Valkuilen-bij-observeren

e. Wat zijn jullie ervaringen met het werken met deze lijsten?

f. Zijn jou nog dingen opgevallen die niet op het lijstje stonden? Ja / Nee Namelijk: g. Welke?

Evalueren

h. Hoe vond je deze opdracht om te doen?

i. Wat vond je makkelijk?

j. Wat vond je moeilijk?

Je kunt de uitwerking van deze opdracht in je portfolio opnemen. Maak hierover dan afspraken met je docent. Geef bij de uitwerking aan welke bijdrage jij aan het resultaat van deze opdracht hebt geleverd.

Goed observeren doe je nauwkeurig en zo objectief mogelijk. Dit is haast onmogelijk, want bij observeren speelt vaak je eigen gevoel mee. Je hebt vaak een eigen idee of een eigen mening over de situatie. Je vindt iets of je denkt dat je iets ziet. Je ziet je eigen waarheid in een situatie. Je registreert dan niet meer de echte feiten. Je bent op dat moment subjectief. Je eigen mening, je eigen idee of je eigen waarheid krijgen dan de overhand.

Toch is het mogelijk om meer objectief te blijven als je van tevoren weet welke valkuilen er zijn. Als je observeert, wees je dan bewust van deze valkuilen en zorg ervoor dat je er niet intrapt. Een aantal valkuilen op een rijtje:

• emoties

Als je boos bent of wordt tijdens het observeren, vertroebelt dit je observatievermogen. Of je hebt medelijden met iemand. Of je bent juist bang voor iemand. Alle mogelijke emoties beïnvloeden jouw observatie. • selffulfilling prophecy

Mensen hebben de neiging anderen te behandelen zoals zij denken dat ze zijn of zullen reageren. Jij denkt iets over iemand en daar handel je ook naar. Het rare is dat iemand vaak reageert op de manier die jij had verwacht. Dat benadrukt dus weer jouw idee dat je over hem had. Selffulfilling prophecy is eigenlijk een gedachtekringetje waar je niet snel uitkomt. • vooroordelen: halo- en horn-effect

Aan mensen die bepaalde goede eigenschappen bezitten, wordt vaak ook een andere goede eigenschap toegeschreven (halo-effect). Zelfs als er helemaal geen aanwijzing voor is dat de betreffende persoon die eigenschap heeft. Iemand is heel charmant, dus heel aardig.

Maar is dat wel zo?

Het tegenovergestelde is ook het geval. Iemand met een negatieve eigenschap, zal dus ook andere negatieve eigenschappen bezitten ... (horn-effect). • eerste indruk (persoonlijkheid)

Iemand komt een kamer binnen en direct heb je een indruk van hem. Dit is vaak zeer bepalend voor vervolgsituaties, zoals bij een gesprek. Komt er iemand met een sterke uitstraling de kamer binnen, dan zal het gesprek anders starten dan met een minder indrukwekkend iemand. Is dit terecht? • interesses

Of je het nu wilt of niet: als je iets leuk vindt, doe je vaak onbewust meer je best. • te weinig of te veel informatie

Bij weinig informatie kun je je geen goed beeld vormen over een situatie. Bij te veel informatie is het moeilijk de informatie te filteren. In beide gevallen zal je observatie onvolledig zijn. • eerder opgedane ervaringen

Er ontstaat een opstootje tijdens het toezicht houden. Je denkt: dit heb ik eerder meegemaakt en je handelt daar ook naar. Dit blijkt hier helaas niet de goede manier te zijn. • je lichamelijke gesteldheid

Je staat toezicht te houden bij een sporttoernooi. Toch ben je er niet goed bij, je bent vermoeid. Gisteravond is het erg laat geworden. Of je bent geblesseerd aan je enkel, dat leidt af en toe de aandacht af. Beide situaties zijn bepalend bij het observeren.

Opdracht 16 Valkuilen bij observeren

Beschrijf minimaal vijf praktijkvoorbeelden van ‘observaties met valkuilen'. Denk hierbij vooral aan je eigen ervaringen. Doe dit op een A3-papier of flip-overpapier. Plak dit A3-papier op een muur. Je klasgenoten doen dit ook. a. Herkennen jullie veel dezelfde valkuilen? Wat komt het meeste voor? Is er een top drie?

b. Herkennen jullie verschillende valkuilen?

c. Hoe kun je deze valkuilen voorkomen of oplossen?