magazyny.pl Nr 3(3)/2016
Robert Dobrzycki
Firma „szyta na miarę” Panattoni Europe
Raport I półrocze 2016
Magazyny i fabryki typu BTS
Deweloperzy budują spekulacyjnie
PANATTONI PARK GLIWICE III Górny Śląsk Powierzchnia dostępna
32 000 m²
Możliwość dobudowania
TAK
Wynajmujący
Panattoni
Kontakt: Mateusz Iłowiecki
+48 606 819 151
mateusz.ilowiecki@eu.jll.com
Optymistyczny scenariusz Na początku 2016 roku nowa ustawa o gruntach rolnych wzbudziła niemałe emocje wśród inwestorów na rynku magazynowoprzemysłowym. Obecnie, mając za sobą pierwszą połowę tego roku możemy patrzeć optymistycznie na sytuację, jaka ma miejsce na polskim rynku. A przynajmniej na to, co może się dziać w najbliższych miesiącach.
Raport JLL co kilka miesięcy daje ob-
nia obiektów szytych na miarę potrzeb.
raz tego, jak dynamiczna jest sytuacja
Niezależnie, czy mówimy o produkcji, czy
na rynku magazynowo-przemysłowym
o magazynowaniu produktów, formuła
w Polsce. Ostatnie wyniki pokazują, że
built-to-suit daje cały szereg możliwości
kolejny raz padają rekordy – przez pierw-
dostosowania budynku do wymogów firmy.
sze sześć miesięcy tego roku wynajęto aż
Więcej na temat temat wyjaśnia ekspertka
1,312 mln m² hal, co jest dużo wyższym
JLL, Joanna Choromańska. Zapraszam
wynikiem niż ten odnotowany za ten sam
zatem do lektury i śledzenia rynku, którego
okres w roku 2015. Wciąż prężnie działa
potencjał w Polsce wciąż rośnie.
sektor logistyczny, podobnie jak najlep-
Magazyny.pl nr 3(3)/2016 Opieka merytoryczna: Tomasz Olszewski
Wydawca: JLL Dział Powierzchni MagazynowoPrzemysłowych
sze wyniki pod względem powierzchni
Warsaw Spire
oddanej do użytku utrzymuje Panattoni
Plac Europejski 1
Europe. W tym wydaniu znajdą Państwo
00-844 Warszawa
także wywiad z Robertem Dobrzyckim, w Panattoni, który opowiada m.in. o tym,
Skład i opracowanie graficzne:
jak buduje się sukces firmy na rynku maga-
SkyConcept
Dyrektorem Zarządzającym na Europę
zynowym w Polsce i krajach sąsiednich.
TOMASZ OLSZEWSKI
ul. Powązkowska 15 01-797 Warszawa
Ponadto, prezentujemy możliwości, jakie
Head of Industrial Agency,
www.skyconcept.pl
inwestorzy mają w zakresie budowa-
Central & Eastern Europe, JLL
info@skyconcept.pl
4
magazyny.pl
Spis treści
Fabryka typu BTS
06 09 16 18 20 22 24 26 28 34 36 38 40
20
Puls rynku Aktualności z rynku nieruchomości komercyjnych Raport JLL. Podsumowanie pierwszego półrocza 2016 Rynek powierzchni magazynowych w Polsce po II kwartale BTS – Odpowiedź na specyficzne wymogi firm na rynku magazynowo-przemysłowym Wywiad z Joanną Choromańską, ekspertką JLL Magazyn typu BTS Charakterystyka obiektu magazynowego budowanego według potrzeb klienta Fabryka typu BTS Jak wygląda budowa obiektu w formule BTS pod zakłady produkcyjne Infografika BUILT-TO-SUIT Graficzne ujęcie obiektów powstających dla firm o specyficznych wymaganiach Deweloperzy budują spekulacyjne Rozwijający się trend na rynku magazynowym w Polsce Chińczycy chcą inwestować w Polsce Perspektywy na współpracę gospodarczą Polski i Chin Panattoni Europe – firma „szyta na miarę” Wywiad z Robertem Dobrzyckim z Panattoni Europe Tereny koło Jawora Jeden z największych obszarów inwestycyjnych w Polsce Aktualności ze Specjalnych Stref Ekonomicznych Informacje z SSE z ostatnich miesięcy Marketing nieruchomości Skuteczna promocja oferty na rynku Kontakt JLL Masz pytania? Skontaktuj się ze specjalistami JLL
magazyny.pl
5
Puls rynku
Prologis buduje dla AGATA S.A.
Prologis wybuduje ogólnopolskie centrum magazynowe dla firmy AGATA S.A. Obiekt o powierzchni 42 170 m² powstanie w systemie build-to-suit w Prologis Park Piotrków II. – Optymalizacja procesów i kosztów prowadzonych przez nas działań operacyjnych, które stanowią konsekwencję dynamicznego rozwoju firmy, skłoniły nas do utworzenia jednego ogólnopolskiego centrum magazynowego w Centralnej Polsce – powiedział Grzegorz Ćwik, wiceprezes AGATA S.A. Firma jest dystrybutorem mebli oraz artykułów wyposażenia wnętrz, elementów dekoracyjnych, lamp i tekstyliów.
Inwestycje w gliwickim porcie
Goodman wynajął Pomorskie Centrum Logistyczne
Działające na terenie portu Śląskie Centrum Logistyki zakoń-
Goodman podpisał dwie umowy najmu na łączną powierzchnię
czyło budowę swojego nowego magazynu biomodalnego.
7,8 tys. m² w Pomorskim Centrum Logistycznym. Oznacza to,
Powierzchnia jest przystosowana zarówno do transportu drogo-
że cała dostępna powierzchnia w gdańskim centrum jest obec-
wego, jak i szynowego. Magazyn liczący 10 tys. m² kosztował
nie w 100 procentach wynajęta. Nowe umowy zostały podpisane
około 25 mln zł. Dzięki inwestycji powierzchnia magazynowa
z NRF – producentem systemów chłodzących na rynek motory-
zwiększyła się z 18 tys. do 28 tys. m². Drugą oddaną inwestycją
zacyjny, oraz operatorem logistycznym ATC Cargo. NRF to do-
jest terminal intermodalny firmy PCC, który został rozbudowany.
tychczasowy klient PCL, który w ramach rozszerzenia współpracy
To terminal kontenerowy znajdujący się pomiędzy dwoma base-
z firmą Goodman wynajął dodatkowe 3 485 m². ATC Cargo, nowy
nami portu. Został powiększony z 3 do 5 hektarów. Może teraz
klient PCL, wynajął 4 320 m² powierzchni magazynowej w celu
pomieścić do 2,9 tys. kontenerów 20-stopowych.
rozszerzenia swojej działalności.
6
magazyny.pl
7R Logistic buduje magazyn w Kluczach
Hillwood kupił Metropol Park Błonie
Wykonawcą nowej inwestycji magazynowej 7R Logistic w Kluczach została firma Dekpol. Inwestycja ma zostać zakończona
Fundusz Hillwood Europe jest nabywcą parku logistycznego Metro-
do 28 lutego 2017 roku. Wykonawca nie ujawnia szczegółów
pol Park Błonie. Nowoczesne centrum logistyczne znajduje się pod
dotyczących przedsięwzięcia. Do tej pory 7R Logistic zrealizował
Warszawą. Całkowity obszar parku zajmuje powierzchnię około
pierwszy etap inwestycji pod Krakowem. Kolejny etap to 40 tys. m²
22 ha, z możliwością dalszej rozbudowy. Obecnie centrum obejmu-
dostarczone w postaci trzech magazynów. W sierpniu 2016 roku
je 4 budynki o powierzchni od 12 395 m² do 14,2 tys. m². Centrum
ruszy budowa pierwszego z nich. W długoterminowych planach
logistyczne znajduje się na obszarze Strefy Przemysłowej Błonie –
dewelopera jest stworzenie parku logistycznego o łącznej
Pass, dlatego jest idealną propozycją dla właścicieli firm nastawiają-
powierzchni 150 tys. m².
cych się na działalność logistyczną.
Nowe centrum dystrybucji sieci Sephora
Ruszyło Regionalne Centrum Dystrybucji sieci perfumerii Sephora umieszczone w Segro Logistics Park Warsaw, Nadarzyn. Centrum będzie obsługiwać zarówno sklepy tradycyjne, jak i zamówienia internetowe. Docelowo odbiorcami ma być nie tylko rynek polski, ale też inne rynki w regionie, na których obecna jest Sephora. Sieć wprowadziła nowy model dostaw, który pozwoli ograniczyć czas związany z obsługą dostaw aż o 60 procent. Sephora jest częścią koncernu Moët Hennessy Louis Vuitton (LVMH), największej na świecie korporacji działającej w sektorze dóbr luksusowych.
magazyny.pl
7
Puls rynku
Trzecie centrum dystrybucyjne TESCO
Tesco będzie miało nowe centrum dystrybucyjne o powierzchni 30 tys. m². Powstaje ono na terenie SEGRO Logistics Park Poznań, Komorniki. Inwestycja ma być gotowa na przełomie września i października 2016 roku. Z nowego magazynu centralnego, wybudowanego w systemie BTS, będą realizowane dostawy do 140 sklepów w północnym i północno-zachodnim regionie Polski. W obiekcie będzie powierzchnia do magazynowania suchej żywności oraz część biurowa. Budynek powstaje na terenie 10,8 hektarów. Docelowo będzie mógł zostać rozbudowany.
Nowa fabryka Daimler w Jaworze
FM Logistic powiększy magazyny
FM Logistic w pierwszym kwartale tego roku powiększy o ponad Jak poinformował w komunikacie Mercedes-Benz Polska, już
5 tys. m² magazyny przeładunkowe: w Sosnowcu, w Lućmierzu
w drugiej połowie roku powinna ruszyć budowa nowej fabryki silni-
i Robakowie koło Gądek. Jak podała Rzeczpospolita, w 2015 roku
ków koncernu Daimler AG w Jaworze. Zgodnie z planami, fabryka
obroty przewozu drobnicy (40 procent transportu operatora)
ma być gotowa w 2019 roku, a już rok później zakład będzie wy-
wzrosty o ponad 30 procent. Celem na 2016 rok jest podwojenie
twarzać nawet kilkaset tysięcy silników rocznie. Daimler zamierza
dynamiki wzrostu oraz uruchomienie dystrybucji pączkowej dla
zainwestować w Polsce ok. 500 mln euro w inwestycję na Dolnym
sektora farmaceutycznego. Obecnie FM Logistic ma w Polsce
Śląsku, 70 km od Wrocławia.
15 magazynów.
