De digitale toekomst volgens Evelyn Mora, het tech-brein

Tekst Isabelle Vander Heyde

HOE ZAL ONS DIGITALE LEVEN ERUITZIEN?

De digitalisatie neemt doorlopend toe in ons leven. Komen we straks in een parallelle kloonwereld terecht of valt het allemaal nog wel mee? Tech onderneemster en duurzaamheidsconsultant Evelyn Mora deelt haar vijf voorspellingen voor de toekomst.

De 30-jarige Finse Evelyn Mora werkt voor klanten als het Finse ministerie van Milieu, Kering Group, Tesla, Condé Nast International, het European Space Agency en Flanders DC. In 2014 richtte ze Helsinki Fashion Week op om uit te zoeken hoe de mode-industrie het beter zou kunnen doen. De line-up, infrastructuur en logistiek moesten aan doorgedreven duurzaamheidscriteria voldoen. Later verhuisde ze het bejubelde event naar een heuse Eco Village: een stad van de toekomst waarin zelfs de kleinste kleerhanger circulair was. Tijdens de coronacrisis in 2020 zette ze een 100% digitale editie op poten. Die viel zo in de smaak dat ze HFW permanent naar de metaverse verkaste, een netwerk van virtuele 3D-ruimtes waarin avatars zich vrij bewegen. Vandaag staat Mora aan het hoofd van Digital Village. Avatars kunnen in dit alternatieve metaverse innovaties uittesten, winkelen, musea bezoeken, of numerieke kunst en mode verhandelen. Het netwerk is gebaseerd op digitale duurzaamheidsprincipes. Wat die laatste betreft, mag je Mora dé pionier noemen, aangezien ze ‘s werelds eerste transparante Digital Sustainability onderzoek publiceerde, een lijst analyses en aanbevelingen voor een veiliger en ethischer online wereld. Vijf voorspellingen:

PERSDOC.

1

EMOTIES ZULLEN DEEL UITMAKEN VAN HET SPEL

“Toen we Helsinki Fashion Week digitaliseerden, maakte een Voguejournalist zich zorgen over de emotionele kant van het verhaal. ‘We zullen het niet voelen’, klonk het. We associëren de virtuele wereld te veel met machines en zielloze robots. In die visie wordt het verhalende aspect volledig uitgesloten. Maar films kunnen je aan het huilen brengen, net als een modeshow in een fictieve versie van Vaticaanstad, inclusief vlammende standbeelden en progressieve graffiti.” Er komt een belangrijk mentaal aspect kijken bij het nieuwe internet. Dat draait om efficiëntie, maar ook om creativiteit, relaties, veiligheid, eigenliefde en sociale gelijkheid. “De identiteitskwestie rond avatars boeit me. Mode gaat om zelfexpressie en het creëren van een identiteit. Digital Village wil haar gebruikers alle tools geven om elk op hun eigen manier die zelfwaarde te creëren. Ikzelf ben aangenaam verrast door het effect van mijn ‘digital twin’. Sinds ik ‘haar’ heb, ben ik op de één of andere manier milder voor mezelf geworden, ik verzorg mezelf beter en sta meer stil bij hoe zij/ik ons voelen bij bepaalde zaken. Het is moeilijk te beschrijven. Beeld je in dat die digital twin aangedreven wordt door artificiële intelligentie en je dus eigenlijk met jezelf in gesprek kunt gaan. Sommigen vinden dat idee ongezond, maar kijken we ook niet dagelijks in de spiegel? Wat altijd een eenrichtingsgesprek is geweest, gaat nu in twee richtingen. Welk effect zal dat hebben op onze acties, zowel in de virtuele als de offline wereld? Welke trends zullen daaruit voortvloeien? Ik vind dat ongelooflijk boeiend. Het is meer dan een digitale beleving, het is iets mentaals en emotioneels.” 2 HET ZAL ONS NIET OPSLOKKEN Zijn we straks volledig vervreemd van de echte wereld, in een Matrix-achtig scenario waarin we alle vat op de realiteit verliezen? “Het is niet zo zwart-wit. De komende tien jaar zal onze werkelijkheid tot op een zeker niveau beïnvloed worden. Het zal alledaagser worden om bijvoorbeeld virtueel te vergaderen, maar we kunnen ons fysieke leven simpelweg niét vervangen door een digitaal leven. Wel zal de nood aan online oplossingen alsmaar toenemen. Covid was geen eenmalig iets en de virtuele ruimte is op zo’n moment letterlijk en figuurlijk de uitweg. Web 3, de derde fase in de ontwikkeling van het internet, is trouwens geen eng, groot beest dat uit het niets verscheen. Sociale media nemen 3D-ruimte in, gaming wordt een real time gegeven en krijgt een sociaal kantje: dat zijn op zich geen nieuwigheden, enkel evolutie. Web 3 wijst ook op het internet der dingen, het geheel aan apparaten die via internetverbindingen in contact staan met elkaar: de thermostaat, de muziekinstallatie, onze smartwatch, enzovoort. Die verbinding tussen fysieke objecten en de virtuele wereld biedt heel wat mogelijkheden. Het stoort me dat we de grens tussen beide zo extreem zetten. Momenteel

