sa susunod na isyu mga tropa!

TRIVIANG PANGPANAHON:

Ang pag-ulan ay dulot ng pag-init ng atmospera ng daigdig. Kapag uminit ito, uminit rin ang hangin sa himpapawid. Dahil dito, nagiging magaan ang hangin.

Ang malamig na hangin naman ang nagtutulak sa mainit na hangin pataas. Dahil dito, gumagalaw ang hangin mula sa mataas na bahagi o “high pressure area” patungo sa mababang bahagi o “low pressure area”. Ito ang nagdudulot ng pag-ulan na nararanasan sa ibang part eng mundo.

Maribeth Romero

sa Team Sports

Isinalin ni: Lydie M. Tolentino

Matagal na nating alam ang pisikal na kabutihang dulot ng paglalaro. Ngunit alam ba ninyo na ang paglahok sa mga team sports ay nagdudulot ng mga kapakinabangang sikolohikal? Mga pagbabago sa pananaw sa buhay at pagtanaw sa sariling kakayanan ang ilang lamang sa magiging bunga ng paglahok sa team sports.

Una sa lahat, ang anumang uri ng isports ay magandang uri ng ehersisyo. Nakatutulong ito upang malabanan ang insomnia, depresyon, at mababangn pagtingin sa sarili. Nakatutulong din ito upang mai-handle ng tama ang stress, maging alerto at magkaroon ng payapang pag-uugali. Ilan lamang itong palatandaan ng pagiging physically fit ng isang kabataan.

Bukod pa rito, isang pagaaral na ginawa ng Women Sports Foundation ng bansang Amerika, na ang kabataang involve sa team sports ay nagtala ng mas mababang bilang ng pagkakaroon ng pagtatalik

sa batang edad. Mas mababa din ang porsyento ng posibilidad na sila ay malulong sa ipinagbabawal na gamot.

Dahil sa taglay na positibo at masayang disposisyon sa buhay ng kabataang involve sa team sports, mas mataas ang bilang nila na makapagtatapos ng pag-aaral sa

high school at maging sa kolehiyo.

Ito ay magandang indikasyon na sa tulong ng sports. mas garantisado ang pag-unlad at pagtatagumpay sa buhay. Kaya, kaibigan, huwag nang mag-atubili na ilaan ang oras sa sports.

Mula sa eSportsSource.com

Top Ten ng Gimikang for the Boys Only

Ang pagkakaroon ng kaibigan sa mundo ng kalalakihan ay isang seryosong usapan. Sinasabing ang pagkaka-ibigan ng mga kalalakihan ang pinaka-solido sa lahat. Ito ay dahil ang pagkakaibigan para sa kanila ay hindi bunsod lamang ng pagkakaroon ng kasama sa kasayahan ngunit kaibigang tunay na makakaramay sa takbo ng buhay. Bilang man ang mga kaibigan ng mga kabataang lalaki, matatag, pinanday at subok na ito ng panahon.

Nag-survey ang Ang Sulyap upang makuha ang sampung pinaka-popular na gimik ng mga kalalakihan.

Top 10: Pag-attend sa mga parties

Top 9: Paglalaro ng Billiard o Pool

Top 8: Pagha-hiking Top 7: Pagpi-picnic Top 6: Simpleng payabangan at sharing ng mga jokes at tall tales Top 5: Pangongolekta ng mga gadgets Top 4: Paglalaro ng computer games Top 3: Pagsa-sound tripping o jamming gamit ang gitara o videoke Top 2: Pagdayo ng lutuan magdamagan Top 1: Paglalaro ng basketball

Sa mga gawaing ito, sama-samang nahahasa ng mga kalalakihan ang kanilang interes at kakayahan.

Dito din nila nasusubok ang loyalty ng bawat isa at kung karapat-dapat ang mga miyembro sa mas malalim na pagkakaibigan.

HUNYO-DISYEMBRE 2010

Sulyap Isports

Kongreso muna bago boxing

Nakakalungkot isipin na sa pagkakapanalo ng “Pambansang Kamao” na si Manny Pacquiao sa kanyang paglaban bilang kongresista ng Sarangani, marami pa ring pinoy ang nasasabik na makita ang kanyang pagbabalik sa ibabaw ng boxing ring.

Magandang isipin na napagtagumpayan ni Pacquiao ang mga hamon nya sa buhay.

Pinasok nya ang dalawang karera na tunay na nangangailangan ng kanyang oras at atensyon.