8
magazyny.pl
Podsumowanie I półrocza 2016
Półrocze rekordów W pierwszym półroczu 2016 roku oddano do użytku 615 tys. m² nowych obiektów – o 182 tys. więcej niż w pierwszym półroczu 2015. Rekordowo wysoki był też popyt. Wynajęto aż 1,312 mln m². To najlepsze pierwsze półrocze w historii rynku. Według obliczeń analityków JLL, w pierwszych sześciu miesiącach 2016 roku całkowita powierzchnia magazynowa przekroczyła 10,5 mln m².
Czołówka wyników
51 procent powstaje spekulacyjnie,
w tego typu lokalizacjach są projekty Small
Najwięcej transakcji w pierwszej połowie
czyli bez podpisanych umów najmu.
Business Units, łączące reprezentacyjną
tego roku podpisano w Okolicach Warsza-
funkcję biurową z niewielką przestrzenią magazynową lub produkcyjną. Jak podaje
m², oraz we Wrocławiu – 181 tys. m². Pod
Deweloperzy budują intensywnie
względem nowej podaży rynek zdecydo-
Najwięcej nowej powierzchni buduje się
w tych lokalizacjach osiągają poziom
wanie zdominował Panattoni Europe, który
w Poznaniu – ponad 148 tys. m², z czego
4,8 euro za m² miesięcznie w Warszawie,
oddał do użytku ponad 448 tys. m². Nie
ponad 39 procent powstaje w formie spe-
3,8 euro za m² miesięcznie we Wrocławiu
zmienia się czołówka sektorów najbar-
kulacyjnej. Z kolei aż 123 tys. m² powstaje
oraz 3,7 euro za m² miesięcznie w Łodzi.
dziej aktywnych. Najwięcej powierzchni
w Okolicach Warszawy, w tym 37 procent
wynajmowali operatorzy logistyczni, którzy
obiektów nie ma podpisanych umów.
mieli aż 38,3 procent udziału w rynku.
Dane JLL pokazują, że najwięcej buduje
Drugie miejsce zajmują sieci handlowe
obecnie Panattoni Europe – 335 tys. m².
wy – 346 tys. m², w Poznaniu – 223 tys.
portal magazyny.pl, czynsze efektywne
– 17,1 procent, a na trzecim znalazła się lekka produkcja – 8,5 procent.
Czynsze są stabilne Stawki czynszowe za projekty magazyno-
Niski poziom pustostanów
we zależą od szeregu czynników i osią-
Jak wynika z danych JLL wskaźnik
gają różne pułapy. Determinują je m.in.
magazynowych pustostanów na polskim
lokalizacja czyli region, a nawet podregion,
rynku na koniec tego półrocza wyniósł
w którym znajduje się dany obiekt, jak
6,1 procent. Tak niski poziom będzie
również jakość czy dostępność powierzch-
zachęcał deweloperów do uruchamiania
ni na danym rynku. Najwyższe stawki
kolejnych inwestycji. Na koniec pierwsze-
są domeną rynków wewnątrzmiejskich:
go półrocza 2016 roku w budowie było
Warszawy Miasto, Łodzi i Wrocławia. Cha-
prawie 742 tys. m², z czego aż ponad
rakterystycznym formatem magazynowym
magazyny.pl
9
Podsumowanie I półrocza 2016
Wynajęta powierzchnia magazynowa w pierwszej połowie 2015 r. i pierwszej połowie 2016 r. (popyt brutto)
Odnowienia 390 000 m²
Popyt netto 763 000 m²
H1 2015 1,15 mln m²
H1 2016 1,31 mln m²
Popyt netto 876 000 m²
Odnowienia 437 000 m²
346 500
Wynajęta powierzchnia magazynowa w pierwszej połowie 2016 r. według lokalizacji
magazyny.pl
a aw sz
W ar
8 000
13 500 in bl Lu
78 000
16 500
in ec cz Sz
M
ia
pa ar dk Po
18 000
29 500
ci
st
e
o
47 500
19 000
19 500
82 000
ów ak
27 000
o Tr ó
jm
ia
st
uń To r z/ zc
os
By
dg
ór
en Po tra lsk ln a a
Śl ny
ro W G
C
k ąs
aw cł
ań zn Po
W ar O sza ko w lic a e
50 tys.
Kr
103 500 24 000
100 tys.
10
H1 2016
258 500 172 000
223 000
178 500
50 500
150 tys.
157 000
200 tys.
118 000
250 tys.
184 000
300 tys.
181 500
350 tys.
H1 2015
110 500
400 tys.
Powierzchnia magazynowa w budowie w pierwszej połowie 2016 r. według lokalizacji
5
65 500 m² 6 000 m²
28 000 m² 7 000 m²
8
58 000 m² 90 500 m²
1
45 500 m² 77 500 m²
2
12 000 m² 106 000 m²
10 3
19 000 m² 46 000 m²
6
4 500 m² 1 500 m²
7 000 m² 8 500 m²
69 000 m² 40 500 m²
9
4 700 m²
4 7 spekulacyjne
40 500 m² 5 500 m²
11
z umowami przednajmu
Z umowami przednajmu 361 500 m²
Spekulacyjne 380 500 m²
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
Poznań Warszawa Okolice Polska Centralna Górny Śląsk Trójmiasto Wrocław Kraków Bydgoszcz/Toruń Lublin Warszawa Miasto Podkarpacie magazyny.pl
11
Podsumowanie I półrocza 2016
Powierzchnia magazynowa w budowie w pierwszej połowie 2016 r. według deweloperów Z umowami przednajmu
400 tys.
Spekulacyjne
350 tys.
164 500
300 tys. 250 tys.
a
d
de
oo Id
ea
lI
w H
7R
1 500 4 500
8 500
19 500 AV I
ill
ic st gi Lo
ol H W ai
m
ea
VA
32 000
37 500 LP
P LI
M
G SE
oo
C
R
di n Lt gs d.
O
16 000 30 000
50 000 6 500
70 700 an dm
og ol
G
Pa
na
tto
ni
50 tys.
Pr
100 tys.
is
170 500
65 500 26 500
150 tys.
38 000
200 tys.
Współczynnik niewynajętej powierzchni w pierwszej połowie 2016 r. według lokalizacji
Średnia
6,1 %
Opole
0%
Bydgoszcz/Toruń
0%
Szczecin
0%
Kraków
1,3 %
Podkarpacie
2,1 %
Lublin
2,6 %
Wrocław
3,8 %
Poznań
4,5 %
Polska Centralna
4,6 %
Górny Śląsk
5,6 %
Trójmiasto
8,9 %
Warszawa Okolice
10,1 %
Warszawa Miasto
10,4 % 0%
12
magazyny.pl
2%
4%
6%
8%
10 %
12 %
Wynajęta powierzchnia magazynowa w pierwszej połowie 2016 r. według branży najemcy
Operator Logistyczny
38,3 %
Art. Spożywcze
4,3 %
Sieć sklepów
17,1 %
Art. Motoryzacyjne
2,8 %
Inne
10,3 %
FMCG
2,1 %
Lekka produkcja
8,5 %
Farmaceutyki
1,8 %
Art. Elektroniczne
6,2 %
Archiwa
1,6 %
Papier i książki
4,5 %
Art. Chemiczne
1,2 %
Art. Budowlane
1,1 % magazyny.pl
13
Podsumowanie I półrocza 2016
Dobra prognoza na cały rok Rynek magazynowo-przemysłowy jest w doskonałej formie. Dane przygotowane przez analityków JLL pokazują, że za nami udane sześć miesięcy 2016 roku. Popyt brutto – uwzględniający przedłużenia istniejących umów – osiągnął poziom 1,312 mln m², z czego na nowe umowy przypadło aż 876 tys. m². Na rynku pojawiło się ponad 615 tys. m² nowej powierzchni.
To już koleiny raport pokazujący,
wiążących umów najmu. Duże zapotrze-
magazynowo-przemysłowej w Polsce
że rynek magazynowy bije rekordy.
bowanie na powierzchnię magazynową
wyniosły 10,58 mln m² na koniec pierw-
Przez pierwsze sześć miesięcy tego roku
będzie nadal zachęcać deweloperów do
szego półrocza. Biorąc pod uwagę wy-
wynajęto aż 1,312 mln m² hal. Najwię-
realizacji projektów o takim charakterze.
soką aktywność deweloperów rynek ma
cej transakcji podpisano w okolicach
szansę przekroczyć granicę 11 mln m²
Mniej pustostanów
podaży jeszcze w tym roku. Dane anali-
Współczynnik powierzchni niewynajętej
tyków JLL wskazują, że dla inwestorów
Logistyka liderem
jest najniższy od 2007 roku. Ten wskaź-
rynku magazynowo-przemysłowego to
Głównymi odbiorcami hal są firmy z sek-
nik stopniowo spada od końca 2013
idealny moment na negocjacje warunków
tora logistycznego – ponad 38 procent
roku – do 6,1 proc. na koniec pierw-
umów czy poszukiwanie nowych hal.
rynku należało w pierwszych sześciu
szego półrocza tego roku. Najwyższym
miesiącach do nich. Można uznać, że
udziałem pustostanów charakteryzują
operatorzy logistyczni są w tym momen-
się rynki dojrzałe, takie jak Warszawa
cie naturalnym liderem, ponieważ popyt
Miasto – 10,4 procent. Jak podaje portal
na rynku napędza w ogromnym stopniu
magazyny.pl, najmniej wolnej powierzchni
sprzedaż przez Internet. Wyprzedzają
jest w Krakowie – 1,3 procent. Z kolei
oni sieci handlowe i lekką produkcję.
magazynów dostępnych od ręki nie ma
Warszawy, Poznania i Wrocławia.
w tak zwanych rynkach wschodzących,
Aktywni deweloperzy
czyli w Opolu, Bydgoszczy i Szczecinie.
Popyt ze strony najemców spotyka się z szybką reakcją deweloperów. W pierw-
Czynsze nadal niskie
szym półroczu tego roku oddano do użyt-
Stawki czynszów nadal utrzymują się
ku ponad 615 tys. m² nowej powierzchni,
na stabilnym, niskim poziomie, a o ich
a w budowie jest kolejne 742 tys. m². Po-
stanie w przyszłości będzie decydować
TOMASZ OLSZEWSKI
nad połowa obiektów w budowie powstaje
konkurencja pomiędzy deweloperami.
Head of Industrial Agency,
na zasadach spekulacyjnych, czyli bez
Łączne zasoby nowoczesnej powierzchni
Central & Eastern Europe, JLL
14
magazyny.pl
Temat numeru
BTS ODPOWIEDŹ NA SPECYFICZNE WYMOGI FIRM NA RYNKU MAGAZYNOWO-PRZEMYSŁOWYM Firmy, które nie mogą znaleźć powierzchni magazynowej spełniającej wymagania, prędzej czy później zaczną zastanawiać się nad obiektem BTS, czyli build-to-suit. Ekspertka JLL, Joanna Choromańska, odpowiada na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące obiektów „szytych na miarę”.
