H
I
S
T
O
R
I
A
Z
P
A
S
J
Ą
Komiks przybliża losy Andrzeja Boboli – świętego jezuity, odważnego apostoła Kresów
Patronat medialny:
ISBN 978-83-7864-287-9 WYDAWNICTWO AA
Cena: 39,90 w tym 5% VAT
w komiksie
Wschodnich, okrutnie zamęczonego przez Kozaków. Ten, wydawać by się mogło, zapomniany męczennik żyjący na przełomie XVI i XVII wieku sam przypomniał o swoich tragicznych dziejach i miejscu pochówku. Podczas kilkukrotnych objawień obiecywał swoje orędownictwo i opiekę w najtrudniejszych momentach historii Polski. To właśnie święty Andrzej zapowiedział odzyskanie przez Polskę upragnionej niepodległości, a w 1920 roku miał swój „udział” w zwycięskiej Bitwie Warszawskiej. Za jego wstawiennictwem wielu ludzi także obecnie doświadcza pomocy. Jak przekonuje kustosz sanktuarium św. Andrzeja Boboli w Strachocinie: „Bobola został nam dany, żeby ocalić tę resztę, która jest wierząca. Ma nas przeprowadzić przez trudne ‘dziś ’. Jeśli będziemy umieli choć trochę naśladować Andrzeja Bobolę, to nie musimy się martwić o przyszłość Polski”. Zatem: do dzieła!
pAtRON pOLski
Obrońca wiary
ŚW. ANDRZEJ BOBOLA
Patron Polski
P
A
W
E
Ł
K
O
Ł
O
D
Z
I
E
J
S
K
pAtRON
pOLski
I
P A W E Ł
K O Ł O D Z I E J S K I
PATRON POLSKI
w komiksie
2
…od wschodu Rosjanie oraz Kozacy, a od południa zagrażali mu Turcy.
Rzeczpospolita na przełomie XVI i XVII w. była nękana wojnami. Od północy kraj pustoszyli Szwedzi…
Właśnie wtedy przodkowie Andrzeja Boboli zajmowali zaszczytne stanowiska na dworach kolejnych królów. Pieczętowali się herbem Leliwa, podobnie jak ród Tarnowskich czy Sieniawskich. Był to półksiężyc na niebieskim polu zwrócony rogami do góry, a nad nim sześcioramienna gwiazda. Najznamienitszym przedstawicielem tego rodu był doradca i sekretarz…
… na dworze króla Stefana Batorego – Andrzej Bobola, który nosił to samo imię, co późniejszy święty i męczennik.
Jam jest Andrzej Bobola.
3
Brał on udział w zwycięskiej wyprawie na Smoleńsk, a potem na Moskwę.
Moskale długo nie pociągną…
POŁOCK
Podczas oblężenia Połocka w obozie króla Stefana Batorego spotkali się: znakomity kaznodzieja o. Piotr Skarga i krewny późniejszego świętego Andrzej Bobola.
Drogi Andrzeju, oto jezuita, Piotr Skarga…
Jak zwykle skończy się rozejmem…
Gdyby jeszcze chciano mnie tutaj słuchać.…
Słuchamy, słuchamy. Inaczej by cię tu z nami nie było…
Ponoć ojciec zakłada szpitale, szkoły, pomaga najuboższym… Czy mógłbym się przydać w tym dziele?
Wiele o ojcu słyszałem!
4
A jakże, pracy dużo! Mury Rzeczypospolitej, jeśli cnotami nie będą podtrzymywane, upaść mogą łatwo…
Pal! a...! t a t a t tra-ta
...! Ogniaaa
To zły znak… aż mi skóra ścierpła… ale Odbiwszy się od płachty namiotu, król niewzruszony… wylądowała na półmisku…
Wieczorem, w czasie oblężenia do monarszego namiotu wpadła kula armatnia.
Co to? Hm… co ma oznaczać taka kula w królewskim namiocie?
