ek/;fed Lrjkojhy fon;kF;kZP;k Jeçfr"Bk ;k ewY;kpk vH;kl

Page 1

Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies, Online ISSN 2278-8808, SJIF 2021 = 7.380, www.srjis.com

PEER REVIEWED & REFEREED JOURNAL, MAR-APR 2023, VOL- 10/76

ek/;fed Lrjkojhy fon;kF;kZP;k

lkS +'kksHkk laxzke ikVhy lgk¸;dçk/;kfidk, vk>knd‚ystv‚Q,T;qds'ku]+lkrkjk

Paper Received On: 21 APRIL 2023

Peer Reviewed On: 30 APRIL 2023

Published On: 01 MAY 2023

Abstract

thouke/;s dks.krhgh ygkukr ygku fdaok eksBîkr eksBh xks"V feGok;ph vlsy rj vkiY;kykJedjkosykxrs+ifjJekf'kok;vkiY;kykdks.krhghxks"VlgtjhR;kçkIrgksrukgh R;klkBh[kwipJevkf.kd"Vdjkosykxrkr - tksO;ähfu;feri.ksd"Vdjrksvkf.kJedjrks R;k O;ähP;k thoukr çxrhps nkj m?kMys tkrs - vki.kvkiY;kvk;q";ke/;s;'kfeGo.;klkBh] /;s;çkIrdj.;klkBhvkf.kLoIuiw.kZdj.;klkBhtsd"V?ksrksfdaokesgurdjrksR;kykJevls Eg.krkr- R;keqGsvkiY;kykvkiY;kthouke/;sbrjkaojvoyacwujkgk;psulsyrjvkiY;kykJe dj.;kphlo; ykowu ?ksryhikfgts - tj vki.k vkiY;k thouke/;s Je dsys ukgh rj vki.k thouke/;sfeG.kkÚ;kegÙoiw.kZxks"Vhiklwuoafprjkgw - JedsysukghrjvkiY;kykJekpsegÙo dG.kkjukgh

'kkjhfjdJe?ksrkukvkiY;k'kjhjkyk[kwiesgurdjkohykxrs - rlspckSf)dJeke/;s cq)hpkokijvf/kddjkokykxrks - vkiY;kykpkaxysO;fäeRodeok;psvlsyrjvkiY;kyk[kwi JedjkosykxrsEg.kwuçR;sdO;ähP;kthouke/;sJekpsegÙogsvuU;lk/kkj.kvkgs-vkf.kJe gkçR;sdO;ähP;kthoukpkvfoHkkT;?kVdvkgs - Hkkohfi<hl{keOgkohvlaokVrvlsyrj R;kaP;k ckyeukojrh Jekps laLdkj ygku o;kiklwup djk;yk gosr-vktpk fo|kFkhZ gk m|kpk ukxfjd vkgs-vkiY;kjk"Vªkpsm|kpsukxfjdgsvkG'khgksÅu;srEg.kwueqykaP;kckyeukojrh pkaxY;klaLdkjkpsjksi.kgks.ksvko';dvkgs - R;ke/;sJekpslaLdkjghdkGkphxjtvkgs rkRi;Zfon;kF;kZkae/;sckyo;krpJekphlo;fuekZ.kdj.ksvko';dvkgsScholarly Research Journal's is licensed Based on a work at www.srjis.com

çLrkouk

vk/kqfud dkGkar oSKkfud 'kks/kkeqGs] lax.kd o fofo/k vk/kqfud lk/ku lqfo/kkaeqGs

'kkjhfjd Je o d"V dj.ks eqykauk dehi.kkps okVrs- Je gs osxosxG~;k çdkjps vlw 'kdrsdkghauk 'kkjhfjd d"V djkos ykxrs rj dkghauk ckSf)d d"V djkos ykxrs-^ç;Rus okGwps d.k

