Joanna Wieliczka-Szarkowa WRZESIEŃ1939WRZESIEŃPOLSKI i narodueksterminacjaplanowapolskiego
WRZESIEŃPOLSKI1939iplanowaeksterminacjanarodupolskiego
WRZESIEŃPOLSKI1939iplanowaeksterminacjanarodupolskiego Joanna Wieliczka-Szarkowa WydawnictwoKrakówAA
Skład i łamanie, projekt okładki: Anna Smak-Drewniak Zdjęcia: Narodowe Archiwum Cyfrowe, Wikimedia Commons © Copyright by Joanna Wieliczka-Szarkowa © Copyright by Wydawnictwo AA, Kraków 2019 ISBN 30-332Wydawnictwo978-83-7864-674-7AAs.c.Kraków,ul.Swoboda 4 tel.: 12 292 04 42 e-mail: www.religijna.plklub@religijna.pl
Niemieckie bombowce Heinkel He 111 zrzucają bomby na Warszawę we wrześniu 1939 r.
2. Nie będziesz wzywał imienia Polski dla własnej chwały, k ariery albo nagrody.
9. Nie dopuść, by wątpiono w Polskę.
7 Dekalog Polaka Jam jest Polska, ojczyzna twoja, ziemia Ojców, z której wyrosłeś. Wszystko, czymś jest, po Bogu mnie zawdzięczasz.
10. Nie pozwól by ubliżano Polsce, poniżając Jej wielkość i zasługi, Jej dorobek i Majestat. Będziesz miłował Polskę pierwszą po Bogu miłością. Będziesz ją miłował więcej niż siebie samego. Zofia Kossak, Warszawa, grudzień 1940 roku, tekst drukowany w prasie konspiracyjnej pod okupacją i na emigracji
5. Z wrogami Polski walcz wytrwale do ostatniego tchu, do ostatniej kropli krwi w żyłach twoich.
6. Walcz z własnym wygodnictwem i tchórzostwem. Pamiętaj, że tchórz nie może być Polakiem.
7. Bądź bez litości dla zdrajców Imienia polskiego.
8. Zawsze i wszędzie śmiało stwierdzaj, że jesteś Polakiem.
3. Pamiętaj, abyś Polsce oddał bez wahania majątek, s zczęście osobiste i życie.
4. Czcij Polskę, ojczyznę twoją, jak matkę rodzoną.
1. Nie będziesz miał ukochania ziemskiego nade mnie.
RZECZYPOSPOLITEJHONOR
„Pokój jest rzeczą cenną i pożądaną. Nasza generacja, skrwawiona w wojnach, na pewno na pokój zasługuje. Ale pokój, jak pra wie wszystkie sprawy tego świata, ma swoją cenę wysoką, ale wymierną. My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę. Jest jedna rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna: tą rzeczą jest honor” –mówił 5 maja 1939 roku w polskim sejmie płk Józef Beck, minister spraw zagranicznych Rzeczpospolitej. Była to zdecydowana odpowiedź na niemieckie żądania wobec Polski. 28 kwietnia 1939 roku Berlin wypowiedział polsko-niemiecką deklarację o niesto sowaniu przemocy. Tego dnia Adolf Hitler stwierdził, ż e stanowisko to może ulec zmianie, jeżeli Polska zezwoli na budowę eksterytorialnej autostrady, łączącej
BEZCENNY
9
10 Exposé ministra spraw zagranicznych Józefa Becka w odpowiedzi na zerwanie przez Niemcy paktu o nieagresji z Polską, 5 maja 1939
Rzeszę z Prusami Wschodnimi, biegnącej przez Po morze Gdańskie („korytarz”) oraz włączenie do Nie miec Wolnego Miasta Gdańska.
Odpowiedź wyrażona w przemówieniu ministra Józefa Becka była bezkompromisowa i zdecydowanie odmowna. „O co właściwie chodzi? Czy o swobodę ludności niemieckiej Gdańska, która nie jest zagro żona, czy o sprawy prestiżowe – czy też o odepchnię cie Polski od Bałtyku, od którego Polska odepchnąć się nie da! (w tym momencie minister uderzył pięścią w blat) (…) Słowo „korytarz” jest sztucznym wymysłem, chodzi tu bowiem o odwieczną polską ziemię, mającą znikomy procent osadników niemieckich. (…) Nie mamy natomiast żadnego powodu umniejszać naszej suwerenności na naszym własnym terytorium” – przemawiał minister Beck. Jego słów słuchała nie mal cała Polska. Przez następne dni z całego kraju nadchodziły listy i depesze, w których wyrażano peł ne poparcie dla stanowiska rządu RP w tej sprawie.
