. ช า ย ดื้ อ .
ชายดื้อ ในตอนที่ฉันกลับมาจากโรงเรียนมัธยมปลายที่แสนจะ ไม่ได้ความ ถุงผ้าป่านใบนั้นวางอยู่บนโต๊ะแล้ว คุณยายของฉัน ซึ่งมองดูเหมือนกับคนที่อยู่มาแล้วตั้งหลายร้อยปี ไม่รู้มายืนอยู่ ข้างหลังตั้งแต่เมื่อไหร่ พูดขึ้นว่า “เจอนี่เข้า” คุณยายบอก “อะไรคะ ?” “เปิดดูสิ” ฉันเปิดดู ฝุ่นที่ฟุ้งกระจายออกมาโชยกลิ่นเชื้อราที่ดูน่า จะไม่ดีต่อสุขภาพ ที่ก้นถุง มีสมุดเก่าครํ่าคร่ามัดหนึ่ง ฉันขยับตัว ไม่ได้เลย ยืนตัวแข็งอยู่อย่างนั้นครู่หนึ่ง ในที่สุดก็พูดออกมาว่า “คุณยาย สมุดพวกนี้อาจจะ...” “ใช่” คุณยายเดินออกจากห้อง พลางพูดโดยไม่ได้หันกลับมา “ของเขานั่นแหละ สมุดพวกนั้นนั่นแหละ” ฉันรูท้ นั ที แน่อยูแ่ ล้ว ‘เขา’ หมายถึงน้องชายของฉันนัน่ เอง ฉันมีน้องชาย เป็นเด็กที่แปลกมาก แปลกเอามาก ๆ เลย แต่ฉันก็ รักเขามาก รักมากจริง ๆ 9
buranko.indd 9
27/8/2012 3:24:42 PM
. ชิ น จิ อิ ชิ อิ . มือข้างขวาของฉัน ยื่นเหยียดนิ้วออกไปโดยไม่รู้ตัว ฉัน ไม่ได้สั่งการ รู้สึกเหมือนมีหนังยางเย็นเฉียบดึงรั้งออกไป นานกว่า จะรู้ตัวว่า ฉันกำ�ลังจับสมุดเล่มที่เก่าที่สุดอยู่ นานแค่ไหนหรือ ? ไม่รู้สิ ฉันไม่รู้เลยว่า นานแค่ไหน มีปีที่บันทึกเขียนไว้บนปก ตัวเลขทุกตัวเรียงตรงเหมือน ตัวพิมพ์ ไม่น่าเชื่อว่าเป็นฝีมือของเด็กอายุสี่ขวบ แต่ถ้าลบเลขดู ก็เป็นอย่างนั้นจริง ๆ สองปีก่อนเกิดอุบัติเหตุ ก่อนที่เสียงของเขา จะเป็นอย่างนั้น สี่ขวบ โดยทั่วไป ก็ยังเป็นแค่เด็กทารก ตอนที่ได้สมุด เขาตื่นเต้นมากจนสะดุดล้มในห้องครัว และร้องไห้ ฉันยังจำ�ได้ดี น้องชายร้องไห้ครํ่าครวญ จับขาโต๊ะไว้ หน้าแดงกํ่า ร้องไห้จ้า เสียงเหมือนกับลิง หนวกหูน่า ฉันคิด ตอนนั้นฉันกำ�ลัง กิ น ข้ า วโพดคั่ ว อยู่ รู้สึกเหมือนเม็ดข้าวโพดคั่วเกิดนิ่มชื้นขึ้นมาทันใด โอ๊ย หูจะแตก แล้วนะ ไม่เห็นอยากมีเลย น้องชายแบบนี้ พอแม่กระซิบอะไร ปลอบโยนเสียงนุ่มนวล น้องชายก็ดันตัวลุกขึ้นยืนบนขาสั้นป้อม มือกำ�สมุดแน่น สะอึกสะอื้นน่ารำ�คาญ หน้าตาดูพิลึก ฉันหัวเราะ น้องชายก็หัวเราะตามด้วย นํ้าเสียงประหลาด แต่ก็ยังเป็นเสียงคน “แม่ซื้อสมุดให้ พี่สาวผมตัวผอมกะหร่อง ตอนกลางคืน ผมเต้นรำ�กับพี่ แม่กระซิบบอกคุณยายว่า ดีจังเลย ลูกดีใจ ผม ไม่ค่อยดีใจ แต่คิดว่าต้องเขียนในสมุดเยอะ ๆ ผมเลยเขียน”
หน้าแรกเริ่มต้นอย่างนี้ ฉันออกจะแปลกใจ 10
buranko.indd 10
27/8/2012 3:24:42 PM