jxMhrk rsygh xGs^ ;k mähçek.ks ç;Ru o tksMhyk d"V dsY;keqGsp /;s; lk/; gksrsR;klkBh vFkd Je dj.;kph çR;sdkph 'kkjhfjd o ekufld bPNk o ftí vlyh ikfgtsvki.k thouke/;s osxosxG~;k xks"VhlkBh Je djr vlrks- vkiY;kdMs ts xq.k vkgsr dyk vkgsr vkf.k dkS'kY; vkgsr R;kP;k tksjkoj vki.k thouke/;s ;'k çkIr djrks ijarq R;klkBh vkiY;kyk th esgur djkoh ykxrs R;kyk Je vls Eg.krkr-Je Eg.kts dqBya rjh /;s; çkIr dj.;klkBh O;äh ts 'kkjhfjd] ckSf)d d"V fdaok esgur ?ksrs- R;kykgh Je vls Eg.krkrtj Lor% Je dsys rjp brjkaP;k Jekps ewY; fo|kFkZ~;kauk dGsy o R;krwup fon;kF;kZae/;s d"Vkph dkes dj.kkÚ;k Jfedkacíy vknj fuekZ.k gksbZy o R;kaP;k'kh vknjkus okxrhy- brjkauk

Copyright © 2023, Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies

Jeçfr"Bk ;k ewY;kpk vH;kl

enrhpk gkr ns.;kl lnSo r;kj gksrhy- fnoljk= dkj[kkU;kr jkc.kkjk etwj lektklkBh

fofo/k oLrwaps mRiknu djhr vlrks- dkiMfxj.khrhy ;a=s fQjyhp ukghr rj oL=kph ewyHkwr

xjt d'kh Hkkx.kkj\ d"V dj.kkj~;k JfedkaP;k O;Fkk vki.k iqLrdkar okprks- i.k R;kaP;k

Jekps [kjs eksy vki.k tk.krks dk\,d dkG vlk gksrk dh] tsOgk lektkrhy Jfedkauk deh

ys[kys tkbZ i.k rh ifjfLFkrh vkrk cnyyh vkgs- dkj.k txkus vkt vksG[kys vkgs dh]

^Jey{eh gh nsoh mn;kph! ^ vktpk usrk vktP;k ;qxkpk ea= lkaxrkuk Eg.krks] Þet udksr

vJq ?kke gok!^^ dkj.k ;k usR;kus tk.kys vkgs ^ftFks jkcrh gkr rsFks gjh!^ lkÚ;k

d"VdÚ;kP;k Jekaps eksy [kjsp djk;ps vlsy rj R;kpk ekxZ ,dp vkf.k rks Eg.kts R;kapk

^Jekpk olk^ vki.kgh mpyk;yk gok-vktP;k dkGkr 'kkjhfjd d"V d:up ;'k feGrs vls

ukgh rj ekufld–"Vîk dsysys Je lq)k ;'k feGfo.;klkBh egRokps Bjrs-yksdkauk

daiU;kae/;s] dkj[kkU;kae/;s dke djkos ykxrs frFks R;kauk 'kkjhfjd rlsp ekufld Jegh djkos

ykxrs- rj ek/;fed Lrjkojhy fon;kF;kZae/;s ;k 'kkjhfjd d"V dj.kkÚ;k yksdkaP;k fo"k;h

vknjkph Hkkouk fuekZ.k gks.ks vko';d vkgs-Jekfo"k;h dehi.kkph Hkkouk fuekZ.k u gksrk

vknjkph Hkkouk fuekZ.k gks.ks xjtsps vkgs- dkj.k ifjJe dsY;kus vkiY;kyk thouke/;s

fofo/k leL;koj ekr dj.;kph lo; ykxrs- rlsp Je dsY;kus vkiY;kyk çR;sd

ifjfLFkrhyk rksaM nsrk ;srsJeçfr"Bk Eg.kts ^^dqBysgh 'kkjhfjd d"Vkps dke] gyds] deh egÙokps rs gkSlsus eukiklwu dj.ks] vls dke dj.kkj~;k Jfedkacíy vknj ckGx.ks] R;kapk eku jk[k.ks o R;kaP;k

