Echomovemag Artistic Magazine 03

artistic magazine Διμηνιαία Έκδοση Τεύχος: 3 Μάιος-Ιούνιος 2011

ΕΚΔΟΤΗΣ/ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Αλέξανδρος Γερασίμου ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Κατερίνα Χατζή ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ: Γιάννης Βοζίκης ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Η ομάδα του καφέ σκύλου ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ/ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ: Αλέξανδρος Γερασίμου, Σπύρος Ανδρεόπουλος , Κωνσταντίνα Γεωργίου, Στέφανος Γούναρης, Γιάννης Βοζίκης, Λεωνίδας Δανέζος, Julie Loi, Κατερίνα Χατζή, Κωνσταντίνος Χιώτης, Η ομάδα του καφέ σκύλου, Μαρία Τριζέλλη, Ασπασία Μπακογιάννη, Νίκος Πάλλης, Αλεξάνδρα Κανάκη, Η ομάδα του Athens Video Art Festival, Νεφέλη Καριοφύλλη, Βαγγελιώ Χρηστίδου, Γιώργος Σταυρακέλλης, Παναγιώτης Βέτσικας, Μιχάλης Μειμάρογλου, Νίκος Γραμμάτος, Κατερίνα Γούναρη, Μανώλης Λαγουτάρης, Κική Μουρατίδου, Γιάννης Κόσυβας,Τάσος Βαμβακάς, Έφη Πολίτη, Τάκης Νικολόπουλος, Ζωή Μπαλίκου, Δημήτρης Καρβουντζής, Μάντη Λυκερίδου, Γεωργία Ζώη ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Alcalica, Μανώλης Λαγουτάρης, Μαρία Τριζέλλη, Κική Μουρατίδου, Η ομάδα του καφέ σκύλου, Νίκος Πάλλης, Στέφανος Γούναρης, Η ομάδα του Athens Video Art Festival, Γιάννης Κόσυβας, Τάσος Βαμβακάς, Έφη Πολίτη, Τάκης Νικολόπουλος, Ζωή Μπαλίκου, Δημήτρης Καρβουντζής, Μάντη Λυκερίδου ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ/ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Ασπασία Μπακογιάννη (aspampako@yahoo.gr) ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: Μάντη Λυκερίδου ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: Μιχάλης Μειμάρογλου ΦΛΑΣ ΜΠΑΚ: Γεωργία Ζώη ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ: Καφέ σκύλος productions (kafeskylosproductions@gmail.com) ΤΥΠΟΣ: Καφέ σκύλος productions ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ/ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ/ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: Η ομάδα του καφέ σκύλου WEB: www.echomove.gr, www.facebook.com/pages/echomove-artisticmagazine, myspace.com/echomove, issuu.com/echomove ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: echomovemag@gmail.com, tel (+30) 6956610300

Το περιοδικό echomove κυκλοφορεί κάθε δίμηνο από τον αστικό μη κερδοσκοπικό σύλλογο Αστικές Δράσεις. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή μερική ή ολική του περιεχομένου του περιοδικού με οποιονδήποτε τρόπο μόνο με τη προηγούμενη έγκριση του εκδότη.

4

2 2011

Kείμενο: Αλέξανδρος Γερασίμου

LADRI DI…? ίναι φοβερά αστείο το πόσο αστεία μπορεί να γίνει αυτή η χώρα όταν την καπηλεύονται οι ίδιοι οι πολιτικοί της και η ίδια η πολιτική της. Από την άλλη μεριά σκέφτομαι πολλές φορές ότι τελικά στο πρόσωπο των πολιτικών κυνηγάμε τον ίδιο μας τον εαυτό αφού στην ουσία εμείς είμαστε υπεύθυνοι για την κατρακύλα που έχουμε οδηγήσει την ίδια μας τη χώρα. Όχι πως οι πολιτικοί είναι άμοιροι ευθυνών –το αντίθετο δεν διάγουν έντιμο βίο- αλλά δεν συντηρήθηκαν και μόνοι τους στην εξουσία, οι πελατειακές σχέσεις άλλωστε χρειάζονται δυο πλευρές για να υποστηριχτούν. Αλήθεια κοιμούνται τα βράδια ή το γουρουνόπουλο τους έχει κάτσει βαριά στο στομάχι και με αυτή τη ζέστη δεν μπορούν να σηκωθούν; Είμαστε κάπου στην έβδομη ημέρα –όχι της δημιουργίας- που όμως δημιουργήθηκε κάτι μαγικό και λίγο αντιφατικό για τα ελληνικά δεδομένα: μια διαδήλωση πολύχρωμη, με πολλές και ετερόκλητες φωνές που ενώθηκαν σε κάτι κοινό και ένα συμπαγές και πέρα από κάθε προσδοκία κίνημα που έδωσε πνοή σε μια χώρα που έδειχνε ότι όχι απλώς κοιμόταν αλλά και ότι το ροχαλητό της έφτανε σε όλα τα μήκη και πλάτη του κό-

Ε

Editorial?

σμου. Το πλήθος του κόσμου που ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα ήταν αρκετό για να ακουστούν πολλές φωνές και οι ιδέες ήταν ακόμα πιο πολλές με την πλατεία του Συντάγματος να δίνει το σύνθημα για μια ειρηνική επανάσταση και διαδήλωση. Σαφώς εμπεριείχε και συμβολικό χαρακτήρα -η Βουλή ήταν ακριβώς μπροστά – αλήθεια πως δεν σκέφτηκαν να την πουλήσουν και αυτή ή να νοικιάσουν π.χ. τα γραφεία του Πρωθυπουργού, θα είχε τρομερό ενδιαφέρον… Πιο πέρα –για την ακρίβεια λίγο πιο κάτω στο σταθμό «Πανεπιστήμιο» του μετρό- ένας τύπος με ένα τεράστιο καπέλο σφύριζε ανά τακτά χρονικά διαστήματα με έναν δικό του μυστηριώδη αλλά καθόλου μυστικοπαθή τρόπο, σαν να έδινε το έναυσμα ή το ξέσπασμα για ένα ξεκίνημα που θα μας πήγαινε…; Το που άγνωστο, ή θα το οδηγήσουμε εμείς ή κάποια στιγμή αργά ή γρήγορα θα οδηγηθούμε εμείς σε αυτό. Νομίζω πως το πρώτο είναι καλύτερο και πιο ασφαλές, το δεύτερο θα μοιάζει σαν να μας κλέβουνε για δεύτερη φορά. Βρισκόμαστε στην 33η ημέρα και οι δράσεις στο Σύνταγμα συνεχίζονται…

«Ladri di…?» από την ταινία «ladri di biciclette» του Vittorio De Sica (1948). Η παραπάνω φωτογραφία είναι καρέ της ίδιας ταινίας.

2011 2

5

Περιεχόμενα 8 Σύνταγμα 2011: Ένας δημόσιος χώρος 10 Ragtime, Dixieland & Νέα Ορλεάνη 15 Φασκόμηλο 18 Acharacle 20 Radio Citta’ Aperta 26 Γιόγκα και υγεία 28 Oi Va Voi 32 Περί ήχου 38 Βάρκα (μέρος πρώτο) 40 Άσκαυλος (μέρος δεύτερο) 48 ΑVAF Chapter # 3 51 Μέσα στην πόλη των τρελών

Fasoul Garid

57 64 70 72 82 86 92 94 100 104

BASSAVIOLA (φωτογραφικό αφιέρωμα μέρος 3)

106

Ιταλικός νεορεαλισμός Mode Plagal Μετέωρο Ανταμαπανταχού Black Dots Nadia Bele «Κάτι τρέχει» ...στα Βασιλικά Σάντα-Είρηνα Μάνος Κατράκης

Κείμενο: Γιάννης Βοζίκης

Μέσα στην πόλη των τρελών Μέσα στην πόλη των τρελών τα σκουπίδια ξεφαντώνουν μαζί με αλκοολικές γάτες Μέσα στην πόλη των τρελών το τσιμέντο καίει χειμώνα, καλοκαίρι. Μέσα στην πόλη των τρελών τα μάτια χρησιμεύουν για κλειδιά φυλακών και τα στόματα ως ώρες επισκεπτηρίου Η γιαγιά στο απέναντι μπαλκόνι ουρλιάζει καθώς καρφώνει τη βελόνα του πλεξίματος στο δέρμα των παιδιών της, κι εκείνα με την σειρά τους τα νύχια τους στο δέρμα των δικών τους παιδιών. Τα βράδια πάλι έχει ησυχία. Οι αστυνόμοι της θλίψης κάνουν περιπολίες από γειτονιά σε γειτονιά διαλαλώντας το μεγαλείο της ευτυχίας. Τα νεογέννητα είναι ήδη δεκαέξι χρονών και το όνειρο τους είναι μια μακράς διάρκειας παραμονή στο ψυχιατρείο, που δεν είναι πια άσπρο και καταθλιπτικό, αλλά γεμάτο γκράφιτι κι επαναστατικά συνθήματα Μέσα στην πόλη των τρελών τα ψυχοφάρμακα έχουν κάνει καλή δουλειά.

8

2 2011

ΠΡΟΣΟΧH! ΕΡΓΑ ΣΤΟ ΔΗΜOΣΙΟ ΧΩΡΟ (Μια στήλη για τις τέχνες του δρόμου)

Κείμενο: Σπύρος Ανδρεόπουλος

Για το 3ο της άρθρο η στήλη συνεργάστηκε με το φωτογράφο Δημήτρη Καρβουντζή ζητώντας του να παρουσιάσει μέρος από το φωτογραφικό υλικό του, από τις συγκεντρώσεις στην Πλατεία Συντάγματος της Αθήνας.Αντί ενός κειμένου γύρω από την Τέχνη στο Δημόσιο χώρο, επιλέγουμε αυτή τη φορά να επικοινωνήσουμε τις πρωτοφανείς για τα νεότερα ελληνικά δεδομένα, συγκεντρώσεις πολιτών στην καρδιά της πόλης. Κρίνουμε πως η δράση που λαμβάνει χώρα αυτόν τον καιρό στο Δημόσιο χώρο του Συντάγματος έρχεται να συναντήσει την ίδια την ουσία των Τεχνών του Δρόμου. Ελεύθερη έκφραση σε ελεύθερους Δημόσιους χώρους…

10

2 2011

2011 2

13

H JAZZ ΣΤΟ ΧΑΡΤΙ

Κείμενο: Παναγιώτης Βέτσικας

Ragtime, Dixieland και Νέα Ορλεάνη Oι πρώτες ηχογραφήσεις Η μοναδικότητα του ragtime οφείλεται στο γεγονός ότι στηρίζεται στη σύνθεση και όχι στον αυτοσχεδιασμό. Εμφανίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα και θεωρείται από τις πρώτες μορφές της jazz. Μουσική κυρίως για πιάνο, εμπνευσμένη από την κλασική μουσική και τα εμβατήρια των παρελάσεων.Tο ragtime περιλαμβάνεται ιστορικά στη jazz για 2 κυρίως λόγους: στηρίζεται στη συγκοπτόμενη μελωδία (που είναι κύριο χαρακτηριστικό της jazz) και τα θέματα και ο τρόπος εκτέλεσης τους, αποτέλεσαν το κατώφλι για την μετέπειτα ανάπτυξη του αυτοσχεδιασμού. Το ragtime παιζόταν σε όλο το Νότο, αλλά σαν κοινά αποδεκτή πατρίδα του θεωρείται η πόλη Σεντάλια του Μισσούρι, πατρίδα του κυριότερου εκπρόσωπου του ragtime, του πιανίστα και συνθέτη Scott Joplin. Το dixieland μπορεί να θεωρηθεί παραλλαγή της κλασικής jazz. Οι πραγματικές του ρίζες, βρίσκονται στη μουσική σκηνή του Σικάγου, τη δεκαετία του ‘20. Οι πρωτεργάτες του dixieland ήταν ονόματα όπως ο κιθαρίστας Eddie Condon, ο σαξοφωνίστας Bud Freeman και ο τρομπετίστας Jimmy McPartland. Οι πρώτες μπάντες του dixieland αποτελούν το πρώτο μοντέλο του jazz-γκρουπ. Το ρυθμικό τμήμα του γκρουπ το αποτελούσαν τα ντραμς, το μπάντζο, η κιθάρα, η τούμπα και αργότερα προστέθηκε και το πιάνο. Το ρυθμικό τμήμα κρατούσε ένα σταθερό ρυθμό 4/4 που έμεινε σταθερός σε όλη τη διάρκεια του κομματιού. Καθένα από τα όργανα του ρυθμικού τμήματος συμμετείχε και στους τέσσερεις χρόνους του μέτρου. Το μελωδικό τμήμα του γκρουπ το αποτελούσαν συνήθως τρία όργανα: η κορνέτα, το κλαρίνο και το τρομπόνι. Ο αυτοσχεδιασμός του σολίστα στηριζόταν σε μια παράφραση της βασικής μελωδίας. Στη τελευταία στροφή, όπου και

η κλιμάκωση, συμμετείχε όλο το γκρουπ. Παράλληλα με το ragtime και το dixieland, η jazz της Νέας Ορλεάνης κατέλαβε τη μουσική σκηνή τις 2 πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Πολλοί ερευνητές τη θεωρούν πρώτη μορφή της jazz και οι ρίζες της ανιχνεύονται μέχρι και τις αρχές του 1890, με τη μουσική του Buddy Bolden, του Kid Ory και του Jelly Roll Morton κυρίως στη περιοχή Storyville της Νέας Ορλεάνης. Η jazz της Νέας Ορλεάνης δημιουργήθηκε από τις μπάντες πνευστών των παρελάσεων.Η μουσική εξελισσόταν με επίκεντρο τον αρχηγό της μπάντας που ήταν κυρίως τρομπετίστας ή κορνετίστας, με κυριότερους τον King Oliver και τον Louis Armstrong. To ρυθμικό τμήμα αποτελείτο από το μπάντζο, τα ντραμς, τη τούμπα ή το μπάσο και το πιάνο. Γενικά, η jazz της Νέας Ορλεάνης έδινε μεγαλύτερη έμφαση στο σύνολο παρά σε ένα μόνο σολίστα. Το είδος αυτό άνθισε κυρίως στη δεκαετία του ‘20 και αντικαταστάθηκε τελικά από το swing. Αν και το “Livery Stable Blues” του λευκού κουιντέτου Original Dixieland Jass Band (σωστά , το jass με 2 s!) θεωρείται η πρώτη ηχογράφηση της jazz το 1917, είναι φανερό ότι οι μαύροι μουσικοί της Νέας Ορλεάνης για πολλά χρόνια έπαιζαν πολύ πιο αυθεντική, πρωτότυπη jazz, η οποία όμως δεν έχει καταγραφεί, κυρίως γιατί δεν υπήρχε εξοπλισμός για ηχογράφηση. Ο πρώτος μαύρος μουσικός που ηχογράφησε, το 1922, ήταν ο τρομπονίστας Kid Ory, που για το λόγο αυτό ταξίδεψε από τη Νέα Ορλεάνη στη Καλιφόρνια.Ακολούθησε ο κορνετίστας King Oliver το 1923, ο κλαρινετίστας Sidney Bechet, ο πιανίστας Jelly Roll Morton και η τραγουδίστρια Bessie Smith.Δεύτερη κορνέτα στις ηχογραφήσεις του King Oliver έπαιζε ο Louis Armstrong.Oι δε ηχογραφήσεις αυτές έγιναν στο Σικάγο.

2011 2

15

AGRIA MENTA

Κείμενο, φωτογραφία: Μαρία Τριζέλλη

Φασκόμηλο Το φασκόμηλο καταλέγεται στα πιο γνωστά βότανα. Η ιδιαίτερα έντονη μυρωδιά και η ευχάριστη γεύση που αφήνει στο στόμα είναι οι λόγοι της προτίμησης του ως αφεψήματος εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Σε όλη τη Λέσβο και όχι μόνο θα βρούμε φασκόμηλο που είχαν φυτέψει οι παππούδες μας πάνω στα βουνά. Στους παλιούς οικισμούς πάντα θα βρούμε φασκόμηλο. Είναι φυτό ήμερο που είχε φυτευτεί πριν πολλά χρόνια και δε φυτρώνει μόνο του. Το βρίσκουμε κοντά σε παλιά αγροτόσπιτα δίπλα στο δεντρολίβανο. Η ανάγκη του για περιποίηση και νερό, μετά το πρώτο διάστημα που χρειάζεται νερό για να ριζώσει, είναι σχεδόν ανύπαρκτη, αφού την καλύπτουν οι βροχές του φθινοπώρου και του χειμώνα. Είναι ένα φυτό πολύ ανθεκτικό στις αρρώστιες και τους μύκητες και σ΄ αυτό οφείλεται η επιβίωσή του για τόσα χρόνια. Είναι θάμνος που φτάνει περίπου και το ένα μέτρο, με επιμήκη, παχιά και ανοιχτόχρωμα πράσινα φύλλα. Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα, αφού απλώνεται μόνο του και ξαναφυτρώνει από τις ρίζες του που ξαναβγάζουν κλαδάκια. Αν ξεριζώσουμε ένα κλαδάκι χωρίς να σπάσουμε τις ρίζες και το φυτέψουμε στον κήπο ή στη γλάστρα μας θα έχουμε ένα καλλωπιστικό φυτό με πολλή όμορφη μυρωδιά και παράλληλα θα μας χρησιμεύει ως αφέψημα. Ευδοκιμεί σε ξερά, πετρώδη και ηλιόλουστα εδάφη. Οι ιδιότητές του είναι πάρα πολλές. Αν βράσουμε δέκα γραμμάρια φασκόμηλο σε δύο ποτήρια νερό είναι πολύ αποτελεσματικό για το κρυολόγημα και το βήχα. Μπορούμε, επίσης, να το χρησιμοποιήσουμε για γαργάρες για να ανακουφίσουμε τον πονόλαιμο, τους τραυματισμούς

της στοματικής κοιλότητας, τις άφτρες, τη φαρυγγίτιδα και την ουλίτιδα. Είναι εξαιρετικό τονωτικό του στομαχιού, χωνευτικό και καταπραΰνει τις νευρώσεις στομάχου. Οι ηρεμιστικές του ιδιότητες το καθιστούν ένα από τα καλύτερα φυσικά ηρεμιστικά. Ιδιαίτερα το βράδυ ένα ποτήρι φασκόμηλο είναι αρκετά βοηθητικό για να ηρεμήσουμε και να κοιμηθούμε. Αποτελεί ακόμα εξαιρετικό φάρμακο για την αντιμετώπιση της λευκόρροιας. Χρησιμοποιείται επίσης όπως και το χαμομήλι για την αντιμετώπιση της κολπίτιδας. Βοηθάει πολύ ακόμα και στην δυσκοιλιότητα. Το λούσιμο με φασκόμηλο δυναμώνει τα μαλλιά και σταματά την τριχόπτωση. Πάντως η χρήση του πρέπει να γίνεται με σύνεση, γιατί υπάρχουν περιπτώσεις δηλητηρίασης από υπερβολική χρήση που οφείλεται κυρίως στην ουσία θουγιόνη που υπάρχει στο φυτό. Επίσης, θα πρέπει να μην καταναλώνεται από γυναίκες που θηλάζουν γιατί ανακόπτει τη ροή του γάλακτος.

2011 2

19

ALCALICAS PHOTOS

Φωτογραφία: Alcalica

Πόλη: Ardnamurchan Lighthouse, Acharacle, Scotland (Mέρος πρώτο…)

Ένας φάρος του 1949 στη Σκωτία…

date: 21 Ιουνίου, η μεγαλύτερη μέρα του χρόνου…

20

2 2011

ALCALICAS PHOTOS

2011 2

21

ALCALICAS PHOTOS

22

2 2011

ALCALICAS PHOTOS

2011 2

23

ALCALICAS PHOTOS

24

2 2011

Radio Citta’ Aperta: una comunicazione di parte. Ma dalla parte giusta!

Radio Città Aperta nasce a Roma all’inizio del 1978 con il nome di Radio Proletaria nella zona di Tiburtina. La radio sorge dall’esigenza da parte di alcuni movimenti sociali e politici, legati per lo più all’esperienza dell’occupazione delle case ad uso abitativo, di dotarsi di uno strumento di comunicazione indipendente. Per anni Radio Proletaria è stato il riferimento di un pezzo importante dei movimenti di lotta della città in connessione con le mobilitazioni nazionali contro la militarizzazione del territorio, la solidarietà internazionalista, la lotta per i diritti sociali e dei lavoratori. I microfoni di Radio Proletaria hanno dato voce a categorie sociali alle quali la comunicazione tramite i media era preclusa: disoccupati, occupanti delle case, immigrati, operai, donne.

Nel 1990, ritenendo esaurita la funzione delle “radio di movimento” nate tra la metà degli anni ’70 e l’inizio degli ‘80, decidemmo di sviluppare uno nuovo progetto politico/editoriale fondato su 3 punti: 1) diventare strumento e punto di riferimento del dibattito nella sinistra in una fase in cui il PCI si scioglieva nel PDS e le eredità del “movimento” si frammentavano in diverse esperienze tra cui

26

2 2011

emergevano i Centri Sociali ed il Sindacalismo di Base.

2) sottolineare il nostro ruolo di radio calata nelle problematiche e nelle contraddizioni metropolitane dando rilievo alle inchieste “sul campo” e prestando sempre maggiore attenzione alle lotte sociali 3) essere una radio profondamente impegnata nella battaglia per la libertà e l’indipendenza dell’informazione minacciate dall’avvento del “modello Berlusconi” e dal controllo dei poteri forti sui mass media in generale e sul servizio pubblico in particolare.Questa riflessione si è avviata alla fine degli anni ‘80, quelli della sconfitta del movimento dei lavoratori ed imposta da un capitalismo internazionale e nazionale che riprendeva l’egemonia in concomitanza con il crollo del “campo socialista”.

Nel solco di questo processo di adeguamento ad una realtà in rapida trasformazione va collocato anche il cambio di nome in Radio Città Aperta, avvenuto nel 1990. Puntiamo ad essere un megafono di bisogni e aspirazioni popolari soffocate sempre più dalla “dittatura del mercato”. Per noi fare radio, 30 anni dopo, significa ancora:

Επιμέλεια: Η ομάδα του καφέ σκύλου

1. Candidarsi ad essere la voce di settori sociali decisivi ( i lavoratori dipendenti in senso tradizionale ma anche i lavoratori costretti a nuove forme di precarietà e sfruttamento) e delle loro lotte, che hanno l’esigenza (consapevole o potenziale) di farsi rappresentare da un polo politico che stenta ancora a definirsi: un polo di sinistra, popolare, alternativo, “di classe” che tenga aperta la sfida per una trasformazione reale del Paese e delle relazioni internazionali. Un polo che ridia rappresentanza politica ad intere classi sociali espropriate del loro diritto a partecipare alla vita politica, in grado di resistere alla tentazione del “governo a tutti i costi” che ha finora snaturato tutte le esperienze della sinistra più o meno radicale.

2. Essere la voce del pensiero critico e quindi esprimere una cultura politica di opposizione che non trova collocazione sotto il tallone di ferro del pensiero unico.