11
W „Gazecie Polskiej” napisano: „Odrzucamy samą myśl o takich ustępstwach, jako Polacy i Eu ropejczycy. Jako Polacy nie możemy oddać Niemcom pełnej kontroli nad całym naszym dostępem do Bałtyku. Nie możemy pomagać własnymi rękami do zakładania sobie sznura na szyję. (…) Chodzi po prostu o to, czy Europa ma być sprawiedliwie zrównoważoną
wspólnotą12 wolnych i równych narodów, czy też orga nizacją, w której narody niewolników miałyby przy czyniać się do dobrobytu narodów panów”. Komenta rze polskiej prasy reprezentującej różne ugrupowania polityczne były jednobrzmiące – poparcie dla twar dego stanowiska rządu i żadnych ustępstw wobec Niemiec. „Kurier poranny” tak komentował przemó wienie: „Minister Beck w lapidarnych żołnierskich słowach określił to, co czuje i myśli dziś każdy Polak. (…) Polska pragnie pokoju, ale każdy atak na swój ho nor, prawa żywotne i interesy odeprze”. Niemcy były już zdecydowane uderzyć na Polskę, potrzebowały jednak sojusznika, którego znalazły w Związku Sowieckim. Przyjaźń niemiecko-rosyjska miała długą tradycję, a współpraca między Niemcami a bolszewicką Rosją trwała już od lat 20. minionego wieku.Tuż przed wybuchem wojny w Moskwie roz poczęto rozmowy z przedstawicielami Berlina. Ich z wieńczeniem był podpisany na Kremlu przez mi nistra spraw zagranicznych Niemiec Joachima von R ibbentropa i komisarza spraw zagranicznych ZSRS Wiaczesława Mołotowa niemiecko-sowiecki pakt o nieagresji. W nocy z 23 na 24 sierpnia 1939 roku na bankiecie po zakończeniu rozmów Józef Stalin wzniósł toast: „Wiem, jak bardzo naród niemiecki
13 kocha swego Führera; dlatego pragnąłbym wypić za jego zdrowie”. Pakt zawierał także tajny protokół, w którym oba państwa podzieliły się wpływami w Europie Środkowej i Wschodniej. Jednocześnie uzgodniły przystąpienie do wspólnej agresji na Polskę (Moskwa przez kilkadziesiąt lat zaprzeczała jego ist nieniu, został ujawniony dopiero po upadku systemu komunistycznego).
Dla Polski oznaczało to faktycznie IV rozbiór.Wkilkupunktowym protokole zapisano m.in. następujące uzgodnienia: „strefy interesów Niemiec Minister Józef Beck przemawia w sejmie, 5 maja 1939
Od lewej stoją: szef działu prawnego niemieckiego MSZ Friedrich Gauss, niemiecki minister spraw zagranicznych Joachim von Ribbentrop, Józef Stalin oraz minister spraw zagranicznych ZSRS Wiaczesław Mołotow.
i14ZSRS będą rozgraniczone mniej więcej wzdłuż linii rzek: Narwi, Wisły i Sanu. Zagadnienie czy interesy obu stron czynią pożądanym istnienie państwa pol skiego (…) rozstrzygnięte może być dopiero w toku dalszych wydarzeń politycznych. (…) Na obszarach należących do krajów bałtyckich (Finlandia, Łotwa i Litwa) północna granica Litwy będzie stanowiła g ranicę stref wpływów Niemiec i ZSRS. W wyniku późniejszych ustaleń zadecydowano, że Związek So wiecki odstąpi Niemcom tereny między Wisłą a Bu giem w zamian za przejęcie Litwy. Podpisanie paktu Ribbentrop – Mołotow 23 sierpnia 1939 roku w Moskwie.
15
Pomiędzy Berlinem a Moskwą istniały różnice co do dalszych losów Polski. Niemcy byli skłonni do utworzenia niewielkiego, marionetkowego i kadłubo wego państwa polskiego. Sowieci chcieli całkowitej l ikwidacji II Rzeczpospolitej i podzielenia się jej zie miami, wcielonymi w granice obu zaborców. Tuż przed odlotem z Moskwy Ribbentrop po wiedział: „Niemcom i Rosji powodziło się dawniej zawsze źle, gdy żyły ze sobą w nieprzyjaźni, a dobrze, gdy łączyła ich przyjaźń. Wczorajszy dzień był epoko wy dla obu narodów. Führer i Stalin opowiedzieli się za przyjaźnią”.
