Styczeń
N 7142128
Pn 1 8152229
Wt 29162330
Śr 310172431
Cz 4111825
Pt 5121926
So 6 132027
Kwiecień
N 7142128
Pn 1 8152229
Wt 29162330
Śr 3101724
Cz 4111825
Pt 5121926
So 6132027
Lipiec
N 7142128
Pn 18152229
Wt 29162330
Śr 310172431
Cz 4111825
Pt 5121926
So 6132027
Październik
N 6132027
Pn 7142128
Wt 18152229
Śr 29162330
Cz 310172431
Pt 4111825
So 5121926
Luty N 4111825
Pn 5121926
Wt 6132027
Śr 7142128
Cz 18152229
Pt 291623
So 3101724
Maj
N 5121926
Pn 6132027
Wt 7142128
Śr 1 8152229
Cz 291623 30
Pt 3 10172431
So 4111825
Sierpień
N 4111825
Pn 5121926
Wt 6132027
Śr 7142128
Cz 18 15 2229
Pt 29162330
So 310172431
Listopad
N 3101724
Pn 4 11 1825
Wt 5121926
Śr 6132027
Cz 7142128
Pt 1 8152229
So 2 9162330
Marzec
N 310172431
Pn 4111825
Wt 5121926
Śr 6132027
Cz 7142128
Pt 18152229
So 29162330
Czerwiec
N 29162330
Pn 3101724
Wt 4111825
Śr 5121926
Cz 6132027
Pt 7142128
So 18152229
Wrzesień
N 18152229
Pn 29162330
Wt 3101724
Śr 4111825
Cz 5121926
Pt 6132027
So 7142128
Grudzień
N 18152229
Pn 29162330
Wt 310172431
Śr 41118 25
Cz 51219 26
Pt 6132027
So 7142128
Styczeń
N 5121926
Pn 6 132027
Wt 7142128
Śr 1 8152229
Cz 29162330
Pt 310172431
So 4111825
Kwiecień
N 6132027
Pn 714 21 28
Wt 18152229
Śr 29162330
Cz 3101724
Pt 4111825
So 5121926
Lipiec
N 6132027
Pn 7142128
Wt 18152229
Śr 29162330
Cz 310172431
Pt 4111825
So 5121926
Październik
N 5121926
Pn 6132027
Wt 7142128
Śr 18152229
Cz 29162330
Pt 310172431
So 4111825
2025
Luty
N 291623
Pn 3101724
Wt 4111825
Śr 5121926
Cz 6132027
Pt 7142128 So 181522
Maj
N 4111825
Pn 5121926
Wt 6132027
Śr 7142128
Cz 1 8152229
Pt 29162330
So 3 10172431
Sierpień
N 310172431
Pn 4111825
Wt 5121926
Śr 6132027
Cz 7142128
Pt 18 15 2229
So 29162330
Listopad
N 29162330
Pn 3101724
Wt 4 11 1825
Śr 5121926
Cz 6132027
Pt 7142128
So 1 8152229
Marzec
N 29162330
Pn 310172431
Wt 4111825
Śr 5121926
Cz 6132027
Pt 7142128
So 18152229
Czerwiec
N 18152229
Pn 29162330
Wt 3101724
Śr 4111825
Cz 512 19 26
Pt 6132027
So 7142128
Wrzesień
N 7142128
Pn 18152229
Wt 29162330
Śr 3101724
Cz 4111825
Pt 5121926
So 6132027
Grudzień
N 7142128
Pn 18152229
Wt 29162330
Śr 310172431
Cz 41118 25
Pt 51219 26
So 6132027
Orzeł Bolesława I Chrobrego
Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi
Mieczysława, Nikodema
1 stycznia
1467
W Kozienicach urodził się Zygmunt I Stary, (zm. 1548), od 1507 roku król Polski, przedostatni z dynastii Jagiellonów. Był jednym z sześciu synów Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki, zwanej matką królów. Dwukrotnie żonaty: z Barbarą Zapolyą i Boną Sforzą. W 1520 wydał w Toruniu edykt, w którym zakazał propagowania książek Marcina Lutra.
1 stycznia
1904
W Sebastianowie urodził się Antoni Baraniak, biskup, salezjanin, kapelan i sekretarz prymasów Polski Augusta Hlonda i Stefana Wyszyńskiego, biskup pomocniczy gnieźnieński w latach 1951–1957, arcybiskup metropolita poznański w latach 1957–1977. W nocy z 25 na 26 września 1953 został aresztowany (tak jak prymas Wyszyński) i przez 3 lata poddawany okrutnemu śledztwu przez UB w areszcie na Mokotowie. Mimo tortur nie dał się złamać i nie obciążył prymasa, przez co komuniści nie mogli wytoczyć kardynałowi procesu o zdradę państwa i działalność kontrrewolucyjną.
Zwolniony 30 października 1956, zmarł w 1977.
Na Nowy Rok przybywa dnia na barani skok.
Gdy na Nowy Rok plucha, ze żniwem też będzie pokuta.
Rok Nowy pogodny, zbiór będzie dorodny.
Gdy Nowy Rok mglisty, zjedzą kapustę glisty.
Jak Nowy Rok jasny i chłodny, będzie roczek pogodny i płodny.