3. Essere la voce dell’informazione libera e indipendente. Quando cerca di attestarsi fuori dalle compatibilità, l’emittenza radiofonica libera si vede condannata a non poter sopravvivere nel “mercato” della comunicazione che si orienta sempre più verso la spartizione e il controllo ferreo del sistema dei mass media. Il soffocamento di centinaia di emittenti radio e TV comunitarie, la gran parte delle quali provenienti da esperienze di sinistra e alternative, è giunto a livello insostenibili: tutte vengono private sempre più delle elementari risorse economiche né la legislazione le sostiene perché ogni governo, sia di centrodestra che di centrosinistra, pone come filosofia di fondo il “dio mercato” e l’informazione/comunicazione diventa irrimediabilmente una merce.Radio Città Aperta ha cominciato ad affrontare in modo nuovo il problema della ricerca di risorse economiche avviando, a metà degli anni ‘80, quella che forse è stata la prima esperienza di informazione istituzionale locale e di servizio condotta da una emittente locale comunitaria: la trasmissione in diretta delle sedute del Consiglio Comunale di Roma e del Consiglio Regionale del Lazio.Dal 2000 abbiamo ingaggiato una nuova sfida orientando il palinsesto verso una maggiore agilità, rapidità e completezza informativa che, in tandem con la no-

ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ stra redazione musicale, punta a sintonizzarsi con i settori giovanili e con la nuova generazione politica cresciuta da Seattle e Genova in poi. La radio ha puntato in questi anni a migliorare la qualità del messaggio e ad ampliarne lo spettro. Radio Città Aperta si è radicata nel suo territorio ma al tempo stesso ha raccontato in diretta grandi eventi internazionali come i Forum Sociali Mondiali. Dai nostri microfoni gridano la loro rabbia gli studenti e i precari dei nostri quartieri, i lavoratori della metropoli, ma anche i popoli in lotta in tutto il pianeta per la loro liberazione.

Dopo 30 anni di esistenza sentiamo ancora come prioritario il remare contro i poteri forti ma anche contro il conformismo che spesso priva la sinistra della sua indipendenza verso il senso comune e l’egemonia culturale dell’establishment.

Dopo 30 anni dalla nascita Radio Città Aperta continua ad esistere e a resistere come fonte di informazione libera ed indipendente, come voce orgogliosamente fuori dal coro dell’omologazione, mentre tante, troppe esperienze di informazione libera nate negli anni ’70 sono state distrutte dal mercato o sono state cooptate e quindi annullate dai grandi gruppi editoriali o di partito.

RCA: un quotidiano multimediale di resistenza Ogni mattina “Nero su bianco sottolineato in rosso”, una lettura commentata dei giornali, e a seguire la rassegna della stampa locale. Ogni giorno sei giornali radio, e poi gli approfondimenti con le interviste dedicate alla lotta per la casa e alle mobilitazioni del sindacalismo di base, del movimento contro la guerra, le basi e le missioni militari, alla solidarietà, all’ambiente, agli esteri.

Ecco alcuni degli appuntamenti fissi: ogni lunedì Radio Megachip, Nuestra América e Un libro per discutere; ogni martedì Gulag America, Vegetarismo e ambiente o Voce Jugoslava; ogni giovedì Codice Rosso; ogni venerdì Il cielo è sempre più blu, Questa terra è la mia terra e Elettrosmog, il nemico invisibile; il sabato Fatti estranei, Fuori registro e Brasileirinho; la domenica Non solo 33, Vita terra e libertà e le trasmissioni delle comunità Filippina, Sri Lankese e Capoverdiana.

2011 2

27

ΓΙΟΓΚΑ ΡΟΥΜ

Κείμενο: Αλεξάνδρα Κανάκη

Γιόγκα και Υγεία: Η Υγεία μας το Πολυτιμότερο Αγαθό «Υγεία είναι η κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι απλά η έλλειψη ασθένειας ή αναπηρίας». Σε συμπόσιο του Λουξεμβούργου το 1986, δόθηκε ο παρακάτω ορισμός για την Αγωγή Υγείας που έγινε αποδεκτός από τα κράτη μέλη της Ε.Ε.: «Αγωγή Υγείας ονομάζεται η διαδικασία που στηρίζεται σε επιστημονικές αρχές και χρησιμοποιεί προγραμματισμένες ευκαιρίες μάθησης, που δίνουν την δυνατότητα στους ανθρώπους, είτε λειτουργούν ως άτομα είτε ως σύνολο, να αποφασίζουν και να ενεργούν συνειδητά για θέματα που επηρεάζουν την υγεία τους». Η Γιόγκα ως Σύστημα Αγωγής Υγείας: Η γιόγκα εκτός από ένα φιλοσοφικό σύστημα, είναι ένα καταπληκτικό σύστημα Αγωγής Υγείας, αφού δίνει την δυνατότητα στους ανθρώπους, είτε λει-

28

2 2011

τουργούν ως άτομα είτε ως σύνολο, να αποφασίζουν, να ρυθμίζουν, να ελέγχουν και να βελτιώνουν την υγεία τους. Αν η γιόγκα μπορούσε να εφαρμοστεί συνειδητά από τον καθένα ξεχωριστά, αλλά και ως σύστημα Αγωγής Υγείας από το κράτος, θα είχαμε σημαντικά οικονομικά οφέλη, λιγότερη χρήση χημικών φαρμάκων, αλλά και περισσότερη αποτελεσματικότητα στις διάφορες παθήσεις. Σημαντικοί Παράγοντες που Δημιουργούν τις Διάφορες Παθήσεις (σύμφωνα με την Αγωγή Υγείας): 1.Οι Συνήθειες της ζωής μας, 2. Η απώλεια της επαφής μας με την φύση, 3. Η διατροφή μας, 4. Η έλλειψη άσκησης, 5.Η έλλειψη ισορροπίας ανάμεσα στη δράση και την ξεκούραση, 6. Η έλλειψη επαφής με τις ενέργειες της φύσης (ήλιος, γη, νερό, αέρας), 7. Οι αρνητικές

ΓΙΟΓΚΑ ΡΟΥΜ σκέψεις και τα αρνητικά συναισθήματα, 8. Η εγωκεντρική συμπεριφορά και οι κακές σχέσεις με τους γύρω μας. Ένας παράγων από τους παραπάνω, ή συνδυασμός περισσότερων, μπορεί να δημιουργήσει ανωμαλία στην ροή της βιοενέργειας, με άμεσο αποτέλεσμα ένταση στο νευρικό σύστημα και δυσαρμονία στο ενδοκρινικό που, με τη σειρά τους, θα προκαλέσουν κακή λειτουργία στο πεπτικό, κυκλοφορικό, ανοσολογικό, αναπνευστικό και μυοσκελετικό σύστημα. Χρειάζεται να κατανοήσουμε ότι η φυσιολογική ροή της βιοενέργειας μπορεί να είναι ο βασικότερος παράγων για την διατήρηση της καλής μας υγείας . Οι παράγοντες που διαμορφώνουν την κατάσταση της υγείας που έχουμε σήμερα είναι: 1. Η κληρονομικότητα, 2. Η παιδική μας ηλικία, 3. Το πρόσφατο παρελθόν, 4. Ο σημερινός τρόπος ζωής. Υπάρχουν αναφορές ότι με κάποιες τεχνικές και επιστημονικές μεθόδους μπορούμε να επέμβουμε σε δεδομένα ή γεγονότα της παρελθούσας ζωής μας. Το σίγουρο πάντως, είναι, ότι μπορούμε να επέμβουμε συνειδητά και πιο αποτελεσματικά στο σημερινό, καθημερινό τρόπο ζωής μας. Η βελτίωση της υγείας και της καθημερινότητας σε όλα τα επίπεδα είναι ο απώτερος σκοπός αυτού που αποφασίζει να ασχοληθεί με την γιόγκα. Αν λοιπόν έχουμε αποφασίσει ότι είναι καιρός να πάρουμε την υγεία μας και τη ζωή στα χέρια μας, μπορούμε να ακολουθήσουμε τα παρακάτω βήματα. Σε επόμενα τεύχη του περιοδικού θα αναφερθώ σε πιο ειδικά θέματα υγείας και την γιόγκα. Επίσης, μπορώ να παραθέσω μελέτες που επισημαίνουν περιπτώσεις συμπληρωματικής θεραπείας, ή ακόμα και αντιμετώπισης, σοβαρών προβλημάτων υγείας με την γιόγκα. Προς το παρόν, προτείνω έναν άμεσο τρόπο, για κάποιον που θα αποφασίσει να ξεκινήσει μαθήματα γιόγκα και παράλληλα να αντιληφθεί πόσο, πραγματικά, αποτελεσματική μπορεί να είναι η γιόγκα στον οργανισμό του ως σύστημα «αγωγής υγείας». Προσωπικό Πρόγραμμα Αναζωογόνησης: Όπως αναφέραμε και παραπάνω, είναι στο δικό μας χέρι να αναλάβουμε την υγεία μας στα χέρια μας, αφού εμείς και μόνο εμείς είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τον οργανισμό μας καλύτερα, πως

λειτουργεί και πως αντιδρά σε κάθε συνθήκη. Με κάποιες λιγοστές γνώσεις και διάθεση μπορούμε να βελτιώσουμε την υγεία μας σε κάθε επίπεδο, δημιουργώντας ένα ‘προσωπικό πρόγραμμα αναζωογόνησης’. Τα βήματα είναι τα εξής: 1ο βήμα: Ένα πλήρες τσεκ απ 2ο βήμα: Κατάλογος με τα προβλήματα υγείας που θέλουν προσοχή συν τα προβλήματα που μας απασχολούν αυτή την εποχή 3ο βήμα: Ένα μικρό ιστορικό υγείας 4ο βήμα: Όλα τα δεδομένα τα δείχνουμε στον προσωπικό μας γιατρό ή σε ειδικούς ιατρούς αν είναι απαραίτητο. Ρωτάμε τους ιατρούς αν τα προβλήματα αυτά σχετίζονται με κάποιον από τους ενδοκρινείς αδένες και ποιοι είναι αυτοί ο 5 βήμα: Ένας δάσκαλος γιόγκα είναι σε θέση να μας δώσει ένα προσωπικό πρόγραμμα αναζωογόνησης, το οποίο προσκομίζουμε στον ιατρό της εμπιστοσύνης μας για την έγκριση και εφαρμογή του ο 6 βήμα: Εφαρμογή του προγράμματος. Στην άσκηση της γιόγκα η βασική διαφορά από οποιαδήποτε άλλη μορφή άσκησης είναι η συγκέντρωση στην αναπνοή, η παρατήρηση του σώματος, η μεγαλύτερη συνειδητότητα. Έτσι, οι ωφέλειες στα κέντρα ενέργειας είναι μεγαλύτερες, με συνέπεια την άμεση και περισσότερη αποτελεσματικότητα. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνουμε α) να σταλούν περισσότερα νευρικά μηνύματα στον εγκέφαλο και στο ανάλογο νεύρο της σπονδυλικής στήλης, β) να κυκλοφορεί περισσότερο αίμα στους ιστούς με κίνηση, ζέστη και μασάζ, γ) μεγαλύτερη ροή βιοενέργειας με αναπνοές, μασάζ, χαλαρώσεις, θετική προβολή κ.λπ. Προληπτικό CHECK-UP: Ένα πλήρες τσεκ απ πρέπει να περιλαμβάνει τις βασικές εξετάσεις, ειδικές εξετάσεις και εργαστηριακό έλεγχο. α) Βασικές εξετάσεις: η καρδιολογική και παθολογική εξέταση, β) Ειδικές εξετάσεις: ΩΡΙΛΑ, οφθαλμολογική, ακτινογραφία θώρακος, τεστ ΠΑΠ, μαστογραφία σε γυναίκες άνω των 40, και εξέταση του προστάτη στους άνδρες γ) Εργαστηριακός έλεγχος: γενική αίματος και γενική ούρων. Εναλλακτικές Θεραπείες: Οι σύγχρονες ανά-

2011 2

29

ΓΙΟΓΚΑ ΡΟΥΜ γκες για την υγεία μπορούν να καθοριστούν από το τετράπτυχο ΠΡΟΛΗΨΗ, ΑΣΦΑΛΕΙΑ, ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ, ΜΑΚΡΟΒΙΩΤΙΚΗ. Σε αυτό το πλαίσιο βασίζονται οι εναλλακτικές θεραπείες (Ολιστική Ιατρική, Ομοιοπαθητική, Βιοθεραπεία κ.λπ.). Ολιστική Ιατρική είναι η Ιατρική του όλου, η Ιατρική που αντιμετωπίζει το σύνολο του οργανισμού μας σαν μια μονάδα και θεωρεί ότι η εκδήλωση προβλήματος σε κάποιο σημείο του σώματος αφορά την μονάδα στο σύνολό της. Όταν πάσχει το μέρος πάσχει το όλον. Η Ομοιοπαθητική είναι ιατρική μέθοδος για την αντιμετώπιση των ασθενειών, που δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην θεραπεία της αιτίας, και όχι του συμπτώματος. Συνεργάζεται αρμονικά με όλες τις ιατρικές ειδικότητες. Ο Ιπποκράτης ήταν ο πρώτος που διατύπωσε τις βασικές αρχές της, αλλά ο Γερμανός S. Hahnemann ήταν αυτός που την ανήγαγε σε επιστήμη πριν από διακόσια περίπου χρόνια. Η Βιοθεραπεία είναι μια μορφή ακτινικής θεραπείας (χρησιμοποιεί την ενέργεια που εκπέμπουν τα χέρια του βιοθεραπευτή) δια της επαφής που δεν εισβάλλει (δεν τρυπάει –ενέσεις–, δεν κόβει –εγχειρήσεις–, δεν χορηγεί φάρμακα) στο σώμα. Η ζωή θεραπεύει τη ζωή. Η φύση έχει όλες τις λύσεις. Το σύμπτωμα είναι η αντίδραση του οργανισμού, μέσο με το οποίο ο οργανισμός προσπαθεί να βρει την ισορροπία του. Οι ολιστικές θεραπείες, λοιπόν, στρέφονται στην μόνιμη αποκατάσταση της υγείας. Η συνεργασία και ο συνδυασμός της σύγχρονης ιατρικής και των εναλλακτικών θεραπειών θα μπορούσαν να έχουν τα καλύτερα αποτελέσματα, όμως φαίνεται ότι δεν έχει έρθει ο καιρός για αυτή την σύγκλιση. Γονίδια και Πνευματικές Θεραπείες: Τα γονίδια είναι πληροφορίες αποθηκευμένες στο DNA. Ένα μικρό φυσιολογικό κύτταρο περιέχει εκατό χιλιάδες γονίδια. Μόνο όμως μερικά από τα γονίδια ενεργοποιούνται ή εκφράζονται. Είναι καταπληκτικό πως μια τόσο μικρή μονάδα όπως το κύτταρο έχει τις πληροφορίες μέσα του (DNA-γονίδια) να γίνει οτιδήποτε, εκτός από τις διαδικασίες της μίτωσης, μείωσης και φαγοκύτωσης. Είναι πολύ πιθανό οι πνευματικές θεραπείες να επηρεάζουν τα ανθρώπινα κύτταρα αφού η λειτουργία τους εξαρτάται από το ενδοκρινικό σύ-

30

2 2011

στημα. Ο νους, συνειδητά ή ασυνείδητα, επιδρά στο νευρικό και ενδοκρινικό σύστημα. Η επιστήμη γνωρίζει, πως πολλές αρρώστιες άγνωστης αιτιολογίας έχουν τις ρίζες τους σε ένα μη ισορροπημένο ενδοκρινικό σύστημα. Πνευματικές θεραπείες λοιπόν, γιατί όχι; Θετικές Σκέψεις: «Θετική σκέψη» είναι η σκέψη αυτή που θα μας βοηθήσει να προχωρήσουμε και να πετύχουμε τον σκοπό μας. Αναγνωρίζουμε τη δύναμη με την οποία τα σώματα έλκονται στην γη από το νόμο της βαρύτητας, όμως δεν θέλουμε να πιστέψουμε το «νόμο της έλξης», ίσως γιατί ούτε μπορούμε να τον δούμε, ούτε να τον μετρήσουμε ή να τον φωτογραφίσουμε. Όμως μπορούμε να τον βιώσουμε. Πολλοί φιλόσοφοι ή ψυχολόγοι, λένε, ότι φέρνει κοντά μας αυτό που επιθυμούμε ή φοβόμαστε έντονα. Αν παρατηρήσουμε τις σκέψεις μας θα δούμε ότι, είναι δύσκολο να τις ελέγξουμε, μπορούμε όμως να δοκιμάσουμε. Σε γενικές γραμμές: Θετική σκέψη είναι η σκέψη που θα τονίσει τις αγαθές μας επιθυμίες και θα ενεργοποιήσει με αισιοδοξία τις όποιες ικανότητές μας, βοηθώντας μας να προχωρήσουμε και να πετύχουμε τον σκοπό μας. Αρνητική σκέψη είναι η σκέψη που θα εστιαστεί στις όποιες ανασφάλειες, ανεπάρκειες και φοβίες μας, προκειμένου να μας αποτρέψει να προχωρήσουμε και να πετύχουμε τον σκοπό μας. Από μόνες τους οι σκέψεις είναι δύσκολο να προσδιοριστούν και να χαρακτηριστούν θετικές ή αρνητικές. Γενικά ταυτίζουμε το θετικό με το καλό και αρνητικό με το κακό, υποκειμενικά όμως. Αν συγκρίνουμε όμως τις σκέψεις μας με τον χρυσό κανόνα, «να μην κάνω στους άλλους αυτό που οι άλλοι δεν θα ‘θελα να κάνουν σε μένα», τότε μπορούμε να τις κρίνουμε πιο αντικειμενικά σαν θετικές ή αρνητικές. Επίσης, μια απλή ερώτηση προς τον εαυτό μου: «πως νοιώθω;» με βοηθά να αναληφθώ αν οι σκέψεις μου είναι θετικές ή αρνητικές. Όσον αφορά τις θετικές και αρνητικές σκέψεις θα αναφερθώ εκτενέστερα σε κάποιο από τα επόμενα τεύχη. Προς το παρόν, προτείνω την ταινία “ΤΗΕ SECRET” για να απαντηθούν κάποια ερωτήματα σε σχέση με τις θετικές σκέψεις και τον «νόμο της έλξης».

Κείμενο, μετάφραση: Κατερίνα Χατζή, Φωτογραφία: www.myspace.com/oivavoi

ΜΟΥΣΙΚΟ ΧΩΡΙΟ;

Εβραϊκή μουσική συναγωγή στο Λονδίνο... Οι Oi Va Voi (αλήθεια δεν ηχεί ωραία το όνομα τους;) αποτελούν ένα από τα σπουδαιότερα σχήματα που έχουν αναδειχτεί μέσα στη παγκόσμια μουσική κοινότητα την τελευταία δεκαετία.Αλλωστε μέσα από αυτήν ξεχώρισαν και αγκαλιάστηκαν από το κοινό που έψαχνε κάτι πιο πειραματικό και φρέσκο να ακούσει από μουσικά μυαλά επίσης «πειραματικά» και «φρέσκα», από νέους και άγνωστους μέχρι τότε μουσικούς δηλαδή. Αυτό το πιστοποιεί ο ήχος τους, τα όργανα που χρησιμοποιούν αλλά και το συνολικό αποτέλεσμα της δουλειάς τους, μια δουλειά που ξεκίνησε να γράφει τη δική της πορεία πριν από μια δεκαετία περίπου βάζοντας στον παγκόσμιο μουσικό χάρτη νέους μουσικούς που θα έδιναν μια άλλη ξεχωριστή άποψη πάνω στη χρήση των οργάνων και στον προσδιορισμό της σύγχρονης world music. Πράγματι από το ξεκίνημα τους κιόλας κατάφεραν να κερδίσουν το κοινό μιας και πατάνε πάνω σε διαφορετικές μουσικές κουλτούρες αναμειγνύοντας διαφορετικά είδη μουσικής που ενοποιούνται σε ένα κοινό μελαγχολικό πολλές φορές αλλά καλαίσθητο άκουσμα. Σχηματίστηκαν στα τέλη του 90 στο Λονδίνο αλλά η καταγωγή τους δεν είναι βρετανική αλλά εβραική γεγονός που αποτυπώθηκε στην καλλιτεχνική τους άποψη σε κάθε δισκογραφικό τους βήμα. Ο ήχος τους άλλωστε βασίστηκε στην εβραϊκή μουσική αλλά και στα σεφαραδίτικα, στην ισπανική μουσική, στην λαική ουγγρική μουσική αλλά και στη μουσική της Ανατολικής Ευρώπης γενικότερα. Τα ερείσματα όμως και οι ανακαλύψεις των μελών του γκρουπ δεν σταματούν στα παραπάνω μιας και η χρήση της ηλεκτρονικής μουσικής είναι ένα ακόμα στοιχείο που μαρτυρά την ανεξάντλητη διάθεση των Oi Va Voi για κάθε τι καινούργιο. Με τις ζυμώσεις και τις μίξεις των παραπάνω συστατικών ανα-

ριχήθηκαν γρήγορα στην «ιεραρχία» των πιο ιδιαίτερων και σημαντικών γκρουπ που βγήκαν στην επιφάνεια τα τελευταία χρόνια. Τα δε «ραδιοφωνικά» τους κομμάτια έκαναν εξαρχής αίσθηση στην πραγματικότητα όμως δεν ήταν παρά κάποιες καλοδουλεμένες συνθέσεις που στεκόντουσαν σαν σημαντικά δείγματα από όλο το σπουδαίο δισκογραφικό ιστό των Oi Va Voi. Ένας ιστός που μοιάζει να έχει αρχή , μέση και τέλος και μια «σύνδεση» μεταξύ των συνθέσεων που κρύβουν τις δικές τους ιστορίες. Ιστορίες που ξεδιπλώνονται και μέσα από τη χρήση ηλεκτρονικής μουσικής μην ξεχνάμε πως ο ο κόσμος που διάλεξαν να φτιάξουν οι Oi Va Voi είναι αστείρευτος και πατάει παντού. Από το 2001 όταν δισκογράφησαν το «digital folklore» μέχρι και σήμερα έχουν να επιδείξουν ένα θαυμάσιο σύνολο δουλειάς. Μην ξεχνάμε πως δεν ήταν και λίγοι οι άνθρωποι από το χώρο της μουσικής που έστρεψαν το βλέμμα τους στον ήχο του παράξενου αυτού σχήματος. Στο εξωτερικό λένε το όνομα τους με προσοχή και τους συγκαταλέγουν σε ένα από τα πιο ενεργητικά γκρουπ της σύγχρονης έθνικ σκηνής. Τα φεστιβάλ στα οποία έχουν λάβει μέρος είναι πάρα πολλά και τα σχόλια για τη σκηνική και μουσική τους παρουσία άκρως κολακευτικά. Μπορεί το «Laughter Through Tear» που δισκογράφησαν το 2003 να έβγαλε στην επιφάνεια ένα –όντως- σπουδαίο κομμάτι το «Refugee» και να μπήκε σε δεκάδες συλλογές με μουσικές του κόσμου όμως το γκρουπ αυτό είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια επιτυχία… και αυτό έδειξε και η αποχώρηση της Sophie Solomon (violin, viola, piano, accordion, melodic), ιδρυτικό μέλος του γκρουπ που έφυγε το 2006 για να ξεκινήσει σόλο καριέρα. Απλώς το κενό της δεν φάνηκε γεγονός που κάνει τους Oi Va Voi από γεννησιμιού τους μια παραγωγική δεξαμενή ήχων.

2011 2

33

Text, translation: Katerina Xatzis, Photography: www.myspace.com/oivavoi

Music Village?

Jewish musical partnership in London ...