17
WOJNA UNICESTWIENIA
„Halo, tu Warszawa i wszystkie rozgłośnie Polskiego Radia. Dziś o godzinie 4.45 oddziały niemieckie przekroczyły granicę Polski, łamiąc pakt o nieagresji” – o świcie, 1 września 1939 roku komunikat ten usłyszały miliony Polaków. Wielu z nich już wcześniej zostało zbudzonych wybuchem niemieckich bomb i pocisków. Na całej granicy polscy żołnierze odpierali niemiecką agresję. Rozpoczęła się druga wojna światowa. „Nocy dzisiejszej odwieczny wróg nasz rozpoczął działania zaczepne wobec Państwa Polskiego, co stwierdzam wobec Boga i historii. W tej chwili dzie jowej zwracam się do wszystkich obywateli państwa w g łębokim przeświadczeniu, że cały naród stanie w obronie swojej wolności, niepodległości i honoru, skupi się dookoła Wodza Naczelnego i jego sił zbroj nych oraz da godną odpowiedź napastnikowi, jak to
się18 już nieraz działo w historii stosunków polsko-nie mieckich. Cały naród polski pobłogosławiony przez Boga, w walce o swoją świętą i słuszną sprawę, zjed noczony z Armią pójdzie ramię przy ramieniu do boju i pełnego zwycięstwa” – w swym oświadczeniu zwra cał się do rodaków prezydent RP, Ignacy Mościcki.
Na odprawie najwyższych niemieckich dowódców wojskowych, 22 sierpnia 1939 roku Hitler mówił: „ Już ja dam propagandzie pretekst uzasadniający wy buch wojny, mniejsza o to, czy wiarygodny, czy nie. W k westiach związanych z rozpoczęciem i prowa dzeniem wojny decyduje nie prawo, lecz zwycięstwo.
„Schleswig-Holstein” ostrzeliwuje Gdynię z portu w Gdańsku, 13 września 1939
Bądźcie bezlitośni! Bądźcie brutalni! 80 milionów ludzi musi dostać to, co im się należy, a należy im się zapewnienie ich egzystencji. Prawo jest po stronie sil niejszego. Trzeba postępować z największą surowo ścią. Konieczne jest szybkie podjęcie decyzji. Trzeba g łęboko wierzyć w niemieckiego żołnierza. Kryzys następuje, gdy zawodzą nerwy dowódców. Pierwszy cel to dojście do Wisły i Narwi. Nasza techniczna przewaga złamie nerwowo Polaków. Każda nowa siła, która się pojawi, winna być natychmiast zdru zgotana. Ta wojna jest wojną unicestwienia. Należy na nowo wyznaczyć granice Rzeszy, zachowując przy Wieluń zbombardowany przez Luftwaffe, 1 września 1939
19
tym20 rozsądek. (…) Całkowite zniszczenie Polski jest naszym głównym celem wojskowym. Najważniejsze, żeby działać szybko. Wojska polskie należy ścigać aż do ich doszczętnego zniszczenia. (…) Wydałem roz kaz i każę każdego rozstrzelać, kto by chociaż jed nym słowem usiłował krytykować, iż celem wojny jest osiągnięcie wyznaczonych linii, a nie fizyczne znisz czenie przeciwnika. W tym celu przygotowałem na razie tylko na wschodzie moje oddziały Totenkopf, rozkazując im zabijać bez miłosierdzia i bez litości mężczyzn, kobiety i dzieci polskiego pochodzenia i polskiej mowy. Tylko w ten sposób zdobędziemy Żołnierze niemieccy niszczą polski szlaban graniczny i godło Polski na granicy Polski z Wolnym Miastem Gdańskiem, 1 września 1939.