Jaką pogodę Nowy Rok oznaczy, taką i w sierpniu Pan Bóg uraczy.
Bazylego, Grzegorza, Makarego
2 stycznia 1665
Stefan Czarniecki został mianowany hetmanem polnym koronnym. Urodzony ok. 1599 w Czarncy, wybitny dowódca wojskowy, oboźny koronny, kasztelan kijowski, starosta kowelski i tykociński, wojewoda ruski i kijowski. Zasłynął w czasie potopu szwedzkiego z prowadzenia wojny partyzanckiej przeciw wojskom Karola X Gustawa, a także z walk ze zbuntowanym Bohdanem Chmielnickim i w wojnie polsko-rosyjskiej 1654–1667. Zmarł 16 lutego 1665 w Sokołówce.
2 stycznia 1922
Watykan wydał dekret zatwierdzający stowarzyszenie Pobożny Związek Rycerstwa Niepokalanej, którego twórcą był o. Maksymilian Kolbe.
2 stycznia 1943
Niemieccy żandarmi zamordowali we wsi Boiska-Kolonia koło Solca nad Wisłą dwie polskie rodziny za udzielenie pomocy Żydom.
Gdy Makary pogodny cały styczeń chłodny.
Danuty, Genowefy
3 stycznia 1920
W wojnie polsko-bolszewickiej wojska gen. Edwarda Rydza-Śmigłego zaatakowały Dyneburg. po całodziennych zaciętych walkach przy 30-stopniowym mrozie oddziały polskie zdobyły miasto.
3
stycznia 1926
Pierwszy biskup katowicki, salezjanin, syn ziemi śląskiej August Hlond został konsekrowany w Katowicach. 24 czerwca 1926 Ojciec Święty Pius XI mianował go arcybiskupem gnieźnieńskopoznańskim, czyli Prymasem Polski. Gdy umierał 22 października 1948, powiedział: „Zwycięstwo
gdy przyjdzie – przyjdzie przez Maryję”.
Od Genowefy listopad swój bierze początek.
styczeń
Anieli, Eugeniusza
4 stycznia 1939
W podziemiach katedry św. Jana w Warszawie został pochowany arcybiskup metropolita warszawski i prymas Królestwa Polskiego kard. Aleksander Kakowski. W późniejszym czasie jego ciało zostało przeniesione na cmentarz Bródnowski, gdzie spoczął, zgodnie ze swoją wolą, „wśród mogił dla najuboższych”.
4 stycznia 1943
Niemcy rozstrzelali 22 mieszkańców wsi Nielisz koło Zamościa. Dokładnie rok później zamordowano tam 59 osób.
4 stycznia 1947
W Warszawie rozpoczął się proces I Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, największej, liczącej 25-40 tys. członków, konspiracyjnej organizacji niepodległościowej, założonej w Warszawie 2 września 1945 roku z inicjatywy przywódców Armii Krajowej, zakonspirowanych po jej formalnym rozwiązaniu. WiN działał w zniewolonej przez komunistów Polsce do 1947.
Gdy w Eugeniego lód albo woda, taka i lipcowa pokaże się pogoda.
5 stycznia 1866
Rosjanie w ramach represji po Powstaniu Styczniowym wprowadzili obowiązkową naukę języka rosyjskiego w gimnazjach Królestwa Polskiego.
5 stycznia 1919
Oddziały Armii Czerwonej, mające dużą przewagę, zajęły Wilno w walkach z samoobroną wileńską. Początek wojny polsko-bolszewickiej.
5 stycznia 1924
W Drozdowie koło Łomży, zarażony szkarlatyną, zmarł ks. Kazimierz Lutosławski (ur. 1880), kapłan, doktor medycyny i teologii, dziennikarz, prekursor polskiego skautingu, autor Krzyża Harcerskiego i współtwórca ZHP, polityk endecki i poseł.
Gdy styczeń burzliwy z śniegami, lato burzliwe z deszczami.
styczeń
6 I
Objawienie Pańskie Uroczystość
Kacpra, Melchiora, Baltazara
6 stycznia 1813
Urodził się Hipolit Cegielski (zm. 1868), twórca wielu inicjatyw przemysłowych i gospodarczych. Przekonany, że podstawą bytu narodu jest ziemia, przemysł i handel uważał, że ten, kto je sprzedaje w obce ręce, zdradza swój Naród, zdradza Polskę.
6 stycznia 1924
W Warszawie ukazał się pierwszy numer tygodnika „Wiadomości Literackie”, założonego przez Mieczysława Grydzewskiego. Współpracowali z nim przede wszystkim poeci z grupy Skamander (Julian Tuwim, Kazimierz Wierzyński, Jan Lechoń, Antoni Słonimski) oraz m.in. Juliusz
Kaden-Bandrowski, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Karol Irzykowski, Stefan Żeromski, Tadeusz Boy-Żeleński.
Gdy trzech Króli mrozem trzyma, będzie jeszcze długa zima. Na Trzech Króli słońce świeci, wiosna do nas pędem leci.
7
stycznia 1882
Zmarł Ignacy Łukasiewicz (ur. 1822), aptekarz, farmaceuta, wynalazca lampy naftowej opalanej wydestylowanym przez niego olejem skalnym, czyli naftą.