The Oi Va Voi (their name sounds really nice, doesn’t it?) are one of the most important figures who have emerged into the world music community in recent years.

Through it they stood and embraced by the public, which was looking for something more experimental and fresh to hear from musical minds also "experimental" and "fresh" from new and unknown until then musicians. This is attested to their sound, the instruments used and the overall effect of their work, a work that started writing its own route a decade ago putting in the world music map young musicians who would give another unique perspective on the use of the instruments and on the identification of contemporary world music.

Actually, from their early start they managed to win the public as they step on different musical cultures, mixing different types of music which are merged into a common melancholic sometimes but stylish hearing.

They were shaped in the late 90's in London but their origin is not British but Jewish which is reflected in artistic terms at each recording in their route .Their sound was also based on Jewish music and the Sephardic, on Spanish music, on the popular Hungarian music and the music of Eastern Europe in general.

The foundations, however, and the discoveries of the members of the group do not stop at above and the use of electronic music is another element that indicates the infinite availability of Oi Va Voi on everything new.

With the fermentation and mixing of the

above ingredients they were very quickly in the first line of the most special and important group that came to the surface last years.

Their 'radio' songs had positive effects from the beginning but in reality they were no but some well worked compositions standing as outstanding examples from all the great recording work of Oi Va Voi. A work that looks like to have a beginning, a middle and an end, and a "connection" between the formations that hide their stories. These stories are unfolded through the use of electronic music and do not forget that the world who chose to create the Oi Va Voi is powerful and goes everywhere.

Since 2001 when they recorded the «digital folklore» until today they have to demonstrate an excellent work. Not to forget that there were some people from the music area that turned their look to the sound of this strange foreign group. Foreigners say their name carefully and rank it one of the most active group of modern ethnic stage.

The festivals in that they have taken place are too many and the comments about their performance and music are extremelly good.

Maybe the «Laughter Through Tear» which they recorded in 2003 pulled in the surface an actually great song, «Refugee» ,and joined dozens of collections of world music but the band is much more than a success ... and this is shown by the departure of Sophie Solomon (violin, viola, piano, accordion, melodic), founding member of the group who left in 2006 to start his solo carreer. Her gap was not seen as the Oi Va Voi from their birth created a production of sounds.

2011 2

35

ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΜΠΟΥΖΟΥΚΤΣΗ

Κείμενο: Γιώργος Σταυρακέλλης

Περί ήχου Καλοκαιράκι 2006, μας φωνάζουν σε καποιο Δήμο για να κάνουμε μια ρεμπέτικη βραδιά, καφεδάκι... και ανεβαίνουμε να φτιάξουμε τον ήχο (το καθιερωμένο soundcheck) ύστερα απο πολλά χρόνια ταλαιπωρίας του εαυτού μου ψάχνοντας να βρώ τις καταλληλότερες ρυθμίσεις για να βγάλω φυσικό ήχο από το όργανο χρησιμοποιώντας τον συνηθισμένο μαγνήτη (ναι ναι αυτό το μαύρο πραγματάκι μπροστά απο το ηχείο του οργάνου) και έπειτα από οικονομίες ενος καλοκαιριού κατάφερα να αγοράσω έναν μαγνήτη που είχε ενσωματωμένο μικρόφωνο για να ησυχάσει επιτελους το κεφάλι μου. Κουμπώνω το βύσμα ανοίγω το μικρόφωνο και δοκιμάζω... Ρε φιλάρα ...φωνάζει ο ηχολήπτης... τι ναι αυτό? Μπουζούκι ακούγεται η τενεκές? Συγνώμη κιόλας απαντάω... δεν έχεις ακούσει ποτέ μπουζούκι σκέτο? Σώπα μωρέ καυμένε. ...Μου λέει... τι φυσικό ηχο και μαλακίες ...κλείσε το μικρόφωνο να σου βάλω κι ενα βαθάκι να γουστάρουμε... Να γουστάρουμε...αμαρτίες παλιές που θα ξετυλίξουμε... Αρχες 1950 η ελληνική μουσική κοινότητα έρχεται αντιμέτωπη με μία επαναστατική για την εποχή τεχνολογία που θα άλλαζε πολλά... Εμφανίζονται οι πρώτες μικροφωνικές (ογκώδη, βαριά κουτιά τα οποία είχαν μια με δυο υποδοχές για μικρόφωνα, δυο εξόδους για ηχεία και ρυθμίσεις για Πρίμο-μπάσο και ένταση ...αυτά...). Μεχρι τότε οι μουσικοί από μικρά μαγαζιά μέχρι πανηγύρια παίζανε σκέτα χωρις τίποτα άλλο εκτός απο το όργανο και την φωνή. Στην αρχή οι μικροφωνικές χρησιμοποιήθηκαν για τους τραγουδιστές πράγμα που δέχτηκαν με μεγάλο ενθουσιασμό μιας και το μικρόφωνο τους έσωσε από λαρυγγίτιδες και όλη την ταλαιπωρία που επιφέρει το γεγονός να τραγουδάς σκέτα και να πρέπει να ακουστείς. Έπειτα οι μικροφωνικές μεγάλωσαν, εξοπλίστηκαν με περισσότερες υποδοχές, εμφανίστηκαν και οι πρώτοι μαγνήτες και ένα ένα τα -ασθενή σε ένταση οργανα- (μπουζούκια, κιθάρες, κ.τλ) άρ-

38

2 2011

χισαν να κουμπώνουν πάνω στην εγκατάσταση. Η τότε τεχνολογία παραμόρφωνε τον ήχο των οργάνων αλλά όλοι την καλοδέχτηκαν μιας και επιτέλους δεν θα έσπαγαν τα χέρια τους για να ακουστούν και θα βγάζανε μια βραδιά σχεδόν με το 1/4 της κούρασης που είχαν πρίν.Μετέπειτα εμφανίστηκαν Gadgetakia στις κονσόλες όπως το βάθος-echo-reverb-distorsion τα οποία εκτιμήθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν δεόντως και όπως κάθε τι καινούργιο έγιναν της μόδας. Τα θετικά της ενίσχυσης του ήχου εκτός απο την ξεκούραση των μουσικών που προαναφέραμε ήταν και η δυνατότητα να παιχτεί μουσική σε υπερδιπλάσιο κοινό και ακόμη μεγαλύτερους χώρους. Από εκεί και πέρα όμως άλλαξαν πολλά πράγματα... Παλιά για να εμφανιστείς να παίξεις η να τραγουδήσεις σε κοινό έπρεπε να είχες πολλά... κότσια...η φωνή σου έπρεπε να ήταν καμπάνα να είχες όγκο και στο όργανο μεστό και δυνατό παίξιμο για να ακουστείς... πράγμα το οποίο συνεπάγεται οτι καλλιτέχνης δεν γινόταν όποιος να ναι... Η ευκολία των μηχανημάτων έδωσε την δυνατότητα σε πολλά άτομα να ανεβούν να παίξουν τα οποία πριν από κάμποσα χρόνια ούτε από έξω δεν θα πέρναγαν... Μετέπειτα ήρθε η κατάχρηση της τεχνολογίας, η αλλοίωση του μουσικού ηχοχρώματος των παραδοσιακών οργάνων, οι επανεκτελέσεις τραγουδιών με την ηχητική (ανακαίνιση), τα σκυλάδικα και άλλα πολλά τα οποία δυστυχώς καθιέρωσαν στο υποσυνείδητο του ακροατή ένα καινούργιο (μοντέρνο ήχο). Το κοινό επίσης άλλαξε, δεν χρειαζότανε να κάνει ησυχία για να ακούσει, η προσοχή στράφηκε αλλού και σιγά σιγά έφυγε απο την μουσική... Τα χρόνια πέρασαν, η τεχνολογία εξελίχτηκε απίστευτα, τώρα πια υπάρχουν μηχανήματα τα οποία μπορούν να διορθώσουν τα φάλτσα σου την ώρα που τραγουδάς (και οχι μόνο στο στούντιο), τα αρμόνια έχουν ολόκληρη ορχήστρα μέσα στα midi files και ουσιαστικά παίζουν μόνα τους αλλα επίσης υπάρχουν δυνατότητες να ακουστείς πραγματικά δυνατά με απόλυτα φυσικό ήχο, ουσιαστικά δεν υπάρχει πλέον περιορισμός σε τίποτα.

Πολλές φορές όταν βρίσκομαι σε κανένα πανηγύρι παθαίνω κατάθλιψη με το ηχητικό αποτέλεσμα και σκέφτομαι από μέσα μου οτι η εξέλιξη στον ήχο έχει παγώσει κυριολεκτικά στα τότε χρόνια.Το κακό της υπόθεσης είναι οτι ο κόσμος δεν αντιδράει σ αυτόν τον ηχητικό βιασμό διότι είτε αδιαφορεί, είτε έχοντας μεγαλώσει με αυτό το άκουσμα δεν του κάνει καμία εντύπωση. Και εσύ άντε πήγαινε μετά να παίξεις με φυσικό ήχο και να μην σε κοιτάνε περίεργα. Το ελπιδοφόρο είναι οτι τα τελευταία χρόνια πολλοί καλλιτέχνες προσέχουν τις παραγωγές τους και υπάρχουνε σχήματα τα οποία ποντάρουν στον φυσικό τους ήχο και ευτυχώς το κοινό τους συνεχώς μεγαλώνει…

Τα ηλεκτρικά σχήματα εξέλιξαν τον ήχο τους και πλέον ακόμα και προτοεμφανιζόμενα σχολικά συγκροτήματα βγάζουν ήχο και όχι βαβούρα. Ηρθε ο καιρός αυτό να γίνει και στα λαικά-παραδοσιακά σχήματα, για αυτό και κάνω έκκληση σε όλους τους φίλους ακροατές και πάνω απ όλα μουσικούς, ψαχτείτε , εξοπλιστείτε και πάνω απ όλα απαιτείστε τον φυσικό ήχο και πιστεύω οτι το αποτέλεσμα θα είναι πολύ πιο δυνατό απ ότι φαντάζεστε. Να αγιάσουν τα αυτάκια μας ρε αδελφέ... Υ.Γ Εεεεεεεεεεε, αδελφέ κονσολιέρη, κόψε μεσαία , κόψε βάθος και άνοιξε το μικρόφωνο να γουστάρουμε... Καλό καλοκαίρι να ‘χουμε...

FLASHAKI

Φωτογραφία: Μανώλης Λαγουτάρης

Βάρκα (Μέρος πρώτο…)

Κείμενο: Γιάννης Βοζίκης

Φιλμς

“Χώρα Προέλευσης” Έτος: 2010 Σκηνοθέτης: Σύλλας Τζουμέρκας Διάρκεια: 106΄ Με πέντε βραβεία από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, ανάμεσα τους και αυτό του πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη για τον Σύλλα Τζουμέρκα, η «Χώρα Προέλευσης», αποτελεί μια από τις καλύτερες φετινές ελληνικές παραγωγές. Η ζωή μιας οικογένειας μπαίνει στο μικροσκόπιο με φόντο μια κοινωνικά ταραγμένη περίοδο. Κομβικό σημείο της ιστορίας, η απόφαση των δυο μεγαλύτερων αδελφών να πάρουν το παιδί της ψυχολογικά άρρωστης αδερφής τους, ώστε να το μεγαλώσει ο ένας τους. Τα αποτελέσματα των αποφάσεων και των πράξεων τους την περίοδο εκείνη θα κληθούν να αντιμετωπίσουν όλοι στην συνέχεια.Με τη χρήση ενός πολύ τολμηρού μοντάζ (βραβείο μοντάζ για τον Πάνο Βουτσαρά), γίνονται συνεχώς άλματα στον χρόνο, το χώρο αλλά και στα πρόσωπα, ενώ γίνεται η προσπάθεια να συνδεθεί το παρόν με το παρελθόν της οικογένειας, και τα δυο μαζί με το γενικότερο κοινωνικό γίγνεσθαι. Προσπάθεια που μοιάζει αρκετά φιλόδοξη, και η οποία μάλλον αποτυγχάνει σε κάποιο σημείο, αφήνοντας μετέωρες τις πολλές πληροφορίες που μας δίνει η πλοκή. Παρ’ όλα αυτά η ταινία δεν καταντά βαρετή σε κανένα σημείο, αναδεικνύοντας μερικές πολύ καλές ερμηνείες, όπως αυτή της Ιωάννας Τσιριγκούλη, στο ρόλο της αδερφής (βραβείο β’ γυναικείου ρόλου).

“Ακαδημία Πλάτωνος” Έτος: 2009 Σκηνοθέτης: Φίλιππος Τσίτος Διάρκεια: 103' Ο Σταύρος, ένας σαραντάρης, ιδιοκτήτης ψιλικατζίδικου, περνάει την μέρα του σαχλαμαρίζοντας με τους φίλους του και ιδιοκτήτες των διπλανών καταστημάτων. Η ζωή του είναι ήσυχη και βαρετή, με μπύρες και ποδόσφαιρο, με άπλετο αλλά ανούσιο ελεύθερο χρόνο, και μια μάνα η οποία πάσχει από άνια. Το εθνικό του φρόνημα υψηλό αυτό που ονομάζουμε «Ελληναράς». Ώσπου μια μέρα, ανακαλύπτει με μεγάλη του έκπληξη πως έχει αλβανικές ρίζες. Οι φίλοι τον κοιτάζουν πια με μισό μάτι και η κρίση προσωπικότητας δεν αργεί να έρθει. Ο Φίλιππος Τσίτος υπογράφει μια ταινία που επιτέλους αποφασίζει να ασχοληθεί με το θέμα της ξενοφοβίας. Και το κάνει με έναν πολύ όμορφο τρόπο, με το κωμικό και το δραματικό στοιχείο στις σωστές δόσεις και αποφεύγοντας εντελώς τον λαϊκισμό. Με τρία βραβεία στο φεστιβάλ του Λοκάρνο, ένα εκ των οποίων, βραβείο αντρικής ερμηνείας για τον εκπληκτικό Αντώνη Καφετζόπουλο, που ενσαρκώνει τον κεντρικό ήρωα, είναι μια ταινία που πραγματικά αξίζει να τη δει κανείς.

2011 2

45

“Attenberg” Έτος: 2010 Σκηνοθέτης: Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη Διάρκεια: 95΄ Μια κόρη κι ένας πατέρας με φόντο μια απομονωμένη παραλιακή πόλη. Εκείνη στα πρώτα βήματα συνειδητοποίησης της ανθρώπινης ύπαρξης και της θέσης της στον κόσμο, κι εκείνος στα τελευταία του βήματα στη ζωή. Οι σχέσεις τους αδιευκρίνιστες και χαοτικές όπως και όλη η ταινία.Ψυχολογικές αναζητήσεις μέσα από «φιλοσοφικούς» διαλόγους και μηχανικές κινήσεις. Η ταινία, γεμάτη από μια εσωστρέφεια που προσπαθεί να δώσει απαντήσεις, οι οποίες όμως καταλήγουν να είναι κι αυτές εσωστρεφείς σε αφήνει με ένα ανάμεικτο συναίσθημα και μια αίσθηση ότι κάτι ήθελε να πει χωρίς όμως να ξέρεις το τι ακριβώς. Οι συμμετοχές της σε φεστιβάλ πολλές, με βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας στην Ariane Labed στο φεστιβάλ της Βενετίας και από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, και τον Ασημένιο Αλέξανδρο στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, και επίσημη πρόταση της ΕΑΚ για υποψηφιότητα στα Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας.

“Μαχαιροβγάλτης” Έτος: 2010 Σκηνοθέτης: Γιάννης Οικονομίδης Διάρκεια: 108 Με συνολικά 7 βραβεία (ανάμεσα στα οποία και αυτά καλύτερης σκηνοθεσίας και καλύτερου σεναρίου), η τρίτη ταινία του Οικονομίδη «σάρωσε» στην φετινή απονομή της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Ξεκινώντας από τη βιομηχανική περιοχή της Πτολεμαΐδας, μέσα στο καυσαέριο και την αδράνεια της ελληνικής επαρχίας, ο ήρωας της ταινίας, έρχεται στην Αθήνα ως «υπάλληλος» του θείου του. Δουλειά του, να προσέχει τα σκυλιά για να μην τα δηλητηριάσουν οι γείτονες. Πολύ σύντομα όμως ανακαλύπτει πως από φύλακας έχει γίνει φυλακισμένος και πως η ζωή του δεν έχει αλλάξει σε τίποτα. Η μιζέρια και η παρακμή συνεχίζουν να τον κυνηγούν. Μόνη διέξοδος, η γυναίκα του θείου του. Οι καταστάσεις οριακές- όπως άλλωστε και σε όλες τις ταινίες του Οικονομίδη- και δεν θα αργήσουν να καταλήξουν σε ένα έντονο ξέσπασμα. Η ασπρόμαυρη φωτογραφία είναι εκπληκτική (βραβείο καλύτερης φωτογραφίας από την ΕΑΚ) ενώ η αργή αφήγηση και τα στατικά πλάνα εντάσσουν τον θεατή, με τον καλύτερο τρόπο, στην ψυχολογία των χαρακτήρων.

46

2 2011

ΑΝΑΜΟΧΛΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κείμενο, φωτωγραφία: Στέφανος Γούναρης

Άσκαυλος (Μέρος δεύτερο…) υνεχίζοντας και ολοκληρώνοντας την αρθρογραφία στο άρθρο με τον γενικό τίτλο «Άσκαυλος», θα επιχειρηθεί παράλληλα με την ιστορική αναδρομή και εξέλιξη του οργάνου και μια απομυθοποίηση που εμπλέκει κυρίως θέματα εθνικιστικής έξαρσης, θύμα των οποίων δεν θα μπορούσε να μην είναι και η μουσική παράδοση και τα όργανα της. Ίσως έχει συνδεθεί η ύπαρξη του άσκαυλου στον ελληνικό χώρο με το δίαυλο, τη βάρβιτο, τα τύμπανα, τα κρόταλα και όλα τα υπόλοιπα όργανα που συνόδευαν τις αρχαίες τελετές θρησκευτικού τύπου, όπως οι Διονυσιακές λατρείες και τα Ορφικά μυστήρια, αλλά κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώνεται ούτε από γραπτές ούτε από εικονικές πηγές (αγγεία, νομίσματα κλπ) ή ακόμα και αν υπάρχουν αναφορές είναι τόσο ελάχιστες που δεν συνηγορούν στο παραπάνω συμπέρασμα. Ο λόγος που υπερτονίζεται το γεγονός αυτό είναι για να καταδείξει με υπερβολή τον εθνικό-ελληνικό χαρακτήρα του οργάνου και τη σημαντικότητα του για την θρησκευτική λατρεία των αρχαίων αυτών τελετών. Τελετών των οποίων δεν γνωρίζουμε καν με ακρίβεια το περιεχόμενο ούτε και τους συμμετέχοντες Κάποιες αναφορές θέλουν το όργανο να παρουσιάζεται στον ελλαδικό χώρο στις αρχές του 1ου με 2ου μ.Χ. αι. από την Ασία.. Κάτι το οποίο αντιβαίνει τη εκδοχή του πανάρχαιου ελληνικού οργάνου των αρχαίων τελετών. Σε αυτό που συνηγορούν οι περισσότεροι μελετητές είναι ότι το όργανο έφτασε στη μεσόγειο μέσω της Ανατολής. Ήταν γνωστή η χρήση του στην Εγγύς Ανατολή και στους λαούς που κατοικούσαν εκεί. Όπως ακριβώς και τώρα, πολλοί μετανάστες της εποχής προέρχονταν από τους εκεί λαούς. Οι συνεχείς πόλεμοι των εμφύλιων της Ρώμης και οι επεκτατικές πολιτικές της στην περιοχή εκείνη της Ασίας, είχαν σαν αποτέλεσμα την ισοπέδωση ολόκληρων λαών, βασιλείων και αυτοκρατοριών. Πάρα πολλοί επαίτες μετανάστες έβλεπαν ίσως σαν διέξοδο τον «Χρυσό Φάρο» του αναγκαστικού πολιτι-

Σ

48

2 2011

σμού που επέβαλλε η Ρώμη και προσπαθούσαν να βρεθούν όσο το δυνατόν κοντύτερα στον πλούτο και το εμπόριο που ανθούσε στη Μεσόγειο υπό την Pax Romana. Μετακινούμενοι αυτοί οι άνθρωποι έφεραν μαζί τους τα πολιτιστικά στοιχεία του τόπου τους και φυσικά και τα μουσικά τους όργανα. Ο άσκαυλος ήταν ένα από αυτά. Αποτελούσε το όργανο των χαμηλότερων κοινωνικά τάξεων και επικρατούσε κυρίως στην ύπαιθρο, σε κτηνοτροφικές κυρίως περιοχές καθώς απαραίτητη πρώτη ύλη για την κατασκευή του ήταν εκτός από το ξύλο και τα δέρματα των ζώων. Στα αστικά κέντρα δεν φαίνεται να εμφανίζεται πολύ καθώς πιο εξευγενισμένα όργανα επικρατούσαν εκεί. Σε επίσημες καταγεγραμμένες πηγές του 2ου μ. Χ. αι. δεν φαίνεται να εμφανίζεται σχεδόν πουθενά, αν και ίσως είχε αρχίσει ήδη να διαδίδεται στη Μεσόγειο αρκετές δεκαετίες πριν. Παρόλα αυτά το όργανο υιοθετήθηκε από τα περισσότερο παραμελημένα και χαμηλά ταξικά στρώματα και παρέμεινε στην ύπαιθρο μέχρι και στις μέρες μας, μπαίνοντας αρκετά δύσκολα στα αστικά κέντρα. Οι Ρωμαίοι υιοθέτησαν με τη σειρά τους αυτό το όργανο και σύμφωνα με αναφορές ο αυτοκράτορας Νέρων, ο οποίος είχε καλλιτεχνικές ανησυχίες, έπαιζε αυτό το όργανο καθώς το προτιμούσε από τους αυλούς που αλλοίωναν το πρόσωπο του κάνοντας το να μοιάζει παραμορφωμένο με φουσκωμένα μάγουλα. Ένα κόσμημα της Ελληνιστικής εποχής απεικονίζοντας έναν σάτυρο κάτω από ένα δέντρο με έναν κρεμασμένο άσκαυλο πάνω σε αυτό, τρία αγαλματίδια από την Ελληνιστική Αίγυπτο και ένας κατάλογος μουσικών σε πάπυρο πάλι από την Ύστερη Ελληνιστική περίοδο που παρουσιάζει κάποιους ασκαυλιστές, είναι από τις ελάχιστες χειροπιαστές αναφορές στο όργανο αυτό. Τέλος η αναφορά που υπάρχει σε κάποιες «φυσαλίδες» στο κείμενο της Λυσιστράτης του

