Metalikes kataskeves by DPS

ΤΕΥΧΟΣ 1ο / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2011

Νο 110 στην κάρτα υλικών

Σκοπός του Συνεδρίου Το 7ο Εθνικό Συνέδριο Μεταλλικών Κατασκευών προγραμματίζεται σε περίοδο κρίσης και ανακατατάξεων στο Ελληνικό αλλά και παγκόσμιο περιβάλλον. Σκοπός μας είναι η οργάνωση ενός επιτυχημένου συνεδρίου που θα επαννεκινήσει τον κλάδο και θα ενισχύσει την εικόνα και τα έργα των Μεταλλικών Κατασκευών

∆ιοργάνωση - υποστήριξη - εγγραφές - έκθεση ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ ∆ΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ ΕΚΘΕΣΕΙΣ Τ 210 9945593 210 9946150

info@metalkat.gr - info@previewadd.gr www.metalkat.gr

Οργάνωση: ΕΕΜΕ (Εταιρεία Ερευνών Μεταλλικών Έργων)

τΕΕ (Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ: Επιχειρήσεις και επαγγελματίες του κλάδου, φοιτητές, επιστήμονες και δημόσιοι φορείς

Θεματικές Ενότητες • Πρωτότυπες ερευνητικές εργασίες στον ευρύτερο τομέα των μεταλλικών κατασκευών.

• Πρωτότυπες μέθοδοι με εφαρμογή στη μελέτη,

την κατασκευή και την ανέγερση των μεταλλικών κατασκευών.

• Αξιόλογα έργα μεταλλικών κατασκευών (κτίρια

Έκθεση & stands Όλες τις ημέρες και ώρες του συνεδρίου λειτουργεί παράλληλη έκθεση στην οποία συμμετέχουν επιχηρείσεις με stands προϊόντων και υπηρεσιών που αφορούν άμεσα όσους εμπλέκονται στη Μεταλλική Κατασκευή.

κατοικιών και γραφείων, βιομηχανικοί χώροι, γέφυρες, πλατφόρμες, ιστοί και κεραίες, δεξαμενές και σιλό, καπνοδόχοι, λεπτότοιχες κατασκευές, ειδικά έργα κλπ).

• Αντοχή, Ευστάθεια, Κόπωση, Συνδέσεις. • ∆υναμική συμπεριφορά των κατασκευών. • Πυροπροστασία, Βιωσιμότητα Μεταλλικών Κατασκευών.

• Νέα υλικά, σύμμικτες κατασκευές. • Κανονισμοί (Ευρωκώδικες κλπ). • Ο Χάλυβας στην Αρχιτεκτονική.

Aναλυτικές πληροφορίες στην ιστοσελίδα

www.metalkat.gr Xoρηγοί επικοινωνίας:

Περιοδικό ΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ

Περιοδικό ∆ΟΜΗΣΗ & ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΕΣ

+ PF G Z A /-

A A

SZR

2C IG

ÔÅ×ÍÉÊÏ/EÐÉÓÔÇÌÏÍÉÊÏ ÐÅÑÉÏÄÉÊÏ Ã ÉÁ ÌÅÔÁËËÉÊÅÓ & ÓÕÌÌÉÊÔÅÓ ÊÁÔÁÓÊÅÕÅÓ

ÔÑÉÌÇÍÉÁÉÁ ÅÊÄÏÓÇ / IANOYAÑÉÏÓ-ÖÅÂÑÏÕÁÑÉÏÓ-ÌÁÑÔÉÏÓ 2011

ÄáéäÜëïõ 23, ÇËÉÏÕÐÏËÇ, 163 41, ÁÈÇÍÁ Ôçë.: 210 9945593 - 9946150, Fax: 210 9945525 www.metalkat.gr / e-mail: metalkat@previewadd.gr

ÉÄÉÏÊÔÇÔÇÓ Preview Åêäüóåéò - Åõöçìßá Ôóáìßäïõ ÅÊÄÏÔÇÓ Íßêïò ÂåäïõñÜò, Åõöçìßá Ôóáìßäïõ ÄÉÅÕÈÕÍÔÇÓ ÅÊÄÏÓÇÓ Íßêïò ÂåäïõñÜò ÄÇÌÉÏÕÑÃÉÊÏ - ÓÅËÉÄÏÐÏÉÇÓÇ DPS - Graphic Design ÅÊÔÕÐÙÓÇ MASTER GRAPH ÂÉÂËÉÏÄÅÓÉÁ Áöïé ¢íäñïâéê & ÓÉÁ Ï.Å. ÓÕÓÊÅÕÁÓÉÁ Profilm Pack ÐÁÑÁÃÙÃÇ ÄÉÁÖÇÌÉÓÇÓ Preview ADD ÍÏÌÉÊÇ ÊÁËÕØÇ ÃéÜííçò ÊáñáêïõëÜêçò & ÓõíåñãÜôåò ÓÕÍÔÁÊÔÉÊÇ ÅÐÉÔÑÏÐÇ ¢íèéìïò ÁíáóôáóéÜäçò, Äñ. Ðïëéôéêüò Ìç÷áíéêüò, ÌåëåôçôÞò

Êùí/íïò Éùáííßäçò Öõóéêüò Ì.Sc

Åõèýìéïò Ëåéâáäßôçò Ìåô. Ìåôáëëïõñãüò, Ìç÷. ÅÌÐ

×ñÞóôïò Óáïõñßäçò Äñ. Ðïëéôéêüò Ìç÷áíéêüò ÄÐÈ

ÅÐÉÓÔÇÌÏÍÉÊÏÉ ÓÕÍÅÑÃÁÔÅÓ ÉùÜííçò ÂÜãéáò ÊáèçãçôÞò ÅÌÐ

ÉùÜííçò Åñìüðïõëïò ÊáèçãçôÞò ÅÌÐ

E.Ó. Mõóôáêßäçò Äñ. Ðïë. Ìç÷/êüò, Áí. ÊáèçãçôÞò Ðáí. Èåóóáëßáò

ÉùÜííçò ÐáëáìÜò Äñ. Ðïëéôéêüò Ìç÷áíéêüò ÅÌÐ ÔÉÌÇ: € 10 ×åéñüãñáöá êáé öùôïãñáößåò äåí åðéóôñÝöïíôáé. Aðáãïñåýåôáé êÜèå áíáäçìïóßåõóç, áíáðáñáãùãÞ, ïëéêÞ, ìåñéêÞ Þ ðåñéëéðôéêÞ Þ êáôÜ ðáñÜöñáóç Þ äéáóêåõÞ ôïõ ðåñéå÷ïìÝíïõ ôïõ ðåñéïäéêïý ìå ïðïéïíäÞðïôå ôñüðï ÷ùñßò ðñïçãïýìåíç Üäåéá ôïõ åêäüôç.

2 I METÁËËÉÊÅÓ ÊÁÔÁÓÊÅÕÅÓ | ôåý÷ïs 1ï 2011

Editorial

ï 2010 ç ÷ñïíéÜ ðïõ ðÝñáóå êáé êáôáãñÜöçêå ùò ìéá áðü ôéò äõóêïëüôåñåò ôçò ìåôáðïëéôåõôéêÞò éóôïñßáò ôçò ÷ùñÜò ìáò. ÁéóèÞìáôá áðáéóéïäïîßáò, áíáóöÜëåéáò ãéá ôï "áýñéï" êõñßåõóáí, óå ðïëëÝò ÷ñïíéêÝò óôéãìÝò, üëïõò ìáò. Óå áõôü ôï äýóêïëï êïéíùíéêü-ïéêïíïìéêü ðåñéâÜëëïí, ðïëëÝò åðé÷åéñÞóåéò Ýêëåéóáí, Üëëåò áíôéìåôùðßæïõí ôåñáóôßá ðñïâëÞìáôá åðéâßùóçò. Ôï 2011 ðïõ Ýñ÷åôáé ðñïìçíýåôáé áêüìç äõóêïëüôåñï ç êôçìáôáãïñÜ ðáñáìÝíåé óå âáèåéÜ ýöåóç, ìå ôçí ïéêïíïìéêÞ äñáóôçñéüôçôá –ìÞíá ìå ôïí ìÞíá– íá áêïëïõèåß ôçí êáôéïýóá, èÝôïíôáò óå äõó÷åñÞ èÝóç üëïõò ôïõò åìðëåêüìåíïõò óôçí ïéêïäïìÞ, áðü êáôáóêåõáóôÝò êáé åñãáæüìåíïõò ìÝ÷ñé êáé êôçìáôïìåóßôåò. Ðñüêåéôáé ãéá ìéá éäéáßôåñç äõóìåíÞ åîÝëéîç ðïõ åðçñåÜæåé, óôï ìåñßäéï ðïõ ôçò áíáëïãåß êáé ôïí ñõèìü áíÜðôõîçò ôçò åëëçíéêÞò ïéêïíïìßáò, ç ïðïßá íéþèåé ãéá ôá êáëÜ ôïõò ôåëåõôáßïõò ìÞíåò óôï "ðåôóß" ôçò ôéò åðéðôþóåéò áðü ôçí äéåèíÞ êáé åã÷þñéá äçìïóéïíïìéêÞ êñßóç. ÊáôáóêåõáóôÝò, ìåóßôåò, ïéêïäïìéêÝò åðé÷åéñÞóåéò êáé ãåíéêüôåñá üëïé ïé åìðëåêüìåíïé óôïí êëÜäï ôùí áêéíÞôùí êñïýïõí ôïí êþäïíá ôïõ êéíäýíïõ åðéóçìáßíïíôáò üôé ôá íÝá öïñïëïãéêÜ ìÝôñá èá äçìéïõñãÞóïõí êáé íÝïõò ôñéãìïýò óôçí áãïñÜ. ÄéÝîïäï áðü ôçí êñßóç ìðïñåß íá äþóåé ç åíåñãåéáêÞ áíáâÜèìéóç ôïõ êôéñéáêïý äõíáìéêïý. Ïé öïñåßò ôçò êôçìáôáãïñÜò, ìÜëéóôá, ðñïôåßíïõí öïñïëïãéêÞ áðáëëáãÞ ãéá ôçí ðñÜóéíç áíÜðôõîç êáé ôçí åíåñãåéáêÞ âåëôßùóç ôùí õöéóôáìÝíùí êôéñßùí, Þôïé íá åêðßðôåé áðü ôï öïñïëïãçôÝï åéóüäçìá ôïõ éäéïêôÞôç ôï 100% ôïõ êüóôïõò ôùí õëéêþí êáé åñãáóéþí, êáôáíåìçìÝíï óôá 5 åðüìåíá ïéêïíïìéêÜ Ýôç (áíÜ 20% åôÞóéïò) þóôå íá ìçí õðÜñîïõí Üìåóåò äçìïóéïíïìéêÝò ðáñåíÝñãåéåò óôç óçìåñéíÞ äýóêïëç ïéêïíïìéêÞ óõãêõñßá. Ç êßíçóç áõôÞ èá Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá, ìåôáîý Üëëùí, ôçí áýîçóç ôùí åîüäùí ôïõ êñÜôïõò áðü ôïí ÖÐÁ ðïõ èá åéóðñá÷èåß, ôçí åíßó÷õóç ôçò åðéóêåõáóôéêÞò äñáóôçñéüôçôáò êáé ôçò áãïñÜò ôùí õëéêþí, åíþ èá áðïôåëÝóåé êáé ìéá ìïíáäéêÞ åõêáéñßá ãéá ôçí áíáíÝùóç ôïõ êôéñéáêïý äõíáìéêïý ôçò ÷þñáò. Áò åëðßóïõìå ðùò ï ó÷åäéáóìüò ãéá ôçí åíåñãåéáêÞ áíáâÜèìéóç èá áðïôåëÝóåé êáé ìéá åõêáéñßá ãéá ôç âåëôßùóç ôçò äéáâßùóçò ôïõ êáôïßêïõ ôùí ìåãáëïõðüëåùí, áí öõóéêÜ õëïðïéçèåß êáé äåí ðáñáìåßíåé ãéá áêüìç ìéá öïñÜ óôá ÷áñôéÜ... Ï Åêäüôçò Í. ÂåäïõñÜò

+ PF G Z A /-

A A

SZR

2C IG

ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ

1ï 2011

Ôåý÷ïs

ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ

ÐÅÑÉ ×ÁËÕÂÁ ÓôÞëç Ó÷ïëéáóìïý & ÅíçìÝñùóçò

ÖÙÔÏÂÏËÔÁÚÊÏ ÐÁÑÊÏ ìå äéáîïíéêïýò çëéïóôÜôåò éó÷ýïò 1MWp óôï Êéëêßò

25 32 37 46

50 55

ÌÅÔÁËËÉÊÅÓ ÂÁÓÅÉÓ ÖÙÔÏÂÏËÔÁÚÊÙÍ ÓÔÏÉ×ÅÉÙÍ Ïéêïíïìéêüò ó÷åäéáóìüò ìå ôïí Åõñùêþäéêá 3 LASER Ç ôå÷íïëïãßá ôïõ ìÝëëïíôïò ÕØÇËÁ ÊÔÉÑÉÁ ÁÍÁ ÔÏÍ ÊÏÓÌÏ Ðñïâëçìáôéóìïß ðéèáíÞò åöáñìïãÞò óôçí ÅëëÜäá ×ÁËÕÂÁÓ ÓÅ ÓÕÍÈÇÊÅÓ ÐÕÑÊÁÃÉÁÓ ÕÐÏËÏÃÉÓÔÉÊÅÓ Ó×ÅÓÅÉÓ óôñåðôéêþí óôáèåñþí ôõðéêþí ìåôáëëéêþí äéáôïìþí ÎÇÑÁ ÄÏÌÇÓÇ ÔÜóåéò, ðñïïðôéêÝò êáé êáôáóêåõÞ êáôïéêßáò

46 ôåý÷ïs 1ï 2011 | METÁËËÉÊÅÓ ÊÁÔÁÓÊÅÕÅÓ | 3

Στήλη Σχολιασμού & Ενημέρωσης Επιμέλεια: Άνθιμος Σ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ∆ΗΣ, ∆ρ. Πολιτικός Μηχανικός

Εισαγωγικό Σημείωμα Γνωρίζαμε ότι από 1-1-2011 για τον σχεδιασμό των τεχνικών έργων θα είχαν αποκλειστική ισχύ οι Ευρωκώδικες, με την έκδοση των σχετικών Εθνικών Προσαρτημάτων. Ωστόσο, μέχρι την έκδοση του περιοδικού δεν έχει ανακοινωθεί κάποια Εγκύκλιος από του Υπουργείο παρά μόνο μια ανακοίνωση από τον αρμόδιο οργανισμό τυποποίησης (ΕΛΟΤ) για την περαίωση του έργου μετάφρασης των αγγλικών κειμένων (παρακάτω παρατίθεται η εν λόγω ανακοίνωση). Ακούγεται ότι θα δοθεί περαιτέρω παράταση. Σε κάθε περίπτωση οι παρατάσεις και το ασαφές κλίμα δεν είναι κάτι άγνωστο για την χώρα μας, άλλωστε μια καλή δικαιολογία είναι ότι δεν υπάρχουν έργα, οπότε υπάρχει χρόνος. Χρόνος δεν υπάρχει, ειδικά στην συγκεκριμένη περίοδο κρίσης, διότι τίθεται το ερώτημα του πώς να προσεγγίσεις τα νέα έργα όταν δεν γνωρίζεις το πλαίσιο με το οποίο αυτά θα μελετηθούν και στην συνέχεια θα κατασκευαστούν. Όπως έχει αναφερθεί πάρα πολλές φορές από την συγκεκριμένη στήλη το «νέο πλαίσιο» ανάπτυξης και σχεδιασμού τεχνικών έργων αλλάζει ριζικά και δημιουργείται μια «νέα τάξη πραγμάτων» με ότι αυτό συνεπάγεται (θετικό ή αρνητικό). Ειδικεύοντας στον κτιριακό τομέα, δεν είναι μόνο η εισαγωγή των Ευρωκωδίκων που μεταμορφώνει το τοπίο, αλλά η εφαρμογή του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων, η οποία επηρεάζει την αρχιτεκτονική και ως εκ τούτου και την στατική διαμόρφωση, καθώς και τα πρότυπα εφαρμογής και ενσωμάτωσης των δομικών προϊόντων στο έργο. Προς το παρόν συνεχίζει να ισχύει το υφιστάμενο πλαίσιο σχεδιασμού τεχνικών έργων παράλληλα με τις Προσωρινές Συστάσεις για τα έργα γεφυροποιίας (ΠΡΟΣΥ) καθώς και για τα έργα πολιτικού μηχανικού (πλην των προαναφερομένων καθώς και των έργων από οπλισμένο σκυρόδεμα, ΠΡΟΣΥ-ΠΜ), όπως αυτές εγκρίθηκαν με την από 31-122008 απόφαση του τότε ΥΠΕΧΩ∆Ε (Αρ. Φύλλου 2692/ΦΕΚ Β/31-122008). Ελπίζομαι να οριστεί έγκαιρος το κατάλληλο χρονοδιάγραμμα εφαρμογής έτσι ώστε να είναι δυνατή, με δόκιμο τρόπο, η προσέγγιση των νέων έργων.

4 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

...περί χάλυβα

Η επικοινωνία για το σύνολο των θεμάτων που αφορούν την στήλη (ερωτήσεις, σχόλια, κριτική, συμμετοχή σε ομάδα τεχνικού διαλόγου, κ.α.) θα αποστέλλεται στον Άνθιμο Σ. Αναστασιάδη Δρ. Π.Μ. στην ηλεκτρονική διεύθυνση anastasiadisa@hol.gr ή στο fax 2310-261.287. Τα άρθρα, τα σχόλια και η κριτική που δημοσιεύονται στην παρούσα στήλη φέρουν την αποκλειστική ευθύνη του υπογράφοντα και σε καμία περίπτωση δεν εκφράζουν τις απόψεις του περιοδικού.

Ανακοίνωση ΕΛΟΤ 03/01/2011 Ολοκλήρωση έργου Ευρωκωδίκων Ο Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης (ΕΛΟΤ ΑΕ) ανακοινώνει την ολοκλήρωση της απόδοσης στην Ελληνική των σειρών Προτύπων ΕΛΟΤ ΕΝ 1990 έως ΕΛΟΤ EN 1999 για το σχεδιασμό κατασκευών («Ευρωκώδικες»), καθώς επίσης και την ολοκλήρωση των σχετικών Εθνικών Προσαρτημάτων σε μορφή τυποποιητικού κειμένου. Στόχος των Ευρωκωδίκων είναι να θεσμοθετήσουν ένα σύνολο κοινών τεχνικών κανόνων για το σχεδιασμό των κτιρίων και των έργων Πολιτικού Μηχανικού με την προοπτική να αντικαταστήσουν τους διαφορετικούς εθνικούς κανονισμούς των Κρατών -Μελών. Οι Ευρωκώδικες αναπτυχθήκαν υπό την καθοδήγηση και το συντονισμό της Τεχνικής Επιτροπής CEN/TC250 «Structural Eurocodes». Η γλωσσική και προτυποτεχνική επιμέλεια στην Ελληνική έγινε από την αντίστοιχη Τεχνική Επιτροπή του ΕΛΟΤ ΤΕ 67 «Ευρωκώδικες», περιλαμβανομένων Ειδικών Ομάδων Εργασίας, σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή Ευρωκωδίκων που συστήθηκε στο τ. ΥΠΕΧΩΔΕ. Οι Ευρωκώδικες απαρτίζονται από 10 κύρια Ευρωπαϊκά Πρότυπα που συμπεριλαμβάνουν όλους τους τρόπους δόμησης (από σκυρόδεμα, χάλυβα, ξύλο, τοιχοποιία, γεωτεχνικά έργα και αλουμίνιο), ολοκληρώθηκαν το 2007 και με τη σειρά τους υποδιαιρούνται, εκτός από το πρώτο (ΕΛΟΤ ΕΝ 1990), σε 58 μέρη, στα οποία γίνεται ανάλυση της συμπεριφοράς των κατασκευών (κτιρίων, γεφυρών, δεξαμενών, φραγμάτων, πύργων, αγωγών, καπνοδόχων), στο σεισμό ή / και στην πυρκαγιά.

ΚΩ∆ΙΚΟΣ – ΤΙΤΛΟΣ - ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΡΩΝ ΕΛΟΤ ΕΝ 1990 - Ευρωκώδικας 0 «Βάσεις σχεδιασμού» - 1 μέρος ΕΛΟΤ ΕΝ 1991 - Ευρωκώδικας 1 «Δράσεις στους φορείς» - 10 μέρη ΕΛΟΤ ΕΝ 1992 - Ευρωκώδικας 2 «Σχεδιασμός φορέων από σκυρόδεμα» - 4 μέρη ΕΛΟΤ ΕΝ 1993 - Ευρωκώδικας 3 «Σχεδιασμός φορέων από χάλυβα» 20 μέρη ΕΛΟΤ ΕΝ 1994 - Ευρωκώδικας 4 «Σχεδιασμός σύμμεικτων φορέων από χάλυβα και σκυρόδεμα» - 3 μέρη ΕΛΟΤ ΕΝ 1995 - Ευρωκώδικας 5 «Σχεδιασμός ξύλινων φορέων» - 3 μέρη ΕΛΟΤ ΕΝ 1996 - Ευρωκώδικας 6 «Σχεδιασμός φορέων από τοιχοποιία» - 5 μέρη ΕΛΟΤ ΕΝ 1997 - Ευρωκώδικας 7 «Γεωτεχνικός σχεδιασμός» - 3 μέρη ΕΛΟΤ ΕΝ 1998 - Ευρωκώδικας 8 «Αντισεισμικός σχεδιασμός» - 6 μέρη ΕΛΟΤ ΕΝ 1999 - Ευρωκώδικας 9 «Σχεδιασμός φορέων από αλουμίνιο» - 3 μέρη Ο Ευρωκώδικας ΕΛΟΤ ΕΝ 1990 παρέχει γενικές πληροφορίες ανεξάρτητες τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 5

περί χάλυβα...

των υλικών που απαιτούνται για το σχεδιασμό κτιρίων. Όλοι οι άλλοι Ευρωκώδικες πρέπει να χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με τον βασικό ΕΛΟΤ ΕΝ 1990. Για κάθε μέρος Ευρωκώδικα, έχει εκδοθεί επίσης το «Εθνικό Προσάρτημα», το οποίο περιέχει τις «Εθνικά Προσδιορισμένες Παραμέτρους-NDP», οι οποίες παραμένουν ανοικτές για εθνική επιλογή και εκφράζουν τις ειδικές γεωγραφικές, γεωλογικές ή κλιματικές συνθήκες, χρησιμοποιούνται δε για το σχεδιασμό των κτιριακών και λοιπών έργων πολιτικού μηχανικού στην Ελλάδα καθώς και τα συγκεκριμένα επίπεδα προστασίας που ισχύουν στην χώρα. Τέλος, μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί 46 διορθωτικά κείμενα (corrigenda-AC), τα οποία έχουν επισυναφθεί στα αντίστοιχα Πρότυπα και έχουν εκδοθεί 5 τροποποιήσεις (amendments). Για περισσότερες πληροφορίες ή παραγγελίες, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στις βιβλιοθήκεςαναγνωστήρια του ΕΛΟΤ (Λ. Κηφισού 50, Περιστέρι, τηλ. 210 2120207-210, nik@elot.gr, info@elot.gr, Πλ. Μοριχόβου 1, Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310 385570-1, eek@elot.gr).

Πλαίσιο Κανονισμών-Εφαρμοσμένος σχεδιασμός Στοιχεία για τον υπολογισμό Φωτεινών και μη Φωτεινών Επιγραφών σύμφωνα με το Προσχέδιο prEN 1423:2005. Συνοδευτικό Πλαίσιο κανονισμών για την μελέτη των επιγραφών:

1. Γενικοί ορισμοί επιγραφών Επιγραφή: Η λέξη, γράμμα, σήμα, πλαίσιο, περίγραμμα, κουτί, συσκευή ή οποιαδήποτε άλλη κατασκευή, αναρτημένη ή αυτοφερόμενη με ιδίο φέροντα οργανισμό ή άλλη υποδομή ανάρτησης –στήριξης επι κτιρίου, οχήματος κλπ., η οπoία χρησιμοποιείται για την εμπορική ή διαφημιστική προβολή ενός αντικειμένου ή υπηρεσίας. Αυτοφερόμενες επιγραφές: Οι κατασκευές αυτές, στις οποίες, ο φέρων οργανισμός τους αποτελεί ή συντελεί στην κατασκευή τμήματος αυτής, χαρακτηρίζονται ως αυτοφερόμενες επιγραφές. Αυτού του είδους οι επιγραφές απαιτούν προετοιμασία του εδάφους (εκσκαφή) για τη θεμελίωσή τους, και ειδική προετοιμασία στο εργοστάσιο πριν την τοποθέτησή τους (π.χ. οπές κοχλιώσεων, βάσεις πάκτωσης, κλπ). Προτείνεται, όσο μεγάλων διαστάσεων κι αν είναι οι επιγραφές, το μεγαλύτερο μέρος της συναρμολόγησης των διαφόρων τμημάτων να γίνει στο εργοστάσιο παραγωγής και όχι στην ύπαιθρο κατά την τοποθέτησή τους. Αναρτημένες επιγραφές: Οι επιγραφές που τοποθετούνται είτε στην πρόσοψη του κτιρίου, είτε στην ανώτερη στάθμη αυτού στηριζόμενες είτε απευθείας σε αυτό, είτε με κάποιο σύστημα ανάρτησης (όπως βραχίονες , πλαίσια κλπ), απαιτούν ειδική προεργασία στο σημείο που θα τοποθετηθούν, όπως : καθαρισμός της επιφάνειας που θα μπουν τα βλήτρα, προσε6 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

κτική διάτρηση του σκελετού του κτιρίου χωρίς να τον τραυματίσουν (π.χ. να κόψουν σίδερα από το οπλισμένο σκυρόδεμα). Οφείλεται να λαμβάνεται υπόψη μόνωση για την υγρασία στα σημεία στήριξης της επιγραφής με το κτίριο. Φωτεινές επιγραφές: Η επιγραφή (όπως περιγράφεται παραπάνω) η οποία περιέχει συσκευή φωτισμού , η οποία είτε αποτελεί μέρος αυτής, είτε είναι ανεξάρτητη πηγή φωτισμού (προβολείς, φωτιστικά σώματα, κλπ.) Διάρκεια χρήσης :Η διάρκεια χρήσης της επιγραφής είναι το χρονικό διάστημα από την ημερομηνία παράδοσης ή τοποθέτησης, κατά το οποίο η επιγραφή πρέπει να διατηρεί στο έπακρο όλες τις αισθητικές, δομικές, στατικές και λοιπές ιδιότητές της, και πρέπει η διάρκεια του διαστήματος αυτού να είναι: Α) όπως περιγράφεται από τον πελάτη ή τις προδιαγραφές, ή EN 60598-2-3: Luminaires – Part 2-3: Particular requirements – Luminaires for road and street lighting. ΕΚΩΣ 2000: Greek code for Reinforced concrete structures. ΚΤΣ: Greek code for concrete Technology. DIN 1045: Plain and reinforced concrete, design and constuction. DIN 1054: Foundation soil. Allowable soil bearing pressure. DIN 4115: Construction supervision; technical building regulations. DIN 4420-2: Service and working scaffolds; ladder scaffolds; safety requirements. DIN 4420-3: Service and working scaffolds; types of scaffolding constructions except ladder scaffolds and scaffolds made of prefabricated elements; safety requirements and basic versions. DIN 50127: Testing of steel; bendover test specimen, wedge test specimen, notched pipe tension test specimen for assessment of fusionweldedfillet or butt joints. DIN 55928: Corrosion protection of steel structures by the application of organic or metallic coatings. ZTV-KOR: Additional conventional technical assumptions for constructions and instructions for protection against corrosion of steel constructions. ΕΛΟΤ 1412: Προστασία κατασκευών από κεραυνούς – Οδηγία Α: Εκτίμηση κινδύνου κεραυνπληξίας και επιλογή επιπέδου προστασίας συστήματος αντικεραυνικής προστασίας (ΣΑΠ)

...περί χάλυβα

επιτακτικός και η διάρκεια μεταξύ των επανελέγχων δέν πρέπει να ξεπερνά τα 2 έτη.