7
stycznia 1949
Komuniści zamordowali por. Jana Rodowicza „Anodę”, żołnierza Szarych Szeregów, AK, kawalera Virtuti Militari, Krzyża Walecznych, uczestnika m.in. akcji pod Arsenałem, Powstania Warszawskiego (walczył w batalionie „Zośka”). Po wejściu Sowietów jego „winą” było to, iż spotykał się z kolegami –byłymi „Zośkowcami”. Uczestniczył w upamiętnianiu ich walk, gromadził wspomnienia, sporządzał listy poległych, pomagał w ekshumacjach i pogrzebach poległych w Powstaniu.
Jeśli w styczniu deszcze leją, nie ciesz się wielką nadzieją. Po styczniu jasnym i białym będą w lato upały.
Seweryna, Teofila
poniedziałek
8 stycznia 1884
W Stryju urodził się Kornel Makuszyński (zm. 1953), pisarz, poeta, publicysta i krytyk teatralny, jeden z najpoczytniejszych pisarzy II RP, autor książek dla dzieci i młodzieży, twórca postaci Koziołka Matołka, autor m.in. „Awantury o Basię”, „Szatana z 7 klasy”, „Panny z mokrą głową”.
8 stycznia 1894
W Zduńskiej Woli urodził się Rajmund Maksymilian Kolbe (zm. 1941), franciszkanin, twórca Niepokalanowa, wydawca prasy katolickiej, misjonarz, w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Auschwitz oddał swe życie za ojca rodziny. Kanonizowany w 1982 roku.
Kiedy w styczniu rośnie trawa, marna w lecie jest potrawa. Gdy w zimie nie było śniegu, to go wiele spadnie w kwietniu.
Marceliny, Juliana
9 stycznia 1797
W Mediolanie gen. Jan Henryk Dąbrowski zawarł z Rządem Tymczasowym Lombardii umowę o utworzeniu Legionów Polskich, których celem była walka o niepodległość. Pieśń legionistów, zwana „Mazurkiem Dąbrowskiego”, napisana przez Józefa Wybickiego, w XX wieku stała się polskim hymnem narodowym.
9 stycznia 1856
W Dublanach pod Lwowem powołano Szkołę Rolniczą, która wykształciła pokolenia polskich specjalistów.
Styczeń, styczeń wszystko studzi – ziemię, bydło, ludzi.
styczeń
Jana, Wilhelma
10 stycznia 1920
Polska 5 Dywizja Syberyjska – po zdradzie Korpusu Czeskiego – walcząca z bolszewikami, skapitulowała pod Klukwienną koło Krasnojarska. Wielu wziętych do niewoli Polaków wymordowano.
10 stycznia 1920
Na mocy traktatu wersalskiego Gdańsk stał się Wolnym Miastem. Dzięki staraniom polskich dyplomatów Polska odzyskała dostęp do Morza Bałtyckiego (72 km).
10 stycznia 1940
Niemiecki Selbstschutz dokonał ostatniej masowej egzekucji w lesie Barbarka pod Toruniem. Od 28 października 1939 roku zamordowano tam 600-1200 przedstawicieli polskiej inteligencji oraz elit gospodarczych i politycznych z Torunia i okolic.
Gdy słońce przygrzewa na Jana Dobrego, spodziewać się można lata pogodnego.
Honoraty, Teodozjusza
11 stycznia 1904
Urodził się Adam Doboszyński (zm. 1949), jeden z najwybitniejszych działaczy ruchu narodowego, publicysta, erudyta, autor m.in. „Gospodarki narodowej”, zamordowany, po pokazowym procesie, przez komunistów.
11 stycznia 1924
Po objęciu urzędu premiera przez Władysława Grabskiego, Sejm uchwalił ustawę o naprawie skarbu i reformie walutowej.
Święta Honorata figle płata.
Arkadiusza, Benedykta
12 stycznia 1383
Pierwsza wzmianka o użyciu artylerii ogniowej w Polsce. W czasie oblężenia Pyzdr w Wielkopolsce przez wojska Bartosza z Odlanowa, będącego stronnikiem księcia mazowieckiego Siemowita IV, kula kamienna wystrzelona z działa przebiła miejskie wrota i zabiła Mikołaja, plebana z Biechowa.
12 stycznia 1578
W Ujazdowie pod Warszawą odbyła się premiera tragedii Jana Kochanowskiego „Odprawa posłów greckich”, pierwszego polskiego dramatu nowożytnego, wystawionego podczas uroczystości
weselnych Jana Zamoyskiego i Krystyny Radziwiłłówny. Wśród gości obecna była para królewska
Stefan Batory i Anna Jagiellonka.
Kiedy w styczniu rosną trawy, lipiec dla nas niełaskawy.
Weroniki, Hilarego
13 stycznia 1817
Prof. Feliks Radwański wywalczył w Senacie Rzeczypospolitej Krakowskiej decyzję o niewyburzaniu części murów obronnych Barbakanu i Bramy Floriańskiej i przyległych trzech wież; przedstawił wtedy ich wartości historyczne i artystyczne. Senat Rządzący upoważnił Radwańskiego do podejmowania decyzji w sprawie burzenia, ewentualnie konserwacji, starych budowli. Za działalność w tym zakresie został uhonorowany tablicą dziękczynną na starym murze przy Bramie Floriańskiej.
