Natuurvriend Lente 2016

de

Natuurvriend

bpost PB- PP B- 8/2872 BELGIE(N) - BELGIQUE

magazine voor duurzame en actieve vrije tijd - lente 2016

Verschijnt driemaandelijks - 85e jaargang nr. 2 april/mei/juni 2016- P 702093 - Afgiftekantoor Antwerpen X

Gloob & Teo

redden de wereld Droom en nachtmerrie

op El Capitan Georg Elser:

Natuurvriend die Hitler wilde opblazen En verder: NV-huis, tips voor trips, ‌

1

Start 2 Trek 4 Kids

Theorie, praktijkdag en driedaagse trektocht voor slechts 215 euro voor 2 personen.

Meer informatie: zie kalender of www.denatuurvrienden.be

De str a trekto fste voor k cht indere n tusse n 10 en 14 jaar

ledenmagazine voor natuurvrienden en bergstijgers

8

13

4

In Beeld

6

Kort nieuws/standpunt

8

Reisreportage: El Capitan

12

Terugblik Fiets en Wandelbeurs

13

Gloob en Teo redden de wereld

14

Duinkerke heen en terug

16

Eerherstel voor Natuurvriend Georg Elser

17

Nv-huis

18

Wist je dat?

20

Ontgiftingskuur voor outdoormerken

22

Beleef de Natuurvriendendag

24

Kalender

28

De tuin in

29

Uitgelezen

16

20

WIN! e voor 2 perWin een gratis deelnam cht tijdens sonen aan de smikkelto in Herentals.

De Natuurvriendendag en? Mail ons Wat moet je daarvoor do de vraag: het antwoord op volgen ag van Waar vindt de praktijkd ts?

Start 2 Trek 4 Kids plaa Stuur je antwoord naar .be info@denatuurvrienden

DE NATUURVRIENDEN 3

IN BEELD

IN BEELD ATB Willebroek bracht het blijspel "Dolle pret in 't cabaret" op de planken.

Natuurvriendenstand op de Fiets en Wandelbeurs in Antwerp Expo te Antwerpen.

Climb trok voor een winterstage naar Zwitserland. (foto's: Jordan Slabbynck)

de natuurvriend • januari april 2016 2016

Bergstijgers Aalst organiseerden in Affligem de oriĂŤntatieloop "The name of the Rose".

4

5

We schreven het reeds eerder: De Natuurvrienden staan voor belangrijke uitdagingen.

Door de intrekking van onze erkenning als socio-culturele vereniging in het kader van het sociaal-cultureel volwassenenwerk vallen heel wat middelen weg voor onze socio-culturele tak, ATB De Natuurvrienden. Voor de sport is er een nieuw decreet in de maak, dat mogelijkheden biedt om als omnisportfederatie erkend en gesubsidieerd te blijven – op voorwaarde evenwel dat er 10.000 leden moeten zijn en 5 erkende sporttakken. Gelukkig heeft de Natuurvriendensportfederatie heel wat troeven in handen om gesprekken tot samenwerking met andere sportverenigingen aan te gaan maar ook zo’n fusie zal gevolgen hebben voor onze beweging. De toekomst van onze vereniging belangt ons allen aan, we moeten er samen aan werken. Het was dan ook hartverwarmend dat zovele afdelingen vertegenwoordigd waren op de bijeenkomst van de Toekomstgroep van 30 januari jl.

Daar bleek ook duidelijk de wil om als Natuurvrienden verder te gaan. We zijn er nog lang niet en er is nog veel werk aan de winkel, maar de crisis waarin we ons bevinden kan ook opportuniteiten bieden en leiden tot de nodige veranderingen. Ik wil dan ook opnieuw een warme oproep doen aan alle leden en alle afdelingen om zich mee in te zetten voor de toekomst van onze vereniging.

Niet alleen wij, ook ons land, Europa, de wereld, staan voor belangrijke uitdagingen. Wie dacht dat met de winter de stroom vluchtelingen zou opdrogen, onderschatte de wanhoop van die vele mensen die liever hun leven – en dat van hun familie – riskeren dan in eigen land honger, werkloosheid, oorlog te moeten ondergaan. Jammer genoeg echter biedt Europa geen oplossing. Integendeel. Land na land sluit zijn grenzen, plooit zich terug op zijn eigen inwoners. Gelukkig zijn vele van onze Natuurvrienden wel solidair – zoals jullie kunnen lezen in het verslag van de schoenenactie voor de vluchtelingen in Duinkerke.

Ons land staat voor een zeer moeilijke begrotingsoefening. Er wordt opnieuw gesproken over besparen – maar er valt te vrezen dat het opnieuw de “gewone man en vrouw” zal zijn die hiervan de dupe worden. Terwijl de armoede toeneemt. Ook daar is het belangrijk dat wij als Natuurvrienden onze stem laten horen. Wat we ook doen, door de deelname aan Hart boven Hard.

de natuurvriend • april 2016

Ook verder van huis wordt het een belangrijk jaar: in de Verenigde Staten wordt een nieuwe president gekozen en de voorverkiezingen beloven alvast niet veel goeds. We zouden soms denken dat we in een show zitten – maar het blijkt rauwe werkelijkheid te zijn.

Wie kan geloof hechten aan een man die de opwarming van de aarde ontkent en roept om een immigratiestop van moslims? En toch lijkt Donald Trump op weg om de voorverkiezingen bij de republikeinen te winnen.

6

Onderwijs, vorming, voorlichting,… Zo belangrijk om kritische burgers te worden en te blijven. Mensen die zaken in vraag stellen, die alles niet zomaar klakkeloos aannemen. Die “educatieve functie” vinden wij als Natuurvrienden daarom ook zo belangrijk. En vermits “Jong geleerd, oud gedaan is”, leest u in deze Natuurvriend over Gloob en Teo, die de wereld gaan redden.

Veel leesplezier en een hartelijk Berg Vrij!

Greet van Gool Voorzitter

KORT NIEUWS

STANDPUNT

Beste Natuurvrienden,

Innovation Award uitgereikt

De Belgische Natuurvrienden behoorden met de projecten Arriba Bolivia en Ecocyclo tot de 15 genomineerden voor de Innovation Award van NFI. De prijs wil lokale initiatieven die de solidariteit en duurzaamheid bevorderen een internationaal platform bieden. Eberswalde (D) en Olomouc (CZ) waren de uiteindelijke winnaars.

Kinderen welkom Mensen met kinderen vinden niet altijd geschikte logeerplekken. De bestemming, het logies en de mogelijke activiteiten moeten de toets der kindvriendelijkheid doorstaan.

Vanuit deze bezorgdheid ontwikkelden Horeca Vlaanderen en Toerisme Vlaanderen de inspiratiegids “Kinderen welkom”. Deze brochure biedt inspiratie aan logementen die gezinnen met kinderen een leuke vakantie willen laten beleven. Dit gaat van eenvoudige ingrepen aan de kamer, over het inrichten van een speelhoek tot het aanbod volledig afstemmen op deze doelgroep.

Natuurvrienden verhuren kantoorruimte

In Eberswalde werkte de plaatselijke Natuurvriendenafdeling rond kinderen met een sociaal kwetsbare achtergrond. Elke week trokken ze met de kinderen naar een nabijgelegen bos om hen te leren kampen bouwen, verantwoordelijk omgaan met kampvuur en oriëntatie. Dit deden ze aan de hand van een verhaal waarbij de kinderen deel uitmaakten van een Indianenstam.

Het Tsjechisch project “In het groen van de stad” behelst een wandelroute van 50 km door Olomouc langs groene zones, innovatieve architectuur en vergeten verhalen. Ook beschikbaar voor smartphone.

Op ontdekking met Ecomaps Bio-appels bepotelen op een lokaal marktje? Duurzaam snuisteren in een tweedehandswinkel? Of toch maar eens goed gaan eten in een vegetarisch restaurant? No problemo met de nieuwe online kaartendienst Ecomaps!

ECOmaps komt uit de koker van International Young Naturefriends (IYNF) en toont de meest duurzame, ecovriendelijkste en gezondste plekken van een bepaalde locatie of stad. Kernwoorden zijn: bio, duurzaam, eerlijke handel, korte keten en lokale economie. Als gebruiker mag je ook plekken toevoegen en beoordelen. Hiermee is de website de leukste manier om de wereld te ontdekken én te redden.

Sinds kort staat een deel van onze kantoren te huur.

In het makelaarsmilieu zou dit onroerend goed geprezen worden als “toplocatie”: vlakbij Antwerpen-Centraal, met openbaar vervoer op wandelafstand. Er gelden ook speciale tarieven voor de organisaties binnen de non-profitsector. Ook Zaal Molter, de multifunctionele vergaderzaal, kan nog steeds door afdelingen en externen gehuurd worden. Alle info valt te rapen via Lieven@denatuurvrienden.be.

Sloop de kerncentrales Bond Beter Leefmilieu lanceert de crowdfundingcampagne “Sloop de kerncentrales”. Met de campagne wil de milieuorganisatie geld inzamelen om de rechtszaak te financieren die dient om Doel 1 en 2 te laten sluiten. “Vorig jaar besloot de regering om de levensduur van de oudste kerncentrales met tien jaar te verlengen. Die beslissing is niet alleen onverantwoord, maar ook onwettig”, zegt Sara Van Dyck, medewerker van BBL. Sloop je mee? Meer info op www.sloopdekerncentrales.be.

Telex

Nieuws uit de afdelingen... ►► Eind maart vertrokken 3 Kempische Bergstijgers naar de Himalaya om Mount Everest te beklimmen. Maar liefst 21 Bergstijgers maken de de trektocht naar Everest Basecamp om hun clubgenoten succes te wensen en te steunen. De trekkers wandelen in 2 groepen en vertrekken op verschillende tijdstippen. Succes aan iedereen! ►► Afdeling Hove Kontich hield eind maart een werkweekend in het Natuurvriendenhuis Auberge d`Arimont in Malmedy. Het volgende werkweekend is voorzien op 30 september. ►► Een nieuwe lente, een nieuwe Fair Trade Ecocyclo brochure! De nieuwe tochten situeren zich rond St.Katelijne-Waver, Duffel, Bonheiden; Vorselaar en Lille; en Herentals en Olen. De tochten worden in april feestelijk gelanceerd, maar kunnen nu al besteld worden via info@denatuurvrienden.be. ►► De toneelvereniging van ATB Willebroek speelde 6 voorstellingen van het prettig gestoord blijspel: “Dolle pret in ’t cabaret”, een stuk van Karel Eens in een regie van Danny Pintens. ►► Climb, de youngsters onder de Bergstijgers, trok voor een winterstage naar het Zwitserse Bivio. Op het menu: winterpret in en rond een ondergesneeuwde berghut, maar ook een initiatiecursus lawinekunde & wintertochten maken. Volgend jaar plannen ze een winterstage met IYNF. ►► Het bestuur van IYNF vergaderde eind februari in De Berk in Essen. Het internationaal gezelschap organiseert er van 2 tot 7 mei “How e-mazing is your organization?”, een evenement rond communicatietechnologie.

Ook nieuws uit je afdeling?

Mail naar dries@denatuurvrienden.be

///////////////////////////////////////////////////////

/////////////////////////////////////////////////////// 7

ONDERWEG

Droom en nachtmerrie op El Capitan

In september 2015 trokken drie Brugse Bergstijgers naar Yosemite National Park met één doel voor ogen: de beklimming van The Nose op El Capitan.

El Capitan? Dat zegt je niets? Dan heb je zeker niet naar Tomtesterom gekeken. Enkele jaren geleden beklom Tom Waes de gigantische rotsmonoliet voor het programma. Ook voor Jonathan, Niels en Tom werd het een avontuur om nooit te vergeten.

Tom, hoe is het idee ontstaan om The Nose op El Capitan te beklimmen?

In mijn jeugdkamer hing er een poster met het fantastische zicht op de Yosemite Vallei.

Ik droomde er al jaren van om daar eens naar toe te trekken. In 2013, toen heel Vlaanderen elke zondagavond naar Tomtesterom keek, en Tom Waes plots El Capitan beklom, begon dat zaadje van mijn droom plots te ontkiemen. Ik was er klaar voor om de uitdaging aan te gaan.

Vond je meteen tochtgenoten voor dit avontuur?

Je maakt nergens betere klimplannen dan aan de toog. Na een avond op onze klimmuur in Brugge duurde het niet lang of Niels en Jonathan waren ook verkocht. Het grote voordeel was dat ik hen zeer goed kende, dan weet je al dat je niet echt problemen moet verwachten.

Hoe hebben jullie de voorbereiding aangepakt?

We klommen al jaren lange routes in de Alpen of de bekende massieven in het zuiden van Frankrijk, maar al snel bleek dat big wall-klimmen een totaal andere sport is. Na wat zoekwerk zijn we op 2 zeer gedetailleerde websites terecht gekomen: yosemitebigwall.com en supertopo.com. Als je daar de materiaallijsten, de strategie en vooral ook de nodige technieken ziet, weet je dat je zal moeten oefenen.