Magazyny.pl: Jeżeli klient nie może zna-
rej podaż powierzchni przemysłowych jest
temu otrzymuje dokładnie to, czego ocze-
leźć na rynku powierzchni magazynowej
niewielka. To także często odpowiedź na
kuje. Można spokojnie powiedzieć, że BTS
spełniającej jego wymagania to jakie ma
potrzeby przedsiębiorców produkcyjnych,
daje także dowolność w zakresie wielkości
wyjście?
którzy nie chcą angażować kapitału obro-
powierzchni przemysłowej. Jest ona jedynie
towego oraz zostawiają sobie możliwość
uzależniona od potrzeb operacyjnych klien-
Joanna Choromańska, Business Deve-
szybkiego i taniego wyjścia z rynku. Obiekty
ta. Dowolny jest również rodzaj współpracy
lopment BTS Manager: Odpowiedź jest
„szyte na miarę” sprawdzają się też w przy-
– dostępne możliwości to transakcja najmu
w większości przypadków jedna. Jeżeli na
padku, gdy firma poszukuje bardzo dużej
bądź budowa, a później sprzedaż inwestycji
rynku nie ma powierzchni magazynowej
powierzchni.
klientowi.
zdecydować się na budowę obiektu, który
Na co pozwala klientowi wybór inwesty-
Jakie są dodatkowe zalety powierzchni
powstanie zgodnie z wytycznymi speł-
cji BTS?
typu built-to-suit?
Inwestycja build-to-suit to obiekt magazyno-
Magazyn build-to-suit pozwala na ra-
wy projektowany i budowany dla dedyko-
cjonalne zagospodarowanie przestrzeni
Dla jakich klientów jest to najlepsze
wanego odbiorcy. Taki system pozwala
użytkowej, maksymalne wykorzystanie
rozwiązanie?
klientowi określić szczegółowo wymagania
przestrzeni składowania, optymaliza-
i potrzeby względem powierzchni magazy-
cję procesu produkcji oraz efektywne
Powierzchnie powstające w formule BTS
nowej – zarówno co do jej wielkości, specy-
wykorzystanie wszystkich rozwiązań
są najlepszym rozwiązaniem szczególnie
fikacji technicznej, dodatkowego wyposa-
technicznych zainstalowanych w hali. Co
dla przedsiębiorców mających specyficzne
żenia, jak i wszelkich innych parametrów.
więcej, ponieważ obiekt powstaje z myślą
wymagania ze względu na prowadzoną
Najemca może dowolnie skomponować
o konkretnych potrzebach najemcy,
działalność lub pod kątem lokalizacji, w któ-
moduły powierzchni magazynowych. Dzięki
wszystkie rozwiązania mogą być dosto-
dopasowanej do wymagań firmy, to należy
niającymi potrzeby danego biznesu, czyli właśnie BTS – magazyn „szyty na miarę”.
16
magazyny.pl
Joanna Choromańska, Business Development BTS Manager, JLL
Inwestycja build-to-suit to obiekt magazynowy lub produkcyjny projektowany i budowany dla dedykowanego odbiorcy. Takie inwestycje, w odróżnieniu od dostępnej powierzchni spekulacyjnej, cechuje dowolność w zakresie lokalizacji, wielkości powierzchni przemysłowej i biurowej, rodzaju współpracy oraz funkcji jakie ma spełniać
sowane ściśle do prowadzonego rodzaju
Ile wynosi minimalny okres najmu bu-
że szybko wynajmie daną powierzchnię
biznesu. Bardzo dużą zaletą rozwiązań
dynków w formule BTS?
nowemu najemcy. Stąd też stawki czynszu
build-to-suit jest również wybór dogodnej
w lokalizacjach mało korzystnych dla dewe-
lokalizacji. Obiekty tego typu najczęściej
Zwykle okres umowy najmu wynosi około
lopera mogą być wyższe niż w standardo-
są budowane w miejscu wybranym przez
10 lat. Długość czasu trwania umowy
wych magazynach.
najemcę – oczywiście w ramach możliwo-
jest jedną z cech charakterystycznych
ści zakupu przez dewelopera działki, bądź
dla tego typu inwestycji. Kolejną jest
Ile czasu trwa realizacja obiektu typu
wyboru terenu inwestycyjnego z istniejącej
np. odpowiednia wielkość – minimum
built-to-suit?
oferty. Dogodna lokalizacja jest ogromnym
8-10 tys. m². Poza tym należy pamiętać,
plusem dla najemcy i często kluczowym
że im budynek będzie bardziej skompliko-
Długość procesu budowy zależy od miejs-
argumentem przemawiającym za wyborem
wany, a jego lokalizacja niestandardowa,
ca, w którym taki obiekt ma powstać. Jeżeli
formuły BTS.
tym znacznie wydłuży się okres najmu.
klient zdecyduje się na lokalizację zaproponowaną przez dewelopera, realizacja
Co się dzieje w sytuacji, kiedy preferowa-
Czym jest to spowodowane?
na przez najemcę lokalizacja nie pokrywa się z portfelem gruntów dewelopera?
magazynu czy fabryki BTS może potrwać kilka miesięcy. Jeśli natomiast sam wskaże
Deweloperzy w ten sposób rekompensują
deweloperowi miejsce dla niego dogodne,
sobie ryzyko związane z inwestycją niestan-
trzeba się liczyć z dłuższym okresem. W ta-
Wspomniałam wcześniej o zakupie przez
dardową. Mówiąc wprost – w lokalizacjach,
kim przypadku potrzebny jest bowiem czas
dewelopera działki – tak właśnie dzieje się,
w których popyt na powierzchnie magazy-
na zakup terenu i przygotowanie go do
gdy dany teren inwestycyjny nie znajduje
nowo-produkcyjne jest stosunkowo niewiel-
inwestycji. Wtedy realizacja projektu może
się w jego ofercie. Oczywiście najpierw
ki, a deweloper ponosi koszty inwestycji,
potrwać nawet 18 miesięcy.
deweloper musi sprawdzić czy istnieje moż-
to muszą się one zwrócić w trakcie trwania
liwość nabycia danego gruntu i wybudowa-
umowy najmu. Ponadto, budując obiekt
nia na nim odpowiedniego obiektu.
dedykowany, deweloper nie ma pewności,
magazyny.pl
17
Temat numeru
Temat numeru
Magazyn typu BTS Każda branża ma zupełnie inne wymagania dotyczące wynajmowanych centrów logistycznych, w tym ich lokalizacji, liczby doków czy wielkości powierzchni. Projekty build-to-suit są odpowiedzią na potrzeby inwestorów, którzy szukają oferty „szytej na miarę” potrzeb.
Magazyn na miarę
większa niż standardowa wysokość obiek-
Budowa magazynu „szytego na miarę”
tów – aż 11 metrów. Budynek o powierzchni
odbywa się w możliwie najbardziej optymal-
32 tys. m² powstał w 10 miesięcy na terenie
nym czasie, dostosowanym do charakteru
SEGRO Logistics Park Poznań, Komorniki.
projektu i preferencji klienta. Dzięki projek-
W 2015 roku była to największa inwestycja
towi BTS klient ma możliwość swobodnego
BTS Grupy SEGRO.
wyboru lokalizacji magazynu, docelowej wielkości powierzchni magazynowej i biuro-
W obiekcie powstały również specjalistycz-
wej. Magazyn tego typu daje też możliwość
ne antresole przeznaczone do komple-
dostosowania funkcjonalności do jego do-
towania części. Z kolei znajdująca się
celowego przeznaczenia jak na przykład:
w magazynie posadzka z pętlą indukcyjną pozwoliła usprawnić przygotowanie zamó-
•
odpowiednia liczba doków,
wień. Pomyślano również o pracownikach.
•
szerokie place manewrowe,
Aby mieli lepszy komfort pracy zapewniono
•
bramy dla samochodów ciężarowych,
pełne przeszklenie bram, co zwiększa
•
mniejsze bramy do załadunku
dostęp do światła dziennego.
i rozładunku, •
systemy termoregulacji i wentylacji,
Potrzeby logistyki
•
łatwe do czyszczenia i gładkie ściany,
Zupełnie inne potrzeby posiadają z kolei
•
niepyląca podłoga.
operatorzy logistyczni. Dwa lata temu dla firmy FM Logistic deweloper P3 przeksz-
18
magazyny.pl
Indywidualne potrzeby najemcy bywają
tałcił standardowy magazyn w budynek
w wielu przypadkach dość precyzyjne.
o przeznaczeniu chłodniczym. Magazyn
Jedną z najważniejszych potrzeb maga-
został zlokalizowany w parku P3 Mszczo-
zynu dla Volkswagen Group Polska była
nów, znajdującym się w odległości około
50 km od Warszawy. Obiekt został wypo-
tych najbardziej wymagających, takich
sażony w dodatkową izolację termiczną,
jak warzywa czy owoce. W zależności
instalacje chłodnicze, wewnętrzne podziały
od produktów potrzebne było stworzenie
strefowe, oświetlenie LED i dodatkowe bra-
odpowiednich warunków do ich przecho-
my dokowe. Po wykonaniu prac budynek
wywania. Dla wyrobów opakowanych
spełnia najwyższe współczesne standardy
zaprojektowano magazyn suchy. Pozostałe
w dziedzinie przechowywania i dystrybucji
towary przechowywane są w specjalnych
świeżych produktów.
komorach o dostosowywanej temperaturze i wilgotności. Dodatkowo, w pomieszcze-
Podobne potrzeby miała również sieć Żab-
niach zamontowano oświetlenie zgodne
ka Polska. Magazyn wybudowany w syste-
ze standardami HACCP, niepylące posadz-
mie BTS dla tej firmy powstał w 2015 roku
ki, łatwe do czyszczenia ściany oraz za-
w SEGRO Logistics Park Gdańsk. Obiekt
awansowane systemy kontroli temperatury.
Dzięki projektowi BTS inwestor ma możliwość swobodnego wyboru lokalizacji magazynu, docelowej wielkości powierzchni magazynowej oraz biurowej
o powierzchni 27 tys. m² w Gdańsku jest zlokalizowany przy autostradzie A1, obok
Alternatywne rozwiązanie
węzła Rusocin oraz w sąsiedztwie obwod-
Magazyn typu build-to-suit daje możliwość
nicy Trójmiasta. Ze względu na charakter
minimalizacji kosztów oraz optymalnego
branży FMCG, w której kluczową rolę
wykorzystania przestrzeni użytkowej. Roz-
odgrywa duża rotacja towarów, budynek
wiązanie to stanowi atrakcyjną alternatywę
zaprojektowano zgodnie z dokładnymi
dla zasobów powierzchni dostępnych na
wytycznymi klienta odnośnie możliwości
rynku. Dodatkowo, możliwość wyboru
właściwego przechowywania towarów.
lokalizacji takiego obiektu jest ogromnym
W magazynach stworzono więc odrębne
atutem dla inwestorów, którzy traktują ten
strefy dla składowania różnego typu pro-
czynnik strategicznie.
duktów, ze szczególnym uwzględnieniem
magazyny.pl
19
Temat numeru
Fabryka typu BTS Obiekty typu build-to-suit od kilku lat zyskują na popularności. Są one szczególnie korzystnym rozwiązaniem dla inwestorów, którzy prowadzą działalność produkcyjną i mają wysokie wymagania dotyczące infrastruktury obiektu. Tymczasem budynki typu BTS dają możliwości, o jakie często trudno w istniejącej już na rynku ofercie magazynowej.