13 stycznia 1974
Prymas Polski ks. kard. Stefan Wyszyński w warszawskim kościele pw. Świętego Krzyża rozpoczął
cykl kazań poświęconych kwestiom społecznym („Kazania świętokrzyskie”).
Przyjdzie Święta Weronika, zniesie jajka kaczka dzika. Weronika chustkę zrzuci, wiosna od nas się odwróci.
Feliksa, Domosława
14 stycznia
1770
Urodził się książę Adam Jerzy Czartoryski (zm. 1861), jeden z najwybitniejszych XIX-wiecznych polskich polityków, dyplomatów, pisarzy politycznych. Był ministrem spraw zagranicznych Imperium Rosyjskiego. W Powstaniu Listopadowym stanął na czele rządu, a następnie na emigracji został przywódcą politycznego obozu konserwatywnego, zwanego Hotelem Lambert. Był także mecenasem kultury i sztuki, poetą, odznaczony Orderem Orła Białego.
14 stycznia 1771
W czasie Konfederacji Barskiej zakończyło się trwające od 31 grudnia 1770 roku nieudane oblężenie Jasnej Góry przez wojska królewskie i rosyjskie pod dowództwem pułkownika Iwana Drewicza.
14/15
stycznia 1863
W Warszawie przeprowadzono brankę, czyli przymusowy pobór do wojska carskiego, który przyspieszył wybuch Powstania Styczniowego.
Kiedy ptaki w styczniu śpiewają, to im w maju dzioby zamarzają.
15 stycznia 1865
W Turczynie koło Łomży urodził się ks. Marceli Godlewski (zm. 1945), kapłan katolicki, działacz społeczny i narodowy, założyciel Stowarzyszenia Robotników Chrześcijańskich. W czasie II wojny światowej przyczynił się do ocalenia około 3000 Żydów. Odznaczony medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.
15 stycznia 1869
Urodził się Stanisław Wyspiański (zm. 1907), wybitny pisarz, malarz, jeden z największych polskich dramatopisarzy, autor m.in. „Wesela”, „Nocy Listopadowej”, „Wyzwolenia”, „Warszawianki”.
15 stycznia 1920
Sejm przyjął ustawę uznającą markę polską za jedyną walutę dopuszczoną do obrotu w Polsce.
KRONIKA DZIEJÓW POLSKI
14 kwietnia 966
Książę Mieszko (922/945-25 V 992) i jego dworzanie zostali trzykrotnie zanurzeni w chrzcielnicy, najprawdopodobniej w Poznaniu lub Ostrowie Lednickim, przyjmując chrzest z rąk biskupa Jordana. Władca zapewnił sobie dobre kontakty z papiestwem, a w dokumencie Dagome iudex oddał swe państwo pod opiekę Stolicy Apostolskiej. Rodząca się Polska znalazła się w kręgu chrześcijańskiej i łacińskiej kultury.
23 kwietnia 997
Przybyły z Czech biskup Wojciech został zamordowany w czasie wyprawy misyjnej na ziemię Prusów. Następca Mieszka I – jego syn Bolesław Chrobry (967-17 VI 1025) wykupił na wagę złota ciało męczennika i złożył w Gnieźnie. Wojciech, kanonizowany w 999 roku, został pierwszym świętym patronem Polski.
15 marca 1000
Zakończył się zjazd gnieźnieński, na którym książę Bolesław Chrobry spotkał się z przybywającym w pielgrzymce do grobu św. Wojciecha cesarzem Ottonem III, który rzekł: „to, co widzę, większe jest niż wieści niosły!”. Bolesław został uznany za suwerennego władcę (otrzymał w darze od cesarza włócznię św. Maurycego, przechowywaną do dziś w skarbcu katedry na Wawelu) i zyskał prawo obsadzania stolicy arcybiskupiej w Gnieźnie oraz ustanowionych wtedy biskupstw: w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu – tym samym był to początek polskiej prowincji kościelnej.
14 sierpnia 1018
Po zwycięstwie Bolesława Chrobrego nad władcą Rusi Jarosławem Mądrym, wojska polskie zdobyły Kijów. Jak głosi legenda, Bolesław, wchodząc do grodu, wyszczerbił na Złotej Bramie miecz, zwany odtąd Szczerbcem i używany jako miecz koronacyjny królów Polski.
18 kwietnia 1025
W Gnieźnie został najprawdopodobniej tego dnia koronowany Bolesław Chrobry – pierwszy król Polski, który zmarł dwa miesiące później. „Ludzie wszelkiej płci i wieku! Wszystkie stany, spieszcie! Pogrzeb króla Bolesława w bólu dziś obaczcie! Nad wielkiego męża zgonem ze mną w płacz uderzcie…” – pisał Gall Anonim w Kronice Polskiej.