. ช า ย ดื้ อ . “ไม่ค่อยดีใจหรือ ?” เขาแกล้งดีใจอย่างนั้นหรือ ? บอกว่าต้องเขียน พูดเหมือน เอาใจผูใ้ หญ่เลย น้องชายเขียนด้วยปากกาสีดำ�เส้นใหญ่ เขียนอย่าง ประณีตบรรจง แทบไม่มีตัวสะกดผิด เป็นเด็กฉลาดมากเลยนะจ๊ะ ฉันได้ยินคนแถวบ้านพูดกัน บ่อย ๆ พูดเข้าหูอยู่เรื่อย พี่สาวสวย น้องชายอัจฉริยะ ดีจังเลยนะ เป็นเด็กในอุดมคติจังเลย ป้าก็อยากได้ลูกแบบนี้ ฉันมักจะรู้สึกเหมือนถูกหยามหมิ่น ได้แต่ปิดปากเงียบ พี่สาวสวย น้องชายอัจฉริยะ ประโยคเพลงที่คนรอบข้างส่งเสียง ร้องกันเหมือนเป็นทำ�นองหลักของเพลง วันหนึ่ง ฉันหยิบกรรไกร ของคุณยายมาตัดผมตัวเองแบบมั่ว ๆ น้องชายยืนอยู่ข้าง ๆ มองดู ด้วยความพิศวง และบอกว่า ตัดให้ผมด้วย พี่ดูเท่มาก ผมเอาด้วย ฉันตอบว่าไม่ได้ นายเป็นอัจฉริยะ ไม่เกี่ยวกับทรงผม ฉันถึงกับกล้า เปิดกล่องเครื่องสำ�อางของแม่ด้วย แล้วก็แต่งหน้า ส่องกระจกดูแล้ว หัวของฉันดูเหมือนกอสวะที่คลื่นซัดมา เกยหาดในฤดูหนาว ฉันรูส้ กึ พอใจ ส่งเสียงกรีด๊ วิง่ ออกจากบ้าน น้องชายวิง่ ตาม ออกไป ตัง้ แต่วนั นัน้ เมือ่ คนทักฉันว่า น่ารักจังเลย ก็พดู อย่างธรรมดา ไม่มีใครร้องเป็นเพลงจังหวะพิลึกเหมือนแต่ก่อนแล้ว ฉันรู้ถึงความฉลาดของน้องชายดีที่สุด เพราะโตมาด้วย กัน น้องชายเด็กกว่าฉันสามปี แต่บางทีก็ดูเป็นผู้ใหญ่กว่าพ่อกับ แม่เสียอีก เขาอ่านหนังสือทุกประเภท ตั้งแต่หนังสือภาพไปจนถึง หนังสือสำ�หรับผู้ใหญ่ อ่านเล่มแล้วเล่มเล่า บางทีก็นอนควํ่าอยู่ใน ห้องนั่งเล่น พลิกดูหนังสือแปลก ๆ จากต่างประเทศที่มีคนส่งมา 11
buranko.indd 11
27/8/2012 3:24:42 PM
. ชิ น จิ อิ ชิ อิ . ให้คุณยายจนตะวันลับฟ้า นอกจากนี้ ยังมีพวกคุณลุงที่ตลาดหรือ ที่ทำ�งานตามโรงงาน พวกคนเมา และคนขับรถบรรทุกที่มาจาก เมืองอื่น น้องชายชอบฟังเรื่องเล่าของพวกเขา จดจำ�นำ�เอาคำ�ศัพท์ และความรู้ที่ฉันไม่เคยได้ยิน เก็บเกี่ยวใส่สมองอัจฉริยะไว้จนเต็ม เวลาฉันพูดอะไร เขาจะทำ�ท่าคิดสักพัก ก่อนจะพูดว่า พี่ฮะ คงจะไม่ใช่อย่างนั้นหรอก อะไรทำ�นองนั้น อย่างเช่น พี่ฮะ คงจะไม่ใช่อย่างนั้นหรอกนะ เพราะยุงก็มีตานี่นา เวลาโจมตีก็ ต้ อ งมี เ ป้ า หมายสิ แต่ ผ มก็ ไ ม่ รู้ เ หมื อ นกั น ว่ า ยุ ง มองเห็ น ได้ ยั ง ไง อะไรทำ�นองนี้ เป็นคำ�พูดที่มาจากเด็กอายุสามสี่ขวบ เด็กเล็ก ๆ ที่ ยังกินอาหารอ่อนอยู่ แต่สำ�หรับฉัน มีน้องชายแบบนี้ก็น่ารักดี ถึงจะชอบเถียง ยังไง