Specyficzne wymagania
•
rodzaj wentylacji i kanalizacji,
Model budowy obiektu przemysłowego
•
instalacje chłodzące,
w formie BTS zmienia się, tak jak zmie-
•
powierzchnie na chłodnie wraz
niają się oczekiwania klientów. Projekty
z niezbędnymi instalacjami.
build-to-suit realizowane na potrzeby zakładów produkcyjnych charakteryzują
Klient wybierając projekt BTS od początku
specjalistyczne rozwiązania na etapie bu-
ma możliwość kształtowania powierzchni,
dowy, dostosowane do rodzaju wytwarza-
którą wynajmuje. Dzięki systemowi build-
nych dóbr. Aby obiekt spełniał wymagania
-to-suit zakład produkcyjny może mieć do-
niezwykle istotnym etapem jest szczegó-
wolnie skomponowane moduły powierzchni
łowa analiza potrzeb determinowanych
oraz rozwiązania, które zabezpieczają
przez rodzaj produkcji. To generuje listę
proces produkcyjny.
wymagań wobec budynku i otoczenia oraz infrastruktury technicznej.
Przykłady z rynku Wymagania klientów niejednokrotnie są
Na etapie budowy obiektu przeznaczone-
bardzo szczegółowe, więc coraz czę-
go dla fabryki są realizowane specyficzne
ściej powstają bardzo zaawansowane
wymagania, jak na przykład:
obiekty. Panattoni Europe prezentuje oddaną pod koniec 2015 roku pierw-
•
20
magazyny.pl
odpowiedniej wielkości agregaty
szą w Europie inteligentną fabryką GE
prądotwórcze,
Energy Management w Bielsku-Białej.
•
dostosowana grubość posadzki,
Obiekt o łącznej powierzchni ponad
•
ściśle określona wysokość obiektu,
45 tys. m² powstał w dziesięć miesięcy.
Zaprojektowany został w taki sposób, aby
6,3 tys. m² ─ będą zautomatyzowane
stworzyć odpowiednie warunki pracy dla
i umaszynowione. Większość prac,
1,2 tys. pracowników, a także zwiększyć
których wykonanie wymaga precyzji,
innowacyjność i wydajność produkcji.
jak skrawanie, obróbka plastyczna,
W wybranych miejscach hali produkcyjnej
hartowanie, spawanie i montaż, bę-
zastosowano specjalne fundamenty pod
dzie wykonywana przy wykorzystaniu
maszyny i urządzenia, wykonano ponad
robotów przemysłowych. W wydzielonej
7,5 tys. m² posadzek epoksydowych
powierzchni produkcyjno-magazynowej
o specjalnych parametrach izolacyjności
zastosowana technologia zapewnia kon-
lub przewodzenia elektrycznego, instala-
trolę wilgotności. Dodatkowo, zwiększona
cje: sprężonego powietrza, wody lodowej,
została wentylacja, a także zastosowano
wentylacji technologicznej i odpylarni,
posadzki epoksydowe.
podwyższono natężenie oświetlenia w hali do 350/500 lx, zainstalowano 2 szynoprze-
Czas to pieniądz
wody 1000 A oraz 6 suwnic. Wentylacja
Mimo że głównym czynnikiem decydują-
mechaniczna budynku produkcyjnego
cymi o rozpoczęciu inwestycji typu BTS
zapewnia rekuperację ciepła. Wszystkie
dla sektora produkcyjnego jest możliwość
te rozwiązania były realizowane ściśle
dostosowania obiektu do specyfiki branży
pod wymogi konkretnego projektu.
oraz lokalizacja, to coraz większego znaczenie nabiera krótki okres realizacji
W Koluszkach z kolei Panattoni Europe
projektu. Firmy chcą jak najszybciej roz-
w lipcu 2016 roku zakończył budowę
począć planowaną produkcję. W ocenie
obiektu produkcyjnego dla koncernu
ekspertów JLL projekty BTS będą nadal
Kongsberg Automotive, producenta
zyskiwać na popularności. Dzięki tej
komponentów i części dla przemysłu
formule budynków, firmy mogą otrzymać
motoryzacyjnego. Procesy produkcyjne
idealny zakład produkcyjny.
w nowym obiekcie ─ o powierzchni ponad
Jedną z głównych zalet inwestycji BTS jest możliwość przystosowania zakładu produkcyjnego do konkretnej specjalizacji firmy
magazyny.pl
21
BUILT-TO-SUIT
Pierwszym etapem realizacji projektu typu built-to-suit jest szczegółowa analiza potrzeb determinowanych przez specyfikę branży danej firmy. Klient musi określić wymagania wobec budynku i otoczenia oraz infrastruktury technicznej.
Budowa magazynu „szytego na miarę” odbywa się w możliwie najbardziej optymalnym czasie, dostosowanym do charakteru projektu i preferencji klienta. Dzięki projektowi BTS klient ma możliwość swobodnego wyboru lokalizacji magazynu, docelowej wielkości powierzchni magazynowej i biurowej, a także dostosowanie funkcjonalności magazynu do jego docelowego przeznaczenia jak na przykład: odpowiednia liczba doków, szerokie place manewrowe, bramy dla samochodów ciężarowych, mniejsze bramy do załadunku i rozładunku, systemy termoregulacji i wentylacji, łatwe do czyszczenia i gładkie ściany, niepyląca podłoga.
x
Magazyn typu build-to-suit daje możliwość minimalizacji kosztów oraz optymalnego wykorzystania przestrzeni użytkowej. Rozwiązanie to stanowi atrakcyjną alternatywę dla zasobów powierzchni dostępnych na rynku.
22
magazyny.pl
Każda branża ma zupełnie inne wymagania dotyczące wyposażenia magazynów, a także ich lokalizacji. Projekty build-to-suit pozwalają na budowę obiektu magazynowego z indywidualnie dopasowaną infrastrukturą logistyczną i technologiczną.
Ustalenie potrzeb pozwala rozpocząć prace negocjacyjne z deweloperami, a następnie budowę.
W zależności od potrzeb inwestora, na etapie budowy magazynu przeznaczonego dla fabryki są realizowane specyficzne wymagania, jak np. odpowiedniej wielkości agregaty prądotwórcze, dostosowana grubość posadzki, wysokość obiektu, rodzaj wentylacji i kanalizacji, instalacje chłodzące czy powierzchnie na chłodnie wraz z niezbędnymi instalacjami. Przestrzeń zostaje dopasowana do uwarunkowań technicznych produkcji, która wymaga odpowiedniego wyposażenia magazynu.
Klient wybierając projekt BTS od początku ma możliwość kształtowania powierzchni, którą wynajmuje. Dzięki systemowi build-to-suit zakład produkcyjny może mieć dowolnie skomponowane moduły powierzchni oraz rozwiązania, które zabezpieczają proces produkcyjny.
magazyny.pl
23
Z rynku
Deweloperzy budują spekulacyjnie Ponad połowa powstającej obecnie powierzchni magazynowej w Polsce realizowana jest na zasadach spekulacyjnych, czyli bez wiążących umów najmu – pokazują dane JLL za pierwsze półrocze 2016 roku. – Klienci coraz częściej nie chcą czekać na hale – mówi Tomasz Mika, Dyrektor Działu Powierzchni MagazynowoPrzemysłowych w Polsce, JLL.
Według analityków JLL obecnie w budo-
w miejscach przyciągających najemców
dza to Paweł Sapek, Senior Vice President
wie jest 742 tys. m² powierzchni magazy-
na przykład rozbudowaną infrastrukturą
i Country Manager Prologis. – Przed pod-
nowych w Polsce, z czego aż 51 procent
– tłumaczy Tomasz Olszewski, Dyrektor
jęciem decyzji o rozpoczęciu realizacji tego
przypada na projekty spekulacyjne. – To
Działu Powierzchni Magazynowo-
typu przedsięwzięcia zawsze analizujemy
jasno pokazuje, że deweloperzy darzą
Przemysłowych w Europie Środko-
daną lokalizację, szczególnie pod kątem
polski rynek dużym zaufaniem i widzą
wo-Wschodniej, JLL. – Jednak w tak
poziomu pustostanów i zapotrzebowania
potencjał w jego dalszym rozwoju – mówi
zwanych regionach wschodzących także
na hale – mówił dla agencji Newseria
Tomasz Mika. W ciągu ostatnich dwóch
istnieje zapotrzebowanie na nowoczesne
przedstawiciel dewelopera.
lat wskaźnik ten wzrastał z 5,5 do 35 pro-
powierzchnie, więc i tam tego typu obiekty
cent na koniec 2015 roku. W niektórych
mają szansę na znalezienie najemców –
Szybka komercjalizacja
rozwijających się regionach projekty są
dodaje Olszewski.