dkekr lgHkkxh gks.ks Eg.kts Jeçfr"Bk gks;-^

Jekp çdkj

O;äh ts Je djrs R;kyk osxG~;k osxG~;k çdkjkae/;s foHkkxya tkÅ 'kdra-

1½'kkjhfjd Je %&'kkjhfjd Je ?ksrkuk vkiY;k 'kjhjkyk [kwi esgur djkoh ykxrsmnkgjk.kkFkZ &cka/kdke dj.kkjk ek.kwl ts foVk mpy.ks] flesaV yko.ks felG.ks oxsjs dke

djrks R;kyk vki.k 'kkjhfjd Je Eg.kw 'kdrks- rh O;äh ák dk;kZr cq)hpk i.k okij djrs

i.k eq[;r% rh O;äh vkiY;k 'kjhjkyk d"V nsr vlrs2½ckSf)d Je %&ckSf)d Jeke/;s cq)hpk okij vf/kd djkok ykxrks]

f'k{kd ts f'kdo.;kpa fdaok fo|kFkhZ ts f'kd.;kpa dke djrkr R;kyk vki.k ckSf)d Je Eg.kw 'kdrks dkj.k rs nks?ksgh vkiY;k cq)hyk d"V nsr vlrkr- dlyk rjh fopkj dj.ks

ákyk i.k vki.k Je Eg.kw 'kdrks dkj.k R;kr O;ähph ckSf)d {kerk okijyh tkr vlrsvkt vkiY;k ns'kke/;s >kysys oSKkfud vkf.k ykoysys 'kks/k gs ns[khy JekP;k

tksjkojp vkgsr- vkiY;k ns'kkyk fodlu'khy ns'kkae/;s ifjorZu dj.;kps dke ns[khy ns'kkae/khy vl.kkjs oSKkfud] f'k{kd] odhy] M‚DVlZ ;kalkj[;k yksdkaP;k ek/;ekrwu gksr vlrs ijarq bFki;aZr ;s.;klkBh vkiY;kyk Jekph xjt Hkklrs-

Copyright © 2023, Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies

lkS+'kksHkklaxzkeikVhy (Pg. 18441-18447) 18442

vko';drk o egÙo

vko';drk fon;kF;kZauk f'k{k.k feGo.;klkBh Je vko';d vkgs- f'k{k.k fon;kF;kZauk R;kaP;k

Hkfo";klkBh ,d mÙke dkS'kY; lap;hr dj.;kl enr djrs- R;keqGs] Je R;kaP;k f'k{k.kkpk

,d egÙokpk Hkkx vkgs-

1½ fon;kF;kZauk 'kkjhfjd d"Vkph dkes dj.;kl ço`Ùk dj.;klkBh-

2½ dke dks.kR;kgh Lo:ikps& deh ntkZps]gyD;k çrhps vlys rjh Lo[kq'khus dj.;klkBh-

3½ 'kkjhfjd ckSf)d dke dj.;kl eukiklwu r;kj gks.;klkBh

4½ d"Vnk;d vfrifjJekph dkes dj.;kl VkGkVkG dj.kkj ukghr ;klkBh

5½ dkekps Lo:i dlsgh vlys rjh rh dkes v/kZoV u lksMrk pkaxys o O;ofLFkr osGsr iw.kZ

djrhy ;klkBh

6½ Jekps ewY; let.;klkBh

7½ Jekps egÙo o ewY; letY;keqGs Je dj.kkÚ;k Jfedkacíy vkLFkk] çse]vkiqydh

okV.;klkBh

8½ Je dj.kkÚ;k yksdkae/;s felGwu R;kaP;k leL;k tk.kwu ?ksÅu R;kauk lgk¸; dj.;kl

vkuankus ço`Ùk gks.;klkBh

egÙo

Je gs ekuoh thoukpk ,d vR;ar egÙokpk ?kVd vkgs- ;k ns'kkP;k fodklklkBh

vf/kdka'k xks"Vh Jek'kh lacaf/kr vkgsr- Je dj.ks yksdkaps vkRela;e vkf.k vkRefo'okl

ok<fors- JekP;k ek/;ekrwu yksdkauk uSfrdrk] thoudkS'kY;s vkf.k R;kaP;k O;fäeRokr ok< vkf.k fodkl gksrs- Je dj.;kph dyk ekuoh thoukrhy vla[; eqí~;kalkBh mi;qä vkgs] tls fd vkjksX;] f'k{k.k] vkfFkZd fodkl] lkekftd fodkl vkf.k vkRela;e- JekP;k ek/;ekrwu yksd vkRegR;k] u'ksP;k] csjkstxkjh] vf'kf{krrk vkf.k fofo/k lkekftd cspkSuhP;k leL;kaiklwu ckgsj iMrkr- Jekps egÙo [kkyhyçek.ks vkgs%