2. Παραδοχές φορτίσεων για τη στατική μελέτη Γενικά Οι παρακάτω συστάσεις αφορούν τη στατική μελέτη των επιγραφών, όπως προκύπτουν από τους ισχύοντες κανονισμούς. Μόνιμα φορτία Εκτός από το ίδιο βάρος της φέρουσας κατασκευής πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και το ίδιο βάρος της επιγραφής (βάρη καλωδιώσεων, μικροσυνδέσμων, ενώσεων κλπ) με χρήση συντελεστών προσαύξησης. Μη μόνιμα φορτία Φορτία ανέμου Η οριζόντια ανεμοπίεση μελέτης w ανά μονάδα κατακορύφου προσβαλλομένης επιφανείας ανέρχεται σε όλες τις περιοχές ανεμοφόρτισης σε: P = 0.735. V2 [N], όπου V : η ταχύτητα του ανέμου [m/s] Η ταχύτητα του ανέμου που λαμβάνεται, εξαρτάται από το ύψος τοποθέτησης της επιγραφής. V = 45 m/s για ύψος μέχρι 8m, V = 52 m/s για ύψος από 8m μέχρι 15m, V = 57 m/s για ύψος μεγαλύτερο από 15m, Φόρτιση χιονιού ανέμου Όλες οι οριζόντιες επιφάνειες καθώς και η οριζόντια προβολή όλων των κεκλιμένων επιφανειών της κατασκευής που σχηματίζουν γωνία μέχρι και 45ο ως προς το οριζόντιο επίπεδο, θεωρείται ότι παραλαμβάνουν ομοιόμορφα κατανεμημένο φορτίο χιονιού p = 0.75 kN/m2. Τα καμπύλα τμήματα των επιφανειών θεωρείται ότι δε φορτίζονται από χιόνι. Θερμοκρασιακές μεταβολές Ανεξάρτητα από τη θερμοκρασία περιβάλλοντος κατά την ανέγερση λαμβάνονται υπόψη θερμοκρασιακές μεταβολές±35ο C.

Β) όπως έχει συμφωνηθεί ανάμεσα στον πελάτη και τον κατασκευαστή, ή Γ) εάν δεν έχει συμφωνηθεί ή οριστεί σύμφωνα με τα Α ή Β, 7 έτη Η διάρκεια χρήσης της επιγραφής είναι παράγων άρρηκτα συνδεδεμένος με την επαρκή και επαναλαμβανόμενη συντήρηση της επιγραφής. Ο συνεχής επανέλεγχος των δομικών και στατικών στοιχείων, των συνδέσμων ανάρτησης, των βυσμάτων καθώς και κάθε υλικού που χρησιμοποιείται για την στήριξη αυτής, καθώς και για τα ηλεκτρολογικά μέρη, είναι

Σεισμική φόρτιση Ο έλεγχος για σεισμική φόρτιση είναι απαραίτητος όταν τα φορτία ανέμου εφαρμόζονται σε επιφάνεια μικρότερη ή ίση με 5m2. Έλεγχος οριακής κατάστασης αστοχίας σε μέλη από χάλυβα Για τον υπολογισμό των δράσεων ισχύει ο ακόλουθος διαχωρισμός: α) Μόνιμες δράσεις: ίδια βάρη. β) Μεταβλητές δράσεις: φορτία ανέμου, χιονιού, θερμοκρασιακές μεταβολές. γ) Τυχηματικές δράσεις: σεισμικές δράσεις. τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 7

περί χάλυβα...

Έλεγχος οριακής κατάστασης αστοχίας σε μέλη από αλουμίνιο Για τον υπολογισμό των δράσεων ισχύει ο ακόλουθος διαχωρισμός: α) Κύρια φορτία: ίδια βάρη, φορτία ανέμου. β) Πρόσθετα φορτία: φορτία χιονιού, θερμοκρασιακές μεταβολές. γ) Ειδικά φορτία: σεισμικές δράσεις. Επιμέρους συντελεστές ασφαλείας Οι επιμέρους συντελεστές ασφαλείας για τη διαστασιολόγηση φορέων από χάλυβα, λαμβάνονται από τον πίνακα που ακολουθεί. Για τη διαστασιολόγηση φορέων από αλουμίνιο ισχύουν οι καθολικοί συντελεστές γ = 1.75 (στατικές φορτίσεις) ή γ = 1.00 (τυχηματικές φορτίσεις). Δράσεις γF Αντοχές γΜ Μόνιμα φορτία 1.35 Συντελεστής ασφαλείας αντοχής χάλυβα 1.00 Άνεμος 1.50 Χιόνι 1.50 Θερμοκρασία 1.00 Οι συνδυασμοί των δράσεων για την οριακή κατάσταση αστοχίας και την οριακή κατάσταση λειτουργικότητας ακολουθούν τις οδηγίες του Ελληνικού Κανονισμού Ωπλισμένου Σκυροδέματος (Ε.Κ.Ω.Σ. 2000) που είναι σε ισχύ.

3. Κατασκευαστικές απαιτήσεις των επιγραφών Επιβάλλεται να γίνεται έλεγχος παραγωγής και έλεγχος παράδοσης των προϊόντων. Τα υλικά των διαφόρων τμημάτων της επιγραφής πρέπει να συνοδεύονται από τα πιστοποιητικά των προδιαγραφών τους οποίους πληρούν. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για τις επιγραφές πρέπει να έχουν υποστεί επεξεργασία επικάλυψης σε όλες τις όψεις, τομές, ακμές μετά από την ολοκλήρωση εργασιών κοπής ή διαμόρφωσης. Τα μεταλλικά μέρη τα οποία προορίζονται για εξωτερική χρήση πρέπει να είναι ανθεκτικά στην σκουριά (γαλβανισμένο σίδερο, ανοξείδωτο, ανωδιομένο αλουμίνιο ή μπρούτζος). Αν πρόκειται για χάλυβα, να έχει υποστεί γαλβάνισμα, με αντοχή τουλάχιστον για τη διάρκεια χρήσης των επιγραφών. Μεταλλικά μέρη με μεγάλη διαφορά σε ηλεκτροχημικό δυναμικό (π.χ. χαλκός και αλουμίνιο) δεν πρέπει να έρχονται σε άμεση επαφή για την αποφυγή ηλεκτρόλυσης – οξείδωσης. Αν προκύπτει τέτοιου είδους εφαρμογή, οι επιφάνειες πρέπει να επικαλύπτονται με κάποιο μέσο ικανό να παρέχει την απαραίτητη μόνωση μεταξύ των μετάλλων. (Σημειώνεται ότι η εφαρμογή βαφής δεν είναι από μόνη της ικανή να παρέχει την αναγκαία μόνωση). 8 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

Αν και όπου χρησιμοποιούνται πλαστικά υλικά, θα χρησιμοποιούνται, μόνο αυτά τα οποία ο προμηθευτής τους θα μπορεί να παρέχει στοιχεία ικανά να αποδεικνύουν την αντοχή τους στον εξωτερικό χώρο για χρόνο όχι μικρότερο από αυτόν της διάρκειας χρήσης της επιγραφής. Τα πιστοποιητικά αυτά θα αποδεικνύουν ότι τα υλικά διατηρούν τουλάχιστον το 80% των αρχικών μηχανικών τους ιδιοτήτων για χρόνο όχι μικρότερο από αυτόν της διάρκειας χρήσης της επιγραφής. Αν και όπου χρησιμοποιούνται πλαστικά υλικά, θα χρησιμοποιούνται, μόνο αυτά τα οποία ο προμηθευτής τους θα μπορεί να παρέχει στοιχεία ικανά να αποδεικνύουν ότι διατηρούν τουλάχιστον το 70% της αρχικής φωτεινής διαπερατότητας αυτών για χρόνο όχι μικρότερο από αυτόν της διάρκειας χρήσης της επιγραφής. Για την κατασκευή των διατάξεων στήριξης είναι απαραίτητη η εκπόνηση μελέτης και σχεδίων, στα οποία θα απεικονίζονται η κατασκευή, οι διάφορες λεπτομέρειες και ο εξοπλισμός με την απαιτούμενη διαστασιολόγηση.

4. Βαφές Βαφές ή άλλα υλικά που χρησιμοποιούνται για το φινίρισμα των επιγραφών θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο εάν ο προμηθευτής μπορεί να προσκομίσει στοιχεία που καθιστούν το υλικό κατάλληλο για εξωτερική χρήση, τουλάχιστον για την διάρκεια ζωής της επιγραφής. Προεργασία, βαφή και ψήσιμο-στέγνωμα των χρωμάτων θα πρέπει να γίνονται σύμφωνα με τις οδηγίες του προμηθευτή. Εάν κάποιο συγκεκριμένο υλικό δεν περιγράφεται από τις απαιτήσεις του πελάτη ή δεν κρίνεται αναγκαίο για άλλους λόγους, τότε η βαφή θα πρέπει να γίνεται από υλικό το οποίο μπορεί να ξαναβαφεί (ρετουσαριστεί) στο χώρο της τοποθέτησης. Βαφές οργανικής πούδρας που γίνονται σε επιφάνειες αλουμινίου ή στα γαλβανιζέ σίδερα, θα πρέπει να είναι σύμφωνα με τα πρότυπα BS 6496 ή BS 6497. Στις περιπτώσεις όπου γίνονται βαφές σε μή-εύφλεκτα υλικά η τελική επιφάνεια θα πρέπει να έχει διασπορά φλόγας όχι χειρότερη από CLASS 1 του BS 476:1997 (part 7). Όπου βαφές ή μελάνια χρησιμοποιούνται σε εύφλεκτα υλικά όπως ακρυλικά ή βυνίλλιο, το τελικό προϊόν δεν πρέπει να έχει συμπεριφορά ως προς την ανάφλεξη χειρότερη από αυτή του υποστρώματος. Στις βαφές ακρυλικών και πλαστικών υλικών θα πρέπει να ελέγχονται οι προδιαγραφές των χρωμάτων για συμβατότητα με το υπόστρωμα για την αποφυγή διάβρωσης της επιφάνειας. Όταν πρόκειται να βαφτούν πλαστικές επιφάνειες οι οποίες έχουν υποστεί διαμόρφωση πριν την βαφή, ο κατασκευαστής θα πρέπει να βεβαιωθεί, ότι τα υλικά έχουν υποστεί προεργασία, για την αποφυγή διάβρωσης των επιφανειών από τα υλικά βαφής. Υπολείμματα από την διαδικασία κόλλησης ή ηλεκτροσυγκόλλησης θα πρέπει να καθαρίζονται πρίν την βαφή ή την εργασία φινιρίσματος.

...περί χάλυβα

5. Αντοχή σε διάβρωση Οι διατάξεις στήριξης πρέπει να αντέχουν ακριβώς τόσο, όσο και η επιγραφή. Με βάση αυτό το δεδομένο προέκυψε ότι λόγω αντίστασης στη διάβρωση μπορούν να χρησιμοποιούνται μόνο δυο διαφορετικά υλικά: ο χάλυβας και το αλουμίνιο. Ο χάλυβας St 37-2 (S235) έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα οικονομικό υλικό κατασκευής τέτοιων διατάξεων. Όμως είναι απαραίτητο, ο χάλυβας μετά την κατεργασία να βάφεται με υπόστρωμα και ακρυλικό χρώμα, επειδή απειλείται έντονα από χημική διάβρωση λόγω υγρασίας, αλάτων και διαβρωτικών παραγόντων του περιβάλλοντος και πρέπει να προστατεύεται από την δημιουργία σκουριάς. Η αντιδιαβρωτική προστασία των χαλύβδινων στοιχείων πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τους κανονισμούς ZTV-KOR και DIΝ 4115. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στο DΙΝ 55928 που αφορά τους “χρωματισμούς χαλύβδινων κτιριακών έργων”. Το αλουμίνιο επικρατεί όλο και περισσότερο ως υλικό κατασκευής. Τα χρησιμοποιούμενα κράματα έχουν αντοχή στην υγρασία, τη βιομηχανική ατμόσφαιρα και άλλες προσβολές και δεν απαιτούν πρόσθετη επιφανειακή επεξεργασία. Η προστατευτική βαφή θα γίνεται

πάνω σε στεγνές και καθαρές επιφάνειες, χωρίς σκουριά, σε λεπτό στρώμα και μετά την περάτωση του έργου θα συμπληρωθεί σε όλες τις επιφάνειες και τις συγκολλήσεις που έχουν μείνει χωρίς βαφή. Δεν βάφονται επιφάνειες που θα έρχονται σε επαφή με σκυροδέματα ή κονιάματα.

6. Θεμελίωση Για την κατασκευή των θεμελίων ισχύει ο Ελληνικός Κανονισμός Τεχνολογίας Σκυροδέματος. Για τους ελέγχους του εδάφους στο βάθος θεμελίωσης ισχύει ό,τι προβλέπεται σύμφωνα με το DIN 1054. Το σκυρόδεμα θεμελίωσης κατηγορίας C20/25 πρέπει να παρασκευάζεται με τη χρήση κατάλληλων προσμίξεων, ώστε να είναι υψηλής αντοχής έναντι παγετού και της διαβρωτικής επίδρασης άλατος. Το σημείο έδρασης (σύνδεση του ορθοστάτη με το βάθρο σκυροδέματος / θεμέλιο) πρέπει να απέχει τουλάχιστον 25cm από την επιφάνεια του εδάφους. Η προκατασκευασμένη αγκύρωση θα ενσωματώνεται σε σκυρόδεμα. Τα περικόχλια της αγκύρωσης πρέπει να εξασφαλίζονται έναντι χαλάρωσης με περικόχλια ασφαλείας. Η κοχλιωτή σύνδεση θα προστατεύεται με αντιδιαβρωτικό πολτό.

Τεχνική Πληροφόρηση Συνέδρια

Organizing Committee • M. Papadrakakis (Chairman), National Technical University of Athens, Greece • D. Charmpis, University of Cyprus, Nicosia, Cyprus • M. Fragiadakis, University of Cyprus, Cyprus • N. D. Lagaros, National Technical University of Athens, Greece • V. Papadopoulos, National Technical University of Athens, Greece • V. Plevris, National Technical University of Athens, Greece • J. Psycharis, National Technical University of Athens, Greece • E. Sapountzakis, National Technical University of Athens, Greece • C. Spiliopoulos, National Technical University of Athens, Greece • G. Stefanou, National Technical University of Athens, Greece • J. Tsompanakis, Technical University of Crete, Greece • J. Vagias, National Technical University of Athens, Greece

τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 9

περί χάλυβα...

Το COMPDYN 2011 αποτελεί εξειδικευμένο συνέδριο που αναφέρεται σε θέματα υπολογιστικής μηχανικής σχετικά με τον δυναμικό υπολογισμό καθώς και την υπολογιστική αντισεισμική ανάλυση των κατασκευών. Διοργανώνεται στο πλαίσιο θεματικών συνεδρίων της European Community on Computational Methods in Applied Sciences, www.ecomas.org,

καθώς και ως εξειδικευμένο συνέδριο ειδικού ενδιαφέροντος της International Association for Computational Mechanics, www.icam.info. Περισσότερες πληροφορίες για την διοργάνωση παρέχονται στην ιστοσελίδα του συνεδρίου www.compdyn2011.org.

Το συνέδριο IBSI 2011διοργανώνεται από την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης Γεφυρών καθώς και από το Ελληνικό Τμήμα Αντισεισμικής Μηχανικής. Αναφέρεται στον σχεδιασμό γεφυρών καθώς και στην αλληλεπίδραση του συστήματος θεμελίωσης της γέφυρας και της ανωδομής αυτής. Περισσότερες πληροφορίες για την διοργάνωση παρέχονται στην ιστοσελίδα του συνεδρίου www.ibsbi2011.ntua.gr

10 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

7Ƞ ǼșȞȚțȩ ȈȣȞȑįȡȚȠ ȂİĲĮȜȜȚțȫȞ ȀĮĲĮıțİȣȫȞ – ǺȩȜȠȢ, 29 -30 ȈİʌĲ.-1 ȅțĲ. 2011 ȅȡȖȐȞȦıȘ: Ǽ.Ǽ.Ȃ.Ǽ.- ȉ.Ǽ.ǼȜȜȐįĮȢ -ȆĮȞİʌȚıĲȒȝȚȠ ĬİııĮȜȓĮȢ ǻȚȠȡȖȐȞȦıȘ: PREVIEW ADD ǼȀǻȅȈǼǿȈ – ǻǿǹĭǾȂǿȈǼǿȈ – ȈȊȃǼǻȇǿǹ - ǼȀĬǼȈǼǿȈ

ǻǾȁȍȈǾ ȈȊȂȂǼȉȅȋǾȈ ȈȉȅǿȋǼǿǹ ȈȊȂȂǼȉǼȋȅȃȉȅȈ ȆĮȡĮțĮȜȠȪȝİ ĮʌȠıĲİȓȜĮĲİ ĲȘ ǻȒȜȦıȘ ıȣȝʌȜȘȡȦȝȑȞȘ ȝİ țİĳĮȜĮȓĮ ȖȡȐȝȝĮĲĮ ıĲȘ īȡĮȝȝĮĲİȓĮ ĲȠȣ ǻȚȠȡȖĮȞȦĲȒ: PREVIEW ADD ǼȀǻȅȈǼǿȈ –ǻĮȚįȐȜȠȣ 23, 16341 ǾȜȚȠȪʌȠȜȘ ǹĲĲȚțȒȢ, ȉȘȜ: 210 9945593, 210 9946150 ĭĮȟ:2109945525 Ƞ E-mail : info@ metalkat.gr Ȓ İʌȚıțİĳșİȓĲİ ĲȘȞ ȚıĲȠıİȜȓįĮ www.metalkat.gr ıĲȠ Link. 7 .ȈȣȞİįȡȚȠ ȂİĲĮȜȜȚțȫȞ ȀĮĲĮıțİȣȫȞ

ǼʌȫȞȣȝȠ: .................. ………………………………………………ǵȞȠȝĮ :................................................. ǼȚįȚțȩĲȘĲĮ: ……………………………………………ȉȝȒȝĮ: ……………………………………………………………………. ǼĲĮȚȡȓĮ/ǴįȡȣȝĮ:………………………………………………………………………………………………………………………. ǻȚİȪșȣȞıȘ İȡȖĮıȓĮȢ :……………………………….. T.K.……. ȆȩȜȘ:……………………….ȉȘȜ.:…………………………….. ǻȚİȪșȣȞıȘ țĮĲȠȚțȓĮȢ: ………………………………..T.K.……. ȆȩȜȘ……………………… ȉȘȜ……………………………….. ǹĭȂ:…………………………………………………..ǻȅȊ:……………………………………………………………………… ȀȚȞȘĲȩ: Fax: E-mail: ………………………………………………….www.:…………………………………………………………….. ȈȣȞȠįȩȢ:

ȆȅȈȅ ȈȊȂȂǼȉȅȋǾȈ (€) ȈȣȝȝİĲȠȤȒ* țȐșİ ıȣȞȑįȡȠȣ (ʌİȡȚȜĮȝȕȐȞİȚ: ıȣȝȝİĲȠȤȒ ıȣȞİįȡȓȠȣ, ȉıȐȞĲĮ ıȣȞİįȡȓȠȣ, İțĲȣʌȦȝȑȞĮ ȆȡĮțĲȚțȐ , ȂʌȜȠț ıȘȝİȚȫıİȦȞ, ıĲȣȜȩ, 4 Coffee Breaks įȚĮȜİȓȝȝĮĲĮ , 2 ȖİȪȝĮĲĮ Light, 1 İʌȓıȘȝȠ įİȓʌȞȠ ĲȘȞ ȆȑȝʌĲȘ 29/09/2011, ȆȚıĲȠʌȠȚȘĲȚțȩ ʌĮȡĮțȠȜȠȪșȘıȘȢ).

ȆȠıȩ țĮĲȐ ȐĲȠȝȠ (€)

ȈȪȞȠȜȠ

ǼȖȖȡĮĳȒ țȐșİ ȈȣȞȑįȡȠȣ

200

ǼȖȖȡĮĳȒ țȐșİ ȂİĲĮʌĲȣȤȚĮțȠȪ* ĭȠȚĲȘĲȒ

100

ĭȠȚĲȘĲȑȢ(ĮʌȜȒ ʌĮȡĮțȠȜȠȪșȘıȘ)

ǻȦȡİȐȞ

ȆȡȠĮȚȡİĲȚțȒ ıȣȝȝİĲȠȤȒ ıİ İțįȡȠȝȒ Ĳo ȈȐȕȕĮĲȠ 1/11/011. Ǿ İțįȡȠȝȒ ȖȚĮ ȞĮ ʌȡĮȖȝĮĲȠʌȠȚȘșİȓ ȤȡİȚȐȗİĲĮȚ ȞĮ ıȣȝʌȜȘȡȦșİȓ Ƞ İȜȐȤȚıĲȠȢ ĮȡȚșȝȩȢ ĲȦȞ 25 ( İȓțȠıȚ ʌȑȞĲİ ) ĮĲȩȝȦȞ țĮȚ șĮ ĲȘȡȘșİȓ ĮȣıĲȘȡȐ ıİȚȡȐ ʌȡȠĲİȡĮȚȩĲȘĲĮȢ. ȈȣȞȠįȩȢ

30 ȆȠıȩ țĮĲȐ ȐĲȠȝȠ (€)

ǼʌȓıȘȝȠ įȑȚʌȞȠ ĲȘȞ ȆȑȝʌĲȘ 29/09/2011

ȈȣȝȝİĲȠȤȒ ıĲĮ (2) Lunch ȖİȪȝĮĲĮ

ȈȣȝȝİĲȠȤȒ ıĲȘȞ İțįȡȠȝȒ ĲȠȣ ȈĮȕȕȐĲȠȣ1/10/2011 30

ȈȪȞȠȜȠ (€)

ȆȁǾȇȍȂǾ Ǿ ʌȜȘȡȦȝȒ ȖȓȞİĲĮȚ ȝİ ĲȘȞ ȣʌȠȕȠȜȒ ĲȘȢ įȒȜȦıȘȢ ıȣȝȝİĲȠȤȒȢ Ƒ

ǼʌȚĲĮȖȒ ʌȡȠıȦʌȚțȒ ıĲȠ ȩȞȠȝĮ: ȉȈǹȂǿǻȅȊ ǼȊĭǾȂǿǹ –ǺǼǻȅȊȇǹȈ ȃǿȀȅȈ

Ȃİ ȠȞȠȝĮıĲȚțȒ țĮĲȐșİıȘ ıĲȘȞ ĲȡȐʌİȗĮ ǹīȇȅȉǿȀǾ ıĲȠȞ ĮȡȚșȝȩ ȜȠȖĮȡȚĮıȝȠȪ ǻȚțĮȚȠȪȤȠȢ : ȉȈǹȂǿǻȅȊ ǼȊĭǾȂǿǹ –ǺǼǻȅȊȇǹȈ ȃǿȀȅȈ Aȡ. ȜȠȖ.: 040 01 021 405 30

IBAN: GR14 0432 0450 0004 0010 2140 530

Ȃİ ȠȞȠȝĮıĲȚțȒ țĮĲȐșİıȘ ıĲȘȞ ĲȡȐʌİȗĮ EUROBANK ıĲȠȞ ĮȡȚșȝȩ ȜȠȖĮȡȚĮıȝȠȪ ǻȚțĮȚȠȪȤȠȢ : ȉȈǹȂǿǻȅȊ ǼȊĭǾȂǿǹ –ǺǼǻȅȊȇǹȈ ȃǿȀȅȈ Aȡ. ȜȠȖ.: 0026.0008.31.0102002522