Net als Tom Waes kochten we het e-book “How to bigwall” van Chris McNamara. Uren hebben we in de zaal nieuwe technieken zoals lowering outs en haulen ingeoefend. Dit alles werd dan in de Ardennen, de Alpen en vooral ook op het basalt in Ettringen en het graniet van Val di Mello ingeoefend. Je moet dit echt allemaal onder de knie hebben voor je vertrekt, want 100den meters boven de grond met 2 maten aan je touw is het geen optie om even wat dingen uit te proberen. Uiteindelijk duurde de voorbereiding 2 jaar.

en?

de natuurvriend • april 2016

m Wat is Big wall-klim

8

foto 7

ile wanden.

Klimmen op hoge, ste t meestal ur De beklimming du neemt al Je meerdere dagen. apgerief, sla je klimmateriaal, mee op k an kledij, voeding en dr enorme de t de rotswand. Naas agt het vra , fysieke inspanning arheid. ba er ook een mentale we rticale ve na Je klimt op een bij vecht ge nt ta wand in een cons eid idh oe rm ve om de hoogte en te overwinnen.

Oog in oog met El Cap Tijdens de voorbereiding hebben jullie het doel bijgesteld. Waarom?

In het begin waren we gefocust op The Nose, misschien wel de bekendste rotsroute ter wereld, maar die route trekt te veel klimmers aan met wachtrijen tot gevolg. We zochten eerder een avontuurlijke route waar we helemaal alleen zouden zijn, of waar we geen rekening met andere cordees zouden moeten houden.

Regular Northwest Face (RNWF) op Half Dome, een van de meest iconische bergen ter wereld, kwam al snel als nieuw doel naar voor. Uitdagende route, lange aanloop, prachtige ligging.

Echt wat we zochten. Twee maanden voor ons vertrek vernamen we dat er op Half Dome een flink stuk wand uit de twaalfde touwlengte 9

compleet verdwenen was. Er bleef enkel nog een gladde rotsplaat over. Had de rotsslag zich op een mooie dag voorgedaan, dan waren er zeker doden gevallen. Nu gebeurde het gelukkig tijdens een onweer en zat er niemand op of onder de route. Het nieuwe doel werd Lurking Fear, een route op El Capitan die technisch iets moeilijker is dan The Nose en de RNWF. Welke gevoelens bracht het vertrek met zich mee?

Opluchting, maar ook wat onzekerheid. Ieder van ons had tijdens het laatste jaar fysieke problemen gehad. Jonathan was geopereerd aan zijn schouder, Niels brak een kleine teen en ik scheurde een ringbandje van een vinger.

de natuurvriend • april 2016

Dan sta je eindelijk na al die jaren aan de voet van El Capitan. Wat doet dat met je?

Het is een plek die zijn gelijke niet kent. El Cap is 1.200 m steil omhoog, enkele kilometers breed en de weg ligt op amper 400 m van de voet. Die wand overvalt je dus. Ik had het park al 2 keer bezocht, maar toch voelde ik opnieuw een grote nederigheid. Je voelt je daar zo klein.

Je ziet al die legendarische lengtes zoals The King Swing, The Great Roof, Dolt Tower, allemaal routes die op zich al zo spectaculair zijn, en dan zie je hoe die lengtes eigenlijk maar minuscule stukjes zijn van een gigantische puzzel. Je beseft pas echt hoe gigantisch die wand is als je de klimmers er ziet tussen hangen.

10

Hoe hebben jullie het ter plaatse aangepakt?

We hadden 135 kg klimmateriaal mee. Eten, drinken, tent, kookpotten en andere kampeerspullen hebben we onderweg tussen San Francisco en Yosemite gekocht. In plaats van op de beruchte klimcamping Camp 4 te staan, zochten we een rustig plekje, op een dikke 30 minuten van de vallei. Ideaal om even stoom

af te blazen en niet constant die gigantische wand in het zicht te hebben. In de plaatselijke klimwinkel kochten we gevriesdroogd eten, de pooptube en de “kakzakken”.

Toen ging het licht uit Hoe verliep de beklimming van Lurking Fear op El Capitan?

We hebben eerst 2 dagen ingeklommen op Washington Column om te wennen aan de typische Yosemite-rots, toch een ander graniet dan in Europa. Na een rustdag was het de bedoeling 30 kg water en onze portaledge (hangtent) naar relais 3 van Lurking Fear te brengen. Nadien zouden we afdalen en nog eens goed eten en slapen op de camping. ‘s Anderendaags zouden we met het andere materiaal via de touwen naar boven jumaren (klimmen met een touwklem) om dan in 3 à 4 daqen El Cap te beklimmen. De eerste 3 lengtes met de bolt ladders (stukken waar je van vaste haak tot vaste haak klimt) waren op papier de makkelijkste van de 21 lengtes, maar vielen in werkelijkheid dik tegen. Gladde graniet, loodrecht en weinig tot geen barsten om zelf zekeringen te steken.

We mochten direct al onze aangeleerde technieken bovenhalen en we beten bijna onze tanden stuk op die eerste lengtes. Jonathan besloot in de avond om niet verder naar boven te gaan. Allesbehalve een makkelijke beslissing.

Niels en ik zijn dan s’ ochtends naar boven vertrokken. We klommen steeds op onze limiet en soms er zelf iets over. Vijf meter boven je laatste zekering aan een micro camelot hangen in een licht overhangende wand: het duurt even eer je daar aan went.

Na 3 dagen op de rots gebeurt het ondenkbare: je maakt een zware val. Weet je daar nog iets van?

De zwaarste lengtes waren toen achter de rug.

Op relais 13 spraken we voor het eerst in 3 da-

gen over de top. Een dikke meter onder relais 15, de plaats waar we de 3de nacht in onze portalegde gingen slapen, ben ik in de klimladders gestruikeld en heb ik 3 camelots, waar ik me voordien nog aan had opgetrokken, uit de wand gesleurd. Ik sloeg 20 m lager keihard tegen de wand. Toen ging het licht uit. Niels heeft me met veel moeite terug naar de relais gekregen. Gelukkig was het geen hangrelais maar een plateautje. Dankzij enkele Amerikaanse klimmers heeft Niels dan YOSAR (Yosemite Search and Rescue) kunnen bellen. De verbinding was erg slecht en het doorgeven van de coördinaten duurde zo lang dat het al te donker was voor de helikopter om uit te vliegen.

Uiteindelijk zaten er 15 uren tussen de val en de evacuatie. Voor mij leken het 15 minuten.

Het enige dat ik nog weet is dat Niels de hele nacht over mij heeft liggen waken.

Plots kreeg ik een sms: “Ik ben in het ziekenhuis. Kan je een verzekeringsdossier openen.” Hoe verloopt een bezoek aan een Amerikaans ziekenhuis?

Te gek voor woorden. Nadat de heli de mand waarin ik lag op de grond zette, werd ik naar een klein ziekenhuis in Mariposa gebracht.

Daar lag al na 5 minuten de eerste factuur van 7.000 dollar op mijn buik. Omdat ik geen paspoort bij me had, kon ik niet bewijzen wie ik was. Ik vraag me nog steeds af of dit de reden was waarom ik zo goed als geen verzorging kreeg?

Na een scan bleek dat mijn sleutelbeen was gebroken. Dat was meteen ook het laatste wat ze voor mij hebben gedaan. Ik werd niet gewassen, kreeg geen eten, niets.

In de namiddag werd ik naar een ziekenhuis in Modesto gevoerd. Hier kreeg ik in ieder geval een boterham, maar ik had geen zin meer om

me te laten opereren in de VS. Ik heb gevraagd of ze alles met verband konden fixeren zodat ik mijn arm niet kon bewegen. Geen beweging betekende geen pijn. Om 22u s’ avonds werd ik op de parking gezet van het ziekenhuis en hebben ze nog een taxi voor mij gebeld. Stinkend en ongewassen, met klimkleren die ik 4 dagen aanhad en met 2 plastic zakken met mijn helm en klimgordel, ben ik op zoek gegaan naar een hotelkamer. Die douche deed deugd!

Terug in actie Hoe hebben jullie de laatste dagen ingevuld?

Niels is noodgedwongen met de Amerikanen verder naar boven geklommen. Hij heeft de top gehaald, al had hij die ervaring misschien anders gedroomd. Na de top wachtte er nog een tocht van 15 km in het donker. Na een nachtje over mij waken, kreeg hij dus een 2de nacht zonder slaap. Gelukkig is hij ijzersterk.

Hij en Jonathan hebben me dan opgespoord en na 30 uur waren we eindelijk weer samen.

Omdat de pijn redelijk te harden was, brachten we nog enkele dagen in de vallei door. Niels en Jonathan hebben nog wat geklommen op de Salathé Wall en de laatste dag deden we vrijwilligerswerk in het park. Als beloning kregen we een machtige presentatie van Lynn Hill, de eerste persoon die The Nose volledig vrij heeft beklommen.

Je schouder is ernstig gekwetst. Hoe gaat het nu met je?

Het sleutelbeen was niet gebroken maar compleet versplinterd. Een titaniumplaat van 20 cm houdt de boel bij elkaar. Pezen en spieren moeten weer hun plaats vinden en dat vraagt wat tijd. De eerste maanden waren zwaar maar ik prijs me gelukkig dat de schade al bij al nog meevalt. Ik moet maar naar die gebroken klimhelm kijken om te weten dat ik door het oog

van de naald ben gekropen. Sinds enkele weken ben ik weer bezig met klimmen en elke sessie gaat het beter. Stilaan komt de kracht terug. Misschien ben ik tegen het paaskamp zelfs klaar om opnieuw voor te klimmen.

Heb je nog tips voor andere klimmers die op zoek zijn naar big wallavonturen?

Doe het enkel met goede vrienden die je door en door kent en waar je op bent ingespeeld. Een goede voorbereiding is een must. Leer je technieken en je materiaal kennen. Wees bereid, de eerste keer dat je naar Yosemite gaat, om tegen je tanden te krijgen. Het niveau, de manier van klimmen en de grootsheid is zo verschillend met wat we hier in Europa kennen, dat het niet meer dan normaal is dat je daar aan moet wennen.

Hartelijk dank voor dit gesprek. Ik wens je een volledig herstel toe en vooral nog heel veel mooie klimdromen.

Tekst: Griet Veris, Tom Robyn Foto’s: Tom, Niels, Jonathan

Wegwijs in de verzekering doen begint bij Met een gerust hart aan buitensport urvrienden en Natu de van lid een juiste verzekering. Als de opties. hillen versc er zijn rs stijge Berg Natuurvrienden vallen Onge jke Deze polissen dekken telkens Lichameli eid. en Burgerlijke Aansprakelijkh chap, voor ieBasis: deze is inbegrepen in elk lidmaats vallen geldt Onge jke dereen. Deze verzekering Lichameli n. jogge en en fiets , voor recreatief wandelen zijn: mountainOutdoor: extra activiteiten die verzekerd en langlauf. tatie bike, bergwandelen*, kano/kajak, oriën + klimmen g kerin erze oorv Bergsport: omvat de outd canyoning, o, spele ki, toers , isme alpin (muur/rots/berg), slackline Ook ig. sneeuwschoenwandelen en kletterste is inbegrepen. zonder hoogteExtra! De verzekering is wereldwijd én osten eveningsk redd beperking geldig. Opzoekings- en eens inbegrepen. n, wandelen *Bergwandelen: wandelen op bergpade met niveau en tot riaal mate zonder hulp van eigen klim jers, geen glets op niet ring, code rse T2 volgens Zwite sneeuwgeen ki, klettersteig, geen alpinisme, geen toers g. onin schoenwandelen, geen cany Ook voor reizen en expedities? ke voorwaarde, Bij een ongeval, een eerste en belangrij g, redding en ekin Opzo en. tuss komt de verzekering nhuis is stanzieke e jzijnd tstbi dich het transport naar polis niet indeze in daard inbegrepen. Repatriëring is ijstandsverreisb nele optio de begrepen, dit valt onder andere een je Heb iten. afslu kan t apar zekering die je speds stee g verzekering die repatriëring voorziet? Vraa . men klim het ns tijde is cifiek na of deze ook geldig bij De NatuurEen reisbijstandsverzekering afsluiten vrienden? wenst kost een Afhankelijk van de verzekering die je en 3,10 euro 0,74 de en tuss ring rzeke reisbijstandsve rzekering gsve lerin per persoon/per dag. Een extra annu tuurdena info@ info: r Mee en. kan ook afgesloten word vrienden.be.

/////////////////////

/////// 11

fiets & wandel

4

dingen die we geleerd hebben op de Fiets en Wandelbeurs

Fleurige prentenboeken leren kinderen de wereld redden Illustrator Gunter Segers is de geestelijke vader van Gloob & Teo. Deze wereldreizigers trekken met hun woonwagen door een kleurrijke wereld om afval te ruimen, de zee te redden van plastic of het klimaatprobleem op te lossen. Kortom, het zijn Natuurvrienden bij uitstek!