1025-1034
W czasie panowania króla Mieszka II (99010 V 1034), doszło do reakcji pogańskiej i kryzysu monarchii piastowskiej. Przeciwko władcy wystąpili jego bracia. Polska utraciła zdobycze Chrobrego – Grody Czerwieńskie na wschodzie oraz Łużyce i Milsko na zachodzie. Chaos wykorzystali Czesi, łupiąc Gniezno i podporządkowując sobie Śląsk.
1039-1058
Kazimierz Odnowiciel (25 VII 1016-19 III 1058) zajął Wielkopolskę i Małopolskę, Mazowsze i Pomorze, a stolicą uczynił Kraków. Wzmocnił władzę centralną, zreformował wojsko, odbudował organizację kościelną – m.in. ufundował opactwo Benedyktynów w Tyńcu (1044). Jego politykę kontynuował syn, Bolesław zwany Śmiałym bądź Szczodrym (1042-2/3 IV 1081).
25 grudnia 1076
Za zgodą papieża Grzegorza VII w katedrze na Wawelu został ukoronowany na króla Polski książę Bolesław Śmiały. Koronacja była potwierdzeniem pełnej suwerenności państwa polskiego.
11 kwietnia 1079
Według tradycji na stopniach ołtarza w kościele na Skałce, na rozkaz króla Bolesława Śmiałego został zamordowany biskup krakowski Stanisław ze Szczepanowa, napominający monarchę za jego niegodziwe czyny. Bolesław został zmuszony do opuszczenia kraju, a 8 maja 1254 roku ogłoszono w Polsce papieską decyzję o kanonizacji św. Stanisława, który został patronem Polski. 1107-1138
Panowanie Bolesława zwanego Krzywoustym (20 VIII 1086-28 X 1138), który po wygnaniu brata Zbigniewa objął pełnię władzy, co nie zakończyło konfliktu, bo Zbigniew szukał poparcia u niemieckiego cesarza. Jego wojska zostały pokonane w bitwie na Psim Polu (1109), a Zbigniew umarł, oślepiony z woli Bolesława, który wyruszył do klasztoru św. Idziego na Węgrzech, a później do grobu św. Wojciecha, aby odpokutować bratobójstwo. „Wśród łez i modlitw wędrował boso… przez 40 dni pościł publicznie, leżąc wytrwale na ziemie w popiele
i włosienicy” – pisał Gall Anonim. Bolesław opanował Pomorze, o czym śpiewano w pieśni: „Naszym przodkom wystarczały ryby słone i cuchnące, My po świeże przychodzimy, w oceanie pluskające…” – notował Gall.
1138
Bolesław Krzywousty „z Marsowego zrodzon rodu”, u schyłku życia pozostawił ustawę sukcesyjną – testament. Najstarszy syn z rodu Piastów otrzymywał dzielnicę senioralną z Krakowem, Śląsk i władzę nad całą Polską, Pomorzem i Śląskiem, pozostali – Mazowsze, Wielkopolskę, ziemię sandomierską. Miało to zapobiec bratobójczym walkom, przed czym się nie ustrzeżono, a w które angażowano także cesarstwo. Skutkiem walk i podziałów było trwające blisko dwa wieki rozbicie dzielnicowe. W tym czasie na ziemiach Polski istniało niekiedy ponad 20 księstw funkcjonujących jako niezależne państewka.
1 listopada 1221
Do Krakowa przybyło kilku zakonników, na czele z Jackiem Odrowążem (1183-15 VIII 1257), pierwszym polskim dominikaninem, którzy objęli kościół św. Trójcy. Kanonizowany w 1594 roku św. Jacek Odrowąż był jednym z najsłynniejszych misjonarzy ówczesnej Europy, ewangelizującym ludy Austrii, Moraw, Czech, docierającym ze swą misją aż po Kijów, Smoleńsk i Moskwę.
1226
Książę Konrad mazowiecki sprowadził zakon krzyżacki (Zakon Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie), nadając mu ziemię chełmińską, w zamian za walkę z siejącymi spustoszenie podczas najazdów na Mazowsze pogańskimi Prusami. Krzyżacy ogłosili krucjatę przeciwko nim i na zdobytych terenach utworzyli własne państwo ze stolicą w Malborku.
8 września 1253
Ojciec Święty Innocenty IV kanonizował w Asyżu św. Stanisława, w tym roku przeszła pierwsza procesja z Wawelu na Skałkę, która odbywa się corocznie w niedzielę po wspomnieniu św. Stanisława, obchodzonym 8 maja. Powstała wtedy popularna legenda o zrośnięciu się poćwiartowanego ciała biskupa, która rozbudzała nadzieję na zjednoczenie się państwa polskiego.
1268
Została spisana po łacinie „Księga henrykowska” – czyli „Księga założenia klasztoru świętej Marii Dziewicy w Henrykowie”. Zawiera ona pierwsze zachowane, zapisane zdanie w języku staropolskim „Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai”. 26 czerwca 1295
W Gnieźnie ks. abp Jakub Świnka koronował królem Polski Przemysła II, ostatniego przedstawiciela męskiego linii Piastów wielkopolskich. „W ten sposób zatem przywrócono Polsce z Bożą pomocą berło królewskie i zaszczytną godność króla, których była pozbawiona niemal przez 200 lat” – pisał Jan Długosz. na monarszej pieczęci z jednej strony widniał orzeł oraz napis: „Sam Bóg przywrócił Polakom zwycięski znak”. Od tego momentu orzeł biały z koroną na czerwonym polu stał się herbem państwa polskiego.