IBAN: GR 9002600080000310102002522 Ƞ

( ȈĲȘȞ ĮȚĲȚȠȜȠȖȓĮ țĮĲȐșİıȘȢ șĮ ʌȡȑʌİȚ ȞĮ ĮȞĮĳȑȡİĲĮȚ Ș ȑȞįİȚȟȘ 7 ǼșȞȚțȩ ȈȣȞȑįȡȚȠ ȂİĲĮȜȜȚțȫȞ ȀĮĲĮıțİȣȫȞ ǺȅȁȅȈ țĮȚ ĲȠ ȩȞȠȝĮ ĲȠȣ ıȣȝȝİĲȑȤȠȞĲĮ). ȆĮȡĮțĮȜȠȪȝİ ıȘȝİȚȫıĲİ ȩĲȚ ȖȚĮ ĲȘȞ İʌȚȕİȕĮȓȦıȘ ĲȘȢ İȖȖȡĮĳȒȢ ıĮȢ İȓȞĮȚ ĮʌĮȡĮȓĲȘĲȘ Ș ĮʌȠıĲȠȜȒ ĲȠȣ țĮĲĮșİĲȘȡȓȠȣ ȝİ ĭĮȟ ıĲȠ 210 9945525 Ȓ ıĲȠ email.: info@metalkat.gr, țĮșȫȢ țĮȚ Ș įȒȜȦıȘ ıȣȝȝİĲȠȤȒȢ. ȈĲȠ ĳĮȟ țĮȚ ıĲȠ email șĮ ʌȡȑʌİȚ ȞĮ ĮȞĮĳȑȡİĲĮȚ Ƞ ĲȓĲȜȠȢ ĲȠȣ ȈȣȞİįȡȓȠȣ țĮȚ ĲȠ ȩȞȠȝĮ ĲȠȣ ıȣȝȝİĲȑȤȠȞĲĮ. ǻȚİȪșȣȞıȘ ĮʌȠıĲȠȜȒȢ: PREVIEW ADD ȉȈǹȂǿǻȅȊ ǼȊĭǾȂǿǹ - ǻǹǿǻǹȁȅȊ 23 ǾȁǿȅȊȆȅȁǾ 16341- ț.ǺİįȠȣȡȐȢ ȃȓțȠȢ ȆȜȘȡȠĳȠȡȓİȢ: Ȋʌİȣș. ǻȘȝ. ȈȤȑıİȦȞ ǻȚȠȡȖĮȞȦĲȒ. țĮ.ǺĮȜȝĮȞĲȫȞȘ ǽȦȒ - ȉȘȜ: 2109945593 -2109946150 ĭĮȟ: 2109945525 e-mal: info@metalkat.gr - info@previewadd.gr *ǹʌĮȡĮȓĲȘĲȘ ʌȡȠȨʌȩșİıȘ İȖȖȡĮĳȒȢ ĲȦȞ ȝİĲĮʌĲȣȤȚĮțȫȞ İȓȞĮȚ Ș ȣʌȠȕȠȜȒ ĮȞĲȚȖȡȐĳȠȣ ĲȘȢ ĳȠȚĲȘĲȚțȒȢ ĲȠȣȢ ĲĮȣĲȩĲȘĲĮȢ, ʌȐıȠ, ȝĮȗȓ ȝİ ĲȘȞ ĮʌȠıĲȠȜȒ ĲȠȣ įİȜĲȓȠȣ ıȣȝȝİĲȠȤȒȢ. ǹțȪȡȦıȘ ȈȣȝȝİĲȠȤȒȢ: ȉȠ įȚțĮȓȦȝĮ ıȣȝȝİĲȠȤȒȢ įİȞ İʌȚıĲȡȑĳİĲĮȚ . ȈȘȝ.: ȈȣıĲȒȞİĲĮȚ Ș ĮȞĮȖțĮȓĮ țĮȚ ȑȖțĮȚȡȘ țȡȐĲȘıȘ ıİ ȟİȞȠįȠȤİȓȠ ĲȘȢ ʌȩȜȘȢ ĲȘȢ İʌȚȜȠȖȒȢ ȑțĮıĲȠȣ (įȘȜȫȞȠȞĲĮȢ ȩĲȚ ʌȡȩțİȚĲĮȚ ȖȚĮ ĲȘ ıȣȝȝİĲȠȤȒ ıĲȠ ıȣȞȑįȡȚȠ) ʌȡȠȢ ĮʌȠĳȣȖȒ ĲĮȜĮȚʌȦȡȓĮȢ ȜȩȖȦ ʌĮȡȐȜȜȘȜȘȢ įȚȠȡȖȐȞȦıȘȢ țĮȚ ȐȜȜȠȣ ıȣȞİįȡȓȠȣ ıĲȘȞ ʌȩȜȘ. ǾȝİȡȠȝȘȞȓĮ:

ȊʌȠȖȡĮĳȒ:

Business News

Προκήρυξη μελέτης του ΥπΥΜε∆ι για το εθνικό μεταφορικό δίκτυο

Νέα μελέτη αποτύπωσης, αλλά και επικαιροποίησης της υφιστάμενης κατάστασης του εθνικού μεταφορικού δικτύου (οδικό, σιδηροδρομικό, θαλάσσιο, εναέριο και τερματικοί σταθμοί), προκήρυξε το υπουργείο Υποδομών. Η μελέτη, με προϋπολογισμό 120.000 ευρώ (πλην Φ.Π.Α.), θα συγχρηματοδοτηθεί από το Β’ Ταμείο Συνοχής κατά 75% και από εθνικούς πόρους κατά 25%, στο πλαίσιο της «Τεχνικής Βοήθειας του Ταμείου Συνοχής προγραμματικής περιόδου 2000-2006». Στόχευση του έργου αποτελεί η καταγραφή των διαθέσιμων στοιχείων και η επικαιροποίησή τους, ως προς την υφιστάμενη κατάσταση, για το σύνολο του εθνικού δικτύου υποδομών μεταφορών (οδικό δίκτυο, σιδηροδρομικό δίκτυο, λιμένες, αερολιμένες, κόμβοι συνδυασμένων μεταφορών), μαζί με τον εντοπισμό των ουσιωδών αποκλίσεων, ως προς τα θεσμοθετημένα διευρωπαϊκά δίκτυα, που θα συνοδεύεται με πρόταση ανασχεδιασμού του ελληνικού τμήματος των ΔΕΜ-Μ, προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι άμεσες ανάγκες διαβούλευσης και οριστικοποίησης του «Ευρωπαϊκού Σχεδίου Μεταφορών». Οι προτάσεις ανασχεδιασμού του δικτύου για προσθήκη / αφαίρεση τμημάτων δικτύων και κομβικών σημείων, αλλά και της κατάταξής τους στο βασικό (core network) ή το αναλυτικό (comprehensive network) δίκτυο πρέπει να αιτιολογούνται επαρκώς, ώστε να τεκμηριώνεται η σκοπιμότητα των παρεμβάσεων / τροποποιήσεων. Οι παραπάνω υπηρεσίες θα παρέχονται προς την «Ομάδα 12 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

Εργασίας για τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών» στο υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, ώστε να υπάρξει έγκαιρη ανταπόκριση των ελληνικών αρχών στις υποχρεώσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στο πλαίσιο της δραστηριότητας αυτής, η μελέτη θα πρέπει να καλύψει: • Την επισκόπηση των πολιτικών στον τομέα των μεταφορών στην Ελλάδα, με σαφή αναφορά και στις πολιτικές για την ανάπτυξη των Διευρωπαϊκών Δικτύων, σε βάθος 20ετίας (1990 – 2009), απ’ όπου άλλωστε ξεκινά και η «εντατικότερη» χρηματοδότηση των μεταφορικών υποδομών και με ευρωπαϊκά κεφάλαια. Στο διάστημα αυτό μεταβλήθηκαν, τόσο οι ευρωπαϊκές, όσο και οι εθνικές πολιτικές μεταφορών, αντικατοπτρίζοντας και τις μεταβατικές φάσεις στα ζητήματα της περιφερειακής πολιτικής, της αειφόρου ανάπτυξης, της προσπελασιμότητας και της προστασίας του περιβάλλοντος. • Την αποτίμηση των αποτελεσμάτων των πολιτικών αυτών μέσα από (ποσοτικά και ποιοτικά) δεδομένα και χαρακτηριστικά των δικτύων στις αντίστοιχες χρονικές περιόδους (1990-9 και 2000-9). • Τον εντοπισμό των ουσιωδών αποκλίσεων της τρέχουσας εικόνας, ως προς το προδιαγεγραμμένο / θεσμοθετημένο πλαίσιο του ελληνικού τμήματος των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών, καθώς και ως προς τις νεότερες εξελίξεις και δεδομένα αναφορικά με τις κοινοτικές πολιτικές για το διευρωπαϊκό σύστημα μεταφορών.

Business News

Σαρωτικές οι αλλαγές για τους μηχανικούς ∆ικηγόροι: Καταργούνται οι γεωγραφικοί περιορισμοί, διευρύνονται και τα όρια δράσης των δικηγορικών εταιρειών. Υπό προϋποθέσεις θα μπορούν να διαφημιστούν. Η ελάχιστη αμοιβή αντικαθίσταται από “νόμιμη αμοιβή” που θα μικραίνει όσο μεγαλώνει η αποτίμηση του κόστους της δίκης. Απελευθερώνεται η αμοιβή για ελέγχους τίτλων σε αγοραπωλησίες σύνταξη ιδιωτικών ή σχεδίων δημοσίων εγγράφων για δικαιοπραξίες, ενώ καταργούνται και οι προκαθορισμένες αμοιβές για εξώδικες εργασίες και πράξεις. Αυξάνονται τα πρόστιμα όσων δεν καταβάλλουν γραμμάτια προείσπραξης, που θα απειλούνται με χρηματική ποινή από 1.000 έως 20.000 ευρώ και με προσωρινή παύση 15 ημερών έως 6 μηνών.

Φόροι:

Ήρθε η ώρα του... Μνημονίου και για τις δύο απ’ τις μεγαλύτερες επαγγελματικές ομάδες της χώρας που βάσει όσων συμφώνησε η κυβέρνηση με την τρόικα …θα δουν κατοχυρωμένα δικαιώματά τους από της περίοδο του… Βενιζέλου να ανατρέπονται μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Για τους δικηγόρους παίρνουν τέλος οι γεωγραφικοί περιορισμοί και έτσι μπορούν να δικηγορούν οπουδήποτε στην επικράτεια, ενώ ανοίγει ο δρόμος για τις εταιρείες. Οι ελάχιστες αμοιβές αλλάζουν και γίνονται … “νόμιμες αμοιβές” και “ποσό αναφοράς”. Για τους μηχανικούς παίρνει τέλος η κατώτατη αμοιβή και έρχεται η “τιμή αναφοράς”.

Από την 1η Ιανουαρίου 2011 οι δικηγόροι πρέπει να εκδίδουν απόδειξη με την ολοκλήρωση της παροχής των υπηρεσιών τους και όχι με την πληρωμή των αμοιβών τους. Όλα τα φορολογικά στοιχεία αξίας άνω των 1.500 ευρώ θα εξοφλούνται αποκλειστικά μέσω τραπεζών, με χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες και με επιταγές. Όταν εκδίδονται τα γραμμάτια προείσπραξης από τους δικηγορικούς συλλόγους, δεν απαιτείται η εξόφληση των ποσών μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με επιταγή. Στις περιπτώσεις που η αμοιβή του δικηγόρου υπερβαίνει την ελάχιστη και το υπερβάλλον ποσό είναι 3.000 ευρώ και άνω, η εξόφληση του επιπλέον ποσού από τον λήπτη της απόδειξης γίνεται μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με επιταγή.

Μηχανικοί: Η κατώτατη αμοιβή καταργείται για όλα τα ιδιωτικά και δημόσια έργα και θεσμοθετείται η ελεύθερη διαπραγμάτευση του πολίτη με τον μηχανικό. Θεσπίζεται “τιμή αναφοράς” βάσει της οποίας θα υπολογίζονται οι ασφαλιστικές κρατήσεις και οι εισφορές υπέρ Ταμείων, Επιμελητηρίων, φορέων. Η αμοιβή θα πρέπει να κατατίθεται σε συγκεκριμένο τραπεζικό λογαριασμό.

τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 13

Νο 105 στην κάρτα υλικών

Business News

Ελπίδες ανάκαμψης από τις επεκτάσεις του μετρό Ξεχωρίζει η γραμμή 4, που θα συνδέει το Γαλάτσι με τον Ευαγγελισμό Ελπίδες για αναζωογόνηση της ζήτησης στην αγορά κατοικίας μιας σειράς περιοχών γεννούν οι κινήσεις του υπουργείου Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων για την επιτάχυνση των εργασιών του μετρό και την ολοκλήρωση του σχεδιασμού των επεκτάσεών του. Αρχής γενομένης από τον επόμενο μήνα, αναμένεται να παραδοθεί ο σταθμός της Αγίας Παρασκευής, ενώ προς τις εορτές του Πάσχα εκτιμάται ότι θα δοθούν σε λειτουργία και οι σταθμοί στο Περιστέρι (Ευ-

16 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

αγγελίστρια και Ανθούπολη). Αντίστοιχα, για τη γραμμή 4, η οποία θα προσθέτει νέους σταθμούς σε διάφορα σημεία του λεκανοπεδίου, προκύπτει νέα χάραξη. Συγκεκριμένα, η γραμμή που θα ξεκινά από το Αλσος Βεΐκου στο Γαλάτσι και θα καταλήγει στον Ευαγγελισμό εξυπηρετώντας και την Κυψέλη, προβλέπονται τρεις πρόσθετες επεκτάσεις, η μία προς τον Βύρωνα, τον Υμηττό και τα όρια της Ηλιούπολης, η άλλη προς τον Περισσό (από το Αλσος

Business News

Βεΐκου) και μία τρίτη που θα κινείται προς το Μαρούσι, τη Λυκόβρυση και την εθνική οδό. Το συνολικό μήκος της γραμμής θα είναι 33 χιλιόμετρα, περιλαμβάνοντας 29 σταθμούς, με το αρχικό κόστος κατασκευής να προϋπολογίζεται σε 3,3 δισ. ευρώ. Αξιο αναφοράς είναι και το ότι το συγκεκριμένο μετρό θα χρησιμοποιεί συρμούς που δεν θα απαιτούν οδηγό. Σχετικά με τη χρηματοδότηση, θα υπάρξει συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (χρηματοδοτεί το 50%) και για την πρώτη φάση από το Αλσος Βεΐκου μέχρι τον Ευαγγελισμό το κόστος εκτιμάται στο 1 δισ. ευρώ. Τα υπόλοιπα χρήματα για την κατασκευή θα αναζητηθούν από το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ενίσχυση προσπελασιμότητας». Ωστόσο, όσον αφορά την επέκταση του μετρό προς τον Πειραιά, η υφιστάμενη προσφυγή και ο σχετικός εν εξελίξει διάλογος με την Ευρωπαϊκή Ενωση έχουν καταστήσει την τύχη του έργου αντικείμενο δικαστικής απόφασης. Όπως εύλογα αντιλαμβάνεται κανείς, τα σχέδια για τη γραμμή 4 είναι αυτά που παρουσιάζουν και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την αγορά κατοικίας, η οποία στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα δεν θα μπορούσε, ούτως ή άλλως, να κεφαλαιοποιήσει την έλευση του μετρό. Όσον αφορά τις περιοχές όπου θα λειτουργήσουν οι σταθμοί τους προσεχείς μήνες, οι όποιες υπεραξίες προκύπτουν, έχουν ήδη προεξοφληθεί από την αγορά. Επομένως, το ενδιαφέρον των κατασκευαστών θα στραφεί πλέον στις περιοχές που θα εξυπηρετούνται από τη γραμμή 4 και τις επεκτάσεις της, με τις επενδύσεις στην αγορά οικοπέδων να πληθαίνουν, μόλις ξεκινήσει η διαγωνιστική διαδικασία κι ακόμα περισσότερο μόλις ανατεθεί το έργο. Είναι χαρακτηριστικό ότι κανένα άλλο δημόσιο έργο δεν είχε μεγαλύτερο αντίκτυπο στις τιμές των ακινήτων απ’ ό,τι το μετρό, πλην ίσως της Αττικής Οδού, στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας. Σύμφωνα με τους φορείς της αγοράς, σε κάθε περιοχή απ’ όπου πέρασε το μετρό, οι αξίες των ακινήτων και δη των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 20% έως 30% κατά μέσον όρο. Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπέρασαν και το 30%, ανάλογα πάντα με την απόσταση της κατοικίας από τον σταθμό. Ασφαλώς, η αύξηση δεν έγινε εν μια νυκτί, καθώς ξεκίνησε από την περίοδο της έναρξης των έργων και ολοκληρώθηκε μόλις λειτούργησαν οι πρώτοι σταθμοί. Σε κάθε περίπτωση, οι περιοχές που εξυπηρετούνται από μετρό και δευτερευόντως από το τραμ βρίσκονται στην κορυφή του ενδιαφέροντος των υποψήφιων αγοραστών, λόγω της ευκολίας πρόσβασης που απολαμβάνουν. Ο παράγοντας της εύκολης μετάβασης από και προς την κατοικία έχει εξε-

λιχθεί πλέον σε μείζον κριτήριο για την επιλογή ή μη μιας κατοικίας, σε συνδυασμό βέβαια και με το κόστος απόκτησής της. Ασφαλώς, καμία σχετική συζήτηση δεν μπορεί να γίνει με τα σημερινά δεδομένα της κρίσης, καθώς η υπερπροσφορά νεόδμητων κατοικιών παραμένει υψηλότατη, μιας και τα απούλητα σπίτια υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τις 120.000 σε πανελλαδικό επίπεδο. Ταυτόχρονα, η ζήτηση είναι πολύ χαμηλή και εστιάζεται κυρίως σε προσιτές οικονομικά μεταχειρισμένες κατοικίες, παλιότερης κατασκευής (συνήθως άνω των 20 ετών) και με κόστος ακόμα και κάτω από 150.000 ευρώ. Αιτία είναι αφενός η αρνητική συγκυρία, αφετέρου η εικόνα που επικρατεί στην αγορά στεγαστικής πίστης, καθώς οι τράπεζες εγκρίνουν περίπου 2 - 3 αιτήσεις δανείων για κάθε 10 που υποβάλλονται, ενώ δεν χρηματοδοτούν σε καμία περίπτωση περισσότερο από το 70% της συνολικής αξίας τού προς απόκτηση ακινήτου. Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, το υπόλοιπο 30% θα πρέπει να καλυφθεί από τον αγοραστή με άλλο τρόπο (π.χ. καταναλωτικό δάνειο ή ίδιους πόρους), γεγονός που οδηγεί πολλούς ενδιαφερόμενους στη ματαίωση των σχεδίων τους.

τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 17

Business News

Το μεγάλο παιχνίδι των αγωγών φυσικού αερίου Πώς εμπλέκεται η Ελλάδα στη διεθνή σκακιέρα Η πεντάδα του Νότιου Αξονα- Ποιος θα προλάβει; Στη Βιέννη, στη Σόφια και στην Αθήνα ξεκίνησε στις αρχές του 21ου αιώνα να γράφεται η ιστορία ενός σύγχρονου πολέμου χωρίς όπλα, αλλά με πυρομαχικά που είναι πιο ισχυρά από τα κανόνια: τους αγωγούς φυσικού αερίου και το ίδιο το φυσικό αέριο που εισρέει σε αυτούς. Στόχος αυτής της «πολεμικής» αναμέτρησης είναι η απόκτηση των μεγάλων αποθεμάτων φυσικού αερίου που υπάρχουν γύρω από την Κασπία, και συγκεκριμένα στο Αζερμπαϊτζάν, στο Ιράκ, στο Ιράν, στο Τουρκμενιστάν, μαζί με τη Ρωσία, και η μεταφορά τους στη μεγάλη δυτικοευρωπαϊκή αγορά. Τα αποθέματα αυτά είναι που θα κινήσουν τις οικονομίες των κρατών-μελών της ΕΕ, και της Ελλάδας φυσικά, με φθηνή ενέργεια και θα αποτελέσουν τη βάση για έξοδο από τη βαθιά οικονομική ύφεση. Μιλάμε αθροιστικά για τέσσερις αγωγούς, οι οποίοι, με πέμπτο τον South Stream, συνθέτουν τον αποκαλούμενο Νότιο Αξονα Φυσικού Αερίου. Οι τέσσερις αγωγοί αυτοί είναι σφόδρα ανταγωνιστικοί του South Stream, αφού το διαθέσιμο αέριο δεν μπορεί να στηρίξει τη βιωσιμότητά τους. Εκτός από τον Νabucco και τον «δικό μας» ΙΤGΙ που έχει χαράξει τη διαδρομή Τουρκία- Ελλάδα- Ιταλία, υπάρχουν και άλλοι δύο που ανταγωνίζονται τους Ρώσους: ο ΤransΑdriatic Ρipeline (ΤΑΡ) που προωθείται από ελβετονορβηγική κοινοπραξία, με απώτερο στόχο τη μεταφορά ιρανικού αερίου, και ο White Stream που προωθείται από αμερικανικές εταιρείες και φιλοδοξεί να μεταφέρει και αυτός αζερικό αέριο υποθαλασσίως στην Ουκρανία μέσω Γεωργίας και από εκεί στην Κεντρική Ευρώπη. Η ΕΕ στηρίζει τον Νabucco, όπως και τον ελληνοϊταλικό αγωγό ΙΤGΙ, στο πλαίσιο της πολιτικής διαφοροποίησης των πηγών με τη στήριξη και των ΗΠΑ, που δεν βλέπουν με καλό μάτι τον South Stream και την ηγετική παρουσία της Gazprom στην ευρωπαϊκή αγορά. Οι Ρώσοι ανησυχούν βλέποντας ότι η ΕΕ και οι ΗΠΑ έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους και μέσω μιας σειράς διεθνών συνόδων (σε Σόφια και Πράγα πολύ πρόσφατα) πι18 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

Business News

έζουν την Τουρκία για να «τα βρει» με το Αζερμπαϊτζάν προκειμένου να ξεμπλοκάρουν οι αγωγοί Νabucco και ΤGΙ. Αμφότεροι οι αγωγοί θα πρέπει να εξασφαλίσουν φυσικό αέριο από την Κασπία, κατ΄ αρχάς από το Αζερμπαϊτζάν, που φαίνεται ευκολότερο τα επόμενα χρόνια. Εδώ όμως εμπλέκεται ο «ρυθμιστικός παράγων Αγκυρα»: οι Τούρκοι εμμένουν να αγοράσουν περίπου τη μισή ποσότητα αζερικού αερίου και να τη διαθέσουν κατά το δοκούν. Οσον αφορά την υπόλοιπη, επιτρέπουν να διέλθει transit. Οι Αζέροι διαφωνούν ριζικά και θέλουν την Τουρκία απλή χώρα διέλευσης, γι΄ αυτό ακριβώς και η εμπλοκή στους δύο αγωγούς. Οι Τούρκοι ζητούν να παρακρατούν για τις δικές τους ανάγκες 8 δισ. κ.μ. αζερικού αερίου τον χρόνο, αλλά οι Αζέροι δεν δέχονται να τους δίνουν πάνω από 4 δισ. κ.μ. Ποιος μπορεί να πιέσει ώστε να δοθεί λύση; Μα φυσικά οι ΗΠΑ, παραδοσιακός σύμμαχος των Τούρκων. Γι΄ αυτό και τους τελευταίους μήνες, αρχής γενομένης από την επίσκεψη του Μπαράκ Ομπάμα στην Τουρκία, η Δύση πιέζει την κυβέρνηση Ερντογάν να «λογικευτεί», χωρίς αποτέλεσμα μέχρι στιγμής. Είχε δίκιο ο Σαρλ ντε Γκωλ που έλεγε ότι «όποιος ελέγχει την ενέργεια, ελέγχει και τη διπλωματία». Η Μεγάλη Σκακιέρα περιμένει τον σπουδαίο παίκτη που θα κάνει ρουά και ματ. Ποιος θα είναι;

Μελέτη για αγωγό φυσικού αερίου Προκαταρκτική μελέτη για τη δημιουργία του αγωγού φυσικού αερίου Trans Adriatic Pipeline -συνολικού μήκους 520 χιλιομέτρων- που θα ξεκινά από τη Θεσσαλονίκη, θα περνά από τη Δυτική Μακεδονία και μέσω της Αλβανίας θα καταλήγει στα παράλια της Αδριατικής διενεργεί η κοινοπραξία TAP που υποστηρίζεται από τους μετόχους Statoil (Νορβηγία), EGL (Ελβετία) και Ε.ΟΝ Ruhrgas (Γερμανία). Ο αγωγός θα μεταφέρει το αέριο από την περιοχή της Κασπίας προς την Ευρώπη μέσω της Ελλάδας, της Αλβανίας και της Ιταλίας. Οι μελετητές ξεκίνησαν επαφές με τοπικούς φορείς προκειμένου να συγκεντρώσουν στοιχεία για τα έργα υποδομών που βρίσκονται σε εξέλιξη σε κάθε περιοχή, τις γεωλογικές της ιδιαιτερότητες, τους αρχαιολογικούς χώρους, τους αναδασμούς και τις επεκτάσεις πόλεων. Σύμφωνα με τον πολιτικό μηχανικό της Νομαρχίας Καστοριάς, Στ. Κοτσάκο: «Μέχρι στιγμής σενάρια για τη διαδρομή του αγωγού είναι δύο. Το πρώτο προβλέπει τη

χάραξή του από τη Θεσσαλονίκη μέσω της Πέλλας, της Φλώρινας, της Καστοριάς και της Διποταμίας Καστοριάς, ενός χωριού που βρίσκεται στα σύνορα με την Αλβανία. Το δεύτερο σενάριο προβλέπει μια χάραξη παράλληλη σχεδόν με την Εγνατία Οδό, μέσω δηλαδή της Βέροιας, της Κοζάνης, της Σιάτιστας, της Καστοριάς και της Διποταμίας. Αφού γνωμοδοτήσουν οι εμπλεκόμενοι φορείς, μέσα στο επόμενο τρίμηνο θα προταθεί η λύση που θα έχει τις λιγότερες κοινωνικές, περιβαλλοντικές και πολιτιστικές επιπτώσεις. Η δυναμικότητα του αγωγού θα είναι δέκα δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα τον χρόνο, ποσό που εκτιμάται ότι θα παρέχει επαρκή ενέργεια σε 3.000.000 νοικοκυριά. Παράλληλα υπάρχει η δυνατότητα επέκτασης της δυναμικότητας του αγωγού στα είκοσι δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα τον χρόνο. Προβλέπονται, τέλος, δύο σταθμοί συμπίεσης φυσικού αερίου, ο ένας κοντά στη Θεσσαλονίκη και ο άλλος στις ακτές της Αλβανίας».

τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 19

Business News

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ-ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ: Ποιες περιοχές είναι χρυσωρυχείο Η χώρα οφείλει να διαμορφώσει μία συγκροτημένη πολιτική αναζήτησης και εκμετάλλευσης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στις ελληνικές θάλασσες. Mία τέτοια πολιτική οφείλει να περιέχει τις αναγκαίες προκα-ταρτικές δράσεις οριοθέτησης των θαλάσσιων αποκλειστικών οικονομικών ζωνών Mετά από καθυστερήσεις δέκα ετών και ιστορίες απύθμενης άγνοιας και αλληλοσυγκρουόμενων συμφερόντων, με πολιτικές ηγεσίες να αδιαφορούν ή να μη αντιλαμβάνονται το μέγεθος του προβλήματος, ανακοινώθηκε από το YΠEKA το αυτονόητο. H σύσταση φορέα του Δημοσίου για τη μελέτη και τη διενέργεια διεθνών διαγωνισμών παραχώρησης δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Mία ανακοίνωση της οποίας προηγήθηκε ένα παρασκήνιο αντικρουόμενων απόψεων και διαβουλεύσεων μεταξύ σχετικών και ασχέτων συμβούλων που ενδημούν στο YΠEKA και στο YΠEΞ και συμβουλεύουν τις αντίστοιχες πολιτικές ηγεσίες.

Mία ανακοίνωση που δεν εγγυάται και την υλοποίηση του στόχου που τέθηκε, καθώς όπως όλοι όσοι ασχολούνται με τα θέματα αυτά γνωρίζουν «ο διάβολος κρύβεται μέσα στη λεπτομέρεια και την αδιαφάνεια».

Κοιτάσματα Tο θέμα για τους αναγνώστες της «H» δεν είναι νέο, αφού είχε παρουσιασθεί τα Xριστούγεννα του 2004(!) με αφορμή την ανακάλυψη κοιτασμάτων 50 τρισ. ft3 φυσικού αερίου στα ανοικτά του δέλτα του Nείλου σε βάθη 1.000 m. H περίπτωση της Aιγύπτου είχε οδηγήσει στο εύλογο ερώτημα για το δυναμικό των γεωλογικών σχηματισμών της Mεσογείου και κατ’ επέκταση στις πιθανότητες ύπαρξης αντίστοιχων κοιτασμάτων στις ελληνικές θάλασσες. Mία καταρχήν απάντηση στηρίχθηκε στη μελέτη με τίτλο «World Conventional Crude Oil and Natural Gas: Identified Reserves, Undiscovered Resources and Futures» της Γεωλογικής Eπιθεώρησης των HΠA (USGS) που δημοσιεύθηκε το 1998 και αφορούσε στις εκτιμήσεις αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου παγκοσμίως.

Πετρέλαιο-φυσικό αέριο: Ποιες περιοχές είναι χρυσωρυχείο Oι εκτιμήσεις στηρίζονται στα αποτελέσματα τεσσάρων παγκοσμίων συνεδρίων που πραγματοποιήθηκαν για τον σκο-

20 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

Business News

πό αυτό και αναφέρονται σε αποθέματα (futures) που ορίζονται ως το άθροισμα των εκτιμώμενων αναγνωρισμένων αποθεμάτων και της τιμής που έχει αποδοθεί σε αυτά που δεν έχουν ανακαλυφθεί. Oι εμφανιζόμενες εκτιμήσεις αξιολογούνται ως χαμηλές και υψηλές, και σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης η πραγματική τιμή των αποθεμάτων στην εξεταζόμενη περιοχή έχει 90% πιθανότητα να ευρίσκεται ανάμεσα στη χαμηλή και στην υψηλή τιμή. Oι εκτιμήσεις δεν προσδιορίζουν ούτε την ακριβή θέση ούτε την ποιότητα των κοιτασμάτων, όμως παρ’ όλα αυτά αποτελούν χρήσιμη αφετηρία έρευνας.

Μελέτη Mε βάση τη μελέτη αυτή οι ελληνικές θάλασσες ταξινομούνται σε δύο περιοχές. H μία με τον κωδικό 4039 καλύπτει τις περιοχές της Aδριατικής και του Iονίου μέχρι περίπου τις ακτές της B. Aφρικής. H δεύτερη, με τον κωδικό 4038, καλύπτει τις περιοχές του Aιγαίου και του Λιβυκού Πελάγους και επεκτείνεται ανατολικά μέχρι τις δυτικές ακτές της Kύπρου, ενώ νότια προσεγγίζει τη θαλάσσια περιοχή της Aιγύπτου. Mε βάση τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις τα προσδοκώμενα αποθέματα στη λεκάνη 4039, με πιθανότητα 90%, κυμαίνονται μεταξύ 0,1 - 1,0 δισ. βαρ. πετρελαίου και από 6 έως 60 τρισ. κυβ. πόδια (Tcf) φυσικό αέριο. Aκόμη περισσότερο ενδιαφέρουσες είναι οι εκτιμήσεις για τη λεκάνη 4038, όπου τα αντίστοιχα αποθέματα, με πιθανότητα 90%, κυμαίνονται μεταξύ 1 έως 10 δισ. βαρέλια πετρελαίου και από 120 έως 600 Tcf φυσικού αερίου. Kαθώς οι ποσότητες αυτές είναι ιδιαίτερα σημαντικές για να αγνοηθούν, μία επιπλέον σύγκριση της αξιοπιστίας των προβλέψεων της μελέτης με άλλες περιοχές όπου υπάρχουν αντίστοιχες προβλέψεις, για κοιτάσματα που όμως ευρίσκονται πλέον στη φάση της εμπορικής εκμετάλλευσης, είναι διαφωτιστική. Έτσι, σε ό,τι αφορά τις εκτιμήσεις για τα μελλοντικά αποθέματα πετρελαίου στην ευρύτερη περιοχή του Aιγαίου, αντίστοιχες παραδοχές υπάρχουν για τις περιοχές της B. Θάλασσας και της B. Kασπίας, ενώ υπερβαίνουν τις εκτιμήσεις για τα αντίστοιχα αποθέματα των κοιτασμάτων της N. Kασπίας. Tέλος, θα πρέπει να παρατηρηθεί ότι τόσο για το πετρέλαιο όσο και για το φυσικό αέριο η περιοχή 4038 έχει καλύτερα χαρακτηριστικά από αυτά της 5021, στην οποία πραγματοποιούνται οι επιτυχείς υπεράκτιες γεωτρήσεις της Aιγύπτου. Tο 2004 η περίπτωση της ανακάλυψης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων δεν στάθηκε ικανή να «ευαισθητοποιήσει» τις αντίστοιχες πολιτικές ηγεσίες ακόμη κι όταν η προοπτική ανακάλυψης και εκμετάλλευσης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στις υπεράκτιες περιοχές της Kύπρου έγινε ορατή.

Αναζήτηση Για άλλη μία φορά, συνοψίζοντας και λαμβάνοντας υπόψη τις τάσεις εκμετάλλευσης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων σε μεγάλα θαλάσσια βάθη και την πορεία των τεχνολογικών εξελίξεων στον τομέα αυτό, υποστηρίζω ότι η χώρα οφείλει να διαμορφώσει μία συγκροτημένη πολιτική αναζήτησης και εκμετάλλευσης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στις ελληνικές θάλασσες. Mία τέτοια πολιτική οφείλει να περιέχει τις αναγκαίες προκαταρτικές δράσεις οριοθέτησης των θαλάσσιων αποκλειστικών οικονομικών ζωνών, τη διαμόρφωση των αναγκαίων επιμέρους πολιτικών και τη χρηματοδότηση ερευνητικών δραστηριοτήτων στα αντίστοιχα πανεπιστημιακά τμήματα και ερευνητικά κέντρα. Iδιαίτερα για το θέμα ορισμού της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης η χώρα οφείλει να προχωρήσει ακολουθώντας τον ορισμό όπως αυτός προκύπτει από το Διεθνές Δίκαιο της θάλασσας, ακριβώς όπως κάνουν και όλοι οι γείτονες μας στον Eύξεινο Πόντο, στην Aδριατική και στη Mεσόγειο. Eχω υποστηρίξει από το 2004 τη σημασία που είχε και έχει για την εθνική οικονομία η οικονομική αξιοποίηση του νησιωτικού συμπλέγματος του Aιγαίου και ιδιαίτερα του συμπλέγματος των βραχονησίδων, σημασία που αυξάνεται με την προοπτική ανάπτυξης υπεράκτιων πάρκων αιολικής και ηλιακής ενέργειας επάνω σε αυτές. H χώρα εξαιτίας της εγκληματικής αμέλειας, της ολιγωρίας και της άγνοιας που επιδείχθηκε μέχρι τώρα στον τομέα αυτό υστερεί σε υποδομές και τεχνογνωσία, και αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας η ενθάρρυνση της μεταφοράς σε αυτή της αναγκαίας τεχνογνωσίας και η παραγωγή του αντίστοιχου ελληνικού επιστημονικού δυναμικού.

Μεταβολή H απόφαση για τη σύσταση του φορέα από το YΠEKA ευρίσκεται προς την ορθή κατεύθυνση, αν δεν αποτελεί άλλοθι για μία ακόμη μακρά περίοδο απραξίας, Aν αυτό δεν συμβαίνει επείγει να γίνει κατανοητό ότι τα δεδομένα αλλάζουν με γοργούς ρυθμούς και έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταβολή των γεωπολιτικών ενεργειακών προτεραιοτήτων, ιδιαίτερα στην περιοχή μας. Eίναι καιρός τα θέματα της ενεργειακής πολιτικής, ιδιαίτερα αυτά που συνδέονται με τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα της χώρας, που επιδρούν στις αποφάσεις που σχετίζονται με τα μεγάλα εθνικά μας θέματα, που συναρτώνται με την εθνική μας ακεραιτότητα και κυριαρχία να αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης και εθνικής συναίνεσης. Eίναι καιρός να γίνει κατανοητό ότι σε αυτή τη θέση του πλανήτη είναι αδύνατο να ασκηθεί επιτυχής εξωτερική πολιτική χωρίς συγκροτημένη ενεργειακή πολιτική. τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 21

Business News

H «αφρόκρεμα» των «πράσινων» επιχειρήσεων Η περιβαλλοντική κρίση επιβάλλει στις μεγάλες επιχειρήσεις τον σχεδιασμό «πράσινων» στρατηγικών. Το να είναι οι σύγχρονες επιχειρήσεις φιλικές στο περιβάλλον είναι ζήτημα των μάνατζερ και του προσωπικού, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που έγινε σε 200 εταιρείες σε παγκόσμιο επίπεδο. Η έρευνα αφορούσε σε πρακτικές εξοικονόμησης ενέργειας που υιοθετούν διάφορες επιχειρήσεις και οι οποίες καθιστούν το ενεργειακό αποτύπωμά τους εξαιρετικά φιλικό προς το περιβάλλον. Η σχετική λίστα συρρικνώθηκε σε σχέση με την προηγούμενη και περιλαμβάνει περίπου 15 εταιρείες. Η Mountain Equipment, η ΙΚΕΑ του Καναδά, η WalMart και η Home Depot βρίσκονται στη λίστα όπως επίσης και οι H-E-B, Lush, Marks & Spencer, Alliance Boots, Monsoon (ΗΠΑ) καθώς επίσης και η Τesco, αλυσίδα σούπερ-μάρκετ στη Βρετανία. Η λίστα ολοκληρώνεται με την Musgrave Group στην Ιρλανδία, τις Moonprix και Carrefour στη Γαλλία, την Aeon στην Ιαπωνία και την Woolworths στην Αυστραλία.

22 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

Χρησιμοποιώντας ηλιακές κυψέλες και γεωθερμική ενέργεια για τις ανάγκες τους, δημιουργώντας παράλληλα θέσεις «πρέσβεων περιβάλλοντος», πολλές από αυτές τις εταιρείες εμπλέκουν σε μεγάλο βαθμό το προσωπικό τους σε σχετικές δράσεις και πρωτοβουλίες. «Πρέπει να υπάρχει υψηλός βαθμός δέσμευσης και πάθος από τον πρόεδρο και τα ανώτερα διευθυντικά στελέχη για να είναι ολοκληρωμένες τέτοιες πρακτικές», σχολιάζει ο Wendy Evans, καθηγητής σε Σχολή Διοίκησης και Επιχειρήσεων του Τορόντο, στον Καναδά. «Από τη στιγμή που η εμπλοκή της διοίκησης είναι τέτοιου μεγέθους, μπορείς να σχεδιάζεις ένα ουσιαστικό, μακρόπνοο επιχειρηματικό σχέδιο και να κερδίσεις περισσότερους πελάτες που είναι περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένοι». Σύμφωνα με την έρευνα, αρκετές από τις «πράσινες» επιχειρήσεις που βρίσκονταν στη λίστα προσλάμβαναν εξωτερικούς συμβούλους περιβαλλοντικής στρατηγικής. Με τις κατάλληλες κατευθύνσεις, το προσωπικό ενέτασσε στην εργασία του στόχους που σχετίζονταν με το ενεργειακό αποτύπωμα του κάθε project και οι εξωτερικοί σύμβουλοι ήταν υπεύθυνοι να ελέγχουν την σχετική πρόοδο. Τα κυριότερα σημεία που απασχολούν, τέλος, την περιβαλλοντική πολιτική των εταιρειών σχετίζονται με τους ενεργειακούς πόρους και τη διαχείριση απορριμμάτων ενώ το 80% των επιχειρήσεων φροντίζει για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, τις μεταφορές καθώς και τη διαχείριση νερού.

Για τον προσανατολισμό ενός φωτοβολταϊκού πίνακα προς τον ήλιο χρησιμοποιείται η συσκευή Ηλιοστάτης (solar tracker). Για φωτοβολταϊκά σύστημα που είναι διασυνδεόμενο στο δίκτυο ηλεκτροδοτικής συνήθως η χρήση τέτοιας συσκευής είναι απαραίτητη για την αύξηση της παραγωγής τις απογευματινές ώρες όπου παρατηρείται αυξημένη κατανάλωση ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Το κόστος των συσκευών παρακολούθησης της τροχιάς του ηλίου (ηλιοστάτες) είναι μικρό σε σύγκριση με το κόστος των φωτοβολταϊκών γεγονός που κάνει ελκυστική την επιλογή τους για την αύξηση της απόδοσης των φωτοβολταϊκών συστημάτων. Οι συσκευές αυτές χρειάζονται κατά κανόνα συντήρηση σε ετήσια βάση (π.χ. λίπανση) και ενδεχομένως χειροκίνητη ρύθμιση του προσανατολισμού τους ανά εποχή. Ανάλογα με το μηχανισμό στήριξης και κίνησης τους διακρίνονται σε εκείνα του 1 άξονα και εκείνα των 2 αξόνων. Στο επόμενο τεύχος μεγάλο και εκτενές αφιέρωμα.

τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 23

Business News

Φωτοβολταϊκό Πάρκο με ∆ιαξονικούς Ηλιοστάτες ισχύος 1 MWp στο Κιλκίς Ολοκληρώθηκε το μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό πάρκο στην Ελλάδα με διαξονικούς ηλιοστάτες, ονομαστικής ισχύος 1MWp, στο Δήμο Δοϊράνης του Νομού Κιλκίς. Η φωτοβολταϊκή εγκατάσταση θα παράγει ετησίως περίπου 1.700 MWh ηλεκτρικής ενέργειας αποτρέποντας παράλληλα την εκπομπή περίπου 1.190 τόνων διοξειδίου του άνθρακα. Το φωτοβολταϊκό σύστημα αποτελείται από 4.510 φωτοβολταϊκά πλαίσια πολυκρυσταλλικού πυριτίου, της εταιρείας REC, 82 μετατροπείς Sunny Mini Central 8000TL καθώς και 82 μετατροπείς Sunny Boy 5000TL της SMA. Για τη στήριξη της εγκατάστασης χρησιμοποιήθηκαν 82 διαξονικοί ηλιοστάτες Mecasolar MS-2-Tracker. Αξίζει να σημειωθεί οτι η Mecasolar αποτελεί μια εταιρεία καταξιωμένη στο χώρο κατασκευής στηριγμάτων φωτοβολταικών πλαισίων, παράδειγμα των οποίων εικονίζεται δεξιά:

24 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

Business News

Οικονομικός σχεδιασμός μεταλλικών βάσεων φωτοβολταϊκών στοιχείων με τον Ευρωκώδικα 3, αξιοποιώντας την υποβοηθούμενη από πειράματα διαδικασία σχεδιασμού 1 Εργαστήριο Ανάλυσης και Σχεδιασμού Κατασκευών, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, e-mail: emistaki@uth.gr

Ευριπίδης Μυστακίδης1, Αναπλ. Καθηγητής Π.Θ. Αθανάσιος Μιχαηλίδης2, Καθηγητής Α.Π.Θ. Κωνσταντίνος Τζάρος1, ∆άφνη Παντούσα1, Πολ. Μηχανικοί Π.Θ. Μιχάλης Μαλικουτσάκης2, Μηχ. Μηχανικός Α.Π.Θ.

2 Εργαστήριο Στοιχείων Μηχανών και Μηχανολογικού Σχεδιασμού, Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης e-mail: amih@auth.gr

1. Γενικά Τα φωτοβολταϊκά συστήματα είναι διατάξεις που χρησιμοποιούνται για να παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα από την ηλιακή ακτινοβολία. Θεωρούνται ιδανικά συστήματα ενεργειακής μετατροπής καθώς εκμεταλλεύονται ένα ανεξάντλητο ενεργειακό πόρο του πλανήτη μας ενώ παράλληλα η τεχνολογία που χρησιμοποιούν είναι φιλική προς το περιβάλλον. Επιπλέον τα φωτοβολταϊκά είναι μικρά και ευέλικτα συστήματα που έχουν μεγάλο εύρος εφαρμογής. Η στήριξη των φωτοβολταϊκών συστημάτων στο έδαφος γίνεται με ειδικές βάσεις, τους ηλιοστάτες. Για τη κατασκευή των ηλιοστατών μπορούν να χρησιμοποιηθούν τυποποιημένες διατομές. Ωστόσο, έχει αποδειχτεί ότι η χρήση των διατομών αυτών συνήθως καταλήγει σε οικονομικά ασύμφορες λύσεις. Για το λόγο αυτό, οι κατασκευαστές συνήθως καταφεύγουν σε ειδικές διατομές, συνήθως από λεπτότοιχα χαλύβδινα στοιχεία ψυχρής διαμόρφωσης που εμφανίζουν ποικιλία σχημάτων (απλές ή σύνθετες, συγκολλητές ή κοχλιωτές, κλπ). Σε πολ-

λές περιπτώσεις μάλιστα χρησιμοποιούνται ειδικοί χάλυβες που χαρακτηρίζονται από πολύ υψηλές τιμές της τάσης διαρροής. Ο στατικός σχεδιασμός των ηλιοστατών που κατασκευάζονται από τις διατομές αυτές βασίζεται στις κανονιστικές διατάξεις του Μέρους 1.3 του Ευρωκώδικα 3 [1]. Παρόλα αυτά, είναι γνωστό ότι πολλές από τις διατάξεις του κανονισμού αυτού είναι συντηρητικές. Το γεγονός αυτό αναγνωρίζεται από το ίδιο το κανονιστικό κείμενο, όπου επισημαίνεται ότι ο σχεδιασμός των μελών από λεπτότοιχες διατομές ψυχρής διαμόρφωσης, που στηρίζεται στις συμβατικές διαδικασίες υπολογισμού, είναι συντηρητικός και μπορεί να οδηγήσει σε μη-οικονομικές λύσεις. Για τον λόγο αυτό, και προκειμένου να βρεθούν οικονομικά συμφέρουσες λύσεις για βιομηχανικές κατασκευές πολλαπλής εφαρμογής, προτείνεται η ενεργοποίηση της υποβοηθούμενης από πειράματα διαδικασίας σχεδιασμού. Η διαδικασία αυτή έχει το πλεονέκτημα ότι μπορεί επίσης να καλύψει κανονιστικά και περιπτώσεις που δεν εμπίπτουν στις συμβατικές διατάξεις σχεδιασμού, όπως

τεύχοs 1ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 25

Business News

ειδικά σχήματα διατομών ή χάλυβες πολύ υψηλής αντοχής που παρουσιάζουν μειωμένη πλαστιμότητα. Αυτό οφείλεται στην ειδική επεξεργασία που έχουν υποστεί οι χάλυβες αυτοί προκειμένου να αποκτήσουν την αυξημένη τάση διαρροής που αποβαίνει όμως σε βάρος της διαθέσιμης πλαστιμότητας, με αποτέλεσμα να εμφανίζουν σχετικά ψαθυρή συμπεριφορά. Η διαδικασία σχεδιασμού που βασίζεται στη διεξαγωγή πειραμάτων αφορά στην εύρεση της αντοχής σχεδιασμού των δομικών μελών ώστε στη συνέχεια να μπορούν να εφαρμοστούν όλοι οι έλεγχοι επάρκειας των μελών. Είναι φανερό πως η εκμετάλευση της πειραματικής διαδικασίας μπορεί να οδηγήσει στον βέλτιστο σχεδιασμό των βάσεων των φωτοβολταϊκών συστημάτων, αφού δίνει τη δυνατότητα της πιο ακριβούς εκτίμησης της αντοχής των χαλύβδινων μελών και συνεπώς στην πιο ορθή εκμετάλλευση τους. Επιπρόσθετα, παρέχεται η δυνατότητα εφαρμογής των διατάξεων του Ευρωκώδικα 3 [1] στην περίπτωση που χρησιμοποιείται μη-συμβατικός χάλυβας. Παράλληλα, είναι σύνηθες στην κατασκευή των ηλιοστατών, εκτός από τις συμβατικές διατομές να χρησιμοποιούνται και μη–συμβατικές σύνθετες διατομές (Σχήμα 1) που η αντοχή τους είναι δύσκολο ή αδύνατο να υπολογισθεί βάσει των συμβατικών διατάξεων του κανονισμού. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο σχεδιασμός θα πρέπει υποχρεωτικά να στηρίζεται σε πειραματικά αποτελέσματα.