– W większości przypadków deweloperom udaje się całkowicie wynająć powierzch-
realizowane niemal w pełni spekulacyjnie. Po dwie takie inwestycje w Krakowie (95%
Zaplanowane działanie
nię w obiektach spekulacyjnych jeszcze
powierzchni spekulacyjnej) i Trójmieście
– Należy zwrócić uwagę, że nawet przy
przed zakończeniem budowy lub zaraz po
(93%) realizują Goodman i Panattoni
tak zauważalnym wzroście projektów
oddaniu do użytku – przekonuje Tomasz
Europe. Według analityków JLL, lokaliza-
spekulacyjnych jest to ciągle oferta, którą
Mika. Jako przykład podaje Centrum
cjami z potencjałem dla projektów speku-
rynek wchłonie bez większych przeszkód –
Logistyczne Gdańsk-Kowale IV, które zo-
lacyjnych są również Poznań i Wrocław
zaznacza Tomasz Olszewski. Ekspert JLL
stało w pełni skomercjalizowane zaledwie
oraz mniejsze rynki, na których brakuje
stwierdza również, że aby hale budowane
miesiąc po oddaniu do użytku. O sukcesie
gotowych magazynów. – Projekty speku-
spekulacyjnie przynosiły zyski muszą być
mówi również sam deweloper. – Budowę
lacyjne realizowane są przede wszystkim
odpowiednio zaplanowane. – Tego typu in-
centrum o powierzchni 17,5 tys. m² rozpo-
w sprawdzonych lokalizacjach, z mocną
westycje poprzedzane są bardzo dokładną
częliśmy jesienią 2015 roku i już w ciągu
pozycją na mapie magazynowej. Powstają
analizą rynku – mówi Olszewski. Potwier-
dwóch pierwszych miesięcy mieliśmy
24
magazyny.pl
podpisane umowy na wynajem 60 procent
zarejestrowany w takim okresie w ostatnim
powierzchni. Zresztą Centrum Logistyczne
dziesięcioleciu i bardzo dobry prognostyk
Gdańsk-Kowale IV to już nasza kolejna
na pozostałą część roku – dodaje Mika.
inwestycja realizowana spekulacyjnie,
Perspektywy rozwoju widzą również sami
którą skomercjalizowaliśmy w dość krótkim
deweloperzy. W ocenie Roberta
czasie – przyznaje Ryszard Gretkowski,
Dobrzyckiego, Dyrektora Zarządzającego
Wiceprezes Zarządu 7R Logistic S.A.
na Europę w Panattoni Europe, pustostany
– Widząc ogromny potencjał tej lokalizacji,
nie zwiększą się w najbliższej przyszłości.
a jednocześnie popyt jaki istnieje na rynku,
– Zdecyduje o tym między innymi rozwój
zdecydowaliśmy się na budowę kolejnego,
branży e-commerce, która generuje duży
piątego już magazynu na terenie naszego
popyt – twierdzi szef Panattoni Europe.
parku logistycznego w Kowalach – zapowiada Ryszard Gretkowski.
Raporty JLL pokazują, że zapotrzebowanie na powierzchnie magazynowe
Deweloperzy nie boją się budować bez najemców
utrzymuje się na wysokim poziomie. Przy
Według Tomasza Miki z JLL, odsetek inwe-
w pierwszym półroczu 2016 roku wyniósł
stycji spekulacyjnych w sektorze magazy-
6,1 procent. – Skoro chętnych na wynajem
nów może się utrzymać na tak wysokim
hal nie brakuje, a na rynku jest niewiele
poziomie ponieważ apetyty najemców
powierzchni dostępnej od ręki, firmy nie
są ciągle duże. W pierwszym półroczu
boją się podejmować decyzji o realizacji
2016 roku podpisano umowy najmu na
projektów o charakterze spekulacyjnym –
łącznie 1,312 mln m² – To najlepszy wynik
dodaje Tomasz Mika z JLL.
tym niski jest wskaźnik pustostanów, który
Obecnie w Polsce jest w budowie 640 tys. m2 powierzchni magazynowych, z czego aż 51 procent przypada na projekty spekulacyjne. To jasno pokazuje, że deweloperzy darzą polski rynek dużym zaufaniem i widzą potencjał w jego dalszym rozwoju
magazyny.pl
25
Temat numeru
Z rynku
Chińczycy chcą inwestować w Polsce Po raz pierwszy od 12 lat w czerwcu tego roku do Polski przyleciał prezydent Chin. Efektem wizyty Xi Jinpinga ma być coraz szersza współpraca gospodarcza obu krajów i rozpoczęcie rozmów pomiędzy firmami z Polski i Chin.
Jak do tej pory chińskie inwestycje
czyli producenta wędlin, właściciela takich
specjalistach z regionu – powiedział
w Polsce wyglądają skromnie. Co prawda
marek jak Krakus, Morliny czy Berlinki.
dyrektor zarządzający Chunxing w Polsce Sebastian Czuryło, cytowany w komuni-
w grudniu 2014 roku działały w kraju 884
kacie.
kapitału, ale jak informuje GUS, w więk-
Chińska brama dla inwestorów na Pomorzu
szości były to firmy małe. Według wyliczeń
Do tej pory chińskie inwestycje realizo-
Pierwsza faza projektu w Gdańsku została
Narodowego Banku Polskiego na koniec
wane w Polsce opierały się głównie na
praktycznie zakończona, a firma nie wy-
2014 roku chińskie inwestycje w Polsce
fuzjach i przejęciach. To jednak się zmie-
klucza, że zrealizuje w Gdańsku kolejne
warte były niespełna 443 mln dolarów, co
nia. Na początku lipca Polska Agencja
inwestycje. Założeniem strategicznym jest
stanowiło tylko 0,2 procent wartości inwe-
Informacji i Inwestycji Zagranicznych po-
budowa w ciągu 3-4 lat w Europie dużego
stycji zagranicznych w Polsce.
dała, że swoją prototypownię w Gdańsku
zakładu produkcyjnego. Gdańsk będzie
otworzył chiński producent komponentów
naturalnie jednym z pierwszych miejsc
Zauważalne jednak jest coraz większe
aluminiowych Chunxing Group. – Nowy
branych pod uwagę. Jak mówił Steve Sun,
zaangażowanie tamtejszego kapitału.
zakład w Gdańsku ma zoptymalizować
odpowiedzialny za koordynację rozwoju
Szczególnie, że chińskie firmy czują się
obsługę magazynowo-logistyczną dla
Chunxing w Polsce, o lokalizacji zakładu
u nas coraz lepiej. Widać to na przykładzie
europejskich klientów oraz dostarczać
w Gdańsku zdecydowało położenie geogra-
flagowej inwestycji Chińczyków jaką jest
prototypy w możliwie najkrótszym czasie.
ficzne, klimat inwestycyjny oraz dostęp do
Huta Stalowa Wola. Została ona przejęta
Obecnie zatrudnionych jest pięciu specja-
lokalnych zasobów ludzkich. – Ze względu
przez LiuGong, jedną z największych firm
listów w dziedzinie obsługi maszyn CNC,
na bliskość naszych kluczowych partnerów
sprzętu ciężkiego w Chinach. Z kolei dwa
logistyki i magazynowania, kontroli jakości
z Europy Zachodniej, Europa Środkowo-
lata temu Fabryka Łożysk Tocznych w Kra-
oraz zarządzania projektami i działaniami
Wschodnia jest niezwykle dogodnym
śniku przejęła firma Tri-Ring. Chińczycy
rozwojowym. Do końca roku planujemy
miejscem do realizacji inwestycji – wyjaśnił
zainwestowali również w polski Animex,
zwiększanie zatrudnienia, bazując na
Steve Sun.
przedsiębiorstwa z udziałem chińskiego
26
magazyny.pl
Inwestycji będzie więcej
nym inwestycjom w tym zakresie ma stać
W napływie inwestycji będzie pomagać
się superhubem infrastrukturalnym lądowej
rozwijana w Polsce infrastruktura – mówi
części Nowego Jedwabnego Szlaku, prze-
Joanna Choromańska, Business Develop-
biegającego przez Europę. Podczas
ment BTS Manager w JLL. Według Polskiej
Poland-China Business Forum w War-
Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicz-
szawie szef Łódzkiej Specjalnej Strefy
nych, w europejskich relacjach z Chinami
Ekonomicznej, Marek Michalik prze-
możemy stać się transportowym hubem.
konywał, że w Łodzi ma powstać
Zaledwie w kilka miesięcy 2016 roku liczba
logistyczno-technologiczny park, a na
kontenerów przeładowywanych w Mała-
nowych inwestorów czeka dodatkowo
szewiczach zwiększyła się sześciokrotnie.
specjalna komórka chińska oraz możliwość
W maju regularne połączenie z Chinami
objęcia kolejnych projektów ułatwieniami,
uruchomił terminal PCC Intermodal w Kut-
jakie daje Strefa.
nie. Z tego miejsca chińskie ładunki trafiają do Rotterdamu, Hamburga czy Berlina.
Podczas polsko-chińskiego forum, które jest
– Stajemy się bramą na rynek europejski
pierwszym gospodarczym wydarzeniem to-
dla chińskich firm – dodaje Joanna Choro-
warzyszącym oficjalnej wizycie prezydenta
mańska z JLL.
Chin, Xi Jinpinga w Polsce, podpisano kilka
Niedawna wizyta chińskiego prezydenta ma być początkiem napływu nowego kapitału do Polski. Planowana współpraca ma dotyczyć m.in. projektów infrastrukturalnych, tworzenia parków przemysłowych czy centrów logistycznych
umów pomiędzy przedsiębiorcami z obu Spore plany ma również Łódź, która
krajów. Zawarto też umowy o współpracy
wcześniej uruchomiła połączenie kolejowe
pomiędzy Polską Agencją Informacji i Inwe-
z chińskim Chengdu. Dzięki temu bezpo-
stycji Zagranicznych oraz Chińską Radą do
średniemu połączeniu kolejowemu i kolej-
Spraw Promocji Międzynarodowej.
magazyny.pl
27
Temat numeru
Robert Dobrzycki, wDyrektor Zarządzający na Europę, Panattoni Europe
28
magazyny.pl
Wywiad
Panattoni Europe - firma „szyta na miarę” Panattoni Europe jest w Polsce od 11 lat. Obecnie może pochwalić się największymi realizacjami w regionie Europy ŚrodkowoWschodniej, jakie miały miejsce w tym czasie. Należą do nich między innymi trzy obiekty dla firmy Amazon na terenie Polski i Czech, każdy o powierzchni ponad 120 tys. m². Firma ma jednak apetyt na więcej.
Magazyny.pl: Panattoni Europe funkcjo-
i Wschodniej. Każdy z obiektów Panattoni
dowe wyniki. Zwracam w tym miejscu uwa-
nuje na polskim rynku od 11 lat. Jakie
Europe dla firmy Amazon osiągnął po-
gę na ostatni raport JLL, z którego wynika,
były te lata dla firmy?
wierzchnię ponad 120 tys. metrów kwadrato-
że w pierwszych trzech miesiącach tego
wych na magazyny każdorazowo przezna-
roku podpisano umowy najmu na łącznie
Robert Dobrzycki, Dyrektor Zarządzający
czono około 90 tys. metrów kwadratowych,
680 tys. metrów kwadratowych powierzch-
na Europę Panattoni Europe: Od 2005
zaś na dwupoziomowe części biurowe ponad
ni. To najlepszy wynik od 10 lat. W sumie
roku dostarczyliśmy 3,7 miliona powierzchni
9 tys. metrów kwadratowych w każdym
w kraju nad Wisłą możemy pochwalić się
dla ponad 320 klientów w Europie, a w samej
z centrów. Przy każdej inwestycji pracowało
już ponad 10 mln metrów kwadratowych
Polsce 2,97 miliona metrów kwadratowych.
codziennie średnio 500 osób z 50 różnych
nowoczesnej powierzchni magazynowej.