De Fiets en Wandelbeurs trok 14.712 bezoekers die inspiratie zochten voor een actieve vakantie. Ook De Natuurvrienden tekenden present met een mooie stand. Tussen het informeren door gingen we op zoek naar enkele wetenswaardige geheimtips.

1. Gedeelde trofee Wandelroutes van het Jaar

2. Gratis wandeluitrusting in Oostkantons

Vijf wandelprojecten haalden de shortlist. “Een gevarieerd en kwalitatief hoogstaand aanbod dat onze keuze extra moeilijk gemaakt heeft”, besloot de jury.

“Zelfs in die mate dat we na ongeveer 720 km testwandelen op een ex-aequo uitkwamen.”De eerste winnaar is het Wandelnetwerk Getevallei. “250 km paden zijn met heel veel zorg uitgekozen en goed bewegwijzerd. Attractiepolen zijn het historische stadje Zoutleeuw en het provinciaal domein Het Vinne. De bijhorende knooppuntenkaart is bijzonder goed gemaakt en staat garant voor een vlotte wandeling”, aldus het juryrapport. De prijs wordt gedeeld met Streek-GR Haspengouw. Een 180 km lang pad langs veel afwisselende landschappen, kasteeldomeinen, karakterdorpen en fruitgaarden. “Mooi uitgekozen, rustige paden en prima bewegwijzering. Ideaal voor de langeafstandswandelaar.”

De vriendelijke lieden in de Oostkantons doen er alles aan om de wandelaar en de fietser te plezieren. Eerder was er al de mogelijkheid om je zonder bagage tussen twee verblijfplaatsen te bewegen, maar vanaf april kan je in het Huis voor Toerisme in Malmedy ook nog eens gratis materiaal ontlenen. Je kan bijvoorbeeld trekkingstokken of een GPS-toestel uittesten. Wandelschoenen, outdoorjassen en rugzakken behoren eveneens tot dit pakket. Ook de infrastructuur krijgt een opknapbeurt: het 1300 km lange wandelwegennetwerk wordt gemoderniseerd en van knooppunten voorzien.

Fietsers mogen zich dan weer uitleven op de verbeterde Vennbahn.

Deze krijgt er 16 km aan geasfalteerde wegen bij.

de natuurvriend • april 2016

3. Bergbeklimmen in Benidorm

12

De badplaats aan de Spaanse kust wil niet langer het grootste openlucht bejaardentehuis van Europa zijn. Een nieuwe campagne speelt in op de behoeftes van het iets actievere deel van de bevolking. “Nooit was het zo gemakkelijk om zee en bergen te combineren. Als we hieraan een gunstig klimaat gedurende het hele jaar toevoegen, hebben we in Benidorm en de Marina Baixa de ideale omstandigheden om aan wandelsport en bergbeklimmen te doen,” meldt Lucho Pérez van het Verkeersbureau van Benidorm. Ook fietsers komen er aan hun trekken. Van oktober tot mei is het klimaat er uitermate geschikt om kilometers te vreten. In de zomermaanden kan het er te heet zijn. Elke ochtend zijn er gratis begeleide fietstochten en ook de fietsvoorzieningen in de hotels schijnen in orde te zijn.

4. Wallonië viert Jaar van de Fiets Bezuiden de taalgrens viert men een jaar lang de goeie ouwe tweewieler.

En dat ze het menen, mag blijken uit de uitbreiding van het fietsknooppuntennetwerk, de vervolmaking van de RAVeL-route (mogelijk met een nieuwe “sexy” naam) en de lancering van een heus fietslabel: Bienvenue Vélo. De uitbreiding van de knooppunten is in budgettair penibele tijden een werk van lange adem: 1 km kost immers 200€. Elke regio heeft zijn eigen bewegwijzering, wat de nodige verwarring veroorzaakt, maar er wordt gewerkt aan een uniformisering. Ook het volledig asfalteren van het traject is een werkpunt. Tot slot is er nog de nagelnieuwe gids “Heerlijk fietsen in Wallonië” met 45 fietstochten en fietsvriendelijke logies. Gratis bestellen kan op www.belgie-toerisme.be.

Dries Everaerts

Teo is een spin. Maar Gloob is geen mens of dier. Wat is hij dan wel?

Gloob komt van het Gloobeiland. Hij ontdekte per toeval dat er ook een menseneiland is.

Geen enkele Gloob wist hiervan. Gloobs eten planten, groenten en fruit, geen vlees. Op het eiland van de Gloobs was er heel veel groen.

Maar er kwamen steeds meer Gloobs, waardoor er uiteindelijk geen groen meer over was om op te eten. Hierdoor zijn alle Gloobs uitgestorven, behalve Gloob.

Diepdroevig. Wat gebeurde er toen?

Gloob zocht een nieuwe thuis op het menseneiland. Maar hij ontdekte als snel dat er hetzelfde aan het gebeuren is als met het Gloobeiland. Eerst was hij bang, maar nu reist hij met Teo de wereld rond. Hij komt veel kinderen tegen op zijn reis. Gloob stelt zijn hoop voor de toekomst in op kinderen. Zij zullen hem zeker kunnen helpen zodat het menseneiland niet hetzelfde overkomt als het Gloobeiland.

Wanneer zijn Gloob en Teo ontstaan?

Gloob is ontstaan in de buik van Djapo, een onderwijsorganisatie die werkt rond thema's als duurzaamheid en Noord-Zuidproblematiek. Zij ontwikkelden Gloob als een pop om in de klas te gebruiken.

Enkele jaren geleden vroegen ze mij om de figuren van Gloob & Teo opnieuw uit te werken.

De onderliggende thema’s zijn voor mezelf heel belangrijk. Voorheen werkte ik al rond ecologie en duurzaamheid in de prentenboeken van Klein Konijn.

Jeroen Meus kapsel

Merk je dat de boekjes een verschil maken?

Dankzij de samenwerking met Djapo worden Gloob & Teo concreet gebruikt in het onderwijs. Door de reacties van leerlingen en leraars weet ik dat het echt een verschil maakt.

Ik investeer heel veel engagement, tijd en geld in dit project, net omdat ik hard geloof in de onderliggende waarden. En uiteraard omdat de jeugd de toekomst is.

Eerlijk, een boekje maken is een serieus huzarenstuk, wat dan ook meteen verklaard waarom er ongeveer anderhalf jaar is gewerkt

aan de opzet van de boekjes “In de Wolken” en “Bloem”.

“Humor brengt de zwaarste thema’s op tafel”

Op wie is het kapsel van Teo gebaseerd?

Maf genoeg op dat van Jeroen Meus. (lacht) Krijgt u soms de vraag van ouders of de thema's niet te zwaar zijn voor hun kroost?

Nee, maar ik krijg wel de opmerking dat dit eindelijk eens boeken zijn die ergens over gaan. Er zijn veel mooie én inhoudelijk én literair knappe prentenboeken, maar relatief héél weinig prentenboeken raken het milieuthema aan. De vraag is of er een markt is voor prentenboeken met een iets dieper thema.

Bovendien is het heel moeilijk om het in een prentenboek te gieten zonder dat het te belerend wordt. Ik tracht altijd veel humor in de boekjes te stoppen, met humor krijg je de moeilijkste thema's op tafel.

Heeft u kinderen en tast u bij hen ideeën af?

Ik heb jammer genoeg zelf geen kinderen, maar ik probeer het materiaal uit op de kindjes in mijn familiekring. Samen met Djapo hebben we rechtstreeks contact met duizenden kinderen uit de scholen. Zij zijn ons testpubliek.

There are no problems!

Waar haalt u de inspiratie voor een verhaal?

Soms uit de actualiteit, soms uit strijdvaardigheid. Ik wil dan iets maken rond een thema waar ik iets over wil zeggen. En dan moet ik inloggen in het magische inspiratieveld dat ons allemaal omringt. (lacht) Is het de taak van kinderboeken om te sensibiliseren rond thema's als ecologie?

Van mij mag iedereen doen wat hij wil. Ik kan ook plezier hebben aan een leuk boekje dat enkel wil aanzetten tot lachen. Vanuit lol rolt de levenslust, en daar vloeien alle belangrijke thema's vanzelf uit. In onze serieuze maatschappij wordt het belang van humor veel te weinig erkend.

De verhalen van Gloob & Teo eindigen altijd met een happy end. Gaan wij net als zij ook de problemen oplossen?

There are no problems, only solutions. Elk milieuprobleem valt sowieso op te lossen. De echte uitdaging van de vraag zit in de “wij”.

Een individu kan weinig doen. De politiek zou deze individuele beperking moeten overstijgen, maar in de praktijk zien we dat ons politiek systeem geen daadkrachtige visie toelaat. Lange-termijndenken wordt afgestraft.

“Wij” zullen het los van de politiek moeten doen, vanuit kleine bewegingen die mensen inspireren en in beweging brengen. En zo kom ik weer tot de kern van de boekjes: als we de mensen nu niet in beweging krijgen, dan misschien wel de volwassenen van de toekomst.

Dries Everaerts

13

dichtbij

De Natuurvrienden zamelden schoenen in voor de vluchtelingen

Duinkerke heen en terug De leden van De Natuurvrienden toonden niet alleen hun hart maar ook hun schoenen. Eind januari reden we met een flinke lading ingezamelde wandelschoenen en laarzen naar de winderige vlakten van Duinkerke. Helaas kwamen we er terecht in een door de Franse politie geregisseerde coup de théatre.

Er is veel gebeurd sinds ons laatste bezoek aan het vluchtelingenkamp. Positief is dat Artsen Zonder Grenzen op eigen kosten een nieuw kamp heeft gebouwd met 500 verwarmde tenten, douches met warm water, voldoende toiletten en medische voorzieningen. Daardoor krijgen 2500 mensen een degelijk dak boven het hoofd. De modderige sloppenwijk aan de Boulevard Pierre Mendès France behoort dus hopelijk definitief tot het verleden.

de natuurvriend • april 2016

Maar er viel ook slecht nieuws te rapen. Alsof de leefomstandigheden er nog niet erg genoeg zijn, brak er begin dit jaar een bendeoorlog uit. Volgens Franse media raakten er 3 mensen gewond tijdens een schietincident, nog eens 5 anderen liepen verwondingen op tijdens een steekpartij. De geruchtenmolen draaide op volle toeren: waren het mensensmokkelaars die hun schuld kwamen vereffenen of strijden een Afghaanse en een Libanese bende om de controle binnen het kamp?

Een indrukwekkende politiemacht kwam ter plaatse, een uur nadat het laatste schot was gevallen.

14

Le Gendarme Moeilijk te zeggen of deze uitbarsting van geweld aan de basis lag van de strenge controles aan de ingang van het kamp. Volgens hulpverleners verschilt de situatie van dag tot dag: soms heb je vrije doorgang, soms kom je

onder geen beding het terrein op. Wij hadden die dag dikke pech. De politiechef speelde zijn rol met verve. “Wanneer jullie het terrein mogen betreden? Nooit! Niet morgen, niet overmorgen, niet volgende week, niet volgend jaar. Nooit!” sprak hij terwijl zijn hoofd ritmisch danste op de cadans van de ontkenning.

De enige die ons uit deze impasse kon halen, was Justine van Aid Box Convoy, een vrijwilligster uit Bristol die ons zou helpen met het ronddelen van het schoeisel. Justine had een heilig vodje papier in haar bezit dat ons toegang zou verschaffen tot deze modderige poel van miserie. Deze “autorisation” droeg stempel en handtekening van de burgemeester, machtige wapens waartegen zelfs de breedgeschouderde agent geen verweer had. Maar Justine viel in geen velden of wegen te bekennen. We besloten poolshoogte te nemen op de plaats waar de vrijwilligers meestal samenkomen: de parking van de plaatselijke Decathlon.

Bed, bad, brood De baan naar het winkelcomplex lag er verlaten bij. Anders dan bij ons vorige bezoek liepen er deze keer geen groepjes vluchtelingen langs de kant van de weg. Misschien hadden ze geen zin in de controles bij de ingang van het kamp en bleven ze daarom maar binnen de grenzen van hun nederzetting.

Een vraag die vaak weerklinkt: waarom blijven deze mensen de controles, de ongenadige weersomstandigheden en de aanvallen door knokploegen verduren? Ze hebben toch recht op bed, bad en brood als ze in België of Frankrijk asiel zouden aanvragen? Het antwoord ligt 50 km verderop: de Kanaaltunnel, de toegangspoort naar een betere toekomst.

Ze koesteren immers de droom om verder te trekken naar Groot-Brittannië en daar een leven uit te bouwen. De manieren om er te geraken zijn niet zonder risico: als verstekeling in een vrachtwagen of auto, maar soms wagen ze zich ook te voet door de tunnel.