Wrzesień 1300
W katedrze gnieźnieńskiej ks. abp Jakub Świnka koronował następcę zamordowanego Przemysła II – czeskiego monarchę Wacława II. Przebywając przeważnie w Pradze, sprawował swą władzę za pomocą niemieckich i czeskich starostów. Władysław Łokietek musiał opuścić kraj, ale wygnanie stało się „probierzem wytrwałości i pobudką do cnoty” – pisał Długosz. Wkrótce, z węgierską pomocą, Łokietkowi udało się zająć Wiślicę, ziemię sandomierską i część krakowskiej. Podczas przygotowań do kolejnej wyprawy przeciwko Łokietkowi zmarł Wacław II (21 VI 1305). W Małopolsce głównym przeciwnikiem Łokietka był starosta i ks. bp krakowski Jan Muskata, który wystąpił przeciwko zwolennikom księcia, co rozpoczęło wojnę domową. Ks. abp Jakub Świnka wszczął proces przeciwko Muskacie, oskarżając go o liczne nieprawości.
20 stycznia 1320
W katedrze wawelskiej ks. abp gnieźnieński Janisław ukoronował Władysława Łokietka i jego żonę Jadwigę. Polska nieprzerwanie na 476 lat stawała się monarchią. po raz pierwszy uroczystość odbyła się w Krakowie i odtąd katedra wawelska stała się miejscem koronacji polskich monarchów. Król, mając przeciwko sobie Brandenburgię, Krzyżaków i Czechy, związał się z Węgrami i Litwą, umacniając swe panowanie.
Władcy legendarni
Siemowit (IX-X wiek)
Lestek (X wiek)
Siemomysł (X wiek)
Władcy z dynastii Piastów
Mieszko I (ok. 935-992)
Bolesław Chrobry (966-1025)
Koronowany w 1025 roku
Mieszko II (990-1034)
Koronowany w 1025 roku
Kazimierz Odnowiciel (1016-1058)
Bolesław Śmiały (1040-1081)
Koronowany w 1076 roku
Władysław Herman (1042-1102)
Bolesław Krzywousty (1086-1138)
Okres rozbicia dzielnicowego
Władysław Wygnaniec (1105-1159)
Bolesław Kędzierzawy (1121-1173)
Mieszko Stary (1122-1202)
Kazimierz Sprawiedliwy (1138-1194)
Mieszko Plątonogi (1130-1211)
Leszek Biały (1186-1227)
Władysław Laskonogi (1161-1231)
Henryk Brodaty (1165-1238)
Henryk Pobożny (1196-1241)
Bolesław Rogatka (1220-1278)
Konrad Mazowiecki (1187-1247)
Bolesław Wstydliwy (1226-1279)
Bolesław Pobożny (1221-1279)
Leszek Czarny (1240-1288)
Henryk Probus (1257-1290)
Przemysł II (1257-1296)
Koronowany w 1295 roku
Wacław II (1271-1305) – z czeskiej dynastii
Przemyślidów, koronowany w 1300 roku
Ponowne zjednoczenie ziem polskich
Władysław Łokietek (1260-1333)
Koronowany w 1320 roku
Kazimierz Wielki (1310-1370)
Koronowany w 1333 roku
Andegawenowie
Ludwik Węgierski (1326-1382)
Koronowany w 1370 roku
Jadwiga Andegaweńska (1371-1399)
Koronowana w 1384 roku
Jagiellonowie
Władysław Jagiełło (1351-1434)
Koronowany w 1386 roku
Władysław Warneńczyk (1424-1444)
Koronowany w 1434 roku
Kazimierz Jagiellończyk (1427-1492)
Koronowany w 1447 roku
Jan Olbracht (1459-1501)
Koronowany w 1492 roku
Aleksander Jagiellończyk (1461-1506)
Koronowany w 1501 roku
Zygmunt Stary (1467-1548)
Koronowany w 1506 roku
Zygmunt August (1520-1572)
Koronowany w 1529 roku
Królowie elekcyjni
Henryk Walezy (1551-1589)
Koronowany w 1574 roku
Anna Jagiellonka (1523-1596)
Koronowana w 1576 roku
Stefan Batory (1533-1586)
Koronowany w 1576 roku
Zygmunt III Waza (1566-1632)
Koronowany w 1587 roku
Władysław IV (1595-1648)
Koronowany w 1632 roku
Jan Kazimierz (1609-1672)
Koronowany w 1649 roku
Michał Korybut Wiśniowiecki (1640-1673)
Koronowany w 1669 roku
Jan III Sobieski (1629-1696)
Koronowany w 1674 roku
August II Sas (1670-1733)
Koronowany w 1697 roku
Stanisław Leszczyński (1677-1766)
Koronowany w 1704 roku
August III Sas (1696-1763)
Koronowany w 1733 roku
Stanisław August Poniatowski (1732-1798)
Koronowany w 1764 roku
Po odzyskaniu niepodległości
Rada Regencyjna w składzie Aleksander
Kakowski, Zdzisław Lubomirski, Józef Ostrowski (do 14 listopada 1918)