ฉันก็รู้ว่าเขาทำ�เพื่อฉัน เขาดูเข้ากับเด็กแถวบ้านได้ดี เวลาเล่นกับเด็ก ๆ ด้วย กัน ความรู้แบบผู้ใหญ่ช่วยอะไรไม่ได้ ถึงน้องชายจะฉลาดแค่ไหน เวลาเล่นเตะเบี้ยหรือทอยตุ๊กตุ่น เขาก็เหมือนกับเด็กวัยเดียวกัน ทั่วไป โดนจี้เอวก็หัวเราะ หกล้มบนถนนก็ร้องไห้ เลือดที่ไหลจาก หัวเข่าก็สีเดียวกัน สำ�หรับฉัน ทุกคนในโรงเรียนประถมดูโง่เหมือนกันหมด นึกย้อนกลับไปแล้ว เพื่อน ๆ ก็คบฉันแบบเกรง ๆ เพราะฉันอยู่บ้าน เดียวกับอัจฉริยะ เลยอาจจะดูฉลาดเป็นพิเศษ ฉันเรียนหนังสือ ไม่เก่ง แต่ก็ไม่เคยใส่ใจ เพราะตอนกลางคืน น้องชายก็อ่านหนังสือ ให้ฟัง หรือไม่ก็เล่าเรื่องสนุก ๆ ให้ฟัง สิ่งที่เรียนที่โรงเรียนไม่สนุก แค่นี้ก็รู้แล้วว่า นั่นไม่ใช่โลกของฉัน โลกนี้มีแค่เรื่องสนุกก็พอแล้ว นายก็น่าจะเขียนด้วยนะ คืนนั้นฉันบอกกับเขา เขียนเรื่อง ที่แต่งเองแล้วอ่านให้พี่ฟังหน่อยสิ 12
buranko.indd 12
27/8/2012 3:24:42 PM
. ช า ย ดื้ อ .
คร้าบ... เขาทำ�เป็นถอนหายใจยาว แต่แฝงแววดีใจ
ฉันไล่เรียงสายตาไปตามสมุดของน้องชาย ตัวหนังสือ สีดำ�สนิทดูราวกับเพิ่งเขียนเมื่อไม่นาน แน่นอน ฉันจำ�ได้ นี่คือ งานเขียนเรื่องแรกของน้องชาย
“ไต้ฝุ่น”
เฮ้ย ! ไต้ฝน ุ่ จะมาแล้ว คนทีท ่ า่ เรือบอก ไต้ฝน ุ่ ลูกใหญ่กำ�ลังจะมาถึง กำ�ลังเข้าใกล้ฝงั่ ทุกคนในหมูบ ่ า้ น ประมงมัดเรือกับเสา ซ่อมหลังคา และตอกแผ่นไม้ติด ประตูและผนัง แต่มีชายดื้อคนหนึ่ง “หึ ! ข้าไม่กลัวไต้ฝุ่นหรอก” แล้วก็นั่งเรือออกไปที่น่านนํ้าคนเดียว คื น นั้ น ไต้ ฝุ่ น เปลี่ ย นทิ ศ และพั ด เข้ า หา หมู่บ้านประมง ทั้งเรือ ทั้งหลังคา ทั้งบ้าน ทั้งคน ทั้งหมา ทุกอย่าง ถูกไต้ฝุ่นหอบไปหมด เช้าวันรุ่งขึ้น ชายดื้อกลับมา ไม่มีอะไรอยู่ที่นั่นเลย ตั้ ง แต่ วั น นั้ น ชายดื้ อ ต้ อ งนอนคนเดี ย ว แปรงฟั น คนเดี ย ว กิ น ข้ า วเช้ า คนเดี ย ว กิ น ข้ า วเย็ น คนเดียว ต้องทำ�ทุกอย่างคนเดียว ชายดือ้ มักมองท้องฟ้า บ่อย ๆ และคิดแบบนี้ ถ้าไต้ฝุ่นมาอีก ข้าจะให้ไต้ฝุ่นหอบไปด้วย 13
buranko.indd 13
27/8/2012 3:24:42 PM