Ngunit ang tanong ngayon ng marami ay kung paano nya sabay na mapapag-tuunan ng pansin ang trabaho sa kongreso at ang paghahanda sa kanyang laban.

Tunay na parehong mapag-hamon ang dalawang propesyon kung kaya’t nararapat lamang na ituon nya ang kanyang pansin sa iisang gawain. Marami na ang kanyang napatunayan sa pagbo-boxing kung kaya’t mas mainan sa kanyang mga constituents na ang kanila munang mga pangangailangan ang kanyang unahin.

Bilang isang kandidato, tiyak na maraming mga pangako ang kanyang binitiwan. Oo nga at mayroon siyang maaaring pag-iwanan ng kanyang posisyon subalit ang personal niyang kakayahan ang hindi natin maiiwasang magkulang. Bagito pa siya sa larangan ng pagiging mambabatas kaya’t mas mainam na ituon muna niya ang kanyang pansin dito upang maging mas malawak ang kanyang kaalaman. Kapag bihasangbihasa na siya sa mga gawain at desisyong nakapaloob dito, maaari na niya itong ilagak pansamantala sa dunong ng iba.

Ang pagiging boksingero ay di na natin maiaalis sa kanya dahil ito ay nasa puso at kaluluwa na, ngunit ang lahat ng bagay ay may tamang panahon. Takdang panahon na ang nagluklok sa kanya sa pagiging kongresista at mas mainam na sa takdang panahon niya ito iisantabi.

Mas marami ang umaasa sa kanya ngayon sa kongreso at tiyak na mas makaka-paglingkod siya sa Diyos at sa tao kung sakaling pagyamanin niya ang kanyang pwesto.

EDITORYAL

Sampung Utos upang Isports Profiler: maging mahusay na manlalaro

Kaakibat ng paglalaro ang mga responsibilidad na hindi dapat ipagwalang-bahala. Ang isang mahusay na manlalaro ay:

1. nagbibigay ng kanyang pinaka-mainam na kakayahan 2. may makatotohanang hinahangad 3. naglalaan ng oras para sa kanyang pag-aaral 4. binabalanse ang bawat oras at minuto 5. umiiwas sa mga inuming nakalalasing at pati na din ang droga 6. hindi pumupusta sa labanan

SULYAP Sports Tips

Tamang Sapatos, Tamang Sports

Mahilig ka ba sa pagsali sa mga sports events? Kung sumasali ka, dapat mong bigyang - pansin ang klase ng sapatos na naaangkop para sa napili mong event.

Kung maglalaro ka ng basketball, ang sapatos na high-top ay makatutulong upang makaiwas sa ankle strain Ang low-top shoes naman ay magbibigay ng mas mahusay na shock absorption sa mga sports gaya ng running at aerobics.

Kailangan ding tandaan na kailangang may space ang iyong mga daliri sa paa upang ito ay iyong maigagalaw-galaw ngunit di kailangang sobrang luwag na ang mga paa mo'y dudulas sa magkabilang sides.

Kumain upang Manalo

Isang factor upang manalo ay ang pagkain ng tama.

Ang pagkain ng sobrang ma-protinang pagkain ay hindi maganda dahil ito ay matagal i-digest at tumitigil sa tiyan ng mas matagal. Ang mga matatamis naman kung kakainin isang oras bago maglaro ay maaaring magdulot ng hypoglycemia o low blood sugar.

Ang pinaka-angkop na pagkain bago ang isang laro ay yaong mataas na carbohydrates ngunit mababa sa protina at taba. Mahusay ang mga peas, beans, saging, pasta, kanin, ubas, raisins, at whole wheat bread. Mainam din na kumain dalawa hanggang tatlong oras bago ang nakatakdang laro upang ma-digest ng husay ng katawan ang mga pagkaing pumasok.

Pantanggal ng Uhaw

Nagdudulot ng sobrang pagpapawis ang pag-eehersisyo dahilan upang ma-dehydrate ang katawan Ano ba ang mabisang pamatid uhaw?

Ito ay ayon sa haba ng oras na gugulin sa pag-eehersisyo. Sa madaliang exercise, sapat na ang tubig upang magsilbing coolant ng katawan. Madali din itong ma-absorb ng katawan.

Kung mahabang oras naman ang kailangan, malaking tulong ang pag-inom ng mga sports drink. Hindi lamang ito pamatid uhaw bagkus nagdudulot pa ito ng dagdag carbohydrates sa katawan para sa dagdag na enerhiya. May mga sports drinks din na may dagdag bitamina at mineral na kailangan ng mga aktibong katawan. Mag-ingat lamang sa mga inuming mataas ang sugar - content. Tandaan: Sumangguni sa doktor o sa coach para sa tamang payo.