Αριστοφάνη υπονοώντας σπαρτιατικό άσκαυλο ή άσκαυλους τίθεται υπό μερική ή ολική αμφισβήτηση από πολλούς. Στα πλαίσια της ενιαίας αυτοκρατορίας των Ρωμαίων και φτάνοντας στους προ μεσαιωνικούς χρόνους το όργανο ταξιδεύει μέχρι τα βρετανικά νησιά και σε όλη την Ευρώπη. Η συγχώνευση και η επιρροή του ρωμαϊκού πολιτισμού με τις τοπικές παραδόσεις της Ευρώπης προσαρμόζουν και σε κάθε τόπο τον τύπο του οργάνου αυτού που αντανακλούσε και τις μουσικές απαιτήσεις του κάθε λαού. Άλλη μια μοναδική ικανότητα των μουσικών οργάνων να προσαρμόζονται. Στους βυζαντινούς χρόνους το όργανο παραβρίσκεται στον ελληνικό χώρο στην κοσμική μουσική, πάντα στον χώρο του περιθωρίου της υπαίθρου αλλά εμφανίζεται και σε τοιχογραφίες μοναστηριών και εκκλησιών που παριστάνουν κυρίως θέματα βουκολικής ζωής σαν όργανο των ποιμένων, πρόσωπα αρκετά σεβαστά σε εκείνους τους καιρούς, λόγω της θρησκευτικής τους σύνδεσης με την γέννηση του Ιησού Χριστού. Το όργανο πάντως φαίνεται να ανθίζει στην μεσαιωνική Ευρώπη όπου απεικονίζεται σε πολλούς ζωγραφικούς πίνακες με τόσο θρησκευτικά όσο και κοσμικά θέματα. Και σε αυτήν την περίπτωση οι ασκαυλιστές εμφανίζονται σαν διασκεδαστές και αντιπροσωπεύουν τον κυρίαρχο τύπου των περιπλανώμενων μουσικών, ίσως επαιτών ίσως όχι, που αναζητούν «εργασία» σε γλέντια και πανηγύρια. Αυτός ο τύπος θα ακολουθήσει σε όλη την Ευρώπη εξελίσσοντας το σε βαθμό όπου χώρες όπως η Ιρλανδία και η Μεγάλη Βρετανία να το καταστήσουν ως το απόλυτα εθνικό τους όργανο. Πολλοί γνωστοί καλλιτέχνες ζωγράφοι του μεσαίωνα και των ύστερων χρόνων απεικόνισαν αυτό το όργανο όπως ο Πίτερ Μπρέγκελ (Pieter Brueghel) στα έργα του με θέμα την αγροτική και τη λαϊκή ζωή της υπαίθρου: «Wedding Dance», «Wedding Feast», «Night Dance», «Indoor Village Wedding», «Kermis at Hoboken», «Fat Kitchen», ο Τζάκομπ Τζορντάνς (Jacob Jordaens): «The Bean King», «The King

Drinks», «As the Old Sang, So the Young Pipe», «The Bagpiper», «Man playing the Bagpipes», ο Γιαν Στιν (Jan Steen): «The Merry Family», «Merrymaking in a Tavern», «Fête in a Tavern», «Adoration of the Shepherds», «Merry Party», ο Ντέιβιντ Τένιερ ο νεότερος (David Teniers the younger): «Wedding Dance», «Peasants Dance», «A Peasant‘s Wedding», «Hearing», «The Dance outside the Cabare», «Peasants dancing», ο Ουίλλιαμ Χόγκαρθ (William Hogarth): «Southwark Fair», «Election Entertainment», «Beggar’s Opera», «Still Life», «Marriage a la Mode», o Άλμπερχτ Ντίρερ (Albrecht Durer): «Adoration of the Shepherds», «The Menagerie», «Narren Speel-Schuyt» και ο Ιερώνυμος Μπος (Hieronymus Bosch): «The Garden of Earthly Delights», «The Adoration of the Magi». Αυτοί είναι μόνο κάποιοι από μια πληθώρα εικονογράφων της Δυτικοκεντρικής Ευρώπης, που απεικόνισαν αυτό το όργανο δείχνοντας την σημαντικότητα του ιδιαίτερα για τα λαϊκά στρώματα. Το όργανο άνθισε στα Βαλκάνια κατά τα τέλη του 16ου αι. και ιδιαίτερα στις περιοχές του Αίμου με το ορεινό τους κλίμα και τους πληθυσμούς των κτηνοτρόφων να μετακινούνται από σημείο σε σημείο διασχίζοντας ολόκληρη το κομμάτι εκείνο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Φτάνοντας στο σήμερα παρατηρούμε ότι στην Ελλάδα δεν μας γίνεται ιδιαίτερα γνωστό από τις αφηγήσεις και τα βιβλία καθώς άλλα δυτικότροπα παραδοσιακά όργανα έχουν πάρει τη θέση του, σε τέτοιο βαθμό που να το θεωρούμε, λανθασμένα, ως ένα εξαιρετικά σπάνιο μουσικό όργανο που δεν έπαιξε σημαντικό ρόλο στη εγχώρια μουσική παράδοση. Ο ασκαυλιστής είχε και έχει ακόμα την δύναμη χάρις στο ιδιαίτερο ηχόχρωμα του οργάνου να συγκινεί, να διαταράσσει, να «κρούει» (όπως θα έλεγαν και οι φανατικοί σχολιαστές των διονυσιακών τελετών) τον ψυχικό κόσμο του μουσικού ακροατή, να το εξυψώνει να τον προκαλεί σε έναν ξέφρενο πανηγυρικό ρυθμό ή να τον ακινητοποιεί με ένα βαρύ σχεδόν πένθιμο φαινομενικά παρατεταμένο ήχο.

2011 2

49

Athens Video Art Festival from the inside!

2011 2

51

Athens Video Art Festival from the inside!

Chapter #3 A post – event review Οι πολυεπίπεδες και ραγδαίες εξελίξεις της εποχής μας θέτουν διαρκώς νέα ερωτήματα με στόχο τη συνεχή ανάγνωση τους και τον επαναπροσδιορισμό των δομών των σύγχρονων κοινωνιών αλλά κι ευρύτερων εκφάνσεων της καθημερινότητας, όπως η καλλιτεχνική έκφραση. Στην πρόκληση αυτή ένας σύγχρονος θεσμός καλείται να ανταποκριθεί συγκεντρώνοντας και συνεισφέροντας νέες προτάσεις αμφισβητώντας πρώτα και κύρια την παράδοση του ίδιου λοξοκοιτώντας προς τη συνεχή εξέλιξη του. Έτσι η φετινή διοργάνωση του Athens Video Art Festival αποδείχτηκε μία από τις σημαντικότερες στην επτάχρονη ιστορία του οριοθετώντας νέους στόχους με την προοπτική της ουσιαστικής υποστήριξης της βασικότερης αρχής του· την προώθηση του ψηφιακού πολιτισμού και των νέων τεχνολογιών από ολόκληρο τον κόσμο. Κατά τη διάρκεια του τριήμερου 20, 21 και 22 Μαίου («Τεχνόπολις» Δήμου Αθηναίων) λειτούργησε ως πλατφόρμα στα πλαίσια της οποίας συναντήθηκαν άνθρωποι, φορείς κι ιδέες με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις τόσο από τον κόσμο των digital arts όσο και των σύγχρονων κοινωνιών. Περισσότερα από 250 έργα όλων των κατηγοριών, performances, δύο ειδικά αφιερώματα, παρουσιάσεις 12 από τα σημαντικότερα ευρωπαϊκά φεστιβάλ, δύο μουσικές σκηνές συνέθεταν το όχημα με το οποίο το κοινό είχε την ευκαιρία να ταξιδέψει στο μαγικό κόσμο του σύγχρονου πολιτισμού.

52

2 2011

Κείμενο, φωτογραφία: Η ομάδα του Athens Video Art Festival

Day 1 Ανοίγοντας τις πόρτες του το Athens Video Art Festival 2011 καλωσόρισε τους πρώτους επισκέπτες με την παρουσίαση τριών Ιταλικών φεστιβάλ (Magmart, Live Performers Meeting και View Fest) με τα καλύτερα έργα των πρόσφατων διοργανώσεων τους, σηματοδοτώντας έναν νέο κύκλο συνεργασιών κι αλληλεπίδρασης με τους πιο αξιόλογους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Τη σκυτάλη πήραν δύο σημαντικά προγράμματα· το πρώτο μέρος της τριλογίας «Video Arde Critico en Latinoamerica y el Caribe» της Laura Baigorri (Με την υποστήριξη του Instituto Cervantes) και το «Extended Play .10» του βρετανικού onedotzero (Με την υποστήριξη του British Council Athens). Video Art και Short Films από τρεις διαφορετικές σχολές που διαπραγματεύονταν το ονειρικό στοιχείο της τέχνης έξω από τις παραδοσιακές φόρμες της εμπορευματοποιημένης κουλτούρας, πρόσφεραν τροφή για σκέψη και συζήτηση σε όσους βρέθηκαν το απόγευμα της Παρασκευής στον χώρο των εκδηλώσεων για να ακολουθήσει το πρόγραμμα του Athens Video Art Festival με έργα που επιλέχθηκαν μέσω του ετήσιου καλέσματος συμμετοχής για τις κατηγορίες Video Art και Animation. Με αφετηρία τις αρχές της δεκαετίας του 1960 το καλλιτεχνικό ρεύμα του Fluxus έκανε τη πρώτη του στομφώδη δήλωση με πολυποίκιλα δρώμενα στους δρόμους της Νέας Υόρκης γκρεμίζοντας οποιοδήποτε στεγανό υπήρχε έως τότε ανάμεσα στην καλλιτεχνική δημιουργία, την καθημερινότητα και το κοινό. Με μία σειρά προβολών –δύο ντοκιμαντέρ, μία ανθολογία 80 έργων κι ένα πρόγραμμα σε

επιμέλεια των φοιτητών του Τμήματος Πλαστικών Τεχνών κι Επιστημών της Τέχνης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων– η φετινή διοργάνωση του Athens Video Art Festival θέλησε να παρουσιάσει ένα μικρό αλλά σημαντικό απόσπασμα της διαδρομής του κινήματος καθώς και της διαχρονικότητας του. Την πρώτη ημέρα παρουσιάστηκε το ντοκιμαντέρ «Some Fluxus» του Larry Miller με σπάνιο αρχειακό υλικό και συνεντεύξεις μερικών από τους πρωταγωνιστές του ρεύματος. Το βράδυ το ενδιαφέρον του κοινού στράφηκε στις δύο μουσικές σκηνές του φεστιβάλ όπου αναλογικός κι ηλεκτρονικός ήχος συνδυάστηκαν με την εικόνα προσφέροντας στο κοινό που βρέθηκε στην «Τεχνόπολις» μία μοναδική εμπειρία. His Majesty the King of Spain, Papercut, Manekinekod και Koreless ανέβηκαν στη σκηνή του Athens Video Art Festival δονώντας την ατμόσφαιρα με synths, φλάουτο, κιθάρες, drums και samples κάτω από τον ανοιξιάτικο ουρανό.

British Talent .10» και «Ladymation» απέδειξαν τον πλούτο σε ιδέες αλλά και τεχνικές της νέας βρετανικής σκηνής ψηφιακής δημιουργίας. Σε συνέχεια του αφιερώματος της προηγούμενης ημέρας στο ρεύμα του Fluxus προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ «The Misfits – 30 years of fluxus» του Lars Movin, καλύπτοντας όλες τις εποχές κι εκφράσεις του κινήματος μέσα από προβολές αποσπασμάτων performances και συνεντεύξεις. Το βράδυ παρουσιάστηκαν δύο μουσικά ντοκιμαντέρ για τη ζωή και το έργο των Mark Stewart και Albert Ayler – σε συνεργασία με το In Edit Beefeater και το Nordic Music Doc αντίστοιχα – με στόχο την αμεσότερη σύνδεση ήχου, εικόνας κι ιστορίας, ενώ μετά το τέλος των προβολών από τα music stages παρέλασαν μερικά από τα πιο υποσχόμενα ονόματα της εγχώριας και διεθνούς ηλεκτρονικής κι όχι μόνο σκηνής· Joalz, Paul White & the Purple Brain, Trap, George Gaudi και Hussle Club.

Day 2

Day 3

Η δεύτερη ημέρα ξεκίνησε με την αίθουσα Δ10 να υποδέχεται το «Visionary cities» του βρετανικού φεστιβάλ Alpha-ville, ένα πρόγραμμα που δημιουργήθηκε μέσα από τη σύζευξη των εικαστικών τεχνών και της αρχιτεκτονικής σε έναν ανοιχτό διάλογο με θέμα το εναλλακτικό μέλλον των σύγχρονων πόλεων. Σειρά είχαν δύο από τους παλαιότερους συνεργάτες της διοργάνωσης, τα φεστιβάλ Art Screen (Σουηδία) και Cologne Off (Γερμανία), να παρουσιάσουν μία σειρά έργων από την προηγούμενη χρονιά, ενώ την τιμητική του είχε το onedotzero με δύο ξεχωριστές προβολές· τα προγράμματα «New

Την τρίτη και τελευταία ημέρα το πρόγραμμα απαρτιζόταν από μία σειρά από ενδιαφέρουσες δράσεις με χαρακτηριστικότερη την παρουσίαση της ξεχωριστής ενότητας «Believe the hype» με έργα καλλιτεχνών από ολόκληρο τον κόσμο, σε επιμέλεια της ομάδας παραγωγής του Athens Video Art Festival σε μία προσπάθεια να θιγεί το ζήτημα της σχέσης φήμης και καλλιτεχνικής αξίας. Οι εκδηλώσεις της έβδομης συνεχόμενης διοργάνωσης του Athens Video Art Festival έκλεισαν με την υπόσχεση της επόμενης συνάντησης.

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Κείμενο: Γιάννης Βοζίκης

Από την ταινία «Ο Ρόκκο και τα αδέλφια του» (Rocco e suoi fratelli ) του Λουκίνο Βισκόντι (1960).

Ιταλικός Νεορεαλισμός (Μέρος δεύτερο…)

Αισθητική Πρόταση αισθητική πρόταση του νεορεαλισμού είναι βέβαιο πως σε μεγάλο βαθμό συνδέεται με το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο γέννησής του. Το νέο αυτό κίνημα ήρθε να αντιπαρατεθεί στο κοσμικό μελόδραμα, την αισθηματική κωμωδία, την θεαματική παραγωγή κι όλες τις ανούσιες ταινίες που χαρακτήριζαν την προηγούμενη περίοδο και δεν περιείχαν καμία νύξη για τα διογκωμένα κοινωνικά προβλήματα του καθημερινού ανθρώπου, πόσο μάλλον μετά από μια μεγάλη πολεμική σύρραξη. «Η εμπειρία του πολέμου υπήρξε καθοριστική για

Η

όλους μας. Καθένας ένιωσε την τρελή επιθυμία να πετάξει στα σκουπίδια όλες τις παλιωμένες ιστορίες του Ιταλικού κινηματογράφου και να στήσει την κάμερα καταμεσής στην πραγματική ζωή.», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Βιτόριο Ντε Σίκα, ένας από τους πρωτοπόρους σκηνοθέτες του κινήματος. Ο νεορεαλισμός δεν είχε μόνο σκοπό του να δείξει κάτι πρωτόγνωρο και καινούργιο, να εντυπωσιάσει δηλαδή. Ευχόταν ν’ αλλάξει τον κόσμο, ήθελε να διαδραματίσει ένα ρόλο στο πλευρό του πολίτη. «’Ώστε λοιπόν φοράμε κουρέλια… Ε ας δείξουμε τα κουρέλια! Είμαστε νι-

2011 2

57

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

κημένοι…Ας δείξουμε τις πληγές μας.», αναφέρει σε ένα από τα πολλά μανιφέστα του ο Αλμπέρτο Λατουάντα, σκηνοθέτης εξίσου σημαντικός της εποχής. .Οι νεορεαλιστές σκηνοθέτες δεν έχουν καμία σχέση με το κυρίαρχο σύστημα παραγωγής. Προτείνουν τη ζωή όπως είναι στ’ αλήθεια. Δεν εξιδανικεύουν και δεν ωραιοποιούν τίποτα Στο προσκήνιο έρχεται τώρα ο άνθρωπος με τα καθημερινά του προβλήματα, όσο απλά κι αν είναι αυτά. Δηλαδή ο νεορεαλισμός εμπεριέχει μια νέα αντιηρωική αντίληψη της πραγματικότητας, που σίγουρα απέχει από τα ιστορικά έπη του παρελθόντος. Αναδεικνύονται γεγονότα, μικρά και δραματικά μιας πολλές φορές τραγικής ζωής. Δεν είναι τυχαία η σύνδεση της απογύμνωσης των ηρώων των ταινιών της εποχής με το κλίμα που επικρατούσε στην Ιταλία και τη συμφορά του πολέμου. Πρωταγωνιστές που δεν αγωνίζονται για υψηλά ιδανικά αλλά για ένα κομμάτι ψωμί. Παρατηρείται δηλαδή μια έντονη κοινωνική συνείδηση από πλευράς των καλλιτεχνών την εποχή αυτή. Μάλιστα, ο κορυφαίος θεωρητικός και υποστηρικτής του νεορεαλισμού Αντρέ Μπαζέν έλεγε ότι «ο νεορεαλισμός είναι καταρχήν ένα είδος ουμανισμού και μόνο δευτερευόντως είναι κινηματογραφικό στυλ.» Πρέπει όμως να τονιστεί ότι η συγκεκριμένη αισθητική είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την κατάσταση στην οποία βρισκόταν η κινηματογραφική βιομηχανία την περίοδο αυτή. Η έλλειψη χρηματοδοτών και συνεπώς οι χαμηλοί προϋπολογισμοί διαμόρφωσαν αυτό το συγκεκριμένο οπτικό αποτέλεσμα. .Σαν κομμάτι λοιπόν της αισθητικής πρότασης του νεορεαλισμού, αναφέρονται γενικά κάποια στοιχεία σχετικά με το ύφος των ταινιών του κινήματος: Παρατηρείται απάρνηση των στούντιο, εκ-

58

2 2011

Κείμενο: Γιάννης Βοζίκης

μετάλλευση δηλαδή του φυσικού φωτισμού και περιβάλλοντος(π.χ ανασκαμμένοι δρόμοι, βομβαρδισμένα τοπία). Γίνεται επίσης χρήση ερασιτεχνών ηθοποιών κατά κόρον , αφού υπάρχει πίστη στην αυθεντικότητα των χαρακτήρων που προβάλλονται και τέλος η αφηγηματική δομή προσαρμόζεται σε ένα χαρακτήρα περισσότερο τύπου ντοκιμαντέρ. Στο μοντάζ παρατηρείτε έντονη ταύτιση του φιλμικού με τον πραγματικό χρόνο και στον ήχο γίνεται η εκ των υστέρων καταγραφή των διαλόγων(ντουμπλάζ)αυτό βέβαια και λόγω της έλλειψης εξοπλισμού και λόγω του χαμηλού προϋπολογισμού. Η έμφαση στο κοινωνικό και πολιτιστικό πλαίσιο απετέλεσε ένα ακόμη στοιχείο του νεορεαλισμού. Δηλαδή, οι περισσότερες ταινίες εκτυλίσσονται σε αγροτικές περιοχές και επικεντρώνονται στα προβλήματα των αγροτών των εργατών και των ψαράδων, ανθρώπων δηλαδή των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων. Τέτοιου είδους εικόνες δεν ανταποκρίνονται στα δεδομένα άλλων ευρωπαϊκών χωρών, ενώ οι «αστικές» ιταλικές ταινίες μπορούν να συγκριθούν με τις ξένες παραγωγές προσφέροντας ταυτόχρονα μια πρωτότυπη, άνευ προηγουμένου θεώρηση των πόλεων. Ο νεορεαλισμός δεν εξαντλεί το θέμα της αστικής ζωής και των κοινωνικών αλλαγών στις πόλεις, αλλά προσφέρει μια συγκροτημένη, συγκινητική θεώρηση ορισμένων προβλημάτων. Το να εκλάβουμε τις νεορεαλιστικές ταινίες ως τεκμήρια βέβαια, σε καμιά περίπτωση δε συνεπάγεται τη μείωση της καλλιτεχνικής της αξίας. Στην πραγματικότητα, η ποιότητα της φωτογραφίας, το ενδιαφέρον που προκαλεί η ιστορία και η δομή της είναι τα στοιχεία που οδηγούν τους θεατές να κοιτάξουν πέρα από την καθαρά αντικειμενική παρουσίαση των γεγονότων και να ανακαλύψουν τις δυνατότητες της κατάστασης.