Najjaśniejszy panie, wyjaśnienie może wydawać się zaskakujące, jednak rozumiem to jako zaproszenie nieprzyjaciela na jutrzejszą wieczerzę do twierdzy…
Dzień po pamiętnej wieczerzy Połock został zdobyty, a rok później Piotr Skarga wyruszył z dwoma braćmi z Wilna, aby założyć w Połocku szkołę…
Jeśli twoje przeświadczenie okaże się trafne i zwyciężymy, to obiecuję, że jezuici będą mieli w Połocku wspaniałe kolegium…
Tymczasem podkomorzy Andrzej Bobola wspierał finansowo uboższych z rodu młodzieńców, którzy kształcili się na uniwersytetach europejskich.
Był też fundatorem wielu klasztorów. Jako protektor jezuitów wspomagał szpital dla ubogich w Grójcu założony przez ojca Piotra Skargę.
Zakon jezuitów został założony w 1534 r. przez Ignacego Loyolę. Jezuici mieli wspierać Kościół, a zwłaszcza papieża, w realizacji najtrudniejszych zadań. Nadto dbać o szerzenie oświaty i prawdziwej pobożności. Panie, miłujemy najwyższą mądrość Syna Twego, Pana naszego. Niechże się nam ukaże i nauczy, co czynić i jako tej strapionej i do upadku nachylonej Koronie radzić.
Do Rzeczypospolitej pierwsi jezuici sprowadzeni zostali do Braniewa, trzydzieści lat od powstania zakonu. Szybko zyskali uznanie jako wytrawni kaznodzieje, obrońcy wiary i ci, którym zależało na świetnej edukacji młodych.
5
Boże, Rządco i Panie narodów, z ręki i karności Twojej racz nas nie wypuszczać, a za przyczyną Najświętszej Panny, Królowej naszej, błogosław Ojczyźnie naszej, by Tobie zawsze wierna chwałę przynosiła Imieniowi Twemu, a syny swe wiodła ku szczęśliwości. Wszechmogący wieczny Boże, spuść nam szeroką i głęboką miłość ku braciom i najmilszej Matce, Ojczyźnie naszej, byśmy jej i ludowi Twemu, swoich pożytków zapomniawszy, mogli służyć uczciwie. Ześlij Ducha Świętego na sługi Twoje, rządy kraju naszego sprawujące, by wedle woli Twojej ludem sobie powierzonym mądrze i sprawiedliwie zdołali kierować.
6
ZIEMIA SANOCKA
Andrzeju, ja ciebie chrzczę...
Niewiele wiadomo o dzieciństwie Andrzeja Boboli, późniejszego świętego. Nieznana jest dokładna data jego przyjścia na świat. Pewnym jest jedynie rok – 1591.
Prawdopodobnym miejscem jego urodzenia były dobra rodzinne w Strachocinie. On sam mówił o sobie, że jest Małopolaninem.
NA WARMII
Po zajęciach
Andrzeju, zabieram cię do Fromborka…
Kiedy chłopiec miał 15 lat, rozpoczął naukę w jezuickiej szkole w Braniewie. Być może wybór tej odległej od miejsca zamieszkania szkoły wynikał z opinii jego starszego kuzyna Sebastiana, który ukończywszy ją, To tu, w tym później studiował w Rzymie. obserwatorium, astronom dokonał Zobaczymy wielkiego miejsce pracy odkrycia… sławnego uczonego… Tak, pozwala uświadomić sobie ogrom świata tego…
Ależ kuzynie Sebastianie, mam mnóstwo nauki…
Wiem, Mikołaja Kopernika, zatem… … jedźmy!
Wiesz, czytam pisma pewnego żołnierza…
Tak, znam je, chodzi o pisma Ignacego z Loyoli.
Andrzeju, czy i ty słyszysz głos Boży?
Słyszę i mówię: oto jestem Panie.
7
Czas mijał, Andrzej uczył się, dużo czytał i zastanawiał się, kim zostanie w przyszłości.
Przyniosłem ci kilka książek…
Rycerskie poematy może? O Chrystusie powiadasz?
