PROGRAMA
O PORRIÑO 2023
Escanea o código QR e accede a www.ecultura.net para consultar toda a programación e información máis detallada.
Esta programación está suxeita a cambios ou suspensións, consulta en www.ecultura.net as posibles actualizacións. PORRIÑO
Producción:
XOVES 21 DE SETEMBRO
TEATRO INFANTIL: LAIA, APRENDIZ DE MAGA
Compañía Animar-T
Xoves 21 de setembro • Ás 20:00 h • Praza Arq. Antonio Palacios
MÚSICA NAS PRAZAS. CONCERTOS SORPRESA
Xoves 21 de setembro • Ás 20:30 h • Praza do Sol e praza do Cristo
MONÓLOGO
Xoves 21 de setembro • Ás 20:30 h • Praza Arq. Antonio Palacios
VERBENA: ORQUESTRA EL COMBO DOMINICANO
Xoves 21 de setembro • Ás 21:30 h
VENRES 22 DE SETEMBRO
CERTAME TES TALENTO?. SEMIFINALES
Venres 22 de setembro • Ás 19:00 h • Praza Arq. Antonio Palacios
PREMIOS CABEZUDOS DE HONRA DO PORRIÑO
Venres 22 de setembro • Ás 20:00 h • Praza do Cristo
CONCERTO: OS CORIBANTES
Venres 22 de setembro • Ás 22:00 h • Praza Arq. Antonio Palacios
LOURO VALLEY FESTIVAL
Venres 22 de setembro • Ás 22:30 h
SÁBADO 23 DE SETEMBRO
I TORNEO DE FÚTBOL JONATHAN VILA
Organiza: Porriño Industrial CF
Sábado 23 de setembro • Campo Municipal do Lourambal
TORNEO DE TENIS FESTAS DO CRISTO 2023
Sábado 23 de setembro • Ás 10:00 h • Pistas de tenis
ANIMACIÓN DE RÚA
Sábado 23 de setembro • Ás 12:00 e 17:00 h • Rúas da vila
PREGÓN FESTAS DO CRISTO 2023. A CARGO DE FONTEVELLA TEATRO
Sábado 23 de setembro • Ás 13:00 h • Praza Arq. Antonio Palacios
CONCERTO: BANDA DE MÚSICA UNIÓN DE GULÁNS
Sábado 23 de setembro • Ás 19:00 h • Praza do Cristo
LOS PAYASOS DE LA TELE "LOS GABYTOS"
Sábado 23 de setembro • Ás 20:00 h
MONTANDO CRISTO FESTIVAL 2023
CASTRO Y LOS ESCOLTAS / BUXA / HARD TRIP / THE BROKE
Sábado 23 de setembro • Ás 22:00 h • Praza de San Sebastián
VERBENA: GRUPO HORIZONTE THE SHOW VERBENA: ORQUESTRA PANAMÁ BAND
Sábado 23 de setembro • Ás 22:00 h
PORRIÑO FESTAS 2023
DOMINGO 24 DE SETEMBRO
I TORNEO DE FÚTBOL JONATHAN VILA
Organiza: Porriño Industrial CF
Domingo 24 de setembro • Campo Municipal do Lourambal
MISA SOLEMNE
Amenizan: Coral Polifónica da Escola Municipal de Música do Porriño, Brillat e
Banda de Gaitas Arume de Malvas
Domingo 24 de setembro • Ás 12:00 h • Capela do Cristo
ANIMACIÓN DE RÚA
Domingo 24 de setembro • Ás 17:00 h • Rúas da vila
VISITA DOS BOLECHAS
Domingo 24 de setembro • A partir das 18:00 h • Rúas vila
CONCERTO: BANDA DA AGRUPACIÓN MUSICAL DO PORRIÑO
Domingo 24 de setembro • Ás 20:00 h • Praza do Cristo
MONÓLOGO
Domingo 24 de setembro • Ás 21:00 h • Praza Arq. Antonio Palacios
VERBENA: ORQUESTRA GRAN PARADA
VERBENA: ORQUESTRA RITMO JOVEN
Domingo 24 de setembro • Ás 22:00 h
LUNS 25 DE SETEMBRO
MISA SOLEMNE
Amenizan: Grupo Parroquial Santa María do Porriño e
Banda de Música Municipal de Redondela
Luns 25 de setembro • Ás 10:00 h • Capela do Cristo
Luns 25 de setembro • Ás 12:00 h • Parque do Cristo
(Misa de campaña)
ANIMACIÓN DE RÚA
Luns 25 de setembro • Ás 17:00 h • Rúas da vila
CONCERTO: BANDA DE MÚSICA MUNICIPAL DE REDONDELA
Luns 25 de setembro • Ás 19:00 h • Praza do Cristo
MONÓLOGO
Luns 25 de setembro • Ás 20:30 h • Praza Arq.