Myślę, że to liczby, które świadczą o tym, że
branż. To była naprawdę duża i ważna trans-
To naprawdę imponujące.
przez lata funkcjonowania na polskim rynku
akcja, niemalże bezprecedensowa nie tylko
magazynowym mamy niemałe osiągnięcia.
dla branży deweloperskiej, ale również dla
Jednocześnie w tym czasie sfinalizowaliśmy
polskiej gospodarki.
Co pomogło w takim rozwoju? Jednym z głównych czynników była popra-
wspólnie z firmą Amazon rekordową transakcję wynajmu powierzchni magazynowej
To Pan wprowadzał firmę Panattoni do
wiająca się infrastruktura. To ona połączyła
w regionie CEE, co również uznajemy za
Polski. Jak Pana zdaniem zmienił się
i otworzyła nowe lokalizacje, powstały nowe
swego rodzaju sukces.
przez te lata rynek w naszym kraju?
nazwijmy to – podrynki. Nowe obszary, ideal-
To było jedno z największych wyzwań
Jak zaczynaliśmy 11 lat temu na rynku był
powstały przy nowych szlakach autostra-
firmy?
praktycznie tylko jeden duży gracz, który
dowych. Z kolei dawne, duże lokalizacje
ne dla rynku magazynowo-przemysłowego,
miał olbrzymi portfel. Dzisiaj rynek po-
zmieniły swoją strukturę i zaczęły bardziej
Nie da się ukryć, że cała transakcja zo-
wierzchni przemysłowych jest już zdecydo-
obsługiwać miasta.
stała okrzyknięta mianem rekordowej nie
wanie większy i rozwija się bardzo szybko.
tylko w Polsce, ale i w Europie Środkowej
Właściwie w każdym kwartale osiąga rekor-
magazyny.pl
29
Wywiad
Wiele zawdzięczamy również położeniu
obecni praktycznie w każdym miejscu
doskonale, ale my postawiliśmy sobie za
geograficznemu Polski. Jesteśmy du-
w kraju, na każdym znaczącym podrynku.
cel ciągły rozwój naszej firmy. Stąd chęć
żym, nizinnym krajem gdzie krzyżują się
Nie poprzestajemy jednak na tym co mamy
szukania nowych miejsc, zagłębiania się
europejskie szlaki komunikacyjne. Atutem
i nadal próbujemy otwierać nowe lokaliza-
w Polskę, odkrywania nowych lokalizacji.
jest bliskość Niemiec – państwa, które jest
cje, które do tej pory nie były w centrum
Do tej pory w tych miejscach nie powsta-
motorem napędzającym całą europejską
zainteresowania.
wały nowoczesne obiekty klasy A, które są
gospodarkę. Nie da się ukryć, że dzięki tym
obecnie standardem, na jaki liczą najemcy.
czynnikom przez ostatnie 11 lat odbyła się
Panattoni to chyba jedyny deweloper
W każdej z nowych lokalizacji jest grupa
w Polsce rewolucja na rynku.
w Polsce, który ma osobną jednostkę
klientów, którzy czekają na powierzch-
zajmującą się wyszukiwaniem nowych
nie właściwie wyposażone, bezpieczne
perspektywicznych lokalizacji.
i ułatwiające procesy zarówno logistycznie,
Ta rewolucja musiała jednak zmieniać Państwa strategię działania. Jak ona ewoluowała?
jak i technologicznie. Pustostany na rynku Stworzyliśmy wyspecjalizowany zespół
magazynowym raczej spadają, a nie rosną.
ekspertów mających zająć się wyłącznie
To cieszy i motywuje do działania.
Na początku naszej działalności byliśmy
tym sektorem. Zadaniem grupy jest uru-
skupieni na pięciu podstawowych rynkach.
chamianie parków w nowych lokalizacjach,
Mówiąc o nowych lokalizacjach, jakie
Zaczęliśmy od rynków regionalnych takich
takich które do tej pory w ogóle nie istniały
miasta ma Pan na myśli?
jak Poznań. Już w 2006 roku Panattoni Eu-
na mapie logistycznej. Próbujemy szukać
rope ustanowił rekord w branży na wynajem
potencjału w takich obszarach Polski,
Bydgoszcz, Szczecin, Rzeszów czy Lublin.
powierzchni magazynowej – było nim 52
których do tej pory nikt nie rozpatrywał pod
W ostatnich latach to ostatnie miasto rozwija
tys. metrów kwadratowych dla firmy H&M
tym względem.
się niezwykle dynamicznie. Intensywne inwestycje w rozwój infrastruktury sprawia-
w Panattoni Park Poznań. Byliśmy też na Śląsku czy we Wrocławiu, a później trafili-
Poszukiwanie nowych rynków jest
ją, że Lublin i jego okolice są doskonałą
śmy do Warszawy. Dziś sytuacja ma się już
spowodowane wyczerpaniem potencjału
lokalizacją dla potencjalnych inwestorów.
nieco inaczej. Staramy się odkrywać nowe
tych głównych?
Obecnie w budowie znajduje się trasa ekspresowa S17, która połączy aglomerację
lokalizacje, szukać nowych, ciekawych dla naszych klientów miejsc. Jesteśmy więc
30
magazyny.pl
Duże miasta, główne rynki mają się
warszawską z Lubelszczyzną, a w przyszło-
ści będzie prowadziła aż do granicy kraju
Bardzo dobrze. Ziemia to jest podstawowy
w Hrebennem. Lokalizacja ta przyciąga nie
element naszego biznesu, dlatego cały
tylko klientów, którzy potrzebują powierzchni
czas pracujemy nad poszerzaniem portfela
magazynowych lecz także firmy, którym
gruntów.
zależy na nowych obiektach produkcyjnych. Wynika to również z dostępu do wykwali-
Reagujecie Państwo na zapotrzebowanie
fikowanej kadry. W przypadku Lublina rola
czy staracie się wyprzedzać oczekiwania
kompetentnych pracowników ma duże zna-
klientów i mieć już gotowy portfel ziemi?
czenie – nie zapominajmy, że jest to miasto uniwersyteckie o bardzo dużym potencjale.
Staramy się pracować nad pozyskaniem
Także ze względu na konkurencyjność kosz- gruntów dużo wcześniej niż są one faktycztów pracy wobec innych regionów i co bar-
nie potrzebne. Tak też zbudowana jest na-
dzo ważne – na wsparcie regionalnych biur
sza oferta. To my staramy się mieć rozwią-
pomocy inwestorom i urzędów miejskich.
zania dla klientów, a nie dopiero ich szukać. Oczywiście nie unikniemy tego w sytuacji,
Myśli Pan już o kolejnych, jeszcze nieod-
kiedy oczekiwania klienta są specyficzne
krytych rynkach?
względem lokalizacji i trudno jest przewidzieć taką potrzebę. W większości przy-
Tak. W przyszłości na pewno rozwijać będą
padków jesteśmy jednak przygotowani na
się również Opole, Zielona Góra, a nawet
zgłaszane zapytania. To jest duża przewaga
Białystok.
naszej firmy.
Jednak żeby rozwijać te miejsca, o któ-
Czy ustawa rolna, która obowiązuje od
rych Pan mówi, niezbędny jest portfel
końca kwietnia tego roku mocno utrudniła
gruntów. Jak firma radzi sobie z pozyski-
Państwu poszukiwania specyficznych
waniem ziemi?
lokalizacji?
Na początku naszej działalności byliśmy skupieni na pięciu podstawowych rynkach w Polsce. Dziś staramy się odkrywać nowe lokalizacje, szukać ciekawych miejsc pod inwestycje naszych klientów magazyny.pl
31
Wywiad
Na pewno nowa ustawa nam nie pomaga
Praca dla takiego klienta na pewno
Rozwojowe są także sektory: produkcja
i już widzimy ograniczenie podaży. Na
wymaga większej uwagi i zdecydowanie
i automotive.
szczęście jednak pracowaliśmy już dużo
większego zaangażowania z naszej strony.
wcześniej nad powiększeniem naszych
Jest to jednak przewaga konkurencyjna
Jedną ze strategii Panattoni Europe są
gruntów.
Panattoni. Skoro wkładamy więcej wysiłku
tak zwane inwestycje „buduj i sprzedaj”.
w pracę dla konkretnego klienta, efekty
Czy zamierzacie Państwo pozostać na
Jednym z większych filarów Państwa
również są lepsze. Nasza działalność
tej drodze?
działalności są powierzchnie BTS, czyli
zakłada taką taktykę: więcej pracy, większe
„szyte na miarę”. Dlaczego tak dużą
zaangażowanie, więcej dla klienta.
formy budowy?
Tak. Nie jesteśmy długookresowymi właścicielami obiektów, aczkolwiek długookre-
wagę przywiązujecie Państwo do tej Szukając ciągle to nowych rozwiązań
sowym zarządcą. Nasza firma to bardziej
musi Pan mieć jasno wyklarowany
deweloper niż inwestor-fundusz. Takie
Wynika to z faktu, że skupiamy się na klien-
scenariusz kilku najbliższych lat. Jakie
rozwiązanie daje nam dużą elastyczność,
cie i jesteśmy blisko jego potrzeb. Obiekty
sektory Pana zdaniem będą głównie
a my chcemy być po stronie nieruchomości
BTS są w naszym portfolio grupą działalno-
odpowiedzialne za rozwój?
i klienta, a nie po stronie pieniądza.
Klient jest zawsze w centrum naszej uwagi.
Moim zdaniem będzie to przede wszystkim
A w Pana ocenie fundusze chcą kupo-
Panattoni Europe na tym polu zdecydowa-
e-commerce. Jest to sektor, który już teraz
wać parki magazynowe? Jak wygląda
nie odróżnia się od reszty deweloperów.
generuje duży popyt. Pamiętajmy, że
rynek inwestycyjny w Polsce pod tym
Polska obsługuje również klientów na za-
względem?
ści, która bardzo dobrze nas charakteryzuje.
