Game of Gdansk. Gry w edukacji

Sylwia Gutowska

Gamifikacja to słowo, z którym oswoiła się już większość z nas. Ale jak wykorzystać gry w edukacji szkolnej? W Nadbałtyckim Centrum Kultury postawiliśmy na współpracę z młodzieżą i ekspertami.

Wramach międzynarodowego projektu Urb Cultural Planning1 Nadbałtyckie Centrum Kultury prowadzi działania na rzecz aktywizacji lokalnych społeczności poprzez kulturę. Każdy z partnerów UCP na warsztat wziął jedną z dzielnic lub miejscowości w swojej okolicy. NCK zajęło się Starym Przedmieściem – historyczną dzielnicą należącą do Dolnego Miasta. Ta część Gdańska jest specyficzna ze względu na swoje położenie i historię. Znajduje się w pobliżu turystycznego centrum, Głównego Miasta i Starego Miasta, ale przez lata była zaniedbana i omijana przez turystów. Sytuacja zmieniła się w latach 2000, kiedy na Dolnym Mieście zaczął odbywać się Festiwal Teatrów Ulicznych FETA. W tej chwili, po kolejnym etapie rewitalizacji, Dolne Miasto staje w obliczu szans, ale i zagrożeń. To idealny moment, aby podjąć dialog z mieszkańcami. Także tymi młodszymi.

Urb Cultural Planning rozwija ideę planowania kulturowego opracowaną przez Charlesa Laundry’ego. Polega ona na wyłuskiwaniu specyficznych potrzeb mieszkańców danej dzielnicy poprzez otwarte dyskusje i mapowanie potrzeb – nazywanie i umiejscowienie ich w konkretnym, lokalnym kontekście. Następnie można się zastanowić, jak dokonać synergii działań samorządu, miejscowych placówek kultury, a także ludzi akademii, wolontariuszy/ ek czy aktywistów/ek. A przede wszystkim, jak w te działania włączyć zwykłe mieszkanki i mieszkańców.

Ważnym przedsięwzięciem, którego podjęło się Nadbałtyckie Centrum Kultury w ramach UCP, jest Game of Gdansk. Naszą grupą docelową była młodzież szkolna. Celem – włączenie w życie lokalnej społeczności, zainteresowanie historią Starego Przedmieścia, a także zachęta do kreatywnego myślenia o przestrzeni publicznej. Pomogły nam w tym narzędzia używane w gamifikacji. Postanowiliśmy naszą dzielnicę Gdańska przenieść do gry.

Inspiracją dla gamingowych działań w projekcie Urb Cultural Plnning była akcja Block by Block organizowana przez ONZ (zobacz: https://www.blockbyblock.org). Pokazała ona, że kultowa gra Minecraft świetnie nadaje się do rozmowy o rozwoju miast, zwłaszcza w kontekście zaniedbanych przestrzeni publicznych. Jednocześnie gra ta okazała się idealnym narzędziem do aktywizacji młodych ludzi. Od Minecraftu do gamebooka

Historia działań w Game of Gdansk sięga 2019 r. To wtedy zebraliśmy pierwsze informacje na temat środowiska Minecraft. Czerpaliśmy z doświadczenia z poprzedniego projektu, Culturability, w ramach którego w świecie kultowej gry powstał prototyp Gdańska.

Kolejnym etapem było wynalezienie takiej formuły, która przy użyciu elementów Minecraftu pozwalałaby na rozwijanie umiejętności storytellingu – społecznej historii miejsca. Zdecydowaliśmy się na gamebook, czyli interaktywną opowieść tworzoną na zasadzie hipertekstu (tekstu rozwijanego przez czytelnika). Gra istnieje w formie online, a fabuła rozwija się przed oczami gracza w zależności od dokonywanych przez niego/nią wyborów. Stworzyliśmy zespół złożony z ekspertki ds. budowania fabuły w grze (Karolina Cisło – Gry w Edukacji), oraz eksperta IT (Tomasz Fedak – nauczyciel informatyki) i skorzystaliśmy z bogatej wiedzy Stowarzyszenia „Opowiadacze Historii Dolnego Miasta”. Ci z kolei podzielili się z nami fascynującymi historiami życia prywatnego mieszkańców i mieszkanek tej części Gdańska oraz udostępnili bogate archiwa, które zasiliły nasze repozytoria cyfrowe. Tak przygotowani, rozpoczęliśmy pracę z uczniami. Warsztaty

Pierwsze warsztaty odbyły się w maju 2019 r., a ich uczestnikami byli uczniowie Szkoły Podstawowej nr 67 w Gdańsku. Zajęcia dotyczyły mapowania emocji. Po spacerze po Starym Przedmieściu dzieci zostały poproszone o opisanie emocji, jakie wzbudzają w nich poszczególne miejsca ich dzielnicy. Co je cieszy, co smuci, a co wzbudza jeszcze inne odczucia. Wszystko to zostało

1 Projekt Urb Cultural Planning został dofinansowany przez Interreg Baltic Sea Region.

Fot. archiwum projektu Fot. archiwum projektu

nazwane i zapisane. Takie zajęcia mogą być idealnym wstępem do budowania własnej gry.

Następnie rozpoczęliśmy pracę z uczniami szkoły średniej. Jesienią 2020 r. młodzież z XVI Liceum Ogólnokształcącego w Gdańsku wzięła udział w serii warsztatów. Pierwszą część stanowiło budowanie fabuły w oparciu o zebrane przez nas materiały (spacer po Starym Przedmieściu oraz zajęcia praktyczne polegające na spisaniu mapy myśli). Drugim etapem było poznanie narzędzia Twine, dzięki któremu w łatwy sposób można stworzyć własnego gamebooka w Internecie.

Komplet tutoriali, zestaw tekstów i ilustracji oraz prace uczestników pilotażowych warsztatów Game of Gdansk można znaleźć na stronie internetowej www.gameofgdansk.eu. Dostępna jest ona także w wersji anglojęzycznej, na której znajduje się bonus – prototyp gamebooka Game of Gdansk, w którego można zagrać.

Game of Gdansk to świetne narzędzie do prowadzenia niebanalnych zajęć z informatyki bądź połączenia historii, WOS-u i wstępu do programowania. Naszą misją jest rozpowszechnianie projektu tak, aby trafił on do szkół. Aby to zrobić, niezbędna jest współpraca z nauczycielkami i nauczycielami. Dlatego w kwietniu 2021 r. we współpracy z Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku, przeprowadziliśmy serię webinarów Game of Gdansk. Uczestniczkom/uczestnikom stworzyliśmy możliwość poznania wszystkich etapów w tworzenia gamebooka tak, jak poznawali je uczennice i uczniowie naszych poprzednich warsztatów. Dalsze działania

Przez cały czas trwania projektu model Starego Przedmieścia w Minecrafcie był udoskonalany przez młodych graczy – naszych współpracowników. Jest on umieszczony w zakładce Minecraft pod adresem Wprowadzenie – GAME OF GDANSK (www.gameofgdansk.eu/minecraft/ wprowadzenie). W oparciu o ten model niebawem rozpoczniemy kolejną serię warsztatów z pomorską młodzieżą. Tymczasem zachęcamy do samodzielnego korzystania z naszych zasobów i tworzenia własnych gier.

Sylwia Gutowska – specjalistka ds. marketingu i PR w Nadbałtyckim Centrum Kultury; odpowiada za promocję projektu Urb Cultural Planning; z wykształcenia kulturoznawczyni i polonistka; pracowała jako dziennikarka, m.in. w magazynie „Live & Travel” i „Prestiż. Magazyn Trójmiejski”.