Een beperking hoeft geen rem op je studies te zetten

EhB

# 19 | najaar 2017 Magazine van de Erasmushogeschool Brussel Verschijnt tweemaal per jaar

Inclusief onderwijs

Een beperking hoeft geen rem op je studies te zetten 16 Gezocht: student-

ondernemers

18 Studenten 20 Levenslang verpleegkunde leren: hoe ziet nemen het ziekenhuis over

de hogeschool van morgen eruit?

Inclusief onderwijs

Visuele beperking, chronische ziekte, autisme …?

Een beperking hoeft geen rem op je studies te zetten

Erik Chabert en Katinka Weyns begeleiden studenten met een beperking aan de Erasmushogeschool. Met een luisterend oor en concrete tips gidsen ze jongeren door de valkuilen van het studentenleven: “Ook wie blind is of een autismespectrumstoornis heeft, verdient een eerlijke kans om te studeren.”

De dienst Studentenvoorzieningen telt sinds kort twee ‘studentenbegeleiders Plus’ die het team Studentenbegelei­ ding aan de EhB aanvullen. P ­ sycholoog Erik Chabert en kinesitherapeute ­Katinka Weyns bieden ondersteuning aan studenten met een functiebeper­ king. “We noemen onszelf ‘begeleiders Plus’ omdat we niet stigmatiserend willen werken”, vertelt Erik Chabert.

“Een ­student met een beperking is in de eerste plaats gewoon een student.

Maar vaak wel een student die het wat

6 | EhB magazine

moeilijker heeft, en dan proberen wij een handje te helpen.”

Individuele ondersteuning De studentenbegeleiders Plus hebben ervaring met verschillende beperkin­ gen. “Momenteel begeleiden we bijna veertig studenten, het merendeel met een ­autismespectrumstoornis (ASS).

We ondersteunen ook mensen met ontwikkelingsdyspraxie (DCD), die meer tijd nodig hebben om motorische of denkhandelingen te automatiseren”,

zegt Katinka Weyns. “Daarnaast zijn er nog studenten met een visuele of auditieve beperking, met een chronische aandoening of met psychische proble­ men. We begeleiden in de eerste plaats studenten die vroeger een GON-statuut hadden en die individuele ondersteu­ ning nodig hebben. Studenten met een psychiatrische stoornis of een leerstoor­ nis, zoals dyslexie of dyscalculie, kun­ nen terecht bij de andere begeleiders.”

Studente Mei Lan:

“In het begin wilde ik alles zelf doen” Mei Lan Ng haalde in 2014 haar diploma Radio aan het RITCS. Door haar visuele beperking had ze extra begeleiding nodig. “Ik had vooral moeite met technische hindernissen, zoals de vele beeldschermen in opnamestudio’s en montagelokalen. Meestal kwam een van mijn medestudenten mee monteren.

Ik had ook een budget voor een peda­ gogisch assistent: daarmee kon ik stu­ denten Geluid vergoeden om samen met mij een opname te doen of te monteren.

Ook om naar de les of naar mijn kot te wandelen had ik meestal gezelschap.”

Erbij horen “Ik was de eerste blinde student aan het RITCS, maar mijn begeleiders hebben er alles aan gedaan om me een normaal studentenleven te geven. In het begin wilde ik vooral ‘gewoon’ zijn en alles zelf doen. Tijdens mijn studies heb ik geleerd dat hulp vragen ook een vorm van zelfstandigheid is. Dat was voor mij een grote stap. De oplossingen zijn vaak niet moeilijk, maar je moet ze zelf leren zoeken.”

De aanpassingen die je door een beper­ king nodig hebt, staan daar soms haaks op. Dat aanvaardingsproces vraagt tijd.

Het heeft twee jaar geduurd voor ik in mijn eentje met mijn blindenstok naar de les wilde komen. Mijn begeleiders hebben me altijd zelf het tempo laten aangeven.”

Hechte groep “Als ik nu terugkijk op mijn studies, ben ik zeker niet altijd de hulpvragende ­student geweest. Ik heb zelf ook mijn deel gedaan. Op momenten dat ik wel hulp nodig had, stonden mijn mede­ studenten altijd klaar. Die dynamiek heeft onze groep dichter bij elkaar gebracht. Momenteel combineer ik een halftijdse job bij vzw Palestina Solidariteit met een halftijdse studie Sociaal-Cultureel Werk. Na mijn studies hoop ik iets te kunnen bijdragen in Palestina. En wie weet maak ik er nog een radioreportage over.” •

“Een goede begeleider is voor mij iemand die luistert naar wat de student nodig heeft. Het verlangen om erbij te horen mag je niet onderschatten.

Planning en sociaal contact De meeste studenten vragen hulp bij het plannen. Vooral studenten met ASS ­raken sneller het overzicht kwijt en lopen vast in een wirwar van deadlines.

Katinka Weyns: “Samen met de studen­ ten bekijken we welke taken ze hebben en wat een docent precies vraagt. We reiken hen handvatten aan om zelf te leren plannen: heb je een agenda, hoe volg je alles op? Daar hebben studenten het vaak moeilijk mee. Ook het sociale aspect kan een struikelblok zijn. >

EhB magazine | 7

Studente Elena:

“Erbij horen vraagt veel energie van mij” Elena Van Cutsem volgt de opleiding Toerisme aan de Erasmushogeschool.