Czy skupianie się na kliencie, który
chodzie, głównie w Niemczech. W e-han-
decydując się na BTS ma zazwyczaj
dlu liczy się przede wszystkim szybkość
Rynek obiektów przemysłowych to dla
specyficzne wymagania, jest trudnym
dostaw, dlatego rozwój nowych lokalizacji
funduszy niezwykle atrakcyjny produkt,
zadaniem?
magazynowych w Polsce jest nieunikniony.
szczególnie, że koszt pieniądza w obec-
32
magazyny.pl
nych czasach jest bardzo niski. Nierucho-
Obecnie bardzo mocno angażujemy się tak-
mości przemysłowe wykazują dość wysoką
że w Niemczech. To świetny rynek dla nas,
stopę kapitalizacji, czyli stopę zwrotu.
bardzo płynny. Niedawno wygraliśmy prze-
Dlatego na pewno należy spodziewać się
targ na realizację nowego kompleksu logi-
napływu środków do tego sektora. Zresztą
stycznego dla firmy Dachser, o powierzchni
na samym rynku nieruchomości to jest
11 130 metrów kwadratowych. Powstanie
coraz lepsza kategoria produktu. Głównie
on w miejscowości Überherrn, położonej
ze względu na wspominany już e-commer-
w Saarze, na działce wielkości ok. 24 tys.
ce. Wiadomo, że tendencja jest zwyżkowa,
metrów kwadratowych. Obiekt będzie się
więc wielu inwestorów, którzy wcześniej
składać z magazynu, który zajmie 10 530
inwestowali w retail widzi, że tradycyjne
metrów kwadratowych i biura o powierzchni
sklepy zmniejszają swoją powierzchnię,
600 metrów kwadratowych. Zakończenie
zmieniają specyfikę i zamieniają się
inwestycji jest tam przewidziane na koniec
w showroomy, a duża cześć towaru idzie
października tego roku.
wprost z magazynu do klienta. Jest więc kilka pozytywnych elementów, które będą
W dłuższej perspektywie widzimy też
trzymały ten sektor nieruchomości w cią-
szansę na rozwój biznesu w Rumunii.
głym zainteresowaniu inwestorów.
Decyzja o wejściu Panattoni Europe na ten rynek rumuński podyktowana była dużym
Brexit może pomóc?
potencjałem tego kraju. Systematycznie odnotowuje on poprawę wyników gospo-
Niektórzy inwestorzy zainteresowani
darczych, co według Komisji Europejskiej
i obserwujący do tej pory Wielką Brytanię
będzie kontynuowane w następnych latach.
mogą się obawiać i szukać nowych rynków.
Prognozy wskazują, że w 2016 roku Rumu-
W takiej sytuacji Polska może zyskać.
nia osiągnie wzrost gospodarczy na poziomie 4,1 procent, a rok później 3,6 procent,
Jaką widzi Pan przyszłość dla rynku
wyprzedzając pod tym względem Polskę,
magazynowego?
Irlandię i Słowację. Poza tym, poprawia się tam sytuacja polityczna, płynność i transpa-
Jak pokazują dane JLL, w tym momen-
rentność.
cie mamy nieco ponad 10 mln metrów
Chcemy być bardzo aktywni na polskim rynku. Obserwujemy tu bardzo duże zainteresowanie najemców, historycznie niskie koszty realizacji inwestycji, a także niezbyt wygórowane ceny ziemi. To wszystko sprawia, że nasze działania w kraju mają sens
kwadratowych nowoczesnej powierzchni
Oczywiście nadal chcemy być bardzo
magazynowej w Polsce. Dla porówna-
aktywni na rynku polskim. Obserwujemy
nia, w Niemczech jest to 80 mln metrów
bardzo duże zainteresowanie najemców, hi-
kwadratowych. Oczywiście jest to dwa
storycznie niskie koszty realizacji inwestycji,
razy większy rynek, ale z drugiej strony
a także niezbyt wygórowane ceny ziemi. To
jest tam bardzo dużo starszej, w ogóle
wszystko sprawia, że nasze działania mają
nierejestrowanej powierzchni. To powoduje,
sens. Polska i Czechy stały się głównym
że niemiecki rynek ma większy potencjał
ogniwem w łańcuchu dostaw z Niemiec na
jeśli chodzi o podaż. Porównując pod tym
światowe rynki. Inwestorzy to widzą i chcą
kątem rynek w Polsce, to przed nami jest
lokować pieniądze w branży przemysłowej
ciągły rozwój. Logistycznie nasz kraj jest
nad Wisłą.
idealnym miejscem ponieważ znajdujemy się pomiędzy wschodem a zachodem. To
Cały czas mamy duży apetyt na więcej, dla-
sytuacja, która pozwala Polsce obsługiwać
tego planujemy dalszy rozwój. Nasze plany
rynki ościenne. Do tego dochodzi potencjał
nie różnią się od dotychczasowej strategii
ludzki w Polsce, gdzie cała ściana wschod-
szybkiego reagowania na rynek i koncen-
nia jest kompletnie niezagospodarowana.
trowania się na kliencie i jego potrzebach.
Zresztą, cały region Europy Środkowej jest
Jest to możliwe dzięki rozbudowie własnych
bardzo perspektywiczny dla deweloperów
parków, łącznie z otwieraniem nowych,
magazynowych.
w niebranych do tej pory pod uwagę regionach, włączając w to wschód Polski. Nadal
A jakie plany ma Panattoni na najbliższe
zamierzamy również realizować obiekty
lata?
szyte na miarę.
magazyny.pl
33
Strefa stref
Tereny koło Jawora JEDEN Z NAJWIĘKSZYCH OBSZARÓW INWESTYCYJNYCH W POLSCE To w Jaworze na Dolnym Śląsku ma powstać pierwsza w Polsce fabryka silników firmy Mercedes. Na pierwszym etapie przewidziano inwestycje w wysokości 500 milionów euro. Działka na Dolnym Śląsku była jedyną w Polsce, którą brali pod uwagę przedstawiciele Mercedesa. Czym ten obszar przyciąga inwestorów?
Największy atut dolnośląskiego Jawora to dziś
Olszewski, Dyrektor Działu Powierzchni
aż 460 hektarów inwestycyjnych położonych
Magazynowo-Przemysłowych w Europie
tuż przy budowanej trasie ekspresowej S3. To
Środkowo-Wschodniej, JLL. – Obszar ten
jedna z najlepszych lokalizacji, dostosowana
jest świetnie przygotowany nie tylko pod
do potrzeb zarówno dużych koncernów, jak
względem gruntów.– Objęcie terenu DSAG
również małych i średnich firm. Grunty leżą
– S3 Jawor obszarem Legnickiej Specjal-
na terenie Dolnośląskiej Strefy Aktywności
nej Strefy Ekonomicznej wzbogaca ofertę
Gospodarczej – S3 Jawor, która jest częścią
o zachęty inwestycyjne w formie zwolnienia
Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
z podatku dochodowego zgodnie z ustawą
Tym co wyróżnia ten obszar na tle innych
o specjalnych strefach ekonomicznych.
terenów inwestycyjnych w kraju jest między
Przedsiębiorcy mogą również skorzystać
innymi świetna infrastruktura. Podstrefa LSSE
z potencjału naszych klastrów: edukacyjnego,
jest zlokalizowana przy budowanej trasie S3,
motoryzacyjnego i lotniczego, oraz otrzymują
która połączy porty w Szczecinie i Świnouj-
wsparcie dedykowanych opiekunów z ramie-
ściu z granicą z Czechami w Lubawce na
nia Strefy. Osoby te pomogą im na każdym
Dolnym Śląsku. Bezpośrednio z nowej trasy
etapie procesu inwestycyjnego – zachwalają
do DSAG prowadził będzie zjazd. Stąd trasą
na swojej stronie internetowej przedstawiciele
S3 dojedzie się również do autostrady A4.
Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
Dodatkowo, w pobliżu istnieje linia kolejowa.
Ręce do pracy Strefa aktywności gospodarczej
Jak pokazał raport „Made in Poland”, trzy
– Można powiedzieć, że tereny inwestycyjne
inwestycyjnym danej lokalizacji to: koszty
w Jaworze są obecnie jednymi z najatrak-
zatrudnienia oraz dostępność wykwalifikowa-
cyjniejszych w Polsce – mówi Tomasz
nych kadr. W ocenie Tomasza Olszewskiego
34
magazyny.pl
główne czynniki decydujące o potencjale
z JLL, to perspektywiczny rynek pracy
Rekomendacja
mógł być jednym z głównych powodów,
– Swoistym magnesem, który może przycią-
dla których Mercedes zdecydował się na
gać potencjalnych inwestorów do Jawora
inwestowanie na terenach w Jaworze.
stała się również „rekomendacja” sprzed roku. Działka jako jedna z dwóch najlepszych na
W powiecie jaworskim stopa bezrobocia
świecie, brana była pod uwagę pod budowę
przekracza 18 procent. W samym Ja-
fabryki koncernu Jaguar Land Rover – pod-
worze bez pracy jest ponad tysiąc osób.
kreśla Tomasz Olszewski z JLL. Polska prze-
Jeszcze wyższe bezrobocie jest w odda-
grała jednak rywalizację o inwestycję wartą
lonej o kilkanaście kilometrów od Jawora,
około miliarda funtów ze Słowacją. Ówczesny
Złotoryi. – Takie liczby pokazują, że wokół
wicepremier i minister gospodarki Janusz
terenów mieszka mnóstwo osób czekają-
Piechociński mówił wtedy, że oczekiwania
cych na pracę – mówi Tomasz Olszewski.
inwestora dotyczące pomocy publicznej
Podobnego zdania są władze Jawora.
dla tej inwestycji były zbyt wygórowane.
– Jawor od XIX wieku był miastem prze-
Przedstawiciele Legnickiej Specjalnej
mysłowym, działały tutaj duże zakłady
Strefy Ekonomicznej przyznają, że w tej
produkcyjne. Dziś wielu mieszkańców jeździ
chwili teren Dolnośląskiej Strefy Aktywności
do pracy do podwrocławskich fabryk czy
Gospodarczej – S3 Jawor jest oferowany
do Legnicy. To w dużej mierze wykwalifi-
kilku potencjalnym inwestorom. O szczegó-
kowani pracownicy, którzy w sytuacji kiedy
łach nikt jednak nie chce mówić. Poznać je
pojawi się duży inwestor, nie będą musieli
mamy po zakończonych negocjacjach.
pokonywać od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu kilometrów, aby dostać się do pracy – mówi, cytowany przez „Rzeczpospolitą” burmistrz Jawora, Emilian Bera.
Największy atut dolnośląskiego Jawora to dziś aż 460 hektarów inwestycyjnych położonych tuż przy budowanej trasie ekspresowej S3. To jedna z najlepszych lokalizacji, dostosowana do potrzeb zarówno dużych koncernów, jak również małych i średnich firm magazyny.pl
35
Strefa stref
Aktualności ze Specjalnych Stref Ekonomicznych Nowe firmy w Krakowskiej SSE Firmy MWM Elektro oraz GRC Technologie otrzymały zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie Krakowskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Łącznie zainwestują one co najmniej 31,5 mln zł. Nowe inwestycje powstaną w podstrefach w Trzebini i Skawinie.
W Trzebini firma MWM Elektro za niemniej niż 8 mln zł rozbuduje swój zakład produkcyjny. Z kolei firma GRC Technologie w podstrefie w Skawinie zamierza wybudować nowy zakład produkcyjny zajmujący się przetwarzaniem surowców odpadowych na paliwa odnawialne (pelety) i materiały budowlane. W ramach przedsięwzięcia wdrożona zostanie innowacyjna technologia bezodpadowego przetwarzania surowców mineralnych oraz biosurowców. Jego wartość wynosi co najmniej 23,5 mln zł.