Groot-Brittannië is aanlokkelijk omwille van de taal. Engels is voor hen gemakkelijker dan Frans of Duits. Het is het voorruitzicht om te kunnen opgaan in de anonimiteit van een multiculturele metropool als Londen. En mensensmokkelaars maken hen natuurlijk wijs dat het er gemakkelijk is om aan een verblijfsvergunning te geraken, wat sinds de herziening van de asielwet in 2002 absoluut niet meer het geval is.

L'Auberge des Migrants Op de parking van de Decathlon kreeg de ruige Noordzeewind vrij spel. We zochten beschutting in onze sjaals en capuchons, terwijl we beseften dat niemand op ons stond te wachten. Zaten we in een westernfilm, dan was dit het moment waarop een tumbleweed

voorbij zou rollen. Terug dan maar? Het vooruitzicht nog wat langer naar de koppen van de Franse politie te staren, leek even aanlokkelijk als borstvoeding geven aan een piranha.

We waren nog maar net aan de terugtocht begonnen, toen een wagen met Nederlandse kentekenplaat onze aandacht trok. Enkele hoog opgeschoten heren, overduidelijk nazaten van het huis Oranje-Nassau, maakten aanstalten om in te stappen.

“Wij komen uit Tilburg.” sprak de chauffeur.

“Onze wagen steekt vol hulpgoederen, maar we mogen ze niet tot bij de mensen brengen. Er zit niets anders op dan verder te rijden naar het depot L’Auberge des Migrants in Calais en het daar eens te proberen.”

Deze scène illustreert wat er momenteel mis is met Europa. Goedmenende burgers steken zelf de handen uit de mouwen omdat ze het niet kunnen aanzien dat hun medemens ligt te creperen, terwijl de overheid uitblinkt in afwezigheid, of erger nog: het de goedmenende burger alleen maar lastiger maakt.

Milde chaos Terug aan de ingang van het kamp keerde Dame Fortuna onze kansen: een vrijwilliger van ABC had postgevat aan de slagboom. Hij wees naar de agenten en zei: “Doen ze weer moeilijk? Het zijn net kleine kinderen. Of ik Justine wil gaan halen? Natuurlijk, geen probleem!”

We waren zo blij dat we ons bijna waagden aan een rondje highfiven met de agenten, waarna we ons meteen afvroegen hoe lang de afdruk van hun matrak op ons gezicht zou blijven staan, en of dat ook te behandelen valt met Flammazine?

Justine kwam ons met doortastende pas tegemoet. Ze vond de actie van De Natuurvrienden “wonderful” en duwde de felbegeerde “autorisation” in onze handen. We sprongen de bestelwagen in en reden het terrein op. Het viel meteen op dat er nog meer tenten dan vorige keer stonden. Uit sommige van deze tenten rezen geïmproviseerde schoorstenen omhoog. We passeerden een vrachtwagen waaruit in milde chaos een lading brandhout werd bedeeld. Een plank met roestige spijkers die vanuit de laadbak net voor de wielen van ons voertuig was gevallen, kon nog net ontweken worden.

Erger dan Kosovo Wat kan een mens er nog over schrijven dat al niet veelvuldig werd gezegd? Modder, afval en ellende. Kortom, het soort toestanden waarvoor men het woord “mensonterend” heeft bedacht. “We hebben nochtans al veel vorderingen gemaakt,” verklaarde Justine terwijl ze een zak met schoenen uit de bestelwagen tilde, “stilaan ontstaat er iets dat op een structuur lijkt.”

Later die dag zagen we plots een hoop vrijwilligers het terrein betreden, schijnbaar ongehinderd door de politieblokkade. De meeste agenten hadden zich teruggetrokken in de warme geborgenheid van hun combi. Koffiepauze? Nee, het antwoord passeerde op enkele meters van onze neus: Europarlementariër Bart Staes (Groen) kwam de toestand in het kamp opmeten. Een politicus opent deuren, of in dit geval: de slagboom van het vluchtelingenkamp. Staes was op de hoogte van de strenge controles van de politie en beloofde om dit aan te kaarten bij de bevoegde overheid. “Ik ben erg onder de indruk, ook al was ik op de hoogte van wat er zich hier afspeelt. Ik heb in het verleden gelijkaardige zaken gezien, onder meer in Kosovo, maar dit hoort wel tot de ergste dingen die ik al heb gezien,” aldus een aangeslagen Staes. We besloten om naar huis te keren. Onze schoenen hebben misschien niet de vluchtelingencrisis bezworen, maar ze hebben op zijn minst voor enkele droge voeten gezorgd.

Tekst: Dries Everaerts Beeld: Marie-Claire Vercauteren Met dank aan Kim Thomas.

15

die Hitler wilde opblazen

NV-HUIS

ACTUEEL

Eerherstel voor Natuurvriend Georg Elser

NV-Huis Kirk Yetholm Landelijke parel op de Schots-Engelse grens

“Ik wilde de oorlog voorkomen” Georg Elser plaatste op 8 november 1939 een bom in de Bürgerbräukeller in München met de bedoeling Adolf Hitler te doden. Door onvoorziene omstandigheden ontplofte de bom pas 13 minuten nadat Hitler de brasserie had verlaten. De Duitse regisseur Oliver Hirschbiegel haalt in zijn recente film de verzetsheld uit de plooien van de geschiedenis.

Dertien minuten. Lang genoeg om Georg Elser, een schrijnwerker uit het Zuid-Duitse Zwaben, zijn afspraak met de geschiedenis te laten missen. Claus Schenk von Stauffenberg beraamde ook een mislukte aanslag op Hitler, maar zijn naam is meer bekend bij het grote publiek.

Elser was in tegenstelling tot Stauffenberg een einzelgänger. Hij wordt omschreven als een eenvoudige man met een sterk sociaal en democratisch bewustzijn.

De verzetsheld was lid van De Natuurvrienden in Konstanz, tot de vereniging verboden werd door de nationaalsocialisten. Elser was om het zacht uit te drukken geen fan van het regime.

Hij vond dat de arbeidersklasse onderdrukt werd en hij was bang voor het uitbreken van de oorlog. Uiteindelijk zag hij geen andere uitweg dan Hitler en zijn trawanten op te blazen.

de natuurvriend • april 2016

Hirschbiegel waagde zich met Der Untergang eerder al aan deze zwarte passage uit de Duitse geschiedenis. Die film kon destijds rekenen op de nodige controverse omdat Duitsland nog niet leek klaar te zijn met zijn verleden. Anno 2016 lijkt er wel voldoende water naar de Rijn te zijn gevloeid.

16

Terug naar Elser en diens zorgvuldig geplande aanslag. Hij ging zelfs in een steengroeve werken om gemakkelijker aan dynamiet te geraken. Vervolgens liet hij zich nachtenlang insluiten in de Bürgerbräukeller om met een in doeken gewikkelde beitel de pilaar uit te hollen waarin de bom zou worden geplaatst.

Elser werkte zeer secuur. Dat deed hij immers altijd. Een voormalig werkgever getuigde hoe hij vaak terugkeerde naar klanten om te controleren of hij echt wel goed werk had geleverd. Ook met de pilaar ging hij uiterst omzichtig te werk. Zo vulde hij de holte op met tin om te voorkomen dat het hol zou klinken wanneer iemand op de pilaar zou kloppen.

Bierkellerputsch Zoals elk jaar zou Hitler op 8 november een toespraak houden in de Bürgerbräukeller. De dictator dichtte de aan de Rosenheimerstrasse gelegen brasserie een grote sentimentele waarde toe.

In 1923 gaf hij hier samen met enkele bruinhemden het startsein voor de Bierkellerputsch. Die staatsgreep mislukte, maar maakte van Hitler een nationale bekendheid.

Elser had het tijdsmechanisme van de bom ingesteld op 21u20. Onder normale omstandigheden had Hitler op dat moment nog achter het spreekgestoelte gestaan, ware het niet dat hij zijn speech onverwacht had ingekort. Normaal zou Hitler pas de volgende morgen het vliegtuig naar Berlijn nemen, maar als gevolg van dichte mist besliste hij nog diezelfde avond om 21u31 per trein naar Berlijn terug te keren. De bom ontplofte en doodde 8 mensen waaronder enkele nazi’s, maar ook een onschuldige dienster.

Nog dezelfde avond werd Georg Elser aan de Zwitserse grens aangehouden. Na verhoor door de Gestapo, bekende hij de aanslag met de woorden: “Ik wilde met mijn actie een nog groter bloedvergieten voorkomen.”

Elser werd gedeporteerd naar een concentratiekamp om vele jaren later, op 9 april 1945, op persoonlijk bevel van Hitler, met een nekschot te worden geëxecuteerd.

Dit Schotse Natuurvriendenhuis ligt in de schaduw van de Cheviot Hills, op amper 2 kilometer van de grens met Engeland. Lange tijd was dit rustige gebied het toevluchtsoord van stedelingen uit Newcastle of Edinburgh die het rumoerige stadsleven even wilden ontvluchten. Kirk Yetholm is gemakkelijk bereikbaar met het openbaar vervoer. Er zijn bussen van en naar Edinburgh, en sinds de herfst van vorig jaar rijdt er, na 46 jaar van inactiviteit, weer een trein over de Borders Railway.

Het gebouw deed vroeger dienst als dorpsschool, maar biedt al 70 jaar lang onderdak aan toeristen. Sinds 2012 is het 1 van de 9 Natuurvriendenhuizen in Groot-Brittannië.

De accommodatie is op maat geschreven van wandelaars, fietsers, natuur- en erfgoedliefhebbers. Vlakbij ligt de Pennine Way, een wandelpad van 463 km. Het pad loopt over de heuvels van het Penninisch Gebergte en wordt gezien als zwaar maar zeer mooi. Ook de Saint Cuthberts Way, een pelgrimsroute van 101 km, loopt door het dorp. Voor de fietsers is er de 416 km lange Borderloop en de Tweed Cycle Way van 152 km.

De heldhaftige meubelmaker verdween een tijdlang in de plooien van de geschiedenis. De kentering kwam er in de jaren ‘90 na de publicatie van Der Einsame Attentäter (De Eenzame Dader) van Helmut Ortner. Inmiddels zijn er straten, pleinen en scholen naar hem vernoemd, in 2003 stond zijn beeltenis op een postzegel van de Duitse posterijen, en nu is er dus ook de verfilming van Oliver Hirschbiegel.

Jaren na zijn dood krijgt Elser toch nog de eer die hij verdient.

Michael Müller (Voorzitter Natuurvrienden Duitsland) Vertaling: Lieven Heuten Bewerking: Dries Everaerts

Dit grensgebied heeft dankzij zijn rijke geschiedenis een overvloed aan kastelen en versterkte burchten. De opkomst van het Christendom heeft zijn sporen nagelaten.

De ruïnes van de abdijen in Kelso, Melrose, Jedburgh en Dryburgh zijn stille getuigen van dit woelige tijdvak. Ook een bezoekje waard: het “heilige” getijdeneiland Lindisfarne, de grotten waarin de heilige Cuthbertus als kluizenaar verbleef en de kastelen en de stranden van Northumberland. Vogelspotters komen aan hun trekken op de kliffen van St Abbs. Van mei tot juli kan je er papegaaiduikers, jan-van-genten en alken zien.

Duurzaamheid is een prioriteit voor de eigenaars: warm water is er dankzij zonnepanelen en een biomassaketel zorgt voor centrale verwarming. Kortom, een schitterend Natuurvriendenhuis voor een al even schitterende vakantie!

Dries Everaerts

Meer info Open: 1 week voor Pasen tot begin november. Tijdens de winter gelden er speciale voorwaarden. Check de website voor details.

Kamers: 22 bedden in 2x2, 1x4, 1x6 en 1x8 kamers. Beddengoed is voorzien.

Sommige kamers hebben een wasbak. Er zijn 2 douches en 4 toiletten.

Maaltijden: Keuken beschikbaar, ook eetgelegenheden in de buurt.

Prijs: NV-leden betalen £17, minderjarigen £14.

Voor bookingen of meer info: kirkyetholm@thefriendsofnature.org.uk

////////////////////////////

17

WIST JE DAT?

Wist je dat?

Canada beschermt berenwoud

Rapper versus astrofysicus

Het Great Bear Rainforest aan de westkust van Canada heeft een beschermd stat uut gekregen. Het woud is al jaren het strijdtoneel van inheemse volkeren, milieuorganisaties en houtbedrijve n. In 85% van het regenwoud mogen geen bomen mee r gekapt worden, in de overige 15% zullen strenge voorwaarden gelden.