Ależ nie. O Chrystusie… i o Jego świętych…
A, to chętnie poczytam. I pamiętaj… jeśli upadniesz, ważne byś się podniósł…
Jeśli ziarno w ziemi nie obumrze, samo zostaje... Jeśli obumrze wielki owoc przynosi... tak jak życie założyciela jezuitów o. Ignacego.
8
Z PÓŁNOCNEJ HISZPANII DO RZYMU
Jestem Ignacy z Loyoli!
Ignacy pochodził ze szlacheckiego rodu. Jako młodzieniec podjął służbę w przybocznej gwardii wicekróla Nawarry. Podczas wojny z Francją został ranny. W trakcie długiej rekonwalescencji wiele czasu poświęcił na lekturę. To spowodowało jego duchową przemianę i decyzję o zmianie życia. Po nieoczekiwanym uzdrowieniu Ignacy odbył pielgrzymkę do sanktuarium Maryjnego w Montserrat, a później jako pustelnik przygotował zarys rekolekcji zwanych „Ćwiczeniami duchownymi”.
Odkrył jednak powołanie do służby Kościołowi we współpracy z innymi. Dlatego podjął studia filozoficzno-humanistyczne w Barcelonie i Salamance, a później na Sorbonie. W Paryżu złożył ślub ubóstwa i postanowił rozpocząć pracę misyjną w Ziemi Świętej. Po przyjęciu święceń kapłańskich w Rzymie przygotował zarys reguł zakonnych Towarzystwa Jezusowego i został pierwszym generałem jezuitów.
1491–1556
Z dużą gorliwością dbał o przygotowanie młodych księży do pracy duszpasterskiej na terenach zagrożonych reformacją. W 1551 r. założył Collegium Romanum (późniejszy Papieski Uniwersytet Gregoriański), które stało się pierwowzorem przyszłych kolegiów jezuickich. Uważał, że życie religijne powinno przyczyniać się do doskonalenia wewnętrznego. Chciał, by wierzący naśladowali Chrystusa, zwłaszcza w miłości i posłuszeństwie.
9
W WILNIE
Po 5 latach nauki w szkole w Braniewie młody Andrzej Bobola zgłosił się do zakonu jezuitów w Wilnie. Mijają dwa lata ćwiczeń… Czy ziarno już obumarło? Ojciec Wawrzyniec twierdzi, że jestem gotowy…
Ja, Andrzej Bobola, Małopolanin, zostałem przypuszczony do pierwszej próby, dnia ostatniego lipca 1611, zdecydowany za pomocą Boga wypełnić wszystko, co mi przedłożono.
Ślubuję Ci, Panie dochować…
– czystości… – posłuszeństwa… – ubóstwa
Po tym czasie młody jezuita wyruszył, aby nauczać młodzież w Braniewie, potem w Pułtusku. Po tych praktykach pedagogicznych, powrócił do Wilna, by studiować teologię na Akademii Wileńskiej.
Ojciec Andrzej otrzymał święcenia kapłańskie w dniu kanonizacji założyciela swojego zakonu, 12 marca 1622 r.
Jestem gotów!
10
Skończyłeś z powodzeniem studia, zostałeś księdzem… nie masz czego szukać na Litwie… wracaj do swoich, do Małopolski.
W NIEŚWIEŻU
I co zamierzasz?
Ja nic, ale Pan Bóg i zwierzchnicy posyłają mnie do Nieświeża. Do latyfundiów Radziwiłłów.
Niech dobry Bóg ci we wszystkim błogosławi… a twoja gorliwość niechaj wzrasta.
Serce mi mówi, że tu powinienem zostać, tu jest moja misja… O. Andrzej Bobola udał się do jezuickiego kolegium.
Kolegium w Nieświeżu było trzecią placówką jezuicką na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego po kolegium wileńskim i połockim. ... a nawet do Nieświeża
Jestem gotów iść za Tobą Panie...
Zgodnie z przywilejem fundacyjnym kolegium jezuici mieli uczyć młodzież zasad wiary i dobrych obyczajów, nauczać języków i literatury klasycznej, by przygotować młodych do służby publicznej.