Open the disc HIROSHI WATANABE – SYNC POSITIVE ΕΙΔΟΣ: ELECTRONICA LABEL: KLIK RECORDS Πραγματικά προκαλεί μεγάλη –και θετική εννοείται- εντύπωση η αξιοθαύμαστη σταθερότητα με την οποία δουλεύει, εφαρμόζει, δραστηριοποιείται και επεξεργάζεται τα project του ο σπουδαίος Hiroshi Watanabe. Μοιάζει λες και ξεκινάει κάθε φορά από την αρχή, σαν να μην προηγήθηκε άλλη δουλειά και με αυτόν τον τρόπο πρωτοσυστήνεται στο κοινό δίνοντας με συνέπεια κάτι ξεχωριστό, κάτι που σίγουρα θα σου κεντρίσει το ενδιαφέρον ξανά και ξανά. Εδώ επιστρέφει με καινούργιο υλικό έπειτα από πέντε χρόνια συνεργαζόμενος και πάλι με την δική μας Klik records.Μια συνεργασία από την οποία καρποφόρησε το άκρως καλλιτεχνικό και ταξιδιάρικο «Genesis» αλλά και που έφερε στην επιφάνεια εν έτει 2011 ακόμα μια σπουδαία δουλειά για την σύγχρονη electronica με τον τίτλο «Sync Positive».Βεβαίως σε αυτά τα πέντε χρόνια μεσολάβησαν ακόμα δυο κυκλοφορίες από τον Watanabe έστω και αν χρησιμοποίησε άλλο όνομα για να εκφραστεί (Kaito). Το σίγουρο είναι ότι πρόκειται για έναν ανήσυχο καλλιτέχνη που κάθε φορά προχωρά ψάχνοντας καινούργιους ήχους που θα λειτουργήσουν με τον τρόπο που ζητά ο ίδιος από το πρώτο τους κιόλας άκουσμα και θα «αναγκάσουν» τον ακροατή να τους προσέξει.Ηχοι που δημιουργούνται μέσα στο αστικό τοπίο που έφερε από τη χώρα του και που καταφέρνει να σου διαπερνά έντονα συναισθήματα…και πάλι εδώ η electronica είναι η βάση για τον –σίγουρα όχι γήινο- μουσικό κόσμο του Watanabe αλλά μπλέκεται γλυκά με κάποιες ambient πινελιές που ζωγραφίζονται διάσπαρτα εδώ και εκεί καθώς και με φωνητικά που στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι εξαιρετικά.Τα φωνητικά της Minguss εδώ στο τελευταίο track του δίσκου «Scent of Tomorrow» πιστοποιούν και αναδεικνύουν την ούτως ή άλλως φροντισμένη και λεπτομερή σε όλη της την μορφή μουσική του παράξενου αυτού Ιάπωνα.Απλώς όταν αποφασίζει να δουλέψει και με φωνές, αν μη τι άλλο το αποτέλεσμα είναι ακόμα πιο ελκυστικό και ταξιδιάρικο. Η λεπτομέρεια άλλωστε είναι στοιχείο που ακολουθεί και συντροφεύει τη δουλειά του Hiroshi Watanabe σε κάθε του κίνηση, σε κάθε του βήμα…και αν η μουσική του είναι απλώς η αφορμή για να ακούσει κανείς ακόμα ένα δείγμα της σύγχρονης έκφρασης της ηλεκτρονικής σκηνής έτσι όπως διαμορφώνεται σήμερα, τα αστικά τοπία και οι εικόνες που σου μεταφέρει και σου δημιουργεί η μουσική του συγκεκριμένου δημιουργού είναι σίγουρα το έναυσμα για να δημιουργήσεις και εσύ τις δικές σου εικόνες, τα δικά σου χρώματα μέσα στο τοπίο όπου κινείσαι.Ενας δίσκος που μπορείς να τον ακούσεις σε κάθε στιγμή της καθημερινότητας σου, πόσο μάλλον το καλοκαίρι όπου οι ρυθμοί που ακούγονται εδώ συμβαδίζουν με τους θερινούς μήνες.Αλλωστε η Tech House ποτέ δεν ήταν το πλαίσιο και το καλούπι που θα περιόριζε τον Watanabe.Αντίθετα απλώνεται σε ένα μεγάλο φάσμα ώστε να σου παρέχει την δυνατότητα να πας μέσω της μουσικής του όπου θέλεις. Το χέρι του Enrico Mercaldi που έχει επιμεληθεί το mastering απλώνεται τόσο ώστε το αποτέλεσμα να είναι άκρως σαγηνευτικό και πολύχρωμο και όχι υπερβολικό…και όλα αυτά έχοντας την υποστήριξη της Klik records αφού η συσκευασία δεν είναι καθόλου «φτωχή» ούτε «τσιγκούνα».Το αντίθετο μάλιστα, εδώ κρατάμε μια digipack συσκευασία που περιέχει τους στίχους του «Scent of Tomorrow» στα Αγγλικά και στα Ιαπωνικά καθώς και οχτώ όμορφες φωτογραφίες, έργα του συνθέτη.O ίδιος ο Watanabe επίσης έχει επιμεληθεί και τη φωτογραφία του εξωφύλλου μεταφέροντας έτσι τη δική του ολοκληρωμένη αισθητική πρόταση. Κατερίνα Χατζή

2011 2

59

Open the disc ΑΝΔΡΙΑΝΑ ΜΠΑΜΠΑΛΗ - Ο ΤΖΟΝ ΤΖΟΝ ΖΕΙ ΕΙΔΟΣ: ENTEXNO LABEL: ΜΙΝΟΣ EMI

Η Ανδριάνα Μπάμπαλη, μια τραγουδοποιός που κέρδισε αμέσως τις εντυπώσεις από το ξεκίνημα της κιόλας άρχισε τη μουσική της διαδρομή μπαίνοντας στο γκρουπ του Νίκου Πορτοκάλογλου το 1998 κάνοντας φωνητικά και παίζοντας κρουστά. Στην ελληνική δισκογραφία μπήκε επίσημα το 1999 συμμετέχοντας στον δίσκο του Πορτοκάλογλου «Παιχνίδια με τον διάβολο». Με τον τελευταίο θα συνεργαστεί για αρκετά χρόνια.Θα κάνει το προσωπικό της ντεμπούτο το 2003 με το «Και η γη γυρίζει», έναν πολύ όμορφο και μελαγχολικό δίσκο από τους ωραιότερους μελαγχολικούς δίσκους που γράφτηκαν ποτέ στην ελληνική δισκογραφία. Εκτοτε θα μπει στο στούντιο για να κυκλοφορήσει και άλλες δουλειές που περιείχαν μερικά ενδιαφέροντα και «ραδιοφωνικά» κομμάτια καθιερώνοντας την ίδια ως μια από τις πιο αναγνωρίσιμες και χαρακτηριστικές φωνές της εγχώριας σκηνής κυρίως του λεγόμενου έντεχνου τραγουδιού. Το φθινόπωρο του 2010 επέστρεψε στην δισκογραφία με τον τέταρτο κατά σειρά δίσκο της και αφού ενδιάμεσα συμμετείχε σε δουλειές άλλων φίλων της τραγουδοποιών.Μια δουλειά που μπορεί μεν να μην ξεφεύγει από το ύφος με το οποίο συστήθηκε στο ελληνικό κοινό και τελικά καθιερώθηκε αλλά από την άλλη συνεχίζει μια πολύ ωραία και σε πολλά σημεία της ενδιαφέρουσα καλλιτεχνική πορεία που ορισμένες φορές φέρει την υπογραφή στα λόγια και στη μουσική η ίδια η Μπάμπαλη.Μπορεί φέτος η τηλεοπτική σειρά «το νησί» και πιο συγκεκριμένα το σάουντρακ της σειράς να ήταν αυτό που …απογείωσε την νεαρή τραγουδοποιό η αλήθεια είναι όμως πως ήδη είχε χαράξει τη δική της γνώριμη διαδρομή στο ελληνικό τραγούδι. Αν δει κανείς σφαιρικότερα αυτή τη δουλειά θα παρατηρήσει ότι στο σύνολο της χαρακτηρίζεται από μια έντονη διάθεση για …παντρέματα μουσικών ειδών –σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα και διαφορετικών δεκαετιών–. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να σε ξαφνιάζουν τραγούδια όπως το «περιπλανώμενο» – ακούγεται το ρεφρέν από το «Ικαριώτικο» (η αγάπη μου στην Ικαρία)– αλλά και να σε συντροφεύουν ευχάριστα συνθέσεις όπως το «κούκλα σπασμένη» ένα τραγούδι χιλιοπαιγμένο στα ελληνικά ραδιόφωνα, το αλλά και το στα «Πεύκα» (ρεμπέτικο του Δημήτρη Σέμση) όπου στο βάθος ακούγεται η Ρόζα Εσκενάζυ μέσα από μια dance electro εκδοχή. Αλλωστε μην ξεχνάμε την συμμετοχή της Μπάμπαλη στον δίσκο των Pallyria με το «Κύμα» που περιείχε μια αντίστοιχη διάθεση για πειραματισμό με ηλεκτρονικά στοιχεία.Βεβαίως υπάρχει μια διχογνωμία μέσα σε όλα αυτά καθώς η συμμετοχή της Ελένης Τσαλιγοπούλου (στο «απόψε αν θέλεις») δεν νομίζω πως από μόνη της λέει πολλά και έχει λόγο ύπαρξης, μάλλον πέφτει στην πεπατημένη που ακολουθείται πιστά στο έντεχνο τραγούδι εδώ και πολλά χρόνια. Από την άλλη μεριά σε ξαφνιάζει ακόμα πιο πολύ όταν αποφασίζει να πρωταγωνιστήσει στην ταινία «Απνοια» του Άρη Μπαφαλούκα όπου ερμηνεύει και εδώ τα τραγούδια του σάουντρακ και όλα αυτά σε μικρό χρονικό διάστημα. Ίσως έτσι να μην δίνει την προσοχή στην ίδια την άποψη που πρέπει να έχει ένας καλλιτέχνης για τα πράγματα όταν δίνει το παρών και όχι απλώς να δίνει το παρών. Άλλωστε το μοναδικό στοιχείο που μοιάζει αρνητικό στην διαδρομή που ακολουθεί η Μπάμπαλη είναι ότι δεν εμπιστεύεται πάντα τον εαυτό της στη σύνθεση και στιχουργική των δίσκων της αλλά άλλους καταξιωμένους μεν αλλά συνηθισμένους δε συνθέτες και στιχουργούς. Για μια νέα τραγουδοποιό φαντάζει σαν μανιέρα και λίγο άστοχο σαν επιλογή γιατί έτσι αποδυναμώνει και βάζει στο περιθώριο την δική της έκφραση. Κατερίνα Χατζή

60

2 2011

Open the disc LEON – FUTRUE ΕΙΔΟΣ: INDIE LABEL: ARCHANGEL MUSIC

Είναι κάποιες δουλειές που κυκλοφορούν εντός …συνόρων και που νομίζεις ότι απευθύνονται σε όλο τον κόσμο.Αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τη ταυτότητα, το χαρακτηρισμό και το είδος της μουσικής ούτε αν ανήκει οπωσδήποτε σε αυτό που αποκαλούμε world music.Εχει να κάνει και με τη διάθεση, τον πειραματισμό, την προσέγγιση πάνω στο υλικό που δουλεύει ένας καλλιτέχνης ή μια μπάντα. Καταρχήν όταν έφτασε στα χέρια μου η συγκεκριμένη έκδοση ομολογώ ότι με εντυπωσίασε τόσο η σφιχτοδεμένη και καλή παραγωγή όσο και το πολύ όμορφο εξώφυλλο ….και αν δεν ήξερα ότι η Archangel είναι ελληνικό label το πιο πιθανό είναι να νόμιζα πως το «Futrue» βγαίνει από κάποια άλλη χώρα και όχι τη δική μας.Από την άλλη μεριά είναι τόσο πολιτισμικό και πολυποίκιλο το αποτέλεσμα που νοιώθεις ότι ξεπερνάει τα σύνορα μιας χώρας και απευθύνεται παντού. Πίσω από αυτό το άκρως καλλιτεχνικό και γόνιμο δημιουργικά project κρύβεται ο κατά κόσμον Τιμολέων Βερέμης, ο άνθρωπος που δημιούργησε ένα θαυμάσιο ηχητικό σύμπαν.Οι ιδέες και απόψεις που διαδέχονται η μία την άλλη τρέχουν με ρυθμούς που μοιάζουν να κρατάνε σε άψογη ισορροπία ένα ολόκληρο συνθετικό έργο σε βαθμό που σε κανένα σημείο να μη στερείται ουσίας και να μη σε αφήνει ασυγκίνητο.Ενα κολάζ μουσικής ευφυίας από όλον τον κόσμο, άλλωστε ο ίδιος ο Leon ταξίδεψε αρκετά πριν καν μπει στη διαδικασία της σύνθεσης και της ηχογράφησης και έφερε στις αποσκευές του πολλές ιδέες, χρώματα και εικόνες. Αφού μας κάλεσε να μοιραστούμε μαζί του τη μαγεία του λάιβ –που περιλαμβάνουν και τη συμμετοχή του στο Ark festival αλλά και το support στους Camera Obsura– δημιούργησε στα τέλη του 2009 μια κολλεκτίβα πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα.Με μια ρεαλιστική διάθεση και με μαγικές εικόνες άλλων εποχών ο Leon ταξιδεύει και σε προσκαλεί να ταξιδέψεις και εσύ σε ένα νοερό ταξίδι με φόντο μια πολυρρυθμία που πηγάζει από όργανα όπως το τσέλο, το τρομπόνι, το βιολί, η τρομπέτα, η μελόντικα, το ακορντεόν, το μαντολίνο, το βιμπράφωνο, το μεταλλόφωνο και τα κρουστά. Εχοντας μαζί του λοιπόν τη δεκαμελή του μπάντα σε αυτό το ταξίδι ο Leon άφησε την παραγωγή του «Futrue» στα χέρια των Ottomo και Josh Clark, παραγωγό και συνεργάτη των Beirut. Ακούστε για αρχή τα «Where The Wild Things Are» και «All Rise» και θα μπείτε αμέσως στο χαρμάνι των ήχων που έστησε το μυαλό του ο Leon από το οποίο αναπόφευκτα δεν θα ξεκολλάς με τίποτα. Αλέξανδρος Γερασίμου

2011 2

61

Open the disc MODE PLAGAL – ΣΤΗΝ ΚΟΙΛΙΑ ΤΟΥ ΚΗΤΟΥΣ ΕΙΔΟΣ: OTHER LABEL: LYRA Πρόκειται για την καινούργια δισκογραφική εργασία ενός σημαντικού και καλοδουλεμένου συγκροτήματος που δεν σου αφήνει κανένα κενό όσον αφορά το συνολικό αποτέλεσμα των μουσικών του έργων αλλά και της στάσης που κρατάνε τα μέλη του απέναντι σε αυτό που καταπιάνονται κάθε φορά.Μόνο που σε αυτή την δουλειά δεν αρίθμησαν το όνομα του project (πολλοί θα περίμεναν ίσως ένα Mode Plagal IV) … αλλά προτίμησαν έναν τίτλο για να εκφραστούν και να εκφράσουν τις συνθέσεις του άλμπουμ. Η μουσική έκφραση άλλωστε δεν καθοδηγείται από τέτοιου είδους τακτικές και οι Mode Plagal φαίνεται να το γνωρίζουν καλά αυτό.Συνεχίζοντας απλά μια ιστορία που ξεκίνησαν πριν από 20 περίπου χρόνια και που δυνάμωσε μέσα στο χρόνο οι Mode Plagal κοιτάζουν τα κιτάπια της παράδοσης και φέρνουν στο σήμερα ρυθμούς που υπό άλλες συνθήκες δεν θα γνωρίζαμε αν δεν υπήρχαν γκρουπ που να τους δίνουν την άποψη, το χρόνο και κυρίως τη σημασία που πρέπει ώστε να συνεχίζουν και αυτοί στο χρόνο με τους εκάστοτε όρους, συνθήκες και «κώδικες» που διαμορφώνονται και διαμορφώνουν κάθε φορά. Στην κοιλιά του κήτους μας οδηγεί το Αθηναικό σχήμα μιας και μέσα σε αυτή δούλεψαν την τέταρτη κατά σειρά δισκογραφική τους εργασία.Προηγήθηκαν το Mode Plagal III αλλά και οι δυο συνεργασίες που μεσολάβησαν μεταξύ του τρίτου και του τέταρτου δίσκου της μπάντας και που λειτουργούν σαν ένας αόρατος συνδετικός κρίκος.Ποιες ήταν αυτές; Μα φυσικά τα άλμπουμ με τα συγκροτήματα Βόσπορος («Του Βοσπόρου το Πέρα» το 2003) και Χαΐνηδες («Η κάθοδος των Σαλτιμπάγκων» το 2008). Σε αυτή τη θαυμάσια δισκογραφική δουλειά οι Mode Plagal έχουν ανεβάσει τον πήχυ πάρα πολύ ψηλά δίνοντας τη καλύτερη πρόταση τους μέχρι σήμερα.Κινούνται και πάλι στο γνώριμο ύφος με το οποίο πρωτοσυστήθηκαν μόνο που αυτό εξελίχθηκε, ωρίμασε και ταξίδεψε ολοκληρωμένο για να αποτυπωθεί σε αυτά (δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως υπήρξε μια καθυστέρηση από μέρους τους για την κυκλοφορία αυτής της δουλειάς προκειμένου να επεξεργαστούν καλύτερα το υλικό της τέταρτης τους απόπειρας) τα 11 tracks του δίσκου. Εδώ πραγματικά η έκδοση αυτή στέκεται επάξια δίπλα σε σημαντικά δισκογραφήματα της ευρωπαικής avant garde μουσικής και είμαι σίγουρος ότι το «στην κοιλιά του κήτους» θα παραμείνει μια διαχρονική άποψη μέσα στο χρόνο και μια κατάθεση που θα τη μνημονεύουμε για αρκετά χρόνια ακόμη.Η funk εδώ συναντά τα βαλκανικά ηχοχρώματα που σκαρφίζονται οι Mode Plagal και τα παραπάνω στέκονται δίπλα στα δυο δεκαπεντασύλλαβα πονήματα του Μποστ (Μέντης Μποσταντζόγλου), ένα ποίημα του Τάκη Συρέλλη, το δημοτικό «η πούλια μαζί με ένα γράμμα» του Θοδωρή Ρέλλου καθώς επίσης και στο απόσπασμα από τους «Aδελφούς Καραμαζόφ» του Ντοστογιέφσκι.Οι Mode Plagal αποτελούνται από τους Θοδωρή Ρέλλο (σαξόφωνο), Κλέων Αντωνίου (κιθάρα), Florian Mikuta (πλήκτρα), Αντώνη Μαράτο (μπάσο), Τάκη Κανέλλο (τύμπανα) ενώ την πόρτα του studio πέρασαν και οι Ανδρέας Πολυζωγόπουλος (τρομπέτα), Βασίλης Πολυχρονόπουλος (τρομπόνι) και Αγγελος Πολυχρόνου (κρουστά). Αλέξανδρος Γερασίμου

62

2 2011

Open the disc ΜΠΑΜΠΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ – ΑΠ΄ ΤΗ ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΔΡΑΚΟΥ ΕΙΔΟΣ: INDIE LABEL: PUZZLE MUSIK

Δεν ξέρω γιατί αλλά πάντα ήμουν της άποψης ότι για να παίξεις, να εκφράσεις και να εκφραστείς μέσα από την ελληνική μουσική δεν είναι απαραίτητο ως προυπόθεση να χρησιμοποιήσεις παραδοσιακά ή λαικά όργανα (που θα επιφέρουν και θα προσδώσουν ίσως και το ανάλογο ηχόχρωμα). Μπορείς να το κάνεις με οποιoδήποτε τρόπο άλλωστε θα ήταν αστείο να είχαμε θέσει ως όρο για τη συνέχιση της ελληνικής μουσικής την χρήση συγκεκριμένων οργάνων. Το ότι έπαιξε ο Βαμβακάρης με μπουζούκι δεν σημαίνει ότι τον επόμενο αιώνα θα έπρεπε να ψάξουμε εναγωνίως για μιμητές ή καρικατούρες του σπουδαίου Συριανού συνθέτη. Στην αυγή λοιπόν –και κάτι παραπάνω- του αιώνα που διανύουμε αν μην τι άλλο βγαίνουν πράγματα που νιώθεις ότι συνεχίζουν αυτό που ξεκίνησαν κάποτε οι παλαιότεροι μουσικοί. Το κάλεσμα της κάθε εποχής είναι αυτό που διαφοροποιείται και διαφοροποιεί όπως και οι ανάγκες της. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει και ο τελευταίος προσωπικός του Μπάμπη Παπαδόπουλου «Απ΄ τη σπηλιά του δράκου» που κυκλοφορεί από τη δισκογραφική εταιρεία Puzzle Musik και που το είδος πάνω στο οποίο «πατάει» για να πάει εκεί που θέλει να πάει είναι το ρεμπέτικο. Πάντα είχα την αίσθηση ότι ο Μπάμπης Παπαδόπουλος έβαζε πάνω από όλα, την ίδια την αναζήτηση και το ψάξιμο πάνω στις μουσικές φόρμες, σε σημείο που να νομίζεις ότι διαθέτει κάποια χύτρα που να ανακατεύει διάφορα συστατικά μέχρι να πάρουν τη «γεύση» που πρέπει να πάρουν. Εδώ δεν διστάζει να ρίξει jazz σταγόνες πάνω στο «Ένα τραγούδι απ' τ' Αλγέρι» του Απόστολου Καλδάρα ενώ το ίδιο επιχειρεί –με το αποτέλεσμα αν μη τι άλλο να σε ξαφνιάζει- και στην «Καλόγρια» του Βαγγέλη Παπάζογλου.Οσον αφορά το υπόλοιπο υλικό θα πρέπει να γράψω μάλλον μια σελίδα ξεχωριστά για το κάθε θέμα του δίσκου.Σε αυτή την πραγματική αναβίωση με ...άλλο τρόπο όμως του ρεμπέτικου βρέθηκαν μαζί με την κιθάρα του Μπάμπη Παπαδόπουλου οι Δημήτρης Βλαχομήτρος στο μπουζούκι, ο Διονύσης Μακρής στο κοντραμπάσο και ο Γιώργος Χριστιανάκης στο πιάνο.Μια δουλειά που κατά την ταπεινή μου άποψη πρέπει να δοθεί για μελέτη γιατί οι επόμενες γενιές θα έπρεπε να την έχουν σαν δίσκο-ορόσημο για την ελληνική μουσική. Αλέξανδρος Γερασίμου

2011 2

63

Μusica;

Συνέντευξη: Αλέξανδρος Γερασίμου

MODE PLAGAL: Ήχοι πλάγιοι «στην κοιλιά του κήτους»

Πότε ήταν η πρώτη φορά που ήρθες σε επαφή με αυτό που ονομάζουμε μουσική; Θοδωρής Ρέλλος : Δεν θυμάμαι καλά το πώς ξεκίνησα και από τι επηρεάστηκα, αλλά θυμάμαι πολύ καλά την ημέρα που πήρα την

64

2 2011

απόφαση να ασχοληθώ σοβαρά με την μουσική και να βιοποριστώ μέσα από αυτή την ασχολία. Ήταν το φθινόπωρο του ΄82 και ζούσα στη Θεσσαλονίκη. Θυμάμαι πως ξύπνησα, το δωμάτιό μου, τι χρώμα είχαν οι

Μusica;

κουρτίνες, τα πάντα. Επιστρέψατε στη δισκογραφία με έναν ομολογουμένως εκπληκτικό δίσκο με τίτλο «στην κοιλιά του κήτους» που χαρακτηρίζεται από έντονη διάθεση για πειραματισμό και πολλούς αυτοσχεδιασμούς. Μίλησε μου για αυτή την κυκλοφορία. Θ.Ρ : Είναι ενδιαφέρον ένα γκρούπ να κυκλοφορεί κατά πολλούς τον καλύτερο του δίσκο μετά από 20 χρόνια ύπαρξης. Μου αρέσει αυτό. Κατά τα άλλα, το υλικό ηχογραφήθηκε κατά περιόδους. Οι βάσεις τον χειμώνα του 2008, κάποιες διορθώσεις περιστασιακά το 2009, οι φωνές και οι μείξεις το φθινόπωρο του 2010. Ο δίσκος αυτός τρέναρε σαν να μην ήθελε να ολοκληρωθεί. Τελικά το υλικό μας σαν να πήρε τον χρόνο του ανάμεσα στις άλλες δραστηριότητες και εμείς πιο ώριμοι ως προς αυτό, χωρίς δεύτερες σκέψεις και ερωτήματα τύπου τι είναι αυτό- καλό κακό, αρεστό η όχι, εμπορικό η μη- ολοκληρώσαμε την διαδικασία, έχοντας εξαιρετικούς συνεργάτες. Σε αυτή την μουσική εργασία συναντάμε την κατάθεση σημαντικών μουσικών αλλά και στιχουργών όπως ο ποιητής Τάκης Συρέλλης. Μίλησε μου για τους υπόλοιπους Mode Plagal αλλά και για τους μουσικούς που συμμετείχαν στο δίσκο. Θ.Ρ : Θα μπορούσα να μιλάω ώρες τις ιδιαιτερότητες και την τρέλα του καθενός από μας. Είναι πολύ δύσκολες αυτού του είδους οι σχέσεις, για αυτό το λόγο τα γκρούπ δύσκολα γίνονται και εύκολα διαλύονται. Η μακρόχρονη φιλία μας και το δικό σας ενδιαφέρον μας κράτησε ενωμένους και ακόμη συνεχίζουμε. Τι κρύβεται εν έτι 2011 στην «κοιλιά του κήτους»; Θ.Ρ : Τα μέσα μαζικής καταστολής και ενημέρωσης. Πως βλέπεις την εξέλιξη της jazz στην 66

2 2011

Ελλάδα και δη της jazz που ρίχνει «σπόρους» στα χωράφια της παραδοσιακής μουσικής; Θ.Ρ : Έχουν δημιουργηθεί ήδη οι γέφυρες μεταξύ των διαφόρων ειδών μουσικής και μεταξύ ενός κοινού από διαφορετικές παραδόσεις. Πιστεύω ότι μπορεί να υπάρξει μια κοινή μουσική γλώσσα. Εχετε εμφανιστεί σε αρκετές μουσικές σκηνές και φεστιβάλ στο εξωτερικό. Πως αντιμετωπίζει εκεί ο κόσμος τους μουσικούς και τις μπάντες που επιλέγει να ακούσει; Θ.Ρ : Αυτή είναι μια σχέση που χτίζεται επί τόπου. Αν υπάρχει συγκίνηση στο πάλκο, υπάρχει και στο ακροατήριο και αντίστροφα. Ποια ήταν η κυκλοφορία που άκουσες πρόσφατα και τη χάρηκες ; Θ.Ρ : Δεν θέλω να σας απογοητεύσω αλλά τελευταία ακούω παλιούς δίσκους βινυλίου. Διαδικτυακοί κόμβοι και μουσική. Τελικά είναι «ζευγάρι» αυτά τα δύο; Θ.Ρ : Δεν είμαι τόσο σίγουρος, δηλαδή αν «το μέσο είναι το μήνυμα» ή όχι. Πως βλέπεις το μέλλον της ελληνικής δισκογραφίας και ποιός πιστεύεις ότι θα είναι ο καινούργιος τρόπος διανομής της μουσικής; Θ.Ρ : Αν δούμε την δισκογραφία σαν μία διαδικασία καταγραφής μιας εργασίας, είναι μια χαρά. Στην Ελλάδα λόγω της μικρής «πιάτσας», από την μεριά των καλλιτεχνών δεν υπήρχε ποτέ μεγάλο οικονομικό ενδιαφέρον στην δισκογραφία σε σχέση με αυτό των συναυλιών. Τα επόμενα σχέδια των Mode Plagal είναι… Θ.Ρ : Να συνεχίζουμε να υπάρχουμε σαν συγκρότημα. ΛΙΝΚ www.myspace.com/modeplagal

Κείμενο: Κατερίνα Γούναρη

Μετέωρο Είπε να χτίσει σκαλιά Να πατήσει πάνω Να φτάσει το ικανοποιητικό Ονειροπόλησε λιγάκι Έχασε την ισορροπία Βούλιαξε στ’όνειρο Γραπώθηκε απ’ το πραγματικό Ξανανέβηκε βιαστικά Εισέπνευσε αρρωστιάρικη πνόη Της έσπειρε ένα αγρίμι Καρπό του βιασμού Ασθενής, κάνει βήματα πίσω Βρίσκει ανάρρωση, μεταμορφώνεται Τώρα βγάζει νύχια Ξεκινά χορό στις παλάμες καθώς αυτές καίνε Κρύβει το αναφιλητό στους ήχους του τυμπάνου Η ολοκλήρωση της σήμανε το τέλος του χορού Κάθησε στην άκρη του γκρεμού Χάζεψε τη σκάλα Σκέφτηκε να πει ένα παραμύθι Ο ονειροπόλος, ο ασθενής κ ο χορευτής… Πήγε να διηγήθεί την ιστορία Λησμόνησε την αρχή Αναρρωτήθηκε την πρώτη φράση: Ο μετέωρος αιωρείται μόνος.