Ook de jacht wordt aan banden gelegd. Zo mag de kermode-beer opgelucht adem hale n: hij zal niet meer bejaagd worden. Het woud is iets groter dan België en is voor een groot deel oerbos.

de natuurvriend • april 2016

RIsicoberoep milieua ctivist

18

Milieuactiv isten moord te w maken dubbel zo veel kans orden dan om verjo jaar zijn m eer dan 90 urnalisten. In de afg 0 mensen elopen 10 ten voor he vermoord tm die zich inze de Hondu ilieu of landrechten. tDe recente rese acti moord op viste Be vele mense rta C no tievoerders p de straat. In Nederla áceres bracht nd proteste aan de geb erde ouw FMO, een b elangrijke fi en van de ontwikke n aclin n ancier van gsbank van de Agu de o a Za zich verzett rca-dam in Hondura mstreden aanleg s waartege e. n Cá reld landre Iedere week worden chtactiviste er ergens o ceres n vermoord p de weslachtoffers , me to is de droev t de inheemse bevolk estal behoren de ige ing Doodsbedre koploper op het gebie . Latijns-Amerika d van afrek igingen en intimidatie eningen.

Berta Các zijn e eres doodgesch werd volgens de p r dagelijkse kost. olitie door ote inbrekers drukking v n, maar met haar str an de Len ij cas, de oo d tegen de ondervan Hondu rspron ras veel machti , en haar milieuactiv kelijke bewoners isme trapte ge en zere tenen. ze op te

nog Beerdiertjes acht taaier dan ged

erleefde er Fidel Castro ov De Cubaanse leid ar Ma . en nslagen op zijn lev naar schatting 600 aa erdere me n zij id gebied van taaihe zelfs hij moet op het r ete llim mi tje van nog geen erkennen in een bees r in elke d je al 500 miljoen jaa groot. Beerdier tjes vin te tot in de rg be van in het hoogge uithoek van de aarde, koude me tre ex epast aan zowel diepzee, en zijn aang otige htp ac , he De microscopisc ioals extreme warmte. rad an sta or t te krijgen. Ze do en diertjes zijn niet kapo ss ga de en straling, verstikk actieve en kosmische e vorsers zo ontdekten Japans , en zuurstofgebrek. En . De od do de k herrijzen uit onlangs, ze kunnen oo er dan me t da ar en een exempla er tot wetenschappers hebb we e, erd rke ren toestand ve ca drie decennia in bevro cti tar An op 83 rtje werd in 19 leven gewekt. Het die tje ier erd be t he mos. Nadat verzameld uit bevroren ren, de het doodleuk 19 eie leg , terug werd ontdooid beurd. alsof er niets was ge

Outback nucl eair vuilnisbelt Pythagoras, Plato en Aristoteles kunnen hun theorietje over de bolvormige aarde maar beter in de vuilnisbak flikkeren, aldus rapper B.o.B. De Amerikaan kwam tot deze conclusie nadat hij had vastgesteld dat de curve van de aarde niet met het blote oog te zien is.

Terloops beschuldigde hij ruimtevaar torganisatie NASA van het trukeren van ruimtefoto’s. Astrofysicus Neil deGrasse Tyson bewees met een simpel lesje fysica zijn ongelijk, waarop B.o.B een liedje maakte waarin hij wetenschap “een cult” noemt. TYSON, het neefje van de astrofysicus, pikte deze belediging niet en antwoordde met zijn eigen rapnummer Flat To Fact. En zo krijgt een discussie van meer dan 2000 jaar oud een postmodern kleedje.

stic

nt pla Gambia ba zakjes

De Australische rim boe staat vooral beke nd als een gebied waar alles gif tig of stekelig is, en wa arin het vooral lekker verdwalen is. Onlangs nog raakte de Belgische Véronique Biunken s er de weg kwijt en wist ze 5 dagen te overleven dankzij kalmerende yoga-oefen ingen.

Een plaatselijke comm issie die zich bezigho udt met het onderzoek naar de mogelijkheden op het vlak van kernenergie, heeft ambit ieuze plannen met de ou tback.

In een tussentijds rappo rt stelt ze voor om er een ondergrondse opslagplaa ts voor kernafval van te maken.

De radioactieve rotzooi van andere landen zou er tegen betaling worden gesto ckeerd. De commissie maakt gewag van een milja rdenopbrengst. Tegen standers noemen het een “roekelo os en gevaarlijk” voors tel. Ook de rendabiliteit wordt be twist. Geen enkel land is er tot nu toe in geslaagd om kernafval langdurig onde rgronds te bergen.

jaar de ng verbood vorig , en ri e g re se an De Gambia zakken in het land bruik van plastic ge t he n sensibien er vo in rd verder met ee de in rm ve on nu n bedreiging zet de strijd kjes vormen ee za De e. gn pa ndschap. liseringscam vervuilen het la en d ei dh on ez sg tijdens het voor de volk terecht en klitten n pe lo er at w de r er overZe komen in n dam waardoo ee t to en m sa oordigers regenseizoen erheidsver tegenw Ov . an ta ts on gebruik van stromingen nd en maakten la t he en he or hap te vertrokken do s om de boodsc a’ m am gr ro op di er valt niet te populaire ra n verhaal was: hu n va rn ke ilieu. De luisspreiden. De theid van het m ne de er ov n le onderhande positief. en overwegend teraars reageerd

19

milieu

Ontgiftingskuur voor outdoormerken

de natuurvriend • januari april 2016 2016

Het waren enkele bezorgde leden van De Natuurvrienden die de kat de bel aanbonden. Greenpeace ontdekte gifstoffen die onder meer vrijkomen bij de productie van outdoorkledij in de zogenaamde ongerepte natuur. Als vereniging met een hart voor de “great outdoors” konden we dit niet laten passeren.

20

De Hoge Tatra in Slowakije herbergt een interessante verscheidenheid aan zeldzame en bedreigde diersoorten. Zo huist er nog een kleine populatie Tatragemzen. Het gebied vormde met zijn benevelde bergkammen en fijnsparren het decor van een expeditie die op touw werd gezet door Greenpeace.

Gewapend met laboflessen en maatbekers trokken de leden in het voorjaar van 2015 naar bergmeren en besneeuwde toppen om stalen te nemen van water en sneeuw. Hun collega’s deden op dat moment, verspreid over de hele wereld, hetzelfde in 7 andere natuurgebieden. De expedities onderzochten hoe “ongerept” deze natuur nog is, of er naast beren en gemzen misschien ook minder appetijtelijk zaken te vinden zijn, zoals schadelijke stoffen.

Slechte reclame Flashforward naar de sportbeurs ISPO Munich van begin dit jaar waar de spanning stijgt op de standen van de outdoormerken.

Greenpeace zal zo meteen in een persconferentie de resultaten toelichten van het onderzoek. De organisatie voert al ettelijke jaren campagne tegen polyfluorchemicaliën (PFC’s) in kledij. Eerder dwong het al merken als Adidas, Zara, Lidl en H&M tot het herdenken van hun productiemethoden.

Het is natuurlijk geen goede reclame wanneer blijkt dat die hippe blouse of sneakers schadelijke stoffen blijken te bevatten.

Dat Greenpeace de outdoorindustrie in het vizier zou nemen, zat er al een tijdje aan te komen. Manfred Santen van de milieuorganisatie roemt bij het begin van de persconferentie de samenwerking met de industrie: “Het goede nieuws is dat er alternatieven zijn voor PFC’s en dat ze nu al worden gebruikt. Dingen veranderen ten positieve.

De bedrijven steken veel geld in het ontwikkelen van alternatieven voor PFC’s.”

Een paar van die PFC-vrije producten hebben hun weg naar de consument reeds ge-

vonden. Jassen van Vaude en Jack Wolfskin bleken in de testen van Greenpeace geen PFC’s te bevatten. “Páramo is het eerste outdoormerk dat belooft heeft geen PFC’s meer te gebruiken,” zegt Santen, “Het Zweedse merk Fjällräven heeft ons laten weten dat zijn kleding sinds 2015 geen geperfluoreerde en gepolyfluoreerde chemicaliën meer bevat. Jack Wolfskin wil PFC-vrij zijn tegen 2020.”

Giftige sneeuw De feiten ogen op dit moment echter minder fraai. Van de Siberische hooglanden tot op de Berg Van De Sneeuw in China, op alle 8 locaties troffen de expeditieleden schadelijke stoffen aan. De meest vervuilde regio was de Hoge Tatra in Slowakije. PFC’s komen uiteraard van nature niet voor in deze gebieden. Ze komen tijdens het productieproces vrij en reizen de wereld rond in de atmosfeer, tot ze in de vorm van neerslag terug het aardoppervlak bereiken. Belangrijk om te weten is dat deze chemicaliën, eenmaal ze vrijkomen in het milieu, maar heel langzaam worden afgebroken.

Maar is dit nu alleen de schuld van outdoormerken? Nee, PFC’s zijn te vinden in

tal van producten zoals bijvoorbeeld tapijten, brandblusapparaten, pesticiden en halfgeleiders. Greenpeace tackelt echter de hypocrisie van de outdoorsector: “De sector staat voor vrijheid en liefde voor de natuur. Ze gebruikt de beelden van indrukwekkende berglandschappen, majestueuze bossen, verse sneeuw en zuivere rivieren om zijn producten aan de man te brengen.

Die positieve beelden worden sterk gepromoot door merken van buitensportartikelen en hebben de voorbije jaren een forse groei opgeleverd. Het is ironisch dat bedrijven die afhankelijk zijn van de natuur voor hun verkoop, zonder aarzelen gevaarlijke chemicaliën vrijlaten in het milieu.”

De Natuurvrienden zijn uitermate bezorgd over deze gevaarlijke chemicaliën. Ze horen simpelweg niet thuis in de natuur. We willen onze leden aanraden om zich goed te informeren bij het aankopen van outdoormateriaal. In onze ledenvoordelenbrochure staan enkele buitensportzaken die graag het nodige advies verschaffen. Ten slotte gaan we altijd op zoek naar betrouwbare partners die bijvoorbeeld een Bluesign-label kunnen voorleggen.

Dries Everaerts Foto’s: Greenpeace

Wat met Patagonia?

van De Natuurvrienden voor het Patagonia was een belangrijke partner visie op de detox-problematiek: project Seven Summits 2015. Dit is hun onze producten op de omgeving.

“Wij zijn bewust bezig met de impact van ucten afleveren met een minimale We willen kwalitatief hoogstaande prod duurzaam zijn. Onze kledij moet impact op het milieu, maar die vooral ook st zijn al onze producten sinds een lange levensduur kennen. Daarnaa l.”

2015 gekwalificeerd met het Bluesign-labe

atiek?

En wat met de huidige detox-problem ontwikkeling van PFC-vrije

en de “Wij investeren miljoenen in onderzoek len zonder het schadelijke C8 eria mat kledij. Dit voorjaar brengen we gestapt op een variant die snelfluorocarbon op de markt. We zijn over fen afgeeft. Ondertussen gaat het ler afbreekt en minder toxische stof de oplossing om PFC-vrije kledij te onderzoek verder en zijn we dicht bij ontwikkelen.” a een eigen duurzaamheidsmanaGraag geven we nog mee dat Patagoni uthema’s. Ook zet Patagonia in ger in dienst heeft die waakt over alle milie ij die “versleten” is. Kijk eens op: op het hernieuwen of herstellen van kled r. www.patagonia.com/eu/enBE/worn-wea Griet Veris

21

nv-dag

De Natuurvrienden geven er op zaterdag 23 april een ferme lap op in de Kempen.

Er is de Natuurvriendendag waarop wij onze leden maar al te graag verwelkomen met tal van activiteiten en proeverijen. Daarnaast is er ook de Avonturathlon waar jonge en iets minder jonge waaghalzen hun durf mogen demonstreren.

Lekker bakken, grillen en braden...

Wandelen...

Plaats van actie en amusement is dit keer het scoutsdomein De Brink in Herentals.

De Kempense heuvelrug en de daarbij horende bossen vormen alvast een prachtige achtergrond. Een smikkeltocht masseert niet alleen je smaakpapillen, maar leert je ook de mooie kantjes van de stad kennen. En Herentals heeft er een flink aantal in de aanbieding: domein Le Paige, de Lakenhal en het Begijnhof zijn zeker een bezoekje waard.

Het domein verkennen met fiets...

Maar ook de vennen, de bossen en parken zullen bekoring schenken op deze ongetwijfeld zonbeschenen dag in april. Wil je als een vorst over het landgoed turen, dan kan je op de Toeristentoren in alle windrichtingen tot zelfs 31,655 km ver kijken. Verveling is hoe dan ook uitgesloten. Wij organiseren onder meer wandelingen, fietstochten en een initiatie krolf, dit is een mix van golf en croquet. En de inwendige mens kan op tijd en stond beroep doen op de grillen van een barbecue.