. ชิ น จิ อิ ชิ อิ . ตอนนั้นฉันยังเป็นเด็กประถม ถึงกับพูดอะไรไม่ออกเลย ไม่สนุกรึเปล่า ? น้องชายถาม ฉันรีบตอบว่า ไม่หรอก แต่...แต่ว่า... เรื่องเศร้าจังเลย ชายดื้อต้องอยู่คนเดียวตลอดไปใช่มั้ยล่ะ ! อือ จริงด้วย น้องชายยิ้มน้อย ๆ เมื่อได้อ่านเรื่องนี้อีกครั้งหลังจากผ่านไปกว่าสิบปี ฉันก็ ยังรู้สึกเศร้าเหมือนเดิม หรืออาจจะมากกว่าเดิมด้วยซํ้าไป ความ เศร้าเข้าเกาะกุมจิตใจ ฉันนั่งอ่าน “ไต้ฝุ่น” ซํ้าไปมาอยู่หลายรอบ รู้สึกเหมือนได้ยินเสียงของน้องชาย เสียงพูดนุ่มนวลที่อีกสองปี หลังจากนั้นจะไม่ได้ยินอีกแล้ว ในตอนนั้นฉันไม่เข้าใจ ไม่ได้คิดจะจินตนาการด้วยซํ้าว่า เขารู้สึกอย่างไรจึงเขียนเรื่องแบบนี้ เรื่อง “ไต้ฝุ่น” มีภาพประกอบด้วย แต่ภาพไม่สวยเท่ากับ ตัวหนังสือ “ชายดื้อ” ของน้องชาย มีหน้าตาอย่างนี้
เป็นภาพที่แปลก ตลก แต่ก็เศร้าเหลือเกิน ทัง้ ตัวฉันเอง และพวกเราทุกคน อาจจะไม่มใี ครเข้าใจอะไร น้องชายเลยสักอย่าง น้องชายทีย่ มิ้ อย่างขวยเขิน เวลาทีพ่ อ่ กับแม่ชม น้องชายทีร่ อ้ งไห้โฮเมือ่ เห็นตุก๊ ตาแขนหลุด เวลาทีแ่ ย่งตุก๊ ตากับพวก เด็ก ๆ ลูกพีล่ กู น้อง นานตัง้ แต่กอ่ นเกิดอุบตั เิ หตุครัง้ นัน้ ตัง้ แต่ยงั เป็น เด็กแบเบาะแล้ว เขาคงรูส้ กึ เหมือนถูกทอดทิง้ ให้อยูโ่ ดดเดีย่ วบนโลก ใบนี้ ทั้ง ๆ ที่ในสายตาของฉัน เขาไม่เคยทำ�ตัวเป็นเด็กดื้อเลย 14
buranko.indd 14
27/8/2012 3:24:42 PM
. ห ลั ก ก า.ร ขชิอนงจิชิ งอิช้ชิาอิเ หิ. น เ ว ห า .
หลักการของชิงช้าเหินเวหา คุณป้าที่ทำ�งานอยู่ที่ไปรษณีย์เป็นคนให้ตั๋วละครสัตว์กับ พวกเรา ฉันได้มาจากญาติน่ะ แต่พอดีไม่ว่าง เลยอยากให้พวกคุณ ไปดูแทน มี ตั๋ ว อยู่ ทั้ ง หมดสี่ ใ บ แม่ ยิ้ ม เล็ ก น้ อ ยก่ อ นบอกว่ า แม่ ไม่ชอบไปที่ที่มีคนเยอะ แถมยังเป็นหวัดอีกด้วย งานที่อยากทำ�ให้ เสร็จอาทิตย์นี้ก็ยังไม่ได้ทำ� ฉันผิดหวังเล็กน้อย แต่ก็ตื่นเต้นที่จะ ได้ไปดูละครสัตว์จริง ๆ เป็นครั้งแรก ที่สำ�คัญคือ เราจะได้ไปเที่ยว ได้แต่งตัวสวย สมัยนั้น ฉันไม่เคยแพ้พวกเด็กผู้ชายเวลามีเรื่อง ที่ โ รงเรี ย น แต่ ถึ ง จะเป็ น อย่ า งนั้ น พอนึ ก ถึ ง ชุ ด กำ�มะหยี่ สี ดำ�ที่ มีโอกาสใส่ปีละไม่เกินสองครั้ง ฉันก็รู้สึกตื่นเต้นจนอยากกระโดด เต้นเป็นวงบนปลายเท้า น้องชายร้องไห้โยเย พอถึงวันแสดง ก็กอดเสาโวยวายว่า ยังไงก็ไม่ไป ผมไม่อยากไป นี่เพราะคุณยายเป็นต้นเหตุ ตั้งแต่ก่อนขึ้นชั้นประถมแล้ว น้องชายจะชอบเล่นแกล้ง คุณยายอยู่เสมอ เรื่องแกล้งคุณยายแต่ละครั้งสร้างสรรค์เป็นที่สุด ถึงแม้ฉันจะยกนิ้วให้ แต่คุณยายคงเห็นน้องชายเป็นปิศาจตัวน้อย ถ้าหัวใจไม่แข็งแรง คุณยายคงได้ขึ้นสวรรค์ไปสักห้าครั้งแล้ว เช้า 15
buranko.indd 15
27/8/2012 3:24:42 PM