70

2 2011

ΤΕΑΤRΟ

Συνέντευξη: Αλέξανδρος Γερασίμου

ΑΝΤΑΜΑΠΑΝΤΑΧΟΥ: Αντάμα με μαριονέτες στη βόρεια Εύβοια Τις ερωτήσεις απαντά ο Νίκος Τόμπρος, μέλος του θεάτρου μαριονέτας Ανταμαπανταχού. Πότε ξεκίνησε η προσπάθεια που ακούει στο όνομα Ανταμαπανταχού; Χρονικά η ενασχόλησή μας με τον κόσμο της κούκλας συνδυάστηκε με την απόφασή μας να εγκαταλείψουμε την Αθήνα. Ήδη από το 1989 είχαμε ξεκινήσει να ερευνούμε κατασκευαστικά την μαριονέτα και όταν εγκατασταθήκαμε στα Βασιλικά Ευβοίας, η προσπάθεια αυτή έγινε πιό συγκεκριμένη. Αρ-

72

2 2011

χίσαμε να χρησιμοποιούμε την μαριονέτα στην επαφή μας με τα παιδιά και να κάνουμε εκθέσεις, ώσπου το 1995 έγινε η κύρια επαγγελματική μας απασχόληση κατασκευάζοντας μαριονέτες για το εμπόριο. Το 1996 φτιάξαμε την πρώτη μας παραστασούλα (την οποία δεν αξιοποιήσαμε επαγγελματικά) και από τότε βρισκόμαστε σε μια συνεχή έρευνα πάνω στις θεατρικές δυνατότητες της κούκλας. Ποιά φιλοσοφία διέπει το εργαστήρι Ανταμαπανταχού; Το κουκλοθέατρο αποτελούσε πάντα για

εμάς ένα μέσον για να βρισκόμαστε με ανθρώπους. Μας ενδιέφερε να ανακαλύπτουμε αδελφές ψυχές ανά τον κόσμο και να ανταλλάσουμε σκέψεις και εμπειρίες. Και αυτό συνεχίζουμε να κάνουμε ταξιδεύοντας όσο μπορούμε. Από εκεί και πέρα εφόσον αποφασίσαμε να επιβιώνουμε με αυτό που αγαπάμε – κάνοντας δηλ. κουκλοθέατρο – προσπαθούμε αντί να πουλάμε τέχνη γενικά και αόριστα, να παρουσιάζουμε δουλειές βασισμένες στην γνώση που έχουμε αποκτήσει όλα αυτά τα χρόνια, γνωρίζοντας όμως καλά οτι έχουμε να μάθουμε πολλά πολλά ακόμα. Γι’αυτό τον λόγο εκπαιδευόμαστε και σε άλλα είδη τέχνης όπως παντομίμα, σωματικό θέατρο, χορός, stop motion animation και θέατρο σκιών. Κρύβεται κάποια ιστορία πίσω από την ονομασία του εργαστηρίου; Συμβολίζει κάτι η λέξη Ανταμαπανταχού; “Ανταμαπανταχού” είναι η ένωση δύο λέξεων “Αντάμα” και “Απανταχού” που σημαίνει μαζί παντού .Το όνομα έχει να κάνει με το γεγονός οτι με την Ελένη είμαστε ζευγάρι και στην ζωή και παρέα με την κόρη μας Δανάη (όταν οι μαθησιακές της υποχρεώσεις το επιτρέπουν) και τις κούκλες μας ταξιδεύουμε δίνοντας παραστάσεις παντού (στην Ελλάδα και το εξωτερικό) δίνοντας έμφαση στην συνεύρεση ,αποκτώντας καινούριους φίλους παντού. Το εργαστήρι ανεβάζει κάθε χρόνο σημαντικές παραστάσεις. Φέτος ανέβηκε “το αγόρι με τα μαγικά δάκτυλα” στο θέατρο “ΠΚ” στον Ν. Κόσμο. Πείτε μας δύο λόγια για αυτή την παράσταση. “Το αγόρι με τα μαγικά δάκτυλα” είναι διασκευή που κάναμε σ’ένα Νορβηγικό μύθο που έχει σχέση με ξωτικά γίγαντες που ζουν κοντά σε ποτάμια και είναι βιρτουόζοι στο βιολί. Από ένα τέτοιο ξωτικό έμαθε βιολί το ψυχοπαίδι ενός γέρου μυλωνά γεγονός που δεν άρεσε καθόλου στον γέρο -μπεκρή μιας και ο μικρός ήταν ο μόνος που δούλευε στον μύλο... Την παράσταση αυτή την παρουσιάσαμε για

πρώτη φορά το 1999 σε πανελλήνια συνάντηση κουκλοπαιχτών, με τελείως διαφορετική μορφή. Κρατήσαμε τον τίτλο και το βασικό σενάριο. Βάλαμε αφήγηση για την κατανόηση της ιστορίας, όπου το κείμενο έγραψε η Ειρήνη Σουργιαδάκη. Οι μαριονέτες δεν μιλάνε αλλά αφηγούνται με τεχνικές μιμικής, θέατρου σκιών και χορογραφημένη κίνηση πάνω στην μουσική που συνέθεσε ο Μηνάς Εμμανουήλ ενώ τα κοστούμια επιμελήθηκε η Όλγα Γερογιαννάκη. Την παράσταση είχαν την δυνατότητα να δουν και κωφοί διότι είχαμε εντάξει στην παράσταση παράλληλη διερμηνεία στην Ελληνική νοηματική γλώσσα από την συνεργάτη μας performer Ελένη Γιαννακοπούλου. Επειδή η παράσταση είχε πολύ καλή αποδοχή απο τον κόσμο (ακούοντες και κωφούς) αποφασίσαμε να την παρουσιάσουμε ξανά στο θέατρο ΠΚ,στον Ν. Κόσμο,από το Οκτώβριο του 2011. Για αρκετά χρόνια διοργανώσατε σεμινάρια και συναντήσεις για μικρούς και μεγάλους με κύριο θεματικό άξονα το κουκλοθέατρο. Πόσο εφικτό ήταν κάτι τέτοιο δεδομένου ότι η βάση σας δεν ήταν η Αθήνα αλλά τα Βασιλικά της Εύβοιας και πώς ο κόσμος ανταποκρινόταν σε τέτοιες προσπάθειες; Οι πρώτες συναντήσεις κουκλοθεάτρου που διοργανώσαμε από το 1999 έως το 2001 αποτέλεσαν για εμάς μια ξεχωριστή εμπειρία. Οι παραστάσεις που δόθηκαν ήταν προσφορά των ομάδων που συμμετείχαν, μέναμε όλοι μαζί στο σπίτι μας και επαγγελματίες του χωριού ανέλαβαν να μας ταίσουν και να βοηθήσουν στην διοργάνωση. Η δε ανταπόκριση του κόσμου ήταν άκρως ικανοποιητική όπως επίσης και στα φεστιβαλάκια που διοργανώσαμε τις επόμενες χρονιές με εισιτήριο. Σε αυτό το σημείο πρέπει να αποκαλύψουμε το “μυστικό όπλο” του κουκλοθεάτρου στην Ελλάδα.

2011 2

73

ΤΕΑΤRΟ Πρόκειται για τους κουκλοπαίκτες, τους ήρωες μιας τέχνης περιθωριακής ακόμα στην Ελληνική πραγματικότητα, που επιμένουν να επιβιώνουν μέσα από αντίξοες συνθήκες και που καταφέρνουν κάτι που δεν συναντάμε σε κανένα άλλο είδος τέχνης: να έχουν μεταξύ τους κατά πλειοψηφία ΖΗΛΕΥΤΗ ΣΧΕΣΗ. Όποτε λοιπόν βρίσκονται να κάνουν κάτι ομαδικά έχει πάντα επιτυχία. Αυτό συνέβη και στα Βασιλικά. Δώσατε έμφαση και στο κατασκευαστικό κομμάτι της μαριονέτας και παράλληλα μελετήσατε τις θεατρικές δυνατότητες της κούκλας… Πάντα μας ενδιέφερε η τελειοποίηση της κίνησης της μαριονέτας και των άλλων ειδών κούκλας που έχουμε χρησιμοποιήσει σε παραστάσεις μας. Γι αυτό έχουμε ασχοληθεί πολύ με το τεχνικό κομμάτι με αποτέλεσμα οι μαριονέτες μας να είναι πολύπλοκες κατασκευαστικά. Η συνεχόμενη εξάσκησή μας στον χειρισμό τέτοιων κατασκευών μας έχει βοηθήσει να αποδίδουμε με κάποια σχετική ευκολία τους διάφορους θεατρικούς ρόλους στις παραγωγές μας. Η έρευνά μας όμως δεν σταματάει ποτέ και παράλληλα διαπιστώνουμε οτι έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και η εμψύχωση πολύ απλών κατασκευαστικά κουκλών. Έχετε λάβει μέρος σε διεθνή φεστιβάλ της Ευρώπης. Πως αντιμετωπίζουν εκεί τα κουκλοθέατρα και ποιές οι διαφορές με τα δικά μας εργαστήρια; Στις περισσότερες Ευρωπαικές χώρες το κουκλοθέατρο αναγνωρίζεται ως θεατρικό είδος και έχει μια σεβαστή θέση στο θεατρικό γίγνεσθαι. Οι πολίτες των χωρών αυτών μπορούν να σπουδάσουν και να γίνουν επαγγελματίες κουκλοπαίκτες με πτυχίο, γεγονός που στην Ελλάδα είναι μακρινό όνειρο.

Aπό εκεί και πέρα όσον αφορά την ποιότητα των παραστάσεων δεν έχουμε να ζηλέψουμε

74

2 2011

και πολλά πράγματα. Υπάρχει βέβαια πληθώρα παραγωγών κάποιες από τις οποίες είναι καλές, κάποιες μέτριες ή και απαράδεκτες. Πάντως τα φεστιβάλ τους (όπου εμείς έχουμε πάει) αποτελούν ένα σημαντικό πολιτιστικό γεγονός και έχουν απήχηση τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες. Ποιές είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σήμερα τα κουκλοθέατρα στην Ελλάδα; Τα κουκλοθέατρα στην Ελλάδα απαρτίζονται συνήθως είτε από πολύ μικρές αριθμητικά ομάδες είτε από έναν μόνο κουκλοπαίκτη-τρια. Το κύριο πρόβλημά τους από την στιγμή που θα καταφέρουν να γίνουν επαγγελματίες (λόγω έλλειψης ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης οι περισσότεροι είναι αυτοδίδακτοι ή έχουν παρακολουθήσει εργαστήρια από παλαιότερους κουκλοπαίκτες) είναι η εύρεση πόρων για τις παραγωγές τους, οπότε τα περισσότερα τα κάνουν μόνοι τους δηλ. κατασκευές, σκηνικά, κείμενα, σκηνοθεσία, εμψύχωση κ.λπ. Όταν ολοκληρωθεί η παράσταση πρέπει βέβαια να την προωθήσουν. Τα θέατρα έχουν υψηλά ενοίκια ώστε να θεωρείται επιτυχία όταν καταφέρεις να μην μπεις μέσα οικονομικά. Οι δήμοι εάν σε εντάξουν στις εκδηλώσεις τους , δεν πληρώνουν συνήθως (εάν πληρώσουν) πριν από 13 χρόνια. Στα σχολεία δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που αντιμετωπίζονται από τους εκπαιδευτικούς ως έμποροι και όχι ως καλλιτέχνες. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε ακόμα και για θέματα όπως ασφαλιστικό, σύνταξη κ.λ.π.(γέλια) αλλά η γκρίνια δεν ταιριάζει στους κουκλοπαίκτες. Η δουλειά μας είναι και χόμπυ μας γι’αυτό ίσως είμαστε και δεμένοι μεταξύ μας. Μέσω του Ελληνικού κέντρου κουκλοθεάτρου UNIMA HELLAS γίνονται σημαντικές προσπάθειες ώστε το κουκλοθέατρο να πάρει την θέση που του αξίζει, να γίνει γνωστό στο ευρύτερο κοινό όχι μόνο ως παιδικό θέαμα αλλά ως θεατρικό είδος που απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες. Η πορεία της UNIMA είναι ανοδική τα τελευταία χρόνια όσο αφορά την επαφή της με

ΤΕΑΤRΟ

το κοινό έχοντας κάνει με μεγάλη επιτυχία, σεμινάρια και εκδηλώσεις με αποκορύφωμα την συνεργασία της με το Ίδρυμα Μ. Κακογιάννη, τα τελευταία δύο χρόνια, όπου έχουν παρουσιαστεί αρκετές Ελληνικές παραγωγές για παιδιά και ενήλικες η οποία θα συνεχιστεί και την ερχόμενη θεατρική σεζόν 2011-2012.

Tα επόμενα βήματα της ομάδας είναι... Μέσα στο καλοκαίρι εκτός από κάποια προγραμματισμένα ταξίδια για παραστάσεις εντός Ελλάδας θα δραστηριοποιηθούμε στο θεατρικό εργαστήρι μας στα Βασιλικά με παραστάσεις, εργαστήρια κατασκευής κούκλας για παιδιά και αυτό το διάστημα βρισκόμαστε στη διαδικασία διοργάνωσης περιοδείας στην Β. Εύβοια με παραστάσεις δρόμου σε συνεργασία με καλλιτέχνες από τον χώρο του θεάτρου και του τσίρκου (δεν υπάρχουν ακόμα ημερομηνίες).

76

2 2011

Προγραμματίζουμε εργαστήρια κατασκευής και θεάτρου κούκλας για ενήλικες τα οποία θα ανακοινωθούν τον Σεπτέμβριο και θα ξεκινήσουμε νέα παραγωγή η οποία θα ανέβει στο θέατρο ΠΚ τον Γενάρη του 2012. Τον Οκτώβριο θα συμμετέχουμε στο διεθνές φεστιβάλ κουκλοθεάτρου στο Κιλκίς και αναμένουμε την οριστική απάντηση για συμμετοχή σε φεστιβάλ στο εξωτερικό τον Νοέμβριο. Τέλος, όπως προανάφερα “το αγόρι με τα μαγικά δάκτυλα” θα ανέβει για δεύτερη χρονιά στο θέατρο ΠΚ στον Ν. Κόσμο από τον Οκτώβριο του 2011. Όλες οι δράσεις μας (εμφανίσεις και εργαστήρια) ανακοινώνονται αναλυτικά στην ιστοσελίδα μας www.antamapantahou.gr ΛΙΝΚ www.antamapantahou.gr

MΠΟΥΚΣ; Oran Gillmor, Εμείς είμαστε το μέσο. Οξύ, 2011

Τα Ισχυρά ΜΜΕ έχασαν το μονοπώλιό τους στον τομέα των ειδήσεων χάρη στο ίντερνετ. Τώρα που η έκδοση ειδήσεων σε πραγματικό χρόνο μπορεί να απευθύνεται σε ένα παγκόσμιο κοινό, ένα νέο είδος λαϊκών δημοσιογράφων παίρνει τις ειδήσεις στα χέρια του. Εξοπλισμένοι με φορητούς υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα, και ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές, αυτοί οι πρώην-αναγνώστες-νυν-δημοσιογράφοι μετατρέπουν την ειδησεογραφία από διάλεξη σε διάλογο. Στο Εμείς Είμαστε το Μέσο, ο δημοσιογράφος και blogger, Dan Gillmor, διηγείται την ιστορία αυτού του εν εξελίξει φαινομένου και ρίχνει άπλετο φως στην αλλαγή που συμβαίνει στο πώς παράγουμε –και καταναλώνουμε– τις ειδήσεις. Ο Gillmor μας δείχνει τον τρόπο με τον οποίο ο καθένας από εμάς μπορεί πλέον να συμμετέχει στην παραγωγή των ειδήσεων χρησιμοποιώντας την προσωπική του δικτυακή εφημερίδα (γνωστή ως weblog ή blog), τους χώρους συνομιλίας στο δίκτυο, και το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στους πατροπαράδοτους δημιουργούς των ειδήσεων –πολιτικούς, στελέχη επιχειρήσεων, διασημότητες–, στους βαρόνους της αγοράς, και στους υπεύθυνους των δημοσίων σχέσεων που τους προμοτάρουν. Εξηγεί τον τρόπο με τον οποίο μπορεί κανείς να παίξει επιτυχώς το παιχνίδι αυτής της νέας εποχής και να μετατρέψει τον «έλεγχο» σε «σύμπραξη». Και υπενθυμίζει στους συναδέλφους του δημοσιογράφους ότι, απέναντι σε αυτήν την πληθώρα πληροφοριών που προέρχονται από το δίκτυο, θα πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα γιατί αλλιώς κινδυνεύουν να μείνουν εκτός συναγωνισμού. Κατά βάση, το Εμείς Είμαστε το Μέσο είναι ένα βιβλίο που μιλάει για ανθρώπους. Ανθρώπους, όπως ο καθηγητής Νομικής Glenn Reynolds, ο οποίος με τις καταχωρήσεις και τα σχόλια του σχετικά με την τεχνολογία και την ελευθερία σε blog, απέκτησε τόσους αναγνώστες και επιρροή, που μετατράπηκε σε πηγή πληροφοριών για επαγγελματίες δημοσιογράφους.

Όμηρος Αβραμίδης, Η δροσοσταλίδα της συγγνώμης. Εκδόσεις Ωκεανίδα, 2011

Ο Όμηρος Aβραμίδης γεννήθηκε στην Kύπρο, σπούδασε ελληνική και γαλλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Aθηνών και εφαρμοσμένη γλωσσολογία στη Σορβόνη και εργάστηκε ως καθηγητής στην κυπριακή μέση εκπαίδευση. Tο 1975 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου εργάστηκε ως μεταφραστής και επιμελητής βιβλίων, ως διευθυντής σύνταξης σε εκδοτικές εταιρείες και ως αντιπρόσωπος ξένων εκδοτικών οίκων στην Ελλάδα. Αυτό εδώ είναι το δέκατο βιβλίο του. Πρωτοεμφανίστηκε το 1997 με το μυθιστόρημα H κίτρινη σημαία, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Ωκεανίδα». Ακολούθησαν: O δρόμος του φεγγαριού («Eμπειρία Eκδοτική» 1999), Με τα μάτια της ψυχής («Ωκεανίδα» 2000), Ακριβή κληρονομιά («Ωκεανίδα» 2001), Άκου το τραγούδι της βροχής («Ωκεανίδα» 2002) και Γιατί, Αλλάχ; («Ωκεανίδα» 2004), Σαν ανοιξιάτικη μπόρα («Ωκεανίδα» 2005), η συλλογή διηγημάτων Η αγάπη είναι το μυστικό («Ωκεανίδα» 2004), Με τα φτερά της ελπίδας («Eμπειρία Eκδοτική» 2006) και Οι δρόμοι της καρδιάς («Ωκεανίδα» 2007). Από το 2002 ασχολείται αποκλειστικά με τη συγγραφή.

2011 2

77

MΠΟΥΚΣ; E.E. Cummings (Ε.Ε. Κάμμινγκς), Παραμύθια. Μετάφραση: Ροδούλα Παππά, Σχέδια: Πάολο Γκέτσι, Σειρά: Κόμμα, Διεύθυνση σειράς: εκδοτική ομάδα Κόμμα, ISBN: 978-960-211-940-2, Αθήνα 2009, Σελ.: 64, Τιμή: € 12,00 [με 37 έχρωμα σχέδια]

O Έντουαρντ Έστλιν Κάμμινγκς (Edward Estlin Cummings, 18941962), από τους ση¬μαντικότερους Αμερικανούς ποιητές του 20ού αιώνα, έγραψε τα τρία από τα παραμύθια που περιέχονται στην παρούσα έκδοση (Ο γέρος που έλεγε γιατί, Το σπίτι που έφαγε κου¬νουπόπιτα, Το κοριτσάκι που το έλεγαν Εγώ) για την κόρη του Νάνσι. Το πότε ακριβώς γράφτηκαν είναι άγνωστο, οπωσδήποτε όμως μεταξύ 1919, έτους γέννησης της Νάνσι, και 1924, όταν το ζεύγος Κάμμινγκς χώρισε και η πεντάχρονη Νάνσι ακολούθησε τη μη¬τέρα της στο Δουβλίνο. Πατέρας και κόρη έμελλε να ξανασυναντηθούν περισσότερο από είκοσι χρόνια αργότερα, το 1946, όταν η Νάνσι ήταν πια η ίδια μητέρα. Η τέταρτη ιστορία, Ο ελέφαντας κι η πεταλούδα, πρέπει να γράφτηκε από τον Κάμμινγκς μετά το 1948 για το μικρό του εγγονό. Την εικονογράφηση των Παραμυθιών έκανε ο Πάολο Γκέτσι ειδικά για την ελληνική έκδοση.