“SINDS IK EEN AVATAR HEB BEN IK MILDER VOOR MEZELF GEWORDEN”

praten jij en ik online, is onze babbel daarom minder echt? De handelingen en keuzes die we online doen, hebben gevolgen. Kijk naar de modesector: met behulp van digitale innovaties kunnen bedrijven hun productie beperken, de supply chain efficiënter maken, vervuilende events als de modeweken omzeilen, en aan de hand van nieuwe ervaringen onze manier van consumeren herdefiniëren. Stuk voor stuk ontwikkelingen die de ecologische voetafdruk van de modewereld drastisch reduceren. We zitten middenin een klimaatramp en tech tools – of dat nu om blockchain of NFTs of crypto of artificiële intelligentie gaat – moeten gebruikt worden om problemen in de fysieke wereld aan te pakken. De vraag is niet of je Team Online of Team Offline bent, wel hoe we de digitale toekomst kunnen omarmen, zonder hem uit te buiten zoals we de materiele wereld hebben uitgebuit.” 3

ER IS NOG VEEL (BOUW)WERK AAN DE WINKEL

“DE VRAAG IS HOE WE DE DIGITALE TOEKOMST KUNNEN OMARMEN ZONDER HEM UIT TE BUITEN”

Soms wordt de indruk gewekt dat het allemaal razendsnel gaat en we plotsklaps wakker zullen worden in een virtuele wereld. Dat strookt niet met de realiteit. “Neem een kijkje in metaverses als Decentraland: die werelden zijn nog grotendeels leeg, enkel de early adapters zijn ze aan het verkennen. Het staat nog allemaal in kinderschoenen en we hebben tijd om een veilige, verrijkende, ethische, duurzame virtuele ruimte te ontwikkelen.” Een van de ecologische bekommernissen in het digitale verhaal is de gigantische hoeveelheid stroom die nodig is om de servers achter de metaverse en tech tools als cryptomunten in stand te houden. “Dat klopt, ook al vervalt het in het niets in vergelijking met de stroom die bijvoorbeeld één modeweek vereist. Eigenlijk moeten we de volledige manier waarop we data stockeren, herbekijken. Stroom, maar ook mijnbouw, chemische elementen, de infrastructuur, de gigantische hoeveelheden koelwater… Data opslag is een vervuilende business, om van de socio-culturele impact nog maar te zwijgen, terwijl het wel zou kunnen evolueren naar een duurzame onderneming. Er moet geïnvesteerd worden in onderzoek naar die transitie, dat zou trouwens een lucratieve start-up scène zijn!”