Bovendien is er de hele dag door de animo van de Avonturathlon. Teams van 2 personen (één -18 en één +18) nemen het tegen elkaar op in een 8-tal spetterende proeven. Klassiekers zoals de vuurproef en de kruiwagenrace zijn weer van de partij, maar ook nieuwe proeven zullen de dag kleuren. Na een dag avontuur eindigen we met een stapelgekke slotrace. Alle ploegen nemen het tegen elkaar op, in één “rechte” lijn naar de finish!

de natuurvriend • april 2016

Dries Everaerts

22

ltocht (5€) en/of de Schrijf je vóór 10 april in voor de smikke ukken vlees): 10€) BBQ (volwassenen: 13€ / kinderen (2st 6 2200 6200 8395 door het juiste bedrag te stor ten op BE7 sonen Smikkeltocht met vermelding van naam en aantal per en/of BBQ.

Met de huifkar door de Kempen

Doe mee aan de Avonturathlon.

de uitdaging aan te gaan? Welke Welke papa’s durven met hun dochter eens een lesje? En welk petekind zou mama’s leren samen met hun zoon papa ? doen ter dit nu niet graag met zijn peter/me

Smikkeltocht Lien en Bart brengen vlotte meezingers

1 kind, kinderen vanaf 6 jaar. AangeVoor wie? Teams van 1 volwassene en raden leeftijd 8 jaar. kering, BBQ, geschenk voor elke Prijs? 80€ per team. Incl.: deelname, verze deelnemer en warme douches. in meerpersoonskamer en uitgebreid Extra! Gezellig kampvuur, overnachting rdag op zondag). ontbijt voor slechts 5€ per persoon (zate .weebly.com. Lidmaatschap NIET Info en inschrijvingen? www.avonturathlon verplicht!

23

KALENDER

Woensdagavondritten ATB Trappers

Hallerboswandeling

Rubenswandeling

Reserveren? Voor 10 april door 7€ (A) p.p. of 15€ (B) p.p. over te schrijven op rekening BE45 0010 4658 0789 van De Natuurvrienden Bergstijgers met vermelding “116-17/4 + aantal personen + A of B”. Zondag moeten we het huis na opruimen en opkuis uiterlijk om 9u30 verlaten.

Meer info? www.bergstijgers.org

Prijs? 190€ (standaardkamer), 220€ (comfortkamer) single: 5€ supplement per dag (beperkt). Incl. annulatieverzekering.

Voorschot: 100€ p.p.

Inschrijven en meer info? Bij Louis Schaerlaecken: 03/886 50 76 of louis.schaerlaecken@scarlet.be. Wees er snel bij, plaatsen zijn beperkt.

///////////////////////////////////////

///////////////////////////////////////

Busuitstap Zuydcoote Natuurvrienden Deurne genieten van de voorjaarsbloeiers tijdens een wandeling door het Hallerbos een wandeling.

In april starten de avondritten van de ATB Trappers, elke woensdagavond om 19u op de parking van Lidl aan de Dendermondsesteenweg in Willebroek voor een tocht van 25 à 30 km. Niet in juli & augustus.

►► Info:

►► Info:

Meer info? Arlette De Raeymaeker 0478/55 13 54 of arlette.dr.@hotmail.be

///////////////////////////////////////

Lancering Ecocyclo regio Bonheiden Fair Trade Ecocyclotocht van Sint-KatelijneWaver, Duffel, Bonheiden en Putte wordt feestelijk ingereden. ►► Info:

Wanneer? 10 april Waar? Vertrek om 11u in 4 de deelnemende gemeenten op centrale vertrekplaats met rond de middag een tussenstop in de Krankhoeve in Bonheiden met gezamenlijke picknick.

Prijs? Gratis.

///////////////////////////////////////

Clubweekend Lustin

De Natuurvrienden Oostende trekken naar Frankrijk om te wandelen. Aangepast programma voor niet-wandelaars. De Dunes Marchand en Les Dunes Dewulf worden verkend. ►► Info:

Wanneer? 17 april, vertrek om 8u30 aan Ensor Instituut Prijs? 40€ (leden), 55€ (niet-leden) Meer info? jeanchristiane@gmail.com

Wanneer? 24 april om 10u30 aan café Rust op den Berg, Nijvelsesteenweg 829 in Halle.

Extra? Bij regenweer doen wij de Sequoiawandeling (±4 km) en eten we in het café. In de namiddag de Hyacintenwandeling (±9km). Bij droog weer met de auto naar parking P3 of P8 in de Vlasmarktdreef en doen we de Hyacintenwandeling op startpunt “Achterdreven”. De liefhebbers kunnen daarna nog de Sequoiawandeling doen.

Meenemen? Lunchpakket bij droog weer en fototoestel.

Meer info en inschrijven? s’ Morgens je deelname tussen 8u en 9u bevestigen bij Eliane & Johnny Van Hemelrijck: 03/21 46 07 of 0494/390 68 24.

Natuurvrienden Berchem bezoeken de Antwerpse Onze-Lieve-Vrouwkathedraal en volgen daarna de Rubenswandeling door de historische stadskern.

Wanneer? Zaterdag 7 mei, afspraak om 13u30 aan het standbeeld van Rubens op de Groenplaats . info en inschrijven? cuvelier.jenny@telenet.be of tel. 03/238 06 42

Natuurvrienden Aarschot trekken naar Voeren. Dit ooit ophefmakende klein stukje Vlaanderen is nu een rustig wandelgebied.

We verblijven in de luxueuze jeugdherberg De Veurs samen met de wandelaars van de 3-daagse lentetrektocht.

Pinkstertreffen Mendig

►► Info:

►► Info:

///////////////////////////////////////

///////////////////////////////////////

Klim- en wandelvierdaagse

/////////////////////////////////////// Natuurvrienden Geraardsbergen gaan op ontdekkingstocht in de Duitse Vulkaaneifel.

Natuurvrienden Aalst organiseren op 19 april een voordracht over bergactiviteiten in de Alpen & Himalaya door Jef Smet.

►► Info:

►► Info:

Meer info: herman.van.extergem@telenet.be.

Lancering Ecocyclo Herentals-Olen

De Natuurvrienden Bergstijgers trekken naar het Franse Fontainebleau, een ideaal gebied om te klimmen, te boulderen of lange wandeltochten te maken. ►► Info:

Wanneer? 13/16 mei Waar? Natuurvriendenhuis Laacherseehaus, Mendig Prijs? 30€ per nacht Meer info?055/42 40 36

///////////////////////////////////////

Sinksenweekend Burgreuland

Wanneer? 5 t.e.m. 8 mei Waar? Overnachten op camping “La Mussardière” (Mily-laFôret).

Inschrijven en prijzen? Via www.bergstijgers.org (tijdig reserveren, plaatsen zijn beperkt).

de natuurvriend • april 2016

►► Info:

24

Wanneer? 16 en 17 april Klimmen? Zaterdag Rochers de Corphalie en zondag Beez/ Landelies telkens vanaf 10u.

Overnachting? Kamperen of in het huis slapen bij Outward Bound.

Prijs? A: kamperen: 9€ p.p., gereserveerd 7€ p.p. B: overnachting in het huis van Outward Bound: 17€ p.p., gereserveerd 15€ p.p.

De Fair Trade Ecocyclotocht van HerentalsOlen wordt met een fietstocht ingewijd. ►► Info:

Wanneer? 22 april om 14u Waar? Fietsen van de Safraanboerderij (Leefdaalstraat 14, Morkhoven) naar ’t Heuninghof (Honingstraat 14 in Olen).

Prijs? Gratis.

///////////////////////////////////////

Lentetrektocht in de Voerstreek Natuurvrienden Aarschot houden een 3daagse lentetrektocht. Op zaterdag 22 km door het Land van Herve, op zondag vrije dag of wandeling in Voerstreek en op maandag 20 km door Nederlands-Limburg. ►► Info:

Wanneer? 14 tot 16 mei Prijs? Incl. trein: 85€, excl. trein: 75€. Jongeren < 26j incl. trein: 65€.

Inclusief? 2 overnachtingen, beddengoed, maaltijden.

Meer info en inschrijven? Vinzens Mausen: 0495/79 72 71 of vmausen@hydrio.be.

///////////////////////////////////////

///////////////////////////////////////

De Natuurvrienden Bergstijgers trekken naar Lustin om een weekendje te klimmen.

Wanneer? 14 tot 16 mei Wat? Mooie wandelingen, boerengolf, muziekfeest in Teuven, uitstapjes en natuurlijk gezellig samenzijn.

Prijs? 85€ p.p. (meerbedkamer), 95€ p.p.(2persoonskamer), 115€ (1persoonskamer).

Inclusief? 2 overnachtingen, beddengoed, maaltijden, kleine vergoeding voor de chauffeurs (carpooling).

Niet inclusief? boerengolf (±9€ p.p.)

Extra? Lidkaart meebrengen. Indien je vegetarische maaltijden wenst: graag melden bij de inschrijving.

Meer info en inschrijven? Vinzens Mausen: 0495/79 72 71 of vmausen@hydrio.be.

///////////////////////////////////////

Lezing Bergactiviteiten

///////////////////////////////////////

Pinksterweekend in de Voerstreek

ATB Willebroek geniet van de Belgische Eifel in Burg-Reuland. Hier is ook het drielandenpunt van België. ►► Info:

Wanneer? Van 13 mei t/m 16 mei Waar? Verblijf in Hotel Burghof, Burg Reuland 43 in BurgReuland.

Wandelkalender april-mei-juni 2016 • 2 apr: Dagwandeling De Moeren, Rucphen. Start 9u.

Afdeling Kapellen. guy.fissers@skynet.be • 2 apr: Groene aspecten van Oostmalle.

Afdeling Deurne. maria.cluts@telenet.be • 3 apr: Dagstapper Herentals. Antwerpen Bergstijgers. boekenberg@gmail.com • 3 apr: Deelname aan de Paul Gerardtocht in Beringen.

Afdeling Antwerpen. luc.cremelie@gmail.com • 4 apr: Wandeling Wortel Kolonie. Start 13u30.

Afdeling Turnhout. ray.elst@skynet.be • 9 apr: Wandeling Kasteel Boechout, Essen.

Afdeling Berchem. Jenny Cuvelier cuvelier.jenny@telenet.be • 10 apr: Namiddagwandeling: Waasmunster-Kerk. Start 13u30.

Afdeling Sint-Niklaas: Herman Van Gucht 0477/99 09 38 • 16 apr: Wandeling Hallerbos. Afdeling Berchem. Jenny Cuvelier cuvelier.jenny@telenet.be • 17 apr: Wandeling in de Leiestreek Drongen.

Afdeling Antwerpen. luc.cremelie@gmail.com • 17 apr: Wandeling vanuit Ossendrecht naar de Stoppelbergen.

Start 12u45. Afdeling Kalmthout. roger.vroom@telenet.be • 17 apr: Wandeling in ZuydCoote. Afdeling Oostende: jaakm@skynet.be • 18 april: Korte Polderwandeling. Start 14u. Afdeling Kapellen. guy.fissers@skynet.be • 18 april: Wandeling Ekstergoor in Beerse. Start 13u30.

Afdeling Turnhout. ray.elst@skynet.be • 24 apr: Wandeling Durmeboordenroute, Zele. Start 13u.

Afdeling Willebroek. albertopdebeeck@hotmail • 24 apr: Een nieuwe Rupeltocht. Afdeling Deurne. maria.cluts@telenet.be • 7 mei: Wandeling Vorselaar Ben. vliet (Schelle).

Afdeling Berchem. Jenny Cuvelier cuvelier.jenny@telenet.be • 7 mei: Dagwandeling Battenbroek Mechelen. Start 9u.

Afdeling Kapellen. guy.fissers@skynet.be • 8 mei: Rond de abdij, wandeling in Tongerlo. Afdeling Antwerpen. luc.cremelie@gmail.com • 8 mei: Wandelen in het park van Terhulpen. Afdeling Willebroek. albertopdebeeck@hotmail • 8 mei: Een verrassende Duivelsschuurroute in Brabant.

Afdeling Deurne. maria.cluts@telenet.be • 14 mei: Wandeling Dobbelhoevepad (Schilde).

Afdeling Berchem. Jenny Cuvelier cuvelier.jenny@telenet.be • 21 mei: Ochtendwandeling op de Buyssche heide. Start 5u30.

Afdeling Kalmthout. roger.vroom@telenet.be • 21 mei: Namiddagwandeling Middelheimpark. Start 13u.

Afdeling Kapellen. guy.fissers@skynet.be • 22 mei: Wandelen in het Mechels Broek. Afdeling Antwerpen. luc.cremelie@gmail.com • 22 mei: Zuid-Hageland, nieuwe dagtocht. Afdeling Deurne. maria.cluts@telenet.be • 30 mei: Korte wandeling Militair domein Kapellen. Start 14u.

Afdeling Kapellen. guy.fissers@skynet.be • 4 juni: Dagwandeling in Geraardsbergen. Start 9u.

Afdeling Kapellen. guy.fissers@skynet.be • 5 juni: Wandelen in de Demervallei, Diest. Afdeling Antwerpen. luc.cremelie@gmail.com • 5 juni: Themawandeling in de Antwerpse Kempen.

