Db 18(3)1996 by DutchBirding

Dutch Birding

Dutch Birding HOOFDREDACTEUR

Arnoud van den Berg (telefoon 023-5378024, fax 023-5376749)

ADJUNCT HOOFDREDACTEUR UITVOEREND REDACTEUR

FOTOGRAFISCH REDACTEUR REDACTIERAAD

Enno Ebels (telefoon I fax 030-2961335); e-mail ebels@world access. nl

André van Loon (te lefoon I fax 020-6997585) René Pop (0183-630585)

Ferdy Hieselaar, Graham Holloway (Engeland), Peter Mein inger en George

Sa ngster

Internationaal tijdschrift over Palearctische vogels

REDACTIE-ADVIESRAAD Peter Barthel (Duitsland), Gera ld Driessens (Be lgië), Klaas Eigenhuis (Nederl and), Dick Forsman (F inl and), Ted Hoogendoorn (Nederl and), Lars Jonsson (Zweden), Anthony McGeehan (Noord-Ierl and), Ki lli an Mullarney (Ierl and), Gerald Oreel (Nederl and), Kees Roselaar (Nederland), Frank Rozendaal (Nederland), Hadoram Shirihai (Israël), Gunter De Smet (België) en Peter Symens (België)

REDACTIE

REDACTIEMEDEWERKERS Ruud van Dongen, Gerald Driessens, Remco Hofland , H ans va n der . Meulen, Peter de Rouwen Jaap Schelvis

Dutch Birding Postbus 116 2080 AC Santpoort-Zuid Nederland fax 023-5376749 FOTOREDACTIE

Dutch Birding p/a René Pop Zusterhuis 10 4201 EH Gorinchem ederland ABON EMENTENADMI ISTRATIE

Dutch Birding Association p/a Anja usse Symfoniestraat 21 1312 ET Almere ederland BESTUUR

Dutch Birding Association Postbus 75611 1070 AP Amsterdam ederland

PRODUKTIE EN LAY-OUT ADVERTENTIES

And ré van Loon en René van Rossum

Peter Meijer (telefoon 0348-43 1905, fax 0348-4 20394)

De abonnementsprijs voor 1996 bed raagt : NLG 57.50 (Nederland), BEF 1250.00 (België), NLG 65.00 (overige landen binnen Europa) en N LG 70.00 (landen buiten Europa, luchtpost). U kunt zich abon neren door het overmaken van de abonnementsprij s op giroreken ing 01 50 697 (Nederland), girorekening 000 1592468 19 (België) of bankrekening 54 93 30 348 van ABN+AMRO (Bi lthoven), ovv 'abonnement Dutch Bi rdin g'. Alle rekeningen zij n ten name van de Dutch Birding Association. H et abonnement gaat in na ontvangst van de betaling. ABONNEMENTEN

Dutch Birding is een tweemaandelijks tijdschrift met nummers in februa ri , april , juni , augustus, oktober en december. Het publiceert ori ginele artikelen en mededelingen over morfo logie, systematiek, voorkomen en verspre iding van vogels in de Benelux, Europa en elders in het Palearctische gebied . Het publiceert tevens bijdragen over vogels in het Az iatisch-Pacifisc he gebied en andere gebieden. De Nederlandse, Engelse en wete'nschappeli j ke vogelnamen vo lgen: de Lijst van Nederlandse vogels door A B van den Berg & C A WBosman (1996, Santpoort-Zu id); The 'British Birds' list of English names of Western Palearctic birds door British Birds (1993, Blunham); de door C S Roselaar samengestelde lijst in de Geïllustreerde encyclopedie van de vogels door C M Perrins (1991 , Weert); en Distribution and taxonomy of birds of the world door CG Sibl ey & B L Monroe Jr (1990, New H aven). Manuscripten dienen bij voorkeur op diskette te word en inge leverd (Macintosh of MS-DOS tekstverwerkers) samen met een print van de tekst. Indi en dat niet mogelijk is, behoort het manuscript te worden uitgevoerd in machineschrift met een dubbele regelafstand en een ruime marge aan beide zijden. Meer informatie hierover is verkrij gbaar bij de redactie. Een lijst met tarieven voor de vergoeding van auteurs, fotografen en tekenaars is verkrijgbaa r bij de redactie.

COMMISSIE DWAALGASTEN NEDERLA DSE AVIFAUNA

Dutch Birding Association

CDNA Postbus 45 2080 AA Santpoort-Zu id Nederland

Gijsbert van der Bent (voorzitter, telefoon 07 1-4013606), Chris Quispel (secretaris, telefoon 07 1-5124825), Roy de Haas (penningmeester), Arnoud van den Berg en Peter Meijer BESTUUR

BESTUURSMEDEWERKERS Theo Adm iraal, Gera ld Driessens, Ron van den Enden , H ans Gebuis, Leo Heemskerk, Remco H ofland, Paul KnolIe, Ger Meesters, Anja Nusse, Wim van der Schot, Kees Tiemstra en Arno ld Veen DUTCH BIRDING TRAVEl REPORT SERVI CE (DBTRS) Ib Huysman, Postbus 737 , 9700 AS Groningen, Nederland, telefoon 050-3 145925, fax 050-3144717

TELEFOONlI)NE

ederland: 06-320321 28 (vogellijn, 75 cpm) 078-6180935 (inspreeklijn) België: 03-4880194 (vogelen inspreeklijn)

Commissie Dwaalgasten Nederlandse Avifauna (CDNA) LEDEN Edward van I)zendoorn (voorzitter, 023-S391446), Karel Mauer, Jan van der Laan, Kees Roselaar, Jelle Scharrin ga (secretari s, 030-2532801), Hans Schekkerman, Gerard Steinhaus en Wim W iegant (arch ivaris) De CDNA is een commi ssie va n de Dutch Birding Assoc iation en de Nederland se Orn ithologische Unie.

I TER ET http://www.hol.nl/-mebweb/dba.html

bij de fotografen en tekenaars. ISSN 0167-2878. Drukkerij Steens Sch iedam BV, Postbus 59, 3100 AB Schiedam, Nederl and

Dutch 8irding Jaargangverzamelaar Geschikt voor 1 jaargang (6 nummers, incl. register) en compleet met een set transparante stickers om de jaargang aan te geven . Leverbaar vanaf 1 september 1996. Te bestellen door 117,50 per exemplaar (+1 7,- verzendkosten per bestelling) over te maken op girorekening 2989470 tnv Ger Meesters Boekprodukties. Belgische abonnee's kunnen BEF 325 (+ BEF 130 verzendkosten per bestelling) overmaken op giro 000-1648397-76

The Dutch Birding slip case holds 6 issues and comes complete with a set of silver date stickers to mark the volume and the year of publication. Send NLG17,50 for each case (+NLG 8,- P&P per order and cheques payable to GMB, Haarlem) to:

Ger Meesters Boekproduktiesuitgeverij .' 6

DUTCI'IB\ROING VOGEI.GIOS

pITfAS, BROADBILLS

SEALIFE

ANDASITIES Frank Lambert - Martin Woodcock

: - I Marine Environment A Gmde t.o t Ie

Pittas, Broadbills and Asities Dutch Birtling Vogelgids 6 170,- /BEF 1395 (ledenprijs DB 165,-)

Frank t.amhcrl aud MarUI\ Woodco ck

F,.d贸,c dhy

Geoff,..,yW;an,,~

Vrijheidsweg 86 2033 CE Haarlem & 023-5336044 - 023-5350895

Geoffrey Waller (red.) Sealife A Guide to the Marine Environment 180,- / BEF 1595 (ledenprijs DB 1 75,-)

Mart D~~:~::~~~:~:~':Rurchelt

Verkrijgbaar in de boekhandel

S~ W~ I3~STAAT NI~T. .. De meeste buitensporten kun je nog goed beoefenen als het weer eens niet zo mooi is. Bever Zwerfsport heeft voor kampeerders, kanoërs, klimmers, vogelaars en wandelaars -kortom voor elk buitenmens- een uitgebreid assortiment funktionele weer & wind kleding: heel veel waterdichte ademende jacks (o.a. Helly Hansen, Tenson, The North Face, Moonstone en Sprayway) fleecewarmtekleding, sportondergoed. Daarmee rustte Bever Zwerfsport al meer dan 80 expedities uit!

EYER®

Den Haag Calandplein 4 • Amsterdam Stadhouderskade 4 Rotterdam Adm. de Ruyterweg 33-35. Utrecht Balijelaan 10-12 Arnhem Utrechtsestraat 3-5 • Haarlem Zijlweg 63 Breda Wilhelminastraat 22 • Apeldoorn Stationsstraat 134 Hilversum Havenstraat 16 • Steenwijk Woldmeentherand II

ZWERFSPORT Ovfdool' Innovafol'ç

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

* 7!~ * 7!~

, '/ '/j"

7!~

~ ~ Q)

w 0

Q)ffi U) a5

'/j"

Harrap & Quinn, TITS NUTHATCHES & TREECREEPERS

82,50

van Perlo, BIROS of EASTERN AFRICA

47,50

7!~

15__ => cr:

7!~

~ I-: =>

Gorman, The BIROS of HUNGARY

0 Z 0

BIROS of KENYA & Northern Tanzania

7!~

* *7!~ ,'/

'/j"

7!~

7!~ 7!~

Shirihai , The BIROS of ISRAEL

-.J

7!~ 7!~

62,50

7!~

I-:

< Z

50,50

* *7!~

tel. +31 (0)70 350 56 48

7!~

115,- -

cr: 2

=> =>

Jonsson - engelstalig in paperback

NATUUR en BOEK Bankastraat 1 0 NL 2585 EN - Den Haag

7!~

7!~ voor vogelaars een begrip!!!

,1/

'/j"

7!~

Cf)

ctS

7!~

185,- -

~< ~>~~

*,'/ 7!~ * 7!~

NIEUW nieuwer NIEUWST:

7!~

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Rare birds in the Netherlands in 1994 Wim M Wiegant, Gerard H Steinhaus & CONA

his is the 15th annual report on rare birds in the Netherlands to be publ ished in Dutch Birding. It is the first time th at there will be no Dutch-Ianguage version of this report in Limosa (cf Limosa 69: 22, 1996). The report comprises records from 1994 as weil as belated and reconsidered records, dating from 1993 back to 1965, which have been eva luated by the Dutch rarities committee, th e Commissie Dwaalgasten Nederlandse Avifauna (CDNA). Several records for 1994 and earl ier years are still under consideration, for various reasons. A complete review of all rarity decisions from 1800-1979 is will be published shortly in Dutch Birding (va n Ijzendoorn et al in press). Details included for each accepted record are, if available: province and locality; date(s); number of birds if more than one, plumage and sex; type of record if trapped, photographed, videoed, sound-recorded or found dead (and where specimen is stored); names of up to three observers and relevant references (including published photographs) in the literature, which normally include (inter)national and not regional journais. Numbers after each (sub)species' name refer to the total number of individuals 1 since 1 January 1980 but excluding 2 the current year. (S ub)species marked with an asterisk * are new to the Dutch list. The followin g CDNA members voted on some or all of the records in this report: Edward J van Ijzendoorn, Jan van der Laan, Karel Mauer, C S (Kees) Roselaar, Jell e Scharringa, Hans Schekkerman, Gerard H Steinhaus and Wim M Wiegant. Records should be sent to CDNA, Postbus 45, 2080 AA Santpoort-Zuid, th e Netherlands, preferably using standard forms, which can be obtained free of charge from CDNA. The CDNA has decided to no longer consider records of Whiskered Tern Chlidonias hybridus from 1 January 1996 onwards. Records before this date are still welcome. In 1994, a cumul ative total of 334 species was recorded in th e Netherlands (cf Ebels 1994a), which is 11 species more than ever before. In the years 1980-84, 1985-89 and 1990-94, respective Iy, on average 307, 31 7 and 322 species were recorded , reflecting an increase in the number of [Outch Birding 18: 105路121, 19961

birdwatchers and their identification ski li s. In 1994, three species were recorded for the first time, Lesser Scaup Aythya a ffin is, Southern Grey Shrike Lanius meridionalis and House Crow Corvus splendens. Also the first Lesser Canada Goose Branta canadensis ssp was accepted. Other interesting records include the second Whiterumped Sandpiper Calidris fuscicollis, th e second Rock Thrush Monticola saxatilis, the second Desert Warbier Sylvia nana, the third and fourth Desert Wheatear Oenanthe deserti, and th e fourth Cirl Bunting Emberiza cirlus. On top of this, there we re multiple records of American Golden Plover Plu via lis dominica, Pacific Golden Plover P pacifica and Ross's Gull Rhodostethia rosea, and a remarkable influx of Glossy Ibis Plegadis falcinellus. Photographically documented, but rejected records include Baikal Teal Anas formosa.

Systematic list of accepted records White-billed Diver Cavia adamsii 7,1 NOORD-HOLLAND Texe l, 15 April,

found dead, photographed, sk in reta ined at Zoological Museum Amsterdam (ZMA), Noord-Holland U Hu yghe, M H amerlinck; Prins 1995). The first record since 1986, and only the second April record , apart from the summering individual in January-September 1980. There are now 28 records, including nine in 1979.

Mediterranean Shearwater Puffinus mauretanicus 31,4 NOORD-HOLLAND Camperdu in, 5 Jul y (N F van der

Ham); Camperduin , 17 August U W Wierda, N F van der Ham, K J Eigenhuis), Camperduin, 18 August, two (M Olthoff, A va n Dijk), Camperduin, 21 August (N F va n der Ham), Camperduin, 30 A ugust (N F van der Ham), Camperduin, 1 September (N C Hoogendoorn, N F van der H am, 0 Zijlstra ). ZEELAND Westkapelle, 29 September (R Sponselee). 1993 NOORD-HOLLAND Camperduin , 24 July (N F van der Ham), Camperduin, 3 August (N F van der Ham), Camperduin, 5 August (N F van der Ham). The Camperduin records are assumed to refer to a maximum of three birds. In 1993, there we re records of sing le birds at Camperduin at 24, 25, 26 and 30 Jul y, and 3 and 5 August (cf Wiegant et al 1995). This is reason for the CDNA to assume that these records refer to one bird (not two), staving from 24 Jul y to 5 August.

105

Rare birds in the Netherlands in 7994 European Storm-petrel Hydrobates pelagicus 40, 1 NOORD-HO LLAN D Ca mperd uin, 3 Octobe r (N F va n der Ham). Apart fro m the large 1990 influ x, w hi ch in vo lved 27 birds, thi s spec ies is accepted at a rate of less than o ne pe r yea r; the last record co nce rned two bird s at Ternaard , Fri es land, on 24 December 199 1. Fo r acceptance of a record, it is not stri ctly necessa ry th at th e w hite underw in g-patches have bee n see n, altho ugh in th at case it is imperati ve th at the descripti o n in clud es detail s o n upperw ing and rump pattern , as we il as fli ght behav iour. Atlantic Great Cormorant Phalacrocorax ca rbo ca rba 6,2 ZU ID-HO LLAN D Rotterd am, 13 Febru ary and 20 Decembe r to 18 Febru ary 1995, adult, ring read (P G Schrijve rshof) ; Dintelh aven, Rotterd am, 13 March, adult female, found dead, rin g read U M va n Muisw inkel). The Dintelh aven bird was ringed on 16 June 1984 o n St Margaret's Island, Tenby, Dyfed, Wales . Cattle Egret Bubulcus ibis 47,7 GE LDERLAN D Loo, 25 June ta 7 Jul y, ju venil e, ph otographed (E A W Ern ens, M Hageman, D Zoetebi er). FRIESLAN D Ko rn werd erza nd, 8-2 0 A ugust, adult, w inter plum age, photograph ed (G Minnema); A njum, 7-8 O ctober, tw o, adult and ju ve nil e (F Do um a, K Scholten). G RON ING EN O ostpolder, 21 -3 0 A ugust, adult, w inter plum age, photographed (J N ienhui s, A de Bruin, E Koops) . ZUID-H O LLAN D Gouda, 31 August to 11 September, adult, w inter plum age (E va n Boh ee men). NOORD-BRABAN T Wou w, 27 N ove mber to 4 December, adult, winter plum age, ph otog raph ed (J J F J Jansen, P Palm en, E A W Ernens). 1990 ZU ID-HO LLAN D Schiedam, 16 December, photograph ed (C van As). A good yea r, w ith the majority of record s in autumn. Th e numbers are still in creas in g; in 199 2-94, 21 of th e total of 85 we re recorded. Glossy Ibis Plegadis falcinellus 14,3 1 FL EVOLAND O ostvaa rdersdijk, 28 M ay, adult, summ er plumage (R de Bee r, A Schaftenaa r). NOORD- BRA BAN T Kampin a, 10 September, eight (P Slingerl and, R Smulders) . NOORD-HO LLAN D Texe l, 24 September, 10, all firstw inter (K Kraa ij eve ld, E va n der Burg, K de Vri es); Haa rl em, 4 Nove mber to 20 M ay 1995, first-w inter (va n Do ngen et al 1995 , pl ate 27; Br Bird s 88 : 265, pl ate 65, 1995) . LI M BURG Brun ss um, 27 Septem ber to 2 Octo ber, ph otog raphed (W Q uadac kers) . G RON INGEN Stitswerd , 27 September to 8 Octo ber, seven, two adult and fi ve first-w inter, ph otog raph ed (S de Bruin ; va n Do ngen et al 1994, pl ate 211 ). FRI ES LAN D Tersc hellin g, 29 September to 1 October, adult, w in ter plum age, photograph ed (E A W Ern ens) . ZU ID- HO LLAN D 's G ravenza nde, 10 Octo ber (J W esterl aken, va n Bemmel); Vlaa rdin gen, 11-23 November,

106

ph otog raphed (J Westerl aken). In ea rl y autumn, a large influ x co mmenced . Probab ly, at least 31 birds we re in vo lved, but poss ibl y even up to 37 (Smuld ers & Slin gerl and in press) . At least seven reco rd s we re not (yet) fo rmall y submitted (Oostvaa rdersdij k, Fl evo land, 17 Au gust; Boschpl aat, Tersc helling, Fri es land, 1 September; Tersc helling, 25 September; Wi sse n kerke, Zeeland, 2 Octo ber; Kroo n's Po lder, V li eland, Fri es land, 8 October; Petten, NoordHo ll and, 9 O ctober; and Spaa rndam, Noord -Ho ll and, 10 October); so me of th ese records m ay refer to bi rds already accepted. Thi s in flu x has led th e CDNA to dec ide th at in retrospect all record s relatin g to a large influ x (of any spec ies) may be more eas il y accepted. A ll record s w ill be publi shed by Smul ders & Slingerl and (in press). Greenland White-fronted Goose Anser albifrons flavi-

rostris 5,4 FRIESLAND Idzega hui zum, 1 Febru ary (C Derks, P Knol-

Ie); O udega, 5 Febru ary, th ree, tw o adults and one firstw inter U D Vermeul en, E D va n der Linden). These we re th e fi rst records si nce five we re recorded in 198 6-87 . Ross's Goose Anser rossii 3,0 Stell end am, adult, w hite morph, 9 Janu ary and 6 March (J J F J Jansen, P Geyse ls, A Sc haftenaa r); M aasv lakte, adult, w hite mo rph , 20 Febru ary (P Geyse ls). FRIESLAN D Workum erwaa rd , Febru ary, adult, white mo rph , photographed (M W eston ). Th ese reco rds are co nsid ered to refer to th e sa me bird (s) see n in prev iou s w inters. ZU ID-HOLLAN D

* Lesser Canada Goose Bra nta ca nadensis hutchinsii/ parvipes 0,1 FRIESLAN D Pi aa m, 23-30 Janu ary (G J ter Haa r, E B Ebels, P Knoli e; va n Do ngen et al 1994, plate 62) . Fo llowing the first record s of genuin ely w ild Lesser Ca nada Geese in Britain (cf va n den Berg 1993ab, 1994a, va n den Berg & Sangster 1995, 1996), a fl ood of records of Lesse r Ca nada Geese was submitted. Nearl y all of them, however, referred to th e western Ameri ca n subspeci es B c minima, w hi ch is unlikely to appear in Europe as a w ild bird, o r to bird s w hi ch were obv io us esca pes . Co ntrary to an earl ier announcement (va n den Berg & Rosel aar 1995a), reco rd s of th ese subspec ies (B c hutchinsii/ parvipes) w ill still be co nsid ered.

Black Brant Bra nta bernicla nigricans 52, 5 FRI ES LAND Lauwersmeer, 27 M arch, tw o, adult (D Schuit, D Blok); Tersc helling, 27 Ma rch to 10 May, adult (A O uwe rkerk, H Ho rn ); Tersc hellin g, 6 A pril, adult (T Bak ker, A O uwerkerk); Tersc hellin g, 3-9 M ay, adult (T Bakker, A O uwerkerk). NOORD- HO LL AN D Zeeburg, Texe l, 16 O ctober to 27 May 1995, adult (M Berlijn et al). The Texe l indi v idu al is co nsidered the sa me as th e one reco rd ed th ere in previo us yea rs.

Rare birds in th e Netherlands in 7994

103 Lesser Sca up / Kleine Topper Aythya affinis w ith Tu fted Du cks / Kuifeenden A fuligula, males, Veere, Zee land, December 199 4 (Tobi Koppej an) 104 Lesser Ca nada Goose / Kleine Can adese Gans Branta ca nadensis hutchinsii/ parvipes, adu lt, Workum , Fri es land, 30 Janu ary 199 4 (Arn oud B van den Berg) 105 Kin g Eider / Konin gse ider Somateria spectabilis, first-w inter female, Scheveningen, Zuid-Holl and, 27 O ctober 1994 (RenĂŠ Pop)

107

Rare birds in the Netherlands in 7994

106 Pacific Golden Plover / Az iatische Goudplevier P/uvia/is ru/va, Petten, Noord-Holl and, 24 Jul y 1994

(Arnoud B van de n Be rg) 107 Steppe Grey Shrike / Steppeklapekster Lanius meridiona/is pallidirostris, De Cocksdorp, Texel, Noord-H oll and, 22 September 1994 (A m oud B van den Be rg)

108

Rare birds in the Netherlands in 1994

108 Desert Wheatea r I Woestijntapuit Oenanthe deserti, Maasv lakte, Zu id-Ho ll and, 6 November 1994

(A rnoud B van den Berg) 109 Desert Wheatea r I Woestijntapuit Oenanthe deserti, Zandvoort, Noord-Ho ll and, 9 October 1994

(RenĂŠ van Rossum)

109

Rare birds in the Netherlands in 1994

110 Buff-breasted Sandpiper / Blonde Ruiter Tryngites subruficollis, Julianadorp, Noord-Ho ll and, 30 August 1994 (A rnoud B van den Berg) 111 Ameri can Golden Plove r / Amerikaa nse Goudplevier P/uvialis dominica , Texel, Noord-H o ll and, 20 October 1994 (A rnoud B van den Berg) 112 Cattle Egret / Koere iger Bubu/cus ibis w ith Mute Swan / Knobbe lzwaa n Cygnus a/or, Oostpolder, G ron in gen, August 1994 (Eric Kaaps) 11 3 Black Gu illemot /Zwa rte Zeekoet Cepphus grylle, ju ve nil e, Ijmuiden, Noord-Holl and, 25 August 1994 (Arno ud B van den Berg)

American Wigeon Anas americana 14 ,2 UTRECHT Wijk bij Duurstede, 23-27 February, adu lt male (E Bos, A Schaftenaar, J J F J Jansen). NOORD-HOL LAN D Spaarnwoude, 13- 15 November, adult male (E B Ebel s, G H Steinh aus, R Sl ateru s) . Since 1985, thi s species has been reco rded yea rl y, w ith the exception of 1990 . Falcated Duck Anas falcata 4,1 Lauwe rsmeer, 21-22 May, adu lt mal e (P Edelaar, A de Bruin) . NOORD-HO LL AND AW-du inen, Bloemendaa l, 15-29 October, ad ult ma le (J J F J Jansen). 1993 NOORD-HO LLAND AW-du inen, Bloemendaa l, 26 Apr il, adu lt male (H Nuijen, A M Nuijen-de Bruine). GRONINGEN

110

Th e b ird from AW-d uinen is considered th e sa me individual as the one reco rded there on 22-28 Jan uary 1992 (Wi egant et al 1994) . Blue-winged Teal Anas discors 11 ,3 DRENTHE Kra loĂŤrheide, 9 Apri l, and Dw in gelo, 27 Apr il to 2 May, adult mal e (K A van Eerde, T J J va n Steeke lenburg, A Remm erswaa l). GRON INGEN Lauwersmeer, 6- 12 May, adult mal e, p hotographed (B va n der Hoorn, A de Bruin, C Derks ; va n Dongen et al 1994, plate 125) . NOORD-HOL LAND AW-duinen, Za ndvoo rt, 16-2 1 October, adu lt male, photographed (J J F J Jansen, A B va n den Berg; va n Dongen et al 1994, pl ate 209). In 1982-94, thi s spec ies has not been recorded in

Rare birds in the Netherlands in 7994 1983, 1989-9 1 and 1993 . A total of three was reco rded o nl y o nce before, in 1988 . Th e CD NA still awa its co nfirm ati o n that the Noord-Ho ll and bird stayed into Janu ary 1995 . * Lesser Scaup Ayth ya affinis 0, 1 ZEELAN D Vee re, 21 November to 13 Janu ary 1995 and

26 M arch to first wee k of May 1995, M iddelburg, 14-15 Janu ary, 20 Janu ary and 5 Febru ary 1995, Sas-van-Gent, 27 M ay to 21 Jun e 1995, first-w inter male, photographed, vid eoed U Goedb loed, M Berlijn , G D riesse ns; va n Do ngen et al 1995, pl ate 30, Goedbloed & Spo nse lee 1996, pl ate 59-62) . Thi s record co nstitutes th e country's first. After th e fir st WP reco rd in 1987 (in England), no less th an c 27 indi v idu als occ urred in th e WP until summer 1996 (Goedbl oed & Spo nse lee 1996) . King Eider Som ateria spectabi/is 5, 1

Stone-curlew Burhinus oedicnemus 14, 1 G EL DE RLAND Wilp, 6- 7 June, first-s umm er, wea ring

co lour-ring, photograph ed (R Ve rsteeg, R de Vri es, M Ze khui s; va n Do ngen et al 199 4, p late 127) . 1993 NOORD-H O LLAN D Zwa nenwater, Ca ll antsoog, 19 Jul y, adult (A Vin k, H Vin k-Slotboom). Th e 1993 indi vidu al is co nsidered the sa me as th e o ne in 1992 at th e sa me locati on. Repo rtedl y, it was prese nt sin ce April 1993; th e CD NA wo uld be pl eased to have thi s co nfirmed. The bird at Wilp was ringed in August 1993 in th e Norfo l k/S u ffo I k bo rd er area, England. Greater Sand Plover Charadrius /eschenaultii 3, 1 ZU ID-HO LLAND M aasv lakte, 4 September, adult (V va n der Spek, J G Stuut, H W esterl aken). Thi s bird was see n independ entl y by two o bse rvers and a sin gle on e. Sad ly, it co uld not be found later th at day.

NOORD-HO LL AND Texe l, 19 November 1993 to 21

June and 25 September to 18 M ay 1995, adult female (A Wass ink; Wi ega nt et al 199 5, pl ate 77 ). Z UID-HO LLAN D Scheve nin gen, 24 October to 12 November, first-w inter femal e, photographed (0 Laponder, M Roos, M Berl ijn ; va n Don gen et al 199 4, pl ate 206, va n den Berg 199 5b, Birdin g W o rld 7: 391 , 199 4, Bird watch nr 31: 60, 199 5, Limi co la 9 : 42 , 1995) . Th e Texe l female return ed fo r its second and third w inter. With th e last male reco rd ed in 1991 , females see m to be th e trend now .

Pacific Golden Plover P/uvia /is fu/va 3,2 NO O RD- HO LLAN D Ca mperduin , 21-26 Jul y, adult, summer plum age (F J M aas, G J ter Haar; Ebels 1994d ); Bakkersdam, Petten, 21-26 Jul y, ad ult, summ er plumage, ph otog raph ed (L Ed elaa r, RVI ek; Ebels 199 4d, pl ate 134, Br Bird s 88: 38, pl ate 6, 1995) . A third indi v idual , present on 25-2 7 Jul y nea rby th e first bird (cf Ebels 1994d), was not described we il eno ugh fo r acceptance .

Short-toed Eagle Circaetus ga l/icus 4,1 G RON ING EN Lau we rsmeer, 11 M ay (B van Gennip). Curi ousl y, th ere we re no other M ay record s. All seven prev iou s reco rd s we re fro m Jun e to November. There has been no tw itchabl e bird sin ce th e on e at the M aasv lakte, Zuid-Ho ll and, in August 198 1.

Z EELAN D Grijpskerke, 24-2 7 M ay, adult, summer plum -

American Golden Plover P/u vialis dominica 2,3

Little Crake Porzana parva 4, 1 G RON INGEN Eemshaven-Oost, 6 Septembe r, ju venil e

(A va n Kleun en). The previo us reco rd also con cern ed a ju venil e at th e Eemshave n, in 199 0. Sin ce 1980, adverti sing indi viduais have been reco rded o nl y tw ice : a male in M ay 1980 and a female in May 1985, both in Fl evol and. Q uite often, cl aim s of adve rti sin g males turn o ut to be W ater Rail s Ral/us aquaticus. Baillon's Crake Porzana pusil/a 12, 1 GE LDE RLAN D O ude W aa l, N ijmegen, 16-25 M ay, adult male, sound-recorded (0 va n Hoorn, G W M va n Aa lst).

Two additi o nal reco rd s fro m th e Ooypolders, Gelderl and, are still under consideration. Great Bustard Otis tarda 58, 1 G ELDERLAN D M edd o, 15 -27 Febru ary, m ale (P Knoli e; va n Do ngen et al 1994, pl ate 58, va n den Berg 1994b). Th e fi rst record sin ce th e in flu x of th e w in te r 198 6/ 87, during w hi ch 20 bird s we re recorded. Th e decrease in occ urrence of thi s species reflects th e co ntinuin g declin e in eastern Germ any.

age, photograph ed U Goedbl oed; Ebels 1994b). O VE RIJSSEL O lst, 30 M ay, first-s ummer mal e, photograph-

ed (M Zekhui s; va n Dongen et al 1994, pl ate 129) . NOORD-HO LLAN D Texe l, 16-28 October, adult, summer plum age, ph otograph ed U Mulder; va n den Berg 1994a, pl ate 201 ). A reco rd three in one yea r, after o nl y three prev ious reco rd s, in 1900 (on e) and 1989 (tw o). White-rumped Sandpiper Ca /idris fu scicol/is 0,1 FRIESLAN D Ho lwe rd , 19-21 A ugust adult, ph otog raph ed (C Di etzen, S Rรถs ner, A de Bruin ; va n Do ngen et al 1994, pl ate 179; de Bruin & Dietze n 1995, pl ate 128129) . This is onl y th e seco nd reco rd and th e f irst 'tw itchabl e' . On e of th e CDNA members comm ented: 'Vi elen Dank, Deutsc he Freunde', beca use, like th e 1993 Greater Sand Plove r Charadrius /eschenaultii on Schi ermonnikoog, Fri es land, and the 1985 Bu ff-breasted Sa nd piper Tryngites subruficol/is on Texe l, N oo rdHoll and, thi s bird was fo und by German birders v isiting th e W add en Sea area . Th e first record was at Ijmuiden, Noord-Ho lland, in Octo ber 1977 . Pectoral Sandpiper Ca lidris m e /anotos 56, 1 G RON INGEN Eemshaven, 3-5 September, ju ve nil e, pho-

tograph ed (E G C va n Ommen, M O lth off, T Bakker). 1991 FLEVOLAN D O ostvaa rdersdijk, 20 September, juvenil e (R F J va n Beuse kom ).