1- 'kkjhfjd fodkl % Je 'kkjhfjd vkjksX;klkBh vko';d vkgs- JekeqGs 'kkjhfjd LokLF; vkf.k ekufld LokLF; fujksxh jkgrs-usgeh Jekps dke dj.;keqGs la?k"kkZP;k ifjfLFkrhr ekufld LokLF;koj pkaxyk ifj.kke gksrk-

2- ckSf)d fodkl% Jekps ek/;e O;ähyk R;kP;k dkS'kY;kaP;k fodklkr enr djrsJekP;k ek/;ekrwu O;äh uohu dkS'kY;s f'kdrks vkf.k ewY; uksanorks-

3- lkekftd fodkl % Je ekuo thoukrhy lokZr egÙokps vax vkgs- Jekus lektkP;k fodklkr egÙokps ;ksxnku fnys vkgs- JekP;k ek/;ekrwu fofo/k mRiknu O;olk; lq: dj.ks

'kD; >kys vkgs-JekP;k ek/;ekrwu yksdkauk jkstxkj miyC/k gksrkr vkf.k lektkr lekurk

çLFkkfir gksrs vkf.k lkekftd fodkl gksrks-

4- vkfFkZd fodkl %JekP;k ek/;ekrwu O;äh vkfFkZd fodkl d: 'kdrks- rs vkiY;k dkS'kY;kauqlkj fofo/k {ks=kae/;s dke d: 'kdrkr vkf.k vkfFkZd miyC/kh gksrs -Je ekuokyk vkfFkZd Lora=rk ns.;klkBh mi;qä ek/;e vkgs- Jekps dke d:u O;ähph vkfFkZd çxrh

gksrs-

Copyright © 2023, Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies

lkS+'kksHkklaxzkeikVhy (Pg. 18441-18447) 18443

5- O;fäeRo fodkl % Jekps dke dj.ks O;ähe/;s Lora=rk] la?k"kZ'khyrk o esgurh

vlY;kps tk.kwu ?ks.;klkBh Je vko';d vkgs-

Hkkoh fi<h l{ke Ogkoh vla okVr vlsy rj R;kaP;k ckyeukojrh Jekps laLdkj

ygku o;kiklwup djk;yk gosr- vktpk fo|kFkhZ gk m|kpk ukxfjd vkgs-vkiY;k jk"Vªkps

m|kps ukxfjd gs vkG'kh gksÅ u;sr Eg.kwu eqykaP;k ckyeukojrh pkaxY;k laLdkjkps jksi.k gks.ks vko';d vkgs- R;ke/;s Jekps laLdkj gh dkGkph xjt vkgs rkRi;Z fon;kF;kZae/;s

ckyo;krp Jekph lo; fuekZ.k dj.ks vko';d vkgs'kh"kZd

ek/;fed Lrjkojhy fon;kF;kZaaP;k Jeçfr"Bk ;k ewY;kpk vH;kl

leL;k fo/kku

çLrqr la'kks/kukpk çeq[k gsrw ek/;fed Lrjkojhy b;Ùkk uoohP;k fon;kF;kZaaP;k

Jeçfr"Bk ;k ewY;kpk vH;kl dj.ks gk vkgs-leL;k fo/kku ç'ukP;k Lo:ikr ekaMys vkgsek/;fed Lrjkojhy fon;kF;kZae/;s Jeçfr"Bk gs ewY; vkgs dk \

la'kks/ku leL;k fo/kkukrhy ikfjHkkf"kd 'kCnkaP;k dk;kZRed O;k[;k

1½ ek/;fed Lrj

çLrqr la'kks/kuke/;s ek/;fed Lrjkae/khy b;Ùkk 9 oh rs 10 oh P;k b;ÙkkaiSdh b;Ùkk 9 oh pk oxZ Eg.kts ek/;fed Lrj-

