nr 108 (59) wrzesień-październik 2021 r.
EDUKACJA POMORSKA
forum edukacyjne Wpływ nauki gry w szachy na rozwój i osiągnięcia uczniów Beata Symbor, nauczyciel konsultant CEN ds. kompetencji cyfrowych
Szachy – które nie dają się jednoznacznie sklasyfikować i utożsamić z jedną, wybraną dziedziną wiedzy – stanowią wyjątkowe, harmonijne połączenie sportu, nauki i sztuki. W literaturze pedagogicznej są wzorcowym przykładem korzyści uzyskiwanych w praktyce dydaktycznej i wychowawczej. Dlatego współcześnie ta królewska gra jest traktowana jako narzędzie wspomagające uczenie się, a także służące rozwijaniu pozytywnych cech oraz umiejętności dzieci.
S
zachy odgrywają istotną rolę w nabywaniu i kształtowaniu wielu kompetencji wykorzystywanych w ciągu całego życia. Ich wpływu na rozwój uczniów nie da się przecenić, gdyż mają one wymiar wieloaspektowy. Ta ciesząca się od wielu lat społecznym uznaniem dyscyplina – kojarzona głównie z treningiem intelektualnym – pozwala doskonalić nie tylko zmysły, ale przełamywać obawy, bierność, a nawet niechęć uczniów do zajęć szkolnych; jest bodźcem do budowania edukacji kreatywnej i innowacyjnej. Walory W kontekście rozwoju poznawczego zwraca uwagę duża spójność z kształconymi kompetencjami matematycznymi. Można dostrzec także wiele związków z osiąganymi celami edukacji informatycznej. Istotą szachów jest bowiem logiczne rozumowanie, umiejętność analizy, syntezy oraz dedukcji. Wyrabiają one zdolność do rozwiązywania problemów, formułowania scenariuszy rozwoju i podejmowania przemyślanych działań, przy wielu zmiennych jednocześnie. Główną umiejętnością w szachach jest krytyczne myślenie – każdy ruch na szachownicy wiąże się z podjęciem samodzielnej decyzji, opartej na odpowiednich przesłankach. Dzięki powiększaniu objętości pamięci wzrokowej dzieci świetnie odtwarzają wzorce i schematy. Szachy pomagają nie tylko lepiej koncentrować się na zagadnieniu, bardziej racjonalnie wykorzystywać czas, łatwiej zapamiętywać szczegóły, ale również świetnie rozwijają wyobraźnię przestrzenną. Szachy to żywa lekcja geometrii, która przynosi odzwierciedlenie w osiąganych, wysokich wynikach w tym zakresie. Uprawianie szachów wzbogaca osobowość dziecka i polepsza
Fot. B. Symbor
Wikipedia w edukacji, zaplanowane na 26 października. Wspólnie zastanowimy się, jak realnie włączyć się w rozwój Wikipedii, czyli publicznie redagować oraz powszechnie udostępniać wiedzę w internecie. Dla nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych i praktycznej nauki zawodu oraz kierowników szkolenia praktycznego są przeznaczone m.in. następujące szkolenia: Zintegrowana Strategia Umiejętności 2030 a kształcenie zawodowe (20 października), Tworzenie programu nauczania dla kwalifikacyjnych kursów zawodowych i dodatkowych umiejętności zawodowych (3–24 listopada) czy Kształcenie dualne w szkolnictwie branżowym (9 grudnia). Czas i motywacja – jak je znaleźć w trudnym czasie, szkolenie zaplanowane na 15 grudnia, pozwoli uczestnikom zdefiniować motywację i opisać jej podstawowe mechanizmy, a także zdiagnozować kod motywacyjny u siebie i u innych osób oraz poznać różne techniki ułatwiające zarządzanie czasem, a w rezultacie – podniesienie własnej efektywności i satysfakcji życiowej. W nieco już świąteczny nastrój wprowadzą nas webinaria: Kreatywne jasełka w szkole podstawowej (4 listopada), Kreatywne jasełka w przedszkolu (10 listopada) oraz Grudzień pełen książek, czyli zimowo-świąteczna literatura dla dzieci stacjonarnie i online (9 grudnia). Więcej informacji na temat tych i innych szkoleń można znaleźć w kalendarzu na stronie internetowej CEN: https://www.doskonalenie.cen. gda.pl/oferta-20-21/kalendarz-szkolen. Zapraszamy też do uczestnictwa w sieciach współpracy i samokształcenia oraz w działaniach realizowanych w ramach projektu Zdolni z Pomorza.
17
