Therapeutisch gebruik van voedingsvezels

Afgezien van de betekenis die voedingsvezels hebben bij de preventie van talrijke aandoeningen, laat onderzoek zien dat voedingsvezels ook bij de behandeling van vele ziekten effectief zijn.

We noemen een aantal voorbeelden:

Darmkanker: die kankerverwekkende stoffen (bv. ammoniak) afbreken, wordt gestimuleerd

• Toename van de bacteriële aanmaak van beschermende korteketenvetzuren

➛ tumorcellen worden geremd in hun groei en in toegenomen mate vernietigd

• Ontwikkeling van het herstellend vermogen van de darmwandcellen wordt

(vitamine C, fytinezuur en andere secundaire plantenstoffen), die beschermen tegen kanker. Op die manier zijn de risico-verlagende effecten niet alleen aan voedingsvezels toe te schrijven.

Overgewicht: Het gebruik van vezelrijke voedingsmiddelen helpt het lichaamsgewicht te reguleren en kan daarom als aanvullend advies raadzaam zijn voor gewichtsafname bij overgewicht. De volgende eigenschappen van voedingsvezels dragen daartoe bij:

• Groot voedselvolume met lage energiedichtheid ➛ lagere totale calorieinname

• Hoog verzadigend effect ➛ minder voedselinname

• Vorming van een taaie voedselbrij en grote bindingscapaciteit voor galzure zouten en vetten ➛ reguleren van de stofwisseling

Vetstofwisselingsstoornissen: Door de al beschreven capaciteit om het transport en de stofwisseling te reguleren van vetten en andere bij de vetstofwisseling betrokken stoffen, hebben voedingsvezels een positieve invloed op het verloop van vetstofwisselingsstoornissen.

Diabetes:

Op grond van de beschreven positieve werking van voedingsvezels op het reguleren van de bloedsuikerspiegel, kan toepassing van voedingsvezels een rol spelen binnen de dieetbehandeling van diabetes mellitus. Vezelrijke voeding verbetert zowel bij diabetes type 1 als type 2 de parameters van de koolhydraatstofwisseling:

• Stabiele bloedsuikerspiegels, zowel nuchter als na de maaltijd

• Minder uitscheiding van glucose met de urine (vooral door het gebruik van guarpitmeel)

• Positieve invloed op het versuikerde hemoglobine (HbA1c)

Hart- en vaatziekten: Het risico op hart- en vaatziekten, die dikwijls het gevolg zijn van overgewicht en diabetes mellitus, kan al bij matig gebruik van voedingsvezels verlaagd worden.

Obstipatie: Van obstipatie wordt gesproken wanneer de darmlediging met langere tussenpozen plaatsvindt. De darmfunctie is dan gestoord. Aangezien voedingsvezels de darmwerking kunnen bevorderen, kunnen zij helpen bij de behandeling van obstipatie. De volgende eigenschappen worden in verband gebracht met een betere darmfunctie en meer darmbeweging:

• Vochtopname ➛ verhogen van het vochtgehalte van de voedselbrij

• Vergroten van de darminhoud

➛ uitrekken van de darmwand

• Veranderen van de consistentie

➛ makkelijkere darmlediging

Bij chronische verstopping verkort vooral het gebruik van psyllium de darmpassagetijd.

Diarree:

Bij diarree daarentegen verlengen voedingsvezels de passagetijd van de voedselbrij door de darmen. Daarnaast helpen de uit voedingsvezels ontstane korteketenvetzuren in de dikke darm bij de opname van natrium en water, en daarmee ook tegen diarree.