4DIGITALE MODE IS EEN LEERPROCES “Luxehuizen komen bij me aankloppen om ‘iets’ in de metaverse te doen, het liefst zo snel mogelijk. Sommige hebben een duurzame visie, maar de meeste willen gewoon mee zijn met de lucratieve hype. Op die manier besmetten we ook de virtuele wereld met fast fashion wantoestanden. Er zijn momenteel gigantische e-commerce platformen die onderbetaalde developers uit ontwikkelingslanden inzetten om aan een moordend tempo digitale kledingstukken te creëren. Mensen denken heel snel heel rijk te worden door letterlijk lucht te verkopen. Noem het gerust greenwashing: het helpt onze planeet niet vooruit

PERSDOC.

om massaal spotgoedkope NFT-kledij te verhandelen. Technologie is één ding, maar het wordt ook hoog tijd om uit onze comfortzone te komen en ook iets aan onze mentaliteit – daar is het belang van emoties weer – en consumptiepatroon te veranderen.” De digitalisatie van Helsinki Fashion Week bracht interessante vragen met zich mee. Moet de modeontwerper van morgen automatisch over 3D-skills beschikken, of wordt dat een job op zich? Hoe moeten we developers betalen? Hoe zit het met eigendomsrecht? Van wie is het ontwerp? Hoe kunnen we de technologie aanpassen aan de noden van een duurzamer industrie? Iedereen is erop gebrand om nu meteen iets te doen, maar dit is een groeiproces, een lange termijnproject.

5

“IK HEB MET MIJN EIGEN OGEN GEZIEN WAT EEN POSITIEVE IMPACT TECHNOLOGIE KAN HEBBEN”

ER KOMT EEN MACHTSWISSEL AAN

Op duurzame modeplatforms als The Fabric of Zero Ten app kun je digitaal talent ontdekken, maar het is niet zo dat iedereen opeens virtueel ontwerpt. “Ik geef lezingen in India en Afrika, waar de meeste van mijn studenten niet eens over een degelijke wifiverbinding beschikken. Innovaties moeten toegankelijk gemaakt worden. Anders creëer je een luxeproduct, het tegenovergestelde van inclusiviteit.” De Afrikaanse modesector heeft enorm veel onderbelicht talent. Een digitale scene zou voor heel wat zichtbaarheid en duurzame distributie kunnen zorgen: beginnende designers kunnen zonder kosten shows creëren en delen met investeerders en klanten over de hele wereld. Het kan een ware machtswissel in modeland betekenen, maar dat lukt enkel als we erin slagen ook hen van de juiste tools en knowhow te voorzien. Ook zien we nu al hoe een handvol grote spelers zich de virtuele ruimte eigen wil maken. Daarom is Digital Village een multiverse, een ecosysteem van verscheidene metaverses. “Als je echt wilt democratiseren, moet elke persoon zijn eigen metaverse hebben. Ik beschouw het als de logische evolutie van een eigen website.” Om online monopolies te voorkomen is er ook een juridisch kader vereist. Mora pleit bij overheden om een legale, veilige en duurzame context te voorzien, maar nu al proberen multinationals de oogbewegingen van hun gebruikers te patenteren voor commerciële doeleinden. “De regelgeving die er al dan niet komt, zal cruciaal zijn voor de manier waarop onze samenleving binnen nu en 20 jaar zal functioneren. Crypto, AI, NFTs, blockchain, metaverse, web 3, het internet der dingen … het zijn allemaal evoluties die we niet kunnen tegenhouden. Ik beschouw ze echt als een tweede kans voor het mensdom, want ik heb met mijn eigen ogen gezien wat een positieve impact technologie kan hebben. Het geeft ons de mogelijkheid om onze hele infrastructuur te herzien en op duurzame principes te baseren. Anderzijds is het risico reëel dat we die innovatie versmachten door ze verkeerd in te zetten of oneerlijk te verdelen. En dat zou een catastrofe betekenen.”