111

Rare birds in the Netherlands in 7994 Only one reco rd is mu ch be low th e ave rage of nea rIy five a yea r during the previous 10 yea rs. The 1991 bird at Flevo land was found close to the first Great Knot Calidris tenuirostris (va n den Berg et al 1993). A lthough seen by many, it was not submitted before. At least four 1994 reports have not (yet) been submitted (cf van Don gen et al 1994).

Bonaparte's Gull Larus philadelphia 3, 1 ZU ID-HOLLAND 's Cravenzande, 6 Ap ril , first-winter (J G Stuut, J de Kleyn).

The previou s three record s co nce rn ed an adult in August 1985 and a first-summer moultin g to secondw inter from June 1988 to January 1989, both at Ijmuiden, Noord-Ho ll and, and a first-w inter in Febru ary 1990 at Ritth em, Zee land.

Buff-breasted Sandpiper Tryngites subruficollis 5, 1 NOORD-HOLLAND Juli anadorp, 29 August to 3 Septem-

Ring-billed Gull Larus delawarensis 3,0

ber, adu lt, photographed (R Bekebrede, E Groenewoud; Groenewoud 1994, van Dongen et al 1994, plate 178). The famous inund ated bu lb-fie ld s at Juli anadorp aga in produced a rare wader. This is the ninth reco rd, follow in g the rejection of three record s before 1980 duri ng th e revision of th e Dutch li st (va n Ijze ndoorn et al in press). There are now record s from 1955 (two), 1960, 1985, 1986 (two), 1988, 1993 and 1994 .

1992 ZU ID-HOLLAND A lphen aan den Rij n, 6 December, adult (P de Knijff) . Thi s reco rd was lost during circu lation. It has reentered th e circu it aga in, two yea rs after its submi ss ion. Th e previous records, in Jul y 1986 and Apr il 1992, also referred to adults.

Iceland Gull Larus glaucoides 42,4 NOORD-H O LLAND Ijmuiden, 15-20 Febru ary, first-win-

Great Snipe Ca llinago media 9,2 NOORD-HOLLAND AW-duinen, Za ndvoo rt, 24-26 Jul y,

juvenil e, photographed, rin ged (P Vee l, T M va n Spanje, A B va n den Berg; va n den Berg 1994a, plate 111 , van Spanj e et al 1995, plate 86-90, Birdin g World 7: 309, 1994, Birdwatch nr 28 : 60, 1994, Br Birds 88: 36, pl ate 5, 1995). FRIESLAN D Workumerwaa rd , 30 Jul y to 6 August, juvenil e, photographed (M Berlijn, T J C Luij endijk; Berlijn & Luijendijk 1994, 1995, plate 126- 127). Just like 32 out of th e total of 33 Dutch museum specimens, both birds we re ju ven il es . The dates are unusuall y ea rly; on ly one mu seum spec imen was co llected in Jul y (cf Blankert 1980).

ter, photograph ed U va n 't Hof, 0 J Moerbeek, K J Eigenhuis). LIMB URG Aijen, 22-26 Janu ary, fo und dead, first-w inter, sk in not retai ned (P Palmen). ZEELAND Vlissin gen, 9 April, first-winter, photographed (P A Wolf, M Hoekstein, S Lilipaly; va n Dongen et al 1994, pl ate 90) . FRIESLAND Harlingen-Ha ven, 20 August, adult (E de W eert, R Mulder, F Bos). 1993 NOORD-HOLLAND Egmond aan Zee, 2 March , second-year, photographed (W A va n Splunder, R A van Splunder). An average yea r, accordin g to recent stand ards, although an adult in August is quite remarkable.

Long-billed Dowitcher Limnodromus scolopaceus 8, 1

Ross's Gull Rhodostethia rosea 3,3

Philipsdam, 7 May, adult male, summer plumage, photographed, sound- reco rd ed (T J C Luijendijk, J J Blankert, C Quispel). This bird was identified as a male because of its attempts to mate w ith a Common Redshank Tringa totanus! Th e potential offspring co uld produce some se rious identification prob lems .

NOORD-HOLLAND Camperduin, 24 March, adu lt, sum-

ZEE LAND

Marsh Sandpiper Tringa stagnatilis 1992 FRIESLAN D Workumerwaa rd , 7 August, adu lt, w inter plumage (J Bissc hop) 199 1 FLEVOLAND Oostvaardersdijk, 18 August, adult (J J F J Jan sen). The 199 1 reco rd has erroneous ly been publi shed for 19 Jul y (Wiegant et al 1994). From 1 January 1993, this species is no longer co nsidered.

mer plumage (K J Ei genhuis, N F van der Ham; Ei genhuis 1994), De Cocksdorp, Texel, 26 Ma rch (A Wassink); Camperdu in, 29 October, adult, w inter plumage (E Groenewoud; N F va n der Ham); Camperduin, 22 November, adult, winter plum age (N F van der Ham , K Klitsi e) . The two reco rd s in March are co nsidered to refer to th e sa me indi vidu al. Th ese three records, together with the one in December 1993 (cf Wiega nt et al 1995), suggest th at only on e indi v idu al is in vo lved. In almost 20 yea rs of nea rl y day-to-day seawatching at Camperduin , on ly once before this species was see n, in January 1981.

Roseate Tern Sterna douga llii 15,2 NOORD-HOL LAND Camperdu in and Petten, 26 -28 June,

Wilson's Phalarope Phalaropus tricolor 8, 1 GRON INGEN Eemshave n-Oost, 15 October to 13 No-

vember, photographed (L B Scho ltens, E Klunder, E B Ebels et al). Th is is the 15th record. Al l previous reco rd s we re from April to October, with 21 October (in 1969) as last date.

112

adu lt, summer plumage (N F va n der Ham , K J Eigenhui s, A Schaftenaar); Petten, 26 July, adult, summer plumage, wearing two aluminium rings (A Holvoet, J J F J Janse n). 1993 NOORD-HO LLAND Camperduin , 13 Apr il , adult, summer plum age (N F va n der Ham); Camperduin, 2429 June, ad ult, summer plumage (N F van der Ham). The Camperduin reco rd from 24-29 June 1993 is an extension of th e on e publish ed previously fo r 25-28

Rare birds in th e Netherlands in 1994 Ju ne 1993 (Wiega nt et al 1995). The actua l nu mber of birds invo lved may be lower th an accepted; it is poss ible that since 1984 11 birds we re in vo lved, in stead of 15. Wh iskered Tern Chlidonias hybridus 69,6 FLEVO LAND Harderbroe k, 7-8 May, ad ul t, su mm er plu mage, ph otograp hed (E B Ebels, G H Steinh aus; va n Dongen et al 1994, p late 126) . NOORD- HO LLAND Hui zen, 9 May, two, adul t, summer p lum age (R F J va n Beuse ko m). NOORD-BRABANT Ma rkiezaa tsmeer, Bergen op Zoom, 23 May, two, o ne rema inin g unt il 27 May, ad ult, summer plum age (P A Wo lf, J J F J Janse n, H Vrolijk). FRIESLAN D Ko rn werderza nd, 1 Novembe r, adult, photograp hed (S Bern ardu s). 1993 NOORD-HO LLAND Hui zen, 5-6 May, two, adult and seco nd ca lend ar-yea r (R F J va n Beuse ko m). 1992 GRON ING EN Lauwersmeer, 21 May, ad ult, summer plum age (R M ul der). The 1993 reco rd was erroneously pu b li shed for 1992 (Wi ega nt et al 1995) . Durin g 1987-94, 54 record s we re accepted. From 1 Jan uary 1996, thi s species w ill no lo nger be co nsid ered . Black Guillernot Cepphus grylle 27,5 NOORD-HO LL AN D Ca mperd uin, 24 August, adult, w inter plum age (A Schaftenaa r, S Lage rve ld); Egmo nd aan Zee and Ijmuiden, 25 A ugust, ju ve nil e, ph otogra ph ed (W A va n Splunder, C Cro mm elin, G J va n den Berg; va n Do ngen et al 1994, plate 177, Bird in g W o rld 8: 105, 1995); Bergen aa n Zee, 25 August, adul t, w inter plum age (N F va n der H am). FRIESLAN D Fo rmerum , Tersc hellin g, fir st-w inter, 17 October (M Schildwac ht); West-Tersc hellin g, Tersc hellin g, 28 December to 18 Janu ary 1995, first-w in te r, photographed (J va n der Laa n; va n Dongen et al 1995, pl ate 71, Birding W o rld 8 : 153, 1995) . 1992 NOORD- HO LLAND Egmo nd aa n Zee, 7- 10 September, f irst-w inte r (W A va n Splunder, L Stegeman); Egmo nd aa n Zee, 25 September, f irst-wi nter (W A va n Splunder) . 1990 NOORD-H O LL AND Egmon d aa n Zee, 10 Octobe r, ad ul t, wi nter p lum age (W A va n Splund er). 1988 NOORD-HO LL AND Ca mperduin , 16 May, adul t, summer plum age (W A va n Splunder, R A va n Splunder). The seco nd 1992 reco rd is co nsidered to refer to the sa me b ird already accepted fo r 10 and 18-25 October 1992 (Wiega nt et al 1994). Great Spotted Cuckoo Clamator glandarius 6, 1 GRON INGEN Zu id laa rderm eer, 26 March to 27 Ap ril ,

fi rst-s ummer, p hotogra phed (A Mo lema, H Grooters; va n den Berg 1994a, va n Dongen et al 1994, p late 54, 89, va n D ij k & Koops 1994, Birdi ng Wo rl d 7: 135, 1994, Birdwatch nr 24: 57, 1994) . Thi s first 'twitchabl e' indi vidu al stayed comfortab ly long after its d iscovery. Th e prev ious 12 records we re in 1939, 1940, 1948, 1968, 1970, 1976, 198 0, 1982 (two), 1983, 1990 and 199 1, in March-May and A ugust-Octobe r.

Alpine Sw ift Apus melba 13,2 NOORD-H O LLAND Ca mpe rduin , 9 May (N F va n der Ham). ZEELAND V l issi ngen, 4 Jul y (P A Wo lf). In most yea rs on ly o ne has been see n, but in 1976, 1982, 1987 and 1992 th ere we re two, an d in 198 1 th ree. A reco rd fro m Ap ril 1994 (Wieland 199 4) is still under co nsideratio n and m ay take thi s yea r's total to th ree as we il. European Roll er Coracias garru lus 9,2 ZE ELAND Zaa mslag, 4-7 June (va n Do ngen et al 1994,

plate 122; Sa nders et al 1994) . NOORD-HOL LAN D Cam perduin, 14 Septem be r (N F

va n der Ham). Thi s cl ass ic ove rshoot m igrant is becomin g in creasin gly rare . In 1966-82, it was recorded yea rl y w ith o ne or two records, and three in 1968, six in 19 71 and fo ur in 1982 . Thereafter, it has bee n recorded o nl y in 1988 (two), 1992 and 1994. It was too bad that th e birders in vol ved in the Zaa mslag b ird di d not dare to spread the news, beca use of the all eged un w illin gness of the land owners, of w hi ch the land ow ners th em se lves we re un aware. Middle Spotted Woodpecker Oendrocopos medius 3, 1 LI M BURG Epe n, 19 Feb ru ary, photog raphed (M Berlijn, V Endtz; va n den Berg 1994c, va n Do ngen et al 1994, pl ate 59) . Rece nt reco rd s of thi s spec ies in the so uth-east may refl ect th e rece nt in crease in adj acent pa rts of Belgiu m and Germ any.

Short-toed Lark Ca landrella b rach ydactyla 10,2 GRON ING EN Rottumeroog, 5-7 May, ad ul t, ph otog raph-

ed (K va n Dijken). FR IESLAN D Schi erm o nnikoog, 5-7 Octobe r, ph otograp hed (W Janssen, K Kraa ij eve ld, E N ieboer) 1993 FR IESLAND Oosterend, Tersc hellin g, 1 October (L Steij n). W ith on ly th ree records befo re 1980 and six in 198 1-90, thi s spec ies has now already bee n recorded six tim es in 199 1-94. Fro m the total of 15, six we re fro m Ap ril -May and nine fro m September-Nove m ber. Red-rumped Swallow Hiru ndo da urica 20,3 ZEELAND Bres kens, 3 May, ad ult (D Groenend ij k, A Vink,

A Schaftenaa r); Breskens, 12 May, ad ul t (D J Moerbeek); Grevelin gendam, 12 September, adult UJ F J Jansen). Most records are from Apr i l-May, but th ere are also fo ur au tumn reco rd s, o ne of w hi ch conce rn ed a group of f ive b ird s in late October 1989. O ut of th e tota l of 25 no less than 20 we re reco rded in 1988-9 4. Citrine Wagtail Motacilla citreola 3, 1 GRON INGEN Eemshaven-Oost, 5 Septe m be r, adult, w inter p lum age, ph otog raphed (A de Bruin ; va n Don gen et al 1994, plate 213, de Bruin & de Bruin 1995, pl ate 56, W ass in k 1995). Previous reco rd s we re in A ugust-September 1984, Ap ril 199 1 and May 1993. A n adult in autumn is

113

Rare b irds in the Netherlands in 1994 rema rkab le; most autu mn records in western Europe co nce rn first-w inters. Sex in g of adul ts in autumn is co m pli cated (cf Wass in k 1995) .

bi rd, w hi ch apparently still does not succeed to reco loni ze terri tor ies lost 15 yea rs ago .

Thrush Nightingale Luscinia /uscinia 19, 1 UTRECHT Veene ndaa l, 23-28 May, male, soun d-reco rded (A Vink).

GRON INGEN

sin gin g,

Red-spotted Bluethroat Luscin ia svecica svecica 22, 1 GRON ING EN Rottum eroog, 24 May, male (K va n Dij-

ken, S de Bruin ). A typi ca l record on a typ ica l date and locati on. Siberian Stonechat Saxico/a torquata ma ura 8, 1 FR IESLAND V li eland, 8 O ctober, first-w inter male, photog rap hed (W E M va n der Schot, E B Ebels) . 1993 FRI ESLAND Oosterend, Terschelling, 22 October, firstw inter female (K Kraa ijeveld, K de Vries, R Kraa ijeveld). Pied/Black-eared Wheatear Oenanthe p/eschanka/hispa nica 6, 1 1992 FRIES LAN D V li eland, 13 October, first-w inter (R A va n Splunder, W A va n Splund er, M 0 Blijerve ld). Th e CD NA could not ag ree w ith identificati o n as Pi ed Wh eatear 0 p /eschanka, bu t decided for acceptance as be lo ngin g to o ne of the two spec ies . Totals include those spec ifica ll y id entifi ed. Desert Wheatear Oenanthe deserti 1,2 NOORD -HO LLAND Za nd voort, 8-9 October, fi rst-yea r

male, photog rap hed (T M va n Spanj e; Ebels 1994f, pl ate183; va n den Berg 1994a, pl ate 203, Birding Wo rld 7: 391 , 1994,8 : 31, 1995, Birdwatch nr 30 : 60, 1994). ZU ID- HOL LAND Maasv lakte, 6 November, male, photograph ed (M va n der Schalk, R Huisman, K Renes; va n Do ngen et al 1994, pl ate 208) . Th e first record was w ithin the city limits of Eindh ove n, Noord-B rabant, in Novembe r 1970, w hereas th e seco nd stayed alo ng a ditch at O ud -A lbl as, Z ui dHo ll and, in Ap ril 1989 . The third was found at Za ndvoo rt by a hungry o bse rver purchas in g a herring! O nl y the last bird was di scove red at a more regul ar birdin g hots pot. Rock Thrush Montico/a saxatilis 0, 1

River Warbier Locustella f/uviatilis 14, 1 Gro nin gen, 15 May, sin gin g, soun drecorded (E J Boekema, A de Bruin). 199 1 FLEVOLAND Lepe laa rsp lassen, A lmere, 5 Jul y, sing in g (R F J va n Beuseko m). Thi s species has now bee n reco rded in each yea r sin ce 1986, except fo r 1993. It ca n not be lo ng befo re the first breed ing success w ill be reported . A ll field reco rd s (except o ne in August 1955) co nce rn sin ging indi v id uals in th e peri od 13 May to 5 Jul y, of w hi ch nin e in the two weeks between 25 May and 6 June.

Paddyfield Warbier Acrocepha/us agrico/a 5, 1 FR IES LAND V li eland, 18 September, photog raphed (L van der Veen, S Lage rve ld, A Vee n; Ebels 1994e, va n der Veen & Ebels 1996, plate 10) . Th e first f ield observatio n of thi s elu sive spec ies . It was fo un d at th e easte rn d un es o n V li eland, w here dense reeds are absent, so th e bird had no cho ice other than to skul k thro ugh the bu shes and eve ntuall y ex pose itse lf. Melodious Warbier Hippo/ais po/yg/otta 13,2 FRI ES LAND M akkum er Z uidwaa rd , 12 May, adult, rin ged, photog raphed (Vrs M eno rk, K A va n Eerd e). LI MBU RG Cotesse n, 14-1 8 June, singing, p hotogra ph ed, sound-record ed (F J Schepers, M Berlijn , P Palmen; va n Do ngen et al 1994, pl ate 121). 1993 FLEVO LAN D Fl edi teweg, Zeewo lde, 13 -2 1 June, sin ging (R F J va n Beuse ko m). Thi s spec ies, like Ri ve r W arbi er, is slow ly in creas in g. The first two reco rd s were in 1979, three in 1980-84, two in 1985-89, and seven in 1990-94, in cl ud in g the first breedin g reco rd , in 1990 (va n Beuseko m 1995) . Subalpine Warbier Sy/via ca ntillans 18, 1 NOORD-H O LLAND De M uy, Texe l, 30 A pril to 1 May, male, photog raph ed (M va n der Aa, F Ossendo rp, A Schaftenaa r). Th e C D NA co ul d not agree w ith subspec ifi c identi ficati o n as 5 c a/b istriata, w hi ch would have bee n th e first fo r the Netherl and s.

NOORD-HOL LAND Noordburen, 12- 13 May, first-s um-

mer fem ale, p hotog raph ed (S Lagerve ld, R A va n Splunder, W A va n Splund er; va n den Berg 1994a, pl ate 11 2, Lagerve ld 1994, p late 92 , 1995, pl ate 91-93, Birdin g Wo rld 7 : 183, 1994) . Thi s bird was fo und by birders w ho we re wo rking o n a b ig day, try in g to locate as many spec ies as poss ibl e w ithin 24 ho urs, w hil e sea rching fo r a Black Redstart Phoenicurus ochruros (cf Ebe ls 199 4c) ! Th e spec ies' o nl y oth er reco rd co ncern s a fir st-summer male o n 22 23 A pril 195 1 at Borger Compag ni e, Gro nin gen. Cetti's Warbier Cettia cetti 39, 1 ZEE LAND Veere, 10-1 9 May, singing, sound-reco rded (A de Bruin, E B Ebels, B Balten). Aga in o nl y a single record of thi s fo rmer breedin g

114

Desert Warbier Sy/via nana 1, 1 ZU ID- HOLLAN D Scheveningen, 8-9 October, photo-

graphed (A Remee us; Ebe ls 1994f, pl ate 184, Remeeus 1995, plate 22 4-225, Birding W o rld 7: 389, 1994, 8 : 33, 1995, Bird watch nr 30: 60, 1994). Th e fi rst was in October-Novem be r 1988 . The 199 4 reco rd curi o usly co in cided w ith one of th e yea r's two Dese rt Wheatea rs Oenanthe deserti, also o n th e Ho ll and beach, c 40 km to the no rth. Th e simultaneou s occ urrence of these two spec ies in Afri ca and As ia is menti o ned in some field gui des, but w ho woul d expect them to tu rn up sim ul ta neously as vag rants? Pallas's Leaf Warbier Ph ylloscopus proregu/us 4 5,5 NOORD- HO LL AND Slufterva ll ei, Texe l, 17 October

Rare birds in the Netherlands in 1994

114 Central Europea n Euras ian Treecreeper / Korlsnavelboomkrui per Cerlhia familiaris macrodactyla, Vi jl enerbos, Li mburg, 3 April 1994 (Max Berlijn) 115 Great Spotted Cuckoo / Kui fkoekoek Clamator g landarius, first-summer, Zuidl aa rd ermeer, Groningen, 10 April 1994 (Eric Koops) 116 Hume's Yell ow-browed Wa rbier / Humes Bladko ning Phylloscopus humei, Lauwersoog, Groningen, 11 November 1994 (Koen van O ijken/Cursorius) 117 Du sky Warbi er / Bruine Bosza nger Phylloscopus fusca tus, Ka tw ij k aa n Zee, Z uidHoll and, 3 November 1994 (RenĂŠ van Rossum) 118 Birders at Du sky Wa rbier / voge laa rs bij Bruin e Bosza nger Phylloscopus fuscatus, H argen aa n Zee, Noord -Holl and, October 1994 (Rudi Offereins)

115

Rare birds in the Netherlands in 7994

119 Rock Thrush / Rode Rotsl ij ster Monticola saxatilis, Noordburen, Noord-Hol land, May 1994 (Hans Cebuis)

120 Desert Warbi er / Woestijngrasmus Sylvia nana, Scheveningen, Zuid-H oll and, 8 October 1994 (Chris Schenk)

(S Poley, A W ass ink); Texel, 21 October (R M va n Don gen, A Wassink). FRI ES LAND Schierm onnikoog, 18 October, first-winter, rin ged, photographed (A J va n Loon, J W M va n de Staaij). FLEVO LAND A lmere, 2 November (R F J va n Beusekom). GRON INGEN Groningen, 4- 5 November, ph otograph ed (E de Weert, A de Bruin, A Diephu is) . In addition, c 10 more bird s we re reported (va n Dongen et al 1994, 1995) but not (yet) submitted.

the specific status of this taxon is pend in g. Tota ls exc lude th e fo ur records (a ll after 1980) of Eastern Bon elli 's Warbier P (bone lli) orien ta lis, but include bird s not specified as one of the two taxa.

Hume's Yellow-browed Warbier Phylloscopus humei 7,2 Lau wersoog, 10-1 3 November, photographed (B va n Gennip, A de Bruin). ZU ID-HOL LAN D Katw ijk aan Zee, 26 November (J Dijkhui ze n, T J C Luij endijk). Thi s spec ies generall y is the latest of th e vag rant Phylloscopus wa rbl ers. Th ere are 11 records, datin g from October (one), November (fi ve), December (four) and Janu ary (one) . GRON INGEN

Dusky Warbier Ph ylloscopus fu scatus 14,2 NOORD-HO LL AND Hargen aa n Zee, 21-22 October,

photographed (S Lagerve ld). ZU ID- H O LLAND Katwijk aan Zee, 3 November, pho-

tographed (T J C Luij endijk; va n Don gen et al 1994, plate 214). Th ere are now reco rds from 1978, 1986 (two), 1987 (five), 1988, 1989, 1990 (four), 1992 and 1994 (two). Western

Bonelli's

Warbier

Phylloscopus

(bonelli)

Iberian Chiffchaff Phylloscopus (co llybita) brehmii 7,1 ZU ID- HO LLAND Den Haag, 1 May to 9 June, singin g,

photographed, so und-reco rded (va n Dongen et al 1994, pl ate 128) . A dec ision of th e CDNA on the spec ific statu s of thi s taxo n is pendin g. Eurasian Treecreeper Certhia familiaris 61,8 UTREC HT Bunnik, 5-8 February, singing (J Couwenberg, R Karskens). NOORD-HO LLAND Texe l, 17-19 October (A Wassink). FRIESLAND Schiermonnikoog, 18 October, rin ged, photograp hed (A J va n Loo n, J W M va n de Staa ij; va n Dongen et al 1994, pl ate 207) . 1993 FRIESLAND Oosterend, Tersche lling, ph otog raphed, 16-22 October, (J J F J Janse n, R va n Ross um ; va n Do ngen et al 1993, pl ate 208); West-Terschel lin g, Tersc hellin g, 17-22 October, (J J F J Jansen, A Ouwerkerk); VI ieland, 29-30 October, photograph ed (E B Ebels). GRON ING EN Lauwe rsoog, 5-7 November (K va n Dijken, J J F J Jansen, E Koops). The Vlieland indi v idu al from 1993 is not the sa me as the one reported in th e 1993 report for the sa me island on 29 October. Th e total for 1993 now stand s at 12. From 1 Janu ary 1995, thi s species is no lon ger co nsidered. Totals include reco rd s of Cf macrodactyla below.

bonelli 9,2 NOORD-HOL LAND AW-du inen, Voge lenza ng, 29-3 1 May, male, sound-reco rd ed (L Edelaar et al). GRON INGEN Eem shave n, 3 September, first-yea r, photographed (M O lthoff, EG C va n Ommen). Th e CDNA still awa its detail s of a reco rd on Tersc heil in g on 19-20 A ugust. A decision of th e CD NA on

116

Central European Eurasian Treecreeper Certhia fami-

liaris macrodactyla 5,5 LI MBU RG Vij lenerbos, Epen, 12 Febru ary, two (J J F J

Jansen, P Palmen); El zetterbos, Epen, 26 Febru ary to 28 August, two (M Berlijn ); Vij lenerbos, Epen, 17 April (E B Ebels).

Rare birds in the Netherlands in 1994 1993 LI MBURG Vij lenerbos, Epen, 28 August, (P Vosse n, J J F J Jansen). Thi s is th e last yea r for w hich records of this rare but regular (a t least since 1993) breeding subspecies (Sc hepers 1994, Wiegant et al 1995) are co nsidered. Lesser Grey Shrike Lanius minor 10,1 ZEELAND Rammegors, 1-3 October, ad ult, ph otographed (G L O uwe neei, M Berlijn). 199 1 FLEVOLAND Oostvaa rdersp lassen, 16 November (T H Slagboo m, A J van Keken , W C Kno l). The 199 1 record is the latest record ever; there are no previous November reco rd s.

1995, Birdwatch nr 27: 60, 1994, Br Birds 88 : 43, plate 9, 1995, 89 : 263, pl ate 109, 1996); Renesse, 21 Novem ber 1994 to 26 December 1995, adu lt U W Vergeer, E B Ebels et al; Ebels & Westerlaken 1996, pl ate 6) . Th e CD NA has com mented that although thi s species can not reach the Netherl and s w ithout any form of assista nce, ship-ass isted co loni zation is apparentl y common in this species (va n den Berg & Roselaar 1995b). In thi s way, a number of regions near harbours have been co lonized, most of th em in As ia and East Africa, cl ose to the or igin al di stribution of the spec ies, the Indian Subcontinent. In the WP, th ese regions include Eil at in Israel, Aqaba in Jord an, and Suez in Egypt (C ramp & Perrins 1994, Ebels & Westerl aken 1996) .

Steppe Grey Shrike Lanius m eridionalis pallidirostris 0,1 NOORD-HOLLAND Texel, 3-22 September, first-w inter, photographed (G Witte, M Witte, A Wassink, R M va n Dongen; va n den Berg & Wassink 1994, pl ate 184a, Birding World 8: 305, 1995) . Thi s is th e first reco rd of thi s species, of w hich L meridionalis (So uthern Grey Shrike) is the co rrect sc ientifi c name (Isenm ann & Lefranc 1994). It was alternatingly identified as Great Grey Shrike L excubitor and Lesser Grey Shrike L minor until its true identity as Steppe Grey Shrike L m pallidirostris w as revealed . In th e WP, there are two groups of 'G reater' Grey Shrikes, th e northern excubitor-group and the southern meridionalis-group. Ei ght subspecies are described in the so uthern group, of wh ich the mi gratory Steppe Grey Shrike has the most north-easterl y di stribution , from Kazakh stan into Mongoli a. Representati ves of both th e northern and so uthern group not on ly breed in Fran ce w ithout hybridizing but also in Mongolia (Proc West Found Vert Zoo l 6: 26-33, 1995). Th erefore, th ey ca n better be treated as two di stinct spec ies (I senmann & Bouchet 1993) . Woodchat Shrike Lanius senator 33, 1 NOORD-BRABANT Eerse l, 8-9 Ma y, adu lt, summer p lumage (H Prin se n, M Berlijn ). 1993 ZU ID-HOLLAND Katwijk aan Zee, 5 June, adult fema le, summer plum age, ph otograph ed (P Schaap, G van der Bent). Totals inclu de reco rd s of L s badius below.

* Balearic Woodchat Shrike Lanius senator badius 2,0 1983 FLEVOLAN D Knard ijk, 5 June, female, photographed (H W estdorp, R va n Bree, E B Ebels; Blankert & Steinh aus 1983, pl ate 69, Blankert et al 1986, pl ate 6). After th e di scovery of th e first Balea ri c Woodchat Shrike on 6 June 1993 (cf Wi ega nt et al 1995), thi s older record, already accepted as Woodchat Shrike (cf Blankert et al 1986), ca me to li ght w hen one of th e obse rvers took a better look at the published photograph s.