2½ ewY;

1- T;kauk thoukr vki.k fo'ks"k eksykps ekurks] ;keqGs vkiys thou vf/kdkf/kd vFkZiw.kZ o o LokLFk;qä gksbZy v'kh vkiyh J)k vlrs v'kk ckchauk ewY; Eg.krkr-

2- egkjk"Vª 'kklukus 1997&98 P;k v/;kns'kkr uewn dsysyh ,dw.k ngk ewY;kaiSdh

Jeçfr"Bk ewY; gks;-

3½ Jeçfr"Bk

çLrqr la'kks/kuke/;s ek/;fed Lrjkojhy b;Ùkk uoohP;k fon;kF;kZaP;k 'kkjhfjd] ckSf)d Je vkf.k Jekfo"k;h vknj ;kfo"k;hapk vH;kl-

4½ vH;kl ,[kk|k Kku'kk[kspk dsysyk ikBiqjkok Eg.kts vH;kl gks;-

la'kks/kukph mfí"Vs

1- ek/;fed Lrjkojhy fon;kF;kZaaP;k Jeçfr"Bk ;k ewY;kpk 'kks/k ?ks.ks-

2- ek/;fed Lrjkojhy fo|kFkhZ vkf.k fo|kfFkZuh e/khy Jeçfr"Bk ;k ewY;kph rqyuk dj.ksifjdYiuk

1-ek/;fed Lrjkojhy b;Ùkk uoohP;k fon;kF;kZauke/;s mPp ntkZph Jeçfr"Bk vk<Gr ukgh-

2-ek/;fed Lrjkojhy b;Ùkk uooh fo|kFkhZ vkf.k fo|kfFkZuhaP;k Jeçfr"Bk e/;eku xq.kkadkr

lkFkZ Qjd vk<Gr ukgh-

Copyright © 2023, Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies

lkS+'kksHkklaxzkeikVhy (Pg. 18441-18447) 18444

O;kIrh o e;kZnk

O;kIrh

çLrqr la'kks/kukr lkrkjk 'kgjkrhy ek/;fed Lrjkojhy oxZ 9 oh P;k fon;kF;kZaaP;k

Jeçfr"Bk ;k ewY;kpk rqyukRed vH;kl dsyk vkgse;kZnk

1- çLrqr la'kks/ku dsoG lkrkjk 'kgjkrhy ek/;fed Lrjkojhy b;Ùkk uoohP;k fon;kF;kZaaiqjrsp e;kZfnr vkgs-

2- çLrqr la'kks/kukr ek/;fed Lrjkojhy b;Ùkk uoohP;k fon;kF;kZaaP;k dsoG Jeçfr"Bk ;k

ewY;kpk vH;kl dsyk vkgs-

la'kks/ku i)rh

çLrqr la'kks/ku gs orZeku fLFkrh'kh fuxfMr vkgs Eg.kwu la'kks/kuklkBh losZ{k.k o fujh{k.k

i)rhpk okij dsyk vkgs-

tula[;k o U;kn'kZ

lkrkjk 'kgjkrhy ek/;fed Lrjkojhy oxZ 9 oh P;k fon;kF;kZaaP;k lekos'k

tula[;se/;s dj.;kr vkyk-U;kn'kZ lkrkjk 'kgjkrhy ek/;fed Lrjkojhy oxZ uoohP;k 60 fon;kF;kZaaph ¼ 30 fo|kFkhZ vkf.k 30 fo|kFkhZuh½ fuoM ;k–fPNd i)rhus dj.;kr vkyhla'kks/kukph lk/kus