Ligtas na Paglalaro

9. nagbibigay-respeto sa pasya ng mga opisyal, referees, coaches at ibang manlalaro

Isang popular na laro ay ang baseball. Subalit ayon sa pag-aaral, ang baseball ay nakapagtala ng ilang baseball-related deaths. Ilan sa mga kaso ng pagkamatay ay dulot ng impact ng bola sa dibdib.

Upang mabawasan ang mga kaso ng magkamatay, nagkaroon ng bagong disenyo ang bola nito. Inirekomenda ang paggamit ng Reduced Injury Factor (RIF) Ball. Mas malambot ito at hindi matindi ang impact sa katawa.

Inirekomenda din ang regular na paggamit ng mga chest protectors, face shields at quick-release bases.

Ang paglalaro ng ligtas ay dapat tandaan upang laging maging mainam ang gagawin.

10. nakikiisa sa mga teammates

Halaw sa:

7. mayroong magandang disposisyon sa pagkapanalo at pagkatalo 8. hindi lumalahok at nagsisimula ng away

TEEN HEALTH Decisions for Healthy Living

Ibang mananakbo, kumain ng alikabok sa District Meet Ang SulyapIsports

Tumalim Trackers, muling nanguna Ni: Aldwin M. Marquez

Tulad ng inaasahan ng lahat sa naganap na District Athletic Meet ‘10, muli na naming nagpakitang gilas ang mga mananakbo ng Tumalim dahilan upang kumain ng alikabok ang kanilang mga katunggali, Agosto 18-20.

Tila kidlat na kumawala sa ere si Leovy Bausas ng kanyang talunin ang pinakamalapit nyang katunggali mula sa Bayot. Sa kanyang bilis sa 100 at 200 m dash, siya ngayon ang may hawak ng record na pinakamabilis na

mananakbo sa buong distrito ng Nasugbu. Samantala, hawak ni Sharmaine Solomon ang pagiging Sprint Queen sa 200 m. dash sa ginawa niyang tila paglipad kontra sa kaagaw na mananakbo ng Tala NHS at DCBES MNHS.

Hindi rin nagpahuli si Daryuz Caisip ng kanyang sungkitin ang ginto sa 400 m. dash. Si Emmanuel Pacia naman ang nagkopo ng pilak sa 800 m. run. Pinatunayan din nina Aileen Cabingan at Jemmalyn Cabingan ang kanilang bilis at tatag sa 800 m. run ng magkasama nilang paliguan ng alikabok ang mananakbo ng Bilaran NHS.

Sa 1,500 m. run , nanaig ang pwersa nina Kevin Barcelon at Emmanuel Pacia ng magkasunod nilang marating ang Finish Line.

Sa mga long distance run, halos kisigin ang mga binti ng pambato ng Tumalim na sina Roldan Preye at Arjay Panaligan sa pagsungkit nila ng una at ikatatlong pwesto, ayon sa kanilang pagkakasunod. Namayani rin ang tatag ni Kristel Bauyon sapat upang kanyang makopo ang ikatatlong pwesto sa 3,000 m run.

Sa kabuuan, ang mga batang nagwagi ang magiging kalahok ng distrito sa gaganaping Provincial Athletic Meet.

LIPAD. Sa angking bilis naiuwi ni Bausas ang titulong “ Sprint King “

Puwersang Resurreccion, nagsalpukan Ni: Lorendel C. Villarba

Sa finals ng Chess Event ng TNHS intramurals, nagmistulang nakaharap muli ni Garry Kasparov ang kanyang matinding katunggali na si Anatoly Karpov sa labanang Jeric Resurreccion kontra sa

kanyang nakatatandang kapatid na si Joveron, 2-0.

Naging kasiya-siya ang laban ng dalawang kapwa bihasa sa paglalaro ng game of the masters.

Hindi naitabla man lamang ng nakatatandang si Joveron ang final round. Sa huling laban nila, naging maganda ang pwesto ng mga opisyal

Seniors, pinadapa ang Sophomores Ni: Rachelle G. Senorez

Hindi na naibangon ng Sophomores ang kanilang bandila ng tuluyan na silang padapain ng mga Seniors sa ginanap na Championship Round ng Men’s Volleyball ng TNHS Intramurals, Hulyo 29-30.

