EUROPEES PARLEMENT MAAKT ZICH HARD VOOR VROUWEN IN (ENERGIE)ARMOEDE

Tussen de 50 en 125 miljoen mensen in Europa kunnen zich door de hoge energieprijzen geen centrale verwarming permitteren en vrouwen lopen nog steeds een onevenredig groter risico om in (energie)armoede te vervallen dan mannen. Het Europees Parlement maakt er prioriteit van om de situatie voor vrouwen in de EU te verbeteren.

De meesten hebben er lang mee gewacht, maar op een bepaald moment werd het echt te koud en gingen we massaal overstag. Toch hebben heel wat mensen deze winter nog geen verwarming aangezet. Niet omdat ze willen sparen, maar omdat ze het zich simpelweg niet kunnen veroorloven om hun huis warm te stoken. En in de zomer kunnen ze geen dure ventilators of airco betalen om te verkoelen tijdens de steeds intensere hittegolven. Heel wat van die mensen zijn vrouwen. Uit cijfers van de Europese Commissie blijkt immers dat vrouwen anno 2023 nog steeds meer kans hebben om in de (energie)armoede te vervallen dan mannen (22,3% tegenover 20,4% in de EU), een situatie die verslechterd is door de COVID-19-pandemie. Wat misschien nog opvallender is, is dat de verschillen voor oudere vrouwen aanzienlijk groter zijn (gemiddeld 37,2% in de hele EU), met name vrouwen die de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt. Daar zijn verschillende redenen voor. Tussen vrouwen en mannen bestaat er nog steeds een rolverdeling binnen het gezin waardoor het voor vrouwen moeilijker is om een langdurige en voltijdse job te zoeken. Ze onderbreken hun loopbaan vaker om voor de kinderen te zorgen, en veel meer vrouwen werken deeltijds, waardoor hun pensioen stukken lager ligt. Bij de meeste eenoudergezinnen zijn ook vrouwen het gezinshoofd, en maar liefst 40 procent van die gezinnen loopt het risico op armoede of sociale uitsluiting.

Europees Parlement Ten Strijde

De afgelopen jaren heeft de Europese Unie een aantal maatregelen genomen om de toenemende energiearmoede aan te pakken, maar de ongelijke en genderspeci eke gevolgen ervan blijven tot dusver overeind. Vanuit het Europees Parlement heeft de commissie Rechten van de vrouw en gendergelijkheid (FEMM) herhaaldelijk opgeroepen tot ambitieuzere maatregelen om energiearmoede aan te pakken, en tot de erkenning dat dit onevenredig vaak alleenstaande vrouwen, eenoudergezinnen en huishoudens met een vrouw aan het hoofd treft. Vorig jaar werd er bijvoorbeeld een advies opgesteld rond energie-e ciëntie met Alice Bah Kuhnke uit Zweden (Groenen) als rapporteur. “We weten dat vrouwen energie-e ciënter zijn dan mannen en daarom een sleutelrol kunnen spelen bij de verschuiving naar duurzamere consumptiepatronen”, legt ze uit. “Ons energie- en klimaatbeleid moet volledig in overeenstemming zijn met het inzicht dat zowel de klimaatverandering als de oorzaken ervan gendere ecten hebben, en dat door af te stappen van een genderblind beleid oplossingen kunnen worden gecreëerd die zowel genderongelijkheid als klimaatverandering samen aanpakken.” FEMM stelde eerder ook een initiatiefverslag op over ‘Armoede onder vrouwen in Europa’, met Lina Gálvez Muñoz uit Spanje (Socialisten) als rapporteur. “De belangrijkste aanbevelingen zijn om een ambitieuze Europese armoedebestrijdingsstragie voor 2030 voor te stellen, met concrete doelstellingen en aandacht voor vrouwen in armoede”, aldus Gálvez Muñoz. “Gendermainstreaming moet in alle niveaus van de EU-begroting worden opgenomen en het economisch en sociaal bestuur moet gericht zijn op het stimuleren van gendergelijkheid, rekening houdend met het feit dat armoede vrouwen onevenredig zwaar treft.”

RONDETAFELGESPREK

Dat armoede, en de impact ervan op vrouwen, hoog op de agenda staat van het Europees Parlement blijkt ook uit het rondetafelgesprek dat het EP organiseert rond dit topic op 1 maart. Vertegenwoordigers van alle nationale parlementen en het Europees Parlement zullen er bijeenkomen om er onder andere voor te zorgen dat bij initiatieven op het gebied van energiearmoede rekening wordt gehouden met de speci eke behoeften en uitdagingen van vrouwen, gerichte steun en bijstand wordt verleend aan alleenstaande moeders en vrouwen, de economische onafhankelijkheid van vrouwen vergroot wordt en dat meer vrouwen deelnemen in de gesprekken rond deze thema’s. “Ik hoop dat het ons lukt om hiermee een duidelijk signaal te geven aan de EU-commissie zodat zij begrijpen dat we dringend behoefte hebben aan een alomvattende EU-strategie inzake energiearmoede - die ook gendergelijkheid omvat. Met specieke richtlijnen die onze lidstaten moeten gebruiken om het probleem structureel aan te pakken”, aldus Alice Bah Kuhnke. “Het is een belangrijke gelegenheid om de EU en de lidstaten op te roepen dat de verzameling en analyse van gendergevoelige data over energiearmoede beter kan zodat ook de aanpak en evaluatie van deze precaire situatie een niveau hoger getild kan worden”, sluit Lina Gálvez Muñoz af.