çLrqr la'kks/kukr fo|kFkZ~;kaP;k Jeçfr"Bk ;k ewY;kps ekiu dj.;klkBh la'kks/kd

fufeZr laiknu pkp.khpk mi;ksx dj.;kr vkyk- Jeçfr"Bk ;k ewY;kpk vH;kl dsY;koj vls

y{kkr vkys dh Jekfo"k;h vkf.k Jfedkafo"k;h vknj ;kaps ekiu dj.ks vo?kM vkgs

R;kpçek.ks gs ?kVd brj ?kVdke/kwugh ijkofrZr gksrkr R;keqGs Jeçfr"Bk ;k ewY;kP;k

ekiukpk fopkj djrkuk 'kkjhfjd Je] ckSf)d Je vkf.k Jekfo"k;h vknj ;k rhu ?kVdkaoj

laiknu pkp.kh r;kj dsyh- çR;sd ?kVdkoj rhu& rhu vkf.k pkj ç'u vls ,dw.k 10

ç'ukapk lekos'k dj.;kr vkyk -

dk;Zi)rh

çLrqr la'kks/kuklkBh lkrkjk 'kgjkrhy ek/;fed Lrjkojhy oxZ 9 oh P;k fo|kFkZ~;kauk

Jeçfr"Bk ;k ewY;koj vk/kkfjr laiknu pkp.kh nsÅu ;ksX; R;k lwpuk ns.;kr vkY;k o rh

R;kaP;kdMwu lksMowu ?ks.;kr vkyhla[;k'kkL=h; ifjek.ks

çLrqr la'kks/kukr ladfyr ekfgrhps fo'ys"k.k dj.;klkBh o ifjdYiusps ijh{k.k dj.;klkBh dsaæh; ço`Ùkhph ifjek.ks]fopyu'khyrsph ifjek.ks] o t ijh{k.kkpk okij dj.;kr

vkyk-

mfí"V Øekad&1

ek/;fed Lrjkojhy fon;kF;kZaaP;k Jeçfr"Bk ;k ewY;kpk 'kks/k ?ks.ks-

ifjdYiuk

ek/;fed Lrjkojhy b;Ùkk uoohP;k fon;kF;kZaae/;s mPp ntkZph {keçfr"Bk vk<Gr ukgh-ojhy

ifjdYiusps ijh{k.k dj.;klkBh ek/;fed Lrjkojhy 60 fon;kF;kZaaadMwu Jeçfr"Bk ;k

Copyright © 2023, Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies

lkS+'kksHkklaxzkeikVhy (Pg. 18441-18447) 18445

ewY;koj vk/kkfjr 10 xq.kkaph laiknu pkp.kh lksMowu ?ksryh o xq.knku dsys- R;krhy tkLrhr

tkLr xq.k o dehr deh xq.k ?ksÅu xq.k e;kZnk fuf'pr d:u fon;kF;kZaps fuEu Jeçfr"Bk

xV] lk/kkj.k Jeçfr"Bk xV o mPp Jeçfr"Bk xV vls rhu oxkZr oxhZdj.k dsysys vkgs- rs

iq<hy rDR;kr n'kZfoys vkgsräk Øekad& 1 fon;kF;kZaaph Jeçfr"Bk ;k ewY;kph xq.ke;kZnk

v-Ø xq.ke;kZnk Jeçfr"Bk ikrGh

1 01&04 fuEu

2 05& 06 lk/kkj.k

3 07&09 mPp

xq.ke;kZnk o Jeçfr"Bk ikrGhuqlkj fon;kF;kZaaph la[;k o VDdsokjh iq<hy rDR;kr n'kZfoyh

vkgsräk Øekad &2 fon;kF;kZaaaph Jeçfr"Bk

v-Ø Jeçfr"Bk ikrGh fo|kFkhZ la[;k VDdsokjh

1 fuEu 16 16 26-67

2 lk/kkj.k 33 55

3 mPp 11 18-33

fuEu çek.kkr Jeçfr"Bk vlysY;k fon;kF;kZaaa~ps 'ksdMk çek.k 26-67 % vlwu lk/kkj.k

çek.kkr Jeçfr"Bk vlysY;k fon;kF;kZaaaaps 'ksdMk çek.k 55 % vkgs rj mPp çek.kkr

Jeçfr"Bk vlysY;k fon;kF;kZaaaps 'ksdMk çek.k 18-33% brds vkgs- ;kpk vFkZ vlk dh mPp