* House Crow Corvus splendens 0,3 ZU ID-HOLLAN D Hoek va n Holland, 10 Apri l to at least 8 Ap ril 1996, two, first-summer (H Westerl aken; va n Don gen et al 1994, plate 131, Ebels & Westerl aken 1996, pl ate 4-5, Birding World 7: 214, 1994, 8 : 36,

Rosy Starling Sturnus roseus 1 7,4 NOORD-HOLLAND Texel, 11-1 2 June, adult (A Wassink) . ZEE LAND V li ss in gen, 1 Jul y, adult (P A Wolf); Sas va n Gent, 27 October, ju ve nile (F L L Tombeur). ZU ID-HOLLAND Maasvlakte, 23 September, ju ve nil e, photographed (A Schaftenaar, R de Beer, M va n Steenis). A good yea r for thi s spec ies, equalling the best yea r 1984. It has now been reco rded yea rl y since 1979, w ith the exception of 1982 and 1987. Arctic Redpoll Ca rduelis homemanni 20,2 NOORD-HOLLAND De Cocksdorp, Texel, 17- 19 October, photographed (W M Wi egant, A Wa ss ink; va n Dongen et al 1994, pl ate 205); De Cocksdorp, Texel, 20- 30 October, adult male (A W ass ink). The first bird astoni shed its discove rers by gath ering a crowd of ove r 100 observers before they even returned from spreading th e news! Common Rosefinch Carpodacus erythrinus 1986 ZUID-HOLLAND Vl aardin gen, 12 June, second ca lendar-yea r mal e, sin gin g (W Breedve ld). Thi s was the ninth reco rd for 1986 of thi s species, w hich became mu ch more numerou s th e fo ll owin g yea r. From 1 Janu ary 1992, thi s species is no longer considered . O lder reco rds are still we lco me. Pine Bunting Emberiza leucocephalos 6,3 NOORD-HOLLAND Ijmuiden, 20-24 October, first-w inter male, wea rin g alu minium ring (rin g not read), photographed (J Mu lder, R F J va n Beusekom; va n Don gen et al 1994, pl ate 210); Texel, 25-28 October, first-w in ter female, photographed (A Wass ink, N M arra jr, E Boe rma); Bloemendaal, 4 November, first-winter male, rin ged, ph otograph ed (J de Bruin, J va n Ve lzen; va n Don gen et al 1995, pl ate 29) . A small influ x occurred, among w hich th e first female ever to be observed in the fi eld. Th ere are now 24 record s, including two in 1911 , three in 1961 and three in 1987. A ll record s are from October-November, except for the first, w hich was in May 1873 . The CDNA still awa its information on males trapped at Westensc hou we n, Zeeland, on 14 October and observed on Tersc hellin g, Friesland, on 27-3 0 October (van Don gen et al 1994).

117

Rare birds in the Netherlands in 7994 Cirl Bunting Em beriza cirlus 1,1 ZU ID-HOLLAND Westpl aat, Maasvlakte, 23 A pril, male (S Stuurm an, R G Bouw man; va n Dijl 1994). Ju st like th e country's third at Breskens, Zee land, in May 1992, thi s fourth was onl y seen by a handful of lucky b irders. It di sa ppeared w ithin hours after its di scove ry. Rustic Bunting Emberiza rustica 25,7 GRON INGEN Rottumerpl aat, 8-9 June, photog raphed (0 Lu tterop, G Kasemir); NOORD-HOLLAN D Texel, 18-19 September, first-w inter female (L Steijn, A W assin k). FRIESLAN D Oosterend, Tersc hellin g, 26 September, female, ph otographed U Jukema); Oosterend, Tersc hellin g, 29 September to 2 October, th ree, photog raph ed (A Schaftenaar, R de Beer; va n Dongen et al 1994, pl ate 215) . ZU ID-HOLLAN D W asse naa r, 14-15 October, male, so und -reco rd ed (A Remeeus) . Th e remarkabl e total of seven was onl y surpassed in 198 0, w hen there we re nin e, inc ludin g groups of three and four birds. Little Bunting Emberiza pusilla 35,5 NOORD-HOLLAN D AW-duin en, Za ndvoo rt, 19 Septembe r (P J M arcus); De Cocksdorp, Texel, 12 O ctober (A W ass ink); Schoo rl , 16 October (S Lagerve ld); De Cocksdorp, Texel, 17 October, mal e (R Nui ve r, H H va n Dill en). ZEELAND Vli ss in gen, 10 October (R Spon se lee) . Yellow-breasted Bunting Emberiza aureola 4,1 FRI ESLAN D Vli eland, 17- 18 September, ju ve nil e, photograph ed (L Heemskerk, A Veen; va n D ongen et al 1994, Ebels 1994e) . Thi s is onl y th e third sight reco rd . The oth er fi ve record s refer to birds found dead (one) or trapped. Baltimore Oriole Icterus (ga lbula) ga lbula 1,0 1987 FRI ESLAN D Vli eland, 14-19 October, first-yea r female, photog raphed (Ebels & va n Eck 1992, pl ate 173- 174, Lim osa 62: 205, 1989). Thi s bird was already accepted as 'North ern O ri o le' I (g) ga lbula/bullocki (va n den Berg et al 1989), but now th e CD NA has agreed w ith the identifica ti on down to (s ub)spec ific level, as Baltimore O ri o le I (g) ga lbula. Both taxa have recently been re-eleva ted to spec ific statu s by th e A meri ca n Ornith olog ica l U ni on (A uk 112: 8 19-83 0, 1995) .

Systematic list of records not accepted Thi s list contains all records not accepted by th e CDNA. Records m arked with @ we re rej ected b y all committee m embers in th e first or second voting, th ose with @- l by all ex cept o ne, and th e rem a ining by two or more (with at least two votes aga in st rej ection ). Most records w ere rej ected if th e identifi cation w as not fully establi shed (o ften

11 8

b ecau se o f lack of d ocumentatio n) or w hen th e b ird showed signs of ca pt iv ity, suc h as dubiou s rin gs, excessi ve wea r or ab errant behavio ur. Spec ies for whi c h th e CDNA unanimousl y d ecided th at all record s refer to bird s of ca pti ve ori g in are indicated with *. This includes records of birds of whi c h all ancesto rs are assumed to be of captive ori g in (introdu ced spec ies of Briti sh c ategory Cl. 1994 Storm Pet rel Hydroba tes pelagicus Westkapelle (Zee land) 5 December (descripti on incompl ete) . Ross's Goose A nser rossii Lauwersmeer (Groningen) blue ph ase, 1 and 18 April @ (hybrid not excluded); Lauwersmeer (Groningen), two (consid ered escaped; most probabl y sa me birds as in next record); Rottumerplaat, 1-1 2, 14-15 and 22 June, two (idendificati on accepted, but considered escaped beca use of unusual date). Lesser Canada Goose Branta canadensis ssp Workum (Fri esland) 25 Janu ary (a lthough id entification as belonging to B c parvipes or B c hutchinsii initiall y accepted, w ithdrawn by observer as referring to B c minima; Lauwersmeer (Groningen) 4 April , ph otographed @ (photograph too di stant to all ow identificati on on subspecific level); Haringhui zen (Noord-Holland) 3-1 2 A ugust, adult @ (identificati on accepted, but considered escaped; bird was w ith group of feral Barn acl e Geese Bleucopsis); Workum (Fries land) 27 March adult @ (identification accepted, but co nsidered escaped; bird was wea ring small ye ll ow ring). Black-bellied Brent x Black Brant Branta bernicla bernicla x nigricans Texel (NoordHolland) 16 O ctober to 27 M ay 1995, adult @ (poor description ). Eurasian Wigeon x American Wigeon A nas penelope x am ericana Texel (Noo rd-Holl and) 13 Janu ary, adult male @ (for pos itive id entification of a hybrid, a full description is co nsidered necessary). American Wigeon Anas am ericana Ouder-Amstel (Noord-Holland) 18 Janu ary (hybrid not excluded); Korn werderza nd (Fries land), 15 August, male in eclipse plum age (hybrid not excluded). Baikal Teal Anas formosa Broekhuizen (Lim burg) 25 December to at least 8 April 1995, first-w inter male, photographed (va n Dongen et al 1995, p late 31, Br Birds 88 : 269, pl ate 268, 1995; identification accepted, but considered esca ped, mostl y because of tameness). Barrow's Goldeneye Bucephala islandica Denekamp (Overij sse l) 3-4 December, female, wea ring aluminium ring (ring not read), ph otographed @ (identificati on accepted, but considered escaped). Pallid Harrier Circus m acrourus Rhederbrug (G roningen) 11 -2 0 June, adult female @ (poor description). lesser Spotted Eagle Aquila pomarina @ Kinderdijk (Zuid-Holl and) 17 O ctober 1994 (Jac k of w hite U on rump does not fit thi s species; oth er Aquila eagles not full y excluded). Golden Eagle A quila chrysaetos A lmere (Fl evol and) 23 October, imm ature (description inco mpl ete, oth er raptor species not excluded). Booted Eagle Hieraaetus penna tus Schiermonnikoog (Friesland) 24 April , dark morph (a lthough apparentl y see n quite close, 'headlights' not described). Bonelli's Eagle Hieraaetus fasciatus Eindhoven (Noord-Brabant)

Rare birds in the Netherlands in 7994 16 june @ (b ird seen too briefl y and descri ption insufficient). Stone-curlew Burhinus oedicnemus Texel (Noo rdHoll and) 6 jul y @ (no description). Pacific Golden Plover P/uvia/is fu/ va Petten (Noo rd-Holl and) 25-27 jul y, adult (poor descripti on); Lepelaarspl assen (Fl evoland) 11 August, adult, summer plum age (description incom plete, underw ing not seen, some characters more fitting A meri ca n Golden Pl over P dominica) . Broad-billed Sandpiper Limico/a fa/cinellus Dommeld al, Eindhoven (Noord-Brabant) 1 M ay @-1 (poor description). Terek Sandpiper Xenus cinere us Texel (Noord-Holl and) 22 October, adult @ (description incompl ete) . Iceland Gull Larus g/aucoides Katw ijk (Zuid-Holl and) 21 Febru ary, first-w inter @ (d escripti on in compl ete; leucisti c Herrin g Gull L argenta tus not excluded). Roseate Tern x Common Tern Sterna douga llii x hirundo Petten (N oordHoll and) 28 jul y (description needs full detail for establi shin g hybrid s) . Black Guillemot Cepphus grylle Texel (Noord-Ho ll and) 19 O ctober @ (bird too di stant for positi ve identificati on). Oriental Cuckoo Cucu/us saturatus Spaa rn w oud e (N oord-Holl and) 6 A pril, adult male @ (con sidered possibl y escaped cagebird of unknow n speci es). Snowy Owl N yctea scandiaca Dokkum (Fri es land) 19 M arch @ (description incompl ete) Black-headed Wagtail Motacilla f/ava fe/degg Eemshaven (Groningen) 16 May, adult mal e, summer plum age (description incompl ete); G체ldenst채dt's Redstart Phoenicurus erythrogaster Castricum (Noord-Holl and) 2-8 August, adult, summer plumage @ (considered escaped Ri ver Chat Chaimarrornis /eucocepha/us). Siberian Chiffchaff Ph y//oscopus collybita tristis Hoorn, Terschelling (Fri es land) 21 O ctober, tw o @ (description rather con cise; thi s subspecies can be accepted onl y if trapped, photographed or tape-recorded). Eurasian Treecreeper Certhia fami/iaris Kornwerd erzand (Fri esland) 24 September, ph otographed (number of characters good for thi s spec ies, others fittin g Short-toed Treecreeper C brachydacty/a). Siberian lay Perisoreus infaustus Utrecht (U trecht) 3 December, adult @ (con sidered escaped species, poss ibl y G rey-sided Laughing-Thru sh Carru/ax caeru/atus) .

1993 European Storm-petrel Hydrobates p e/agicus Formerum aan Zee, Tersc helling (Friesl and) 26 October (in compl ete description; underwing not seen). Lesser Canada Goose Branta canadensis ssp O ostvoorne (Zuid-Holl and) 10 Febru ary, 13 @ (identificati on accepted, con sidered group of escaped indi vidual s, apparentl y roa ming in thi s area for some yea rs) . Little Crake Porz ana parva Lepelaa rsplassen (Fl evoland) 20 August, adult (description incomplete). Pacific Golden Plover P/u via/is fu/ va Schiermonnikoog (Fri es land) 22 june, adult, summer plumage, photog raph ed @ (description does not exclude Europea n Golden Plover P apricaria) . Buff-breasted Sandpiper Tryngites subruficollis Brederw iede (Ove rij ssel ) 10 September (c riti ca I plumage detail s not described). Great Snipe Callinago m edia Carel Coenraad-polder (G ronin gen) 9 August @ (descripti on too conc ise) . Laughing Gull Larus atricilla Zeewold e (Fl evoland) 26 O ctober (descripti on lacks detail for a country's first; because of its tail markin gs it was definitely not the

rejected bird from H arderw ijk, Gelderl and (Wi egant et al 1995), w hich was seen a few km away, one month earlier). Iceland Gull Larus g /aucoides Katw ijk (ZuidHolland) 21 February, first-winter @ (incomplete description ; leucistic Herring Gull L argentatus not exclud ed). Isabelline Wheatear O enanthe isabellina Vlieland (Fries land) 19-21 September, ph otographed (after ca reful consideration, the CDNA has the opinion th at there is in fact not mu ch reason to be lieve th at thi s extensive ly photographed bird was not a Northern Wheatear oenanthe; thi s bird has dark centres of the lesser and greater coverts, w hereas in 0 isabellina these are mu ch paler; w ith spread w ings, th e primari es of 0 isabellina are ju st as pal e as the coverts, w hereas in thi s bird th ey were mu ch darker). Olivaceous Warbier Hippo /ais pallida Rammegors, Sint Philipsland (Zeeland) 11 jul y @ (description does not exclude other wa rbi er species). Subalpine Warbier Sy/via cantillans Rottumerpl aat (Groningen) 28-30 M ay (description too concise) . Dusky Warbier Ph ylloscopus fuscatus Wassenaar (ZuidHolland) 17 O ctober (description incompl ete; bird was see n onl y for a short time and onl y parti all y) . Eurasian Treecreeper Certhia familiaris Rozendaal (Gelderl and) 17-19 janu ary (description incompl ete); Oosterend, Terschelling (Fri es land) 20 O ctober (description in compl ete). Little Bunting Emberiza pusilla Biddinghui zen (Fl evol and) 11 October (description does not exclude Lapland Buntin g Ca/carius /apponicus) .

1992 Lesser Canada Goose Branta canadensis minima Pampu shaven (Flevol and) 25 M arch @ (identification accepted, but considered escaped); Eijsden (Limburg) 9 October @ (identification accepted, but con sidered escaped); Grevelingen (Zeeland) @ (identification accepted, but con sidered escaped). Blue-winged Teal Anas discors W addin xveen (Zuid-Holl and) 7 june, two @ (considered escaped because of tameness) . Iceland Gull Larus g/aucoides Ijmuiden, 17 May, second ca lendar-yea r @ (leucistic Herring Gull L argentatus not excluded). Red-throated Pipit Anthus cervinus Broekhui zenvo rst (Limburg) 26 September (description incompl ete) . Siberian Chiffchaff Phylloscopus collybita tristis Terschelling (Fri es land) 21 O ctober, two (descripti on in compl ete) . Rustic Bunting Emberiza rustica Delfzijl (Groningen) 31 December, three, adult male, w inter plumage (Lapl and Bunting Ca/carius /apponica not excluded).

1991 Icelandic Redwing Turdus i/iacus coburni Lelystad (Fl evoland) 3 Mayaduit, found dead (cf Vinketouw 68: 18, 1992; although ringed on Ice land in M arch 1989, it is not ce rtain w heth er thi s bird actu all y ori ginated from Ice land, so its subspec ies remain s uncertain).

1990 Collared Flycatcher Ficedu/a a/bicollis Schoonebeek (Drenthe) M ay @ (description inco mpl ete) .

119

Rare birds in the Netherlands in 7994 1988 lesser Canada Goose Branta canadensis minima Greveli ngen (Zee land) 6 February (identification accepted, but cons idered escaped); Kekerdom (Gelderl and) 21 February on-and-off to 18 September 199 1 (identification accepted, but cons idered escaped). 1987 Yellow-Iegged Gull Larus cach innan omissus Tilburg (Noord-Brabant) 6 Jul y, rin ged (de Mesel 1990; subspecies not considered va li d and regarded by CDNA as ye llow-Iegged Herring Gull L argentatus 'omissus', cf Wiegant et al 1995). 1984 little Crake Porzana parva Engbertsdijkvenen (Overijssel) 4 Apri l, ad ult male @ (seen too briefly, c 3 sec, and w ithout binocu lars, for positive id entification); Br체nnich's Guillemot Uria /omvia Tersc helling (Fr iesland), photographed (p hotograph shows Common Gui llemot U

aa/ge). 1978 Northern Eider Somateria mol/issima borea/is Ij mu iden (Noord-Holl and) 7 January @ (cons idered imposs ible to identify in the fie ld). 1965 Yellow-Iegged Gull Larus cachinnans Marken (NoordHoll and) @ (if accepted, th is wou ld be the first record; however, since it is not clear w hether actua ll y is referred to a location in the Netherlands (Stromar 1967), this reco rd has not been accepted).

References van den Berg, A B 1993a. Recent WP reports. Dutch Bird ing 15: 32-37. van den Berg, A B 1993b, 1994a, 1995a. WP reports. Dutch Birding 15: 82 -90; 16: 31-36, 77-83, 157-1 66, 248-256; 17: 26-31 . van den Berg, A B 1994b. DB Actueel: Grote Trap bij Meddo. Dutch Bird ing 16: 44. van den Berg, A B 1994c. DB Actueel: Middelste Bonte Specht bij Epen. Dutch Birding 16: 44. va n den Berg 1995b. R채tselvoge l 46: Prachteiderente Somateria spectabi/is. Limicola 9: 11 0-111. van den Berg, A B, de By, R A & CDNA 1989, 1992, 1993. Rare birds in the Netherl ands in 1988; 1990; 1991. Dutch Birding 11: 151-164; 14: 73-90; 15: 145-159. van den Berg, A B & Wassink, A 1994. DB Actuee l: Steppeklapekster op Texel. Dutch Birding 16: 220 van den Berg, A B & Sangster, G 1995, 1996. WP reports. Dutch Birding 17: 76-8 1, 259-263; 18: 3741 . van den Berg, A B & Roselaar, C S 1995a. Status van Canadese Gans in Nederland. Dutch Birding 17: 256. van den Berg, A B & Roselaar, C S 1995b. Status van Huiskraai in Nederl and. Dutch Birding 17: 256-257. Berlijn, M & Luij endijk, T J C 1994. DB Actuee l: Poel-

120

snip op herhaling in Workumerwaard. Dutch Birding 16: 175. Berlijn, M & Luijendi j k, T J C 1995. Poelsnip in Workumerwaard in ju li-augustus 1994. Dutch Birding 17: 146-148. van Beusekom, R F J 1995. Orpheusspotvogel broedend in Flevoland in 1990. Dutch Birding 17: 240-244. Blankert, J J 1980. Herkenning va n Poelsn ip en voorkomen in Nederl and. Dutch Birding2: 106- 115. Blankert, J J & Steinhaus, G H 1983 . Recente meldingen: april , mei en jun i 1983. Dutch Birding 5: 80-84. Blankert, J J, Scharringa, C J & CD NA 1986. Rare birds in th e Netherl ands in 1983. Dutch Birding 8 : 6-11. de Bru in, A 1994. DB Actueel: Bonapartes Strand loper bij Ho lwerd . Dutch Birding 16: 176. de Bruin, A & de Bru in, S 1995. Citroenkwikstaart in Eemshaven in September 1994. Dutch Birding 17: 68-69. de Bruin, A & D ietzen, C 1995. Bonapartes Strand loper bij Holwe rd in augustus 1994. Dutch Bird in g 17: 148-151 . Cramp, S & Perrin s, C M 1994. The birds of th e Western Pa learctic 8. Oxford. van Dijk, A & Koops, E 1994 . DB Actueel: Kuifkoekoek bij Zuidl aardermeer. Dutch Bird ing 16: 88. va n D ijl, M 1994. Cirl gors op Maasvlakte in april 1994. Dutch Birding 16: 153. va n Dongen, R M, Gebuis, H & de Rouw, P W W 199395. Recente meldingen Nederland. Dutch Bird in g 15: 281-286; 16: 83-86, 126- 129, 167-17 1, 212 -216, 257-262; 17: 32-36, 81-84. Ebels, E B 1994a . DB Actuee l: 'Twitc hing' in Nederl and in 1994. Dutch Birding 16 : 38-40. Ebels, E B 1994b. DB Actuee l: Amerikaanse Goudplevier bij Grijpskerke. Dutch Birding 16: 132. Ebels, E B 1994c. DB Actuee l: Big days in voorjaar 1994. Dutch Birding 16: 174-175. Ebels, E B 1994d. DB Actuee l: Tri o Az iati sc he Goudplevieren bij Hondsbossche Zeewering. Dutch Birding 16: 175. Ebels, E B 1994e. DB Actuee l: Wilgegors en Ve ldrietzanger op Vlie land. Dutch Bird ing 16: 218. Ebels, EB 1994f. DB Actueel: Top-weeke nd voor wo estijnsoorten. Dutch Birding 16: 218-220. Ebels, E B & van Eck, H M 1992 . Noordelijke Troepiaal op V lieland in oktober 1987. Dutch Bird ing 14: 201207. Ebels, E B & Westerlaken, H 1996. Hui skraa ien bij Hoek va n Holl and sinds april 1994 en bij Renesse sind s november 1994. Dutch Bird ing 18: 6-10. Eigenhuis, K J E 1994. DB Actuee l: Ross' Meeuw in Noordholl and. Dutch Birding 16 : 88 . Goedbloed, J & Sponselee, R 1996. Kleine Topper in Zee land in w inter en voorjaa r 1994/95. Dutch Birding 18: 63-69. Groenewoud, E 1994. DB Actuee l: Blonde Ruiter bij Julianadorp. Dutch Birding 16: 218. van Ijzendoorn, E J, van der Laan, J & CDNA 1996. Herzien ing Nederl and se Avifaun istisc he Lijst: tweede fase. Dutch Birding in press. Isen man n, P & Bouchet, M A 1993 . L'aire de distri bu-

Rare birds in th e Neth er/ands in 7994 tion frança ise et Ie statut tax ino miqu e de la Pi egri èc he gri se méridio nale Lan ius e/ega ns meridiona /is. A laud a 61 : 223-227. Isenmann, P & Lefranc, N 1994. Le statut taxino mique de la Pi e-gri èc he méri d io nale Lanius m eridiona/is (Temmin ck 1820). A laud a 62 : 138 . Lagerve ld, S 1994. DB Actu ee l: Rode Rotslij ster bij Noordburen. Dutch Birding 16 : 131. Lage rve ld, S 1995. Rode Rotslij ster bij Noord buren in mei 1994. Dutch Birding 17: 11 3-11 7. De Mesel, D 1990. Geelpootmeeuwen, Larus cachinnans michahellis in België - een analyse va n rin ggegevens. G ierva lk 80: 25 -56. Prin s, T G 1995. Vondst va n Geelsnave lduiker Ca via adamsii in gedeeltelijk zomerkleed op Texel. Limosa 68 : 77 . Remeeus, A 1995 . Woestijngrasmu s te Schevenin gen in oktober 1994 . Dutc h Birding 17: 24 7-250. Sanders, E J, Sponselee, R & Wa lh out, J 1994 . D B Actu ee l: Scharrelaa r te Zaa mslag. Dutc h Bird ing 16:

174.

Du tc h Birding 16: 22 1- 225. Smulders, R & Slingerl and, P 1996 . Invas ie va n Zwarte Ibisse n in Nederl and en West- Euro pa in najaa r 1994 . Dutch Birding in press. va n Spanj e, T M, Vee l, P, & va n den Berg, A B 1995. Va ngst va n Poe lsni p te Za ndvoort in juli 1994. D utch Bird in g 16 : 106-113. Stro mar, L 1967. Cetiri godine prstenova nj a ga lebova kl au kavaca (Larus argentatus Pontopp.) na otoc icim a M rkanu i Boba ri. Larus 19: 133-144 . va n der Veen, L & Ebels, E B 1996 . Ve ld ri etzanger op V li eland in Septembe r 1994. Dutch Birding 18 : 1316. W ass ink, A 1995. Ges lac ht va n Citroenkw ikstaa rt in Eemshaven in Septem ber 1994. Dutch Birding 17: 160. W iega nt, W M, Steinh aus, G H & CD NA 1994, 1995 . Rare b irds in the Netherl ands in 1993; 1994. Dutch Birdi ng 16: 133 -1 47; 17: 89-10 1. W ieland, A 1994. Alpengierzwa lu w langs N ummer Eén en Breskens. Dutc h Bi rdin g 16 : 132.

Schepers, F J 1994. Taigaboomkruipers in Zuid-Limburg.

Wim M Wiegant, 8ea trix /aan 2, 6706 AX Wageningen, Neth er/ands Gerard H Steinhaus, 8ruga kker 77-42, 3704 WC Zeist, Nether/ands CONA, Postbus 45, 2080 AA Santpoort-Z uid, Neth er/ands

121

Havikarend op Vlieland in september 1995 Peter I Waanders

uim vijf maanden op Vlieland, Friesland, verb lij ven en geen Strandp levier Charadrius a/exandrinus zien - dat was aan leiding genoeg om op mijn vertrekdag, zond ag 17 september 1995, nog even de Vliehors op te gaan. De Vliehors is een c 8 km lange en plaatselijk bijna 2 km brede zandplaat; op de oostel ijke helft bevinden zich enkele losse duinen; het westelijke puntje bevindt zich dichter bij Texel, NoordHolland, dan bij de bewoonde wereld van Vlieland. Het gebied is in gebruik als militair oefenterrein; all een in het weekend is de Vliehors vrij toegankelijk. De zon kwam op toen ik de Vliehors betrad en het beloofde een dag als de voorgaande te worden: zonnig met een zwakke oostelijke wind. Na een uur lopen doemde in de verte het laatste duin op. Ik liep langs een duin dat abrupt eindigde bij een waterplas die na de laatste springvloed was overgebleven. Hier vlogen om 08:10 enke le Grote Mantelmeeuwen Larus marinus en een grote roofvoge l op. Vrijwel direct zag ik dat de spanwijdte va n de roofvogel even groot was als die van een Grote Mantelmeeuw. Mijn hart begon sneller te kloppen bij het zien van de oranjebruine onderzijde en de ver buiten het li chaam stekende kop en nek. De vogel landde aan de andere kant van de waterplas op het laatste duin. Met de verrek ijker kon ik enke le details onderscheiden, zoa ls de opva ll end bevederde ge le poten en vrij zware snavel. Hierdoor en door de grootte van de voge l besefte ik met een arend van doen te hebben. Hij had blijkbaar juist iets genuttigd want de krop was duidelijk gevuld. Als uit het niets verscheen een Slechtvalk Fa/co peregrinus ten tonele, welke af en toe op de arend stootte, die daar ec hter nauwelijks op reageerde. De arend was tamelijk schuw want mijn poging om hem te benaderen leidde ertoe dat hij opvloog, waarvan de Slechtvalk gebru ik maakte om opnieuw enkele aanva ll en te ondernemen. De arend maakte wat schijnbewegingen om de lastpost te ontw ijken en landde c 100 m verderop. Om uit het z icht van de vogel te blijven probeerde ik het duin van de achterkant te benade122

ren. Toch v loog de arend weer op toen ik het duin eenmaal beklom. Op slechts enke le 10-tallen meters afstand v loog hij schu in van me af. Hierbij kon ik de donkerbruine bovenzijde waarnemen, die niet geheel egaa l was maar enke le grijz ige plekken vertoonde. De ondervleuge ldekveren hadden dezelfde warm oranjebruine kleur als de borst en buik en werden door een sma ll e donkere band afgesc heiden van de gr ij ze armen handpennen. Na en ige tijd rondgevlogen te hebben landde de vogel tenslotte achter een duin. De waargenomen kenmerken waren voor mij voldoende om allerlei soorten arenden uit te sluiten en eenmaa l thuisgekomen was een blik in mijn veld gids (Jonsson 1994) voldoende om mijn vermoeden te bevestigen dat het een ju ven iele Havikarend Hieraaetus fasciatus betrof. Via Justin Jansen, die ik toevallig tegenkwam, kon het ni euws snel verspreid worden, zodat onder anderen de c 30 vogelaars die ĂŠĂŠn van hun vaste najaarsweekenden op VI iel and doorbrachten op de hoogte kwamen. Om 11 :00 werd de vogel teruggevonden en konden en ige twijfels die aanvankelijk bij de toegesnelde waarnemers bestonden weggenomen worden. De Havikarend vloog tweemaal prachtig over deze eerste groep mensen en landde vervolgens op enkele 100en meters afstand. Dichter benaderen van de vogel bleek niet mogelijk, maar door de telescoop was hij fraai te zien, met op de ac htergrond de vuurtoren van Texel. Na enke le uren verliet de eerste groep waarnemers tevreden het strijdtoneel, onder achterlating van JJ die, voorz ien van enke le koekjes en wat drinken, enkele eenzame uren op de in de zon blakerende kale zandvlakte stond te wachten. Hij zou een volgende go lf van c 30 vogelaa rs opvangen die van de vaste wa l en van Ameland , Friesland, op weg waren. Deze groep arriveerde met de in all erijl gecharterde Vliehors Express aan het eind van de middag. De voge l bleek zich gelukkig nauwelijks verp laatst te hebben. Ook de vo lgende dagen was de voge l op de Vliehors aanwez ig. Hoewel het terrein door de week is afges loten, was de landmacht bereid de [Ou/eh Birding 18 : 122-1 26, 19961

Havikarend op Vlieland in september 7995

121-123 Hav ikarend / Bonelli's Eagle Hieraaetus fasciatus, juve niel, Vli ehors, Vlieland, Fri esland, 17 september 1995 (Peter I Waa nders) 124 Hav ikarend / Bon elli 's Eag le Hieraaetus fascia tu s, juveni el, gefotografeerd va naf commandotoren, Vliehors, Vlieland, Fri es land, 18 september 1995 (A m oud B va n den Berg)

vogelaa rs toe te laten o p de waa rn emingspo st halverwege de Vli ehors. D e militairen zo rgden som s zelfs voor vervoer en koffie. D e Hav ikarend verpl aatste z ic h over het gehele gebi ed en tro k z ich niets aa n va n v liegoefeninge n en bo mbard ementen . Onder gunsti ge omstandi gheden w as de voge l z ic htbaar vanaf het puntj e van Texe l. Op woe nsdag 20 september koos hij tenslotte het lu c htruim o m ho og c irkelend boven Texe l naa r het z uiden te ve rtrekken (cf W aa nders & Ebels

1995). D e Strand pl ev ier ontbreekt nog steeds op mijn VI ieland-I ij st.. .