Antonio Palacios
VERBENA: GRUPO ALKAR
VERBENA: ORQUESTRA PANORAMA
Luns 25 de setembro • Ás 21:30 h
XOVES 28 DE SETEMBRO
TEATRO: “BALNEARIO A CONDESIÑA”
Compañía Fontevella Teatro
Xoves 28 de setembro • Ás 20:30 h •
Praza de San Sebastián
MONÓLOGO
Xoves 28 de setembro • Ás 20:30 h •
Praza Arq. Antonio Palacios
CONCERTO: SKARAJAZZ
Xoves 28 de setembro • Ás 22:00 h •
Praza Arq. Antonio Palacios
VENRES 29 DE SETEMBRO
BATALLA DE GALOS
Venres 29 de setembro • Ás 20:00 h
CONCERTO: GIRLS GANG
Venres 29 de setembro • Ás 21:30 h
VERBENA: GRUPO M-3 SHOW
VERBENA: ORQUESTRA COSTA BLANCA
Venres 29 de setembro • A continuación
FESTA DJ
Venres 29 de setembro • A continuación
SÁBADO 30 DE SETEMBRO
ANIMACIÓN DE RÚA
Sábado 30 de outubro • Ás 12:00 h • Rúas da vila
BATALLA DE BAILE E CONCERTO
Sábado 30 de setembro • Ás 18:00 h
CONCERTO: BANDA DE MÚSICA CULTURAL DE SALCEDA DE CASELAS
Sábado 30 de setembro • Ás 19:00 h • Praza do Cristo
VERBENA: ORQUESTRA COMPOSTELA
VERBENA: ORQUESTRA SUAVECITO
Sábado 30 de setembro • Ás 21:00 h
CONCERTO: SALTY PEPPER
Organiza: The Classic Coffe & Beer
Sábado 30 de setembro • Ás 22:00 h •
The Classic Coffe & Beer
DOMINGO 1 DE OUTUBRO
ANIMACIÓN DE RÚA
Domingo 1 de outubro • Ás 12:00 h • Rúas da vila
FESTA DOS CALLOS. XXX EDICIÓN
Domingo 1 de outubro • A partir das 12:00 h • Establecementos hostaleiros da vila
CERTAME TES TALENTO?. FINAL
Domingo 1 de outubro • Ás 17:00 h • Praza Arq. Antonio Palacios
CONCERTO: BANDA DE GAITAS SAN XOÁN DE PARAMOS
Domingo 1 de outubro • Ás 20:00 h • Praza Arq. Antonio Palacios
VERBENA: GRUPO AMÉRICA DE VIGO
VERBENA: GRUPO LOS COLEGUITAS
Domingo 1 de outubro • Ás 21:30 h
Orquesta Panorama
La Orquesta Panorama es una de las más importantes de la escena española, con un promedio de 200 actuaciones anuales. En sus inicios, este grupo musical tocaba cumbias, pasodobles, rancheras, merengues y rumbas. Estaba dirigido a un público mayor y tradicional. En la actualidad, ha revolucionado el ambiente musical de las verbenas innovando con los éxitos musicales más actuales, introduciendo nuevos estilos y canciones del verano, así como actuaciones novedosas con performance, acróbatas, disfraces, técnicas punteras en luz y sonido… Con esto consiguió atraer a un público joven e introducirlos en la cultura de las verbenas.