Afdeling Deurne. maria.cluts@telenet.be • 11 juni: Wandeling Zichem. Afdeling Berchem. Jenny Cuvelier cuvelier.jenny@telenet.be • 12 juni: Wandeling fort Liefkeshoek. Afdeling Willebroek. albertopdebeeck@hotmail • 18 juni: Namiddagwandeling in Lier. Start 13u.

Afdeling Kapellen. guy.fissers@skynet.be • 19 juni: Wandelen in het Molsbroek, Lokeren.

Afdeling Antwerpen. luc.cremelie@gmail.com • 19 juni: Namiddagwandeling Moorsel-Kerk. Start: 13u30.

Afdeling Sint-Niklaas: Herman Van Gucht 0477/99 09 38 • 19 juni: Wandeling Schilde en omgeving. Afdeling Deurne. maria.cluts@telenet.be • 26 juni: Wandeling Viersel gebroekt. Afdeling Berchem.

Jenny Cuvelier cuvelier.jenny@telenet.be • 30 juni: Korte wandeling in de Kalmthoutse heide.

Afdeling Kapellen. guy.fissers@skynet.be • 3 juli: Wandeling Ravenhof in Putte + bbq. Afdeling Deurne. maria.cluts@telenet.be • 9 juli: Ardennenwandeling. Start 7u30. Afdeling Kalmthout. roger.vroom@telenet.be

Het volledige overzicht van onze wandelingen vind je in onze activiteitenkalender op www.denatuurvrienden.be 25

KALENDER

Clubweekend Berdorf

Uitstap Genk en omgeving

Jeugdcursus alpinisme

START 2 TREK 4 KIDS Tijdens deze opleiding leren we jong en oud wat er nodig is tijdens een trektocht en hoe je werkt met kaart en kompas.

Wat houdt Start 2 Trek 4 Kids in:

Natuurvrienden Bergstijgers gaan naar Berdorf in Klein Zwitserland, daar ligt 1 van de mooiste klimmassieven van de Benelux: Wanterbaach. Het massief is zeer goed afgezekerd, en biedt zowel routes voor beginnende klimmers als technische routes voor ervaren klimmers. Voor de wandelaars zijn er vanuit de camping prachtige wandelingen te maken. ►► Info:

Wanneer? 21 en 22 mei Inschrijven en meer info? Via mail met je naam, adres en geboortedatum naar dimitri.strybos@bergstijgers.org.

Er wordt dan een plaatsje op camping Martbusch en een klim-permit geregeld. Zonder geldige permit mag je niet klimmen. Voor meer info kan je contact opnemen met Dimitri (0474/92 66 10). Enkel als je inschrijft vóór 1 mei ben je zeker van je plaatsje! Wil je een campinghut, dan reserveer je rechtstreeks bij de camping.

///////////////////////////////////////

Natuurvrienden ATB Willebroek bezoeken eerst Bleuberry Fields in Koersel, een plantage van blauwbessen. Na de lunch doen ze met een gids de ondergrondse belevingsroute van C-mine. ►► Info:

Wanneer? 5 juni Vertrek? 8u in Willebroek op de parking achter vroeger zwembad/sporthal.

Prijs? 49€ p.p. bij min. 30 betalende personen (te betalen op de bus).

Inschrijven en meer info? Louis Schaerlaecken: 03/886 50 76 of louis.schaerlaecken@scarlet.be.

///////////////////////////////////////

1) Theoretische opleiding Kennismaking met klimmen op alpine terrein (rots, sneeuw & ijs) zodat je op het einde van de stage een betrouwbare touwpartner bent in de bergen. Dit op een veilig en verantwoorde manier met respect voor anderen en de natuur. ►► Info:

Wanneer? 18 en 19 juni: voorbereidend weekend, 4 tot 9 juli: jeugdalpinisten stage Alpen (verwelkomingsdag 3 juli, vertrekdag 10 juli) Waar? Ardennen en Zwitserse Alpen Prijs? 680€ (studerende jeugd & werklozen) 780€ (werkenden).

Inbegrepen? Overnachten op camping en in de hut, ontbijt/ avondeten, excl. vervoer en persoonlijk klimmateriaal.

Meer info? Kijk op www.bergstijgers.org voor de voorwaarden.

Inschrijven? Via www.bergstijgers.org, stort voor 31 mei op rekening BE89 0011 9804 5885 BIC GEBABEBB van Bergstijgers-FORVOG met vermelding van je naam.

Meer info? lars@bergstijgers.org

///////////////////////////////////////

Je leert op een leuke en actieve manier over de materialen die je gebruikt tijdens een trektocht en hoe je aan de slag gaat met kaart en kompas.

Wanneer? 16 april van 13.30 tot 16.30u Waar? De Natuurvrienden, Provinciestraat 53 in Antwerpen (vlakbij Centraal Station)

2) Praktijkdag

Op de praktijkdag nemen we je mee naar avontuurlijk terrein in de Ardennen waar je de kaart en het kompas leert te gebruiken.

Verder kan je je wandelskills aanscherpen op 1 van de mooiste plekjes van België. Steile afdalingen en pittige beklimmingen wisselen elkaar in sneltempo af.

Wanneer? 21 mei, start 10u tot ±16u Waar? Fondry des Chiens in Nismes

3) Driedaagse trektocht

BASE CAMP

de natuurvriend • april 2016

Bevelsesteenweg 42 2560 Nijlen 03 481 76 76 www.basecamp.be info@basecamp.be

26

10 % korting

op vertoon van lidkaart

grote collectie wandel- en bergschoenen van ♀ 36 tot ♂ 50 wandel-, regen- en winterkleding wandelbroeken van/tot ♀ 34-48 en ♂ 44-60 rugzakken voor korte tot lange ruglengte alle andere alpiene en buitensport materiaal

We trekken 3 dagen met de rugzak door het mooie Luxemburg. We wandelen langs spectaculaire landschappen en bezienswaardigheden. Iedereen draagt zijn eigen rugzak, ook de kinderen. Onderweg picknicken we op idyllische plekjes. We overnachten in de goed uitgebouwde jeugdherbergen van Echternach en Beaufort. Let op: de wandeltocht is stevig en de dagetappes zijn ongeveer 18 km lang. Iedereen krijgt kaart en kompas mee en zoekt zelf de weg. Kinderen op kop die hun ouders en begeleiders mee op sleeptouw nemen.

Wanneer? 27 tot 29 augustus Waar? Müllerthal in Luxemburg

Prijs voor het hele pakket?

215€ voor 2 personen (85€ voor een extra kind, 95€ voor een extra volwassene).

Incl. begeleiding (Initiator Bergwandelen), syllabus, 2 overnachtingen half pension, stafkaart voor de kinderen.

Informatie en inschrijven?

100procentoutdoor@denatuurvrienden.be of 03/270 02 83.

Komkommertijd Eco-kalender • 2 april - Open Volkstuindag Open Volkstuindag met o.a. het stekken van planten.

Waar: Mandeltuintjes, Prinsessestraat 75/77, Emelgem Wanneer: van 9u tot 12u - Prijs: gratis • 7 april - Ecotuin zonder gif en ongewenste gasten Cursus over preventief onkruid en plagen voorkomen. - Wanneer: van 14u tot 16u30 - Waar: Bibliotheek, Krawatenstraat 38, Kortenaken - Prijs: 8€ • 11 april - Demain Documentaire waarin Cyril Dion en Mélanie Laurent zoeken naar oplossingen voor de ecologische, economische en sociale crisis.

Wanneer: om 15u en om 20u - Waar: CC Zwaneberg, Cultuurplein 1, Heist-op-den-Berg - Prijs: 5€ - Ook op 17/4 in Cinema Lumière in Brugge.

• 17 april - Ecopolis Festival van de Ecologie met debatten en info over de duurzame samenleving. - Wanneer: van 11u tot 18u - Waar: Kaaitheater, Sainctelettesquare 20, Brussel - Prijs: 6€ • 22 april t/m 1 mei - Gentse Floraliën De 35ste editie van het grootse bloemenevenement met nieuw concept en nieuwe locatie. - Waar: Kunstenkwartier Gent Prijs: 32€ /35€ • 28 april - Proper Poetsen Milieuvriendelijke poetsen, ontkalken, vlekken verwijderen en nog zo veel meer. - Wanneer: van 19u tot 21u Waar: EcoHuis, Turnhoutsebaan 139, Borgerhout - Prijs: gratis • 9 mei - De verschrikkingen van het klimaatdebat Lezing over de grootste flaters die over klimaatverandering verteld worden. - Waar: Vrijetijdscentrum De Kruierie, Bevrijdingsstraat 1, Balen - Prijs: 2€ - Ook op 17/6 in Herentals.

• 11 mei - Maak plaats voor ecomodernisten!

Lezing over ecomodernisten, een nieuwe generatie groendenkers die niet bang zijn van de vrije markteconomie, ggo’s en kernenergie.

Wanneer: 19u30 - Waar: TakeOff Antwerp, Kleine Kauwenberg 17, Antwerpen - Prijs: gratis • 14 en 15 mei - Ecorace Challenge Internationale wedstrijd van studententeams om een innovatief, performant en duurzaam vaartuig te ontwikkelen met een alternatieve aandrijving. - Wanneer: 14 mei van 14u tot 19u en 15 mei van 10u tot 18u - Waar: Damse Vaart Zuid 15, Damme - Prijs: gratis • 26 mei - Verander de klimaatverandering Interactieve lezing van filmregisseur en klimaatactivist Nic Balthazar Wanneer: 20u - Waar: Paloma,Schrieksebaan 47, Tremelo - Prijs: 5€ • 28 mei - Wereldfeest Low Impact editie van dit kleurrijke wereldmuziekfestival.

Waar: De Bruul, Leuven - Prijs: gratis • 29 mei - Feest van de Duurzame Landbouw Duurzaam foodfestival met streekproducten en brede waaier aan randanimatie. - Wanneer: 10u30 - Waar: Muziekcentrum Dranouter, Dikkebusstraat 234, Dranouter - Prijs: gratis • 5 juni - Simplify Life: Doe meer met minder Leef eenvoudiger met minder spullen maar met evenveel comfort én extra sociaal contact. - Wanneer: van 13u30 tot 16u Waar: Dominicanessenklooster, Heilige Geeststraat 24, Herne Prijs: 9€ • 7 juni - Ecologisch bloemschikken Biologisch gekweekte bloemen uit de tuin verwerken in een prachtig en milieuvriendelijk bloemstuk. - Wanneer: van 13u tot 15u30 Waar: Pluk je dag, Kwakkelstraat 180, Stekene - Prijs: 10€ 27

De mening van een tuinspecialist Lukas De Loore: De wereld van de tuinaanleg loopt altijd een beetje achter op groene doelstellingen. Niet ecologisch werken is nu eenmaal eenvoudiger voor een tuinbedrijf. Onkruiden en grassen verwijderen zonder pesticiden is zeer arbeidsintensief en duur. Gelukkig stijgt de prijs van pesticiden en plaatst Europa er steeds meer op de verboden lijst. Steeds weer wordt bewezen dat deze middelen de gezondheid en de natuur ernstig beschadigen. Op termijn zal er zo goed als geen pesticide meer op de markt beschikbaar zijn, dus moet je als bedrijf nu al voorbereid zijn en alle pesticiden en herbiciden aan de kant schuiven.

Wat zijn de alternatieven voor pesticiden? Voor onkruiden te verwijderen op opritten of paden, gebruiken we het best een dakbrander. Dit kost ongeveer 100€ en een bus butaangas gaat bij een particulier minstens een jaar mee. De gemeenten zijn sinds enkele jaren verplicht deze techniek toe te passen. Voor ziekten en plagen heb je een heel assortiment aan ecologische producten. Deze middelen werken vaak beter dan chemische producten en je hebt zo goed als geen wachttijd (tijd tussen de behandeling en consumptie van het gewas).

Lukas De Loore is oprichter van Hortum, een ecologisch tuinaanlegbedrijf uit Sint-Amandsberg.

Sinds kort is er ook Hortum-Hout in Ellezelles, een bedrijfje dat met houtsoorten als eik, handgemaakt tuinmeubilair produceert. Lukas is ook te vinden in onze Ledenvoordelenbrochure.

Chelsea Flower Show

de natuurvriend • april 2016

De Chelsea Flower Show, zonder twijfel het grootste bloemenevenement ter wereld, is een oer-Brits instituut van deftigheid en traditie. Zo geldt er pas sinds een paar jaar een gedoogbeleid voor tuinkabouters.

Voorheen werden ze beschouwd als “ongepast”. Maar kijk, de tijd staat niet stil in het land van de plumpudding, dit jaar heeft de organisatie niet alleen aandacht voor de esthetische waarde van tuinen, ook de gezondheidseffecten worden belicht.

Tuinarchitecte Ann-Marie Powell mag de link tussen tuinieren en welbehagen in de verf zetten met een kleurrijke creatie. Haar ontwerp heeft schitterende borders, zitbankjes om uit te rusten, kalmerende waterpartijen, een bijenweide, een stijlvol keukentuintje en eetbare planten.