Beschrijving D e beschrij v ing is gebaseerd o p de notiti es va n Bart Brieffi es, JJ en PW, gemaa kt o p 17 septem-

ber 1995, en op de di a's va n PW. Duidelijk groter dan Bui zerd Buteo buteo of Wespendief Pemis apivorus, met in vlucht ver buiten li chaam stekende kop en nek. Spanw ijdte ter grootte va n die va n Grote Mantelmeeuw. Tamelijk brede vleuge ls. In vlucht zes vingers aan vleugeltop; pl kortste, p3 langste (handpennen va n buiten naar binnen genummerd). Staart opva llend lang, punt afgerond. Snavel massief en fors. Poten bevederd . KOP & HALS O ranj ebruin. Kop iets donkerder dan borst, iets lichter dan mante l. Kop egaa l, niet geschubd; oogstreek iets donkerder dan rest van kop. BOVEN D ELEN Ru g, mante l en bovenstaa rt donkerbruin , met schubtekening. ON DE RDE LEN Li chter dan bovendelen. Borst, buik en fl ank oranj ebruin met onduidelijke donkere lengtestrepin g op hals. Broek wat lichter gek leurd met eveneens onduidelijke strepin g. O nderstaa rtdekveren oranjebruin. G ROOTTE & BOUW

123

Havikarend op Vlieland in september 7995 BOVENVLEUGEL Overwegend donkerbruin met lichter gekl eurde grij sb ruin e ve lden. H andpennen donkerst. Armpennen donke rder dan mantel. Voo r- en achterrand va n vleugel lichtgekl eu rd . ONDERVLEUGEL A rmpennen en handpennen grij s met iets donkerdere, fijne bandering. Handpennen lichter grij s dan armpennen. Toppen va n handpen nen donkerder, bijna zwa rt. Ondervleugeldekveren oranjebruin. Zwa rte, plaatselijk onderbroken, smalle band afsc heiding vo rmend tusse n oranjebruin e onde rvleugeldekveren en grij ze armen handpennen, op grote handdekveren aanzet tot okse lv lek vormend. STAART Bovenstaart donkerbruin. Onderstaart grij s met zes fijne iets donkerdere dwa rsba nden. Uiteinde donker. NAAKTE DE LE N Oog donker. Snavel geel met grij ze punt. Poot geel. Nagels zwa rt. VLUC HT Rustige v lucht met krachtige v leugelslagen. In actieve v lucht nek en kop ver buiten het lich aam gehouden. In glij v lucht v leuge ls iets omlaag gebogen. Bij c irkelen staa rt ni et zo ver uitgespreid als Buizerd en nek en kop meer in getrokken. Bij landen v leu geltoppen naar achteren geknikt. GEDRAG Schuw, bij benadering al op enkele 100en meters afstand opvliegend.

Determinatie De combinatie van grootte, kleur van de ondervleugels, oranjebruine onderzijde, donkerbruine bovenzijde, lange staart, zware kop met gele snavel en bevederde poten past alleen op een juveniel e Havikarend. De oranjebruine kleur van de ondervleugeldekveren, door een onderbroken smalle zwarte band gescheiden van de grijzige, fijn gebandeerde armen handpennen, sluiten Aquila arenden uit. De grootte, kleur van de onderzijde en de bevederde poten sluiten Buizerd en Dwergarend H pennatus uit. Een afwijkende juveniele Wespendief komt hierdoor en door de zwa re kop en snavel eveneens niet in aanmerking. De grootte, de donkere kleur van de bovenzijde en het ontbreken van zwarte polsv lekken passen niet op Arendbuizerd B rufinus. Herkomst Speciale aandacht werd besteed aan de mogelijkheid dat het een voor valkeniersdoeleinden gebruikte vogel betrof. Het verenkleed was gaaf. Duidelijk was te zien dat de vogel geen bandjes of iets derge l ijks aa n z ijn poten had . Tijdens het laag overvliegen werd geen ring waargenomen. Ook op de dia's is geen rin g te z ien. Bovendien pleit het sc hu we gedrag van de voge l tegen herkomst uit geva ngensc hap. leeftijd In Spanje en Frankrijk beginnen Hav ikare nden va naf half februari te broeden; de jo ngen kruipen

124

na c 40 dagen uit het ei. In de eerste decade van juni vliegen de jongen uit en worden dan nog 310 weken door de ouders gevoed. Meestal verlaten ze het territorium va n de ouders 60-80 dagen na het uitvliegen; vanaf midd en augustus beginnen ze te zwerven (Jordano 1981 , Morvan & Dobchies 1990, Rea l 1991). Naarmate de leeftijd vordert krijgt een juveniel een donker staartuiteinde. De bases van de handpennen worden bijn a wit waardoor het contrast met de donkerder wordende ondervleugeldekveren toeneemt, terwij I I ichte strepen op het onderlichaam verschijnen (Cramp & Simmons 1980). AI deze kenm erken waren, hoewe l ni et overduidelijk, aa nwez ig bij het op Vlieland waargenomen exemplaar. Hoewe l de broedfenologi e dus geen reden biedt aa n te nemen dat het hier om een vroeg uit het ei gekropen jong gaat, doet het verenkleed dat wel. De vogel zal ruim vijf maa nden oud zijn geweest. Voorkomen in Nederland Deze waarneming betreft het tweede geva l voor Nederl and. Op 24 janu ari 1958 werd een onvolwassen mannetje dood gevo nden in de omgeving van Gendringen, Gelderland. Deze vogel was vers en had geen uitwendig zichtbare wonden. Zijn slechte co nditie - vermagerd en uitgeteerd - had vermoedelijk tot zijn dood ge leid (Mörzer Bruijns 1959). De bal g (waa rvan een foto gepubliceerd is in Mörzer Bruijns 1959) bevond zich in de privé-collectie Th J Tiemens te Gendringen ; waar de balg zich thans bev indt is niet bekend bij de CDNA (Jan van der Laan in Iitt) . In de 20e eeuw zijn enkel e waarnemingen van een mogelijke Hav ikarend gedaan di e niet aanvaard zijn door de CDNA: 1, 10 en 14 oktober 1958 in de Braakmanpo lder, Zeeland (onvolledige waarneming; Jan va n der Laan pers meded); 9 september tot 27 o ktober 1967 in de Groote Peel, Noord-Brabant (na aa nva nkei ijke aanvaarding gesc hrapt; Jan van der Laan pers meded); en 4-16 november 1978 langs de Oostvaardersdijk, Flevoland (betrof waarschijnlijk een juveni ele Buizerd; cf Dutch Birding 6: 67-68, 1984; 18: 19, 1996). Voorkomen in rest van West-Palearctisch gebied De Europese populatie van de H av ikarend wordt gesc hat op 800-900 paren (Tucker & Heath 1994, Yeatman-Berthelot & Jarry 1994). H et Iber isc h Schiereiland is van oudsher het bolwerk in Europa. Zowe l in Spanje (675 -750 paren, Arroyo et al 1992) als in Portu ga l (40-60 paren,

Havikarend op Vlieland in september 7995 Tucker & Heath 1994) broedt de soort in redelijke aanta ll en. Ook tussen de Alpen en de Pyreneeën langs de kust van Zu id-Frankrijk bevindt zich een populatie, die van 60 paar in de jaren 1970 gereduceerd is tot 29 paar in 1992 (Yeatman -Berthe lot & Jarry 1994). Kleinere populaties bevinden zich op Sardinië en Sicilië; de soort ontbreekt op het vasteland van Italië. Bovendien komt hij erg plaatselijk en verspre id voor in Bulgarije, langs de Adriatische kust van Kroatië, in Griekenland, op Cyprus en op eil an den langs de westkust va n Turkije (Hageme ijer & Blair in prep). Elders in het West-Palearctische gebied broedt de soort vooral in Marokko en Noord-Algerije en plaatselijk in Egypte, Israël, Libië, Tunesië en Syrië (Cramp & Simmons 1980, Glutz von Blotzheim et al 1971 , Goodman & Meininger 1989, Meininger et al 1994). De populatie in Spanje heeft de afgelopen decennia een afname van 15-20% doorgemaakt, die tot op heden voortduu rt. Daartegenover staat dat de Franse populatie, na j aren lange afname, nu al eni ge tijd vrij stabiel is. Over andere geb ieden zijn te weinig gegevens voorhanden, maar gevreesd wordt dat met uitzonderin g va n Kroatië de soort overal afneemt (Tucker & Heath 1994). Waarnemingen buiten de broedgebieden betreffen vooral juveniele vogels in Frankrijk . In dit land zijn in de periode 1821-1987 buiten de broedgebieden 123 waarnemingen van één (83%) of meer individuen gedaan. In 70% van de geva ll en betrof het onvolwassen exemp laren (C ugnasse & Cramm 1990). Terugmeldingen van geringde ju venielen z ijn voora l afkomstig van het geb ied tussen de Crau en de Camargue, Bouches-du-Rh6ne (Yeatman -B erthelot 1994). Het is overigens interessant om te vermelden dat vanaf 3 november 1995 tot ten minste 8 maart 1996 een juveniele Havikarend aanwezig was in Domaine de la Marquenterre, Som me, NoordFrankrijk. Mogel ijk is dit dezelfde voge l als die van Vlieland (cf Br Birds 89: 252, 1996, Birding World 9: 133, 1996). In België zijn drie aanvaarde geva ll en: 27 juni 1926 te Yvoir, Namen; begin jul i 1955 te Wuustwezel, Antwerpen; en juni-augustus 1972 te Moerbeeke, Oost-Vlaanderen (Herroeien 1995). In Duitsland is één aanvaard geval, een vondst op 1 mei 1976 in het Hakelbos, Sachsen-Anha lt (Stubbe & Uhlenhaut 1977; Peter Barthel in litt). In Denemarken z ijn drie geval len bekend. Naast twee waarnemingen bij Skagen, Nordjy ll and (een juveniel op 17 en 18 mei 1974 en een tweede-jaars vogel op 2 mei 1995), is on langs

naar aan leiding van de 1995-waarneming een vondst van een dode vogel in Nordjylland in 1957 herbezien. Aanvankelijk werd ervan uitgegaan dat het een Bastaardarend A clanga betrof, maar onlangs werd de voge l ' opnieuw onderzoc ht en geïdentifi ceerd' als Havikarend (cf Dutch Birding 17: 214, 1995). Groot-Brittannië en Ierland moeten het zonder waarnemingen stell en, evena ls Polen en de Scandinavische landen. Dankzegging Ik w il Justin Jansen bedanken voor het per semafoon bekend maken van mijn waarnem ing, en Peter Barthel, Enno Ebels en Jan van der Laan (CDNA) voor het verstrekken van informatie. De Koninklijke Landmacht op de Vliehors wordt bedankt voor het toelaten van ve le waarnemers op het afges loten oefenterre in en op de waarnemingspost; bovendien komt hen all e lof toe voor het verzorgen van vervoer, schu il ge legen heid en koffie. Summary BONELLI 'S EAGLE ON VLIELAND IN SEPTEMBER 1995 From 17 to 20 September 1995, a ju ven il e Bonelli 's Eagle Hieraaetus fasciatus was observed on VI ie land, Friesland. On th e last dav, it flew south over Texel , Noord Hol land. Identification was mainly based on size and underwing pattern. The bird 's age was estim ated at five months. This is the second record of Bonelli's Eagle for the Netherlands. The first co ncern s a juvenile found dead on 24 January 1958 near Gendringen, Gelderland. Th e occurrence of the species in western European countri es is discussed.

Verwijzingen Arroyo, B, Ferreira, E & Garza, V 1992. EI aguila perd icera. Garci ll a 83 : 8-9. Cramp, S & Simm ons, K E L 1980. Th e birds of the Western Palearctic 2. Oxford. Cugnasse, J-M & Cramm, P 1990. L'errationisme de I' Aig le de Bone lli Hieraaetus fasciatus en France. A lauda 58 : 59-66 . G lu tz von Blotzheim, U N, Bauer, K M & Bezzel, E 1971. Handbuch der Vägel Mitteleuropas 4. Frankfurt am Main. Goodman, S & Meininger, P L 1989. The bird s of Egypt. Oxford. Hagemeijer, E J M & Blair, M J (ed itors) in prep. The EBCC atlas of European breeding birds. Herroeien, P 1995. Voge ls va n Belgi ë 1901-1992. Boutersem . Jonsson, L 1994. Vogels va n Europa, Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Baarn. Jordano, P 1981 . EI Agui la Real y el Aguila Perdicera en Sierra Morena Centra!. Ardeola 28: 67-88. Meininger, P L, Wolf, PA, H adoud, D A & Essghaier, M

125

Havikarend op Vlieland in september 1995 F A 1994 . Orn itho log ical survey of the coast of Libya, Jul y 1993 (w ith some notes o n some wetland s in Tunisia). W IWO report 46 . Zeist. Morvan, R & Dobchies, F 1990 . Dépendance des jeunes A igles de Bonelli après l'envo l: variations indiv idu ell es . A laud a 58: 150-162. Mörzer Bruijns, M F 1959. Een Havikarend, Hieraëtus fasciatus (Viei ll ot), in Nederl and dood gevonden. Lim osa 32: 107- 11 O. Real, J 199 1. Viajes y peripecias de tres jóve nes de

Agu il a perdicera. Quercus 70: 13-16. Stubbe, M & Uhlenhaut, K 1977. H abic htsad ler in der DDR. Falke 24: 181,192-197 . Yeatman-B erthelot, D & Jarry, G 1994 . Nouvel atl as des o iseaux nicheurs de France 1985- 1989. Parijs. Tucker, G M & Heath, M F 1994. Bird s in Europe: their conservatio n status. Cambridge. Waanders, P I & Ebels, E B 1995. DB Actueel: Hav ikarend veroorzaakt com moti e op V li eland en Texel. Dutch Birding 17: 227 .

Peter I Waanders, Besthemerberg 11 8, 773 1 PB Ommen, Nederland

Crested Honey-buzzards in Saudi Arabia in October 1994 Peter Symens, Phillipe Caucher & Tim Wacher

n 11 October 1994, an ex hausted raptor was found by a loca l villager along a track throu gh the juniperus fa rest of the Raydah Escarpment Reserve in the Asir mountains of south-western Saudi Arabia (18:20 N; 42:22 E). O n 14 October, this bird was presented to th e National Wildlife Research Center (N WRC) in Taif, where it was tentatively identified as a very large, unusually co loured Honey-buzzard Pemis apivorus. In March 1995, the bird was shown to Peter Symens who identified it as a second-year pale morph Crested Honey-bu zzard P ptilorhyncus. After successful recovery, it was rin ged and released along th e Asir Escarpment in AI Hada near Taif on 23 April 1995. The fo llow ing description is based o n notes and co lou r transparencies made on 7 March 1995, after the bird had been kept for five months in captiv ity. SIZE & BUILD Med ium -s ized raptor w ith relative ly long, rounded wings and lo ng tail. Apprec iab ly larger than Honey-buzzard, with heavier head, broader w in gs and tail , and thicker, stronger legs and claws. HEAD Forehead and crown li ght brown, speck led with da rk brown spots. Feathers of hind crown black w ith narrow pale edges and slightl y elongated, forming sma ll crest. Mask formed by dark brown lo re and eyestripe accentuated by fa int pa le superci lium ; superci li -

126

um w idest and clea rest above eye . Ear-coverts pale brown. Nape and sid es of neck pale brown w ith b lackish shaft-streaks. Chin and throat w hite, bordered by we il developed black ho rseshoe-like patch. UPPERPARTS Mantie an d scap ul ars dark blackishbrown. Back and rump distinctively paler brown th an mantie. Uppertail-coverts pale buffish-brown, forming most consp icuous feature o n upperparts. UNDERPARTS Breast and flank feathers ru fo us-brown with dark shaft-streaks . Bell y very pale brown, irregularl y interspe rsed w ith broad, rufo us-brown lo ngitudinal stripes. U nderta il -coverts pale buffish. Thi gh feathers pa le greyish-b row n, frin ged rufous-brown. UPPERWING Generall y dark brown w ith pale brown edges on lower lesse r, median and greater coverts. Fo ur inn ermost pr im aries paler brown with dark brown bars and si ightl y co ntrasting w ith darker brown o uter primaries and seco nd ari es. UNDERWING Margin al cove rts ve ry pale cream-coloured. Ax ill aries, lesser and median underw in g-coverts rufo us-brown with pale buffish tips. Ca rpal patch reduced ta tiny spot, formed by few dark brown margin al and lesser cove rts nea r carpa l j o int. Outer two greater underwing-coverts w hite w ith two grey-black ba rs. Remaining greater underwing-coverts off-white and buffi sh w ith w hite distal spots. Second ari es sil verywh ite near base, becom in g more greyish towards tip, and w ith six evenl y spaced dark grey ba rs, of wh ich distal one virtuall y blending into dark grey co lorat ian of trailing edge of w in g. Towards innermost secon dari es, on ly three bars remaining clearly v isibl e, w ith

IOu/eh Birding 18: 126-129, 19961

Crested Honey-buzzards in Saudi Arabia in October 1994

125-128 Crested Honey-bu zza rd / Az iati sc he W es pendi ef Pernis ptilorhyncus, Taif, Saudi A rabi a, 7 M arch 1995 (Peter Sym ens)

two uppermost ones bein g covered by greater underw in g-coverts. Four innermost prim ari es ve ry simil ar to second ari es. Basa l parts of oute rm ost prim ari es forming large w hi te patch, interspersed towa rd s tips by several poo rl y defin ed greyish bars, graduall y integratin g in dark grey ish-bl ack fin gers. UP PERTA IL Dark brown w ith numerous narrow, pale brown, unevenl y spaced bars, and three w ide bl acki shbrown bars, spaced as in Honey-bu zzard. Narrow pale trailin g edge. UNDERTA IL From tip of undertail -coverts to di stal end, three dark grey-black bars interrupted by cl ose-set grey and w hite ba rs. These three bars rath er simil arl y spaced to those of Ho ney-bu zza rd . From tail -base to tip of undertail -coverts three narrower dark bars, less deve loped towa rd s tail -base and also interspersed by several less developed grey and w hite bars. Narrow grey-white termin al ba nd. BAR E PARTS Iri s oli ve greeni sh-g rey. Bil! dark greybl ack, becomin g blui sh-g rey towa rd s cutting edges and

gape. Cere li ght pale ye ll ow. Leg and foot ye ll ow. Claws bl ack. BIOMETRICS & MOU LT (Whil e in ca pti v ity, bird had signifi ca ntl y damaged w in g-tips and cl aws . Th erefore, va lu es marked w ith asteri sk (*) represent estim ates for length s of th ese body parts under intact co nditions.) W ing c 440 mm o, tail 270 mm, tail/w ing rati o 0.6 1*, bil! (to ce re) 26 mm, total head 91 mm, tarsus 52 mm, hind c law c 27 mm *, mid-toe 46 mm, we ight (after 5 months in ca pti v ity) 1325 g. Six outerm ost prim ari es (pl- 6; numbered ascendantl y) emargin ated. P6 c 40 mm longer th an p7. No moult. All remi ges of sa me generati on.

Separati o n fro m H oney-bu zza rd and identifi cation as Crested Honey-bu zza rd w as straightforward due to th e di agnosti c, w ell -marked dark gorget around th e throat, th e protruding and emarginated p6, the lac k of a well-deve loped

12 7

Crested Honey-buzzards in Sa udi Arabia in October 1994

129-132 Crested Honey-bu zza rd / Az iati sc he Wespendief Pernis ptilorh yncus, W adi M araba, Saud i Arabi a, 11 October 1994 (Tim Wacher)

128

Crested H oney-buzza rds in Sa udi Arabia in October 1994 ca rpa l pate h, the typical ba rrin g of the rem iges and rectrices, the presence of acrest, and the larger size and heav ier appearance (Dementiev & G lad kov 1951, Dutch Bi rdin g 1994, Forsman 1994). The ye llow cere, the unifo rm remiges show ing no age differences, the numerous ba rs in the rectr ices and, probably as in Honey-buzza rd, the evenl y spaeed barring on the secondaries ind icate that (i n Marc h 1995) it was a second ca lendar-year bird (eg, Baker 1993, Forsman 1994). The presence of a crest in this you ng bird and the relative ly short tai l (ta il/win g ratio < 0.65) suggests that it belongs to the migratory subspec ies P p orienta lis breeding in eastern and southern Siberia, Korea, Japa n and northern Chin a, and migrating through eastern Chin a to w inter in Indo-Chin a, Malaysia and the Sunda Islands (Dementiev & G ladkov 195 1). Recently, it was discovered to be a regul ar passage migrant through the Chokpak Pass in Kazakhstan, w here the spec ies is weil kn own to loca l o rnithologists (Fo rsma n 1994). On the sa me dav as this bird was found, Tim Wacher observed and photographed a similar but much darker raptor in Wadi Maraba, c 5-10 km south of the Raydah Escarpment. Thi s bird was perched on a branch hanging over the wadi and was approached very closely by ca r. When it fl ew off eventu all y, it also showed signs of apparent ex haustion, as it cou ld on ly manage a shall ow descending line across th e wad i, twistin g behind some vegetation on the far steep bank, appa rently flopping onto the gro und there. A lso thi s bird was initiall y identifi ed as a Honey-buzzard, although the observer was surpri sed by its relatively large size and heavy appearance. Reexam in atio n of the photographs in May 1995 showed th at th is bird too was a Crested Honeybuzzard, with a sim i lar general appea rance and structure as the captured bird, w ith heavy head

and body and strong legs and claws. Furthermore, one of the photographs also showed a sma l I but prominent crest. Th e head appeared very dark; the ye ll ow ish cere, the dark eye and the ta il-pattern indicated it to be also a first-year. No views of the throat and underparts were obta ined . These are the first and second record of this species for Saudi Arab ia. There are two previous reco rd s published from the Middle East: one bird was photographed over H amran iyah, Ras al Khaimah airpo rt area, United A rab Emirates, on 16 December 1992 (Forsma n 1994, Richardson 1994), and an ad ult male was photographed at Mount Yoash, Eilat Mountains, Israel, on 14 May 1994 (D utch Birding 1994, Forsman 1994). Another bird w hic h appeared to have the typical w ing formula of Crested Honey-buzzard was photographed in Abu Dhabi, United Arab Emirates, in late 1994/early 1995 (Co lin Richardso n pers comm). Up to two birds in the Zabee l area, Dubai, from 16 Janu ary to 5 March 1996 are the second and third for the United Arab Emirates, if accepted (Bi rdin g World 9: 136, 1996). An adu lt mal e at Bir EI Ambagi near Quseir on 9 May 1996 wil I be the first fo r Egypt and Africa, if accepted (Dutch Birding 18: 141 , 1996). References Baker, K 1993. Identi fication guid e to European nonpasseri nes. Thetford. Dementiev, G P & G ladkov, N A 1966 . Birds of the Soviet Union 1. Jerusalem. Dutch Bi rd ing 1994 . Two new raptors for Israe l. Dutch Bi rding 16: 205-206. Forsman, D 1994. Identification of Crested Honey Buzzard and its separation from Honey Buzzard. Birding World 7: 396-403. Richardson , C 1994. Systematic li st of the birds reported in 1993. Em irates Bird Report 18: 18-85.

Peter Symens, NCWCD, c/o jubail Marine Wild /ife Sanctuary, PO Box 11071, 3 196 1 jubai/, Saudi Arabia Phillipe Caucher, NCWCD, c/o National Wi /d/ife Research Center, PO Box 1086, Taif, Saudi Arabia Tim Wacher, NCWCD, c/o Kha /id Wi /dlife Research Center, PO Box 6 1681 , 11575 Riyadh, Saudi Arabia

Jzabelklauwier Op Texel in mei 1995 Op 4 mei 1995 ontdekten Herman van Oosten en Arend Wassink onafhankelijk van elkaar een adu lt mannetje Izabel klauwier Lanius isabellinus nabij de reddingsbootschuur op de uiterste noordpunt van Texel , Noord-Holland (cf va n Oosten & Ebels [Ou/eh Birding 18: 129-131, 1996[

1995). Die dag konden c 40 vogelaars de vogel tot zonsondergang bekijken. Helaas werd hij de vo lgende dag niet meer aa ngetroffen. De beschrijving is gebaseerd op veldnotities van Arend Wass in k, aangevu ld met een veldschets va n D irk Moerbeek en d ia's van Rob Bouwman. 129

fzabelklauwier op Texel in mei 7995 Hoewe l directe vergelijking niet moge lijk, iets groter lijkend dan Grauwe Klauwier L collurio, met iets dikkere kop, relati ef iets langere staart en iets forsere snave l. A lgemene indruk die va n zandkleurige klauwier met ora njebruin e staart. Op afstand vee l weg hebben d va n vrouw tj e Gekraagde Roodstaart Phoenicurus phoenicurus. KOP Zandk leuri g, op boven kop iets donkerder bruin. Oorstreek egaa l zwa rtbruin , duidelijk mas ker vorme nd. Boven masker small e, w itte we nkbrau wstreep, achter oog breedst, voo r oog doorlopend tot op bovensnavel. Onder masker vuil witte, aan onderzijde vaag begrensde streep. Teuge l zwa rtbruin tot op bovensnavel doorlopend en onder oog verbond en met masker. Wangen v lekkeri g, li cht izabe lkleuri g. BOVENDELEN Mantel en ru g za ndkleuri g. Schouders licht grij sbruin , va n achteren zichtbaar als vage, onderbroken v. Stu it en bove nstaartd ekveren oranjebruin. ONDE RDELE N Kin, keel, borst en buik w it tot vuilw it. Borst met izabelkleurige zweem. Fl ank licht izabelkleurig, donkerder dan borst. Onderstaartdekveren w it tot vui lwit. V LEUGE L Handpennen zwartbruin met small e, lichte zoo m. Binn enste handpennen met w itte basis, op gesloten vleuge l kl ein , rechthoeki g v leugelv lekj e vo rme nd. Armpennen zwartbruin met lichtbeige zoom, in zit zichtbaar als li cht 'panel'. Terti als zwa rtbruin met li chtbeige zoom . Dekveren en alul a zwa rtbruin met sma ll e, lichtbeige zomen. V leugelboeg w it tot vuil w it. Onderv leugei zeer licht, opvallend in vlucht. STAART In z it eenderd e, distale deel va n bovenstaart donkerbru in. Middelste staartpennen gehee l donkerbruin . Overige deel va n bovenstaart roestrood , donkerder dan bove nstaartdekveren. Onderstaart lichtgrijs met oranjeb ruin waas. Gehele staartpatroon sterk lijkend op dat va n Gekraagde Roodstaart. Staartpunt afgerond. NAAKTE DELEN Oog donker. Snavel donker hoornkl euri g, aan bas is va n ondersnave l iets I ichter. Poot donker grij sbruin. GROOTIE & BOUW

133 Izabelklauwier / Isa belline Shrike Lanius isabellinus, ad ult mannetj e, Texe l, Noord-Holland , 4 mei , 995 (Rob Bouwman)

130

GEDRAG Vanaf paaltjes en prikkeldraad op in secten j agend, deze zowe l op grond als in lucht bemachtigend. Regelmatig braakbal produ cere nd. Vlucht rechtlijnig en laag over grond , so ms over langere afstanden.

Bij de determinatie werd gebruik gemaa kt van Svensson (1992) en Cramp & Perrin s (1993). De combinatie van zandk leurige mantel en ru g, witte basis aan enkele binnenste handpenn en, oranjebru ine stuit en bovenstaartdekveren, roestrod e en donkerbruine staart en w itte tot vuilw itte (niet grij ze) onderstaartdekveren duidden op Izabelkl auwi er. Het betrof een mannetj e op grond van de vo lgende kenmerken : 7 egaa l zwartbruin masker, onder oog verbonden met zwartbru i ne teu ge l, doorl opend tot op bovensnavel; 2 witte oogstreep, eveneens tot op hoogte van bovensnavel doorlopend ; 3 ontbreken van sc hubj es op zijborst en flanken ; en 4 donker hoorn kleurige snavel met slec hts iets I ichtere basis aan ondersnavel. Bepaling van de ondersoort was niet met zekerheid moge lijk. De voge l behoorde in elk geva l tot de phoenicuroides-g roep, die gevormd wordt door L i phoenicuroides en L i speculigerus, op grond van de donkere teu gel en de aanwezi gheid van donkerbruin op de bovenstaa rt (Cramp & Perrins 1993). Voor voorkomen en verspre iding zij verwezen naar Cape il o et al (1994). Deze waarneming betekent het derde geva l voor Nederland . De voorgaa nde gevall en waren eveneens op Texe l. Het eerste geva l is pas on langs bekend geworden en betrof een eerste-winter vogel op 18-19 oktober 1985 (Wouters 1996). Het tweede geva l betrof een eerste-wi nter vogel op 21 oktober 1993 (Capeilo et al 1994). In Europa zijn voorjaarsgeva ll en uiterst ze ldzaam. Behalve het Nederl andse geva l z ijn er aa nvaa rd e gevall en uit maart (twee) en mei in Groot-Brittannië (Dymond et al 1989, Rogers & Rariti es Comm ittee 1995) en uit mei en juni in Finland (Lew ington et al 1991). Op 1-2 mei 1995 werd een zi ngend mann etje gezien in Snettisham, Norfolk, Engeland (B irding World 8: 171 , 1995 ; Dutch Birding 17: 124, 1995), op 29-30 mei 1995 werd een exe mpl aar geva ngen in Jomfruland, Tel emark, Noorwegen (Birding World 8: 212 , 1995) en op 12 mei 1996 was er één aanwezig in Ottenby, Ö land, Zweden (Erling Jirl e in litt). Van 1 mei tot 6 oktober 1994 verbleef de eerste Izabel klauwi er voor Oostenrijk in de Rheindelta, Vorarlberg (Br Birds 89: 263, 1996). In totaal z ijn in Europa c 70 geva ll en bekend, op de voorjaarsgeval len na all e uit augustus-november. IDutch 8irding 18: 130-131 , 19961

Izabelklauwier op Texel in mei 1995

Summary 1995 On 4 May 1995, an ad ult male Isabe llin e Shrike Lan ius isabellinus was observed o n Texe l, Noord-H o ll and. Th e bird belon ged to the phoenicuroides-group co nsistin g of the subspecies L i phoenicuroides and L i specu ligerus. Thi s was th e third reco rd for the Netherl and s (a ll th ree o n Texe l) and one of ve ry few sp rin g reco rd s in Europe. ISABELLI NE SHRIKE ON TEXEL IN MAY

Verwijzingen Cape ll o, M A, Ebels, E B & Ma hu , W R L 1994. Izabe l klauw ier op Texe l in oktober 1993. Dutch Birdin g 16: 226-229. Cramp, S & Perri ns, C M 1993. Th e b irds of the Western Palea rcti c 7. Oxford .

Dymond, J N, Fraser, PA & Ga ntl ett, S J M 19 89. Rare b irds in Brita in and Ireland. Ca lton. Lew in gton, I, A istrĂśm , P & Co lsto n, P 1991. A field guide to the rare b irds of Britain and Europe. Lond en . va n Oosten, H & Ebels, E B 1995. DB Actu ee l: Opnieuw Iza bel klauw ier op Texe l. Dutch Birdin g 17: 132. Rogers, M J & Ra ri ties Co mmittee 1995 . Repo rt on rare bird s in Grea t Brita in in 1994 . Br Birds 88: 493-558. Svensso n, L 1992 . Identificatio n guide to Europea n passerin es. Vierde druk. Stockho lm. Wouters, P 1996. Izabe l klauwier op Texe l in oktober 1985 . Dutch Birdin g 18 : 13 1-133 .