ροποίηση του πραγματικού πάχους του υλικού του πειράματος σε σχέση με το ονομαστικό. Αυτό γίνεται μέσω ενός συντελεστή αντοχής  R μέσω της σχέσης:

Radj ,i 

Robs ,i

(1)

R

όπου Radj ,i η προσαρμοσμένη πειραματική τιμή μεγέθους αντοχής. Ο προσαρμοστικός συντελεστής  R δίνεται από την παρακάτω σχέση που λαμβάνει υπόψη την πραγματική και την ονομαστική τάση διαρροής ( f yb ,obs και f yb αντίστοιχα), καθώς και το πραγματικό και το ονομαστικό πάχος ( tobs ,cor και tcor αντίστοιχα):

 f  R   yb ,obs  f  yb

  tobs ,cor       tcor 



(2)

Στην παραπάνω σχέση και σύμφωνα με την παράγραφο Α.6.2 του παραρτήματος Α του μέρους 1.3 του Ευρωκώδικα 3 [1], χρησιμοποιούνται τα παρακάτω: • Ο εκθέτης



είναι μηδενικός ( 

 0 ) εάν f yb ,obs  f yb και

ίσος με την μονάδα ( 

 1 ) εάν f yb ,obs  f yb . • Ο εκθέτης  είναι ίσος με την μονάδα (   1) εάν tobs ,cor  tcor. Στην περίπτωση όπου tobs ,cor  tcor χρησιμοποιούνται τα ακόλουθα: Εάν bp / t  (bp / t ) lim

  1

Εάν bp / t  1.5(bp / t ) lim

  2

Εάν (bp / t ) lim  bp / t  1.5(bp / t ) lim

τότε ο εκθέτης



προσδιορίζεται μέσω γραμμικής παρεμβολής. Στις ανωτέρω σχέσεις είναι:

  bp / t  0.64 lim

Σχήμα 1. ∆ιάφοροι τύποι λεπτότοιχων διατομών

2. Περιγραφή της διαδικασίας αξιοποίησης των αποτελεσμάτων πειραματικών δοκιμών

Ek f yb

f yb /  1

 com, Ed

 19.1 k

f yb /  1

 com, Ed

όπου bp το πλάτος ενός επίπεδου πλακιδίου, k ο σχετικός συντελεστής λυγισμού,  com , Ed η μέγιστη θλιπτική τάση στο στοιχείο που μελετάται την στιγμή της οριακής του αντοχής και Ε το μέτρο ελαστικότητας. Οι προσαρμοσμένες τιμές των μεγεθών αντοχής επεξεργάζονται στη συνέχεια στατιστικά με σκοπό τον προσδιορισμό της χαρακτηριστικής αντοχής σχεδιασμού Rk . Ειδικότερα χρησιμοποιείται η σχέση: (3) Rk  Rm  k  s

Στο παράρτημα Α του Μέρους 1.3 του Ευρωκώδικα 3 [1] δίνονται οδηγίες σχετικά με τις πειραματικές διαδικασίες καθώς και για τον υπολογισμό των αντοχών σχεδιασμού των δομικών μελών χρησιμοποιώντας πειραματικά αποτελέσματα. Όπως ορίζεται στο παράρτημα, ο προσδιορισμός ενός συγκεκριμένου μεγέθους αντοχής Rd , απαιτεί την διενέργεια τουλάχιστον 4 δοκιμών ώστε να προσδιοριστούν οι τιμές αντοχής Robs ,i όπου, Rm η μέση τιμή των προσαρμοσμένων πειραματικών τι( i  1,...., 4 ). Ο τύπος των δοκιμών που πρέπει να εκτελεσθούν μών αντοχής, k συντελεστής που σχετίζεται με τον αριθμό των εξαρτάται από το ζητούμενο μέγεθος αντοχής (κάμψη, διάτμηση, πειραμάτων και s η τυπική απόκλιση. αντοχή σε εφελκυσμό ή θλίψη κλπ). Οδηγίες για τον τρόπο εκτέ- Η τυπική απόκλιση σύμφωνα με το παράρτημα Α του Ευρωκώδιλεσης των δοκιμών αυτών δίνονται στο παράρτημα. Οι τουλάχι- κα 3 Μέρος 1.3 [1] δίνεται από την ακόλουθη σχέση: 0.5 0.5 n στον 4 αυτές μετρηθείσες πειραματικές τιμές μεγεθών αντοχής  n  n 2 2 2   ( R R ) ( R ) (1/ n )( R )  adj ,i  m   adj ,i    adj ,i Robs ,i πρέπει να προσαρμοσθούν κατάλληλα ώστε να ληφθούν i 1 i 1 i 1 (4)       s υπόψη οι διαφορές μεταξύ πραγματικής και ονομαστικής τάσης n 1 n 1     διαρροής καθώς και οι διαφορές που προκύπτουν από τη διαφο    26 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1ο 2011

Business News

όπου n ο αριθμός των πειραματικών δοκιμών. Τέλος, η τιμή σχεδιασμού του μεγέθους αντοχής που ενδιαφέρει, υπολογίζεται από την σχέση:

Rd 

Rk   sys

(5)

Οι συντελεστές ασφαλείας που αφορούν το υλικό (  M ) και τις διαφορετικές συνθήκες που δύναται να εμφανιστούν μεταξύ πειραμάτων και πραγματικής λειτουργίας στην διάρκεια ζωής του έργου (  sys ), λαμβάνονται συνήθως ίσοι με την μονάδα. Αφού προσδιοριστούν οι αντοχές των δομικών στοιχείων (αντοχή σε κάμψη, διάτμηση, αξονική κλπ), διεξαγονται στη συνέχεια οι συνήθεις έλεγχοι αντοχής για κάθε φέρον μέλος του στατικού συστήματος για όλους τους κρίσιμους συνδυασμούς εντατικών μεγεθών. Οι έλεγχοι αυτοί είναι ο κλασικός έλεγχος επάρκειας διατομής μέσω της σχέσεως αλληλεπίδρασης του Ευρωκώδικα 3 [1], οι έλεγχοι διάτμησης, οι έλεγχοι ευστάθειας (κλασικός λυγισμός, στρεπτοκαμπτικός λυγισμός) κλπ. Η πειραματική διαδικασία που ακολουθείται για τον προσδιορισμό της αντοχής σχεδιασμού μπορεί να υποστηριχθεί και από τη χρήση προχωρημένης αριθμητικής προσομοίωσης. Πιο συγκεκριμένα, τα πειράματα μπορούν να προσομοιωθούν μέσω μηγραμμικής ανάλυσης στα πλαίσια της μεθόδου των πεπερασμένων στοιχειών. Με τον τρόπο αυτό είναι δυνατό να προσομοιωθεί με ακρίβεια η συμπεριφορά των δοκιμίων που εξετάστηκαν πειραματικά. Τα αποτελέσματα των αναλύσεων παρέχουν πληροφορίες σε σχέση με το εντατικό και παραμορφωσιακό πεδίο των δοκιμίων καθώς επίσης και με τη την τελική μορφή αστοχίας. Επιπλέον η αριθμητική ανάλυση βοηθά και στην παρατήρηση των φαινομένων που λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια του πειράματος και στην αποτίμηση της συνολικής απόκρισης. Η αξιοπιστία των αριθμητικών προσομοιωμάτων βασίζεται στην σύγκριση των εξαγόμενων αποτελεσμάτων με τα αντίστοιχα πειραματικά. Η ικανοποιητική σύγκλιση των αποτελεσμάτων παρέχει τη δυνατότητα της χρήσης των αριθμητικών προσομοιώσεων για παραμετρικές αναλύσεις. Ειδικότερα μπορεί να εκτιμηθεί η αντοχή μεταβάλλοντας παραμέτρους όπως το πάχος των επιμέρους τμημάτων της διατομής, την ποιότητα του υλικού κ.τ.λ.

ανάγκη για τη διενέργεια των πειραμάτων προήλθε από το γεγονός ότι η εφαρμογή των συμβατικών διατάξεων του Ευρωκώδικα 3 [1] για τη συγκεκριμένη διατομή οδηγούσε σε μικρές ροπές αντοχής. Η εφαρμογή της πειραματικής διαδικασίας οδήγησε σε σημαντική αύξηση της ροπής αντοχής σχεδιασμού και κατ’ επέκταση σε οικονομικότερο συνολικό σχεδιασμό. Στο Σχήμα 2 απεικονίζονται οι καμπύλες φορτίου – μετακίνησης που προέκυψαν πειραματικά. Οι μορφές αστοχίας που παρατηρήθηκαν στην πειραματική διαδικασία και ταυτοποιήθηκαν από την αριθμητική ανάλυση και παρουσιάζονται στα Σχήματα 3 και 4 αντίστοιχα. Σημειώνεται ότι ο σχεδιασμός των βιομηχανικών προϊόντων μπορεί να διευκολυνθεί σημαντικά από την εφαρμογή της μεθόδου της αριθμητικής προσομοίωσης με πεπερασμένα στοιχεία. Με εφαρμογή μη γραμμικών μεθόδων ανάλυσης είναι δυνατός ο εντοπισμός των ασθενών σημείων και η βελτιστοποίηση του σχεδιασμού.

Σχήμα 2. Πειραματικά αποτελέσματα καμπτικής αντοχής της διατομής Α.

3. Παραδείγματα Στη συνέχεια παρατίθενται τέσσερα χαρακτηριστικά παραδείγματα που αναδεικνύουν την ανάγκη χρήσης πειραμάτων και αριθμητικής προσομοίωσης για την εκτίμηση της αντοχής δομικών μελών. Συγκεκριμένα τα παραδείγματα αφορούν μέλη με τις διατομές του Σχήματος 1. Όλες οι αριθμητικές επιλύσεις που παρουσιάζονται στη συνέχεια, διενεργήθηκαν με το κώδικα μηγραμμικής ανάλυσης MSC Marc [2]. Δομικά μέλη με διατομές όπως αυτή του τύπου Α του Σχήματος 1 μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κύριες δοκοί σε ηλιοστάτες. Η κύρια μορφή καταπόνησης των δοκών είναι καμπτικού τύπου και για αυτό το λόγο διενεργήθηκε σειρά πειραμάτων κάμψης. Η

Σχήμα 3. Πειραματική διάταξη για την εύρεση της καμπτικής αντοχής της διατομής Α.

τεύχοs 1ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 27

Business News

Σχήμα 4. Αριθμητική προσομοίωση του φαινομένου του τοπικού λυγισμού που περιορίζει την αντοχή μελών από τη διατομή Α. Η παραμετρική μελέτη μπορεί να οδηγήσει σε βελτιστοποίηση του πάχους της διατομής.

Σχήμα 6. Αριθμητική προσομοίωση του φαινομένου του τοπικού λυγισμού που περιορίζει την αντοχή μελών από τη διατομή Β. Η παραμετρική μελέτη μπορεί να οδηγήσει σε βελτιστοποίηση του πάχους της διατομής.

Αντίστοιχο ήταν το πρόγραμμα πειραμάτων που εκτελέσθηκε για την εύρεση της ροπής αντοχής μελών από τη διατομή Β του Σχήματος 1. Τα μέλη από τη διατομή αυτή χρησιμοποιούνται ως κύριοι δοκοί ηλιοστατών. Χρησιμοποιήθηκε συμβατικός χάλυβας. Η πειραματική διαδικασία και πάλι οδήγησε σε σημαντικά αυξημένες τιμές αντοχής σε σχέση με αυτές που υπολογίστηκαν από την εφαρμογή των συμβατικών σχέσεων. Το Σχήμα 5 δίνει τις πειραματικές καμπύλες από πειράματα κάμψης περί τον κύριο άξονα της διατομής. Επίσης, το Σχήμα 6 δίνει τα αποτελέσματα της αριθμητικής προσομοίωσης, που επέτρεψαν την καλύτερη κατανόηση της μη γραμμικής συμπεριφοράς.

Η διατομή Γ του Σχήματος 1 προκύπτει από την συγκόλληση δύο επιμέρους τμημάτων με διαφορετικό μητρικό υλικό. Το άνω τμήμα αποτελείται από συμβατικό χάλυβα, ενώ η κάτω κοιλοδοκός από χάλυβα πολύ υψηλής αντοχής ( f y  600 MPa ). Για τα μέλη αυτά ο μοναδικός τρόπος τεκμηρίωσης των αντοχών ήταν η εφαρμογή της πειραματικής διαδικασίας. Δομικά μέλη με τη διατομή αυτή, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως τεγίδες σε ηλιοστάτες. Για την περίπτωση της τεγίδας η εντατική κατάσταση που εμφανίζεται συνήθως για τους διάφορους κρίσιμους συνδυασμούς απαιτεί τον προσδιορισμό της θετικής και αρνητικής καμπτικής ροπής αντοχής περί τον ισχυρό άξονα και της καμπτικής ροπής αντοχής περί τον ασθενή άξονα. Στο Σχήμα 7 απεικονίζεται η καμπύλη φορτίου – μετακίνησης της πειραματικής διαδικασίας για την περίπτωση αρνητικής ροπής κάμψης περί τον ισχυρό άξονα. Στο Σχήμα 8 φαίνεται η ανάπτυξη του φαινομένου του τοπικού λυγισμού του κορμού της κοιλοδοκού. Παράλληλα εκτελέστηκαν αριθμητικές αναλύσεις τα αποτελέσματα των οποίων είναι σε συμφωνία με τα αντίστοιχα πειραματικά. Στο Σχήμα 9 παρουσιάζεται η μορφή αστοχίας που προέκυψε.

Σχήμα 5. Πειραματικά αποτελέσματα καμπτικής αντοχής της διατομής Β.

Σχήμα 7. Πειραματικά αποτελέσματα καμπτικής αντοχής της διατομής Γ. 28 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1ο 2011

Business News

Σχήμα 11. Πειραματική διάταξη για τον υπολογισμό της θλιπτικής αντοχής κυκλικής κοιλοδοκού από χάλυβα πολύ υψηλής αντοχής

Σχήμα 8. Τοπικός λυγισμός του κορμού της κοιλοδοκού της διατομής Γ.

Σχήμα 12. Αριθμητική προσομοίωση πειραμάτων θλίψης.

Σχήμα 9. Προσομοίωση του τοπικού λυγισμού με πεπερασμένα στοιχεία.

Τέλος, κοιλοδοκοί όπως η διατομή Δ του Σχήματος 1, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε στύλους ηλιοστατών καθώς και σε εφελκυόμενα και θλιβόμενα διαγώνια μέλη. Στην περίπτωση που χρησιμοποιείται ειδικός χάλυβας υψηλού ορίου διαρροής και χαμηλής πλαστιμότητας, είναι απαραίτητο να διεξαχθούν πειράματα ώστε να υπολογισθεί η θλιπτική αντοχή του στύλου. Στο Σχήμα 10 παρουσιάζεται η καμπύλη φορτίου – μετακίνησης της πειραματικής διαδικασίας. Τόσο τα πειράματα (Σχήμα 11) όσο και η αριθμητική προσομοίωση (Σχήμα 12), ανέδειξαν ως αστοχία μια μορφή ελαστοπλαστικού λυγισμού στο μέσο του ύψους του στύλου.

4. Συμπεράσματα Ο μεγάλος ανταγωνισμός των εταιρειών κατασκευής ηλιοστατών έχει οδηγήσει σε σημαντικές προσπάθειες μείωσης του κόστους, διατηρώντας τα υψηλά επίπεδα ασφάλειας που απαιτούν οι σύγχρονοι κανονισμοί. Οι ηλιοστάτες είναι γενικώς απλές, τυποποιημένες μεταλλικές κατασκευές. Μελετάται και πιστοποιείται ένα πρωτότυπο που στη συνέχεια υλοποιείται εκατοντάδες φορές. Συνεπώς, η μείωση του βάρους του πρωτοτύπου, έστω και μικρή, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική οικονομία. Η μείωση του κόστους δύναται να επιτευχθεί επενδύοντας στη φάση του σχεδιασμού και χρησιμοποιώντας μη συμβατικές διατομές και χάλυβες υψηλής αντοχής. Σε ότι αφορά στην τεκμηρίωση, ο Ευρωκώδικας 3 προσφέρει τη δυνατότητα της υποβοηθούμενης από πειράματα μεθοδολογίας σχεδιασμού. Στην ίδια κατεύθυνση, ο συνδυασμός πειραμάτων και μη γραμμικής αριθμητικής προσομοίωσης, μπορεί να οδηγήσει σε βελτιστοποίηση των ιδιοτήτων των υλικών οδηγώντας τελικά στη ζητούμενη μείωση του κόστους.

Βιβλιογραφία

Σχήμα 10. Πειραματικά αποτελέσματα θλιπτικής αντοχής της διατομής ∆.

[1] Ευρωκώδικας 3 – Σχεδιασμός κατασκευών από χάλυβα – Μέρος 1-3: Γενικοί κανόνες – Συμπληρωματικοί κανόνες για μέλη και φύλλα ψυχρής έλασης. [2] MSC Software Corporation, MSC Marc, Volume A: Theory and User Information, Version 2010. τεύχοs 1ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 29

Business News

30 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

Νο 106 στην κάρτα υλικών

Άρθρο

LASER

Η Τεχνολογία του μέλλοντος Από την πρώτη κατασκευή laser από τον Th. Maiman στα 1960 έχουν περάσει περισσότερα από 50 χρόνια.

Στη διάρκεια αυτών οι εφαρμογές πολλαπλασιάστηκαν και το laser μπήκε για τα καλά στη ζωή μας. Στην ιατρική, (οφθαλμολογία, οδοντιατρική, δερματολογία, κλπ), στην τεχνολογία, στις τηλεπικοινωνίες, στις δορυφορικές επικοινωνίες, στην ολογραφία, στο περιβάλλον, στην τηλεμετρία, στη φυσική και στη μελέτη της δομής των υλικών (με τη μελέτη του τρόπου αλληλεπίδρασης του φωτός laser με το υλικό), στην ανάγνωση CD, στην ανάγνωση

bar–code, στην κατεργασία υλικών, (κοπή, διάτρηση και συγκόλληση, με εστίαση της δέσμης σε πολύ μικρή περιοχή), κλπ. Ως προς την αρχή λειτουργίας του, το laser παράγεται από μια πηγή εκπομπής σύμφωνης ακτινοβολίας, πολωμένης και μονοχρωματικής, που παρέχει την απαιτούμενη ενέργεια προκειμένου να συμβεί η διέγερση (άντληση) πχ ηλεκτρική εκκένωση μεταξύ δύο ηλεκτροδίων (πχ laser He-Ne). Η παραγόμενη

32 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

ακτινοβολία περνά στη συνέχεια από ένα ενεργό μέσο, το οποίο είναι κάποιο κατάλληλο υλικό το οποίο έχει 3 τουλάχιστον ενεργειακές στάθμες (πχ He-Ne) και αυξάνει την ισχύ της. Την ενίσχυση του φωτεινού κύματος αναλαμβάνει τέλος η οπτική κοιλότητα, η οποία δημιουργείται από δύο κάτοπτρα το ένα εκ των οποίων έχει διαπερατότητα ~2% και λειτουργεί ως αντηχείο γι’ αυτό.

Άρθρο

Μερικές από τις ιδιότητες δέσμης laser είναι οι ακόλουθες: είναι μονοχρωματική έχει μικρή διατομή (Διάμετρος δέσμης στην έξοδο ~0.5mm) έχει μικρό γωνιακό άνοιγμα (1mrad (=0,06ο) διάμετρος δέσμης 1cm σε απόσταση 10m) είναι σύμφωνη έχει μεγάλη λαμπρότητα (>10mW (5100mW/cm2)) Εξωτερική πηγή (ηλεκτρική) δημι Μπορεί να είναι συνεχούς ή παλμιουργεί ηλεκτρική εκκένωση και διεκής εκπομπής γείρει τα άτομα He Να εκπέμπουν από το IR ως το UV Διέγερση των ατόμων Ne με τις κρού Να έχουν ισχύ από μερικά mW μέχρι Οι μηχανές κοπής με laser διαθέτουν σεις με τα άτομα He από τη στάθμη 1 MW μια διάταξη προσαγωγής αερίου στο σηστη 2’ μείο εστίασης της δέσμης. Το αέριο αυτό Μετά από ~10-7 sec αποδιεγείρονται Στη βιομηχανία τρεις κύριοι τύποι λέ- βοηθάει στην απομάκρυν-ση του τηγμέκαι εκπέμπουν φως ιζερ χρησιμοποιούνται: Το λέιζερ του νου μετάλλου και προστατεύει τους φα Μόνο το φως που εκπέμπεται κατά διοξειδίου του άνθρακα (CO2) -κατάλ- κούς εστίασης από τους παραγόμενους μήκος του άξονα του κυλίνδρου ενιληλο για κοπή και χάραξη-, του νεοδυ- ατμούς. Το αέριο κοπής παίζει λοιπόν σχύεται (με διαδοχικές ανακλάσεις μίου (Nd) και του νεοδυμίου – υττρί- καθοριστικό ρόλο στην ποιότητα της στα δύο κάτοπτρα) ου – αλουμινίου - γρανίτη (Nd-YAG). Το επιφάνειας κοπής. Η παλινδρόμηση του φωτός κατά μήlaser CO2 και Nd–YAG μπορεί να χρησικος του άξονα του κυλίνδρου οδηγεί μοποιηθεί και στη συγκόλληση. στην ενίσχυση της ακτινοβολίας Στην περίπτωση He – Ne έχουμε εκπομπή φωτός ισχύος ~ 10mW και κατανάλωση ισχύος μερικά Watt, ενώ στην περίπτωση αερίου CO2 έχουμε εκπομπή στο IR και ισχύ εκπεμπόμενου φωτός χιλιάδες Watt. τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 33

Άρθρο

(0,02mm) και επαναλήψεων Αυξημένη εκμετάλλευση του υλικού με μείωση του σκραπ έως και 80% Μείωση του κόστους κοπής αφού καταργούνται οι περαιτέρω φάσεις φινιρίσματος Δυνατότητα επιφανειακής χάραξης και διάτρησης με ακρίβεια 0,08mm

– χάλυβα ST37, ST52, ST70: 20mm – χάλυβα CK45, Hardox: 10mm – ανοξείδωτου χάλυβα 304,316,310: 15mm – αλουμινίου, Dural, ανοδειωμένου: 12mm – κραμάτων τιτανίου:10mm – Plexiglass: 10mm – Χαλκού: 5mm

Η μέθοδος κοπής laser μπορεί να εφαρμοστεί σε πληθώρα υλικών όπως: χάλυβας, πυρίμαχος, αντιτριβής, βαμμένος χάλυβας, γαλβανιζέ, ανοξείδωτος χάλυβας, ορείχαλκος, χαλκός, αλουμίνιο, Dural, τιτάνιο, κράματα τιτανίου, Plexiglass, Roofmate, χαρτόνι, περμανίτης, ξύλο, κόντρα πλακέ, MDF, κλπ.

Στην αγορά πολλές εταιρείες κατασκευάζουν πολύ αξιόπιστα μηχανήματα, το καθένα με τα δικά του συγκεκριμένα πλεονεκτήματα. Μένει στον τελικό χρήστη να επιλέξει ποιο θα είναι αυτό που θα καλύπτει τις δικές του ανάγκες παραγωγής. (πηγή: internet)

Η γεννήτρια λέιζερ και οι εξωτερικές οπτικές διατάξεις (συμπεριλαμβανομένων των φακών εστίασης) απαιτούν ψύξη. Ανάλογα με το μέγεθος του συστήματος και τη διαμόρφωση, η απορριπτόμενη θερμότητα μπορεί να μεταφερθεί από ένα ψυκτικό μέσο ή απευθείας στον αέρα. Το νερό είναι ένα κοινά χρησιμοποιούμενο ψυκτικό μέσο.

Πλεονεκτήματα της τεχνολογίας Laser στην κοπή υλικών Μεγάλη ταχύτητα κοπής Πολύ μικρή ζώνη θερμικής επιβάρυνσης Πολύ καλή ποιότητα επιφάνειας κοπής Ελάχιστο ίχνος κοπής Πολύ μεγάλη ακρίβεια

κοπής

Επίσης η σημερινή τεχνολογία επιτρέπει κοπές πάχους υλικών έως και:

34 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

Το πρόγραμμα MetalCAD αφορά την ανάλυση και σχεδιασμό Μεταλλικών Κατασκευών, και έχει δημιουργηθεί από την ελληνική εταιρεία Multisoft η οποία εξειδικεύεται στην ανάπτυξη λογισμικού στατικών μελετών. Κυκλοφόρησε το 1995 και έκτοτε συνεχώς βελτιώνεται έχοντας φτάσει στην ένατη σειρά έκδοσής του, το 2011.

2011

Το MetalCAD έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: • Αυτόματη εισαγωγή γεωμετρίας και φόρτισης από έτοιμες γεννήτριες πλαισίων, ολόσωμων και δικτυωτών. Περιγραφή διαφόρων τύπων πλαισίων (ύψουςανοιγμάτων, ευθύγραμμων ή τοξωτών) και διαδοκίδωσης (τεγίδων στέγης, μηκίδων όψης). • Αναγνώριση σχεδίων dxf Χωρικών Δικτυωμάτων. • Αυτόματος υπολογισμός φορτίσεων ανέμου και χιονιού σύμφωνα είτε με Ελλην. Κανονισμό είτε με ΕΥΡΩΚΩΔΙΚΑ 1. • Δυνατότητα σχεδιαστικών παρεμβάσεων στην οθόνη σχεδίασης των όψεων, πλαγίων όψεων και αντιανεμίων στέγης. • Περιγραφή οποιουδήποτε είδους σύνδεσης: κοχλίωσης, συγκόλλησης, (και επί κομβοελασμάτων), διατμητικού γωνιακού ελάσματος, και αποκατάστασης συνέχειας. • Συνυπολογισμός της ενίσχυσης, στη διαστασιολόγηση της στήριξης του ζυγώματος

• Ακριβής, εξαιρετικά ταχεία επίλυση του φορέα με επίπεδα πλαίσια ή χωρικό πλαίσιο, και σύμφωνα με ΕΥΡΩΚΩΔΙΚΑ 3 και ΕΚΩΣ/ΕΑΚ2000. • Διαγράμματα εντατικών μεγεθών για ανεξάρτητες φορτίσεις ή συνδυασμούς φορτίσεων. • Τρισδιάσταση φωτορεαλιστική παρουσίαση του φορέα στο χώρο. • Θεμελίωση με πέδιλα (επί ελαστικού εδάφους) και συνδετήριες δοκούς, ή με πεδιλοδοκούς (μιας διευθύνσεως ή εσχάρα πεδιλοδοκών). • Υπολογισμός εσχάρας δοκών (για πατάρια κλπ) με επεξεργασία δεδομένων ανά φάτνωμα σε περίπτωση διαφοροποίησης τμήματος της κάτοψης. • Υπολογισμός γεννήτριας δικτυώματος τριγωνικής ή τραπεζοειδούς μορφής (στήριξης πινακίδων) σε ανεμοπίεση, καθώς και χωρικού δικτυωτού πυλώνα (ΔΕΗ,

στήριξη καπνοδόχων, κλπ) • Εκτύπωση των αποτελεσμάτων (τεύχη μελέτης, αναλυτικές προμετρήσεις) και αυτόματη παραγωγή σχεδίων όψεων με λεπτομέρειες συνδέσεων-αγκυρώσεων, κάτοψης και ξυλοτύπου θεμελίωσης και αρχείων dxf • Εγχειρίδιο χρήσης με αναλυτικά παραδείγματα και Δωρεάν Εκμάθηση και Υποστήριξη.

Σύμμικτοι Φορείς Δομικού Χάλύβα-Σκυροδέματος με το Statics. Σύμμικτες πλάκες, Σύμμικτες δοκοί & Υποστυλώματα σύμφωνα με ΕC3, EC4. Υπολογισμός και με Υπερωθητική ανάλυση (Push-Over Analysis), με ακριβή απεικόνιση στο χωρικό πλαίσιο της διαδικασίας δημιουργίας διαδοχικών αρθρώσεων σε δοκούς και υποστυλώματα μέχρι την τελική κατάρρευση.

τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 35

Κατασκευή & Επανασχεδίαση Ιστοσελίδων • Οικονομικό Πακέτο • Δυναμικό site

• Στατικό site • E-Shop

Η ομάδα της Previewadd διατηρώντας τις ίδιες αρχές για ποιότητα, αξιοπιστία, τεχνολογική υπεροχή, τεχνική υποστήριξη, δημιούργησε ευέλικτα πακέτα για το διαδίκτυο με πολύ προσιτές τιμές για τις επιχειρήσεις.

Δεν κατασκευάζουμε απλά ιστοσελίδες αλλά αναδεικνύουμε την επικοινωνιακή σας εικόνα.