Door haar autismespectrumstoornis (ASS) vindt ze het moeilijk om haar werk efficiënt te plannen. “In mijn eerste jaar stak ik heel veel energie in groepswerken. Daardoor liet ik andere taken liggen en verwaarloosde ik mijn sociaal leven. Met mijn medestudenten kon ik wel praten, maar een echte klik was er niet. Aan het einde van vorig aca­ demiejaar zag ik het even niet meer zit­ ten. Nu krijg ik hulp van een therapeute en van de EhB-studentenbegeleiders.”

Concrete tips De studentenbegeleiders Plus geven Elena concrete tips en volgen haar taken mee op: wat is al gebeurd, wat moet ze nog doen? “Het is fijn dat ze zich proactief opstellen”, zegt Elena. “Als een begeleider aan mij vraagt: “Kan ik je ergens mee helpen?”, dan kan ik meestal niks bedenken. Een goede be­ geleider is iemand die zich kan inleven in mijn situatie en die me leert hoe ik problemen kan aanpakken. Ik wil zelf

8 | EhB magazine

kunnen bepalen of ik mensen over mijn ASS vertel of niet en of ik hulp nodig heb of niet. Dat voelen de begeleiders van EhB heel goed aan. Het is fijn dat mensen rekening met mij houden, maar dat betekent niet dat ze alles voor mij moeten doen.”

Meer zelfvertrouwen Sociaal contact blijft een teer punt voor elke student met ASS. Ook Elena werkt er hard aan. “Gewoon erbij horen, dat vraagt veel energie van mij. Mijn begeleidster geeft me tips, maar ik blijf me wat onzeker voelen. Ik heb intussen twee vriendinnen, maar nog geen echte vriendengroep. Dat vind ik wel jammer.

In het middelbaar voelde ik me vaak een buitenbeentje. Door me mooi te kleden en regelmatig te sporten heb ik meer zelfvertrouwen gekregen. Er goed uitzien is dan ook belangrijk voor mij. Na mijn studies zou ik graag op de toeristische dienst van een stad aan de slag gaan.

De mensen die daar binnenkomen zijn meestal niet zo gestrest: daar voel ik me zelf ook beter bij.” •

Wij kunnen dan bemiddelen en bij­ voorbeeld vragen om opdrachten meer gefaseerd te geven. Maar uiteindelijk moeten de studenten hun taken wel kunnen uitvoeren. Voor studenten met ASS die de opleiding Sociaal Werk of een lerarenopleiding volgen, kan dat moeilijker zijn dan voor studenten die informatica studeren. Helemaal onlogisch is dat niet: er moet toch een ‘match’ zijn tussen een student en een beroep. Daarom volgen we onze studen­ ten goed op. Als we zien dat iemand er niet in slaagt om bepaalde vaardigheden te verwerven, proberen we hem of haar te stimuleren om zich te heroriënteren.”

Drempel verlagen Het team studentenbegeleiding Plus vervangt de vroegere GON-begeleiding, die studenten individueel moesten aanvragen. De vaste begeleidingspakket­ ten voor een heel jaar maken plaats voor een flexibele aanpak. Katinka Weyns: “Binnen het kader van inclusief onder­ wijs zijn we niet meer gebonden aan een vaste startdatum of een aantal gesprek­ ken. Als studenten pas in december hulp nodig hebben, mogen ze ons gerust nog contacteren. De nieuwe werkwijze zal hopelijk de drempel verlagen.”

> Hoe kun je aan iemand notities vragen? Hoe sluit je aan bij een groepje?

En hoe combineer je je studies met een leven op kot? Op dat vlak is coaching vaak welkom.” In sommige gevallen schakelen de begeleiders een mede­ student in als ‘buddy’. “Dat gebeurt vaker bij studenten met een visuele of auditieve beperking”, zegt Katinka Weyns. “In september is er aan het RITCS een blinde student gestart: dan vragen we wel aan medestudenten of ze een handje kunnen helpen.”

Meer tijd voor examens Studenten met een leerstoornis of een functiebeperking kunnen extra facilitei­ ten aanvragen: digitale nota’s, meer tijd voor een examen … Die opties moeten hen gelijke kansen geven om hun op­ leiding af te ronden. “Er zijn natuurlijk grenzen: extra faciliteiten mogen niet botsen met competenties die nodig zijn om een diploma te behalen”, stelt Erik Chabert. “Een typisch stressmoment is een stageperiode, waarin alle kennis samenkomt.

“Een tweede voordeel is dat we geen buitenstaanders meer zijn, maar collega’s van de docenten”, vult Erik Chabert aan. “Nu we elke dag op de campussen komen, kunnen we makkelij­ ker overleggen. Welke faciliteiten willen docenten aanbieden en wat kan echt niet? We hopen ook tips te geven en nieuwe inzichten aan te reiken. Inclusief onderwijs is meer dan faciliteiten en begeleiding aanbieden: we willen onze opleidingen zo toegankelijk mogelijk maken. Als een docent alle studenten genoeg tijd geeft voor een examen, hoeft niemand dat nog apart aan te vragen.

Als hogeschool mogen we er trots op zijn dat we studenten die het moeilijk hebben toch laten openbloeien.” •

EhB magazine | 9