Na koniec świata...
Po jakimś czasie... Widzę, że ci Pan błogosławi... Jak się masz kuzynie?
Ponadto ich zadaniem była ewangelizacja miejscowej ludności i zwalczanie wpływów protestanckich.
Ja tylko rozwijam powierzone mi dzieło...
Witaj bracie...
A oto moja mała trzódka...
Szybko okazało się, jak ważną rolę kulturową i religijną odgrywają w życiu miasta i jego okolic. Prowa- Ojcze Andzili bowiem teatr szkolny, aptekę, drzeju... bursę muzyczną, internat dla ubogiej szlachty oraz drukarnię.
Jezuici uczestniczyli także w uroczystościach rodzinnych Radziwiłłów, zapewniali ich dworowi opiekę duchową.
Ojcze...
11
MODLITWA ZA WSTAWIENNICTWEM
św. Andrzeja Boboli PATRONA POLSKI Święty Andrzeju Bobolo, nasz wielki Patronie! Dziękujemy Wszechmocnemu za to, że do świętych Wojciecha i Stanisława, patronów z początku naszych dziejów, dodał u boku Królowej Polski Ciebie. Twoje życie dopełniło się męczeństwem, w krytycznym okresie pierwszej Rzeczypospolitej, a Twoja świętość uznana została przy końcu II Rzeczypospolitej, której odrodzenie przepowiedziałeś. Obecnie w niepodległej ojczyźnie patronujesz odnowie naszego życia, tak osobistego, jak i społecznego, żeby wzrastała jedność w Polsce, Europie i świecie. Niech Twój patronat zjednoczy nas w miłości przez wiarę w imię Jezusa Chrystusa, Twojego i naszego Pana, który z Ojcem żyje i króluje w jedności Ducha Świętego przez wszystkie wieki wieków. Amen.
71
Scenariusz, ilustracje i tekst: Paweł Kołodziejski Opracowanie graficzne: Andrzej Oczkoś Redakcja i korekta: Magdalena Maziarz © Copyright by Paweł Kołodziejski, 2023 © Copyright by Wydawnictwo AA, Kraków 2023 ISBN 978-83-7864-287-9 Wydawnictwo AA s.c. 30-332 Kraków, ul. Swoboda 4 tel.: 12 345 42 00 e-mail: klub@religijna.pl www.religijna.pl
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury
72
H
I
S
T
O
R
I
A
Z
P
A
S
J
Ą
Komiks przybliża losy Andrzeja Boboli – świętego jezuity, odważnego apostoła Kresów
Patronat medialny:
ISBN 978-83-7864-287-9 WYDAWNICTWO AA
Cena: 39,90 w tym 5% VAT
w komiksie
Wschodnich, okrutnie zamęczonego przez Kozaków. Ten, wydawać by się mogło, zapomniany męczennik żyjący na przełomie XVI i XVII wieku sam przypomniał o swoich tragicznych dziejach i miejscu pochówku. Podczas kilkukrotnych objawień obiecywał swoje orędownictwo i opiekę w najtrudniejszych momentach historii Polski. To właśnie święty Andrzej zapowiedział odzyskanie przez Polskę upragnionej niepodległości, a w 1920 roku miał swój „udział” w zwycięskiej Bitwie Warszawskiej. Za jego wstawiennictwem wielu ludzi także obecnie doświadcza pomocy. Jak przekonuje kustosz sanktuarium św. Andrzeja Boboli w Strachocinie: „Bobola został nam dany, żeby ocalić tę resztę, która jest wierząca. Ma nas przeprowadzić przez trudne ‘dziś ’. Jeśli będziemy umieli choć trochę naśladować Andrzeja Bobolę, to nie musimy się martwić o przyszłość Polski”. Zatem: do dzieła!
pAtRON pOLski
Obrońca wiary
ŚW. ANDRZEJ BOBOLA
Patron Polski
P
A
W
E
Ł
K
O
Ł
O
D
Z
I
E
J
S
K
pAtRON
pOLski
I