Esta evolución influyó en los músicos, ya que ahora no basta que tengan buena voz, sino que tienen que ser actores y bailarines. La música va acompañada de un espectáculo de luz y sonido donde se ostentan tecnologías como pantallas led, ro-
bots de luz y potencia de sonido. El cambio fue tal que comenzó con una sola furgoneta donde viajaban todos los músicos e instrumentos, y ahora cuenta con siete tráileres para el escenario e instrumentos y un microbús para los músicos.
El grupo tiene un público joven que lo sigue, con página web, Facebook, e Instagram, y club de fans con los que tienen una cita semanal vía chat y diversos productos de merchandising, así como varios discos grabados.
La orquesta ha participado desde 2008 en siete galas contra el cáncer en los ayuntamientos de Cambados, Órdenes, Villagarcía de Arosa y León con la colaboración de Merche, David Bisbal, Mónica Naranjo, Carlos Baute y otros.
Actualmente realizan pequeñas giras por toda España y está considerada socialmente una de las mejores orquestas de todo el país dentro del mundo del espectáculo de la verbena.
Skarajazz
Skarajazz es un grupo gallego de música versátil y divertida. Versionan sentimientos con base de soul, funky, bossa nova, swing, ska, jazz.... ritmos que componen un espectáculo muy armonioso, alejado de los altavoces y los sonidos del chunda chunda. El ska es un género musical nacido a finales de la década de 1950 y popularizado durante la primera mitad de los años 1960, que deriva principalmente de la fusión de la música afroamericana de la época, con ritmos populares propiamente caribeños. El ska nació en Kingston, la capital de Jamaica, a principios de los 1950, en un momento en que la población empezaba a afluir del medio rural al urbano.
El jazz es un género musical nacido a finales del siglo XIX en los Estados Unidos, que se expandió de forma global a lo largo del siglo XX. Si bien el jazz es un producto de la cultura afroamericana, siempre ha estado abierto a influencias de otras tradiciones musicales variando con la mezcla de culturas.
Girls Gang
Girl’s Gang es un grupo de música formado por Tamara y Antía de Mos y las viguesas Law y Anabel. La banda nació en el año 2020 durante el confinamiento y se caracterizan por su original estética y sus poderosas voces. Con una música que ellas misma definen como "enérgica, actual y empoderada", las cuatro artistas empezaron versionando temas del momento, con su propio estilo y añadiendo armonías, como "Bad Gay" de Billie Eilish, "Malamente" de Rosalía, "Mamii" de Becky G y Karol G o los eurovisivos "Terra" de Tanxugueiras o "Slomo" de Chanel.
Patrimonio
O Patrimonio Cultural do Porriño ten mostras de interese en cada un dos apartados en que o clasificamos, dende o patrimonio dos camiños co paso por este concello do Camiño Portugués ao arqueolóxico coa importancia e a cantidade de restos conservados do xacemento paleolítico de Budiño. O industrial pode representarse pola antiga fábrica de curtidos da Guía, o bibliográfico e documental nos libros parroquiais de nacementos e defuncións dende, o inmaterial pola supervivencia de antigas tradicións como a dos ramos de San Brais de Budiño, o Xogo da ola no Entroido porriñés e as Rondallas ou Ranchos de Reis. Hai un rico patrimonio etnolóxico nos muíños destacando os grupos da Laxe en Cans, do Castro en Atios, os do Cotiño en Budiño,
os de Filgueiras en Chenlo, os do monte da Cañota en Mosende e o Muíño de Pousadela en Pontellas; e tamén de cruceiros e petos de ánimas.