çek.kkr Jeçfr"Bk vlysY;k fon;kF;kZaaaps çek.k vYi vkgs rj lk/kkj.k çek.kkr Jeçfr"Bk

vlysys fo|kFkhZ o fuEu çek.kkr Jeçfr"Bk vlysys fo|kFkhZ ;kaps feGwu 'ksdMk çek.k ¼55-2667½¾81-67% brds vkgs- ;ko:u vls Eg.krk ;sbZy dh toGtoG 82 % fon;kF;kZaaae/;s

lk/kkj.k ntkZph Jeçfr"Bk vk<Grs- R;keqGs ojhy ifjdYiuspk fLodkj djkok ykxsyräk Øekad& 3

Copyright © 2023, Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies

lkS+'kksHkklaxzkeikVhy
18441-18447) 18446
(Pg.
vØ Pky fo|kFkhZ
fopyu Lok/khurk ek=k
ewY; 0-05 lkFkZdrk Lrj 1 fo|kFkhZ ¼Jeçfr"Bk½ 30 5-5 1-22 58 4-52 lkFkZ vkgs 2 fo|kfFkZuh¼Jeçfr"Bk½ 30 4-76 1-19 e/;ekukrhy Qjd ¾ 0-73 fopyukrhy Qjd ¾0-30 Lok/khurk ek=k ¼df½¾58 ¼0-05 Lrjkoj½ lkj.kh t^ ewY; 4-52 vkgsräk Ø--3 P;k v/;;uko:u çLrqr ifjdYiusdfjrk çkIr t ewY; 4-52 vkgs- çkIr t ewY; gs Vscy t ewY;kis{kk tkLr vkgs- Eg.kwu ek/;fed Lrjkojhy fo|kFkhZ vkf.k fo|kfFkZuhP;k Jeçfr"Bk e/;eku xq.kkadkr lkFkZ Qjd vkgs Eg.kwu ifjdYiuspk R;kx djkok ykxsy-
la[;k e/;eku çek.k
t

ojhy räk Ø- 3 o:u vls fnlwu ;srs dh] fo|kfFkZuhapk Jeçfr"Bk e/;eku xq.kkad gk

fo|kFkZ~;kaP;k Jeçfr"Bk e/;eku xq.kkadkis{kk tkLr vkgs- ;ko:u vls y{kkr ;srs dh]

fo|kFkZ~;kais{kk fo|kfFkZuhe/;s Jeçfr"Bk tkLr vkgs-

fu"d"kZ

1- ek/;fed Lrjkojhy fon;kF;kZaaaae/;s lk/kkj.k ntkZph Jeçfr"Bk vk<Gwu vkyh ¼ räk

Øekad 2 o:u½

2- ek/;fed Lrjkojhy fon;kF;kZaaais{kk fo|kfFkZuhae/;s Jeçfr"Bk tkLr çek.kkr vk<Gwu

vkyhlanHkZ xzaFk lwph

nkaMsdj]ok-uk - ¼2007½'kS{kf.kdewY;ekiuola[;k'kkL=]Jhfo|kçdk'ku - iq.ks -

eqGsjk-'k]mekBsfo-rq - ¼1998½'kS{kf.kdla'kks/kukphewyrO;segkjk"Vªfo|kihBxzaFkfufeZrheaMG -

ukxiwj-

fHkarkMsfo-jk - ¼2011½'kS{kf.kdla'kks/kui/nrh]fuR;uwruçdk'kuiq.ks]

ohjdj]çHkkdjoohjdj]çfrHkk - ¼2007½ewY;f'k{k.kladYiukodk;Zokgh] fo|kFkhZx`gçdk'ku]

iq.ks -

eqGkodjlarks"koeqGkodjdYiuk - ¼2005½-ewY;f'k{k.k%lqlaokn]Jhfo|kçdk'ku]iq.ks -

Copyright © 2023, Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies

lkS+'kksHkklaxzkeikVhy (Pg. 18441-18447) 18447

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.