Επικοινωνήστε άμεσα μαζί μας & δείτε την ιστοσελίδα της επιχείρησης σας

ψηλά στα SEO μηχανές αναζήτησης. Γιατί όσο όμορφο και αν είναι το site σας ,αν το βλέπετε μόνο εσείς, δεν θα έχετε κανένα κέρδος. Δαιδάλου 23, 163 41, Ηλιούπολη - Τ 210 9945593, 210 9946150, F 210 9945525, info@previewadd.gr - www.metalkat.gr - www.skyrodemanet.gr

Άρθρο

YΨΗΛΑ ΚΤΙΡΙΑ ANA TON ΚΟΣΜΟ

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΠΙΘΑΝΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α Τζανετής Ι. Βογιατζής ∆ιπλ. Πολιτικός Μηχανικός

Το σύνολο των στοιχείων έχουν ληφθεί από τον ιστοχώρο του φορέα που ασχολείται με την ανάπτυξη και τον σχεδιασμό ψηλών κτιρίων, υπό την ονομασία Council on Tall Buildings and Urban Habitat, CTBUH, με έδρα το Σικάγο των Η.Π.Α. και παραρτήματα σε όλες τις Ηπείρους.

Η κατασκευή των ουρανοξυστών παραδοσιακά έχει συνδεθεί με την ευρωστία και την οικονομική άνθηση των χωρών στις οποίες κατασκευάζονται αλλά παράλληλα επιδεικνύουν και τα τελευταία επιτεύγματα στο χώρο της αρχιτεκτονικής, της μηχανικής καθώς και των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων. Η κατασκευή του πολυθρύλητου Barj-Khalifa Dubai ξεπέρασε κάθε κατασκευαστικό όριο φθάνοντας σε ένα ύψος πέρα των 800μ, Εικ. 1. Αξίζει να δούμε την ιστορική εξέλιξη όπως αυτή καταγράφεται από το CTBUH, Εικ. 2. Παρατηρούμε ότι χρειάζονται περίπου 40 χρόνια προκειμένου να εισάγουμε νέες τεχνικές μελέτης και κατασκευής έτσι ώστε να ξεπεράσουμε το προηγούμενο επίτευγμα. Ουσιαστικά μια «επαγγελματική

γενιά» θέτει τις βάσεις ανάπτυξης η επόμενη εφαρμόζει και από την συσσωρευθήσα εμπειρία σε κάποια στιγμή η αλληλεπίδραση των γενεών επέφερε την κατασκευή ενός πύργου ορόσημο του Burj-Khalifa Dubai. Ορόσημα αποτέλεσαν η ανέγερση του Empire State Building (1931, New York), του World Trade Center (1972, New York) και του προαναφερθέντος Burj Dubai.

Εικ. 1. Ο πύργος Burj Dubai το ψηλότερο κτίριο στο κόσμο με τελικό ύψος 828μ,(2010).

τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 37

Άρθρο

Εικ. 2. Ιστορική εξέλιξη του ύψος των κατασκευών.

πύργος Taipei 101 (με ύψος 508μ, κατασκευασμένος σε Αναλυτικότερα στον Πίνακα 1 παρουσιάζονται, με βάση τα σεισμογενή περιοχή), οι δίδυμοι πύργοι Petronas (με ύψος συλλεχθέντα στοιχεία του CTBUH τα 100 υψηλότερα κτίρια 450μ), κ.α. στον κόσμο παραθέτοντας στοιχεία όπως το έτος κατασκευής, την χρήση και το υλικό δόμησης. Από την ανάλυση του πίνα- Από το 1930 έως το 2010 με βάση το υλικό δόμησης έχουν ανεγερθεί 22 κτίρια από δομικό χάλυβα, 33 κτίρια από σύμκα προκύπτει ότι: μικτο φορέα, 40 κτίρια από οπλισμένο σκυρόδεμα καθώς και 4 κτίρια από μεικτό φορέα στα οποία χρησιμοποιήθηκε Έως το έτος 1985 η κατασκευή ψηλών κτιρίων ήταν σχεδόν ανεξάρτητα δομικός χάλυβας και οπλισμένο σκυρόδεμα. συνυφασμένη με την χρήση του δομικού χάλυβα ως βασικού υλικού για την μόρφωση του φέροντος οργανισμού. Ως προς την χρήση διακρίνουμε την εκμετάλλευση των υψηλών κτιρίων για επαγγελματικούς χώρους (γραφεία, Από το 1990 η πρόοδος στον χώρο παραγωγής και εφαρεμπορικά κέντρα), ξενοδοχεία ενώ την τελευταία δεκαετία μογής του σκυροδέματος επέτρεψε την ανέγερση ουρανοπαρατηρούμε και μια στροφή προς τις χρήσεις κατοικίας. ξυστών από οπλισμένο σκυρόδεμα με κορυφαία στιγμή την κατασκευή του Burj-Dubai. Παράλληλα ήδη από την δεκα- Ως προς την γεωγραφική κατανομή διακρίνουμε μια συγκέντρωση στις Η.Π.Α. στην Ασία (Κίνα, Χονκ Κονγκ, Σινγκαετία του ΄80 εμφανίζονται οι σύμμικτοι φορείς οι οποίοι πούρη κ.α), Εικ. 3, καθώς και στα Αραβικά Εμιράτα. πλέον αποτελούν το βασικό δομοστατικό σύστημα. Παραδείγματα εφαρμογής σύμμικτης κατασκευής αποτελούν ο

Πίνακας 1. Τα 100 υψηλότερα κατασκευασμένα κτίρια στον κόσμο, CTBUH.

38 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

Άρθρο

Πίνακας 1. Τα 100 υψηλότερα κατασκευασμένα κτίρια στον κόσμο, CTBUH.

Το 2010 μια χρονιά παγκόσμιας οικονομικής κρίσης αποτελεί ορόσημο για την ανέγερση ψηλών κτιρίων διότι κατά το συγκεκριμένο έτος αριθμητικά κατασκευάστηκαν τα περισσότερα και συγκεκριμένα 66 κτίρια πάνω από 200μ, ξεπερνώντας κατά πολύ το προηγούμενο ρεκόρ του 2007 που ήταν 48 νεοαναγειρόμενα κτίρια, Εικ. 4.

Εικ. 3. Ψηλά κτίρια στην Ασία. τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 39

Άρθρο

τε μπορεί να είναι και εικονικός. Στα διαγράμματα της εικόνας 7, για το 2010, δίνεται, η κατανομή ανά περιοχή, χρήση και δομικό υλικό. Κυρίαρχο δομικό, για το 2010, αναδεικνύεται το οπλισμένο σκυρόδεμα. Η πρόοδος στην παραγωγή και τον σχεδιασμό σκυροδεμάτων υπέρ-υψηλής αντοχής, οι μέθοδοι σκυροδέτησης σε μεγάλα ύψη καθώς και τα θέματα πυροπροστασίας, που προέκυψαν μετά την κατάρρευση των Δίδυμων Πύργων, δημιούργησε τις κατάλληλες συνθήκες ανάπτυξης του σκυροδέματος ως βασικού δομικού υλικού έναντι του δομικού χάλυβα ή και της σύμμικτης κατασκευής. Ωστόσο, σε περιοχές υψηλής σεισμικότητας ενδείκνυται η χρήση σύμμικτων κατασκευών εκμεταλλευόμενοι το πλεονέκτημα της ολκιμότητας του χάλυβα μαζί με την αυξημένη πυραντίσταση που παρέχει το σκυρόδεμα. Εικ. 4. Κατασκευασμένα ψηλά κτίρια, πάνω από 200μ, από το 1960-2010.

Αναλυτικά, όπως φαίνεται στην εικόνα 5 τα περισσότερα κτίρια για το 2010 περαιώθηκαν στην Κίνα, 21 τον αριθμό, 14 στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, 8 στην Νότιο Κορέα και τέλος 6 στις Η.Π.Α. Το πλήθος των κτιρίων αναδεικνύει την δύναμη των αναδυόμενων αγορών, με εξαίρεση βέβαια το Dubai το οποίο βρίσκεται σε ειδικό καθεστώς.

Εικ. 6. Κατασκευασμένα ψηλά κτίρια, πάνω από 200μ, ανά πόλη.

Εικ. 5. Κατασκευασμένα ψηλά κτίρια, πάνω από 200μ, ανά χώρα.

Όσο αφορά την κατανομή ανά πόλη, Εικ. 6, εδώ αποτυπώνεται ο φρενήρης ρυθμός κατασκευής έργων που παρουσιάστηκε στο Dubai και στην συνέχεια την σκυτάλη λαμβάνουν πόλεις της Ασίας. Οι δυναμικές αγορές απαιτούν τεχνολογία αιχμής και ουρανοξύστες προκειμένου να επιδείξουν οικονομική σταθερότητα. Στα διαγράμματα των εικόνων 5,6 φαίνεται καθαρά ο τόπος παραγωγής και διακίνησης χρήματος, ο οποίος βέβαια ενίο40 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

Εικ. 7. Κατασκευασμένα ψηλά κτίρια, πάνω από 200μ, ανά γεωγραφική περιοχή, χρήση και υλικό

Στην συνέχεια παρουσιάζονται τα 15 υψηλότερα κτίρια στον κόσμο για το 2010:

Άρθρο

τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 41

Άρθρο

42 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

Άρθρο

Στο κλείσιμο αυτού του σημειώματος να παρατηρήσουμε ότι στην χώρα μας, με βάση τον Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό, δεν επιτρέπεται η ανέγερση πολυώροφων κτιρίων με ύψος άνω των 27.0μ, για την αποφυγή περιπτώσεων όπως αυτής που παρουσιάζεται στην εικόνα 1 και 8. Βέβαια αυτή είναι μια αιρετική και μονοσήμαντη άποψη διότι υπάρχουν και ενδιάμεσες καταστάσεις όπως αυτής της εικόνας 9 από το Ekaterineburg στην Ρωσία. Ειδικά την περίοδο που διανύουμε θα ήταν καλό να επανεξετάσουμε τις συγκεκριμένες απόψεις προκειμένου να δώσουμε ώθηση τόσο στην εικόνα της χώρας αλλά και στο εγχώριο μελετητικό και κατασκευαστικό δυναμικό. Με την συνεργασία Αρχιτεκτόνων, Πολεοδόμων και Πολιτικών Μηχανικών θα ήταν εφικτό να επιλεγούν ειδικές ζώνες στις οποίες να είναι δυνατή η κατασκευή πολυόροφων κτιρίων μέσου ύψους από 50.0-100μ, κατάλληλα τοποθετημένων έτσι ώστε να μην αλλοιώνουν το περιβάλλον δόμησης αλλά αντίθετα να δημιουργούν νέα αρχιτεκτονικά τοπία.

Εικ. 8. Ο πύργος ΤransAmerica με τον γύρω περιβάλλοντα χώρο.

Εικ. 9. Ειδυλλιακό τοπίο στο Ekaterineburg της Ρωσίας με κτίρια μέσου ύψους ενταγμένα στο περιβάλλοντα χώρο.

τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 43

Business News

Πάνελ οροφής Μάριος Τσισκάκης ∆ιευθυντής Παραγωγής Arkhon Panel A.E.

Τα τελευταία χρόνια η χρήση της πολυουρεθάνης σαν μονωτικό και σφραγιστικό υλικό απέδειξε την ευκολία στη χρήση και στην τοποθέτησή της με αποτέλεσμα σήμερα να έχει αντικαταστήσει πολλά από τα συμβατικά δομικά υλικά. Για το λόγο αυτό τα πάνελ από πολυουρεθάνη χρησιμοποιούνται σήμερα σχεδόν αποκλειστικά στην κατασκευή μεταλλικών κτιρίων. Όπως όλα τα υλικά, έτσι και η πολυουρεθάνη εξελίσσεται συνεχώς παρέχοντας δυνατότητες εφαρμογής από ότι στις αρχές της εφαρμογής της. Από εύφλεκτη PUR διατίθεται σήμερα τόσο σε βραδύκαυστη Β2 όσο και άκαυστη PIR η οποία συνδυαζόμενη και με ειδικά επιχρισμένα ελάσματα εξασφαλίζει την αυτόσβεση του χώρου πριν η φλόγα έλθει σε επαφή με την πολυουρεθάνη. Για την επίτευξη των παραπάνω απαιτείται σωστή εφαρμογή των πάνελ μεταξύ τους διαφορετικά δεν υφίσταται λόγος χρήσης εξελιγμένης μορφής πολυουρεθάνης. Αναφερόμενοι στην εφαρμογή των πάνελ οροφής θα πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα τα παρακάτω επειδή η επιφάνεια που καλύπτεται δεν είναι ενιαία όπως η πλάκα από μπετόν αλλά αποτελείται από συναρμολογούμενα κομμάτια. – Ο προσανατολισμός τους ως προς την αλληλοεπικάλυψή τους να είναι αντίθετος ως προς τη γωνία πρόσπτωσης της νεροποντής – Η εφαρμογή τους να είναι άριστη προκειμένου να μην υπάρχουν απώλειες θερμότητας και εισροές υδάτων. – Nα υπάρχει κανάλι εξαερισμού που να μην επιτρέπει τη δημιουργία του τριχοειδούς φαινομένου – Να είναι δυνατή η συγκόλληση του αφρού με τα ελάσματα και να παρουσιάζει ο αφρός ομοιομορφία στο χρώμα του χωρίς χρωματικές αποχρώσεις και πόρους – Nα μην τοποθετούνται κάτω από ακραίες θερμοκρασίες περιβάλλοντος (θετικές ή αρνητικές)για να μην υπάρχουν τριγμοί – Nα υπάρχει κανάλι εξαερισμού των κτιρίων στις κορυφές των δίριχτων σκεπών για να μην δημιουργούνται συμπυκνώσεις στις εσωτερικές επιφάνειες των πάνελ – Να παρέχεται η απαραίτητη τεχνική υποστήριξη και το after sales service από ειδικά καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό που η Arkhon panel προσφέρει.

44 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

Νο 107 στην κάρτα υλικών

Άρθρο

Χάλυβας σε συνθήκες πυρκαγιάς K. Τάτσης, Π.Μηχανικός Computer Control Systems AE

Ο χάλυβας είναι το πιο ελεγμένο υλικό σε συνθήκες πυρκαγιάς από όλα τα δομικά υλικά που χρησιμοποιούνται σε διάφορες κατασκευές. Τα τελευταία 20 χρόνια, η βιομηχανία χάλυβα έχει κάνει πάνω από 100 διαφορετικούς ελέγχους για τη συμπεριφορά του υλικού σε συνθήκες πυρκαγιάς σε πραγματικά κτήρια.

Κτηριακοί κανόνες

κτήριο θα καταρρεύσει με το πέρας αυτής της περιόδου. Αυτό Η απαίτηση του Κτηριακού Κανονισμού σε συνθήκες πυρ- που σημαίνει είναι ότι όταν στα μέλη του κτηρίου ανατίθενται καγιάς συνοψίζεται ως ακολούθως: «Το κτήριο θα πρέπει να τα πλήρη σχεδιαστικά φορτία τότε τα μέλη του κτηρίου θα αρχίσουν να αποτυγχάνουν μετά από αυτήν την περίοδο. Παρόσχεδιαστεί και να κατασκευαστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε σε συνλα αυτά, πολύ λίγες πυρκαγιές μπορούν να χαρακτηριστούν θήκες πυρκαγιάς, η σταθερότητά τ ου θα διατηρείται για μια ως κανονιστικές πυρκαγιές και σε συνδυασμό με την επιπλέον λογική χρονική περίοδο». ικανότητα της κατασκευής έναντι συνθηκών πυρκαγιάς εξαιΣτη Μεγάλη Βρεττανία, δημιουργήθηκε ένας Κανονιστικός τίας της ευρωστίας, έχει ως αποτέλεσμα τον σχεδιασμό των Οδηγός που ως σκοπό έχει να ικανοποιήσει την παραπάνω κτηρίων με συντηρητικό τρόπο. απαίτηση. Ο σχετικός Κανονιστικός Οδηγός είναι ο Β, σύμφωνα με τον οποίο η χρήση του κτηρίου σε συνδυασμό με το Αντοχή διατομών από χάλυβα σε συνθήκες ύψος της κατασκευής προσδιορίζουν την απαιτούμενη αντοχή πυρκαγιάς του υλικού σε συνθήκες πυρκαγιάς. Η αντοχή μπορεί να δια- Η αντοχή σε συνθήκες πυρκαγιάς εκφράζεται σε μονάδες χρόφέρει από 15 – 120 λεπτά με την κυρίαρχη περίοδο αντοχής νου με αποτέλεσμα ένας από τους παράγοντες που συνεισφέσε πυρκαγιά να προσδιορίζεται στα 60 λεπτά. ρουν στην αντοχή να είναι ο ρυθμός που εκτίθεται το μέλος σε συνθήκες πυρκαγιάς. Είναι σαφές ότι όσο πιο μεγάλη είναι μια διατομή τόσο πιο πολύ χρόνο θα χρειάζεται για να αρχίσει να θερμαίνεται (με αποτέλεσμα να έχει μεγαλύτερη αντοχή σε Όταν ένα κτήριο έχει μελετηθεί για αντοχή σε συνθήκες πυρ- συνθήκες πυρκαγιάς) σε αντίθεση με μια πιο μικρή και ελακαγιάς διάρκειας 60 λεπτών, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το φριά διατομή (δες το παρακάτω σχήμα).

Τι σημαίνει αντοχή 60 λεπτών σε συνθήκες πυρκαγιάς?

46 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

Άρθρο

Για μη προστατευμένες πρότυπες διατομές από χάλυβα που οικονομικά για αντοχή σε συνθήκες πυρκαγιάς μέχρι 90 λεχρησιμοποιούνται ως υποστυλώματα και ως δοκάρια η αντο- πτά. Η επίστρωση αυτή μπορεί να εφαρμοστεί στο εργοστάσιο επεξεργασίας του χάλυβα πριν την ανέργεση της κατασκευής. χή τους σε συνθήκες πυρκαγιάς ποικίλει από 10 – 45 λεπτά. Η εταιρεία Corus υπολόγισε ότι περίπου 75000 τόνοι δομικού χάλυβα προστατεύτηκαν με αυτόν τον τρόπο ενώ ακόμα ο χάλυβας βρισκόταν στο εργοστάσιο το 2005. Αυτό αντιπροσωπεύει το 35 της εκατό της συνολικής αγοράς των υλικών που προσφέρουν διόγκωση της επίστρωσης.

Κόστος πυροπροστασίας Το κόστος πυροπροστασίας του δομικού χάλυβα αποτελούσε συχνά στο παρελθόν για τους σχεδιαστές ανασταλτικός παράγοντας με αποτέλεσμα να στρέφονται σε άλλα δομικά υλικά. Τα τελευταία 20 χρόνια όμως, το κόστος πυροπροστασίας έχει μειωθεί κατά 70 % περίπου.

Ηp / A μέθοδος

Ο ρυθμός θέρμανσης μιας διατομής χάλυβα όταν αυτή υπόκειται σε συνθήκες πυρκαγιάς εξαρτάται από: Α) Την περίμετρο του χάλυβα που είναι εκτιθέμενη στις φλόγες Β) Το εμβαδόν της διατομής

Κατασκευάζοντας με υλικά ανθεκτικά σε συνθήκες πυρκαγιάς Μερικοί τρόποι κατασκευής, έχοντας ως βασικό στοιχείο το δομικό χάλυβα, έχουν ενσωματώσει τρόπους και τεχνικές αντοχής σε συνθήκες πυρκαγιάς με αποτέλεσμα να μην χρειάζεται περαιτέρω προστασία. Η πιο δημοφιλής μέθοδος είναι η χρήση Slimdeck και διατομών με κυκλική / ορθογωνική μορφή οι οποίες έχουν εγκιβωτιστεί με σκυρόδεμα. Οι παραπάνω τρόποι κατασκευής προσδίδουν 60 λεπτά αντοχής σε συνθήκες πυρκαγιάς.

Εξελιγμένοι μέθοδοι πυροπροστασίας

Την ίδια περίοδο κατά την οποία άρχισε η μείωση κόστους λαμβάνοντας υπόψιν την πυροπροστασία ενός δομικού στοιχείου, άρχισε και η έρευνα στη φύση και στα αποτελέσματα των συνθηκών πυρκαγιάς σε κτηριακές εγκαταστάσεις έχοντας ως σύμμαχο την ανάπτυξη που γνώρισε ο αντίστοιχος τομέΠαθητική πυροπροστασία ας της μηχανικής. Αποτέλεσμα αυτής της ανάπτυξης ήταν να Η χρήση υλικών με παθητική πυροπροστασία λειτουργεί θετι- επιτρέπεται πλέον ο σχεδιασμός των δευτερευόντων δοκών κά στο να παρέχουν μια μορφής μόνωσης στο δομικό χάλυβα που χρησιμοποιούνται σε σύμμικτες πλάκες να είναι απροσε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς. Τα υλικά αυτά μπορούν στάτευτες. να χωριστούν σε 2 κατηγορίες: τα μη – ενεργά (προστατευτικός Μηχανική πυροπροστασίας ψεκασμός) και τα ενεργά υλικά (διόγκωση επίστρωσης). Τα υλικά που προσφέρουν διόγκωση της επίστρωσης κυρι- Η συνεχής ανάπτυξη των μεθόδων πυροπροστασίας τα τεαρχούν την αγορά όσον αναφορά την προστασία του δομι- λευταία χρόνια, είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των δεικτών / κού χάλυβα σε συνθήκες πυρκαγιάς, Συνήθως είναι μια λε- ορίων πυροπροστασίας για ψηλά και σύνθετα κτήρια, χωρίς πτή βαμμένη στρώση επιχρίσματος η οποία είναι αδρανή σε παράλληλα να τίθεται σε κίνδυνο η ασφάλεια του κτηρίου ή χαμηλές θερμοκρασίες, αλλά η επίστρωση αυτή σε υψηλές των θαμώνων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση θερμοκρασίες (200 – 250 οC) διογκώνεται παρέχοντας ένα των κτηρίων στο Ηνωμένο Βασίλειο που να απαιτείται πυρααπανθρακωμένο στρώμα υλικών χαμηλής αγωγιμότητας. σφάλεια ίση με 120 λεπτά. Βελτιώσεις στην τεχνολογία τα τελευταία χρόνια είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση του πάχους επιχρίσματος με αποτέλεσμα τα Επιδιόρθωση υλικά που παρέχουν διόγκωση της επίστρωσης να είναι πιο Σε περιπτώσεις όπου συνθήκες πυρκαγιάς λαμβάνουν χώρα τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 47

Άρθρο

σε κτήρια κατασκευασμένα από δομικό χάλυβα, η επιδιόρθωση που χρειάζεται συνήθως είναι απλή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι μετά από μια πυρκαγιά στο Broadgate το 1990, οι κατασκευαστικές επιδιορθώσεις στο σκελετό του κτηρίου ήταν λιγότερο από το 5% του συνολικού κόστους. Αυτό θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν στο συνολικό κόστος γιατί σε μια αντίστοιχη περίπτωση ενός κτηρίου, Windsor Torre Fire, με σκελετό από σκυρόδεμα, το κτήριο χρειάστηκε να κατεδαφιστεί μετά από μια πυρκαγιά εξαιτίας των ανησυχιών που υπήρχαν για την στατική ασφάλεια του κτηρίου από σκυρόδεμα μετά από πυρκαγιά.

συνηθισμένος τύπος είναι ο προστατευτικός ψεκασμός και η ενεργή, όπου χρησιμοποιούνται υλικά που όταν βρίσκονται σε συνθήκες πυρκαγιάς διογκώνονται. Κόστος πυροπροστασίας Τα τελευταία 20 χρόνια το κόστος πυρασφάλειας έχει μειωθεί περίπου 70%.

Σχεδιασμός λαμβάνοντας υπόψιν την πυρασφάλεια Η χρήση τεχνικών που ενισχύουν την πυραντίσταση έχει τα ακόλουθα αποτελέσματα: - Μειώνει την περίοδο όπου ένα κτήριο εκτίθεται σε συνθήκες πυρκαγιάς Σημαντικά στοιχεία: επιτρέπει τη μη πυροπροστασία δευτερευόντων δομικών Περίοδος πυραντοχής Όταν ένα κτήριο έχει σχεδιαστεί να αντέχει σε συνθήκες πυρ- στοιχείων από χάλυβα καγιάς διάρκειας 1 ώρας, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα καταρρεύσει μετά από πυρκαγιά διάρκειας 60 λεπτών. Επιδιόρθωση Για ένα κτήριο από δομικό χάλυβα όταν αυτό εκτίθεται σε Πυραντοχή διατομών από χάλυβα συνθήκες πυρκαγιάς η επιδιόρθωση είναι μια σχετικά απλή Μη προστατευμένος δομικός χάλυβας που χρησιμοποιείται διαδικασία. ως υποστύλωμα είτε ως δοκός μπορεί να αντέξει σε συνθήκες πυρκαγιάς από 10 – 45 λεπτά.