Cabe destacar a importancia do patrimonio arquitectónico. Na parte relixiosa, as igrexas e capelas de orixe medieval reconstruídas na Idade Moderna que se espallan por tódalas parroquias conservándose a maior antigüidade no románico de Budiño; na arquitectura civil, os cinco pazos de Mosende, Pontellas e Budiño, e de época máis recente, todo un conxunto de casas, soportais e edificacións diversas da vila do Porriño. O grupo máis sobresaínte ten relación coas obras deseñadas polo arquitecto Antonio Palacios: A Fonte de Palacios, na praza do Cristo, foi inaugurada en 1905; a Botica Nova que proxectou
para o seu irmán Pepe Palacios foi rematada en 1912; o Templete de San Luís para o Metro madrileño foi deseñado en 1919 e trasladado en parte ao Porriño en 1971; e o Pazo do Concello construído entre 1919 e 1924 que, sen dúbida, é a obra máis importante das realizadas polo arquitecto na súa vila. Xunto coa casa onde naceu Palacios, estas obras conforman o roteiro local patrimonial do afamado porriñés.
E tamén a rotundidade do patrimonio natural e paisaxístico porriñés brillando especialmente o monte Castelo de Cans onde estivo o castelo de Miravel, o Faro de Budiño e as Gándaras de Budiño. A posta en valor das formacións graníticas e das vistas panorámicas tivo en Ramón Cabanillas e os irmáns José e Antonio Palacios os pioneiros defensores da Ruta dos Penedos, tal como a nomearon en 1930 a Ruta dos
Penedos. As Gándaras de Budiño é un espazo dun importante valor natural formado por lagoas, regatos e o propio río Louro, nun terreo de fauna e flora excepcional. Tanto os bosques de ribeira, as turbeiras, como a zona pantanosa aportan datos de grande interese científico que se estenden ás aves migratorias, os réptiles coma o sapoconcho común e outras especies.
Espazos naturais
AS GÁNDARAS DE BUDIÑO
Coñécese con este nome de Gándaras de Budiño a terra chá formada pola conca do río Louro, pertencente a cinco parroquias (S. Salvador e S. Estevo de Budiño, Atios, Pontellas, Ribadelouro) de tres municipios diferentes (O Porriño, Salceda de Caselas, Tui). Constitúe unha ampla depresión (8 e 2,5 km de eixes máximos) cunha altitude media de 30 metros, encaixada entre a Serra do Galiñeiro (705 metros) ao oeste e o conxunto de alturas entre as que, pola súa morfoloxía, destaca o Faro de Budiño ao leste. A zona aparece maioritariamente recuberta por vexetación de breixo e breixo húmido sobre substrato arxiloso, formación que recibe no país o nome de gándara.
Pola súa topografía e clima, estas gándaras foron no seu día unha extensa zona húmida, con
interese cinexético, o que tal vez explique a antigüidade da súa utilización para asentamento humano (existe un importante xacemento arqueolóxico do Paleolítico, datado en 18.000 –26.000 anos a. C.
O complexo lagoa-bosque ribeirán consiste nunha banda de 2 quilómetros de lonxitude por 200-600 metros de anchura, centrado no curso do río Louro que discorre orixinando un labirinto de regatos, pozas, charcas estacionais e lagoas permanentes, como as do Fial, Centeáns e Budiño. O río actúa como drenaxe, pero en épocas de maior achega hídrica (inverno e primavera), as augas invaden o que se converte así nun único complexo palustre forestal. Parte do espazo, hoxe arborado, foi obxecto de cultivo ata épocas recentes, pero o abandono ao que se ve sometido o medio
rural está posibilitando unha volta ao aspecto que tiña antes da explotación agrícola. Sobre o resto da área, hoxe lagoa, tivo lugar o trazado do polígono industrial As Gándaras que motivou unha degradación enorme deste ecosistema. As repoboacións nas zonas deforestadas no contorno da
lagoa deben intensificarse. Todo o que supoña formar unha cortina vexetal que as ille do seu agresivo contorno industrial, axudará nestas gándaras a salvar un paraíso de fauna e flora que xustificou o apelativo de “Doñana de Galicia”, co que algún entusiasta xornalista a definiu.
RIQUEZA DE FLORA E FAUNA
Vexetación acuática e palustre
A maior ou menor presenza da auga determina o tipo de vexetación que atoparemos nos diferentes ecosistemas presentes nas Gándaras de Budiño.