Πάνος Κ. ΘΑΣΙΤΗΣ, Τα Ποιήματα, Επιμέλεια: Σταύρος Ζαφειρίου, Εισαγωγή: Αλέξης Ζήρας, Σειρά: Ελληνική ποίηση, Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα 2011, ISBN: 978-960-211-988-4 Σελ. 232, τιμή: 17,50 €

Κυκλοφόρησε σε έναν καλαίσθητο τόμο, από τις εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ, σε επιμέλεια του ποιητή Σταύρου Ζαφειρίου και με εισαγωγή του κριτικού λογοτεχνίας Αλέξη Ζήρα, το σύνολο των ποιητικών συλλογών του Πάνου Θασίτη, στο οποίο προστίθενται και είκοσι τέσσερα αδημοσίευτα ποιήματα που βρέθηκαν στα κατάλοιπά του. Ο Πάνος Κ. Θασίτης (Μόλυβος Μυτιλήνης 1923-Θεσσαλονίκη 2008), ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Πρώτης Μεταπολεμικής Γενιάς, καταγράφεται, μαζί με τον Μανόλη Αναγνωστάκη και τον Κλείτο Κύρου, στους λεγόμενους «κοινωνικούς ποιητές» της Θεσσαλονίκης, οι οποίοι, έχοντας κοινές εμπειρίες από την Γερμανοϊταλική κατοχή, τους αγώνες και τη διάψευση των οραμάτων της αριστεράς, συναντήθηκαν στο πεδίο της βιωματικής κατάθεσης, με τις συγκλίσεις, αλλά και με τις σημαντικές αποκλίσεις του προσωπικού τους ύφους. Ή, όπως σημειώνει στο εισαγωγικό του σημείωμα ο Αλέξης Ζήρας «διέφερε αρκετά η ένταση και το μέταλλο της φωνής τους. Η θέση που έπαιρνε ο καθένας τους για να αφηγηθεί τη στάση ζωής του στα πρώτα χρόνια του μεταπολέμου. Το πώς και το τί στοχαζόταν γι’ αυτά», ενώ ειδικότερα για τον Θασίτη αναφέρει: «Τα σύμβολα που χρησιμοποιεί ο Θασίτης γίνονται πιο συγκεκριμένα, πιο βατά, πιο προσπελάσιμα και κατανοητά, μια και ο παντεπόπτης-ποιητής νοιάζεται για την επικοινωνία μέσω νοημάτων. Δεν φαίνεται να τον ενδιαφέρει η υποκίνηση της συγκίνησης, της συναισθηματικής διάθεσης του άλλου, το να τον κερδίσει στα εύκολα σημεία του».

78

2 2011

Το κορίτσι του διπλανού portal κυκλοφορεί και απορεί, Σύνθεση εξωφύλλου: egreen, Σχέδιο εξωφύλλου: Ελένη Τρίγκατζη, Εκδόσεις Καστανιώτη, ISBN: 978-960-03-5304-4, σελ. 152, Τιμή 10,00 €

Όχι, παίδες, δεν είμαι καρτούν, koritsi είμαι. Έχω σάρκα και οστά, απλά δεν αποκαλύπτω το όνομά μου. Όχι γιατί αν το μάθετε θα πάθετε την πλάκα σας, αφού προς το παρόν παραμένω άσημη και άνεργη, αλλά επειδή, όταν με το καλό ξεκινήσω την καριέρα μου, μπορεί να καταλήξω στην προεδρία της Ν.Δ., φέρ’ ειπείν, και δεν θέλω να έχω σκανδαλώδες βιογραφικό... (Βέβαια είμαι της Αριστεράς και της προόδου επί του παρόντος, αλλά προοδεύοντας δεν ξέρω πού θα φτάσω...) Να κι ένα μίνι βιογραφικό, για να ξέρετε με ποια έχετε να κάνετε: Μόλις τέλειωσα τη Φιλοσοφική στην Ξεσσαλονίκη, πήγα Λονδίνο για τα περαιτέρω, την έκατσα εφτά χρονάκια στο Κάμντεν, το ’ριξα στις μπίρες και στους μπάφους (τα Σαββατοκύριακα, καλέ μαμά, μη βαράς) και μετά γύρισα. Στα ενδιάμεσα ξεμπέρδεψα και με το διδακτορικό μου στη Φιλοσοφία, προσόν που θα μπορούσε να με καταστήσει μια διασημότητα των γραμμάτων τύπου Κορνηλία Καστοριάδη, αλλά για λόγους που με ξεπερνούν με κατέστησε απλά άνεργη (columnist στο protagon.gr του Σταύρου Θεοδωράκη). Έχω όμως ηθικό υψηλό, παίδες! Δεν μασάω. Έχω επίσης άποψη για τα πάντα, έχω μάνα γιατρό του ΕΣΥ, που λατρεύει το φακελάκι (και λειτουργεί και ως ταμείο ανεργίας μου), έχω πατέρα χαρτόμουτρο/δικηγόρο/παπατζή, έχω ξάδερφο μαλάκα, δεν μου λείπει τίποτα. Καριέρα μόνο δεν έχω, αλλά, αν αγοράσετε αυτό το βιβλίο με τις περιπέτειές μου, θα αποχτήσω κι απ’ αυτό. Οπότε στηρίξτε με, αν έχετε την καλοσύνη. Μόνο όφελος θα έχετε. (Ή εγώ θα έχω; Το ίδιο είναι, αφού είμαστε πια ένα σώμα μια ψυχή!) Στα ζόρια που τραβάει η πατρίδα μας (και εγώ προσωπικά) η ισχύς εν τη ενώσει, παίδες! Μη ρωτάτε πού ζω. Ζω ανάμεσά σας, στο www.protagon.gr και στο facebook ως «κορίτσι του διπλανού πόρταλ».

Σάντρο Ντελ’ Όρκο, Δελφοί, Μετάφραση: Κούλα Καφετζή, ISBN: 978960-6781-76-6, Αθήνα 2010, Σελ. 320, Τιμή: 17,24 €

Νεκρός δεν είμαι, αφού εξακολουθώ να σκέφτομαι, αλλά πάλι ούτε και ζωντανός, αφού έχω χάσει όλες τις αισθήσεις. Εντούτοις διατηρώ το συναίσθημα, όλο το φάσμα του ανθρώπινου συναισθήματος. Το μυθιστόρημα του Σάντρο ντελ' Όρκο προσφέρει στον αναγνώστη ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή, από την αθωότητα του πραγματικού προς τον ίλιγγο του αγνώστου. Σταθμοί στο ταξίδι αυτό ο αγώνας του ήρωα να διαλευκάνει την υπόθεση, η «έκρηξη» ενός απρόσμενου έρωτα και η απόλυτη εξουσία του «Ελέγχου», που φτάνει μέχρι την ανθρώπινη βούληση και τα όρια του φυσικού κόσμου. Μία γρήγορη, συγκλονιστική αστυνομική ιστορία ανάμεσα στα αρχαιοελληνικά ερείπια και τη μυστηριώδη αχλή του δελφικού μαντείου.

2011 2

79

MΠΟΥΚΣ; Περιχάν Μαγκντέν, Η ανάσα τους πίσω μας, Μετάφραση: Ιώ Τσοκώνα, Εκδόσεις Μελάνι, Αθήνα 2010, ISBN: 978-9606781-84-1, Σελ. 370, Τιμή: 18,17 €

Στο μυθιστόρημα Η Ανάσα τους Πίσω μας, η διάσημη Τουρκάλα ακτιβίστρια και συγγραφέας Περιχάν Μαγκντέν συνθέτει με τρόπο μοναδικό μία ιστορία την οποία χαρακτηρίζει όχι μόνο η γρήγορη πλοκή, αλλά και η προσωπική αναζήτηση. Δύο γυναίκες –μητέρα και κόρη– διασχίζουν ολόκληρη την υφήλιο, αναζητούν κρυψώνα στην Ινδία, τη Νέα Υόρκη, τα τροπικά νησιά, το Λονδίνο, την Κωνσταντινούπολη, μόνες ενάντια σε ολόκληρο τον κόσμο και τον εαυτό τους. Πόσο πίσω πρέπει να αφήσει κανείς το επώδυνο παρελθόν του και πόσο καλά χρειάζεται να κρυφτεί, για να ξεφύγει από τους δαίμονες –φανταστικούς ή πραγματικούς– που τον καταδιώκουν;

Λένα Διβάνη, Προφανώς η Πηνελόπη ήταν ηλίθια και άλλες ελληνικές τραγωγίες, Εκδόσεις Μελανι, 2011

Ένας μεγάλος μάστορας του σεναρίου είπε πως οι ήρωες της κωμωδίας δεν έχουν καμία συναίσθηση ότι παίζουν σε κωμωδία. Αυτοί ζουν το δράμα τους. Αυτό έχουν πάθει όλοι οι ήρωες αυτού του βιβλίου: Η φιλόλογος που ακούει από τους μαθητές της ότι η Πηνελόπη ήταν ηλίθια για να περιμένει τον Οδυσσέα τόοοσα χρόνια υφαίνοντας αντί να αξιοποιεί παραγωγικά τους νοστιμότατους μνηστήρες που τη γυρόφερναν· ο Νώντας ο μηχανόβιος θεός, που πουλούσε φούμαρα στα ξαδερφάκια του ότι στο Γούντστοκ έζησε τον μεγάλο έρωτα με την Τζοαν Μπαεζ· ο Λαρισαίος φοιτητής που στριμώχτηκε λόγω αφραγκίας να κάνει διακοπές στον Πλαταμώνα αντί να κάνει τη μεγάλη ζωή σε εξωτικές παραλίες της πολύ Απω Ανατολής· το ζεύγος που τα ξαναφτιάχνει λόγω πένθους για τον θάνατο της Αλίκης Βουγιουκλάκη· ο Χάρης που μεταφράζοντας στο Γιαπωνέζο στην Επίδαυρο την τραγωδία της Αντιγόνης μπλέκει μαζί και τη δική του· ο ταξιτζής που κλέβει την καρδιά αντί για το πορτοφόλι της δημοσιογράφου που μεταμφιέστηκε σε αλλοδαπή τουρίστρια για να τον παγιδέψει. Όλοι άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Έλληνες - για να μην πω ελληνάρες. Με τα καλά τους, με την γκρίνια τους, με τα παραπονά τους, με το «δεν υπάρχει» κράτος τους. Όλοι κατά βάθος τραγικοί ήρωες μιας πολύ ελληνικής κωμωδίας!

80

2 2011

Συνέντευξη: Κωνσταντίνα Γεωργίου

Πίσω από την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία BlackDots κρύβονται η Ελένη Βλάχου, η Βάσια Χριστοδούλου και η Ζωή Mαντά. Απόφοιτες του τμήματος Θεατρολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, αποφάσισαν να δημιουργήσουν οι ίδιες το χώρο, αλλά και τις προϋποθέσεις για να υπηρετήσουν την τέχνη του θεάτρου. Πολυπράγμονες και ανήσυχες, οι BlackDots ξεκίνησαν την πορεία τους σχεδόν εφτά χρόνια πίσω. Είναι ενδιαφέρον να τις γνωρίσουμε και να μάθουμε πώς μέσα από τέτοιου είδους συνεργασίες, ευνοείται η τέχνη αλλά γεννιούνται και φιλίες.

BlackDots... από πού προέκυψε το όνομά σας; Δυσκολευτήκαμε πολύ να βρούμε ένα όνομα που να μας εκφράζει .Πάνω που είχαμε απογοητευτεί εντελώς, ευτυχώς προέκυψε κάτι “μεταφυσικό” και έδωσε τη λύση! Κοιτώντας φωτογραφίες μας από κάποια έξοδο, παρατηρήσαμε ότι στην μπλούζα μιας πολύ καλής μας φίλης, της θεατρολόγου και συγγραφέα Μαρίας Σούμπερτ, είχαν εμφανιστεί μαύρες βούλες που δεν υπήρχαν στην πραγματικότητα. Σχολιάζοντας αυτό το ανεξήγητο εφέ της φωτογραφίας, προέκυψε και το όνομα BlackDots… Μιλήστε μου λίγο για εσάς… Βάσια Θεατρολόγος κι εγώ, τα τελευταία χρόνια εργάζομαι ως υπεύθυνη εκτέλεσης παραγωγής και backstage manager, προσπαθώ να παίρνω γεύση από κάθε κομμάτι μιας θεατρικής παράστασης-

82

2 2011

από το τεχνικό μέχρι το καλλιτεχνικό. Στις BlackDots, εκτός από θέματα παραγωγής, επιμελούμαι τα σκηνικά και τα κοστούμια μας, αλλά όπως είπε και η Ελένη, λειτουργούμε ως συγκοινωνούντα δοχεία. Ελένη Τελειώνοντας το τμήμα θεατρικών Σπουδών στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, έκανα ένα Master πάνω στην Πολιτιστική Διοίκηση στο Παν/μιο του Maastricht στην Ολλανδία. Ασχολήθηκα με το θεατρικό παιχνίδι στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, την σκηνοθεσία, και τώρα παράλληλα με τη φοίτησή μου σε δραματική σχολή, διδάσκω σε ιδιωτικά ΙΕΚ και εργάζομαι ως υπεύθυνη παραγωγής και επικοινωνίας σε θεατρικές παραγωγές της Αθήνας. Στην BlackDots- όπως όλες μας- κάνω τα πάντα! Για μένα, αυτή η εναλλαγή αρμοδιοτήτων είναι που κάνει το όλο εγχείρημα πιο ενδιαφέρον και στη εταιρεία αλλά και στις άλλες μου ενασχολήσεις! Ζωή Τελείωσα τη Θεατρολογία Αθηνών και μετά έκανα το master μου πάνω στο θέατρο στο Trinity College του Δουβλίνου. Έχω δουλέψει και δουλεύω σαν βοηθός σκηνοθέτη-με ό,τι συνεπάγεται αυτό, ως θεατρολόγος και σαν σκηνοθέτης. Παράλληλα κάνω μεταφράσεις έργων και περιμένω να ξεκινήσω το διδακτορικό μου. Στις BlackDots σκηνοθετώ αλλά όπως ανέφεραν τα κορίτσια οι ρόλοι μας δεν εντάσσονται σε στενά πλαίσια. Ο βασικότερος λόγος και στόχος δημιουργίας της ομάδας ήταν κοινός εξ αρχής;

Η ανάγκη να είμαστε αφεντικά του εαυτού μας. Όχι με την εγωιστική διάσταση του πράγματος αλλά κυρίως από την ανάγκη μας να δημιουργήσουμε κάτι δικό μας, παίζοντας με τους δικούς μας κανόνες και ρισκάροντας αρκετά! Από το 2004 μέχρι σήμερα, η BlackDots κινείται ενεργά στο χώρο του θεάτρου ενώ έχει αναλάβει το συντονισμό σεμιναρίων, εργαστηρίων και καλλιτεχνικών παραστάσεων. Είστε ευχαριστημένες; Σε γενικά πλαίσια ναι. Έχουν υπάρξει στιγμές πολύ παραγωγικές και δημιουργικές που τις έχουμε ευχαριστηθεί πολύ και έχουμε νιώσει περήφανες για την προσπάθειά μας. Παρ’όλα αυτά θα θέλαμε να υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες ώστε οι δράσεις της εταιρείας μας να είναι η κυρίως απασχόλησή μας. Να μπορούμε να ζούμε από αυτό! Με τόσο πιεστικό και διαφορετικό πρόγραμμα η κάθε μια, πώς ισορροπείτε ανάμεσα στις ανάγκες της εταιρείας, και στις απαιτήσεις των άλλων σας επαγγελματικών υποχρεώσεων; Νιώθετε ότι κάτι μένει πίσω, ή εν τέλει όλα συνδυάζονται; Αναγκαστικά πάντα κάτι θα πρέπει να μένει πίσω καθώς τίθεται και θέμα βιοπορισμού. Από την άλλη όμως πάντα δουλεύουμε και για την εταιρεία. Και ευτυχώς είμαστε τρεις όποτε με κάποιο τρόπο οι υποχρεώσεις μοιράζονται. Πολύ σημαντικό είναι όμως και το σωστό timing. Το σίγουρο είναι ότι θέλουμε να κάνουμε δουλειές επειδή έχουμε ανάγκη να κάνουμε κάποιο σχόλιο. Δεν έχει ουσία απλώς να κάνουμε θέατρο για να λέμε ότι υπάρχουμε στο χώρο. Όταν θα έρθει η κατάλληλη στιγμή θα ξανακάνουμε δική μας παραγωγή. Πιστεύετε ότι υπάρχει πρόσφορο έδαφος για συνεργασίες και συμπαραγωγές, ή στην Ελλάδα έχουμε μάθει να δρούμε πιο πολύ μεμονωμένα; Η γενική ατμόσφαιρα που επικρατεί είναι πιο πολύ η απομόνωση παρά η συνεργασία. Δύσκολά εμπιστευόμαστε και δύσκολα μοιραζόμαστε. Όμως απ’ ό,τι φαίνεται αυτό μάλλον έχει αρχίσει και αλλάζει. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να σας εμπιστευθεί ένας καλλιτέχνης, ή μια καλλιτεχνική ομάδα, την ευθύνη του στησίματος μιας παράστασης; (αυτό το ρωτάω πιο πολύ για την εμπειρία σας με όλα τα υπόλοιπα που κάνετε όχι τόσο μέσα από την εταιρεία).

84

2 2011

Και σαν εταιρεία και μεμονωμένα έχουμε δουλέψει αρκετά και σε διαφορετικά πόστα στο χώρο του θεάτρου/πολιτισμού και έχουμε αποκτήσει χρήσιμη εμπειρία. Μας έχουν εμπιστευτεί μεταφράσεις, έργα, παραγωγές... Είμαστε στην αρχή αλλά σίγουρα σε θέση να αναλάβουμε την ευθύνη κάποιου πράγματος που θα μας ανατεθεί. Η δυσκολία βρίσκεται όχι στο αν θα τα καταφέρουμε αλλά στο πόσο εύκολα θα μας εμπιστευτεί κάποιος ώστε να μας αναθέσει κάτι. Υπάρχει καχυποψία στο χώρο και όχι άδικα! Λόγω του οικονομικού και κοινωνικού αναβρασμού, πολλοί είναι αυτοί που αποφασίζουν να πάρουν δραστικές αποφάσεις, όπως το να αναζητήσουν ευκαιρίες στο εξωτερικό, ή να αναπροσαρμόσουν τις ανάγκες και τα θέλω τους όσον αφορά την επαγγελματική τους ζωή. Υπήρξε αντίστοιχη σκέψη από εσάς για την εταιρεία; Το εξωτερικό αναφέρεται συνέχεια στις συζητήσεις μας. Και στις τρεις αρέσουν τα ταξίδια, έχουμε ζήσει εκτός Ελλάδας για κάποιο διάστημα, έχουμε φίλους από το εξωτερικό. Δεν είναι κάτι που μας φοβίζει και ίσα ίσα φλερτάρουμε με τις πιο οργανωμένες και αξιοκρατικές ίσως συνθήκες που επικρατούν εκεί! Προς το παρόν ψαχνόμαστε με τα διάφορα φεστιβάλ στην Ευρώπη όπου θα θέλαμε να έχουμε κάποια συμμετοχή. Η επόμενη δράση της BlackDots; Ετοιμάζετε κάτι αυτή την περίοδο; Έχουμε διάφορα σχέδια στο μυαλό μας, ένα-δύο από αυτά μάλιστα θέλουμε σίγουρα να γίνουν πράξη. Είναι σημαντικό όμως να κάνουμε κάτι την κατάλληλη στιγμή. Δε θέλουμε να βιαστούμε. Με τόσες ομάδες και παραστάσεις στη θεατρική ζωή της Αθήνας και σε συνδυασμό με την οικονομική δυσκολία της περιόδου που διανύουμε πρέπει να το σκέφτεται κανείς διπλά. Τι έχει ανάγκη να δει ο κόσμος, ποια στάση θέλουμε να πάρουμε απέναντι σε όσα συμβαίνουν, έχουμε κάτι να πούμε, έχουμε χρόνο να ασχοληθούμε σοβαρά με το project, θα μας πάει βήματα μπροστά ή θα είμαστε “άλλη μία παράσταση”; Δε θέλουμε να είμαστε άλλη μία παράσταση. Δεν έχει νόημα αυτό στην τέχνη. Κι ένας μεγάλος στόχος, ένα μεγάλο κοινό σας όνειρο…; Ένας δικός μας χώρος ίσως... Σας ευχαριστώ πολύ. Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο των Black Dots.

ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΕΣ

Nadia Bele Νάντια μιλησέ μας λίγο για τα έργα σου… Κατά διαστήματα έχω ασχοληθεί με διάφορα πράγματα, αλλά έχω εστιάσει στο εικαστικό κόσμημα με στόχο τη δημιουργία μοναδικών χειροποίητων κομματιών.

Η Nadia Bele γεννήθηκε το Μάρτιο του 1978 και πέρασε τα παιδικά της χρόνια στην Κορινθία. Μετά το Λύκειο σπούδασε αργυροχρυσοχοΐα στη σχολή της Στεμνίτσας. Στην συνέχεια ήρθε στην Αθήνα και παρακολούθησε μαθήματα γλυπτικής και

Πώς θα περιέγραφες τις δημιουργίες σου και ποιές πρώτες ύλες χρησιμοποιείς;

σκηνογραφίας στην ΑΣΚΤ. Τo 98 άνοιξε

Τα κοσμήματα είναι κατά βάση ογκώδη και εντυπωσιακά με μία ρομαντική και ταυτόχρονα avant garde διάθεση. Μεγάλη μου αγάπη είναι ο χρυσός και οι πολύτιμες πέτρες αλλά επειδή μου αρέσει να ρισκάρω με τα υλικά χρησιμοποιώ ακόμα και τα πιο ευτελή. Όπως παλιά κουμπιά, υφάσματα, καραβίσια κορδόνια τα οποία μου αρέσει να συνδυάζω μεταξύ τους.

Μετς και την ίδια χρονιά πραγματοποίησε

Τι θα μπορούσε να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για εσένα; Πηγή έμπνευσης μπορεί να είναι μια ταινία, ένα βιβλίο, ένα μουσικό κομμάτι, ο έρωτας ,οι ίδιες οι γυναίκες που μου ζητούν να τους σχεδιάσω κάτι μοναδικό, η φύση και βέβαια τα ταξίδια από όπου προμηθεύομαι και διάφορα υλικά. Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια; Ετοιμάζω μία καινούργια γκαλερί στο κέντρο της Αθήνας όπου θα παρουσιάζω δικές μου δουλειές αλλά και άλλων σχεδιαστών. Πού θα μπορούσαμε να βρούμε τα κοσμήματά σου; Κατόπιν ραντεβού στο ατελιέ μου αλλά και σε διάφορες εκθέσεις που οργανώνω κατά διαστήματα. Οι δημιουργίες σου είναι αποκλειστικά για γυναίκες;

86

Συνέντευξη: Νεφέλη Καριοφύλλη

2 2011

το δικό της εργαστήριο κοσμημάτων στο την πρώτη της ατομική έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη. Στην πορεία ακολούθησαν διάφορες ομαδικές και ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Από το 1999 μέχρι το 2009 δίδαξε σχεδιασμό και κατασκευή κοσμήματος σε ιδιωτικά ΙΕΚ αργυροχρυσοχοΐας και ελευθέρων σπουδών. Το 2006 άνοιξε τη δική της γκαλερί στην Κόρινθο όπου «φιλοξενούσε» έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Έχει εμφανιστεί σε διάφορες τηλεοπτικές εκπομπές για παρουσίαση της δουλειάς της, μεταξύ των οποίων και σε ένα αφιέρωμα του ΒΒC στην Ελλάδα ως ανερχόμενη σχεδιάστρια. Συνεργάστηκε επίσης με το ίδρυμα ΔΕΣΤΕ και το Μουσείο Μπενάκη.