Ook dit jaar op de plantenshow aanwezig: de moderne tuinapotheek van Jekka McVicar. De herboriste stamt af van een roemrijk geslacht van kruidenvrouwtjes. Ze onderzocht hoe we onze gezondheid kunnen verbeteren met de hulp van planten.Voor het ontwerp liet ze zich leiden door een stelregel van Hippocrates: “Laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding.”

Voor wie niet overtuigt is en de Chelsea Flower Show een duffe bedoening voor vrouwen met onpraktische hoeden vindt, kan altijd naar het alternatieve Chelsea Fringe. Dit stadstuinenfestival loopt gelijktijdig en plaatst de tuinier centraal. Het promoot onder meer pop-uptuinen, guerrillatuinieren en groene gevels. Het festival is aan zijn vijfde editie toe en wordt ondertussen ook al buiten de grenzen van het Britse Rijk georganiseerd.

28

RHS Chelsea Flower Show (24-28 Mei) Locatie: Royal Hospital, Chelsea, London De entreeprijzen liggen tussen de 23£ en 68£.

Ziekenhuis zoekt groenten

Het revalidatiecentrum van het UZ Gent is sinds vorig jaar uitgerust met een eigen revalidatietuin met moestuin en kippenpark. De moestuin bestaat uit bakken die toegankelijke zijn, een serre, een kippenpark en 2 lappen volle grond. Er is eveneens een composthoop voorzien. In de tuin staan fruitbomen en fruitstruikje. De serre is aan de ene kant uitgerust met een stukje volle grond, de andere helft is voorzien van rolstoeltoegankelijke zaaibedden. Om dit allemaal te kunnen invullen, is het ziekenhuis op zoek naar zaai- en pootgoed en natuurlijke insectenlokkers. Kan je helpen? Stuur dan naar Sarah.vercaemer@ uzgent.be.

Vlaamse tuintjes verzuipen Het is een veelgehoorde klacht: tuinen die door overtollig water veranderen in modderpoelen waar niks meer groeit. De reden is de hoge hoeveelheid neerslag en de hoge graad van betonnering. Nu kan ons land wel wat extra grondwater gebruiken, maar de hobbytuinder ziet het toch liever anders. Een mirakeloplossing bestaat niet, maar er zijn toch enkele dingen die een verschil kunnen maken. Om te beginnen kan je een wilgenafsluiting aanplanten. Wilgen houden van een vochtige bodem en slurpen heel wat water op. Een seizoensvijver op het laagste punt van je tuin kan ook heel wat water wegnemen. Ook een wadi (Water Afvoer door Drainage en Infiltratie) kan soelaas bieden, dit is een beplante greppel met een doorlatende bodem die bovendien de biodiversiteit verbetert. Iets technischer is een vertidrain waarbij je met een grondboor een gat van anderhalve meter diepte boort op de plaatsen met een slechte drainage. Het gat vul je met een laag lavastenen, kiezes of bussels fijn gebonden wilgenhout.

UITGELEZEN

de TUIN in

Daar is de lente, daar is de zon! Bij de hoveniers onder De Natuurvrienden begint het ongetwijfeld weer te kriebelen om de tuin in te duiken. Wij hebben alvast enkele inspirerende tuinsprokkels bijeengeharkt.

Reisdagboek van een heerlijke ouwe zeur

De kunst van de vogelaar

Het was een lang gekoesterde droom van mij: met de auto een reis maken langs de kust van Engeland. Ik zou me vergapen aan de grillige Jurassic Coast, high tea nuttigen op een terrasje in Mousehole en lekker uitwaaien op Gara Rock Beach.

Na het lezen van De Weg naar Little Dribbling van Bill Bryson heb ik deze sentimentele peinzerijen bij het grof huisvuil geflikkerd. Meer dan eens stuit je in het boek op een passage als deze: “De weg naar Mevagissey was kronkelig, smal, en vaak stond alles stil. Het duurde eeuwen voor ik bij de rand van het stadje kwam.”

De wegen in Engeland zijn overbevolkt en niet geschikt voor het hedendaagse autoverkeer. Neem dan het openbaar vervoer, hoor ik menig kritisch Natuurvriend al terecht opmerken. Het probleem is dat trein en bus bij de eilanders zo mogelijk nog slechter georganiseerd zijn dan de verkeerscirculatie. In die mate zelfs dat Bryson op een bepaald moment opmerkt: “Een van de dingen die in België echt indruk op me maken - en we hebben het hier natuurlijk over een heel kort lijstje - is hoe betrouwbaar de dienstregelingen van de treinen daar zijn.”

Nee, dan blijf ik liever thuis om te lezen hoe Bryson sammelt langs zijn zelfbedachte Bryson-lijn, de langste afstand die je in Groot-Brittannië kunt afleggen in een rechte lijn. Een soortgelijk avontuur beschreef hij 20 jaar geleden al in Een Klein Eiland. Ondertussen is de schrijver “zelfs te oud voor vroegdementie” en krijgt hij in musea seniorenkorting. Het gevaar loert dan ook om de hoek dat Bryson als een mopperend oud mannetje wordt aanzien als hij het verval van gedragsnormen aan de kaak stelt.

Gelukkig beheerst hij de fijne kunst van het verbaal fileren en stelt hij bijvoorbeeld: “Als Groot-Brittannië ooit met zichzelf in het reine wil komen, zal er veel euthanasie aan te pas komen.” Of nog beter: “Dat is het probleem met Schotland: je weet nooit of de volgende persoon die je tegenkomt je zijn beenmergcellen gaat aanbieden of je een kopstoot gaat geven.”

Maar Bryson meent het goed. Je voelt doorheen de scherpe bewoording zijn liefde voor het land. Wanneer hij het heeft over de besnoeiingen op de spoordiensten, het plan om de groene gordels rond de steden vol te bouwen of het lozen van kernafval in de Ierse Zee, dan spreekt hij vooral met een grote bezorgdheid. Verstrooiing vindt hij in de wandelsport, zo schrijft hij met zichtbaar genoegen: “Wat is wandelen toch heerlijk. Alle zorgen van het leven, alle hopeloze incompetente idioten lijken plotseling ver weg en onschadelijk.”

Een advies dat we graag ter harte nemen!

Vogel- en kunstkenner Matthias Depoorter heeft zijn twee passies in een prachtig boek gebundeld. In Vliegwerk, Vogels in de Kunst geeft hij een fijne selectie uit schilderijen, tekeningen en prenten waarin vogels een rol spelen, want: “Vogels kijken en kunst beleven is gulzig leven, nieuwsgierig zijn naar het leven. Het eindige leven in het gezicht lachen.”

Hoe is het begonnen?

Mijn vader was een vogelliefhebber en ik werd het onder zijn invloed ook. Rond mijn tiende werd het pas echt menens. De betovering wolkte uit over mijn leven. Er ging geen weekend meer voorbij, vaak geen dag, waarop ik niet mijn passie beleed. Was ik niet op stap, dan zat ik met mijn neus in de vogelboeken van mijn pa.

Wat maakt vogels spotten zo aantrekkelijk?

Je kan het overal doen. Er zijn bitter weinig plaatsen waar geen vogels voorkomen. Vanuit de trein of de auto kan je best veel waarnemen.

Meestal vertoef je in de buitenlucht. Vogelen is vooral ook emotie. Je beleeft avonturen, en zodra je de smaak te pakken hebt is het opwindend om bepaalde soorten waar te nemen.

Waarom bent u dan geen bioloog geworden?

Biologie was niet mijn favoriet vak tijdens mijn schooltijd. In mijn boek heb ik getracht de schone kunst en wetenschappelijke illustratie op gelijke voet te behandelen en te becommentariëren. Vogelkunst zit niet zelden op het snijpunt van kunst, illustratie en wetenschap.

Is het moeilijk om de juiste naam te plakken op een zwart stipje dat aan de horizon wegvliegt?

Ervaren vogelkijkers hebben dikwijls genoeg aan een algemene indruk bepaald door grootte, vorm en beweging. Als je je verdiept in vogels, dan vergroot het genieten bij alle nieuw opgedane kennis. Wat je niet kent, kan je ook niet naar waarde schatten of heb je maar half lief.

Vogelaars kijken ook anders naar de wereld. Vogels kijken is een way of life.

Waarom zijn vogels populair in de kunst?

In het verleden werden vogels frequent ingezet om kunstwerken met een spirituele of symbolische betekenis te laden. In de christelijke leer zijn vogels altijd dankbaar geweest. Hét voorbeeld is de duif als personificatie van de Heilige Geest. Vaak gaat het in vogelkunst om begeerte, om het te willen bezitten van schoonheid. Vogels zijn ook het perfecte excuus voor de kunstenaar om te tonen wat hij in huis heeft.

Dries Everaerts

Chelsea Fringe (21 mei-12 juni) Diverse locaties.

Dries Everaerts Met dank aan Lukas De Loore.

De weg naar Little Dribbling. Een reis door Groot-Brittannië Bill Bryson (vert. Peter Diderich), Atlas Contact

Dries Everaerts

Bron: Vliegwerk, Vogels in de Kunst Matthias Depoorter, Athenaeum 29

naaicafé

vanaf woe 30 maart Gemeenschapscentrum 't Dorp Berlaarsesteenweg 2 - Kessel

19u30-22u30 Deelname €3/avond

Meer info?

13/4 - 27/4 - 11/5 - 25/5 - 8/6 - 22/6

www.fabrikmagik.be

ism. De Naaifabriek

GSM 0495/53 82 92

GSM 0495/53 82 92

Werner Bolsens

Werner Bolsens

- Sparen en beleggen - Alle kredieten, herfinancieringen - Alle verzekeringen - Financiële planning

- Sparen en beleggen - Alle kredieten, herfinancieringen - Alle verzekeringen - Financiële planning

COLOFON

Kruibeke - Antwerpen

Kruibeke - Antwerpen

De Natuurvriend verschijnt driemaandelijks en is een gezamenlijke uitgave van ATB De Natuurvrienden vzw en de Natuurvriendensportfederatie vzw.

Redactieadres De Natuurvriend, Provinciestraat 53, 2018 Antwerpen Tel.: 03/270 02 80 e-mail: info@denatuurvrienden.be

>>> Bezoek zeker ook eens onze website!

Je vindt er foto's, filmpjes, onze webwinkel,...

www.denatuurvrienden.be

Verantwoordelijk Uitgever Greet van Gool, p/a Provinciestraat 53, 2018 Antwerpen

Dagelijks Bestuur De Natuurvrienden Greet van Gool, Raymond Brys, François Aerts

Dagelijks Bestuur Natuurvriendensportfederatie Raymond Brys, Lieven Heuten, Eric Kussener Algemeen coördinator Lieven Heuten (lieven@denatuurvrienden.be)

Werkten mee aan dit nummer Luc van Bakel, Tom Robyn, Kim Thomas Coverfoto shutterstock.com Layout en drukwerk Collectief De Wrikker cvba, Patriottenstraat 29, 2600 Berchem.

Tel.: 03/218 56 74, info@dewrikker.be www.dewrikker.be

Hoofdredacteur Dries Everaerts (dries@denatuurvrienden.be) Redactie Griet Veris, Heidi Van Deuren, Jurgen Dewulf, Martine Deweirt, Sybille Carron en Dries Everaets

Gedrukt met vegetale inkten op een alcoholvrije Heidelberg EcoColor Printmaster Papier: Cyclusprint 90 gr. 100% gerecycleerd.

31

n o l h t a r u t n Avo

erentals H , k in r B e D | 6 1 23 april 20

Welke papa’s durven met hun dochter de uitdaging aan te gaan?

Welke mama’s leren samen met hun zoon papa eens een lesje?

En welk petekind zou dit nu niet graag met zijn peter/meter doen?

De Avonturathlon, een dag vol avontuur voor jong en oud! Teams van twee personen, één volwassene (18+) en één kind (-18), nemen het een hele dag tegen elkaar op. Beiden zijn op elkaar aangewezen om de verschillende

VOOR WIE? Teams van één volwassene en één kind, kinderen vanaf 6 jaar.

Aangeraden leeftijd: 8 jaar.

PRIJS: 80 EURO PER TEAM

proeven tot een goed einde te brengen. Doorzettingsvermogen, lef, maar vooral veel goesting helpen je doorheen tal van spectaculaire proeven ... maar hou zeker nog voldoende energie over voor de stapelgekke slotrace!

INBEGREPEN? Deelname, verzekering, BBQ, geschenk voor elke deelnemer en warme douches.

Extra! Gezellig kampvuur, overnachting in meerpersoonskamer én uitgebreid ontbijt voor slechts 5 euro per persoon (zaterdag op zondag).

verplicht!

Lidmaatschap NIET

Info en inschrijvingen info@denatuurvrienden.be eebly.com .w n lo th ra tu n o v .a w ww