Jugów

Animatorki: Agnieszka Wieszaczewska, Monika Berek Liderka lokalna: Genowefa Szpak Uczestnicy: uczniowie Zespołu Szkół nr 1 w Jugowie Obiekty wpisane do rejestru zabytków: » kościół par. pw. św. Katarzyny (1718 r.) » zespół pałacowy, ul. Główna 149 (poł. XIX w.) » willa „Jeżówka”, ul. Sikorskiego 28 (k. XIX w.)

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1352 r., w tym roku Hannus von Wustehube sprzedał wioskę Henselowi von Donin (Donyn). Z 1374 r. pochodzi pierwsza informacja o kościele w Jugowie. W rękach rodziny von Donyn majątek w miejscowości pozostał do 1467 r. Następnie osada należała do króla czeskiego Jerzego z Podiebradów, który przekazał ją Georgowi von Stillfried-Rattonitz, który posiadała dobra w Jugowie aż do 1808 r. Nazwa Hausdorf (pierwszy raz wymieniona w 1446 r.), wydaje się być skrótem wyżej wymienionego imienia. Właśnie ona przetrwała do 1945 r. Na terenie Jugowa od wieków miejscowa ludność trudniła się rzemiosłem, rolnictwem, wydobywaniem węgla kamiennego, rud miedzi i żelaza. W centrum wsi zachowały się zabudowania dawnej kopalni węgla „Kurtschacht”. Inne ślady działalności przemysłowej można spotkać wokół wsi i w przyległych do niej przysiółkach. Wiele z nich zasługuje na ochronę jako zabytki techniki. W XV w. istniała tu huta szkła, a od XVI do XIX w. funkcjonowała kopalnia miedzi. Rudę wytapiano w miejscowej hucie. Osada rozwijała się bez większych przeszkód aż do czasu wojny trzydziestoletniej, kiedy to zniszczeniu uległa nie tylko wieś, ale i istniejąca tu huta szkła. W kolejnych wiekach podstawą rozwoju Jugowa było tkactwo oraz górnictwo węgla kamiennego. Na początku XX w. był to prężny ośrodek turystyczno-letniskowy, działało tu kilka restauracji i schronisk turystycznych, a we wsi pod koniec Panorama Jugowa, po prawej na dole szyb „Kurt” kopalni „Wacław”; 1910 r. |

lat 30. XX w. było blisko 120 miejsc noclegowych. Po II wojnie światowej dobra rodziny von Pfeil przeszły na własność państwa polskiego. Dwór w Jugowie znalazł się w posiadaniu Ministerstwa Rolnictwa. Budynek przebudowano i umieszczono w nim biura Nadleśnictwa Jugów. Od 1980 r., po zamknięciu okolicznych kopalń i fabryk włókienniczych, wieś powoli się wyludnia. Dzisiaj przyciąga przede wszystkim narciarzy, którzy korzystają z kompleksu narciarskiego w pobliżu Przełęczy Jugowskiej.