Ναιιιιι!!! Σχεδιάζω κοσμήματα μόνο για γυναίκες γιατί πιστεύω πως οι άντρες είναι κοσμήματα από μόνοι τους!! Επικοινωνία: nadiabele@gmail.com

ΙΝΦΟ

Συνέντευξη: Η ομάδα του καφέ σκύλου

ΚΑΤΙ ΤΡΕΧΕΙ… ….στα Βασιλικά Τα Βασιλικά της Β. Εύβοιας, εκτός από την φυσική ομορφιά έχουν και μια πολύχρονη παρουσία σε καλλιτεχνικές και χειροτεχνικές δραστηριότητες. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο δημιουργήθηκε η ομάδα "Κάτι Τρέχει" που έθεσε σαν στόχο την ανάπτυξη και προβολή τους, με άξονα την οικολογική ευαισθησία και τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού. Πότε ξεκίνησε η ιδέα που ακούει στο όνομα «Κάτι Τρέχει» και από πού πήρε το όνομα της; Το 2007 συναντηθήκαμε επτά κυρίως γυναικεία εργαστήρια που εκτός απ’τη φιλική μας σχέση θελήσαμε να έχουμε και μια κοινή επαγγελματική δράση. Καταλήξαμε να βάλουμε μπροστά την ίδρυση του ΄΄Κάτι τρέχει΄΄ με τα εξής εργαστήρια: Το εργαστήριο κατασκευής

92

2 2011

θέατρο μαριονέτας με την Ελένη Παναγιώτου και τον Νίκο Τόμπρο-Πίνακες και μαθήματα ζωγραφικής με τη Σουζάνε Ρήντλ - Παραδοσιακά Προϊόντα (γλυκά κουταλιού, μαρμελάδες, λικέρ, λάδι, ελιές και στεφάνια από φυσικά υλικά) από την Αθηνά Παναγιώτου - Έκθεση και σεμινάρια κατασκευής χειροποίητων διακοσμητικών κεριών από την Αλεξάνδρα Βαρελοπούλου – Σπιτικά σαπούνια και φυτικά σκευάσματα από την Έλενα Χατζημιχάλη. Το όνομα άσχετα αν το οικειοποιούμαστε ταιριάζει στο χωριό από παλιότερα. Ήδη από τη δεκαετία του’70 μαζευόταν εδώ καλλιτεχνικός κόσμος.. απ’τον Αλέξη Δαμιανό ως τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, τον Μάνο Λοίζο, τον Νίκο Κούνδουρο, τον Ακριθάκη και πάει λέγοντας... Αυτό αποτέλεσε τη μαγιά για να συγκεντρωθούν ή μάλλον να αποκεντρωθούν άνθρωποι σε

εργαστήρια κεραμικής, ξυλοτεχνικής, αγιογραφίας, κατασκευής κούκλας, θεάτρου και δε συμμαζεύεται. Το ίδιο το χωριό καλεί τέτοιο κόσμο λόγω της δικής του... “φλέβα’’ που ξεχωρίζει. Στη Β. Εύβοια πάντα ακούς ότι στα Βασιλικά ξεχωρίζουν ότι πάντα ΚΑΤΙ ΤΡΕΧΕΙ... Ποια φιλοσοφία διέπει το «Κάτι Τρέχει»; Οι επιλογές όλων όσων συμμετέχουμε συναντώνται σε δυο... τρία στοιχεία. Μας αρέσει να δουλεύουμε με τα χέρια, όχι μόνο για να παράγουμε αυτά που καταναλώνουμε ,αλλά και απ΄ τα οποία θα έχουμε κάποια έσοδα για να ζήσουμε. Μας αρέσει επίσης να ζούμε εδώ και να επιμένουμε στην παράδοση που προαναφέραμε. Με γνώμονα αυτά φτιάξαμε και τον συνεταιρισμό, που έχει ως βάση την αρχή της εναλλακτικής παραγωγής και κατανάλωσης προϊόντων, την αρχή της συλλογικής δράσης και συμμετοχικής εργασίας, την αρχή της αλληλέγγυας οικονομίας. Το «Κάτι Τρέχει» είναι ένας ζωντανός οργανισμός, μια μεγάλη ομπρέλα που κάτω από αυτή δρουν αρκετές ομάδες που ασχολούνται με ετερόκλητα είδη έκφρασης και δημιουργίας… Οι ομάδες βασικά ήταν εργαστήρια που λειτουργούσαν και λειτουργούν πριν την ίδρυση του “Κάτι τρέχει’’. Καθένα απ’αυτό είχε το δικό του αντικείμενο. Δε τα λέγαμε ομάδες, αλλά εργαστήρια που λειτουργούν αυτόνομα. Υπήρχαν ήδη πριν την ίδρυση και διαγράφουν ταυτόχρονα το καθένα τη δική του τροχιά. Όμως κάτω απ’την ομπρέλα του “κάτι τρέχει’’ απέκτησαν μια νέα δυναμική: Συναντιόμαστε πιο τακτικά, έχουμε νέους προβληματισμούς, μεμονωμένα, αλλά και για τη κοινή μας πορεία, έχουμε πρόσβαση σε νέες δραστηριότητες και διοργανώσεις, όπως εκθέσεις, φεστιβάλ, οικογιορτές. Η συνεύρεση αυτών των εργαστηρίων στο ίδιο καταστατικό λύνει και πρακτικά και οικονομικά ζητήματα που προκύπτουν. Συχνά πυκνά στα Βασιλικά της Εύβοιας αλλά και σε πολλές άλλες περιοχές της Ελλάδας οργανώνετε ή συμμετέχετε σε οικογιορτές, φεστιβάλ με μουσική, παραστάσεις, πάγκους οικολογικών προϊόντων και ανταλ-

λακτικά παζάρια. Μιλήστε μας για αυτό. Όλο και πιο συχνά εδώ και λίγο καιρό συμμετέχουμε με ένα κοινό ΄΄πάγκο΄΄ που εκθέτει η καθεμία τα προϊόντα της σε οικογιορτές σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Αυτές οι γιορτές είναι ένας αρκετά παλιός θεσμός που όλο και πιο συχνά βρίσκει μιμητές παντού στην Ελλάδα. Βασίζεται σε κοινή διοργάνωση, ανταλλαγή εμπειριών, προϊόντων και ιδεών. Ενθουσιαστήκαμε τόσο απ’αυτό το πνεύμα όσο και από ανθρώπους που συναντήσαμε και αποφασίσαμε ότι θα διοργανώνουμε όσο περισσότερες συναντήσεις αυτής της λογικής. Έχουμε στήσει ήδη δυο τέτοιες γιορτές στην πλατεία της Ιστιαίας και ήταν πρωτόγνωρο για τον τόπο να έχει εργαστήρια, παραγωγούς, φαγητό, μουσική, παραστάσεις και συζητήσεις στο κέντρο της πόλης. Ήταν η δυναμική της συμμετοχής και της φιλοξενίας. Το τελευταίο μας εγχείρημα είναι ένα φεστιβάλ ανταλλαγών, όπου θα συμβιώσουμε και θα ανταλλάξουμε γνώσεις, εμπειρίες και προϊόντα με ανθρώπους απ’ όλη την Ελλάδα. Αυτό είναι τόσο καινούργιο και πειραματικό, που θα σας μεταφέρουμε την εμπειρία μας στο επόμενο τεύχος… Αποφασίσατε να «στήσετε» ένα διαφορετικό σκηνικό, έναν ξεχωριστό τρόπο έκφρασης μακριά από την Αθήνα, στα Βασιλικά της Βόρειας Εύβοιας. Η απόσταση από την πρωτεύουσα αποτελεί εμπόδιο για την υλοποίηση τέτοιων εγχειρημάτων ή τελικά εξυπηρετεί; Η ζωή μας είναι στα Βασιλικά εδώ και πολλά χρόνια. Είναι πια τόσο παγιωμένα, ώστε τελικά έρχονται άνθρωποι νεότερης γενιάς, που ενδιαφέρονται να αφήσουν την Αθήνα και το κλασικό μοντέλο ζωής για να καταλάβουν πως είναι κάτι τέτοιο εφικτό. Η στάση μας βέβαια είναι γνωστή…Ό,τι και να επιλέξεις πάντα είσαι έτοιμος κάτι να χάσεις για να κερδίσεις κάτι άλλο. Τα επόμενα βήματα της ομάδας είναι… Έχουμε πάρα πολλές ιδέες,να δούμε τι θα πρωτοκάνουμε …γιορτή, εργαστήρια, ανταλλαγές, κοινές παραγωγές για το καλοκαίρι και όχι μόνο… μετά την εμπειρία του ανταλλακτικού τριημέρου θα’χουμε και νέες ιδέες για το τι μέλλει γενέσθαι...

2011 2

93

Φωτογραφίζοντας

Φωτογραφία: Κική Μουρατίδου

Σάντα-Είρηνα (μέρος πρώτο…)

94

2 2011

2011 2

95

Φωτογραφίζοντας

96

2 2011

ΦΛΑΣ ΜΠΑΚ

Κείμενο: Γεωργία Ζώη (ηθοποιός, αρχιτέκτονας, Link : www.gzoi.gr)

ΜΑΝΟΣ ΚΑΤΡΑΚΗΣ: ΕΝΑ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟ ΜΟΙΡΟΛΟΙ ΚΑΙ ΕΝΑΣ ΓΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΙΑΜ… Ντα ο πατερούλης και μια αντικατάσταση εξπρές Άνοιξη του 81. Μόλις έχω γυρίσει από τη Θεσσαλονίκη όπου παίζαμε το “Συλλέκτη” με το Γεωργίτση. Λίγο πριν το Πάσχα, Κυριακή μεσημέρι, συναντάει τυχαία ο Κατράκης το Σπύρο Φωκά και του λέει: Ελάτε το βράδυ με τη Γεωργία να δείτε το “ΝΤΑ”

100

1 2011

–παιζόταν ήδη δεύτερη χρονιά - και μετά πάμε να πιούμε καμμιά ρακή και να τα πούμε! Πηγαίνουμε και βλέπουμε μια θεία παράσταση! Πάμε σαν υπνωτισμένοι στα καμαρίνια, δεν μπορούμε να αρθρώσουμε λέξη απ τη συγκίνηση κι ο Κατράκης σπάει τη σιωπή και μου λέει: Πήγαινε αύριο στο Φιλήμονα να σου πάρει τα μέτρα για το φόρεμα. Μεθαύριο Τρίτη παίζεις τον “Κιτρινο

Κίνδυνο”! Πάρε το κείμενο να μάθεις το ρόλο σου! Έλα στις 6:00 να κάνουμε μια πρόβα! Η παράσταση θα άρχιζε στις 9:00!!! Δευτέρα αργία και ο Φιλήμονας θα έραβε το φόρεμα μου, εγώ θα μάθαινα τα λόγια μου και Τρίτη βράδυ, με μόνο μια πρόβα θα αντικαθιστούσα στο “ΝΤΑ” τη Μακράκη, που έφευγε ξαφνικά για Αμερική!! Όλοι οι συνάδελφοι διπλα μου να βοηθήσουν, ο Κυρίτσης, ο Καλαβρούζος, ο Κατσαφάδος! Ο Κατράκης σίγουρος ότι όλα θα πανε ρολόι! Και δεν διαψεύστηκε! Ο Φωκάς στην πλατεία έβλεπε το έργο για δεύτερη φορά μέσα σε τρεις μέρες και χειροκροτούσε! Έτσι άρχισε η Θεατρική μου θητεία με τον Κατράκη που κράτησε δυόμισι χρόνια και ποιος ξέρει πόσα ακόμη, αν δεν έφευγε τόσο νωρίς, στα 76 του. Μια περιοδεία, τα φιλο…ζωη…κα αισθήματα του Κατράκη και της Λίντας και ένας γάτος Σιάμ. Καλοκαίρι 81. Περιοδεία με το “ΝΤΑ”. Είμαστε στην πανέμορφη Ρόδο. Μόλις έχει τελειώσει η παρασταση. Ο κόσμος ενθουσιασμένος ορμάει στα παρασκήνια, αλλά εμείς τρέχουμε να προλάβουμε (σχεδόν μας φυγαδεύουν) την εκδήλωση - αφιέρωμα για τα 55 χρόνια του Κατράκη στο Θέατρο! Δεξίωση, ομιλίες των αρχόντων της πόλης, φαγητά, ρακές όπως πάντα, τούρτα, χοροί! Τώρα πια σ’ όλα τα ταξίδια μαζί και η αγαπημένη μας Λίντα Αλμα! Είχαν ήδη παντρευτεί το 79 μετά απο 25 χρόνων θυελλώδη έρωτα. Είναι γνωστό πόσο φιλόζωοι ήταν και οι δυο. Όμως εκείνο το βράδυ το απέδειξαν περίτρανα! Εγώ είχα ένα γατο σιάμ, που τον έπαιρνα μαζί μου σ’ όλα τα ταξίδια! Είχε γυρίσει όλη

την Ελλαδα! Πρώτα με το “Συλλέκτη” τώρα με το “ΝΤΑ”. Κάθε φορά που πηγαίναμε για φαγητό ο Κατράκης - κι η Λίντα απο κοντά - φρόντιζαν απο την αρχή να ζητάνε απο το σερβιτόρο να μαζέψει ό,τι καλύτερο για το γάτο! Στο τραπέζι πάντα ο Κατράκης είχε στα δεξιά του τη Λίντα κι αριστερά του εμένα. Εκείνο το βράδυ εγώ διακριτικά καθισα πιο πέρα, μήπως ήθελαν να πούνε καμμιά κουβέντα με το δήμαρχο. Πάει κάποιος να καθίσει, μα ο Κατράκης τον αποτρέπει: “Αυτη η θέση είναι της Γεωργίας”. “Αυτή η θέση είναι της κυρίας Ζώου(!!!)” συμπληρώνει ο οικοδεσπότης Δήμαρχος. “Όπως λέμε το Ζώον του Ζώου;” απαντάω εγώ! Γελάνε όλοι! Αμήχανος ο δημαρχος! “Και μην ξεχάσουμε το φαι του γάτου της Γεωργίας” συνεχίζει ο Κατρακης. “Και μην ξεχάσουμε το φαΐ του γάτου της κυρίας Ζώου(!!) αναμεταδίδει απτόητος ο Δήμαρχος! Όλοι προσπαθούν να κρατήσουν τα γέλια, ενώ εγώ πειραχτήρι - συνεχίζω σοβαρά για να το εμπεδώσουμε: “Δηλαδή το φαΐ του Ζώου της Ζώου για όσους δεν κατάλαβαν”! Δεν ήξερε ο άμοιρος ότι το γυναικείο επίθετο δεν κλίνεται! Βέβαια όλοι στο τραπέζι κατουρήθηκαν απο τα γέλια, ο δε Κατράκης αναδείχτηκε σε μεγάλο υπέρμαχο των Ζωων! Ο Οιδίποδας συνδιαλλέγεται με το ηπειρώτικο μοιρολόι στη Χαράδρα του Βίκου. Συνεχίζουμε την περιοδεία με το “ΝΤΑ” και παίζουμε στα Γιάννενα. Εδώ είναι τα δικά μου λημέρια! Εδώ τους οδηγώ εγώ ως περήφανη Ηπειρώτισσα! Μένουμε μια μέρα παραπάνω για να τους ξεναγήσω, να πάμε

2011 2

101

ΦΛΑΣ ΜΠΑΚ

για τσίπουρα εδώ - μετά το πρώτο μου μεθύσι το μόνο που έμαθα να πίνω όταν είμαι στον οικείο τόπο είναι η τσικουδιά και το τσίπουρο - να πάμε να ακούσουμε Κλαρίνο, να επισκεφτούμε τα Ζαγοροχώρια! Πάμε στο Μονοδένδρι, παραγγέλνουμε τη διάσημη πίτα και μέχρι να τοιμαστεί, τους προτείνω να περπατήσουμε ως τη χαράδρα του Βίκου! Σκαρφαλώνοντας στο επικίνδυνο μονοπάτι θαυμάζω το λιγερό κι ανάλαφρο νεανικό του βήμα! Φτάσαμε ως το τέρμα του μονοπατιού μόνο οι δύο. Οι άλλοι μείναν πιο κάτω! Ήταν λες και είμασταν σε μια Σκηνή με μορφή πετάλου, σκαρφαλωμένοι στο κέντρο του τόξου, ενώ η υπόλοιπη Σκηνή είχε υποχωρήσει, είχε βουλιάξει στο βάθος της χαράδρας! Θεατές απέναντι στην άλλη όχθη της χαράδρας τα επιβλητικά βράχια! Δοκιμάσαμε τις φωνές μας κι αυτές επέ102

2 2011

στρεφαν στα αυτιά μας με έναν όγκο μαγικό! Και ξαφνικά ο Κατράκης αρχίζει ενα μονόλογο του Οιδίποδα και η θεϊκή φωνή του αντηχεί απ’ άκρη σ’ άκρη μες στη χαράδρα! Δεν έχω ακούσει ωραιότερο ήχο! Κρίμα που δεν ηχογραφήθηκε αυτή η στιγμή! Και συνεχίζει συνεπαρμένος ώσπου σε μια στιγμή βγάζει μια κραυγή που οδηγούσε λες σε ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΌ μοιρολόι και παίρνω τη σκυτάλη κι αρχίζω να τραγουδάω εναλλάξ με τον Οιδίποδα εκστατική! Νομίζω ότι ήταν η ωραιότερη Θεατρική μου εμπειρία, σε μια παράσταση που γεννήθηκε απροσδόκητα με μόνους θεατές τους πέντε ηθοποιούς που τόλμησαν να σκαρφαλώσουν και κάποιους ξένους τουρίστες που έτυχε να βρίσκονται εκεί εκείνη τη μοναδική στιγμή! Εξυπακούεται ότι την πίτα τη φάγαμε κρύα!

Γαστρονομία

Κείμενο, φωτογραφία: Νίκος Πάλλης

fasoul garid Η Γη και η Θάλασσα στο πιάτο σας

E

104

αυτό πια παραπάει… Στην αρχή

ένα μήνα πριν το deadline υποβολής της

ήταν η λεπτομερής αναφορά περί

συνταγής, και τώρα αυτό !!! Ο αρχισυντά-

των προμηθειών των πρώτων υλών των

κτης, όντας «καλεσμένος» του μάγειρα,

πιάτων μου, στη συνέχεια η, εντελώς αψυ-

προκειμένου να διαπιστώσει, ιδίοις όμμα-

χολόγητη, πρέπει να σημειώσω, απαίτηση

σιν και ιδίοις γευστικοίς καλύκοις, την γευ-

της περιγραφής του προτεινομένου πιάτου

στικήν

2 2011

ορθότητα

των

προτάσεων,

ενοχλήθη υπό των γοερών κλαυθμών γατίου

ντανό, λίγη κάπαρη, λίγο δυόσμο, αλάτι και

τινος, που εξέμεινε επί κυπαρισσίου, μη δυ-

πιπέρι, ελαιόλαδο καλής ποιότητας, ξύδι

νάμενο να επανέλθει εις τας αγκάλας της,

καλής ποιότητας και άσπρο κρασάκι, κρύο ή

άκρως ανησυχούσης, αφεντικίνας του και, εν μέσω ευτυχώς όχι καταρρακτώδους βρο-

παγωμένες μπύρες, καθ’ ότι το πιάτο σηκώνει και… υγρασία!

χής, υπεχρέωσε τον μάγειρα να κάνει τον Ταρζάν- πυροσβέστη και να κατεβάσει τον γάτην από το δέντρο επειδή, αφ’ ενός,

Η εκτέλεση είναι πολύ απλή: Βράζουμε σε νερό τις γαρίδες και τα φασόλια μαζί,

οχλείτο από την σκούζουσαν ψυχούλαν, αφ’

μόνο με αλάτι και μια κουταλιά της σούπας

ετέρου επειδή ήθελε να αναδείξει εαυτόν ως

λάδι. Αφού βράσουν τα φασόλια καλά (οι

ψυχοπονιάρην στους θεατές των δρώμενων.

γαρίδες βράζουν αμέσως), τα κατεβάζουμε

Οφείλω βέβαια να ομολογήσω ότι ο ίδιος

από την φωτιά, τα σουρώνουμε, τα βάζουμε

βοήθησε τα μάλα, αποποιούμενος τον ρόλο

σε ένα μεγάλο μπωλ ή σε σαλατιέρα και τα

του παρατηρητή. Παρ’ όλα αυτά, ΟΧΙ !!! Η καταπίεση της εξουσίας δεν θα περάσει !!! Θα διεκδικήσουμε το δικαίωμα μας να αποφασίζουμε, να δρούμε και να απολαμβά-

αφήνουμε να κρυώσουν. Στην συνέχεια κόβουμε τις ντομάτες, τα κρεμμυδάκια και τις πιπεριές σε μικρά κομμάτια, ψιλοκόβουμε

νουμε τα αποτελέσματα της ευθύνης μας,

τον μαϊντανό και τον δυόσμο, προσθέτουμε

θετικά η αρνητικά. Και, φυσικά, να μαγει-

λίγο αλάτι, λίγο πιπέρι και την κάπαρη και

ρεύουμε ότι νόστιμο επιθυμούμε και κατό-

ανακατεύουμε όλα μας τα υλικά μαζί.

πιν να το τσακίζουμε αποενοχοποιημένα ! Εμπρός, αδελφοί συνδαιτυμόνες ! Λόγω ελπίδος για καλές, καλοκαιρινές μέρες, η συνταγή που προτείνει η στήλη

Πρόταση: καλό είναι το φαγητό μας να μείνει κανα μισάωρο στο ψυγείο, θα γίνει ακόμα πιο ελαφρύ και ευκολοφάγωτο. Το σερβίρουμε σε μερίδες στα πιάτα μας, προ-

είναι άκρως καλοκαιρινή. Για 4 άτομα φουλ φαγητό, θα χρειαστούμε 700 γραμμάρια γαρίδες μικρές, αποφλοιωμένες, 500 γρ. φα-

σθέτουμε λαδάκι ωμό και ξυδάκι και, πλημμυρίζοντας τα εντός μας με την δροσιστική,

σόλια ξερά ψιλά, περί τα 600 γρ. ντομάτες

αρωματική και φρέσκια νοστιμάδα του,

για σαλάτα, τέσσερα φρέσκα κρεμμυδάκια,

τσακίζουμε και τις μπύρες! Άντε, φίλοι συν-

τρεις πράσινες πιπεριές, ένα ματσάκι μαϊ-

δαιτυμόνες, γεια μας!

2011 2

105

ΦΡΙ ΘΕΜ

Επιμέλεια: Η ομάδα του καφέ σκύλου

Πολυχώρος Bassaviola: Από πρωί ... μέχρι πρωίας (Μέρος 3…) Τόπος: Ιστορικό κέντρο Καλαμάτας Φωτογραφία: Γιάννης Κόσυβας, Τάσος Βαμβακάς, Έφη Πολίτη, Τάκης Νικολόπουλος, Ζωή Μπαλίκου

106

2 2011