. ชิ น จิ อิ ชิ อิ . วันนั้น คุณยายยังหลับอยู่ น้องชายแอบแต่งหน้าให้จนเหมือน กั บ นางรำ� พอเห็ น หน้ า ตั ว เองในกระจกเท่ า นั้ น คุ ณ ยายก็ ดึ ง น้องชายที่กำ�ลังกินข้าวเช้าอยู่ เอาไปขังไว้ในตู้ น้องชายอายุห้าขวบ เขียนบันทึกไว้ว่า “คุ ณ ยายใจร้ า ย หิ้ ว คอผมเอาไปขั ง ในตู้ เ ก็ บ ของ พอ ออกมาข้างนอกก็มืด” ไม่จริงเลยสักนิด ขังได้สิบนาทีคุณยายก็เปิดตู้ให้แล้ว คุณยายหน้าเปื้อนเขลอะ ดูเหมือนคนเพิ่งกลับจากห้วงนํ้าอเวจี พูดเสียงน่ากลัว “คราวหลัง ถ้าเล่นพิเรนทร์อย่างนี้กับยายอีก คงรู้นะว่า จะเป็นยังไง” “จะเป็นยังไงกันน้า......” น้องชายรีบปาดนํ้าตา ทำ�ท่าเบ่ง ฉันรู้ว่าเขากลัวหน้าดุ ๆ ของคุณยายจริง ๆ “ถ้าทำ�อย่างนี้อีก” คุณยายโน้มตัวยื่นหน้าเข้าไปใกล้น้องชาย “ยายจะเอานํ้าส้มสายชูให้แกกินจนตัวอ่อนนุ่มนิ่ม แล้ว เอาไปขายคณะละครสัตว์น่ะสิ !” ฉั น กั บ แม่ แล้ ว ก็ พ่ อ หั ว เราะกั น ท้ อ งคั ด ท้ อ งแข็ ง แต่ น้องชายหน้าซีด นั่งตัวแข็งทื่อ ไม่ยอมกินข้าวเช้า ตอนคํ่า ก็เอาแต่ นั่งจ้องคุณยายอยู่ที่โต๊ะพลางจิ้มอาหารในจาน พอฉันบอกว่า ไม่มี นํ้าส้มสายชูอยู่ในอาหารหรอก น้องชายก็ตอบอย่างหงุดหงิดว่า รู้แล้วน่ะ แล้วคีบผักโฮเรนโซ*เข้าปากเล็ก ๆ ของเขา เรื่องที่น้องชายเล่าให้ฟังในคืนนั้น มีอยู่ในสมุด * โฮเรนโซ ผักญี่ปุ่นชนิดหนึ่ง เป็นผักในตระกูลเดียวกันกับผักปวยเล้งและผักโขม 16
buranko.indd 16
27/8/2012 3:24:42 PM
. ห ลั ก ก า.ร ขชิอนงจิชิ งอิช้ชิาอิเ หิ. น เ ว ห า .
“หลักการของชิงช้าเหินเวหา”
ชิ ง ช้ า เหิ น เวหาไม่ เ หมื อ นชิ ง ช้ า ธรรมดา ไม่ ไ ด้ ทำ�จากไม้ ห รื อ ว่ า เหล็ ก อั น นี้ เ ป็ น คน เป็ น กรรม ของคนตกอับ คนในคณะละครสัตว์จะลักพาตัวเด็กมา แล้วให้กินนํ้าส้มสายชูตั้งหลายถัง ตอนแรกยังไม่คอ่ ยมีการเปลีย่ นแปลงเท่าไร แต่วันหนึ่ง จู่ ๆ แขนขาของเด็กก็งอไปอีกทาง เหมือน กั บ ปลาหมึ ก ยั ก ษ์ แต่ เ ขาก็ ยั ง คงต้ อ งกิ น นํ้ า ส้ ม สายชู นํ้าส้มสายชู นํ้าส้มสายชู อยู่ทุกวัน นอกจากตัวงอแล้ว ตัวของเขาจะยืดหยุ่นด้วย ในที่สุดก็ไม่มีรูปร่างที่ชัดเจน มนุษย์จอมพลังที่เป็นคนสำ�คัญของคณะละครสัตว์จะ ปัน ้ เด็กให้เป็นลูกกลม ๆ ปัน ้ ให้เป็นลูกกลม ๆ แล้วสุดท้าย ก็ฉีดสเปรย์ทำ�ให้แข็ง กลายเป็นชิงช้าเหินเวหา เวลานักกายกรรมไกวตัวบนชิงช้าแล้วรู้สึก ว่า อ๊ะ ! ขาดอีกแค่สองเซนติเมตร แต่เอื้อมไม่ถึง ในเวลา คับขันอย่างนี้ เขาจะเตะชิงช้าเหินเวหา ชิงช้าก็จะยื่น ท้องนุ่มนิ่มออกมา ทำ�ให้นักกายกรรมจับปลายนิ้วของ สาวงามที่โหนตัวอยู่ฝั่งโน้นได้ คนดูปรบมือส่งเสียงเชียร์ แล้วนี่ ชิงช้าเหินเวหายังมีชีวิตอยู่หรือเปล่า นะ ? หรือว่าตายไปแล้ว ? ฉันบอกกับน้องชายซึ่งกำ�ลังนอนควํ่าอยู่ในห้องนอนว่า ผลงานวันนี้ไม่ค่อยดีนัก น้องชายทำ�หน้าเสียใจ ตอบเพียงว่า ผมรู้ 17
buranko.indd 17
27/8/2012 3:24:42 PM
. ชิ น จิ อิ ชิ อิ . แล้วดึงผ้าห่มคลุมโปง ตั้งแต่วันนั้น ข้อความยาก ๆ เกี่ยวกับคณะละครสัตว์ก็ ปรากฏขึ้นในสมุด “คณะละครสัตว์ดำ�รงอยู่ที่สุดปลายทางของโลกนี้ เต็นท์ ผ้าใบกับไฟสีเหลือง และฝูงชน เหมือนสถานีรถไฟตอนกลางคืน คณะละครสัตว์เป็นเหมือนสถานีปลายทางที่พาคนไปฝั่งโน้น” “ชิงช้าเหินเวหาไกวแกว่งอยู่ระหว่างโลกนี้กับฝั่งโน้น เป็น หัวใจสำ�คัญของละครสัตว์ ชิงช้าบรรทุกของมากมายหลายอย่าง และทำ�ให้อ่อนนิ่มลง นั่นเป็นหลักการที่แท้จริงของชิงช้าเหินเวหา แต่ว่าผม ให้ตายเหอะ ผมไม่รู้จะเขียนออกมายังไง” ฉันไม่เข้าใจเลยสักนิด น้ องชายคงไม่คิดว่าตัวเองจะถูกขายจริ ง ๆ แต่ ต ามที่ เขียนไว้ในสมุด เขาคงกลัวคณะละครสัตว์จับใจ ด้วยเหตุนี้ เขาจึง ใช้นิ้วมือเล็ก ๆ ยึดเสาไว้อย่างสุดกำ�ลัง และไม่ยอมขยับไปไหน แม้จะโดนพ่อดึงและถูกฉันจั๊กจี้ก็ตาม คุณยายขยับเข้าไปใกล้น้องชาย แต่งตัวซะเริดหรู เวลา คุณยายแต่งตัวแล้ว ดูแตกต่างจากคนในบ้าน ดูเหมือนพวกเศรษฐี ในเมืองหนาวที่อยู่แดนไกล คุณยายสวมเสื้อโอเวอร์โค้ตที่มีขนนก สีดำ� ก้มตัวยื่นหน้าเข้าไปหาน้องชายเหมือนที่เคยทำ�หน้าตู้เก็บของ แต่วันนี้คุณยายแต่งหน้าสวยพริ้ง “ไม่เอาไปขายหรอกน่า” คุณยายบอก “จะเอาเด็กดีอย่างนี้ไปขายได้ที่ไหน” น้ อ งชายส่ า ยหน้ า ทั้ ง นํ้ า ตา คุ ณ ยายขมวดคิ้ ว ลู บ ผม น้องชาย ท่าทางเสียใจ น้องชายก้มหัวด้วยความเสียใจเช่นกัน 18
buranko.indd 18
27/8/2012 3:24:43 PM
. ห ลั ก ก า.ร ขชิอนงจิชิ งอิช้ชิาอิเ หิ. น เ ว ห า . แต่จู่ ๆ คุณยายก็หยุดมือ ผงกหัวพูดขึ้นว่า เออ ใช่ ใช่ ใช่แล้วละ “นี่ ! ไอ้หนู ละครสัตว์วันนี้มีสิงโตด้วยนะ” “สิงโต ?” น้องชายเงยหน้าขึ้น “เห็นเค้าว่ามีม้าลายด้วยนะ มีหมีเป่าแตร แล้วก็หมีปั่น จักรยาน” คุณยายหลับตา ทำ�ท่าเคลิบเคลิ้ม “จักรยานหรือครับ ? หมีปั่นหรือครับ ?” น้ อ งชายหั น หน้ า มาทางพวกเรา พ่ อ ตอบคำ�ถามไร้ เสียงของเขาด้วยสายตา อื้ม ใช่แล้วละ เป็นอย่างที่คุณยายบอก นั่นแหละ ฉันเองก็ตอบไปว่า สุดยอดจริง ๆ เลยเนอะ หมีห้อยหัว เท้าชี้ฟ้าปั่นจักรยานด้วยขาหน้า แถมปรบขาหลังอย่างทรงพลัง น้องชายเม้มปากทำ�หน้าจริงจัง อายุแค่ห้าขวบ แต่กลับ แสดงท่ า ทางมุ่ ง มั่ น ลุ ก ขึ้ น เดิ น ตรงเข้ า ไปในห้ อ ง หลั ง จากนั้ น ห้ า นาที ก็ ก ลั บ ออกมาด้ ว ยเครื่ อ งแต่ ง กายเยี่ ย งคุ ณ หนู จ าก เมืองหนาวที่อยู่แดนไกล พอจับคู่เดินกับคุณยายแล้ว ดูไม่ธรรมดา เลยทีเดียว ผู้คนที่เดินผ่านยังมองตามจนเหลียวหลัง การแสดงละครสั ต ว์ อ ลั ง การสมคำ�รํ่ า ลื อ ไม่ ใ ช่ แ ค่ ห มี ปั่นจักรยานเท่านั้น ยังมีกลเสกหมีให้หายตัวจากเวทีพร้อมกับกรง อีกด้วย แต่ฉันกลับรู้สึกผิดหวัง ทั้งเหม็น แล้วยังมีคนเมาเยอะมาก พูดจาส่งเสียงดังฟังไม่ได้ศัพท์ อุตส่าห์แต่งตัวมาซะดี เสียอารมณ์ หมด ชุดกระโปรงยาวร้องไห้เสียใจ ขนาดพ่อก็ยังเมา มองหน้าฉัน บอกว่า อ๊ะ เหมือนแม่มากขึ้นนะ หรืออะไรทำ�นองนี้ เอาแต่พูดจา เหลวไหลไร้สาระ คุณยายนั่งจ้องนักกายกรรมไม่ขยับไปไหน บางทีก็เอา 19
buranko.indd 19
27/8/2012 3:24:43 PM
. ชิ น จิ อิ ชิ อิ . พัดด้ามโตออกมาจากกระเป๋าถือ โบกพัด ถอนหายใจเฮือก ๆ คิด ว่าคงรู้สึกสนุก พูดถึงน้องชายยิ่งไปกันใหญ่ ตื่นเต้นเหมือนคนเสียสติ ออกไปยืนอยู่แถวหน้าสุด เจ้าหน้าที่เตือนกี่ครั้งก็ไม่ฟัง ยังเอนตัว ไปข้างหน้า ส่งสายตาร้อน ๆ ให้กับหมี ม้าลาย แมวนํ้า ลูกลิง สิงโต และลิงชิมแปนซี ตอนที่ได้จมูกปลอมจากตัวตลก เขาตื่นเต้น จนตัวสั่น หันมามองพวกเรา นํ้าตาคลอ ท่าทางดีใจมากเลยนะ ดีจัง พ่อซึ่งนั่งอยู่ข้าง ๆ ฉันพูดขึ้น ส่วนคุณยายก็นั่งอมยิ้มอย่างผิดไปจากปกติ สักครู่ก็เป็นการแสดงชิงช้าเหินเวหา ฉันเพิ่งจะเคยได้เห็น ของจริง ชิงช้าไกวแกว่งจากที่สูงขนาดดาดฟ้าตึก หนุ่มน้อยกางเกง แนบเนื้อสีเงินโยนตัวไปมาซ้ายขวา แค่นั้นก็น่าหวาดเสียวพอแล้ว แต่ทันใดนั้นเอง เสียงดนตรีก็ดังขึ้น เพิ่งรู้ว่านั่นแค่อุ่นเครื่อง ทาง ขวามื อ เป็ น คุณลุงมีหนวด ใส่เสื้อขาวปักลายกุ ห ลาบแดง ทาง ซ้ า ยมื อ เป็ น พี่ ส าวในชุ ด แนบเนื้ อ ปั ก เลื่ อ มแวววาวระยิ บ ระยั บ ดนตรีเปลี่ยนเป็นจังหวะวอลตซ์ ทั้งคู่เหินออกมาท่ามกลางแสงไฟ สลัวจาง ชิงช้าไกวตัวเชื่องช้าจนน่าประหลาดใจ วงดนตรีบรรเลง เพลงเสียงดัง แต่จำ�ได้ว่า เสียงชิงช้าก็ดังก้องโรงละครไม่แพ้กัน แอ๊ด แอ๊ด แอ๊ด คุณลุงยื่นมือออกมา พี่สาวโผเข้าไปหาเหมือนนักว่ายนํ้า กลับตัว ทั้งสองจับมือซึ่งกันและกัน ผู้ชมปรบมือเสียงดังสนั่น อาจ เป็นเพราะนํ้าหนักตัวของคนทั้งคู่ ดูเหมือนว่าเสียงชิงช้าไกวตัวจะ สูงขึ้นเล็กน้อย เอี๊ยด เอี๊ยด เอี๊ยด 20