Józef Piłsudski, Naczelnik Państwa (14 listopada 1918-14 grudnia 1922)
Gabriel Narutowicz, prezydent (14 grudnia 1922-16 grudnia 1922)
Stanisław Wojciechowski, prezydent (20 grudnia 1922-14 maja 1926)
Ignacy Mościcki, prezydent
(4 czerwca 1926-30 września 1939)
Prezydenci na uchodźstwie
Władysław Raczkiewicz (30 września 1939-6 czerwca 1947)
August Zaleski
(9 czerwca 1947-7 kwietnia 1972)
Stanisław Ostrowski
(9 kwietnia 1972-8 kwietnia 1979
Edward Raczyński
(8 kwietnia 1979-8 kwietnia 1986)
Kazimierz Sabbat
(8 kwietnia 1986-19 lipca 1989)
Ryszard Kaczorowski
(19 lipca 1989-22 grudnia 1990)
Prezydenci III Rzeczpospolitej
Wojciech Jaruzelski
(31 grudnia 1989-22 grudnia 1990)
Lech Wałęsa
(22 grudnia 1990-22 grudnia 1995)
Aleksander Kwaśniewski
(23 grudnia 1995-23 grudnia 2005)
Lech Kaczyński
(23 grudnia 2005-10 kwietnia 2010)
Bronisław Komorowski
(6 sierpnia 2010-6 sierpnia 2015)
Andrzej Duda (od 6 sierpnia 2015)
„Wydałem dziś upragniony przez Was rozkaz do jawnej walki z odwiecznym wrogiem Polski, najeźdźcą niemieckim. Po pięciu blisko latach nieprzerwanej i twardej walki prowadzonej w podziemiach konspiracji stajecie dziś otwarcie z bronią w ręku, by Ojczyźnie przywrócić Wolność i wymierzyć zbrodniarzom niemieckim przykładną karę za terror i zbrodnie dokonane na ziemiach Polski” – pisał dowódca Armii Krajowej, gen. Tadeusz Komorowski „Bór” w rozkazie nakazującym rozpoczęcie Powstania w stolicy 1 sierpnia 1944 roku o godzinie „W” – 17.00.
Wycofujące się wojska niemieckie, sowieckie czołgi na przedpolach Pragi, ogromne napięcie wśród ludności pragnącej odwetu na okupancie, to wszystko skłoniło gen. Komorowskiego
„Bora” i Delegata Rządu na Kraj, wicepremiera Jana Stanisława Jankowskiego, do podjęcia decyzji o rozpoczęciu walk w Warszawie, które miały trwać kilka dni. W mieście Armia Krajowa dysponowała prawie 50 tys. żołnierzy, jednak słabo uzbrojonych. W pierwszych dniach powstańcy opanowali większą część Śródmieścia z Powiślem, Stare Miasto, Żoliborz, Wolę, Mokotów.
Entuzjazm ludności, która wyzwoliła się z niemieckiej okupacji, był ogromny. Niemal natychmiast zaczęły się organizować wszystkie struktury działającego dotychczas w konspiracji Polskiego Państwa Podziemnego: urzędy, prasa, poczta, opieka społeczna itp. Warszawiacy zaczęli szybko organizować życie w walczącym mieście. „Nie ma dziś prawie domu w Warszawie bez urządzonego przez mieszkańców ołtarza. Często księża z opaskami biało-czerwonymi na ramionach odprawiają przy nich Msze św. Zgodnie z udzielonym przez Papieża zezwoleniem dla kapłanów na froncie, każdemu z księży wolno odprawić nie jedną, a trzy Msze dziennie.
[…] Na nabożeństwach nastrój jest bardzo podniosły. Na zakończenie każdego intonowany jest hymn, zakazany przez pięć lat okupacji: Boże coś Polskę.” – donosił „Biuletyn Informacyjny”.
W połowie sierpnia 1944 roku, po dwóch tygodniach walk, nadziei było jeszcze wiele.
Powstańcy nie wiedzieli jednak, że wyrok na niepodległą Polskę zapadł już wcześniej. Stany Zjednoczone i Wielka Brytania już na konferencji w Teheranie w 1943 roku zaakceptowały sowiecki dyktat nie tylko nad Polską, ale i całą wschodnią Europą. Tym samym podeptały swe własne zasady Karty Atlantyckiej – dokumentu podpisanego na początku wojny przez oba państwa i stwierdzającego m.in., iż po zwycięskiej wojnie nie zostaną dokonane żadne zmiany granic bez woli państw zainteresowanych, a ich system rządzenia i władze zostaną wyłonione w wolnych wyborach. W planach Stalina nie było miejsca na niepodległą Polskę, lecz jedynie okrojoną z połowy wschodniego terytorium kolonię rządzoną przez komunistycznych namiestników.
