Z kart historii

Z ZIEMI PIASTOWSKIEj – ks. dr Andrzej Buzek

(w 50. rocznicę śmierci)

Warto poznawać dzieje życia tych, którzy w dziejach ewangelicyzmu i w życiu narodowym zapisali się jako wierni i oddani ludzie. Ich wyjątkowe kompetencje i umiejętności, talenty i poświęcenie przyczyniały się do rozwoju wspólnoty narodowej i świadectwa wierności wyniesionej z rodzinnych domów. Do takich należy wywodzący się ze znanego rodu na ziemi cieszyńskiej ks. dr Andrzej Buzek.

Urodził się w Końskiej koło Trzyńca, niedaleko Cieszyna, dnia 3 listopada 1885 roku. Ojciec, przykładny gospodarz rolny, wraz z matką wychowali swoje córki i synów w poszanowaniu tego, co rodzime, polskie. Pochodził z licznej rodziny: miał sześciu barci i pięć sióstr. Andrzej po szkole ludowej został zapisany do gimnazjum w pobliskim Cieszynie, które ukończył w 1904 roku. Kolegami z ławy szkolnej byli między innymi: Emanuel Grim (proboszcz rzym.-kat. w Istebnej, folklorysta), Karol Grycz, Jan Lasota i Oskar Michejda (duchowni luterańscy). W czasie nauki w gimnazjum był aktywny w zebraniach Czytelni Ludowej Towarzystwa Ewangelickiego oraz macierzy Szkolnej.

Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości rozpoczął studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. Przy wyborze tego kierunku decydującą rolę odegrał jego brat Józef. Po roku, idąc za głosem powołania, przeniósł się na wydział teologiczny w Wiedniu a skończył w Halle, w roku 1908. Po zdaniu egzaminów kościelnych został 7 lutego 1909 roku ordynowany na duchownego w Skoczowie, a w maju tego roku instalowany na wikariusza we Frydku (Czechy koło Trzyńca). Tam w Frydku zbudował kościół i od podstaw zorganizował parafię, nadając jej uduchowiony charakter. Nie ograniczał się jednak tylko do kreacji życia w parafii i pełnieniu posługi na jej terenie. Od roku 1910 angażował się w publicystyczną i pisarską działalność na łamach „Posła Ewangelickiego”. Przez dziesięć lat dostarcza ciekawe artykuły – gawędy, noszące tytuł: „Za pługiem – Myśli starego gazdy”. W okresie pierwszej wojny światowej wprowadził nabożeństwa dla wojsk stacjonujących we Frydku oraz tygodniowe nabożeństwa (tzw. wojenne) dla parafian. Z wielkim poświęceniem stawał przy boku rannych i umierających żołnierzy, niosąc pociechę wypływającą z Słowa Bożego i sakramentów.

Po pierwszej wojnie światowej przeniósł się do Cieszyna. Przyjął stanowisko prefekta – katechety w szkole realnej i seminarium żeńskim, później w liceum ogólnokształcącym.

Ksiądz Andrzej Buzek znany z ogromnej pracowitości, wspomagał redaktora naczelnego ewangelickiego pisma wieloma artykułami, szczególnie z historii Kościoła. Zdobył znaczące zaufanie wśród duchowieństwa i był delegowany przez ks. Karola Kulisza do Pragi w sprawie prawnego uregulowania mienia kościelnego parafii cieszyńskiej na Zaolziu. Uczestniczył w zjeździe przedstawicieli działających w Polsce Kościołów Ewangelickich w Wilnie. Był też w roku 1928 wraz z ks. biskupem Juliuszem Bursche na Zjeździe Światowego Związku dla Krzewienia Przyjaźni między Narodami przez Kościoły. To zaangażowanie i otwartość na zagadnienia współczesne zaowocowały tym, że w latach 1928-1939 powierzono ks. Andrzejowi Buzkowi obowiązki kapelana wojskowego okręgu krakowskiego.

Wojna przyniosła mu bardzo ciężkie doświadczenie. Został aresztowany i wywieziony do obozu koncentracyjnego w Dachau, następnie do Gusen. Po odzyskaniu wolności imał się rozmaitych zajęć, pracując m.in w powiatowej kasie cieszyńskiej. Po wojnie wrócił na stanowisko katechety i nauczał młode pokolenie do dnia likwidacji religii w 1952 roku, po czym przeszedł w stan spoczynku.

Warto podkreślić, że ks. Andrzej Buzek jest autorem kilku znaczących pozycji książkowych o charakterze ewangelickim. W roku 1930 wydał postyllę – zbiór kazań: Prawda wiecznie młoda. Jego zainteresowania historyczne zaowocowały książką, używaną jako podręcznik, Historia Kościoła, II wydanie z roku 1957. Dziełem o najbardziej charakterystycznej umiejętności pisarskiej są wspomnienia – Z Ziemi Piastowskiej.

Posługując się wierszem ks. Buzek ułożył ponad 100 pieśni religijnych. Wiele z nich znajduje się w Śpiewniku Ewangelickim. Żył spokojnie i cicho, lecz pracowicie. Zmarł 8 listopada 1971 roku w Bielsku, zaś jego pogrzeb odbył się w cieszyńskim kościele.

Żonaty był z Heleną Unucką z Krakowa. Wychowali trzy córki: Marię, Helenę i Martę.

Rok XIV nr 3 (71) sierpień-wrzesień 2021

POLE