Moja przygoda z odwróconą lekcją chemii

Hanna Lica Od niemalże 8 lat pracuję w szkole mieszczącej się w niewielkiej wsi o nazwie Klukowa Huta. Początkowo byłam nauczycielką wspomagającą pracę wychowawczą nauczycielek przedszkola, świetlicy i wczesnej edukacji. Zawsze marzyłam o zawodowej pracy i wciąż się dokształcała – oczywiście w zgodzie z własnymi zainteresowaniami i umiejętnościami. I tak, z biegiem czasu oraz nabywaniem nowych kwalifikacji, marzenie się ziściło. Początkowo nauczałam najmłodsze dzieci. Teraz, oprócz realizacji zadań pedagoga szkolnego, uczę dość trudnego przedmiotu, jakim jest chemia.

Chciałam, aby moja praca przynosiła jak największe efekty, a my, nauczyciele, doskonale wiemy, że w obecnych czasach trudno zainteresować nauką, tematyką bądź przedmiotem wszystkich uczniów. Każdy z nich posiada odmienne umiejętności, zainteresowania, możliwości, a niekiedy – dysfunkcje. Zaczęłam poszukiwać skutecznych metod nauki mojego przedmiotu. Stąd moje zainteresowanie metodą odwróconej lekcji. Temat zaczęłam zgłębiać podczas przygotowań do rady szkoleniowej, na której chciałam zarazić zainteresowaniem tą metodą moje koleżanki i kolegów z pracy. Następnie jak manna z nieba spadło mi szkolenie w Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku na temat odwróconej lekcji, które przygotowała pani Małgorzata Bukowska-Ulatowska w formie samokształcenia kierowanego on-line. Udział w szkoleniu oraz wykonanie zadania zaliczeniowego uznałam za priorytet, aby opanować tę metodę w jak najlepszym stopniu. Szkolenie było w bardzo dogodnej formie, ponieważ z materiałów mogłam korzystać w dowolnej porze dnia przez wyznaczony czas, którego też nie brakowało. Dodam, iż jako pedagog, przedmiotowiec oraz matka trójki dzieci w różnym wieku bardzo często wybieram tego typu szkolenia, tym bardziej, że wspierają one nabywanie nowych umiejętności i są nieodpłatne! Ciekawość efektów, jakie mogła przynieść metoda odwróconej klasy, sprawiła, że szybko wybrałam tematykę i zaczęłam planować nagranie filmu dla uczniów klasy VIII. Nagrałam 20-minutowy film pt. Sole – wzory i nazwy. Wiedziałam, że ta tematyka jest zbyt obszerna, aby wprowadzać ją tylko na lekcji, gdyż część uczniów zawsze wszystko wie, a część potrzebuje zwyczajnie dużo więcej czasu. Ósmoklasiści mieli tydzień na zapoznawanie się z filmem, na którym najpierw przypomniałam nazwy i wzory sumaryczne wszystkich 7 kwasów, które poznaliśmy na zajęciach. Następnie wskazałam, jak określić wartościowość reszty kwasowej, która wchodzi w skład soli. Później pokazałam, jak tworzyć nazwy oraz wzory sumaryczne z każdą resztą kwasową – najpierw z metalem o takiej samej wartościowości, jak wodór, potem z metalem dwuwartościowym.

Po tygodniu od przekazania uczniom materiałów została przeprowadzona lekcja. Na zajęciach uczniowie znali już podstawy tworzenia wzorów i nazw, więc mogliśmy wspólnie wykonywać trudniejsze zadania, takie jak tworzenie wzorów i nazw soli z metalami o innych wartościowościach niż wodór. Uczniowie podchodzili do tablicy i ćwiczyli swoje umiejętności. Ponadto wykonywali grupowe plakaty z informacjami, które posiadali. Wspólnie uzupełniali swoje wiadomości. Byli bardzo aktywni i mieli dużo do powiedzenia. Ja z kolei miałam czas dla uczniów, którzy byli nieobecni podczas wcześniejszych zajęć i mogłam wytłumaczyć im zaległe treści. Oprócz tego widziałam, kto wciąż ma problem z nowym materiałem, a dodatkowy czas mogłam poświęcić uczniom słabszym.

Ósmoklasiści byli zadowoleni. Czuli się wyróżnieni, bo przecież mieli tyle do powiedzenia i przekazania swoim kolegom, koleżankom oraz mi. Byli bardzo zaangażowani i chętni do dalszej pracy.

Jestem pozytywnie zaskoczona efektem, jaki uzyskałam. Nagrywanie filmu zajęło mi troszkę czasu, ale było warto, bo z pewnością zyskałam na lekcji – nie dość, że mieliśmy o wiele więcej czasu na aktywne zadania, to jeszcze zyskałam zaangażowanych, chętnych do pracy i zadowolonych uczniów! Ponadto film przydał się również do innego działania: obecnie analizuje go uczeń, który ze względu na zabieg chirurgiczny nie mógł uczestniczyć w zajęciach przez ponad miesiąc i ma sporo zaległości, a dzięki nagraniu łatwiej mu je nadrobić.

Oczywiście ta metoda zagości w mojej pracy na stałe. Z biegiem czasu nabiorę większego doświadczenia oraz zgromadzę więcej materiałów dydaktycznych do przekazywania uczniom przed zajęciami. A Was, drogie koleżanki i koledzy – nauczyciele, zachęcam do wypróbowania metody odwróconej lekcji na swoich przedmiotach w klasach, które uczycie! 

Hanna Lica – nauczyciel chemii, pedagog i wychowawca świetlicy w Zespole Kształcenia i Wychowania w Klukowej Hucie.