21 przestrzeń życiową, której potrzebujemy. (…) Was, moi panowie, wzywa sława, jak to nie zdarzyło się od wieków. Bądźcie twardzi, bądźcie bezlitośni, działaj cie szybciej i brutalniej niż przeciwnicy. Mieszczanie zachodnioeuropejscy muszą zadrżeć ze zgrozy”. W przeddzień ataku doszło do kilku nadgranicz nych prowokacji przygotowanych przez Reinharda Heydricha. Bojówkarze SS przebrani w polskie mundury napadli na niemiecką radiostację w Gliwicach, z ostawiając dla „lepszego wrażenia” ciała zamordowa nych wcześniej zastrzykami fenolu więźniów obozów koncentracyjnych, tzw. konserwy. 1 września o 4.45 niemiecki pancernik „Schleswig-Holstein” rozpoczął ostrzeliwanie polskiej składnicy wojskowej na Westerplatte. Miała się bronić 12 godzin, jej załoga wytrzymała siedem dni. Obrona stała się symbolem polskiego oporu. Jednocześnie rozpoczęły się bombardowania polskich miast, także tych bez wojskowego znacze nia i jednostek WP, oraz kolumn uciekającej ludno ści cywilnej, co było pogwałceniem wszelkich mię dzynarodowych praw. Wśród tych miast był Wieluń, pozbawiony obrony przeciwlotniczej, zaatakowany o świcie, o godz. 4.40 przez niemieckie samoloty. Jako pierwszy zbombardowany został miejscowy szpital oznaczony znakami czerwonego krzyża, w którym
zginęło22 prawie 30 osób. Samoloty przeprowadziły trzy bombardowania, zrzucając bomby z małej wyso kości, jednocześnie ostrzeliwując uciekającą ludność. Zniszczone zostało całe śródmieście – 75 proc. zabu dowy miasta legło w gruzach, zginęło 1,2 tys. miesz kańców spośród 15 tys. wielunian. Niemcy dysponujący dużą przewagą jakościo wą swych armii, uderzyli z kilku kierunków. Bardzo szybko ich pancernym jednostkom, nacierającym z Pomorza Zachodniego i Prus Wschodnich, udało się odciąć część Armii „Pomorze” oraz oddziały obrony wybrzeża. Na południu przerwane zostały pozycje Armii „Kraków”, co zmusiło WP do opuszczenia Śląska i zachodniej Małopolski. Do historii przeszła bohaterska obrona Westerplatte i trzydniowe walki pod Węgierską Górką, a także działania w okolicach Częstochowy, pod Mokrą, gdzie Wołyńska Brygada Kawalerii, przy wsparciu dwóch pociągów pancer nych, powstrzymała 4 Dywizję Pancerną, niszcząc ponad 70 czołgów. 8 września oddziały Wehrmachtu znalazły się na przedpolach Warszawy. Następnego dnia rozpoczęła się bitwa nad Bzurą, największa bi twa wojny obronnej 1939 roku.
205 Spis treści Dekalog Polaka .............................................................. 7 BEZCENNYRZECZYPOSPOLITEJHONOR ...................................... 9 WOJNA UNICESTWIENIA ................................... 17 ŻOŁNIERZE Z WESTERPLATTE… .................. 23 SPOWIEDŹ POD BOMBAMI ................................ 29 WARSZAWA BOHATERSKA ................................ 33 CHCIAŁ, ABY WARSZAWA BYŁA WIELKA .... 39 MIT SZARŻY NA CZOŁGI .................................... 45 SOWIECI WKROCZYLI… ..................................... 53 NIEMIECKO-SOWIECKA PRZYJAŹŃ ............... 59 OSTATNIA BITWA ................................................. 67 NIEMIECKI TERROR ............................................. 73 SONDERAKTION KRAKAU ................................. 79 CAŁKOWITA GERMANIZACJA .......................... 85 „DO POZIOMU NIEWOLNIKÓW” ...................... 91 „GŁOWA IDEI NARODOWEJ…”NIEPODLEGŁOŚCI............................................. 99 „WAWER 27 XII 39” ................................................ 107
BEZWZGLĘDNA206 SOWIETYZACJA .................. 115 PRZECIW SOWIECKIEJ REPUBLICE .............. 123 MASAKRA NA KRESACH ................................... 131 ŚMIERĆ PROFESORÓW ...................................... 139 KOŚCIÓŁ POD OKUPACJĄ ................................. 149 DROGA MĘCZEŃSTWA I OFIARY .................. 159 SPRAWIEDLIWY, KTO RATUJE ŻYCIE… ...... 165 JAŁTAŃSKI WYROK NA POLSKĘ ..................... 173 TESTAMENT POLSKI WALCZĄCEJ ................ 179 POZOSTAŁY RUINY… ......................................... 185 ZBRODNIA BEZ KARY ........................................ 193
Z nastawieniem totalnego opanowania polskiej ziemi i zniszczenia wszystkiego, co polskie, hitlerowskie Niemcy zaatakowały naszą ojczyznę 1 września 1939 roku, a 17 września dołączył do nich Związek Sowiecki. Na mocy niemiecko-sowieckiego paktu Ribbentrop-Mołotow, bohatersko broniąca swej wolności Polska, opuszczona przez sojuszników, została rozdarta przez najeźdźców z zachodu i wschodu. O bohaterach wojny obronnej we wrześniu 1939 roku, a także o zaplanowanej i skrupulatnie realizowanej przez Niemców i Sowietów eksterminacji Polaków opowiada ta wstrząsająca książka, przedstawiając najważniejsze wydarzenia wojny obronnej – od Westerplatte po bitwę pod Kockiem – oraz największe zbrodnie Niemców i Sowietów na Polakach, zdając rachunek z ogromu cierpień i strat poniesionych przez Polskę. ISBN 978-83-7864-674-7 Cena: 19,90 w 5% VAT
tym