Włoska firma w Legnickiej SSE Spółka WEGA Polska związana z przetwórstwem tworzyw sztucznych otrzymała zezwolenie na działalność w podstrefie Środa Śląska. To nowy inwestor, który zaczął współpracę z Legnicką Specjalną Strefą Ekonomiczną.
Wega Polska planuje wybudować halę produkcyjną o powierzchni 4,3 tys. m kw. Włoski inwestor zapowiada także, że w ciągu kolejnych lat zamierza podwoić zakład produkcyjny. Region Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej położony jest w południowozachodniej Polsce, na terenie województwa dolnośląskiego. Jest to jeden z najdynamiczniej rozwijających się obszarów gospodarczych w Polsce.
36
magazyny.pl
Inwestycje w Łódzkiej SSE W Łódzkiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej cztery firmy otrzymały zezwolenie na reinwestycje. W sumie wartość nowych projektów wyniesie ponad 365 mln zł.
Firma Cortizo, hiszpański producent systemów aluminiowych dla budownictwa, planuje rozbudowę zakładu produkcyjnego oraz otaczającej infrastruktury w Podstrefie Radomsko. Z kolei producenci styropianu HSV oraz włoski Isopak chcą zakupić maszyny pozwalające im zwiększyć możliwości produkcyjne. Światowy producent spożywczy Kellogs, zamierza zakupić nową linię produkcyjną. Jest to trzecie pozwolenie dla Kellogsa, który działa w Kutnie.
Doskonałe wyniki w Katowickiej SSE Łączna wartość inwestycji zadeklarowanych w tym roku przez firmy w Katowickiej Specjalnej Strefie Ekonomiczne jeszcze w czasie tegorocznego lata powinna przekroczyć 1 mld zł – prognozuje Strefa. To poziom zakładany wcześniej na cały 2016 rok.
Od początku roku udało się pozyskać 11 nowych projektów. Wśród tegorocznych inwestorów są między innymi Sest Luve Polska (27 mln zł inwestycji), TRW Polska (46 mln zł inwestycji), TI Poland (37 mln zł inwestycji), Brembo Poland (160 mln zł inwestycji) oraz Shelf 31 (25 mln zł inwestycji). Warto przypomnieć, że Katowicka SSE świętuje w tym roku swoje 20-lecie.
magazyny.pl
37
Marketing
Marketing nieruchomości SKUTECZNA PROMOCJA OFERTY NA RYNKU Jak przyciągnąć potencjalnych klientów? W jaki sposób zaprezentować swoją ofertę, aby zwróciła uwagę inwestora? Na takie pytania muszą odpowiedzieć sobie zarówno właściciele terenów inwestycyjnych, jak i deweloperzy nieruchomości komercyjnych. Z pomocą przychodzi marketing nieruchomości, który dostarcza narzędzia do wyróżnienia oferty wśród konkurencji.
Przewaga nad konkurencją
prezentujących ofertę. Analiza potrzeb doty-
Nie każda oferta wymaga jednak prezento-
Nie zawsze właściciele nieruchomości mają
czących sposobu przekazywania informacji
wania w tak kompleksowy sposób. Dlatego
świadomość tego, że konkurując na rynku
o nieruchomości pozwala zdecydować, co
też właściciel może skorzystać z rozwiązań,
bogatym w oferty można przekonać klienta
może najbardziej zainteresować klienta,
które wskażą konkretne walory oferty. Do
do podjęcia decyzji dzięki odpowiedniej
np. czy szczególny nacisk położyć na sam
tego wykorzystywane są zdjęcia – samego
prezentacji. Działania marketingowe po-
obiekt, czy może na jego lokalizację albo
obiektu, jak i fotografie lotnicze pokazujące
legające na wyjściu do odbiorców z mate-
korzystne warunki finansowe dotyczące da-
najbliższe otoczenie, położenie wzglę-
riałami, które pozwalają dostrzec potencjał
nej inwestycji. Właściwe określenie potrzeb
dem dróg, miast czy wybranych punktów.
nieruchomości i zapoznać się ze wszystkimi
daje pewność, że prezentacja będzie sku-
Budynki oraz ich sąsiedztwo można też
walorami oferty, dają zdecydowaną przewa-
teczna i przełoży się na pozyskanie klienta.
pokazać na interaktywnej panoramie 360 stopni, która umieszczona na stronie www
gę na rynku.
Wachlarz rozwiązań
pozwala przybliżać i oddalać widok, dokład-
Analiza potrzeb
Marketing nieruchomości pozwala wy-
nie obejrzeć sam obiekt oraz otaczającą
Wybór odpowiedniego narzędzia czy roz-
bierać spośród wielu narzędzi, które dają
infrastrukturę. Co więcej, zarówno na same
wiązania, które najkorzystniej zaprezentuje
możliwości atrakcyjnego zaprezentowania
zdjęcia, jak i na panoramy można nanieść
ofertę powinno być poprzedzone analizami,
istniejącego budynku, obiektu w budowie
wizualizacje obiektów, które są niezwykle
jakie wskażą mocne strony nieruchomo-
czy terenu inwestycyjnego. Kompleksowej
ciekawą formą prezentacji możliwości
ści. Ale nie tylko. Istotne jest także, czy
informacji o obiekcie dostarcza potencjal-
zagospodarowania terenu bądź wyglądu
oferta dopiero pojawia się na rynku, czy
nym klientom memorandum inwestycyjne,
ukończonej inwestycji.
już od dłuższego czasu czeka na klienta.
które stanowi kompendium wiedzy na temat
W drugim przypadku być może potrzebna
oferty. Znajduje się w nim zarówno cała do-
Popularnym narzędziem w marketingu
jest weryfikacja dotychczasowych dzia-
kumentacja dotycząca nieruchomości, jak
nieruchomości są także filmy lotnicze. To
łań promujących i zmiana strategii, bądź
i zdjęcia, mapy, opisy udogodnień i rozwią-
szczególnie ciekawa forma w przypadku
stworzenie zupełnie nowych materiałów
zań dostępnych dla klienta.
centrów logistycznych, które są często zło-
38
magazyny.pl
żone z kilku obiektów, a otoczenie wymaga
obiekt w wyjątkowo atrakcyjnym widoku,
niecodziennej perspektywy. Ujęcia filmowe
dobrym świetle, odpowiednich kontrastach
pozwalają położyć nacisk na wybrane punk-
kolorystycznych. Jakość prezentacji zde-
ty i skierować uwagę klienta na najbardziej
cydowanie wpływa na odbiór przez klienta
atrakcyjne elementy nieruchomości. Dodat-
i pozwala wyróżnić się spośród ofert, które
kowo, w zależności od potrzeb właściciela
posiadają podobne dane techniczne, ale nie
można tworzyć rozwiązania wykorzystywa-
są w stanie zapaść w pamięć odbiorców.
ne online i offline, co zwiększa potencjał sprzedażowy oferty.
Wizerunek właściciela Każda forma prezentacji stanowi zarazem
Jakość przede wszystkim
wizytówkę nieruchomości, ale też jej właści-
Atrakcyjność materiałów marketingowych
ciela, do którego klient musi mieć zaufanie,
determinuje zainteresowanie odbiorców.
jako do potencjalnego partnera biznesowe-
Dlatego też, niezależnie od rodzaju wy-
go. Wrażenie budowane dzięki materiałom
korzystywanych narzędzi, należy szcze-
marketingowym ma niebanalny wpływ nie
gólną wagę przywiązać do ich jakości.
tylko na dostrzeżenie walorów oferty, ale
Istotne jest, aby zdjęcia czy filmy posiadały
też na postrzeganie współpracy. Dlatego
parametry techniczne, które sprawdzą się
też, zainwestowanie w skuteczne działania
niezależnie od tego, czy będą wymagały
marketingowe i stworzenie atrakcyjnej,
wysokiej jakości wydruku czy prezentacji
wysokiej jakości prezentacji może szybko
na dużym ekranie. Ponadto, zastosowa-
zaprocentować i przynieść zamierzony cel
nie retuszu fotografii pozwala pokazać
sprzedażowy.
Wybór odpowiedniego narzędzia czy rozwiązania, które najkorzystniej zaprezentuje ofertę powinno być poprzedzone analizami, jakie wskażą mocne strony nieruchomości
magazyny.pl
39
Kontakt Dział Powierzchni Magazynowo-Przemysłowych JLL Szukasz nowej lokalizacji dla Twojego biznesu? Chcesz obniżyć dotychczasowe stawki czynszu? Jesteś zainteresowany terenem pod inwestycje przemysłowe, albo rozważasz budowę obiektu produkcyjnego? Skontaktuj się z zespołem naszych doradców, a znajdziemy dla Ciebie najlepsze możliwe rozwiązania. Jesteśmy do dyspozycji inwestorów poszukujących powierzchni magazynowych w całej Polsce.
Business Development
Tomasz Olszewski
Tomasz Mika
Regional Director
National Director
+48 607 550 225 tomasz.olszewski@eu.jll.com
+48 695 340 298 tomasz.mika@eu.jll.com
Jones Lang LaSalle Warsaw Spire Plac Europejski 1 00-844 Warszawa
40
magazyny.pl
tel. +48 22 167 0000 fax +48 22 167 0099 warsaw.office@eu.jll.com
Grunty przemysłowe, hale produkcyjne, wynajem powierzchni magazynowych
Agata Zając Associate Director Land Transactions
+48 668 282 334 agata.zajac@eu.jll.com
Joanna Choromańska Business Development BTS Manager Regiony: Wrocław, Poznań, Bydgoszcz, Toruń, Szczecin
+48 664 026 254 joanna.choromanska@eu.jll.com
Paulina Dziubińska Senior Consultant
Mateusz Iłowiecki Senior Consultant
Regiony: Łódź, Warszawa
Regiony: Trójmiasto, Lublin, Górny Śląsk, Kraków
+48 605 059 693
+48 606 819 151
paulina.dziubinska@eu.jll.com
mateusz.ilowiecki@eu.jll.com
JLL jest międzynarodową firmą doradczą świadczącą kompleksowe usługi na rynku nieruchomości, sklasyfikowaną na liście Fortune 500. JLL zatrudnia 60 000 osób i obsługuje klientów w 80 krajach w ramach 280 oddziałów na całym świecie. Przychód firmy sięga 6 mld USD. Na rzecz klientów, JLL zarządza i świadczy usługi dla portfolio obiektów o łącznej powierzchni ok. 372 mln m kw. W 2015 r. firma zrealizowała na całym świecie transakcje o wartości 138 mld USD. LaSalle Investment Management (spółka w ramach grupy), zarządza aktywami o łącznej wartości ok. 59,1 mld USD. W celu uzyskania dodatkowych informacji zapraszamy do odwiedzenia strony www.jll.pl.
magazyny.pl
41
www.magazyny.pl