Αναφορές:

Παθητική πυροπροστασία Μπορεί να χωριστεί σε 2 κατηγορίες, μη ενεργή, όπου ο πιο

48 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

www.corusconstruction.com/structuralsteel www.structuralforesafety.org

Άρθρο

ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

ΣΤΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΤΥΠΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ∆ΙΑΤΟΜΩΝ Παναγιώτης Ι. Κόκκαλης, ∆ιπλ. Π.Μ., ΜSc ΑSAναστασιάδης & Συνεργάτες

1. Εισαγωγή Η στρέψη ως φαινόμενο καταπόνησης συνδυάζεται, κυρίως, με την κάμψη όπως π.χ. στις περιπτώσεις κάμψης δοκών αποτελούμενων από συμμετρική ή ασύμμετρη διατομή όταν το επίπεδο της εξωτερικής φόρτισης δεν διέρχεται από το κέντρο διάτμησης της διατομής. Ωστόσο, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου εμφανίζονται και ανεξάρτητες στρεπτικές καταπονήσεις όπως π.χ. κατά την λειτουργία γερανογεφυρών, σε έργα γεφυροποιίας ή οικοδομικά κατά την ανέγερση των μεταλλικών τμημάτων. Γενικά κατά την στρέψη μιας διατομής διακρίνουμε δύο μηχανισμούς συμπεριφοράς: την ομοιόμορφη στρέψη ή στρέψη κατά Saint Venant (εμφανίζεται κυρίως σε κλειστές μονοκυψελικές διατομές 50 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

όπως κοίλες δοκούς τετράγωνης, ορθογωνικής ή κυκλικής διατομής) η οποία αναπτύσσεται ελεύθερα και παραλαμβάνεται μέσω ομοιόμορφων διατμητικών τάσεων στα τοιχώματα της διατομής. Εν γένει η στρέψη κατά St. Venant μπορεί να αγνοείται σε ανοικτές διατομές. την στρέψη από στρέβλωση, στις περιπτώσεις όπου η ελεύθερη στρέψη παρεμποδίζεται, όποτε η επιβαλλόμενη στρεπτική καταπόνηση παραλαμβάνεται, προσθετικά, από τις διατμητικές τάσεις Saint Venant και τις στρεπτικές τάσεις στρέβλωσης, Σχ.1. Το φαινόμενο της στρέβλωσης, επειδή μεταβάλλεται κατά μήκος του δομικού στοιχείου, εκτός από τον τύπο της διατομής επηρεάζεται και από τις συνθήκες φόρτισης καθώς και στήριξης, Σχ.2. Εν γένει η στέψη από στρέβλωση μπορεί να αγνοείται σε κλειστές διατομές. Στο άρθρο παρουσιάζονται σχέσεις υπολογισμού των στρε-

Άρθρο

πτικών σταθερών, χρήσιμες για τον μηχανικό μελετητή προκειμένου να υπολογίσει άμεσα ροπές στρεπτοκαμπτικού λυγισμού, ροπές από στρέψη ή στρέβλωση.

Σχ. 1. Στρέβλωση διατομών (εικόνες από wikipedia)

torsional constant,), αποτελεί μέτρο αντοχής της διατομής σε ομοιόμορφη ή ανομοιόμορφη στρέψη-στρέβλωση. Εξαρτάται από το σχήμα της διατομής και λαμβάνει μέγιστες τιμές για κοίλες κυκλικές διατομές. Χρησιμοποιείται στους υπολογισμούς καμπτικού λυγισμού πλευρικά μη συγκρατούμενων δοκών, στον στρεπτοκαμπτικό λυγισμό, όπως επίσης και στον υπολογισμό στρέψης-στρέβλωσης. Η σταθερά στρέβλωσης, Ιω, (Cw, warping torsional constant) αποτελεί μέτρο αντοχής του δομικού στοιχείου σε ανομοιόμορφη στρέψη ή στρέβλωση. Στην περίπτωση κοίλων διατομών η σταθερά στρέβλωσης είναι μηδενική, διότι για τις κλειστές διατομές η στρέβλωση θεωρείται αμελητέα. Αντίθετα ευαίσθητες σε αντίστοιχη καταπόνηση θεωρούνται οι λεπτότοιχες διατομές και συγκεκριμένα αυτές που διαμορφώνονται εν ψυχρό (π.χ. στοιχεία τεγίδων, μηκίδων, κλπ). Το κέντρο διάτμησης είναι το σημείο στο επίπεδο της διατομής περί του οποίου λαμβάνει χώρα το φαινόμενο της στρέψης, και εν γένει υπολογίζεται συγκριτικά με το κέντρο βάρους της διατομής. Χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό της σταθεράς στρέβλωσης. Η σταθερά διάτμησης, CRT, (shear constant), σε επίπεδο διατομής, η οποία χρησιμοποιείται όταν εφαρμόζεται διατμητική δύναμη για τον καθορισμό της μέγιστης διατμητικής τάσης. Κατά αναλογία με την καμπτική δυσκαμψία, ΕΙ, και στην στρέψη-στρέβλωση διακρίνουμε την στρεπτική δυσκαμψία, GIT, καθώς και την δυσκαμψία έναντι στρέβλωσης, EIω. Η επιρροή του ενός η του άλλου φαινομένου, κατά το ελαστικό στάδιο συμπεριφοράς, εξαρτάται από το πηλίκο δυσκαμψιών (GIT / EIω)0.5.

Σχ. 2. Στρέβλωση διατομών, συνθήκες στήριξης-φόρτισης (Kraus, Kindmannn, 2009)

2. Σταθερές στρέψης-στρέβλωσης Τα βασικά μεγέθη που εμφανίζονται στους υπολογισμούς είναι: Η σταθερά στρέψης, ΙΤ, κατά St. Venant (J, Saint Venant τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 51

Άρθρο

3. Σχέσεις υπολογισμού Ανοικτές διατομές, τύπου ΙΡΕ, ΗΕΑ, ΗΕΒ Τύπος διατομής

Σχ. 5. Σχέση υπολογισμού σταθεράς στέψης ελατών διατομών (Kraus, Kindmannn, 2009)

∆ιατομές τύπου UPN Σχέση Υπολογισμού

Τύπος διατομής

Σχέση Υπολογισμού

Οι παραπάνω σχέσεις είναι προσεγγιστικές και δεν λαμβάνουν υπόψη τους την συναρμογή μεταξύ των πελμάτων και του κορμού της διατομής. Στην βιβλιογραφία (Kraus Kindmann, 2009) προτείνονται νέες σχέσεις για τον υπολογισμό της σταθεράς στρέψης διατομών ΙΡΕ, ΗΕΑ,ΗΕΒ, ΗΕΜ (Σχ. 3,4). Τα αποτελέσματα προήλθαν από αναλύσεις με πεπερασμένα στοιχεία.

Σχ. 4. Σταθερά στέψης και στρέβλωσης ελατών διατομών (Kraus, Kindmannn, 2009)

52 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

Άρθρο

∆ιατομές τύπου L

∆ιατομές τύπου T Τύπος διατομής

Τύπος διατομής

Σχέση Υπολογισμού

τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 53

Άρθρο

∆ιατομές τύπου I με ασύμμετρα πέλματα

Κλειστή κυκλική διατομή

Τύπος διατομής

Σχέση Υπολογισμού Σχέση Υπολογισμού

Cw = 0 Κλειστή ορθoγωνική διατομή Τύπος διατομής Σύνθετη διατομή αποτελούμενη από Ι και UPN Τύπος διατομής

Σχέση Υπολογισμού Σχέση Υπολογισμού Jw –Σταθερά στρέψης της διατομής Ι Jc – Σταθερά στρέψης της διατομής UPN

Κέντρο διάτμησης

Cw = 0 ΙyTOP- Ροπή αδράνειας σύνθετης διατομής αποτελούμενης από το άνω πέλμα του Ι και το UPN. ΙytBOT- Ροπή αδράνειας σύνθετης διατομής αποτελούμενης από το κάτω πέλμα του Ι και το UPN. Ιy- Ροπή αδράνειας σύνθετης διατομής.

Απόσταση μεταξύ των κέντρων διάτμησης άνω και κάτω πέλματος

54 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

4. Αναφορές 1. Kraus M., Kindmann R., 2009: St. Venants torsion constant of hot rolled profiles and position of the shear centre. Nordic Steel Construction Conference, 2009, pp 454-461. 2. CISC 2002: Handbook of Steel Construction. Canadian Institute of Steel Construction. 3. Salmon C.G., Johonson J.E., 1980: Steel Structures, Design and Behaviour, 2nd Edition, Harper & Row Publishers, New York. 4. Seaburg P.A., Carter C.J., 1997: Torsional Analysis of Structural Steel Members, American Institute of Steel Construction, Chicago, III.

Άρθρο

ΤΑΣΕΙΣ, ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΜΕ ΞΗΡΑ ∆ΟΜΗΣΗ Παναγιώτης Σακούλας, ∆ιπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός πρώην Επίκουρος Καθηγητής TU Berlin

Λέξεις κλειδιά: Αντισεισμικότητα, πυροπροστασία, θερμομόνωση, ηχομόνωση, ακουστική, ελευθερία σχεδιασμού, βιοκλιματισμός, σύστημα δόμησης, οικονομία.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΞΗΡΑ ∆ΟΜΗΣΗ Ο τρόπος δόμησης κατά την διάρκεια των αιώνων δεν καθορίσθηκε μόνο από τις κλιματολογικές και σεισμολογικές συνθήκες αλλά επηρεάσθηκε σημαντικά από τα εγχώρια δομικά υλικά, τις τεχνικές δυνατότητες και την ανθρώπινη τάση για κοινωνική καταξίωση. Η συνισταμένη των παραπάνω είναι ο σημερινός βαρύς και πολυδάπανος συμβατικός τρόπος δόμησης. Οι οικοδομικές κατασκευές σε παγκόσμιο επίπεδο είναι ο κλάδος που ακολούθησε με τους πλέον αργούς ρυθμούς την τυποποίηση της βιομηχανικής επανάστασης. Οι οικοδομικές μέθοδοι και πρακτικές σε μεγάλο βαθμό εξακολουθούν να είναι οι ίδιες με αυτές που επικρατούσαν εδώ και αιώνες στην ανθρώπινη κοινωνία. Το φαινόμενο αυτό παρουσιάζεται έντονα στην Ελλάδα στη δόμηση κατοικίας. Οι κυριότεροι λόγοι αυτής της υστέρησης στην τεχνολογία δόμησης είναι ο χαμηλός βαθμός εξειδίκευσης του εργατοτεχνικού δυναμικού, οι χαμηλές αμοιβές και γενικότερα η έλλειψη εκβιομηχάνισης του κλάδου.

Εισήγηση στο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο ∆ομικών Υλικών & Στοιχείων

τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 55

Άρθρο

Στις οικονομικά ανεπτυγμένες κοινωνίες η κατάσταση είναι διαφορετική. Η άνοδος του βιοτικού επιπέδου και των αμοιβών γενικότερα, συμπαρασύρει τις αμοιβές του κλάδου, καθιστώντας την δόμηση με συμβατικές μεθόδους λιγότερο ανταγωνιστική ενώ παράλληλα αυξάνονται ραγδαία οι ρυθμοί παραγωγής σύγχρονων καινοτομικών υλικών. Η συνεργεία των παραπάνω οδηγεί όλο και πιό δυναμικά στην δημιουργία νέων τεχνοτροπιών. Επιπλέον η συνεχής αύξηση του κόστους δόμησης επιζητεί πιο οικονομικό και λειτουργικό εργοτάξιο. Η απορρέουσα ανάγκη ταχύτητας στην δόμηση σε συνδυασμό με τους αυστηρούς πλέον κανονισμούς για αυξημένη στατική και αντισεισμική επάρκεια, πυραντοχή, θερμομόνωση και ηχομόνωση δρουν καταλυτικά στην διαμόρφωση νέων, εξελιγμένων μεθόδων δόμησης. Η πραγματικότητα αυτή δίνει σήμερα την αφορμή να επιζητήσουμε τη γνωριμία με ένα νέο τρόπο δόμησης. Η λύση έγκειται στην σύνθεση δομικών στοιχείων από καινοτομικά, παγκοσμίως δοκιμασμένα, έξυπνα τυποποιημένα, βιομηχανικά δομικά υλικά όπως τσιμεντοσανίδες, γυψοσανίδες, μεταλλικά προφίλ, ορυκτοβάμβακες, βίδες και αρμόστοκους χωρίς κονιάμματα (λάσπες κ.λ.π.). Αυτά τα βιομηχανοποιημένα υλικά προσφέρονται πλέον στην ελληνική αγορά ως ολοκληρωμένα συστήματα δόμησης. Η τεχνολογία και μεθοδολογία κατασκευής δομικών στοιχείων με αυτά χαρακτηρίζονται ως ξηρά δόμηση. Πρόκειται για έναν νέο σύγχρονο τρόπο δόμησης, που καλύπτει όλες τις απαιτήσεις στατικής επάρκειας και οικοδομικής

1. Συμβολή ενσωματωμένης και ανεξάρτητης τοιχοπλήρωσης στην ακαμψία του κτιρίου

56 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

Άρθρο

2. Συμβολή της καθ’ ύψος κατανεμημένης ακαμψίας στην αντισεισμική συμπεριφορά του κτιρίου

φυσικής, είναι οικολογικός και βιομηχανικά συστηματοποιημένος. Οι κατασκευές ξηράς δόμησης βελτιώνουν την αντισεισμική συμπεριφορά του κτιρίου, διασφαλίζουν μοναδική θερμομόνωση και προστασία από τη φωτιά όπως επίσης κορυφαία ηχομόνωση και ακουστική χώρου. Η ταχύτητα κατασκευής, η καθαρή δόμηση χωρίς λάσπες, μπάζα και γκρεμίσματα, καθώς επίσης η προστασία και ο σεβασμός του περιβάλλοντος χώρου κατά την κατασκευή καθιστά τη δόμηση αυτή ως λυτρωτική στον τεχνικό κόσμο της οικοδομής. Επιπλέον η εύκολη και επισκέψιμη εγκατάσταση σωλήνων, αεραγωγών και καλωδίων, η εξοικονόμιση πολύτιμου ωφέλιμου χώρου και η άψογη τελική επιφάνεια είναι ακόμη μερικά βαρυσήμαντα πλεονεκτήματα της. Τέλος η διασφαλισμένη βιομηχανική ποιότητα με πιστοποιημένα προϊόντα από υλικά φιλικά στον άνθρωπο, η άψογη αισθητική του τελικού αποτελέσματος και η εύκολη ανακατασκευή για κάθε φάση της ζωής, κερδίζουν όλο και περισσότερο τον ιδιοκτήτη και τον κατασκευαστή. Όλο και περισσότεροι μηχανικοί, τεχνίτες και ιδιώτες διακρίνοντας τα πλεονεκτήματα της ξηράς δόμησης, κατασκευάζουν με γυψοσανίδες δομικά στοιχεία όπως τοίχους διαχωριστικούς ή πλήρωσης, οροφές και σοφίτες σε φέροντα οργανισμό από οπλισμένο σκυρόδεμα, χάλυβα ή ξύλο.

κών τοίχων στην αντισεισμική συμπεριφορά των κτιρίων λαμβάνεται υπόψιν στον ισχύοντα ΕΑΚ μόνο περιορισμένα, παρόλο που η διάταξη και η σύσταση τους παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη ή στην έκλυση σεισμογενών αστοχιών. Οι σεισμογενείς αστοχίες καθορίζονται κυρίως από τις μετατοπίσεις του φέροντα οργανισμού που προκαλεί τις καταπονήσεις που ασκούνται στα μη φέροντα δομικά στοιχεία με αποτέλεσμα την υπέρβαση των αντοχών τους και την αστοχία τους. ∆ύο κτίρια με όμοιο φέροντα οργανισμό μπορεί να έχουν διαφορετικό βαθμό αστοχιών υπό την καταπόνηση των ιδίων σεισμικών φορτίων ανάλογα με την σύσταση, τις ιδιότητες και τη διάταξη των μη φερόντων δομικών στοιχείων της τοιχοποιίας. Από τα παραπάνω είναι φανερό ότι η αντισεισμικότητα ενός κτιρίου δεν κρίνεται μόνο από την συμπεριφορά του φέροντα οργανισμού αλλά και από την συμπεριφορά των μη φερόντων δομικών στοιχείων, κυρίως της τοιχοποιίας, ενώ τα ειδικά αρχιτεκτονικά δεδομένα του κάθε κτιρίου όσον αφορά αυτά τα στοιχεία είναι αδύνατο κάθε φορά υπολογιστικά να λαμβάνονται υπόψιν.

1. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΞΗΡΑΣ ∆ΟΜΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ

Σύμφωνα με τον ισχύοντα αντισεισμικό κανονισμό ΕΑΚ ο συνυπολογισμός της πρόσθετης ακαμψίας που προέρχεται από τους συμβατικούς τοίχους πλήρωσης και χωρισμάτων του κτιρίου γίνεται μόνο κατά προσέγγιση. Η χρήση ενός απλού συντελεστή συμπεριφοράς κατά την εκπόνηση της μελέτης είναι προς την σωστή κατεύθυνση αλλά δεν μπορεί να αντισταθμίσει τα ευεργετικά πλεονεκτήματα μίας ισομερούς κατανομής της ακαμψίας στο κτίριο, πέραν του ότι η ισχυρή επίδραση της ανισομερώς κατανεμημένης ακαμψίας στη αντισεισμική συμπεριφορά και αντοχή του κτιρίου έχει προφανώς υποτιμηθεί. Προσπάθεια συνυπολογισμού της ακαμψίας των τοίχων πλινθοδομής θα συνιστούσε πολύπλοκη και δαπανηρή διαδικασία

Η διάταξη, η διαμόρφωση και η σύσταση των μη φερόντων δομικών στοιχείων τοιχοποιίας επιδρά σημαντικά στις καταπονήσεις του φέροντα οργανισμού ενός κτιρίου κατά την διάρκεια ενός σεισμού. Καίριες κατασκευαστικές καινοτομίες με συστήματα ξηράς δόμησης, μπορούν χωρίς μεγάλο κόστος να μειώσουν σημαντικά τις πιθανότητες ζημιών σε περίπτωση σεισμού, βελτιώνοντας σημαντικά την αντισεισμικότητα του κτιρίου. Η επίδραση των μη φερόντων δομικών στοιχείων, όπως των εξωτερικών τοιχοπληρώσεων και των εσωτερικών διαχωριστι-

Στη χώρα μας συνήθως οι πολυκατοικίες έχουν έναν ευαίσθητο, εύκαμπτο όροφο, το ισόγειο, χωρίς τοιχοπληρώσεις (pilotis), στο σημείο των μεγαλυτέρων στατικών φορτίων ο οποίος είναι άκρως ευάλωτος στα οριζόντια σεισμικά φορτία.

τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 57

Άρθρο

3. ∆ικέλυφος εσωτερική τοιχοποιία ξηράς δόμησης με γυψοσανίδες

μελέτης και λόγω ενδεχομένων εκ των υστέρων επεμβάσεων στις τοιχοποιίες θα ήταν ούτως ή άλλως επισφαλής. Η επίλυση του προβλήματος θεωρητικά, θα ήταν η απομόνωση των συμβατικών τοίχων πλήρωσης από τον φέροντα οργανισμό του κτιρίου με ειδικούς αρμούς, η κατάρρευση όμως των τοίχων αυτών στην περίπτωση σεισμού θα ήταν ακόμη πιο εύκολη. Η λύση αυτή για οικονομικούς λόγους δεν είναι υλοποιήσιμη. Επίσης εκτιμάται ότι ο συνυπολογισμός του πραγματικού μεγέθους της ακαμψίας των τοίχων πλήρωσης και χωρισμάτων των υπερκείμενων ορόφων κατά την μελέτη του κτιρίου για να επιτευχθεί η ίδια ακαμψία, θα οδηγούσε σε υπερβολική αύξηση των διατομών των υποστυλωμάτων του κτιρίου στο ισόγειο. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι περισσότερες ζημιές λόγω σεισμών παρατηρήθηκαν σε χαμηλές πολυκατοικίες pilotis, ένεκα της επιλογής μικρότερων διατομών υποστυλωμάτων λόγω της διαστασιολόγησής τους βάσει των στατικών φορτίων. Τα παραπάνω αποδείχτηκαν στην πράξη από τα αποτελέσματα των σεισμικών φορτίων το 1978 στο σεισμό της Θεσσαλονίκης και το 1986 στην Καλαμάτα. 1.1. Ισομερής κατανομή της ακαμψίας του κτιρίου καθ’ ύψος μέσω ελαφράς δικέλυφης τοιχοποιίας ξηράς δόμησης. Η ελαφρά, εύκαμπτη αλλά ανθεκτική δικέλυφος ξηρά δομημένη τοιχοποιία δίνει την ζητούμενη λύση στο πρόβλημα, διότι ουσιαστικά δεν προσφέρει ανομοιόμορφη διαφορά στην ακαμψία των ορόφων καθ’ ύψος, που είναι δεδομένη σχεδόν σε κάθε συμβατική κατασκευή, καθόσον αυτή είναι πρακτικά αμελητέα. Μέσω της δόμησης των τοίχων πλήρωσης εξωτερικά με τσιμεντοσανίδες και των χωρισμάτων εσωτερικά με γυψοσανίδες, σε μεταλλικό σκελετό και ενσωμάτωση ινώδους μονωτικού, κατασκευάζεται συνολικά ένα κτίριο του οποίου η αντισεισμική συμπεριφορά και καταπόνηση προσεγγίζει στο μέγιστο βαθμό αυτή του υπολογιστικού μοντέλου. Η δυνατότητα ανάληψης οριζόντιων φορτίων που προκύπτουν από την οριζόντια επιτάχυνση και το ίδιο βάρος της τοιχοποιίας κάθετα στην επιφάνεια της τοιχοποιίας, είναι στις τοιχοποι-

58 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

4. ∆ικέλυφος εξωτερική τοιχοποιία ξηράς δόμησης με γυψοσανίδες και επιχρισμένες τσιμεντοσανίδες

ίες ξηράς δόμησης εξαιρετικά καλή. Οριζόντια φορτία προερχόμενα από την μετακίνηση των ορόφων στο επίπεδο της τοιχοποιίας δεν αναλαμβάνονται ικανοποιητικά χωρίς πρόσθετα μέτρα. Σε μια μετακίνηση ορόφου κατά 1% έως 1,5%, με μέγιστο ύψος τοιχοποιίας 3,5 m και την ανάλογη μετατόπιση του επάνω μέρους της τοιχοποιίας κατά ∆l = 3,5 mm έως 5,3 mm, δεν μπορούν τα φορτία να αναληφθούν από την τοιχοποιία χωρίς να προκληθούν ρηγματώσεις. Για να αποτραπούν οι ζημιές στην τοιχοποιία, θα πρέπει να προβλεφθούν μεταξύ φερόντων και μη φερόντων δομικών στοιχείων επαρκείς αρμοί που να εξασφαλίζουν την ανεξάρτητη μετακίνηση του φέροντα οργανισμού, ιδιαίτερα σε κτίρια όπου απαιτείται ταυτόχρονα η διασφάλιση της λειτουργίας και πυροπροστασίας τους, όπως τα νοσοκομεία. Οι αρμοί αυτοί μπορούν εύκολα να διαμορφωθούν κατασκευαστικά. Τέλος με τα συστήματα ξηράς δόμησης ο αρχιτέκτων μελετητής έχει τη δυνατότητα να χωροθετήσει ελεύθερα οποιαδήποτε τοιχοποιία, σύμφωνα με τις σχεδιαστικές του επιθυμίες, χωρίς επιπτώσεις. Ακόμη, αυθαιρεσίες των ιδιοκτητών, των ενοίκων ή τρίτων στην διάταξη της μη φέρουσας τοιχοποίας δεν έχουν επιπτώσεις στην αντισεισμική συμπεριφορά του κτιρίου. 1.2. Μείωση φορτίων και καταπονήσεων του φέροντος οργανισμού Η δικέλυφος κατασκευή τοιχοποιίας ξηράς δόμησης είναι περίπου δέκα φορές ελαφρύτερη από αντίστοιχες συμβατικές επιχρισμένες τοιχοποιίες πλινθοδομής. Η μείωση του στατικού φορτίου της τοιχοποιίας του κτιρίου στο ένα δέκατο περίπου του φορτίου της αντίστοιχης συμβατικής, οδηγεί σε μείωση της συνολικής κτιριακής μάζας. Κατά συνέπεια μειώνεται και το συνολικό μέγεθος της δυναμικής καταπόνησης του κτιρίου που δίδεται από τη συνάρτηση της φασματικής επιτάχυνσης σχεδιασμού και της μάζας . Εάν η μείωση της μάζας λαμβανόταν υπόψιν στις παραδοχές φορτίων, αυτό θα οδηγούσε αυτομάτως στη μείωση των διατομών και του οπλισμού δηλαδή του κόστους κατασκευής του φέροντος οργανισμού. Με βάση όμως τον ΕΑΚ και τις παραδοχές των ισχυόντων κανονισμών,

Άρθρο

το όφελος δεν είναι η μείωση του κόστους κατασκευής του κτιρίου αλλά τα σημαντικά αποθέματα αντοχής του φέροντος οργανισμού κατά την σεισμική του καταπόνηση. 1.3. Ανθεκτική, εύκαμπτη, ελαφρά τοιχοποιία ξηράς δόμησης Στις τοιχοποιίες ξηράς δόμησης η στερέωση του μεταλλικού σκελετού της ελαφράς τοιχοποίας στον φέροντα οργανισμό του κτιρίου γίνεται με εκτονούμενα βύσματα και είναι ανθεκτική στον εφελκυσμό ενώ το σχετικά εύκαμπτο δομικό στοιχείο τοιχοποιίας από ελαφρές γυψοσανίδες ή τσιμεντοσανίδες μπορεί μεν να ρηγματώνει αλλά δεν καταρρέει. 1.4. Γρήγορη και εύκολη επιδιόρθωση της τοιχοποιίας Μικρορηγματώσεις που τυχόν προκύψουν από την δράση του εγκέλαδου στις τοιχοποιίες ξηράς δόμησης επιδιορθώνονται γρήγορα και εύκολα με επιδιορθωτικό υλικό. Ακόμη η αποκατάσταση ζημιών ή και πλήρης αντικατάσταση των τοίχων ξηράς δόμησης γίνεται καθαρά και γρήγορα χωρίς να χρειάζεται να εκκενωθεί ο χώρος της κατοικίας από τους ενοίκους.

2. ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΗ ∆ΙΑΒΙΩΣΗ ΜΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΞΗΡΑΣ ∆ΟΜΗΣΗΣ Η θερμομόνωση κτιρίων έχει τις παρακάτω βασικές επιδιώξεις. Κατ’ αρχήν η θερμομόνωση πρέπει να διασφαλίζει στους ενοίκους συνθήκες θερμικής άνεσης και ποιότητας αέρα, ανεξάρτητα από τις επικρατούσες εξωτερικές καιρικές συνθήκες. Η κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση και δροσισμό, οφείλει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Το κόστος κατανάλωσης ενέργειας και η προστασία του κτιρίου κατά τη διάρκεια της ζωής του πρέπει να συνυπολογίζονται. Η θερμομόνωση πρέπει να επιτυγχάνεται εφαρμόζοντας τις αρχές του ενεργειακού σχεδιασμού του ισχύοντα κανονισμού θερμομόνωσης και του προτύπου ΕΝ 14683 κατά την οδηγία 2002/91/ΕΚ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και εν συνεχεία τη βέλτιστη επιλογή συστημάτων θέρμανσης και κλιματισμού. Η θερμική προστασία του κτιριακού κελύφους αποτελεί πρωταρχικό παράγοντα στην επίτευξη μίας ορθολογικής ενεργειακής συμπεριφοράς του κτιρίου. Η επίτευξη των τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 59

Άρθρο

παραπάνω στόχων προϋποθέτει την τελευταία λέξη της τεχνολογίας και τεχνογνωσίας στην κτιριακή μελέτη, στην επιλογή των υλικών και συστημάτων και στην ποιότητα κατασκευής. Με τα ως άνω δεδομένα, πρέπει να αξιολογηθούν όλες οι εναλλακτικές κατασκευαστικές λύσεις και υλικά για τη θερμομόνωση του κτιριακού κελύφους, όπως η δικέλυφη συμβατική τοιχοποιία οπτοπλινθοδομής με θερμομόνωση στον πυρήνα, η μονοκέλυφη με εξωτερική θερμομόνωση, και ιδιαίτερα η δικέλυφη καινοτομική τοιχοποιία ξηράς δόμησης εξωτερικά με τσιμεντοσανίδα και εσωτερικά με γυψοσανίδα σε μεταλλικό σκελετό και ενδιάμεσο ινώδες μονωτικό υλικό. 2.1. Θερμομόνωση με τοίχους ξηράς δόμησης Η ξηρά δόμηση τοιχοποιίας με τσιμεντοσανίδες και γυψοσανίδες σε μεταλλικό σκελετό και ενδιάμεσο μονωτικό υλικό αποτελεί εναλλακτική λύση έναντι της παραδοσιακής, συμβατικής εξωτερικής τοιχοποιίας και είναι ο τρόπος δόμησης του μέλλοντος. Εφαρμόζεται με επιτυχία σε κάθε τύπο φέροντα οργανισμού κτιρίου. Το χαμηλό βάρος, η αντισεισμική συμπεριφορά, η ταχύτητα δόμησης, καθώς και οι εξαιρετικές επιδόσεις σε ηχομόνωση, πυροπροστασία και θερμομόνωση καθιστούν τους τοίχους από τσιμεντοσανίδα και γυψοσανίδα ιδανική κατασκευαστική λύση. Για τις εξωτερικές τοιχοποιίες ξηράς δόμησης υπάρχει πλέον εμπειρία πέραν των 30 χρόνων καθώς επίσης πιστοποιητικά βασισμένα σε τεστς καταπόνησης αυτών υπό δυσμενείς εξωτερικές καιρικές συνθήκες διασφαλίζοντας εξαιρετικές επιδόσεις θερμομόνωσης. Το σχετικά μεγάλο πάχος ορυκτοβάμβακα επαρκούς πυκνότητας προσδίδει στο κτίριο την απαιτούμενη θερμομονωτική επίδοση προσφέροντας παράλληλα ωφέλιμο εσωτερικό χώρο στο κτίριο λόγω του μικρότερου συνολικού πάχους τοίχου σε σύγκριση με αυτό του συμβατικού. Οι κατασκευαστές ωθούνται βαθμηδόν όλο και περισσότερο προς την επιλογή της ξηράς δόμησης στις κατασκευές εξωτερικής τοιχοποιίας, ιδιαίτερα ύστερα από την αναμενόμενη προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην ευρωπαϊκή κοινοτική οδηγία 2002/91/ΕΚ. Τα κτίρια ξηράς δόμησης λόγω της θερμομονωτικής υπερεπάρκειας των τοίχων, καθίστανται τεχνικά άρτια, έτοιμα προς χορήγηση ενεργειακής ταυτότητας. 2.2. Εσωτερικές θερμομονωτικές επενδύσεις συμβατικών τοίχων Οι επενδύσεις κατασκευάζονται με πάνελς από γυψοσανίδα και επικολλημένο ορυκτοβάμβακα ή πολυστερίνη. Ανάλογα με τις απαιτήσεις και την επιφάνεια του τοίχου η επένδυση γίνεται με επικόλληση ή με μηχανική στερέωση σε μεταλλικό σκελετό στον οποίο βιδώνονται και στερεώνονται οι γυψοσανίδες, εφόσον προηγουμένως ενσωματωθεί το μονωτικό υλικό. Επίσης τα θερμομονωτικά πάνελς μπορούν να τοποθετηθούν εσωτερικά και να ενσωματωθούν, πριν την σκυροδέτηση, σε δώματα, υπο-

60 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

στυλώματα ή τοιχία. Προσφέρουν εύκολη εφαρμογή, ταχύτητα δόμησης, άριστη τελική επιφάνεια και κορυφαία θερμομόνωση σε νεόδμητα αλλά και σε παλαιά υπό ανακαίνιση κτίρια. Η εφαρμογή των πάνελς με επικόλληση προϋποθέτει επίπεδο, αλφαδιασμένο τοίχο ενώ αντίθετα η εφαρμογή σε μεταλλικό σκελετό μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε επιφάνεια. Η εσωτερική θερμομόνωση είναι κατάλληλη στην ανακαίνιση κατοικιών καθώς βελτιώνει σημαντικά τη θερμομονωτική αξία του κτιρίου. Επίσης λόγω της γρήγορης θέρμανσης, που διασφαλίζεται λόγω του ότι το μονωτικό βρίσκεται στην εσωτερική μεριά του τοίχου, ενδείκνυται ιδιαίτερα για τις εξοχικές κατοικίες. Η θερμομονωτική επένδυση των εξωτερικών τοίχων πληρώσεων του φέροντος οργανισμού σε συνδυασμό με την κατασκευή όλου του εσωτερικού κτιρίου, όπως χωρίσματα και οροφές με γυψοσανίδες, δίνουν μια ολοκληρωμένη κατασκευαστική λύση από ένα μόνο συνεργείο, απαλλάσσοντας το εργοτάξιο από λάσπες, γκρεμίσματα και μπάζα. 2.3. Εξωτερική θερμομόνωση ή θερμοπρόσοψη Αποτελεί την κορυφαία μέθοδο εξωτερικής θερμομόνωσης προσόψεων κτιρίων. Η θερμοπρόσοψη αποτελείται από διογκωμένο πολυστυρένιο, με λ = 0,037 W/mK σε διαστάσεις 1,00x0,60 m σε διάφορα πάχη. Βύσματα μηχανικής στερέωσης φροντίζουν για την στερέωση του μονωτικού στην τοιχοποιία. Έτοιμο κονίαμα επικόλλησης, αντιαλκαλικό ενισχυτικό πλέγμα και τελικό επίχρισμα είναι τα υπόλοιπα απαιτούμενα υλικά. Μετά την μηχανική στερέωση με βύσματα, οι πλάκες του διογκωμένου πολυστυρενίου επικολλούνται σε νεόδμητες ή παλιές προσόψεις και εν συνεχεία επιχρίζονται με ταυτόχρονη ενσωμάτωση του ενισχυτικού πλέγματος. Ακολουθεί το τελικό φινίρισμα με διακοσμητικό επίχρισμα ή βαφή. Το σύστημα της θερμοπρόσοψης καταργεί τις θερμογέφυρες, προσφέρει κορυφαία θερμομόνωση υψηλών απαιτήσεων και εξοικονομεί πολύτιμη ενέργεια. Προσφέρει ευχάριστη θερμοκρασία στην εσωτερική επιφάνεια του τοίχου προστατεύοντας τον φέροντα οργανισμό και την τοιχοποιία του κτιρίου από τις

Άρθρο

καιρικές καταπονήσεις όπως θερμοκρασία, υγρασία, μούχλα και βακτηρίδια. Η ελαστομέρεια των υλικών που αποτελούν το σύστημα διασφαλίζουν πρόσοψη χωρίς ρηγματώσεις και συντήρηση για 15 έως 20 χρόνια. 2.4. Υγιεινή διαβίωση με την ξηρά δόμηση Η πρώτη ύλη της γυψοσανίδας ο γύψος, είναι ένα φυσικό υλικό φιλικό στον άνθρωπο εν αντιθέσει με άλλα ευρέως διαδεδομένα δομικά υλικά γιατί δεν περιέχει τοξικές ή καυστικές ουσίες και διαθέτει ουδέτερο pΗ. Χαρακτηριστικό είναι ότι η επεξεργασία προϊόντων γύψου όχι μόνο δεν απαιτεί κατά την εφαρμογή τους ιδιαίτερα προστατευτικά μέτρα, αλλά αντιθέτως χρησιμοποιείται στην ορθοπεδική και οδοντιατρική σε απ’ ευθείας επαφή με το δέρμα του

ανθρώπου και εμπεριέχεται μάλιστα στους περισσοτέρους τύπους οδοντόκρεμας! Επιπλέον ο γύψος είναι ένα υλικό που έχει την ιδιότητα να «αναπνέει». Οι τοίχοι από γυψοσανίδα, όταν είναι βαμμένοι με ατμοδιαπερατά χρώματα, απορροφούν την περισσευούμενη υγρασία και όταν μειωθεί η σχετική υγρασία την επαναπροσδίδουν στον χώρο, όπως σε περιόδους ξηρασίας. Ένα τετραγωνικό μέτρο γυψοσανίδας πάχους 15 mm μπορεί να απορροφήσει υπό μορφή υδρατμών μέχρι 3 λίτρα νερό και να το αποβάλλει αργότερα χωρίς καμία επίπτωση στις ιδιότητες της ! Οι γυψοσανίδες είναι κατά κάποιο τρόπο ρυθμιστές του μικροκλίματος του περιβάλλοντος χώρου, ιδιότητα ιδιαίτερα χρήσιμη κατά τον δροσισμό σύγχρονων κτιρίων με τεχνητό μηχανικό κλιματισμό.

τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 61

Άρθρο

3. ΗΧΟΜΟΝΩΣΗ, ΗΧΟΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ, ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ, ∆ΙΑΚΟΣΜΗΣΗ Η φραγή μεταφοράς εξωτερικών θορύβων μέσω του αέρα (αερόφερτος ήχος) και η εισχώρηση τους σε ένα κτίριο καθώς επίσης η παρεμπόδιση μεταφοράς των θορύβων μέσω του αέρα ή διαμέσου δομικών στοιχείων (κτυπογενής ήχος) μεταξύ γειτνιαζόντων χώρων του ιδίου κτιρίου αποτελεί το κύριο αντικείμενο της ηχομόνωσης. 3.1. Ηχομόνωση με δικέλυφη τοιχοποιία ξηράς δόμησης Η ξηρά δόμηση επιτρέπει στον σημερινό μελετητή να υλοποιήσει δομικά ηχομονωτικά στοιχεία με μεγάλους βαθμούς σχεδιαστικής ελευθερίας. Ανεξάρτητα όμως από το μέγεθος της ηχομείωσης που θέλουμε να επιτύχουμε, βασικό εργαλείο στην επίτευξη ικανοποιητικών αποτελεσμάτων είναι σήμερα αδιαφιλονίκητα η κατασκευή δικέλυφων δομικών στοιχείων με χρήση λεπτότοιχων δομικών πλακών όπως γυψοσανίδες ή τσιμεντοσανίδες σε συνδυασμό με ινώδη ηχοαπορροφητικά μονωτικά υλικά όπως ο πετροβάμβακας ή ο υαλοβάμβακας. Η δικέλυφος τοιχοποιία ξηράς δόμησης σε σύγκριση με μία συμβατική ιδίου πάχους, εμφανίζει σημαντικά υψηλότερη ηχομόνωση. Η λεπτότοιχη και εύκαμπτη γυψοσανίδα, όπου προσπίπτουν τα ηχητικά κύματα, σε συνδυασμό με τη βασική λειτουργία του ινώδους μονωτικού υλικού που είναι η απορρόφηση του ήχου και η μετατροπή της ηχητικής του ενέργειας σε θερμότητα, είναι η αρχή της μεθόδου ηχομόνωσης της δικέλυφης τοιχοποιίας. Αντιθέτως, η ηχομόνωση της συμβατικής τοιχοποιίας προκύπτει σύμφωνα με τον λεγόμενο νόμο της μάζας. Ο νόμος αυτός δέχεται ότι ο δείκτης ηχομείωσης μίας συμπαγούς τοιχοποιίας αυξάνεται κατά περίπου 6 dB διπλασιάζοντας το βάρος της ανά μονάδα επιφανείας. Στη δικέλυφο τοιχοποιία ξηράς δόμησης η βελτίωση της ηχομόνωσης οφείλεται στους παρακάτω λόγους: • Η ενδιάμεση τοποθέτηση του ινώδους μονωτικού μεταβάλλει την ακαμψία με αποτέλεσμα να μετατοπίζεται η συχνότητα συντονισμού σε χαμηλότερα επίπεδα. • Το ενδιάμεσο ινώδες μονωτικό αυξάνει την μετατροπή της ηχητικής ενέργειας σε θερμότητα με αποτέλεσμα την μείωση του βυθίσματος στην συχνότητα σύμπτωσης βελτιώνοντας την ηχομόνωση. • Η τοποθέτηση μονωτικού δεν επιτρέπει τον σχηματισμό στάσιμων κυμάτων και αποφεύγεται ο συντονισμός με αποτέλεσμα την αύξηση της ηχομόνωσης στις υψηλές συχνότητες. Η ηχομόνωση για να είναι ολοκληρωμένη και αποτελεσματική πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα ηχομόνωσης για αερόφερτο και για κτυπογενή ήχο. Η εξέλιξη σε θέματα αρχιτεκτονικού σχεδιασμού παράλληλα με την εξέλιξη σύγχρονων μονωτικών

62 I METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | τεύχοs 1 ο 2011

υλικών και δομικών στοιχείων επιτρέπουν στον σημερινό μελετητή να υλοποιήσει με μεγάλο βαθμό ελευθερίας τις προτάσεις του για ηχομόνωση. 3.2. Ηχοαπορρόφηση, ακουστική και αισθητική με ξηρά δόμηση από διάτρητες γυψοσανίδες και ορυκτοβάμβακα. Η μείωση της αντήχησης μέσα σε έναν χώρο, καθώς επίσης η δημιουργία χώρων ιδιαιτέρων απαιτήσεων ακουστικής με ηχοαπορροφητικά και ηχοανακλαστικά στοιχεία παράλληλα με την αισθητική του χώρου είναι το κύριο αντικείμενο της ακουστικής. Ο βαθμός ηχοαπορρόφησης α, περιγράφει τη σχέση της μη ανακλώμενης προς την προσπίπτουσα ηχητική ενέργεια. Όταν η ανάκλαση είναι πλήρης, το α ισούται με μηδέν, ενώ όταν η απορρόφηση είναι πλήρης το α ισούται με ένα. Οι διάτρητες γυψοσανίδες παρέχουν σε συνδυασμό με τη χρήση ινωδών ηχοαπορροφητικών υλικών σχεδόν απεριόριστες σχεδιαστικές και κατασκευαστικές δυνατότητες με κορυφαία αποτελέσματα. 5. Αρχή ηχομονωτικής λειτουργίας δικέλυφου εσωτερικής τοιχοποιίας ξηράς δόμησης με γυψοσανίδες

4. ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΜΕ ΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΞΗΡΑΣ ∆ΟΜΗΣΗΣ ∆ύο είναι τα βασικά στοιχεία μελέτης πυροπροστασίας, η προφύλαξη του ανθρώπου και η προστασία του κτιρίου από τη φωτιά. Ο πυροπροστατευτικός σχεδιασμός σύγχρονων κτιρίων περιλαμβάνει δύο τρόπους προφύλαξης. Την ενεργητική, κατασταλτική πυροπροστασία εγκαταστάσεων με αυτόματα συστήματα πυρόσβεσης και ενεργοποίηση της πυροσβεστικής, καθώς επίσης και την παθητική προληπτική πυροπροστασία του κτιρίου κυρίως σε ευαίσθητα σημεία πυρανάφλεξης ή σε κατα¬σκευές πυρανάσχεσης. Τα συστήματα ξηράς δόμησης με γυψοσανίδες από την φύση της πρώτης ύλης τους κατατάσσονται στα πλέον πυράντοχα δομικά στοιχεία. Ο διυδρίτης γύψος όταν θερμαίνεται μετατρέπει το δεσμευμένο κρυσταλλικό νερό σε υδρατμό και η θερμοκρασία στην επιφάνεια του για ένα τέταρτο της ώρας περίπου σε μία γυψοσανίδα πάχους 12,5 mm δεν ξεπερνά τους 100° C. Οι πυράντοχοι τοίχοι ξηράς δόμησης αποτελούνται από άκαυστα δομικά και μονωτικά υλικά και επιτυγχάνουν υψηλούς δείκτες πυραντίστασης μέχρι και τρεις ώρες (F 180) συνοδευόμενα από αποδεικτικά πιστοποίησης πυραντοχής κατά ΕΝ 13501-2-3. Ιδιαίτερα πυρασφαλείς τοιχοποιίες ξηράς δόμησης αποτελούνται από μεταλλικό σκελετό, που έχει διπλή ή τριπλή επίστρωση πυράντοχης γυψοσανίδας και στις δύο πλευρές και είναι εξοπλισμένος με λαμαρίνα κάτω από την πρώτη στρώση. Όταν τίθεται θέμα απαιτήσεων θερμομόνωσης και ηχομόνωσης μπορούν να ενσωματωθούν άκαυστα ηχοαπαρροφητικά μονωτικά υλικά στον κενό χώρο του τοίχου όπως ο πετροβάμβακας. Τα πυράντοχα συστήματα

Άρθρο

ξηράς δόμησης ως επενδύσεις από γυψοσανίδες και πετροβάμβακα επιλέγονται ειδικά για να προσφέρουν την πυροπροστασία τους σε ευπαθείς στη φωτιά φέροντες οργανισμούς κτιρίων όπως αυτούς που αποτελούνται από χάλυβα ή ξύλο. Στην σύγχρονη κοινωνία η ασφάλιση των κτιρίων είναι πλέον σύνηθες φαινόμενο. Οι ασφαλιστικές εταιρείες όμως για να προβούν στην ασφάλιση ενός κτιρίου απαιτούν όλο και πιο αξιόπιστα και αναγνωρισμένα πιστοποιητικά προς κατοχύρωση της επάρκειας πυραντοχής των δομικών υλικών και στοιχείων του κτιρίου. Τα σύγχρονα δομικά στοιχεία ξηράς δόμησης είναι εναρμονισμένα με την νέα αντίληψη περί πιστοποιημένης ποιότητας που κυριαρχεί στην Ευρώπη, υπόκεινται σε συνεχείς ελέγχους από διαπιστευμένα τεχνολογικά ινστιτούτα πιστοποίησης καλύπτοντας πλήρως τις ανάγκες πυροπροστασίας κάθε σύγχρονου κτιρίου.

5. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ • Gipskartonplatten Trockenbau-Montagebau-Ausbau Hellmut Hanusch Verlagsgesellschaft Rudolf Mueller Koeln, 1978 • Trockenbaupraxis mit Gipskartonplatten-Systemen HarroBoeker Verlagsgesellschaft Rudolf Mueller Koeln, 1984 • Gypsum Construction Handbook JohnLieske United States Gypsum Company Chicago, 1992 • Συστήματα Ξηράς ∆όμησης με Γυψοσανίδες Παναγιώτης Σακούλας Τεχνικά Χρονικά 6/93, TEE Αθήνα, 1993 • Gypsum Construction Handbook Robert Scharff Me GrawHill, Inc. New York, 1995 • Trockenbau Atlas Becker, Pfau, Tichelmann Verlagsgesellschaft Rudolf Mueller Koeln, 1996 • Trockenbaumonteuer Boes, Leithold, Hrachowy Handwerk und Technik G.m.b.H. Hamburg, 1996 • Auslegung von Bauwerken gegen Erdbeben DIN V ENV 1998-1 Eurocode 8 Berlin, 1997 • Ελληνικός Αντισεισμικός Κανονισμός 2000 / Τροπ. 2003 Ο.Α.Σ.Π. / Σ.Π.Μ.Ε. Αθήνα, 2000 • Klassifizierung aus den Pruefungen zum Brandveerhalten von Bauprodukten DIN EN 13501-1 Berlin, 2002 • Συστήματα Τοιχοποιίας με Τσιμεντοσανίδες και Γυψοσανίδες Παναγιώτης Σακούλας ∆ιάλεξη TEE 11/02, TEE Αθήνα, 2002 • Σύγχρονα θερμομονωτικά υλικά (Ημερίδα ΣΑ.Π.Π.Ε.Κ.) Άγις Παπαδόπουλος Fibran A.E./ Tetras O.E. Θεσσαλονίκη, 2004 • Ηχομόνωση. Βασικές αρχές και εφαρμογές Αθανάσιος Τροχίδης Fibran A.E. Θεσσαλονίκη, 2006 • Erdbebensicheres Bauen mit Trockenbau-Systemen Henkel, Schalk,Holl KnaufGipsKG Iphofen, 2008

τεύχοs 1 ο 2011 | METΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 63

Δαιδάλου 23, 163 41, Ηλιούπολη Τ 210 9945593, 210 9946150 F 210 9945525 ΕΠΩΝΥMIΑ ΕΤΑΙΡIΑΣ

......................................................................................................................................................................

ΟΝΟMΑΤΕΠΩΝΥMΟ

.......................................................................................................................................................................

ΕΠΑΓΓΕΛMΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

κάρτα συνδρομής

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΟΛΗ ΤΗΛ

..................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................. Τ.Κ. .....................................

...............................................................

FAX

...........................................................

e-mail

Για να γίνει έναρξη της συνδρομής σας πρέπει να αποστείλετε ταχυδρομική ή τραπεζική επιταγή ΕΘΝΙΚΗ: Αρ. Λογ. 089/384199-52 ALPHA BANK: Αρ. Λογ. 135-00-2310017507

...............................................

ΙΔΙΩΤΗΣ/ ΕΤΑΙΡΙΑ/ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ..............50€

ΙΔΙΩΤΗΣ/ ΕΤΑΙΡΙΑ/ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ..............90€

Υπογράψτε και στείλτε μας με fax στο 210 9945525 ή e-mail στο metalkat@previewadd.gr την κάρτα συνδρομής και το καταθετήριο της κατάθεσης για την έναρξη της συνδρομής

ΦΟΙΤΗΤΗΣ ....................................35€

ΦΟΙΤΗΤΗΣ ....................................60€

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ...........................................................................

Συνδρομή για 1 χρόνο (4 τεύχη)

Συνδρομή για 2 χρόνια (8 τεύχη)

ΥΠΟΓΡΑΦΗ .................................................................................

Δαιδάλου 23, 163 41, Ηλιούπολη Τ 210 9945593, 210 9946150 F 210 9945525 ΕΠΩΝΥMIΑ ΕΤΑΙΡIΑΣ

......................................................................................................................................................................

ΟΝΟMΑΤΕΠΩΝΥMΟ

.......................................................................................................................................................................

κάρτα καταχώρισης

ΕΠΑΓΓΕΛMΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΟΛΗ ΤΗΛ

..................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................. Τ.Κ. .....................................

...............................................................

FAX

...........................................................

e-mail

Τα στοιχεία σας κρατούνται εμπιστευτικά και σε καμία περίπτωση δεν δίνονται σε οποιονδήποτε τρίτο χωρίς την έγγραφη συγκατάθεσή σας. Χρησιμοποιούνται μόνο από την εταιρεία και για την χρήση που έχετε συμφωνήσει.

...............................................

Επιθυμώ να λάβω γνώση από εσάς για τις δυνατότητες διαφημιστικής καταχώρισης ή\και άλλης προβολής μέσω του περιοδικού σας ΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ {Υπογράψτε και στείλτε μας με fax στο 210 9945525 ή e-mail στο metalkat@previewadd.gr την κάρτα ενδιαφερομένου για καταχώριση) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ...............................................................................

ΥΠΟΓΡΑΦΗ .....................................................................................

Δαιδάλου 23, 163 41, Ηλιούπολη Τ 210 9945593, 210 9946150 F 210 9945525 ΕΠΩΝΥMIΑ ΕΤΑΙΡIΑΣ

......................................................................................................................................................................

ΟΝΟMΑΤΕΠΩΝΥMΟ

.......................................................................................................................................................................

ΕΠΑΓΓΕΛMΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

κάρτα υλικών 2011

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΟΛΗ ΤΗΛ

..................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................. Τ.Κ. .....................................

...............................................................

FAX

...........................................................

e-mail

...............................................

Ζητήστε περισσότερες πληροφορίες για τις εταιρίες και τα υλικά\υπηρεσίες που προσφέρουν σημειώνοντας με x τον κωδικό που αναγράφεται στις αντίστοιχες καταχωρίσεις. Υπογράψτε και στείλτε μας με fax στο 210 9945525 ή e-mail στο metalkat@previewadd.gr την κάρτα υλικών με τις επιλογές σας. Η Preview ADD και το περιοδικό ΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ θα προωθήσουν τις προτιμήσεις σας στις αντίστοιχες εταιρίες προκειμένου να λάβετε από αυτές περισσότερες πληροφορίες ή να έρθουν σε επαφή μαζί σας. Αφήστε ένα εύλογο διάστημα 20 ημερών προκειμένου να εξυπηρετηθείτε.

∆ιοργάνωση - υποστήριξη - εγγραφές - έκθεση ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ ∆ΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ ΕΚΘΕΣΕΙΣ Τ 210 9945593 210 9946150

info@metalkat.gr - info@previewadd.gr www.metalkat.gr

Οργάνωση: ΕΕΜΕ (Εταιρεία Ερευνών Μεταλλικών Έργων)

τΕΕ (Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΤΕΥΧΟΣ 1ο / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2011

Νο 110 στην κάρτα υλικών