Nos lagos da zona, os remansos dos ríos e en pequenas charcas, poderemos atopar plantas acuáticas: flotantes como a lentella de auga, que crece tapizando co seu manto a superficie da auga, insectívoras como a Utricularia australis ou enraizadas como a espiga de auga.
Nas ribeiras dos ríos destacan as colonias de carrizos, planta herbácea de grande altura.
Xunto a elas conviven os xuncos e outras variedades de plantas palustres.
Outro tipo de vexetación ligada á auga é a típica das zonas permanentemente anegadas pola auga nas que crece unha carriza chamada esfagno que é a orixe das turbas. Debido á escaseza de minerais destes solos, provocada pola formación de turba, algunhas plantas como as roreras, substitúen a deficiencia de nutrientes capturando insectos nas súas follas impregnadas de substancias pegañentas. Toda esta vexetación é en gran medida exclusiva desta zona e polo tanto difícil de atopar noutras partes de Galicia.
Vexetación das ribeiras
Nas ribeiras do río Louro atopamos o chamado bosque de ribeira que se compón dunha mestura de árbores, arbustos, enredadeiras e herbas. A súa importancia ecolóxica é moi grande, xa que proporcionan alimento e refuxio a multitude de especies. Son moitos os efectos beneficiosos deste tipo de bosque sobre o río, entre os que cabería destacar a acción filtrante que levan a cabo as raí-
ces das árbores, das augas provenientes dos cultivos próximos ou a sombra que proporcionan as árbores que contribúe a manter baixa a temperatura da auga e dese modo favorécese a vida acuática. As especies máis comúns nas ribeiras son os amieiros e os salgueiros.
Outra das especies máis representativas das Gándaras e de toda Galicia é o carballo, capaz nesta zona de desenvolverse en terreos anegados grazas ás características das súas raíces.
CAMINO DE SANTIAGO
Nas inmediacións de Orbenlle parte o itinerario alternativo que evita o paso do polígono industrial desde setembro de 2013. A alternativa comeza 300 metros despois do punto quilométrico 106.048 a Santiago. É unha entrada á man esquerda, xunto ao cartel. Esta variante descende lixeiramente entre tupida vexetación ata o vao da Ponte Baranco, sobre o Louro, e cruza posteriormente un paso de inverno. Desde este punto, un camiño de terra entre viñedos e arboredos alcanza unha pista asfaltada, que se interna pola parroquia de San Xurxo de Mosende, visitando os lugares de Monte, Vides e Cruceiro.
Outro posterior paso de inverno, coñecido polos veciños como ‘paso de Botate’, desemboca nun camiño terroso. Despois, unha pista local accede á parroquia de Santiago de Pontellas xunto ás casas de Centeáns. Aquí, unha
‘cruz de mortos’ dá paso a un magnífico cruceiro, situado sobre o antigo Camiño Real a Vigo.
Nesta variante agardan aínda máis sorpresas, como a capela de San Campio e o seu cruceiro, así como tamén a Quinta do Adro ou da Inquisición, onde o trazado se separa do Camiño Real. Unha estrada local con carril peonil para ciclistas conduce desde este punto ao carreiro que segue o ronsel do río Louro (non crucedes o río aínda que vexades frechas, progresade sempre coa canle á dereita!) e que alcanza o mesmo albergue de peregrinos do Porriño (Km 19,2).
Itinerario polo polígono
Atravesamos Orbenlle por pista asfaltada ata a área de descanso xestionada pola Asociación Cultural A Lagoa (Bar).
O escenario torna por completo a partir de aquí xa que se interpón no noso camiño o polígono indus-
trial As Gándaras que, desafiante, nos espera abaixo. Atravesámolo por unha recta anódina e infinita próxima aos tres quilómetros para despedilo xunto a unha pasarela labiríntica que salva as vías do tren e lévanos ao pé da N-550 (km 15,4). Xunto á estrada hai varios bares, cafeterías e empresas de servizos. Atopámonos na parroquia de Atios, e se a recta do polígono era longa e aburrida non o é menos a que vén a continuación. Superámola e deixamos a N-550 pola esquerda, xunto ao marco 99,408 km, para entrar no Porriño pola rúa Manuel Rodríguez, onde a estrada se bifurca e hai que tomar á dereita para chegar ata a praza de San Sebastián. Nesa zona atópase a capela do mesmo nome, que marca a orixe da zona onde naceu o municipio. Aínda que o seu valor histórico está vinculado ao nacemento do concello, é sinxela en canto a arquitectura, posto que foi construída polos propios veciños para poder oír misa diaria e evitar desprazamentos.
Se o peregrino ten uns minutos é aconsellable desviarse á man dereita ata a zona verde que se ve ao final da rúa. Nela pódese atopar o pavillón de acceso á estación de metro que estaba situado na Gran Vía de Madrid. A compañía do metropolitano deci-
diu a súa retirada e ante o risco de desaparición foi trasladado en 1971 ao concello do Porriño. A estrutura foi proxectada polo famoso arquitecto porriñés Antonio Palacios no ano 1919 e estaba composto por dúas estruturas diferentes, unha de granito moi traballado e outra de ferro forxado e cristal. Con todo, no traslado perdeuse a parte de ferro. Regresando ao traxecto orixinal, o peregrino deberá continuar pola mesma rúa ata atoparse coa capela de San Bieito, onde antigamente se realizaba o mercado da vila e onde chegou a situarse unha pequena alameda.
A capela foi levantada a finais do século XIX e posteriormente restaurada e ampliada a comezos do XX. É un edificio de reducidas dimensións con planta de cruz latina. Se o camiñante ten ganas dun pouco de arte urbana, sería posible desviarse á man esquerda pola rúa da Ola, onde se pode ver o gran muro da rúa Cando cheo de graffitis.
Continuando pola zona, na que destaca a pedra en todas as construcións, o peregrino entra no corazón urbano da vila e é recibido pola capela de Santa María. Atópase en pleno cruzamento de Ramón González con Manuel Rodríguez e, segundo parece, foi levantada a mediados do século XVI. Foi cambiando de advocación e estivo dedicada a San Xurxo nun comezo. En 1778 parece que estaba dedicada á nosa Señora da O pero desde 1809 a denominación céntrase en Santa María.
O peregrino pode proseguir o seu percorrido en dirección á praza Arquitecto Antonio Palacios, onde se atopa o edificio do consistorio, obra do porriñés máis famoso. Unha estatua del sentado nun dos bancos da zona rende homenaxe a este prolífico arquitecto, o mellor embaixador do granito do Porriño. Este edificio é a obra máis importante do arquitecto no seu concello e estaba dedicado á
súa nai. A edificación, levantada nos anos 20, substituíu o consistorio orixinal, que se atopaba en estado ruinoso. O proxecto foi entregado gratis ao concello grazas á xenerosidade de Ramón González.
O traxecto continúa polas rúas empedradas, que terminan xusto na zona da capela do Cristo e a fonte de Palacios. A fonte foi construída en honor a un antigo cruceiro e ten dous corpos, un primeiro con base octogonal para salvar o desnivel da praza e logo unha parte superior na que se asenta unha base e se erixe a fonte.
Os caños de auga están alternados con elementos ornamentais con motivos florais moi vistosos. Coroa a fonte unha columna de corte clásico que termina nun capitel con decoración vexetal sobre a que se levanta a estatua dun paxe, obra do mestre Cerviño. A fonte data de 1904. Detrás da fonte pódese acceder a través dunha escalinata á capela do Cristo, o cuarto
recinto relixioso que apareceu no núcleo urbano. A súa construción foi grazas a Servando Ramilo Neves, que doou o terreo para a capela e o parque, ademais de sufragar os gastos do recinto.
As obras termináronse en 1899 e a súa inauguración, un 17 de setembro, marcou unha cita clave no calendario porriñés, que agora nesas datas celebra as súas populares festas patronais. Os peregrinos decidirán se continúan o traxecto ou se aloxan nun dos albergues de peregrinos, ou outras alternativas de hospedaxe que se ofrecen no municipio. Se o rumbo é en dirección a Redondela, aínda quedará atravesar un pequeno tramo da zona urbana antes de penetrar na N-550.