Wraz z wybuchem Powstania Stalin zatrzymał idącą na Warszawę ofensywę Armii Czerwonej, która zgodnie z planami miała ją zająć do 8 sierpnia. Sowieci czekali aż stolica legnie w gruzach, grzebiąc pod swymi ruinami kwiat patriotycznej młodzieży, dzięki czemu łatwiej będzie można po wojnie skomunizować Polskę. Moskwa długo odmawiała nawet pozwolenia na lądowanie na swych lotniskach samolotów alianckich, które pokonywały trasy z Włoch i Wielkiej Brytanii, latając z pomocą dla Powstania i ponosząc przy tym ogromne straty. Niemcy szybko wzmacniali swoje siły, zdobywając kolejne dzielnice, bestialsko rozprawiając się z ludnością cywilną.
Wobec pogarszającej się sytuacji mieszkańców stolicy, braku żywności, oraz szans na jakąkolwiek pomoc, 2 października 1944 roku, po 63 dniach walk, przedstawiciele Armii Krajowej podpisali kapitulację. W Warszawie zginęło 16 tys. powstańców, ponad 20 tys. zostało rannych, 15 tys., na czele z Komendantem Głównym AK gen. Tadeuszem Komorowskim „Borem”, dostało się do niewoli. Wśród ludności cywilnej śmierć poniosło około 120–150 tys. osób, 60 tys. wywieziono do obozów koncentracyjnych, a 90 tys. na przymusowe roboty do Rzeszy.
Ku czci powstańców w Warszawie, przy ulicy Grzybowskiej na Woli powstało Muzeum Powstania Warszawskiego.
Na chrzcie w suchowolskim kościele pod wezwaniem Świętych Apostołów Piotra i Pawła, urodzony we wsi Okopy, 14 września 1947 roku syn Marianny i Władysława Popiełuszków otrzymał imię Alfons, na pamiątkę świętego kapłana i biskupa, o którym matka przeczytała w „Żywotach świętych”. Wszyscy wołali na niego Alek, ale jako dorosły zmienił imię na Jerzy. Wychował się w rodzinie, dla której najważniejsza była silna wiara i wypełnianie przykazań. Z wiarą łączył się w naturalny sposób patriotyzm. Po maturze wybrał Wyższe Metropolitalne Seminarium Duchowne św. Jana Chrzciciela w Warszawie, gdyż chciał być jak najbliżej Niepokalanowa.
W sierpniu 1980 roku ks. Jerzy, na prośbę Prymasa Stefana kard. Wyszyńskiego, odprawił Mszę św. dla strajkujących robotników w Hucie „Warszawa”. W kościele św. Stanisława Kostki celebrował co miesiąc Msze św. za Ojczyznę. Po wprowadzeniu stanu wojennego otwarcie występował w swych homiliach w obronie godności człowieka. Głośno wołał o przywrócenie „Solidarności”, uwolnienie internowanych i więzionych. Piętnował zło, które szerzyli komuniści. Zawsze jednak uznawał zasadę św. Pawła: „Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj”.
Jego słowa, aktualne i dzisiaj, głosiły uniwersalne prawdy i budziły wściekłość komunis-
tycznej władzy. „Proces nad Chrystusem trwa. Trwa proces nad Chrystusem w Jego braciach. Bo aktorzy dramatu i procesu Chrystusa żyją nadal. Zmieniły się tylko ich nazwiska i twarze, zmieniły się daty i miejsca ich urodzin. Zmieniają się metody, ale sam proces nad Chrystusem trwa. Uczestniczą w nim ci wszyscy, którzy zadają ból i cierpienie braciom swoim, ci, którzy walczą z tym, za co Chrystus umierał na krzyżu. Uczestniczą w nim ci wszyscy, którzy usiłują budować na kłamstwie, fałszu i półprawdach, którzy poniżają godność ludzką, godność dziecka Bożego, którzy zabierają współrodakom wartość tak bardzo szanowaną przez samego Boga, zabierają i ograniczają wolność. Jakież podobieństwo i dzisiaj między Chrystusem ociekającym krwią na krzyżu, a naszą zbolałą Ojczyzną”.
Esbecy śledzili i prześladowali ks. Jerzego, próbowali go zastraszyć. Dręczyli anonimami, w których grozili, że zostanie poderżnięty, powieszony, ukrzyżowany. Był stale wzywany na przesłuchania. Jednocześnie rozpętano przeciwko niemu propagandową kampanię nienawiści w telewizji, radiu i prasie, zniesławiając go i nazywając „zdrajcą Ojczyzny i wrogiem narodu”. W końcu przygotowano plan zgładzenia duszpasterza „Solidarności”. 19 października 1984 roku funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa uprowadzili ks. Jerzego i zamordowali.
Ks. Jerzy został beatyfikowany w 2010 roku.
Opracowanie: Joanna Wieliczka-Szarkowa
Opracowanie graficzne: Agnieszka Siekierżycka
Wykorzystano fragmenty następujących książek wydanych przez Wydawnictwo AA: Joanna Wieliczka-Szarkowa, Jarosław Szarek, Kronika dziejów Polski
Wacław Panek, Hymny polskie
Do nabycia: tel. 12 345 42 00 lub: www.religijna.pl
© Copyright by Wydawnictwo AA, Kraków
ISBN 978-83-7864-864-2
Wydawnictwo AA s. c.
30-332 Kraków, ul. Swoboda 4 tel.: 12 345 42 00
e-mail: klub@religijna.pl www.religijna.pl
ISBN 978-83-7864-864-2