Nagsanib man ng pwersa ang Sophomore spikers na sina Jomar Salgado at Kenneth Maranan, hindi pa rin sila nakalusot sa bumubulusok na spike nina Bryan Dimafelix at Jonathan Montealegre ng Seniors.

Sa unang set, nagpapakilala na ang mga seniors na hari ng volleyball. Pinahirapan nila ang kalaban sa magagandang set at toss na ginawa nina Leovy Bausas at Captain Ball na si Montealegre, 25-20.

Sa ikalawang set, umabante ang kalaban. Subalit ang pag-arangkadang ito ay sinagkaan ng matindi at tuloy-tuloy na ulan.

Dahil dito, napagkasunduan ng koponan at ng opisyal na pagsamahin ang puntos ng una at ikalawang set. Nakabuo ang Seniors ng 30 kontra 28 ng Sophomores.

Spikers Senorez at Nillo, nagpadapa sa Senior Volleyball Girls Ni: Roiedhelyn B. Gonzales

Umatikabong bakbakan sa pagitan ng Juniors at Seniors ang nagpa-init sa makulimlim na TNHS Intram Championship Round ng Girl’s Volleyball.

Sa unang set, naging agresibo ang mga spike na ginawa nina Rachelle Senorez at Joana Nillo. Matindi din ang banat ng tosser na si Princess Jane Gonzales na nagdulot ng matinding kaba sa mga Seniors, 2518.

Dahil sa dumadagundong na suporta ng klase, muling nabuhayan ng loob ang Seniors at naibalik ang sigla ng

koponan. Sa taktikang ginawa nila, ang Juniors ang kinabahan, 25-20, dahilan upang magkaroon ng third set.

Makapigil-hininga ang magandang pagse-set ng bola ng Juniors. Sa serve ni Gonzales, ilang minutong hindi tumuntong sa lupa ang bola.

Pinagbuti nina Senorez, Nillo at Gonzales ang mga palo sa bola.

Napapatili ang lahat sa bawat depensang ginawa ng Seniors sa pangunguna ng Captain Ball na si Lourdes Ann Beltran. Nagpalitan ang dalawang koponan ng mga spike, toss, at blocking dahilan upang magdikit ang skor sa 25-23 pabor sa Juniors.

ni Jeric. Nailabas niya ang kanyang mga opisyal sa suporta ng pawn.

Naging agresibo din si Joveron sa kanyang pagsugod kung kaya’t di nya nakita ang ginagawang pagatake ni Jeric. Napalakas ng huli ang kanyang depensa sa pamamagitan ng pagsugod ng kanyang queen kasama ng dalawang opisyal.

Naging sanhi din ng pagkatalo ni Joveron ang pagkaka-kain sa kanyang horse sanhi ng double check sa kanya.

Ang Resurreccion Brothers ang magiging kinatawan ng paaralan sa darating na District Athletic Meet.

TAPATAN. Ang Resurreccion brothers ang naglaban sa Chess Finals

Abrina at Racasa sa UK Memory Championship Ni: Rhoan P. Hipas Nagkamit ng Silver Medal Award si Johann Randall Abrina sa ginanap na 2010 UK Open International Memory Championships sa L o n d o n , Agosto 26-27.

Nakuhang mapahanga ni Abrina ang madla kasama ang over-all champion British G M

Ben Pridmore at UK Memory Sports Council president at legendary 8-time World Memory Champion, Dominic O'Brien, sa kanyang pagmemorya ng deck of card sa bilis na isang minuto at dalawampung segundo.

Kasama ni Abrina anng kanyang partner na si Robert Racasa, team manager Aurelio "Reli" De Leon, at ang RP at US chess master Almario Marlon Bernardino Jr. na nagsilbing delegate chief and coach.

Napahanga naman ni Racasa ang manunuod nang kanyang mamemorya ang tatlong decks ng cards at 768 digit binary numbers sa loob lamang ng tatlumpung minuto.

Sina Racasa at Abrina ay kabilang sa Philippine Charity Sweepstakes Office (PCSO)Mandaluyong, Bagong Henereasyon RP Memory Team at ito ang unang beses na lumahok ang bansa sa memory challege competition.

Ang taunang kompetisyon ay ginaganap upang masukat ang sukdulan ng human

memory. Meron itong sampung events na binubuo ng binary digits (5 minutes/30 min.), numbers (5/30 min), spoken numbers, speed cards, cards (10/30min/1 hour), random words, historic/future dates, names and faces, abstract images.

Inaasahang lalahok sina Abrina at racasa sa World Memory Championship na gaganapin sa Guangzhou, China ngayong Disyembre.