Arend Wass ink, Hoofdweg 44, 1795 JE Oe Cocksdorp, Texel, Nederland

Izabel klauwier Op Texel in oktober 1985 A I bladerend door de nieuwe voge lgid s va n Lars jon sson (jonsson 1994) trof ik op pagina 479 de afbee ld in g aan va n een Izabe l klauwier Lanius isabellinus. Op dat moment rea li seerde ik mij dat ik ongeveer 10 j aar ge leden op Texe l, NoordHoll and, een klauwier gefotografeerd had, die ik destijds als li chte ju veniele Grauwe Klauwi er L co llurio determin eerd e. Toen ik mijn aantekenboekj e van 1985 erbij pakte las ik daarin dat ik tijdens een weekj e Texel op 18 oktober 1985 over de Sc horrenweg reed tussen de Zw inweg en de Genteweg. Bovenop een hoop ri et langs de weg zat een klauwier. De vogel was geheel ni et schuwen v loog ni et weg toen ik mijn auto in de berm parkeerde. Ik determineerde de voge l als ju veni ele Grauwe Klauwier, met als toevoeg ing 'zee r li chte fase'. De voge l zat bovenin de uitste kende stenge ls van het ri et en speu rd e de omgeving af naar prooien. Ik kon de vogel zeker een uur lang observeren op 8-15 m afstand en uitgeb reid fotograferen. Na versto rin g door f ietsers of een boer met een tractor vloog de voge l steeds naar een haag rond een 60-80 m verderop gelege n boerderij, om daa rn a spoed ig naa r de oorspronkelijke stek terug te keren. D iverse keren viel de voge l va naf zijn z itpl aats uit naar een insect op of o nderaan de ri ethoop, om vervo lgens met de prooi in de snave l weer bovenin te gaa n z itten. Ook het voo r klauwieren typ isc he z ijdelings bewegen van de staa rt wa s herhaa ldelijk te z ien. Uit mijn aantekenboekje bl eek {Du/eh Birding 18: 131-133, 19961

verder dat de voge l ook de vo lge nde dag nog aanwez ig was. De vogel had een I ichte borst en I ichte flanken, met sc hubjes op de z ijbo rst en flanken. Mantel en kruin waren egaa l li cht crĂ¨me-bruin. De poten wa ren donker tot zwart; de snave l was bleek maar naar de punt toe donker tot zwa rt. Het oog was donker en rondom het oog waren een li cht bruinachti g masker en een vage lic hte wenkbrauwstreep zichtbaar. M ee r aantekenin gen werd en op dat moment ni et gemaakt. Bij bestudering va n de dia's werd anno 1995, met behulp va n de thans beschikbare sterk verbeterde veldgidsen (eg, Harri s et al 1989, Lewington et al 1991, jonsson 1994), snel duidelijk dat deze li chte klauwi er een onvolwassen Izabelklauwier betrof. De combinatie van grootte, postuur, bleke ongetekende bovende len, I ichte onderdelen met vage sc hubjes op z ijborst en flank, koppatroon met vaag donker masker achter het oog, overwegend li chte snave l met donkere punt en zwarte poten sluit iedere and ere soort uit. Op de di a's is behalve bovengenoemde kenmerken ook de roodbruin e bovenstaart te z ien. De voor Izabe lkl auw ier kenmerkende kanee lkl eurige on derstaart en afgeronde staartvorm z ijn op de dia's moeilijk te zien. De bij sommige Izabe l kl auw ieren opva ll ende oranj ekleuri ge waas op de flank lijkt nauwe lijks aa nwez ig te z ijn. De donkere subtermi nale tekening en de I ic hte toppen op de mi ddelste en grote dekveren en tertials duiden op een voge l in eerste-w interkl eed . H et iets warmer getekende roodbru ine 'petje' w ij st moge lijk op de ondersoo rt L i phoenicuroides, maar de 131

/zabelklauwier op Texel in oktober 7985

134-136 Izabel kl auwier / Isabelline Shrike Lanius isabe//inus, eerste-winter, Schorrenweg, Texe l, Noord-Holl and, 18 oktober 1985 (Pau/ Wouters)

132

fzabelklauwier op Texel in oktober 1985 ondersoort is op basis van het beschikbare materiaal niet met zekerheid vast te stellen (cf Capeilo et al 1994). Dit geval betreft, met terugwerkende kracht, het eerste geval voor Nederland. De twee volgende gevallen betreffen eendags-waarnemingen, beide eveneens op Texel: op 21 oktober 1993 (Capeilo et al 1994) en 4 mei 1995 (Wassink 1996).

Summary ISABELLI NE SHRIKE ON TEXEL IN OCTOBER 1985 On 18-19 October 1985, a first-w inter Isabe lline Shrike Lanius isabel/inus was observed and photographed on Texe l, Noord-Holland. The bird was at the time identifi ed as a 'very pale juvenil e Red-backed Shrike L col/urio' and was not correctly identified until 10 years later after reexamination of the photographs. Th e bird possibly belonged to the subspecies L i phoenicuroides. In retro-

speet, this observation becomes the first record for the Netherlands. The second and third reco rd were also on Texe l, on 21 October 1993 and 4 May 1995, respectively.

Verwijzingen CapeIlo, M A, Ebels, E B & Mahu, W R L 1994. Izabe l klau w ier op Texel in oktober 1993. Dutch Birding 16: 226-229. Harri s, A, Tucker, L & Vinicombe, K 1991. Vogeldeterminatie. Handboek voo r het id entificeren va n voge ls. Baarn. Jonsson, L 1994. Vogels va n Europa, Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Baarn. Lew ington, I, Aistr枚m, P & Colston, P 1991. A field guid e to the rare birds of Britain and Europe. Londen. Wassink, A 1996. Izabel klauwier op Texe l in mei 1995. Dutch Birding 18: 129-131.

Paul Wouters, Acht-Bunderstraat 61, 6343 AP Klimmen

Trends in systematics _ _ _ _ __ _ Stonechat systematics based on molecular distance data One of the most exciting developments in systematics is the growing activity in the field of molecular systematics. The introduction of molecular techniques in the early 1960s has revolutionized systematics and has enabled systematists to address a wide variety of evolutionary and taxonomic questions (Av ise 1994). In the past 10 years, mitochondrial DNA (mtDNA) techniqu es have become important tools for analyses at lower taxonomic levels (genera, species and subspecies). Studies using mtDNA techniques now appear with increasing frequency and have already produced some surprising results (eg, Avise & Nelson 1989, Baker et al 1995). Some recent studies used genetic distance data to investigate species limits (eg, Seibold et al 1993, Wink et al 1993, Heidrich & Wink 1994, Heidrich et al 1995). In these studies, between 300 and 1100 base pairs of the cytochrome-b gene are typically sequenced for several individuais from different populations or species. The genetic distance (also known as 'genetic divergence') represents the percentage mtDNA sequence [Outeh Birding 18: 83路85, apri/1996J

difference. Under the assumption that mtDNA evolves in a more-or-Iess constant fashion, distance data have been used to date splitting events, which has opened new opportunities for biogeographic studies (eg, Baker et al 1995). In some taxonomic studies, the level of sequence divergence of taxa of doubtful rank is evaluated using the levels of divergence of species or subspecies for which the taxonomic status is weil known, or considered to be weil known, as a reference. This approach was employed by Wittmann et al (1995) to study species limits in the Common Stonechat Saxicola torquata complex and formed the basis for their proposal to recognize three species in this complex. Wittm ann et al (1995) base their interpretations on mtDNA sequences of four subspecies of Common Stonechat, 5 t axillaris from eastern Africa, 5 t rubicola and 5 t hibernans from Europe, and 5 t maura from Siberia and central Asia. A phylogeny (an evolutionary tree showing phylogenetic relationships) based on the mtDNA sequences shows that the African, European and Siberian subspecies form separate monophyletic groups (clades) of populations. In other words, the three groups of populations represent natural

133

Trends in systematics

137 Siberian Stonechat / Siberische Roodborsttapuit Saxico /a torquata maura, male, Ussuriland, Russia, May 1991 (Peter H Barthe/) 138 Siberian Stonechat / Siberische Roodborsttapuit Saxico /a torquata maura, female , Ussuri land, Russia, May 1991 (Peter H Barthe/) 139 Caucasian Stonechat / Kaukasische Roodborsttapuit Saxico /a torquata variegata, male, Astrak han, Russia, May 1990 (Peter H Barthe/) 140 Siberian Stonechat / Siberische Roodborsttapuit Saxico/a torquata maura, first-winter, Maasvlakte, Zu id-Ho ll and, the Netherlands, 17 November 1986 (Hans CebuisJ

groups. Wittmann et al (1995) then assess the status of these groups by compa rin g the genetic distances of the stonec hats with those found in other spec ies and subspec ies . The genetic divergence between 5 t axil/aris and the other taxa varies between 5. 1 and 6.1%, which exceeds the highest va lue found among subspecies reported so far (3 .9%, but see below). Wittmann et al (1995) point out that some species pairs have genetic distances below 5%. For examp le, Thrush Nightingale Luscinia /uscinia and Rufous Nightingale L megarhynchos differ by 4.7% in mtDNA sequence and Collared Flycatcher Ficedu/a a/bicol/is and Pied Flycatcher F hypo /euca differ by 3.4%. The genetic distance between 5 t

134

maura and the European subspec ies 5 t rubico/a and 5 t hibernans is 2.8%. Based on these genetic differences, Wittmann et al (1995) suggest that African Stonechat 5 torquata, European Stonechat 5 rubico/a and Siberian Stonechat 5 maura should be treated as separate species (throughout their paper, Wittmann et al 1995 incorrectly use 5 axil/aris for African Stonechat, an error subsequently copied by King 1996). They cons ider the morphological and behaviou ral differences between African and European Stonechats and their non-overlapping (a llopatric) breeding ranges as supporti ng ev idence for the recognition of these taxa as separate biological species. Although the genetic distance of Siberian and

Trends in system aties Europea n Stonechats fall s w ithin th e range of subspec ies, W ittmann et al (1995) argue that they neverth eless represent d istinct spec ies beca use their leve l of divergence, in co mbinati o n w ith thei r plu mage diffe rences and all opatri c breeding ranges, sti II provides ev idence for th ei r d isti net taxo nomi e pos it ions. How conv inc ing is all thi s? Th ere is little doubt th at Afr ica n, Eu ropea n and Siberi an Stonec hats rep resent d isti net phylogenetic units, bu t the arguments to rank th ese taxa as spec ies under th e Bi o log ica l Spec ies Concept are not persuas ive. Th e morph o log ica l differences between the three stonechats may not be suffi cient to preve nt interbreeding if th ey would meet. O th er chats, such as Bl ack-ea red Wh eatear Oenanthe hispanica and Pied Wh eatea r 0 p/esehanka and th e three subspec ies of the Eastern Pi ed Wh eatea r 0 pieata, exhibit large morph o logica l d ifferences yet hybridi ze w herever th ey are in contact. In chats, therefore, degree of morph o log ica l differenti ati o n mi ght not reflect taxonomi e statu s. Wittm ann et al (1995) furth er mentio n th at Afri ea n and Europea n Sto nechats show behav io ural differences, but th ese have to do with c ircannual rh ythm s and it is unlikely that th ese c irca nnu al rh ythm s are involved in reproductive iso latio n. Th e fact that the breedin g ranges of th e three sto nechats do not overl ap mea ns th at th ere are no poss ibiliti es for i nterbreed i ng, bu t th is does not excl ude th e poss ibility th at they would interbreed if th ey were in contact. A ll opatry should never be interpreted as ev idence for (or aga in st) separate spec ies statu s. Thi s leaves us w ith the genetic di sta nce data. Geneti c d istance data, obv iously, do not prov ide direct information about reprodu ctive iso lation, but could potent ially be predietive fo r the ex istence of reprodu cti ve ba rri ers if th ere is I ittl e overl ap between th e genetic di sta nces of spec ies and subspec ies . Therefore, d istance data may suggest, but are unab le to prove, th e ex istence of reprodu ct ive ba rri ers, and th eir va lu e depend s on the amount of overl ap betwee n spec ies and subspec ies. I have two worri es about the use of geneti c d istance as an ind icator of th e leve l of reprod ucti ve iso lation. First, it ca rri es the stri ngent assum ptio n that the evo lut io n of reprod ucti ve iso lati o n and the evo lution of mtDN A seq uences are strong ly correlated . However, th e overl ap betwee n th e geneti c d istances of spec ies and subspec ies is actuall y q uite extensive, w hi ch ind icates that th e co rrelatio n betwee n reproductive iso lati o n and geneti c d ista nce is low. At

present, th e lowest leve l of genetic d iverge nce among passerin e spec ies is 0.2% in the sympatri c Go lden-crow ned Spa rrow Zonotriehia atrieapilla and W hite-crowned Spa rrow Z /e ucophrys (Z in k & Blac kwe ll 1996). A mong subspec ies, th e hi ghest va lue fou nd so fa r is 3.9% in th e G rey-crowned Babbl er Pom atostomus tem pora/is (Edwa rd s & W il so n 1990) . Th erefore, fo r problematic taxa diffe rin g between 0. 2 and 3 .9% it is not poss ible to dec ide w heth er th ey represent spec ies o r subspec ies solely on th e bas is of genetic di stance. Beca use o nl y few genetic di sta nces have been publi shed for subspec ies, th e overl ap between spec ies and subspec ies may, in fa ct, be more extensive than is presentl y kn own. Second, this meth od uses th e statu s of a set of ' reference taxa' to eva lu ate the status of prob lematic taxa under th e ass um pti o n th at th e status of th ese reference taxa is we il kn own. However, the taxono mi e statu s of many reference taxa is problemati c too and thi s has consequences fo r th e upper limit of overl ap betwee n spec ies and subspec ies . For in stanee, if Iberi an Chiffc haff Ph ylloseopus (eo llybita) brehmii is still considered as a subspec ies of Chiffchaff P (e) coll ybita, th e upper limit moves up from 3.9 to 4 .6% (Helbi g et al 1995). Citing 3 .9% as th e upper limit amo ng subspec ies, Wittm ann et al (1995) impl ic itl y co nsidered Iberi an Chiffchaff as a separate spec ies, but oth ers may di sagree w ith th eir dec isio n. Th e seemingly never-ending debate over th e status of these and other probl emati c taxa suggests th at it w ill be ve ry diffi cult, if not im possibl e, to establi sh th e upper limit of overl ap between spec ies and subspec ies . Fo rtun ately, th ere are more reli ab le mo lec ul ar approac hes to revea l spec ies limits. Th e two main spec ies concepts, th e Ph y logenetic Spec ies Concept (PSC) and the Bio logica l Spec ies Concept (BSC), require diffe rent kind s of informati on, so th e cho ice of meth od depends on w hi ch spec ies concept is applied . Th e PSC requires info rm ati o n abo ut th e limits of independent evo luti o nary units, w hi ch ca n be identified by exa mining mo lecul ar phy loge nies of popul ati o ns. Th e BSC req uires info rm ati on about rep roductive iso lat ion, direct ev ide nce of w hi ch ca n onl y be obtain ed w here pop ul ati o ns are in co ntact. In th ese situ ati ons, mo lecul ar assays can revea l the ex iste nce and leve ls of gene flow (Porter 1990) . Most contem po rary taxono mi e probl ems at the spec ies level, however, invo lve all opatri c taxa. By ident ify ing mo nophyleti c groups of popul ati ons, mo lecul ar phylogeni es ca n revea l groups w hi ch have had an independ-

135

Trends in systematics ent history of evo lution ary change. Subsequently, the rank of these taxa ca n be determined us ing characters invo lved in reproductive iso lation. In the North Ameri ca n Sharp-ta il ed Sparrow Ammodramus caudacutus comp lex, Rising & Avise (1993) identifi ed two distinct groups of subspec ies, which differ in song. Th e American Ornitho logists' Union later sepa rated these taxa as sepa rate spec ies (AOU 1995). In conti guous populations, this approac h ca n identify the location of contact zones (eg, Z ink 1994). An eva luation of the pattern of hybridization w ill reso lve whether th e taxa i nvolved represent separate species. The ev idence presented by Wittmann et al (1995) is not inco nsi stent with th e possib ility that Afri can, European and Siberi an Stonechats represent separate bio log ica l spec ies - but also not inconsi stent with the possibi lity th at th ey are co nspec ific. The case for separation of the three sto nec hats as full spec ies is as weak as the case for conspecificity, so more and better data are needed. Th ere still is a pauc ity of data from which to fash ion predi ctions about the nature of interaction if th ese taxa wou ld meet. O ne potentiall y fruitfu l avenue for resea rch is the study of voca l izations. Furth er studies should also inclu de th e d istinct Caucas ian subspec ies 5 t armenica and 5 t variegata, the southern As ian subspecies 5 t ind ica and 5 t przewalskii, as we il as the Africa n subspec ies 5 t sibilla from Madagascar and 5 t albofasciata from Ethi op ia and Sudan. Be that as it may, th e results of th e Wittm ann et al (1995) study are provocative and w ill doubtless fue l the debate over stonec hat systematics. References Ameri can O rni tho log ists' Un ion (AOU) 1995 . Fortieth supp lement to the American Ornithologists' Union Check-list of North American Birds. Auk 11 2: 8 19830. Av ise, J C 1994. Molec ul ar markers, natural history and evo lu tion. New Vork . Avise, J C & Nelson, W S 1989. Molecu lar genetic relationships of the extin ct Dusky Seaside Sparrow. Science 243: 646-648.

Baker, AL Daugherty, C H, Co lbourne, R & McLennan, J L 1995. Flightless Brown Kiwis of New Zealand possess extreme ly subdiv ided popu lation structu re and cryptic spec ies like sma ll mammais. Proc Natl Acad Sci USA 92: 8254-8258. Edwards, S V & W il son, A C 1990. Phy logenetica ll y info rm ative length polymorph ism and sequence var iab ili ty in mitochondrial DNA of A ustrali an so ngbi rds (Pomatostomus). Genetics 126: 695-71 1. Heidrich, P, Kรถn ig, C & Wink, M 1995 . Molecu lar phylogeny of South Ame ri can sc reech owls of the Otus atricapillus comp lex (Aves : Strigid ae) in ferred from nucleotide seq uences of the m itoc hond ri al cytochrome b gene. Z Naturforsch 50C: 294-302. Heidri ch, P & Wink, M 1994. Tawny Owl (Strix aluco) and Hume's Tawny Owl (Strix butlen) are d istin ct spec ies: evidence from nucl eotide seq uences of the cytochrome-b gene. Z Naturforsc h 49C: 230-234. Helbig, A L Seibo ld, I, Martens, J & Wink, M 1995. Genetic differenti atio n and phylogenetic re lationshi ps of Bonelli's Warb ier Phylloscopus bonelli and G reen Warbier P. nitidus. J Av ian Biol 26: 139-153. Kin g, J 1996. Stonechat systematics . Birding World 9: 20 1. Po rter, A H 1990. Testing no min al spec ies bou nd ari es using gene flow statistics : the taxo nomy of two hybridizing adm iral butterfli es (Limen itis: Nympha li dae). SystZoo l 39: 131-147. Rising, J D & Av ise, J C 1993. App li cati o n of genea log ica l-co ncorda nce princip les to the taxonomy and evolutionary hi story of the Sharp-ta il ed Sparrow (Ammodramus caudacutus). Auk 110: 844-856. Seibold, I, Helbig, A J & Wink, M 1993 . Molecul ar systematics of Falcons (Fa lco nidae) . Naturw iss 80: 8790. Wink, M, Heid ri ch, P & Ristow, D 1993 . Genetic evidence for spec iation of the Manx Shearwater Puffinus puffinus an d Med iterranea n Shearwater Puffinus yelkouan. Voge lwelt 114: 226-232. Wittmann, U, Heidri ch, p, Wink, M & Gwin ner, E 1995 . Speciation in the Stonechat (Saxicola torquata) inferred from nucleotide seq uences of the cytoc hrome-b gene. J Zoo l Syst Evol Res 33: 11 6-122. Z ink, R M 1994 . Th e geograp hy of mitochondrial DNA va ri ation, population structure, hybridization, and spec ies limits in the Fox Sparrow (Passerella iliaca). Evolu tio n 48 : 96-111. Z ink, R M & Blackwe ll, R C 1996. Patterns of all ozyme, mitochondrial DNA, and morphometric variatio n in four sparrow genera. Auk 11 3: 59-67.

George Sangster, N ieuwe Rijn 27, 23 72 JO Leiden, Netherlands

136

Mystery photographs 55 Sure ly everybody recognized the bird in mystery photograph 55 as a harrier Circus by, eg, the long and rather narrow wings. It is a ' ringtai l' and, therefore, Marsh Harrier C aeruginosus can be excluded. That leaves us w ith the three remaining Western Pa learctic species, Hen Harrier C cyaneus, Pall id Harrier C macrourus and Montagu's Harrier C pygargus. It is a male in 'subadult' plumage because of the combinatio n of brown and grey feathers, especia ll y apparent on the upperwing. Knowing its sex makes identification a lot eas ier. The wings seem longer and narrower than in Hen and the grey adu lt-type inner primaries show dark markings near the base, revealing part of the diagnostic black wing-bar of Montagu's. This Montagu's was photographed on 16 June 1990. The w ing is the most striking feature in the photograph. At least the greater coverts up to the corresponding p4 (numbered from the inside of the w ing) are moulted as we il as some of the sma ll er primary coverts. A5 the primaries are shed in a descendant order and at regular interva ls, we have a good opportunity to assess its moulting stage. Pl-4 are newly replaced (mou lt

of pl has probab ly started in late April or early May) and it looks as if p4 is not yet fu ll y grown. The first dark primary next to p4 shows a clear emarg inated outer web (Montagu's has p7-10 emarginated) and we can count another three dark primaries. Obvious ly, p7 -10 are old, retained from the juvenile plum age. This is also v isibl e from below w here it can be seen that these feathers are not black but barred. Therefore, it can be concluded that it is a second ca lendar-year bird. It is now also clear that p5-6 are missing (or very short), so the bird is still in active moult. The seconda ri es are unmoulted. The centra l rectrices (tl) have been moulted; in the right part of the tail, t3, t4 and t6 are grow ing (t2 and t5 old) and in the left part, t2 and t6 are growing (t3 -5 o ld ). Later in the season w hen, eg, onl y p9-10 are still unmoulted, there is a confus ion risk with Pa llid Harrier. The old primaries look pa ler com pa red w ith the new black ones and seem to create the black wedge characteristic of Pall id . At this time, all secondari es may still be unmoulted dark ju veni le feathers and, aga in, one should rely upon the colour and pattern of the innerm ost primaries.

Karel A Mauer, Hooigrasveld 15, 1313 Bj A lmere, Netherlands

Mystery photograph 56 appears on p 156 141-142 Montagu's Harrier / Grauwe Kiekendief Circus pygargus, second-year male, Tureluurweg, Flevoland, the Netherlands, 16 June 1990 (Kare l A Mauer)

[Dutch Birding 18: 137, 1996[

137

DBA-nieuws DBA-vogelweek op Texel in september 1996 Ook dit jaar za l er op Texe l, Noord-Holl an d, een DBA-vogelwee k gehouden wo rd en en we l va n zaterd ag 2 1 september tot en met zo ndag 29 september 1996. DBAbegunstigers en andere belangstellenden z ijn we lkom en kunnen komen en gaan wa nneer het hen uitkomt. Men d ient ze lf voo r accomodati e te zo rgen. Er z ijn drie avondl ez in gen gepland : op zaterd ag 21 se ptember en donderdag 26 september, beide in th ea terzaa l De Ki ekendief va n het va kantiepark De Krim ten zuiden va n De Cocksdo rp, en op zaterd ag 28 september in het Eyerland se Huis in De Cocksdorp. Voor donderd ag

staat een 'big dav' op het programm a. Nadere mededelin gen over het avondprog ramm a wo rd en gedaa n in de vo lgende Dutch Birdin g en op de Dutch Bird ing-vogellijn. De avonden beginnen om 20:00 en de entree bedraagt steeds NLG 5. De besli ss ing om de DBAvoge lwee k dit jaar vroeger te laten p laatsv inden dan tot nog toe gebruikelijk is blijkens de op de DBA-dag gehouden enquête door vrij we l iedereen positief ontva ngen. De ve rwachtingen zijn dan ook hoog gespannen. Een grote toeloop va n voge laars za l het inl osse n va n die verwac htin gen all een maar makkelijker maken. GIJSBERT VAN DER BENT

WP reports _ _ _ _ _ _ _ _ __ Thi s review li sts rare and interestin g birds reported in the W estern Palea rcti c in May-June 1996 and focuses on north -western Europe. Information cove ring ea rl ier reports is included as we il. Th e reports are largely unchecked and th eir pub li cation here does not impl y future acceptan ce by th e rariti es committee of the releva nt co untry. Durin g M ay, up to fi ve White-billed Divers Gavia adamsii we re reported in Britain; on Utsi ra, Roga land, Norway, adults we re see n on 26 May and 4 June; an adult in summer p lum age stayed at Eri skirchener Ri ed, Baden-Wü rttemberg, Germ any, since 23 June. A softplumaged petrel Pterodroma feae/deserta/madeira/mo/lis was seen 130 km west-north-west off Shetland, Scotland, on 25 June. Th e first Swinhoe's Storm-petrel Oceanodroma monorhis for Italy was trapped and photographed at Genova, Liguri a, on 11 August 199 1 and has recentl y been accepted . An adult Brown Booby Su/a /eucogaster see n w ith so me Northern Gannets Morus bassanus at Bocca di Serch io, Tosca na, on 1 May w ill be th e first for Italy, if accepted. In Finl and, th e first breeding of Great Cormorant Pha/acrocorax ca rbo occ urred at Tammi saa ri. As far north as A nnapoli s, Mary land, USA, no less than 33 Anhinga's Anhinga anhinga appea red to be breedin g, already since severa l yea rs. At Chateauneuf-Ies-Martigues, Bouches-du-Rh6ne, Fran ce, a White Pelican Pe/ecan us onocrota/us was present on 3 June. In a recent survey at a little-known lake on the Turkish-Georgian bord er nea r A ktas, 20 breeding pairs of Dalmatian Pelican P crisp us and more than 700 Velvet Scoters M e/anitta fusca were found (W orld Birdwatch 18 (2) : 2, 1996) . O ff the east coast of Wexford, Ireland, a frigatebird Fregata was seen on 16 June and, the next dav, another appeared at Molen, Vestfold, Norway. If accepted, a Little Bittern Ixobrychus minutus at Pori on 20 May w ill be th e third for Finl and . A Squacco Heron Ardeo/a

138

ra lloides stayed at Ballycotton , Co rk, Ireland, from 13 June. In Cata lon ia, Spa in, apart from the al most res ident Western Reef Egret Egretta gu/aris in Ebro delta, another dark morph was see n at Aiguamoll s de l' Empord à on 25 Apri l. Th e 24th-26th for Italy were a dark morph photographed at Di acc ia Botron a marsh, Grosseto, Tosca na, on 29 April, one at Circeo, Laz io, fro m late M ay to 10 June and another at G ill a, Sa rdini a, in late May. In France, one was reported at Mirabea u, Vaucluse, on 18 M ay and two stayed in the Camargue, Bou ches-du -Rh6ne. In the Netherlands, two pairs of Little Egret E garzetta apparently bred at Quackjeswate r, Voorne, Zuid-Holland. Th e first successful breed ing of Great White Egret E a/ba occurred in the Camargue w ith three chicks rin ged on 11 June. In Norway, the first for Utsira flew past north -west on 22 May. An adult Great Blue Heron Ardea herodias on Ouessant, Fini stère, France, was present during 12-26 Apri l. In Belgium, 15 pairs of Black Stork Ciconia nigra nested this spring in Wa ll onia and one pa ir in Fl anders. Thi s summer, at least one pair of th e res ident group of less th an 10 Glossy Ibises P/egadis fa/cinel/us in the Ca margue bred (so me are escapes from th e loca l zoo); four nests w ith chicks found on Bud a, Ebro delta, we re the first for Ca talonia. South of Oued M assa, Morocco, the reported number of Bald Ibises Ceronticus eremita at th e spec ies' last thriving co lon y was 121 thi s sprin g. In Bulgaria, up to six Red-breasted Geese Branta ruficol/is we re still present at Durankul ak, Bu lga ri a, on 8 May. A Wood Duck Aix sponsa appea red on Tresco, Sc ill y, En gland, in late June. Th e first female American Wigeon Anas america na for the Neth erl and s (th ere have been plenty of males) stayed at Lepelaarspl assen, Fl evo land, on 1-9 June. Th e past w inter, a Falcated Duck A fa /cata rema ined for th e second yea r at Tofin o, British Co lumbi a, Canada, until mid-M arch. A Baikal Teal A formosa was present at Limbacher Teiche,

JOu/eh 8irding 78: 738- 744, 79961

WP reports

143 Casp ia n Pl over / Kasp isc he Plev ier Charadrius asiaticus, Sumburgh, Shetland , Scotla nd , June 1996 (Hugh Harrop/\NoS) 144 Yel low-breasted Buntin g / W il gengors Emberiza aureola, Sumburgh, Shetla nd, Scotla nd , May 1996 (Hugh H arrop/\NoS) 145 Az ure Tit / Az uu rmees Parus cyan us, SĂśrno ret, VĂ¤sterbotten , Swede n, Marc h 199 6 (Teet Sirotkin)

139

WP reports

146 Lesser Grey Shrike / Kl eine Kl apekster Lan ius minor, Schiermonnikoog, Fri es land, th e Netherl and s, 9 June 1996 (C/a udia Bennink) 147 Slender-bill ed Curlew / Dunbekw ulp Numenius tenuiros tris (ri ght) w ith Euras ian Curlew / Wulp N umenius arquata, Lentini , Si cil y, Italy, 31 Ma rch 1996 (Va lerio Cappel/o) 148 Coll ared Pratin col e / Vo rkstaa rtpl evier Glareola p ratin cola, Lepelaa rspl assen, Alm ere, Fl evoland, th e Neth erl and s, 30 M ay 1996 (A rn oud B va n den Berg) 149 Western Bl ack-ea red Wheatea r / Weste lijke Blonde Tapui t O enanthe hispanica hispanica, first-s ummer male, Aagtekerke, Zee land, th e Neth erl ands, 4 June 1996 (RenĂŠ Pop) 150 White-tailed Lapw ing / W itstaa rtki evit Chettusia leucura, Eil at, Israe l, 29 Ma rch 1996 (Paul Kn o l/e) 151 Citrine W agtail / Citroe nkw ikstaa rt M otacil/a citreola, adult male, Katw ijk, Zuid-H oll and, the Netherl and s, 7 June 1996 (RenĂŠ va n Rossum)