DE GROTE JOHANNES VERMEER-SHOW

Een paar dagen Amsterdam combineer je nu met een bezoek aan het prestigieuze Rijksmuseum, waar momenteel de grootste expo ooit over Johannes Vermeer wordt gehouden. Maar verzeker je tijdig van je inkomticket want de belangstelling is immens. Tekst

Etienne Heylen

Wie houdt er nu niet van Johannes Vermeer met zijn wereldberoemde verstilde binnenhuisscènes, zijn subliem gebruik van helder, kleurrijk licht en zijn overtuigend illusionisme? Nooit eerder was het mogelijk om zoveel schilderijen van de Delftse meester bij elkaar te brengen. Ze zijn maar liefst met 28, waarvan sommige werken zelfs voor het eerst in Nederland te zien zijn: het pas gerestaureerde Brieflezend meisje aan het venster (Dresden, Gemäldegalerie Alte Meister), Het glas wijn (Berlijn, Gemäldegalerie), Het meisje met de parel (Den Haag, Mauritshuis), De Kantklosster (Parijs, Louvre) en Vrouw met de weegschaal (The National Gallery of Art, Washington), naast de vier eigen schilderijen zoals Het melkmeisje. Bijzonder interessant ook is de website Dichter bij Johannes Vermeer (www.rijksmuseum.nl/ johannes-vermeer), die je meetroont tot diep in de wereld van de kunstenaar. Dankzij ultrahogeresolutiefoto’s kan je inzoomen op het kleinste detail van bijvoorbeeld Het melkmeisje of De soldaat en het lachende meisje.

Johannes Vermeer, tot en met 4 juni in het Amsterdamse Rijksmuseum. Info en tickets via www.rijksmuseum.nl (ook open tijdens de avonduren op donderdag, vrijdag en zaterdag).

Agenda

BRUSSEL

236 - Land(es)capes from the 20th Convoy

80 jaar geleden vertrok het 20 ste konvooi vanuit Dossin richting Auschwitz. 236 van de 1631 gevangenen slaagden erin om uit de dodentrein te springen. Fotograaf Jo Struyven toont beelden van de landschappen die ze moeten gezien hebben op het moment van hun sprong.

Tot 14 augustus in het Joods Museum van België, Miniemenstraat 21. www.mjb-jmb.org

ANTWERPEN

Inès van den Kieboom

Deze krasse dame (°1930) schildert al sinds de jaren 60 en presenteert nu een solotentoonstelling. Meestal creëert ze op karton of stukken gevonden hout, waarin ze elementen uit de actualiteit verwerkt. Vaak ook geeft ze een humoristische draai aan de realiteit.

Van 23 maart tot 13 mei bij Tim Van Laere Gallery, Verlatstraat 23. www.timvanlaeregallery.com

ROTTERDAM (NL)

Hafiz, Sabiha Çimen

Deze autodidactische fotografe (°1986) brengt leerlingen van Turkse Koranscholen voor meisjes in beeld. Ze studeren voor de titel hafiz, dat hen ‘hoeders van de islam’ maakt. Haar krachtige portretten worden afgewisseld met alledaagse beelden van het schoolleven. Tot 7 mei in de Kunsthal. www.kunsthal.nl

BRUSSEL

Schaduwlijnen. Graciela Iturbide

Deze grande dame van de Latijns-Amerikaanse fotografie mag haar hele oeuvre tentoonstellen. Van portretten van vrouwen van Juchitan via de Seris-Indianen in de Sonora-woestijn tot het ontvolkte zuiden van de Verenigde Staten. Magie vermengd met alledaagsheid. Tot 2 april in A-Stichting, Van Volxemlaan 304. www.fondationastichting.com

Remedie Tegen Eenzaamheid

melanie bonajo draagt vele petjes. (Hen/hun) is kunstenaar, filmmaker, seksuologisch bodyworker, somatisch sekscoach en voorlichter, begeleider van knuffelworkshops en activist. Door middel van video’s, performances, foto’s en installaties onderzoekt hun actuele vraagstukken die voortkomen uit het samenleven in een kapitalistisch systeem. Hun werk presenteert methoden om opnieuw verbinding te maken en om thema’s als seksualiteit, intimiteit en gevoelens te verkennen. In deze immersieve video-installatie brengt hun een groep internationale genderqueere mensen samen, waaronder velen met een biculturele identiteit. Het resultaat is een collectieve betovering, waar skinship