buranko.indd 20
27/8/2012 3:24:43 PM
. ห ลั ก ก า.ร ขชิอนงจิชิ งอิช้ชิาอิเ หิ. น เ ว ห า . ผู้ ช มโดยรอบเงยหน้าขึ้นมองชิงช้า ทุ ก คนอ้ า ปากหวอ เหมือนรอนํ้าฝน สำ�หรั บ น้ อ งชาย แน่ น อนว่ า นั่ ง ไม่ ติ ด เขาทำ�หลั ง ตรง โยกตัวไปตามจังหวะเคลื่อนไหวของชิงช้า เหมือนกระดูกสันหลัง เชื่อมติดอยู่กับเชือกผูกชิงช้า โยกไป โยกมา โยกไป โยกมา พี่สาวบนชิงช้าซึ่งกลับไปอยู่ทางด้านซ้ายมือแล้ว กำ�ลัง ห้อยหัวแต่งหน้า ส่วนคุณลุงทางขวา ก็ห้อยหัวกอดอกสูบบุหรี่ ทำ�ท่าเบื่ออารมณ์แปรปรวนของผู้หญิง ยังไม่เสร็จอีกหรือ คุณลุงแสดงท่าทางถาม รออีกเดี๋ยว พี่สาวควงข้อศอกอย่างมีจริต ผู้ชมระเบิดเสียงหัวเราะดังสนั่น ฉันเองก็รู้สึกตลกมาก หัวเราะขำ�จนตัวโยน จากนั้น ทั้งคู่ร่ายรำ�กลางอากาศกันอีกหลายรอบ สุดท้าย เมื่อเสียงกลองรัวกระชั้น ทั้งคู่ก็ปิดตาด้วยผ้าสีดำ� ภายในโรงละคร เงียบเสียงลง ทันใดนั้น ดูเหมือนเสียงจากชิงช้าจะดังขึ้นอีก เอี๊ยด เอี๊ยด เอี๊ยด คุณลุงเหินตัวออกมาแล้ว มือทั้งสองของพี่สาวที่ห้อยหัว อยู่ ยื่นคว้าข้อเท้าของคุณลุงเอาไว้ได้ เสียงปรบมือโถมขึ้นเหมือน คลื่นยักษ์ เสียงรัวกลองดังกระชั้นขึ้นอีก ชิงช้าแกว่งสองสามครั้ง แล้วในที่สุด พี่สาวซึ่งจับข้อเท้าของคุณลุงอยู่ ก็แอ่นตัวเหินหาว คุณลุงยื่นมือไปจับชิงช้าที่มองไม่เห็น อ๊ะ ! ทุกคนกลั้นลมหายใจ ไม่ถึงแน่ ๆ คงตกลงมาทั้งคู่ ! แต่ไม่เป็นไร จับถึงจนได้ อย่างสบายเสียด้วยซํ้า ฉันรู้สึก เหมือนเห็นตัวชิงช้ายืดยื่นเข้าไปในมือของคุณลุงเอง เพียงเล็กน้อย เท่านั้น สักสองสามเซนติเมตร เหมือนในนิทานของน้องชายเปี๊ยบ 21
buranko.indd 21
27/8/2012 3:24:43 PM
. ชิ น จิ อิ ชิ อิ . ชิ ง ช้ า ไกวตั ว อยู่ เ หนื อ พวกเราเหมื อ นไม่ มี อ ะไรเกิ ด ขึ้ น นั ก กายกรรมทั้ ง สองดึ ง ผ้ า ปิ ด ตาออก ก้ า วขึ้ น ยื น บนแท่ น เสี ย ง ปรบมื อ ดั ง กึ ก ก้ อ งยาวนาน ไม่ ใ ช่ แ ค่ พ่ อ เท่ า นั้ น แม้ แ ต่ คุ ณ ยาย ก็ลุกขึ้นยืนปรบมือไม่ยอมหยุด ที่บันไดแถวหน้าสุด น้องชายนั่ง หมดแรงเหมือนโดนเลาะกระดูกออกจากร่าง วันรุ่งขึ้น น้องชายอายุครบหกขวบ
22
buranko.indd 22
27/8/2012 3:24:43 PM