14 0

WP reports Sachsen, Germany, o n 1 May. Th e long-staying American Black Duck A rubripes rema in ed on Tresco . A firstsummer male Lesser Scaup Aythya affinis stayed at Frodsh am, Cheshire, England, from 16 May to at least th e end of june. A male Steller's Eider Po /ysticta stel/eri at Verdronken Land van Saeftinge, Zee land, from 20 May until at least the end of june, was the co untry's fourth and th e second in summer. A late ma le Surf Scoter Me/anitta perspicil/ata was stayin g at Lakse lv, Finnm ark, Norway, on 15-16 june. In so uthern Belarus, an iso lated breeding popul ation of c 20 pairs of Smew Merge l/us a/bel/us appea red to be present since 1988, mainl y at Beloje fish pond s, Sitkowi tchi , c 1000 km so uth-west of th e known breed in g range (Vogelwe lt 11 7: 87-88, 1996; for th e species' taxonom y, see Condor 97: 233-255, 1995) . Th e first Crested Honey-buzzard Pem is pti/orhyn cus fo r Egypt and Afr ica was an ad ult male seen at Bir EI Ambag i near Qusei r on 9 May; an immature Lappetfaced Vulture Torgos tracheliotus on the sa me day at the sa me loca lity was th e most northerl y in recent yea rs. On 23 Ap ril , a Black-shouldered Kite E/anus caeru/eus was reported at Stuckum, Schi eswig-Holstein, Germany, and during May, one was irregul arl y see n in th e garri gue areas near St-Martin -de-Londres, Hérault, France. In Denmark, two pa irs of White-tailed Eagle Haliaeetus a/bicil/a bred for the first time since 1980 and four pairs held territory. A Griffon Vulture Cyps fu/vus was seen at Pfro nten, Bayern, Germany, on 21 May. A Short-toed Eagle Circaetus ga l/ic us stayed at Kalmthout, A ntwerpe n, Belgium, on 4 june. Th e seventh Eleonora's Falcon Fa/co e /eonorae for Sweden was seen at Burgsvik, Gotland, on 15 May and the fifth for Denmark was an adult stayin g for 30 min on M0n on 8 june; the usual repo rts of thi s species ca me fro m th e Camargue in june. A ju ve nile Lanner Falcon F biarmicus was see n in th e Ll ob regat de lta, Barcelo na, Catalonia, on 21 june. The unexpected return of w in terin g Siberian White Cranes Grus /eucogeran us at Bharatpur, Raj asth an, India, on 1 February not on ly in vo lved a pair w ith one imm ature but also a separate adult; th e immature appea red to be co lour- ringed at th e breedi ng ground s at Kunovat River, Ru ss ia. A recent study showed th at the d isp lay behaviour and voca li zatio ns of North Afri ca n Houbara Bustard Ch /amydotis undu/ata undu /ata and Macqueen's Bustard C (u) macqueenii differ co nsiderably, w hich suggests th at the two popu lation s have acquired specific status. DNA analyses also ind icated the ex istence of significa nt d ifferentiation between the two taxa (Ibis 138 : 273-282, 1996) . Plum age, display and genetic analys is suggests th at Cu fuertaventurae on Lanza rote and Fuerteventura, Canary Islands, is best regarded as co nspec ifi c with the North Afri ca n taxon. There is now no rel iable spot to see Houba ra Bustard in Morocco since certain we ll -known birding areas in so uthern Morocco (includ ing Tagdilt Track and Igoudar) appear to be no longer wo rth visitin g (Hugues Dufourn y in litt). Th e first Black-winged Stilt Him antopus himantopus

for Fin land was seen on Söderskä r on 8 May; on th e same day, it moved to the main land near H elsinki w here it stayed until 12 May. An ad ult Egyptian Courser P/uvianus aegyptius photographed at WestKnol len dam, Noord-Ho ll and, the Netherlands, in May should be regarded as an escape. In En gland, a Collared Pratincole C /areo /a pratinco/a found at Draycote Water, Warwicksh ire, on 12 May stayed at Earl 's Barton, Northamptonshire, during 13-25 May. In the Netherl ands, one rema ined at Lepelaarsp lassen, A lmere, Fl evoland, from 29 May into june. On 4 day, one appeared in East Yorkshire, England . Interestin gly, all three b irds showed a damaged tail w ith one long tailstrea mer. At Hurghada, Egypt, up to two Black-winged Pratincoles C nordma nni were present on 6- 10 May and a Caspian Plover Charadrius asiaticus on 7 May. The fo urth Cas pi an Plove r for Bri tain stayed at Sumburgh, Shetl an d, on 3-4 june. Thi s yea r's third and fourth Sociable Lapwings Chettusia grega ria for the Netherl and s were ad ults in summer plumage at Leusden, Utrecht, on 18-20 May and nea r Veenendaa l, Utrecht, from 12 june onwa rds. In Israe l, up to three White-tailed Lapwings C /e ucura we re reported at Eilat and along the jordan border during late March and ea rl y Apr il. One was seen in northern France in the second half of june. Th e first Long-toed Stint Ca lidris subminuta for Ireland and the fou rth for Europe was an adult in summer plum age stay ing at Shannaga rry Marsh and A ll en's Poo l in Bal lycotto n on 15-16 june; at the same locali ty, an adult summer Baird's Sandpiper C bairdi i was present from 31 May to 2 june. Th e first White-rumped Sandpiper C fuscico l/is for Turkey was see n by two birders at Göksü delta on 17 May. In Finnm ark, Norway, a Stilt Sandpiper Micropa /ama himantopus was reported at Slettnes on 17 june. Buffbreasted Sandpipers Tryng ites subruficol/is we re see n at Vej lerne, Denm ark, from 17 May (up to two), at Vee rse Meer, Zee land, the Netherland s, on 18 May, and at Sa lzderhelden, N iedersac hse n, Germany, on 2427 May. A Slender-billed Curlew N umen ius tenu irostris at th e Hortobágy, Hunga ry, stayed from 30 Apri l to 10 May and was photographed, albeit at large distances. Another was photographed at Lentini lake near Siracusa, south-easte rn Sic il y, on 31 March . Two French records of sin gle birds in recent years have now been rejected: at Camargue, Bouches-de-Rhöne, on 7 Ap ril 1988 (Br Bi rd s 82 : 18, 1989) and on O uessa nt, Fini stère, on 29 May 199 1 (Br Bird s 87 : 317, 1994; Dutch Bird in g 13: 190, 1991). The fact th at none has been reported in Morocco during the w inter of 1995/96 w ill no doubt res ult in a decrease of birding trips to that cou ntry in com in g w in ters. A Greater Yellowlegs Tringa me/ano/euca was see n at Braunton, Devon, England, on 29 May. At least 10 Lesser Yellowlegs T f/avipes we re reported durin g May-j un e; apart from several in Brita in and Ireland, one was see n at M iguel Esteban in centraI Spa in on at least 11 Mayand another at Platier d'Oye, Pas-de-Ca lais, on 27 May. Spotted Sandpipers Actitis macu/aria we re present at Lopwe ll Dam, Devon, until 7 May, on St Agnes, Scil ly, on 6- 12 May, and on Fetlar, Shetland, on 17-18 May.

141

WP rep orts The largest co nce ntrati on of 6500 adult White-eyed Gulls Larus leucophthalm us ever fo un d in Egypt was coun ted at th e Hurghada rubbi sh dump on 7 M ay. In the so uth-weste rn Neth erl and s, at least 310 pairs of Mediterranean Gull L melanocephalus we re breed in g, the largest co lony hold ing 195 nests; ove r 100 pa irs we re co unted in adj acent parts of Belgium. A n ad ul t laughing Gull L atricilla was seen at th e mouth of O ued Sous, Morocco, on 16 May and anoth er stayed at Romo, Denm ark, o n 14-1 8 M ay. A first-w inter present in Kerry, Ireland, since April was still see n on 6 June. Thi s yea r's first co unt of th e Audouin's Gull L audo uinii co lony at Ebro delta showed a sli ght increase to 11 000 breeding pairs. Th e rin g of a Black Sea Yellow-Iegged Gull L cachinnans cacllinnans (Mos kwa C-653538) rin ged as chi ck on Podkova, Za porozh'ye, U kraine, on 25 May 1991 has been rea d at Ge ldermalsen, Gelderland, on 11 December 199 1 (Vinkentouw 80 : 16, 1996), co nstituting th e first reco rd of thi s subspecies fo r th e Netherl and s (th e record of a bird coll ected on 25 Janu ary 1881 at Katw ijk, Zuid -Ho ll and, has been rejected). Fro m December 1995 into at least M ay, the first Kelp Gull L dominica nus fo r th e USA was an adult stav ing at the jetti es of th e east beach of Galveston Island, Texas . In M orocco, a first-summer Royal Tern Sterna maxima was see n at th e mouth of O ued Sous on 16- 17 M ay. Bes ides, in mid-May, a good coasta l passage of lesser Crested Terns S benga lensis was noti ced in western M orocco w ith, eg, c 70 present at th e sa ltpans betwee n Ou alidia and Sidi M oussa on 15 M ay. For th e 13th yea r, a female return ed to th e Farne Island s, Northumberl and, in M ay; on e of th e hybrid s was see n here as we il. In Spain, one nested in a colon y of 500 pairs of Sandwich Tern S sa ndvicensis in Ebro delta, and fo ur (o ne pure pair and tw o hybrid pairs) were breeding w ith c 450 pairs of Sand w ich Tern in th e Racó de l' Oli a area, A lbufera, Valencia. Ph otograph s of an adul t Elegant Tern S elegans at Ll obregat delta on 24-3 0 April 1993 we re recentl y mail ed to several consu ltants; if accepted, thi s w ill be th e species' first record for Spain. A nother was reported at Loctud y, Fini stère, France, on 2 June. The Forster's Tern S fors teri in Galway, Ireland, remained through M ay. A n adul t Whiskered Tern Chlidonias h ybridus alo ng Ri ve r Ba nn on 12 June was th e f irst for North ern Ireland. For th e first time, a laurel Pigeon Columba junoniae was see n in th e Barranco del Ag ua, G üimar, Teneri fe, Ca nary Islands. O n 19 October 1995, th e second Mourning Dove Zenaida macroura fo r th e WP and the first fo r Ice land was seen at Heim aey. Th ere were two sepa rate reports of Great Spotted Cuckoo Clamator jacobinus youn g bein g fed by Hood ed Crows Corvus (coro ne) cornix in Aswa n, Egypt, on 28 and 29 March, co nst ituting th e first breeding record since 19 70. Poss ibl y the so uthernm ost breeding reco rd fo r M orocco was reported 10 km north-west of Goulimime on 8 May (two yo ung bein g fed by Magpies Pica pica). In Belgium, 30 breed ing pairs of Eagle Owl Bubo bubo we re co unted in Wa ll oni a thi s yea r. O n 22 May, th e first White-throated Needletail Swift Hirun dapus cau-

142

dacutus for the Netherl ands was spotted independent ly by several observe rs above M iddelbu rg and Vee re, W alcheren, Zee land ; un fo rtun ately, it became a needie in a haystack and proved too difficult to fin d for nea rl y all tw itchers arri ving at th e scene a few hou rs late r. Th e first for Sweden on 22-27 May 1994 has rece ntl y been accepted. O ne was cl aimed by a si ngle observer at Seaforth Doc ks, Merseys id e, England, on 28 May. A part from the usual White-rumped Swifts Apus caffer, two Little Swifts A affi nis were seen 15 km north of Tarifa near Bolo ni a, A nd alu da, Spa in , on 20 June. The seco nd Blue-cheeked Bee-eater Merops persicus fo r Finl and stayed at Ka lajoki on 26-27 May and anoth er was at Gold berger See, Meckl enburg, Germ any, on 30 May. European Rollers Coracias ga rrulus we re di scovered at Slettn es, Finnm ark, on 19 June and in Manchester, En gland, on 20 June. Th e second and third Bimaculated lark Melanocorypha bimaculata fo r Finl and we re see n at Ää nekoski o n 26-27 May and at Pell o fro m 31 M ay to 2 June. The third for Sweden stayed on Gotl and from 27 May. Durin g an influ x of hirundines in the Cape Verde Island s, the island s' first Plain Martin Riparia paludicola and first Red-rumped Swallow Hirundo daurica were see n on Sa l on 14 April. In late April and M ay, a hi gher th an usual number of Red-rumped Swa ll ows was reported in northern Europe (includin g Britain, France, Germany, th e Neth erl and s and Sw itze rl and). Th e sixth Citrine Wagtail Motacilla citreola for the Neth erl and s was an adult male photog raph ed at Katw ijk, ZuidHo lland, on 7 June. A n Alpine Accentor Prunella coIIaris stayed at Neuwerk, Hamburg, Germ any, on 2 M ay. In the Netherl ands, at least eight singing Thrush Nightingales Luscinia luscinia co nstituted a record number, if accepted. In northern Sweden, four te rritori es of Red-flanked Bluetail Tarsiger cya nurus we re found thi s sprin g. A reco rd 80 Isabelline Wheatears Oenanthe isabellina we re reported in so uth -eastern Sic il y durin g th e first half of Ma rch. Th e seventh fo r Finl and stayed at H anko from 30 Apr il to 12 May. A fi rst-s ummer ma le Black-eared Wheatear 0 hispanica hispanica between Aagtekerke and G rijpskerke, Zeeland, on 2-4 June was th e seventh fo r th e Neth erl ands and the first tw itchabl e. Th e Ame ri ca n O rni tho log ists' U ni on Check-li st Committee has now accepted Bicknell's Thrush Catharus bicknelli as a separate spec ies from Grey-cheeked Thrush C m inimus. Bes ides, it separated Madeira Pet rel Pterodrom a m adeira and Cape Verde Petrel P feae from Soft-plumaged Pet rel P m ollis and also Bullock's Oriole Icterus bullockii and Black-backed Oriole I abeillei from Baltimore Oriole I ga lbula (Auk 11 2 : 819-83 0, 1995). Th ere are also four other Nearctic species w hich have been sp lit, includin g Northern Fli cker (into Northern Flicker Colaptes auratus and Gilded Flicker C chrysoides), Sc ru b Jay (into Florida Scrub-jay Aphelocoma coerulescens, Island Scrub-jay A insularis and West ern Scrub-jay A ca li fornica), Rufous-s ided Towhee (into Eastern Towhee Pipilo erythrophthalmus and Spotted Towhee P maculatus) and Sharp-ta i led Sparrow (i nto Saltmarsh Sharp-

W P repo rts

Du rin g May-June, two River Warblers Locustel/a f/uviati/is we re sin ging in Britain and at least fo ur in the Netherl and s (o ne nea r Sint Janskl ooster, Overij sse l, remainin g fo r a long peri od in the sa me area as last yea r). A Blyth's Reed Warbier Acrocepha/us dumetorum was trapped on Fair Isle, Scotland, on 3 June and one or two we re see n here in ea rl y June. Th e seco nd for th e Neth erl and s (a nd the first tw itchabl e) was sin gin g at W alem, Lim burg, from 20 June to 1 Jul y; th e first was an adult tra pped at Lelystad, Fl evo land, on 26 June 1990 (Du tc h Birding 14: 121-126, 1992) . The second Marsh Warbier A pa/ustris fo r Ireland was sin gin g at Tac um shin , Wexfo rd , fro m 22 June. In ea rl y June, a small inf lu x occurred in Norway (Utsira) and elsewhere in north-western Europe. The seco nd Olivaceous Warbier Hippo/ais pa l/ida for Finl and stayed on Lägskär on 1-12 June and one was fo und at Pun ta de Hidalga, Tenerife, on 6 June. Th e third Sardinian Warbier Sy/via me /anocepha/a for Finl and was a mal e on Lägskär on 9 June. In Egypt, a Cyprus Warbier 5 me/anothorax was reco rd ed north of Zafaran a on 8 April. Perhaps somewhat prematurely, the res ults of one of th e so-ca lled 'Hel bi g pa pers' on chiffc haffs due to be pu b li shed in Ibis 138, 1996, we re already summ ari zed in Birding World 9 : 155- 156, 1996; in th e paper, it is proposed to recogni ze at least four chiffchaff species: Iberian Chiffchaff Ph yl/oscopus bre hm ii, Canary Islands Chiffchaff P canariensis, Common Chiffchaff P co l/ybita and Mountain Chiffchaff P sindianus. In addition, the I ittle-kn own P c exsu/ of the eastern Canary Island s mi ght turn out to be spec ifica ll y distinct as we il. It is a matter of debate w heth er the all opatri c P ssindianus and P s /orenz ii should be regarded as belongin g to a sin gle spec ies. Despite its distin cti ve so ng, the separati on of Siberi an Chiffchaff P c tristis is co nsidered debatab le sin ce a sp lit is not supported by data on geneti c di ve rgence . An adult female Semi-collared Flycatcher Ficedu/a semitorqua ta was trapped on Cap ri , Ca mpani a, so uthern Italy, in ea rl y May. The f irst tw itchabl e Collared Flycatcher F a/bicol/is since M ay 1985 for the Neth erl and s was a first-summer male on VI ieland, Fri es land, on 16- 19 May.

one in the Netherl ands during May 1995 (cf Br Birds 89 : 263, 1996) . Th e Azure Tit Parus cya neus at Sörn oret, Väste rbotten, Sweden, was not see n after 7 Ap ril ; in Finl and, one stayed at Ylihärmä on 16-24 Ap ril. Th e first Spanish Sparrow Passer hispan io /ensis for Finl and was seen at Hanko on 1 June. Th e fourth Tree Sparrow P montanus fo r Egypt stayed at Za ranik from 28 Ap ril to 1 May. O n 22 Ap ril , at least 12 Indian Silverbills Euodice ma /abarica were seen at the north end of Dead Sea, Israe l. A ve ry ta me Oriental Greenfinch Ca rduelis sinica on Utsira on 2 1 A pril was regarded as an escape. A recent molecul ar geneti c in vesti gati on of the redpo ll co mpl ex failed to detect D NA differenti ati on among Arctic Redpoll C horneman ni and Common Redpoll C f/amm ea (Evo lution 49 : 962 -973, 1995). G iven th e unce rtainties about redpoll relati onshi ps, it remain s to be see n w hether the current two-spec ies arrangement ca n be main ta ined. Female long-tailed Rosefinches Uragus sibiricus we re see n on Helgoland on 28-29 A pril and at Korn we rd erza nd, Fri es land, on 19 May; both we re co nsidered to be escapes. A bi rd first identified as a Northern Waterthru sh Seiurus no veboracensis on La Palm a, Can ary Island s, during 10-26 Nove mber 199 1 (see ph otog raph in Birding W orld 5 : 26, 1992) now c ircul ates as the first louisiana Waterthrush 5 mota cil/a for th e WP. O n 2327 M ay, a White-throated Sparrow Z onotrichia a/bicol/is stayed on North Ron ald say, O rkn ey, Scotl and. In En gland , Dark-eyed Juncos junco h yem a/is we re seen nea r Li verpoo l, Merseys id e, on 29 A pril and at Pi cket Pi ece, And ove r, Hampshire, on 5 M ay. A Meadow Bunting Em beriza cioides present on Helgoland on 1 June is generall y co nsidered to be an escape. In Shetl and, a male Yellow-breasted Bunting E aureo /a was sin ging at Sumburgh on 20-21 M ay. A first-summer male Red-headed Bunting E bruniceps at Helsinki on 26 M ay, on th e da y th at Blu e-cheeked Bee-eater and Bim acul ated Lark also turn ed up, would be the first fo r Finl and, if accepted. Another male was found on South Ui st, Western Isles, Scotl and, on 31 M ay. O n Ameland, th e first tw itchabl e Black-headed Bunting E m e /anocepha/a fo r th e Netherl ands was a first-summer male at Nes on 26 May w hi ch was found aga in th e next day 6 km furth er east at Koo ipl aats; another male was bri efl y seen at M aasvlakte, Zuid-H o ll and, on 31 May. In En gland, one was found in Hampshire on 6 June.

In Egypt, males Isabelline Shrike Lan ius isabel/inus we re see n at W adi Kid nea r Nabaq, South Sin ai, on 29 Ma rch and at Q use ir on 9 May. The seventh for Sweden was see n at O ttenby, Ö land, on 12 May. In th e Netherl and s, a lesser Grey Shrike L m inor stayed on Schiermon ni koog, Fri es land, on 8-9 June. Fi eld-wo rk in ce ntral As ia demonstrated that Great Grey Shrike L excubitor mol/is an d Steppe Grey Shrike L meridiona/is pa l/idirostris occ ur side-by-side in large parts of Mongoli a and th erefore unquesti onabl y represent separate spec ies (Proc West Found Vert Zoo l 6 : 26-33, 1995). A Daurian Jackdaw Corvus dauuricus at Îl e de Noirmoutier, Ve nd ée, on 22 June 1995 was the first for France and is th ought to be th e sa me ind iv idu al as the

For a num ber of reports, pu bli cati ons in Birding W orld , Birdwatch, Bird W atchin g, Briti sh Bird s, Limi co la, O p het Vinkento uw, Vä r Fägelvä rld , Winging It and World Birdwatch were co nsulted . News from Britain was kind ly supp lied by Birdline (089 1-700-222 or 089 1700-2 42) and Rare Bird News (088 1-888- 11 1). We w ish to th ank M indy Baha EI Din, Sherif Baha EI Din, Peter Barth el (Germany), Claud ia Bennin k, Eri c Bos, Mario Cam ic i, Va leri o Ca ppell o, Tony Clarke (Ca nary Islands), A ndrea Corso, Pi erre-A ndré Croc het, Joc hen Di ersc hke, Hugues Dufourn y, Enn o Ebels, Zo ltán Ecsedi, Séan Farrell (Tarifa), Annika Forsten, Steve Gantlett, Ri ca rd G utiérrez, Hugh H arrop, Kees H azevoet (Cape Ve rde Island s), Kl aus Hubatsc h, Torkild

tailed Sparrow Amm odram us caudacutus and Nelson's Sharp-tailed Sparrow A ne /son i; see Birding 28: 196208, 1996, for fi eld identificat ion).

143

WP reports j ensen, Yves Ka iser, Chri s Kightley, j an-E ri k Kikke rt, Guy Kirwa n (OSME), Marce l Klootwijk, Pi erre Le Ma réchal, Teus Luij endij k, Anthony McGeehan, Peter Meininger, Ri chard M illington, Domini c M itchell , Ge ir Mobakke n (Uts ira), M ichael Moors, J M (Hans) va n M ui sw in ke l, Kill ia n M ullarn ey, M icha Neumann,

Gerald Oreel, Deni s O'Suiii van, j ohn Ryan, Bob Scott, D idier Va ngelu we, Gábor Vas uta, Ruud V lek, W illem va n der Waa l, j eroen va n Waeyenbe rge, Steve Young and Peter Zw itse r for their help in comp ili ng thi s review.

A rn oud B van den Berg, Ouinlustparkweg 98, 2082 EG Sa ntpoort-Z uid, Neth erlands George Sa ngster; Nieuwe Rijn 27, 23 12 JO Leiden, Netherlands

Recente meldingen Dit overz icht va n recente meldin gen va n ze ld za me en in te ressante voge ls in Nederl and en België bes laat voo rn amei ijk de peri ode april-mei 1996. De ve rmelde geva llen zijn merendee ls niet geverifi ee rd en het ove rzicht is niet vo lled ig. A ll e voge laars die de moe ite namen om hun waa rn emingen aa n ons doo r te geven w orden hartelijk bedankt. Waa rn emers va n soorten in Nederland die wo rd en beoo rdeeld door de Commi ss ie Dwaa lgasten Nederland se Avifaun a w ord t verzoc ht hun waa rn emingen zo spoedig moge lijk toe te zenden aan: CDNA, Postbu s 45 , 2080 AA Santpoo rt-Zuid , Nederland. Hiertoe geli eve men gebruik te maken va n CD NA-waarn emin gsformuli eren di e eveneens verkrij gbaa r zijn bij bove nstaa nd adres .

Nederland DU IKE RS TOT VA LKEN Een totaal van 65 0 Roodkeelduikers Ca via stel/ata werd op 4 april vastgesteld bij Tersc helling, Fri es land. Op het strand va n hetzelfde eil and werd op die dag oo k een dood adult mannetj e Geelsnavelduiker C adam sii (zo nder v leugelpennen) gevonden. Een IJsduiker C immer ve rbl eef va n 5 tot 8 april in de 8e Petrol eumh aven bij de Maasv lakte, ZuidHo ll and, en een andere v loog op 2 mei langs Tersc helling. Een Noordse Pijlstormvogel Pu ffinus pu ffinus passeerde op 28 mei Schevenin gen, Zuid -Ho ll and. Een adul te Kwak Nycticorax n ycticorax we rd op 8 mei gez ien bij Paterswo lde, Drenthe, en een Koereiger Bubu /cus ibis va n 18 tot 21 mei bij D e Wi eden, Ov,rij sse l. Er we rden reeds c 25 Kleine Zilverreigers Egretta garzetta gemeld, voo ral uit Zee land en Zuid-Holland . Grote Zilverreigers E a/ba werd en tot 14 april gez ien in de A lbl asserwaa rd, Zuid -Holl and, op 5 april tu sse n Delft en Schiedam, Zui d-Ho ll and, op 17 april op de Slikken va n Bommenede, Zee land, op 26 april in de O ostvaa rderspl assen, Fl evoland, op 28 april op D e Ka mpin a, Noord-B rabant, en op 27 mei bij W oe rdense Ve rl aat, Zuid- Holl and. Zwarte Ooievaars Ciconia nigra vloge n op 22 april ove r Bakkeveen, Fri es land, op 11 mei over Koudekerke, Zee land, op 19 mei over V lieland, Fri es land, op 26 mei ove r Ul venh out, Noord-

144

Brabant, op 28 mei in het Haaksbergerveen, Overij sse l, op 30 mei over Gronin gen, G ronin gen, en 31 mei op de Ka mpin a. Een ongerin gde Flamingo Phoenicopterus ruber roseus waad de op 7 en 8 mei in De Pu tten bij Petten, Noo rd-H oll and, en op 11 mei bij Den Oever, Noord -H oll and. Een groep va n vij f versc heen op 20 mei op het Beuve n op de Strabrechtse Heid e, Noord Brabant. O p 28 mei we rd een groep va n zeven gefotografee rd sa men met v ier Chil eense Fl amin go's P chi/ensis op de Hell egatspl aten, Zuid-H oll and. Va n de Dwerggans Anser eryth ropus ve rbl eef op 4 april een groep va n maar liefst 24 (met twee gekl eurrin gde) bij A njum, Fri es land. Er we rden negen gez ien op 5 april bij Zoutkamp, Groningen. Een Witbuikrotgans Branta bernicla hrota v loog op 7 april langs Schevenin gen. O p 28 april verbl eef er één in de Fl aauwers Inl aag, Zee land, en zeven ve rbl even tot midden mei op Tersc hellin g. Zwarte Rotganzen B b nigrica ns we rden op 11 april opgemerkt bij de Philipsdam, Zee land, op 16 april in het j aap-Deensgat, Gro nin gen, en op 11 en 12 mei in Polder Zeeburg op Texel, Noord-Ho ll and. Roodhalsganzen B ru ficol/is we rden op 6 april gez ien op de Hell egatspl aten, op 8 april twee bij Will emstad, Noord Brabant, op 12 april in het j aap-D eensga t en op 16 en 18 april twee in de Workum erwaa rd , Fri es land. Een mannetj e Bronskopeend Anas fa/ca ta was op 10 en 11 mei present in het j aap-Deensgat. M annetj es Amerikaanse Wintertaling A crecca carolinensis ve rtoefden va n 3 tot 18 april bij Ti enh ove n, Utrecht, en va n 21 april tot 16 mei in de Keihoogte Inl agen bij Wi sse nkerke, Z eeland. Een mannetj e Blauwvleugeltaling A discors we rd op 24 april op het Beuve n gez ien. Een ander mannetj e zat op 4 mei op Tersc helling. Een vrouw tj e Ringsnaveleend Ayth ya col/aris hui sde va n 12 tot 17 april op het Lutj ebroe kerwee l, Noord-Holl and. Witoogeenden A n yroca zwomm en tot 4 april bij Ve lp, Gelderl and, op 14 april in Po lder Vette nbroek bij Reeuw ijk, Zuid-Holl and, en op 28 mei tu ssen Wi ssen kerke en Colijn spl aat, Zee land. Een vrouw tj e Witkopeend Oxyura /eucocepha/a we rd all een op 5 april langs de Oostvaa rdersdijk, Fl evol and, waa rgenomen. O ngeveer 70 Zwarte Wouwen Mi/vus migrans werd en deze peri ode gez ien, de meeste in april met 20, 21 en

IDutch Birding 78: 744-757, 7996J

Recente meldingen

152 Rosse Franj epoot / G rey Ph alarope Phalaropus fulica ria, W evers Inlaag, Zee land, mei 1996 (Hans Cebuis) 153 Ceelsnaveldu iker / Wh ite-bil led Di ve r Cavia adamsii, adu lt mannetj e, Terschel lin g, Fries land, 4 apri l 1996 (A rie Ouwerkerk)

145

Recente meldingen

154 Oehoe / Eag le Owl Bubo bubo, 't Rooth, Limburg, april 1996 (Karel Lemmens & Patriek Palmen) 155 Roodstuitz wa luw / Redrumped Swa ll ow Hirundo daurica, Terschelling, Fries land, 24 april 1996 (Arie Ouwerkerk) 156 Baard grasmus / Suba lpine Wa rbi er Sylvia canti/lans, Rottumeroog, Gron ingen, 22 mei 1996 (Koen van Oijken/Cursorius) 157 Withalsv liegenvanger / Collared Fl ycalcher Ficedula albico/lis, eerste-zomer mannetje, Lange Paa l, Vli eland, Fries land, 17 mei 1996 (Arnoud B van den Berg) 158 Flamin go's / Greater Fl am in go's Phoenicopterus ruber roseus met v ier Chi leense Fl amin go's / Chil ea n Fl amingo's P chilensis, Hellegatsp laten, Zuid-Holland, 28 mei 1996 (Peter L Meininger)

146

Recente meldingen 22 april als pi ekd age n. Spectacul air is het aantal va n zeve n op 22 april over de Keve rdijkse Polder bij Weesp, Noord -Holland. De doortrek va n Rode Wouwen M mi/vus hield tot in mei stand met in totaa l nog c 30 . Op 6 me i we rd een overv liegende Slangenarend Circaetus ga /lic us gemeld aa n de Kn ard ij k, Fl evoland . Een vroege Grauwe Kiekendief Circus p yga rgus we rd op 6 april gez ien bij Eij sden, Limburg, en tu sse n 20 april en 20 mei trok ken c 25 doo r. Er werd en c 65, meestal doo rtrekkende, Visarenden Pand ion ha/iaetus geregistreerd . Tevens we rden tu sse n 15 april en ein d mei 15 Roodpootvalken Fa/co vespertinus gez ien. In deze peri ode sijpelden nog eens c 25 Slechtvalken F peregrinus door Nederl and.

