Bedrijfsmakelaardij

PAG.12 W

‘We willen er zo tien bedrijfshallen bij hebben’

In tegenstelling tot de huizenmarkt waar de coronacrisis vooralsnog geen vat op lijkt te krijgen, viel de zakelijke onroerendgoedmarkt eind maart zo goed als stil. Begin van de zomer kwamen de transacties weer op gang en was zelfs sprake van een kleine inhaalslag. Wel zijn er aanzienlijke verschillen tussen bedrijfsruimten, kantoren en retail, zo stellen Jan Wiggers van ThomaPost Bedrijfsmakelaars in Deventer en Marcel van de Velde van Rodenburg Bedrijfsmakelaars in Apeldoorn. En de markt blijft afwachtend met het oog op een eventuele tweede coronagolf.

TEKST WILMA SCHREIBER FOTOGRAFIE EVERT VAN DE WORP Nu de prijzen voor nieuwbouw de afgelopen jaren zijn opgelopen, onder meer vanwege krapte op de grondstoffenmarkt, neemt de belangstelling voor bestaand vastgoed toe. “Met name de bedrijfshallen met een logistieke functie gaan uitstekend in de verhuur en gegadigden hebben een lichte voorkeur om te kopen vanwege de lage hypotheekrente”, zegt Wiggers. “We willen er zo tien bedrijfshallen bij hebben, want we moeten echt ons best doen om de portefeuille op orde te houden.” Ook Van de Velde meldt een tekort. “Bedrijfshallen zijn erg in trek, waarschijnlijk vanwege meer transport onder invloed van internetverkopen en ook de maakindustrie loopt nog hartstikke goed”, zegt hij. “Dat betreft dan wel kwalitatief goede bedrijfshallen:

Jan Wiggers

minimaal 8 meter lang, vierkante blokkendoos met buitenruimte die makkelijk aan te rijden is.”

Lagere bezetting Op de kantorenmarkt voor kleinere gebruikers (200 tot 300 meter) ziet Van de Velde nog wel transacties, maar bij internationale bedrijven liggen die stil nu het nieuwe werken een vlucht neemt. “Thuiswerken zal niet 100 procent worden, maar wel twee tot drie dagen per week. Dus moet je kantoorruimte aanhouden en wellicht heb je die ruimte ook nodig vanwege de anderhalvemetermaatregel. Ook teruggaan naar kleine hokjes wordt overwogen”, stelt hij. “En dan hebben wij nog niet de problemen als in de Randstad, waar in grote gebouwen iedereen om 8.00 uur samendromt bij de lift. Daarom loopt het in onze regio nog redelijk door, met uitzondering van dus de grote (inter)nationale bedrijven.” Wiggers onderschrijft dit beeld. “Het aantal transacties bij kantoren is bijna tot het nulpunt gedaald. Heel veel bedrijven hebben te maken met een lagere bezetting. Als dit zo doorgaat, heb je minder kantoorruimte nodig. Bedrijven die nu op 500 of 600 meter zitten, zullen bij een nieuwe huurperiode met 100 meter minder toe kunnen. Dat betekent onderhandelen met de verhuurder of vertrekken naar een andere locatie. Het aantal transacties gaat dan ook niet omlaag.”

Retail en horeca laten een wat grillig beeld zien. Wiggers: “Je ziet de nodige faillissementen en sluitingen. Aan de andere kant is er best belangstelling van (door)startende ondernemers die toch kansen zien en deze tijd aangrijpen om te onderhandelen: verhuurders zijn namelijk best geneigd wat van de huurprijs af te doen om het pand bezet te houden. Dit betreft met name de betere winkellocaties, niet die in de aanloopstraten.” Van de Velde ziet eenzelfde patroon en meldt ook lokale verschillen. “De retail in Apeldoorn blijft achter, waar die in Zwolle en Deventer het best goed doen. Voor Apeldoorn volgt wellicht eerst meer leegstand, gevolgd door interne verplaat-

singen van ondernemers aan de buitenkant naar betere plekken in het centrum voor hetzelfde geld. Ook in Deventer zie je dat ondernemers nu op A1-locaties in het centrum terechtkunnen tegen een lagere huur.”

Geven en nemen Voor de komende tijd verwacht Van de Velde nog zware klappen voor de retail, gecombineerd met een behoorlijke prijsdaling. Positiever is hij over de markt voor kantoren en bedrijfsruimten. “Kleinere kantoorruimten hobbelen gewoon door en bedrijfsruimte blijft waarschijnlijk goed, we moeten nu gewoon nee verkopen.” En niet elk bedrijf blijkt even coronagevoelig, aldus Wiggers. “Denk aan bezorgdiensten. Twee jaar geleden hebben we 1.500 meter verhuurd aan Picnic, in juni kwamen ze bij me terug omdat ze meer magazijnruimte nodig hadden.”

Wat is vastgoedwijsheid in tijden van corona? Maak je pand aantrekkelijker, zodat je boven de massa uitstijgt, zegt Wiggers. “Als je nu een bestaand eigen bedrijfsgebouw hebt waar je nog vijf tot tien jaar mee vooruit kunt, kan het lonen om de cv-ketel te vervangen, zonnepanelen op het dak te leggen of een zonneboiler of warmtepomp aan te schaffen. Ook met het oog op de overheidseis dat in 2023 alle bedrijfspanden met meer dan 50 meter kantoor een energielabel C moeten hebben. Dat kan jaarlijks tienduizenden euro’s aan energiekosten schelen, op langere termijn praat je zelf over een paar ton.” Ook adviseert hij huurders met verhuurders het gesprek aan te gaan over verduurzaming van het pand door middel van bijvoorbeeld ledverlichting en buitenzonwering. “Maak afspraken over de opbrengsten, dan kunnen beide partijen er profijt van hebben.” Een goede samenwerking tussen huurder en verhuurder is in deze bijzondere situatie zeker van belang, beaamt Van de Velde. “Het is een kwestie van geven en nemen. Samen anticiperen op ontwikkelingen, zoals een tweede coronagolf, en hier afspraken over maken of contractvormen aanpassen”, zegt hij. “Daarnaast is het zaak creatief te blijven, zoals de horeca doet met thuisbezorgen en grotere terrassen. In dat opzicht is de gemeente ook een belangrijke speler vanwege de vrijheden die zij kan bieden.”