Porza na parva zat op 30 en 31 mei te roe pen in de HW-duinen,

RA LL EN TOT A LKEN Een Klein Waterhoen

Zuid-Holl and. In april werden nog bijn a 40 Kraanvogels Grus grus gezien en op 12 mei vlogen de laatste twee over de Westersc helde bij V li ss ingen, Zee land. Steltkluten Himantopus himantopus ve rb leven va n 4 tot 12 mei op het Ram megors, Zee land, en op 13 mei in de Workum erwaa rd . Op 1 april zat de Griel Burhinus oedicnemus nog b ij W estensc houwen, Zeeland . Andere meldingen va n deze soort in Zee land kwa men va n Zuid za nde (een roepend exempl aa r) op 20 april , Sirj ansland op 30 april en Keihoogte Inl agen op 28 mei. Een prachtige Vorkstaartplevier G /areo/a pratinco/a was va naf 29 mei te bewonderen in de pl asj es langs de Oostvaa rdersdijk, ten westen va n de Lepelaarspl assen, Fl evoland. Tu sse n 26 april en 28 mei werden op di verse pl aatsen c 30 doortrekkende en so ms kort pl eisterende Morinelplevieren Charadrius m orine l/us gez ien. D aa rn aast wa ren er ' long-stayers' va n 8 tot 16 mei max im aa l acht bij de Koudekerkse Inlagen, Zee land, en va n 12 tot 16 mei max im aa l 16 aa n de Ibi sweg, Fl evoland. De Steppekievit Che ttusia gregaria va n Lopik, Utrecht, bl eef va n 3 tot 14 april. O p 17 april was er één bij Asse lt, Limburg, en va n 18 tot 20 mei één bij Leusden, U trecht. Een Gestreepte Strandloper Ca lidris m e /anotos stond op 5 mei kortstondi g in de N ieuwe Petgaten bij Ti enh ove n. Een Breedbekstrandloper Limico/a fa/cinel/us verfraa ide va n 16 tot 22 mei de Vli etl anden, Zui d- Holl and . M ax imaa l zes op 16 en 17 mei bij Broekhui ze n vo rmd en een Limburgs record. Blonde Ruiters Tryngites subru ficol/is werden op 12 mei waa rgenomen in de Band polder en op 18 mei ten westen va n O ud-Sa bbin ge, Zee land. Claim s va n langsvliegende grijze snippen Limnodromus bereikten ons op 13 april va n Schevenin gen, op 14 april va n Bres kens, Zee land, en op 3 mei va n Hoofdplaat, Zee land. Poelruiters Tringa stagnati/is stapten va n 14 tot 18 april rond bij Ti enhoven, op 17 apri l en 12 mei op Tersc hellin g, op 2 1 april en 18 en 19 mei in de Eemshaven, G ronin gen, op 22 en 23 april in de Keih oogte Inlagen, op 30 april op de Dw in gelose Hei, D renthe, op 30 april en 9 mei in de Lauwe rsmeer, Fri es land, va n 3 tot 7 mei twee bij Dreumel, Gelderland, op 11 mei bij Sint-A ndries, Gelderl and, en op 13 mei in de Engbertsdijksve nen, Overij sse l. O p 7 mei v loog er één langs Breskens. Een Terekruiter Xenus

cinereus op 3 mei bij Buggenum, Lim burg, bleef voor ve len net iets te kort. Twee Grauwe Franjepoten Pha/aropus /obatus we rden waa rgenomen op 18 mei in het Jaap-Deensgat, twee op 24 mei in de Wevers Inl aag, Zee land, en één op 28 mei in de Eemshaven. Rosse Franjepoten P fu/icaria verbl even op 27 april op Schiermonnikoog, Fri es land, va n 12 tot 23 mei in de W evers Inl aag en op 31 mei op V lieland . O p 18 mei v loog een adul te Middelste Jager Stercorarius poma rinus mee met de boot naar Tersc hellin g en op 26 mei v logen er vij f over de Engbertsd ijksve nen. Kleinste Jagers S /ongica udus we rden op 28 april opgemerkt bij Breeza nddijk, Fri es land, op 29 apri l en 31 mei bij Katw ijk, Zuid-Holl and, en op 18 mei op V lieland. O p 4 mei vloog een Vorkstaartmeeuw Larus sabini ongeveer een half uur rond bij trektelpost Huisduinen bij Den Helder, Noord-H oll and. Een eerste-zomer Kleine Kokmeeuw L phi/ade /phia hield op 13 en 14 april de gemoederen bez ig bij Ka tw ijk . Behalve de v reemdgaande Geelpootmeeuw L cachinnans va n de Ijbunker te Ijmuiden, Noord-H oll and, wa ren er exempl aren op 17 mei op het Beuven (twee), op 18 mei bij de Oosterse heldedam, Zee land, en bij Culemborg, Gelderl and, en op 21 mei bij Renesse, Zee land. Op 27 april was een Grote Burgemeester L h yperboreus kort aanwez ig op het Zwa nenwater, Noord-H oll and. Tu ssen 20 apri l en 15 mei werden 13 lachsterns Ge/o che /ido n ni/o tica gemeld en tu ssen 13 apri l en 14 mei 17 Reuzensterns Sterna caspia. Witwangsterns Chlidonias h ybridus wa ren op 20 mei ter pl aa tse bij Grevenbi cht, Limburg (twee), va n 20 tot 26 mei op de Hellegatspl aten en op 26 en 27 mei b ij de Oude Venen bij O ud ega, Fri es land. Witvleugelsterns C /e ucopterus v logen op 18 mei bij Petten en nabij de Kreekraks lui zen, Zee land, op 20 mei langs Schevenin gen en va n 20 tot 26 mei boven de Hell egatspl aten (twee) . Een adulte Zwarte Zeekoet Cepphus g ryl/e v loog op 11 mei langs Ca mpe rduin, Noord -Holl and. U ILEN TOT GORZEN Het mannetj e Oehoe Bubo b ubo va n de groeve 't Rooth bij Cad ier en Keer, Limburg, b leef daar nog gehoord en so ms gez ien wo rd en tot 26 april. De eerste toevoeg ing aa n de Nederlandse lij st d it j aar was de Stekelstaartgierzwaluw Hirundapus ca udacutus, een droomsoort voo r ve le voge laa rs, die op 22 mei ko rtstondi g werd gez ien bij M iddelburg, Zee land, en enkele uren later eveneens slechts kort b ij Veere, Zee land. Bij Bergen op Zoo m, Noo rd -Brabant, we rd een dag later, op 23 mei een Alpengierzwaluw A pus m e/ba waa rgenomen, die eveneens snel het hazenpad koos. Bijeneters Merops apiaster v loge n op 18 april ove r de AW-duinen, Noord-H oll and, op 14 en 15 mei bij Stavoren, Fri esland, op 15 en 16 mei bij Schin ve ld, Limburg, op 18 mei ove r W agenin gen, Gelderl and, en op 20 mei ove r de Eemshaven. Hoppen Upupa ep ops za ten tot 6 april b ij Ka tw ijk, op 7 ap ri l bij de W assenaarse Slag bij W assenaar, Zuid-Ho ll and, op 10, 11 en 23 apri l op Tersc hellin g, op 15 april bij Zoeterm eer, Zuid-H oll and, op 16 en 18 april in de Hamert, Limburg, op 21 april op V lieland en langs Bres kens, op 23 apri l b ij Hengelo, Overij sse l, en op 27 april bij Goes,

147

Recente m eldingen Zee land . Een Kortteenleeuwerik Ca landrella b rachydactyla liep op 11 mei op Tersc hellin g en op 3 1 mei op de Westpl aat, Zuid-Holland. O pmerkelijk vee l Roodstuitzwaluwen Hirundo daurica ve rsc henen dit voo rjaar, waa rva n wederom een groot deel bij Breskens: op 16 april bij W ageningen, 24 en 25 april en 25 mei op Tersc hellin g, 1, 5 en 12 mei bij Bres kens, 19 mei bij Schevenin gen en 20 mei bij de Brouwe rsd am, ZuidHoll and. Grote Piepers A nthus richardi we rd en op 8 april opgemerkt bij Grijpskerke, Zee land, op 14 april langs het Sloc hterdi ep bij Denemarken, Groningen, op 20 april bij Bres kens, op 21 april bij de Eemshaven en op 26 april op Griend, Fri esland. Tu ssen 15 april en 17 mei w erden op trek c 50 Duinpiepers A campestris gemeld, waa rva n voor langere tijd max im aa l 17 bij Kerkrade, Limburg, ve rbl eve n. Zo' n 35 Roodkeelpiepers A cervinus we rden tu sse n 20 april en 17 mei geteld met bovendien een laa tste waa rnemin g op 28 mei op Tersc hellin g. Tot half april werden nog c 300 Pestvogels Bombycilla garrulus vastgesteld en een late ve rbl eef op 3 mei bij het Oostvoorn se Meer, ZuidHoll and . Voor de Noordse Nachtegaal Luscinia luscinia w as het een ex cepti oneel jaa r: op 19 mei w aren er twee op Vli eland, van 20 tot 28 mei één langs de Praam weg, Flevol and, va n 23 tot 25 mei één op Texel, op 25 en 31 mei bij de Westerpl as op Schi ermonnikoog, op 28 mei in de Noordwestduinen op Schiermonnikoog en va naf 31 mei bij Het Tw iske bij Oostzaan, Noord-H o ll and. Een mannetj e Roodsterblauwborst L svecica svecica liet z ich op 19 mei z ien op Vli eland en een andere zong va n 27 tot 3 1 mei op Tersc helling. Een vrouw tj e Rode Rotslijster Monticola saxa tilis we rd gemeld van de Praam weg op 27 mei. AI van af 21 mei

zo ng een Krekelzanger Locustella flu viatilis b ij Sin tJanskl ooster, Overij sse l. Orpheusspotvogels Hippolais polyglotta werden op 20 mei nabij Delft gez ien en va n 25 tot 30 mei bij Wijlre, Limburg. Een Baardgrasmus Sylvia cantillans zat op 21 mei op Rottumerpl aat, G roningen, en op 22 mei op Ro ttumeroog, G ron ingen. Een Kleine Zwartkop S melanocephala we rd gevangen en geringd op de M okkebank, Fri esland, op 21 april. Op 24 mei zat een Grauwe Fitis Ph ylloscopus trochiloides op Rottum eroog. Een Siberische Tjiftjaf P collybita tristis we rd op 18 mei bij de Eemshaven gedetermin eerd. Na jaren ongeduldig wac hten kreeg de voge lende hord e de kans een mannetj e Withalsvliegenvanger Ficedula albicollis in levende lij ve bin nen de land sg renzen te aansc houwen; en we l bij Lange Paa l op V lieland va n 16 tot 19 mei. Roodkopklauwieren Lanius senator we rden op 26 en 27 mei gez ien nabij de Bl ocq va n Kuffeler, Fl evo land, op 30 mei op Texel en op 3 juni op Tersc helling. De Witstuitbarmsijs Carduelis hornemanni va n Baa rn , Utrecht, we rd ook nog op 5 april gez ien. A ndere werden op 2 en 3 april gemeld op Texel, va n 3 tot 7 april bij Bergen, NoordHolland, en op 7 april bij het Patersw o lderm eer, Gronin gen. Vanaf 19 mei ve rsc henen de eerste Roodmussen Carpodacus erythrinus in Nederl and. Na de eerste waa rn eming va n een Ortolaan Emberiza hortulana op 21 april we rd en er tu ssen 2 en 16 mei c 30 geturfd. Dwerggorzen E pusilla we rden op 17 april vastgesteld bij het Amstelmeer, Noo rd-Holl and, en op 24 april op Tersc helling. Zwartkopgorzen E m elanocephala we rd en ontd ekt op 26 en 27 mei op Ameland, Fri es land, en op 3 1 mei op de M aasv lakte.

Ruud M van Dongen, Albertusstraa t 4, 526 7 AD Vught, Nederland Remco Hofland, Koningstraa t 23A, 23 76 CC Leiden, Nederland Peter W W de Rouw, Schoolstraa t 3-bis, 358 7 PM Utrecht, Nederland

België D UIKERS TOT VA LKEN Een Parelduiker Ca via arctica bevond z ich nog tot 10 april te O ostende, W estVlaanderen, en op 25 mei we rd een dode gevonden te O udenaa rde, Oost-Vlaanderen. Een adulte Kuifaalscholver Phalacrocorax aristotelis werd op 16 april waa rgen omen op Bl okkersdijk, Antwerpen. Op 18 mei ve rbl eef een Woudaap Ixobrychus m in utus bij Lili e, Antwerpen, en een vrouwtj e liet zich va n 25 tot 29 mei uitstekend bekijken en fotog raferen bij Zevergem, Oost-Vl aa nderen. Verder werd en enkele waa rn emingen va n broedverd achte vogels bekend. W aa rn emingen va n Kwakken Nycticorax n ycticorax kwa men va n Dud ze le, W est-Vl aanderen (ge regeld tot twee adulte); Genk-Diepenbeek, Limburg (2 4 april , 5, 28 en 29 mei); Klui zen, Oost-Vl aa nderen (twee op 26 april ); Lokeren, Oost-Vlaa nderen (18 mei); Raversijde, W est-Vl aanderen (16 april ); en Sint-J an-in-Eremo, Oost-Vl aa nderen (6 april). De in totaal 36 Kleine Zilverreigers Egretta ga rzetta we rden gez ien te Bl okkersdijk (v ier); Di epen-

148

beek; Dudze le-Zeebru gge (drie); Harchi es-H ensies, Hainaut (drie); Harelbeke, W est-V laanderen (v ijf); Heist, W est-V laa nderen; Klui zen (drie); Knokke-Zw in, W est-V laanderen (drie); M echelen, Antwe rpen; Oostende; O ud -Heve rl ee, Brabant (v ier); Rokse m, W estV laanderen; Schell ebell e, Oost-Vl aa nderen; en Zandvoorde, W est-Vl aanderen (v ij f). M ooi was de waa rn emin g van een groe pj e van v ier Grote Zilverreigers E alba te Brecht-sc hietve ld, A ntw erpen, op 9 en 10 april. Verd er we rd en enkele gez ien te Urse l, O ostVl aanderen, op 21 april ; langs Bredene, W est-Vl aanderen, op 22 april ; te O ostend e-Oud enburg tot 27 april en over Uitkerke, W est-Vl aanderen, op 1 mei. Buiten de gekende broedgebi eden we rden Zwarte Ooievaars Ciconia nigra opgemerkt te W aregem, W est-Vl aanderen, op 10 april ; te Longchamps, Namur, op 11 april ; te Semmerza ke, Oost-Vl aa nderen, op 28 mei en te Harchies op 30 mei. De ontsnapte mannetj es Amerikaanse Smient Anas america na en Siberische Taling A formosa zwomm en tot ten minste 2 april nog bij Wilrijk, Antwe rpen. Het mannetj e Blauwvleugeltaling

Recente meldingen

159 Ringsnave lm eeuw / Rin g-bill ed Gu ll Larus de lawa rensis, tweede-j aars, Woerden, Utrecht, 10 april 1996 (D iederik Kok) 160 Orpheusspotvogel / Melod ious Warb ier Hippolais polyglotta, Wi jlre, Limburg, 30 mei 1996 Uan W Wierda) 161 Roodkee lp ieper / Red-throated Pi pit Anthus cervinus, Meers, Limburg, mei 1996 (Kare l Lemmens) 162 Ame rikaa nse Wi ntertaling / Green-w inged Tea l Anas crecca carolinensis, Ke ih oogte Inl agen, Zee lan d, 25 ap ril 1996 (Tobi Koppejan ) 163 Blauwv leuge ltaling/ Blue-winged Tea l Anas discors, Tersc hellin g, Fri esland, 4 mei 1996 (A rie O uwerkerk)

149

Recente meldingen A discors dat va n 28 to 30 april te Du dzele-Zeebrugge aanwez ig was we rd wé l als w ild beschouwd. Het mannetj e Ringsnaveleend Ayth ya col/aris kee rd e op 5 mei nog eens terug naar Bl okkersdijk. Verrassend genoeg zwom op 23 mei een mannetj e bij Latour, Lu xembourg. H et ve rzwa kte en ve rm oedelij k ontsnapte vrouw tj e Witoogeend A n yroca dat op 13 mei we rd gevonden te Lill e kan we l eens dezelfde voge l z ijn geweest als die op 11 en 12 april bij Li chtaa rt, A ntwerpen. O ok bl eef het gekl eurringde mannetj e nog rond zwe rven in de Gentse Kanaa lzone, O ost-V laanderen. Een mannetj e hybride Kuif- x Witoogeend A fu/igu/a x n yroca zwom nog tot 14 mei te Ti enen, Brabant. Er we rden in totaa l nog 63 Zwarte Wouwen Mi/vus migra ns opgemerkt met als grootste groep vij f te SintG illi s-Waas, Oost-Vlaanderen, op 30 mei. Ook trokken in deze peri ode nog 20 Rode Wouwen M m i/vus ove r. Een late, adulte Zeearend Haliaeetus a/bicil/a vloog op 20 april over Vorse laar, A ntwerpen. O p 4 mei werd een kortstondi g plei sterende, adulte Slangenarend Circaetus ga /licus gez ien te W echelderza nde, Antwerpen. Uitzo nderlij k genoeg we rden Roodpootvalken Fa/co vespertinus alleen in april vastgesteld: over Geel, Antwerpen, op 2 april ; over Bl okkersdijk op 3 april ; ove r Bredene op 10 april; over Pull e, Antw erpen, op 14 april ; ove r Kn okke op 17 april ; ove r Za ndvoo rd e op 19 april en ove r M ariakerke, West-Vl aanderen , op 22 april. Verm eldenswaard is het geslaagde broedgeva l

va n Slechtvalk F peregrinus op de kern centrale te Doe l, Oost-V laanderen. Een Griel Burhinus oedicnemus liet z ich op 21 april perfec t fo tog raferen te

KRAANVOG ELS TOT STERNS

Ka ll o- Doe l en op 13 mei werd er één kortstondi g gez ien te Longchamps. De eni ge Morinelplevier Charadrius morin el/us dit voo rj aar vloog op 16 april over Za ndvoord e. Er werden bij benaderin g 66 Temmincks Strandlopers Ca lidris temminckii waa rgenomen met als grootste con ce ntrati e 10 te U itkerke op 17 mei. Va n 17 tot 19 mei liep een Gestreepte Strandloper C m e/anotos te Dud ze le-Zeebru gge. O p 11 en 12 mei foerageerde een Breedbekstrandloper Limico/a fa/cin el/us in de Voorh aven va n Zeebru gge, West-V laa nderen. Een Poelsnip Ca llinago m edia li et z ich op 6 mei doo r ve le waa rnemers - en uiteraa rd enkel in v lucht - bekijken te Kall o- Doe l. O p 5 april we rd onder goede omstandi gheden een langsv liegende adult-zomer Grote Grijze Snip Limnodromus sc% pacus waa rgenomen te Za ndvoorde. Dit voorj aa r werden op v ijf pl aatse n Ijslandse Grutto's Limosa /im osa is/andica gez ien met in totaa l ten min ste 21. O veral doken Zwartkopmeeuwen Larus m e/anocepha/us op en de grootste koloni e telde ni et mind er dan 90 paren. Bij Harchi es ve rbl eef op 29 mei een hybride Kok- x Zwartkopmeeuw L ridibundus x me /anocepha/us. Een tweede-zom er Kleine Burgemeester L g /aucoides w erd op 5 en 6 mei te Bredene,

164 Griel / Ston e-curl ew Burhinus oedicnemus, Kalloo-Doel, A ntwerpen, mei 1996 (Benn y va n Damme)

150

Recente meldingen te Oostende en bij De Haan, West-Vlaanderen, waa rgenomen . De tweede-zomer Grote Burgemeester L hyperboreus bleef tot 10 april te Bredene. Drie lui d roepende lachsterns Ce/ochelidon nilotica v logen op 1 mei over Kal lo-Doe l, enkele voge ls v logen op 6 mei langs Zandvoo rde en op 8 mei langs Oostende en op 11 mei kwamen er twee slapen b ij Kluizen. Een Reuzenstern Sterna caspia werd op 12 mei opgemerkt te Genappe, Brabant. In het Zw in te Knokke zouden op 27 apri l twee en op 29 april één Dougalls Stern S dou ga llii gezien zijn. Witwangsterns Ch lidonias hybridus werden geme ld te Lon gchamps op 21 april en va n 18 tot 27 mei; te Blokkersdijk op 5 mei; twee te DudzeleZeeb ru gge op 19 mei; twee te Harelbeke op 19 en 20 mei; en twee te Stokkem, Limburg, op 20 mei. Op 17 en 18 mei verb leef een Witvleugelstern C leucopterus bij Roksem en op 18 mei één te Klui zen. Twee Bijeneters Merops apiaster trokken op 20 mei over de Gavers te Harel-

BIJENETERS TOT GORZEN

beke. De in totaal 15 waarnem in gen van Roodkeelpiepers Anthus cervinus kwamen van Brecht; Doornze le, Oost-V laa nderen; Dudzele-Zeebrugge (drie); Genappe; Li er (dr ie); Longc hamps; Mechelen (twee);

Neerh aren, Limburg; en Tienen (twee) . Drie Pestvogels Bombycilla garrulus bleven nog tot 12 april in Dilbeek, Brabant; bij Leuven, Brabant, zaten er nog acht tot 4 april; bij Berchem, Antwerpen, nog 30 op 2 april en 15 op 9 april ; en te Koksi jde, West-V laanderen, max im aa l v ier van 10 tot 13 april. Een Roodsterblauwborst Luscinia svecica svecica werd in de avond van 13 april ontdekt op het Schietveld te Brecht. Vanaf 26 mei zo ng een Orpheusspotvogel Hippolais polyglotta te H archies. Op 20 mei zat er een mannetje Roodkopklauwier Lanius senator te Heist. Op 6 mei zo rgde een Vale Woestijnvink Rhodospiza obsoleta voor enige verwarring op de Oude Land en te Ekeren, Antwerpen. Er werd slechts een 10-tal Ortolanen Emberiza hortu/ana gemeld. Deze waarnemings lij st kwam tot stand met medewerking van Yves Baptiste (Harelbeke), Peter Coll aerts (Tienen), Hugues Dufourny (Hainornitho), Koen Leysen (Limburg), Dirk Symens (VLAVICO), Erik Vanloo (Oostende) en Willy Verschueren (Linke roever). Ook de hulp van al diegenen d ie (hun) waa rnemi ngen meedeelden op de Belgische D utch Birding Voge l lijn (03-4880 194) was hier onontbeerlijk.

Cera ld Driessens, Bosstraat 44, 2500 Lier, België

DB Actueel Phoebe Snetsinger 8000 O n 26 September 1995, Phoebe Snetsinger from Missouri, USA, spotted her 8000th lifeli st species, a Rufous-necked Wood-Rail Aramides axillaris in Mexico. Since then, she reached at least 8040 (B ird in g 28, Suppl (3) : 43-44, 1996). In an interview with Jim Low in Birder's Wo rld 10 (nr 3): 7881, 1996, she explained th at this wor ld record (c 82% of the wo rld 's species) was accomp li shed by visiting more than 100 countr ies w ithin 15 years of birding. Remarkably, she was c 35 yea rs o ld and had four little ch ildren w hen she looked at a bird for the first time. It was not before her children we re grown-up th at she started serious birding. In 1981 , when 49 yea rs old, she was diagnosed terminally ill w ith a prognosis of onl y three months of good hea lth. She decided to spend the rest of her life travellin g and birding, bein g fo rtun ate enough to conti nue ever since . After becoming the first to break the 8000 barrier, she ann ounced to go back to 'being a birder, not a lister' and not to keep up her 'rather in sane travel pace' . She expressed several interesting viewpo ints about bird ing and listing: ' It takes yo u to some of the most beautiful and incredible places in the world that you never would get to unless you were look in g fo r birds, maybe for a spec ific bird. It is socia l in the sense th at you are doing this w ith other people who are eq uall y hooked, so it is a sharing kind

IOu/eh Birding 18: 151-156, 19961

of expe ri ence. It is also physical , it is health y. You learn how things fit together, not onl y relationships between the b irds, but between birds and env ironment. You train your eye and lea rn to look at the world more critica ll y' . She reflects the current fee li ng among many birders by sayi ng: ' From a birder 's perspective, the last 20 to 30 (and maybe the next 20) yea rs have seen a trade-off in habi tat and spec ies loss versus an exp los ion of knowledge and experti se in w here and how to find b ird s, including all -important knowledge of voca li sations, so th at th ere has been an actual net ga in in the total number of spec ies that can now be encountered in the field. It is a unique gold en age in birding, a narrow w ind ow in time th at has never before held the same realistic potential , and never wi ll aga in at the rate we are destroying our wo rld '. For a subsc ri ption or back issues of Birder 's Wo rld , one of the gloss iest bird magazines in the USA, w rite to: Birder's World, PO Box 1612, Waukesha, WI 53187-16 12, USA, fax + 1414-796 1615. EDITORS World Series of Birding 1996 Th e 13th ann ual World Series of Birding took place on 11 May 1996 with in th e boundaries of New Jersey, USA. Des pite heavy ra infall , especia ll y from late afternoon, last year's record of 225 was beaten by the Birder's World team from New

15 1

DB A ctueel jersey (David Wom er, Chri s Aquila and D avid Dendi er) w ith 22 9 spec ies. They ca me three spec ies short of th e USA bi g day record of 232 in California. Last yea r's w inners, Ko wa O ptimed (Tom Hin ce, Bru ce M Di Lab io, Paul Pratt and Gl enn Gerva is) from O ntari o, Canada, we re runn ers-up w ith 208. Third ca me Carl Zeiss Optica I from New jersey (Pete Dunn, Pete Bac in ski , Don Freid ay and Ri ck Radi s) w ith 206, fourth Phil!ips Petroleum ali as the Transatl antic Vagrants from Europe and Newfoundland (M ark Constantine, Bru ce M actavish, Anthon y M cGeehan and A rnoud B va n den Berg) w ith 204, and fifth Comel! Laboratory of Omitholog y from Ith aca, New Vork (Ken Rosenberg, john Fitzpatri ck, Steve Kellin g, Kevin McGowan and j ef Well s) w ith 20 3. Th e cumul ati ve total of species seen by all 53 team s was a reco rd 270 (26 7 in 1994 ). Th e troph y for th e highest total identified w ithin th e boundari es of Cape May County w as wo n by Th e Nighthawks from New jersey (Louise Zemaiti s, Sh awneen Finn egan, Paul Lehm an, Michael O ' Bri en and joe U sewicz) w ith 179, w hich res ulted in a 13th ove rall rankin g. For information on fund s, hi story, participants, rul es and sponsors, see Dutch Birdin g 16: 151152, 1994; 17: 245, 1995. Interestin gly, on 15 M ay 1996, a new bi g day record for the Neth erl and s w as set by Roy de Haas, Leo Heemskerk, j an van der Laa n and Willy Leurs with 172, excludin g all category C (introdu ced) spec ies. Including ca tegory C spec ies, th e bi g day reco rd for Britain now stands at 159 and that for Fran ce at 181 (the latter was establi shed on 7 M ay 1994). ARNOUD B VAN DEN BERG

lage overlevingskansen olieslachtoffers In Ibis 138: 222 -228, 1996, doet Brian Sh arp verslag van een stu die aan gereva lid eerde oli es lachtoffers in NoordAm erika. Hij vergeleek sc hoon gemaakte zeevogels die na medi sc he tests geschikt wa ren bevo nden om geringd weer te w ord en losge laten, met zeevogels va n dezelfde soort die in het w ild werden gerin gd en niet met oli e in contact wa ren gekomen. D aarbij kwa m hij tot dramatisc he conclu sies . Zo bl eken sc hoon gemaa kte Zeekoeten Uria aa lge na te zijn losge laten een gemid delde levensverwac hting va n minder dan 10 dagen te hebben, meer dan 100 keer lager dan vogels zond er een olieve rl eden. Bovendien bl eek dat nieuwe reinigin gsmeth oden geen toename in overl evin gskans bod en. De reden is ve rmoedelijk te vinden in het feit dat vol gens ander ond erzoek oli es lachtoffers door het binnenkrij gen va n oli e vee l chroni sc he probl emen met lever, nieren en in gewa nden krij gen. Na de ramp va n de Exxo n Va ldez in A las ka, VS, werd 72 milj oen gulden besteed aa n het redden, sc hoonm aken, fit maken en los laten va n 800 (1) zeevogels. AI di t geld werd du s in fe ite in het water gegooid waa rbij de voge ls eerst langdurig we rden getraum ati see rd waa rn a de meeste uiteindelijk al binn en twee weken na het los laten toc h door verzwa kking stierven. In Europa worde n stoo kolieslachtoffers na behandelin g in voge las iels vaa k o ngeringd losge laten waa rdoo r hun overl evin gskans ondui delijk blij ft . Het is echter waa rschijnlijk dat de

152

resultaten even gering zijn als die in Noord-A merika. Het onderzoek va n Sh arp laat zien dat all e energie moet wo rd en geri cht op het voork贸men va n o l ierampen en dat genez in g achteraf in feite onmoge lijk is. ARNOUD B VAN DEN BERG

Withalsvliegenvanger op Vlieland Op din sdag 14 mei 1996 streken Guus va n Duin en ik - gez ien het koud e wee r enigsz in s tegen beter weten in - neer op ca mpin g Lange Paal op Vli eland, Fri es land. Er gebeurde bij zon der we ini g op het gebi ed van vogeltrek. De stev ige noordelijke wind leve rd e all een w at Tapuiten Oenanthe oenanthe op aan de wad kant. Donderdag 16 mei w erd on s Am sterd amse gezelsc hap uitgebreid met v ier mind er fanati eke vogela ars en de midd agexcursie, w aarop z ij voor het eerst met allerl ei soorten zoud en kenni smaken, was nog maar net aan de gang of we zagen op c 100 m afstand een vogel foerageren die we aanva nkelijk als Bonte V liegenvanger Ficedula hypoleuca afd eden. Ik deelde mee de za ak ni et te vertrouw en: 'Ik vertrou w het niet, het lijkt we l een Withals ' . Deze hi stori sc he woord en w erden binnen een paar minuten bew aarh eid, wa nt de vliegenva nger bl eek nadat we het ve ldje ten zuid westen va n de ca mping om gefi etst wa ren, inderd aad een With alsv liegenva nger F albicol!is te zijn, een fraa i tweede-zomer mannetj e. We stelden enkele op het eil and verblij vende vogelaars in staat de soort te zien en op de pi eper te zetten. Nog voor donker versc henen de ee rste twitchers va n het vasteland. Tot en met zond ag 19 mei hebben ruim 150 vogelaa rs deze felbegeerde soort op hun I ij st kunn en zetten. De vori ge voor Nederl and w as in mei 1985. WILLEM VAN DER W AAL

Stekelstaartgierzwaluw bij Middelburg en Veere Op 22 mei 1996 gingen Erik Sanders, Sander Lilipaly en Tobi Koppejan na een matig ochtendje vogelen bij Westkapell e, Zeel and, nog even koffi e drinken in het ouderlijk hui s van SL, gelegen aan het Seisbol we rk te Middelburg, W alcheren, Zee land . Om streeks 11 :35, toe n TK net vertrokken was en ES en SL nog voor de deur stonden, zag ES een vreemd e gierzwa luw met een w itte keel en een w itte v lek op het achterlijf. De vogel v loog op geringe hoogte en op een afstand va n c 20 m. Na een korte sprint zagen beide w aarnemers de vogel boven de vest langs het Seisbolwerk een rondj e draa ien. Het grote formaat, zwa re postuur, si gaarvormi ge achterlijf met opvallende witte U en de witte keel maakten oge nblikkelijk duidelijk dat het niet om een afw ijkende Gierzwa luw Apus apus ging, maa r om een heuse Stekelstaa rtgierzwa luw Hirundapus ca udacutus! Toen de voge l uit het z icht ve rd wee n, we rden direct enkele pl aatse lijke voge laa rs gebeld ; all een TK was binnen 3 min wee r ter pl aatse en zag de vogel om 11 :45 op deze lfde pl ek terug. Dit zou de laatste waa rnemin g bove n Middelburg zijn. Nadat het nieuw s bekend we rd gemaakt per telefoon en semafoon s begon een zoektoc ht doo r verscheidene Zeeuwse voge laa rs in M iddelburg en omgeving. O m 15:45 belde Koen Kuijpers va nuit Vee re naar TK, met de mededelin g dat hij zojui st, terw ijl hij tegen een boom

DB Actueel stond te plassen, een Stekelstaartgierzwaluw zag langsv liegen .. . Koen bleek niet op de hoogte va n de ee rdere waa rnemingen. De aandacht van de zoeke rs ve rpl aatste zic h nu naar Veere, waar Pim Wolf om 16:10 de Stekelstaartgierzwa lu w terugvond in een groepje G ierzwa lu we n boven het stad je. Tot 17:50 werd de voge l nog enkele mal en kortstondi g gez ien door Rob Sponselee, Richard Witte en PW, meestal met zeer grote snelheid v liegend boven de vest va n Veere. Meer dan 100 toegestroomd e voge laars bleken jammerlijk te laat. ERIK SANDERS, SANDER liLiPALY & TOBI KOPPEJAN Zwartkopgorzen op Ameland en Westplaat Het pinksterweekeinde va n 1996 was voo r Eri c Bos en enkele vrien den aanleiding om een paar dagen op Ameland, Fri es land, door te brengen. Op 26 mei wa ndelden z ij door de duinen ten noordoosten va n Nes . Om ongevee r 18:30 werd Eri c door een va n z ijn metgezell en gewezen op een konijntje met ern aast een vreemd voge ltj e. Tot zi jn stomm e verbaz in g zag hij een mannetj e Zwartkopgors Emberiza m elanocephala in z ijn kij kerbeeld ve rschijnen. De voge l liet zich ged urende een aanta l minuten enkele ma len zeer fraa i bekijken. Omdat de gors noga l ri l was, bes loot Eric hem ' los te laten' en rust te gunnen met het oog op de te verwac hten belangstelling va n de vaste wa l. Nadat de voge l was ve rdwen en in het stru ikgewas, werd besloten de achterban v ia semafoons en voge llijn in te lichten. De vo lgende ochtend - 's avond s kon niemand het eiland meer bereiken - hadden z ich c 80 belan gste llenden op de plek va n ontdekk ing ve rzameld. Na een poos intensief zoeke n we rd duidel ijk dat de zaa k ve rloren was en de vogel waarschijnl ijk gevlogen . Rogier Karstens en Ro land va n der Vliet hadden inmiddels besloten elders op het eiland iets anders te gaan zoeken. Om ongeveer 11 :30 bel andden z ij bij de eenden-

165 Zwa rtkopgors ! Bl ack-h eaded Bunting Emberiza melanocephala, eerste-zomer mannetje, Kooip laats, Ameland, Fri esland, 27 mei 1996 (A rnoud B van den Berg)

kooi va n Kooiplaats, c 6 km oostelijk va n de oude plek. Daar vonden z ij de Zwa rtkopgors teru g. Nada t z ij deze even spectaculaire als absu rd e herontd ekkin g doorgepiept hadden ontstond een wa re run naa r de nieuwe plek. Rennend, fietsend en met overbe laden taxibusjes werd getracht zo snel mogelijk ter pl aatse te z ijn . Al leen de allersnelsten hadden het geluk de voge l d irect na aankomst te z ien. Daarna, tijden s snel ve rslechterende weerso msta nd igheden, vo lgden enkele ze nuws lope nde uren, waa rin de voge l, die een voo rkeur vertoonde voor de onderste lagen va n het struikgewas, zich steeds moeilijker liet terugvinden. Maar om ongeveer 15 :00, nadat de voge l even op een belendend akkertje had gezeten, postee rd e hij z ich in de rand van de eendenkooi, vrij z ichtbaa r voo r alle aanwezigen. Na 15:30 is hij ondanks zoekacties gedurende de avond en de vo lgende dag niet meer aangetroffen. Op vrijd ag 31 mei 1996 besloten Peter Meininger en Pim Wo lf na een succesvo ll e ochtend in Fl evoland, waa r de Vorkstaartp lev ier Clareola pratincola op beider lij sten kon worden bijgeschreven, v贸贸r het sp itsuur teru g te keren naar het Deltagebi ed, waa r ze nog even gingen kijken op de Maasvlakte, Zuid-Ho ll and . H et pad naar de observatiehut op de W estp laat leek vrijwel vogel loos, tot ze na 400 m lopen om 15:10 voor hun voeten een za ngvogel opjoegen . Het was du idelijk een grote gors, met lange staart, iets spitse v leugels, l ichte ondervleuge l, gele buik en zwa rte kopkap. De voge l ri ep enkele malen een dof, enigsz ins li jsterachtig djuk en v iel in op de dijk, helaas uit het zicht. Na enkele ogenb likken vloog de voge l sa men met twee Kn euen Carduelis ca nnabina op en v loog recht over de waarnemers om ergens in de bosj es langs de W estp laat wee r in te va llen. Besloten werd dat Pim aan de W estpl aatz ijde van de bosjes zo u gaan zoeke n, terwij l Peter op het pad bleef. Na korte tijd vond Pim de voge l

166 Stellers Eider ! Stel ler's Eider Polysticta stelleri met Bergeend! Common Shelduck Tadorna tadorna, Verdro nken Land va n Saeftinge, Zee land, juni 1996

(Peter L Meininger)

153

OB Actueel

167 Struikrietzanger / Bl yth's Reed Warb ier Acrocephalus dumetorum, Wa lem, Limburg, 22 juni 1996 (Karel Lemmens) 168 Westelij ke Blonde Tapu it/Western Black-eared Wh eatea r Oenanthe hispanica hispanica, eerste-zomer mannetj e, Aagteke rke, Zee land, 4 juni 1996 (RenĂŠ Pop)

154

OB A ctueel teru g en kon hij de op een tak z ittende voge l gedurende 10-1 5 sec op c 15 m onder gun sti ge lichtomstandi gheden door de kijker bekijken. Het sterke vermoeden dat het om een mannetj e Zwa rtkopgors ging kon nu wo rden bevesti gd: all e doo rslaggevende kenmerken werden gez ien. De voge l bl eek zeer sc huwen v loog wederom in westelijke ri chting over de bosjes. Per mobi ele telefoo n we rden enkele voge laars ingelicht en Hans Gebui s verspreidde het nieuws v ia de semafoons. Binnen een half uur was Erik Sanders ter pl aatse, net op tijd om gedrieën een Kortteenl eeuwerik Ca /andre/la brach ydacty/a te ontdekken en fotograferen. Dit zo u all een voor Eri c een troostprij s bi ijken, wa nt ond anks wa nhopi g zoeken door 1O-tallen toegestroomde voge laars, die een herkansin g voo r Zwa rtkopgors leken te krij gen, kon geen va n beide voge ls wo rden teruggevonden. Dit zijn, indien aanvaa rd , het derde en v ierde geva l voo r Nederl and . De beide ee rd ere geva ll en betroffen een gefotog rafee rd mannetj e op Texel, Noord-H o ll and, op 12 mei 1962 en een gevangen mannetj e te Ede, Gelderl and, op 2-7 febru ari 1967 . ERIc Bos, BERT DE BRU IN & PETER L MEININGER Stellers Eider in Verdronken land van Saeftinge Op zaterdag 1 juni 1996 zage n M arce l Ca peil o en Wi lfri ed M ahu een adult mannetj e Stell ers Ei der Po/ysticta ste//eri op de slikken ten westen va n het gehucht Paa l nabij het Verdronken Land va n Saeftin ge in ZeeuwsV laa nderen, Zee land. De voge l foerageerde lopend in ondi epe pl asjes op het drooggeva llen slik en bl eef steeds in gezelsc hap va n een vrouw tj e Bergeend Tadorna tadorna. Het verenk leed was gaaf en de poten ongeringd. Het ni euws we rd dezelfde midd ag bekend gemaakt. Hoewel de voge l halve rwege de midd ag nog was gez ien, werden de ve le 10-tall en toegestroomde belangstell enden teleurgesteld : hij bl eek die avond onv indbaa r! O ok op zondag 2 juni liet de vogel ve rstek gaa n, maar dankzij de ontd ekking va n een Bl onde Tapuit op W alcheren werd de reis naar Zee land di e dag voo r vee l voge la ars toc h nog een succes. Pas va naf maa nd agavond 3 juni we rd de Stell ers weer met eni ge regelm aat waa rgenomen. A ls de voge l al werd gez ien, was dit meestal op grote afsta nd, foe ragerend op het slik in één va n de brede geul en va n het Verdronken Land va n Saeftin ge nabij Paa l. De voge l was de eerste we ken steeds in geze lsc hap va n een vrouwtje Bergeend en ged roeg zich vaa k agress ief tegenove r andere Bergeenden. O p 5 juni zagen Peter M eininger en Pim Wo lf om 08:00 de voge l ru stend op het grastalud va n de W esterscheldedijk ten westen va n Paa l, in gezelsc hap va n enkele Bergeenden en Wi lde Eenden A nas p/atyrh ynchos. Bij afgaa nd water v loge n al deze voge ls weer oostwaa rts, waa rbij de Stell ers gefotog rafeerd kon word en. Later bl eek de voge l al op 20 mei doo r Jea n M aebe te z ijn ontdekt en ook al doo r d ive rse andere vogelaa rs uit de regio te zijn waa rgenomen, helaas zo nder dat hier eerder ru chtbaa rh eid aa n werd gegeve n. De voge l was ten min ste tot de laa tste dagen va n juni aa nwez ig. Dit betreft het vierde geva l va n Stell ers Eider voo r Nederl and en het eerste sind s 1987 . PETER L M EININGER

Blonde Tapuit bij Aagtekerke O p zo nd ag 2 juni 1996 fi etste Marce l Kl ootw ijk zo nder kijker op weg naar z ijn we rk va n Grij ps kerke naa r Aagtekerke op W alcheren, Zee land . O m 12 :1 5 zag hij op het fietspad, ongeveer 1 km ten oosten va n Aagtekerke, een geelbruine tapuit Oenanthe met een zwa rte kee l. Zich rea li se rend dat het hier zeker een bij zo ndere soort betrof, informee rde hij na aankomst op z ijn werk direct Koe n Kuijpers. Deze vo nd de voge l om 13:30 teru g en determ inee rd e hem in eerste in stantie als een moge lijke W oestijn tapui t 0 deserti omd at de staart in zit geheel zwa rt lee k. Koen bes loot direct andere voge laars te waa rsc hu we n en het nieuws als ' mogelijke Woestijntapuit' via de voge l li jn en semafoo ns te laten verspreiden. De eerste die de voge l als Bl onde Tapuit 0 hispa nica determinee rde was Sa nder Lilipaly; het di agnosti sc he staartpatroo n liet z ich eigenlijk all een in vlucht goed zien. Het betrof een eerste-zomer mannetj e va n de westelijke ondersoo rt 0 h hispanica . O mdat het voo r vrij we l all e Nederlandse voge laa rs een nieuwe soort betrof, was de belangstellin g groot. Tu sse n zond agmiddag en din sdagavond 4 juni , toen de voge l om 21 :00 voor het laatst we rd gez ien, we rd hij doo r ze ker enkele 100en mense n gez ien. De tapuit bl eef al die tijd in een klein gebi ed en liet z ich vaa k op korte afstand bekijken en fotograferen. Hij foerageerde zowe l op de gro nd als in het dichte geboomte langs de weg en liep regelmat ig op het fi etspad, in de berm of in de we ilanden. Va nuit de bomen v loog hij soms als een v liegenva nger heen en weer. Vaa k zat hij op paa ltj es langs de we il anden, waa rbij hij nu en dan een merkw aardi g krakende zan g liet horen. Di t betreft het zevende geval va n Blond e Tapuit voor Nederl and. O ok alle vo rige w aren in het voo rj aa r. M ARCEL KLOOTWIJK & KOEN KUIJPERS Struikrietzanger te Walem O p do nderd ag 20 juni 1996 liep ik tijd ens één va n mijn laatste in ventari satierond es va n het se izoen langs een kl ein stukj e bos aa n de rand va n het do rp W alem, Va lke nburg aan de Geul , Limburg. Daa r hoo rde ik om 07:45 een voge l met een mij onbekende za ng. Di chte rbij gekomen zag ik hem in de top va n een meid oorn z itten. Meteen v ielen de afgeronde staa rt en de lange onderstaa rtdekveren op en ik hi eld het op een ri etza nger Acrocepha/us. Tevens v iel de lange snavel op zodat de voge l oo k we l wat weg had va n een spotvoge l Hippo /ais. Hij liet z ich goed bekijken tot ongeveer 08:4 5, waa rn a hij ophi eld met z ingen en begon te foe rageren. Ik w ist op dat moment nog steeds niet we lke soort het betrof. W el kwa m Struikri etza nger A dume torum bij mij op, maar di t zou dan de eerste ve ldwaa rn emin g voo r Nederl and zijn, du s voo rzicht igheid was geboden. Ik ben meteen naa r hui s gegaa n om naa r bandjes te lui steren. O m de onzekerh eid weg te nemen begon ik met Struikri etza nger en dat bandje liet een za ng horen die we l heel sterk op d ie va n mijn voge l leek . Inmiddels behoo rlij k ze nu wac htig geworden ko n ik ni ets anders doe n dan mijn co llega's waa rsc hu we n om sa men naar de voge l teru g te gaa n. Rond 10:00 kwame n Frank Ell enbroe k en Raymo nd Pahlpl atz thui s en we ve rtrok-

155

DB A ctueel ken direct wee r naar W alem. Helaas, de vogel liet z ich die dag niet meer horen en nauwe lijks zi en. Er restte niets anders dan te hopen dat hij 's nachts niet zou ve rtrekken. De vo lgende ochtend vo nd ik om 05 :00 de voge l teru g, weer vo lop zin gend op dezelfde pl ek. Ik heb toen de za ng op de band gezet en ik raakte er inmiddels va n ove rtui gd dat het hier om een Struikri etza nger ging. O m 07:1 5 kwamen FE en Karel Lemm ens kijken en z ij konden mijn determin ati e bevesti gen, terw ijl KL foto's kon nemen. Het duurde nog een dag voo rd at het grote nieuws ve rspreid kon w ord en va nwege enkele communi catieprobl emen op het we rk. Gelukkig bl eef de voge l tot 1juli aanwez ig zodat ve le vogelaa rs hem kond en waa rnemen. Dit is het tweede geva l va n Struikri etzanger voor Nederl and. H et eerste geval betreft een va ngst te Lelystad, Fl evo land, op 26 juni 1990 (Dutch Birdin g 14: 121-1 26, 1992). JAN-ERIK KI KKERT M ystery photograph 56 . Soluti on in next iss ue

Aankondigingen & verzoeken 8irdwatch Artist of the Year Awards Th e May 1996 iss ue of th e Briti sh birding magaz ine Bird watch announces the launch of Europe's bi ggest annu al bird art competition , organi zed in assoc iation w ith HarperCollin s Publi shers and Swa rovski Optik. lts purpose is to identify th e best artisti c tal ent in the w orld of birds, both amateur and profession al. A total of more th an GBP 4000 in pri zes is ava ilabl e, includin g a cas h pri ze of GBP 1000 for th e overall w inner, GBP 1000 of H arperCollin s books and four pairs of 8x3 0 Swa rovs ki binoculars. Th ere are four award catego ri es : co lour, bl ack-andw hite, bird identifi cation and Young Artist of th e Year, and th e overall Birdwatch A rti st of the Yea r w ill be se lected from th e w inners of th ese catego ri es. The co mpetition is open to all and is aimed in parti-

cular at promotin g new talent. Th e w inner's wo rk w ill receive a major boost from publi cation in Bird watc h, as we il as being featured in an exclu sive art ca lend ar by Swa rovs ki. Full detail s of th e competition , togeth er w ith a reg istration form for entrants, w ere publi shed in th e M ay 1996 iss ue of Birdwatch. Entrants should return th eir registration form as soon as poss ible to : Bird watch Arti st of th e Year 1996, Bow House, 153 -1 59 Bow Road, Lond on E3 2SE, UK. Entri es should be sent by 3 1 August 1996 to Birdwatch Artist of th e Yea r 1996, HarperCo llin s Publi shers, 77-85 Fulh am Palace Road, London W6 8JB, UK. For further in formation pl ease co ntact: Domini c Mitchell (publi sher and editor of Birdwatch), teleph one +44-1819831855 .

Corrigenda _ _ _ _ _ _ _ _ __ In tabel 1 va n het artikel over Relictm eeuwen Larus relictus op H appy Island, Chin a (Dutch Bi rding 18 : 59, 1996), is een vergiss in g gemaa kt: de laatste regel va n de tabel, 23 February 7995, 6 [voge ls}, Ted Hoogendoom (in litt), hoort niet bij de waa rn emingen op Happy Island, maar bij die va n de daarbove n genoemd e 'Nakdong estu ary, South Korea' . REDACTI E In tabl e 1 of the paper on Relict G ull s Larus relictus on Happy Island, Chin a (Dutch Birding 18 : 59, 1996), a mi sta ke has been made: th e last line of th e tabi e, 23 February 7995, 6 [birds}, Ted Hoogendoom (in litt)

156

should not have been li sted under th e observati ons made on H appy Island, bu t under th ose mentio ned above for the Nakd ong estu ary, South Korea . EDITORS

De datum b ij de foto va n de Roze Peli kaa n Pelecanus onocrotalus (Dutch Birdin g 18 : 79, pl aat 73, 1996) moet z ijn 17 j anuari 7975. REDACTIE Th e d ate of the pl ate of White Peli ca n Peleca nus onocrotalus (Dutch Bi rding 18 : 79, pl ate 73, 1996) should read 17 j anuary 7975. EDITORS

Quality bird trips at affordable prices

BIRD WATCHING IN SR! LANI<A

1996 Migration extravaganzas at Falsterbo and Öland, Sweden - Sept. - Oct. Cape May Special, USA - Sept.

1997 Whooping Cranes in Texas - April. Masked Booby on the Dry Tortugas, Florida - April. Artic Summer - Varanger Fjord - June. South Africa Bird-Safari - Oct/Nov. Also customized tours anywhere in northem Europe. Do you have a "want" list? I have the birds!

CEYLON JUNGLE FOWL

Experienced Tour Operator Delmege Forsyth Tours (Pvt) Ltd., 10 1, Vinayalankara Mawatha, Colombo 10. Sri Lanka.

Writefordetails: ~ Ibis Excursions JeffPrice, Indelukket 47 2900 Hellerup, Denmark. . Tel: +(45) 39624162

Tel: 94-1-693361 Tlx: 21320 LEWIS CE Fax: 94-1-698139 email: delmege@sri.lanka.net

UNIEKE VOGELREIS NAAR FRANS-GUYANA

architectura+natura international booksellers Leliegrachl44 - 1015 DH Amslerdam-C Telefoon 020-6 23 61 86 Holland Hamlyn Birdwatching Guides: • Where to watch birds in Holland , Belgium and Northern France Arnoud B van den Berg & Dominique Lafontaine • Where to watch birds in Scandinavia Gustaf Au/én • Where 10 walch birds in Turkey, Greece and Cyprus Hi/ary We/eh, Bil! Oddy e.a. • Wegwijzer voor aankomende voge laars Vie Langenhoff

In Frans-Guyana komen zo'n 700 vogelsoorten voor. De Oranje Rotshaan, de Rode Ibis, de Grote- en de Kleine Geelpootruiter en ook de Kleine Grijze Strandloper zijn er te zien. Om de vele soorten Houtkruipers te vinden, dient u te beschikken over goede gidsen. Wij kunnen u hierbij behulpzaam zijn, doordat wij zelf de gebieden uitstekend kennen en bovendien de talen ter plaatse en Nederlands spreken.

f 48 .60 f 54.00 f 53.50 f 39.90

• ABA Birdfinder: a birder's guide 10 planning North American Irips Jerry A Cooper f • Raplors in human landscapes David Bird, Danie/ Var/and & Juan Negro f • Neotropical migratory birds Riehard M DeGraaf & John H Rappo/e f • The Macmillan field guide 10 bird idenlificalion (paperback) A/an Harris, Laure/ Tueker & Keith Vinieombe f

45 .00

Wij bieden u een geheel verzorgde vogelvakantie aan. De benodigde informatie kunt u aanvragen op de telefoonnummers: 015-3109715 of 070-3668629. U kunt ook bij ons persoonlijk informatie vragen en wel via faxnr.: 00-594-326043.

127.80 65.50

48 .55

WIJ

III

PROBEREN MAA TWERK TE

LE VEREN

MEBWEB S e r v ices follow: Du tch Birding Natuur en Boek Dutch Birding Travel Report Service and join

e Optional qualified

The Bird Connection

fully

http:// www. hol.nll-mebweb/birdcon.html the best birdsite on the internet FOR DETA I LS CO NTACT :

board w ithout

MEBWEB p/a Marc Guyt, J.W. Frisodreef 17 2224 Be Katwijk, Tel.: +31 7140 73317

Ful l detai ls and h()<')klritn\mil~ihl锚: 路fro,rr James Smith I i Doar Na (hevel Eilot, OOC)JJ, Q,\,,;,-pL. Fax: 00-972-7-356827. Tel :

email: contact@mebweb.hol.nl

British Birds

MONTHLY GUlDE TO BIRD IDENTIFICATION AND BEHAVIOUR

The independent monthly magazine that's always worth reading ...

SUBSCRIPTIONS, Tower Publishing, Tower House, Sovereign Park, Market Harborough, Leicestershire LE1 6 9EF, Eng/and.

For your FREE sample copy, write ta Mrs Erika Sharrock, Fountains, Park Larie, Blunham, Bedford MK44 .>NI, England

Dutch Birding

CHIEF EDITOR Arnoud van den Berg (telephone +31-235378024, fax +31-235376749 ) DEPUTY CHIEF EDITOR Enno Ebels (telephone / fax +31 -302961335); e-mai l ebels@worldaccess.nl EXECUTIVE EDITOR André van Loon (telephone / fax +31-206997585) PHOTOGRAPHIC EDITOR René Pop (+31-183630585) EDITORlAL BOARD Ferdy Hieselaar, Graham Holloway (England), Peter Meininger and George Sangster EDITORlAL ADVISORY BOARD Peter Barthel (Germany), Gerald Driessens (Belgium), Klaas Eigenhuis (Netherlands), Dick Forsman (Finland), Ted Hoogendoorn (Netherlands), Lars Jonsson (Sweden), Anthony McGeehan (Northern-Ireland), Killian Mullarney (Ireland), Gerald Oreel (Netherlands), Kees Roselaar (Netherlands), Frank Rozendaal (Netherlands), Hadoram Shirihai (lsrael), Gunter De Smet (Belgium) and Peter Symens (Belgium) EDITORlAL ASSISTANTS Ruud van Dongen, Gerald Driessens, Remco Hofland, Hans van der Meulen, Peter de Rouwand Jaap Schelvis PRODUCTION AND LAY-OUT André van Loon and René van Rossum ADVERTISING Peter Meijer (telephone +31-348431905, fax +31-348420394) SUBSCRIPTIONS The subscription rate for 1996 is: NLG 57.50 (Netherlands), BEF 1250.00 (Belgium), NLG 65.00 (other countries inside Europe) and NLG 70.00 (countries outside Europe, airmail). A subscription can be entered preferably by send ing a Eurocheque, with the amount payable in Dutch guilders, to: Dutch Birding (subscriptions), c/o Anja Nusse, Symfoniestraat 21, 1312 ET Almere, Netherlands. Payment mayalso be made by credit card (Access, Eurocard, MasterCard or Visa). Please send your credit card type and account number, indicating the expiry date and appending a signature. (Note: th is latter method of payment is not applicab le to subscribers resident in the Netherlands and Belgium.) British and Iri sh subscribers can pay by Sterling cheque (GBP 25.00) or Eurocheque (GBP 25.00 or NLG 65.00). The subscription starts upon receipt of payment. Dutch Birding is a bimonthly jou rna I with issues in February, April, June, August, October and December. It publishes origina l papers and notes on morphology, systematics, occurrence and distribution of birds in the Benelux, Europe and elsewhere in the Palearctic region. It also publishes contributions on birds in the Asian-Pacific region and other regions. . The Dutch, English and scientific bird names follow: the Checklist of birds of the Netherlands by A B van den Berg & C A WBosman (1996; Santpoort-Zuid); The 'British Birds' list of English names of Western Palearctic birds by Briti sh Birds (1993, Blunham); the list compiled by C S Roselaar in the Dutch edition of The il/ustrated encyclopedia of birds of the world by C M Perrins (1991, Weert); and Distribution and taxonomy of birds of the world by C G Sibley & B L Monroe Jr (1990, New Haven). Manuscripts should shou ld preferably be submitted on diskette (Mac intosh or MS-DOS word processors) together w ith a printed hard copy. If this is not possib le, the manuscript shou ld be typewritten with double line-spacing and w ide margins on both sides. More information is available from the editors . . A schedule of payment rates for authors, photographers and artists is available from the ed itors.

Dutch Birding Association BOARD Gijsbert van der Bent (president, telephone +31-714013606), Chris Qu ispel (secretary, telephone +31-715 124825), Roy de Haas (treasurer), Arnoud van den Berg and Peter Meijer BOARD ASSISTANTS Theo Admiraa l, Gerald Driessens, Ron van den Enden, Hans Gebu is, Leo Heemskerk, Remco Hofland, Paul KnolIe, Ger Meesters, Anja Nusse, Wim van der Schot, Kees Tiemstra and Arnold Veen

International journaIon Palearctic birds

EDITORS

Dutch Birding Postbus 116 2080 AC Santpoort-Zuid Netherlands fax +31-235376749 PHOTOGRAPHIC EDITOR

Dutch Birding c/o ·René Pop Zusterhuis 10 4201 EH Gorinchem etherlands SUBSCRIPTIONS AND CIRCUlÀTION

Dutch Birding Association c/o Anja usse Symfoniestraat 21 1312 ET Almere Netherlands BOARD

Dutch Birding Association Postbus 75611 1070 AP Amsterdam Netherlands DUTCH RARITIES COMMITTEE

CD NA Postbus 45 2080 AA Santpoort-Zuid Netherlands

DUTCH BIRDING TRAVEL REPORT SERVICE (DBTRS) Ib Huysman, Postbus 737, 9700 AS Groningen, Netherlands, telephone +31-503145925, fax +31-503144717

Dutch rarities committee (CDNA) MEMBERS Edward van Ijzendoorn (chairman, telephone +31-235391446), Karel Mauer, Jan van der Laan, Kees Roselaar, Jelle Scharringa (secretary, telephone +31-302523801), Hans Schekkerman, Gerard Steinhaus and W im Wiegant (archivist) The CDNA is a committee of the Dutch Birding Association and the Netherlands Ornithological Union.

© 1996 Stichting Dutch Birding Association. The copyright of the photographs and drawings remains w ith the photographers and artists. ISSN 0167-2878. Printed by Steens Schiedam BV, Postbus 59, 3100 AB Schiedam , Netherlands

INTERNET

http://www.hol.nl/-mebweb/dba.html

Dutch Birding Artikelen

J AARGANG

NUMMER

3 1996

VOLUME

NUMBER

105 Rare birds in the Netherlands in 1994 Wim M Wiegant, Gerard H Steinhaus & CDNA 122 Havikarend op Vli eland in september 1995 Peter I Waanders 126 Crested Honey-bu zzards in Saud i Arabia in October 1994 Peter Symens, Phillipe Gaucher & Tim Wacher 129 Izabe l klauwier op Texe l in mei 1995 Arend Wassink 131 Izabe lkl auwier op Texe l in oktober 1985 Paul Wouters

Trends in systematics

133

Mystery photographs

137 Mystery photograph 55 : Montagu 's Harrier Karel A Mauer

DBA-nieuws WP reports Recente meldingen

DB Actueel

Aankondigingen & verzoeken Corrigenda

3 1996

138

Stonechat systematics based on molecu lar distance data George Sangster

DBA-vogelweek op Texel in september 1996

138 WP reports: Ap ril-M ay 1996 1996 Arnoud B van den Berg 144 Nederland: apri I-mei 1996 Ruud M van Dongen, Remco Hofland & Peter W Wde Rouw 148 BelgiĂŤ: april-mei 1996 Gerald Driessens 151

Phoebe Snetsinger 8000; Wo rl d Series of Bird ing 1996; Lage overlevingskansen olieslachtoffers; Withalsv liegenvanger op Vlieland; Stekelstaartgierzwa luw bij M iddelburg en Veere; Zwartkopgorzen op Ame land en Westp laat; Stellers Eider in Verd ronken Land va n Saeftinge; Blonde Tapuit bij Aagtekerke; Struikrietzanger te Walem

156 Birdwatch Artist of the Year Awards 156

Voorplaat / front cover

Koningseider / King Eider Somateria spectabilis, eerste-w inter vro uwtje, Scheveningen, Zuid-Hol land, Nederland, 27 oktober 1994 (Arnoud B van den Berg)

Abstracted/indexed in

Auk, Ecologica l Abstracts, Emu , GEOBASE (Geo Abstracts Database), Ibi s Ornithologische Schriftenschau , Wi ldlife Rev iew, Zoo logica l Record